0, E M U L O V

VOLUME 5

€ 14,50

Dutch Originals Dutch Orignals is een exclusieve collectie van gerenommeerde Nederlandse ontwerpers, die belangrijk zijn voor de internationale meubelgeschiedenis na 1920. De moderne klassiekers zijn de antiquiteiten van de toekomst. Dutch Originals is een belangrijk onderdeel van de Gispen Classics Collectie. Jaren geleden kwam het nog wel eens voor dat iemand zo gelukkig was zomaar een buismeubel te ‘vinden'… Inmiddels worden deze meubelen als klassiekers van het Nederlandse meubeldesign beschouwd en behoren dergelijke vondsten tot het verleden. Deze meubelen vormen de basis van de collectie Dutch Originals. Meubelfabriek Gebroeders Van der Stroom (opgericht in 1791) brengt deze authentieke meubelen op de markt onder het label Dutch Originals. Dit is begonnen met één model, van één designer. Sindsdien is het assortiment uitgebreid met meerdere modellen, van meerdere designers, tot een complete collectie. Naast zitmeubelen bevat de collectie stalen buismeubilair voor de complete inrichting van de woon- én eetkamer, voor binnen én buiten. Ook de projectmarkt wordt voorzien. Als man achter deze bijzondere collectie heeft Hennie Sanderse zich ontfermd over modellen van Gispen Classics en de indrukwekkende ontwerpen van Gebroeders de Wit, Paul Schuitema, Rob Eckhardt, Alexander Krikhaar en Jan des Bouvrie. Aanvullend heeft het designteam van Gebroeders Van der Stroom verschillende ontwerpen geleverd.

Dutch Originals Dutch Orignals is an exclusive collection of product by renowned Dutch designers which are important for the international history of furniture after 1920. The classics of modern furniture form the antiquities of the future. Years ago you would have considered yourself extremely lucky to find a piece of tubular furniture just like that… By now these items are considered the classics of Dutch design and such finds are a thing of the past. This furniture constitutes the foundation of the Dutch Originals collection. The ‘Gebroeders Van der Stroom’ Furniture Manufacturers (established in 1791) launch these authentic pieces of furniture into the market under the Dutch Originals label. It started with one model by a single designer. Since then, the range has expanded into several models, by several designers and by now it is a complete collection. In addition to furniture for sitting, the collection contains tubular steel furniture for the complete interior design of the living room and dining room, for indoors and outdoors, as well as the project market. The man behind this unique collection is Hennie Sanderse and he looks after the Gispen Classic models and the impressive designs of the de Wit Brothers, Paul Schuitema, Rob Eckhardt, Alexander Krikhaar and Jan des Bouvrie. In addition, the design team of the Van der Stroom Brothers also provided several designs.

Dr. André Koch is universitair docent Kunstgeschiedenis aan de Universiteit Leiden. Zijn onderzoek omvat de geschiedenis van 20ste eeuws (Nederlands) design, kunstnijverheid en interieur.

Willem Gispen, een belangrijke ontwerper van het functionalisme In 1916 nam Willem Hendrik Gispen (1890-1981) een kleine smederij over in Rotterdam. Gispen was opgeleid tot architect aan de Rotterdamse academie en omdat hij niet bedreven was in het smeden, nam hij twee werknemers in dienst die dat ambacht beheersten. In de beginperiode werd in de werkplaats een eenvoudig wandsysteem vervaardigd bestaande uit muurstaven en inhaakbare consoles. Door de vaste inkomsten van deze serieproductie, kon siersmeedwerk, voor het merendeel kostbare unica naar ontwerp van Gispen zelf of van opdrachtgevende architecten, worden gemaakt. Afnemers van deze kunstnijverheid waren architecten uit Gispens netwerk of welgestelde klanten, die deze werken aan hun gebouwen of in hun interieurs toepasten. Naast dit siersmeedwerk begon Gispen’s fabriek voor metaalbewerking vanaf 1919 met de fabricage van geslagen koperen, gesmede of gegoten messing en bronzen unica en van kleine series. De productie omvatte toen haardaccessoires, lampen, klokken, reclame lichtbakken (met gebrand glas) en zelfs gedurende een korte tijd houten meubilair. Intussen was de fabriek verhuisd naar een groter gebouw aan de Voorhaven te Delfshaven en werkten er 21 werknemers een aantal dat gestaag zou groeien tot zo’n 150 in de jaren dertig. In 1919 experimenteerde Gispen met zijn eerste artistieke serieproductie: gegoten geelkoperen lampjes met een bronzen patina. Toen al zag hij in dat in de toekomst serieproductie het commercieel zou winnen van de dure unica. Plafond- en wandlampen in geforceerd koper volgden in 1923. Deze keus voor serieproductie werd gestimuleerd door de ideeën over functionalisme, die bij architectenkring Opbouw in Rotterdam opgang maakten. Gispen was medeoprichter van deze kring in 1920. In 1926 begon de gestandaardiseerde serieproductie van lampen gebaseerd op Duitse en Amerikaanse theorieën over verlichtings-techniek. Deze lampen werden onder de merknaam Giso, gedeponeerd in 1927, op de markt gebracht. Vanaf dat moment zocht Gispen naar een bijpassende huisstijl. Reclamedrukwerk en affiches, de producten zelf en de toonkamers vanaf 1928, moesten van éénzelfde geest doortrokken zijn, namelijk die van de Nieuwe Zakelijkheid (of het functionalisme). Gispen ging zelfs zover, dat hij speciaal voor de toonzalen een moderne vulhaard ontwierp, die geen afbreuk deed aan de strakke interieurs. De Gisolampen productie ging voor sommige opdrachten in series van 1000 of meer stuks. Door zoveel mogelijk onderdelen te standaardiseren, was het mogelijk om verschillende combinaties te maken met een beperkt aantal onderdelen. De Gispen fabriek begon in 1927 met de vervaardiging van stalen buismeubilair voor het woon- en kantoorinterieur. In 1929, gesteund door een grote opdracht voor de Van Nelle fabriek, was Gispen in staat deze meubelen in met de Gisolampen vergelijkbare aantallen te produceren. Om de buitenlandse markt beter te kunnen bedienen, opende de firma verschillende toonzalen in bijvoorbeeld Brussel, Londen, Parijs en Kaapstad. Via de Parijse toonkamer kwamen orders binnen voor prestigieuze projecten als de oceaanstomer Normandie of het pied-à-terre van de Aga Khan. In 1934 verhuisde het bedrijf naar Culemborg, waar het nog steeds gevestigd is, maar alleen nog projectmeubilair wordt vervaardigd. >

W.H. Gispen Dr. André Koch is associate professor in Art History at Leiden University. His research area encompasses 20th century (Dutch) design, decorative arts and interior design.

W.H. Gispen, an important Dutch modernist designer A brief history of the firm In 1916 W.H. (Willem) Gispen (1890-1981) took over a small smithy in Rotterdam. Gispen, who had trained as an architect at the Academy of Visual Arts in Rotterdam, was at first assisted by two employees. In the initial period, the workshop made a kind of wall-rack system of wall bars and consoles. Financed by sales of this product, the workshop could make ornamental wrought ironwork designed by Gispen himself or by architects from his network. Its buyers were architects in the first place and well-to-do clients, who would use these products in their buildings and in their homes. Besides the ornamental wrought ironwork, from 1919 the firm (Gispen's Metalwork Factory) began to make copper, brass and bronze work that included fireplace accessories, lamps, clocks, illuminated signs (with stained glass) and even wooden furniture. The firm had recently moved to bigger premises and already had 21 employees, a number that would increase to as many as 150 in the 1930s. In 1919 Gispen experimented with his first artistic series production, cast brass lamps with a bronze patina. He did this because he knew there was more of a future in serial production than in expensive one-offs. Ceiling and wall lights in moulded copper, with a frosted glass shade, followed in 1923. This change in favour of serial production was related to the ideas on functionalism held by Opbouw, the Rotterdam architects' circle of which Gispen was a founding member. In 1926 he began the standardized production of lamps, based on modern German and American theories on lighting technique. These he sold under the brand name of Giso (a trademark deposed in 1927). From then on, Gispen sought a house style of his own. Advertising and printed matter, products and, from 1928, the showrooms all had to correspond in style. He even went as far as to design a base burner especially for the showrooms in Amsterdam and Rotterdam. There was a fairly large serial production of Giso lamps, some orders requiring a thousand of one lamp type. By standardizing as many parts as possible, Gispen was able to make many combinations with a limited number of parts. The Gispen factory began to experiment with tubular steel furniture in 1927. In 1929, supported by a large order from the Van Nelle Company in Rotterdam, Gispen was able to manufacture this kind of furniture in quantities comparable to those of the Giso lamps. To better reach and serve foreign markets, in addition to showrooms in various Dutch cities, Gispen opened showrooms in Brussels, London, Paris and Cape Town. The Paris showroom brought him commissions for the likes of the prestigious ocean liner Normandie and the Paris residence of the Aga Khan. In 1934 the firm moved to Culemborg where it remained, these days producing office furniture only. >

