: Woonwensenonderzoek 2008 en de gevolgen van de financiële crisis

Aan de leden van de gemeenteraad

Afdeling Onderdeel Contactpersoon Doorkiesnummer Bijlage(n)

Onderwerp

: : : : :

Ontwikkeling Ontwikkeling Janna Arjaans (072) 888 00 00 3

Datum Uw brief van Ons kenmerk Uw kenmerk Verzenddatum

: 11 maart 2010 : : : :

: Woonwensenonderzoek 2008 en de gevolgen van de financiële crisis

Geachte raadsleden, Bijgaand bieden wij u het rapport ‘Regionaal woonwensenen woonbelevingsonderzoek (juni 2008) en de notitie ‘Effecten financiële crisis op de regionale woningmarkt’ (januari 2010) aan. Ons voornemen is deze documenten te gebruiken bij een herijkingdiscussie over het woonbeleid in onze regio. Deze brief bestaat uit de volgende paragrafen: 1. Woonwensenonderzoek 2008 bracht wensen, verwachtingen en mogelijkheden in beeld. 2. Kredietcrisis stelt conclusies uit Woonwensenonderzoek 2008 ter discussie. 3. Hoe nu verder? 1. Woonwensenonderzoek 2008 bracht wensen, verwachtingen en mogelijkheden in beeld Het adviesbureau Companen heeft in 2008 een uitgebreid regionaal woonwensenonderzoek in de regio Alkmaar uitgevoerd. Het doel van dit onderzoek was een reëel beeld te geven van de wensen, verwachtingen en mogelijkheden van de burger. Hiermee zouden we een onderlegger hebben voor het opstellen van nieuwbouwprogramma’s en inzicht krijgen in de herstructureringsopgave. Ook moest het woonwensen van ouderen en de behoefte aan zorgvoorzieningen in beeld brengen. Circa 8.600 inwoners uit de regio hebben deelgenomen aan een enquête, waardoor statistisch betrouwbare uitspraken gedaan konden worden over onder meer prognose bevolkings- en huishoudensontwikkeling, ontwikkeling en voorkeuren van leefstijlen, woonmilieus, veranderopgave; potentiële tekorten en overschotten, tevredenheid woning en woonomgeving, gewenste voorzieningen in de woonomgeving en kwaliteitseisen gewenste woning. De uitkomsten zijn besproken tijdens een regionale workshop voor professionals (gemeenten, corporaties, makelaars en het Regionaal Platform Woonconsumenten) gehouden. Het onderzoek mondde uit in het Regionaal woonwensenen woonbelevingsonderzoek (juni 2008). In dit onderzoek wordt vooruit gekeken naar een periode van maximaal vijf jaar.

2. Kredietcrisis stelt conclusies uit Woonwensenonderzoek 2008 ter discussie Na oplevering van het Woonwensenonderzoek 2008 brak de kredietcrisis uit. Dit riep de vraag op in hoeverre de conclusies uit dit onderzoek nog bruikbaar waren. Dit was de reden om Companen opdracht te geven een aanvullende adviesnotitie te schrijven. De vraag over de houdbaarheid van de conclusies uit het Woonwensenonderzoek 2008 heeft Companen beantwoord in de notitie ‘Effecten financiële crisis op de regionale woningmarkt’ (januari 2010). De notitie beschrijft de recente veranderingen in de regionale woningmarkt en legt uit hoe de eerdere onderzoeksresultaten geïnterpreteerd kunnen worden. Uit de notitie blijkt dat niet onverminderd kan worden uitgegaan van de conclusies uit het woonwensenonderzoek 2008. Voor de korte termijn (2 tot 3 jaar) zijn de gevolgen beter aan te geven dan voor de langere termijn, want het verloop van het economisch herstel en de effecten op de regionale woningmarkt is voor iedereen ongewis. Daarom worden voor de langere termijn twee scenario’s beschreven. 3. Hoe nu verder? Op dit moment is de Regionale Woonvisie Noord-Kennemerland 2005-2015 (maart 2006) in onze regio het vigerende beleid. Het is duidelijk dat, mede gezien de conclusies van Companen, een herijking van deze Regionale Woonvisie nodig is. Wij zijn voornemens die discussie direct na de gemeenteraadsverkiezingen op te starten. Hierbij zouden de uitvoerende partijen, zoals corporaties, ontwikkelaars en wellicht banken betrokken moeten worden. Het woonwensenonderzoek 2008 en de aanvullende notitie ‘Effecten financiële crisis op de regionale woningmarkt’ zijn hierbij geschikte onderleggers. Wij hopen u hiermee voldoende te informeren. Hoogachtend, college van Bergen,

R. Groninger, secretaris

drs. H. Hafkamp, burgemeester

-2-

Samenwerkende gemeenten en corporaties in Noord-Kennemerland Regionaal woonwensenen woonbelevingsonderzoek

16 juni 2008

Boulevard Heuvelink 104 6828 KT Arnhem Postbus 1174 6801 BD Arnhem

Projectnr. 5135.70

Telefoon Telefax

(026) 3512532 (026) 4458702

E-mail Internet

[email protected] www.companen.nl

Samenwerkende gemeenten en corporaties in Noord-Kennemerland Regionaal woonwensenen woonbelevingsonderzoek 16 juni 2008

Inhoud

1.

Inleiding 1.1. Doel van het onderzoek 1.2. Onderzoeksaanpak en respons 1.3. Leeswijzer

1 2 2 3

2.

Samenvatting en veranderopgaven 2.1. Samenvatting onderzoeksresultaten 2.2. Aanknopingspunten voor de veranderopgave

5 5 14

3.

Leefstijlen in de regio 3.1. Prognose bevolkings- en huishoudensontwikkeling 3.2. Ontwikkeling van leefstijlen 3.3. Voorkeuren van leefstijlen 3.4. Samenvatting van de veranderopgave

21 22 23 25 44

4.

Woningen en Woonmilieus in de regio 4.1. Vraag en aanbod in de regio 4.2. Ontwikkelingspotentieel in Woonmilieus 4.3. Samenvatting van de veranderopgave

47 49 55 82

5.

Leefstijlen en Woonmilieus in de gemeenten 5.1. Alkmaar 5.2. Bergen 5.3. Castricum 5.4. Heiloo 5.5. Langedijk 5.6. Samenvatting van de veranderopgave

85 85 91 97 103 108 113

Bijlage 1: Onderzoeksaanpak en responsverantwoording 1 Bijlage 2: Vragenlijst 5 Bijlage 3: Potentiële tekorten en overschotten in de regio Noord-Kennemerland: 2000 – 2003 – 2008 7 Bijlage 4: Indeling gemeenten / wijken / kernen 9 Bijlage 5: Begrippenlijst 10

1. Inleiding De gemeenten en corporaties in Noord-Kennemerland willen een actueel inzicht in het functioneren van de woningmarkt in de regio. Zij willen daartoe een goed en genuanceerd beeld van kwalitatieve en kwantitatieve woningbehoefte. Onderzoeksen adviesbureau Companen heeft opdracht gekregen voor de uitvoering van een uitgebreid regionaal woonwensenen woonbelevingsonderzoek. Het onderzoek sluit aan bij eerdere regionale woonwensenonderzoeken. In 2000 is een grootschalig onderzoek gehouden, met betrouwbare uitkomsten op regioniveau, en voor een aantal gemeenten tot op wijk- of kernniveau. In 2003 is het onderzoek in een wat bescheidener opzet herhaald. De regio kiest nu voor een andere opzet, waarbij een schriftelijke enquête met woonbeelden is uitgezet en gekozen is voor een verdere kwalitatieve differentiatie naar leefstijlen en Woonmilieus. Echter, op hoofdlijnen is vergelijking in de tijd mogelijk (tijdreeksen). Woonwensen en woonbeleving van mensen het vertrekpunt Het onderzoek geeft een beeld van de reacties van mensen op de enquête. In de enquête hebben mensen hun eigen waardering en wensen ten aanzien van het wonen in de regio kenbaar kunnen maken. Circa 8.600 mensen hebben hier gebruik van gemaakt, waarmee we op het niveau van de regio en vijf van de acht afzonderlijke gemeenten1 statistisch zeer betrouwbare uitspraken kunnen doen. Het onderzoek brengt de geuite wensen van mensen in beeld, waarbij we vooruit kijken naar een periode van maximaal vijf jaar. In de praktijk zullen niet alle mensen in staat zijn om hun verhuiswensen te realiseren: of het aanbod ontbreekt, of de vraag blijkt kritisch waardoor mensen uiteindelijk bij onvoldoende passend aanbod hun huidige situatie blijven accepteren. De volgende stap na dit onderzoek is dan ook om de uitkomsten op basis van wensen naast praktijkervaringen en praktische mogelijkheden te leggen. Gemeenten en corporaties kunnen dan op grond van een integrale afweging hun woonbeleid of voorraadbeleid eventueel aanpassen, met het woonwensenonderzoek als één van de mogelijke bouwstenen.

1

Alkmaar, Bergen, Castricum, Heiloo en Langedijk. Deze gemeenten hebben ervoor gekozen om het aantal enquêtes in hun gemeente dermate op te hogen dat op gemeenteniveau (en vaak ook wijk- of kernniveau) betrouwbare uitkomsten mogelijk zijn. Voor toelichting op de respons zie bijlage.

-1-

1.1.

Doel van het onderzoek

Met het onderzoek wil de regio Noord-Kennemerland het volgende bereiken: Het onderzoek: x dient als onderlegger voor het opstellen van nieuwbouwprogramma’s en moet inzicht geven in de herstructureringsopgave; x moet worden uitgevoerd op postcodeniveau, zodat er uitspraken gedaan kunnen worden op wijk-, kern-, gemeentelijk en regionaal niveau; x moet de woonwensen van ouderen en de behoefte aan zorgvoorzieningen duidelijk naar voren brengen; x moet vergelijkbaar zijn met de regionale woonwensenonderzoeken die in 2000 en in 2003 zijn uitgevoerd; x moet ingaan op leefstijlen en (gewenste) woonomgeving; x moet de mogelijkheid bieden eventueel lokaal aanvullende vragen te stellen. Het onderzoek moet een reëel beeld geven van de wensen, verwachtingen en mogelijkheden van de burger.

1.2.

Onderzoeksaanpak en respons

Schriftelijke en internetenquêtes Gekozen is voor een schriftelijke enquête (zie bijlage 2, achterin dit rapport). Het uitvoeren van een schriftelijke vragenlijst biedt namelijk de mogelijkheid om vragen en antwoorden te visualiseren. Dit geldt onder meer voor het in beeld brengen van woonbeelden / woonconcepten en Woonmilieus. Hierin wijkt de vragenlijst af van eerdere onderzoeken in de regio Noord-Kennemerland. De vragenlijst is verspreid onder 39.655 huishoudens in de regio, verdeeld over de verschillende wijken, kernen en gemeenten. Ook is onderscheid gemaakt naar zelfstandig wonende huishoudens (30.830 vragenlijsten) en inwonende jongeren (8.825 vragenlijsten) Mensen konden meedoen via internet of door het invullen van de schriftelijke vragenlijst. Respons Vooraf hielden we rekening met een respons van circa 30%. Uiteindelijk bleek de respons lager uit te komen op 23% (na een herhalingsverzoek om mee te doen). Met de gerealiseerde respons hebben we voldoende enquêtes retour om op regio- en gemeenteniveau (voor gemeenten die kozen voor extra enquêtes) statistisch uiterst betrouwbare uitspraken te kunnen doen. Op wijken kernniveau zijn de uitspraken meer indicatief. Voor een nadere toelichting op de respons, zie bijlage 1, achterin dit rapport. Woonmilieus in beeld Naast de enquête hebben we ook gekozen voor een meer kwalitatieve indeling van wijken in Woonmilieus. Dit heeft een plek gekregen in de enquête en in een drietal woonmilieu-ateliers. In deze ateliers hebben we met deskundigen uit de regio de verschillende woongebieden zo goed mogelijk in kaart gebracht (zie hoofdstuk 4).

-2-

De uitkomsten van de woonmilieu-ateliers zijn via een Geografisch Digitaal Kaartsysteem (GIS) gekoppeld aan de enquête-uitkomsten, waardoor we per woonmilieu woonwensen en waarderingen gedetailleerd in kaart konden brengen. Analyse van uitkomsten Op grond van de verschillende gegevens die we verzameld hebben, is een integrale analyse gemaakt van de uitkomsten. Hiervoor is een schat aan informatie beschikbaar. Wij kiezen bij de analyse drie invalshoeken van waaruit de ontwikkelingen in de regio bekeken worden: x vanuit de leefstijlen van mensen; x vanuit de Woonmilieus waarin zij wonen; x en vanuit de gemeenten. Voor deze drie invalshoeken geven we integrale conclusies om de veranderopgaven voor de regio vanuit dit onderzoek te duiden. Daarbij maken we ook een vergelijking met de uitkomsten van 2000 en 2003 om mogelijke ontwikkelingstrends in beeld te brengen.

1.3.

Leeswijzer

Met het regionale woonwensenen woonbelevingsonderzoek is een schat aan informatie verzameld. Informatie die voor een groot aantal deelgebieden beschikbaar is. Voor het overzicht en de bruikbaarheid kiezen wij ervoor de rapportage van het onderzoek te splitsen in een hoofdrapport met de belangrijkste analyses (dit document), een tabellenboek met achterliggende informatie (afzonderlijke bijlage) en een atlas met kaarten waarop de belangrijkste enquête-uitkomsten zijn geprojecteerd. x Hoofdstuk 2 geeft een overzicht van de belangrijkste conclusies en veranderopgaven voor de regio Noord-Kennemerland. x Hoofdstuk 3 behandelt de uitkomsten van het onderzoek voor verschillende leefstijlen. Wat zijn de wensen en voorkeuren van deze leefstijlen? x Hoofdstuk 4 gaat in op de in Noord-Kennemerland aanwezige Woonmilieus en de fricties tussen vraag en aanbod op het niveau van de verschillende Woonmilieus. x Hoofdstuk 5 ten slotte, richt zich op de uitkomsten voor vijf van de acht gemeenten die kozen voor uitkomsten op gemeenteniveau. In dit hoofdstuk worden ook de potentiële fricties tussen vraag en aanbod op gemeenteniveau in beeld gebracht. Overigens hebben we aan het eind van dit rapport 5 bijlagen opgenomen met onderzoeksen responsverantwoording, de gehanteerde vragenlijst, gebiedsindeling, vergelijking van uitkomsten met 2000 en 2003 en een begrippenlijst.

-3-

-4-

2. Samenvatting en veranderopgaven 2.1.

Samenvatting onderzoeksresultaten

Leefstijlen en hun wensen Gemeenten en corporaties in de regio Noord-Kennemerland willen een goed onderbouwd woonbeleid voeren. Zij willen hun ambities onder meer baseren op een genuanceerd en zo gedetailleerd mogelijk beeld van de wensen van mensen. Daarom kiezen we in dit onderzoek voor een gedifferentieerde benadering van groepen op de woningmarkt. Dit komt tot uitdrukking in een beschrijving van 7 leefstijlen en een groep Starters. We geven de (verwachte) omvang van de

Van deze leefstijlen hebben we de wensen in beeld gebracht, en tevens een ontwikkelingsprognose. Vertrekpunt daarbij zijn de verwachte demografische en economische ontwikkeling, waarbij vooral vergrijzing en welvaartsgroei bepalende factoren zijn.

leefstijl in de regio per 1 januari van 2008 en 2020 weer. Voor starters geldt dit niet. Dit is namelijk

anders

dan

leefstijlen

een

behoren zij tot een leefstijl. Wij kunnen wel aangeven

hoeveel

starters

zich

in

een

bepaalde periode zich op de wonigmarkt begeven.

Starters: Meestal jongeren die vanuit een onzelfstandige woonsituatie (meestal inwonend bij ouders, familie of op kamers) de woningmarkt betreden. 2008-2013: 14.080 over deze periode Ļ 2020-2025: 11.260 over deze periode

Gebonden Kleine Huishoudens: Eén- en tweepersoonshuishoudens tot 55 jaar, met een inkomen lager dan modaal (€ 1.650 netto per maand, € 31.000 bruto per jaar). Veel Starters op de woningmarkt behoren, nadat zij een zelfstandig huishouden zijn gaan vormen, tot de Gebonden kleine huishoudens. 2008: 12.490 Ļ 2020: 10.820 Mobiele Kleine Huishoudens: Eén- en tweepersoonshuishoudens tussen 35 en 55 jaar met inkomen tussen modaal en anderhalf keer modaal (€ 2.500 netto per maand, € 46.000 bruto per jaar)en één- en tweepersoonshuishoudens tot 35 jaar met inkomen vanaf modaal. Dit zijn huishoudens zonder kinderen met een behoorlijk inkomen, in de leeftijd tot 55 jaar. 2008: 16.510 Ļ 2020: 18.860 Gebonden Gezinnen: Gezinnen met kind(eren) met een inkomen lager dan anderhalf keer modaal. 2008: 15.180 Ļ 2020: 14.200

-5-

de

dynamische groep. Zo dra zij gestart zijn

Mobiele Gezinnen: Gezinnen met kind(eren), en één- en tweepersoonshuishoudens tussen de 35 en 55 jaar. Het inkomen ligt hoger dan anderhalf keer modaal. Dit is een groep met mogelijkheden op de woningmarkt. 2008: 27.840 Ļ 2020: 29.030 Gebonden Senioren: Eén- en tweepersoonshuishoudens (zonder thuiswonende kinderen) tussen 55 en 75 jaar met een inkomen beneden modaal en van 75 jaar of ouder met een inkomen tot anderhalf keer modaal. 2008: 19.610 Ļ 2020: 21.780 Mobiele Senioren: Eén- en tweepersoonshuishoudens (zonder thuiswonende kinderen) tussen de 55 en 75 jaar, met een inkomen hoger dan modaal. Net als de mobiele gezinnen hebben zij op basis van hun inkomen en eventueel vermogen de nodige mogelijkheden op de woningmarkt. 2008: 21.990 Ļ 2020: 30.640 Bemiddelde Senioren: Eén- en tweepersoonshuishoudens van 75 jaar en ouder, met een inkomen hoger dan anderhalf keer modaal. De vraag van deze groep is doorgaans sterk op comfort gericht. 2008: 2.750 Ļ 2020: 3.860

Economisch kwetsbare groepen Voor een aantal leefstijlen op de woningmarkt is het inkomen en daarmee de bestedingsmogelijkheden heel bepalend voor de vraag naar woningen. Het gaat om Starters op de woningmarkt en om huishoudens met een laag inkomen. Ook Gebonden Ouderen behoren tot deze kwetsbare groepen. Deze groep benoemen we echter afzonderlijk onder de seniorenleefstijlen. De stappen die deze leefstijlen zetten in hun wooncarrière zijn relatief klein: net een segment duurder / comfortabeler. Dat prijs voor hen van belang is, blijkt uit het feit dat men bij onvoldoende geschikt aanbod vasthoudt aan het gewenste prijsniveau. Deze groepen richten zich in grote mate op betaalbare huuren ook koopwoningen. Onder hen is dan ook veel belangstelling voor vormen van Maatschappelijk Gebonden Eigendom. In het regionaal woonbeleid is een indeling naar prijscategorieën voor de huuren koopsector gemaakt. In dit onderzoek sluiten we zo nauw mogelijk aan bij deze indeling: Inkomen in relatie tot woningprijs per 1 juli 2007 Inkomen Mogelijkheden koop Categorie 1 Tot € 37.450 Tot € 158.850 Categorie 2 €37.450 - 48.000 €158.850 - 206.000 Categorie 3 € 48 - 62.000 € 206 - 310.000 Categorie 4 Vanaf € 62.000 Vanaf € 310.000 Bron: Regio Noord-Kennemerland.

Mogelijkheden in de huur Kernvoorraad (tot € 491) Huursubsidiegrens (€ 491 tot 621) Vrije sector huur (>€ 621) Vrije sector huur (>€ 621)

Naar deze vier prijscategorieën wordt in de tekst met regelmaat verwezen.

-6-

x

x

x

Starters kiezen voor een betaalbare huur- of koopwoning. Van belang is vooral de prijs van de woning. De meeste Starters kiezen dan ook voor een huurwoning tot € 500 of een koopwoning in prijscategorie 1 of in categorie 2. Het woningtype en de locatie zijn ondergeschikt aan de prijs. Gewenste woningtypen zijn in de huursector rijwoningen en appartementen zonder lift en in de koopsector rijwoningen. Er is belangstelling om deze woning in Maatschappelijk Eigendom te kopen. Zij kiezen voor een levendige woonomgeving in het Historisch Stadscentrum of de dorpscentra. Zij willen namelijk dichtbij uitgaansvoorzieningen wonen. Gebonden Kleine Huishoudens hechten net als Starters veel waarde aan betaalbare huur- of koopwoningen. De gewenste huurprijs ligt onder € 500. In de koopsector gaat het vaak om woningen in categorie 1 of 2. In mindere mate is ook categorie 3 gewenst. Aankoop in Maatschappelijk Gebonden Eigendom (voor toelichting zie bijlage 5: begrippenlijst, achterin dit rapport) is daarbij gewild. Naar woningtype is vooral de rijenwoning in trek. De voorkeur van Gebonden Kleine Huishoudens ligt bovengemiddeld bij wonen in Dorpscentra of Authentiek Dorps Wonen, nabij uitgaansvoorzieningen. Verhuisgeneigde Gebonden Gezinnen willen een kleine stap in hun wooncarrière maken: van een huurwoning naar een eenvoudige koopwoning in categorie 2 of van een rijenkoopwoning naar een tweekapper. Maatschappelijk Gebonden Eigendom is hierbij in beeld. In de huursector zien we een verschuiving van appartementen zonder lift naar rijwoningen (tot € 500). Gebonden Gezinnen willen bij voorkeur in een Authentiek Dorps Woonmilieu wonen. Voorzieningen voor jongeren (onderwijs, recreatie en sport) zijn hier gewenst.

