JAARSTUKKEN
2010
G e m e e n t e No o rd e n v e l d J a a r st u k ke n 2 010
Inhoudsopgave
Blz. 1
Inleiding
2
Jaarverslag 2.1 Programmaverantwoording 2.1.1 Burger en Bestuur 2.1.2 Integrale Veiligheid 2.1.3 Beheer Openbare Ruimte 2.1.4. Economische Ontwikkeling 2.1.5 Onderwijs 2.1.6 Sport 2.1.7 Cultuur 2.1.8. Recreatie en Toerisme 2.1.9 Werk en Inkomen 2.1.10 Zorg en Welzijn 2.1.11 Milieubeheer 2.1.12 Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting 2.2 Algemene dekkingsmiddelen 2.3 Onvoorzien 2.4 Paragrafen 2.4.1 Lokale heffingen 2.4.2 Weerstandsvermogen 2.4.3 Onderhoud kapitaalgoederen 2.4.4 Financiering 2.4.5 Bedrijfsvoering 2.4.6 Verbonden partijen 2.4.7 Grondbeleid
3
Jaarrekening 3.1 Resultaat en bestemming 3.2 Balans 3.3 Programmarekening 3.4 Toelichtingen 3.4.1 Begrotingsrechtmatigheid 3.4.2 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 3.4.3 Toelichting balans 3.4.4 Toelichting rekening per programma 3.4.5 Algemene dekkingsmiddelen 3.4.6 Incidentele baten en lasten 3.4.7 Onvoorzien 3.4.8 Single-information en single-audit Accountantsverklaring Vaststellingsbesluit
1
7 11 15 21 25 27 31 35 41 45 53 57 63 66 69 77 87 93 99 107 113
119 121 125 127 128 131 147 167 170 172 173
1 Inleiding Voor u liggen de jaarstukken 2010 van de gemeente Noordenveld. De jaarstukken zijn, naast de begroting en de voor- en najaarsnota, één van de sturingsinstrumenten met betrekking tot het financieel beleid en beheer. De jaarstukken bestaan uit het jaarverslag en de jaarrekening. Hierin wordt verantwoording afgelegd over de rechtmatigheid evenals de doeltreffendheid en doelmatigheid van het gevoerde beleid. In de najaarsnota is het begrotingstekort geraamd op ¼ 430.000. Door passende maatregelen is dit tekort teruggedrongen. Nieuwe tegenvallers hebben alsnog geleid tot een negatief jaarresultaat van ¼ 422.000. Dit tekort is voornamelijk het gevolg van de economische recessie. In de jaarstukken is rekening gehouden met de financiële gevolgen van de stagnatie van verkoop bouwkavels op het bedrijventerrein. Verder is een verliespost opgenomen voor de afwikkeling van het faillissement van de timmerfabriek van het werkvoorzieningschap. Bij de vaststelling van de begroting 2010 is tot een mix van bezuinigingsmaatregelen besloten. Deze bezuinigingen hebben geleid tot een jaarlijkse besparing op de begroting van ruim ¼ 2 miljoen. Zonder deze maatregelen was het nadelig jaarresultaat dus aanmerkelijk hoger geweest. De ombuigingen bestonden hoofdzakelijk uit technische en creatieve besparingen die geen negatieve effecten hadden voor het niveau van de dienstverlening. Maatregelen die hiervoor wel gevolgen zouden hebben zijn bij deze bezuinigingen nog zoveel mogelijk ontzien. Daardoor hebben wij wel een aantal externe bezuinigingen doorgevoerd zoals het verlagen van subsidies. De economische crisis zal ons nog jaren blijven achtervolgen, waardoor in 2015 de noodzakelijke bezuinigingen zullen oplopen tot minimaal ¼ 4 miljoen per jaar. Voor het realiseren van deze bezuinigingen is gestart met de uitvoering van het KplusVrapport. In het bestuursprogramma 2010-2014 “Samen de schouders eronder” is al aangegeven dat de daarin voorgestelde maatregelen dit niet voldoende zullen zijn om de bezuinigen te halen. Reden waarom door de gemeenteraad een kerntakendiscussie is gestart. Verder zal kritisch gekeken worden naar investeringen en projecten. Deze zullen, zoals in het bestuursprogramma opgenomen, worden beoordeeld op noodzaak, haalbaarheid en betaalbaarheid. Ook het fysieke domein zal bij de discussie over de ombuigingen worden betrokken. In maart 2011 heeft onze accountant de managementletter 2010 uitgebracht. Bij de interim-controle is onder meer aandacht besteed aan de interne beheersing bij het proces van subsidieverstrekkingen en ontwikkelingen bij de grondexploitatie. In het accountantsverslag is uitvoerig over deze onderwerpen gerapporteerd. De algemene conclusie is dat de interne beheersing van de processen bij onze gemeente in hoofdlijnen op orde is.
1
De behandeling van de jaarstukken 2010 zal, conform de planning, plaatsvinden in de raadscommissie van 25 mei 2011. De besluitvorming over de stukken is in de raadsvergadering van 8 juni daaropvolgend.
Roden, 12 april 2011. Burgemeester en wethouders van de gemeente Noordenveld J.H. van der Laan, burgemeester A.H. Doornbos, secretaris
2
J a a r ve r s la g
3
4
2 . 1 P ro g r a m m a v e ra n t wo o r d in g
5
6
2.1.1 Programma Burger en Bestuur Portefeuillehouder: J.H. van der Laan, O.L. Keizer en G. Alssema
Omschrijving programma De relatie tussen burger en bestuur kent vele facetten: gedragsbeïnvloeding en algemene normhandhaving; interactie met als doel het bereiken van maatschappelijke doelstellingen; burgerparticipatie zodat de burger invloed heeft op het beleid en de dienstverlening van de gemeente; voorlichting en communicatie. Maar natuurlijk ook gewoon het zo goed mogelijk verlenen van diensten en verstrekken van onze producten zoals de paspoorten. Tot dit programma behoren onder andere kosten van: Bestuursorganen en –ondersteuning; Behandeling van bezwaarschriften; Subsidiëring van wijk- en dorpsbelangenverenigingen; Sociaal wijkbeheer; Onderscheidingen; Voorlichting en Communicatie; Burgerzaken en Verkiezingen.
Bestuursprogramma 2006-2010 Het vergroten van de wederzijdse betrokkenheid tussen burgers en bestuurders is de centrale doelstelling van bestuurlijke vernieuwing. Deze betrokkenheid kan qua vorm en inhoud verschillen. Niet alle burgers hebben hierbij dezelfde wensen of behoeften. De gemeente Noordenveld kiest ervoor om maximaal aan te sluiten op de aanwezige belangstelling en daar waar mogelijk de belangstelling voor het lokale bestuur bij de burgers te stimuleren. Voorspelbare en betrouwbare dienstverlening zal hieraan bijdragen.
Kaders
Gemeentewet Inspraakverordening Regeling behandeling bezwaarschriften Wet gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens Kieswet Verordening op de heffing en de invordering van leges Klachtenregeling Kwaliteitshandvest Burgerjaarverslag
7
1. Wat wilden we bereiken De uiteindelijke doelstelling is tweeledig: Actieve betrokkenheid van de burger te verkrijgen bij de inrichting van de eigen leefomgeving; Adequate dienstverlening. Het gaat daarbij om: Het verlenen van diensten op maat (volgens onze kwaliteitsnormen zoals geformuleerd wordt in het kwaliteitshandvest); Ondersteund door gestroomlijnde interne processen en gegevensbeheer en adequate ICT; Het helder communiceren over besluiten die genomen (moeten) worden op basis van wet- en regelgeving door het bieden van: kwalitatief hoogwaardige dienstverlening waar de burger ons op aan kan spreken; een naar aard en onderwerp toegesneden vorm van vroegtijdige inspraak- en participatiemogelijkheden.
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd
Er is achter de schermen veel gedaan aan de invoering van de verplichtingen Wet GBA (Gemeentelijke Basisadministratie persoonsgegevens). Door vertraging op technisch gebied (koppelingen tussen veel verschillende applicaties met GBA en Corsa) is echter de deadline van 1 januari 2010 niet gerealiseerd. Het streven is nu voorjaar 2011. De 3-jaarlijkse GBA-audit heeft in december 2010 plaats gevonden. De uitslag lijkt positief, definitieve rapportage volgt in 2011. Vrijwel gelijktijdig is er een extern onderzoek naar reisdocumenten (verplicht) gedaan. Op een enkele aanbeveling na is het Ministerie tevreden over de uitvoering. Er zijn in de 1e helft van 2010 twee keer Verkiezingen georganiseerd (Gemeenteraad en landelijke). Beide zijn geëvalueerd en naar ieders tevredenheid verlopen. Begonnen is met de uitvoering van het verbeterplan voor zaken rondom het proces begrafenissen en de kwaliteit van de begraafplaatsadministratie. De productie van de digitale kaarten is afgerond. In 2010 zijn diverse schouwen in Roden uitgevoerd en is het aantal schouwen richting de dorpen gefaseerd uitgebreid. De wijkbelangenvereniging Roderveld is formeel opgericht. De structurele overleggen met de wijk- en dorpsbelangenverenigingen zijn verder uitgebouwd. Er is een start gemaakt met het oprichten van een platform wijkbelangenverenigingen.
8
Er zijn 11 formele klachten ingediend. Het merendeel van de klachten betreft de Afdeling Ruimte en samenleving. Dit is verklaarbaar door het feit dat dit de afdeling is met verreweg de meeste publiekscontacten. In de meeste gevallen is de klacht opgelost door het organiseren van een bemiddelingsgesprek. In een beperkt aantal gevallen leidde de klacht tot een verontschuldiging vanuit de organisatie. Over de uitvoering van NOOT-e wordt geschreven in de paragraaf bedrijfsvoering. Dit geldt eveneens voor de dienstverlening aan de burger.
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN (bedragen x ¼ 1.000) Omschrijving
Begroting voor Begroting na wijziging 2010 wijziging 2010
Realisatie 2009
Lasten Baten Saldo
6.990 8.106 1.116-
6.051 1.676 4.375
6.727 1.488 5.239
Realisatie 2010 5.976 826 5.150
4. Investeringen Investeringen (x ¼ 1.000) Beschikbaar gestelde kredieten in 2010: Overige kredieten < ¼ 100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Afronding nieuw/verbouw gemeentehuis Microsoft licenties Overige kredieten < ¼ 100.000
Uitgaven Raming Realisa- Restant (restant) tie
101
89
12
120 111
74
46 111
138
31
107
470
194
276
9
Raming (restant)
Inkomsten Realisatie Restant
10
2.1.2 Programma Integrale Veiligheid Portefeuillehouder
: J.H. van der Laan en O. Huisman
Omschrijving programma Veiligheid staat volop in de belangstelling en is een belangrijk politiek onderwerp geworden. Veiligheid in een gemeente kent veel facetten, en vele instellingen en personen houden zich met veiligheid bezig. De gemeentelijke overheid heeft een regisseurstaak in het in samenhang en samenwerking met de ketenpartners bevorderen van de veiligheid in de gemeente. Tot dit programma behoren onder andere de kosten van: Brandweer en rampenbestrijding; Openbare orde en veiligheid; Handhaving van de gebruiksvergunningen, ruimtelijke regelgeving, milieuwetgeving, APV, Bouwregelgeving, voorlichting wet- en regelgeving; A.P.V. en Bijzondere wetten.
Bestuursprogramma 2006-2010 De gemeente Noordenveld is een veilige gemeente en moet dat vooral blijven. Het Integraal Veiligheidsbeleid van Noordenveld is erop gericht de subjectieve veiligheid (het veilig voelen) van de bevolking te vergroten door de objectieve veiligheid (het veilig zijn) te verbeteren. De gemeente Noordenveld kiest ervoor veiligheid te bevorderen door vooral het accent te leggen op het voorkómen van onveilige situaties en van ongewenst gedrag van personen.
Kaders
Gemeentewet Brandweerwet (Wet Veiligheidsregio’s per 01/10/2010) Politiewet Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen Wet kwaliteitsbevordering rampenbestrijding Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (WABO) Woningwet Bouwbesluit Wet milieubeheer Registratie externe veiligheid Wet bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen Verordening brandveiligheid en hulpverlening
11
Rampenplan gemeente Noordenveld Nota integrale veiligheid gemeente Noordenveld 2005-2010 Nota integrale handhaving gemeente Noordenveld Ruimtelijke Integraal Handhavingsbeleid Gemeente Noordenveld 2009-2012 Milieubeleidsplan 2008-2012 Handhavingprogramma Het Afvalstoffenbeleidsplan Beleidsplan Brandveiligheid en Hulpverlening gemeente Noordenveld Het Preventieactiviteitenplan (PREVAB) Notitie Risicobeheer Gemeente Noordenveld
1. Wat wilden we bereiken De uiteindelijke doelstelling van het Integraal Veiligheidsbeleid is het veiligheidsgevoel van de bevolking te vergroten door de objectieve veiligheid te bevorderen. Het gaat daarbij om het voorkomen van: - onveilige situaties en; - ongewenst gedrag van personen. door het bieden van: - goed onderwijs; - naar aard en samenstelling van de bevolking toegesneden welzijnsbeleid en sociaal wijkbeheer; - een op zijn taken toegerust veiligheidsapparaat (brandweer en gemeente). Deze doelstellingen zijn ontleend aan het Bestuursprogramma 2006-2010 en aan de Kadernota Integrale Veiligheid 2005-2010 en bestrijken de gehele bestuurs- en planperiode. De gemeenteraad heeft begin 2006 bepaald dat verkeersveiligheid in wijken en rond scholen en het voorkomen en/of bestrijden van overlast door jongeren prioriteit hebben. 2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd Kadernota Integrale Veiligheid - In 2010 zijn voorbereidingen getroffen om de kadernota integrale veiligheid 20052010 te actualiseren. Op basis van een veiligheidsanalyse en een werkbijeenkomst met politie, wijk- en dorpsbelangenverenigingen en de gemeenteraad zijn de kaders en de accenten voor het veiligheidsbeleid voor de periode 2011-2014 opnieuw benoemd. In januari 2011 is de geactualiseerde kadernota behandeld in de gemeenteraad. Rampenbestrijding en Crisismanagement - Het verbeterplan “Kan het ook anders en efficiënter?” in Drenthe loopt. Dit verbetertraject moet er toe leiden dat er in Drents verband een crisismanagementstructuur komt die aansluit bij de uitgangspunten van de Wet Veiligheidsregio’s (01/10/2010) en past bij de plattelandsregio Drenthe. Noordenveld participeert in dit verbetertraject samen met de andere 11 Drentse gemeenten en de Hulpverleningsdienst Drenthe.
12
Het rampenplan van de gemeente Noordenveld is geactualiseerd. Dit plan vormt de basis voor de Noordenveldse crisismanagementorganisatie totdat de nieuwe structuur operationeel wordt. In de Penitentiaire Inrichtingen in Veenhuizen heeft voorlichting plaatsgevonden over rampenbestrijding/crisismanagement en de gegevens op de risicokaart zijn bijgehouden. Brandweer - In multidisciplinair verband heeft de vrijwillige brandweer van Noordenveld twee grootschalige (De Hoprank in Peize en het munitiecomplex Veenhuizen) oefeningen gedraaid. Ook met verschillende BHV-organisaties (Penitentiaire Inrichtingen Veenhuizen en verschillende woon- en zorgcentra) heeft de brandweer geoefend. - Wekelijks hebben de brandweerposten van de vrijwillige brandweer overeenkomstig leidraad geoefend verband geoefend. - Voorlichting over brandveiligheid en ontruiming is door de brandweer Noordenveld verzorgd bij scholen, woonzorginstellingen en kinderdagverblijven. In de Drentse brandpreventieweek, met als thema ‘brand bij de buren’, is bij aanleunappartementen van De Hullen een oefening gehouden en voorlichting aan de bewoners gegeven. - Met betrekking tot de huisvesting van de brandweerpost in Roden is besloten om nieuwbouw te realiseren op de Westeres in Roden. Tevens is besloten tot samenwerking met vijf brandweerkorpsen in districtverband (Assen, Midden-Drenthe, Tynaarlo, Aa en Hunze en Noordenveld).
Verkeersveiligheid Het vergroten van de verkeersveiligheid, in het bijzonder bij schoolomgevingen, is gerealiseerd door middel van het geven van uitvoering aan een samenhangend pakket van maatregelen op het gebied van infrastructuur, educatie, voorlichting, participatie en handhaving. De kaders hiervoor zijn opgenomen in het GVVP. Op basis van het bijbehorend jaarlijks uitvoeringsprogramma is concreet uitvoering gegeven.
Huiselijk geweld Er is uitvoering aan de wet tijdelijk huisverbod gegeven overeenkomstig het protocol huiselijk geweld, de visienota en het ondertekende convenant. In 2010 zijn twee huisverboden opgelegd in de gemeente Noordenveld.
Contacten ketenpartners - Het Jongeren Netwerk Noordenveld is overgegaan in het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Via het CJG, het OGGZ-netwerk en het netwerk Sociaal Wijkbeheer, waar de gemeente, woningbouwcoöperaties, GGZ, VNN, Maatschappelijk Werk, Sociale dienst en politie in vertegenwoordigd zijn, zijn de contacten met de ketenpartners verder geïntensiveerd. Via deze netwerken zijn diverse onveilige/ongewenste situaties aangepakt.
13
Bedrijvigheid/veilig uitgaan/veilige uitgaansgebieden - In verband met overlastincidenten in het centrum van Roden is gebruik gemaakt van het instrument gebiedsontzeggingen. Er is één gebiedsverbod opgelegd en er zijn zeven waarschuwingen afgegeven. In verband met het onvoldoende naleven van de sluitingstijden zijn een aantal horecaondernemers hierop aangesproken. Hen is een handhavingtraject in het vooruitzicht gesteld bij het continueren van het niet naleven van de sluitingstijden. - Met een vertegenwoordiging van de horeca in Noordenveld is horecaoverleg gevoerd. In 2010 is de laatste hand gelegd aan het Horecaconvenant ‘Veilig uitgaan in Noordenveld’. De ondertekening vindt in februari 2011 plaats. - Om illegale hennepteelt tegen te gaan in Noordenveld zijn in een hennepconvenant afspraken vastgelegd tussen de betrokken ketenpartners over een integrale aanpak tegen deze vorm van criminaliteit. Nazorg ex-gedetineerden Het coördinatie- en aanspreekpunt binnen de gemeente voor ex-gedetineerden is gecontinueerd. Eveneens is geparticipeerd in het project ‘aansluiting nazorg voor exgedetineerden’ van het Openbaar Ministerie. 3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN (bedragen x ¼ 1.000) Omschrijving
Realisatie 2009
Lasten Baten Saldo
Begroting voor Begroting na wijziging 2010 wijziging 2010
1.973 22 1.951
2.163 16 2.147
Realisatie 2010
2.216 16 2.200
2.024 12 2.012
4. Investeringen Investeringen (x ¼ 1.000) Beschikbaar gestelde kredieten in 2010: (Voorbereidings-) krediet nieuwbouw brandweerkazerne Roden Overige kredieten < ¼ 100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Overige kredieten < ¼ 100.000
Raming (restant)
Uitgaven Realisatie
Restant
Raming (restant)
1.300
1
1.299
57
51
6
109 1.466
42 94
67 1.372
14
Inkomsten Realisatie
Restant
2.1.3 Programma Beheer Openbare Ruimte Portefeuillehouder: O. Huisman en J. Dam
Omschrijving programma Tot de openbare ruimte behoren (on)verharde wegen, water, openbaar groen, speelplaatsen, begraafplaatsen en dergelijke. Ook de inrichting ervan, zoals openbare verlichting, behoort tot dit programma. Tot dit programma behoren onder andere kosten van: Wegen, straatreiniging en openbare verlichting; Verkeer en vervoer; Water, Watergangen en Bruggen; Natuurbescherming, Openbaar Groen en Speelvoorzieningen; Lijkbezorging.
Bestuursprogramma 2006-2010 Verkeer en Vervoer Ook een gemeentelijk beleid, dat het openbaar vervoer en het gebruik van de fiets bevordert zal niet voorkomen, dat het aantal autobewegingen tot 2030 aanzienlijk zal toenemen. Deze toename is mede een gevolg van de woningbouwdoelstelling en de grotere mobiliteit van ieder individu. Extra wegen zullen moeten worden aangelegd. Argumenten op het gebied van leefomgeving, natuur en milieu wegen zwaar mee in de besluitvorming. Ruimtelijke ordening Bij de aanleg van woongebieden wordt openbare ruimte, speelruimte en ruimte voor wijkvoorzieningen ingepland. Ook zal er zorgvuldig worden omgegaan met de bestaande open ruimten in de kernen. Natuur en milieu Bij plannen voor openbare verlichting zal niet alleen de afweging geld/ energie versus sociale- en verkeersveiligheid worden gemaakt, maar ook het aspect lichtvervuiling en lichthinder worden meegenomen. Het afkoppelen van hemelwater krijgt prioriteit bij vervangingsinvesteringen en nieuwe aanleg. Onkruidbestrijding vindt milieuvriendelijk plaats en wel zodanig dat een aanvaardbaar uiterlijk van de openbare ruimte wordt gerealiseerd. Bermen worden zodanig gemaaid, dat de overlast van zaden voor de landbouw beperkt is (o.a. Jakobskruiskruid). Onkruidpreventie bij nieuwe aanleg en bij bestaande verharding door technische aanpassingen van stoepen en wegen moeten leiden tot minder voegen waar onkruid kan groeien.
15
Kaders
Groenvisie Noordenveld Landschapsbeleidsplan Noordenveld Waterplan Noordenveld Bosbeheerplan Noordenveld G.V.V.P. VTA- controle voor gemeentelijke bomen Monumentale bomenlijst Noordenveld Beleidsplan Openbare Verlichting Bermbeheerplan Scenario Beheer Openbare Ruimte
1. Wat wilden we bereiken Het beleid rondom het beheer van de Openbare ruimte is gericht op: Het creëren van een aantrekkelijk en gevarieerd landschap als leefgebied voor mens, flora en fauna. Het tegen zo gering mogelijke maatschappelijke kosten (conform beheerscenario) realiseren, beheren en onderhouden van een leefbare en verzorgde openbare ruimte. Het duurzaam en veilig inrichten van het grondgebied van de gemeente Noordenveld. Het realiseren van een integraal en duurzaam waterbeheer. Integraal betekent een samenhang tussen de verschillende waterstromen (regenwater, oppervlaktewater, grondwater, drinkwater en afvalwater), waarbij het waterbeheer wordt afgestemd op andere beleidsterreinen. 2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd GVVP GVVP/Norg (als speerpunt van beleid) De uitvoering van het Gemeentelijke Verkeers- en Vervoers Plan (GVVP) in Norg is speerpunt van beleid. Doel van het GVVP is het terugdringen van het aantal ongevallen, het voorkomen van ongevallen, het garanderen van de bereikbaarheid van voorzieningen in de gemeente en het verbeteren van de leefbaarheid.
16
In 2010 is de Peesterstraat (fase 4) heringericht en is de Eenerstraat aanbesteed (fase 5, uitvoering 2011), een en ander op basis van het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoers Plan (GVVP). In 2011 zal de Asserstraat (fase 6) worden aanbesteed, zo mogelijk in combinatie met de Pompstraat (fase 7). Voor de Asserstraat is inmiddels subsidie in het kader van de BDU bij de provincie aangevraagd en toegezegd. Voor de Pompstraat is deze mogelijkheid er niet vanwege het ontbreken van (geregistreerde) ongevallen en omdat de herinrichting hiervan voornamelijk groot onderhoud behelst. In 2010 zijn de volgende projecten uitgevoerd; De herinrichting Norg wordt in fases uitgevoerd. In 2010 is de Peesterstraat (fase 4) heringericht als 30 km-zone. Er zijn plateaus aangebracht, de straat is versmald en herstraat; In de meeliftprojecten zijn we meegelift met riolerings- en wegwerkzaamheden in de 30 km-zone Roderesch, 30 km-zone Middenveld en de verdere inrichting van de 30 km-zone Nietap; Uitbreiden 60 km-zone Leekstermeergebied tot aan de provinciale weg N372. Er is 60 km-zone bebording aangebracht, de Dwazziewegen is versmald en de kruising Dwazziewegen/Haarveensedijk/Haarveen is heringericht. Het Moleneind wordt in 2011 door middel van een landbouwsluis afgesloten in combinatie met de werkzaamheden van de provincie aan de N372; Er is een 60 km-zone ingesteld in het buitengebied Roden-Peize-Donderen-Norg; In Een is een 30 km-zone ingesteld en ingericht. Er is 30 km-zone bebording aangebracht en er zijn plateaus aangelegd; Veilige schoolomgeving OBS Altena, er is een plateau in combinatie met een wegversmalling aangebracht, een aantal langsparkeervakken zijn vervangen door een trottoir en de langsparkeervakken zijn iets verderop gecompenseerd; Veilige schoolomgeving CBS de Regenboog te Een. In verband met uitbreidingsplan de Veldkampen zijn er langsparkeervakken aangebracht en er is een trottoir aangelegd; Veilige schoolomgeving CBS de Woldzoom, dwarsparkeervakken zijn vervangen door langsparkeervakken en er is een plateau in combinatie met een wegversmalling aangelegd voor de ingang van de school. Doorgeschoven van 2010 naar 2011 zijn; Herinrichting Eenerstraat Norg (fase 5). De Eenerstraat is aanbesteed in 2010 en wordt uitgevoerd begin 2011. Het instellen van een 30 km-zone in Westervelde is doorgeschoven naar 2011 in verband met het creëren van een veilige schoolomgeving van OBS de Elsakker in Westervelde. Door de 30 km-zone door te schuiven kunnen beide maatregelen gecombineerd worden voorbereid en uitgevoerd; Het instellen en inrichten van een 60 km-zone in het buitengebied van RodenZevenhuizen-Haulerwijk-Norg is doorgeschoven naar 2011 zodat een combinatie gemaakt kan worden met de 60 km-zone van de gemeente Opsterland. De gemeente Opsterland gaat namelijk de Mjumsterwei herinrichten, deze ligt in het verlengde van de Bakkeveenseweg.
17
Beheer openbare ruimte Project Beheer Openbare Ruimte (als speerpunt van beleid)_ In 2009 is gestart met de implementatie van de BOR- systematiek (Beheer Openbare Ruimte). De bedoeling is om de gewenste kwaliteit te behalen zoals met uw Raad is afgesproken. De gewenste kwaliteit voor het beheer van de openbare ruimte is ‘Alles Basis’. Er wordt echter gewerkt met het scenario ‘huidig budget’, omdat niet alle financiële middelen beschikbaar zijn gesteld. De BOR heeft betrekking op allerlei aspecten van het beheer van openbare ruimte. De geïntegreerde aanpak zal ook zo zijn uitwerking hebben op de organisatie, de communicatie en de verslaggeving rondom het beheer. Het gewenste niveau voor het beheer van de openbare ruimte is gehaald met een uitzondering van het wegenonderhoud. Overwegend scoren alle structuurelementen een basisniveau. Uitzondering is de kwaliteit op de begraafplaatsen, waar voornamelijk een hoogniveau wordt gescoord. Naast het reguliere budget zijn er nog bedragen beschikbaar gesteld voor achterstallig onderhoud aan het groen in de gemeente. In dat kader is er een bedrag van ¼ 150.000,- beschikbaar gesteld voor renovatie van plantvakken met een slechte technische staat. Er is in 2010 een begin gemaakt met de groenrenovaties. Vanwege de verdeelde reacties van het publiek is er voor gekozen om de werkzaamheden wat te spreiden. Op deze wijze is het mogelijk om de burgers beter voor te lichten over de uitvoering van de werkzaamheden en ze eventueel te betrekken bij de nieuwe invulling. In 2011 worden de werkzaamheden vervolgd. In het kader van het wegenonderhoud is de Zevenhuisterweg gereconstrueerd. Het openbaar verlichtingsplan is gemaakt en ter bespreking aan uw Raad aangeboden. Het speelbeleidsplan wordt in 2011 aan uw Raad gepresenteerd. De monitoring van de eikenprocessierupsvlinder is geïntensiveerd. De gemeente Noordenveld heeft voor de bestrijding dit jaar en de komende jaren ¼ 15.000,-- per jaar beschikbaar gesteld. Landschapsbeheer Wegens succes is het project Klunderveen in 2010 verlengd. Ook in 2010 is het project succesvol omdat het heeft bijgedragen aan een positieve stimulans in het landschapsbeheer. Inmiddels is het project aan zijn einde gekomen en volgt alleen de financiële afrekening met de subsidiënten. De Brink in Een is in 2010 hersteld. Water Het projectteam waterberging is in opdracht van de Herinrichting Peize bezig het waterbergingsgebied Eelder- en Peizermaden in te vullen. De gemeente is hierbij nauw betrokken. De doelstelling van de herinrichting Peize is het verbeteren van de landbouwstructuur. Gecombineerd met het versneld realiseren van natuurgebieden, het verbeteren van de natuurkwaliteit en het verkleinen van de kans op ongewenste overstromingen. Het laatste vergroot de veiligheid van het woon, werk- en leefklimaat in het hele gebied. Op dit moment zijn er diverse bestekken in uitvoering.
18
Implementatie Wet WION Met de inwerkingtreding van de Wet Informatie-uitwisseling Ondergrondse Netten (WION), oftewel de Grondroerdersregeling, wordt de zelfregulering vervangen door een wettelijke verplichting. De gevolgen die dit heeft voor de gemeente Noordenveld spitsen zich toe op de afhandeling van de zogenaamde Klicmeldingen. Na een implementatietraject van enkele maanden handelt vanaf 1 juni 2010 de gemeente verplicht 24 uur, 7 dagen per week de Klic-meldingen geautomatiseerd af.
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN (bedragen x ¼ 1.000) Omschrijving
Realisatie 2009
Lasten Baten Saldo
Begroting Begroting na voor wijziging wijziging 2010 2010 9.818 11.569 250 366 9.568 11.203
8.801 365 8.436
Realisatie 2010 8.359 392 7.967
4. Investeringen Investeringen (x ¼ 1.000)
Raming (restant)
Uitgaven Realisatie Restant
Beschikbaar gestelde kredieten in 2010: Inrichtingsplan Peize en waterberging (deelkrediet) Bijdrage in Kolonie in Beeld (deelkrediet) Groenrenovatie
445 380 150
38
380 112
Reconstructie Zevenhuisterweg Meeliftprojecten riolering
480
480
0
Meeliftprojecten GVVP
431 100
146 2
285 98
Herinrichting Eenerstraat
675
38
637
537
6
531
490 230
61 2
429 228
Overige maatregelen ikv GVVP Parkeerterreinen Schapendrift en Hullenweg Overige kredieten <100.000
Inkomsten Raming Realisatie Restant (restant)
445
19
537
237
300
Overloopkredieten voorgaande jaren: Uitvoering jaarschijf GVVP (Norg) 2009 Uitvoering jaarschijf GVVP (jaarprogramma 2009) Inrichtingsplan Peize en waterberging (deelkrediet) Vervangingsinvestering openbare verlichting 2009 Rationeel wegonderhoud 2009 Herinrichting deel Peesterstraat, Norg Mitigatieplan gasopslag Langelo Vervangingsinvestering wegen 2008 Bijdrage fietspaden Fochteloërveen Bijdrage in Kolonie in Beeld (deelkrediet) Overige kredieten <¼100.000
221
1
220
295
153
142
250
50
200
109
86
23
278
154
124
288
225
63
168
100
100
0
539
126
168
215
214
1
170
23
147
665
143 692
105 267
38 425
146
6.747
2.051
4.696
1.448
20
146 876
572
2.1.4 Programma Economische Ontwikkeling Portefeuillehouders: J.H. van der Laan en J. Dam
Omschrijving programma Het programma omvat het scheppen van de condities voor een goed functionerend bedrijfsleven en de zorg voor een voldoende en zo mogelijk gedifferentieerd werkgelegenheidsaanbod. Het programma heeft nauwe samenhang met het programma Werk en Inkomen. Tot dit programma behoren onder andere kosten van: Economische ontwikkeling en deelname in nutsbedrijven maar ook promotie en acquisitie en ondersteuning van het Parkmanagement in Roden.
Bestuursprogramma 2006-2010
Midden en Klein Bedrijf waaronder de recreatiesector zijn belangrijke sectoren voor ontwikkeling van de werkgelegenheid. Vormen van Parkmanagement zijn ook voor deze bedrijfstak belangrijk. Verder is het belangrijk dat zoveel mogelijk inwoners actief door middel van werk voorzien in hun eigen inkomen en daarvoor kan de lokale werkgelegenheid veel mogelijkheden bieden. Het is van belang dat ook de lokale bedrijvigheid door de gemeente voldoende wordt gefaciliteerd om te kunnen worden behouden en waar mogelijk uit te breiden. In de notitie arbeidsmarktbeleid die bij het programma Werk en Inkomen hoort wordt nader uiteengezet welke doeleinden de gemeente heeft met het programma Werk en Inkomen.
Kaders
Inter Gemeentelijk Structuurplan Beleidsvisie bedrijventerreinen Gemeentelijk promotie en acquisitiebeleid Optiebeleid bij uitgifte bedrijfskavels
1. Wat wilden we bereiken
We willen dat de bekendheid van de gemeente als industriekern verder wordt vergroot. We gaan daarom de promotie en acquisitie verder versterken. Daarbij wordt waar mogelijk de samenwerking gezocht met de samenwerking gezocht met overige gemeenten uit de Regio Groningen – Assen.
21
We willen voldoende kavels beschikbaar hebben voor de vestiging van nieuwe of de verplaatsing van bestaande bedrijven. Een en ander in afstemming met de binnen de Regio Groningen – Assen beschikbare voorraad. We willen aandacht hebben voor de bestaande bedrijventerreinen; zowel voor de kwaliteit van de omgeving als het voorzieningenniveau. We willen -mede met het oog op het vorige punt - actief meedoen in de Vereniging Parkmanagement Bedrijventerreinen Noordenveld en daarin een sterke stimulerende en ondersteunende rol spelen. We willen de ontwikkeling van Veenhuizen ook op economisch terrein stimuleren. De basis daarvoor is het uitvoeringskader Veenhuizen 2008-2015 en de toeristische functie die de laatste jaren sterk is gegroeid. We willen een actieve rol spelen bij de huisvesting van (door-)startende en groeiende ondernemingen uit de eigen gemeente. Ondermeer door te bekijken welke mogelijkheden de bestaande bedrijventerreinen op dat punt bieden. We willen de samenwerking op economisch gebied binnen de Regio Groningen– Assen versterken.
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd Markten In 2010 is een financiële analyse van de Rodermarkt gemaakt (periode 2005 t/m 2009) om te komen tot een andere verdeling van de inkomsten en uitgaan over alle betrokken partijen. Deze is begin januari 2011 voorgelegd aan het College. Een consultatieronde langs de betrokken partijen is de volgende stap. De jaarmarkten van Norg (3x) zijn in 2010 qua organisatie en toezicht overgedragen aan de Boermarken. Voor de verplaatsing van de weekmarkt Roden is overeenkomstig toezeggingen een evaluatie opgestart in december 2010 (1 jaar na invoering). De uitkomsten worden voorjaar 2011 bekend gemaakt. Verder zijn de investeringskosten van de verplaatsing verwerkt in de nieuwe markttarieven (gefaseerde invoering 20112013). Bevordering industrialisatie De Westerd II in Peize is bouw- en woonrijp gemaakt. Er is 1 woon/werkkavel verkocht. Voor wat betreft de overige kavels zijn er verkoopgesprekken gaande. Op Haarveld zijn in 2010 geen kavels verkocht. In de Omgevingsvisie Drenthe is Roden opgenomen als centrum voor kennisintensieve bedrijvigheid. In maart 2010 zijn de ‘Regionale afspraken kwaliteit bedrijventerreinen regio Groningen – Assen’ ondertekend. Hierin zijn onder andere afspraken gemaakt over de manier waarop gemeenten de verkoopprijs van bedrijventerreinen berekenen.
22
De bestemmingsplanprocedure voor de uitbreiding van het bedrijventerrein Westeres is in voorbereiding. De uitbreiding gaat ondermeer ruimte bieden voor de nieuwbouw van de brandweerkazerne. Mede ten gevolge van de recessie is in 2010 weinig voortgang geboekt bij de herontwikkeling van de bouwkavel op de Vrijetijdsboulevard. Wel is de verbouw van het Fitnesscentrum in 2010 en de nieuwbouw van Alida’s Smulpaleis in 2011 afgerond. Ook in 2010 zijn er diverse contacten geweest met belangstellenden voor de Cordis-locatie (nu: Health Park North). Dat heeft echter nog niet geleid tot daadwerkelijke nieuwe vestigingen. Wel is vermeldenswaard de groei van het bedrijf IMDS, waar inmiddels meer dan 50 mensen werken. In nauwe samenwerking met TCNN, de provincies Groningen en Drenthe en de Hanzehogeschool is het project Springboard 2.0 nader uitgewerkt en -in januari 2011- voor subsidie ingediend bij SNN. Het project Springboard 2.0 beoogt een belangrijke bijdrage te leveren aan de medisch-technologische sector in Noord Nederland (Life Science Noord Nederland). Daarbij is de hoop dat het tevens zal leiden tot vestiging van bedrijven uit deze sector in Roden. Als uitwerking van het IGS is een conceptherstructureringsprogramma voor de bedrijventerreinen opgesteld. Op grond hiervan is het bedrijventerrein Bitseveld – als één van vijf terreinen– opgenomen in het ‘Provinciaal herstructureringsprogramma bedrijventerreinen Drenthe 2009 – 2013’. Dit betekent dat de gemeente in aanmerking komt voor een herstructureringssubsidie. Parkmanagement: voorbereid is een pilot LED-verlichting Exportweg Roden, die begin 2011 operationeel wordt; voorbereid is een uitbreiding van de bedrijfsterreinbeveiliging naar het gehele bedrijventerrein, met inzet van intelligente camera’s en gebruikmaking van sensortechnologie, naar analogie van de pilot BeWare (Ceintuurbaan Noord). In de loop 2011 komt dit voorstel naar de Raad. Er is initiatief genomen om te komen tot invoering van een ondernemersfonds voor het bedrijfsleven in 2011. Promotie en acquisitie: op beurzen in Assen (april 2010) en Groningen (november 2010) heeft de gemeente zich gepresenteerd met haar bedrijfsterreinen (Haarveld, Westerd). Bij de opening van de Jaarbeurs van het Noorden is Rijpma Automaterialen tot ondernemer van het Jaar 2010 uitgeroepen. In samenwerking met ISD Noordenkwartier is een startersdag georganiseerd in september (2010) voor mensen met een uitkering.
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN (bedragen x ¼ 1.000) Omschrijving
Lasten Baten Saldo
Realisatie 2009
Begroting voor Begroting na wijziging 2010 wijziging 2010
1.000 726 274
757 504 253
23
672 387 285
Realisatie 2010 1.860 689 1.171
4. Investeringen Investeringen (x ¼ 1.000)
Raming (restant)
Uitgaven Realisatie Restant
Beschikbaar gestelde kredieten in 2010: Overige kredieten <¼100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Overige kredieten <¼100.000
24
Raming (restant)
Inkomsten Realisatie Restant
2.1.5 Programma Onderwijs Portefeuillehouder
O.L. Keizer
Omschrijving programma De gemeente Noordenveld heeft een tweeledige verantwoordelijkheid voor onderwijs: als lokale overheid zorgt zij voor het algemene onderwijsklimaat in de gemeente en daarnaast is zij het bestuur van het openbaar basis en speciaal basisonderwijs. Het schoolbestuur heeft de onderwijstaken gemandateerd aan de Algemene Directie Openbaar Onderwijs. Lokale taken zijn huisvesting van scholen, uitvoering van de leerplichtwet, het voeren van lokaal onderwijsbeleid, leerlingenvervoer, natuur- en milieueducatie,lichamelijke opvoeding en educatie (volwassenenonderwijs) en het realiseren van een sluitende aanpak ten behoeve van de ontwikkeling van kinderen en jongvolwassenen van 0 tot en met 23 jaar. Tot dit programma behoren onder andere kosten van: Openbaar/Bijzonder onderwijs en onderwijsbeleid in de gemeente Noordenveld Leerplicht Schoolbegeleiding Leerlingenvervoer Gymnastieklokalen Educatie (Volwassenonderwijs)
Bestuursprogramma 2006-2010 Goed onderwijs is een basisvoorwaarde voor een gezonde samenleving. De kwaliteit van het personeel en de functionaliteit van de gebouwen is daarbij bepalend. Schoolgebouwen moeten naast het onderwijs een brede functie kunnen vervullen voor buurt of dorp.
Kaders
Rijksregels en wetgeving Jeugdagenda 2008-2010 Verordening Lokaal Onderwijs overleg (op overeenstemming gericht onderwijs overleg) Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Noordenveld Verordening Leerlingenvervoer gemeente Noordenveld Integraal Huisvestingsplan onderwijs Mandaatregeling openbaar onderwijs Beleidsplan Wet Maatschappelijke Ondersteuning
25
1. Wat wilden we bereiken?
De doelstelling van het integraal jeugdbeleid is: Optimale ontwikkelingskansen bieden zodat jeugdigen (0-23 jaar) in Noordenveld zich kunnen ontwikkelen tot gezonde zelfstandige burgers die volwaardig deelnemen aan de samenleving. In het jeugdbeleid (vastgelegd in de jeugdagenda 2008-2010) zijn het onderwijsbeleid en het jeugd(zorg) beleid volledig geïntegreerd. Daarom is ervoor gekozen de uitwerking van het programma Onderwijs op te nemen in de beschrijving van het programma Zorg en Welzijn.
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd
Voor de gerealiseerde doelen en de uitgevoerde werkzaamheden verwijzen we naar het Programma Zorg en Welzijn.
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN (bedragen x ¼ 1.000) Omschrijving
Realisatie 2009
Lasten Baten Saldo
18.872 13.982 4.890
Begroting Begroting na voor wijziging wijziging 2010 2010 15.385 15.670 11.317 11.271 4.068 4.399
Realisatie 2010 17.397 12.969 4.428
4. Investeringen Investeringen (x ¼ 1.000) Beschikbaar gestelde kredieten in 2010: Verbetering binnenklimaat scholen (aanvullend krediet) Voorbereidingskrediet nieuwbouw school Nieuw-Roden Overige kredieten <¼100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Verbetering binnenklimaat scholen Overige kredieten <¼100.000
Raming (restant)
Uitgaven Realisatie
Restant
Raming (restant)
197
2
195
850
415
435
157
116
41
158
158
0
161 1.523
59 750
102 773
26
Inkomsten Realisatie Restant
197
214
-17
35 232
35 249
0 -17
2.1.6 Programma Sport Portefeuillehouder: G. Alssema
Omschrijving programma Ons sportbeleid is gericht op het maatschappelijke belang en de rol van de lokale sportverenigingen en andere sportaanbieders hierin. Algemene doelstellingen van ons sportbeleid zijn bijvoorbeeld: Samen met andere (sport)organisaties en beleidsterreinen zorgen voor een accommodatie- en activiteitenaanbod dat mensen in beweging brengt en houdt, zodat de vitaliteit en leefbaarheid van de gemeente vergroot. Ervoor zorgen dat iedere inwoner van Noordenveld op ieder moment in zijn of haar leven naar eigen voorkeur kan deelnemen aan en/of betrokken zijn bij sport- en beweegactiviteiten van goede kwaliteit. Toename van het aantal inwoners dat voldoet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen. Versterken van de organisatorische sportinfrastructuur. In stand houden van het aantal sport- en beweegaccommodaties en de kwaliteit ervan, mits voldoende draagvlak en draagkracht. Stimuleren van multifunctioneel gebruik van sport- en beweegaccommodaties. Wij kunnen subsidie geven om de kwaliteit, de spreiding en de variatie van het bestaande sportaanbod en de sportdeelname door bepaalde doelgroepen te bevorderen. Tot dit programma behoren de kosten van: Sport algemeen; Sportontwikkeling en sportstimulering; Groene sportvelden en terreinen; Zwembaden; Tennisbanen.