Netwerk en contacten Als actief lid van diverse verenigingen, waaronder Opbouw, het culturele genootschap de Rotterdamsche Kring en de vereniging van idealistische fabrikanten de Bond voor Kunst in Industrie, kende Willem Gispen veel belangrijke mensen uit culturele en industriële kringen. De verenigingen waarvan hij lid was, waren kortgeleden opgericht vaak uit onvrede met bestaande meer traditionele groepen. De leden van deze vooruitstrevende verbanden zagen elkaar als gezamenlijke voorvechters van moderne idealen. Gispen ontving diverse opdrachten uit dit netwerk en zijn fabriek kon rekenen op steun uit diezelfde hoek. Vanuit het culturele netwerk betrok hij de grafisch ontwerpers en fotografen, die voor zijn fabriek de productfotografie maakten of het reclamemateriaal ontwierpen. Onder hen Jan Kamman, Paul Schuitema, Eva Besnyö en Cas Oorthuys, die allen deel uitmaakten van de moderne beweging (Nieuwe Fotografie, Nieuwe Typografie). Samen met Kamman ontwierp Gispen het beroemde Gisolampen affiche uit 1928. Kamman maakte de fotomontage van de lampen, Gispen verzorgde belettering en lay-out. In 1930 ontwierp Schuitema advertenties en een aantal product-catalogi, waaronder de eerste stalen meubel catalogus. Voor en na die periode ontwierp Gispen de catalogi en advertenties zelf. Dit was een terrein waarvoor Gispen een meer dan verdienstelijk talent bezat. Hij was het ontwerpen voor zowel twee- als driedimensionale producten meester wat hem tot een allround ontwerper maakte. Gispen was goed bevriend met de architecten J.J.P. Oud en L.C. van der Vlugt. Voor hun bouwkundige projecten, waarvan diverse tot ver over de grens beroemd werden, kozen zij lampen, meubels en andere producten uit de Gispen catalogi of gaven opdracht tot vervaardiging van door hen getekende gebruiksvoorwerpen. Voorbeelden hiervan zijn de Van Nelle fabriek (1929-1930) en huis Sonneveld (1933), die als ultramodern werden beschouwd en waren ingericht met o.a. Gispen meubilair, Gisolampen en andere producten. Ook in de eengezinswoningen van Oud voor modelwijk Weissenhof te Stuttgart ter gelegenheid van de tentoonstelling Die Wohnung (1927) hingen enkele Gisolampen. De door de Duitse Werkbund georganiseerde tentoonstelling en de modelwijk gelden als de internationale doorbraak van het functionalisme. In het tentoonstellingsgebouw exposeerde Gispen zijn Gisolampen naast lampen van Bauhaus-docente Marianne Brandt en van de Deense ontwerper Poul Henningsen. Gispens aanwezigheid leidde tot nieuwe contacten. De Duitse architect Adolf Rading, die ook een woning voor Weissenhof ontwierp, bestelde bij Gispen diagonaalstoelen voor zijn villa Rabe te Zwenkau. Gispen vroeg Ludwig Mies van der Rohe, architect en organisator van Die Wohnung, een exemplaar van de door hem ontworpen en daar getoonde achterpootloze buisstoel te leen om te laten zien in Nederland. Gispen organiseerde in november 1927 een tentoonstelling in de Rotterdamsche Kring getiteld ‘Kunstlooze Gebruiksvoorwerpen’ waarop hij ook enkele buisstoelen exposeerde. Gispen had langzamerhand geleerd zich te bewegen in zowel de Nederlandse als de Europese design-voorhoede. Stijlontwikkeling Stilistische veranderingen in Gispens werk hingen ten nauwste samen met wat hij zag en las over kunst. In 1910 raakte hij, tijdens een reis door Engeland, bekend met de publicaties en de idealen van John Ruskin en William Morris. Met als gevolg dat Gispen besloot een carrière als onderwijzer te verruilen voor een studie architectuur. De unica van de Gispen werkplaats waren een late nabloei van de door Morris ingezette Arts and Crafts beweging, maar zonder de sociale doeleinden. Door bestudering van de geschriften van Berlage, kreeg Gispen oog voor de schoonheid van > Network and contacts Because he was an active member of numerous groups – amongst which Opbouw, the cultural society known as the 'Rotterdam Circle' and the union of idealistic manufacturers known as the Society for Art in Industry – Gispen knew many important people in the areas of culture and industry. All these organizations had been established recently, often owing to dissatisfaction with existing traditional groups or associations. Their members regarded one another as fellow believers in modern ideals. Gispen received many commissions through this network, and his factory, in turn, was able to use the services of many of those he met. For example, he commissioned a number of young talented photographers to take pictures of products or the manufacturing process; these included Jan Kamman, Paul Schuitema, Eva Besnyö, and Cas Oorthuys, all of whom took part in the modern movement. Together with Kamman, Gispen designed the famous Giso lamp poster of 1928; Gispen combined his own layout and lettering with a photomontage by Kamman. In 1930 Schuitema designed several catalogues among other things for Gispen; before and after that period Gispen designed all the company advertisements himself. This was another area in which Gispen showed a remarkable talent, and his mastery of two- and three-dimensional products made him an all-round designer. Gispen became good friends with the architects L.C. van der Vlugt and J.J.P. Oud. For their architectural projects, which were to garner fame beyond the Dutch borders, these men selected lamps, furniture and other items from the Gispen collection. Examples of their buildings include the Van Nelle Factory (1929 30), regarded as ultramodern in its day, which was furnished with Gispen furniture, lamps and other accessories; and model housing designed by Oud and provided with Giso lamps for the exhibition known as Die Wohnung, accompanied by the model district of Weissenhof (1927) in Stuttgart. The exhibition and the housing estate are seen as the international breakthrough of functionalism. At Die Wohnung, Gispen was given the opportunity to demonstrate Giso lamps in the exhibition hall. Giso lamps were displayed alongside lamps by the Bauhaus instructor Marianne Brandt and the Danish architect-designer Poul Henningsen. Gispen's presence at the exhibition provided him with new contacts. The German architect Adolf Rading, who had designed housing for Weissenhof, ordered Gispen furniture in 1930 for his Rabe House in Zwenkau. Gispen asked Mies van der Rohe for the loan of an object that the latter had on display in Stuttgart – a cantilever chair, greatly admired by designers. Gispen wanted to show it in the Netherlands at an exhibition – 'Artless Implements' – which he had organized for the Rotterdam Circle and which was to be held in late 1927. Gispen gradually learned to move among not only the Dutch but also the European avant-garde. Stylistic development Stylistic changes in Gispen's designs were very closely connected with what he saw and read about art. In 1910 he had became acquainted with the ideals of Ruskin and Morris on one of his visits to England. This was what prompted Gispen to abandon plans to be a teacher and study architecture and design instead. The making of one-offs was a late departure by the Arts and Crafts movement, lacking its specific social objectives. Gispen perceived an appreciation of the beauty of machine products in Berlage's version of the ideas of Gottfried Semper. Reading De Stijl, the magazine for the visual arts, and discussing the latest architecture and design at Opbouw meetings strengthened Gispen's awakened admiration for technical production without aesthetic intentions. Gispen saw the sculptural language of constructivism and L'Esprit Nouveau derived from cars, trains, ocean liners and aeroplanes, such as advocated by Le Corbusier, expressed in the most advanced pavilions at the Paris exhibition of decorative and industrial arts in 1925. >

machineproducten, iets wat Berlage zelf door toedoen van zijn grote voorbeeld Gottfried Semper had ontwikkeld. Door het lezen van het vooruitstrevende maandblad De Stijl en door de discussies over de recente ontwikkelingen op gebied van architectuur en ontwerpen bij Opbouw vatte Gispen bewondering op voor, zonder vooropgezette schoonheidsideeën ontworpen, technische producten. Dit werd versterkt door zijn bezoek aan de grote tentoonstelling te Parijs in 1925, waar hij de constructivistische vormentaal van het Sovjet-Russische paviljoen en de ‘Nieuwe Geest’, afgeleid van auto’s, treinen, vliegtuigen en oceaanstomers, in het paviljoen van Le Corbusier leerde waarderen. Het industriële Rotterdam, met zijn laadbruggen, graanelevatoren, silo’s en de recente Hefbrug voor het treinverkeer, maakte diepe indruk op hem en zijn medestanders in het functionalisme. Zoals al opgemerkt ontmoette Gispen geestverwante buitenlandse ontwerpers in Stuttgart. Al deze indrukken samen vonden hun uitdrukking in Gispens ontwerpen. Enkele van zijn ontwerpen kwamen dicht bij de oorspronkelijke voorbeelden; zijn variant op de achterpootloze stoel naar ontwerp (1926) van Mart Stam was onderwerp van een proces wegens plagiaat. Thonet, de firma die op dat moment de stoel van Stam produceerde, daagde Gispen voor de rechter, die van oordeel was dat het bij die achterpootloze constructie om een technische vernieuwing ging en er daarom geen sprake kon zijn van auteursrecht. Omdat Thonet nooit octrooi had aangevraagd werd de zaak niet ontvankelijk verklaard, zaak gesloten. Idealen en de strijd om het bestaan Gispens ideeën over kunst en industrie waren altijd verbonden met zijn dubbelrol als ontwerper én fabrikant. De gevaren van deze positie werden al door designcriticus Paul Bromberg in 1933 gesignaleerd. Hij schreef: ‘Gispen’s fabriek voor metaalbewerking is (…) een bedrijf dat rendeeren moet en niet kieskeurig kan zijn wat haar afzetgebied aangaat. Het bedrijf moet zich instellen op het afzetgebied en daaruit spruiten de fouten voort, die de productie in modieuze banen kunnen leiden. Als bedrijf kan Gispen’s fabriek dan floreeren, maar als cultureele beteekenis heeft het bedrijf dan afgedaan.’ Concessies die Gispen deed aan de smaak van het publiek waren bijvoorbeeld de textielkappen van sommige Gisolampen. Naast de standaardkleur naturel voor de kappen en glanzend of mat opaalovertrokken glas voor de ballons, kon de klant kiezen uit citroengele, okergele of oranje kappen en ivoorkleurig, roze en blauw glas. De textielkappen en de extra kleuren dienden slechts één doel: gezelligheid. Sommige dikgestoffeerde fauteuils en sofa’s waren meer de uitdrukking van luxe comfort dan van het functionalistisch ideaal. Als we echter, met Bromberg, de enorme productie tussen 1916 en 1949, toen Willem Gispen vertrok bij de firma, wegen op cultureel belang, dan blijken veel producten goede voorbeelden van functionalistisch design, gemakkelijk in het gebruik, met afgewogen proporties en met fraaie materiaalcontrasten. Meestal waren het gebruiksvoorwerpen met een machine-esthetiek die het functionalistisch ideaal dicht benaderden. Zulk werk kan concurreren met dat van de belangrijkste ontwerpers uit Duitsland en Frankrijk uit het Interbellum. Gispen moet worden gezien als een Nederlandse pionier van het industrieel ontwerpen op een tijdstip dat professionele opleidingen nog amper bestonden. Hij deed aan corporate identity, toen dat woord nog moest worden uitgevonden en in zijn dubbelfunctie van fabrikant en ontwerper was hij zijn tijd vooruit. Vanaf midden jaren 1990 worden autenthieke remakes vervaardigd van zijn bekendste lampen en meubelen die gretig aftrek vinden. Dr. André Koch.