Mobiele huishoudens willen wooncarrière maken Huishoudens (tot 55 jaar) met een hoog inkomen (Mobiele Kleine Huishoudens en Mobiele Gezinnen) laten zich in hun woonvoorkeuren vooral leiden door de wens om wooncarrière te maken. Deze groepen groeien naar verwachting in omvang en bepalen meer en meer de vraag op de woningmarkt. Zij richten zich doorgaans op tweekappers of vrijstaande woningen en willen hier ook voor betalen. Zij willen daarbij een flinke stap maken op de woningmarkt naar een comfortabele koopwoning. De comfortvraag en uitstraling zijn hierbij mogelijk nog belangrijker dan de locatie. Kansrijk is ook particulier opdrachtgeverschap (voor toelichting zie bijlage 5: begrippenlijst, achterin dit rapport). x Mobiele Kleine Huishoudens willen een stap maken op de woningmarkt. Vooral tweekappers en in mindere mate rijwoningen zijn gewenst; voor de helft in categorie 3, voor een kwart in categorie 4. De voorkeur van deze leefstijl gaat uit naar wonen in een Authentiek Dorps woonmilieu. Deze groep kiest (vooruitlopend op gezinsvorming) een kindvriendelijke woonomgeving met de nodige voorzieningen voor kinderen (scholen, kinderopvang, speelplaatsen). x Mobiele Gezinnen die willen verhuizen, willen een stap maken in hun wooncarrière. Ruime tweekappers en vrijstaande woningen zijn dan ook zeer in trek, merendeels in categorie 4. Huurwoningen zijn nauwelijks in beeld. Nieuwbouw en kavels zijn zeker gewild. Populaire Woonmilieus zijn Authentiek Dorps Wonen, Dorpscentrum en Planmatig groen. Mobiele gezinnen hechten verhoudingsgewijs weinig waarde aan voor-

-7-

zieningen in de woonomgeving, met uitzondering van enkele voorzieningen voor kinderen (scholen, speeltuinen, skatepark / basketbalveld). Seniorenleefstijlen zeer gedifferentieerd Maar al te vaak worden senioren (55-plussers) als groep over één kam geschoren. In dit onderzoek maken we onderscheid naar drie seniorenleefstijlen, afhankelijk van leeftijd en inkomen. Deze variabelen hangen vaak ook samen met gezondheid en vitaliteit. Mede daardoor zijn de wensen van senioren zeer gedifferentieerd. Zij hebben verschillende woonwensen, stellen verschillende eisen aan hun woonomgeving en bovenal verschilt hun vraag naar zorgen dienstverlening. Wat overeenkomt is de kritische houding tegenover eventueel aanbod. Dat geldt zeker voor 75-plussers! x Gebonden Senioren met een verhuiswens oriënteren zich in grote mate op de huursector (90%). De helft kiest daarbij voor een appartement met lift. Verder zijn seniorenwoningen, benedenwoningen en patiobungalows gewild. Het gewenste prijsniveau ligt grotendeels tussen € 350 en € 500. Deze prijs is hard, mede gelet op het beperkte inkomen van deze leefstijl. Gebonden Senioren zijn zeer gebonden aan hun wijk of kern. Zij kiezen voor wonen in het Dorpscentrum, Authentiek Dorps Wonen en Planmatig groen. Gebonden Senioren hechten veel waarde aan voorzieningen in hun woonomgeving; vooral zorgvoorzieningen en (rustige) culturele voorzieningen. Zorg is volgens geënquêteerden vaak in de eigen woning mogelijk, mits aanpassingen worden aangebracht en dienstverlening wordt georganiseerd. Daarbij gaat het zowel om zorgdiensten als om gemaksdiensten. x Mobiele Senioren die willen verhuizen, maken vaak een stap van de koop- naar de huursector. Woont meer dan 80% op dit moment in een koopwoning, in de gewenste situatie kiest meer dan de helft voor een huurwoning. In de huursector zijn merendeels appartementen met lift gewenst. Bijna de helft wil meer dan € 500 per maand betalen. In de koopsector gaat de voorkeur uit naar grondgebonden woningen, liefst met tuin en garage. Een bouwkavel is ook gewild. Slechts 20% van de potentiële kopers in deze groep wil een appartement. De prijs moet bij voorkeur lager liggen dan het huidige prijsniveau van hun woningen. Mobiele Senioren zijn relatief beperkt gehecht aan de huidige woonplek. Gewilde Woonmilieus zijn: Dorpscentrum, Authentiek dorps of Modern Woonmilieu. Zij hechten veel waarde aan voorzieningen in hun woonomgeving. Daarbij zijn vooral zorgen (rustige) culturele voorzieningen in beeld. Deze seniorengroep is nog nauwelijks bezig met zorg. Wel is er beperkt behoefte aan gemaksdiensten. Mobiele Senioren denken dat zij zorg grotendeels in hun huidige woning kunnen ontvangen. x Een kleine groep huishoudens behoort tot de Bemiddelde Senioren. Zij zijn nauwelijks verhuisgeneigd. En als zij willen verhuizen kiezen zij doorgaans voor een huurappartement; met een ruime woonkamer, balkon en garage. Die woning mag ook best wat kosten (boven € 500). Populaire Woonmilieus: Modern Woonmilieu, Authentiek dorps en Dorpscentrum. Bemiddelde Senioren hechten belang aan een aantal specifieke voorzieningen: zorgvoorzieningen en ontmoetingsmogelijkheden. Veel Bemiddelde Senioren verwachten zorg in de huidige woning te kunnen ontvangen, ook als hun woning hiervoor niet specifiek voor bedoeld is. Er is daarbij vooral behoefte aan thuiszorg en verschillende gemaksdiensten.

-8-

Vraag en aanbod op de regionale woningmarkt Groeiambitie bijstellen? De gemeenten in Noord-Kennemerland hebben in de Regionale Woonvisie een aantal van ruim 18.400 te bouwen woningen in de periode 2005 tot 2015 genoemd (1.840 woningen per jaar). Hiervan zijn in de eerste drie jaar circa 3.000 woningen gerealiseerd (duizend per jaar). Dit aantal was gebaseerd op enerzijds het Ontwikkelingsbeeld NoordHolland Noord, anderzijds op een inventarisatie van de beschikbare plancapaciteit. Met deze 18.400 woningen was ook sprake van enige overcapaciteit als buffer om eventuele vertragingen in planontwikkeling op te kunnen vangen. Op grond van de huidige provinciale bevolkings- en huishoudensprognoses blijkt dat voor de regio een groei van circa 6.900 huishoudens in de periode 2008-2013 is geraamd (ruim 1.350 per jaar). In de periode 2013 tot 2020 is volgens deze prognose nog eens een huishoudensgroei met een kleine 6.000 huishoudens voorzien. De groei van 6.900 huishoudens tussen 2008 en 2013 vraagt volgens deze provinciale prognose wel per saldo vestiging van mensen van buiten de regio (in totaal ruim 1.600 huishoudens). Hiervan was de afgelopen jaren geen sprake. Op grond van deze getallen blijken de in de woonvisie opgenomen woningbouwaantallen hoog. Nieuwe prognoses laten namelijk een dalende trend van huishoudensgroei zien. Vraag en aanbod in beeld We hebben de wensen van geënquêteerden met een verhuiswens vergeleken met het aanbod dat zij bij een eventuele verhuizing achterlaten. Deze vergelijking geeft een beeld van een situatie waarin iedereen zijn woonwens optimaal realiseert. Daarmee is het in zekere zin theoretisch. Belangrijk is dat de zo geconstateerde fricties wel een beeld geven van de belangrijkste vraagstukken op de woningmarkt.

De vraag-aanbodverhoudingen zijn gebaseerd op de genoemde leefstijlen. De regio is

echter

Starters

geen en

gesloten

markt.

doorstromers

Naast

(leefstijlen)

binnen de regio zijn er ook mensen die van buiten de regio in Noord-Kennemerland komen wonen (vestigers), en er zijn mensen die uit de regio vertrekken. Verder zijn er mensen die hun woning verlaten bijvoorbeeld vanwege verhuizing naar een zorgcentrum of sterfte (finishers). Deze benadering is gelijk aan de benadering in 2000 en 2003.

-9-

Figuur 2.1: Potentiële fricties huurwoningen bij optimale doorstroming volgens woonwensen 2008-2013 Potentiele tekorten

Potentiele overschotten

Rijwoning tot 350 euro Rijwoning 350 - 500 euro Rijwoning vanaf 500 euro 2^1-kap / vrijstaand tot 350 euro 2^1-kap / vrijstaand 350 - 500 euro 2^1-kap / vrijstaand vanaf 500 euro

Huur

Appartement zonder lift tot 350 euro Appartement zonder lift 350 - 500 euro Appartement zonder lift vanaf 500 euro Appartement met lift tot 350 euro Appartement met lift 350 - 500 euro Appartement met lift vanaf 500 euro Grondgebonden / nultreden woning tot 350 euro Grondgebonden / nultreden woning 350 - 500 euro Grondgebonden / nultreden woning vanaf 500 euro -6000

-4000

-2000

0

2000

4000

6000

Starter

Gebonden kleine huishoudens

Mobiele kleine huishoudens

Gebonden gezinnen

Mobiele gezinnen Vestiger

Gebonden senioren Vertrekker

Mobiele senioren Finisher

Bemiddelde senioren

Bron: Enquête Companen, 2008.

Figuur 2.2: Potentiële fricties kooprwoningen bij optimale doorstroming volgens woonwensen 2008-2013 Potentiele tekorten


Rijwoning tot 160.000 Rijwoning 160 - 210.000 Rijwoning 210 - 310.000 Rijwoning vanaf 310.000 2^1-kap woning tot 160.000 2^1-kap woning 160 - 210.000 2^1-kap woning 210 - 310.000 2^1-kap woning vanaf 310.000 Vrijstaande woning tot 160.000 Vrijstaande woning 160 - 210.000 Vrijstaande woning 210 - 310.000 Koop

Vrijstaande woning vanaf 310.000 Appartement zonder lift tot 160.000 Appartement zonder lift 160 - 210.000 Appartement zonder lift 210 - 310.000 Appartement zonder lift vanaf 310.000 Appartement met lift tot 160.000 Appartement met lift 160 - 210.000 Appartement met lift 210 - 310.000 Appartement met lift vanaf 310.000 Grondgebonden / nultreden woning tot 160.000 Grondgebonden / nultreden woning 160 - 210.000 Grondgebonden / nultreden woning 210 - 310.000 Grondgebonden / nultreden woning vanaf 310.000 -6000

-4000

-2000

0

2000

4000

6000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 10 -

Accenten lokaal verschillend Voor de gemeenten die gekozen hebben voor uitkomsten op gemeentelijk niveau kunnen we lokale resultaten plaatsen naast deze regionale uitkomsten. Hieruit herleiden we de volgende accenten: x Alkmaar is de enige gemeente die op grond van de opgegeven woonwensen nog een absoluut tekort kent in de huursector: bij betaalbare eengezinshuurwoningen (tot €500), goedkope appartementen met lift (tot € 350) en grondgebonden nultredenwoningen vanaf € 500. Ook kent Alkmaar grote (potentiële) overschotten van dure eengezinshuurwoningen (vanaf € 500) en appartementen zonder lift. De veranderopgave in Alkmaar is nog groter doordat woningen ook vaak nog in Woonmilieus staan die minder gewild zijn. In de koopsector kent Alkmaar vooral tekorten bij goedkope rijwoningen (in categorie 1 en 2), dure tweekappers en vrijstaande woningen (in categorie 3 en 4) en grondgebonden nultredenwoningen. Ook de vraag naar koopappartementen concentreert zich voor een groot deel in Alkmaar. x In de gemeente Bergen zijn in de huursector vooral dure grondgebonden nultredenwoningen aanvullend gewenst, en in beperkte mate ook appartementen met lift. In de Bergense koopsector zien we voor een groot tekort bij tweekappers in de categorieën 3 en 4. Ook is er een kleine vraag naar rijwoningen tot € 160.000. x De huursector in Castricum kent alleen bij dure appartementen met lift en dure grondgebonden nultredenwoningen een behoorlijk tekort. In andere marktsegmenten zijn er potentiële overschotten, vooral ook bij eengezinswoningen en betaalbare bejaardenwoningen (tot € 350). Het ligt voor de hand dat Castricum een deel van de regionale veranderopgave zal moeten invullen. De koopsector in Castricum laat vooral forse tekorten zien in de luxere marktsegmenten: vrijstaande woningen. Ook appartementen met lift en grondgebonden nultredenwoningen kunnen zich op belangstelling verheugen. x In Heiloo is in de huursector een tekort bij appartementen met lift, meer dan in de andere gemeenten. Verder kent Heiloo vooral een potentieel overschot van duurdere eengezinshuurwoningen en grondgebonden nultredenwoningen onder € 500. Er is in Heiloo vooral veel vraag naar luxere koopwoningen; zowel tweekappers en vrijstaande woningen. Ook is er een beperkt tekort aan rijwoningen in categorie 2. Senioren zoeken in Heiloo vooral een grondgebonden nultredenwoningen. Er is nauwelijks aanvullende vraag naar koopappartementen. x Langedijk laat een nogal afwijkend beeld zien ten opzichte van de rest van de regio. Geënquêteerden in Langedijk hebben een verhoudingsgewijs sterke voorkeur voor koopwoningen. Er is vooral een tekort bij appartementen zonder lift (vraag van Starters) en grondgebonden nultredenwoningen (senioren). Bij betaalbare eengezinshuurwoningen tot € 500 lijkt er op grond van de woonwensen minder vraag dan aanbod bij optimale doorstroming. In de Langedijkse koopsector zijn enerzijds rijwoningen en eenvoudige appartementen tot € 210.000 (categorie 1 en 2) gewenst en anderzijds dure tweekappers en vrijstaande woningen. Voor senioren is een zeer gedifferentieerd programma van appartementen en grondgebonden nultredenwoningen gewenst.

- 11 -

Woonmilieus in beeld Vraag naar onderscheidende Woonmilieus De Centrumstedelijke en Centrumdorpse Woonmilieus kunnen zich verheugen op een grote belangstelling van mensen die willen verhuizen. Dit geldt ook voor de Woonmilieus die direct grenzen aan de centra van steden en dorpen. De nabijheid van de centrumvoorzieningen zijn voor deze wijken van grote waarde. Ook de vooroorlogse uitleg profiteert van de nabijheid van centrumvoorzieningen. Aan de andere kant van het spectrum is de vraag naar Moderne Woonmilieus opvallend groot. Hierin kiest men nadrukkelijk voor nieuwbouw en de gemakken die daarmee samenhangen. Juist Woonmilieus met een eenzijdiger en sobere uitstraling hebben te maken met een lagere populariteit onder geënquêteerden. Dit geldt met name voor Planmatig Compacte en Planmatige Groene Woonmilieus. In deze Woonmilieus concentreert zich dan ook de veranderopgave. Sociale samenhang trekt Redenen die de aantrekkingskracht van de dorpen bepalen, blijken enerzijds de sociale samenhang en anderzijds de overzichtelijkheid en netheid van de woonomgeving. Deze kwaliteiten hangen mede samen met de kleinschaligheid en de organische groei van de dorpse woonmilieus (Dorpscentrum en Authentiek Dorps Wonen). Nu is de vraag naar wonen in deze Woonmilieus aanzienlijk. Aandachtspunt is dan ook bij een eventuele groei behoud van deze kwaliteiten. Kwaliteiten en overzichtelijkheid kunnen door een goede stedenbouwkundige opzet en een goed beheer bereikt worden. Moeilijker is het om de sociale samenhang vast te houden. In Planmatig Compact woonmilieu zien we juist behoefte aan extra aandacht voor sociale samenhang. Dan gaat het om meer oog voor het samenleven van mensen en het creëren van ontmoetingsmogelijkheden. We onderscheiden in dit onderzoek 9 Woonmilieus: Historisch Stadscentrum: Binnenstad met een lange bestaansgeschiedenis. Alle voorzieningen op korte afstand. Het woonmilieu kent een combinatie van wonen, winkels en werkgelegenheid. Authentiek Stedelijk wonen: Vaak direct grenzend aan de binnenstad zijn voor de oorlog wijken met herenhuizen ontstaan. Veel aandacht voor de openbare ruimte. Voorzieningen zijn in de wijk zeer beperkt aanwezig. Dorpscentrum: Het historische dorpscentrum, waarin combinatie is van wonen met (voormalige) winkel en bedrijfsgebouwen. Vaak is dit de eerste bebouwing rond de kerk, of de historische bebouwingslinten. Authentiek Dorps Wonen: De dorpse woongebieden die vaak niet planmatig organisch vastgegroeid zijn aan het dorpshart. In het ene geval betreft dit een ‘verlenging’ van de lintbebouwing, andere keren verdichtingen rond het dorpshart. Vooroorlogse Uitleg: Woongebieden die doorgaans voor de oorlog zijn gebouwd. Het betreft doorgaans woonwijken met eenvoudige woningen in hoge dichtheden gerealiseerd. In de wijken is ruimte voor kleinschalige (in het verleden ambachtelijke) bedrijvigheid. Planmatig Compact: Planmatige woonwijken met eenvoudige woningen, rijwoningen of lage flatwoningen (maximaal 4 woonlagen). De bebouwing kent doorgaans hoge dichtheden. De openbare ruimte is vaak stenig en krap bemeten. Planmatig Groen: Wijken waarin het accent sterk op de woonfunctie ligt. De wijken kennen veel openbare ruimte, met een afwisseling van openbaar groen en tuinen. Veel hetzelfde type woningen, zowel huur als koop. Modern Milieu: Wijken met vooral woningen en nauwelijks bedrijvigheid of winkelvoorzieningen. Er is veel afwisseling in bouwvormen en woningcategorieën. Ook de nodige afwisseling in architectuur. De openbare ruimte is doorgaans niet heel ruim. Hoogbouw Milieu: Vooral hoogbouw vanaf 4 woonlagen, veel openbare ruimte en openbaar groen.

- 12 -

Aandachtspunten woonomgeving relatief beperkt De aandachtspunten voor de woonomgeving zijn relatief beperkt: x Parkeren in het Historisch Stadscentrum en Authentiek Stedelijk Wonen. x Verkeersveiligheid in Authentiek Stedelijk Wonen. x Inrichting openbare ruimte in Vooroorlogse Uitleg. x Speelgelegenheid, onderhoud groen, veiligheid, rust en netheid in Planmatig Compact. x Algehele uitstraling in Planmatig Groen. Bij de woonomgeving vallen enkele specifieke voorzieningen op: x Behoefte aan meer zorgvoorzieningen in het Dorpscentrum. x Openbaar vervoer en voorzieningen in Authentiek Dorps Wonen vragen aandacht: dagelijkse voorzieningen, kinderopvang en ontmoetingsmogelijkheden. x Blijvend aandacht besteden aan voorzieningen voor kinderen / jongeren in het Moderne Woonmilieu. Woningkwaliteit vraagt aandacht In enkele Woonmilieus met vooral ouder woningaanbod is de nodige aandacht nodig voor de kwaliteit van woningen. In de Vooroorlogse Uitleg en het Authentiek Stedelijk Wonen gaat het vooral om de energetische kwaliteit (isolatie van en energieverbruik in de woning). In de Vooroorlogse Uitleg vragen daarnaast ook het onderhoud aan de binnenzijde van de woning aandacht. Woonprogramma per woonmilieu verschillend Algemene opgaven: x Bij Planmatig Compact zijn de koopwoningen redelijk gewild. Opgave is om de kwaliteit van dit deel van het woonmilieu te consolideren. Aandacht moet er vooral zijn voor de afnemende vraag naar alle categorieën huurwoningen. Transformatie naar andere Woonmilieus (zie hierna) hoort daarbij tot de mogelijkheden. x Bij Planmatig Groen moet aan eenzelfde ontwikkeling gedacht worden, als bij Planmatig Compact. Zij het dat de aantallen en intensiteit waarin dit aandacht verdient er minder is. Bij Planmatig Groen zal op grond van de enquête-uitkomstenmet verkoop van eengezinshuurwoningen terughoudend omgegaan moeten worden. x Voor Moderne Milieus in Noord-Kennemerland is vrijwel iedere toevoeging passend bij de vraag. In Hoogbouwmilieus is enige toevoeging gewenst in een gedifferentieerd programma van appartementen. In de stad x In het Historisch Stadscentrum is de vraag dermate groot dat deze niet volledig kan worden bediend. Bij keuzes ligt toevoeging van appartementen voor de hand. Hiernaar is ook veel vraag. x De vraag naar rijwoningen (huur en koop) in het Historisch Stadscentrum zou direct grenzend aan de Binnenstad opgevangen kunnen worden; in Authentiek Stedelijk of Planmatig Compact woonmilieu. Dit vraagt wel aandacht voor de uitstraling van de te ontwikkelen woonbuurten, de beeldvorming bij potentiële bewoners van het nieuwe woonmilieu en de relatie met het Stadscentrum.