Bestuursprogramma 2006-2010 Sport is en blijft ook onder de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) een belangrijke bouwsteen van het welzijnsbeleid. Mensen ontwikkelen zich, ontspannen zich en ontmoeten elkaar. De gemeente wil mensen stimuleren om deel te nemen aan sportverenigingen en sportieve activiteiten. Investeren in sport is investeren in de samenleving.
27
Kaders
Bestuursprogramma 2006-2010 Beleidsplan Wet Maatschappelijke Ondersteuning Kadernota Sport & Bewegen 2006-2010 Meerjaren onderhoudsprogramma binnen- en buitensportaccommodaties Meerjaren subsidieafspraken met instellingen en organisaties Subsidieverordening Welzijn, Cultuur en Sport Tarievenverordeningen binnensport- en buitensportaccommodaties Algemene wet bestuursrecht
1. Wat wilden we bereiken
Behouden van de kwaliteit en de benodigde kwantiteit van de sport- en beweegaccommodaties. Bevorderen van sportdeelname door bepaalde doelgroepen. Verstevigen van de positie van de sportverenigingen. Bevorderen van samenwerking en afstemming tussen verenigingen, instellingen en overige organisaties op het gebied van de lokale sport.
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd
Het breedtesportproject ‘Noordenveld beweegt gezond’ afgerond. In 2004 zijn we gestart met het project. Het project bestond uit vijf deelprojecten: verenigingsondersteuning, sportstimulering van jeugd op de basisschool, sportstimulering van jeugd op het voortgezet onderwijs, Werk & Sport en Oud & Fit. We hebben een eindrapportage gemaakt over (de resultaten van) het breedtesportproject. Het Buurt, Onderwijs en Sport (BOS) project ‘Sportief rondom school’ is afgerond. Samen met Openbaar Onderwijs in Noordenveld (OPON), Stichting Welzijn in Noordenveld (WiN) en ICO Instituut voor Kunst en Cultuur een plan van aanpak opgesteld over aanstelling van combinatiefunctionarissen. Vanaf 1 november 2010 zijn de eerste combinatiefunctionarissen aan de slag gegaan in Noordenveld. Een kadernota Sport & Bewegen is door de Raad vastgesteld. Programmalijnen van de kadernota zijn: stimulering van sport en bewegen en een gezonde leefstijl, ondersteuning van sportverenigingen en randvoorwaarden creëren voor sport en bewegen. Op basis van de kadernota Sport & Bewegen is een uitvoeringsnota 2011 samengesteld. Een inventarisatie gemaakt van het bestaande accommodatiebeleid. De uiteindelijk doelstelling is een accommodatieplan dat de basis is voor bestuurlijke keuzes over bijvoorbeeld nieuwbouw, gebruik, beheer en exploitatie, eigendom, gebruikstarieven en subsidies.
28
Overeenstemming bereikt met het bestuur van Norger Tennisvereniging over privatisering van de tennisaccommodatie in Norg. De procedure vereenvoudigd van de bestaande subsidieverordening Welzijn, Cultuur en Sport.
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN (bedragen x ¼ 1.000) Omschrijving
Realisatie 2009
Begroting Begroting na voor wijziging wijziging 2010 2010 2.723 2.680 2.888 814 775 764 1.909 1.905 2.124
Lasten Baten Saldo
Realisatie 2010 2.599 710 1.889
4. Investeringen Investeringen (x ¼ 1.000) Beschikbaar gestelde kredieten in 2010: Overige kredieten <¼100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Luchtbehandelingkast zwembad de Hullen Overige kredieten <¼100.000
Raming (restant)
Uitgaven Realisatie
Restant
45
22
23
120
25
95
55 220
27 74
28 146
29
Raming (restant)
Inkomsten Realisatie
Restant
30
2.1.7 Programma Cultuur Portefeuillehouder: O.L. Keizer en J. Dam
Omschrijving programma Cultuur heeft een bindende functie voor de inwoners van een gemeenschap. De gemeente vindt het belangrijk dat haar inwoners zich thuis voelen in de plaats waar zij wonen. Daarom is het stimuleren van cultuur een belangrijke taak van de gemeentelijke overheid. De gemeente is autonoom in de vormgeving van haar cultuurbeleid en in de besteding van de financiële middelen. De taken van de gemeente Noordenveld liggen op het gebied van lokale voorzieningen zoals amateurkunsten, podiumkunsten, beeldende kunst, musea, de instelling voor kunstzinnige vorming, de openbare bibliotheek, het gemeentearchief en monumenten. Tot dit programma behoren onder andere de kosten van: Bibliotheekwerk ICO Kunst en Cultuur Musea en Monumenten Bestuursprogramma 2006-2010 Cultuur is een belangrijke bouwsteen van het welzijnsbeleid. Mensen ontwikkelen zich, ontspannen zich en ontmoeten elkaar. De gemeente wil mensen stimuleren om deel te nemen aan cultuurverenigingen en activiteiten. Investeren in cultuur is investeren in de samenleving. Kaders
Cultuurnota Beleidsplan Wet maatschappelijke ondersteuning Subsidieverordening Welzijn, Cultuur en Sport Algemene wet bestuursrecht Meerjaren subsidieafspraken met instellingen en organisaties Monumentenwet 1988
1. Wat wilden we bereiken
Versterken van de slagkracht van de culturele sector. Inzetten van cultuur voor het bevorderen van de sociale samenhang en het bevorderen van participatie. Behoud en benutten van het cultureel erfgoed. Bieden van een podium voor artistieke producties.
31
Vergroten van de jongerenparticipatie in het culturele leven. Versterken van de kwaliteit van de openbare ruimte en het verbeteren van de leefomgeving door middel van kunst en cultuur. Bijdragen aan de gemeentelijke aantrekkingskracht als woon-, werk- en recreatieplaats.
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd Het jaar 2010 heeft in het teken gestaan van uitvoering van de nota “Cultuur bloeit in Noordenveld”. De nota is opgebouwd rond drie programmalijnen; krachtenbundeling, cultuur en jeugd en cultuur en ruimte. Hieronder wordt per programmalijn in het kort aangegeven wat we hebben gedaan en wat is gerealiseerd. Programmalijn Krachtenbundeling Met ingang van 15 januari 2010 is het cultuurloket operationeel. Het loket wordt in 2011 tussentijds geëvalueerd. Naast de gemeentelijke bezuiniging kondigde de provincie een bezuiniging op ondersteuningsorganisatie Biblionet aan. In provinciaal verband is een werkgroep opgericht om de gemeentelijke en provinciale taakstellingen in relatie tot elkaar te realiseren. Ook dit jaar is er aandacht besteed aan de geboortedag van Vasalis met het organiseren van diverse activiteiten. In maart is er weer aandacht besteed aan de streektaal door het organiseren van activiteiten rond Meertmaond. De Noordenveldse musea participeren in een collectief project van de Drentse musea. Het projectplan dat gericht is op kwaliteitsverbetering is in 2010 opgesteld en wordt vanaf 2011 uitgevoerd. In 2010 is met alle musea overleg gevoerd over mogelijkheden voor meer samenwerking. Programmalijn Cultuur en Jeugd De basisscholen hebben met ingang van schooljaar 2009 een nieuwe basisovereenkomst voor uitvoering van het kunstmenu afgesloten (2009-2013). Kunst & Cultuur Drenthe en het ICO verzorgen de invulling van het kunstmenu. 20 basisscholen namen deel het kunstmenu 2009-2010; er waren ruim 3000 leerlingen bij betrokken. De scholen voor het voortgezet onderwijs verzorgen al een aantal jaren via het cultuurtraject een vervolg op het kunstmenu. Zij werken samen met diverse culturele instellingen van binnen en buiten de gemeente. Voor de periode 2010-2014 is een subsidie toegekend voor het cultuurtraject voor het voortgezet onderwijs. In 2010 heeft het College besloten een haalbaarheidsonderzoek te laten uitvoeren naar de mogelijkheid om een cultuurkaart in te voeren voor de jeugd. Het gaat om een kortingspas om cultuurdeelname te bevorderen.
32
Programma Cultuur en Ruimte en/of Landschap In 2010 is overleg gevoerd over het project digitalisering bevolkingsregisters. Door uitvoering van dit project worden de bevolkingsregisters online toegankelijk voor alle inwoners. Alle Drentse gemeenten doen mee met dit project. In 2010 is gestart met de eerste voorbereidende werkzaamheden door het Drents Archief. Behoud en benutten van het cultureel erfgoed. Arcadis heeft opdracht gekregen voor het ontwikkelen van een Archeologische Beleidsadvieskaart. In totaal zijn 18 subsidies verstrekt ten laste van de gemeentelijke onderhoudsregeling voor monumenten. In 2010 is de kunstinventarisatie (binnen- en buitenkunst) volledig afgerond. Als afronding is er een expositie georganiseerd in het Koetshuis van een selectie van de gemeentelijke schilderijen. De inventarisatie kan gebruikt worden om het beheer en onderhoud van het gemeentelijk kunstbezit op orde te krijgen. Een groot aantal schilderijen is eind 2010 naar aanleiding van het rapport opgeknapt.
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN (bedragen x ¼ 1.000) Omschrijving
Realisatie 2009
Lasten Baten Saldo
Begroting voor Begroting na wijziging 2010 wijziging 2010
1.908 39 1.869
1.852 22 1.830
2.052 97 1.955
Realisatie 2010 1.803 51 1.752
4. Investeringen Investeringen (x ¼ 1.000) Beschikbaar gestelde kredieten in 2010: Overige kredieten <¼100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Uitbreiding museum Kinderwereld Overige kredieten <¼100.000
Raming (restant)
Uitgaven Realisatie
Restant
Inkomsten Raming Realisatie Restant (restant)
301
215
86
80
80
62 363
34 249
28 114
80
80
33
34
2.1.8 Programma Recreatie en Toerisme Portefeuillehouder: J. Dam en J.H. van der Laan
Omschrijving programma Recreatie en toerisme ontwikkelen zich in toenemende mate tot een belangrijke sociale en economische pijler van de gemeente Noordenveld. De gemeente onderkent het belang hiervan en ondersteunt en faciliteert kwaliteitsverbetering, aanbodsverbreding en seizoenverlenging van de dag- en verblijfsrecreatieve sector. Daarnaast wordt ingezet op: • de verdere ontwikkeling van het fiets- en wandelpadennetwerk met bijbehorende voorzieningen zoals toeristische opstapplaatsen en/of parkeerplaatsen, bebording, etc. • het bevorderen van de betrokkenheid van de Tourist Info (voorheen VVV) en de recreatieondernemers bij recreatieve ontwikkelingen; • het bevorderen van gebruikersparticipatie tussen terreinbeherende instanties en de bevolking. In dit programma zijn tevens opgenomen alle aangelegenheden met betrekking tot Veenhuizen. Om versnippering van informatie over diverse programma’s te voorkomen is er voor gekozen dit als één geheel onder dit programma te brengen. Tot dit programma behoren onder andere de kosten van: Subsidiëring Tourist Info Drenthe en lokale Tourist Info’s Subsidiëring Recreatieschap Drenthe Diverse recreatieve voorzieningen
Bestuursprogramma 2006-2010 Recreatie is een belangrijke economische pijler in onze gemeente. Het landschap met zijn mooie natuur en vele cultuurhistorische elementen zijn belangrijke dragers van dit beleidsterrein. Duurzaamheid, kwaliteitsverbetering en harmonische inpassing van de recreatieve functie in het landschap zijn belangrijke uitgangspunten.
35
Kaders
Rijks- en provinciale wet- en regelgeving IGS Beleidsplannen recreatie en toerisme gemeenten Norg (1995), Roden en Peize (1995) Recreatieve Ontwikkelingsvisie Leekstermeer e.o. (2000) Ontwikkelingsvisie Ruimte voor het Leekstermeer (2009) Uitvoeringsnota inzake het gebruik van recreatiebungalows, gemeente Norg (1995) Notitie Permanente bewoning Recreatieverblijven (2005) Plan van aanpak permanente bewoning recreatiewoningen (2009) “Veenhuizen: Anders dan anders”, Visie Recreatie en Toerisme (2006) en “Vitaal Veenhuizen”, productontwikkelingsprogramma 2008-2012 van de St. Veenhuizen Cultuur & Toerisme (2008) Kampeerbeleid gemeente Noordenveld (2007) Beleidskader Bed & Breakfast voorzieningen (2010)
1. Wat wilden we bereiken
Het bevorderen van de sociaal-economische groei van de toeristisch-recreatieve sector en het verbeteren van de kwaliteit van de recreatieve leefomgeving voor de eigen inwoners. Het ontwikkelen van vormen van recreatie en toerisme in het Leekstermeergebied, waarbij natuurontwikkeling niet uit het oog wordt verloren. Het bevorderen van de betrokkenheid van de Tourist Info (voorheen VVV) en de recreatieondernemers bij recreatieve ontwikkelingen; Het verder uitbouwen van de toeristische informatievoorziening. Het tegengaan van permanente bewoning van recreatieverblijven. Het ontwikkelen van een totale toeristisch recreatieve infrastructuur in Veenhuizen. Door middel van het kampeerbeleid de mogelijkheden en de onmogelijkheden voor zowel burgers en ondernemers inzichtelijk maken op het gebied van kamperen in de gemeente Noordenveld, na het vervallen van de Wet op de Openluchtrecreatie per 1 januari 2008.
36
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd
Ontwikkelingen Veenhuizen Maatschappij van Weldadigheid op weg naar Werelderfgoed Unesco In 2010 is een flinke stap voorwaarts gezet in de ambitie om de Maatschappij van Weldadigheid een plek te geven op de Werelderfgoedlijst van Unesco. De commissie Leemhuis heeft in november 2010 advies uitgebracht om negen potentiële kandidaten in de komende tien jaar voor te dragen. De maatschappij van Weldadigheid, bestaande uit Veenhuizen met het Fochteloërveen, Frederiksoord en Wilhelminaoord heeft de kwalificatie ‘van uitzonderlijke en universele waarde’ meegekregen. In april 2011 zal de Staatssecretaris van OCW een besluit nemen over de nieuwe Nederlandse lijst. De provincie Drenthe en de gemeenten Westerveld en Noordenveld zullen na een positief besluit nog veel werk moeten verrichten. Algemeen In opdracht van de Bestuurscommissie Veenhuizen is door de drie betrokken overheden in de vorm van de Rijksgebouwendienst, de provincie Drenthe en de gemeente hard gewerkt aan het opstellen van een nieuwe toekomstvisie (voorheen transitieplan genoemd). Deze visie heeft de naam “Werken aan Veenhuizen” meegekregen. De strategische hoofdlijnen van de gezamenlijke ambities zijn gelijk gebleven: bedrijvigheid centraal, met behoud van justitie en arbeid (de “ziel” van Veenhuizen); een toekomstvast fundament voor het beheer en de ontwikkeling van Veenhuizen; samen aan het werk als EEN overheid met de huidige en nieuwe ondernemers. Na besluitvorming in de Bestuurscommissie Veenhuizen zal de visie worden besproken in de verschillende bestuurslagen op Rijksniveau en in het Noorden, en met nietondernemers (waaronder de bewoners van Veenhuizen), ondernemers en potentiële investeerders. Voor de gemeente speelt vooral de planologische vertaling van de visie naar adequate bestemmingsplannen. Verder wordt met grote inzet gewerkt aan het landelijke op de kaart zetten van Veenhuizen. Zo is een aantal presentaties verzorgd op landelijke symposia, zijn rondleidingen (o.m. Europese Commissie) gegeven in het gebied, is meegewerkt aan open dagen en aansprekende (culturele) programma’s. Verder wordt meer en meer inhoud gegeven aan een landelijk netwerk van ambassadeurs.
37
Kolonie in Beeld (herinrichting Hoofdweg, Veenhuizen) Op basis van de verkregen financiële dekking voor uitvoering van het programma Kolonie in Beeld van ca. ¼ 6 mln. door de afgifte van twee subsidiebeschikkingen in maart 2009 is de uitvoering gestart. Op grond van de opgestelde planning wordt voorzien in uitvoering over de periode 2009 tot en met eind 2011. In 2010 is het groot onderhoud aan de Hoofdweg gevoerd. De Veenhuizer sluis is gerestaureerd, met de restauratie van de sluis Friesche Schut en sluis III is een start gemaakt. In 2010 werd, op basis van draagvlak in het gebied voor de uitvoering, de bouw van drie verkeersbruggen en twee fietsbruggen voorbereid die in 2011 zullen worden uitgevoerd. Stichting Veenhuizen Cultuur en Toerisme (VCT) - programma Vitaal Veenhuizen Ook in 2010 is nog steeds sprake van stijgende bezoekersaantallen aan Veenhuizen. De activiteiten van het VCT op beurzen (Utrecht, Amsterdam, Essen, Antwerpen, Brussel) werpen hun vruchten af. Grootste attractie blijft het gevangenismuseum met ook in 2010 opnieuw meer dan 100.000 bezoekers. Belangrijk daarin was het kunnen gebruiken van de voormalige gevangenis “de Rode Pannen” voor rondleidingen. Het publiek komt ook in grote aantallen af op de open dagen van Justitie. Verder opende het glasmuseum Veenhuizen de deuren. In 2010 heeft het VCT uitvoering gegeven aan het bewegwijzeringsplan. In samenwerking met het recreatieschap en drie gemeenten is gestart met het uitwerken van het concept voor een belevingsroute tussen Veenhuizen en Frederiksoord. Dit zal in het voorjaar 2011 operationeel zijn. In samenwerking met de Recreatieondernemers Noordenveld en marketing Drenthe zijn arrangementen opgesteld en is de voorbereiding voor aansluiting op het internetplatform gestart. Klein Soestdijk De Stichting Het Drents Landschap heeft opdracht verleend tot de verbouw van Klein Soestdijk tot woning, kantoor en een aantal erfgoedlogieswoningen, zomede het herstel van de tuinen. Meidoornlaan Met geld uit de provinciale Versnellingsagenda is door de Rijksgebouwendienst gestart met de renovatie van vier voormalige cipierswoningen “Levenslust” en “Hou en trouw”. Met de Versnellingsagenda wil de provincie een bijdrage leveren aan het beperken van de effecten van de economische crisis. Het project is tevens aangemerkt als restauratie opleidingsproject. Maallust Door de Rijksgebouwendienst is in 2010 gestart met de restauratie van de graanmaalderij, de melkfabriek, de molen en de graansilo op het complex Maallust. In het voorjaar 2011 zal hier een viertal bedrijven starten. Met de renovatie van Maallust is het vierde grote complex (eerste gesticht, hospitaalcomplex, ambachtscluster) van de vroegere kolonie afgerond.
38
Inrichtingsplannen Roden-/Norg en Peize In opdracht van de Bestuurscommissie Peize is in 2009 met de uitvoering gestart in het plandeel van het inrichtingsplan Roden-/Norg. Dit gebied wordt omgevormd in een grootschalige waterberging respectievelijk nieuw natuurgebied met een pakket aan toeristisch/recreatieve maatregelen. De gemeentelijke bijdrage tot een maximum bedrag van ¼ 695.000 in de plannen is inmiddels beschikbaar gesteld. De uitvoering van die maatregelen hebben in 2010 plaatsgevonden en gaan in 2011 plaatsvinden en omvatten de volgende werken: > (bijdrage in) herinrichting Hooiweg, Roderwolde > aanleg fietspaden, wandel- en kanoroutes > uitkijk- en natuurbeleefpunten Overige Er is een start gemaakt met de ontwikkeling van een Platform Toerisme en Recreatie Noordenveld (werktitel). Taken van het toekomstige platform: toeristische informatievoorziening, marketing en promotie, productontwikkeling en samenwerking. Inzet is onder andere om de lokale Tourist Info’s onder te brengen in het platform. Dit om de kwaliteit van de Tourist Info’s te borgen. Het toeristisch platform wordt door de gemeente opgezet. Dit in nauwe samenwerking met de ondernemers (RON en VCT) en de regiocoördinator Noordwest Drenthe. De regiocoördinator Noordwest Drenthe is in 2010 aangesteld door het Recreatieschap Drenthe en wordt mede gefinancierd door de provincie Drenthe en de gemeenten Assen, Tynaarlo en Noordenveld. Doel is het ontwikkelen van (innovatieve) producten in samenwerking met ondernemers en de bevordering van de kwaliteit van het toeristisch product. Tourist Info Drenthe is verder doorontwikkeld en neemt steeds professionelere vormen aan. Ingezet wordt op nauwere samenwerking met Marketing Drenthe, het Stichting Internetplatform Drenthe en het Recreatieschap Drenthe. Het Internetplatform Toerisme, Recreatie, Kunst en Cultuur is gelanceerd via drenthe.nl. Naast reguliere overleggen met de RON en VCT, levert de gemeente voor een periode van twee jaar houtsnippers ten behoeve van vier recreatieondernemers. Deze ondernemers werken mee aan een project voor warmte- en energiebesparingproject en besparen door het aanbrengen van onder andere zonnepanelen en houtgestookte CV-ketels 190.000 kilo CO2 en 91.000 m3 gas. Het fietsknooppuntensysteem is gerealiseerd. Naar aanleiding van de Leekstermeervisie (maart 2009) zijn diverse werkgroepen opgericht. Concrete resultaten: start ontwikkeling cursus gastheerschap De Onlanden (trekker provincie), start bestemmingsplan Cnossen (trekker gemeente) en ontwikkeling planologisch ruimtelijk ontwikkelingskader Leekstermeer (trekker gemeente).
39
Naar aanleiding van de vaststelling van het plan van aanpak Permanente Bewoning Recreatieverblijven (2009) zijn 11 aanschrijvingen verstuurd naar mensen die al voor 31 oktober 2003 woonachtig waren in recreatieverblijven. Ook zijn 11 vooraankondigingen last onder dwangsom en acht definitieve aanschrijvingen verzonden. Van de definitieve aanschrijvingen zijn inmiddels drie zaken beëindigd. Tevens worden personen die zich inschrijven op een recreatieadres actief aangeschreven en meegedeeld dat permanent wonen in een recreatieverblijf niet is toegestaan. Ditzelfde geldt als er vermoedens zijn van permanente bewoning van een recreatieverblijf. Het voorontwerp van het bestemmingsplan Kampeerterreinen is gereed. Het bestemmingsplan Kampeerterreinen zal worden geïntegreerd in het Bestemmingsplan Buitengebied.
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN (bedragen x ¼ 1.000) Omschrijving
Realisatie 2009
Lasten Baten Saldo
Begroting voor Begroting na wijziging 2010 wijziging 2010
1.154 12 1.142
397 6 391
Realisatie 2010
1.098 406 692
473 94 379
4. Investeringen Investeringen (x ¼ 1.000) Beschikbaar gestelde kredieten in 2010: Overige kredieten <¼100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Bijdrage in aankoop Klein Soestdijk Overige kredieten <¼100.000
Raming (restant)
Uitgaven Realisatie
Restant
187
62
125
63 250
5 67
58 183
40
Inkomsten Realisatie Restant
Raming (restant)
0 0
15 15
-15 -15
2.1.9 Programma Werk en Inkomen Portefeuillehouder: O. Keizer
Omschrijving programma Werk boven inkomen staat centraal in de Wet Werk en Bijstand WWB. Re-integratie is het geheel aan activiteiten dat leidt tot arbeidsinschakeling. De WWB stelt de gemeente mede verantwoordelijk door de opdracht de burger bij zijn arbeidsinschakeling te ondersteunen. Inkomenswaarborg is in deze opdracht een belangrijke kernfunctie. De opdracht om mensen met een handicap te plaatsen op een werkplek die bij hun past is op genomen in de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW). Tot dit programma behoren onder andere kosten van: Bijdrage aan ISD Noorderkwartier Bijdrage aan Werkvoorzieningschap Novatec Gemeentelijk minimabeleid waaronder kwijtscheldingen Bestuursprogramma 2006-2010 Het begeleiden van de burgers zonder werk naar reguliere arbeid staat voorop in de gemeente Noordenveld. Als dit niet mogelijk blijkt, is vrijwilligerswerk (sociale activering) een eerste opstap naar arbeid. Vrijwilligerswerk kan een einddoel zijn, indien arbeid niet tot de mogelijkheden behoort. Hiermee wordt het sociaal isolement van de burger doorbroken en kan dit ook een belangrijke stap zijn op de onderkant van de ladder van de re-integratie. Dit in het streven om mensen weer zelfstandig te laten deelnemen aan de maatschappij, waardoor zij zo min mogelijk afhankelijk zijn van een uitkering en sociaal en economisch niet langer aan de kant staan. Kaders
Wet Sociale Werkvoorziening Gemeenschappelijke regeling WSW “NOVATEC” Gemeenschappelijke regeling WWB “Intergemeentelijke Sociale Dienst Noordenkwartier” Verordeningen WSW Persoonsgebonden Budget, Wachtlijstbeheer, Cliëntparticipatie Wet Werk en Bijstand Beleidsplannen en -verslagen WWB Toeslagenverordening WWB Maatregelenverordening WWB Handhavingsplan WWB
41
Re-integratieverordening WWB Re-integratiebeleidsplan WWB Notitie arbeidsmarktbeleid Inkoopbeleid re-integratiediensten WWB Verslag over de uitvoering WWB Nota Bijzondere bijstand Verordening Krediethypotheek en pandovereenkomst Nota Minimabeleid Verordening op de Wet kinderopvang Verordening Langdurigheidstoeslag Jaarplannen, -verslagen, rekeningen en begrotingen SW- bedrijf Sturingsmodel WWB/WSW Nota Meedoen geeft perspectief Verordeningen Maatregelen en handhaving, Toeslagen en Werk-/leeraanbod (WIJ)
1. Wat wilden we bereiken?
Volwaardige deelname door iedere inwoner aan de samenleving in Noordenveld waarbij de individuele mogelijkheden de norm zijn en niet langer de beperkingen. De realisatie van een goed werkende lokale/regionale arbeidsmarkt door voldoende passende werkgelegenheid en een adequate personeelsvoorziening.
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd Uitvoering van de WWB We hebben invulling gegeven aan de uitvoering van het re-integratiebeleid volgens de nota ‘Meedoen geeft perspectief’. Belangrijke uitgangspunten van dit beleid zijn de volgende. Van iedereen kan en mag een bijdrage worden gevraagd. Werken vanuit de vraagzijde geeft een betere aansluiting bij de regionale arbeidsmarkt. Er is verder gewerkt aan de samenwerking met het UWV in het Werkplein Noordenkwartier in Roden. Er wordt een integrale vorm van dienstverlening aangeboden, waarbij de klant één contactpersoon heeft. Er zijn voorzieningen aangeboden om de arbeidsinschakeling te bevorderen, onder andere. de inzet van een intensieve werkgeversbenadering in nauwe samenwerking met het UWV en Novawork, re-integratieprojecten met Novawork en trajecten gericht op inburgering. De educatieve activiteiten zijn aangeboden op basis van een afgesloten overeenkomst met het Alfa College.
42
Werkgeversbenadering Ook in 2010 is uitvoering gegeven aan de werkgeversbenadering op basis van de integrale samenwerking tussen de accountmanagers van het UWV, Novawork BV en van de ISD Noordenkwartier. In het afgelopen jaar is er steeds meer toe overgegaan om met een projectmatige aanpak meerdere werkzoekenden te plaatsen bij één werkgever. Zorg- en sociale activeringstrajecten Voor de bevordering van de re-integratie van werkzoekenden met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt is vooral ingezet op voorzieningen die zich in eerste instantie richten op de sociale activering van de deelnemers. Wet investering in jongeren (WIJ) Het jaar 2010 heeft vooral in het teken gestaan van de verdere implementatie van de WIJ. Dit door middel van de invoering van de verordeningen ‘Maatregelen en handhaving’, ‘Toeslagen’ en ‘Werk/leeraanbod’ en aanpassing van de bestaande verordening op de Langdurigheidstoeslagen en Krediethypotheken. Ook zijn de bestaande beleidsplannen in het kader van de handhaving, verhaal en terugvordering aangepast in het kader van de uitvoering van de WIJ. De uitvoering van de WIJ is op basis van de in 2009 gemaakte afspraken in het jaar 2010 neergelegd bij het Jongerenloket op het Werkplein in Roden. Om een extra uitbreiding van de capaciteit binnen het Jongerenloket mogelijk te maken is hiervoor een beroep gedaan op de middelen van het Jeugdactieplan ‘Werk in Zicht’. Binnen het jongerenloket is verder sprake van een volledige integrale samenwerking tussen de ISD en UWV. Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB) Op basis van de door de raad vastgestelde visienota ‘Ondersteuning bij participatie’ is de ontwikkeling en uitvoering van het gemeentelijk Educatiebeleid in het jaar 2010 volledig bij de ISD neergelegd. In dit eerste jaar 2010 is door de ISD uitvoering gegeven aan het door de gemeente Noordenveld vastgestelde Educatiebeleid en de daartoe afgesloten overeenkomst met het Roc ‘Alfa College’ te Groningen. Uitvoering van de WSW De gemeentelijke regierol op de uitvoering van de WSW en WWB is verder geïntensiveerd. Er is een start gemaakt met taakstellende bezuinigingen op de bedrijfsvoering van het sw-bedrijf. Er is verder uitvoering gegeven aan de ontwikkeling ‘van binnen naar buiten’. Novawork heeft mensen met een sw-indicatie geplaatst bij externe werkgevers op een begeleid werkplek.
43
Gemeentelijk minimabeleid In 2010 hebben we het gemeentelijk minimabeleid op hetzelfde niveau kunnen handhaven als dat van 2009. In het kader van het minimabeleid hebben we van 222 klanten 278 aanvragen gehonoreerd en uitgekeerd. De samenwerking met het Platform Minimabeleid Noordenveld is op een constructieve manier voortgezet.
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN (bedragen x ¼ 1.000) Omschrijving
Begroting voor Begroting na wijziging 2010 wijziging 2010
Realisatie 2009
Lasten Baten Saldo
13.224 10.267 2.957
13.152 10.528 2.624
11.973 8.876 3.097
Realisatie 2010 12.828 9.431 3.397
4. Investeringen Investeringen (x ¼ 1.000)
Raming (restant)
Uitgaven Realisa- Restant tie
Beschikbaar gestelde kredieten in 2010: Overige kredieten <¼100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Overige kredieten <¼100.000
44
Raming (restant)
Inkomsten Realisatie Restant
2.1.10 Programma Zorg en Welzijn Portefeuillehouder: G. Alssema en O. Keizer
Omschrijving programma Alle inwoners van de gemeente Noordenveld worden gestimuleerd en in staat gesteld actief deel te nemen aan de samenleving. Bijzondere aandacht gaat uit naar mensen die daarbij belemmeringen of beperkingen ondervinden (denk aan: jeugd, ouderen, gehandicapten, vreemdelingen, enz.). Daarbij staan de volgende kernwaarden centraal: Meedoen Ontwikkelen Zelfstandigheid Sociale verbondenheid Tot dit programma behoren onder andere de kosten van: Wet maatschappelijke ondersteuning Maatschappelijke begeleiding en advies Sociaal Cultureel Werk Kinderopvang en peuterspeelzaalwerk Jeugdzorg en Jeugd- en Jongerenwerk Ouderenwerk Openbare Gezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg Multifunctionele accommodaties
Bestuursprogramma 2006 – 2010 Het gemeentelijke welzijnsbeleid heeft tot doel dat mensen zich welbevinden, zich kunnen ontplooien en kunnen meedoen in de samenleving. Voorzieningen moeten voor iedereen bereikbaar zijn. Ouderen moeten zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen en deel kunnen nemen aan het maatschappelijk verkeer. Verenigingen op sportief en cultureel gebied vervullen een belangrijke rol in de vrijetijdsbesteding en vorming van jongeren en zijn dan ook een belangrijk onderdeel van het jeugdbeleid. Daarnaast hebben jongeren behoefte aan een eigen ontmoetingsruimte en activiteiten. In deze raadsperiode zal besluitvorming over het aantal, locaties en soort jongerenaccommodaties worden afgerond en binnen de investeringsmogelijkheden en exploitatiemogelijkheden gerealiseerd. Daarbij moeten jongeren actief betrokken worden.
45
De gemeente bevordert de samenwerking tussen instellingen die actief zijn op de terreinen van wonen, welzijn en zorg door onder andere de realisatie van woonzorgzones en het WMO-loket.
Kaders
Algemene wet bestuursrecht (Awb) Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Beleidsplan Wet maatschappelijke ondersteuning Verordening Voorzieningen maatschappelijke ondersteuning Gemeente Noordenveld Verstrekkingenboek maatschappelijke ondersteuning Gemeente Noordenveld Besluit maatschappelijke ondersteuning Gemeente Noordenveld Gemeentelijke subsidieverordening Welzijn, Cultuur en Sport Wet Kinderopvang Wet op de Jeugdzorg Notitie peuterspeelzaalbeleid 2008 Jeugdagenda 2008-2010 Verordening individuele minimaregeling Noordenveld Verordening categoriale minimaregeling Noordenveld Invorderingswet 1990 Wet Publieke Gezondheid Nota Lokaal Gezondheidsbeleid gemeente Noordenveld 2004-2008 Nota Wonen in Noordenveld
1. Wat wilden we bereiken Algemeen Een vereenvoudigde subsidieprocedure en heldere subsidiecriteria. Samenhang tussen de beleidsterreinen Openbare Gezondheidszorg (OGZ), Wmo, Jeugd, Cultuur, Onderwijs en Sport. Voorzieningen maatschappelijke ondersteuning Een verbeterde dienstverlening van het Wmo-loket. Geïnformeerde burgers over (de wijziging in) de Wmo. Een verbeterde administratieve ondersteuning van de Wmo-afdeling. Leefbaarheid Vastgestelde uitgangspunten voor woningaanpassingen binnen en buiten de bebouwde kom, om de inzet of de voortzetting van mantelzorg mogelijk te maken. Ouderen en gehandicapten blijven zo lang als mogelijk zelfstandig en zelfredzaam en betrokken bij hun sociale woonomgeving. Scholen in kleine kernen blijven behouden.
46
Verbeterde sociale samenhang door het multifunctioneel gebruik van onderwijsvoorzieningen te stimuleren. Verbeterde informatievoorziening op het gebied wonen, welzijn en zorg.
Welzijn Relatiebeheer met subsidiepartner st. Welzijn in Noordenveld (WiN), de lokale welzijnsorganisatie. Betere persoonlijke ontplooiing van volwassenen door ontwikkeling van kennis, inzicht en vaardigheden. Verbeterde deelname aan het maatschappelijk verkeer en het arbeidsproces. Inwoners met een minimuminkomen kunnen deelnemen aan sociaal-culturele, sportieve, recreatieve, kunstzinnige en culturele activiteiten. Optimale (h)erkenning en ondersteuning van mantelzorgers. Betere ondersteuning van vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties en meer vrijwillige inzet. Zorg Het in stand houden van de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD Drenthe) voor de uitvoering van wettelijke gezondheidstaken op het gebied van preventie, infectiebestrijding en jeugdgezondheidszorg en het inzetten op een actieve en vruchtbare samenwerking met de GGD Drenthe. Relatiebeheer met st. NoorderMaat, subsidiepartner voor het algemeen maatschappelijk werk. Minder maatschappelijke uitval van kwetsbare groepen (doelgroep Openbare Geestelijke Gezondheidszorg) in de Noordenveldse samenleving. Een betere ondersteuning van deze kwetsbare mensen in hun herstel naar zelfredzaamheid en maatschappelijk meedoen. Betere regie op de lokale gezondheidszorg. Jeugdigen kunnen gezond en veilig opgroeien. Uitvoering geven aan de Wet Publieke Gezondheid door in te zetten op de preventie van ziekte en het in stand houden en bevorderen van de lichamelijke, geestelijke en sociale gezondheid van alle inwoners. Jeugd (0-23 jaar) Jeugdigen kunnen zich ontwikkelen tot gezonde zelfstandige burgers die volwaardig deelnemen aan de samenleving. Opvoedings- en opgroeiproblemen bij jeugd en ouders worden vroegtijdig gesignaleerd en aangepakt, waardoor er geen jeugdigen tussen wal en schip raken. Er is voorzien in adequate (en op onderwijsbehoefte afgestemde) huisvesting voor primair-, speciaal- en voortgezet onderwijs. Een brede taalontwikkeling en doorgaande ontwikkelingslijn 0-6 jarigen is gerealiseerd. Zoveel mogelijk leerlingen hebben een doorlopende schoolloopbaan (voorkomen voortijdig schoolverlaten). Jongeren behalen een startkwalificatie, werken of volgen een traject naar opleiding of werk.
47
Een adequate signalering en registratie voor 0 tot 23 jarigen is gerealiseerd. Door actieve deelname aan sociaal-culturele, sportieve, recreatieve , kunstzinnige en culturele activiteiten worden jongeren gestimuleerd en wordt hen de gelegenheid geboden om leeftijdsgenoten te ontmoeten.
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd
Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP) De jaarschijf 2010 van het Integraal Huisvestingsplan onderwijs is uitgevoerd. De jaarschijf 2011 van het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs is vastgesteld met daarin opgenomen een budget voor de uitbreiding van ’t Hoge Holt met 3 in plaats van 2 lokalen. Een deel van de maatregelen ter verbetering van het binnenklimaat van scholen is inmiddels uitgevoerd. De termijn waarbinnen alles klaar moet zijn, is verlengd tot 1 september 2011. In februari 2010 is in afwijking van het IHP een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld voor nieuwbouw van de Meester de Vriesschool te Nieuw Roden en besloten de school te verplaatsen naar de sportvelden van de Voetbalvereniging Nieuw Roden. De eerste fase van de noodzakelijke herinrichting van de sportvelden is uitgevoerd. Er is in nauwe samenwerking met school, ouders en vertegenwoordigers van het dorp een plan ontwikkeld voor de verkeersafwikkeling van en naar de nieuwe school. Algemeen Het subsidieproces is vereenvoudigd en vastgelegd in een nieuwe algemene subsidieverordening. Het Wmo-platform wordt betrokken bij alle beleidsvoorstellen en heeft in 2010 onder andere geadviseerd over de nota mantelzorg en vrijwilligerswerk en de nota ‘wonen zonder belemmeringen in Noordenveld’. Multifunctionele accommodaties In Roderesch is besloten af te zien van realisatie van een multifunctionele accommodatie, het definitief onderbrengen van de peuterspeelzaal in het gebouw van de openbare basisschool Steenbergen en het verbeteren en aanpassen van de parkeergelegenheid voor dorpshuis De Roegte en de school. In Veenhuizen is besloten vooralsnog geen multifunctionele accommodatie te realiseren maar over te gaan tot renovatie van het gymnastieklokaal. De Stichting Bewoners Belangen Veenhuizen is in gesprek met de inwoners van Veenhuizen om toch een vervolg te kunnen realiseren.
48
Voorzieningen maatschappelijke ondersteuning Er is uitvoering gegeven aan de resultaten van het (medio 2009 gestarte) onderzoek naar de verbetering van de dienstverlening van het Wmo-loket. Dit heeft geleid tot verbetering van doorlooptijden en vermindering van werkdruk. Burgers zijn geïnformeerd over de gevolgen van de (per 1 januari 2010 ingaande) wijzigingen in de Wmo. Het aanpassen van een bus van de VOR met onder andere een rolstoellift is mogelijk gemaakt met subsidie van de gemeente. Op de bussen van de VOR en de SON prijken de dames Truus en Toos, de boegbeelden van de Wmo van Noordenveld. Een pilot om meer mensen met beperkingen gebruikt te laten maken van het openbaar vervoer of de VOR en de SON is in 2010 uitgevoerd. De evaluatie van de pilot valt in 2011. Leefbaarheid De ontwerpbeleidsnotitie ‘Regeling huisvesting mantelzorg’ en het voorontwerpbestemmingsplan ‘Regeling huisvesting mantelzorg’ zijn opgesteld en vastgesteld met het doel om tijdelijk een afhankelijke woonruimte te kunnen toestaan op percelen waar op basis van het vigerende bestemmingsplan één wooneenheid is toegestaan. In 2010 is met de partners op het gebied van Welzijn, Wonen en Zorg gewerkt aan een nieuw model cliëntondersteuning. Deze nieuwe vorm van cliëntondersteuning zal er aan bijdragen (1) dat alle burgers zo eenvoudig, laagdrempelig en dicht mogelijk bij huis geïnformeerd, geadviseerd, ondersteund en begeleid worden op het gebied van wonen, welzijn en zorg en (2) dat burgers zo lang mogelijk mee blijven doen en regie houden over hun eigen leven en (3) dat burgers zich bewust zijn van de verantwoordelijkheid voor hun eigen leven en welzijn. Voor de kleine scholen in Roderwolde en Roderesch is toestemming gevraagd aan de Minister van Onderwijs en Wetenschappen voor de instandhouding van deze scholen voor het schooljaar 2010/2011. De toestemming is verleend. In Roderwolde is in het kader van het experiment dagarrangementen ter versterking van het gebruik van de Multifunctionele Accommodatie De Doefkamp op 1 oktober 2010 een begin gemaakt met buitenschoolse opvang in combinatie met kinderactiviteiten op het gebied van sport, cultuur en natuureducatie. Welzijn De gemeente is samen met de welzijnsstichting, stichting WiN, gestart met een traject binnen het Stimuleringsprogramma Welzijn Nieuwe Stijl van het ministerie van VWS. Dit traject is in gang gezet om de relatie tussen de gemeente als opdrachtgever en st. WiN als opdrachtnemer te verbeteren en versterken. In 2010 heeft Stamm CMO een onderzoek naar mantelzorg in onze gemeente uitgevoerd. Hieruit is de conceptnotitie ‘Zorgen voor de ander is zorgen voor elkaar’ voortgekomen. Deze is in het najaar ter advisering voorgelegd aan het WMO – platform en het Contactpunt Mantelzorg (CPM).
49
• •
In 2010 zijn de prestatieafspraken met het Steunpunt Vrijwilligerswerk vastgelegd voor het basistakenpakket van het Steunpunt en de Maatschappelijke stages (MaS). De Aboutalebgelden zijn ingezet voor: financiering van de combinatiefunctionarissen; verlaging van de ouderbijdrage voor de peuterspeelzaal voor minder draagkrachtige ouders.
Zorg De samenwerking met GGD Drenthe en het toezicht op deze Gemeenschappelijke Regeling is in 2010 op goede en constructieve wijze voortgezet. Met ondersteuning van de GGD werken de 12 Drentse gemeenten in ambtelijke werkgroepen samen aan speerpunten van het lokaal gezondheidsbeleid, zoals gezond gewicht, ouderengezondheidszorg en jeugd&alcohol. De gemeente Noordenveld neemt ambtelijk deel aan de werkgroep Vroegsignalering van het Actieprogramma Jeugd&Alcohol. St. NoorderMaat heeft een bezuinigingstaakstelling gerealiseerd van 10%. In 2010 is in het kader van een afstudeerproject een inventarisatieonderzoek uitgevoerd naar het lokale aanbod aan interventies en gezondheidsbevordering voor de speerpunten van lokaal gezondheidsbeleid. Dit onderzoek is nog niet volledig afgerond. De visienotitie Bijzondere zorg voor kwetsbare mensen. Visienotitie over de uitvoering van de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg in de gemeente Noordenveld” is in februari 2010 door gemeenteraad vastgesteld. Op basis van dit beleid is in het najaar 2010 het project ‘Op weg naar herstel’ gestart, met cofinanciering van gemeente Assen. Jeugd De kernpartners hebben de doelstellingen, uitgangspunten en opdrachten met betrekking tot het CJG Noordenveld vastgelegd in een in maart 2010 vastgesteld beleidsplan. In 2010 is een projectleider CJG aangesteld die verantwoordelijk is voor de doorontwikkeling van het Jeugdpunt/CJG. Het kwaliteitsteam CJG heeft een samenwerkingsconvenant opgesteld waarin de uitgangspunten met betrekking tot de zorg om jeugd in het kader van het CJG helder zijn geformuleerd. Per 1 november 2010 is een procesmanager Coördinatie van Zorg CJG Noordenveld aangesteld. Dit is een combinatiefunctie met het voorzitterschap van het OGGz netwerk Noordenveld. De hulpverleners in het CJG zijn geschoold in de methode ‘Positief Opvoeden Drenthe’ (POD). In samenwerking met de professionals in het CJG en een vertegenwoordiging uit het betreffende werkveld zijn zorgroutes ontwikkeld: voor de voorschoolse voorzieningen, voor het basisonderwijs en voor het voortgezet onderwijs.