Gispen 401 - W.H. Gispen





Gispen AA - W.H. Gispen




Industrial Rotterdam, with its loading bridges, grain elevators, silos and the railway vertical lifting bridge, also made a big impression on him. As already mentioned, Gispen met like-minded designers at the exhibition Die Wohnung in Stuttgart. The integration of all these impressions found expression in Gispen's designs. A few of his designs came close to the original exemplars; his variant on Mart Stam's cantilever chair was the object of discussion in a lawsuit. Thonet, which produced the original Stam chair of 1926, took Gispen to court but the judge decided that only a technical invention was at stake here. Thonet never applied for a patent, so there were no legal grounds to prosecute Gispen. Case dismissed. Ideals and the struggle for survival Gispen's ideas on art and industry were always related to his double role of designer-manufacturer. The dangers of this position were described by design critic Paul Bromberg in 1933: 'Gispen's factory for metalworking is, however, a company that must make a profit and cannot be discriminating about what concerns its sales market; the company must adapt to that market, and mistakes are made because of it that could lead production into fashionable trends. As a business the Gispen factory may flourish, but it will then have lost its cultural significance.' Concessions Gispen made to public taste included the textile shades of several Giso lamps. Besides the standard colour scheme of natural for the shades and clear or frosted white for the bulb, the client could choose from lemon yellow, ochre yellow and orange shades and ivory-tinted, pink and blue glass. The textile shades and the extra colours served only one purpose: cosiness. Because of the heavy upholstery of some of his armchairs and sofas, they were more like comfortable living room furniture than an expression of functionalism. Yet if we, like Bromberg, measure the enormous production between 1916 and 1949 (when Willem Gispen left the firm) against the cultural importance, it will be seen that many of the products were outstanding examples of modernist industrial design, being well-proportioned, well-considered from a functional point of view and having interesting contrasts in material. Most of all, they were products with the machine aesthetic look, as near to the functionalist ideal as possible. In this sense Gispen's best work can compete with the leading designers from Germany and France from the interwar period of the 20th century. He ought to be seen as a true Dutch pioneer of industrial design at a time when professional education in that discipline did not yet exist. Gispen set an example with a corporate identity avant-la-lettre and in his double role as designer and manufacturer he was ahead of his time. Today, replicas of his most famous designs (lamps and furniture) are being produced and are evidently selling well. Dr. André Koch. André Koch, auteur - autor Industrieel ontwerper W.H. Gispen, een modern eclecticus. W.H. Gispen, a pioneer of Dutch Design W.H. Gispen, serie producten 1923 - 1960

Gispen 412: tijdloos design Een ontwerp uit de jaren dertig, maar helemaal passend in onze tijd. Een model dat veel liefhebbers van design nog steeds in vervoering brengt. En met recht! Hoogglans chroom zorgt ervoor dat de Gispen 412 optisch maar weinig ruimte inneemt. Het comfort is zoals dat bij een stoel van dit niveau moet zijn. Door de uitgekiende vorm neemt vrijwel iedereen bijna automatisch een juiste zithouding aan, met de ellebogen net op de armleggers. Bovendien gaat deze klassieker met gemak wel vier generaties mee. Mede hierdoor is het een waardevaste investering: fauteuils van dit type brengen vaak na 40 jaar minstens 20x méér op dan hun oorspronkelijke nieuwprijs! Gispen 412: timeless design A design from the 1930s but which fits completely into our modern world. A model that still raptures many lovers of design. And rightfully so! High gloss chrome ensures that the Gispen 412 takes very little optical space. Sitting comfort is just as it should be in a chair on this level. The sophisticated form lets nearly everyone find the correct posture for sitting, with the elbows just right on the armrests. Furthermore, this classic piece of furniture easily lasts through four generations. Also in this sense, this is a profitable investment: armchairs of this type are often worth at least 20x their original value after 40 years!


Gispen 412GE - W.H. Gispen

Gispen 412P - W.H. Gispen

GISPEN 412

De ontwerpen van Rob Eckhardt: Iconen van de jaren tachtig Het is een bekend fenomeen: architecten die beroemd zijn geworden met het ontwerpen van meubelen. Gerrit Rietveld was architect van beroep en Willem H. Gispen werkte op een architectuurbureau voordat hij zijn geroemde carrière als industrieel ontwerper begon. Ook Rob Eckhardt (1953) verenigt beide functies in zich. Begin jaren tachtig vestigde hij zich – koud van de TU Delft - als architect in Amsterdam. Maar vanwege de economische crisis bleven opdrachten uit. Om toch zijn geld te kunnen verdienen ontwikkelde hij industriële ontwerpen. Met succes: de meubelontwerpen van zijn hand werden succesnummers. ‘Ik was geïnspireerd door het postmodernisme dat in die tijd in Italië opkwam’, blikt Eckhardt terug. ‘Daar heerste een soort Sturm und Drang-beweging die de meest fantastische stoelen ontwierp en die vervolgens ook zelf fabriceerde. Dat gaf mij de moed om zelf vanuit de Amsterdamse binnenstad in eigen beheer te gaan produceren.’ De woonbladen ontdekten al snel de bijzondere stoelen van Eckhardt. Met als beroemdste ontwerp de zit-ligstoel Groeten uit Holland. Dit ontwerp uit 1982 combineert op geniale wijze een fauteuil met een ligstoel. De a-symmetrische armleuningen vormen tevens de rondingen van de ligstoel. ‘Ik kan heel ingewikkelde theorieën loslaten over dat ontwerp’, zegt Eckhardt, ‘maar de waarheid is dat het me gewoon is overkomen. Ik zat na te denken wat ik met die armleuningen zou doen, en opeens floept dat idee van die combinatie van stoel en chaise longue door mijn hoofd. Die combinatie zorgt ervoor dat de stoel tot op de dag van vandaag gemaakt wordt.’ Aanvankelijk maakte Eckhardt zijn meubelen zelf, maar door de populariteit van zijn ontwerpen kon hij de vraag al snel niet meer aan. Hij bracht zijn ontwerpen daarom onder bij meubelfabrikant Pastoe. Maar toen hij eind jaren tachtig werd gevraagd of hij zich niet wilde aansluiten bij het Dutch Originals-label van meubelfabriek Gebroeders van der Stroom uit Asperen, hoefde hij niet lang na te denken. ‘Het is geweldig dat de buismeubelen van Gispen en de Wit nog worden gemaakt, dat die voortleven in deze moderne tijd. Ik vind het eervol om nu ook zelf onderdeel uit te maken van de collectie Dutch Originals’, aldus de ontwerper. Eckhardt ziet Rietveld als zijn grootste inspiratiebron. ‘Ik houd van de ruimtelijkheid van zijn stoelen. Het is bij zijn ontwerpen net alsof de onderdelen tijdelijk bij elkaar zijn gevoegd. Zelf zie ik mijn meubelontwerpen ook vaak als een soort assemblages.’ Naast Groeten uit Holland worden in Asperen ook Eckhardt’s modellen Garni en Karel Doorman gefabriceerd. Dat deze ontwerpen nog steeds populair zijn, komt behalve door het zitcomfort ook door de nostalgische waarde van de ontwerpen. Eckhardt: ‘Het zijn iconen van de jaren tachtig, net als dat de meubels van Gispen iconen van de jaren dertig zijn. Het roept bij mensen warme gevoelens op.’ Als architect heeft Eckhardt inmiddels een bloeiende praktijk opgebouwd. Maar daarnaast is Eckhardt nog steeds actief als meubelwerper. Recent schiep hij voor de Stichting Zetel de actieve leesstoel, een fauteuil en kast ineen. Toch denkt hij niet dat dit recente werk zijn ontwerpen uit de jaren tachtig zal overtreffen. ‘Je hoort wel zeggen dat creativiteit ontstaat uit de wens om jezelf onsterfelijk te maken. Misschien lag die gedachte destijds onbewust ten grondslag aan het ontwerp van Groeten uit Holland. In ieder geval gaat die stoel mij overleven.’ The designs of Rob Eckhardt: Icons of the eighties Common phenomena are architects that have become famous by designing furniture. Gerrit Rietveld was architect by profession and Willem H. Gispen worked in an architecture firm before he began his illustrious career as an industrial designer. Rob Eckhardt (1953) also combined both functions. At the beginning of the eighties – fresh out of the Delft Technical University – he established himself as an architect in Amsterdam. However, due to economic crisis at the time he lacked assignments. In order to support himself, Eckhardt began to create industrial designs. This proved to be successful: his furniture designs became hits. ‘I was inspired by post-modernism that came into vogue in Italy at the time’, Eckhardt looks back. ‘A sort of Storm and Drive movement dominated the scene over there, which led to the most fantastic creations in chairs and which were subsequently self-made. That gave me the courage to start on my own in the centre of Amsterdam and to manufacture by myself’. The home & furniture magazines quickly discovered the Eckhardt’s unique chairs and his most famous design became the sit & lie chair ‘Groeten uit Holland’. This 1982 design brilliantly combined an armchair and a reclining seat. The a-symmetrical armrests also form the curves of the reclining seat. ‘I can toss around many complex theories about that design’, says Eckhardt, ‘but the truth is that it just came to me. I started to contemplate what I could do with these armrests and suddenly the idea popped up of combining a chair and a ‘chaise longue’. This combination seems to have ensured that the chair is still produced to this very day.’

Groeten uit Holland Rob Eckhardt

At the beginning Eckhardt made his own furniture but – due to the popularity of his designs – quite soon he was unable to meet the demand. He therefore accommodated his designs in the Pastoe furniture factory. However, when at the end of the eighties he was asked whether he’d like to join the Dutch Originals label of the Gebroeders van der Stroom furniture factory in Asperen, he didn’t have to think twice. ‘It was amazing that the tubular furniture of Gispen and De Wit were still being manufactured and that they continued to thrive in modern times. I felt honoured to be a part of the Dutch Originals collection as well,’ according to the designer. Eckhardt views Rietveld as his greatest source of inspiration. ‘I like the spatial effect of his chairs. He creates his designs as if the parts are combined temporarily. I too often see my furniture designs as a sort of assemblage.’ In addition to Groeten uit Holland, Eckhardt’s models Garni and Karel Doorman are also manufactured in Asperen. The reason that these designs remain popular is not only because of their sitting comfort, but also due to their nostalgic value. Eckhardt: ‘These are icons of the eighties, just as Gispen furniture are icons of the thirties. They elicit sensations of warmth in people.’ By now Eckhardt has built up a flourishing practice as an architect. Yet in addition, Eckhardt is still very active as a furniture designer. Recently he created the active reading chair for the Zetel Foundation, a combination of armchair and cabinet. Yet Eckhardt does not think that his recent work will exceed his designs from the eighties. ‘You sometimes hear that creativity is born out of a wish for immortality. Perhaps in those times this was the unconscious thought underlying the design of Groeten uit Holland. In any case this chair will certainly outlive me.’