- 13 -

x x

Op locaties in Authentiek Stedelijke Woonmilieus dienen naast een deel opvang vanuit het Centrum vooral ook dure koopwoningen gerealiseerd te moeten worden. Locaties in de Vooroorlogse Uitleg verdienen bij voorkeur in te spelen op de vraag naar eengezinshuur- en koopwoningen in lagere prijsklassen.

In de dorpskernen x Net als het Historisch Stadscentrum kennen de Dorpscentrummilieus een veel grotere vraag dan er plancapaciteit is. Keuzes zijn hierin dan nodig, waarbij het in eerste instantie voor de hand ligt om te kiezen voor woonconcepten die afhankelijk zijn van het voorzieningenaanbod in de dorpscentra: appartementen en grondgebonden nultredenwoningen in de huuren koopsector. Dit betekent dat het aanbod eengezinswoningen in de huuren koopsector elders gerealiseerd moet worden; liefst in de directe nabijheid / invloedsfeer van het Dorpscentrum. x Een vergelijkbare insteek kan gekozen worden bij Authentiek Dorps Wonen, al ligt hier de vraag wel zeer sterk op ruime eengezinswoningen (koopsector). Als je die woning niet in het Dorpscentrum bouwt, biedt dit woonmilieu een kansrijk alternatief. x Ook voor de dorpskernen geldt dat mogelijkheden gezocht moeten worden om in de Woonmilieus rond het Dorpscentrum en het Authentiek Dorps Wonen meer aansluiting te zoeken bij deze gewilde Woonmilieus. Te denken valt aan de Vooroorlogse Uitleg en Planmatig Compact.

2.2.

Aanknopingspunten voor de veranderopgave

In dit onderzoek belichten we de regionale woningmarkt vanuit drie gezichtspunten: de leefstijlen hun woonwensen en woonbeleving, de Woonmilieus met specifieke gebiedskwaliteiten en de vijf gemeenten die hebben gekozen voor uitkomsten op gemeenteniveau. Bij programmering voor transformatie, gebiedsontwikkeling en nieuwbouw (inbreiding en uitleg) kan de ontwikkeling vanuit deze drie invalshoeken benaderd worden, waarbij het uiteindelijk een afweging is tussen deze invalshoeken die het programma bepaalt (zie figuur). Hiermee bieden we een afwegingskader en geen mathematische (en daardoor theoretische) blauwdruk voor locaties.

leefstijl

Wensen ten aanzien sociale aspecten en voorzieningen

woonmilieu

Woonvoorkeuren

Woonvoorkeuren


gemeente

Woonvoorkeuren


- 14 -

Richtingen voor leefstijlen

Starters

x

Kwaliteit woonomgeving / sociale omgeving / voorzieningen Zoeken naar mogelijkheden voor Starters in of nabij stads- en dorpscentra met uitgaansvoorzieningen.

Woningen voor deze leefstijlen moeten gevonden worden in Dorpscentrum en Authentiek Dorps Wonen. De nabijheid van een keur aan voorzieningen in de omgeving is daarbij gewenst.

x

Aandacht besteden aan kindvriendelijke voorzieningen in de woonwijken waar zij willen wonen, met name in Authentiek Dorps Wonen.

x


x

Aandacht besteden aan kindvriendelijke voorzieningen in de woonwijken waar zij willen wonen, met name in Authentiek Dorps Wonen, Dorpscentrum en Modern Woonmilieu. In Planmatig Groene Woonmilieus (waar deze groep nu vaak woont) en Dorpscentra meer woningen voor senioren realiseren. Nabijheid van culturele voorzieningen hierbij in het oog houden. Realiseren van (gemaks)diensten voor zelfstandig wonende Gebonden Senioren.

Mobiele Gezinnen

Gebonden Gezinnen

Mobiele Kleine Huishoudens

Gebonden Kleine Huishoudens

x

Gebonden Senioren

x

x

- 15 -

Transformatie en nieuwbouw (inbreidingsen uitleglocaties) x Voor Starters in de huursector door doorstroming uit appartementen zonder lift woningen beschikbaar krijgen. x Toevoegen betaalbare huurwoningen in centrummilieus (Historisch Stadscentrum of Dorpscentrum), of direct aangrenzend hieraan. Prijs is hierbij leidend. x Toevoegen betaalbare koopwoningen in categorie 1 of 2 (verhouding 40%–60%), mogelijk door verkoop van dure eengezinshuurwoningen in Maatschappelijk Gebonden Eigendom (vanaf € 500) x Deze huishoudens willen een voorzichtige vervolgstap maken in hun wooncarrière waarmee ze woningen vrijmaken voor Starters op de woningmarkt. Dit vraagt toevoegingen in segmenten net een stapje hoger op de woonladder: rijwoningen in de huuren koopsector (overlap met aanknopingspunten bij starters). x Zorgen voor doorstroming uit ruime middeldure rijkoopwoningen (categorie 3) biedt extra kansen voor Mobiele Kleine Huishoudens. x Toevoegingen zijn voor deze groep gewenst bij tweekappers vanaf € 310.000. Het gaat om 4- of 5-kamerwoningen met een ruime woonkamer. x Zorgen voor vrijkomend aanbod eengezinshuurwoningen tot € 500 door doorstroming van seniorenleefstijlen. x Toevoegen eenvoudige doch ruime rijwoningen in categorie 2, mogelijk ook door inzet van Maatschappelijk Gebonden Eigendom. x Toevoegen luxe koopwoningen vanaf € 310.000 (50% tweekapper, 50% vrijstaand), met een hoog comfortniveau: 5 of 6 kamers, woonkamer vanaf 40m2. Deels realiseren door kaveluitgifte. x In beeld brengen van aanpassingsmogelijkheden in de huidige woningvoorraad waar Gebonden Senioren wonen. Waar mogelijk aanpassen. x Toevoegen huurappartementen tot € 500.

Mobiele Senioren

x x

Bemiddelde Senioren

x

x

Kwaliteit woonomgeving / sociale omgeving / voorzieningen Zij wonen vaak al in dorpse Woonmilieus en willen er blijven wonen. Gemaksdiensten voor deze groep (nog) niet veel gevraagd. Wel aandacht nodig voor zorgen culturele voorzieningen in de woonomgeving.

Veel aandacht nodig voor de huidige woonsituatie gelet op de lage verhuisgeneigdheid: bewakingssysteem, allerhande dienstverlening. In de omgeving zorgen voor zorgvoorzieningen en ontmoetingsmogelijkheden.

- 16 -

Transformatie en nieuwbouw (inbreidingsen uitleglocaties) x In beeld brengen van aanpassingsmogelijkheden in de huidige woningvoorraad waar Mobiele Senioren wonen. Waar mogelijk aanpassen. x Toevoegen van grondgebonden nultredenwoningen in de dorpse Woonmilieus (zowel huur > € 500, als koop diverse prijsklassen / categorie 2, 3 en 4). x Voldoende bouwkavels aanbieden. x In beeld brengen van aanpassingsmogelijkheden in de huidige woningvoorraad waar Bemiddelde Senioren wonen. Waar mogelijk aanpassen. x Beperkt toevoegen dure huurappartementen en grondgebonden nultredenwoningen.

Authentiek Dorps Wonen

Dorpscentrum

Vooroorlogse Uitleg

Authentiek Stedelijk Wonen

Historisch Stadscentrum

Richtingen voor Woonmilieus Kwaliteit woonomgeving / sociale omgeving / voorzieningen x Meer ruimte voor parkeren.

Transformatie en nieuwbouw (inbreidingsen uitleglocaties) x Vraag is dermate hoog dat keuzes gemaakt moeten worden. Een voor de hand liggende keuze is waar mogelijk toevoegen van appartementen in verhouding: 25% huur, 75% koop (in koop 60% in categorie 2, 20% in categorie 3, 20% in categorie 4).

x Onderscheidende kwaliteit: nabijheid centrumvoorzieningen. x Aandacht voor energieprestatie van woningen (isolatie / energieverbruik). x Aandacht voor parkeren en verkeersveiligheid.

x Opvangen van de vraag naar goedkope koopwoningen vanuit het Stadscentrum. x Verder accenten plaatsen bij luxe koopwoningen, zoals tweekappers en vrijstaande woningen. x Uitbreiden van dit woonmilieu richting Woonmilieus planmatig compact. x Indicatie marktverhouding toevoegingen: 55% categorie 1 en 2, 45% in categorie 4. x Toevoegen van eenvoudige eengezinskoopwoningen en huurappartementen in diverse prijsklassen. x Appartementen zonder lift in dit woonmilieu transformeren door bijvoorbeeld liftplaatsing, verkoop of sloop / nieuwbouw. x Beperkte verkoop van eengezinshuurwoningen (in Maatschappelijk Gebonden Eigendom). x Indicatie marktverhouding toevoeging: 67% huurappartementen, 33% koopwoningen in categorie 1 en 3. x Vraag is aanzienlijk groter dan de plancapaciteit. Dit vraagt keuzes in dit woonmilieu. x De kwaliteiten van het woonmilieu (met voorzieningenaanbod) zijn reden om te kiezen voor seniorenleefstijlen (die hier graag wonen). Een gedifferentieerd programma van appartementen en grondgebonden nultreden huuren koopwoningen. x Indicatie marktverhouding toevoeging: 55% huurwoningen (waarvan 2/3 grondgebonden) en 45% koopwoningen (waarvan 40% grondgebonden). Alles zeer gedifferentieerd van samenstelling.

x Aandacht nodig voor rust en veiligheid in de buurten. x Onderscheidende kwaliteit: nabijheid centrumvoorzieningen. x Aandacht voor kwaliteit van woningen. x In de woonomgeving aandacht voor ruimte en inrichting.

x Onderscheidende kwaliteit is dorpse sociale samenhang. Hier is veel vraag naar: hoe dit uitvouwen over andere delen van de dorpen? x Aandacht nodig voor meer zorgvoorzieningen. x Bij grote aantrekkingskracht op nieuwe bewoners sociale samenhang in de gaten houden. x Onderscheidende kwaliteit is overzichtelijkheid en netheid van de woonomgeving. Dit bij herinrichting en nieuwbouw als vertrekpunt nemen. x Binding met het dorp is relatief beperkt in dit woonmilieu. x Openbaar vervoer en voorzieningen in de buurt vragen aandacht: dagelijkse voorzieningen, kinderopvang en ontmoetingsmogelijkheden.

x De behoefte is vergelijkbaar met die het dorpscentrum. Waar een keuze voor woningen voor seniorenleefstijlen voor de hand lag, lijkt hier juist toevoeging voor gezinnen meer voor de hand te liggen, door toevoegen van voornamelijk koopwoningen: rijwoningen, tweekappers en vrijstaande woningen in verschillende prijsklassen. x Indicatie marktverhouding toevoeging: 20% eengezinshuur tot € 500, 80% eengezinskoop (30% categorie 4, 35% categorie 3, 25% categorie 2, 10% categorie 1).

- 17 -

Planmatig Compact

Kwaliteit woonomgeving / sociale omgeving / voorzieningen x Extra aandacht voor sociale samenhang: het samenleven van mensen en ontmoetingsmogelijkheden. x De woonomgeving vraagt in het bijzonder aandacht: speelgelegenheid, onderhoud groen, veiligheid, rust, netheid.

x

x

x

Hoogbouwmilieu

Modern Milieu

Planmatig groen

x x Buurthuis is van belang. x Aandacht voor de profilering van deze wijken: nu nogal flets.

x

x Blijvend aandacht besteden aan voorzieningen voor kinderen / jongeren in dit woonmilieu.

x

x

x

x Aandacht voor zorgen ontmoetingsvoorzieningen. x Ook alert zijn op bewonerssamenstelling / samenleven van groepen.

x

x

- 18 -

Transformatie en nieuwbouw (inbreidingsen uitleglocaties) Delen van het woonmilieu omklappen naar andere milieus: in de dorpskernen verschuiving naar dorpse milieus. Dit vraagt een omslag in het sociale profiel van deze Woonmilieus. In de stadsgebieden die nabij het stadscentrum liggen omvormen tot Authentieke Woonmilieus. Vraagt andere beeldvorming voor gebieden en omslag van de wijkstructuur (sociaal en fysiek). Onttrekking door vooral sloop (mogelijk soms ook door sloop) van een gedifferentieerd programma huurwoningen, met name appartementen zonder lift. Voor toevoegingen: zie Authentiek Stedelijk, Authentiek Dorps en Centrummilieus. Zie planmatig compact, maar in minder scherpe verhoudingen. Terughoudend omgaan met verkoop van eengezinshuurwoningen. Voor toevoegingen kijken naar Planmatig Compact en Modern Woonmilieu. Waar kansen zich voordoen toevoegen duurdere eengezinskoopwoningen (met name tweekappers) en grondgebonden nultredenwoningen. Indicatie marktverhouding toevoeging: 70% eengezinskoopwoningen (15% categorie 1, 15% categorie 2, 25% categorie 3, 45% categorie 4) en 30% grondgebonden nultredenwoningen (merendeels in categorie 3). In huursector toevoegen van appartementen met lift. In koopsector toevoegen goedkope appartementen tot € 250.000. Indicatie marktverhouding toevoeging: 70% huurwoningen, waarvan 40% appartementen met lift en 30% grondgebonden nultredenwoningen (alles merendeels onder € 500). 30% koopwoningen (50% in categorie 2 en 50% categorie 4).

Castricum

Bergen

Alkmaar

Richtingen voor de vijf gemeenten Kwaliteit woonomgeving / sociale omgeving / voorzieningen x Kansen zijn er voornamelijk rond het Historisch Stadscentrum en Authentiek Stedelijke Woonmilieus. Invloedsfeer van deze Woonmilieus uitbreiden over aangrenzende wijken. x Veranderopgave is vooral groot in het Planmatig Compacte Woonmilieus in Alkmaar. Dit milieu is er veel in Alkmaar. In delen van het woonmilieu die grenzen aan de binnenstad liggen er kansen om gebruik te maken van de uitstraling en nabijheid van de binnenstad. x Kwaliteit omgeving en woningen is gemiddeld als beter gewaardeerd dan in 2000 en 2003. Met name Overdie (merendeels Planmatig Compact) en De Mare (Planmatig Compact en Planmatig Groen) vragen aandacht. De lagere scores voor het Centrum hangen samen met het karakter van dit gebied (overlast). x Bergen kent veel gewaardeerde Woonmilieus. De veranderopgave in Bergen is relatief beperkt. x Kwaliteit omgeving en woningen wordt gemiddeld als beter gewaardeerd dan in 2000. Met name Egmond-Binnen en Egmond aan Zee kenden wat lagere scores. Maar dat zijn beperkte afwijkingen.

Transformatie en nieuwbouw (inbreidingsen uitleglocaties) x Toevoegingen zijn primair gewenst bij rijwoningen in de huursector tot € 500, huurappartementen met lift tot € 350. x In de koopsector volgen de tekorten het regionale beeld, waarbij rijwoningen in categorie 1 en 2 gewild zijn en tweekappers en vrijstaande woningen in categorie 3 en 4.

x Castricum kent enerzijds een groot aandeel dorpscentrummilieus. Ook telt de kern Castricum een behoorlijk aanbod in Planmatig Compact woonmilieu. Gelet op de schaal ligt hier waarschijnlijk een veranderopgave. Kans is sociaal en fysiek aanhaken bij gewilde omliggende Woonmilieus. x De leefbaarheidsscores zijn gemiddeld gunstig. Wel vragen in Bakkum, Akersloot en Limmen enkele woonomgevingsaspecten nog aandacht: verkeer, speelgelegenheid, onderhoud groen, dagelijkse voorzieningen, parkeergelegenheid en bereikbaarheid per openbaar vervoer.

x In de huursector liggen vooral potentiële tekorten bij rijwoningen (diverse prijsklassen) en appartementen zonder lift. Voor verkoop van deze woningen lijken de mogelijkheden beperkt vanwege minder vraag naar deze woningen als koopwoning. x Tekorten zijn er bij luxere grondgebonden nultredenhuurwoningen vanaf € 500. x Tekorten doen zich voornamelijk voor bij tweekappers en vrijstaande woningen. Daarnaast zijn duurdere grondgebonden nultredenwoningen gewenst. Al deze woningen in categorie 3 en 4.

- 19 -

x Er is veel vraag naar grondgebonden nultredenhuurwoningen boven € 500. Deze vraag komt vaak van Mobiele Senioren. x In de koopsector is het tekort aan eengezinskoopwoningen in categorie 1 relatief beperkt. Dat geldt aan de andere kant van het spectrum ook voor vrijstaande woningen. Vooral tweekappers zijn aanvullend gewenst. x Potentieel overschot dure rijwoningen in de huursector biedt de mogelijkheid voor verkoop van deze woningen (bijvoorbeeld in Maatschappelijk Gebonden Eigendom).

Heiloo Langedijk

Kwaliteit woonomgeving / sociale omgeving / voorzieningen x De aanwezige uitstraling van Woonmilieus in Heiloo bieden goede ontwikkelpotenties voor deze plaats. x Heiloo kent ook enige Planmatig Compacte Woonmilieus. Deze liggen ingesloten / grenzen aan meer gewilde Woonmilieus. Waarschijnlijk profiteren deze buurten dan ook van de kwaliteiten van aangrenzende Woonmilieus. x Benutten kwaliteiten van de woonomgeving in Heiloo: groen, rust en ruimte. x Aandachtspunten zijn zorgvoorzieningen en openbaar vervoer. x Langedijk kent veel zeer aantrekkelijke woonmilieus: Dorpscentrum, Authentiek Dorps en Modern milieu. Deze troef volop benutten bij ontwikkelingen in Langedijk. x Planmatig Compacte Woonmilieus zijn in Langedijk beperkt aanwezig. Grootschalige transformatie ligt dan ook niet voor de hand. x De leefbaarheidsscores verschillen tussen de kernen. Aandachtspunten zijn: onderhoud groen, verkeersveiligheid, parkeergelegenheid en speelgelegenheid.

- 20 -

Transformatie en nieuwbouw (inbreidingsen uitleglocaties) x In de huursector is er een toenemende vraag naar appartementen met lift tussen € 350 en € 500, liefst nabij het Centrummilieu. x Toevoegingen zijn gewenst van tweekappers en vrijstaande woningen in categorieën 3 en 4. In dezelfde prijsklasse zijn toevoegingen gewenst van grondgebonden nultredenwoningen, liefst nabij het Centrummilieu. x In beperkte mate zijn toevoegingen gewenst van rijwoningen (categorie 1). Verkoop van huurwoningen zou in dit tekort kunnen voorzien.

x De tekorten liggen op grond van de woonwensen vooral in de koopsector: toevoeging is gewenst van rijwoningen (categorie 1 en 2), tweekappers (categorie 3) en grondgebonden nultredenwoningen (alle categorieën).

3. Leefstijlen in de regio De regio Noord-Kennemerland wil een genuanceerd beeld van groepen op de woningmarkt. Een te globale benadering van doelgroepen doet geen recht aan de veelvormigheid van de samenleving. In 2000 en 2003 is enkel onderscheid gemaakt tussen doorstromers en Starters. Nu kiezen we voor een indeling naar een groter aantal leefstijlen. Dit maakt een gerichte beleidsvertaling in het vervolg dan ook mogelijk. Leefstijlen toegedeeld Het gedrag en beleving van mensen verschillen onderling. Zeker in een individualiserende samenleving wordt deze differentiatie steeds groter. Dit laat onverlet dat er ook veel overeenkomsten zijn tussen mensen. We kunnen dan ook een afgebakend aantal groepen benoemen met in grote lijnen gelijke woonwensen; de leefstijlen of ook wel woonstijlen genoemd. De belangrijkste factoren die de woonvraag bepalen, zijn traditionele kenmerken als levensfase en inkomenssituatie. De indeling in leefstijlen is dan ook op deze kenmerken gebaseerd. De gekozen leefstijlbenadering kent daarmee een pragmatische insteek. We richten ons op de meest bepalende huishoudenskenmerken die meetbaar zijn. Deze leefstijlen kunnen we ook naar de toekomst doorvertalen op grond van demoDe toevoeging ‘gebonden’ of ‘mobiel’ wijst grafische en economische prognoses. niet zozeer op de (auto-)mobiliteit van Voor Noord-Kennemerland hebben we groepen, maar veel meer op de actieradius van hun activiteiten: familie, kennissen, werk, onderscheid gemaakt naar zeven leefstijlen. uitgaan. Spreiden deze activiteiten zich over Starters benoemen we afzonderlijk. Op de een grote regio uit (de mobielen) of conwoningmarkt hebben zij immers een heel centreren ze zich voornamelijk op de eigen eigen positie. Nadat zij gestart zijn, passen zij woonplek (de gebondenen). in één van de zeven leefstijlen. Starters:

Meestal

jongeren

die

vanuit

een

onzelfstandige woonsituatie (meestal inwonend bij ouders, familie of op kamers) de woningmarkt betreden.