50
De samenwerking tussen de lokale overheden en de provincie Drenthe heeft geleid tot een concreet projectplan ‘Effectieve ketensamenwerking in de Drentse jeugdzorg: meetbaar beter!’. Het Regionaal Netwerk Passend Onderwijs Noord-, Oost, West-Groningen heeft een zogenaamd veldinitiatief toegekend gekregen van het Ministerie van OCW, om Passend Onderwijs in onze regio gestalte te geven. Met het beschikbare budget is het Regionaal Overleg Passend Onderwijs Westerkwartier Noordenveld (ROPO) opgezet. Speerpunten: deskundigheidsbevordering van de leerkrachten, communicatie met ouders en een inventarisatie van de leerlingenzorg in de regio. De provincie Drenthe, alle Drentse gemeenten en alle 37 Drentse schoolbesturen hebben in 2010 het kwaliteitsakkoord basisonderwijs ondertekend. Het akkoord is erop gericht om een kwaliteitsslag te maken in de volle breedte van het basisonderwijs. De GGD en Icare (JGZ) werken inmiddels met het Elektronisch Kind Dossier (EKD). De Drentse Verwijsindex (DVI) wordt gebruikt door de ketenpartners van het CJG. De ketenpartners zijn de stichting Icare, GGd Drenthe, Stichting Win, NoorderMaat, Bureau jeugdzorg Drenthe en de gemeente Noordenveld.
VVE en peuterspeelzalen Met de Stichting Peuterspeelzalen in Noordenveld (SPiN) is intensief overleg gevoerd over de taakstellende bezuiniging in relatie tot de subsidie voor het peuterspeelzaalwerk. Tijdens dit overleg is gebleken dat een bezuiniging van 10% op de subsidie voor 2011 niet haalbaar is. De gemeente heeft de SPiN wel opdracht gegeven om het aantal peuterplaatsen in twee jaar te verminderen met 66 plaatsen om daarmee een bezuiniging voor de komende jaren te realiseren. Uitvoeringsplan Voor- en Vroegschoolse educatie opgesteld en vastgesteld. Het uitvoeringsplan is een belangrijke stap om te komen tot het hoger gelegen doel, namelijk het realiseren van een brede taalontwikkeling en een doorgaande ontwikkelingslijn voor de kinderen van 0 – 6 jaar in de gemeente Noordenveld. Trainingen VVE programma ‘Piramide’ gestart. 60 pedagogisch medewerkers, peuterspeelzaalleidsters en leerkrachten worden geschoold in het VVE programma ‘Piramide’ met als doel deelcertificaat 1. Zes peuterspeelzaalleidsters worden geschoold in het VVE programma ‘Piramide’ met als doel een volledig certificaat. Ouders/verzorgers van een kind dat twee jaar is geworden ontvangen een informatieve brief over de mogelijkheden en voordelen van de peuterspeelzaal. Hierdoor wordt de toeleiding naar de peuterspeelzaal gestimuleerd. Minimaregeling peuterspeelzalen is gerealiseerd. Met deze regeling wordt de ouderbijdrage voor minderdraagkrachtige ouders/verzorgers verlaagd naar ¼ 5,- per maand. Invoering van Preventieve Logopedie voor kinderen van 0 - 6 jaar. De gemeente heeft in december 2010 overeenstemming bereikt met de GGD en Icare om met ingang van 1 januari 2011 preventieve logopedie aan te bieden aan kinderen van 0 - 6 jaar.
51
Door het aanbieden van preventieve logopedie kunnen problemen op het gebied van spraak- en taalontwikkeling bij jonge kinderen opgespoord en behandeld worden. Twee pilots ‘samenwerking peuterspeelzaal en kinderopvang’ gestart. Doel van deze pilots is dat de peuterspeelzaal en kinderopvang gaan samenwerken. Hierbij dienen kwaliteit en ervaring gecombineerd te worden dat aantoonbare meerwaarde ontstaat.
Leerplicht/kwalificatieplicht De samenwerking tussen RMC en ISD binnen het jongerenloket is in het kader van de Wet investeren in Jongeren geïntensiveerd. In het kader van de sluitende aanpak is de samenwerking tussen leerplicht, Regionaal Meld- en coördinatiepunt en regionale opleidingscentra geïntensiveerd. Met name wordt aandacht besteed aan leerlingen die wisselen van studierichting. 3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN (bedragen x ¼ 1.000) Omschrijving
Realisatie 2009
Begroting Begroting na voor wijziging wijziging 2010 2010 9.215 10.277 12.474 1.484 1.527 3.653 7.731 8.750 8.821
Lasten Baten Saldo
Realisatie 2010 11.577 3.335 8.242
4. Investeringen Investeringen (x ¼ 1.000) Beschikbaar gestelde kredieten in 2010: Overige kredieten <¼100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Implementatie elektronisch kinddossier Overige kredieten <¼100.000
Raming (restant)
Uitgaven Realisatie Restant
89
50
39
126 66
43 5
83 61
281
98
183
52
Inkomsten Raming Realisatie Restant (restant)
2.1.11 Programma Milieubeheer Portefeuillehouder: O. Huisman
Omschrijving programma Het programma Milieubeheer beoogt het zorg dragen voor een goed en leefbaar milieu. De milieuambities van de gemeente Noordenveld zijn vastgelegd in het Milieubeleidsplan 2008-2012. Deze ambities hebben betrekking op de wettelijke en de autonome taken. Milieubeheer algemeen (gemeentelijk milieubeleidsplan, milieuprogramma en verslag, Milieuadviesraad, monitoring en milieubeleid algemeen) Milieubeheer specifiek (milieucommunicatie, energiebesparing, gemeentelijke interne milieuzorg, externe veiligheid, afvalbeleid, duurzame ontwikkeling, luchtkwaliteit en geur hinder en overige milieutaken) Milieuvergunningverlening en meldingen Wet bodembescherming Wet geluidhinder Gemeentelijk Rioleringsplan Afvalbeleid, -verwerking en -verwijdering Bestuursprogramma 2006-2010 Een deel van het natuur- en milieubeleid kunt u aantreffen in het Programma Beheer Openbare Ruimte en het Programma Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting. Daarbuiten concentreert dit beleidsterrein zich op energie, afval, geluid en bewustwording/educatie. Zo zal de gemeente een voorbeeldfunctie vervullen ten aanzien van energiebesparing, de mogelijkheden voor het toepassen van minder vervuilende brandstoffen voor het gemeentelijke wagenpark onderzoeken, bijdragen aan de beperking van de afvalproductie en lawaaisporten weren uit natuurgebieden. Kaders
Milieubeleidsplan 2008-2012 Milieuprogramma 2010 Beleidsplan duurzame ontwikkeling Uitvoeringsprogramma duurzame ontwikkeling Afvalstoffenbeleidsplan Bodembeleidsplan 2008-2013 Bodembeheerplan 2008-2013 Energieakkoord Samenwerkingsverband Noord-Nederland Het Provinciaal Uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid 2006 – 2010 Gemeentelijke Visie Externe Veiligheid Gemeentelijk Uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid 2009-2010
53
Het Milieuzorgprogramma 2008-2011 Ruimtelijk Integraal Handhavingsbeleid Gemeente Noordenveld 2009-2012 Handhaving Uitvoeringsprogramma 2010-2011 Gemeentelijk Rioleringsplan
1. Wat wilden we bereiken De uiteindelijke doelstelling van het programma milieubeheer is het zorg dragen voor een goed en leefbaar milieu. Dat willen we bereiken door: In te zetten op duurzaamheid en duurzame ontwikkeling waarbij een balans wordt nagestreefd tussen ecologische, economische en sociale duurzaamheidaspecten. De milieukwaliteiten op een hoog peil te houden. Duurzaam in te kopen. Het helpen realiseren van doelstellingen op het gebied van klimaat en energie uit het Energieakkoord van het Samenwerkingsverband Noord-Nederland. Het terugdringen van het afvalaanbod door preventie, het optimaliseren van gescheiden afvalinzameling en het terugdringen van zwerfvuil. Het realiseren en behouden van een duurzaam geschikte bodemkwaliteit. Het creëren en behouden van een zo veilig mogelijke leefomgeving (externe veiligheid). Geluid- en geuroverlast zoveel mogelijk te beperken en knelpunten zo snel mogelijk aan te pakken. Een open relatie te onderhouden met groepen bewoners, belangenorganisaties, natuur- en milieuorganisaties. Regelmatig voorlichting te geven met betrekking tot thema’s, die zich bij uitstek hiervoor lenen, zoals afval, energie en duurzaamheid. Een integraal en duurzaam waterbeheer.
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd
In 2010 is de Bestuuropdracht vastgesteld om te komen tot een Nota duurzaamheid met een stappenplan om uiterlijk in 2040 de gemeente Noordenveld klimaatneutraal te laten zijn. Eind december zijn de offertes aangevraagd voor het uitvoeren van de eerste onderdelen, te weten het uitvoeren van een nulmeting en het opstellen van een routekaart. Door de structurele uitvoering van de diverse milieuwetten worden de milieukwaliteiten op een hoog peil gehouden en verder verbeterd. Het doel van de gemeente is om in 2015 100% duurzaam in te kopen. Stapsgewijs zal hier naar toe worden gewerkt. In 2010 zijn onder andere enkele bedrijfswagens op groen gas aangeschaft. Ten behoeve van het helpen realiseren van de doelstellingen op het gebied van klimaat en energie heeft de gemeente Noordenveld een Klimaatcontract met de provincie Drenthe ondertekend, waarin afspraken zijn gemaakt met betrekking tot de uitvoering van concrete projecten.
54
In 2010 is de laatste hand gelegd aan het concept Afvalstoffenbeleidsplan Gemeente Noordenveld 2011-2014. In het afvalstoffenbeleidsplan is aangegeven op welke wijze de gemeente Noordenveld het afvalaanbod wil terugdringen door preventie, de gescheiden afvalinzameling wil optimaliseren en het zwerfvuil wil terugdringen. De inzameling van plastic is een succes. Er is tweemaal zoveel plastic ingezameld dan verwacht. Het realiseren en behouden van een duurzaam geschikte bodemkwaliteit betekent het gebruik van de bodem op een dusdanige manier dat het de mogelijkheid voor de volgende generatie om in hun behoeften te voorzien niet in gevaar brengt. Ook zij moeten de bodem kunnen gebruiken voor landbouw, natuur, drinkwater en bijvoorbeeld woningbouw. Ten behoeve van het behoud van de duurzaam geschikte bodemkwaliteit bestaat er een scala aan wetten, besluiten en verordeningen die verschillende taken (zoals behandelen meldingen Besluit Bodemkwaliteit, het opnemen van voorschriften in de milieuvergunningen en het begeleiden van bodemsaneringen) toeschrijven aan gemeenten. Door uitvoering te geven aan deze taken zorgt de gemeente voor het realiseren en behouden van een duurzaam geschikte bodemkwaliteit. In verband met het creëren en behouden van een zo veilig mogelijke leefomgeving is ook in 2010 uitvoering gegeven aan de vastgestelde visie externe veiligheid. In de visie is aangegeven dat nieuwe risicovolle inrichtingen in principe niet wenselijk zijn en dat bij bestaande inrichtingen wordt gestreefd naar een zo veilig mogelijke situatie. Nieuwe risicovolle inrichtingen hebben zich in 2010 niet binnen de gemeente gevestigd en er is ook geen medewerking verleend om dit mogelijk te maken. In het kader van de vergunningverlening Wet milieubeheer wordt steeds gestreefd naar een zo veilig mogelijke situatie. Verder wordt bij de actualisering van bestemmingsplannen altijd getoetst aan het aspect externe veiligheid. Om geluid- en geuroverlast zoveel mogelijk te beperken zijn er voorschriften opgenomen in de verleende milieuvergunningen en zijn er diverse indicatieve berekeningen uitgevoerd om na te gaan of daaraan voldaan kan worden. Daarnaast is er een subsidie aangevraagd om het grootste knelpunt in het kader van wegverkeerslawaai aan te pakken. Er heeft periodiek overleg plaatsgevonden met diverse organisaties, zoals de afdelingen van het IVN, de Gemeentelijke Overleg Commissie van de LTO en de terreinbeheerders van de natuurbeherende instanties. In het kader van de Nacht van de Nacht is een beroep op de burgers en het bedrijfsleven gedaan om hieraan medewerking te verlenen door een zuinig gebruik van de verlichting en deze bij voorkeur gedoofd te houden. Het GRP is wederom uitgesteld, vanwege externe factoren. Het waterschap heeft een aanzet gemaakt voor het maken van de stedelijke wateropgave, zodat het de verwachting is dat de gemeente voor de periode 2012 -2016 een GRP kan presenteren. In het voortraject van het GRP zijn diverse basis rioleringsplannen herberekend.
55
Het jaarprogramma 2010 is gedeeltelijk uitgevoerd. Er zijn nog een aantal werken in voorbereiding, zoals het vervangen van het riool in de Kanaalstraat en het plaatsen van een bergbezinkleiding bij de Achteromweg in Peize. De verwachting is dat deze werken in 2011 afgerond worden.
Voor meer informatie over het bereiken van onze doelstelling en de concrete uitvoering in 2010 verwijzen wij naar het milieujaarprogramma en het milieujaarverslag. 3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN (bedragen x ¼ 1.000) Omschrijving
Realisatie 2009
Begroting Begroting na voor wijziging wijziging 2010 2010 7.102 7.013 7.034 7.105 7.300 7.130 3-287 96-
Lasten Baten Saldo
Realisatie 2010 6.488 7.263 775-
4. Investeringen Investeringen (x ¼ 1.000) Beschikbaar gestelde kredieten in 2010: Investeringen riolering 2010 Overige kredieten <¼100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Vervanging vrijverval riolering 2008 Transportauto reiniging Bergbezinkbassin Achteromweg Peize Vervanging riolering Vervanging papiercontainers Overige kredieten <¼100.000
Raming (restant)
Uitgaven Realisa- Restant tie
3.283
155
3.128
563 155
559 151
4 4
222 948
641
222 307
180 245
94
180 151
5.596
1.600
3.996
56
Raming (restant)
Inkomsten Realisatie
Restant
2.1.12 Programma Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting Portefeuillehouder J. Dam
Omschrijving programma Ruimtelijke Ordening Het vastleggen van ruimtelijke ontwikkelingen op korte en lange termijn in ruimtelijk relevante plannen met in achtneming van de planologische kaders van de hogere overheden; het beoordelen van ruimtelijke ontwikkelingen buiten onze gemeente op hun relevantie voor onze gemeente en deze plannen inhoudelijk beïnvloeden met gemeentelijke visie; het up to date houden van geldende bestemmingsplannen en het juridisch mogelijk maken van nieuwe onvoorziene gewenste ruimtelijke ontwikkelingen. Volkshuisvesting Het uitvoeren van de in de woonvisie vervatte actiepunten en van de in prestatieafspraken geformuleerde doelstellingen en het regelmatig actualiseren van één en ander. Gebiedsontwikkeling Gebiedsontwikkeling is gericht op het verbeteren van de kwaliteit van de (on-) bebouwde omgeving op verschillende beleidsterreinen zoals volkshuisvesting, infrastructuur, voorzieningen etc. Tot dit programma behoren onder andere kosten van: Ruimtelijke Ordening Volkshuisvesting Stads- en dorpsvernieuwing Bouw- en woningtoezicht / bouwvergunningen Bouwexploitatie Ruimtelijk Integraal Handhavingsbeleid Gemeente Noordenveld 2009-1012 Handhaving Uitvoeringsprogramma 2010-2011 Bestuursprogramma 2006-2010 Ruimtelijke Ordening De ruimtelijke ordening heeft tot doel om aan de bewoners en andere belanghebbenden duidelijk te maken wat wel en wat niet kan in een bepaald gebied. De ruimtelijke ordening is ook een middel om kaders vast te stellen voor de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling. Gegeven de beperkte ruimte wordt getracht meerdere gebruiksfuncties van de ruimte nevengeschikt te laten plaatsvinden.
57
Volkshuisvesting In de gemeente Noordenveld moet de woningvoorraad voorzien in de woonwensen van alle bevolkingsgroepen. Woonwijken moeten een gemengd woningaanbod hebben en kunnen beschikken over voldoende faciliteiten. Dit bevordert de leefbaarheid en het maken van een wooncarrière in de eigen woonwijk. Daar waar mogelijk zullen ter modernisering van het woonbeleid realistische op een plattelandsgemeente gerichte woonexperimenten worden ondersteund. Kaders Ruimtelijke Ordening Structuurschema's (rijksbeleid) Provinciaal Omgevings Plan (POP II) en overige provinciale beleidsnota’s Regiovisie (IGS Leek/Roden) Diverse beleidsplannen zoals het Landschapsbeleidsplan, Woonnota, Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (GVVP) Volkshuisvesting Woonvisie Noordenveld een tussenbalans Prestatieconvenant met de corporatiesector Intergemeentelijke structuurvisie Leek-Roden Bouw- en Woningtoezicht Omgevingsvergunning 1. Wat wilden we bereiken Ruimtelijke Ordening Het hebben van actuele (niet ouder dan 10 jaar) de burgers bindende ruimtelijke plannen (het gehele grondgebied van onze gemeente wordt daarmee bestreken door actuele bestemmingsplannen). Volkshuisvesting Een toekomstgerichte woonsector die zich kenmerkt door een evenwichtige balans ter attentie van de vraag- en aanbodverhoudingen. Dat wil zeggen een woonsector met een goede match tussen een veelzijdig product dat goed aansluit op de verschillende leefstijlen, woonfases en financiële mogelijkheden van de inwoners in onze gemeente, maar ook met een voldoende flexibele structuur om tijdig en adequaat te kunnen anticiperen op veranderingen aan de vraagkant. Gebiedsontwikkeling Gebiedsontwikkeling is gericht op het verbeteren van (on)bebouwde omgeving voor verschillende aspecten voorzieningen, infrastructuur, bedrijvigheid en recreatie.
58
de kwaliteit van de zoals volkshuisvesting,
Omgevingsvergunning Met de omgevingsvergunning wordt ingezet op een betere en snellere dienstverlening aan burgers en bedrijven. 2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd Ontwerpopgave Leek/Roden (Intergemeentelijk structuurplan Leek/Roden) Op 26 januari 2010 hebben wij de overeenkomst vastgesteld die de samenwerking regelt tussen de gemeente Noordenveld, de gemeente Leek, de provincie Drenthe, de provincie Groningen en de Dienst Landelijk gebied. De samenwerking is er op gericht de Intergemeentelijke structuurvisie Leek/Roden in overeenstemming met de maatschappelijke realiteit tot uitvoer te brengen. Gelet daarop is een Integraal Uitvoeringsprogramma 2010 vastgesteld. In het uitvoeringsprogramma is voor de gemeente Noordenveld opgenomen dat gewerkt wordt aan: de verwerving noodzakelijk voor de transformatie van het oudste gedeelte van het industrieterrein Bitseveld; de planvorming voor de gebiedsontwikkeling’Roden-zuid’; de landschapsopgave (Nienoord)-Terheijl- Mensinge (met hydrologisch onderzoek) de verwerving van middelen voor de centrumaanpak Leek-Nietap. Vooruitlopend op de vaststelling van een volgend IUP is de voortgang van het programma 2010: de voorgenomen verwerving van Bitseveld is gestaakt. In de huidige economische omstandigheden is verwerving nu aangemerkt als te risicovol; de planvorming Roden-zuid is verschoven in afwachting van de resultaten van een door de regio Groningen-Assen uit te voeren analyse naar de kwantitatieve en kwalitatieve woningbehoefte; DLG is opdracht verleend om de landschapsopgave Terheyl in beeld te brengen en te voorzien van een adequate uitvoeringsorganisatie; in december 2010 heeft de stuurgroep regio Groningen/Assen mede naar aanleiding van een positief advies van het regionaal kwaliteitsteam ingestemd met een reservering van ¼ 3 miljoen voor de gebundelde aanpak van de centra van Leek en Nietap. In maart 2011 wordt de besluitvorming afgerond met een besluit van de Stuurgroep Regio Groningen-Assen over de toekenning van de benodigde financiële middelen. Ruimtelijke Ordening Er zijn in 2010 vier plannen bestemmingsplannen onherroepelijk geworden, vijf bestemmingsplannen in procedure gebracht en voor vijf andere bestemmingsplannen is de voorbereiding gestart. In 2010 is gewerkt aan het concept bestemmingsplan Buitengebied Noordenveld waardoor veel oude plannen (ouder dan 10 jaar) komen te vervallen. Daarnaast zijn er diverse postzegelplannen opgestart en ontheffings- en/of afwijkingsprocedures gevoerd.
59
Peize Lange Streeken II Het plan “De Lange Streeken II” is in 2010 bouwrijp opgeleverd. In eerste instantie is de gemeente met 26 bouwkavels op de markt gekomen. In september 2010 heeft de gemeente de 11 voormalige bouwkavels van Geveke Ontwikkeling hieraan toegevoegd. Eind 2010 waren van de 37 bouwkavels 15 verkocht. Met de ontwikkelaars Van Dijk Groep (28 woningen) en Bouwfonds ( 8 woningen) is een grote stap gemaakt. De verwachting is dat beide in 2011 hun verkoop zullen starten. Er heeft een wisseling van woningbouwcorporatie plaatsgevonden. In eerste instantie was Woonborg uit Vries gesprekspartner. Vanwege interne afwegingen binnen Woonborg is Actium uit Assen in beeld gekomen. De verwachting is dat ook zij in 2011 zullen starten met verkoop / verhuur van hun 30 woningen. Roden Roderveld IV De eerste fase van het plan Roderveld IV is halverwege 2010 bouwrijp opgeleverd. Geveke ontwikkeling heeft al zijn 22 vrije sector koopwoningen verkocht, en heeft voor deze categorie zijn gronden afgenomen. Heijmans heeft 7 van de 24 vrije sector koopwoningen verkocht, en heeft nog geen grondclusters afgenomen. Geveke en Heijmans moeten overeenkomstig de projectovereenkomst sociale huur- en koopwoningen realiseren met een corporatie. Na afhaken van Woonborg, waren de beide ontwikkelaars voor fase-1 een groot deel van 2010 in onderhandeling met Actium. Dit proces verloopt moeizaam. Streven blijft, om deze partijen in 2011 te laten starten met de realisatie van de het sociale programma. De gemeente heeft vrije bouwkavels in verkoop voor zowel in fase-1 als in fase-2. Van de 34 bouwkavels zijn er 11 verkocht. Fase-2 wordt voorjaar 2011 bouwrijp opgeleverd. Geveke ontwikkeling heeft hier geen afnameplicht. Heijmans heeft hier nog geen woningen verkocht, maar wel een afname plicht. Een Veldkampen Drie van de zeven vrij sectorkavels zijn uitgegeven en de grond voor het sociale programma is afgenomen door Actium. In de eerste helft van 2011 start Actium met de bouw van alle twaalf woningen waaronder de pilot sociale koopwoningen met Koopgarant.
60
Norg Oosterveld Het plangebied is voor 1/3 in eigendom van een projectontwikkelaar waarmee onderhandelingen gaande zijn over de mogelijke overdracht van gronden. Mee gelet op de cruciale ligging van de desbetreffende gronden, met name voor wat betreft de aan te leggen (hoofd-)infrastructuur, kon in 2010 nog geen aanvang worden gemaakt met het bouwrijp maken. Bouwplannen In 2010 is er een start gemaakt met diverse bouwplannen zoals: Peize Koopappartementencomplex (11) Tonckenshof met een winkelvoorziening (Geveke), start van de bouw van een tandartsenpraktijk (Woonborg) vooruitlopend op de bouw van 21 huurappartementen en de herinvulling van de Centrumschool lokatie.(14 grondgebonden koopwoningen). Roden 41 huurappartementen en 17 grondgebonden koopwoningen op De Helterbult (Woonborg), 18 huur- en koopappartementen aan de Riemsnijder (Woonborg). Nieuw-Roden 10 grondgebonden koopwoningen (Groothuis) en 10 grondgebonden koop-woningen (Noppert) in De Carré. Volkshuisvesting Februari 2010 is de gemeente nieuwe prestatieafspraken aangegaan met Actium en Woonborg. Omgevingsvergunning Met ingang van 1 oktober 2010 is de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (WABO) van start gegaan. De start is allerminst vlekkeloos verlopen niet in de laatste plaats doordat de ICT voorziening op Rijksniveau (het Omgevings Loket On-line ) gebrekkig functioneerde en (deels) nog functioneert. Veel tijd en energie is met name de eerste drie maanden gaan zitten in het begeleiden van burgers en bedrijven om hen wegwijs te maken in de nieuwe materie.
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN (bedragen x ¼ 1.000) Omschrijving
Lasten Baten Saldo
Realisatie 2009 9.417 7.349 2.068
61
Begroting Begroting na voor wijziging wijziging 2010 2010 4.003 11.783 2.305 7.483 1.698 4.300
Realisatie 2010 10.902 8.084 2.818
4. Investeringen Investeringen (x ¼ 1.000) Beschikbaar gestelde kredieten in 2010: Restauratie vm Scheepstraschool Overige kredieten <¼100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Packagedeal Actium (Brinkhofweide / Hekakkerstraat/Carre) Aftoppingsbijdrage Actium sociaal programma Een Overige kredieten <¼100.000
Uitgaven Realisatie
Raming (restant)
355
237
1.400
Restant
118
Raming (restant)
Inkomsten Realisatie Restant
355
355
355
355
1.400
0
206
-206
1.755
443
1.312
62
2.2 Algemene dekkingsmiddelen Portefeuillehouder
: G. Alssema
Omschrijving Het genereren van inkomsten tot een zodanige omvang dat de gemeente in staat is die taken uit te voeren die door de wetgever zijn of worden opgelegd en uitvoering kan worden gegeven aan de wensen welke de maatschappij verlangt. Uitgangspunt daarbij is het zo efficiënt mogelijk inzetten van middelen waardoor de lastendruk voor de burger beperkt blijft. Voor de directe dienstverlening wordt gestreefd naar volledige kostendekking. In dit hoofdstuk worden de baten van de gemeente, die niet direct aan een programma zijn toe te rekenen, toegelicht. Het gaat hierbij om belastingen, de algemene uitkering uit het gemeentefonds, bespaarde rente, renteresultaat en dividend van deelnemingen. Tot dit hoofdstuk behoren onder meer de baten en lasten van: Gemeentelijke belastingen Renteresultaat Algemene uitkering uit het gemeentefonds Saldo kostenplaatsen
Kader
Budgetcyclus Financiële kaderbrief Programmabegroting Voorjaarsnota Najaarsnota Circulaires van het rijk betreffende ontwikkelingen gemeentefonds Treasurystatuut Diverse belastingverordeningen
63
In onderstaande tabel worden de algemene dekkingsmiddelen van de gemeente Noordenveld aangegeven (bedragen x ¼ 1.000). Begroting na wijziging
Realisatie
Afwijkingen
Baten Belastingopbrengsten Algemene uitkering gemeentefonds: - algemene uitkering - wmo uitkering Bespaarde rente Resultaat op rente Dividend Totaal baten
4.730
4.745
15 V
24.690 3.146 694 1.812 226 35.298
24.753 3.167 714 1.669 224 35.272
63 V 21 V 20 V 143 N 2N 26 N
Lasten Saldo kostenplaatsen Diversen Saldo
107 4 35.187
127 3 35.142
20 N 1V 45 N
Belastingopbrengsten Gemeentelijk tarievenbeleid Het beleid ten aanzien van de lokale heffingen is nader uiteengezet in de paragraaf lokale heffingen. Kwijtscheldingsbeleid Gemeenten kunnen, met inachtneming van de Invorderingswet 1990, kwijtschelding verlenen van gemeentelijke heffingen. Zie verder de toelichting op dit onderwerp in de paragraaf lokale heffingen.
Bespaarde rente In principe wordt aan de (algemene- en bestemmings-)reserve(s) geen rente toegevoegd tenzij de gemeenteraad uitdrukkelijk een besluit daartoe heeft genomen. Met betrekking tot de volgende bestemmingsreserves is hiertoe besloten: • Wet Maatschappelijke Ondersteuning; • Bovenwijkse voorzieningen; • Reserve volkshuisvesting; • BTW-compensatiefonds; • Lokaal onderwijsbeleid; • Dekking kapitaallasten. Aan de reserves wordt rente toegevoegd op basis van de vaste rekenrente van 3%. De volkshuisvestingsreserve vormt hierop een uitzondering. Hiervoor wordt het rentepercentage gelijk gesteld aan het inflatiepercentage.
64
Resultaat op rente De door de gemeente verschuldigde rente wordt, vermeerderd met de hiervoor vermelde rente over de reserves en voorzieningen, doorberekend aan de vaste activa (die worden immers gefinancierd door de leningen waar de rentelasten uit voortvloeien) tegen een vast rentepercentage van 5%, de zogenaamde rekenrente. De rekenrente wordt constant gehouden om schokeffecten in de productkosten te voorkomen. De op deze wijze doorbelaste rentelasten worden uiteindelijk weer verwerkt in de kosten van de producten ten behoeve waarvan de vaste activa worden ingezet. Algemene uitkering uit het gemeentefonds Jaarlijks ontvangen gemeenten een algemene uitkering berekend aan de hand van een aantal objectieve maatstaven. Deze algemene uitkering komt ten laste van het gemeentefonds en is voor gemeenten verreweg de belangrijkste bron van inkomsten. Bij de verdeling van de gelden over de individuele gemeenten wordt in belangrijke mate rekening gehouden met de kosten die een gemeente moet maken, de verschillen in belastingcapaciteit en de kenmerken van de sociale structuur en de regionale functie. Daarentegen wordt minder rekening gehouden met de grootte van gemeenten gemeten naar inwonertal. Dividend Het belang (aantal aandelen) in deelnemingen is als volgt: Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) 30.771 Waterleidingmij. Drenthe 68 Daarnaast zijn door de verkoop van de Essent aandelen een aantal speciale vennootschappen opgericht ter bewaking en registratie van de rechten en verplichtingen van de verkopende aandeelhouders: Enexis Vordering op Enexis BV Verkoop Vennootschap BV Essent Milieu Holding NV Vordering Verkoop Vennootschap BV CBL Vennootschap BV Claim Staat Vennootschap BV Het dividend over de aandelen wordt ten gunste van de exploitatie gebracht. De aandelen zijn op de balans gewaardeerd tegen de verkrijgingprijs. Saldo kostenplaatsen Op de kostenplaatsen worden de salariskosten en de kosten van overhead verantwoord. Op basis van de urenverantwoording van de medewerk(st)ers worden deze personeelskosten toegerekend aan de producten. Deze doorbelasting vindt plaats op basis van voorcalculatorische tarieven. De prijs- en hoeveelheidverschillen worden verantwoord op het product ‘Saldo kostenplaatsen’.
65
2.3 Onvoorzien
In de programmaverantwoording wordt inzicht gegeven in het gebruik van het geraamde bedrag voor onvoorzien. De post onvoorzien is niet per programma, maar als één post in de begroting opgenomen. De aanwending van de post onvoorzien wordt in ieder geval per programma zichtbaar gemaakt. In de primitieve begroting is in het hoofdstuk ‘Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien’ een post voor onvoorziene uitgaven opgenomen van ¼ 88.800. De raming van deze post is gebaseerd op een bedrag van ¼ 2,85 per inwoner.
66
2 . 4 P a ra g r a f e n
67
68
2.4.1 Lokale heffingen
Algemeen De gemeentelijke belastingen vormen een belangrijk onderdeel van de inkomsten van de gemeente. Van de lokale heffingen die bij de algemene dekkingsmiddelen horen is de OZB de belangrijkste. Ook de opbrengsten toeristenbelasting en forensenbelasting moeten als algemeen dekkingsmiddel worden aangemerkt. Daarnaast zijn er nog heffingen die niet tot de algemene dekkingsmiddelen horen, maar wel in het beleidsmatige deel van het overzicht betrokken zouden kunnen worden. De belangrijkste zijn de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Prijzen van zwembaden en dergelijke komen niet in het overzicht aan de orde. Ongeveer 15% van de inkomsten van de gemeente Noordenveld zijn afkomstig uit lokale heffingen. De lokale heffingen vormen dus een belangrijke inkomstenbron van de gemeente, welke vooral dienen te worden opgebracht door de burgers. Deze paragraaf geeft een overzicht van de diverse lokale heffingen en belastingen op hoofdlijnen. Hiermee ontstaat inzicht in de lokale lastendruk. Overzicht van de lokale heffingen Onderstaande tabel geeft weer welke opbrengsten uit lokale heffingen in 2010 zijn gerealiseerd. Overzicht belastingen en heffingen (x ¼ 1000) Onroerende zaakbelastingen 4.299 Afvalstoffenheffing/reinigingsrechten 3.213 Rioolheffing 3.531 Bouwleges 545 Secretarieleges 503 Lijkbezorgingrechten 158 Toeristenbelasting 169 Forensenbelasting 200 Hondenbelasting 77 Marktgelden 44 Baatbelasting 1 Totaal belastinginkomsten 12.740
Gemeentelijk tarievenbeleid Uitgangspunten welke voor de lokale heffingen zijn geformuleerd: * Schommelingen in retributies en belastingen dienen zoveel mogelijk te worden voorkomen door het handhaven van een, in relatie tot de inflatie, trendmatige verhoging; * Tarieven en heffingen dienen zoveel mogelijk kostendekkend te zijn.
69
Belastingtarieven 2010 Hierna wordt het verloop van de tarieven van de afvalstoffenheffing, de rioolheffing en de onroerende zaakbelastingen vanaf 2005 weergegeven. Verder worden de tarieven 2010 vergeleken met de andere gemeenten in Drenthe.
Afvalstoffenheffing Afvalstoffenheffing Eenpersoonshuishoudingen Meerpersoonshuishoudingen
2005 2006 2007 2008 2009 2010 180 190 197 197 190 176 227 237 246 246 239 221
Uitgangspunt bij de afvalstoffenheffing is al sinds jaren dat het tarief 100% kostendekkend moet zijn.
VERLOOP TARIEVEN AFVALSTOFFENHEFFING 2005-2010
TARIEF
270,00 250,00 230,00 210,00 190,00 170,00 150,00 10 20
09 20
08 20
07 20
06 20
05 20
éénpersoonstarief
JAAR
meerpersoonstarief
70
Overzicht afvalstoffenheffing in onze provincie
Afvalstoffenheffing Drenthe 2010 (meerpersoonstarief)
bedrag
290 270
267
270
275
282
277
284
257 250
238 227
230 217
221
210 185
190
170
m en C oe vo rd en
Em
el Ho og ev ee n W es te rv el d
M ep p
As se n
old en oo rd en ve ld Ty na M ar id lo de n Dr en th Aa e en H un ze
W
N
e D
Bo rg er -
O do
or n
150
Het gemiddelde tarief in Drenthe bedraagt ¼ 247,00. We moeten hierbij wel enkele kanttekeningen maken. Het is niet bekend hoe de kostendekking van andere gemeenten is. In onze gemeente is het 100%. De gemeenten Tynaarlo en Borger-Odoorn heffen volgens het Diftar systeem. Een vast bedrag per meerpersoons huishouden is hierdoor niet bekend. In deze vergelijking is ervoor gekozen om het gemiddelde aanslagbedrag van een meerpersoons huishouden weer te geven in deze gemeenten.
Rioolheffing Rioolrechten 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Rioolrecht woning 170 177 187 198 208 225 (tarief voor de rioolheffing is afhankelijk van de WOZ-waarde. Het in dit overzicht opgenomen tarief voor 2010 is een gemiddeld tarief ).
71
Rioolheffing (rioolrecht) 2005-2010
tarief 230,00 220,00 210,00 200,00 190,00 180,00 170,00 160,00 150,00
10 20
09 20
08 20
07 20
06 20
05 20
jaar
Overzicht rioolrecht in de provincie Drenthe
Rioolheffing Drenthe 2010 tarief 250
225 196
200 167 144
150
167
199
209
225
209
175
147
118 100
50
C
Em
m en oe vo rd en H oo ge Bo ve en rg er -O do or n M ep pe l As se Aa n en Hu nz e Ty M na id ar de lo n Dr en th e D e W ol de N oo n rd en ve ld W es te rv el d
0
Het gemiddelde tarief in Drenthe bedraagt ¼ 181,75. Bij deze vergelijking plaatsen we wel een aantal kanttekeningen. Het is niet bekend hoe de kostendekking van andere gemeenten is. In onze gemeente is het 100%. Een aantal gemeenten financiert de lasten van de riolering voor een deel uit de opbrengst van de onroerende zaakbelastingen.
72
De gemeenten Emmen en Borger-Odoorn heffen bovendien een rioolheffing opgebouwd uit een vast bedrag en een variabel bedrag op basis van de WOZ-waarde. Een vast bedrag is hierdoor niet bekend. In deze vergelijking is er daarom voor gekozen om het aanslagbedrag van een meerpersoons huishouden met de gemiddelde WOZ-waarde in die gemeente weer te geven.
Onroerende-zaakbelastingen De heffing per ¼ 2500,00 van de WOZ-waarde is komen te vervallen. Sinds 1 januari 2009 worden de onroerende-zaakbelastingen berekend naar een percentage van de WOZwaarde. Om vergelijking mogelijk te maken tussen 2009 en voorgaande jaren is het tarief per ¼ 2500,00 van de jaren 2004 t/m 2008 omgerekend naar een percentage van de WOZwaarde. Woningen Eigenaren
2005 0,0824
2006 0,0924
2007 0,0844
2008 0,0788
2009 0,0774
2010 0,0801
Niet-woningen Eigenaren Gebruikers Totaal
2005 0,1180 0,0944 0,2124
2006 0,1324 0,1060 0,2384
2007 0,1192 0,0960 0,2152
2008 2009 2010 0,1180 0,11097 0,11439 0,0944 0,08877 0,09750 0,2124 0,19974 0,21189
Onroerende zaakbelastingen woningen en niet-woningen 2005-2010 percentage 0,30000 0,25000 0,20000 0,15000 0,10000 0,05000 0,00000
jaar 10 20
09 20
08 20
07 20
06 20
05 20
woningen
73
niet-woningen
Overzicht onroerende zaakbelastingen voor woningen in onze provincie in 2010 Onroerende zaakbelastingen Drenthe 2010 percentages w oningen percentage 0,15000 0,13000 0,11000 0,09000 0,07000
W es te rv el d Ty na ar No lo or de nv Aa eld en H un ze D e W M ol id de de n n Dr en th e M ep pe l As se n H oo ge ve en C oe v or Bo de rg n er -O do or n Em m en
0,05000
Het gemiddelde percentage in Drenthe is 0,10235% voor woningen. Voor niet-woningen is het 0,25784% (0,14462% voor eigenaren en 0,11322% voor gebruikers). Emmen en Borger-Odoorn kennen de hoogste percentages. Reden hiervan is onder andere het feit dat deze gemeenten in vergelijk met de andere gemeenten lagere tarieven kennen voor de rioolheffing. Overzicht lasten 2010 per huishouden per gemeente in Drenthe bedrag
700,00 690,00 680,00 670,00 660,00 650,00 640,00 630,00 620,00 610,00 600,00
74
590,00
OZB is berekend uitgaande van waarde woning ¼ 222.000 (eigenarenbelasting)
Overzicht heffingen Van de belangrijkste heffingen is hieronder op basis van de jaarrekening 2010 het procentuele aandeel in het totaal weergegeven.
1%
Overzicht heffingen
1% 3% 4% 4% 34% onroerende zaakbelastingen reinigingshef fingen
28%
rioolheff ing bouw leges secretarieleges forensen- en toeristenbelasting
25%
lijkbezorgingsrechten overig
Kwijtschelding gemeentelijke belastingen Gemeenten kunnen, met inachtneming van de Invorderingswet 1990, kwijtschelding verlenen van gemeentelijke heffingen. Gemeenten beslissen zelf voor welke heffingen kwijtschelding mogelijk is. Gemeenten zijn gebonden aan de landelijke Uitvoeringsregeling. Alleen ten aanzien van de kosten van bestaan hebben gemeenten de mogelijkheid om af te wijken van de regeling. De rijksregeling gaat uit van 90% van de bijstandsnorm. In onze gemeente is gekozen om 100% van de bijstandsnorm als bestaansminimum te hanteren. Daarnaast is ervoor gekozen om kwijtschelding mogelijk te maken voor onroerende zaakbelastingen, afvalstoffenheffing, rioolheffing en hondenbelasting voor de eerste hond. Sinds 2004 voert het waterschap Noorderzijlvest, thans het Hefpunt, de kwijtscheldingsregeling uit voor onze gemeente. Met de kwijtscheldingverlening zijn de volgende bedragen gemoeid:
totaal
rekening 2006 ¼ 173.599
rekening 2007 ¼ 173.679
rekening 2008 ¼ 167.501
rekening 2009 ¼ 165.947
rekening 2010 ¼ 73.239
De daling in 2010 is veroorzaakt doordat de rioolheffing (voorheen rioolrecht) van de eigenaar wordt geheven en nagenoeg niet in de kwijtscheldingsverzoeken een rol speelt.
75
76
2.4.2 Paragraaf weerstandsvermogen 1. Inleiding De paragraaf weerstandsvermogen geeft aan hoe robuust de financiële middelen zijn. Dit is van belang wanneer er zich een financiële tegenvaller voordoet. Door aandacht voor het weerstandsvermogen kan worden voorkomen dat elke financiële tegenvaller dwingt tot bezuinigen. Het weerstandsvermogen kan betrekking hebben op het exploitatiejaar zelf (statisch weerstandsvermogen), het kan ook betrekking hebben op de consequenties voor meerdere exploitatiejaren (dynamisch weerstandsvermogen) ingeval van een financiële tegenvaller. Voor het beoordelen van de robuustheid van de financiële middelen is inzicht nodig in de omvang en in de achtergronden van de risico’s en de aanwezige weerstandscapaciteit. De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn te dekken. Het gaat om die elementen waarmee tegenvallers eventueel bekostigd kunnen worden zoals de algemene reserve, maar ook de onbenutte belastingcapaciteit en de stille reserves. Onderscheid kan worden gemaakt in incidentele en structurele weerstandscapaciteit. Met het eerste wordt bedoeld het vermogen om calamiteiten en eenmalige tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat dit invloed heeft op de voortzetting van taken op het geldende niveau. Met de structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van bestaande taken. De risico’s relevant voor het weerstandsvermogen zijn die risico’s die niet anderszins zijn ondervangen. Reguliere risico’s – risico’s die zich regelmatig voordoen en die veelal vrij goed meetbaar zijn – maken geen deel uit van de risico’s in de paragraaf weerstandsvermogen. Hiervoor kunnen immers verzekeringen worden afgesloten of voorzieningen worden gevormd. Voor-beelden van risico’s die wel tot de paragraaf weerstandsvermogen horen zijn bedrijfsrisico’s met betrekking tot grondexploitatie, open-einde regelingen en de algemene uitkering uit het gemeentefonds. In ¾ ¾ ¾
het vervolg van deze paragraaf zal nader worden in gegaan op: weerstandscapaciteit; risico’s; weerstandsvermogen.
Vervolgens kunnen conclusies worden getrokken over hoe weerstandsvermogen zich verhoudt tot de weerstandscapaciteit.
het
gewenste
2. Weerstandscapaciteit Zoals hiervoor is aangegeven bestaat de weerstandscapaciteit uit de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn te dekken.