Rob Eckhardt

Dutch Originals’ nieuwste aanwinst: Paul Schuitema Paul Schuitema is de nieuwste aanwinst in de collectie van Dutch Originals. Anno 2007 zijn de meubelontwerpen van de gerenommeerde Nederlandse ontwerper opnieuw in productie genomen. De herlancering is het gevolg van de hernieuwde waardering voor het werk van Schuitema. Paul Schuitema (1897 – 1973) geldt als een van de meest vooraanstaande Nederlandse vertegenwoordigers van het modernisme. Hij geniet internationale faam als (grafisch) ontwerper, fotograaf en filmer. Veel van zijn ontwerpen zijn opgenomen in musea, zoals Boijmans van Beuningen in Rotterdam, het Gemeentemuseum in Den Haag en het Stedelijk Museum in Amsterdam. Dankzij de opkomst van het Dutch design is de laatste jaren een sterke herwaardering voor zijn werk ontstaan. Tot vreugde van zoon Martin Schuitema, die Dutch Originals hielp het werk van zijn vader opnieuw tot leven te wekken. Schuitema was in de jaren twintig van de vorige eeuw een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de progressieve Rotterdamse kunstbeweging Opbouw. Samen met architecten als J.P. Oud en Mart Stam en ontwerpers als W.H. Gispen en Piet Zwart stond Schuitema aan de basis van het Nederlandse functionalisme. Begonnen als portretschilder, legde Schuitema zich al snel toe op grafische vormgeving. Later maakte hij ook faam met zijn fotografie- en filmprojecten. In 1931 werd zijn interesse voor interieurontwerp gewekt. Volgens zoon Martin was dit het gevolg van een opdracht die Schuitema kreeg van Gispen om enkele catalogi vorm te gegeven. ‘Mijn vader vernieuwde zichzelf voortdurend. Toen hij die ontwerpen zag, moet hij hebben gedacht: dat kan ik beter.’ Als experiment maakte Schuitema twee metalen buisstoelen. Deze vielen zo in de smaak, dat hij een jaar later medeoprichter werd van meubelfabriek d3. In zijn ontwerpen voor d3 koppelde Schuitema eenvoud aan comfort. ‘In esthetische fratsen was hij niet geïnteresseerd’, aldus Martin Schuitema. ‘Voorop stond de functionaliteit. Daaruit vloeide volgens hem vanzelf een goede vorm voort.’ Schuitema vond dat een kunstenaar in dienst moet staan van de maatschappij. Hij wilde dat een groot publiek van zijn ontwerpen kon genieten, om welke reden werden zijn ontwerpen in serieproductie worden vervaardigd. Het stelde Schuitema tevens in staat zijn modellen te perfectioneren. Karakteristiek voor veel van Schuitema’s modellen is de ronde, doorlopende armlegger. Het zorgde voor comfort en extra stevigheid. De bloeiperiode van Schuitema bij d3 duurde slechts drie jaar. In deze periode groeide het bedrijf uit tot een geduchte concurrent van de marktleiders Gispen en Thonet. Op het hoogtepunt van het succes had d3 zestig man in dienst. In 1935 wilden de investeerders achter d3 af van de standaardproductie en zich toeleggen op zogenaamde ‘speciaalmeubelen’. Martin Schuitema: ‘Dat plan strookte niet met mijn vaders socialistische opvattingen. Hij deed geen concessies, dat zat niet in zijn aard.’ Dus verliet Schuitema het bedrijf en legde hij zich toe op het docentschap aan de Haagse Kunstacademie. Meubelfabriek d3 ging niet veel later over in Fanametaal. De buisontwerpen van Schuitema zijn de laatste jaren uitgegroeid tot ware collector’s items. Dutch Originals heeft de vijf succesvolste stoelontwerpen van Schuitema tot in detail opnieuw geproduceerd, waarbij zelfs de ouderwetse spiraalveren zijn gehandhaafd. Daarnaast zijn ook twee bureauontwerpen van Schuitema in de catalogus opgenomen. ‘Ik vind het fantastisch dat mijn vader nu via zijn ontwerpen voortleeft’, zegt Schuitema junior. Die ook verguld was met de overzichtstentoonstelling die het gemeentemuseum Den Haag anno 2007 aan het werk van d3 en Paul Schuitema wijdde. The latest acquisition of Dutch Originals: Paul Schuitema Paul Schuitema is the latest acquisition in the Dutch Originals collection. As of 2007 the furniture designs of the famous Dutch designer are back in production. Re-launching these designs is the result of renewed interest in Schuitema’s work. Paul Schuitema (1897 – 1973) is considered one of the most prominent Dutch protagonists of modernism. He enjoys an international reputation as a designer (also graphic designer), photographer and filmmaker. Many of his designs are shown in museums, such as Boijmans van Beuningen in Rotterdam, the Municipal Museum in The Hague and the Stedelijk Museum in Amsterdam. The emergence of Dutch designs in recent years has generated tremendous revaluation of his work. This is to the delight of his son Martin Schuitema, who received the assistance of Dutch Originals in breathing new life into his father’s work. In the 1920s Schuitema was one of the most important exponents of Opbouw, the progressive Rotterdam art movement. Together with architects such as J.P. Oud and Mart Stam and designers such as W.H. Gispen and Piet Zwart, Schuitema ushered in the beginning of Dutch functionalism. Schuitema began as a portrait artist, but quickly moved to graphic design. Later he also became famous for his photography and film projects. In 1931 he began to take interest in interior design. According to his son Martin, this came about from an assignment he received from Gispen to design a number of catalogues. “My father was always reinventing himself. When he saw the designs, he must have thought to himself: I can do better.” As an experiment, Schuitema designed two tubular metal chairs. These turned out to be so tasteful that a year later he became a co-founder of the furniture company d3. Schuitema’s designs combined simplicity and comfort. “He was not interested in aesthetics,” according to Martin Schuitema. “Functionality stood above everything else. According to him, a good form emerges by itself from a functional design.” Schuitema felt that an artist should serve society. He wanted the wider public to enjoy his work, which is why his designs were mass-produced. That also placed Schuitema in the position to perfect his models. A feature in many of Schuitema’s models is the continuous curved armrest, which provided comfort and extra strength. Martin Schuitema

Schuitema’s blooming period in d3 lasted only three years. During that period the company developed into a formidable competitor of market leaders Gispen and Thonet. At the pinnacle of its success d3 employed sixty people. In 1935 the investors of d3 wanted to move away from standard production and to concentrate on ‘unique furniture’. Martin Schuitema: “Those plans did not go down well with my father’s socialist approach. He was not prepared to make any concessions, that was not in his nature.” Therefore Schuitema left the company and devoted himself to lecturing in the Art Academy in The Hague. Not so long after that the d3 furniture factory became Fanametaal. The tubular designs of Schuitema have become collectors’ items in recent years. Dutch Originals has produced detailed remakes of five of the most successful Schuitema designs in which even the old-fashion spiral springs were used. The catalogue also includes two desk designs by Schuitema. “I’m thrilled to see how my father continues to live through his designs,” says the younger Schuitema. He was also delighted with the special exhibition in 2007 that the Municipal Museum of The Hague devoted to the work of d3 and Paul Schuitema.

PS1 - Paul Schuitema





Volmaakt verchroomd: D3 en het avant-gardemeubel in Nederland Van 23 juni tot 16 september 2007 zal in het Gemeentemuseum Den Haag een tentoonstelling te zien zijn over het Nederlandse interieur uit de jaren dertig van de vorige eeuw. De aanleiding voor deze expositie is de publicatie Volmaakt verchroomd. D3 en het avant-gardemeubel in Nederland. Hoewel de Rotterdamse meubelfabriek d3 slechts korte tijd heeft bestaan, van circa 1932 tot in 1935, heeft het bedrijf een indrukwekkend aantal stalen buismeubelen voortgebracht. In tegenstelling tot zijn Rotterdamse ‘grote broer’ Gispen, heeft d3 vooral aan de particuliere markt geleverd, wat wellicht de oorzaak is van de relatieve onbekendheid van de d3 producten bij het grote publiek. Toch heeft het bedrijf enige belangrijke ontwerpers gekend die op innovatieve wijze gezicht hebben gegeven aan het nieuwe materiaal dat de stalenbuis in die jaren was. De belangrijkste vormgever van d3 is wellicht Paul Schuitema (1897-1973) geweest, die tevens een van de drie directeuren was. Zijn stalenbuis meubelen zijn veelal artistieke hoogstandjes die op meesterlijke wijze de ogenschijnlijk elastische stalenbuis manipuleren. Een voorbeeld hiervan is zijn bekende fauteuil van verchroomd metaal uit circa 1935 waarvan de vormgeving doet denken aan een vervormde paperclip. De soepele lijnvoering van het meubel lijkt met één penseelstreek op zijn ontwerptafel tot stand te zijn gekomen. De elegante lijn van de stoel die uit de beginjaren van d3 dateert, wordt op subtiele wijze onderbroken door de als voorpoten opgevatte steunen die vinnig als de hak van een damesschoen op de grond rusten. Het spreekt voor zich dat voor Schuitema, die in brede kring vooral bekendheid geniet als fotograaf, het stalenbuis meubel een van zijn favoriete thema’s was. Een groot aantal van deze foto’s wordt tegenwoordig bewaard in het Gemeentemuseum Den Haag. Deze glazen negatieven betreffen overigens niet alleen d3, maar ook meubelontwerpen van Gispen en fana metaal. Zij vormen een waardevol archief voor de geschiedenis van het Nederlandse stalenbuis meubel. Andere ontwerpers van d3 waren onder anderen de Haagse ‘binnenarchitect’ Cor Alons (1892-1967) en de industrieel vormgever Arie Verbeek (1893-1970), terwijl naar ontwerp van de bekende architect Gerrit Rietveld (1888-1964) het prototype van een bed is uitgevoerd. Omdat d3 een collectief bedrijf was, werden de meubels veelal naamloos op de markt gezet. Het is dan ook lastig de ontwerpen aan één bepaalde auteur toe te schrijven. Een belangrijk hulpmiddel hierbij vormen de drie bedrijfscatalogi die d3 gedurende zijn korte bestaan heeft uitgebracht, waarvan die uit 1935 met de aansprekende titel pantserchroom de laatste en meest complete is. Ter gelegenheid van deze tentoonstelling heeft Dutch Originals een aantal ontwerpen van Paul Schuitema opnieuw in productie genomen. Deze remakes zullen eveneens op de tentoonstelling te zien zijn en kunnen zelfs worden uitgeprobeerd. Zo zal de bezoeker van deze expositie niet alleen visueel de schoonheid van zijn vooruitstrevende ontwerpen kunnen ervaren, maar deze ook kunnen testen op zijn ergonomische kwaliteiten. Hij zal hierbij tot de conclusie komen dat de ontwerpen van Schuitema zelfs na ruim 70 jaar nog steeds actueel en modern zijn, terwijl zij daarnaast een hoge mate van zitcomfort bieden. Titus M. Eliëns, hoofd collecties Gemeentemuseum Den Haag Perfectly chromium-plated: d3 and the avant-garde furniture in the Netherlands From June 23rd to September 16th 2007 the Gemeentemuseum Den Haag (The Hague Municipal Museum) will be showing an exhibition about Dutch interior design from the 1930s. The exhibition is prompted by the publication of Volmaakt verchroomd. D3 en het avant-gardemeubel in Nederland (Perfectly chromium-plated - d3 and the avant-garde furniture in the Netherlands). Although the Rotterdam furniture factory d3 existed for only a brief period of time, from around 1932 to 1935, the company had created an impressive quantity of steel tubular furniture. In contrast to Gispen, its ‘big brother’ in Rotterdam, d3 supplied predominately to the private market, which perhaps explains why the wider public was relatively unfamiliar with d3 products. In spite of this, the company worked with a number of important designers who used their innovative approach to shape the image of steel tubes, which were considered new material in those years. Perhaps the most important designer who worked with d3 was Paul Schuitema (1897-1973), who was also one of the three directors. As a rule his steel tubular furniture was a high artistic tour de force that succeeded brilliantly in manipulating these seemingly elastic steel tubes. An example of this was his 1935 famous armchair made of chromium-plated metal whose shape reminds you of a distorted paper clip. The flowing lines of the furniture seem to have originated from his design table with a single pencil stroke. The elegant line of the chair, which dates back to the early years of d3, is broken subtly by supports that are conceived as front legs and which rest sharply on the floor like the heel of a ladies shoe. It goes without saying that for Schuitema, who enjoyed a widespread reputation mainly as a photographer, steel tubular furniture was a favourite theme. A large number of these photographs are now preserved in the Gemeentemuseum Den Haag. The glass negatives include not only d3, but also furniture designs of Gispen and Strong Steel. These comprise a valuable archive of the history of Dutch steel tubular furniture. Other d3 designers included The Hague interior architect Cor Alons (1892-1967) and industrial designer Arie Verbeek (1893-1970), while in accordance to the design of the famous architect Gerrit Rietveld (1888-1964) the prototype of one bed was made. Since d3 was a collective business, the furniture was mostly marketed without names. That also makes it difficult to ascribe the design to one particular person. Important resources in this case are the three company catalogues that d3 published during its short-lived existence. The 1935 catalogue with its appealing title Pantser Chroom is the most recent and complete one. On the occasion of this exhibition Dutch Originals has reproduced a number of Paul Schuitema designs. These remakes will be shown as well at the exhibitions and they can even be tried out. The visitor to the exhibition will not only observe the visual beauty of Schuitema’s revolutionary designs but can also test and experience their ergonomic qualities. The visitor will come to the conclusion that the designs of Schuitema are still alive and modern, even after 70 years, and in addition, they offer a high degree of sitting comfort. Titus M. Eliëns, Curator of the Gemeentemuseum Den Haag (The Hague Municipal Museum)