< 1x 1x -1,5x >1,5x modaal modaal modaal

Gebonden Kleine Huishoudens: Eén- en tweepersoonshuishoudens tot 55 jaar, met een inkomen lager dan modaal (€1.650 netto per maand). Veel Starters op de woningmarkt behoren nadat zij een zelfstandig huishouden zijn gaan vormen tot de Gebonden

Kleine

Huishoudens.

Onder

deze

‘Starters’ zijn wel de nodige huishoudens met een

1- en 2 phh < 35 jr 1- en 2 phh 35-55 jr Gezinnen +kinderen 1- en 2 phh 55-75 jr 1- en 2 phh >75 jr

groeiend inkomensperspectief. < 1x 1x -1,5x >1,5x modaal modaal modaal

Mobiele Kleine Huishoudens: Eén- en tweepersoonshuishoudens tussen 35 en 55 jaar met inkomen tussen modaal en anderhalf keer modaal (€2.500 netto per maand) en één- en tweepersoonshuishoudens tot 35 jaar met inkomen vanaf modaal. Dit zijn huishoudens zonder kinderen met een behoorlijk inkomen, in de leeftijd tot 55 jaar.

1- en 2 phh < 35 jr 1- en 2 phh 35-55 jr Gezinnen +kinderen 1- en 2 phh 55-75 jr 1- en 2 phh > 75 jr

- 21 -


Gebonden Gezinnen: Gezinnen met kind(eren) met een inkomen lager dan anderhalf keer modaal. Het betreft huishoudens met een inkomen tot ongeveer modaal.

1- en 2 phh < 35 jr 1- en 2 phh 35-55 jr Gezinnen +kinderen 1- en 2 phh 55-75 jr 1- en 2 phh > 75 jr < 1x 1x -1,5x >1,5x modaal modaal modaal

Mobiele Gezinnen: Gezinnen met kind(eren), en één- en tweepersoonshuishoudens tussen de 35 en 55 jaar. Het inkomen ligt hoger dan anderhalf keer modaal. Dit is een groep met mogelijkheden op de woningmarkt.

Gebonden

Senioren:

huishoudens

(zonder

Eén-

en

thuiswonende

kinderen)

modaal en van 75 jaar of ouder met een inkomen tot anderhalf keer modaal.

Senioren:

huishoudens

(zonder

Eén-

en


tweepersoons-

tussen 55 en 75 jaar met een inkomen beneden

Mobiele



tweepersoons-

thuiswonende

kinderen)

tussen de 55 en 75 jaar, met een inkomen hoger dan modaal. Net als de Mobiele Gezinnen hebben zij op basis van hun inkomen en eventueel vermogen de nodige mogelijkheden op de woningmarkt.


Bemiddelde Senioren: Eén- en tweepersoonshuishoudens van 75 jaar en ouder, met een inkomen hoger dan anderhalf keer modaal. De vraag van deze groep is doorgaans sterk op comfort gericht.

3.1.


Prognose bevolkings- en huishoudensontwikkeling

Als vertrekpunt voor de netto bevolkings- en huishoudensgroei is in 2003 de provinciale prognose gevolgd. Ook nu gebruiken we deze prognose weer, waardoor vergelijking in de tijd goed mogelijk is. Deze prognose neemt de groeiambitie volgens het streekplan als uitgangspunt. Voor een nadere uitleg voor de gekozen prognoses en benadering zie paragraaf 4.1.

- 22 -

Gemeenten maken voor hun beleid gebruik van verschillende prognoses. De uitgangspunten van de prognoses zijn verschillend en daardoor onderling moeilijk vergelijkbaar. Voor de vergelijkbaarheid van de uitkomsten passen we een prognose toe met gelijke uitgangspunten voor alle gemeenten en die ook in lijn ligt met de uitgangspunten voor de onderzoeken in 2000 en 2003.

Bevolkingsontwikkeling Tabel 3.1: Toekomstige bevolkingsontwikkeling per gemeente en regio 2008

2020

2008-2020

Alkmaar

95.030

101.940

+6.910(+7%)

Bergen

31.400

30.230

-1.170 (-4%)

Castricum

34.790

34.360

-430 (-1%)

6.480

6.360

-120 (-2%)

Heerhugowaard

50.400

54.600

+4.200 (+8%)

Heiloo

21.940

21.610

-330 (-2%)

Langedijk

26.420

28.770

+2.350 (+9%)

Graft-De Rijp

Schermer Regio totaal

4.740

4.760

+20 (0%)

271.200

282.630

+11.430 (+4%)

Bron: Provincie Noord-Holland.

x x

De bevolking groeit relatief sterk in de gemeenten Alkmaar, Heerhugowaard en Langedijk. Dit hangt samen met de (jonge) leeftijdsopbouw van deze gemeenten. In de gemeenten Bergen, Castricum, Graft-De Rijp en Heiloo lijkt de bevolking tot 2020 beperkt te gaan afnemen.

Huishoudensontwikkeling Op basis van de bevolkingsprognose, kunnen we de verwachte toekomstige huishoudensontwikkeling en woningbehoefte bepalen. Tabel 3.2: Prognose huishoudensontwikkeling 2008-2020 Huishoudensgroei 2008-2020 Alkmaar

+6.170

Bergen

+460

Castricum

+980

Graft-De Rijp

+190

Heerhugowaard

+2.950

Heiloo

+420

Langedijk

+1.490

Schermer

+160

Regio totaal

+12.820

Bron: Provincie Noord-Holland.

x

x

De provinciale prognose geeft voor de regio als geheel in de periode tot 2020 een huishoudensgroei van 12.820 huishoudens zien. Deze groei is gespreid over alle regiogemeenten. Dat het aantal huishoudens verder groeit dan het aantal inwoners, komt door de gezinsverdunning: steeds meer kleine huishoudens.

3.2.

Ontwikkeling van leefstijlen

Door combinaties van huishoudenssituatie en inkomens van huishoudens hebben we de omvang van de leefstijlen bepaald. En hoe ontwikkelt dat zich naar de toekomst? Zijn daarin verschillen tussen gemeenten in de regio? Vertrekpunt bij deze doorrekening is enerzijds de demografische ontwikkeling zoals uit de provinciale prognose blijkt, anderzijds een voorzichtige economische ontwikkeling van 1,5% per jaar. Door te kiezen

- 23 -

voor een voorzichtige ontwikkeling hebben we juist oog voor mensen met een kwetsbare inkomenspositie.

We geven de (verwachte) omvang van de leefstijl in de regio per 1 januari van 2008 en 2020 weer. Voor starters geldt dit niet. Dit is namelijk anders dan de leefstijlen een dynamische groep. Zo dra zij gestart zijn behoren zij tot een leefstijl. Wij kunnen wel aangeven hoeveel starters zich in een bepaalde periode zich op de woningmarkt begeven.

Tabel 3.3: Leefstijlen in de regio per 1 januari 2008 - 2013 2008 Aantal Starters komende vijf jaar

2020 Percentage

14.080

Aantal

Percentage

11.260


12.490

10%

10.820

8%


16.510

14%

18.860

15%

Gebonden Gezinnen

15.180

13%

14.200

11%

Mobiele Gezinnen

27.840

24%

29.030

22%

Gebonden Senioren

19.610

17%

21.780

17%

Mobiele Senioren

21.990

19%

30.640

24%

2.750

2%

3.860

3%

116.370

100%

129.190

100%

Bemiddelde Senioren Totaal (exclusief Starters) Bron: Enquête Companen, 2008.

In de regio Noord-Kennemerland wonen ruim 116.000 zelfstandige huishoudens. Daarnaast is er een groep van ongeveer 14.000 potentiële Starters. Dit zijn mensen die nog niet zelfstandig wonen, maar dat binnen afzienbare tijd wel van plan zijn. Leefstijlen op gemeenteniveau Voor de gemeenten die hebben ingezet op extra respons op gemeenteniveau is het mogelijk het aantal huishoudens per leefstijl en het aantal Starters aan te geven. Tabel 3.4: Leefstijlen per gemeente, absolute aantallen per 1 januari 2008 Starters komende vijf jaar

Alkmaar

Bergen

Castricum

Heiloo

Langedijk

4.720

1.560

1.770

1.110

960


5.670

860

820

1.050

720


7.580

940

1.750

1.350

1.040

Gebonden Gezinnen

5.390

1.650

1.600

520

1.740

Mobiele Gezinnen

8.840

3.080

4.090

1.660

2.700

Gebonden Senioren

7.460

2.650

1.720

2.020

1.470

Mobiele Senioren

6.380

3.970

3.720

2.150

2.020

Bemiddelde Senioren Totaal (exclusief Starters)

480

600

440

530

90

41.800

13.750

14.140

9.280

9.780

Langedijk

Bron: Enquête Companen, 2008. Tabel 3.5: Leefstijlen per gemeente, % (exclusief Starters). Alkmaar

Bergen

Castricum

Heiloo


14%

6%

6%

11%

7%


18%

7%

12%

15%

11%

Gebonden Gezinnen

13%

12%

11%

6%

18%

Mobiele Gezinnen

21%

22%

29%

18%

28%

Gebonden Senioren

18%

19%

12%

22%

15%

Mobiele Senioren

15%

29%

26%

23%

21%

Bemiddelde Senioren Totaal

1%

4%

3%

6%

1%

100%

100%

100%

100%

100%


- 24 -

x

x

x

x

x

In de gemeente Alkmaar is het aandeel gebonden huishoudens (met een laag inkomen) naar verhouding groot. Alkmaar trekt als stad echter ook jonge huishoudens zonder kinderen, maar met een hoger inkomen aan. Daarom is de groep Mobiele Kleine Huishoudens in Alkmaar naar verhouding het grootst. Bergen kent naar verhouding weinig gebonden en Mobiele Kleine Huishoudens in de jongere leeftijdsklassen. Daar staat een aanzienlijke groep mobiele en Bemiddelde Senioren tegenover. In Castricum wonen naar verhouding veel Mobiele Gezinnen. Het aandeel gebonden en Mobiele Kleine Huishoudens is er net als in Bergen lager dan gemiddeld. Castricum kent ook een aanzienlijke groep mobiele en Bemiddelde Senioren. In Heiloo is het aandeel gebonden en Mobiele Gezinnen lager dan elders in de regio. Het aandeel Mobiele Kleine Huishoudens ligt iets boven het regionale gemiddelde. Het aandeel gebonden, mobiele en Bemiddelde Senioren is daarentegen hoger dan gemiddeld. Langedijk ten slotte, kenmerkt zich door een relatief groot aantal gebonden en Mobiele Gezinnen. Ook de Mobiele Senioren zijn relatief sterk vertegenwoordigd in Langedijk.

3.3.

Voorkeuren van leefstijlen

We richten ons in deze paragraaf in hoofdzaak op de voorkeuren van geënquêteerden die aangaven binnen vijf jaar te willen verhuizen. x In deze paragraaf noemen we met enige regelmaat de onderscheiden Woonmilieus. In het volgende hoofdstuk zijn de Woonmilieus nader toegelicht. x In deze paragraaf geven we een overzicht van top-3 van woonvoorkeuren op basis van woonbeelden. Hierbij zijn cijfers vermeld. Deze cijfers komen voort uit de positie van de foto in de vragenlijst. x Voor onderbouwing in tabellen (met meer detailinformatie) verwijzen we u naar het afzonderlijke tabellenboek (dit is een aparte losse bijlage bij het onderzoeksrapport). x Enkele begrippen in de tekst vragen een nadere toelichting. In bijlage 5 achterin dit rapport vindt u een begrippenlijst. We sluiten bij deze benadering aan bij de grenzen die regionaal gehanteerd worden. In het regionaal woonbeleid is een indeling naar prijscategorieën voor de huuren koopsector gemaakt. In dit onderzoek sluiten we zo nauw mogelijk aan bij deze indeling: Inkomen in relatie tot woningprijs per 1 juli 2007 Inkomen Mogelijkheden koop Mogelijkheden in de huur Categorie 1 Tot € 37.450 Tot € 158.850 Kernvoorraad (tot € 491) Categorie 2 €37.450 - 48.000 €158.850 - 206.000 Huursubsidiegrens (€ 491 tot 621) Categorie 3 €48 - 62.000 €206 - 310.000 Vrije sector huur (>€ 621) Categorie 4 Vanaf € 62.000 Vanaf € 310.000 Vrije sector huur (>€ 621) Bron: Regio Noord-Kennemerland. Vergelijking met 2000 en 2003: De woonvoorkeuren van de leefstijlen kunnen we in beperkte mate vergelijken met de voorkeuren in 2000 en 2003. We hanteren in dit onderzoek namelijk een andere doelgroep/leefstijl indeling. Bij Starters kunnen we wel een vergelijking maken (zie onder Starters). Bij de overige doelgroepen kunnen we in algemene bewoordingen conclusies trekken. We zien hier een licht gestegen verhuisgeneigdheid. De bewegingen op de woningmarkt liggen bij de groepen tot 55 jaar redelijk op één lijn met 2000 en 2003: naar gewenste huur-koopverhouding, woningtype en prijsklasse. Bij 55-plussers is de huur-koopverhouding ook min of meer vergelijkbaar met 2000 en 2003, evenals de verhoudingen tussen grondgebonden woningen en appartementen. Wel blijkt er minder behoefte aan duurder wonen.

- 25 -

Starters Demografische

2008: 14.080 (in vijf jaar) Æ 2020: 11.260 (in vijf jaar)

ontwikkeling Huidige woning

Inwonend, op kamers of na verbroken relatie zoekend naar een woning.

Huidige

De Starters zijn verhoudingsgewijs gelijk verspreid over de gemeenten.

woonmilieu / Woonplaats Gewenste

Een flink deel van de Starters in Noord-Kennemerland (60%) geeft er de

woning

voorkeur aan een woning te kopen. In 2000 was dit nog 31% in 2003 36%. Het gewenste prijsniveau in de huuren koopsector verschuift niet noemenswaardig. Wel zijn vaker rijwoningen gewenst, en minder vaak appartementen zonder lift. x

Starters richten zich op koopwoningen tot € 161.000 (31% van de Starters die willen kopen) en op koopwoningen van € 161.000 tot € 210.000 (45%). Veelal zijn dit rijwoningen, daarnaast zijn in mindere mate appartementen en 2^1-kapwoningen genoemd.

x

In de huursector ligt de nadruk op rijwoningen en appartementen zonder lift. Zo’n 40% van de Starters die willen huren wil tot € 350 per maand betalen. Ruim de helft wil € 350 – € 500 per maand betalen.

x

Starters hebben geen uitgesproken voorkeur voor een nieuwbouwwoning of een bestaande woning. Van de Starters met een voorkeur voor een nieuwbouwwoning in de koop, is bijna een derde geïnteresseerd in een bouwkavel.

x

Kwaliteitswensen: Starters die willen huren kiezen voor een 2- of 3-kamerwoning, in de koopsector zijn vooral 4-kamerwoningen in trek. De woonkamer moet tussen 20 en 30 m2 zijn. Verder is een (gemeenschappelijke) berging gewenst.

Starters die de door hen gewenste woning niet kunnen vinden, houden doorgaans vast aan de prijsklasse waarin zij zoeken. Zij gaan dan op zoek naar een ander woningtype. Dit geeft het belang van het prijsniveau aan in hun woonwensen. Gewenste

x

woonmilieu / Woonplaats

Starters in Noord-Kennemerland zijn gebonden aan de kern of wijk waar zij wonen. Bijna de helft van hen wil binnen de eigen kern of wijk verhuizen.

x

Gewenst woonmilieu: Dorpscentrum (27%), Historisch Stadscentrum (19%), Planmatig Groen (17%).

x

Een groot deel (bijna 40%) van de Starters in de regio wil naar Alkmaar verhuizen. Ook Heerhugowaard is populair onder Starters.

(Woon)diensten

x

Ruim 60% van de Starters die (eventueel) een woning wil kopen, heeft belangstelling voor het kopen in Maatschappelijk Gebonden Eigendom.

- 26 -

Starters Waardering van

Over de volle breedte is voor Starters voorzieningenaanbod in de omgeving van

voorzieningen in

beperkt belang. Alleen culturele en sportvoorzieningen vinden Starters

de omgeving

bovengemiddeld van belang in hun woonomgeving:

(rood = lagere

Algemene voorzieningen

score dan

x

Winkels voor dagelijkse boodschappen

gemiddelde alle

x

Grote parkeervoorzieningen

leefstijlen, groen

x

Zorgvoorzieningen

= hogere score)

x

Huisarts

Culturele voorzieningen

• • • • • •

Sportvereniging Bioscoop Videotheek Discotheek Bruin café Grand café

Top 3 woningvoorkeur Huur

44%

38%

36%

41%

37%

35%

Koop

- 27 -

Gebonden Kleine Huishoudens Demografische

2008: 12.490 Æ 2020: 10.820


x

Bijna 90% van de Gebonden Kleine Huishoudens met een verhuiswens woont op dit moment in een huurwoning.

x

Van de huurders heeft bijna 60% een appartement zonder lift. Zo’n 45% van hen betaalt een huur tot € 350 per maand en een even grote groep € 350 – € 500.

x

Gebonden Kleine Huishoudens in een koopwoning wonen veelal in rijwoningen en appartementen zonder lift. Ruim 40% van de koopwoningen waar zij wonen heeft een waarde tot € 160.000, ruim 25% een waarde tussen € 160.000 en € 210.000 en voor bijna 30% een waarde tussen € 210.000 en € 310.000.

Huidige

x


In Alkmaar wonen verhoudingsgewijs veel Gebonden Kleine Huishoudens, in Castricum en Bergen relatief weinig.

x

Gebonden Kleine Huishoudens wonen momenteel relatief veel in de Woonmilieus ‘Planmatig Groen’ en ‘Planmatig Compact’.

Gewenste

Gebonden Kleine Huishoudens zijn zeer verhuisgeneigd, bijna 40% wil binnen

woning

vijf jaar verhuizen. We zien bij Gebonden Kleine Huishoudens een gewenste verschuiving van huur- naar koopwoningen. Nu huurt bijna 90%. De helft wil bij verhuizing een woning kopen. x

Het populairste woningtype onder deze leefstijl is de rijwoning, (40% van de vraag in de huuren koopsector). Een klein deel richt op een tweekapper (20% van de vraag) of een appartement zonder lift (ook 20% van de vraag).

x

Het merendeel van kopers in deze groep richt zich op woningen tot € 210.000 (60%, waarvan de helft tot € 160.000 zoekt). 35% zoekt tussen € 210.000 en € 310.000.

x

In de huursector geeft ongeveer 45% van de Gebonden Kleine Huishoudens aan een huur te willen betalen tot € 350 en een even grote groep € 350 – € 500. Ruim een kwart van de Gebonden Kleine Huishoudens geeft de voorkeur aan een nieuwbouwwoning.

x

Kwaliteitswensen: van de potentiële huurders kiest 64% een 3-kamerwoning. Daarbij moet de woonkamer tussen 20 en 30 m2 zijn. Bij voorkeur willen zij een gesloten keuken. Kopers kiezen vaker een 4-kamer woning, en ook vaak voor een grotere woonkamer. Buitenruimte is vooral door huurders gewenst.

De voorkeuren van deze leefstijl zijn in vergelijking met andere leefstijlen niet heel hard. Een derde deel gaat niet verhuizen als de gewenste woning zich niet aandient (bij alle andere leefstijlen ligt dit percentage hoger). Een kwart zoekt een alternatief binnen dezelfde prijsklasse, ruim 10% gaat huren in plaats van kopen. Deze uitkomsten laten zien dat deze groep behoorlijk flexibel is in de woonvoorkeuren, waarbij de betaalbaarheid van de woning een belangrijke rol speelt.

- 28 -

Gebonden Kleine Huishoudens Gewenste

x

Gebonden Kleine Huishoudens richten zich bij hun huisvestingsvraag

woonmilieu /

relatief minder op hun eigen wijk, kern of gemeente. Zij zijn mogelijk bij hun

Woonplaats

start op de woningmarkt niet op de plek van hun eerste keuze terecht gekomen. Bij het doorverhuizen willen ze hun woonsituatie verbeteren. x

Gewenst Woonmilieu: Dorpscentrum (31%), Authentiek Dorps Wonen (19%, dat is minder dan gemiddeld), Planmatig Groen en Historisch Stadscentrum (beide 13%).

(Woon)diensten

x

De belangstelling voor Maatschappelijk Gebonden Eigendom onder potentiële kopers binnen deze leefstijl bedraagt een kleine 60% (iets lager dan bij Starters).