77
Tot de incidentele weerstandscapaciteit kunnen de reserves behoren en tot de structurele buffer de onbenutte belastingcapaciteit van de onroerende zaakbelasting. In het vervolg van dit hoofdstuk zal nader worden ingegaan op de beschikbare incidentele en structurele weerstandscapaciteit. 2.1 Reserves en voorzieningen In het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) wordt een duidelijke afbakening gegeven van reserves en voorzieningen. Reserves zijn vermogensbestanddelen die als eigen vermogen zijn aan te merken. De reserves worden onderscheiden naar: ¾ de algemene reserve; ¾ bestemmingsreserves die dienen om ongewenste schommelingen op te vangen in de tarieven die aan derden in rekening worden gebracht (egalisatiereserves); ¾ overige bestemmingsreserves. Zodra door de gemeenteraad een bestemming aan een reserve is gegeven, is er sprake van een bestemmingsreserve. Zonder een dergelijk oormerk behoort het beschikbaar eigen vermogen tot de algemene reserve. Deze reserve is geheel vrij aanwendbaar. Voorzieningen zijn te beschouwen als vreemd vermogen. Voorzieningen hebben betrekking op de per balansdatum te verwachten verplichtingen en verliezen. Voorts kunnen voorzieningen worden getroffen voor kosten die in een volgend exploitatiejaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het (lopende) exploitatiejaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal jaren (onderhoudsvoorzieningen). De gemeente Noordenveld beschikt per balansdatum over de volgende reserves en voorzieningen (x ¼ 1.000): Reserve/voorziening Algemene reserve Bestemmingsreserve Voorzieningen Jaarresultaat 2009 Jaarresultaat 2010 Totaal
Balans 2009 3.269 23.570 4.725 6.729 38.293
Balans 2010 9.527 21.266 4.451 -422 34.822
Voor de reserves en voorzieningen geldt dat sprake is van (toekomstige) claims op grond van besluitvorming van de gemeenteraad. In bovenstaande bedragen is hiermee nog geen rekening gehouden. Hiervoor wordt verwezen naar de toelichting op de balans. 2.1.1 Algemene reserve De algemene reserve bedraagt ultimo 2010 ¼ 9.527.000. Bij deze reserve is sprake van diverse (toekomstige) claims. In feite zijn deze claims aan te merken als bestemmingsreserve.
78
Hier is concrete besluitvorming door de gemeenteraad aan voorafgegaan. Daarom worden deze claims niet gerekend tot de beschikbare weerstandscapaciteit. Na aftrek van de claims bedraagt het nog aanwendbare deel van de algemene reserve ¼ 6.787.000. Voorgesteld wordt (zie jaarrekening) van het jaarresultaat 2010 een bedrag van ¼ 333.000 aan de reserve te onttrekken. De totale buffer bedraagt zodoende ¼ 6.454.000. In het vervolg van deze paragraaf wordt toegelicht dat de algemene reserve behoort tot de weerstandscapaciteit van de gemeente. 2.1.2 Bestemmingsreserves De ¾ ¾ ¾
bestemmingsreserves worden vooral gevormd door: reserve volkshuisvesting (¼ 4,3 miljoen); reserve onderhoud kapitaalgoederen (¼ 3,3 miljoen); reserve dekking kapitaallasten (¼ 6,1 miljoen).
Voor een volledig overzicht van de beschikbare bestemmingsreserves wordt verwezen naar de toelichting op de balans. De bestemmingsreserves zijn door de gemeenteraad ingesteld voor het concretiseren van bepaalde doelstellingen. Bij aanwending voor andere doeleinden zou het oorspronkelijk voorgenomen besluit niet meer gerealiseerd kunnen worden. Op grond van het vorenstaande worden de bestemmingsreserves niet tot de weerstandscapaciteit gerekend. Een uitzondering hierop vormt de reserve grondexploitatie. Deze reserve is ingesteld als buffer voor het opvangen van eventuele negatieve resultaten op de exploitatie van bouwgronden. De reserve grondexploitatie bedraagt ultimo 2010 ¼ 3.114.000. 2.1.3 Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor: ¾ verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs ingeschat kan worden; ¾ op de balansdatum bestaande risico’s met betrekking tot bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs kan worden ingeschat; ¾ kosten die in een volgend exploitatiejaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het (lopende) jaar of in een voorafgaand jaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal jaren (zgn. onderhoudsvoorzieningen). Uit het vorenstaande blijkt, dat de voorzieningen slechts voor bepaalde doeleinden mogen en kunnen worden aangewend. Bestuurlijk kan hiervan ook niet worden afgeweken. De voorzieningen worden dan ook als vreemd vermogen beschouwd en als zodanig niet tot de weerstandscapaciteit gerekend. 2.2 Omvang reserves in relatie tot andere gemeenten In onderstaand overzicht zijn laatst bekende (2009) gemiddelde reserves per inwoner van gemeenten in Drenthe opgenomen. Ter vergelijking zijn de gemiddelde reserves per inwoner van de gemeente Noordenveld over 2009 en 2010 vermeld.
79
Soort reserve Algemene reserve Bestemmingsreserve Totaal (excl.jaarresultaat)
Noordenveld Noordenveld 2009 2010 ¼ 106 ¼ 309 ¼ 765 ¼ 691 ¼ 871 ¼ 1.000
Drenthe 2009 ¼ 378 ¼ 624 ¼ 1.002
2.3 Omvang van de weerstandscapaciteit In de inleiding van deze paragraaf is aangegeven, dat de weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn te dekken. De weerstandscapaciteit kan betrekking hebben op zowel een incidentele als structurele buffer. De hiervoor aangegeven algemene reserve en de reserve grondexploitatie behoren tot de incidentele weerstandscapaciteit. Tot de structurele weerstandscapaciteit behoort de onbenutte belastingcapaciteit van de onroerende zaakbelasting. Deze kan gehanteerd worden als het verschil tussen gehanteerde tarieven en de maximumtarieven. Voor deze belasting geldt echter geen wettelijk vastgesteld maximum meer. In theorie is de ruimte binnen de onroerende zaakbelasting dus onbeperkt. Wel zou gesproken kunnen worden van een maatschappelijk aanvaardbaar tarief, maar dat is niet eenduidig vast te stellen. De omvang van deze buffer wordt dus bepaald door wat als maatschappelijk aanvaardbaar wordt beschouwd door het bestuur van de gemeente. Daarnaast wordt de buffer met ingang van 2006 beperkt door het vervallen van het gebruikersgedeelte. De aanwending van de incidentele weerstandscapaciteit - dus de algemene reserve en reserve grondexploitatie - leidt tot een lagere renteopbrengst in de jaarlijkse exploitatie. De onbenutte belastingcapaciteit zou gelijk kunnen worden gesteld aan de derving van deze rentebaten. Samengevat kan worden geconcludeerd, dat de gemeente tenminste beschikt over een weerstandscapaciteit van ¼ 9,5 miljoen, samengesteld uit de algemene reserve (minus toekomstige claims, inclusief jaarresultaat 2010) ¼ 6,4 miljoen en de reserve grondexploitatie ¼ 3,1 miljoen. 3. Risico’s In deze paragraaf staat het weerstandsvermogen van de gemeente centraal. De omvang van het benodigde weerstandsvermogen wordt bepaald door de omvang van de weerstandscapaciteit in relatie tot de ‘resterende risico’s’. De omvang van de weerstandscapaciteit is in het vorige hoofdstuk bepaald. Met ‘resterende risico’s’ worden bedoeld de risico’s die onvoldoende onder controle kunnen worden gehouden door stuur- en beheersmaatregelen en waarvoor (nog) geen specifieke voorzieningen zijn of kunnen worden getroffen. Zoals in de inleiding al is aangegeven behoren hier niet toe de reguliere risico’s. Reguliere risico’s doen zich regelmatig voor en zijn veelal goed meetbaar. Deze
80
risico’s zijn in beginsel goed in te schatten en te ondervangen door het afsluiten van een verzekering of het treffen van een voorziening. In bijlage 2 van deze paragraaf zijn de geïnventariseerde risico’s ultimo 2010 opgenomen. In hoeverre alle risico’s in beeld zijn gebracht, is moeilijk te zeggen. Gemeenten zijn complexe organisaties, die te maken hebben met een grote diversiteit aan risico’s. Absolute zekerheid met betrekking tot de volledigheid van de risico’s bestaat dus niet. 4. Weerstandsvermogen Wetenschappelijke of algemeen geldende normen voor de gewenste omvang van het weerstandsvermogen zijn er niet. Iedere organisatie zal aan de gewenste omvang op haar eigen wijze, gelet op haar eigen situatie, zelf invulling moeten geven. Uitgangspunt is evenwel dat de omvang van het weerstandsvermogen in verhouding moet staan tot de risico’s die de gemeente Noordenveld loopt. In bijlage 1 zijn de risico’s van onze gemeente samengevat. Het kwantificeren (op geld waarderen) van deze risico’s is, gelet op de aard van de risico’s, niet in alle gevallen mogelijk. De indeling van de risico’s in een risicoklasse geeft echter wel een indicatie van hoe het risicoprofiel van onze gemeente is samengesteld. De verdeling is dusdanig dat het zwaartepunt momenteel ligt bij een laag risico profiel. Op basis van ervaringscijfers en benchmarkgegevens is als uitgangspunt voor de berekening van het benodigde weerstandsvermogen de volgende tabel te hanteren. De minimum en maximum bandbreedtes zijn bepaald op hetgeen provinciale toezichthouders hanteren en op benchmarkgegevens van onder meer onze accountant.
Risicoprofiel Hoog risico Meer dan gemiddeld risico Gemiddeld risico Minder dan gemiddeld risico Laag risico
Bandbreedte per inwoner Minimum ¼ 400 ¼ 300 ¼ 200 ¼ 100 --
Maximum ¼ 500 ¼ 400 ¼ 300 ¼ 200 ¼ 100
Zoals vorenstaand al aangegeven ligt het zwaartepunt van onze risico’s a.g.v. de gehanteerde methodiek momenteel op een laag risico. Bij dit risico, waarbij ervan wordt uitgegaan dat niet alle risico’s zich gelijktijdig voordoen, kan voor het weerstandvermogen een norm van ¼ 0 tot ¼ 100 per inwoner worden gehanteerd. Minimum niveau weerstandsvermogen Aantal inwoners per 31 dec. 2010: 30.795 (2009: 30.804)
Maximum niveau weerstandsvermogen
--
81
¼ 3.079.500
5. Conclusie Zoals gemeld is het risicoprofiel in theorie laag. Wij willen deze conclusie nuanceren op basis van de volgende opmerkingen. In de huidige methodiek worden de risico’s niet gewogen. In theorie betekent dit dat het risico voor bv. planschadeclaims gelijk is aan het risico als gevolg van de uitvoering regiovisie. De praktijk is echter anders. Bij weging zal het risico van de regiovisie vele malen groter zijn dan die van een planschadeclaim. Daarnaast is de conjunctuur gevoeligheid van de regiovisie een onderdeel die niet in de weging wordt meegenomen. In 2011 willen wij het systeem van risicowaardering dan ook grondig herzien. Gelet op de huidige situatie waarin de economie zich bevindt en de gevolgen daarvan voor onder meer de woningmarkt, en gelet op de onzekere positie waarin de gemeente zich momenteel bevindt in relatie tot de komende bezuinigingsopdrachten achten wij het raadzaam om het profiel te wijzigen in gemiddeld. Uitvoering geven aan deze conclusie betekent een minimum niveau van het weerstandsvermogen van ¼ 6.159.000 en een maximum niveau van ¼ 9.238.500. De huidige weerstandscapaciteit (algemene reserve en reserve grondexploitatie) bedraagt afgerond ¼ 9,5 miljoen. Op basis van bovenvermelde conclusie betekent dit dat de beschikbare weerstandscapaciteit op dit moment min of meer gelijk is aan maximum benodigd weerstandsvermogen.
82
Bijlage 1 Indeling risico's inrisicoklassen maat regel mog.
Indeling in risicoklasse hoog
1 2 3 4 5
1 2 3 4
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
> gemiddeld
Stafbureau Concerncontrol (CC) Garantstellingen en waarborgfondsen Afschrijvingstermijnen niet in overeenstemming met ec levensduur Risico van extra kosten bij oplopende renteontwikkelingen Algemene uitkering uit het Gemeentefonds BTW Compensatiefonds: Juiste toepassing regelgeving (BCF) en nadeel op grond van het BCF
gemiddeld
laag
1 1 1 1 1
Middelen & Ondersteuning (M&O) Personeel Kostenrisico’s voortvloeiend uit ARBO-wetgeving Informatie- en communicatiesystemen Hulpverleningsdienst Drenthe
1 1 1 1
Ruimte & Samenleving (R&S) Handhavingsbeleid/vergunningenstelsel Risico van planschadeclaims Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen Algemene bepalingen omgevingsrecht Regeling leerlingenvervoer Toereikendheid onderwijsreserves/IHP onderwijs Milieuverontreinigingen ICO: nog te verwachten frictiekosten Mensinge Complex Invoering Lumpsumfinanciering onderwijs Open eind regeling inkomensdeel Wet Werk en Bijstand Herpositionering gemeentelijke reïntegratie activiteiten / ISD Noordenveld Open eind regeling WMO Contracten WMO Grondexploitaties bedrijventerreinen MaSTERplan/vrijetijdsboulevard
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Nvt Nvt Ja Nvt Ja
Nvt Ja Ja Nvt
Ja Nvt Nvt Nvt Nvt Ja Nvt Nvt Nvt Nvt Ja Nvt Nvt Nvt Nvt
1
Openbare Werken & Accommodaties (OWA) 1 Toereikendheid voorzieningen (met name onderhoud kapitaalgoederen) 2 Wegenbeheer en groenbeheersplan
1 2 3 4
< gemiddeld
1
Ja
1
Overigen (OV) Regiovisie Gemeenschappelijke regelingen Wet dwangsom en beroep Realisatie op begrote subsidies
Ja
1 1 1 1
Totaal aantal Totaal procentueel Cumulatief
2
3 6% 6%
83
5 10% 16%
4 16% 32%
13% 45%
17 55% 100%
Ja Nvt Ja Ja
31
Bijlage 2 Toelichting op de risico’s Omschrijving Concerncontrol (CC) 1. Garantstellingen en waarborgfondsen
Typering risico
Motivering en eventueel reeds genomen maatregelen
Nog te nemen maatregelen
laag
Aan diverse instanties zijn garantstellingen ten behoeve van leningen verstrekt. De gemeente loopt hierbij bij niet nakoming van de verplichtingen door de geldnemer een risico. Vervanging van activa kan noodzakelijk zijn, terwijl de bestaande activa nog niet afgeschreven zijn. De praktijk wijst tot erop dat dit niet vaak voorkomt. Derhalve is het risico op laag ingeschat.
N.v.t.
De renteontwikkelingen op de kapitaalmarkt zijn de afgelopen jaren relatief stabiel, Eventuele effecten kunnen vanuit de lopende exploitatiebegroting jaarlijks worden meegenomen. In de begroting wordt 6% rente geraamd voor consolidatie van het te verwachten financieringstekort, terwijl de huidige marktrente voor langlopende geldleningen ongeveer 4,5% bedraagt. Toekomstige uitkeringen zijn inmiddels vastgelegd in het bestuursakkoord tussen kabinet en VNG. Duidelijk is dat de door het rijk gewenste gemeentelijke inspanningen en de kosten die daarmee gemoeid zijn niet voor de volle 100% door het rijk worden gecompenseerd. Daarnaast is het risico van een lagere algemene uitkering aanwezig vanwege onzekerheid over de gevolgen van de recessie en de consequenties die dat met zich meebrengt voor de hoogte van de uitkering. Gezien bovenstaande (niet beïnvloedbare) zaken is het risico op groter dan gemiddeld geschat. Door afspraken met de Belastingdienst is het risico enigszins gekwantificeerd. Bij een door de belastingdienst gehouden controle zijn vrijwel geen fouten geconstateerd. Het risico van een omvangrijke naheffing is daarom beperkt. Daarom is het risico kleiner dan gemiddeld geschat.
Lange termijn posities innemen tegen vaste voorwaarden.
2. Afschrijvingstermijnen niet in overeenstemming met economische levensduur 3. Risico van extra kosten bij oplopende renteontwikkelingen
laag
4. Algemene uitkering uit het Gemeentefonds
> gemiddeld
< gemiddeld
5. BTW < gemiddeld Compensatiefonds: Juiste toepassing regelgeving (BCF) en nadeel op grond van het BCF.
Middelen & Ondersteuning (M&O) 1. Personeel
2. Kostenrisico’s
< gemiddeld
laag
N.v.t.
N.v.t.
Afstemming met de belastingdienst en adequate inrichting van de administratieve organisatie en daarin opgenomen maatregelen van interne controle.
Vergrijzing van het personeelsbestand leidt tot hogere N.v.t. personeelskosten. De gemeente Noordenveld beschikt enerzijds over een reserve wachtgeldverplichtingen/nonactiviteitenregeling. Anderzijds wordt in de meerjarenbegroting uitgegaan van een jaarlijkse autonome stijging van slechts 1%. De gemiddelde leeftijd van het personeel van de gemeente bedraagt 45 jaar (was 46) De aan ziekte verbonden vervangingskosten zijn voor de gemeente Noordenveld niet bovengemiddeld. Het ziekteverzuim (5,1% in 2010) wijkt niet significant af van het landelijk gemiddelde. Binnen de gemeente wordt aandacht besteed aan het verder terugdringen van het ziekteverzuim. In 2009 is een wettelijk verplichte risico-inventarisatie en – Uitvoering plan
84
voortvloeiend uit ARBO-wetgeving 3. Informatie- en communicatiesystemen
4. Hulpverleningsdienst Drenthe
Ruimte & Samenleving (R&S) 1. Handhavingsbeleid / vergunningenstelsel 2. Risico van planschadeclaims 3. Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen 4. Algemene bepalingen omgevingsrecht 5. Open eind regeling leerlingenvervoer 6. Toereikendheid onderwijsreserves/ IHP onderwijs 7.Milieuverontreinigingen 8. ICO:nog te verwachten frictiekosten 9. MensingeComplex 10. Invoering Lumpsumfinancieri ng onderwijs
hoog
laag
gemiddeld
evaluatie gehouden. De uitkomsten hiervan zijn verwerkt in een plan van aanpak. In 2011 wordt gestart met de uitvoering ervan. De rijksoverheid heeft hoge ambities voor de informatiesystemen bij de gehele overheid, o.a. het Nationaal Uitvoerings Programma (NUP). De financiële middelen om de geformuleerde ambities te bereiken, worden helaas niet meegeleverd. De gemeente moet het programma grotendeels zelf financieren.
van aanpak
Een adequate inrichting van de informatiesystemen en verdere doorvoering van een verbeteringstraject.
De technische en organisatorische inrichting van de informatiesystemen is nog niet volledig geïmplementeerd. Alhoewel de gemeente de afgelopen jaren veel geïnvesteerd heeft in computerinfrastructuur beschikt de gemeente nog niet over een stabiele infrastructuur. Dit kan resulteren in storingen, waardoor burgers, bedrijven en medewerkers onvoldoende kunnen worden bediend. Alhoewel in het verleden met een verbetertraject is begonnen, blijft deze situatie naar verwachting ook in 2011 bestaan. Per 1 januari 2009 is de gemeenschappelijke regeling N.v.t. Veiligheidsregio Drenthe (VRD) opgericht. Deze gemeenschappelijke regeling vervangt de gemeenschappelijke regelingen van de Regionale Brandweer (RBD) en de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen Drenthe (GHOR). Er is geen sprake van een fusie met de GGD Drenthe. De VRD beschikt over een uitvoeringsorganisatie: de hulpverleningsdienst (HVD). De oprichting van de VRD en HVD is budgettair neutraal gerealiseerd. Wel zijn en zullen eerder aangekondigde kwaliteitsslagen worden voortgezet. College en Raad hebben de HVD bij de behandeling van de begroting voor 2011 een bezuinigingstaakstelling meegegeven. Het ingeschatte risico is op basis van deze ontwikkeling als “laag” gewaardeerd.
Voor de verstrekking van bouwvergunningen geldt dat relatief nieuwe regelgeving (gewijzigde Woningwet en nieuw Bouwbesluit) toegepast moeten worden. Door plannen van de gemeente kunnen planschadeclaims ontstaan. Door plannen van de gemeente kunnen planschadeclaims ontstaan.
Wegwerken evt. achterstanden N.v.t.
laag
Wordt ingebed in de organisatie, levert niet direct risico op.
N.v.t.
gemiddeld
Het open eind karakter van de regeling blijft bestaan. De voorwaarden om gebruik te kunnen maken van de regeling worden in de komende jaren na aanpassing van de verordening aangescherpt. Het werken met een IHP en de onderwijsreserve voorkomt verrassingen.
N.v.t.; uitvoering wettelijke taak.
laag laag
laag
laag laag
laag laag
De risico's van nog niet getaxeerde kosten als gevolg van bekende en onbekende milieuverontreiniging zijn laag. Er zijn geen aanwijzingen dat dit budget niet toereikend zal zijn. Het risico is dus laag. Vanaf 2010 ontvangt Stichting Mensinge-Complex een uitvoeringssubsidie op basis van prestatieafspraken. De lumpsum financiering wordt meegenomen in de reguliere budgetcyclus.
85
N.v.t.
Jaarlijkse ijking van de onderwijs res. N.v.t. N.v.t.
N.v.t. N.v.t.
11. Open eind regeling inkomensdeel Wet Werk en Bijstand 12. Herpositionering gemeentelijke re-integratie activiteiten / ISD 13. Open eind regeling Wet maatschappelijke ondersteuning 14. Contracten Wet maatschappelijke ondersteuning 15. Grondexploitaties bedrijventerreinen
>gemiddeld
Als gevolg van recente ontwikkelingen (kredietcrisis) kan dit van invloed zijn op de regionale arbeidsmarkt. Effecten zijn nu onzeker en onduidelijk. Vanwege deze onduidelijkheid is het risico bovengemiddeld. De financiering van de ISD Noordenkwartier wordt meegenomen in de reguliere budgetcyclus. Hierdoor kan het risico op termijn worden verwijderd.
Sturen op kwaliteit en uitstroom.
laag
Door het aanhouden van een reserve WMO kunnen eventuele tegenvallers worden opgevangen. Hierdoor kan dit risico op termijn worden verwijderd.
N.v.t.
laag
Vanwege de aanwezigheid van een reserve kan het risico als laag worden aangemerkt.
N.v.t.
> gemiddeld
Activiteiten in het kader van grondexploitatie zijn activiteiten met een relatief groter dan gemiddeld risicoprofiel. Het risico is aanwezig dat niet alle gepleegde investeringen terugverdiend worden met grondverkopen.. De boekwaarde van de grondexploitaties, exclusief Regiovisie, bedraagt ruim ¼ 15 miljoen. Bijna ¼ 5 miljoen hiervan heeft betrekking op bedrijvenpark Haarveld. In het verslagjaar is van dit complex ¼ 0,9 miljoen als verlies afgeboekt. Gezien de relatief hoge boekwaarde blijft het risico groter dan gemiddeld ingeschat. De kavelverkoop en het bouwrijp maken van de Albertsbaan dient nog te worden gerealiseerd.
N.v.t.
Er zijn voldoende onderbouwingen van het benodigde voorzieningenniveau aanwezig. Overigens is voor onderhoud van kapitaalgoederen inmiddels een bestemmingsreserve aanwezig van ¼ 5,4 miljoen, waarmee het risico naar alle waarschijnlijkheid is afgedekt.
Actualisatie van de onderbouwing van het voorzieningenniveau. Actualisatie van de onderbouwing van het voorzieningenniveau.
laag
16. MaSTERplan/ laag vrijetijdsboulevard Openbare Werken & Accommodaties (OW&A) 1. Toereikendheid < gemiddeld voorzieningen (met name onderhoud kapitaalgoederen)
2. Wegenbeheer en groenbeheersplan
Overige 1.Regiovisie
N.v.t.
gemiddeld
Voor de openbare ruimte geldt dat de beheerplannen nog vastgesteld moeten worden. Voor het beheer van de openbare ruimte wordt gewerkt aan een systematiek om jaarlijkse benodigde budgetten in beeld te krijgen, Tot die tijd is onzeker of de huidige budgetten toereikend zijn.
hoog
In het kader van de Regiovisie moeten veel aankopen en investeringen gepleegd worden door de gemeente. Het is onzeker of deze allemaal terugverdiend kunnen worden. Gezien de verwachte omvang van de investeringen is het risico als hoog ingeschat. Het eventueel verlies van grondposities is in de risicoafweging meegenomen. GGD, Recreatieschap, Brandweer, Novatec zijn allemaal gemeenschappelijke regelingen, waarin de gemeente hoofdzakelijk bijdraagt in eventuele exploitatietekorten. Doordat deze GR’s bestuurlijk op afstand staan, terwijl de gemeente wel (deels) moet bijdragen in tekorten, is sprake van een gemiddeld risico. Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen is op 1 oktober 2009 in werking getreden. De gemeente loopt hiermee een potentieel risico.
Kritisch beoordelen voortgangsrapp ortages en terugverdienmo gelijkheden. N.v.t.
Een positieve subsidiebeschikking betekent nog niet dat de toegezegde middelen ook daadwerkelijk worden uitbetaald. Het gehele administratieve proces tot aan de financiële eindafrekening dient strak geregisseerd te zijn.
Verder ontwikkelen van het werkproces.
2. Gemeenschappelijke regelingen
gemiddeld
3. Wet Dwangsom en beroep bij niet tijdige beslissen 4. Realisatie op begrote subsidies
laag
gemiddeld
86
Instructie medewerkers
2.4.3 Onderhoud kapitaalgoederen Inleiding De gemeente Noordenveld is een gemeente met een grondoppervlakte van ruim 20.000 hectare en kent 23 plattelandskernen. De gemeente is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Daarbij gaat het om de volgende kapitaalgoederen; * Infrastructuur, zoals wegen, water, riolering en kunstwerken; * Voorzieningen zoals plantsoenen en bermen, speel- en sportterreinen, openbare verlichting; * Gebouwen zoals openbare gebouwen, scholen, monumenten Om te voldoen aan artikel 212 van de gemeentewet is het onderhoud van de kapitaalgoederen vertaald in het Beheer Openbare Ruimte (BOR). Met het BOR kunnen keuzes worden gemaakt in de mate van onderhoud met de daarbij behorende budgetten. In 2006 is een start gemaakt met het opstellen van het BOR. In 2009 zijn de eerste bestekken op de markt gebracht. Met de invoering van de BOR is er een beleidsmatig kader ontstaan met een financiële vertaalslag voor het Beheer van de Openbare Ruimte. Van de kapitaalgoederen wordt aangegeven: o het beleidskader o de uit het beleidskader voortvloeiende financiële consequenties en o de vertaling van de financiële consequenties in de begroting. Beleidskader Het beleid van de gemeente Noordenveld voor het onderhoud van kapitaalgoederen is onder meer opgenomen in de nota’s: • Groenvisie Noordenveld • Landschapsbeleidsplan Noordenveld • Waterplan Noordenveld • Bosbeheerplan Noordenveld • G.V.V.P. • G.R.P. 2005- 2009 en jaarschijven 2010 en 2011 • Beleidsplan openbare verlichting • Speelbeleidsplan • IHP (integraal huisvestingsplan) • VTA-controle voor gemeentelijke bomen. • Monumentale bomenlijst Noordenveld • Scenario Beheer Openbare Ruimte.
87
Inventarisatie van te onderhouden arealen. Onderwerp
Karakteristiek
Wegen, straten, pleinen
Oppervlakte wegen Verharde fietspaden Verharde voetpaden Overige wegen Abri’s Openbare toiletten Bebording Afvalbakken c.q. blikvangers Lichtarmaturen Steigers Bruggen Duikers Schouwsloten Water Totaal aantal Bomen Waardevolle bomen Bos en natuur Totaal oppervlakte Bermen Bosplantsoen Gazon Hagen Heesters Rozen Wisselperken Speeltoestellen Speelveldjes Minicontainers
Straatreiniging Openbare verlichting Bruggen
Watergangen Natuurbescherming
Openbaar Groen
Speelvoorzieningen Afvalverwijdering/verwerking Riolering
Lijkbezorging
Sport Gebouwen
Hoeveelheid
Riolering Drukriolering Rioolputten Straat/ trottoirkolken Rioolpompen Rioolgemalen Bergbezinkbassins Begraafplaatsen Graven in onderhoud Urnenmuren Sportcomplexen Sportvelden Kantoren, werkplaatsen en brandweerkazernes voor eigen organisatie
88
2.026.502 m2 172.550 m2 285.637 m2 28.076 m2 5 st. 0 st. Ca. 3.000 st. 300 st. Ca. 6.600 st. 3 st. 52 st. 78 st. 151 km1 414 ha Ong. 55.000 st. 7.113 st. 210 ha 1.160.000 m2 313.505 m2 213.013 m2 686.427 m2 6.444 m2 123.127 m2 1.367 m2 202 m2 330 st. 81 st. 28.780 st. 283 km 151 km 6.700 st. 12.630 st. 536 st. 58 st. 14 + 2 st. 17 ha/ 7 st. 313 st. 18 st. 10 st. 26 st. 12 st.
Onderwerp
Karakteristiek
Hoeveelheid
Onderwijsgebouwen, scholen en gymnastiekgebouwen
27 st.
Dorpshuizen, bibliotheken en multifunctionele gebouwen
7 st.
Overige gebouwen, zoals kerktorens, molens, bergingen, aula, woningen, sportgebouwen etc., waarvan 11 monumenten
43 st.
Beheer Openbare Ruimte
Centra
Hoofdstructuur
Bedrijventerrein
Sport en recreatie
Woonwijken en dorpen
Buitengebied
Accenten
Begraafplaats
In 2006 is een start gemaakt met de invoering van de BOR-systematiek. Met deze systematiek wil de gemeente Noordenveld de mogelijkheid creëren om te kunnen discussiëren over de kwaliteit van de openbare ruimte met zowel het bestuur als de inwoners van de gemeente. Daarnaast kan sturing worden gegeven aan de kwaliteit van de openbare ruimte. Het College en de Raad heeft in 2008 aan de hand van verschillende beheerscenario’s bepaald dat de kwaliteit van de openbare ruimte moet voldoen aan het scenario Huidig Budget.
Verharding
B
B
L
L
B
L
L
B
Groen
B
L
B
L
B
L
B
B
Meubilair
B
L
L
L
B
L
B
B
Verzorging
B
B
B
B
B
B
B
B
Scenario Huidig Budget
Naast het instemmen met het scenario Huidig Budget is afgesproken dat door slim aan te besteden en een efficiëntieslag geprobeerd wordt meer kwaliteit uit het huidige budget te halen. Er wordt gestreefd naar een basiskwaliteitsniveau voor alle onderdelen. In onderstaande tabel is een algemene indruk van de gehaalde kwaliteit per structuurelement gegeven. Het totaal resultaat van de kwaliteit is een optelling van alle schouwen (3 ronden verzorging en 1 ronde technische staat) die in de loop van het jaar gehouden worden, inclusief de wegeninspectie en de onafhankelijke schouw die jaarlijks door een extern bureau wordt uitgevoerd.
89
Sport
Woongebied
Accent
Begraafplaats
Hoofdwegen
Bedrijven
Buitengebied
Centrum
Kwaliteit 2010
Verzorging
B
B
B
B
B
B
B
B
Groen
B
B
B
B
H
B
B
B
H
Meubilair
H
B
H
B
Asfaltverharding
B*
B*
H*
L*
Elementenverharding
B*
B*
B*
B*
B
Overige verharding
B
L
H
B
B
B
B
B
L*
B
H
L*
B
L
B
* cijfers wegeninspectie
De witte vlakjes geven aan dat daar geen schouwgegevens van zijn, omdat daar de betreffende onderdelen niet voorkomen. Bij elementen- en overige verharding zijn de structuurelementen accent, begraafplaats en sport en recreatie niet meegenomen in de weginspectie. Onder overige verharding vallen de halfverhardingen en onverharde paden. Geconcludeerd kan worden dat voldaan is aan het vastgestelde scenario op de wegen na. Een aantal onderdelen heeft zelfs een hoger niveau dan het vastgestelde scenario. Na een jaar te hebben gewerkt volgens de BOR-systematiek wordt duidelijk waar te veel en te weinig beheer wordt uitgevoerd en/of waar te veel of weinig budget aanwezig is om de gewenste ambitie te behalen. Tevens is zichtbaar geworden waar het gewenst is een hoger of een lager niveau na te streven. Natuurbescherming/landschapsbeleid De post ”natuurbescherming “maakt geen deel uit van de BOR. De gemeente heeft 210 ha bos en landschapselementen in beheer. Bossen met een duurzame instandhouding, waarbij we streven naar een hoge mate van afwisseling in flora en fauna en waar mogelijk handhaven/ bevorderen van het recreatief medegebruik. Het bosbeheerplan Noordenveld, wat het beheer en gebruik regelt conform FSC-certificering, is hierbij uitgangspunt. Arcadis onderhoudt als rentmeester de gemeentelijke bossen. Daarnaast heeft de gemeente een prestatieafspraak met landschapsbeheer Drenthe. Deze voert jaarlijks een aantal beheersprojecten uit, bijvoorbeeld het onderhoud van grafheuvels en het snoeien van fruitbomen. Ook dit jaar zijn er conform beheerprojecten uitgevoerd. Wegens succes is het project Klunderveen in 2010 verlengd. Ook in 2010 is het project succesvol geweest. In middels is het project aan zijn einde gekomen en volgt alleen de financiële afrekening met de subsidiënten.
90
Riolering en waterzuivering De gemeente is wettelijk verplicht om een rioleringsnota op te stellen, waarin de normen voor de kwaliteit van het milieu en het onderhoud van het rioolstelsel zijn beschreven. Het 2 e Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) voor Noordenveld is op 22 juni 2006 vastgesteld en betreft de periode 2005 t/m 2009. Voor de opvolgende periode moet een nieuw GRP worden opgesteld. Het oorspronkelijke plan was om dit in 2009 te maken en vast te stellen. Een wezenlijk onderdeel van het nieuwe GRP is de bepaling van de Stedelijke Water Opgave (SWO) door het waterschap Noorderzijlvest. Dit is een verplichting voor de gemeente voortvloeiend uit Nationale en Regionale Bestuursrichtlijn Water (NBW en RWW). Naar verwachting heeft deze opgave grote ruimtelijke en financiële consequenties. Door het uitblijven van deze SWO heeft het opstellen van het GRP in 2009 vertraging opgelopen. Om te voorkomen dat er in 2010 een leemte zou ontstaan in de continuïteit van de investeringen op het gebied van riolering, is er in overleg met de provincie en het waterschap apart een uitvoeringsprogramma opgesteld; de jaarschijf 2010. Het waterschap Noorderzijlvest heeft ook in 2010 de SWO voor de gemeente Noordenveld nog niet bepaald. De verwachting is dat deze niet eerder dan begin 2011 beschikbaar is. Het gevolg hiervan is dat het volgende GRP pas eind 2011 in besluitvorming kan worden gebracht en zodoende pas in 2012 kan ingaan. Om de eerder genoemde problemen met de continuïteit in de investeringen te voorkomen, zal er in 2011 opnieuw worden gewerkt met een jaarschijf. Deze is op 10 november 2010 vastgesteld in de Raad. De geplande investeringen voor 2010 zijn maar zeer ten dele tot uitvoering gebracht en afgerond. Er is wel veel werk in voorbereid in 2010, wat, in 2011 zal worden uitgevoerd. Er staan al een aantal werken in de startblokken, zoals het RWA in de Kanaalstraat en Ceintuurbaan Noord, het plaatsen van een bergbezinkleiding bij de Achteromweg in Peize en de rioolvervanging in diverse straten in Roden. De verwachting is dat alle geplande werken in 2011 afgerond worden. Water/watergangen Het schoonhouden van A-watergangen is een wettelijke verplichting. Het schoonhouden van de overige watergangen is een autonome gemeentelijke taak voor zover de volksgezondheid niet in het geding is. Wanneer dit wel het geval is, is het een wettelijke taak. Het onderhouden van de schouwsloten gebeurt via een schouwbestek. Vanuit het projectenplan van het Waterplan Noordenveld worden projecten uitgevoerd waarmee gestreefd wordt naar een integraal en duurzaam waterbeheer. Integraal betekent een samenhang tussen de verschillende waterstromen (regenwater, oppervlaktewater, grondwater, drinkwater en afvalwater), waarbij het waterbeheer wordt afgestemd op andere beleidsterreinen. Er wordt gestreefd naar optimale waterkwaliteit en -kwantiteit.
91
Er wordt gekeken of het Waterplan onderdeel kan worden van het nieuw op te stellen GRP. Gebouwen Het gebouwenonderhoud vindt plaats op basis van onderhoudsplanningen die in eigen beheer zijn opgesteld en jaarlijks worden geactualiseerd. Er wordt gewerkt met een meerjaren planning voor technisch en ingrijpend onderhoud en een jaarplanning voor preventief en groot onderhoud. Ook worden aanvullende, nieuwe eisen ten aanzien van bijvoorbeeld veiligheid, milieu en Arbo hierin verwerkt, al dan niet na een overgangsfase. Het beheerplan 2009-2011 vormt de basis voor de uitgaven voor het onderhoud in 2009 tot en met 2011. Het volgende overzicht geeft inzicht in de financiën op begrotingsbasis betreffende het groot onderhoud aan de gebouwen. Jaar Bedrag groot onderhoud Jaarlijks bedrag voor groot onderhoud Dotatie voorziening Gewenste stand egalisatie voorziening per 31-12 volgens onderhoudsplanning
2009 ¼ 513.000 ¼ 600.000 ¼ 87.000
2010 ¼ 624.000 ¼ 612.000 -¼ 12.000
2011 ¼ 688.000 ¼ 625.000 -¼ 63.000
¼ 87.000
¼ 75.000
¼ 12.000
Er is dit jaar voor ¼ 504.000 aan groot onderhoud gebouwen weggezet. Het verschil van ¼ 120.000 wordt verklaard door dat een aantal werkzaamheden om allerlei redenen (bijvoorbeeld beschikbaarheid van de gebouwen) uitgesteld zijn in de planning. Zo zijn de investeringen voor de Winsinghof, de molen Roderwolde en de molen in Peize, die in 2010 gepland waren verplaatst naar 2011. Daarnaast konden veel werken goedkoper weggezet worden dan gebudgetteerd. Er zijn ook een aantal investeringen naar voren getrokken ter compensatie van de werken die uitgesteld zijn. Dit zijn hoofdzakelijk investeringen voor de scholen en de gymzalen, die gepland waren in 2011. In 2010 is een nieuw energiecontract aanbesteed. Eén van de criteria voor aanbesteden was het opnemen van besparende energiemaatregelen door de aanbiedende partij. Hiermee werd beoogd om op reële wijze een bijdrage te leveren aan het milieu en te compenseren voor het inkopen van grijze energie. De firma Nuon heeft de aanbesteding gewonnen, conform de gestelde criteria. In 2011 wordt conform afgesloten contract voor maximaal ¼ 60.000 geïnvesteerd in energie besparende maatregelen, die ongeveer een structurele bezuiniging van ¼ 30.000 per jaar opleveren.
92
2.4.4 Paragraaf financiering Inleiding De financieringsfunctie ondersteunt de uitvoering van de in de begroting opgenomen programma’s. De financieringsfunctie omvat de financiering van beleid en het uitzetten van geldmiddelen die niet direct nodig zijn. Volgens de ministeriële voorschriften neergelegd in het BBV dient de paragraaf financiering minimaal de beleidsvoornemens ten aanzien van het risicobeheer van de financieringsportefeuille te bevatten. Volgens de vastgestelde financiële verordening gemeente Noordenveld (ex artikel 212 gemeentewet) dient in de paragraaf financiering verslag te worden gegeven over: * kasgeldlimiet; * renterisiconorm; * liquiditeitsplanning en -positie; * omvang en samenstelling van het vreemd vermogen; * omvang en samenstelling van de uitzettingen. De financieringsparagraaf is, in samenhang met het financieringsstatuut, een belangrijk instrument voor het transparant maken, en daarmee voor het sturen, beheersen en controleren, van de financieringsfunctie. Het financiering-(of treasury)statuut geeft de infrastructuur voor de inrichting van de financieringsfunctie aan (in de vorm van uitgangspunten, doelstellingen, richtlijnen en limieten). Ingevolge de financiële verordening ex artikel 212 gemeentewet is door het College het treasurystatuut laatstelijk vastgesteld op 20 november 2007 en ter kennisname aan de gemeenteraad gezonden. Er wordt gewerkt binnen het juridische kader van de Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido). De berekening van de kapitaalbehoefte per 1 januari 2010, resp. 31 december 2010 is als volgt (bedragen x ¼ 1.000): Omschrijving Reserves en voorzieningen Vaste schuld
begin 2010 38.293 49.182 87.475 104.903 -17.428
Totaal geïnvesteerd bedrag *) Financieringstekort *) incl. voorraden gronden
93
eind 2010 34.822 54.206 89.028 101.597 -12.569
De afname van het financieringstekort met ruim ¼ 4,9 miljoen is als volgt tot stand gekomen (bedragen x ¼ 1.000): Financieringstekort bij aanvang jaar Af: -netto investeringen -verstrekte geldleningen -jaarresultaat -kapitaalverstrekking -onttrekking voorzieningen -afname eigen vermogen -aflossing opgenomen geldleningen
-17.428 4.818 20 422 274 2.775 2.503 -10.812
Bij: -afname voorraad grond -afschrijvingen op activa -ontvangen aflossingen verstrekte geldleningen -opname geldleningen
2.088 6.026 30 7.527 15.671
Financieringstekort einde jaar
-12.569
In het financieringstekort is in 2010 gedeeltelijk voorzien door het afsluiten van een nieuwe vaste geldlening. Kasgeldlimiet Om een grens te stellen aan kortlopende financiering is in de Wet Fido de kasgeldlimiet opgenomen. De kasgeldlimiet wordt bepaald door het begrotingstotaal bij aanvang van het dienstjaar te vermenigvuldigen met een bij ministeriele regeling vastgesteld percentage van 8,5%. De kasgeldlimiet (de ruimte voor korte financiering) was in het verslagjaar: 8,5% van het begrotingstotaal ad. ¼ 85.056.000 is ¼ 7.230.000 (afgerond). Bij overschrijding van de kasgeldlimiet moet een geldlening worden aangetrokken. In het verslagjaar is de kasgeldlimiet overschreden. In de loop van 2010 is een vaste geldlening, looptijd 25 jaar, van ¼ 7.500.000 aangetrokken. Verder is in het financieringstekort voorzien door geldleningen aan te trekken met een kortere looptijd. Rente(ontwikkeling) In het verslagjaar heeft geen renteherziening van een bestaande vaste geldlening plaatsgevonden. De gemeente Noordenveld heeft elf leningen. De rentepercentages van deze leningen schommelen tussen de 3,83 % en 6,32 %. Het (gewogen) gemiddelde
94
rentepercentage (per 1-1) bedraagt 5,03 % De geldleningen met een hoger rentepercentage betreffen leningen die niet vervroegd kunnen worden afgelost. In het verslagjaar is de kapitaalmarktrente (lineaire vaste geldleningen met rentevaste periode van 25 jaar) gedaald van 4,61 % (1 januari 2010) tot 4,51% (31 december 2010). Inmiddels is de rente als gevolg van de internationale ontwikkelingen verder gedaald. Renterisiconorm en renterisico’s van de vaste schuld per 31-12-2010 De rente van vaste geldleningen vormt een onderdeel van de exploitaties van de begrotingen van gemeenten. Bij de gemeente Noordenveld bedraagt de rentelast ¼ 2.462.000 per jaar. Ten einde forse schommelingen in de exploitatielasten te voorkomen is de zogenaamde renterisiconorm ingevoerd. Ingevolge de wettelijke regeling mogen de vaste geldleningen voor herfinanciering samen met de leningen waarop renteherziening plaatsvindt in enig jaar niet meer bedragen dan 20% van de totale omvang van de vaste geldleningen. Het doel is op deze wijze spreiding te krijgen in de leningenportefeuille waardoor een verandering in de rente vertraagd doorwerkt op de rentelasten. Bedragen X ¼1.000 Renterisico op vaste schuld Netto renteherziening op vaste schuld o/g Betaalde aflossingen Herfinanciering
0 2.325 7.500 9.825
Renterisiconorm Stand van de vaste schuld per 1 januari 2010 het bij ministeriële regeling vastgestelde percentage
Toets renterisiconorm Renterisiconorm Renterisico op vaste schuld Ruimte
48.916 20% 9.783
9.783 9.825 -42
Uit bovenstaand overzicht blijkt dat in 2010 de renterisiconorm licht is overschreden.