A FFICHE S CHUITEMA

TENTOONSTELLING

- P OSTER

OF THE S CHUITEMA EXHIBITION

Het tweede leven van Gebroeders de Wit: Concurrenten onder één label Een stoel die letterlijk als gegoten zit, dat was de ambitie van meubelmakers Thomas Wolter (1909-1991) en Martinus Christianus de Wit (1912-1985). Onder de naam Gebroeders de Wit groeiden ze uit tot functionalisten pur sang, bij wie het zitcomfort allesbepalend was. Met hun buisstoelen gingen ze de strijd aan met de veel bekendere tijdgenoot Willem Gispen. Grappig genoeg leerde Toon de Wit het vak bij Gispen zelf, waar hij in de jaren dertig op de ontwerpafdeling zat. Direct na de oorlog besluit Toon de Wit samen met zijn broer Martien het heft in eigen hand te nemen. Ze beginnen een eigen meubelfabriek in Schiedam. Toon de Wit tekende voor het design, en broer Martien was de technische man die zich over de buisconstructies boog. In de jaren vijftig en zestig slaagden de broers er zo in technisch perfecte meubelen te ontwerpen. Daarbij gingen ze niet over een nacht ijs, weet de zoon en naamgenoot van Martien de Wit. ‘We moesten thuis altijd proefmodellen uitproberen’, aldus Martien de Wit-junior. ‘Mijn vader verbeterde die prototypes voortdurend. Een las die niet mooi was afgewerkt, daar kon hij zich vreselijk aan storen. Hij was een echte perfectionist.’ Dat de stoelen van Gebroeders de Wit minder bekend zijn dan bijvoorbeeld de ontwerpen van concurrent Gispen, komt grotendeels door de broers zelf. Zij legden zich vooral toe op de fabricage, van marketing en reclame moesten ze niets hebben. De Wit: ‘Een goede stoel verkoopt zichzelf, was het motto van mijn vader. Ze hadden voor die tijd een lange levertijd van acht weken. Als mensen daar over klaagden, moesten ze maar naar een ander gaan.’ Gebroeders de Wit werd in de jaren vijftig een van de grootleveranciers van het Rijksinkoopbureau, dat de kantoren van ambtenaren inrichtte. Bij Hoogovens en de Belastingdienst zaten ze massaal op de buisframe stoelen van De Wit. En ook de plaatselijke notabelen waren kind aan huis, de burgemeester van buurgemeente Vlaardingen bijvoorbeeld zocht zijn vergaderstoel eigenhandig uit in de fabriek in Schiedam. Het succes van hun meubels deed de broers stijgen op de maatschappelijke ladder. De Wit: ‘In de jaren vijftig verhuisden we van onze Rotterdamse bovenwoning naar een twee onder een kap in Vlaardingen. Daar hadden we als eerste van de straat televisie. En in 1955 trokken we twee weken lang met een gehuurde taxi mét chauffeur door Europa.’ Na de succesvolle jaren vijftig en zestig nam de belangstelling voor de buismeubelen van Gebroeders de Wit af. In 1975 werd de fabriek ontmanteld en gaan de broers met pensioen. Het merkrecht verkopen de broers aan meubelfabriek Exquis in Waalwijk. Als Exquis in 2002 failliet gaat, neemt meubelfabriek Gebroeders van der Stroom het merk over en herstart de fabricage. Het betekent de hereniging met de vroegere concurrent Gispen, onder het label Dutch Originals. De Wit: ‘Ik vind het mooi dat de ontwerpen van De Wit net als die van Gispen een tweede leven krijgen. En iedereen kan nu in de winkel zelf vaststellen wie destijds de beste stoelen maakte: Gispen of Gebroeders de Wit.’ The rebirth of the De Wit Brothers: Competitors under a single brand Creating a chair that literally fits like a glove was the ambition of furniture makers Thomas Wolter (1909-1991) and Martinus Christianus de Wit (1912-1985). Under the label Gebroeders de Wit (De Wit Brothers) they developed into complete advocates of functionality, for whom sitting comfort determined everything. Armed with their tubular chairs they waged a battle against their far better known contemporary, Willem Gispen. Ironically, it was under the guidance of Gispen where Toon de Wit actually learned the trade. In the 1930s he worked in Gispen’s design department. Immediately after the war Toon de Wit together with his brother Martien decided take hold of the helm themselves and started their own furniture factory in Schiedam. Toon de Wit was responsible for the designs and his brother Martien, who was more technically oriented, took care of the tubular constructions. In the fifties and sixties the two brothers succeeded in manufacturing furniture that was technically perfect in design. This did not happen overnight, according to Martien de Wit, one of the sons (named as his father). ‘At home we always had to try out the test models’, according to the junior Martien de Wit. ‘My father constantly improved these prototypes. Even one welding seam that was not finished nicely would annoy him to no end. He was a real perfectionist.’ The reason that the chairs of Gebroeders de Wit were less well-known than the designs of their competitor Gispen, for example, is largely to be blamed on the brothers themselves. They applied themselves mainly to manufacturing. Marketing and advertising are aspects that did not interest them. De Wit: ‘A good chair sells itself, was the motto of my father. In those days they had a long delivery time, eight weeks for supplying a product. If people had problems with this, too bad, go elsewhere.’ In the 1950s Gebroeders de Wit became one of the wholesalers of the Government Purchasing Office, which equipped the public offices. The Hoogovens company and the Dutch Tax Offices used De Wit tubular frame chairs extensively. Local dignitaries were also regulars at De Wit. The mayor of the sub-municipality of Vlaardingen for example personally came to the factory in Schiedam to look for a conference chair. The success of their furniture pushed the brothers up the social ladder. De Wit: ‘In the fifties we moved from our upstairs flat in Rotterdam into a semi-detached house in Vlaardingen. We were the first house on that street that had a television. In 1955 we travelled for two weeks in a chauffeured taxi throughout Europe.’ After the success of the fifties and sixties the interest in the tubular furniture of Gebroeders de Wit waned. In 1975 the factory was dismantled and the two brothers retired. They sold the rights to the brand to the Exquis furniture factory in Waalwijk. When Exquis went bankrupt in 2002, the Gebroeders van der Stroom furniture factory took over the brand and started to manufacture once again. That meant unification with the former rival Gispen under the Dutch Originals label. De Wit: ‘I am very pleased that the designs of De Wit, just like those of Gispen have acquired as second lease on life. Everyone who visits the shop nowadays can decide for themselves who made the best chairs at the time: Gispen or Gebroeders de Wit.’