Waardering van

Gebonden Kleine Huishoudens hebben voorkeur voor een keur aan

voorzieningen in

voorzieningen in hun woonomgeving, meer dan de meeste andere leefstijlen.

de omgeving



(rood = lagere

x


score dan

x

Grote parkeervoorzieningen

gemiddelde alle

x

Park of wandelgebied

leefstijlen, groen

x

Markt

= hogere score)

x

Zorgvoorzieningen

x

Huisarts

x

Tandarts

x

Fysiotherapeut

• • • • • • • •

x

Apotheek

Theater Bioscoop Videotheek Discotheek Bruin café Buurthuis Coffeeshop Jongerencentrum


46%

44%

30%

24%

24%

24%

Koop

- 29 -

Mobiele Kleine Huishoudens Demografische

2008: 16.510 Æ 2020: 18.860


x

Van de Mobiele Kleine Huishoudens die overwegen te verhuizen, woont de helft in een koopwoning en de helft in een huurwoning.

x

In de koopsector woont men veelal in rijwoningen en in mindere mate in appartementen, veelal tussen € 160.000 en € 210.000 (40%).

x

In de huursector wonen Mobiele Kleine Huishoudens vooral in appartementen. Huurders betalen veelal een lage (30%) of middeldure huur (39%). Een aanzienlijke groep (31%) betaalt een huur van meer dan € 500 per maand.

Huidige

x


Zij wonen verhoudingsgewijs vaak in de gemeente Alkmaar en minder in Bergen.

x

Mobiele Kleine Huishoudens wonen veelal in het Moderne woonmilieu, Planmatig Groen en Planmatig Compact. In het Historisch Stadscentrum wonen naar verhouding ook veel Mobiele Kleine Huishoudens, zij het dat deze groep in absolute omvang veel kleiner is.

Gewenste

Liefst de helft van de Mobiele Kleine Huishoudens wil binnen vijf jaar verhuizen.

woning

We zien bij deze leefstijl, net als bij Gebonden Kleine Huishoudens, een gewenste verschuiving van een huur- naar een koopwoning. Meer dan 90% van deze leefstijl met een verhuiswens wil een woning kopen. Deze uitkomst is goed te plaatsen: het betreft immers veelal jonge huishoudens met een goed inkomen. x

Het meest populaire woningtype onder potentiële kopers is de 2^1kapwoning, maar ook de rijwoning wordt geregeld gevraagd.

x

Ongeveer de helft van de potentiële kopers wil een woning tussen € 210.000 en € 310.000. Een kwart wil meer dan € 310.000 betalen, waarvan een aanzienlijk deel zelfs meer dan € 500.000.

x

In de huursector is de vraag van deze leefstijl beperkt. Het accent van de vraag ligt bij goedkope of middeldure huurwoningen.

x

De meeste Mobiele Kleine Huishoudens richten zich op een bestaande woning. Het gaat om bijna de helft van deze groep. Zo’n 20% geeft de voorkeur aan een nieuwbouwwoning en ruim een derde heeft geen specifieke voorkeur.

x

Kwaliteitswensen: Zowel potentiële huurders als kopers hebben voorkeur voor een 4- of 5-kamerwoning, liefst met een ruime woonkamer van meer dan 40 m2. Een tuin en een eigen fietsenberg zijn van belang.

De voorkeuren van deze groep zijn redelijk hard. Bijna de helft van de geënquêteerden uit deze groep geeft aan niet te verhuizen als de gewenste woning niet beschikbaar komt. Een kwart zoekt naar een ander woningtype in dezelfde prijsklasse. Gewenste woonmilieu / Woonplaats

x x

39% van de Mobiele Kleine Huishoudens wil binnen de eigen wijk of kern verhuizen en twee derde binnen de eigen gemeente. Gewenst woonmilieu: Authentiek Dorps Wonen (31%), Historisch Stadscentrum (18%) en Dorpscentrum (18%, dat is minder dan gemiddeld).

- 30 -

Mobiele Kleine Huishoudens (Woon)diensten

x

De belangstelling voor het kopen van een woning in Maatschappelijk Gebonden Eigendom, is bij deze leefstijl beduidend lager dan bij leefstijlen met een lager inkomen, toch heeft nog circa 40% belangstelling hiervoor.

Waardering van

Mobiele Kleine Huishoudens hechten meer dan gemiddeld belang aan de

voorzieningen in

aanwezigheid van algemene en culturele voorzieningen in de woonomgeving.

de omgeving

Zorgvoorzieningen zijn van minder belang.

(rood = lagere



score dan

x


gemiddelde alle

x

Grote parkeervoorziening

leefstijlen, groen

x


= hogere score)

x

Scholen

x

Recreatieterrein

x

Speeltuin

• • • • • • •

Zorgvoorzieningen x

Huisarts

x

Apotheek

Theater Bioscoop Videotheek Discotheek Bruin café Grand café Sportvereniging


40%

32%

26%

42%

34%

24%

Koop

- 31 -

Gebonden Gezinnen Demografische

2008: 15.180 Æ 2020: 14.200


x

Ruim de helft (57%) van de verhuisgeneigde Gebonden Gezinnen woont momenteel in een huurwoning, veelal in een rijwoning of appartement zonder lift. Twee derde van de huurders betaalt een maandelijkse huur van € 350 – € 500.

x

Gebonden Gezinnen die eigenaar zijn van hun woning, bewonen in de meeste gevallen een rijwoning. De helft van deze woningen heeft een waarde tussen € 210.000 en € 310.000 Een kwart heeft een woning van meer dan € 310.000 (soms zelfs meer dan € 500.000). Deze mensen hebben ondanks hun relatief lage inkomen wel een dure woning. Mogelijk gaat het om huishoudens die in het verleden een woning hebben gekocht en geprofiteerd hebben van de waardestijging of een inkomensdaling hebben doorgemaakt. Ook vererving en vermogen spelen hierin een rol.

Huidige woonmilieu /

x

Met name de gemeente Langedijk telt een groot aantal Gebonden Gezinnen. Zij wonen gespreid over alle typen Woonmilieus.

Woonplaats

- 32 -

Gebonden Gezinnen Gewenste

De verhuisgeneigdheid bij Gebonden Gezinnen is relatief klein: 22% wil binnen

woning

vijf jaar verhuizen. Veel Gebonden Gezinnen willen een stap maken in hun wooncarrière. Koopwoningen zijn daarin populair (ruim 60% voorkeur). We zien hierin twee bewegingen: 1. van huur- naar rijenkoopwoningen, 2. van rijenkoopwoningen naar een 2^1-kapwoning in de koopsector. x

In de koopsector zien we een vraag naar goedkopere prijsklassen (met name tussen € 160.000 en € 210.000). Deze vraag komt voor een deel van huurders die voor het eerst gaan kopen. Ook is er een kleine vraag naar de prijsklasse boven € 310.000. Hier gaat het om mensen die waarschijnlijk de overwaarde van woning verzilveren en daarbij kiezen voor een (iets) duurdere woning. De verschuivingen zijn echter klein; dat is gelet op het inkomen ook logisch.

x

In de huursector zien we een verschuiving van appartementen zonder lift naar rijwoningen. Naar huurprijs bezien, liggen de gewenste prijzen ongeveer op het niveau dat nu ook wordt betaald.

x

Een kwart van de Gebonden Gezinnen wil het liefst een nieuwbouwwoning.

x

Kwaliteitswensen: de voorkeur gaat uit naar 5-kamerwoningen in de

Bijna de helft heeft op dit punt geen voorkeur. koopsector of een 4-kamerwoning in de huursector. De woonkamer moet tussen 30 en 40 m2 groot zijn. De tuin is belangrijk. De voorkeuren van Gebonden Gezinnen zijn ten opzichte van andere leefstijlen redelijk hard. Voor 40% is het niet vinden van geschikt aanbod reden om niet te verhuizen. Voor een deel past men de huidige woning dan aan aan de wensen. Opvallend is dat deze leefstijl ook buiten de eigen wijk of kern wil gaan zoeken om de gewenste woning te vinden (liefst in dezelfde prijsklasse).

Gewenste

x

Bijna drie kwart van de Gebonden Gezinnen wil bij verhuizing in de eigen

woonmilieu /

gemeente blijven. Gebonden Gezinnen kijken vaker dan gemiddeld naar

Woonplaats

gemeenten buiten de regio Noord-Kennemerland. x

Gewenst woonmilieu: Authentiek Dorps Wonen (41%), Dorpscentrum (21%) en Planmatig Groen (17%).

(Woon)diensten

x

Maatschappelijk Gebonden Eigendom is voor veel Gebonden Gezinnen een aantrekkelijk concept. Twee derde geeft aan hierin interesse te hebben.

- 33 -

Gebonden Gezinnen Waardering van

Gebonden Gezinnen hechten vooral waarde aan algemene voorzieningen en

voorzieningen in

verenigingen in de omgeving. In de voorkeuren zien we vooral voorzieningen

de omgeving

die een functie hebben voor kinderen.

(rood = lagere



score dan

x


gemiddelde alle

x


leefstijlen, groen

x

Scholen

= hogere score)

x

Recreatieterrein

x

Speeltuin

x


x

Skatepark/basketbalveld

• • • • • • •

Sportvereniging Bibliotheek Buurthuis Jongerencentrum Muziekvereniging Zangvereniging Dans-/balletvereniging

Zorgvoorzieningen x

Huisarts

x

Apotheek

x

Consultatiebureau


58%

35%

34%

50%

28%

26%

Koop

- 34 -

Mobiele Gezinnen Demografische

2008: 27.840 Æ 2020: 29.030


x

Bijna 90% van de Mobiele Gezinnen met een verhuiswens, woont op dit moment in een koopwoning.

x

Twee derde deel van de Verhuisgeneigde Mobiele Gezinnen woont in een rijwoning (koop). De helft van de Mobiele Gezinnen heeft een woning met een marktwaarde tussen € 210.000 en € 310.000. 20% heeft een woning met een waarde van boven € 310.000.

Huidige

x


Met name in Castricum en Langedijk wonen verhoudingsgewijs veel Mobiele Gezinnen.

x

Mobiele Gezinnen wonen nu relatief vaak in de Woonmilieus Planmatig Groen of Modern Milieu.

Gewenste

De verhuisgeneigdheid onder Mobiele Gezinnen is met 25% beneden-

woning

gemiddeld. x

Vrijwel alle Mobiele Gezinnen kiezen voor een koopwoning (98%). Zij willen binnen de koopsector een stap maken naar meer comfort: een 2^1kapwoningen (43%) of vrijstaande woning (42%) in de duurdere prijssegmenten; de helft boven € 310.000, waarvan zelfs een groot deel meer dan € 500.000.

x

Nieuwbouwwoningen zijn gewild onder Mobiele Gezinnen. Bijna 40% van de verhuisgeneigden in deze groep geeft de voorkeur aan een nieuwbouwwoning.

x

De vraag naar huurwoningen is onder Mobiele Gezinnen minimaal. Het betreft voornamelijk huishoudens waarvan de kinderen de deur uit gaan, en die een comfortabele woning willen (luxe appartement).

x

Kwaliteitswensen: 5- of 6-kamerwoningen zijn het meest gewenst (respectievelijk door 35% en 29% van de Mobiele Gezinnen); bij voorkeur met een woonkamer van minimaal 40 m2. De open keuken is het meest populair. Een tuin is belangrijk, evenals een fietsenberging en een garage.

De voorkeuren van Mobiele Gezinnen zijn als hard te typeren. 60% verhuist namelijk niet als de gewenste woning niet beschikbaar komt. Uitbouwen van de huidige woning is dan een aantrekkelijk alternatief. Mobiele Gezinnen die bij het ontbreken van passend aanbod desalniettemin toch willen verhuizen, zoeken als alternatief in een andere gemeente. Gewenste

x

Mobiele Gezinnen hechten zich minder dan andere groepen aan de eigen

woonmilieu /

kern, wijk of gemeente. Ruim een derde vindt het geen probleem eventueel

Woonplaats

de regio Noord-Kennemerland te verlaten. x

Populaire Woonmilieus zijn Authentiek Dorps Wonen (43%), Dorpscentrum (17%) en Modern Milieu (13%). De vraag naar het omvang kleine woonmilieu Authentiek Stedelijk Wonen is onder deze leefstijl het grootst van alle leefstijlen (5%).

- 35 -

Mobiele Gezinnen (Woon)diensten

x

Onder Mobiele Gezinnen is de belangstelling voor maatschappelijke gebonden eigendom relatief laag.

x

De belangstelling voor bouwkavels is juist groot onder de Mobiele Gezinnen. Van deze leefstijl geeft de helft aan een bouwkavel een aantrekkelijke optie te vinden.

Waardering van

Mobiele

voorzieningen in

voorzieningen in de woonomgeving, met uitzondering van enkele voorzieningen

Gezinnen

hechten

verhoudingsgewijs

weinig

waarde

de omgeving

voor kinderen (scholen, speeltuinen, skatepark/basketbalveld).

(rood = lagere


Zorgvoorzieningen

score dan

x


gemiddelde alle

x


• •

leefstijlen, groen

x

Scholen


= hogere score)

x


x

Speeltuin

• •

x


Huisarts Apotheek Bibliotheek Sportvereniging


65%

49%

31%

38%

36%

31%

Koop

- 36 -

aan

Gebonden Senioren Demografische

2008: 19.610 Æ 2020: 21.780


x

Bijna drie kwart van de verhuisgeneigde Gebonden Senioren woont op dit moment in een huurwoning; ruim twee derde heeft een huur van € 350 – € 500. Eén kwart van de Gebonden Senioren woont in een rijwoning in de huursector.

x

Van de eigenaar-bewoners heeft ongeveer de helft een woning met een waarde tussen € 210.000 en € 310.000. Het aantal Gebonden Senioren met een koopwoning tot € 210.000 is beperkt. Ruim 10% is eigenaar van een rijenwoning.

x

Zo’n 20% woont in een appartement zonder lift, waarvan het merendeel in de huursector. Een iets kleinere groep woont in een appartement met lift, opnieuw veelal in de huursector.

Huidige

x


In Heiloo wonen relatief veel Gebonden Senioren. In Castricum zijn dit er juist relatief weinig.

x

Gebonden Senioren wonen vaak in de volgende Woonmilieus: Planmatig Groen, Planmatig Compact en Authentiek Dorps Wonen.

Gewenste

Van de Gebonden Senioren is 20% verhuisgeneigd. Gebonden Senioren met

woning

een verhuiswens oriënteren zich in grote mate op de huursector. Het aandeel dat wil verhuizen naar een huurwoning bedraagt bijna 90%. x

Drie kwart van hen geeft een gewenste huurprijs tussen € 350 en € 500.

x

Meer dan de helft van de Gebonden Senioren wil in een appartement met lift wonen, waarvan het overgrote deel (90%) in de huursector.

x

Gebonden Senioren die een woning willen kopen, richten zich grotendeels op woningen in prijsklassen goedkoper dan hun huidige woning. Dit geeft aan dat zij bij verhuizing niet een hogere (en liefst lagere) hypotheek wensen.

x

Ruim 20% wil verhuizen naar een grondgebonden woning die geschikt is voor senioren. Dit zijn seniorenwoningen, benedenwoningen, en patio bungalows. Drie kwart van deze groep wil een dergelijke woning huren. Eén kwart wil kopen.

x

Meer dan de helft van de Gebonden Senioren heeft geen specifieke voorkeur voor nieuwbouw of bestaande bouw. Ruim één kwart wil het liefst verhuizen naar een nieuwbouwwoning.

x

Kwaliteitswensen: 60% van de Gebonden Senioren wil een 3-kamerwoning met een woonkamer van tussen 20 en 30 m2. Dit is bij voorkeur een nultredenwoning. De tuin is beperkt in trek, een balkon des te meer. De parkeerplaats bij de woning is bij Gebonden Senioren het minst belangrijk van alle leefstijlen.

De voorkeuren van Gebonden Senioren zijn redelijk hard. De helft verhuist niet als de gewenste woning niet beschikbaar komt. Eén kwart zoekt in dezelfde prijsklasse naar een ander woningtype.

- 37 -

Gebonden Senioren Gewenste

x

Zij zijn zeer gehecht aan de eigen wijk of kern, en aan de eigen gemeente.

x

Gebonden Senioren wonen het liefst in de Woonmilieus Dorpscentrum


Meer dan 80% wil bij verhuizing binnen de eigen gemeente blijven wonen. (32%), Authentiek Dorps Wonen (18%) en Planmatig Groen (15%).

(Woon)diensten

Bij de seniorenleefstijlen zijn Maatschappelijk Gebonden Eigendom of bouwen op een kavel minder vaak een optie dan bij de andere leefstijlen. Wel komt de vraag naar woningaanpassingen en diensten sterker naar voren. Woningaanpassing x

Circa drie kwart van de Gebonden Senioren verwacht dat zij in hun huidige woning kunnen blijven wonen bij een zorgvraag. Wel zijn dan vaak én aanpassingen aan de woning, én dienstverlening bij de woning noodzakelijk.

Dienstverlening x

Nu al maakt circa 30% van de Gebonden Senioren gebruik van Thuiszorg en / of Huishoudelijke Hulp. Nog eens circa 40% verwacht dit in de nabije toekomst nodig te hebben.

x

Een aantal diensten wordt voor de toekomst veel gevraagd: klussendienst (door 44% van de Gebonden Senioren), specifiek ouderenvervoer (44%), maaltijdvoorziening (36%) en boodschappendienst (27%).

Waardering van

Gebonden Senioren hechten veel waarde aan voorzieningen in hun woonom-

voorzieningen in

geving; vooral zorgvoorzieningen en (rustige) culturele voorzieningen.

de omgeving



(rood = lagere

x


score dan

x


gemiddelde alle

x


leefstijlen, groen

x

Markt

= hogere score)

Zorgvoorzieningen

• • • • • • • • • •

x

Huisarts

x

Fysiotherapeut

x

Zorgcentrum/dienstencentrum

x

Apotheek

x

Tandarts

Bibliotheek Buurthuis Ontmoetingsplek voor ouderen Theater Kerk / moskee / synagoge Museum Concertzaal Muziekvereniging Zangvereniging Kunstuitleen


73%

30%

24%

28%

26%

25%

Koop

- 38 -

Mobiele Senioren Demografische

2008: 21.990 Æ 2020: 30.640


x

Mobiele Senioren wonen op dit moment veelal in een koopwoning (82%): met name in een vrijstaande woning of rijwoning, in mindere mate ook in een appartementen met lift.

x

Bijna 60% van de eigenaar-bewoners heeft een woning met een marktwaarde boven € 310.000, Daarnaast heeft bijna 40% een woning tussen € 210.000 en € 310.000.

x

In de huursector wonen Mobiele Senioren vooral in rijwoningen. Het betreft vaak grotere rijwoningen met een huur van € 350 – € 500 (28%) of een huur boven de € 500 (56%) per maand.

Huidige

x

In Bergen, Castricum en Heiloo wonen relatief veel Mobiele Senioren.

woonmilieu /

x

Zij wonen op dit moment relatief vaak in een Authentiek dorps woonmilieu.

Woonplaats

- 39 -

Mobiele Senioren Gewenste

Van de Mobiele Senioren wil 22% verhuizen. Mobiele Senioren die willen

woning

verhuizen, maken vaak een stap van de koop- naar de huursector. Heeft meer dan 80% nu een koopwoning, als woonwens noemt 56% een huurwoning. x

In de huursector zijn in de eerste plaats appartementen met lift gewild. Ook wil een klein deel een grondgebonden nultredenwoning. Bijna de helft van de Mobiele Senioren is bereid een huurprijs van € 500 of meer per maand te betalen. De helft denkt aan een huur tussen € 350 en € 500.

x

In de koopsector is sprake van een kleine verschuiving naar goedkopere woningen. In de koopsector gaat de voorkeur, meer dan in de huursector, uit naar een grondgebonden woning (vaak nultreden). Appartementen zijn bij (slechts) ruim 20% van de potentiële kopers gewild.

x

Eén kwart van de heeft een voorkeur voor een nieuwbouwwoning.

x

Kwaliteitswensen: Bij huurders en kopers zijn 4-kamerwoningen zijn het meest gewild (42%), ruim 30% wil een 3-kamerwoning. De woonkamer moet zeer ruim zijn: zeker kopers willen een woonkamer van meer dan 40 m2. Van de seniorenleefstijlen hebben Mobiele Senioren het minst behoefte aan een nultredenwoning. Toch vindt nog 80% dit belangrijk. De tuin is meer in trek dan bij andere seniorenleefstijlen. Men wil bij de woning een garage.

De voorkeuren van Mobiele Senioren zijn behoorlijk hard. Meer dan de helft zal niet verhuizen als de gewenste woning niet beschikbaar komt. Het aanpassen van de woning en diensten aan huis is voor een deel van de Mobiele Senioren het alternatief. Van de huishoudens die toch willen verhuizen, zoekt het grootste deel in dat geval in een andere gemeente. Gewenste

x

Evenals de Mobiele Gezinnen, zijn de Mobiele Senioren veel minder dan

woonmilieu /

gemiddeld gehecht aan de eigen wijk, kern en gemeente. Ongeveer een

Woonplaats

derde heeft er geen problemen mee bij verhuizing Noord-Kennemerland te verlaten. x

Gewilde Woonmilieus zijn: Dorpscentrum (35%), Authentiek dorps (30%) of Modern Woonmilieu (11%).

(Woon)diensten

De helft van de Mobiele Senioren heeft belangstelling voor een bouwkavel. Woningaanpassing x

Ruim 80% van de Mobiele Senioren verwacht dat zij bij toenemende functiebeperkingen of zorgvraag in de huidige woning kunnen blijven wonen; vaak met aanpassingen aan de woning.