Liquiditeitspositie De gemeente beschikt over een aantal bankrekeningen. Bij tegoeden of schulden in rekening-courant worden de overtollige middelen belegd of worden de tekorten met kasgeldleningen gefinancierd.
95
De liquiditeitspositie (x ¼ 1.000) is als volgt: 1-1-2010 Tegoeden Kassaldi Rabobank BNG (OSG) Totaal tegoeden Verschuldigd BNG BNG (OSG) Totaal verschuldigd
1 71 0
31-12-2010 2 11 0
72
11.234 191
13
3.206 529 11.425
3.735
Ten opzichte van ultimo 2009 is de liquiditeitspositie per ultimo 2010 sterk verbeterd doordat in de loop van 2010 een vaste geldlening is aangetrokken van ¼ 7,5 miljoen Het financieringstekort is voornamelijk door middel van geldleningen met een korte looptijd gefinancierd, zoals al vermeld is. Omvang en samenstelling vreemd vermogen De activa worden gefinancierd met eigen en vreemd vermogen. Tot het eigen vermogen behoren de algemene reserve en de bestemmingsreserves. Bij het vreemd vermogen wordt onderscheid gemaakt tussen lang vreemd vermogen (voorzieningen en de vaste schulden met een looptijd langer dan 1 jaar) en het kort vreemd vermogen. Het onderscheid wordt bepaald door de rentetypische looptijd. Bij kort vreemd vermogen is deze tot 1 jaar. Het verloop in 2010 is als volgt (x ¼ 1.000): Lang vreemd vermogen Voorzieningen Vaste schulden - geldleningen - belegde reserves
1-1-2010
31-12-2010
4.725
4.451
48.916 266
54.091 115 49.182
54.206
53.907
58.657
1-1-2010
31-12-2010
Banksaldi Overige schulden
11.425 4.293
3.735 4.062
Totaal
15.718
7.797
Totaal
Kort vreemd vermogen
96
Omvang en samenstelling van de uitzettingen Het beleid van de gemeente Noordenveld is om de tijdelijke overtollige middelen risicomijdend uit te zetten. Overtollige middelen worden op een deposito gestort bij een kredietinstelling die voldoet aan de voorwaarden die in het treasurystatuut zijn gesteld. Daarnaast heeft de gemeente Noordenveld diverse uitzettingen/beleggingen uit hoofde van haar publieke taak. Het betreffen aandelen en achtergestelde leningen. Zie verder de toelichting op de balans.
97
98
2.4.5 Bedrijfsvoering Algemeen Tegenwoordig worden aan overheden hoge eisen gesteld voor wat betreft integriteit, transparantie rechtmatigheid, duurzaamheid en de kwaliteit van de dienstverlening. Deze eisen verankeren wij in onze organisatiecultuur, de organisatie van onze werkprocessen, onze wijze van plannen en verantwoorden en de competenties van onze medewerkers. Bedrijfsvoering betreft de ondersteunende (en grotendeels interne) taken die dwars door de programma’s heen lopen en bijdragen aan de realisatie van onze beleidsdoelstellingen. Concreet worden onder bedrijfsvoering de volgende instrumenten onderscheiden: personeel, informatie, organisatie, financiën, automatisering, communicatie en huisvesting. Met de instrumenten van bedrijfsvoering die ons ter beschikking staan geven wij invulling aan de genoemde ambities ten aanzien van ons overheidshandelen. We sturen op ontwikkeling van deze ambities in onderlinge samenhang. Hieronder geven wij u inzicht in de wijze waarop wij dit doen. Zicht op 2015 Begin 2010 stelde het managementteam een visie vast op de organisatie onder de naam “Zicht op 2015”. We willen een organisatie zijn die: - weet wat er leeft bij burgers en in de lokale samenleving; - daar haar dienstverlening mede op afstemt; - de politiek ondersteunt binnen wettelijke en lokaal afgesproken kaders; - haar informele sfeer koestert maar waakt voor vrijblijvendheid: afspraak = afspraak. Deze missie krijgt kleur doordat we die taken vanuit een aantal centrale waarden uitvoeren: - ons werk is transparant en dienstverlenend, zowel naar buiten als naar binnen; - wij zijn gericht op participatie en interactie; - wij handelen vanuit een “lerende” houding. Alle medewerkers van onze organisatie: - zijn betrokken bij de missie en visie van onze organisatie; - zijn doortrokken van deze centrale waarden; - vormen samen een organisatie die wordt getrokken door alle belanghebbenden. Binnen de afdeling Openbare Werken en Accommodaties is een visiedocument ontwikkeld dat in 2011 wordt afgerond. Beide visies zullen in 2011 op elkaar worden afgestemd en uitgewerkt. Bij de uitwerking betrekken wij ook de ontwikkelingen voor de organisatie mee, die voorvloeien uit de projecten Gemeentelijk Contactcentrum en LEAN. Personeelsmanagement Het personeelsmanagement draagt bij aan de kwaliteit van de dienstverlening en producten die onze medewerkers leveren. Zij bepalen immers uiteindelijk of wij succesvol zijn in het realiseren van onze doelstellingen. Om het realiseren van onze organisatiedoelstellingen het beste te kunnen faciliteren, dient ons personeelsmanagement gekenmerkt te worden door differentiatie (dé medewerker bestaat niet), resultaatgerichtheid en flexibiliteit. In 2010 hebben we hierop ingezet door de volgende aandachtspunten: - 14 nieuwe collega’s zijn aan de slag gegaan en we namen afscheid van 11 collega’s.
99
-
-
-
-
aan arbeidsmarktcommunicatie hebben we aandacht besteed door, na een aanbestedingsprocedure, samen met een extern bureau een nieuwe personeelsadvertentie te ontwikkelen en onze tekst bij onze digitale personeelsadvertentie te wijzigen. 4 generieke functies zijn beschreven en gewaardeerd; er is een risico-inventarisatie en evaluatie gehouden. Dit heeft uitgewezen dat op een aantal onderdelen specifieke aandacht wenselijk is voor het op niveau houden van ons arbo-beleid. aan preventie van arbo- en ziekteverzuimbeleid hebben we in 2010 geen specifieke acties gedaan, behalve het trainen van leidinggevenden in het voeren van verzuimgesprekken. De bedrijfsgeneeskundige zorg is opnieuw aanbesteed. in het kader van beloningsbeleid ontvingen enkele medewerkers gedurende het jaar een schouderklopje voor bijzondere prestaties. 1,8% van de (organisatie)loonsom (dit is de loonsom van medewerkers waarvan de opleidingen uit het opleidingsbudget worden betaald) is besteed aan ontwikkeling en opleiding van medewerkers. Ons streven is om 2% van de loonsom beschikbaar te stellen voor opleidingen als investering in behoud en ontwikkeling van kennis van medewerkers.
Formatie Voor de uitvoering van onze ambities staat, volgens de begroting, de volgende formatie ter beschikking: 01-01-2008 239,77 FTE 01-01-2009 247,05 FTE 01-05-2009 248,14 FTE 01-01-2010 248,14 FTE Op 31 december 2010 bedroeg de formatie 245,56 FTE. Bij de behandeling van de voorjaarsnota 2009 is besloten het personeelsbestand stabiel te houden op het niveau van 1 mei 2009. Daarom wordt deze datum expliciet benoemd. We constateren dat de formatie eind 2010 met 2,58 fte lager uitkomt dan de norm van mei 2009. Gelet op de doorgaande wisselingen in ons personeel, vinden wij deze afwijking naar beneden passen binnen de bandbreedte die nog stabiel te noemen is. Ziekteverzuim Wij hechten aan de duurzame inzetbaarheid van onze medewerkers. Een op preventie gericht ziekteverzuimbeleid en investeren in (loopbaan)ontwikkeling, in relatie tot de levensfase waarin de medewerker zich bevindt, helpen ons hierbij. Het ziekteverzuimcijfer is een cruciale indicator als het gaat om de vraag of we hierin slagen. Hieronder zijn enkele cijfers in overzicht geplaatst:
100
Ziekteverzuim (excl. = exclusief ziekte langer dan een jaar; mf=meldingsfrequentie) Inclusief Exclusief MeldingsDuur in % % frequentie dagen (inclusief) 2007 5,88 5,37 1,51 20,74 2008 5,51 4,63 1,59 14,74 2009 5,38 4,88 1,61 10,79 2010 5,12 4,40 1,35 18,94 De duur van de ziekte in dagen lijkt explosief gestegen ten opzichte van 2009. Voor het berekenen van het ziekteverzuim hanteren wij landelijke richtlijnen. Dat betekent dat bij de berekening van de duur van langdurig ziekteverzuim ook de dagen van het voorgaande jaar moeten worden meegenomen als het ziekteverzuim in een daaropvolgend jaar wordt afgesloten. Ook valt de dalende tendens van het ziekteverzuim op. Het positief beïnvloeden van het ziekteverzuim heeft dan ook onze voortdurende aandacht. Onze leidinggevenden hebben hierin een cruciale (regie)rol. Alle leidinggevenden hebben in 2010 een training ‘ziekteverzuimgesprekken voeren’ gevolgd. Zij besteden ook actief aandacht aan verzuim. We hebben in 2010 een plan van aanpak geschreven naar aanleiding van de risico-inventarisatie en –evaluatie en we hebben structurele aandacht voor omgang met agressie in publieke dienstverlening door onder meer regelmatige voorlichting en training. Dienstverlening Vanaf 2008 is deze ontwikkeling in gang gezet via het project NOOT-e. Dit staat voor: Noordenvelds Organisatie OntwikkelingsTraject-elektronisch. Het traject NOOT-e is in 2010 afgerond. Een van de centrale aspecten in NOOT-e was het ontwikkelen en naleven van het Kwaliteitshandvest. In dit handvest geven we aan, aan welke kwaliteitseisen en servicenomen onze dienstverlening moet voldoen. Het Kwaliteitshandvest hebben we halfjaarlijks geëvalueerd. De uitkomsten zijn de basis geweest voor het formuleren van verbeterdoelen. Op deze wijze leren we onze dienstverlening steeds beter af te stemmen op onze inwoners, waarmee we onze kwaliteit van dienstverlening verhogen. NOOT-e krijgt een vervolg in het project vorming en inrichting van een Gemeentelijk Contact Centrum. Onder de noemer Bestuurlijke Vernieuwing gingen in de zomer van 2010 vier projecten van start: visie Noordenveld 2015 in samenhang met een communicatie- en participatienota, kerntakendiscussie, LEAN en oprichten van een Gemeentelijk Contact Centrum. Doel is om door deze projecten de relatie tussen gemeentelijke overheid, onze inwoners, bedrijven en instellingen te verbeteren en te versterken. Met uitzondering van de kerntakendiscussie worden deze projecten door eigen medewerkers uitgevoerd. Wat betreft het project Lean worden er medewerkers opgeleid die het stokje gaan overnemen van de externe begeleider. Met de inzet van eigen medewerkers spreken we hun kwaliteiten en motivatie aan voor deze projecten en vergroten daarmee het draagvlak voor de uitkomsten. Ook werd onder de noemer “burgerlogica: buitenste binnen” met succes een ESF-subsidie aangevraagd voor sociale innovatie.
101
Voor de totstandkoming van de visie was al een Rondje Noordenveld gepland. De opzet van deze avonden is voorbereid en daarnaast is gekeken op welke wijze we zo veel mogelijk mensen bij de totstandkoming van de visie kunnen betrekken. Daarbij is ook sociale media ingezet om daarmee ervaring op te doen als het gaat om burgerparticipatie. Wat betreft de kerntakendiscussie werden twee bureaus aangetrokken, K+V en Statement, voor de ondersteuning van het project. Het geplande eerste debat in december werd verschoven naar januari 2011. In het project LEAN worden alle werkprocessen geanalyseerd en geoptimaliseerd. Daarmee worden ze lean, slanker gemaakt. Dit komt de verbetering van onze dienstverlening ten goede omdat leidend is om de doorlooptijden zo kort mogelijk te maken. In het najaar is gestart met het Lean-maken van twee werkprocessen: meldingen en evenementenvergunning. In 2010 is het project Gemeentelijk Contact Centrum gestart. Er zijn drie fasen gedefinieerd binnen het project: • kanaal heeft Antwoord@; • frontoffice heeft Antwoord@; • gemeente heeft Antwoord@. Op dit moment wordt gewerkt aan de eerste 2 fasen. Fase 3, gemeente heeft Antwoord@ heeft direct aansluiting met de eerste 2 fasen. In 2011 zal fase 3 nader worden gedefinieerd. Procesontwikkeling en Transparantie Procesontwikkeling Het verhogen van de kwaliteit van de dienstverlening gaat hand in hand met het vergroten van de transparantie in de bedrijfsvoering en ontwikkeling van werkprocessen. Zo hebben we in 2010 hard gewerkt aan het verder digitalisering van de poststromen en het zaakgericht werken. Dit verhoogt de transparantie, aangezien het mogelijk is om de status (stap in de behandeling) van een poststuk te volgen. Hierdoor kunnen we burgers beter informeren over de voortgang van de afhandeling van een verzoek. Het zakenmagazijn, die dit mogelijk maakt, hebben we in 2010 ingericht. Bijkomend voordeel is dat het zaakgericht werken bijdraagt aan een uniforme en doelmatige werkwijze. Hoewel de medewerker op digitale wijze zijn poststukken afhandelt, zenden we brieven, beschikkingen en dergelijke nog wel op papier aan de burger toe. De verdergaande digitalisering is duidelijk zichtbaar bij de afhandeling van een aanvraag van een Omgevingsvergunning. De Wabo is vanaf 1 oktober 2010 van kracht en hiervoor is een geheel nieuw proces ingericht waarbij aanvragen volledig digitaal worden afgehandeld. Alle processen die betrekking hebben op de omgevingsvergunning zijn opnieuw beschreven. Het streven is om alle documenten in digitale vorm te ontvangen en te versturen. Zover zijn we nog niet. We zitten nu in een overgangsperiode, waarbij de burger zijn documenten ook nog in papieren vorm mag inleveren. De beschrijving van werkprocessen kreeg in 2010 een extra dimensie door de start van het project Lean. De komende jaren worden alle processen geanalyseerd en geoptimaliseerd en daarmee dus Lean, slanker gemaakt. De nieuwe processen worden beschreven in Corsa.
102
Daarnaast is op het gebied van procesontwikkeling de techniek om webformulieren automatisch in het zakenmagazijn te laten binnenkomen, klaargezet. Transparantie Op het gebied van transparante gegevens en de eenmalige vastlegging en meervoudig gebruik daarvan, is een heel belangrijk resultaat in 2010 dat we zijn aangesloten op de landelijke voorziening Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). De BAG is een verplichte basisvoorziening voor de e-overheid. Nu wij zijn aangesloten op de landelijke voorziening, zijn onze adres en gebouwgegevens voor alle (aan) de overheid (gelieerde instanties) beschikbaar. Interne transparantie wordt bereikt doordat gemeentebreed kaartgerelateeerde informatie beschikbaar is via de stroomlijnapplicatie. Hiermee wordt bijvoorbeeld de digitale uitwisseling van ruimtelijke plannen in het kader van het wet ruimtelijke ordening (nWro) ondersteund en het zal in de toekomst de informatie-uitwisseling ten behoeve van de Wet informatieuitwisseling ondergrondse netwerken (WION) en de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) gaan ondersteunen. Externe transparantie wordt gediend door de gemeentelijke publicaties beschikbaar te stellen via het Internet (Wet elektronische bekendmaking). In 2010 hebben we dit gerealiseerd. We stellen de lokale bekendmakingen volgens de landelijke normen digitaal beschikbaar via onze eigen website en via overheid.nl. De digitale bekendmaking is onze officiële publicatie. Daarnaast verspreiden wij bij wijze van service nog een gedrukte versie van de bekendmakingen via een huis-aan-huis krant. De geconsolideerde teksten van de lokale regelgeving worden in 2011 via het Internet beschikbaar gesteld. Daarnaast is het Bestuursinformatie Systeem (RIS/BIS) vernieuwd en uitgebreid met een luisterfunctie. Burgers en bestuurders krijgen hierdoor beter toegang tot bestuurlijke informatie Op het gebied van interne transparantie is in 2010 een voorzichtige start gemaakt om sociale media in te zetten. Denk hierbij aan Yammer en Ning. Met behulp van Yammer kunnen collega’s onderling kennis en ervaringen delen. Een Ning is een besloten sociaal netwerk waar de diverse projectgroepen gebruik van maken om informatie te delen en gezamenlijk aan documenten te werken. Onze ervaringen zullen wij betrekken bij het in 2011 op te stellen communicatie- en participatiebeleid. Wij blijken goed voorbereid te zijn op Wet Dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen. Deze wet verplicht ons de werkprocessen zo in te richten dat de kans zo klein mogelijk is dat ons een dwangsom wordt opgelegd omdat we niet tijdig een besluit hebben genomen. Vanuit de commissie bezwaarschriften wordt gemeld dat in 2010 één keer een ingebrekestelling is ingediend voor het niet tijdig beslissen op een bezwaarschrift. De beslistermijn was echter nog niet verstreken en op moment van ontvangst van de ingebrekestelling had de commissie inmiddels advies uitgebracht. Burgemeester en wethouders hebben binnen de beslistermijn op het bezwaar beslist. Ook over 2010 brengt de commissie bezwaarschriften een jaarverslag uit dat ter kennisname aan de Raad zal worden aangeboden. In totaal heeft de commissie in 2010 171 bezwaarschriften ontvangen (2009: 175). Over 76 zaken heeft de commissie
103
een advies uitgebracht. 21 zaken zijn nog in behandeling, de overige bezwaarschriften zijn ingetrokken of afgedaan zonder advies van de commissie. 64% van de bezwaren zijn ongegrond verklaard (2009: 62%). Op 85% van de bezwaarschriften is binnen de wettelijke beslistermijnen besloten. Voor meer gedetailleerde informatie over de behandeling van bezwaarschriften verwijzen we naar het binnenkort te verschijnen jaarverslag. Integriteit Begin 2010 zijn de nota integriteit, de regeling melding misstanden en het onderzoeksprotocol bij vermoedens van misstanden vastgesteld. Aansluitend is gestart met de uitvoering van de nota. Daartoe zijn de volgende acties ondernomen: • de medewerkers zijn geïnformeerd over de nota integriteit via Veldnet. Ook wordt periodiek specifiek integriteitthema via Veldnet aan de orde gesteld. Alle regelingen met betrekking tot integriteit staan gepubliceerd op Veldnet. • met de leidinggevenden is besproken dat zij voortaan het onderwerp integriteit in zowel het werkoverleg als het functioneringsgesprek bespreekbaar maken. • met de leidinggevenden is besproken dat zij jaarlijks informatie aanleveren over de uitvoering van het integriteitsbeleid bij het Interne Meldpunt Integriteit. • Een van onze medewerkers is nu tevens aangesteld als functionaris die onze Interne Meldpunt bemenst. • Door een extern bureau is een onderzoek naar kwetsbare functies uitgevoerd. Het definitieve rapport van dit onderzoek is in 2011 door het college vastgesteld. • In 2010 is besloten om voor alle medewerkers in het najaar 2011 workshops integriteit te organiseren. De informatie- en communicatiesystemen spelen een steeds belangrijkere rol in de communicatie met burgers en bedrijven. De beschikbaarheid en betrouwbaarheid van deze systemen kan door meer uniformiteit, standaardisatie en beter opgeleide medewerkers nog verbeterd worden. In 2010 hebben we ons gericht op het vernieuwen van de digitale werkplek en het vergemakkelijken van het beheer. Maar ook de beveiliging van gegevenstoegang is aangepast, net als de monitoring van de gegevensbeveiliging in het algemeen. Deze beveiliging wordt in toenemende mate van belang en moet deel gaan uitmaken van onze standaard werkprocessen. Rechtmatigheid Control De controlfunctie toetst het rechtmatig, doelmatig en doeltreffend functioneren van de organisatie en geeft op basis van deze bevindingen verbeteradviezen aan het ambtelijk management en bestuur. Verder is control betrokken bij de uitvoering en implementatie van deze adviezen. De activiteiten/speerpunten in 2010 zijn geweest: op het gebied van financiële rechtmatigheid hebben er op basis van een vastgesteld controleplan, naast de reguliere coördinatie van de interne controle, verbijzonderde controles plaats gevonden;
104
-
na een inventarisatie naar al toegepaste interne controles zal in 2010 waar nodig en mogelijk rechtmatigheidscontroles worden ingebouwd in de werkprocessen; coördinatie en begeleiding van de accountantscontrole (interimcontrole en jaarrekeningcontrole); toetsen van de voortgang op de vastgestelde verbeteracties naar aanleiding van eerdere audits, Artikel 213a onderzoeken, accountantsrapportages en rekenkameronderzoeken en het verzorgen van adviezen hierbij.
Financiën De financiële functie voorziet de gemeenteraad, het college en de organisatie van betrouwbare financiële informatie ter ondersteuning van de gemeentelijke beleidsontwikkeling en – uitvoering en is gericht op een duurzaam gezonde financiële positie van de gemeente. Een juiste, volledige en tijdige verwerking van administratieve gegevens is een voorwaarde voor adequaat budgetbeheer en is daarnaast eveneens noodzakelijk voor de periodieke verslaglegging en verantwoording. Met de hierna genoemde financiële speerpunten dragen we bij aan een verdere verbetering van het rechtmatig en transparant functioneren van onze gemeente. In 2010 besteedden we specifiek aandacht aan: het afronden van de digitalisering van de inkomende factuurstroom. In 2010 is de afdeling Ruimte & Samenleving overgegaan op het digitaal verwerken van facturen. In 2011 concentreren we ons op de afdeling Openbare Werken & Accommodaties en stafafdeling. De ervaringen in 2010 wijzen uit dat het digitaal verwerken van facturen aantoonbaar efficiënter is. het zodanig verdiepen van de productenbegroting dat de eraan ten grondslag liggende informatie (werkdocumenten, toelichtingen op de raming) te raadplegen is; de ontwikkeling van een “dashboard” voor de besturing door leidinggevenden / budgethouders van de gemeentelijke organisatie; met ingang van 2011 wordt voor de kwijtschelding van gemeentelijke belastingen samengewerkt met “Het Inlichtingenbureau”. Door deze samenwerking vereenvoudigen we het proces van het toekennen van kwijtschelding aan belastingplichtigen die daarvoor in aanmerking komen; een adequate beheersing van de toekomstige geldstromen in onze organisatie: door de invoering van de verplichtingenadministratie hebben wij meer zicht gekregen op de toekomstige uitgaven en ontvangsten. Deze gegevens van toekomstige uitgaven, gekoppeld aan de financiële informatie via de vastgelegde inkomende facturen en uitgaande nota’s willen we combineren tot een volwaardig Treasury systeem; Op het gebied van belastingen en heffingen zijn er de volgende wezenlijke ontwikkelingen in 2011: - in 2011 voeren we de eerdere aanslagoplegging van gemeentelijke belastingen in. De aanslagen worden (in vergelijking met 2010) een maand eerder verzonden; - introductie van “BIZ”: In 2011 werkt de gemeente samen met twee ondernemersverenigingen om een BIZ heffing in te voeren. Een BIZ maakt het mogelijk voor ondernemers om gezamenlijk te investeren in een aantrekkelijke en veilige bedrijfsomgeving, waar alle ondernemers in de zone aan meebetalen. Als er voldoende draagvlak blijkt onder de ondernemers, start de heffing met ingang van 1 januari 2012.
105
-
Herinrichting Roden – Norg: Binnen Noordenveld zijn er momenteel twee herind elinggebieden, namelijk Roden-Norg en Peize. Beide procedures naderen hun einde. Zodra de duizenden kavels juridisch overgedragen worden, betekent dit in 2011 (Roden – Norg) en 2012 (Peize) veel extra werk voor de vakgroep BWV.
Duurzaamheid Eind 2010 is het inkoopbeleidsplan door het college vastgesteld. Daarin staat vermeld hoe wij met de inkoop van producten en diensten om willen gaan. Ons inkoopbeleid past binnen het kader van de Europese regelgeving. Vanzelfsprekend wordt in het plan ook stilgestaan bij duurzaamheid. In 2015 moet de gemeente verplicht 100% duurzaam inkopen. Om grip te krijgen op de verschillende inkoopprocessen is een inkoopmeldformulier ontwikkeld. Op basis van dit formulier adviseert de inkoopadviseur de (deel)budgethouders gericht over de juiste inkoopprocedure. Verder wordt het komende jaar de contractendatabase verder uitgewerkt en ingericht. De contracten die de gemeente afsluit of afgesloten heeft, nemen wij hierin op. Door de professionalisering van de inkoop borgen we ook het rechtmatig en transparant handelen als gemeente. Verder draagt de gecoördineerde inkoop bij aan een goede vastlegging van onze financiële verplichtingen, een zorgvuldige afweging van ons programma van eisen en financieel te behalen voordelen.
106
2.4.6 Verbonden partijen
Inleiding In het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (gebaseerd op art 186 van de Gemeentewet) is in artikel 9, lid 2 onder f bepaald dat in de begroting een afzonderlijke paragraaf gewijd wordt aan de verbonden partijen. Een verbonden partij is een partij waarin de gemeente samen met derde partijen, ter uitvoering van een bepaalde publieke taak zowel een bestuurlijk als een financieel belang heeft. De gemeente kan bestuurlijk en financiële belangen hebben in verschillende verbonden partijen. Dit kunnen zijn gemeenschappelijke regelingen, stichtingen, verenigingen en vennootschappen. Uitgangspunt is dat deze partijen beleid uitvoeren voor de gemeente. De gemeente blijft beleidsmatige en financiële verantwoordelijkheden houden ten aanzien van deze partijen. Hieronder wordt een opsomming gegeven van alle verbonden partijen en hoe wij daaraan deelnemen. Waar mogelijk is de visie opgenomen op de verbonden partij in relatie tot de realisatie van de doelstellingen zoals deze zijn opgenomen in de begroting en worden de beleidsvoornemens over de verbonden partijen vermeld. Daarnaast wordt kort weergegeven wanneer er bijzondere ontwikkelingen zijn. De visie Verbonden partijen zijn of worden ingesteld ter uitvoering van een bepaalde activiteit, waarbij de redenen van instelling gelegen zijn in doelmatigheid, doeltreffendheid en/of bestuurlijke krachtenbundeling. De kern hierbij is dat gebruik wordt gemaakt van verbonden partijen wanneer dat een meerwaarde heeft voor het bereiken van politieke doelstellingen. Medio 2007 is de notitie van de werkgroep verbonden partijen door de raadscommissie besproken. De notitie bevat een aantal aanbevelingen. De kern van de aanbevelingen is dat de rollen moeten worden verhelderd en dat het contact tussen de gemeenschappelijke regelingen en de gemeente die er aan deelnemende geïntensiveerd. Dat geldt zowel voor de raad, het college en de ambtelijke organisatie. Daarbij is het uitgangspunt dat de gezamenlijke gemeenten een veel helderder taakformulering voor de gemeenschappelijke regeling aangegeven zodat geen situatie ontstaat dat bij gemeenschappelijke regelingen in feite de regeling haar eigen agenda bepaalt. Verbonden partijen: een opsomming Hieronder is weergegeven welke typen verbonden partijen worden onderscheiden en aan welke vormen de gemeente deelneemt: a. Gemeenschappelijke Regelingen. De gemeenteraad of colleges van burgemeester en wethouders van twee of meer gemeenten kunnen een gemeenschappelijke regeling treffen ter behartiging van één of meer belangen van de gemeente.
107
De gemeente neemt deel in de volgende gemeenschappelijke regelingen: 1. Veiligheidsregio Drenthe (VRD) 2. GGD Drenthe 3. Werkvoorzieningsschap Novatec 4. ISD Noordenkwartier 5. Recreatieschap Drenthe 6. Gemeenschappelijke regeling inzake aanleg, instandhouding, beheer en onderhoud van systemen voor de individuele behandeling van afvalwater (I.B.A.’s) 7. Bestuursacademie Noord Nederland (garantieregeling) 8. Cevan (in liquidatie) 9. ICO (in liquidatie) 10. GR Afvalverwijdering (in liquidatie) 11. GGD Noord en Midden Drenthe (in liquidatie) b.
Deelnemingen. Vanuit het oogpunt van het behartigen van het publieke belang is de gemeente geheel of gedeeltelijk in het bezit van de aandelen van een aantal vennootschappen. De gemeente beschikt over aandelen in de volgende bedrijven: Enexis, Waterleiding maatschappij Drenthe en Bank Nederlandse Gemeenten.
c.
Stichtingen en verenigingen. Het college kan, de raad gehoord hebbende, besluiten deel te nemen in een stichting of vereniging. De gemeente neemt op dit moment niet deel in een stichting of vereniging.
d.
PPS-constructies. Publiek private samenwerking is een middel om bepaalde doeleinden te realiseren. De samenwerking met marktpartijen moet een meerwaarde opleveren. Meerwaarde in de vorm van het benutten van kennis en expertise van andere partijen en het spreiden van risico's kan leiden tot efficiëntere uitvoering van plannen en projecten. De gemeente neemt op dit moment niet deel in PPS-constructies.
Verbonden partijen: een nadere toelichting/bijzondere ontwikkelingen In het navolgende wordt aangegeven welke doelstelling met de betreffende verbonden partij wordt nagestreefd. In het kader van het vermelden van beleidsvoornemens wordt aangegeven welke bijzondere ontwikkelingen zich voordoen. 1. Veiligheidsregio Drenthe (VRD) Doel: De Veiligheidsheidsregio Drenthe (VRD) is een samenvoeging van de Regionale Brandweer Drenthe (RBD) en de Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen (GHOR). De hulpverleningsdienst Drenthe (HVD) is de uitvoeringsorganisatie van de VRD en kent drie districten: Noord en Midden Drenthe, Zuid Oost Drenthe en Zuid West Drenthe. De vorming van de veiligheidsregio is een wettelijke verplichting. Alle activiteiten richten zich op het vergroten van de veiligheid van de inwoners van Drenthe. Betrokken: Alle 12 Drentse gemeenten. Bestuurlijk belang/bevoegdheid: Het bestuur van de VRD is verantwoordelijk voor het beleid van de veiligheidsregio. Beleidsterreinen waar de VRD zich mee bezighoudt zijn: brand-
108
weerzorg, rampenbestrijding, crisisbeheersing, geneeskundige hulpverlening bij rampen en handhaving van de openbare orde en veiligheid. Het algemeen bestuur bestaat uit alle Drentse burgemeesters, het dagelijks bestuur uit de burgemeesters van Assen (voorzitter), Emmen en Meppel. De politie neemt ook deel aan de veiligheidsregio, maar heeft daarnaast ook haar eigen regionale college. Het veiligheidsbestuur wordt geadviseerd door het Directieoverleg Veiligheid. Hierin zitten de verantwoordelijke managers van de politie, GHOR en regionale brandweer, onder voorzitterschap van de coördinerend gemeentesecretaris. Financieel belang: Jaarlijkse bijdrage op basis van vastgestelde begroting. Voor 2010 is de bijdrage van onze gemeente geraamd op ¼ 251.950. Naast de gemeentelijke bijdragen wordt de VRD gefinancierd vanuit een rijksbijdrage (BDUR). Ontwikkelingen: In de kaderbrief 2012 heeft de VRD de uitgangspunten omschreven die leidend zijn bij het ontwikkelen van (nieuwe) voorstellen. Deze uitgangspunten zijn: 1. voldoen aan wettelijke verplichtingen 2. voorstellen moeten bijdragen in lastenvermindering bij gemeenten of HVD 3. voorstellen voor kwaliteitsverbetering moeten zowel ten goede van de gemeenten als de HVD komen 4. rekening houden met toekomstige ontwikkelingen (strategische reis) Het exploitatieresultaat over 2010 lijkt positief te gaan uitvallen. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door de hogere rijksbijdrage. In de (concept) kaderbrief voor 2012 doet de VRD voorstellen om dit overschot in 2011 effectief in te zetten. De eerder genoemde uitgangspunten worden hierbij toegepast. 2. GGD Drenthe Doel: Het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de Drentse gemeenten op het gebied van de preventieve openbare gezondheidszorg. Dit wordt bekostigd door een jaarlijkse bijdrage van de deelnemers. Betrokken: Alle 12 Drentse gemeenten. Bestuurlijk belang/bevoegdheid: Een collegelid is lid van het algemeen bestuur. Financieel belang: Jaarlijkse bijdrage op basis van vastgestelde begroting. Voor 2010 was de totale bijdrage voor de GGD ¼ 554.954 (Algemene Gezondheidszorg en Jeugdgezondheidszorg). Ontwikkelingen: In de basisbijdrage 2010 zijn afgesproken kwaliteitsslagen verwerkt waarmee GGD Drenthe het basistakenpakket voor de Algemene Gezondheidszorg en de Jeugdgezondheidszorg op het minimaal wettelijk vastgestelde niveau heeft kunnen stellen. Inhoudelijk zijn onderdelen van het lokaal gezondheidsbeleid (gezond gewicht, ouderengezondheidszorg, jeugd & alcohol) voorbereid in ambtelijke werkgroepen met ondersteuning en advies van de GGD. 3. Werkvoorzieningschap Novatec Doel: Uitvoering van de Wet sociale werkvoorzieningschap en scheppen en in stand houden van een organisatie ter voorziening in aangepaste werkgelegenheid. De regeling wordt bekostigd middels een jaarlijkse bijdrage van de deelnemende gemeenten. Betrokken: Grootegast, Leek, Marum, Noordenveld en Zuidhorn. Bestuurlijk belang/bevoegdheid: Een collegelid is lid van het dagelijks- en algemeen bestuur.
109
Financieel belang: Jaarlijkse bijdrage op basis van vastgestelde begroting. In de begroting van de gemeente Noordenveld is een bedrag geraamd van ¼ 197.000. Ontwikkelingen: Voor de GR Novatec is 2010, financieel gezien een zwaar jaar geweest. De timmerfabriek Barsema, een 100% deelneming van Novatec, verkeerde 2009 en 2010 als gevolg van de financiële crisis in zwaar weer. Dit heeft eind 2010 geleid tot het faillissement van de timmerfabriek. De deelnemende gemeenten in de GR staan garant voor het exploitatietekort van Novatec. Dit betekent voor 2011 een fors hogere gemeentelijke exploitatiebijdrage dan begroot. Verder zijn in 2010 de eerste contouren zichtbaar geworden van de beoogde nieuwe regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt. In 2011 wordt meer duidelijk over deze regeling. Het streven is dat de nieuwe regeling start op 1 januari 2012. Inmiddels is al wel zoveel duidelijk dat deze nieuwe regeling gepaard zal gaan met zeer forse bezuinigingen. Dit gaat grote gevolgen hebben voor de uitvoeringsorganisaties, waaronder Novatec. Verwacht wordt dat de instroom in de WSW alleen nog maar mogelijk is voor mensen met een zeer beperkte verdiencapaciteit. Dit betekent dat er fundamentele keuzes gemaakt moeten worden over de omvang en opzet van de huidige sw-infrastructuur. Eind 2010 is een stuurgroep gestart die de gevolgen van de nieuwe regeling gaat onderzoeken. In de loop van 2011 komt deze stuurgroep met adviezen over mogelijke samenwerkingsvormen tussen de verschillende uitvoeringsorganisaties. De participatiecommissie, waarin de deelnemende gemeenten zitting hebben, zal hierin een adviserende rol hebben. De gemeenten worden verantwoordelijk voor de uitvoering van de beoogde nieuwe regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt. 4. ISD Noordenkwartier Doel: Uitvoeren van de gemeentelijke taken inzake de sociale zekerheid. Betrokken: Leek, Marum en Noordenveld. Bestuurlijk belang/bevoegdheid: Een collegelid is lid van het dagelijks- en algemeen bestuur. Financieel belang: Gemeentelijke bijdrage is afhankelijk van de uitkeringen en de rijksbijdrage. Ontwikkelingen: Net zoals voor de GR Novatec is de beoogde nieuwe regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt voor de ISD Noordenkwartier een belangrijke ontwikkeling. Deze beoogde regeling hervormt de WWB, WIJ, WSW en de Wajong tot één nieuwe regeling. De nadruk komt te liggen op het zoveel mogelijk mensen met behulp van loondispensatie regulier laten werken. Gelijktijdig wordt fors bezuinigd op het participatiebudget, waaruit de re-integratieactiviteiten worden betaald. Er zullen daarom fundamentele keuzes gemaakt moeten worden over de inzet van de middelen. Als gevolg van de Gemeenschappelijke Regeling moet de ISD voor 1 mei 2011 haar begroting 2012 hebben opgesteld en ingediend. Gelet op de onduidelijkheid rondom de nieuwe regeling is het sterk de vraag of er nu op een verantwoorde manier een betrouwbare begroting voor 2012 gemaakt kan worden. 5. Recreatieschap Drenthe Doel: Behartiging van de belangen van recreatie en toerisme van de deelnemende gemeenten. Betrokken: Alle 12 Drentse gemeenten en de gemeente Ooststellingwerf. Bestuurlijk belang/bevoegdheid: Een collegelid is lid van het dagelijks- en algemeen bestuur.
110
Financieel belang: Jaarlijkse bijdrage op basis van de begroting 2010 en de 1e begrotingswijziging 2010. De begroting 2010 en de 1e wijziging zijn op 24 juni 2009 vastgesteld door de gemeenteraad. Na de 1e wijziging 2010 is de bijdrage vastgesteld op ¼ 60.356 (exploitatiekosten ¼ 38.936 + bijdrage fonds recreatie en toerisme ¼ 21.420) Ontwikkelingen: De 1e begrotingswijziging 2010 is tot stand gekomen naar aanleiding van de gestegen huisvestingskosten (¼ 1.781). 6. Gemeenschappelijke regeling inzake aanleg, instandhouding, beheer en onderhoud van systemen voor de individuele behandeling van afvalwater (IBA’s) Doel: Aanleg, instandhouding, beheer en onderhoud van systemen voor de individuele behandeling van afvalwater. Betrokken: Noordenveld en waterschap Noorderzijlvest. Financieel belang: De bijdrage wordt toegekend op basis van verleende diensten. De kosten hiervoor worden voldaan uit het GRP. Ontwikkelingen: Geen bijzonderheden. 7. Bestuursacademie Noord Nederland (garantieregeling) Doel: Doet dienst als garantieregeling in verband met de afwikkeling van de lopende verplichtingen van de opgeheven gemeenschappelijke regeling BANN. Betrokken: vrijwel alle gemeenten van de provincies Drenthe, Friesland en Groningen, de drie noordelijke provincies en de waterschappen in dat gebied. Bestuurlijk belang/bevoegdheid: De gemeentesecretaris is lid van het algemeen bestuur. Financieel belang: Deelnemersbijdrage: 2010 en 2011 geen Ontwikkelingen: Definitieve beëindiging van de deelnemersbijdrage (en op termijn van de garantieregeling) wordt verwacht. 8. Cevan Doel: Afwikkeling liquidatie in de vorm van het nakomen van afspraken met betrekking tot het personeel na de privatisering (met name wachtgeldverplichtingen) Betrokken: Ongeveer 70 noord Nederlandse gemeenten. De afwikkeling wordt uitgevoerd door het College van Vereffenaars die uit 5 personen bestaat en die de deelnemers uit de drie noordelijke provincies vertegenwoordigen. Financieel belang: De deelnemende partijen zijn verantwoordelijk voor eventuele tekorten van de gemeenschappelijk regeling. De gemeentelijke bijdrage voor 2011 blijft ¼ 0,11 per inwoner en kan worden voldaan uit het geraamde budget. Ontwikkelingen: Geen bijzonderheden Gemeenschappelijke regelingen in liquidatie waarover geen bijzondere ontwikkelingen te melden zijn: 9. ICO 10. GR Afvalverwijdering 11. GGD Noord en Midden Drenthe
111
112
2.4.7 Grondbeleid Inleiding Op 13 mei 2009 is door de gemeenteraad de Nota Grondbeleid vastgesteld. In deze Nota is omschreven op welke wijze de gemeente uitvoering wil geven aan haar grondbeleid. Hiertoe is ook een aantal instrumenten in de nota opgenomen, die op termijn opgesteld worden. Visie grondbeleid in relatie tot de doelstellingen van de programma’s In de Nota Grondbeleid is opgenomen dat de gemeente in principe kiest voor actief grondbeleid in onder andere de navolgende situaties: o o o o
indien de locatie past in de nog op te stellen gemeentelijke structuurvisie; indien de locatie bij uitstek geschikt is om minstens 30% van het bouwvolume te realiseren in de sociale sector en 20% particulier opdrachtgeverschap; indien de locatie bij uitstek geschikt is voor planmatige bedrijfsvestiging dan wel perifere detailhandel; indien de locatie volgens een globale financiële verkenning een winstpotentie heeft zodat deze gelden als dekking kunnen worden ingezet voor minder rendabele projecten en/of voeding van de Algemene Reserve.
In alle andere gevallen zal de gemeente in principe voor facilitair grondbeleid kiezen. In dat geval is onder de Wet ruimtelijke ordening, het verplicht kostenverhaal van toepassing. Het verplicht kostenverhaal heeft als basis een onderbouwd integraal gemeentelijk (ruimtelijk) beleid. Het uitgangspunt is eerst te komen tot privaatrechtelijke afspraken. Het kostenverhaal via het exploitatieplan wordt als laatste middel ingezet. De InterGemeentelijke Structuurvisie (IGS) Leek/Roden vormt een belangrijke basis hiervoor. In 2011 wordt een start gemaakt met het opstellen van een structuurvisie voor het totale gemeentelijk grondgebied om het verhaal van kosten nog beter te verankeren in het gemeentelijk beleid. Voor het IGS gebied heeft de gemeente samen met o.a. de gemeente Leek een gebiedsexploitatie opgesteld. Speciale aandacht gaat bij het kostenverhaal uit naar de bovenplanse verevening, ruimtelijke ontwikkelingen en de kosten voor bovenplanse voorzieningen. De uitvoering van het gemeentelijk grondbeleid De Nota Grondbeleid is een kadernota en de opgave die hieruit volgt is erg groot. In de Nota is een aantal instrumenten benoemd die op termijn opgesteld zullen moeten worden. Een aantal hiervan is tot uitvoering gebracht: de gemeenteraad heeft het kaveluitgifteprotocol vastgesteld en burgemeester en wethouders hebben onlangs de algemene voorwaarden voor gronduitgifte vastgesteld en de gemeenteraad heeft een notitie grondprijzen vastgesteld. Bij het realiseren van door haar gewenste gebiedsontwikkelingsprojecten volgt de gemeente hetgeen gesteld is in de Nota Grondbeleid. Zij handelt waar mogelijk op basis van vastgesteld beleid of protocollen, zij berekent de haalbaarheid in de diverse planfases en stelt uiteindelijk een grondexploitatie op die door de gemeenteraad wordt vastgesteld.