Martien de Wit

3014 - Gebroeders De Wit - GS 686 - Designteam Gebroeders van der Stroom

4053 - Gebroeders De Wit

WS 3005 - Designteam De Wit

Jan des Bouvrie’s ode aan Gispen: Tijdloos door eenvoud Een ode aan Gispen en zijn tijdgenoten, zo ziet Jan des Bouvrie de collectie buisframe meubelen die hij de afgelopen twee jaar voor Dutch Originals heeft ontworpen. ‘Ik was verbaasd en gevleid toen mij werd gevraagd een aantal ontwerpen voor de Dutch Originals-collectie te maken’, zegt de ontwerper die domicilie houdt in het Arsenaal in Naarden. ‘Het was een uitdaging om meubels te ontwerpen vanuit hun traditie, maar dan wel in de hedendaagse stijl. Geïnspireerd door de beroemde vooroorlogse ontwerpen heb ik de meubelen in het nu proberen te plaatsen.’ Al meer dan 35 jaar is Jan des Bouvrie actief als industrieel ontwerper. Hij geldt als pleitbezorger van het moderne wonen, een ontwikkeling die in de jaren vijftig werd geïnitieerd door de groep Goed Wonen. Vooruitstrevende ontwerpers als Benno Premsela en Martin Visser waren de aanjagers, en vonden in woonwarenhuis de Bijenkorf een enthousiaste afnemer. De ontwikkeling betekende het einde van het ‘saaie, eeuwigdurende interieur’, zoals Des Bouvrie het noemt. ‘Na de oorlog was er nauwelijks geld, vandaar de voorliefde bij consumenten voor slijtvaste leren bankstellen en fauteuils.’ Des Bouvrie brak in 1969 door met zijn ontwerp voor de kubusbank voor meubelfabrikant Gelderland. Het ontwerp maakte hem in een klap bekend. Des Bouvrie gebruikte die bekendheid om het witte, open interieur te propageren, in die jaren een noviteit. Hij zegt in zijn werk sterk geïnspireerd te zijn door de vooroorlogse ontwerpen van landgenoten Willem Gispen en de gebroeders De Wit. ‘Anders dan bijvoorbeeld Rietveld waren het geen kunstenaars, maar ambachtsmensen. Hun ontwerpen beginnen altijd bij de basis, namelijk dat een stoel lekker moet zitten. Pas later ontdekten mensen hoe mooi die buisontwerpen eigenlijk zijn.’ Dezelfde werkwijze telt voor hem, zegt Des Bouvrie. ‘Van mij zal je nooit een kunstzinnig ontwerp aantreffen. Daarvoor ben ik teveel gericht op de functionaliteit. Als mijn Kubusbank uit 1969 niet lekker zou zitten, dan zou die echt niet tot op de dag van vandaag worden gemaakt. Met de meubels van Gispen is dat niet anders.’ Hoewel de buisframe ontwerpen voor de zakelijke markt zijn gemaakt, werden ze volgens Des Bouvrie ook in de jaren dertig al in huiselijke sfeer gebruikt. Het beste voorbeeld daarvan is Huis Sonneveld in Rotterdam, in de jaren dertig het woonhuis van de directeur van de beroemde Van Nelle Fabriek. De Gispen-inrichting is bewaard gebleven en het woonhuis doet nu dienst als museum. Maar pas ver na de oorlog ontdekte een grote groep consumenten de buismeubelen voor huiselijk gebruik. ‘Behalve het zitcomfort’, zegt des Bouvrie, ‘komt dat toch vooral omdat die ontwerpen zo goed passen in het moderne interieur. De kracht van het stalen buisframe is dat het door zijn eenvoud een tijdloos karakter heeft. Het zijn evergreens die tot in lengte van jaren populair zullen blijven.’ Jan des Bouvrie’s ode to Gispen: Timeless in its simplicity An ode to Gispen and his contemporaries, that’s how Jan des Bouvrie sees the collection of tubular frame furniture that he designed for Dutch Originals in the last two years. ‘I was both surprised and flattered when I was asked to make a number of designs for the Dutch Originals collection’, says the designer who lives in the Arsenaal complex in Naarden. ‘It was a challenge to design traditional furniture, and yet give them a modern style. While being inspired by the pre-WWII designs, I have tried to fit this furniture into today’s world’. Jan des Bouvrie has been an industrial designer for more than 35 years. He has always been an advocate of modern living, a development that was initiated in the 1950s by the Goed Wonen group. Innovative designers such as Benno Premsela and Martin Visser were the driving force and the Bijenkorf department store proved to be their enthusiastic client. This development saw an end to ‘endlessly drab interiors’, as Des Bouvrie describes it. ‘In the post-war period there was hardly any money, which explains the consumers’ love for the durable leather sofas and armchairs.’ In 1969 Des Bouvrie broke through with his cube sofa, a design he made for furniture factory ‘Gelderland’. This design made him instantly famous. Des Bouvrie used his acquired reputation to promote white open interiors, somewhat of a novelty in those times. He claims that his work was highly inspired by the pre-war designs of his fellow countrymen Willem Gispen and the De Wit brothers. ‘In contrast to Rietveld, for example, they were not artists, but craftsmen. Their design always began with the crux of the matter, in other words a chair must be comfortable for sitting. Only later did people discover how lovely these tube designs actually are.’ This same approach applies to himself, as he says: ‘You won’t find me designing an artistic design. I’m far too oriented to functionality. If my 1969 cube sofas were not comfortable for sitting, they would have never been manufactured all these years, even up to this very day. The furniture of Gispen is no different.’ Although the tubular frame designs were developed for the business market, in the thirties they were also used in private houses, according to Des Bouvrie. The best example of this is the Huis Sonneveld in Rotterdam, in the 1930s the residence of the director of the famous Van Nelle Factory. The Gispen design has been preserved and the residence serves as a museum nowadays. However, it was only a long time after the war that consumers in large numbers discovered tubular furniture for household use. ‘In addition to the sitting comfort’, says des Bouvrie, ‘the popularity stems mostly from the fact that these designs fit so well into a modern interior. The power of the steel tubular frame is that it is so simple and timeless in character. These are evergreens that will remain popular through the test of time.’

Jan des Bouvrie

JdB 610 - Jan des Bouvrie

Rudolf Wolf: "Ik vergaap me altijd aan het Japanse interieur: wat een ruimte! Het is heerlijk dat er niets in staat; bovendien is het beschaafd om op de vloer te zitten. Op de vloer zitten lijkt me ideaal, dat verlost je van de ellende van een stoel. Als ik dan toch op een hoogte moet zitten, boven de vloer dus, lijkt mij een totaal onzichtbare stoel het hoogst bereikbare. Je zou eigenlijk een magnetisch veld moeten kunnen creëren; zoiets als: je drukt op een knopje en je ziet een lichtstreep in de kamer (om aan te geven dat dat veld een zitting vormt) en je gaat zitten. De ideale stoel biedt een enorm zitcomfort bij een minimum aan ruimte en gewicht. Wat men vooral ook in mijn Gamma-stoel waardeert is, dat de rug en armleggers in elkaar overgaan. De vraag is, of het wel mogelijk is om ooit een stoel uit te vinden die iedere zitter bevalt. Haast niemand heeft thuis een stoel staan die hij in ieder opzicht ideaal vindt, altijd scheelt er wel iets aan. Dat komt doordat een stoel nooit voor een apart individu gemaakt wordt. Het ideaal is een stoel die iedereen een maximum aan comfort biedt. Een stoel die dus als het ware iedere mogelijke stand van je lichaam 'volgt'. Je zou in een stoel zó moeten zitten als een ruimtevaarder die zich voelt, die in iedere denkbare stand kan blijven hangen, en zweeft. Of zoals je je voelt als je onder water duikt. Je moet zo min mogelijk aan je lichaam als ballast herinnerd worden, zolang we op aarde zijn. De ideale stoel is er dus een die me mijn lichaam doet vergeten; het moet de stoel nergens in de weg zitten, en andersom." Een half jaar na het exposeren van zijn "Gamma-stoel" werd deze bekroond met de jaarlijkse prijs voor het beste meubelstuk van het American Institute of International Designers in New York. Dit zijn delen uit een interview met Rudolf Wolf over zijn visie op de ideale stoel, net nadat hij de award had uitgereikt gekregen. Het interview is gepubliceerd in het Elseviers Weekblad van zaterdag 1 februari 1964. Rudolf Wolf: "I’m always amazed with Japanese interiors: what a lot of space! It’s marvellous not to have anything standing there and furthermore, it is very civilised to sit on the floor. In my opinion, sitting on the floor is ideal. That way you get rid of dreadful chairs. If you have to sit high off the floor, then I think an invisible chair is the best thing to invent. You would actually need to create a magnetic field, something around the idea of pressing a button and seeing a ray of light in the room that will indicate that this field is for sitting. You then sit on it. The ideal chair offers tremendous sitting comfort, yet with minimum space and weight. What people especially appreciate about my Gamma chair is that the back and arms supports merge into one another. Rudolf Wolf

The question is whether it is possible to invent at any time a chair that everyone likes. Hardly anyone has a chair at home, which is ideal in every aspect. There is always something wrong with it. This is because no chair is made specifically for one single individual. The ideal chair is one that provides everyone with the maximum comfort. A chair that adapts itself to nearly every type of human posture. Such a chair should make you feel like an astronaut who can suspend and hover in any position or the way you feel when you go diving. You have to forget as much as possible that our bodies constitute a load as long as we are on earth. The ideal chair is therefore a chair that allows me to forget my body; the chair should never be in my way, nor the other way around." Six months after exhibiting his "Gamma-chair", the American Institute of International Designers in New York awarded Rudolf Wolf the annual prize for the best piece of furniture. These were quotes from an interview with Rudolf Wolf about his vision of the ideal chair right after he received the prize. The interview was published in Elseviers Weekblad on Saturday, 1 February 1964.

Award American Institute of International Designers

Gispen 1012

Gispen 1013

Gispen 1017

GS 733

De Wit 5110

De Wit 5111

GS 720

GS 721

Gispen 1022

Gispen 1022

Gispen 33

Gispen 1016

De Wit 5619

De interieurs van Gilian Schrofer: Buisframe als modern antiek Dat je het als autodidact en dyslecticus ver kunt schoppen, daarvan is Gilian Schrofer het levende bewijs. Als mededirecteur van ontwerpbureau Concrete zette Schrofer de afgelopen jaren samen met zijn partners de toon in interieurdesign. Hij tekende voor prijswinnende ontwerpen als die van de Amsterdamse Supperclub, de Lairesse Apotheek en de Coffee Company. In 2004 verliet Schrofer Concrete om zich te wijden aan een volgende uitdaging: zijn nieuwe bedrijf Concern is een ontwerpstudio en praktijkschool ineen. Zo kan hij aan interessante projecten werken en tegelijkertijd zijn kennis aan een nieuwe generatie talentvolle ontwerpers overbrengen. Als interieurontwerper koestert Schrofer een liefde voor de ontwerpers uit de periode van de Nieuwe Zakelijkheid (1918 -1933), met Gerrit Rietveld en Willem H. Gispen als bekende Nederlandse representanten. Als zoon van de bekende grafisch ontwerper Jurriaan Schrofer kwam Gilian als kind al in aanraking met het werk van Gispen. Rond de eettafel stonden in Huize Schrofer de 101-stoelen opgesteld. Maar pas in zijn vorige leven als cateraar nam Schrofer bij toeval kennis van de achtergronden van het werk van Gispen. ‘Voordat ik als interieuraontwerper ging werken, had ik een eigen cateringbedrijf in de Beurs van Berlage. Zo kwam ik terecht bij een overzichtstentoonstelling van het werk van Gispen, die destijds in de beurs werd gehouden. Dat sprak me aan, ik vond het interessant te zien hoe Gispen zich had laten inspireren door zijn tijdgenoten uit het buitenland’, aldus Schrofer. ‘Gispen is in mijn ogen meer een industrieel dan een ontwerper. Anders dan veel van zijn collega’s had hij ook echt een visie als ondernemer. Hij heeft ervoor gezorgd dat zijn ontwerpen in groten getale voor een relatief lage prijs op de markt kwamen. Hij bracht daarmee de stroming van de nieuwe zakelijkheid bij een groot publiek onder de aandacht.’ Schrofer greep terug op de ontwerpen van Gispen toen hij als interieurspecialist werd gevraagd lounge-restaurant NL in New York vorm te geven. ‘Voor de inrichting zocht ik naar een ontwerp dat een duidelijk Nederlandse signatuur heeft. Zo kwam ik bij de Gispen eetkamerstoel uit. Het is een op en top Hollandse stoel, comfortabel en met een zuivere vorm. Voor die gelegenheid heb ik de stoelen in oranje rib laten bekleden.’ Dezelfde Gispen 201-stoel met bakelieten armleggers gebruikte Schrofer voor restaurant Morlang aan de Keizersgracht in Amsterdam. ‘Vanwege de eenvoudige vorm en het zitcomfort leent die stoel zich goed voor restaurants. Je kunt er uren op zitten zonder een vermoeide rug te krijgen. Zelf heb ik ze thuis ook rond de eettafel staan. Ik ben een liefhebber van lang tafelen.’ Het verbaast Schrofer niet dat de vooroorlogse ontwerpen van Gispen en zijn internationale tijdgenoten als Marcel Breuer en Mies van der Rohe nog steeds gretig aftrek vinden. ‘Het past in een eigentijds interieur. Bovendien leven we in een tijd waarin veel wordt teruggegrepen op vroeger. Ook daar heeft het huidige succes van de buisframe stoel mee te maken. Die vernieuwende ontwerpen uit het begin van de vorige eeuw zijn de klassiekers van de toekomst. Het is modern antiek.’ The interiors of Gilian Schrofer: Tubular frame as modern antique Gilian Schrofer is a living example of someone who was able to go far in the world while being self-educated and dyslectic. As co-director of the design firm Concrete, Schrofer together with his partners have been setting the tone in interior design in recent years. He was responsible for prize-winning designs such as the design of the Amsterdam Supperclub, the Lairesse Pharmacy and the Coffee Company. In 2004 Schrofer left Concrete to devote himself to the next challenge: his new company Concern, which is a combination of a design studio and practical school. This way he can work on interesting projects and at the same time transmit his knowledge to a new generation of talented designers. As an interior designer Schrofer fostered a love for designers from the New Objectivity period (1918 -1933), which included Gerrit Rietveld and Willem H. Gispen as the best-known Dutch representatives. As the son of a famous graphic designer, Jurriaan Schrofer, Gilian became acquainted with Gispens’ work as a child. The Gispen 101 chairs were arranged around the dining table at the Schrofer home. However, it was only in his earlier career as a caterer that Schrofer by sheer coincidence came across the background of Gispen’s work. ‘Before I started to work as an interior designer, I had my own catering business in the Beurs van Berlage building. That’s how I came across the retrospective exhibition of Gispen’s work, which was shown at that time in the building. I was impressed. I found it interesting to see how Gispen was inspired by his contemporaries from abroad’, related Schrofer. ‘In my view, Gispen is more an industrialist than a designer. In contrast to many of his colleagues, he also had the practical vision of an entrepreneur. He managed to have his designs reach the market in large numbers and at relatively low prices. In this manner he succeeded in bringing the New Objectivity trend to the attention of the wider public.’ Schrofer fell back on Gispen’s designs when as an interior specialist he was asked to design the NL lounge restaurant in New York. ‘For the layout I wanted to look for a design that clearly had a Dutch signature. That’s why I decided to use the Gispen dining room chair. It is a completely Dutch chair, comfortable and with a pure form. For that occasion I had the chairs upholstered in rib orange.’ Schrofer used the same Gispen 201 chair with the Bakelite armrests for the Morlang Restaurant on the Keizersgracht in Amsterdam. ‘Due to the simple form and sitting comfort, this chair is very appropriate for restaurants. You can sit in it for hours without getting a tired back. I have such chairs at home in my dining room. I love having long sessions at the dining table’. Schrofer is not surprised that the pre-war designs of Gispen and his international contemporaries such as Marcel Breuer and Mies van der Rohe are still so keenly appreciated. ‘They fit in with modern decor. In addition, we live in a time when people are constantly falling back on the past. This is also an explanation for the current success of the tubular frame chair. The revived designs from the beginning of the previous century are the classics of the future. This is modern antique.’