Dienstverlening x

Mobiele Senioren maken momenteel relatief weinig gebruik van allerhande diensten.

x

Wel is er op (korte) termijn bij de helft van deze leefstijl behoefte aan Thuis-

x

Van de overige diensten zijn klussendienst, maaltijdvoorziening, specifiek

zorg en aan huishoudelijke hulp. ouderenvervoer en boodschappendienst gewenst.

- 40 -

Mobiele Senioren Waardering van

Mobiele Senioren hechten veel waarde aan voorzieningen in hun woon-

voorzieningen in

omgeving. Daarbij zijn vooral zorgen (rustige) culturele voorzieningen in beeld.

de omgeving

Algemene voorzieningen zijn minder genoemd. Vinden de volgende voor-

(rood = lagere

zieningen belangrijk in hun woonomgeving:

score dan



gemiddelde alle

x


leefstijlen, groen

x


= hogere score)

x


• • • • • • • •

Zorgvoorzieningen x

Huisarts

x

Apotheek

x


x

Fysiotherapeut

x

Tandarts

Bibliotheek Ontmoetingsplaats voor ouderen Theater Concertzaal Museum Kerk / Moskee / Synagoge Zangvereniging Kunstuitleen


36%

34%

29%

20%

17%

16%

Koop

- 41 -

Bemiddelde Senioren Demografische

2008: 2.750 Æ 2020: 3.860


Drie kwart van de Bemiddelde Senioren woont op dit moment in een koopwoning. Dit is doorgaans een eengezinswoning (rijwoning, tweekapper of vrijstaande woning). x

Onder huurders ligt de prijs tussen € 350 en € 500 (57%) en boven de € 500 (43%).

x

Drie kwart van de koopwoningen van Bemiddelde Senioren heeft een waarde boven € 310.000.

Huidige

x

In Heiloo en Bergen wonen relatief veel Bemiddelde Senioren.

woonmilieu /

x

Bemiddelde Senioren wonen op dit moment veel in de Woonmilieus

Woonplaats

Planmatig Groen en Authentiek dorps.

Gewenste

De verhuisgeneigdheid onder Bemiddelde Senioren is met 12% (binnen vijf

woning

jaar) zeer klein. Een belangrijke reden om te verhuizen is voor Bemiddelde Senioren de gezondheid en daarmee samenhangend de behoefte aan meer comfort. 67% van de Bemiddelde Senioren zoekt een huurwoning. x

Meer dan de andere leefstijlen zoeken Bemiddelde Senioren een appartement met lift. Drie kwart van de potentiële huurders zoekt een appartement, één kwart een grondgebonden nultredenwoningen. Deze woning mag in meer dan de helft van de gevallen meer dan € 500 kosten.

x

In de koopsector richten Bemiddelde Senioren zich met name op GrondGebonden Seniorenwoningen en patiobungalows, ongeveer in een gelijke prijsklasse als waarin ze nu wonen.

x

Een derde van de Bemiddelde Senioren geeft de voorkeur aan een nieuwbouwwoning.

x

Kwaliteitswensen: Ruim 60% wil een 3-kamerwoning, met een grote 2

woonkamer van meer dan 40 m . Dit is bij voorkeur een nultredenwoning, met een gesloten keuken, een balkon (geen tuin) en een garage. De voorkeuren van Bemiddelde Senioren zijn hard. Liefst 82% zal dan niet verhuizen, en vaak diensten aan huis laten komen. Gewenste

x


Bemiddelde Senioren zijn zeer gehecht aan de eigen wijk, kern en gemeente.

x

Populaire Woonmilieus: Modern Woonmilieu (29%), Authentiek Dorps (23%) en Dorpscentrum (19%).

- 42 -

Bemiddelde Senioren (Woon)diensten

Woningaanpassing x

Bemiddelde Senioren denken in de meeste gevallen in de huidige woning te kunnen blijven wonen bij een zorgvraag. Wel zijn aanpassingen en bovenal aanvullende diensten noodzakelijk!

Dienstverlening x

Bemiddelde Senioren maken nu al veel gebruik van Huishoudelijke Hulp en klussendiensten.

x

De behoefte aan dienstverlening groeit over de volle breedte: er is vooral veel behoefte aan thuiszorg (77%). Eén kwart van de Bemiddelde Senioren heeft daarbij behoefte aan een bewakingssysteem (personenalarmering).

x

Daarnaast zijn maaltijdvoorziening (46%), specifiek ouderenvervoer (36%) en boodschappendienst (35%) zeer gewild.

Waardering van

Opvallend is dat van de seniorenleefstijlen (Gebonden, Mobiele en Bemiddelde

voorzieningen in

Senioren) de Bemiddelde Senioren het minst waarde hechten aan voorziening-

de omgeving

en in de omgeving. Zorgvoorzieningen en ontmoetingsmogelijkheden worden

(rood = lagere

belangrijk gevonden.

score dan



gemiddelde alle

x


leefstijlen, groen

x


= hogere score)

x


• • • • • •

Zorgvoorzieningen x

Huisarts

x

Apotheek

x

Fysiotherapeut

Ontmoetingsplaats voor ouderen Concertzaal Museum Buurthuis Theater Kerk / Moskee /Synagoge


52%

48%

30%

71%

42%

30%

Koop

- 43 -

3.4.

Samenvatting van de veranderopgave

In het volgende schema brengen we per leefstijl de veranderopgave in beeld. Daarbij gaat het om de gewenste woonomgeving, diensten en voorzieningen. Voorts besteden we aandacht aan de gewenste kwaliteit van woningen en woonomgeving. Hierbij zoomen we in op de mogelijke transformatie- en nieuwbouwopgaven.

Starters

x

Kwaliteit woonomgeving / sociale omgeving / voorzieningen Zoeken naar mogelijkheden voor Starters in of nabij stads- en dorpscentra met uitgaansvoorzieningen.

Woningen voor deze leefstijlen moeten gevonden worden in Dorpscentrum en Authentiek Dorps Wonen. De nabijheid van een keur aan voorzieningen in de omgeving is daarbij gewenst.

x


x


x

Aandacht besteden aan kindvriendelijke voorzieningen in de woonwijken waar zij willen wonen, met name in Authentiek Dorps Wonen, Dorpscentrum en Modern Woonmilieu. In Planmatig Groene Woonmilieus (waar deze groep nu vaak woont) en Dorpscentra meer woningen voor senioren realiseren. Nabijheid van culturele voorzieningen hierbij in het oog houden. Realiseren van (gemaks)diensten voor zelfstandig wonende Gebonden Senioren.

Mobiele Gezinnen

Gebonden Gezinnen



x

Gebonden Senioren

x

x

- 44 -

Transformatie en nieuwbouw (inbreidingsen uitleglocaties) x Voor Starters in de huursector door doorstroming uit appartementen zonder lift woningen beschikbaar krijgen. x Toevoegen betaalbare huurwoningen in centrummilieus (Historisch Stadscentrum of Dorpscentrum), of direct aangrenzend hieraan. Prijs is hierbij leidend. x Toevoegen betaalbare koopwoningen in categorie 1 of 2 (verhouding 40%–60%), mogelijk door verkoop van dure eengezinshuurwoningen in Maatschappelijk Gebonden Eigendom (vanaf € 500) x Deze huishoudens willen een voorzichtige vervolgstap maken in hun wooncarrière waarmee ze woningen vrijmaken voor Starters op de woningmarkt. Dit vraagt toevoegingen in segmenten net een stapje hoger op de woonladder: rijwoningen in de huuren koopsector (overlap met aanknopingspunten bij starters). x Zorgen voor doorstroming uit ruime middeldure rijkoopwoningen (categorie 3) biedt extra kansen voor Mobiele Kleine Huishoudens. x Toevoegingen zijn voor deze groep gewenst bij tweekappers vanaf € 310.000. Het gaat om 4- of 5-kamerwoningen met een ruime woonkamer. x Zorgen voor vrijkomend aanbod eengezinshuurwoningen tot € 500 door doorstroming van seniorenleefstijlen. x Toevoegen eenvoudige doch ruime rijwoningen in categorie 2, mogelijk ook door inzet van Maatschappelijk Gebonden Eigendom. x Toevoegen luxe koopwoningen vanaf € 310.000 (50% tweekapper, 50% vrijstaand), met een hoog comfortniveau: 5 of 6 kamers, woonkamer vanaf 40m2. Deels realiseren door kaveluitgifte. x In beeld brengen van aanpassingsmogelijkheden in de huidige woningvoorraad waar Gebonden Senioren wonen. Waar mogelijk aanpassen. x Toevoegen huurappartementen tot € 500.

Mobiele Senioren

x x

Bemiddelde Senioren

x

x

Kwaliteit woonomgeving / sociale omgeving / voorzieningen Zij wonen vaak al in dorpse Woonmilieus en willen er blijven wonen. Gemaksdiensten voor deze groep (nog) niet veel gevraagd. Wel aandacht nodig voor zorgen culturele voorzieningen in de woonomgeving.

Veel aandacht nodig voor de huidige woonsituatie gelet op de lage verhuisgeneigdheid: bewakingssysteem, allerhande dienstverlening. In de omgeving zorgen voor zorgvoorzieningen en ontmoetingsmogelijkheden.

- 45 -

Transformatie en nieuwbouw (inbreidingsen uitleglocaties) x In beeld brengen van aanpassingsmogelijkheden in de huidige woningvoorraad waar Mobiele Senioren wonen. Waar mogelijk aanpassen. x Toevoegen van grondgebonden nultredenwoningen in de dorpse Woonmilieus (zowel huur > € 500, als koop diverse prijsklassen / categorie 2, 3 en 4). x Voldoende bouwkavels aanbieden. x In beeld brengen van aanpassingsmogelijkheden in de huidige woningvoorraad waar Bemiddelde Senioren wonen. Waar mogelijk aanpassen. x Beperkt toevoegen dure huurappartementen en grondgebonden nultredenwoningen.

- 46 -

4. Woningen en Woonmilieus in de regio De definitie van Woonmilieus past nauw. In het landelijke Woon Onderzoek Nederland uit 2006 (WoON2006) van het Rijk zijn 5 Woonmilieus onderscheiden. In Noord-Kennemerland komen al deze Woonmilieus voor, maar is er binnen sommige gemeenten en wijken geen onderscheid naar een lager geografisch niveau. Deze typering is voor de herkenbaarheid en de praktische beleidsuitwerking te grofmazig. Daarom hebben wij in de onderzoeksaanpak gekozen voor een verdere verfijning van Woonmilieus die aansluit bij de praktijk van Noord-Kennemerland. Huidige Woonmilieus in kaart gebracht In een drietal ateliers (één in Alkmaar, één in Heiloo / Bergen / Castricum en één in Heerhugowaard / Langedijk / Schermer / Graft-De Rijp) hebben we samen met medewerkers van de gemeenten, corporaties en makelaars de Woonmilieus in de regio nader geduid. We waren daarbij op voorhand niet gebonden aan voorgedefinieerde wijkgrenzen. Voordeel van deze werkwijze is dat we kunnen komen tot een indeling die aansluit bij de dagelijkse ervaringen. Historisch Stadscentrum De historisch binnenstad met een lange bestaansgeschiedenis. Het is door de ligging binnen de stad heel karakteristiek wonen, met alle voorzieningen op korte afstand. Het woonmilieu kent een combinatie van wonen, winkels en werkgelegenheid. Op straat is er doorgaans veel levendigheid. De bebouwing kent een grote variëteit. De bebouwingsdichtheid is gemiddeld hoog te noemen. Authentiek Stedelijk wonen Vaak direct grenzend aan de binnenstad zijn voor de oorlog wijken met herenhuizen ontstaan. Dit zijn wijken met karakteristieke herenhuizen in een planmatig stedenbouwkundige opzet. Veel aandacht voor de openbare ruimte. Voorzieningen zijn in de wijk zeer beperkt aanwezig. De bebouwingsdichtheid ligt iets bovengemiddeld. Dorpscentrum Het historische dorpscentrum, waarin combinatie is van wonen met (voormalige) winkel- en bedrijfsgebouwen. Vaak is dit de eerste bebouwing rond de kerk, of de historische bebouwingslinten. Het straatbeeld is levendig maar niet druk, Het basisvoorzieningenaanbod is soms nog wel aanwezig, soms niet meer. De variëteit aan bouwvormen is groot, de bebouwingsdichtheid gemiddeld.

- 47 -

Authentiek Dorps Wonen De dorpse woongebieden die vaak niet planmatig organisch vastgegroeid zijn aan het dorpshart. In het ene geval betreft dit een ‘verlenging’ van de lintbebouwing, andere keren verdichtingen rond het dorpshart. Hierbij horen ook de ‘goudkusten’ aan de dorpsranden. Het straatbeeld is doorgaans rustig, en voorzieningen zijn beperkt aanwezig. De bebouwingsdichtheid is laag te noemen. Vooroorlogse Uitleg Woongebieden die doorgaans voor de oorlog zijn gebouwd. Het betreft doorgaans woonwijken met eenvoudige woningen in hoge dichtheden gerealiseerd. Het zijn vrijwel alleen eengezinswoningen, een enkel kleinschalig appartement. In de wijken is van oorsprong ruimte voor kleinschalige (in het verleden ambachtelijke) bedrijvigheid. De wijken kennen doorgaans beperkt voorzieningen. De openbare ruimte is beperkt, evenals openbaar groen. Aan de randen van de wijken zijn vaak openbare groenvoorzieningen. Planmatig Compact Planmatige woonwijken met eenvoudige woningen, rijwoningen of lage flatwoningen (maximaal 4 woonlagen). Veel hetzelfde type woningen, doorgaans kleine maar goedkope woningen. Veel huurwoningen De bebouwing kent doorgaans hoge dichtheden. De openbare ruimte is vaak stenig en krap bemeten. Winkels zijn / waren in de wijk aanwezig in winkelstrips. Planmatig Groen Wijken waarin het accent sterk op de woonfunctie ligt. Er zijn weinig bedrijven en winkels zijn (voor zover aanwezig) geconcentreerd in wijkwinkelcentra. De wijken kennen veel openbare ruimte, met een afwisseling van openbaar groen en tuinen. Veel hetzelfde type woningen, zowel huur als koop. Modern Milieu Wijken met vooral woningen en nauwelijks bedrijvigheid of winkelvoorzieningen. Er is veel afwisseling in bouwvvormen en woningcategorieën: diverse soorten grondgebonden woningen, appartementengebouwen). Ook de nodige afwisseling in architectuur. De openbare ruimte is doorgaans niet heel ruim. Wel bovengemiddeld aandacht voor water in de wijk, en veel privéruimte (tuinen).

- 48 -

Hoogbouw Milieu Vooral hoogbouw vanaf 4 woonlagen, veel openbare ruimte en openbaar groen, vooral woningen en weinig bedrijvigheid. Veel hetzelfde type woningen (flatwoningen). Het zijn vaak ruime woningen met een gunstige prijsstelling.

Vraag en aanbod per woonmilieu Door een koppeling te maken tussen de leefstijlen en de huidige en gewenste Woonmilieus, brengen wij per woonmilieu de balans tussen vraag en aanbod in beeld. Woongenot houdt daarbij niet op bij de voordeur. De kwaliteit van de woonomgeving en het gewenste voorzieningenniveau spelen een grote rol. Wij brengen de waardering van woonomgeving en (zorg)voorzieningen, en de behoefte en wensen die men heeft, in beeld op het niveau waar deze zich afspeelt: het niveau van de Woonmilieus. Dit blijkt namelijk een behoorlijk onderscheidend criterium voor de waardering.

4.1.

Vraag en aanbod in de regio

Door de woonwensen van groepen vragers op de woningmarkt en woningkenmerken van aanbieders met elkaar te confronteren, ontstaat een beeld van potentiële fricties tussen vraag en aanbod op de woningmarkt. We maken daarbij onderscheid tussen de balansen voor de huuren de koopsector. Het gaat om potentiële tekorten en overschotten op basis van de woonwensenenquête. We kijken daarbij vooruit naar de eerste vijf jaar: 2008 - 2013. x In geval van een woningtekort is er sprake van het onvoldoende aanwezig zijn of vrijkomen van het betreffende woningsegment. x Van een potentieel overschot is sprake als het aanbod bij doorstroming groter is dan de vraag die geënquêteerden opgaven. In de praktijk leidt dit niet persé tot een overschot, omdat niet iedereen zijn woonwens kan realiseren en dus blijft wonen in de huidige woning. De doorstroming is dan niet optimaal. Werkwijze In het onderzoek uit 2000 zijn vraag-aanbodverhoudingen doorgerekend op basis van een enquêtevariant en een trendvariant. In de enquêtevariant zijn enkel de woonwensen van inwoners van de regio leidend geweest. In de trendvariant zijn trends uit het verleden (waaronder vestiging en vertrek) en het voorgenomen bouwprogramma vanuit de provinciale bevolkingsprognose (groeiambitie volgens het provinciale Streekplan) erbij verwerkt. In het onderzoek van 2003 zijn opnieuw de enquête- en trendvariant doorgerekend. Toen is uiteindelijk gekozen voor de trendvariant. Bij deze variant sluiten we in dit onderzoek dan ook bij aan. De gekozen trendvariant is beleidsneutraal. Wij voegen hier geen nieuw beleid in. Ook maakt het vergelijking met 2000 en 2003 mogelijk. Op het totale woningaanbod van ruim 116.000 woningen in de regio Noord-Kennemerland verhuizen naar verwachting in vijf jaar tijd ruim 33.300 huishoudens: jaarlijks gemiddeld ruim 6.600 verhuizingen. Daarbij gaan we voorts uit van een extra woningbehoefte van circa 6.900 woningen in de periode 2008 tot 2013 (vijf jaar tijd), volgens de provinciale prognose.

- 49 -

Deze dynamiek op de woningmarkt kwantificeren we op basis van verhuisgeneigdheidspercentages en prognosegegevens naar de verschillende leefstijlen. Deze benadering is gelijk aan de aanpak in 2000 en 2003 en maakt daardoor vergelijking en trendbeschrijvingen mogelijk. Tabel 4.1: Noord-Kennemerland, dynamiek op de woningmarkt in aantallen 2000

2003

2008

Vraag Starters Doorstromers (7 leefstijlen) Vestigers Subtotaal vraag

7.500

7.825

7.800

24.500

21.300

23.100

7.125

7.750

9.300

39.125

36.875

40.200

Aanbod Vertrekkers Doorstromers Finishers

x

x

5.250

5.125

7.700

24.500

21.300

23.100

1.500

1.800

2.500

Subtotaal aanbod

31.250

28.225

33.300

Woningtekort totaal

+7.875

+8.650

+6.900

De verhuisgeneigdheid ligt aanzienlijk hoger dan in 2000 en 2003 waardoor het potentiële aanbod hoger ligt. In 2000 en 2003 was respectievelijk 28% en 22% verhuisgeneigd. In dit onderzoek is de gemiddelde verhuisgeneigdheid zelfs 34%. o De beperkte verhuisgeneigdheid in 2003 weerspiegelt de onzekere economische situatie van dat moment. o De hogere verhuisgeneigdheid tijdens De vraag-aanbodverhoudingen zijn gebade onderzoeksperiode is te verklaren seerd op de genoemde leefstijlen. De regio door de economische gunstige vooruitis echter geen gesloten markt. Naast Starters en doorstromers (leefstijlen) zichten op dat moment. Momenteel is dit binnen de regio zijn er ook mensen die van door de hypotheekcrisis in de Verenigde buiten de regio in Noord-Kennemerland Staten mogelijk weer wat lager. Een komen wonen (vestigers), en er zijn mentweede verklaring is de onderzoeksmetsen die uit de regio vertrekken. Verder zijn hode. De schriftelijke vragenlijst zal moer mensen die hun woning verlaten bijvoorbeeld vanwege verhuizing naar een zorggelijk meer teruggestuurd worden door centrum of sterfte (finishers). Deze benamensen met een verhuiswens. dering is gelijk aan de benadering in 2000 en Ook het grote aantal potentiële ‘vertrekkers’ 2003. valt op. Uit het onderzoek blijkt dat ruim 25% van de verhuisgeneigden buiten de regio zoekt. Dit was in 2003 nog 20%. Het aantal vestigers groeit in gelijke mate.

Resultaat van vraag en aanbod Per onderscheiden doelgroep zoals hier weergegeven hebben we het aanbod- en vraagprofiel in beeld (zie voorgaande hoofdstuk). Vergelijking van dit profiel met de omvang van de verschillende groepen biedt zicht op de potentiële dynamiek op de woningmarkt. Bij deze benadering is bij de leefstijlen van 55 jaar of ouder (net als in 2000 en 2003) het generatie-effect toegepast. Uit de beschrijvingen van leefstijlen blijkt namelijk dat de seniorenleefstijlen zeer kritisch zijn bij het verwezenlijken van hun vraag en vaak verwachten tot op hoge leeftijd in hun huidige woning te kunnen blijven wonen: en dat geldt zeker voor de sterk groeiende Mobiele Senioren en Bemiddelde Senioren. Daarom hebben we de verhuisgeneigdheid bij die leefstijlen met 25% getemperd.