113
Financiële resultaten van de grondexploitatie Een uitgangspunt bij grondexploitaties is het minimaal realiseren van een financieel sluitende exploitatie. Uiteraard heeft het de voorkeur dat alle kosten worden verhaald in de grondopbrengsten. Helaas is dat niet altijd mogelijk en dient gekomen te worden tot een sluitende exploitatie door bijdragen uit externe, dan wel eigen middelen. In het verslagjaar zijn geen exploitaties afgesloten en geen “winsten” genomen. Door de recessie is ook bij Noordenveld de belangstelling voor bouwkavels op bedrijfslocaties afgenomen. Naar verwachting zal de economie geruime tijd nodig hebben om hierin verandering te brengen. Wellicht komt de vraag naar bedrijventerreinen ook op middellange termijn niet meer op het oude niveau terug. In verband met deze ontwikkelingen is de verwachte uitgifte van bouwkavels voor Haarveld bijgesteld. Dit leidt tot extra rentelasten in de exploitatieopzet. In de jaarrekening is rekening gehouden met een niet geraamde kostenpost van ¼ 900.000. Dit bedrag maakt onderdeel uit van het jaarresultaat van deze gemeenterekening. Van de boekwaarde van de kosten van de regiovisie is, conform raadsbesluit, ¼ 797.000 afgeboekt ten laste van de reserve grondexploitatie. Het betreft de jaarlijkse bijdrage aan de regio Groningen-Assen.
A. Voor de navolgende complexen zijn exploitatiebegrotingen door de gemeenteraad vastgesteld: (bedragen x ¼ 1.000): Complex
Woningbouw: 1.Roderveld IV 2.V.m. Centrumschoollocatie Peize 3.Veldkampen Een 4.Lange Streeken II 5.Brinkhofweide 6.Ronerborg 7.Helterbult Bedrijventerreinen en overige: 8.De Westerd 9.Haarveld 10.Natuurvrienden 11.Woldzoom Totaal
Boekwaarde
Geprognosticeerd eindresultaat
Project gereed eind jaar
Datum Raadsbesluit exploitatieopzet
1.437 104 -142 925 186 464 -274
1.856 178 76 2.202
2014 2011 2012 2015
27 nov 2008 22 sept 2010 22 dec 2010 22 sept 2010
0
2012
8 dec 2010
656 4.749 371 37 8.513
134 0 430 59
2012 2025 2016 2012
22 dec 2010 2011 2011 2011
Voor de complexen 1, 5 en 6 worden nog nieuwe exploitatieopzetten aan de gemeenteraad ter vaststelling aangeboden.
114
B. Nog niet in exploitatie zijnde complexen (bedragen x ¼ 1.000): Complex
Boekwaarde
1.Oosterveld Norg 2.Oude Velddijk 3.Regiovisie 4.Uitbreiding bedrijventrerrein Westeres Totaal
Oppervlakte
2.117 354 11.530 91 14.092
10.43.50 66.96 55.56.42 00.28.10
Gemiddelde prijs per m²
20,29 52,87 20,75 32,38
Aan de ‘nog niet in exploitatie genomen gronden’ wordt, behoudens de Regiovisie, geen rente toegerekend. Het renteverlies over deze investeringen komt ten laste van de algemene middelen. De boekwaarde van de Regiovisie is als volgt opgebouwd: Grondverwerving ¼ 8.536.000 Voorbereidingskredieten “ 592.000 Kosten transferium “ 95.000 Kosten eigen personeel “ 502.000 Rentekosten “ 1.805.000 Totaal ¼ 11.530.000 C. Overige voorraden (bedragen x ¼ 1.000): Complex 1.Een Hoofdstraat 2.De Carré 3.Masterplan 4.Revitalisering industrieterrein 5.Voorraden bedrijfskavels Totaal
Boekwaarde 183 1.054 1.067 468 535 3.307
Ook aan deze voorraden wordt geen rente toegerekend. Winstneming Uit hoofde van het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV), artikel 16, kan onder bepaalde voorwaarden tussentijdse winstneming op het gerealiseerde deel van een complex plaatsvinden. Dit kan alleen bij grote projecten die vele jaren duren en onderverdeeld zijn in duidelijk herkenbare delen. Gelet op de tijdsduur van de uitvoering van de toekomstige projecten zal geen tussentijdse winst worden genomen. Zoals reeds vermeld zijn in het verslagjaar ook geen “winsten” genomen. Reserve grondexploitatie Met het uitvoeren van grondexploitaties worden door de gemeente risico’s gelopen. Deze risico’s kunnen in twee groepen worden ingedeeld. Reguliere risico’s doen zich regelmatig voor en zijn veelal goed meetbaar. Deze risico’s zijn in beginsel goed in te schatten en te ondervangen door het afsluiten van een verzekering of het treffen van een voorziening. Met de resterende groep risico’s wordt bedoeld de risico’s die onvoldoende onder controle kunnen worden gehouden door stuur- en beheersmaatregelen en waarvoor (nog) geen specifie115
ke voorzieningen zijn of kunnen worden getroffen. Als voorbeelden kunnen worden genoemd de risico’s van vroegtijdige grondverwerving, bodemvervuiling, dalende conjunctuur voor woningbouw etc. De reserve grondexploitatie dient als weerstandsvermogen voor de “resterende risico’s”. Voor de noodzakelijke omvang van het weerstandsvermogen bestaan geen wetenschappelijke normen. Iedere organisatie zal aan de gewenste omvang op haar eigen wijze, gelet op haar eigen situatie, zelf invulling moeten geven. Uitgangspunt is wel dat de omvang van het weerstandsvermogen in verhouding moet staan tot de risico’s die de gemeente Noordenveld loopt. Als norm kan worden gesteld, dat de weerstandscapaciteit 10% van de boekwaarde van de grondexploitaties dient te bedragen. Om de reserve grondexploitatie op dit niveau te verkrijgen en in stand te houden dienen toekomstige voordelige resultaten op grondexploitaties aan de reserve te worden toegevoegd. Indien de reserve de gewenste omvang van 10% van de boekwaarde overschrijdt wordt het meerdere in principe afgeroomd t.b.v. de algemene middelen van de gemeente. Momenteel zijn diverse projecten in ontwikkeling waardoor de boekwaarde de komende jaren behoorlijk zal toenemen. Voorts zullen in de komende jaren in het kader van de regiovisie investeringen moeten worden gepleegd. De reserve grondexploitatie bedraagt ruim ¼ 3,1 miljoen, terwijl de boekwaarde van de grondcomplexen bijna ¼ 26 miljoen bedraagt. Gelet op de te verwachten investeringen in de komende jaren is de reserve niet afgeroomd ten gunste van de algemene middelen. Reserve bovenwijkse voorzieningen Als gevolg van een nieuwe locatie kunnen er ook kosten ontstaan buiten de grenzen van het exploitatiegebied. Door de realisatie van een locatie moet bijvoorbeeld de infrastructuur (wegen) worden aangepast. De kosten van die bovenwijkse voorziening kunnen worden toegerekend aan de locatie naar rato van het profijt dat deze locatie heeft van de voorziening. De bestaande reserve voor bovenwijkse voorzieningen bedraagt ¼ 527.000.
116
J a a r re k e n i n g
117
118
3.1 Resultaat en bestemming Resultaat In de najaarsnota is een prognose afgegeven van een nadelig jaarresultaat over 2010 van ¼ 430.000. Dit tekort is voor een bedrag van ¼ 317.000 veroorzaakt door het overschrijden van de eenmalige ruimte. Dit betekent dat het structurele tekort in de najaarsnota is geraamd op ¼ 113.000. Het nadelig jaarresultaat over 2010 is definitief uitgekomen op ¼ 422.000. In dit resultaat is een aantal mee- en tegenvallers verwerkt die bij het samenstellen van de najaarsnota nog niet bekend waren. Zo is nadien meer duidelijkheid ontstaan over de financiële gevolgen van het in staat van faillissement verkerende bouwbedrijf Barsema. Hoewel het faillissement nog niet is uitgesproken dient in de jaarrekening wel rekening te worden gehouden met een (voorlopige) financiële tegenvaller. Op basis van de nu beschikbare gegevens zal de eenmalige extra last voor onze gemeente ¼ 700.000 bedragen. Voor nadere informatie wordt verwezen naar de toelichting op de exploitatierekening. Door de recessie is ook bij Noordenveld de belangstelling voor bouwkavels op bedrijfslocaties afgenomen. Naar verwachting zal de economie geruime tijd nodig hebben om hierin verandering te brengen. Wellicht komt de vraag naar bedrijventerreinen ook op middellange termijn niet meer op het oude niveau terug. In verband met deze ontwikkelingen is de verwachte uitgifte van bouwkavels voor Haarveld bijgesteld. Dit leidt tot extra rentelasten in de exploitatieopzet. Op grond van de voorschriften dient een onafwendbaar negatief saldo, zodra deze bekend is, in de jaarrekening als last te worden opgenomen. Dit feit heeft in deze jaarrekening geleid tot een extra kostenpost van ¼ 900.000. In het volgende overzicht zijn de belangrijkste verschillen weergegeven tussen het definitieve jaarresultaat en de raming van het tekort bij de najaarsnota. Raming tekort najaarsnota Nadelig: Exploitatie Haarveld Faillissement Barsema Overschrijding onderhoudsnorm Flankerend beleid
Voordelen: Overheveling budgetten Kapitaallasten/saldo rente
¼ “ “ “
¼ “
¼
430.000
“ ¼
2.046.000 2.476.000
900.000 700.000 208.000 238.000
811.000 362.000
119
Exploitatiekosten Novatec ISD Noordenkwartier Leerlingenvervoer Salariskosten Brandweer Saldo overige afwijkingen
“ “ “ “ “ “
200.000 115.000 113.000 112.000 110.000 231.000 “ ¼
Jaarresultaat
2.054.000 422.000
Voor een nadere analyse wordt verwezen naar het onderdelen “Toelichting op de exploitatierekening” en “Algemene dekkingsmiddelen”. Dekking nadelig resultaat De reserve grondexploitatie bedraagt aan het einde van het verslagjaar ¼3.114.000. Deze reserve is bedoeld als buffer voor financiële risico’s van de grondcomplexen. De geraamde tegenvaller voor bedrijvenpark Haarveld ad ¼900.000 dient ten laste van deze reserve komen. Het jaarresultaat is mede tot stand gekomen, doordat budgetten (nog) niet zijn besteed. Voor een aantal van deze budgetten worden echter nog wel verplichtingen aangegaan. Het gaat hierbij om een bedrag van ¼ 2.282.000, waarvan ¼ 1.471.000 ten laste van subsidies, reserves en voorzieningen. Voor een bedrag van ¼ 811.000 dient dus voor 2011 nog dekkingsmiddelen te worden aangewezen. Voor een overzicht van de budgetten wordt verwezen naar de bijlage bij deze jaarstukken. Resumerend leidt dit tot de volgende uitkomst: nadelig jaarresultaat ¼ 422.000 beschikbaar stellen voor budgetten “ 811.000 tekort ¼ 1.233.000 dekking reserve grondexploitatie “ 900.000 resterend tekort ¼ 333.000 Het resterend tekort zal ten laste van de algemene reserve worden gebracht.
120
B a la n s
121
3.2. Balans (x ¼ 1.000)
Ultimo 2009
Ultimo 2010
VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Investeringen economisch nut Investeringen maatschappelijk nut Financiële vaste activa Kapitaalverstrekking aan: -deelnemingen Leningen aan: -deelnemingen Overige langlopende leningen u/g
74.626 62.234 12.392
73.418 62.233 11.185
2.277
2.267
690
690
1.396 191
1.396 181
Totaal vaste activa
76.903
75.685
28.020
25.947
VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Grondexploitaties Overige grond- en hulpstoffen Gereed product Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar Vorderingen op openbare lichamen Overige vorderingen
28.000 13 7
25.912 13 22 6.051
3.987 2.064
Liquide middelen Kassaldi Banksaldi
5.294 2.969 2.325
72 1 71
Overlopende activa
Totaal vlottende activa Totaal-generaal
122
13 2 11
1.169
1.046
35.312
32.300
112.215
107.985
Ultimo 2009
Ultimo 2010
VASTE PASSIVA Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserves Nog te bestemmen resultaat 2009 Nog te bestemmen resultaat 2010 Voorzieningen Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s Onderhoudsegalisatievoorzieningen Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting Vaste schulden met een rentetypische looptijd van 1 jaar of langer Onderhandse leningen van binnenlandse banken Door derden belegde gelden
33.568 3.269 23.570 6.729
30.371 9.527 21.266 -422
4.725
4.451
2.116 2.170
1.867 2.107
439
477
49.182 48.916 266
Totaal vaste passiva
54.206 54.091 115
87.475
89.028
VLOTTENDE PASSIVA Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar Banksaldi Kasgeldlening Overige schulden
7.797
15.718 4.425 7.000 4.293
Overlopende passiva
Totaal vlottende passiva Totaal-generaal Gewaarborgde geldleningen
123
3.735 0 4.062 9.022
11.160
24.740
18.957
112.215
107.985
5.051
4.909
124
P r o g ra m m a r e k e n in g
125
3.3 Programmarekening (x ¼ 1.000)
Burger en bestuur Integrale veiligheid Beheer openbare ruimte Economische ontwikkeling Onderwijs Sport Cultuur Recreatie en toerisme Werk en inkomen Zorg en welzijn Milieubeheer Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Sub-totaal programma’s Omschrijving algemene dekkingsmiddelen: Lokale heffingen Algemene uitkeringen Dividend Saldo financieringsfunctie Overige algemene dekkingsmiddelen Sub-totaal algemene dekkingsmiddelen
Raming Raming Realisatie begrotingsjaar begrotingsjaar begrotingsjaar voor wijziging na wijziging 4.375 5.239 5.150 2.147 2.200 2.012 9.568 11.203 7.967 253 285 1.171 4.068 4.399 4.428 1.905 2.124 1.889 1.830 1.955 1.752 391 692 379 2.624 3.097 3.397 8.750 8.821 8.242 -287 -96 -775 1.698 37.322
4.300 44.219
2.818 38.430
-4.730 -27.386 -41 -2.541
-4.730 -27.836 -222 -2.506
-4.745 -27.920 -221 -2.383
224
107
127
-34.474
-35.187
-35.142
89
0
0
2.937
9.032
3.288
-599
-137
-1.586
-3.322
-372
5 1 1 -100 86
3 -19 -24 -407 -100 215
-47 -19 -24 -99 -100 447 541
76 -1.440 -2.957
-2.148 -2.202 -8.603
-899 -2.157 -2.866
-20
429
422
Onvoorzien Resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves: Burger en bestuur Integrale veiligheid Beheer openbare ruimte Economische ontwikkeling Onderwijs Sport Cultuur Recreatie en toerisme Werk en inkomen Zorg en welzijn Milieubeheer Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Algemene dekkingsmiddelen Sub-totaal mutaties reserves Resultaat na bestemming
126
3.4.1 Begrotingsrechtmatigheid
De gemeentelijke begroting is onderdeel van het normenkader. De gemeentewet bepaalt immers dat slechts uitgaven mogen worden gedaan tot de bedragen die hiervoor in de begroting zijn opgenomen. Op grond van artikel 189, lid 3 van de Gemeentewet, zijn alle begrotingsoverschrijdingen (en daarmee overeenstemmende balansmutaties) onrechtmatig. Bij de afweging van de relevantie van deze onrechtmatige lasten is het criterium “passend binnen het door de Raad uitgezette beleid” van toepassing. In geval van strijd met een wettelijke bepaling of met een door de Raad genomen beslissing is duidelijk dat een en ander niet “passend” is en dus sprake is van onrechtmatigheid. Indien de overschrijdingen wel passen binnen het gemeentelijke beleid en niet in strijd zijn met wettelijke bepalingen kan de gemeenteraad de overschrijdingen alsnog accorderen bij de behandeling van de jaarrekening. Uit de jaarstukken blijkt, dat de lasten van de volgende overschreden: baten lasten - economische ontwikkeling ¼1.188.000N ¼ 302.000V - onderwijs “1.727.000N “1.698.000V - werk & inkomen “ 855.000N “ 555.000V
programma’s in 2010 zijn saldo ¼886.000N “ 29.000N “ 300.000N
In het onderdeel ‘3.4.4 Toelichting exploitatierekening per programma’ worden de oorzaken van deze lastenvermeerderingen nader aangegeven. Uit de argumentatie blijkt dat de overschrijdingen passen binnen het door de gemeenteraad vastgestelde beleid zodat geen sprake is van begrotingsonrechtmatigheid. Voorgesteld wordt dan ook om deze overschrijdingen alsnog te accorderen.
127
3.4.2 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling De grondslagen voor waardering en resultaatbepaling zijn onder andere gebaseerd op het BBV welke per 1 januari 2004 in werking is getreden. Materiële vaste activa De activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijging- of vervaardigingprijs. Op de waarde van activa met een economisch nut mogen vanaf 1 januari 2004 geen bijdragen van reserves meer in mindering worden gebracht. Specifieke investeringsbijdragen van derden dienen wel met de betreffende investeringslasten te worden verrekend; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Op investeringen wordt vanaf het moment van ingebruikneming lineair afgeschreven op basis van de verwachte gebruiksduur, zoals opgenomen in de financiële verordening artikel 212. Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven. In afwijking van de bepalingen in de financiële verordening worden de activa van vóór de invoering van verordening ex art 212 gemeentewet afgeschreven op basis van het destijds geldende afschrijvingsbeleid. Onder de materiele vaste activa bevinden zich eigendommen van de gemeente Noordenveld die in erfpacht zijn uitgegeven. Hiertoe behoren onder andere de sportveldcomplexen in Roden (Norgerweg en Hullenweg), Nieuw Roden (Zevenhuisterweg) en Peize (Hereweg). Voorraden De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Er wordt, behoudens de Regiovisie, geen rente bijgeschreven op de boekwaarde van deze voorraden. Met betrekking tot de regiovisie is met de gemeente Leek overeengekomen dat jaarlijks 5% rente over de boekwaarde wordt berekend. De als onderhanden werk opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingprijs De vervaardigingprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouw- en woonrijpmaken), en een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. De overige grond- en hulpstoffen (magazijnvoorraden) worden gewaardeerd tegen standaard verrekenprijzen die zijn gebaseerd op de gemiddelde betaalde inkoopprijs. Gerede producten worden gewaardeerd tegen de kostprijs of tegen de marktwaarde. Overige activa De overige activa worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Bestemmingsreserves Bestemmingsreserves worden alleen ingesteld indien de gemeenteraad daartoe als zodanig een besluit heeft genomen. Op deze reserves wordt geen rente bijgeschreven tenzij de gemeenteraad hiertoe uitdrukkelijk heeft besloten. 128
Voorzieningen Voorzieningen worden op grond van het BBV gevormd voor: * verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op balansdatum onzeker is doch redelijkerwijs te schatten; * bestaande risico’s op balansdatum terzake van verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs te schatten is; * kosten die in een volgend begrotingsjaar worden gemaakt maar de oorsprong hebben in het begrotingsjaar of een eerder begrotingsjaar en de voorziening strekt tot kostenegalisatie; * van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden (bijdragen van overheden zijn verantwoord onder de overlopende passiva). Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting en/of het voorzienbare verlies. De onderhoudsegalisatievoorzieningen dienen gebaseerd op de meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen. In de paragraaf ‘onderhoud kapitaalgoederen’ wordt nader ingegaan op de ontwikkelingen met betrekking tot het onderhoud van kapitaalgoederen. In de balanspresentatie is overeenkomstig de voorschriften een onderscheid gemaakt tussen de volgende categorieën voorzieningen: a. voor verplichtingen, verliezen en risico’s; b. onderhoudsegalisatievoorzieningen; c. door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting. Ad b. Tot deze categorie voorzieningen worden gerekend instandhouding gebouwen, sport en instandhouding riolering. Ad c. Tot de categorie ‘door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting’ behoren o.a. het parkeerfonds. Vaste schulden Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van een jaar of langer. Overige passiva De overige passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Exploitatie De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. 129
Winsten uit grondexploitatie worden slechts genomen indien en voor zover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Zolang daarvan geen sprake is worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingkosten in mindering gebracht. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar gesteld wordt. Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming te weten vier jaar. Indien er sprake is van (éénmalige) schokeffecten (bijv. reorganisaties) wordt wel een verplichting gevormd.
130
3.4.3 Toelichting balans Vaste activa Immateriële vaste activa Per ultimo 2010 zijn geen posten opgenomen onder de immateriële activa. Materiële vaste activa De materiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen: a. investeringen met een economisch nut; b. investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut. Ad a. Investeringen met een economisch nut Investeringen met een economisch nut zijn investeringen die op enigerlei wijze kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten. Het onderstaande overzicht geeft de (verplichte) onderverdeling en het verloop van de boekwaarde van de investeringen met economisch nut weer (bedragen x ¼ 1.000): Boekwaarde 01-01-2010 Gronden en terreinen W oonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Vervoersmiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële activa
2.027 20 38.052
Investeringen
Afschrijvingen
106
Bijdragen derden
Boekwaarde 31-12-2010
538
1.191
138 2 2.052
147
1.457 18 37.044
14.516 55
2.626 142
989 19
-280 13
16.433 165
2.106 5.458 62.234
175 936 5.176
433 1.091 4.724
35 453
1.848 5.268 62.233
De afschrijving op gronden en terreinen heeft betrekking op sportcomplexen. Het betreft de kosten van aanleg van parkeerterreinen, tennisbanen, etc. De negatieve bijdrage derden bij grond-, weg- en waterbouwkundige werken heeft betrekking op een verschuiving van het onderdeel Gronden en terreinen. Het betreft een correctie over 2009. Ad b. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut Op grond van het BBV worden investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut in principe niet geactiveerd. Om budgettaire redenen mag hiervan worden afgeweken. Infrastructurele werken in de openbare ruimte, zoals bijv. wegen, pleinen, bruggen, openbare verlichting en parken worden, conform de vastgestelde verordening, geactiveerd en afgeschreven in 20 jaar. De ondergrond van deze werken wordt daarbij als integraal onderdeel van het werk beschouwd (en dus ook afgeschreven). Voor zover in voorkomende gevallen een snellere budgettaire dekking mogelijk is, zal op dergelijke activa overigens (resultaatafhankelijk) extra worden afgeschreven. De boekwaarden moeten dus nadrukkelijk als nog te dekken investeringsrestanten worden gezien. (Bedragen x ¼ 1.000) Grond-, weg- en waterbouwkundige werken
Boekwaarde 01-01-2010 12.392
Investeringen
Afschrijvingen
634
1.302
131
Bijdragen derden 539
Boekwaarde 31-12-2010 11.185
Voor een specificatie van de investeringen en bijdragen derden wordt verwezen naar de staat van investeringen. Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa gedurende het jaar 2010 wordt in onderstaand overzicht weergegeven: (Bedragen x ¼ 1.000) Kapitaalverstrekking aan: - deelnemingen Leningen aan: - deelnemingen Overige langlopende leningen
Boekwaarde 01-01-2010
Vermeerderingen
Aflossing
690 1.396 191 2.277
Boekwaarde 31-12-2010 690
20 20
30 30
1.396 181 2.267
Kapitaalverstrekking (aan deelnemingen) Onder kapitaalverstrekking aan deelnemingen wordt verstaan participaties in het aandelenkapitaal van NV’s en BV’s. De aandelen zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingprijs. De gemeente Noordenveld heeft aandelen in: ¼ “
Bank Nederlandse Gemeenten Waterleidingmaatschappij Drenthe
69.816 2.450
(30.771 aandelen) (68 aandelen)
Bij de verkoop van de aandelen Essent in 2009 hebben de verkopende aandeelhouders een belang gehouden in een aantal speciale vennootschappen, opgericht ter bewaking en registratie van hun rechten en verplichtingen uit hoofde van de verkoop van de aandelen Essent NV, te weten: - Enexis Holding NV ¼ 48.367 - Vordering op Enexis BV “ 14 - Verkoop Vennootschap BV “ 14 - Essent Milieu Holding NV “ 1 - Vordering Verkoop Vennootschap BV “ 569.760 - CBL Vennootschap BV “ 14 - Claim Staat Vennootschap BV “ 14 Voor de deelneming in de Vordering op Verkoop Vennootschap BV is een voorziening gevormd. Voor een toelichting wordt verwezen naar het onderdeel Voorzieningen. Leningen (aan deelnemingen) In het verleden zijn door de voormalige gemeenten Norg, Peize en Roden achtergestelde leningen verstrekt aan Essent (¼ 114.353). Uit de verkoopovereenkomst met Essent vloeien nog de volgende leningen aan deelnemingen voort: - Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV ¼ 1 - Vordering op Enexis BV “ 1.281.760
132
Overige langlopende leningen Per ultimo 2010 staan de volgende hoofdsommen nog uit: ¼ 112.000 “ 42.000 “ 27.000
Bibliotheek Peize Personeelsvereniging gemeente Fietsprivé personeel gemeente
Vlottende activa Voorraden De in de balans opgenomen voorraden worden uitgesplitst naar de volgende categorieën (x ¼ 1.000): 2009 2010 Grondexploitaties 28.000 25.912 Overige grond en hulpstoffen 13 13 22 Gereed product en handelsgoederen 7 28.020 25.947
Met betrekking tot een specificatie van de grondcomplexen wordt verwezen naar de paragraaf grondexploitatie. In de paragraaf grondbeleid is vermeld dat voor het verwachte verlies op grondcomplexen een voorziening moet worden getroffen die wordt afgetrokken van de waarde van het actief. Na afwaardering van ¼ 0,9 miljoen op het complex Haarveld zijn er geen grondcomplexen waarop een nadelig resultaat wordt verwacht. Uitzettingen korter dan 1 jaar De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening is bepaald conform de richtlijnen zoals opgenomen in het treasurystatuut. De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van een jaar of minder kunnen als volgt worden gespecificeerd (x ¼ 1.000): 2010 2009 Vorderingen op: - openbare lichamen 3.987 2.969 - overige 2.201 2.467 -142 voorziening dubieuze debiteuren -137 2.325 2.064 6.051 5.294 Het BBV schrijft voor dat in de balanspresentatie de voorziening dubieuze debiteuren in mindering moet worden gebracht op het saldo aan uitstaande vorderingen per ultimo van het verslagjaar.
133
De vorderingen zijn op de mate van inbaarheid beoordeeld. In het verslagjaar is ¼ 61.000 als mogelijk oninbaar aangemerkt en toegevoegd aan de voorziening. Als definitief oninbaar is in het verslagjaar ¼ 56.000 ten laste van de voorziening afgeboekt. Liquide middelen Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten (x ¼ 1.000): 2010 2009 Kassaldi 1 2 Banksaldi 71 11 72 13 Overlopende activa De post overlopende activa kan als volgt worden onderscheiden (x ¼ 1.000): 2010 2009 Vooruitbetaalde bedragen 296 192 854 Nog te ontvangen bedragen 873 1.169 1.046 Vaste passiva Eigen vermogen Het in de balans opgenomen eigen vermogen bestaat uit de volgende posten (x ¼ 1.000): 2009 2010 Algemene reserve 3.269 9.527 Nog te bestemmen jaarresultaat 2009 6.729 Nog te bestemmen jaarresultaat 2010 -422 Bestemmingsreserves 23.570 21.266 Het verloop in 2010 wordt in onderstaand overzicht per soort reserve weergegeven: (Bedragen x ¼ 1.000)
Algemene res erve Jaarresultaat 2009 Bestemmingsres erves
Saldo 01-01-2010
3.269 6.729 23.570
Toevoeging
7.005 2.606
Onttrekking
747 6.729 4.910
Vermindering ter dekking van afschrijvingen
Saldo 31-12-2010
9.527 0 21.266
Algemene reserve In totaal is, op grond van diverse raadsbesluiten, ¼ 747.000 aan de algemene reserve onttrokken. Een deel van het jaarresultaat 2009 (¼ 5.972.000) is toegevoegd aan de algemene reserve. Bij de vaststelling van de nota reserves en voorzieningen 2010 heeft een herschikking plaatsgevonden van diverse reserves en voorzieningen. Door het afromen van de reserve WMO en het opheffen van de reserve begraafplaats Veenhuizen is respectievelijk ¼ 1.000.000 en ¼ 33.000 aan de algemene reserve toegevoegd.
134
Op de reserve ligt nog een begroot beslag van ¼ 3.537.000 op basis van genomen raadsbesluiten in 2011 en voorgaande jaren. Specificatie toekomstige onttrekkingen: - bijdrage Kolonie in Beeld, Veenhuizen - bijdrage in Vitaal Veenhuizen - bijdrage in aankoop Klein Soestdijk, Veenhuizen - transitieplan Veenhuizen - landschapsontwikkelingsplan - herinrichting kruising Schoolstraat-Hoofdstraat, Een - herinrichting deel Peesterstraat, Norg - meeliftprojecten gvvp - herinrichting Eenerstraat, Norg - overige maatregelen ikv GVVP - parkeerterrein Schapendrift Norg en Hullenweg Roden - millenniumdoelen - bijdrage in inrichtingsplan/waterberging Peize - bestuurlijke vernieuwing/verbetering bedrijfsvoering *) - langlopende opleidingen 2011 - bijdrage in ontwikkelingsbureau Veenhuizen 2011 - opstellen structuurvisie 2011 - meeliftprojecten gvvp 2011 - privatisering tennisaccommodatie Norg 2011
¼ 862.000 “ 53.000 “ 125.000 “ 48.000 “ 25.000 “ 8.000 “ 63.000 “ 98.000 “ 362.000 “ 275.000 “ 429.000 “ 10.000 “ 645.000 “ 164.000 “ 33.000 “ 60.000 “ 70.000 “ 100.000 “ 107.000 ¼ 3.537.000
*) Op 31 januari 2011 is bericht ontvangen dat een subsidieaanvraag in het kader van het Europees Sociaal Fonds is toegekend. De bijdrage van de algemene reserve is derhalve met ¼ 120.000 verlaagd. De vrije bestedingsruimte na de raadsvergadering van maart 2011 bedraagt: Saldo 31 december 2010 Dotaties Onttrekkingen Vrij aanwendbaar per maart 2011
¼ 9.527.000 “ 797.000 “ 3.537.000 ¼ 6.787.000
Op 20 mei 2011 zal in het kader van de herinrichting Roden-Norg de eigendomsoverdracht (inbreng en toedeling van gronden) plaatsvinden. Op basis van een over bedeling van gronden dient medio 2012/2013 rekening gehouden te worden met een bijbetaling door de gemeente Noordenveld van ruim ¼ 300.000. Specificatie dotaties Op de algemene reserve zijn de kosten van ontsluiting en het nemen van verkeerskundige maatregelen ten bate van nieuwbouw obs de Eskampen in mindering gebracht. In het raadsbesluit van 13 augustus 2008 is opgenomen dat, als er een exploi-
135
tatie is geopend van het gebied van de oude school, de kosten ten laste van deze exploitatie worden gebracht. Het krediet bedraagt ¼ 222.000. Op de algemene reserve zijn de kosten van de aansluiting van het plangebied groenstrook Woldzoom in mindering gebracht. Te zijner tijd zal de onttrekking worden aangevuld met de opbrengsten (¼ 575.000) uit de herontwikkeling van de locatie Ronerborg. Het krediet, beschikbaar gesteld in 2004, bedraagt ¼ 600.000. (Nog te bestemmen) jaarresultaat Jaarresultaat 2010 Voor de bestemming van het jaarresultaat 2010 (- ¼ 422.000) wordt verwezen naar het hoofdstuk ‘Resultaat en bestemming’. Bestemmingsreserves De stand ultimo verslagjaar per reserve is: (Bedragen x ¼ 1.000) Bovenwijks e voorzieningen Volkshuis vesting Grondexploitatie Aankoop kunstwerken Luchtfoto’s Mitigerende maatregelen NAM-loc atie W MO Lokaal onderwijsbeleid Recreatie en toerisme Modernis eringsfonds Molenduinbad Saneringsfonds recreatie en toerisme Begraafplaats Veenhuizen Onderhoud kapitaalgoed. BTW -compens atiefonds Dekking kapitaallasten Egalis atieres erve ISD Reserve riolering Frictiekosten Overgeboekte budgetten
Saldo 01-01-2010
Toevoeging
512 4.424 3.819 11 48
15 89 92 1 14
178 2.442 230 211
490 7
79
2
15 33 4.241 683 6.285 100 259 0 0 23.570
34 314 541 250 757 2.606
Onttrekking
Dekking afschrijvingen
Saldo 31-12-2010
14
527 4.307 3.114 12 48
1.044 54 70
178 1.888 183 141
206 797
81
33 917 339 492 100 87 757 4.910
15 0 3.324 378 6.107 0 800 163 0 21.266
Hierna volgt een nadere uiteenzetting van de aard en reden van de bestemmingsreserves en de mutaties die hebben plaatsgevonden. Reserve bovenwijkse voorzieningen De reserve is in het verleden gevormd door een opslag op de grondprijzen ten behoeve van het treffen van bovenwijkse gemeenschapsvoorzieningen. Met de invoering van het BTW compensatiefonds zijn de fiscale bestedingsvoorwaarden van de reserve bovenwijkse voorzieningen vervallen. Aan de reserve wordt jaarlijks rente toegevoegd. Reserve volkhuisvesting De reserve is gevormd uit de volkshuisvestingsreserves van de voormalige gemeente Norg en Peize. Uit de reserve worden bijdragen verstrekt ten behoeve van volkshuis-
136
vestelijke doelen. Aan de reserve wordt jaarlijks rente (inflatiepercentage) toegevoegd. Op de reserve ligt nog een begroot beslag van ¼ 1.400.000. In de Raad van 24 februari 2010 is door de gemeenteraad besloten in te stemmen met een packagedeal met stichting Actium, inhoudende dat het voor de bouw van het appartementencomplex op de Brinkhofweide te Norg beschikbaar gestelde krediet tevens beschikbaar te stellen voor de herstructurering Hekakkerstraat e.o. te Norg en het project sociale woningbouw in De Carré te Nieuw Roden. Reserve grondexploitatie De reserve grondexploitatie dient als weerstandsvermogen voor toekomstige risico’s. Voor de noodzakelijke omvang van het weerstandsvermogen bestaan geen wetenschappelijke normen. Iedere organisatie zal aan de gewenste omvang op haar eigen wijze, gelet op haar eigen situatie, zelf invulling moeten geven. Uitgangspunt is wel, dat de omvang van het weerstandsvermogen in verhouding moet staan tot de risico’s die de gemeente Noordenveld loopt. Als norm kan worden gesteld, dat de weerstandscapaciteit 10% van de boekwaarde van de grondexploitaties dient te bedragen. Per 31 december 2009 is de reserve verlaagd met ¼ 92.000 in verband met een verwacht verlies op de grondcomplexen de Westerd, Haarveld en Een Zuid. Per balansdatum ultimo 2010 zijn geen toekomstige verliezen geprognosticeerd. In het verslagjaar is ¼ 797.000 van de reserve afgeboekt in verband met het raadsbesluit om de gemeentelijke bijdrage (periode 2007 t/m 2010) aan het Regiofonds ten laste van de reserve grondexploitatie te brengen. De reserve bedraagt ultimo het verslagjaar ¼ 3.114.000. Hierop moet de afwaardering van het complex Haarveld nog in mindering worden gebracht. Reserve aankoop kunstwerken De reserve is gevormd ten behoeve van de aankoop van kunstwerken voor culturele doeleinden. Reserve luchtfoto’s Om de drie jaar wordt door middel van het maken van luchtfoto’s informatie gegenereerd ten behoeve van onder andere de Grootschalige Basis Kaart. Daartoe wordt jaarlijks de reserve gedoteerd met een vast bedrag van ¼ 14.000. Reserve mitigerende maatregelen NAM-locatie Bij de realisatie van het UGS-project te Langelo is door de NAM een bedrag aan de gemeente overgemaakt voor het treffen van mitigerende maatregelen rondom de gaslocatie. De gelden zijn in een reserve gestort ten bate van de aankoop en ruil van gronden rondom de locatie. Na verwerving van de gronden kan door middel van aanplant de locatie landschappelijk beter worden ingepast. Op een restantkrediet uit 2004, groot ¼ 83.000, dienen nog uitgaven, ten laste van de reserve, te worden verricht. In de vergadering van 29 maart 2007 is door de gemeenteraad een aanvullend krediet beschikbaar gesteld van ¼ 95.000 waarna de reserve geheel is uitgeput. In het verslagjaar zijn geen uitgaven ten laste van de reserve gebracht.
137
Reserve Wet Maatschappelijke Ondersteuning Door de gemeenteraad is een bestemmingsreserve ingesteld teneinde niet bestede rijksmiddelen te oormerken en te storten in deze reserve. De reserve is in 2009 geëvalueerd in de nota reserves en voorzieningen. Besloten is het maximum van de reserve te bepalen op 10% van de exploitatieomvang van de WMO. Voor schommelingen hoger dan 10% geldt de algemene reserve als buffer. Hieruit voortvloeiende is de reserve in 2010 met ¼ 1.000.000 afgeroomd ten gunste van de algemene reserve. In het verslagjaar is ¼ 73.000 rente toegevoegd. Daarnaast is ¼ 417.000, als gevolg van een gunstig exploitatieresultaat, aan de reserve toegevoegd. Bij de najaarsnota 2010 is besloten om ¼ 329.000 beschikbaar te stellen voor diverse taken op het gebied van maatschappelijke ondersteuning. Hiervan wordt ¼ 290.000 ten laste van de reserve gebracht. In het verslagjaar is hierop ¼ 44.000 uitgegeven. Er ligt derhalve nog een beslag op de reserve van ¼ 246.000. Reserve lokaal onderwijsbeleid De reserve is gevormd ten behoeve van het oplossen van eventuele knelpunten ten gevolge van de verminderde dienstverlening door de SABD. Aan de reserve wordt rente toegevoegd. In 2009 is besloten de bijdrage voor schoolbegeleiding aan schoolbesturen te beëindigen. Omdat schoolbesturen al voor het gehele schooljaar 2009/2010 verplichtingen waren aangegaan is nog voor het hele schooljaar een bijdrage verleend. De kosten hiervan ad ¼ 44.000 zijn ten laste gebracht van deze reserve. Verder is nog ¼ 10.000 onttrokken t.b.v de continuïteit voor- en vroegschoolse opvang. Reserve recreatie en toerisme Het doel van de reserve is het ondersteunen van initiatieven op toeristisch-recreatief terrein. Jaarlijks wordt ten laste van de exploitatie ¼ 45.000 in de reserve gestort. Bij de bezuinigingsmaatregelen 2010 is besloten de reserve voor de jaren 2010 t/m 2011 niet te doteren. Reserve moderniseringsfonds Molenduinbad Norg De reserve, ingesteld bij de bouw van het bad, is bestemd voor de dekking van kleinere bouwkundige aanpassingen en rendementsverbeteringen. In het verslagjaar zijn er geen aanvragen van de beheerstichting geweest voor een bijdrage in aanpassingen van het zwembad. Aan de reserve wordt rente toegevoegd. Reserve saneringsfonds recreatie en toerisme Deze reserve is ingesteld voor het saneren van recreatiewoningen en dergelijke. Reserve begraafplaats Veenhuizen Tegelijk met de overdracht van de brandweerkazerne is ook de algemene begraafplaats te Veenhuizen door het Rijk aan de gemeente overgedragen. De ontvangen afkoopsom is gestort in de reserve begraafplaats Veenhuizen. Bij de nota reserves en
138
voorzieningen 2010 is besloten het restant van de reserve ten gunste van de algemene reserve te laten komen. Reserve onderhoud kapitaalgoederen De reserve is bestemd voor het onderhoud aan infrastructuur en gebouwen in de gemeente. Aan de reserve ligt een meerjaren onderhoudsplanning ten grondslag. In een notitie van de commissie BBV ‘verkrijging/vervaardiging en onderhoud van kapitaalgoederen’, verschenen in mei 2007, is door de commissie gewezen op het feit dat de kosten van (klein en groot) onderhoud, die als niet levensduurverlengend worden aangemerkt, niet mogen worden geactiveerd. Dat betekent concreet dat de jaarlijkse kredietvoteringen voor (groot) onderhoud aan wegen en dergelijke ten laste van de exploitatie komen. De reserve onderhoud kapitaalgoederen is met name gevormd om deze problematiek (mede) op te vangen. Voor planmatig onderhoud gebouwen zijn voorzieningen gevormd. Voor een toelichting op het onderhoud van kapitaalgoederen wordt verder verwezen naar de desbetreffende paragraaf in het jaarverslag. Reserve BTW-compensatiefonds Met ingang van 1 januari 2003 is het BTW-compensatiefonds ingesteld. De reserve dient voor de dekking van kapitaallasten van investeringen die voor 2003 zijn gepleegd. In deze kapitaallasten zit nog de niet terugvorderbare BTW verdisconteerd. De gemiddelde looptijd van deze investeringen bedroegen op 1 januari 2003 nog 11 jaar. In deze periode zal jaarlijks een deel van de reserve vrijvallen ten gunste van de exploitatie. In het verslagjaar is ¼ 34.000 rente gedoteerd en ¼ 339.000 onttrokken (ten gunste van de exploitatie). Het fonds bedraagt ultimo 2010 ¼ 378.000. Reserve dekking kapitaallasten De reserve is in 2004 ingesteld als gevolg van de invoering van het BBV. Mochten voorheen nog investeringen worden gedekt door onttrekkingen aan reserves, per 1 januari moeten investeringen bruto op de balans worden opgenomen. Slechts de kapitaallasten, voortvloeiend uit de investering, mogen worden gedekt door een reserve. Consequentie hiervan is dat kapitaallasten van investeringen gedurende de looptijd van een actief ten laste van de betreffende reserve wordt gebracht. Indien de Raad besluit een bestemmingsreserve aan te wijzen ter dekking van een investering wordt deze op begrotingsbasis in zijn geheel overgeboekt naar de reserve dekking kapitaallasten. Met deze nieuwe systematiek wordt beoogd dat de balans een reëler beeld van de bezittingen van de gemeente geeft. Aan de reserve wordt rente toegevoegd.