Gilian Schrofer

VPRO gebouw, een publieke omroepvereniging VPRO building, a Dutch public broadcasting corporation

P ROJECTEN - P ROJECTS

CAP Gemini Hoofdkantoor, Utrecht Nederland CAP Gemini Headoffice, Utrecht The Netherlands

P ROJECTEN - P ROJECTS

Pesch laat Klassiekers Gispen debuteren in Duitsland: Meubels met prestige. Het is een beetje raar om de topondernemer op het gebied van woondesign de loftrompet te horen steken over Ikea. Toch is de huidige populariteit van de buisontwerpen uit begin vorige eeuw mede aan de Zweedse meubelgigant te danken. Meent althans Dieter Pesch, eigenaar van de gelijknamige toonaangevende interieurzaak in het Duitse Keulen. ‘Ikea maakt met hun meubels het grote publiek bekend met design. Zij voeden op die manier een jonge generatie op. Het zijn deze mensen die op latere leeftijd massaal vallen voor de ontwerpen uit de Buahaus-periode (in Nederland Nieuwe zakelijkheid genoemd, red). Met hun inkomen groeit ook hun smaak.’ Pesch heeft er hoogstpersoonlijk voor gezorgd dat de ontwerpen van Gispen sinds 2003 op de Duitse markt hun intrede hebben gedaan. Lange tijd was deze markt taboe voor Gispen omdat de firma Thonet al voor de oorlog in Duitsland het alleenrecht op enkele buisfame-ontwerpen had bemachtigd. Hoewel de meeste modellen van Gispen niet onder deze restrictie vallen, is er na de oorlog nooit meer een serieuze poging gedaan de Duitse markt te verkennen. Ook al omdat deze al drukbezet was met topontwerpers als Mart Stam, Mies van der Rohe en Marcel Breuer. Totdat Pesch op de woonbeurs van Keulen gecharmeerd raakte van de collectie Dutch Originals. ‘Het is een mooie aanvulling op de collectie buisframe meubelen die wij van oudsher voeren. In overleg met de binnenhuisarchitecten hebben we daarom besloten enkele modellen op te nemen in onze toonzalen in Keulen.’ Waar in Nederland fauteuil 412 Gispen beroemdste ontwerp is, daar zijn in Duitsland minder decoratieve modellen als de Gispen 405 en Gispen 413R populairder. Een reden zou kunnen zijn dat deze stoel beter aansluit bij de strenge stijl van de ontwerpen uit de Bauhaus-tijd. Toch ziet Pesch geen grote smaakverschillen tussen beide landen. ‘Zowel in Nederland als Duitsland zijn de strakke ontwerpen van het begin van de vorige eeuw populair. Binnen deze trend probeert een ieder zich te onderscheiden, de een kiest voor Thonet, de ander voor Mies van der Rohe en een derde neemt Gispen. Het zijn allen uitingen van de voorliefde voor een moderne, strakke inrichting.’ Pesch verklaart de grote populariteit van de buismeubelen door de emotionele band die het publiek met de meubels ervaart. ‘Neem alleen de stoelen, die hebben een geweldige uitstraling. Ze zijn prachtig van vorm en ze zitten ook nog eens geweldig.’ Dat verklaart tevens waarom er zoveel kopieën op de markt zijn. Maar Pesch ziet hierin geen bedreiging. ‘De LC2-fauteuil van Le Corbusier bijvoorbeeld is zo vaak nagemaakt. Maar uiteindelijk kiest de consument toch voor het origineel, want dat is aantoonbaar beter.’ Of Gispen in het land van Van der Rohe en Thonet een plek kan veroveren, durft Pesch nog niet te voorspellen. ‘Maar in ieder geval hebben ze de tijdgeest mee. De buismeubelen hebben veel prestige, dankzij alle aandacht die er op tv en in de woonbladen voor is. Ik heb weleens medelijden met de huidige generatie industrieel ontwerpers. Zij moeten concurreren met ontwerpen die al decennia meegaan, en zowel technisch als op het gebied van design zo perfect zijn dat ze nauwelijks zijn te evenaren.’ Pesch enables Gispen Classics to make its debut in Germany: Furniture with prestige. It is somewhat peculiar for a top entrepreneur in the area of home décor to praise Ikea. Yet the current popularity of the tubular designs from the beginning of the previous century should be attributed to the Swedish giant in furniture, at least that’s the opinion of Dieter Pesch, owner of the trend setting interior design business by the same name in Cologne, Germany. ‘Ikea furniture has succeeded in making the wider public aware of design. That way Ikea has educated a young generation. These are the people who at a later age go all-out for designs from the Bauhaus period (known in the Netherlands as New Objectivity, editor). The bigger their incomes, the more their taste develops.’ Since 2003 Pesch has personally seen to it that the designs of Gispens have come into the market in Germany. For a long time Gispen was taboo for this market because already before the war the Thonet firm had acquired the sole rights on several tubular frame designs in Germany. Although most of the Gispen models did not fall under this restriction, after the war there was never a serious attempt made to expand into the German market. That was also because the German market was quite inundated with top designers such as Mart Stam, Mies van der Rohe and Marcel Breuer. That was until Pesch was charmed by the Dutch Originals collection at the International Furniture Fair (IMM) in Cologne. ‘This was a lovely addition to the collection of tubular frame furniture that we carry from way back. In consultation with the interior architects we therefore decided to place some of the models in our showrooms in Cologne.’While in the Netherlands the 412 armchair is Gispen’s most celebrated design, in Germany the less decorative models such as the Gispen 405 and Gispen 413R are the most popular ones. One possible reason for this could be that this chair fits in better with the rigid style of the Bauhaus period designs. Yet Pesch does not discern a great difference in taste between the two countries. ‘The rigid designs from the last century are popular in both the Netherlands and Germany. Within this trend everyone tries to stand out. The one opts for Thonet, the other for Mies van der Rohe and the third selects a Gispen. These are all expressions of a love for a modern, austere interior design.’ Pesch explains the tremendous popularity of the tubular furniture by the fact that the public connects to them on an emotional level. ‘Take the chairs for example, they have an amazing radiance. They are so lovely in form, and in addition they’re so comfortable for sitting.’ That also explains all the imitations found on the market, although Pesch does not feel threatened by these. ‘De LC2 armchair of Le Corbusier for example was copied so often, but at the end the consumer goes for the original because that always proves to be better.’ Whether Gispen will beat Van der Rohe and Thonet on their own turf is something that Pesch does not dare to predict as yet. ‘In any case they do have the advantage of the spirit of the time. The tubular furniture is very prestigious thanks to all the attention it gets on TV and in home & furniture magazines. I sometimes feel sorry for the current generation of industrial designers. They have to compete with designs that have lasted for decades and which are so perfect both technically and in design that they can hardly be equalled.’

Dieter Pesch

Made in Holland

Beleef het moderne wonen van de jaren dertig Huis Sonneveld. Houdt u van design, van bijzonder servies of van technisch vernuft? Bezoek dan de prachtige witte villa naast het Nederlands Architectuurinstituut (NAi) in Rotterdam: Huis Sonneveld. Het is een van de best bewaarde woonhuizen in de stijl van het Nieuwe Bouwen. Het is begin jaren dertig ontworpen door architectenbureau Brinkman en Van der Vlugt, bekend van de Van Nellefabriek en het Feyenoord-stadion. In en om de museumwoning kunt u zelf ervaren hoe het is om anno 1933 in een hypermodern huis te wonen. Zowel voor volwassenen als voor kinderen is er een gratis audiotour beschikbaar. Rotterdam 2007 – Stad van de architectuur. In 2007 staat Rotterdam geheel in het teken van architectuur. Rotterdam is een centrum voor moderne architectuur. Dit jaar presenteert de stad zich opnieuw aan de wereld met onder meer een aantal bijzondere tentoonstellingen en evenementen in Huis Sonneveld. Villa Photon: In het kader van het International Film Festival Rotterdam zijn tijdens de tentoonstelling Architectuur van de nacht in de kamers van Huis Sonneveld historische lichtkunstobjecten te zien. Het werk van architect, beeldend kunstenaar en kunstcriticus Nicolas Schöffer vormt de kern van deze kleine tentoonstelling. (24 januari t/m 6 mei) Picknicks: In de zomermaanden kunt u picknicken in de tuin van de villa. Tijdens het Architectuurjaar kunt u een rondwandeling maken langs veertig bijzondere gebouwen in Rotterdam. Wilt u tussendoor even uitrusten, boek dan een picknick in de tuin van Huis Sonneveld. Bouwplaat: Al jaren lang is er een enorme keus aan bouwplaten van oude gebouwen, maar bouwplaten van moderne architectuur zijn tamelijk zeldzaam. Zeist Bouwplaten presenteert dit jaar een bouwplaat van Huis Sonneveld. Eerder maakte Zeist Bouwplaten ook schaalmodellen van Villa Henny en het Rietveld-Schröderhuis. Entree Bij de receptie van het NAi kunt u een entreebewijs voor Huis Sonneveld kopen. De entreeprijs voor de villa is € 5,00 (reductie € 3,00). Wilt u naast de museumwoning ook de tentoonstellingen in het NAi bezoeken, dan kunt u bij de receptie voor € 8,00 (reductie € 5,00) een combinatieticket kopen. www.nai.nl