- 50 -

ILLUSTRATIE INTERPRETATIE FIGUREN (FICTIEF) Groepen op de woningmarkt Bij een aantal opvallende (grote) uitkomsten hebben we vraag en aanbod verder uitgesplitst. Welke leefstijlen bepalen nu met name een zekere vraag, of een zeker aanbod? Deze figuurtjes maken het mogelijk om bij beleid voor een bepaalde groep op de woningmarkt ook snel te zien waar de vraag van die groep zich met name concentreert (en dus waar op ingezet moet worden).

Potentiële tekorten In dit segment is de vraag groter dan het aanbod dat door doorstroming vrij zou komen. Denkbare strategieën zijn: verkoop van huurwoningen in deze prijsklasse of nieuwbouw. Potentiele tekorten


Rijwoning tot 160.000 Rijwoning 160 - 210.000 Rijwoning 210 - 310.000 Rijwoning vanaf 310.000 2^1-kap woning tot 160.000 2^1-kap woning 160 - 210.000 2^1-kap woning 210 - 310.000

Potentiële overschotten In dit segment is het aanbod van leefstijlen die wat anders willen groter dan de vraag. Dit leidt niet zo maar tot leegstand. Immers, als woningen niet of moeilijk verkocht worden, verhuizen mensen niet. En door de marktwerking zullen prijzen dalen waardoor de verhouding prijs-kwaliteit gunstiger komt te liggen. Het geeft wel aan dat de marktdruk bij deze woningen bij een goed werkende woningmarkt beperkt is. In die marktsituatie is het niet raadzaam om zondermeer woningen in dit segment toe te voegen.

2^1-kap woning vanaf 310.000 Vrijstaande woning tot 160.000 Vrijstaande woning 160 - 210.000

Koop

Vrijstaande woning 210 - 310.000 Vrijstaande woning vanaf 310.000 Appartement zonder lift tot 160.000 Appartement zonder lift 160 - 210.000 Appartement zonder lift 210 - 310.000 Appartement zonder lift vanaf 310.000 Appartement met lift tot 160.000 Appartement met lift 160 - 210.000 Appartement met lift 210 - 310.000 Appartement met lift vanaf 310.000 Uitkomsten buiten bekende marktverhoudingen / beganegrond 160.000 Soms ligt de Grondgebonden uitkomst buiten de woning reëletot marktverhoudingen die we op de Grondgebonden / beganegrond woning 160 - 210.000 lokale woningmarkt kennen. De prijs is in dit geval te laag voor het Grondgebonden / beganegrond woning 210 - 310.000 gewenste type. Dan is het van belang om na te gaan om welke leefstijl Grondgebonden / beganegrond woning vanaf 310.000 het vooral gaat (zie cirkeldiagrammen). -4000 -2000 hen x Zijn het bijvoorbeeld Gebonden Gezinnen:-6000 dan weten we dat voor de prijs doorslaggevend is. De vraag mogen we dan deels toeleiden naar andere woningtypen voor dezelfde prijsklassen (rijwoningen?). x Zijn het Mobiele Gezinnen dan weten we dat de prijs juist minder van belang is. Dan kunnen we met enige nuances (een deel van) de vraag toevoegen aan iets duurdere tweekappers. kijken naar dezelfde typen in duurdere prijsklassen. x Overigens weten we ook dat een deel van de huishoudens dan simpelweg niet verhuist. De vraag mogen we dan deels wegstrepen, evenals het potentiële aanbod aan de andere kant van de streep, omdat de doorstroming dan niet of nauwelijks tot stand komt.

- 51 -

0

Alternatieven zoeken We zien een potentieel overschot bij goedkope appartementen in dit voorbeeld. Starters die een 2000 4000 6000 goedkope rijenwoning zoeken (tot €160.000) en die niet kunnen vinden, omdat daar een potentieel tekort is, zullen deels uitwijken naar deze goedkope appartementen. Groene en oranje balkjes heffen elkaar op die manier in sommige specifieke gevallen op.

Figuur 4.1: Potentiële fricties huurwoningen bij optimale doorstroming volgens woonwensen 2008-2013 Potentiele tekorten



Huur


-4000

-2000

0

2000

4000

6000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 4.2: Potentiële fricties koopwoningen bij optimale doorstroming volgens woonwensen 2008-2013 Potentiele tekorten




-4000

-2000

0

2000

4000

6000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


In bijlage 3 zijn de exacte aantallen uit deze figuur opgenomen.

- 52 -

Kanttekeningen bij de interpretatie van de uitkomsten x De in de figuur weergegeven saldi dienen gezien te worden als theoretische woningtekorten en overschotten. Een woningoverschot in een bepaald woningtype behoeft in de praktijk niet te betekenen dat deze woningen leegstaan. Immers, de vraag richt zich naar segmenten waar ontspanning optreedt. x Over het algemeen is het niet raadzaam om in segmenten met overschotten of evenwichtssituaties nieuwbouw te plegen, zonder dat er aanvullend een nader haalbaarheidsonderzoek is uitgevoerd. x De vraag-aanbodanalyse is gebaseerd op de geuite woonwensen. Die woonwens wil men het liefst realiseren, maar in de praktijk is het niet altijd mogelijk en wijkt men uit naar een ‘second best’ oplossing. Dit betekent dat men blijft wonen in de huidige woning, of zoekt naar een alternatief. Hiermee houden we bij deze analyses geen rekening.

Tekorten in beeld x Tekorten doen zich met name in de koopsector voor. Daarbij gaat het enerzijds om rijwoningen in categorie 1 (tot € 160.000) en categorie 2 (tot € 210.000). De vraag komt hoofdzakelijk van Starters, Gebonden en Mobiele Kleine Huishoudens. Anderzijds zijn ‘duurdere’ marktsegmenten van tweekappers en vrijstaande woningen in trek (in categorie 3/tot € 310.000 en in categorie 4/vanaf € 310.000). De vraag naar deze woningen komt hoofdzakelijk van ‘Mobiele Kleine Huishoudens’ en ‘Mobiele Gezinnen’. x In de huursector is er vooral een tekort aan de betaalbare rijwoningen tot € 500, vooral door de vraag van Starters en Gebonden Kleine Huishoudens. In andere segmenten is het aanbod ogenschijnlijk voldoende. In de volgende paragrafen waarin we potentiële overschotten en tekorten per woonmilieu en gemeente laten zien, zal blijken dat hierin verschillen zijn tussen gebieden. Potentieel kwetsbare marktsegmenten x Uit de vergelijking van vraag en aanbod blijken ook enkele segmenten minder belangstelling te genieten, terwijl het aanbod redelijk voorhanden is. Dit geldt in het bijzonder voor huurappartementen zonder lift. Hieruit willen ‘Gebonden Kleine Huishoudens’ (naar een eengezinshuurwoning) en ‘Mobiele Kleine Huishoudens’ (naar een koopwoning) vertrekken. x In de koopsector zien we een gewenste verhuizing door Mobiele Gezinnen vanuit rijwoningen vanaf € 210.000 naar luxere koopsegmenten, en naar andere regio’s (vertrekkers). Vraag van seniorenleefstijlen In deze figuren van vraag en aanbod komt de vraag van de verschillende seniorenleefstijlen beperkt tot uitdrukking. Toch blijkt bij nadere beschouwing van de vraag-aanbodbalansen dat in woningtypen die bij deze leefstijlen gewild zijn, er zich wel degelijk tekorten voordoen (in totaal voor ruim 2.900 woningen de komende vijf jaar). Het gaat dan om een gedifferentieerde vraag naar huurappartementen met lift, grondgebonden nultredenwoningen in de koopsector en koopappartementen.

- 53 -

Vergelijking met 2000 en 2003 Verschuiving huur-koop x De huursector heeft ten opzichte van 2003 meer en meer met potentiële krimp te maken. In 2000 was de gewenste toename van de huursector 365 woningen per jaar, in 2003 zelfs 955 woningen per jaar, nu in 2008 is per saldo geen sprake meer van een gewenste toename: de vraag is jaarlijks 225 woningen lager dan het aanbod! Hieruit spreekt voor een deel de veranderende economische omstandigheden (waren in 2003 ongunstig en onzeker) en de vraag van Starters die meer op koopwoningen is gericht. x Over de gehele koopsector is de vraag naar woningen toegenomen. Het tekort bedraagt nu 1.610 woningen per jaar. Dat was in 2003 nog 775 woningen, en in 2000 1.210 woningen per jaar. Kwalitatieve vraag x Wel is er met name in de huursector een groeiende kwalitatieve opgave: minder appartementen zonder lift, meer rijwoningen en nultredenwoningen (appartementen en grondgebonden woningen). x Het tekort aan eengezinswoningen groeit naar omvang. Het lag op circa 115 woningen per jaar in 2003. Nu is dit tekort 265 woningen per jaar. Bij dure eengezinswoningen is er een vrij constant potentieel overschot gedurende de jaren. Het tekort bij betaalbare eengezinshuurwoningen groeit. x Opvallend is dat het tekort aan meergezinswoningen zonder lift dat in 2003 sterk naar voren kwam weer is verdampt. Dit is logisch gelet op het verschil in economisch perspectief en de veranderende vraag van Starters. De trend bij dit marktsegment is uiterst grillig, samenhangend met de economische conjunctuur. x De vraag van seniorenleefstijlen wijzigt verder ten opzichte van 2000 en 2003. Met name de vraag naar appartementen (huur en koop) daalt verder. In de resultaten van de enquête zien we de huidige kritische marktsituatie rond appartementen. x Minstens zo opvallend is de afname bij de vraag van grondgebonden nultredenwoningen in het betaalbare segment. Hier is wel een redelijk aanbod van traditionele (kleine) bejaardenwoningen. Dit aanbod sluit nog maar beperkt aan bij de comfortvraag van de meeste seniorenleefstijlen. Dit blijkt uit de stijgende vraag naar duurdere grondgebonden nultredenwoningen en de duurdere grondgebonden nultredenkoopwoningen. x Ook van invloed is de iets gewijzigde definitie van nultredenwoningen: we spreken niet langer van seniorenwoningen, maar van nultredenwoningen. Bij een seniorenwoning bepaalt de doelgroep (senioren) de definitie. Een woning is voor deze groep gelabeld. De definitie is nu verruimd: de fysieke kwaliteit van de woning is bepalend (alle primaire functies - woonkamer, keuken, badkamer, minimaal 1 slaapkamer - op één woonlaag). Dit zijn zowel woningen die gelabeld zijn voor senioren als die geen doelgroeplabel hebben. x De tekorten bij duurdere tweekappers en vrijstaande woningen (vanaf categorie 3) zijn toegenomen naar in totaal bijna 775 woningen per jaar. Hieruit lezen we de economische vooruitgang (overigens is de vragenlijst verspreid voor de kredietcrisis in de Verenigde Staten). x Bij goedkope eengezinskoopwoningen (rijwoningen in categorie 1 en 2) is het tekort ten opzichte van 2000 iets gegroeid. In 2003 was het tekort minder groot. Een groot deel van deze vraag komt van Starters die zich meer dan in vorige onderzoeken richten op dit marktsegment.

- 54 -

4.2.

Ontwikkelingspotentieel in Woonmilieus

In deze paragraaf beschrijven we per woonmilieu de belangrijkste enquête-resultaten, zowel voor mensen met een woonwens gericht op het betreffende woonmilieu als van mensen die nu in dit woonmilieu wonen. Elke beschrijving beginnen we met een overzicht van de omvang van het woonmilieu, de huidige huur-koopverhouding en de gewenste omvang van het woonmilieu op basis van woonwensen. Deze gegevens zijn herleid uit de enquête, waarbij leefstijlen hebben aangegeven in welk woonmilieu zij nu wonen en waar zij willen wonen. Op grond hiervan hebben wij het groeipotentieel per woonmilieu vastgesteld. Historisch Stadscentrum

- 55 -

Historisch Stadscentrum Aantal woningen

In 2008: 2.930

43% huur / 57% koop

Groei behoefte op basis van woonwensen 2008-2013: Leefstijlen die

x

wonen en willen

In het Historische Stadscentrum zijn Mobiele Kleine Huishoudens oververtegenwoordigd, terwijl Gebonden Gezinnen en Gebonden Senioren

wonen in dit woonmilieu

+3.175

relatief beperkt aanwezig zijn. x

De inwoners van het Historisch Stadscentrum kunnen gekarakteriseerd worden als mondig. Zij zijn echter minder betrokken bij hun buren dan bewoners van veel andere Woonmilieus.

x

De belangrijkste vragersgroepen in dit woonmilieu zijn Starters en Mobiele Kleine Huishoudens. Gebonden Gezinnen, Mobiele Gezinnen en Mobiele Senioren richten zich naar verhouding juist minder op het Historisch Stadscentrum.

Binding aan de

x

buurt

Liefst 48% van de inwoners van het Historisch Stadscentrum is verhuisgeneigd. Belangrijke redenen zijn: op zoek naar een grotere woning, een woning willen kopen of een tuin.

x

Van deze verhuisgeneigden wil 55% in hetzelfde woonmilieu blijven wonen, 24% wil naar een dorps woonmilieu.

Kwaliteiten van

x

Woonmilieus

Men is in het Historisch Stadscentrum doorgaans minder tevreden met de kwaliteit van de woningen. Met name stook- en energielasten en de buitenruimte worden als matig gewaardeerd.

x

Ook omgevingsfactoren worden vaak benedengemiddeld gewaardeerd. Bij de hoeveelheid parkeergelegenheid wordt dit niet alleen als matig ervaren, men vindt deze voorziening ook belangrijk.

x

Bewoners van het Historisch Stadscentrum zijn doorgaans positiever over dagelijkse voorzieningen en het openbaar vervoer.

x

Belangrijk vinden bewoners van het Historisch Stadscentrum de aanwezige culturele en horecavoorzieningen. Gemeenschapsvoorzieningen als een buurthuis en verenigingen worden als minder belangrijk ervaren.

Vraag-aanbod van

x

De vraag is aanzienlijk groter dan het aanbod in dit woonmilieu. De

woningen:

ruimte in dit woonmilieu om woningen toe te voegen is echter zeer

investeringsopgave

beperkt. Deze vraag kan nooit geheel bediend worden. Hier zullen dan ook keuzes gemaakt moeten worden. x

De vraag naar wonen in het Historisch Stadscentrum komt in de huuren koopsector van Starters en Mobiele Kleine Huishoudens. Starters kiezen

doorgaans

voor

goedkopere

woningen.

Mobiele

Kleine

Huishoudens voor iets duurdere woningen. x

De grootste tekorten zien we bij koopappartementen vanaf €160.000 en in de huursector tot €500. Voorts zien we kleine tekorten bij eengezinswoningen. In de huursector gaat het nog om behoorlijke aantallen woningen. Dit is voor het Historisch Stadscentrum een uiterst ingewikkelde opgave.

- 56 -

Figuur 4.3: Historisch Stadscentrum. Potentiële fricties in de huursector 2008-2013 Potentiele tekorten



Huur


-600

-400

-200

0

200

400

600

800

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


Figuur 4.4: Historisch Stadscentrum. Potentiële fricties in de koopsector 2008-2013 Potentiele tekorten


-400

200



-800

-600

-200

0

400

600

800

1000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 57 -


- 58 -

Authentiek Stedelijk Wonen Aantal woningen

In 2008: 3.650

31% huur / 69% koop


x

wonen en willen wonen in dit

+315

In de buurten wonen vooral ‘Mobiele Gezinnen’. Het aandeel ‘Gebonden Gezinnen’ is juist relatief beperkt.

x

woonmilieu

De deelname in de samenleving voltrekt zich volgens het gemiddelde beeld: zowel naar het omzien naar buren, als naar mondigheid en betrokkenheid bij besluitvorming.

x

De grootste vraag naar woningen in het Authentiek Stedelijke woonmilieu is afkomstig van Mobiele Gezinnen. Ook bij Mobiele Kleine Huishoudens is dit woonmilieu populair. Starters, Gebonden Kleine Huishoudens en senioren richten zich juist minder op dit woonmilieu.

Binding aan de

x

buurt

De verhuisgeneigdheid in dit woonmilieu is beperkt. Als men verhuist, is dat vooral om naar een grotere woning te gaan, vanwege werk, studie of vanwege samenwonen / huwelijk. Deze redenen hangen samen met de aanwezigheid van Mobiele Gezinnen in dit woonmilieu. We zien dan ook dat velen bij het niet vinden van het juiste aanbod kiezen voor het verbouwen van de huidige woning.

Kwaliteiten van

x

Woonmilieus

In het Authentiek Stedelijk woonmilieu zijn bewoners matig te spreken over de geluidsisolatie en stook- en energielasten van hun woning. Dit is logisch gelet op de ouderdom van de woningen in deze buurten. Positief is men over de prijs-kwaliteitverhouding van de woning.

x

Bewoners in deze buurt zijn positief over allerhande woonomgevingsaspecten, met uitzondering van parkeren en de verkeersveiligheid.

x

De nabijheid van culturele voorzieningen is in dit woonmilieu een belangrijk gegeven. Wel gaat het om aanbod in een hoogwaardiger segment dan bij de ‘Vooroorlogse Uitleg’: een theater, concertzaal, museum in plaats van een videotheek, discotheek of bruin café.

Vraag-aanbod van

x

woningen: investeringsopgave

De gewenste toevoeging in dit woonmilieu verhoudt zich tot het gemiddelde van alle Woonmilieus.

x

In het Authentiek Stedelijk woonmilieu zien we een verschuiving van rijwoningen naar tweekappers / vrijstaande woningen. De vraag van huurders en mensen die een goedkope koopwoning wensen, komt in dit woonmilieu weinig naar voren. Dit neemt niet weg dat in de praktijk in dit woonmilieu naar verwachting huurwoningen en goedkope koopwoningen prima afgezet kunnen worden. Mogelijk associëren belangstellenden dit woonmilieu niet primair met deze marktsegmenten. Uiteraard kan in dit woonmilieu wel een deel van de vraag uit het Stadscentrum voor goedkope huuren koopwoningen worden opgevangen.

x

Het accent van de gewenste toevoegingen ligt op basis van de geregistreerde woonwensen in het luxere koopsegment. Daarbij is een belangrijke kwaliteit van dit woonmilieu de nabijheid van het Historische Stadscentrum.

- 59 -

Figuur 4.5: Authentiek Stedelijk Wonen. Potentiële fricties in de huursector 2008-2013 Potentiele tekorten



Huur


-500

-400

-300

-200

-100

0

100

200

300

400

500

600

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 4.6: Authentiek Stedelijk Wonen. Potentiële fricties in de koopsector 2008-2013 Potentiele tekorten




-500

-400

-300

-200

-100

0

100

200

300

400

500

600

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 60 -

Vooroorlogse Uitleg

- 61 -

Vooroorlogse Uitleg Aantal woningen

In 2008: 4.465

37% huur / 63% koop


x

wonen en willen

In de Vooroorlogse Uitleg wonen relatief veel Mobiele Kleine Huishoudens. De aanwezigheid van de overige leefstijlen ligt rond het


-120

regionale gemiddelde. x

De deelname aan de samenleving ontwikkelt zich volgens het gemiddelde patroon in de regio: iets minder ‘verantwoordelijke burgers’ en vooral ‘zorgzame’ en ‘assertieve burgers’.

x

Dit woonmilieu is populair bij Gebonden Kleine Huishoudens, Gebonden Senioren en bij Mobiele Senioren. Maar vrijwel alle leefstijlen richten zich in enige mate op dit woonmilieu. Alleen Mobiele Gezinnen oriënteren zich naar verhouding weinig op de Vooroorlogse Uitleg.

Binding aan de

x

buurt

De verhuisgeneigdheid in de Vooroorlogse wijken ligt met 34% hoog. Belangrijke redenen daarbij zijn: de wens om gelijkvloers te willen wonen, een tuin, onderhoudsstaat van de woning en woonomgeving en verkeersonveiligheid en -overlast.

x

Als men wil verhuizen, wil men vaak in de stad blijven wonen. Het Historisch Stadscentrum en Planmatig Groene wijken zijn in trek. De dorpse Woonmilieus zijn juist beperkt in trek.

Kwaliteiten van

x

Woonmilieus

De woningen in de Vooroorlogse Uitleg worden als slechtste gewaardeerd. Dat geldt voor vrijwel alle kwaliteitsaspecten. Met name de geluidsisolatie springt in negatieve zin in het oog.

x

Ook bij de woonomgeving is de score doorgaans relatief ongunstig. Meest opvallende ongunstige scores zijn: de hoeveelheid groen, veiligheid en rust in de buurt, parkeergelegenheid en ruimte in de buurt.

x

Positief zijn bewoners over de bereikbaarheid met het openbaar vervoer.

x

De nabijheid van stedelijke voorzieningen (horeca, cultuur) wordt door inwoners van vooroorlogse wijken belangrijk gevonden. De ligging nabij het Centrum is voor deze Woonmilieus dan ook een belangrijke pre.

Vraag-aanbod van

x

In dit woonmilieu is het aanbod iets groter dan de vraag.

woningen:

x

De vraag concentreert zich vrijwel geheel bij huurwoningen in rij (tot €500) of koopwoningen in categorie 1, 2 en 3.

investeringsopgave x

Naast toevoeging in deze marktsegmenten is in dit woonmilieu een kwaliteitsslag in de woningvoorraad gewenst.