139
Egalisatiereserve ISD De rijksbijdrage in de kosten van de verstrekkingen in het kader van het werkdeel van de Wet Werk en Bijstand wordt gedeeltelijk vastgesteld op basis van uitkeringsjaar t2. De bijdrage voor het huidige begrotingsjaar is dus gedeeltelijk bepaald op basis van de werkelijke uitkeringen in het jaar 2007 en is voor dat deel dus niet gerelateerd aan de werkelijke kosten in het betreffende verslagjaar. De vergoeding wordt op macro niveau vastgesteld en vervolgens op basis van uitkeringsfactoren aan de gemeenten ter beschikking gesteld. Bij de jaarrekening 2008 is hiervoor een reserve gevormd van ¼ 250.000. Gelet op de ontwikkelingen met betrekking tot de stijging van de werkloosheidscijfers is in 2009 ¼ 150.000 aan de reserve onttrokken. In 2010 is het restant aan de reserve onttrokken. Reserve riolering In 2009 is de reserve riolering op basis van een advies van de commissie BBV ingesteld. Als de gemeente een riooltarief hanteert, verdient het aanbeveling de gerealiseerde resultaten riolering te muteren op een bestemmingsreserve riolering, waarmee inzicht wordt verkregen in de mate waarin de planning wordt gerealiseerd. In het verslagjaar bedraagt het voordelige resultaat riolering ¼ 541.000 welk bedrag in de onderhavige reserve is gestort. Vermogensvergelijking De mutatie in het eigen vermogen van de gemeente (algemene reserve en de bestemmingsreserve) moet gelijk zijn aan de in de exploitatie opgenomen mutaties reserves (bedragen x ¼ 1.000): Begin verslagjaar: Algemene reserve Bestemmingsreserves
*)
3.269 23.661 26.930
Mutaties reserves Exploitatierekening Bestemming resultaat 2009: Algemene reserve Reserve overgeboekte budgetten
-2.866 5.972 757 3.863 30.793
Eind verslagjaar: Algemene reserve ultimo verslagjaar 9.527 Bestemmingsreserves 21.266 30.793 *) excl verlaging res erve grondexploitatie ivm nadelige verschillen grondexploitaties
140
Voorzieningen Het verloop van de voorzieningen in 2010 wordt in onderstaand overzicht weergegeven: (Bedragen x ¼ 1.000)
Saldo 01-01-2010
Verplichtingen/verliezen/risico’s Toekomstige verliezen grondexpl Pensioenverplichtingen vm wethouders W achtgeldverplichtingen vm wethouders W achtgeldverplichtingen non-activiteitenregeling Voorziening vordering op verkoop vennootschap Sub-totaal
Overboeking
Toevoeging
92 442
220
570 442
100
Saldo 31-12-2010
92
0
88
574
219
351
170
372
570 2.116
Onderhoudsegalisatievoorzieningen Sport 285 Rioleringen 251 Onderhoud gebouwen 317 Afvalverwijdering 1.317 Sub-totaal 2.170
570 1.867
1.212
27 406
158
1.000
Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendings inrichting Gymmaterialen 250 Parkeerfonds 78 Frictiekosten ICO 111 Sub-totaal 439 Totaal
Aanwending
36 2
4.725
258 1.057 317 475 2.107
286 80 111 477 4.451
In de kolom ‘vrijval’ zijn de bedragen opgenomen welke ten gunste van de rekening van baten en lasten zijn gebracht. Alle voorzieningen hebben een looptijd langer dan 10 jaar. Voorziening voor toekomstige verliezen grondexploitaties In de paragraaf grondbedrijf is vermeld dat voor het verwachte verlies op grondcomplexen een voorziening moet worden getroffen die wordt afgetrokken van de waarde van het actief. Per 31-12-2009 was voor de grondcomplexen de Westerd, Haarveld en Een Zuid wordt een nadelig resultaat geprognosticeerd van ¼ 92.000. Vermeld bedrag is in mindering gebracht op de reserve grondexploitatie. Per 31-12-2010 zijn geen (toekomstige) verliezen voorzien. Voorziening pensioenverplichtingen v.m. wethouders Uit deze voorziening worden de pensioenverplichtingen aan oud-wethouders bekostigd. Bij het bepalen van de omvang van het fonds is uitgegaan van een gemiddelde leeftijd van 84 jaar. Ultimo 2010 is bijstorting tot een bedrag van ¼ 90.000 noodzakelijk gebleken teneinde de voorziening op peil te houden. Voor de oud-wethouders die onder de APPA-regeling vallen is ¼ 130.000 bijgestort als gevolg van hoger uitvallende verplichtingen.
141
Voorziening wachtgeldverplichtingen v.m. wethouders Voor toekomstige wachtgeldverplichtingen van wethouders is een voorziening gevormd. Voorziening wachtgeldverplichtingen non-activiteitenregeling De voorziening is bestemd voor wachtgeld- en fpu-verplichtingen van voormalig personeel. In het verslagjaar is ¼ 170.000 aan de voorziening onttrokken. In verband met toekomstige verplichtingen is de voorziening met ¼ 100.000 gedoteerd. Hiermee dekt de voorziening ultimo het verslagjaar de lopende verplichtingen af. Voorziening Vordering op Verkoop Vennootschap BV Een deel van de verkoopopbrengst aandelen Essent is niet aan de aandeelhouders uitbetaald maar op een afzonderlijke bankrekening gestort. Met dit bedrag is een voorziening gevormd. In het kader van de transactie is door de verkopende aandeelhouders een aantal garanties afgegeven aan RWE. Het gaat hierbij onder meer om risicoafdekking voor eventuele aansprakelijkheid van publieke aandeelhouders. Met de gezamenlijke voorziening kunnen aansprakelijkheden flexibel, op een eenvoudige wijze en beheersbaar worden afgewikkeld. De looptijd van de voorziening is afhankelijk van de periode dat claims kunnen worden ingediend en afgewikkeld. Op de voorziening zal een rentevergoeding worden uitgekeerd en een eventueel overschot aan het einde komt geheel ten goede aan de verkopende aandeelhouders. Zie ook de post financiële vaste activa, onderdeel kapitaalverstrekking aan deelnemingen. Voorziening sport Voor het onderhoud aan het inventaris van het sportcomplex de Hullen en de sporthallen te Norg (Brinkhof) en Peize zijn voorzieningen getroffen. Voorziening rioleringen Het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) voorziet in de vorming van een fonds teneinde de investeringen in de vervanging en onderhoud van het rioleringsstelsel af te dekken. Het huidige GRP loopt van 2005 t/m 2009 en is voor 2010 verlengd. De oorzaak hiervan is dat de berekening van de stedelijke wateropgave moeilijker is dan verwacht. Het waterschap zal in de loop van 2010 met een nieuwe opgave komen. Dit betekent dat nog niet bekend is welke hoeveelheden water geborgen moeten worden. In gezamenlijk overleg met de provincie en het waterschap is daarom besloten tot verlenging van het huidige GRP met 1 jaar. Op 1 januari 2008 is de Wet verankering en bekostiging van gemeentelijke watertaken in werking getreden. Gemeenten krijgen vanaf die datum de zorgplicht voor stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater. Gemeenten moeten uiterlijk per 1 januari 2010 de nieuwe rioolbelasting heffen voor de kosten van die zorgplicht. Gemeenten krijgen vijf jaar de tijd, dus tot 1 januari 2012, om een nieuw gemeentelijk rioleringsplan op te stellen.
142
De wettelijke basis voor het heffen van de nieuwe rioolheffing is te vinden in artikel 228 a gemeentewet. De kosten die via de rioolheffing kunnen worden doorberekend zijn uitgebreider dan de kosten die via het rioolrecht kunnen worden verhaald. De systematiek blijft wel hetzelfde: de rioolheffing mag net als het rioolrecht maximaal kostendekkend zijn. In 2010 is bij het vaststellen van de nota reserves en voorzieningen besloten een aantal voorzieningen te herschikken. Teneinde de voorziening riolering op peil te brengen is besloten de voorziening te doteren met ¼ 1.000.000. Per 31 december van het verslagjaar bedraagt de voorziening ¼ 1.057.000. Voorziening afvalverwijdering De voorziening is bestemd voor het egaliseren van nacalculatorische verschillen in de tarieven afvalverwijdering. Bij de nota reserves en voorziening 2010 is besloten de voorziening met ¼ 1.000.000 af te ramen ten gunste van de voorziening riolering. Per 31 december van het verslagjaar bedraagt de voorziening ¼ 475.000. Voorziening gymmaterialen Voor de vervanging van gymmaterialen scholen is een voorziening getroffen. Voorziening parkeerfonds De voorziening is bestemd voor het aanleggen van parkeervoorzieningen. Het fonds wordt gedoteerd door de afkoop van de verplichting tot het treffen van parkeerplaatsen in de openbare ruimte. Voorziening frictiekosten ICO In verband met de opheffing (en/of afwikkeling) van de gemeenschappelijke regeling ICO heeft de gemeenteraad besloten om in 2005 een eenmalige bijdrage voor frictiekosten beschikbaar te stellen van ¼ 323.000 (ten laste van de algemene reserve). De bijdrage is in 2006 neerwaarts bijgesteld tot ¼ 256.000. In 2007 (¼ 111.000), 2008 (¼ 16.000) en in 2009 (¼ 18.000) zijn bedragen aan de voorziening onttrokken. Vaste schulden met een looptijd langer dan 1 jaar De onderverdeling van de in de balans opgenomen langlopende schulden is als volgt (x ¼ 1.000): 2010 2009 Onderhandse leningen binnenlandse banken 48.916 54.091 Door derden belegde gelden 266 115 49.182 54.206 (Bedragen x ¼ 1.000) Onderhandse leningen Door derden belegde gelden
Saldo 01-01-2010 48.916 266 49.182
Vermeerdering
Aflossing
Saldo 31-12-2010
Rente 2010
7.500 27
2.325 178
54.091 115 54.206
2.462
Onderhandse leningen Ultimo 2010 staan 11 geldleningen op de balans. Op 1 februari 2010 is een nieuwe geldlening afgesloten van ¼ 7.500.000, 25 jaar lineair, rente 4,225%.
143
Door derden belegde gelden Onder deze balanspost zijn de belegde reserves van derden geregistreerd. Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. (bedragen x ¼ 1.000) 2009 2010 Onder de vlottende passiva zijn opgenomen: - schulden < 1 jaar 15.718 7.797 - overlopende passiva 9.022 11.160 Kortlopende schulden De in de balans opgenomen kortlopende schulden kunnen als volgt worden gespecificeerd (x ¼ 1.000): 2010 2009 Bank- en girosaldi 4.425 3.735 Kasgeldlening 7.000 0 4.062 Overige schulden 4.293 15.718 7.797 Per ultimo van het verslagjaar is er een schuld in rekening-courant bij de Bank Nederlandse Gemeenten van ¼ 3.735.000. Februari 2011 is een kasgeldlening van ¼ 7.500.000 afgesloten bij de BNG. Overlopende passiva De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt (bedragen x ¼ 1.000): 2009 2010 Vooruit ontvangen subsidies 6.772 7.231 3.929 Nog te betalen bedragen 2.250 9.022 11.160 Van de vooruit ontvangen subsidies kan de volgende specificatie (per ultimo 2010) worden gegeven: Besluit locatie gebonden subsidies 2005 Besluit locatie gebonden subsidies 2006 Besluit locatie gebonden subsidies 2007 Besluit locatie gebonden subsidies 2008 Besluit locatie gebonden subsidies 2009 Sanering verkeerslawaai Groningerweg, Peize Bijdrage provincie in aanschaf aardgasvoertuigen Gemeente Assen - energiebesparing Provincie - kunst & cultuur
144
¼ “ “ “ “ “ “ “ “
32.171 6.575 21.440 141.296 46.532 1.044 3.360 12.070 52.975
Subsidie RSU/EKD - CJG Provincie - subsidie Mensinge Provincie - sociale agenda vve Provincie - sociale agenda sport algemeen Provincie - sociale agenda sportstimulering Provincie - sociale agenda sportstimulering Rijk - bijdrage huisvesting gehandicapten Provincie - subsidie haalbaarheidsonderzoek mfa’s EU - subsidie Kolonie in Beeld Regiopark - subsidie Kolonie in Beeld Min OC&W- subsidie verbetering binnenklimaat scholen Min OC&W- subsidie verbetering binnenklimaat scholen Provincie – BDU-uitkering Diverse vooruit ontvangen subsidies onderwijs WSNS-gelden centrale dienst Gelden t.b.v. onderwijskansen Totaal vooruitontvangen
“ 414.925 “ 8.650 “ 16.166 “ 61.745 “ 34.250 “ 10.000 “ 36.675 “ 35.000 “ 636.789 “ 372.562 “ 60.902 “ 23.500 “ 230.879 “ 4.768.903 “ 157.009 “ 45.110 ¼ 7.230.528
Waarborgen en garanties Het in de balans opgenomen bedrag voor verstrekte waarborgen aan natuurlijke- en rechtspersonen kan als volgt naar de aard van de geldlening gespecificeerd worden: (Bedragen x ¼ 1.000)
Oorspronkelijk bedrag
Interzorg REO Stichting Mensingecomplex Totaal
5.910 700 100 6.710
Restant ultimo 2010 4.536 303 70 4.909
Aard van de borgstelling
Investeringen bejaardentehuizen Investeringen tenniscomplex Investeringen W insinghhof
Van de bij de gemeente achtergebleven borgstellingen, na de overdracht in de jaren negentig van borgstellingen aan particulieren (Waarborgfonds Eigen Woningen) en woningbouwcorporaties (Waarborgfonds Sociale Woningbouw), dient nog een nadere inventarisatie en analyse gemaakt te worden. Dit gelet op de financiële verordening ex artikel 212 gemeentewet. Niet in de balans opgenomen verplichtingen De gemeente kan voor een aantal toekomstige jaren verbonden zijn aan verschillende, niet uit de balans blijkende, financiële verplichtingen. Hierbij moet gedacht worden aan (langlopende) huurovereenkomsten, operational lease-contracten etc. Operational lease-contracten In het verleden zijn met een leasebedrijf langjarige contracten (looptijd vijf jaar) afgesloten voor het leasen van vijf bedrijfswagens. De nog resterende leaseverplichtingen bedragen ¼ 67.000.
145
Vakantiegelden Bij vakantiegelden worden gedurende een begrotingsjaar verplichtingen opgebouwd die in het daaropvolgende begrotingsjaar tot betaling komen. Artikel 49 van het BBV verbiedt het opnemen van dergelijke verplichtingen (onder de balanspost ‘overlopende passiva’) op de balans als de verplichtingen jaarlijks van een vergelijkbaar volume zijn. Bij gemeenten, waarbij de personeelsomvang een licht stijgend of dalend trendmatig volume te zien geven bij een eveneens gelijkmatige loonontwikkeling, is sprake van een overlopende verplichting die jaarlijks van een vergelijkbaar volume is. Voor de periode 1 juni 2010 t/m 31 december 2010 zijn de opgebouwde vakantiegelden ¼ 407.616.
146
3.4.4 Toelichting exploitatierekening per programma Belangrijke afwijkingen tussen de realisatie en de begroting na wijziging worden hierna per programma aangegeven. Tot de lasten per programma behoren onder meer de toerekening van kosten (uren) van eigen personeel en overhead. Aangezien een toename van deze toegerekende kosten op een programma (nagenoeg geheel) wordt gecompenseerd door een afname van deze kosten op andere programma's zijn deze verschillen niet op alle programma’s nader toegelicht. Voor eventuele afwijkingen met betrekking tot de totale personeelskosten en de kosten van overhead wordt verwezen naar het hoofdstuk algemene dekkingsmiddelen. Als gevolg van het Besluit Begroting en Verantwoording gemeenten (BBV) moeten investeringen die onttrokken worden aan (bestemmings-) reserves ten laste van een programma worden begroot. De dekking wordt opgenomen bij resultaat na bestemming (toevoeging/onttrekking aan reserves). Deze wijze van administreren kan tot gevolg hebben dat, indien de uitgaven substantieel lager uitvallen, op rekeningbasis een fors verschil op het programma ontstaat. Het voordelige verschil wordt vervolgens gecompenseerd bij “toevoeging/onttrekkingen aan reserves”. Per saldo is het budgettaire effect nihil. Programma Burger en Bestuur x ¼ 1.000
Realisatie
Lasten
Begroting na wijziging
Verschil
5.976
6.727
751 V
826
1.488
662 N
Resultaat voor bestemming
5.150
5.239
89 V
Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
-137 5.013
-599 4.640
462 N 373 N
Baten
Om te kunnen voldoen aan het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) dienen ook de lasten, die worden gedekt door beschikking over reserves, via de exploitatierekening te worden verantwoord. In het verslagjaar is een budget beschikbaar gesteld voor het project bestuurlijke vernieuwing en verbetering bedrijfsvoering. De kosten worden deels gedekt door een onttrekking aan de algemene reserve. De uitvoering is voor een belangrijk deel doorgeschoven naar 2011. Toelichting Nadelig: Voorziening voormalige wethouders Langlopende opleidingen
“ “
90.000 38.000 147
Onttrekking voorziening flankerend beleid “ Toegerekende eigen uren “ ¼ Af: voordelig: Salarislasten “ Kosten arbodienst “ Flexibele beloning “ Bestuurlijke vernieuwing en verbetering bedrijfsvoering “ Kosten accountantscontrole “ Onderzoekskosten rekenkamer “ Overige kleinere afwijkingen “ Per saldo nadeliger ¼
238.000 277.000 643.000
53.000 41.000 12.000 47.000 54.000 40.000 23.000 373.000
Voorziening voormalige wethouders ¼ 90.000 N In de voorziening dient, op grond van toekomstige verplichtingen, een aanvullende storting plaats te vinden voor voormalige wethouders, die niet onder de APPA-regeling vallen. Langlopende opleidingen ¼ 38.000 N Budget is overgeheveld naar frictiepot. Onttrekking voorziening flankerend beleid ¼ 238.000 N Om aan de toekomstige verplichtingen te kunnen voldoen is in het verslagjaar ¼ 238.000 extra gestort c.q. minder onttrokken aan de voorziening dan geraamd. Salarislasten ¼ 53.000 V Voor een nadere toelichting op de salariskosten wordt verwezen naar onderdeel 3.4.5 algemene dekkingsmiddelen van deze jaarrekening. Kosten arbodienst ¼ 41.000 V Plan van aanpak/uitvoeringsplan RI&E nog niet gereed en dus nog weinig grotere uitgaven gehad. Flexibele beloning ¼ 12.000 V Er zijn weinig voorstellen voor flexibele beloning gedaan; deel budget is overgeheveld naar frictiepot. Bestuurlijke vernieuwing en verbetering bedrijfsvoering ¼ 47.000 V Dekking van dit budget wordt onder meer gerealiseerd door overheveling van de restant budgetten ten behoeve van flexibele beloning en langlopende opleidingen. Op dit laatste budget is hierdoor een negatief saldo ontstaan. Dit negatieve saldo wordt gecompenseerd door inkomsten van de UWV.
148
Kosten accountantscontrole ¼ 54.000 V Per abuis is in de begroting een dubbele raming voor accountantskosten opgenomen (¼ 27.000). Daarnaast zijn geen uitgaven gedaan ten laste van het budget voor incidentele accountantsonderzoeken (¼ 14.000). Verder is het voordelig resultaat op dit budget tot stand gekomen door een financiële meevaller van de afrekening over 2009 die in 2010 is verantwoord. Onderzoekskosten rekenkamer ¼ 40.000 V In het dienstjaar zijn geen kosten gemaakt voor onderzoeken van de rekenkamer. In 2010 zijn voornamelijk onderzoeken uit voorgaande jaren afgerond.
Programma Integrale Veiligheid x ¼ 1.000
Realisatie
Lasten
Begroting na wijziging
Verschil
2.024
2.216
192 V
12
16
4N
Resultaat voor bestemming
2.012
2.200
188 V
Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
0 2.012
0 2.200
0 188 V
Baten
Toelichting Voordelig: Kosten rampenbestrijding Kosten brandweer Kapitaallasten Af: nadelig: Toegerekende eigen uren Overige kleinere afwijkingen Voordelig resultaat
¼ “ “ ¼
37.000 110.000 99.000 246.000
“ “ ¼
44.000 14.000 188.000
Kosten rampenbestrijding ¼ 37.000 V Dit voordeel is op hoofdlijnen ontstaan door ¼ 14.000 voordelige afrekening HVD over 2009 en de geraamde kosten gemeentelijke rampenbestrijdingprocessen ad ¼15.000 zijn eenmalig in 2010 niet benut omdat de HVD nog ruimte in eigen budget had. Kosten brandweer ¼ 110.000 V Vergoedingen brandweer ¼ 78.000 V De raming is gebaseerd op het aantal uitrukken in voorgaande jaren. Er is een daling te constateren van het aantal uitrukken. 2008 315, 2009 295 en in 2010 246. 149
Kosten repressie ¼ 32.000 V Deze post bestaat uit meerdere deelbudgetten. Diverse kleinere afwijkingen op deze budgetten hebben tot voormeld resultaat geleid.
Programma Beheer Openbare Ruimte X ¼ 1.000
Realisatie
Lasten
Begroting na wijziging
Verschil
8.359
11.569
3.210 V
392
366
26 V
Resultaat voor bestemming
7.967
11.203
3.236 V
Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
-372 7.595
-3.322 7.881
2.950 N 286 V
Baten
Toelichting verschillen lasten en toevoeging/onttrekking reserves. Als gevolg van het BBV moeten investeringen die onttrokken worden aan reserves ten laste van een programma worden begroot. Indien deze investeringen niet dan wel gedeeltelijk niet zijn uitgevoerd is de onttrekking aan een reserve evenredig lager. Overigens worden de restantkredieten en het beslag op de reserves overgebracht naar 2011. De betreffende kredieten zijn: -Kolonie in Beeld Veenhuizen -inrichtingsplan/waterberging Peize -parkeerterrein Schapendrift/Hullenweg -mitigerende maatregelen NAM-locatie -meeliftprojecten en overige maatregelen GVVP -herinrichting Eenerstraat. Toelichting Voordelig: Onderhoud wegen Onderhoud objecten openbare ruimten Kosten straatreiniging Bruggen en duikerbruggen Schouwsloten Parken en plantsoenen Huren/pachten bosgrond Kapitaallasten Overige kleinere afwijkingen Af: nadelig: Kosten gladheidbestrijding
¼
328.000
“ “ “ “ “ “ “ “ ¼
23.000 99.000 79.000 54.000 69.000 12.000 149.000 15.000 828.000
“
76.000 150
Kosten openbare verlichting Toegerekende eigen uren Voordelig resultaat
“ “ ¼
39.000 427.000 286.000
Onderhoud wegen ¼ 328.000 V Elementen wegen en gesloten verharding ¼ 244.000 V De planning is niet geheel gehaald vanwege extra uitvoerende werkzaamheden volgend uit de projecten Lange Streeken en Roderveld IV. De voorbereiding en de aanbesteding van het wegenonderhoud zijn wel uitgevoerd. Alleen de uitvoering vindt plaats in 2011. Onverharde wegen ¼ 57.000 V De werkzaamheden zijn door de eigen mensen wel uitgevoerd echter het aanvullen van de puinverharding is dit jaar beperkt uitgevoerd. In het kader van de BOR is voor het restant van het budget een verplichting aangegaan betreffende het overig wegenonderhoud. Overige taken wegen ¼ 17.000 De wegeninspecties zijn dit jaar beperkt uitgevoerd. Eveneens is de in te huren beleidsadvisering met betrekking tot beleidsvisie op wegenonderhoud tot een minimum beperkt. Overige kostenafwijkingen wegen ¼ 10.000 V Dit resultaat heeft betrekking op diverse kleinere afwijkingen van de budgetten. Onderhoud objecten openbare ruimten ¼ 23.000 V Met name de inhuur voor IT-onderhoud aan het GBI systeem is beperkt gebleven. Kosten straatreiniging ¼ 99.000 V Het bestek heeft niet geleid tot het verwachte meerwerk. Werk is binnen het besteksbedrag uitgevoerd Bruggen en duikerbruggen ¼ 79.000 V Het herstel van de brug aan de Brunlaan is uitgesteld in verband met de planning rondom de waterberging Peizermade (¼ 62.000 V). Het budget voor de overige onderhoudskosten is bijna niet gebruikt door de buitendienst. Er is dit jaar alleen schilderwerk verricht. (¼ 17.000 V). Schouwsloten ¼ 54.000 V De aanbesteding is beperkt opgezet omdat een deel van het onderhoudsbestek tijdelijk overgenomen is in het kader van de herinrichting Peizermade. In de toekomst krijgt de gemeente de schouwsloten weer in onderhoud en komen er extra schouwsloten bij. Parken en plantsoenen ¼ 69.000 V Parken en plantsoenen ¼ 9.000 N Extra stortkosten hebben geleid tot de overschrijding (¼ 25.000 N) van het budget. Vanwege de groenrenovaties is het overige budget beperkt gebruikt (¼ 16.000 V)
151
Groenonderhoud bermen en sloten ¼ 55.000 V Het bestek had dit jaar een beperkter volume dan gebruikelijk. Daarnaast is de inhuur van kraanwerk beperkt gebleven. Overige taken openbaar groen ¼ 11.000 V Veel beleidsmaatregelen zijn vertaald in structureel budget. Vandaar dit budget voor losse opdrachten beperkt gebruikt is. Overige voordelige afwijkingen (onderhoud bomen e.d.) ten opzichte van de begroting bedragen ¼ 12.000. Huren/pachten bosgrond ¼ 12.000 V Zowel de huur van 2009 als de huur van 2010 Zuursche Duinen is in het jaar 2010 als opbrengst geboekt. Dat de huur over 2009 pas in 2010 bekend was had te maken met een wijziging in het verhaal van de eigenaren van de Zuursche Duinen. Doordat één van de eigenaren van de ondergrond van de huisjes die ondergrond in de loop van 2009 heeft verkocht aan de huisjesbezitters was er onduidelijkheid over de huuropbrengsten over dat jaar en de verdeling daarvan tussen de grondeigenaren. Kosten gladheidbestrijding ¼ 76.000 N De strenge winter 2009 en 2010 heeft geleid tot hogere lasten Kosten openbare verlichting ¼ 39.000 N Het aantal noodzakelijk te vervangen lichtmasten was dit jaar aanzienlijk. Vanwege het beperkte vervangingskrediet zijn deze gevallen op dit budget geboekt. Programma Economische Ontwikkeling x ¼ 1.000
Realisatie
Lasten
Begroting na wijziging
Verschil
1.860
672
1.188 N
689
387
302 V
Resultaat voor bestemming
1.171
285
886 N
Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
0 1.171
0 285
0 886 N
Baten
Toelichting Nadelig: Exploitatie Haarveld Overige kleinere afwijkingen Nadelig resultaat
¼ “ ¼
900.000 -14.000 886.000
152
Exploitatie Haarveld ¼ 900.000 N Door de recessie is de belangstelling voor kavels op het bedrijvenpark Haarveld afgenomen. Naar verwachting zal de economie geruime tijd nodig hebben om te herstellen en komt wellicht ook niet meer op het oude niveau terug. In verband met deze ontwikkelingen is de verwachte uitgifte termijn in de exploitatieopzet voor Haarveld bijgesteld. De aanpassing van de exploitatie leidt tot extra rentelasten. De gewijzigde exploitatieopzet is in 2011 door de gemeenteraad vastgesteld. Op grond van de voorschriften dienen onafwendbare tekorten, zodra deze bekend zijn, in de jaarrekening als last te worden opgenomen. Programma Onderwijs x ¼ 1.000
Realisatie
Begroting na wijziging
Verschil
Lasten
17.397
15.670
1.727 N
Baten
12.969
11.271
1.698 V
Resultaat voor bestemming
4.428
4.399
29 N
Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
-47 4.381
3 4.402
50 V 21 V
Door het nieuwe bekostigingsstelsel (lumpsum) en de overgang van de administratie naar de OSG zijn diverse verschillen ontstaan in de bruto toerekening van de baten en lasten. Toelichting Voordelig: Energieverbruik gymnastieklokalen Leerlingenvervoer Rentetoerekening voorziening basisonderwijs Kapitaallasten Toegerekende eigen uren
“ “
51.000 113.000
“ “ “ ¼
36.000 216.000 94.000 510.000
Af: nadelig: Overschrijding onderhoudsnorm“ Overige voorzieningen basisonderwijs “ Schade schoolgebouwen “ Overschrijdingsregeling “ Gymnastiekonderwijs “ Groot onderhoud gymnastieklokalen “ Subsidie onderwijsbegeleiding “ Kosten stafbureau “
208.000 42.000 53.000 55.000 18.000 40.000 44.000 20.000 153
Overige kleinere afwijkingen Voordelig resultaat
“ ¼
9.000 21.000
Energieverbruik gymnastieklokalen ¼ 51.000 V Er is minder geld uitgegeven voor energieverbruik omdat de bevoorschotting voor een aantal lokalen structureel te hoog bleek. Het werkelijke verbruik bleek aanzienlijk lager dit heeft een besparing opgeleverd. Leerlingenvervoer ¼ 113.000 V De kosten voor leerlingenvervoer blijken structureel lager dan bij het afsluiten van het nieuwe contract in 2009 werd verwacht. Voor 2011 is de raming al aangepast maar een verdere bijstelling naar beneden met ¼ 70.000 is mogelijk. Rentetoerekening voorziening basisonderwijs ¼ 36.000 V De rente is berekend over de werkelijke stand van de voorziening per 1 januari van het boekjaar. Het rentepercentage bedraagt 3%. Overschrijding onderhoudsnorm ¼ 208.000 N De energie kosten zijn overschreden met een bedrag van ¼ 54.000. De overschrijding valt voor ¼ 26.000 toe te rekenen aan het feit dat de post energie voor de nieuwe school in Roderwolde niet opgenomen was in de begroting. Voor het overige hebben er nog allerlei afrekeningen vanuit het verleden plaatsgevonden in verband met het afsluiten van het contract met de leverancier. De overschrijding zal dan ook nog voor een deel toegerekend kunnen worden aan de lange winter. De schoonmaakkosten zijn overschreden met ¼ 27.000. Het schoonmaakbedrijf voert de werkzaamheden uit op basis van de normkostenvergoeding 2010 terwijl het budget nog is gebaseerd op de normkomsten 2009 (het moment van vaststellen van de begroting) Verder is het schoonmaakbudget van de school De Eskampen niet aangepast aan het nieuwe grotere schoolgebouw. De post groot onderhoud is overschreden met ¼ 63.000. De overschrijding is het gevolg van het schuiven van werkzaamheden in de tijd. De geplande werkzaamheden voor de Hekakker, Vlinderhof en de Valkhof in 2011 zijn dit jaar uitgevoerd . Het schuiven in de planning blijft in het totaal van het volume besluit van het gebouwenbeheerplan. Voor het overige zijn voor diverse andere onderdelen van gebouwbeheer kleinere overschrijdingen geweest. De post belastingen is overschreden met ¼ 11.000. De onderhouds en schoonmaakkosten van 't Hoge Holt zijn overschreden met ¼ 30.000. De overige budgetten zijn per saldo overschreden met een bedrag van ¼ 23.000. Overige voorzieningen basisonderwijs ¼ 42.000 N Inleenvergoeding ¼ 10.000 V Sinds een aantal jaren wordt personeel ingeleend van de ISD in het kader van de regeling Wet Inkomen en Werk. De regeling is inmiddels vervallen. Voor zittend personeel is de regeling gehandhaafd. Door pensionering van een aantal mensen kan het budget aangepast worden. 154
Salariskosten onderwijs ¼ 52.000 N Het gaat om loonkosten van personeel dat werkzaam is binnen het onderwijs waarvan de kosten voor rekening van de gemeente komen. Schade schoolgebouwen ¼ 53.000 N De kosten van schades variëren jaarlijks sterk, bij de 2e marap is hiervoor al aandacht gevraagd. De huidige overschrijding wordt met name veroorzaakt door de kosten van herstel van een ontwerpfout van de verwarmingsinstallatie van 't Spectrum. Een deel van de kosten is betaald door de ontwerper en de leverancier van de installatie. Door het faillissement van de installateur is dit deel van de kosten niet verhaalbaar. Overschrijdingsregeling ¼ 55.000 N Door de hogere onderhoudskosten t.o.v. de begroting nemen de kosten van de overschrijdingsregeling toe. Gymnastiekonderwijs ¼ 18.000 N Het budget voor vervoerskosten voor gymnastiekonderwijs is te laag geraamd. De kosten over het 2e halfjaar zijn pas aan het eind van het jaar in rekening gebracht. Hierdoor is de overschrijding niet bij de marap gesignaleerd. Groot onderhoud gymnastieklokalen ¼ 40.000 N De overschrijding is een gevolg van extra werkzaamheden in het kader van groot onderhoud aan het gymnastieklokaal Schonauwen. Deze werkzaamheden waren nog niet opgenomen in het gebouwbeheerplan. Daarnaast zijn werkzaamheden aan het gymnastieklokaal Norg die gepland stonden voor 2009, 2010 en 2011 uit een oogpunt van efficiency gelijktijdig in 2010 uitgevoerd. De uitgevoerde werkzaamheden pasten binnen het totale gebouwbeheersplan. Subsidie onderwijsbegeleiding ¼ 44.000 N In 2009 is besloten de gemeentelijke bijdrage voor schoolbegeleiding in 2009 te beëindigen. In het overleg met de schoolbesturen bleek dat de verplichtingen doorliepen tot en met het schooljaar 2009/2010. Besloten is de bekostiging door te laten lopen tot het einde van het schooljaar en de meerkosten ten laste te brengen van de reserve lokaal onderwijsbeleid. Kosten stafbureau ¼ 20.000 N Het gaat om de kosten van onderhoud van het kantoor van de staf voor het openbaar primair onderwijs. Deze post was ten onrechte niet geraamd. Programma Sport x ¼ 1.000 Lasten Baten
Realisatie
Begroting na wijziging
Verschil
2.599
2.888
289 V
710
764
54 N
155
Resultaat voor bestemming
1.889
2.124
235 V
Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
-19 1.870
-19 2.105
0 235 V
Toelichting Voordelig: Combifunctionarissen Salarislasten Overige exploitatieresultaten De Hullen Kapitaallasten Overige kleinere afwijkingen Voordelig resultaat
¼ “
83.000 59.000
“ “ “ ¼
59.000 17.000 17.000 235.000
Combifunctionarissen ¼ 83.000 V Op 29 juni 2010 BW 10.0582 heeft het college besloten een samenwerkingsovereenkomst Impuls brede scholen sport en cultuur aan te gaan. Voor de kosten voortvloeiend uit deze overeenkomst wordt gebruik gemaakt van de middelen die hiervoor van de rijksoverheid zijn ontvangen in combinatie met eigen inzet in de vorm van personeel en middelen van de 3 partners Openbaar Primair Onderwijs Noordenveld, ICO Centrum voor Kunst en Cultuur, Stichting Welzijn in Noordenveld en een bijdrage vanuit de Sociale agenda. Salarislasten ¼ 59.000 V Voor een nadere toelichting op de salariskosten wordt verwezen naar onderdeel 3.4.5 algemene dekkingsmiddelen van deze jaarrekening. Overige exploitatieresultaten De Hullen ¼ 59.000 V De cyclus van het onderhoud van de vloeren is dusdanig veranderd dat nu gesteld wordt dat dit onderhoud de komende jaren niet nodig is. Tevens is vervanging van inventaris uitgesteld. Dit heeft geleid op een onderuitputting op het onderhoudsbudget van ¼ 61.000. Op de overige exploitatiekosten is per saldo een besparing gerealiseerd van ¼ 17.000. De opbrengsten zijn ¼ 19.000 beneden de raming gebleven. Door de vastgestelde bezuinigingen is de geraamde opbrengst voor schoolzwemmen (¼ 29.000) niet gehaald, terwijl de inkomsten uit kaartverkoop zijn toegenomen (¼ 10.000). Programma Cultuur x ¼ 1.000 Lasten Baten
Realisatie
Begroting na wijziging 1.803 2.052
Verschil 249 V
51
97
46 N
Resultaat voor bestemming
1.752
1.955
203 V
Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
-24
-24
0
1.728
1.931
203 V
156
Toelichting Voordelig: Kunstbeoefening Onderhoud molens Eenmalig budget monumenten Kapitaallasten Toegerekende eigen uren Overige kleinere afwijkingen Voordelig resultaat
¼ “ “ “ “ “ ¼
42.000 62.000 18.000 24.000 40.000 17.000 203.000
Kunstbeoefening ¼ 42.000 V Bij de jaarrekening 2009 is een bedrag van ¼ 61.000 overgeheveld voor de invoering van de cultuurnota. In 2010 is begonnen met de uitvoering van de cultuurnota, het restantbudget wordt doorgeschoven om overige activiteiten uit de cultuurnota uit te voeren. Onderhoud molens ¼ 62.000 V Het werk aan de molen Roderwolde (¼ 13.000 V) kon in 2010 niet volledig uitgevoerd worden door de molenbouwer. Deze pakt in 2011 het vervolg op. Het werk aan de molen in Peize (¼ 49.000) is, in verband met de planning van de molenbouwer, uitgesteld naar 2011. Eenmalig budget monumenten ¼ 18.000 V In 2008 en 2009 is vanuit de provincie Drenthe een financiële compensatie ontvangen voor de vergunningverlening en toezicht op de provinciale monumentenlijst. Met name ter dekking van ureninzet die wij plegen voor de provincie.
Programma Recreatie en Toerisme x ¼ 1.000
Realisatie
Begroting na wijziging
Verschil
Lasten
473
1.098
625 V
Baten
94
406
312 N
Resultaat voor bestemming
379
692
313 V
Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
-99
-407
308 N
280
285
5V
Als gevolg van het BBV moeten investeringen die onttrokken worden aan reserves ten laste van een programma worden begroot. Indien deze investeringen niet geheel dan wel gedeeltelijk zijn uitgevoerd is de onttrekking aan een reserve evenredig lager. Het betreft de volgende kredieten: -ruiter- en wandelpaden i.k.v. herinrichting Roden-Norg -bijdrage in aankoop Klein Soestdijk 157
-bijdrage Ontwikkelingsbureau Veenhuizen -bijdrage landschapsontwikkelingsplan Veenhuizen -bijdrage in Veenhuizen Cultuur & Toerisme (VCT) Het verschil tussen het geraamde en werkelijke resultaat na bestemming geeft geen aanleiding tot een nadere toelichting. Programma Werk en Inkomen x ¼ 1.000
Realisatie
Begroting na wijziging
Verschil
Lasten
12.828
11.973
855 N
Baten
9.431
8.876
555 V
Resultaat voor bestemming
3.397
3.097
300 N
Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
-100 3.297
-100 2.997
0 300 N
Toelichting Nadelig: Exploitatiebijdrage Novatec Minimabeleid Overige kleinere afwijkingen Af: voordelig: ISD Noordenkwartier Doorbetaling rijksbijdragen werkvoorziening Toegerekende eigen uren Nadelig resultaat
¼ “ “ ¼
500.000 20.000 8.000 528.000
“
115.000
“ “ ¼
40.000 73.000 300.000
Exploitatiebijdrage Novatec ¼ 500.000 N De gemeentelijke exploitatiebijdrage dekt het verschil tussen de sw-loonkosten en de Rijkssubsidie voor die loonkosten. Het bedrijfsresultaat van Novatec wordt normaalgesproken in mindering gebracht op dat verschil. Als gevolg van het faillissement van Barsema is dit bedrijfsresultaat nu negatief. Dit betekent dat de gemeente in 2010, naast een bijdrage voor de loonkosten ook een bijdrage moet doen vanwege dit negatieve bedrijfsresultaat. Bij de bepaling van de hoogte van het van het negatieve bedrijfsresultaat zijn we uit gegaan van de volgende informatie. De derde kwartaalrapportage Novatec, het accountantsrapport met daarin de kosten voor het faillissement. Zowel de rapportage als het accountantsrapport deden geen uitspraak over afboekingen op gebouwen en machines. Wij hebben daarom besloten om voor de bepaling van de gemeentelijke exploitatiebijdrage uit te gaan van een worst-case
158
scenario, door de aanname te doen dat in 2010 90% van de boekwaarde (740.000) van de machines wordt afgeboekt en als verlies in 2010 wordt genomen. De financiële gevolgen van het faillissement van Barsema zijn geraamd op ¼ 700.000. Over 2010 wordt, met name door Novawork, een positief bedrijfsresultaat verwacht. Het aandeel voor Noordenveld bedraagt naar verwachting ¼ 200.000. Minimabeleid ¼ 20.000 N Dit is een open eindregeling. Afroming heeft plaatsgevonden bij de najaarsnota. Nadien zijn meer aanvragen ontvangen dan er bij de afroming was berekend. Intergemeentelijke Sociale Dienst Noordenkwartier ¼ 115.000 V Apparaatskosten ISD ¼ 42.000 V De overheadkosten vallen lager uit dan begroot, dit komt voornamelijk door de lagere personeelskosten (salarissen, reis- en verblijfkosten, opleidingskosten en kosten voor ziektevervanging) Uitkeringen ¼ 73.000 V In 2010 is door het ministerie van een SZW een nabetaling gedaan op de rijksbijdrage BBZ. Volgens de regeling was de nabetaling ¼ 63.000. Bij de jaarafsluiting 2009 was deze nabetaling niet bekend. Doorbetaling rijksbijdragen werkvoorziening ¼ 40.000 V Een bonusafrekening over 2009 is in 2010 geboekt, met deze bonus was geen rekening gehouden tijdens de jaarafsluiting 2009.
Programma Zorg en Welzijn x ¼ 1.000
Realisatie
Begroting na wijziging
Verschil
Lasten
11.577
12.474
897 V
Baten
3.335
3.653
318 N
Resultaat voor bestemming
8.242
8.821
579 V
Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
447 8.689
215 9.036
232 N 347 V
Bij de najaarsnota is een budget beschikbaar gesteld voor besteding WMO gelden. De kosten komen ten laste van de reserve WMO. De uitvoering heeft slechts gedeeltelijk in 2010 plaatsgevonden.
159
Toelichting Voordelig: Multifunctionele accommodaties Anti-discriminatievoorziening Eenmalig budget sociale agenda Voor- en vroegschoolse Educatie Bijdrage GGD Implementatie elektronisch kinddossier Exploitatielasten De Brinkhof Subsidie sociaal cultureel werk Subsidie Mantelzorgimpuls Toegerekende eigen uren Overige kleine afwijkingen
¼ “
65.000 11.000
“
35.000
“ “
24.000 29.000
“ “ “ “ “ “ ¼
10.000 31.000 14.000 58.000 239.000 3.000 519.000
“ “ ¼
152.000 20.000 347.000
Af: nadelig: Wet maatschappelijke ondersteuning: -leveringen derden ¼ 50.000V -mutatie reserve “202.000N Kapitaallasten Voordelig resultaat
Onderhoud multifunctionele accommodaties ¼ 65.000 V Mensinghe-complex ¼ 26.000 V Van het budget voor groot onderhoud is een bedrag van ¼ 17.000 niet besteed. De reden hiervan is, dat de werkzaamheden voor de keuken van de Winsinghof zijn doorgeschoven naar 2011. Een en ander blijft binnen het volume van het gebouwenbeheersplan. Het budget voor preventief onderhoud onderscheden met een bedrag van ¼9.000. V.m. Boskampmavo ¼ 18.000 V Gezien de toekomstplannen met de Boskamp zijn de groot onderhoudswerkzaamheden uitgesteld. Dit heeft geresulteerd in een besparing van ¼ 28.000. De daadwerkelijke huuropbrengsten zijn ¼ 10.000 lager dan begroot, omdat de begrote inkomsten zijn gebaseerd op oude situatie. Voor 2011 is dit in de begroting reeds aangepast. MFA Roderwolde ¼ 21.000 V In het verslagjaar is de huuropbrengst van het dorpshuisgedeelte van de mfa Roderwolde verantwoord over 2009 en 2010. Er is nog geen budget voor onderhoudskosten opgenomen in de begroting. Bij de eerste marap 2011 zal de begroting worden aangepast en zullen de kosten van exploitatie integraal worden opgenomen in de begroting op de diverse posten. 160
Anti-discriminatievoorziening ¼11.000 V Onder regie van centrumgemeente Assen komt ADV tot stand. De planning was dat de voorziening in 2010 operationeel zou zijn. Gemeenten hebben daarvoor rijksbijdrage 2010 beschikbaar gesteld (besluit college 24 augustus 2010), maar niet ingezet. Door vertraging in het proces wordt de ADV pas in 2011 operationeel. Budget provinciale sociale agenda ¼ 35.000 V Op 29 juni 2010 heeft het college besloten deel te nemen aan samenwerkingsovereenkomst impuls brede scholen, sport en cultuur. Er is daarvoor een overeenkomst gesloten met Openbaar Primair Onderwijs Noordenveld, ICO Centrum voor kunst en cultuur en de stichting Welzijn in Noordenveld. Voor dekking van de kosten wordt naast diverse andere budgetten het nog niet bestede bedrag van de sociale agenda voor sociaal cultureel werk ingezet. Voor- en vroegschoolse educatie ¼ 24.000 V In 2010 heeft de gemeente Timpaan onderwijs de opdracht gegeven om 64 mensen te scholen in het VVE programma Piramide. In oktober is de scholing gestart. De trainingen lopen door tot juni 2011. De nota van deze trainingen ontvangen we in 2011. Het bedrag van ¼ 24.000 is ter dekking van deze kosten. Bijdrage GGD ¼ 29.000 V Eenmalig voordeel in 2010 uitgekeerd: eindafrekening na liquidatie GGD -Noord en MiddenDrenthe. Implementatie elektronisch kinddossier ¼ 10.000 V De structurele exploitatiekosten aan de GGD zijn in 2010 ten laste van het krediet EKD gebracht. Hierdoor is het exploitatiebudget niet besteed. Exploitatielasten De Brinkhof ¼ 39.000 V Het resultaat van het multifunctionele complex bestaat uit salariskosten (¼ 8.000), inhuur personeel derden (¼ 17.000) en overige exploitatielasten (¼22.000). Subsidie sociaal cultureel werk algemeen ¼ 14.000 V Geen volledige besteding van het budget vanwege ontbreken beleid Subsidie mantelzorg impuls ¼ 58.000 V Het college van burgemeester en wethouders heeft op 16 november 2010 besloten om het budget Mantelzorgimpuls te behouden en over te hevelen naar 2011 (BW10.1045), ten behoeve van de uitvoering van het mantelzorgbeleid. Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) ¼ 152.000 N De volgende posten vallen voordeliger uit (¼ 495.000): Advieskosten Wmo ¼ 25.000 V Er is minder inzet van de arts en ergonomisch adviseur gevraagd. Dit is afhankelijk van het aantal aanvragen en de complexiteit.