Experience the modern living style of the thirties Huis Sonneveld. Do you like design, extraordinary crockery or technical ingenuity? Visit the beautiful white villa near the Netherlands Architecture Institute (NAi) in Rotterdam: Huis Sonneveld. This is one of the best-preserved residences in the Modern Architecture style. The architects firm Brinkman and Van der Vlugt, known also for designing the Van Nelle factory and the Feyenoord stadium, designed it in the early 1930s. In and around the museum building you can experience what it was like to live in a super modern house around 1933. A free audio-tour is available to both adults and children. Rotterdam 2007 – City of Architecture. Rotterdam has declared 2007 as the Year of Architecture. Rotterdam is a centre for modern architecture. This year again the city will present itself to the entire world, and among its many plans are special exhibitions and events in the Huis Sonneveld. Villa Photon: In the framework of the International Film Festival Rotterdam there will be historical lights-art objects shown in the Architecture of the Night exhibition in the rooms of Huis Sonneveld. The work of the architect, visual artist and art critic Nicolas Schöffer is at the core of this small exhibition. (24 January to 6 May) Picnics: In the summer months you can picnic in the garden of the villa. During the Year of Architecture you can take a walking tour along forty unique buildings in Rotterdam. If you want to relax in between, book a picnic in the garden of Huis Sonneveld. Cut-out model: For many years there has been a wide range of cut-out models available of historical buildings, but cut-outs of modern architecture were rather rare. This year Zeist Cardboard Models will launch a cut-out model of Huis Sonneveld. Zeist Cardboard Models has in the past created scale models of Villa Henny and the Rietveld-Schröderhuis. Entrance Entrance tickets to Huis Sonneveld can be purchased at the reception desk in the NAi. The entrance fee to the villa is € 5.00 (discounted € 3.00). If – in addition to the museum residence – you will also want to visit the exhibition in the NAi, you can purchase a combination ticket for € 8.00 (discounted € 5.00) at the reception desk. www.nai.nl

Huis Sonneveld, Rotterdam The Netherlands

Expert Dick Brouwers over de opkomst van het buismeubel: Van rommelmarkt naar veilinghuis. De mooiste Gispen-stoel die hij ooit onder ogen kreeg? Interieurarchitect Dick Brouwers hoeft niet lang na te denken. ‘Dat was een draaibare bureaustoel met ronde zitting, een ontwerp van voor de oorlog. Als ik die ooit op een veiling tegenkom, zal ik hem zeker kopen.’

Designers

Dick Brouwers geldt als dé meubelkenner van Nederland. Voor woonblad Eigen Huis & Interieur (EHI) verzorgt hij maandelijks de rubriek Anno, waar hij de lezers helpt de historie van hun meubels te achterhalen. Brouwers studeerde in 1952 af aan de Academie voor Beeldende Kunst in Den Haag. Op de kunstacademie ontmoette hij zijn latere vrouw Janni van Pelt, dochter van de beroemde ontwerper Bas van Pelt. Deze begon in 1931 een toonaangevende winkel in interieurdesign in Den Haag, die tot op de dag van vandaag voortleeft. Samen met Janni voerde Dick Brouwers dertig jaar lang de directie van Bas van Pelt Binnenhuisarchitectuur. In 2000 ging het echtpaar met pensioen. De huisbibliotheek vol historische catalogi en vakboeken staat nu geheel in dienst van de vragen van designliefhebbers. In de afgelopen jaren is menig buismeubel in zijn rubriek in EHI besproken, zegt Brouwers. ‘Het grappige is dat het grote publiek vroeger niets van die buismeubelen moest hebben. Veel lezers schrijven dat ze de stoel bij het grof vuil hebben gevonden, of in een kringloopwinkel op de kop hebben getikt.’ Lange tijd had niemand besef van de designwaarde van die stoelen. Daarvoor waren ze te revolutionair. Brouwers: ‘Er was slechts een kleine elite van architecten en kunstenaars die ze in hun huis hadden staan. Verder werden ze alleen voor de inrichting van kantoren gebruikt. Daarvoor vond men ze wel functioneel.’

W.H. Gispen

Rudolf Wolf

De geringe populariteit is ook de reden dat zo weinig authentieke meubelen bewaard zijn gebleven. De omslag kwam begin jaren negentig, toen de buisstoel in Nederland aan zijn tweede leven begon. ‘Pas toen begon met de functionele vorm te waarderen’, zegt Brouwers. ‘Ook hedendaagse interieurarchitecten zoals Jan des Bouvrie gingen staal gebruiken bij hun ontwerpen. Vanaf dat moment werd het buismeubel design.’ De hernieuwde belangstelling naar de klassiekers van de twintigste eeuw werd ook gevoed door de meubelfabrikanten, meent Brouwers. ‘Zij ontdekten dat er een markt was voor remakes van die modern-klassieke meubelen. Doordat zij steeds meer ontwerpen uit de tijd van het functionalisme opnieuw in productie namen, heeft het buismeubel zo populair kunnen worden.’

Wim Rietveld

Gijs van der Sluis

De trend is nog lang niet ten einde. Zo zullen de historische ontwerpen van interieurarchitect Rob Parry (1925) – ooit de rechterhand van Gerrit Rietveld opnieuw worden uitgebracht. En neemt Dutch Originals de modellen van de Nederlandse industrieel ontwerper Paul Schuitema (1897-1973) in herproductie. Brouwers: ‘Ik vind het een mooie ontwikkeling. De stoelen van Paul Schuitema zijn nu alleen nog maar in musea te bewonderen. Het is geweldig dat je die ontwerpen straks weer in de huiskamers van Nederland terug ziet.’ Expert Dick Brouwers about the advent of tubular furniture: From the flea market to the auction houses. What is the loveliest Gispen chair that he’s ever seen? Interior architect Dick Brouwers doesn’t have to think too long about this question. ‘That was a swivel chair with a round seat, a pre-war design. If I ever come across it in an auction, I’ll surely buy it.’

André Cordemeyer

Rob Eckhardt

Jan des Bouvrie

Alex Krikhaar

Dick Brouwers is known as the furniture expert in the Netherlands. He has his own monthly column called Anno in the home interior magazine Eigen Huis & Interieur (EHI), in which he helps readers find out about the history of their own home furniture. Brouwers graduated from the Academy for Visual Arts in The Hague in 1952. At the art academy he met his future wife, Janni van Pelt, the daughter of the famous designer Bas van Pelt. The latter opened a trend setting interior design shop in The Hague in 1931, which continues to operate to this very day. For thirty years Janni and Dick Brouwers jointly managed Bas van Pelt Binnenhuisarchitectuur (Interior Design). In 2000 the couple retired. Now the in-house library – full of historical records and professional books – serves entirely as a source for answering questions posed by design enthusiasts. In recent years many examples of tubular furniture have been discussed in his column in EHI, says Brouwers. ‘The funny thing is that in the past the public at large did not have the slightest interest in tubular furniture. Many readers have written that they found a particular chair dumped as rubbish or managed to pick one up in a shop specializing in recycled goods.’ For a long time no one understood the design value of these chairs. They were too revolutionary for that. Brouwers: ‘There was only a small elite of architects and artists that had these chairs at home. Furthermore, they were used exclusively for furnishing offices. For office use people indeed considered them to be functional.’

Special thanks to: André Koch - Rob Eckhardt - Martin Schuitema - Titus M. Eliëns - Martien de Wit - Jan des Bouvrie - Gilian Schrofer - Dieter Pesch - Bert & Hennie Sanderse - Dick Brouwers

Dick Brouwers

The limited popularity is also the reason that so few authentic items have remained. The change came in the beginning of the nineties when the tubular chair was reincarnated in the Netherlands. ‘Only then did people begin to appreciate the functional form’, says Brouwers. ‘Modern interior architects too, such as Jan des Bouvrie, started to use steel in their designs. From that moment tubular furniture became design.’ The furniture factories, in the opinion of Brouwers, also fostered the renewed interest in the twentieth century classics. ‘They discovered that there was a market for remakes of modern and classical furniture. Since they began to produce more and more designs from the era of functionalism, the tubular furniture became ever so popular.’ The trend is by far not over. Plans are for re-launching the historical designs of interior architect Rob Parry (1925) – at one time the right hand of Gerrit Rietveld. Furthermore, Dutch Originals will reproduce the models of the Dutch industrial designer Paul Schuitema (1897-1973). Brouwers: ‘I think that this is a wonderful development. The chairs of Paul Schuitema can be admired only in museums nowadays. It will be amazing to see these designs once again the living rooms of the Netherlands.’

Gemeente Museum Den Haag NL - Galerie Kunsthard Oosterhout NL - VPRO NL - Cap Gemini NL - Huis Sonneveld Rotterdam NL

Gispen 412

Gispen 412GE

Gispen 401

Gispen 405

De Wit S9904

JdB 602

Gispen 412 Hocker

AK 308

JdB 610

Gispen 407

PS136

GS 721

GS 733

De Wit S3005

JdB 609 A B C

JdB 603

PS32

PS33

GS 686

Dutch Originals 3e industrieweg - 4147 CV Asperen - The Netherlands T +31 (0) 345 - 612 100 - F +31 (0) 345 - 612 627 E [email protected] WWW. DUTCHORIGINALS . COM

Gispen 414

Gispen 423

Gispen AA

PS1

PS55

New York

Karel Doorman

GS 417

GS 427

De Wit 1277

De Wit 1279

GS 413

GS 423

GS 415

GS 425

Gispen 413

Gispen 105

Gispen 205

De Wit 3014

De Wit 3314

De Wit 7211

Bèta

JdB 603B

De Wit S6604

Gispen 515

Groeten uit Holland

Gijs van der Sluis

PS137

JC 398

Gispen AD B

De Wit 4014

GS 443 Hocker

GS 1296

Gispen AD

De Wit 4053

AK 309

Gispen 216

Gispen 444

PS2

GS 720

Gispen 1016

De Wit 5619

Gispen 1022

Gispen 33

Sommige producten zijn niet verkrijgbaar in Duitsland. Some products are not available in Germany.

De Wit 5111

De Wit 5110

Gispen 1013

Gispen 1012

Gispen 1017

Gispen 1022

WWW.DUTCHORIGINALS.COM

0, E M U L O V

Recommend Documents