161
Eigen bijdragen hulp bij huishouden ¼ 84.000 V De eigen bijdrage wordt door het CAK berekend. Deze is inkomensafhankelijk. Er zijn meer eigen bijdragen ontvangen dan begroot. Persoonsgebonden budget ¼ 75.000 V Deze is in najaarsnota met ¼ 80.000 verhoogd. De aanpassing in de najaarsnota is overbodig geweest . Besteding Wmo-gelden ¼ 285.000 V Een budget van bijna 340.000 euro is beschikbaar gekomen in 2010. Het College heeft besloten dit bedrag in te zetten voor de Wmo. Overige verstrekkingen/ kosten uitkeringen Wmo ¼ 26.000 V Dit betreft onder meer verhuis- en herinrichtingvergoedingen, vergoeding individueel vervoer en beheerskosten. De volgende posten vallen nadeliger uit (¼ 445.000): Kosten hulp bij huishouden ¼ 155.000 N Bij de najaarsnota is dit met ¼ 80.000 afgeroomd. Achteraf is gebleken dat dit onjuist was. Het daadwerkelijke aantal verstrekkingen is uiteindelijk hoger dan voorzien. Verstrekkingen woningaanpassingen ¼ 59.000 N Bij de najaarsnota is dit budget met ¼ 109.000 verlaagd. De aanpassing in de najaarsnota is overbodig geweest. Verstrekkingen vergoedingen collectief openbaar vervoer ¼ 143.000 N Bij de najaarsnota is hierop ¼ 99.000 in mindering gebracht. De uitvoering van het nieuwe contract valt duurder uit dan verwacht. Verstrekkingen rolstoelen/overige vervoersvoorzieningen ¼ 63.000 N Door de extramuralisatie neemt de complexiteit van de beperkingen toe. Hierdoor worden er meer complexe individuele voorzieningen toegekend. Bijdrage provincie ¼ 25.000 N Het betreft een bijdrage van centrumgemeente Assen als cofinanciering voor de ontwikkeling van het lokale OGGZ -beleid, totaal voor de periode van 3 jaar (¼ 13.000,- per jaar). In de begroting is per abuis het totaalbedrag geraamd waardoor er een negatieve afwijking ontstaat. Mutatie reserve WMO nadeliger ¼ 202.000: In 2010 zijn minder uren van eigen personeel besteed aan de WMO dan geraamd. Het resultaat van de Wmo is hierdoor ¼ 152.000 voordeliger. De kosten van de Wmo worden budgettair neutraal opgenomen. De voor- en nadelen op deze kosten leiden op basis van vorenstaande gegevens tot de navolgende afwijking op de geraamde begrotingsmutatie op de reserve Wmo: - voordeel kosten leveringen derden ¼ 495.000 - voordeel toegerekende eigen uren “ 152.000 162
- nadelen kosten leveringen derden - lagere onttrekking reserve (nadeel exploitatie)
¼ 647.000 “ 445.000 ¼ 202.000
De Wmo is een open einde regeling. De uitgaven zijn afhankelijk van het aantal aanvragen. Bij de Marap zag het er naar uit dat er minder uitgegeven zou worden dan begroot. De begroting is op basis hiervan bijgesteld. Achteraf blijkt dit niet het geval te zijn. De redenen hiervoor vereisen nader onderzoek. Hierover wordt voor de VJN nader gerapporteerd. Programma Milieubeheer x ¼ 1.000
Realisatie
Begroting na wijziging
Verschil
Lasten
6.488
7.034
546 V
Baten
7.263
7.130
133 V
Resultaat voor bestemming
-775
-96
679 V
Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
541 -234
0 -96
541 N 138 V
Toelichting Voordelig: Kosten milieu specifiek Wet bodembescherming Toegerekende eigen uren Overige kleinere afwijkingen Af: nadelig: Saldo riolering Voordelig resultaat
¼ “ “ “ ¼
68.000 14.000 98.000 19.000 199.000
“ ¼
61.000 138.000
Kosten milieu specifiek ¼ 68.000 V Energiebesparing ¼ 10.000 V De bedoeling is om dit budget aan te wenden voor de Nota Duurzaamheid. Omdat tot de vaststelling van het Bestuursakkoord 2010-2014 onduidelijk was welke ambitie moest worden nagestreefd en er vervolgens eerst een Bestuursopdracht moest worden op- en vastgesteld is het budget nog niet besteed. Op 30 november 2010 heeft het College ingestemd met de Bestuursopdracht Nota Duurzaamheid. Een onderdeel van de Nota Duurzaamheid is het opstellen van een nulmeting en een routekaart. Het opstellen van de nulmeting en de routekaart kan onder andere gefinancierd worden uit onderhavig budget.
163
Duurzame energie algemeen ¼ 10.000 V De bedoeling was om dit budget aan te wenden voor de Nota Duurzaamheid. Omdat tot de vaststelling van het Bestuursakkoord 2010-2014 onduidelijk was welke ambitie moest worden nagestreefd en er vervolgens eerst een Bestuursopdracht moest worden op- en vastgesteld is het budget niet besteed. Op 30 november 2010 heeft het College ingestemd met de Bestuursopdracht Nota Duurzaamheid. Duurzame Ontwikkeling - millennium doelen ¼ 18.000 V De bedoeling is om dit budget aan te wenden voor de Nota Duurzaamheid. Omdat tot de vaststelling van het Bestuursakkoord 2010-2014 onduidelijk was welke ambitie moest worden nagestreefd en er vervolgens eerst een Bestuursopdracht moest worden op- en vastgesteld is het budget nog niet besteed. Op 30 november 2010 heeft het College ingestemd met de Bestuursopdracht Nota Duurzaamheid. Een onderdeel van de Nota Duurzaamheid is het opstellen van een nulmeting en een routekaart. Het opstellen van de nulmeting en de routekaart kan onder andere gefinancierd worden uit onderhavig budget. Het College heeft op 3 januari 2011 besloten dit budget over te hevelen naar 2011. Millenniumgemeente ¼ 20.000 V Dit budget is door de Raad aangevraagd voor de activiteiten in het kader van de Millenniumdoelstellingen. De raad heeft nog geen activiteiten verricht in het kader van de Millenniumdoelstellingen. Wel heeft de Raad een werkgroep ingesteld die hier verder uitvoering aan zal geven. Overige lasten milieubeheer specifiek ¼ 10.000 V Door diverse kleinere afwijkingen op deelbudgetten is een voordeel ontstaan. Wet bodembescherming ¼ 14.000 V Deze post bestaat uit meerdere deelbudgetten. Diverse kleinere afwijkingen op deze budgetten hebben tot voormeld resultaat geleid. Saldo riolering ¼ 61.000 N De lasten (incl. kapitaallasten en urentoerekening) en baten van de riolering worden budgettair neutraal in de begroting en jaarrekening verwerkt. Het saldo op de post riolering heeft nagenoeg geheel betrekking op de kosten van schouwsloten. Deze lasten zijn verantwoord op programma openbare ruimte. Programma Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting Realisatie Begroting na x ¼ 1.000 wijziging Lasten 10.902 11.783 Baten 8.084 7.483
Verschil
881 V 601 V
Resultaat voor bestemming
2.818
4.300
1.482 V
Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
-899 1.919
-2.148 2.152
1.249 N 233 V
164
Als gevolg van het BBV moeten investeringen die onttrokken worden aan reserves ten laste van een programma worden begroot. Indien deze investeringen gedeeltelijk zijn uitgevoerd is de onttrekking aan een reserve evenredig lager. Het betreft hier onder meer de kosten van de packagedeal met Actium met betrekking tot diverse wioningbouwprojecten. Verder hebben de bruto verschillen op dit programma betrekking op grondexploitaties.
Toelichting Voordelig: Kosten bestemmingsplannen Kosten bouwvergunningen en welstandstoezicht Vergoedingen voor bijzondere procedures Leges sloopvergunningen Toegerekende eigen uren Af: nadelig: Onderhoud gemeentewoningen e.d. Rentetoerekening reserve volkshuisvesting Overige kleinere afwijkingen Voordelig resultaat
¼
79.000
“
36.000
“ “ “ ¼
18.000 16.000 152.000 301.000
“
19.000
“ “ ¼
27.000 22.000 233.000
Kosten bestemmingsplannen ¼ 79.000 V Actualisering bestemmingsplannen restantbudget 2009 ¼ 37.000 V Op basis van dit budget is voor ¼ 35.000,- opdracht verstrekt aan Buro Vijn om een bestemmingsplan voor Veenhuizen (kern en buitengebied) op te stellen. De werkzaamheden zijn in 2010 gestart maar zullen worden voortgezet in 2011. Aan hetzelfde bureau is voor ¼ 12.000,opdracht verstrekt om een opgesteld conceptbestemmingsplan voor de kampeerterreinen in Noordenveld aan te passen om dit te laten voldoen aan de wettelijke vereisten. Ook deze werkzaamheden zijn gestart in 2010 maar zullen worden voortgezet in 2011. Actualisering bestemmingsplannen budget 2010 ¼ 17.000 V Dit budget is bedoeld voor het inhuren van derden en het uitbesteden van werkzaamheden in het kader van het actualiseren van bestemmingsplannen. Plannen die hieruit betaald worden zijn de laatste oude plannen die nog geactualiseerd moeten worden, zoals Bedrijventerreinen Roden, Kern Nieuw- Roden, Norger Duinen. Dit zijn moeizame processen die niet allemaal in 2010 afgerond konden worden.
165
Automatiseringskosten nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening (Wro) ¼ 25.000 V In maart 2010 is aan het adviesbureau DHV de opdracht voor de verdere implementatie van de Wro binnen de organisatie. Daarbij ging het om het opstellen van diverse werkprocesbeschrijvingen het opstellen van brondocumenten. De werkprocesbeschrijvingen zijn in 2010 opgesteld. Het opstellen en verwerken van deze werkprocesbeschrijvingen hebben meer tijd gekost dan was voorzien. Tevens heeft de implementatie van de Wabo veel tijd en energie gekost. Daardoor zijn we nog niet toegekomen aan het opstellen van de brondocumenten. Deze werkzaamheden zullen worden uitgevoerd in 2011. Kosten bouwvergunningen en welstandstoezicht ¼ 36.000 V Automatiseringskosten i.v.m. Wet WABO ¼ 61.000 V Na invoering blijkt dat op een aantal onderdelen de software nog dient te worden aangepast waarvoor middelen beschikbaar moeten blijven. Daarnaast wordt een deel van het budget gebruikt voor scholing van de (WABO) medewerkers. Kosten welstandstoezicht ¼ 10.000 N De raming was gebaseerd op de cijfers van de afgelopen jaren. In 2010 is een overschrijding ontstaan door een aantal (4) relatief grote plannen die navenant meer advieskosten hebben meegebracht. Deze advieskosten worden via de leges verhaald. Leges bouwvergunningen ¼ 15.000 N De recessie is duidelijk merkbaar. Ondanks de bijstelling van de raming is ook de nieuwe raming niet gehaald. Vergoedingen voor bijzondere procedures ¼ 18.000 V Er zijn in 2010 meer kosten voor bijzondere procedures terug ontvangen dan is voorzien. Het is niet aan te geven of het gaat om een eenmalig voordeel of dat er structureel meer begroot kan worden. Leges sloopvergunningen ¼ 16.000 V De conjunctuur brengt met zich mee dat er meer wordt verbouwd dan nieuw gebouwd. Onderhoud gemeente woningen e.d. ¼ 19.000 N Deze post bestaat uit meerdere deelbudgetten. Diverse kleinere afwijkingen op deze budgetten hebben tot voormeld resultaat geleid. Rentetoerekening reserve volkshuisvesting ¼ 27.000 N De rente is berekend over de werkelijke stand van de voorziening per 1 januari van het boekjaar. Het rentepercentage bedraagt 2% (inflatieniveau).
166
3.4.5 Algemene dekkingsmiddelen De Algemene Dekkingsmiddelen van de gemeente Noordenveld bestaan uit het saldo van de lokale heffingen, de algemene uitkeringen, bespaarde rente, het renteresultaat en het saldo van de kostenplaatsen (overhead). Begroting na wijziging Baten Onroerende zaakbelastingen Forensenbelasting Toeristenbelasting Hondenbelasting Totaal belastinginkomsten Algemene uitkering gemeentefonds: - algemene uitkering - wmo uitkering Bespaarde rente Resultaat op rente Dividend Totaal baten Lasten Saldo kostenplaatsen Diversen Resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Realisatie
Afwijkingen
4.293 194 168 75 4.730
4.299 200 169 77 4.745
6 6 1 2 15
V V V V V
24.690 3.146 694 1.812 226 35.298
24.753 3.167 714 1.669 224 35.272
63 21 20 143 2 26
V V V N N N
107 4 35.187
127 3 35.142
20 N 1V 45 N
-2.202 37.389
-2.157 37.299
45 N 90 N
Belastingen De gerealiseerde belastingopbrengsten zijn nagenoeg gelijk aan de geraamde opbrengsten (na wijziging). Algemene uitkering gemeentefonds Algemene uitkering De algemene uitkering is ¼ 63.000 voordeliger uitgevallen. Hiervan heeft ¼ 184.000 betrekking op het uitkeringsjaar 2010, over voorgaande jaren hebben verrekeningen plaatsgevonden tot ¼ 121.000 (negatief). Diverse maatstaven zijn aan het eind van het verslagjaar aangepast met een totaal gunstiger effect op de algemene uitkering van ¼ 184.000. Op de maatstaven bijstandsontvangers en abw is wegens hogere aantallen meer ontvangen. Bij tussentijdse rapportages is de primitieve raming al met ¼ 309.000 bovenwaarts bijgesteld. Dit wordt onder meer veroorzaakt doordat bij de septembercirculaire 2009 integratie-uitkeringen zijn ontvangen voor de combi-functionaris, versterking peuterspeelzalen en wmo-nadeelgemeenten (totaal ¼ 335.000).
167
Integratie-uitkering Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) De uitkering ten behoeve van de uitvoering van de WMO is (nog steeds) een integratie-uitkering. Ten opzichte van de primitieve raming valt de WMO ¼ 127.000 hoger uit. Hiervan is bij de najaarsnota al ¼ 106.000 verantwoord. De hogere uitkering wordt voornamelijk veroorzaakt doordat in 2009 is besloten om een deel van de onderschrijding op het macro-budget 2008 in 2010 aan te wenden ter compensatie van de pakketmaatregel ABWZ. De integratie-uitkering is verrekend met de uitgaven voor de WMO (op het programma Zorg & Welzijn). Een (eventueel) restant wordt afgewikkeld middels een mutatie op de reserve WMO. Bespaarde rente Bij het opstellen van de begroting (medio 2010) is uitgegaan van een geprognosticeerde stand van de reserves en voorzieningen per aanvang van het boekjaar. Door het achterblijven van investeringen, die gedekt worden door reserves en voorzieningen, blijkt de stand per aanvang van het boekjaar hoger uit te vallen dan geraamd. Voornamelijk de bestemmingsreserve dekking kapitaal-lasten is hier debet aan. Resultaat op rente In de begroting is bij de berekening van de kosten over het financieringstekort, op basis van het tarief voor langlopende leningen, nog uitgegaan van een rentepercentage van 5%. De huidige rentetarieven zijn aanzienlijk lager. Dividend In 2010 zijn de volgende dividendopbrengsten verantwoord: rekening begroting Bank Nederlandse Gemeenten ¼ 76.000 ¼ 76.700 Enexis “ 122.000 “ 119.300 Publiek Belang “ 8.000 “ 7.800 CBL Vennootschap “ 13.000 “ 12.500 Attero/Essent Milieu “ 7.000 “ 7.100 “ 200 Waterleidingmaatschappij Drenthe “ 200 ¼ 226.200 ¼ 223.600 Saldo kostenplaatsen Op basis van de urenverantwoording van de medewerk(st)ers worden de salariskosten en de kosten van overhead toegerekend aan de producten. Bij tussentijdse wijzigingen van de begroting van de kostenplaatsen vindt geen herberekening van de tarieven plaats. De financiële gevolgen komen tot uitdrukking op de post saldo kostenplaatsen. Het verschil tussen de raming (¼ 107.000) en de werkelijke uitkomst (¼ 127.000) wordt deels veroorzaakt door prijsverschillen en deels door bezettingsverschillen. Hierbij worden de lagere productieve uren (o.a. als gevolg
168
van ziekte, bijzonder verlof e.d.) niet op de producten verantwoord maar op de post saldo kostenplaatsen. De belangrijkste oorzaak van de afwijking van het werkelijk saldo van de kostenplaatsen met de begroting wordt gevormd door het prijsverschil op de salariskosten. De salariskosten van de gemeentelijke organisatie, excl. onderwijzend personeel, inclusief inhuur derden, bedroegen in 2010 ¼ 13,8 miljoen. De werkelijke salarislasten zijn ¼ 146.000 hoger dan geraamd.
169
3.4.6 Incidentele baten en lasten
Incidentele baten (x ¼1.000)
Begroting
Begroting
Realisatie
voor wijziging na wijziging Programma Burger & Bestuur -verkoop strookjes grond -munitieruiming Peest Totaal incidentele baten
0
Incidentele lasten (x ¼1.000)
Begroting
72 72 Begroting
55 72 127 Realisatie
voor wijziging na wijziging Programma Burger & Bestuur -Noot E -aanpassing elektronische werkplekken -uitbreiding formatie vakgroep WOS -frictiepot -organisatieontwikkeling -2 e Kamerverkiezingen -traject bestuurlijke vernieuwing en verbetering bedrijfsvoering -bijdrage slachtoffers aardbeving Haïti -afboeken vordering aanleg fietspad Leekstermeer -storting voorziening debiteuren Programma Beheer Openbare Ruimte
127 26 60 100 10 48
76 29 60 85 5 45
512 31 45
23 31 45 61
-afronding project Klunderveen Programma Onderwijs
35
77
-aanpak voortijdige schoolverlaters
24
24
30
1
174
14
-beleidsontwikkeling archeologie
14
14
-kunstbeoefening
61
19
-monumenten
18
Programma Sport -sportstimulering -combinatiefunctionaris Programma Cultuur
Programma Recreatie&Toerisme -VCT Veenhuizen Programma Zorg & Welzijn
500
145
1.176
455
38 23
23
Programma Milieu -duurzaam ontwikkelen / millenniumgemeente -energiebesparing
170
Programma Ruimtelijke Ordening -implementatie wet WABO/software tbv afhandeling aanvragen -actualisering bestemmingplannen -afronding/vaststelling bestemmingsplan buitengebieden -software/workflow managementsysteem nieuwe wet RO Totaal incidentele lasten
0
139 47
37 10
34
31
55 3.327
31 1.341
Voorzover de verschillen tussen de begroting en rekening invloed hebben op het rekeningresultaat wordt voor een nadere uitleg verwezen naar het onderdeel 3.4.4 Toelichting rekening per programma
171
3.4.7 Onvoorzien In de primitieve begroting is in het programma ‘Algemene Dekkingsmiddelen en onvoorzien’ een post voor onvoorziene uitgaven opgenomen ad. ¼ 88.800 De raming van deze post is gebaseerd op een bedrag van ¼ 2,85 per inwoner. In het begrotingsjaar is het budget bij de najaarsnota 2010 geheel afgeraamd.
172
3.4.8 Single-Information en Single-Audit Het ministerie van SZW verstrekt middelen voor specifieke doelen aan gemeenten. Dit zijn specifieke uitkeringen. Voor de verantwoording over deze uitkeringen geldt het principe van Single information, Single audit (SiSa). SiSa houdt in dat gemeenten over de besteding van specifieke uitkeringen aan SZW verantwoording afleggen via de reguliere jaarrekening (beperkte informatie en eenmalige informatieverstrekking) in plaats van afzonderlijke uitgebreide verantwoordingen per uitkering. Het houdt ook in dat de reguliere sobere accountantscontrole op de jaarrekening (single audit) volstaat in plaats van intensieve controles per specifieke uitkering. Vanaf het verantwoordingsjaar 2010 geldt dat openbare lichamen, die zijn ingesteld op grond van de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr), de uitvoering van SZW uitkeringen via SiSa verantwoorden aan gemeenten. Deze verantwoording van openbare lichamen aan gemeenten wordt, onder meer in wet- en regelgeving, aangeduid als SiSa tussen medeoverheden. Dit betekent dat openbare lichamen uiterlijk 15 juli volgend op het verantwoordingsjaar via SiSa naar gemeenten verantwoorden. Hierdoor zijn openbare lichamen niet meer genoodzaakt om versneld en apart door de accountant gecertificeerd een separate verantwoording aan te leveren bij een gemeente. Dit zorgt voor minder bestuurlijke drukte en administratieve lasten. Deze regeling is voor onze gemeente van toepassing voor de Intergemeentelijke Sociale Dienst Noorderkwartier en Werkvoorzieningschap Novatec. Verder geldt met ingang van de SiSa-verantwoording 2010 voor alle specifieke uitkeringen het baten- en lastenstelsel. Het kas-verplichtingenstelsel is niet langer van toepassing voor de verantwoording van specifieke uitkeringen. Hiermee wordt voorkomen dat extracomptabele administraties met afwijkende waarderingsregels en aanvullende controles bij medeoverheden nodig zijn ten behoeve van de aansluiting op de Rijksadministratie. De jaarstukken van de gemeente dienen uiterlijk 15 juli van het jaar volgend op het jaar waarover verantwoording moet worden afgelegd via het CBS te worden aangeleverd. In de hierna volgende bijlage is de SISA-verantwoordingsinformatie over het afgelopen verslagjaar opgenomen.
173
;
<
'$&*$&(/ $,* $! !*$!/ $! & /9771/ /
"
'$&*$&(/ $,* $! !*$!/ $! & /9771/ /
"
! /
$$" ! *!/
%$$( $ ( $!/
,, /
, /
'$&*$&(/ $,* $! !*$!/ $! & /B@@3/
/ "
,
'$&*$&(/ $,* $! !*$!/ , $! & /B@@3/ /
"
$ / / !*/>>/ "$(($!,, //$// (*,,/ // $!$ , $
*/$!/ // // /A/&*$/B@A@/$/!
/ /
!
/ */== =
/ */A
A %-A.33B3@A $ / / !*/>>/ "$(($!,, //$// (*,,/ // $!$ , $ / */== =
-
<
#!*$!/ $!/$(*$, / $,$ / $&/9771
#!*$!/ $!/ $(*$, / $,$ / $&/ B@@3
,
A %-A.33C3@B $!/ //, /B@A@/ / * // $&(,$*
A0 */$!/ // / /A/& $/B@AA/$/ !
//
! /
/ */A A@ $ $!/?
$/ / <* **
/ */#
/ */== =
¼/A.@=BC0/ **/$**/$&/ $ $!4
**/$**/$&/ $ $!4
$,,
**/ $$ $ /! ?
**/$**/$&/ $ $!4 '*$" $!/ / $,, / *(/ $$ $ 9:/$ /$&/ ! // $&/" / $&" / !/*$/ D@6/$$ $!/, / */== =
/ */== = / */B A 2
90
/*$ ( $!/ ( //
$$*/"$(($!/?/ $!
, /9%$%/ / , ":
$ / / !*/>>/ "$(($!,, //$// (*,,/ // $!$ , $ / */== = A ++?B@A@@@BB B
%-
8
- /$*/ ( $$!/3-4
- /$*/ ( $$!/ 9-:
$!/B@A@/ /* // $$
$!/ $!/B@A@
/ */#
/ */#
¼/CA=0AB/ ¼/@/
¼/CD=F@D/ ¼/BF=F0C/
++?B@A@@@13 $!//22 /B@A@;/ //$ !/$/// B@A@/* $ /
)$ !//22 /B@A@;/ / $!/$/B@A@/ * $ /
$/ / <* **
$/ / <* **
/ */#
/ */#
, /$/$ $!/!"*/ / */ */!E$ / /!* *$&(/" /$ / $ / /!, / // / /*$",/=!==/-! / $ (($!/" //// " *$& / //"$( /$/ ,//$ (($!/*/ */$/
$(*/B;/ /*$;//
$(*/0/// / / //CA/, / B@A@; *$/*/ /*$",
/ */ */$ / /$/ $ ! ,/$ /" / (, /$/B@A@;/ $ ! ( /$/ $& ; *$/*/ /*$",
/ */# / */#
@;@@ / */ */! *$ / $* / / !E$ /$ /$/B@A@;/ $ ! ( /$/ $&
869
@;@@ / */ */! *$ / !*$/ (*((/ / !E$ /$ /$/B@A@;/ $ ! ( /$/ $&
$*$/*/ /*$", $*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA $/ /**/$/%$%/B@AA / */#
%-
9
*/$ ( $! 3--5-5-55*6 "/!$/ * $!//977;5--4
- / (//$& /9--:
, /$/$ $!/!"*/ $!/B@A@/--< /!* *$&(/" /$ / $(,* / /*$",/=!==/-! /
/ */#
*$/!* ,/B@A@// /*$",
/B@A@/--<$(,*/ $!/--< 9*=/#$&(: $(,*//22 /B@A@;/ //$ !/$///B@A@/ * $ ;/ *$/!* ,/ / *$/!* ,/ / *$", *$",
/ */== =
/ */== =
/ */#
¼/@/
¼/@/
¼/@/
$/ / <* **
//////////////////'//////#/// ///
'*$" $!/$&($!
$ $!/?
/ */== =
/ */== =
$!/ =*==/ $$/$/$/ %$%/B@@3/!,=/ $!/ $!/B@A@/ / **//<$$ $!=
)$ !/--<$(,*/ /22 /B@A@;/ / $!/$/B@A@/* $ ;/ *$/!* ,/ / *$",
$/ / <* ** / */# ¼/@/
! /
$$" ! *!/
%$$( $ ( $!/
, /
,, /
- /$ /$/&! /9-:
, /$/$ $!/!"*/ $!/B@A@/- /!* *$&(/" /$ / / /*$",/=!==/-! / *$/!* ,/B@A@// /*$",
/B@A@/-/9*=/#$&(: *$/!* ,/ / *$",
$!/-//22 /B@A@;/ //$ !/$///B@A@/ * $ ; *$/!* ,/ / *$",/ $/ / <* **
/ */== =
/ */== = / */#
¼/@/ - /$(, $$!/ / , /$/$ $!/!"*/ $!/B@A@/-/ /!* *$&(/ /!* *$&(/" /$ / $!"$( / (*/ / /*$",/=!==/-! / (, /9-: *$/!* ,/B@A@// /*$",
¼/@/ /B@A@/-/9*=/#$&(:
*$/!* ,/ / *$",
¼/@/ $!/-//22 / B@A@;/ //$ !/$// /B@A@/* $ ; *$/!* ,/ / *$",/ $/ / <* **
/ */== =
/ */== = / */#
¼/@/ - /$(, $$!/ / , /$/$ $!/!"*/ $!/B@A@/ /!* *$&(/ /!* *$&(/" /$ / $!"$( /!/ / /*$",/=!==/-! / *$/!* ,/B@A@// * $!/9: /*$",
¼/@/ /B@A@//9*=/#$&(:
*$/!* ,/ / *$",
¼/@/ $!///22 / B@A@;/ //$ !/$// /B@A@/* $ ; *$/!* ,/ / *$",// $/ / <* **
/ */== =
/ */== = / */#
*$ /$& *$!/ * $!/B@@D/ * "/!$/ * $!/9/B@@D:
¼/@/ , /$/$ $!/!"*/ $!/B@A@//B@@D/ /!* *$&(/" /$ / * "/!$/ / /*$",/=!==/-! / * $!
¼/@/ /B@A@//B@@D/ * "/!$/ * $!
*$/!* ,/B@A@// /*$",
*$/!* ,/ / *$",
/ */== =
/ */== =
¼/@/ $!//B@@D/ * "/!$/ * $!//22 /B@A@;/ //$ !/$///B@A@/ * $ ; *$/!* ,/ / *$",/ $/ / <* ** / */#
- / (//$(,/ ( /9--:
¼/@/ , /$/$ $!/!"*/ $!/B@A@/-- /!* *$&(/" /$ / / /*$",/=!==/-! / *$/!* ,/B@A@// /*$", / */== =
¼/@/ /B@A@/--/9*=/#$&(: *$/!* ,/ / *$",
¼/@/ $!/--//22 / B@A@;/ //$ !/$// /B@A@/* $ ;/ *$/!* ,/ / *$",
/ */== = / */#
969
¼/@/ $!/B@A@/--< $(,*
$*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA
¼/@/ ¼/@/ /B@A@/--<$(,*/ $!/--< 9*=/#$&(: $(,*//22 /B@A@;/ //$ !/$///B@A@/ * $ ;/ $*$/*/ /*$", $*$/*/ /*$",/ $/ /**/$/%$%/B@AA $/ /**/$/%$%/B@AA
/ */== =
/ */== =
$/ / <* ** / */#
$!/B@A@/-
/B@A@/-/9*=/#$&(:
$*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA
$*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA
/ */== =
/ */== =
$!/-//22 /B@A@;/ //$ !/$///B@A@/ * $ ; $*$/*/ /*$",/ $/ /**/$/%$%/B@AA/ $/ / <* ** / */#
$!/B@A@/-/
/B@A@/-/9*=/#$&(:
$*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA
$*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA
/ */== =
/ */== =
$!/-//22 / B@A@;/ //$ !/$// /B@A@/* $ ; $*$/*/ /*$",/ $/ /**/$/%$%/B@AA $/ / <* ** / */#
$!/B@A@/
/B@A@//9*=/#$&(:
$*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA
$*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA
/ */== =
/ */== =
$!///22 / B@A@;/ //$ !/$// /B@A@/* $ ; $*$/*/ /*$",/ $/ /**/$/%$%/B@AA $/ / <* ** / */#
$!/B@A@//B@@D/ * "/!$/ * $!
/B@A@//B@@D/ * "/!$/ * $!
$*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA
$*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA
/ */== =
/ */== =
$!//B@@D/ * "/!$/ * $!//22 /B@A@;/ //$ !/$///B@A@/ * $ ; $*$/*/ /*$",/ $/ /**/$/%$%/B@AA/ $/ / <* **
/ */#
//////////////////'//////#/// /// )$ !/-//22 /B@A@;/ / $!/$/B@A@/ * $ ; *$/!* ,/ / *$",/ $/ / <* ** / */# ¼/@/ )$ !/-//22 /B@A@;/ / $!/$/B@A@/ * $ ; *$/!* ,/ / *$",/ $/ / <* ** / */# ¼/@/ )$ !///22 /B@A@;/ / $!/$/B@A@/ * $ ; *$/!* ,/ / *$",/ $/ / <* ** / */# ¼/@/ )$ !//B@@D/ * "/!$/ * $!//22 /B@A@;/ / $!/$/B@A@/ * $ ; *$/!* ,/ / *$",// $/ / <* ** / */# ¼/@/ )$ !/--//22 /B@A@;/ / $!/$/B@A@/ * $ ; *$/!* ,/ / *$",/ / */# ¼/@/ )$ !/--<$(,*/ /22 /B@A@;/ / $!/$/B@A@/* $ ; $*$/*/ /*$",/ $/ /**/$/%$%/B@AA
$/ / <* ** / */#
)$ !/-//22 /B@A@;/ / $!/$/B@A@/ * $ =/ $*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA $/ / <* ** / */#
)$ !/-//22 /B@A@;/ / $!/$/B@A@/ * $ / $*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA $/ / <* ** / */#
)$ !///22 /B@A@;/ / $!/$/B@A@/ * $ ; $*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA $/ / <* ** / */#
)$ !//B@@D/ * "/!$/ * $!//22 /B@A@;/ / $!/$/B@A@/ * $ ; $*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA $/ / <* **
/ */#
$$" ! *!/
%$$( $ ( $!/
,, /
, /
! /
$!/B@A@/--
/B@A@/--/9*=/#$&(:
$*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA
$*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA
/ */== =
/ */== =
$!/--//22 / B@A@;/ //$ !/$// /B@A@/* $ / $*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA / */#
%-
:
*$ /$& *$!/ * $!/977;/3*$/ * "/!$/ * $!4
*$ /$& *$!/ * $!/9:/B@@D
, /$/$ $!/!"*/ $!/B@A@/ /!* *$&(/" /$ / * "/! $!/ / /*$",/=!==/-! / * $!/9*=/:; *$/!* ,/ / *$",
$!/B@A@/ ($ * (($!/9*=/:; *$/!* ,/ / *$",
/B@A@/* "/ ! $!/* $!/9*=/ :/9*=/#$&(:; *$/!* ,/ / *$",
/ */# / */#
:69
/ */#
@
¼/@/
¼/@/
$!/B@A@/ * "/! $!/ * $!/9*=/:
$!/B@A@/ ($ * (($!/9*=/:
/B@A@/* "/ ! $!/* $!/9*=/ :/9*=/#$&(:
$*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA
$*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA
$*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA
/ */# / */#
%-
;
- /- (*"$ $$!/ 3--+4
- /- (*"$ $$!/ 9-:
,
/ */#
/B@A@ / */#
%-
<
- /
$$ $! /3- 4
- /
$$ $! /9- :
¼/@/ , /$/$ $!/!"*/ $!/B@A@/ /!* *$&(/" /$ /
$$ $! ; / /*$",/=!==/-! / *$/!* ,/ / *$",
- / $!/B@A@// $/$&/ 7; *$/!* ,/ / *$",
/B@A@/9$ <#$&(:/
$$ $! ; *$/!* ,/ / *$",
/ */# / */#
/ */#
¼/@/
¼/@/
¼/@/
/ */ /$ // *! / /"//$/ " /**!/$/B@A@// $ ! $! $$!/" / ! *;//*/, /$/" / **!/$/$ /& // $ ! $! $$!/$/ !(,; */!* ,/ / *$",
/ */ /$ // *! / /"//$/ " /**!/$/B@A@//*/ $ ! $! $$!///
*($ $$!/ " ! *;//*/, / $/" /**!/$/$ /& // */$ ! $! $$!// / *($ $$!/$/ !(,; *$/*/ /*$",
/ */ /$ // *! /$//!, / /$/ B@A@/" /*( $"/ ( $&(,;/*/$/
$(*/C=3;/ /*$;/ */ ;//" /*$ /$ ! $!;/ " /"*; *$/*/ /*$",
/ */A / */A / */A
<69
@
@
$!/B@A@/
$$ $!
- / $!/B@A@// $/$&/ 7
@ /$$ / /B@A@/9$ <#$&(:/
$$ $!
$*$/*/ /*$", / /**/$/%$%/B@AA
$*$/*/ /*$", / /**/$/%$%/B@AA
$*$/*/ /*$", / /**/$/%$%/B@AA
/ */#
/ */#
/ /**/$/%$%/B@AA / */#
//////////////////'//////#/// /// )$ !/--//22 /B@A@;/ / $!/$/B@A@/ * $ / $*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA / */#
/B@A@/($ * (($!/ 9*=/:/9*=/#$&(:; *$/!* ,/ / *$",
$!/B@A@// (/ */*/$/
$(*/F.// B@@D/9*=/:; *$/!* ,/ / *$",
$!/B@A@/; *$/!* ,/ / *$",
/B@A@//9*=/#$&(:; *$/!* ,/ / *$",
$!/B@A@// $ $!( //*/ */$/
$(*/F.//B@@D; *$/!* ,/ / *$",
/ */#
/ */#
/ */#
/ */#
$!//22 /B@A@;/ //$ !/$///B@A@/ * $ ; *$/!* ,/ / *$",
)$ !//22 /B@A@;/ / $!/$/B@A@/ * $ ; *$/!* ,/ / *$",
$/ / <* **
$/ / <* **
/ */#
/ */# ¼/@/
/ */#
¼/@/
¼/@/
/B@A@/($ * (($!/ $!/B@A@// (/ 9*=/:/9*=/#$&(: */*/$/
$(*/F.// B@@D/9*=/:/ $*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA $*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA / */# / */#
- / /B@A@// $/$&/ 8; *$/!* ,/ / *$",
¼/@/
¼/@/
¼/@/
¼/@/
$!/B@A@/
/B@A@//9*=/#$&(:
$!/B@A@// $ $!( //*/ */$/
$(*/F.//B@@D
$!//22 /B@A@;/ )$ !//22 /B@A@;/ //$ !/$///B@A@/ / $!/$/B@A@/ * $ ; * $ /;
$*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA
$*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA
$*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA
$*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA/
$*$/*/ /*$", $/ /**/$/%$%/B@AA
/ */#
/ */#
/ */#
$/ / <* **
$/ / <* **
/ */#
/ */#
/ */$/B@A@/! *$ / $!/B@A@/#!** ,/* $!/ / (/ /$ $/ $ / */$ /$ *$ / $!*/ / / // $ / */, / /**/ !, /$/$/B@@3/ ,/ !, / /$!*=/ * $!//$ $/ / $/$!*/, //*;// (/"/! *$ // / / /B@AA/!/ " / //" /#$&(= / !**/ $! $, / */# / */#
/ */# ¼/@/
¼/@/
¼/@/
/ */ /$ // *! /$//!, / /$/ B@A@// /! (/ *;/*/$/
$(*/ C;3;/ /*$;/ */;// " /*$ /$ ! $!;/" / "*; *$/*/ /*$",
/ */ /$ // *! /$//!, / /$/ B@A@/" /,/$//($/ // */ ,*$!;/*/$/
$(*/ C;3;/ /*$;/ */;// " /*$ /$ ! $!;/" / "*; *$/*/ /*$",
/ */ /$ // *! /$//!, / /$/ B@A@/" / ( $&(*//" / $ ! $!,;/*/$/
$(*/C;0;/ /*$;//" /*$ / $ ! $!;/" /"*; *$/*/ /*$",
/ */ /$ // *! /$//!, / /$/ B@A@/" / ,/'B/// /" /"*; *$/*/ /*$",
/ */A
/ */A
/ */A
/ */A
@ @ @ //$//!!/$/" / , $/% ,/ ! $!/9%: - / /B@A@// # $! !*$!4/ ' !/ / *// $&(/ $/$&/ 8 "*$!/ " ? (
/ /B@A@/ /B@AA ,!//" //" / $&(/ !/
/ */ !;/ /$*/!!/ ,!//" /$/" /& /B@A@/ " /$/" /& /B@A@/$ < / $ < / !/ / / !/ / / // ! / /" /
$! !*$!/ " $& ;/
$$ $! //B@AA=/$ / *,/" /$/" /& /B@A@/ / !/$/*$/" / !/ " /$ < / !// //!, / / " / $/$&/ 8 $ /" / // $/ $*$/*/ /*$", $&// 5/"$ /!* /!/ / /**/$/%$%/B@AA
$! !*$!/9" / / " /$ < / /
!! / /" / $&(:= 2 ,!//" /$/" /& /B@A@/
" , $!/ / !/
$$ $! /*/ " / /" /
$$ $! // B@AA
@ / */$/B@A@/! *$ / $!/B@A@/#!** ,/* $!/ / (/ /$ $/ $ / */$ /$ *$ / $!*/ / / // $ / */, / /**/ !, /$/$/B@@3/ !, / /$!*=/ ,/* $!// $/$!*/, //*;// $ $/ / (/"/ / / /B@AA/!/ " / ! *$ // // / !**/ $! $, " /#$&(=
$*$/*/ /*$", $*$/*/ /*$",
9$&/ "*$!/// (
/ //! $/! */$!*: / /**/$/%$%/B@AA / */# / /**/$/%$%/B@AA / */#
/ /**/$/%$%/B@AA / */#
/ /**/$/%$%/B@AA / */# / /**/$/%$%/B@AA / */#
! /
$$" ! *!/
%$$( $ ( $!/
,, /
, /
/ */ /$ // *! / /"//$/ " /**!/$/B@A@// $ ! $! $$!/" / ! *;//*/, /$/" / **!/$/$ /& // $ ! $! $$!/$/ !(,
$*$/*/ /*$", / /**/$/%$%/B@AA / */A
/ */ /$ // *! / /"//$/ " /**!/$/B@A@//*/ $ ! $! $$!///
*($ $$!/ " ! *;//*/, / $/" /**!/$/$ /& // */$ ! $! $$!// / *($ $$!/$/ !(,
/ */ /$ // *! /$//!, / /$/ B@A@/" /*( $"/ ( $&(,;/*/$/
$(*/C=3;/ /*$;/ */ ;//" /*$ /$ ! $!;/ " /"*
$*$/*/ /*$", / /**/$/%$%/B@AA / */A
$*$/*/ /*$", / /**/$/%$%/B@AA / */A
/$$ / %-
.
%"*"* *$!
/%-<$$
,
$!/B@A@ / */# ¼/03=D3./
+-%
0
$,*
% $,* $! !*$!/
$$//!,
$!/B@A@/9 */!" / '/
(/, /" /#$&( !$$ / !:
$!//22 /B@A@;/ //$ !/$///B@A@/ * $ / $/ / <* **
/ */#
+-%
87
/*$ ( $!/ / / &!//!$/3)/ 4
'$&*$&(/ !*$!/
,
¼/@/ $!/B@A@// &!!"$ !;/ , "*$&(/ $!/ &!;/ ,,$!/&!// !$//" / *$ // / /&!//!$=
/ */#
/ */#
¼/@/ $!//22 /B@A@;/ //$ !/$///B@A@/ * $ /
¼/@/ )$ !//22 /B@A@;/ / $!/$/B@A@/ * $ /
$/ / <* ** $/ / <* **
/ */# / */# / */# ¼/.DA=0FF/
¼/@/
¼/@/
/ */ /$ // *! /$//!, / /$/ B@A@// /! (/ *;/*/$/
$(*/ C;3;/ /*$;/ */;// " /*$ /$ ! $!;/" / "*
/ */ /$ // *! /$//!, / /$/ B@A@/" /,/$//($/ // */ ,*$!;/*/$/
$(*/ C;3;/ /*$;/ */;// " /*$ /$ ! $!;/" / "*
$*$/*/ /*$", / /**/$/%$%/B@AA / */A
$*$/*/ /*$", / /**/$/%$%/B@AA / */A
//////////////////'//////#/// /// / */ /$ // *! /$//!, / /$/ B@A@/" / ( $&(*//" / $ ! $!,;/*/$/
$(*/C;0;/ /*$;//" /*$ / $ ! $!;/" /"*
$*$/*/ /*$", / /**/$/%$%/B@AA / */A
//$//!!/$/" / , $/% ,/ ! $!/9%:
)$ !//22 /B@A@;/ / $!/$/B@A@/ * $ /
$/ / <* ** / */# ¼/@/
/ */ /$ // *! /$//!, / /$/ B@A@/" / ,/'B/// /" /"*
$*$/*/ /*$", / /**/$/%$%/B@AA / */A
De raad van de gemeente Noordenveld,
Gelet op artikel 197 van de Gemeentewet waarin het college van burgemeester en wethouders aan de gemeenteraad verantwoording aflegt over het door hem gevoerde bestuur; Gelet op artikel 198 van de Gemeentewet waarin is bepaald dat de gemeenteraad de jaarrekening en het jaarverslag vaststelt; Besluit:
De jaarrekening en het jaarverslag 2010 vast te stellen.
Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Noordenveld op 8 juni 2011,
De griffier,
de voorzitter,