- 62 -

Figuur 4.7: Vooroorlogse Uitleg. Potentiële fricties in de huursector 2008-2013 Potentiele tekorten



Huur


-400

-200

0

200

400

600

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


Figuur 4.8: Vooroorlogse Uitleg. Potentiële fricties in de koopsector 2008-2013 Potentiele tekorten




-400

-200

0

200

400

600

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 63 -

Dorpscentrum

- 64 -

Dorpscentrum Aantal woningen

In 2008: 4.975

17% huur / 83% koop


x

+6.820

In het Dorpscentrum wonen relatief veel Gebonden Gezinnen en

wonen en willen

Gebonden Senioren. Samen vormen zij ruim 50% van alle huishoudens.

wonen in dit

Verhoudingsgewijs minder aanwezig zijn Gebonden en Mobiele Kleine

woonmilieu

Huishoudens en Mobiele Gezinnen. x

Inwoners van het Dorpscentrum kunnen bovengemiddeld als ‘zorgzaam’ en ‘verantwoordelijk’ gekenmerkt worden. Zij zien om naar hun buren. Daarentegen tonen zij zich minder assertief tegenover ongewenst gedrag, of richting de overheid.

x

Het Dorpscentrum is het populairst onder Mobiele Senioren. Ook Gebonden Senioren, Mobiele Gezinnen en Starters richten zich vaak op woningen in dit woonmilieu.

Binding aan de

x

buurt

De verhuisgeneigdheid ligt in het Dorpscentrum op een zeer laag niveau. Slechts 16% van de huishoudens wil eventueel verhuizen. De verhuisredenen laten ook een keur aan motieven zien. Daarbij vallen met name de koopwens en verkeersveiligheid als verhuisredenen op.

x

Het overgrote deel van de inwoners uit het Dorpscentrum wil bij verhuizing ook in een dorp blijven wonen: 64% spreekt de voorkeur uit voor het Dorpscentrum of Authentiek Dorps Wonen.

Kwaliteiten van

x

Woonmilieus

De tevredenheid met de woning ligt in het Dorpscentrum rond het regionale gemiddelde.

x

Men is doorgaans tevreden over aspecten in de woonomgeving als onderhoud groen, veiligheid, netheid en onderlinge sociale contacten.

x

Minder positief is men over verkeersveiligheid, speelgelegenheid, dagelijkse voorzieningen, openbaar vervoer en zorgvoorzieningen. De zorgvoorzieningen worden ook nog eens bovengemiddeld belangrijk gevonden. Opvallend genoeg geldt ook voor rust en ruimte in de buurt dat deze relatief minder gewaardeerd worden.

x

Het belang van muziek- en zangverenigingen komt opvallend sterk naar voren in dit woonmilieu.

Vraag-aanbod van

x

woningen:

Blijkend uit groeiende vraag naar wonen in een Dorpscentrum kan dit woonmilieu zich verheugen op veel belangstelling vanuit andere milieus.

investeringsopgave

Deze vraag kan niet geheel in dit woonmilieu opgevangen worden. x

Voor Starters en Mobiele Kleine Huishoudens is toevoeging van goedkope eengezinshuur- en koopwoningen gewenst. Bij Starters zijn ook goedkope appartementen (categorie 1 en 2) in dit woonmilieu in beeld. Mobiele Senioren uit de dorpen richten zich op grondgebonden huurwoningen (en in beperkte mate koopwoningen).

x

In de koopsector is verdere toevoeging in het luxe segment gewenst, met name voor de vraag van Mobiele Gezinnen.

- 65 -

Figuur 4.9: Dorpscentrum. Potentiële fricties in de huursector 2008-2013 Potentiele tekorten



Huur


-1500

-1000

-500

0

500

1000

1500

2000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


Figuur 4.10: Dorpscentrum. Potentiële fricties in de koopsector 2008-2013 Potentiele tekorten




-1500

-1000

-500

0

500

1000

1500

2000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 66 -


- 67 -

Authentiek Dorps Wonen Aantal woningen

In 2008: 12.925

20% huur / 80% koop


x

wonen en willen

In het Authentiek Dorps Wonen vinden we verhoudingsgewijs veel Mobiele Senioren. Verder zijn met name de Gebonden Kleine


+4.760

Huishoudens iets beperkt vertegenwoordigd in dit woonmilieu. x

In dit woonmilieu combineren de leefstijlen omzien naar hun buren met mondigheid richting elkaar en partijen.

x

Authentiek Dorps Wonen spreekt Mobiele Gezinnen aan. De kindvriendelijke omgeving speelt daarbij een belangrijke rol. Verder komt er veel vraag naar woningen in dit woonmilieu van Gebonden Gezinnen, Mobiele Kleine Huishoudens en Mobiele Senioren.

Binding aan de

x

buurt

In dit woonmilieu zijn bewoners beperkt verhuisgeneigd. 62% wil niet verhuizen, ook niet bij geschikt aanbod. In de regio is dat 56%.

x

En als men dan wel wil verhuizen zijn daarvoor legio redenen, meer dan waar ook. Deze redenen hebben zowel betrekking op de woning als op de woonomgeving. Opvallende redenen zijn wel aan te duiden: noodzaak tot onderhoud aan de woning en het gemis aan openbaar vervoer en voorzieningen in de buurt.

x

Deze mensen zijn ook verhoudingsgewijs beperkt gebonden aan de gemeente. Men zoekt snel in een andere gemeente als het gewenste aanbod zich niet tijdig aandient. De behoefte aan Dorps Wonen blijft daarbij groot (voorkeur van 76% van de geënquêteerden).

Kwaliteiten van

x

Woonmilieus

Inwoners van dit woonmilieu zijn doorgaans positief over de woning waarin zij wonen, over de geluidsisolatie, de prijs-kwaliteitverhouding en de buitenruimte.

x

Ook de woonomgeving wordt doorgaans als gunstig gewaardeerd. Aandachtspunten betreffen vooral de dagelijkse voorzieningen, openbaar vervoer, kinderopvang en verkeersveiligheid. Bewoners vinden vooral ontmoetingsmogelijkheden belangrijk (buurthuis, café, ouderensoos, kerk).

Vraag-aanbod van

x

Op grond van de enquête is de vraag in dit woonmilieu groot. Het is ook

woningen:

hier niet waarschijnlijk dat deze vraag in het woonmilieu opgevangen

investeringsopgave

kan worden. x

De vraag in dit woonmilieu richt zich vooral op grondgebonden koopwoningen: goedkope rijwoningen (voor Starters), tweekappers en vrijstaande woningen (in alle prijsklassen) voor Mobiele Kleine Huishoudens en Mobiele Gezinnen.

- 68 -

Figuur 4.11: Authentiek Dorps Wonen. Potentiële fricties in de huursector 2008-2013 Potentiele tekorten



Huur


-2000

-1000

0

1000

2000

3000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 4.12: Authentiek Dorps Wonen. Potentiële fricties in de koopsector 2008-2013 Potentiele tekorten


Rijwoning tot 16 0.000 Rijwoning 160 - 21 0.000 Rijwoning 210 - 31 0.000 Rij woning vanaf 31 0.000 2^1-kap woning tot 16 0.000 2^1-kap woning 160 - 21 0.000 2^1-kap woning 210 - 31 0.000 2^1-kap woning vanaf 31 0.000 Vrijstaande woning tot 16 0.000 Vrijstaande woning 160 - 21 0.000 Vrijstaande woning 210 - 31 0.000 Koop

Vrijstaande woning vanaf 31 0.000 Appartement zonder lift tot 16 0.000 Appartement zonder lift 160 - 21 0.000 Appartement zonder lift 210 - 31 0.000 Appartement zonder lift vanaf 31 0.000 Appartement met lift tot 16 0.000 Appartement met lift 160 - 21 0.000 Appartement met lift 210 - 31 0.000 Appartement met lift vanaf 31 0.000 Grond gebonden / nultreden woning tot 16 0.000 Grondgebonden / nultreden woning 160 - 21 0.000 Grondgebonden / nultreden woning 210 - 31 0.000 Grondgebo nden / nultreden woning vanaf 31 0.000 -3000

-2000

-1000

0

1000

2000

3000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 69 -

Planmatig Compact

- 70 -

Planmatig Compact Aantal woningen

In 2008: 17.345

49% huur / 51% koop

Groei behoefte op basis van woonwensen 2008-2013:

-4.035

(afname) Leefstijlen die

x

Het aandeel Mobiele Gezinnen en Mobiele Senioren is relatief laag,

wonen en willen

terwijl de Gebonden Gezinnen en Gebonden Senioren juist wat vaker

wonen in dit

aanwezig zijn.

woonmilieu

x

De betrokkenheid bij de buurt / buren is relatief laag. Wel is men assertief en spreekt men elkaar aan op zaken.

x

De meeste vraag naar woningen in dit woonmilieu is afkomstig van Gebonden Senioren en Gebonden Kleine Huishoudens. Ook Starters oriënteren zich wel op een woning in een Planmatig Compact woonmilieu.

Binding aan de

x

buurt

De verhuisgeneigdheid in dit woonmilieu is relatief laag. Als men wil verhuizen is dit voornamelijk met de wens om een tuin te krijgen, of vanwege bewonerssamenstelling in de buurt.

x

Bij verhuizing kiest men vooral voor Dorps Wonen (51%), waarbij het accent ligt op Authentiek Dorps Wonen.

Kwaliteiten van

x

Woonmilieus

De kwaliteit van de woning is doorgaans als gemiddeld gewaardeerd. Aandachtspunten: de kwaliteit van de binnenkant van de woning en geluidsisolatie.

x

In de woonomgeving zijn er meerdere aandachtspunten: speelgelegenheid, onderhoud groen, veiligheid en rust, netheid en onderling sociaal contact. Met name het sociaal contact komt ook uit andere antwoorden als aandachtspunt naar voren: het belang van ontmoetingsmogelijkheden en bewonerssamenstelling als verhuisreden.

x

Positief is men over de bereikbaarheid per openbaar vervoer en de parkeergelegenheid.

x

Enkele specifieke voorzieningen worden in de buurt belangrijk gevonden: de markt, consultatiebureau en ontmoetingsvoorzieningen als buurthuis en jongerencentrum.

Vraag-aanbod van

x

Dit woonmilieu heeft te maken met een afnemende belangstelling. Dit

woningen:

zien we vooral terug in de huursector, waar bij alle woningtypen een

investeringsopgave

potentieel overschot bestaat. In de koopsector houden vraag en aanbod elkaar redelijk in evenwicht. x

De mogelijkheden om binnen het bestaande woonmilieu nieuwe woonconcepten toe te voegen zijn beperkt, vanwege ontbrekende vraag.

x

Waardevol is het om deze Woonmilieus waar mogelijk te transformeren naar een meer dorpsmilieu in de dorpen. Dit vraagt vooral een sociaal beleid, gelet op het verschil in beoordeling op dit aspect.

x

In Alkmaar is deze opgave wellicht nog moeilijker. Voor gebieden nabij het Stadscentrum kan de ligging benut worden om dit milieu om te klappen tot een meer stedelijk milieu. Dit vraagt een proces van lange adem, omdat ook de perceptie in die richting omgebogen moet worden.

- 71 -

Figuur 4.13: Planmatig Compact. Potentiële fricties in de huursector 2008-2013 Potentiele tekorten



Huur


-1500

-1000

-500

0

500

1000

1500

2000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 4.14: Planmatig Compact. Potentiële fricties in de koopsector 2008-2013 Potentiele tekorten




-1500

-1000

-500

0

500

1000

1500

2000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 72 -

Planmatig Groen

- 73 -

Planmatig Groen Aantal woningen

In 2008: 43.170

39% huur / 61% koop

Groei behoefte op basis van woonwensen 2008-2013:

-6.495

(afname) Leefstijlen die

x

De samenstelling naar leefstijlen volgt het regionaal gemiddelde.

wonen en willen

x

Men spreekt elkaar iets vaker aan op gedrag, terwijl men juist minder


deelneemt aan belangenbehartiging voor de buurt. x

De grootste vraag naar woningen in dit woonmilieu is afkomstig van Mobiele Gezinnen. Het zijn echter de Starters die zich bovengemiddeld op dit woonmilieu richten. Ook bij Gebonden Gezinnen, Gebonden Senioren en Mobiele Senioren bestaat er de nodige vraag.

Binding aan de

x

buurt

De verhuisgeneigdheid verhoudt zich tot het regionale gemiddelde. De kwaliteiten van de woning worden minder vaak als verhuisreden genoemd. En vaker komt de leeftijd of gezondheid naar voren.

x

Inwoners die willen verhuizen kiezen vaak voor een Modern Milieu. Daarmee zetten zij een stapje in hun wooncarrière.

Kwaliteiten van

x

Woonmilieus

De kwaliteit van de woning en van de woonomgeving worden als gemiddeld gewaardeerd. Er zijn ook geen kwaliteiten die er in het bijzonder als van belang uitspringen, met uitzondering van het buurthuis.

Vraag-aanbod van

x

Ruim 35% van alle huishoudens in Noord-Kennemerland woont in een

woningen:

Planmatig Groen milieu. Daarmee is dit het meest omvangrijke

investeringsopgave

woonmilieu, met veel aanbod. Dit verklaart ook waarom de vraag kleiner is dan dit aanbod. x

De Planmatig Groene milieus zijn beperkt in trek bij eigen inwoners.

x

In de huursector zien we vooral potentiële overschotten van dure eengezinswoningen en appartementen zonder lift. We zien in deze wijken wel de nodige vraag van de eigen seniorenleefstijlen Gebonden Senioren en Mobiele Senioren. Zij wensen van een eengezinswoning te verhuizen naar een grondgebonden nultredenhuurwoning (ruim 500 woningen toe te voegen).

x

Bij eengezinskoopwoningen is sprake van een potentieel overschot bij rijwoningen tussen €210.000 en 310.000 (categorie 3). Bij iets goedkopere woningen (categorie 2) is er wel nog ruim de vraag. Verkoop van huurwoningen zal in dit woonmilieu een lastige strategie zijn.

x

De transformatieopgave lijkt op die van Planmatig Compact, al zijn de gewenste verschuivingen minder groot.

- 74 -

Figuur 4.15: Planmatig Groen. Potentiële fricties in de huursector 2008-2013 Potentiele tekorten



Huur


-4000

-3000

-2000

-1000

0

1000

2000

3000

4000

5000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


Figuur 4.16: Planmatig Groen. Potentiële fricties in de koopsector 2008-2013 Potentiele tekorten


-2000

1000



-4000

-3000

-1000

0

2000

3000

4000

5000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 75 -

Modern Milieu

- 76 -

Modern Milieu Aantal woningen

In 2008: 18.560

26% huur / 74% koop


x

wonen en willen

In een Modern Milieu wonen relatief veel Mobiele Gezinnen en Mobiele Kleine Huishoudens. Deze groepen zijn er recent komen wonen. Het


+1.305

aandeel ouderen is beperkt in deze wijken. x

Mensen in dit woonmilieu zijn minder actief betrokken bij buurtactiviteiten, terwijl zij wel actiever mensen aanspreken op gedrag. Betrokkenheid bij wijkbijeenkomsten en -commissies is beperkt.

x

De grootste vraag naar woningen in het Moderne woonmilieu is afkomstig van Mobiele Gezinnen. Zij richten zich bovengemiddeld op dit woonmilieu. Ook onder Mobiele Kleine Huishoudens en Mobiele Senioren is er naar verhouding veel vraag.

Binding aan de

x

buurt

De verhuisgeneigdheid in het Moderne Milieu is beperkt. Als men al wil verhuizen is dit vaak omdat men een grotere woning wil. Verder zijn er nauwelijks redenen die samenhangen met de woning. Wel speelt werk / studie vaak nog een rol.

x

Verhoudingsgewijs veel verhuisgeneigden geven aan dat zij niet zullen verhuizen als de door hen gewenste woning niet beschikbaar komt. Men blijft dan gewoon zitten. Velen die willen verhuizen kiezen opnieuw voor een Modern Milieu.

Kwaliteiten van

x

Woonmilieus

Inwoners van het Modern Milieu zijn bovengemiddeld positief over vrijwel alle aspecten van hun woning. Ook de woonomgeving wordt gemiddeld als positief gewaardeerd. Vooral de verkeersveiligheid en netheid van de buurt springen er in positieve zin uit.

x

Inwoners in het Moderne Milieu hechten veel waarde aan goede kindervoorzieningen (scholen, recreatieterrein, speeltuin, skatepark / basketballveld). Over de aanwezigheid van deze voorzieningen is men overigens redelijk tevreden. Parkeervoorzieningen en sportverenigingen worden ook belangrijk gevonden.

Vraag-aanbod van

x

Er is extra vraag naar wonen in een Modern Milieu. Deze vraag komt

woningen:

zowel vanuit de eigen inwoners als vanuit vestigers uit andere

investeringsopgave

Woonmilieus. Er blijkt bovenal behoefte om door te kunnen stromen van een rijwoning (koop) naar een luxe koopwoning. x

Starters wensen een goedkope koopwoning (categorie 1 en 2) in een Modern Woonmilieu.

x

In de huursector zijn luxe appartementen met lift aanvullende gewenst. Deze vraag komt van Mobiele Senioren.

x

Vestigers van buiten de regio kiezen relatief vaak voor een grondgebonden nultredenkoopwoning in het Moderne woonmilieu.

- 77 -

Figuur 4.17: Modern Milieu. Potentiële fricties in de huursector 2008-2013 Potentiele tekorten



Huur


-1000

-500

0

500

1000

1500

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 4.18: Modern Milieu. Potentiële fricties in de koopsector 2008-2013 Potentiele tekorten




-1000

-500

0

500

1000

1500

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 78 -

Hoogbouw Milieu

- 79 -

Hoogbouw Milieu Aantal woningen

In 2008: 4.975

44% huur / 56% koop


x

wonen en willen

In de Hoogbouw Milieus wonen relatief veel seniorenleefstijlen, en dan met name Mobiele Senioren. Verder is het aantal Gebonden Kleine


+1.180

Huishoudens gemiddeld iets groter. x

Men spreekt elkaar in dit woonmilieu verhoudingsgewijs minder aan op ongewenst gedrag.

x

Het Hoogbouw Milieu spreekt met name Gebonden en Mobiele Senioren aan. Zij zoeken een appartement met alle woonfuncties op één woonlaag. Die woningen zijn in dit woonmilieu te vinden.

Binding aan de

x

buurt

De verhuisgeneigdheid in het Hoogbouw Milieu is hoog. Liefst 42% van de huishoudens wil binnen vijf jaar verhuizen. Redenen om te verhuizen zijn de wens naar een grote woning, om te gaan huren, een tuin en opvallend vaak de bewonerssamenstelling. Dit laatste wordt door 35% van de verhuisgeneigden als motief genoemd!

x

Velen zullen overigens niet verhuizen als het juiste aanbod niet beschikbaar komt.

x

Als men al wel verhuist, dan bij voorkeur naar het Stadscentrum of naar een dorp.

Kwaliteiten van

x

Woonmilieus

De tevredenheid over de onderhoudsstaat van de woning (binnen en buiten) ligt beneden het regionale gemiddelde. Ook de buitenruimte wordt als ongunstig beoordeeld.

x

Wel zijn bewoners van het Hoogbouw Milieu tevredener over verschillende aspecten van de woonomgeving. Dat geldt voor de verkeersveiligheid, parkeergelegenheid, bereikbaarheid met het openbaar vervoer, en ook over onderhoud groen en ruimte in de buurt. Dit zijn aspecten die ook belangrijk gevonden worden. Minder positief is men over de dagelijkse- en zorgvoorzieningen in de buurt. Deze aspecten worden niet bovengemiddeld belangrijk gevonden.

x

Men hecht belang aan de aanwezigheid van ontmoetingsmogelijkheden en sportverenigingen in de buurt.

Vraag-aanbod van

x

woningen: investeringsopgave

Er is wel enige behoefte aan toevoegingen in het Hoogbouwmilieu, met name ook door vestigers die volgens de trend hier komen wonen.

x

In de Hoogbouw Milieus is bij vrijwel alle typen en prijsklassen extra vraag. Sobere koopappartementen zijn er wel voldoende.

x

In de huursector is er vooral een tekort aan appartementen met lift in verschillende prijsklassen. Daarnaast zijn goedkope huurappartementen tot €350 aanvullend gewenst. Dit laatste type is door nieuwbouw niet te realiseren vanwege de hogere bouwkosten. Daarom moet gezocht worden naar alternatieven in andere Woonmilieus.

- 80 -

Figuur 4.19: Hoogbouw Milieu. Potentiële fricties in de huursector 2008-2013 Potentiele tekorten



Huur


-800

-600

-400

-200

0

200

400

600

800

1000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 4.20: Hoogbouw Milieu. Potentiële fricties in de koopsector 2008 Potentiele tekorten


-400

200



-800

-600

-200

0

400

600

800

1000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 81 -

4.3.


We brengen in het volgende schema de accenten per woonmilieu wat betreft woonbeleidbreed in beeld. Daarbij gaat het om sociale aspecten in een woonmilieu, voorzieningen, kwaliteit van de woningen en woonomgeving en de fricties tussen vraag en aanbod. Hierbij zoomen we in op de mogelijke transformatie- en nieuwbouwopgaven. Eerst geven we de gewenste behoefte per woonmilieu weer, als mensen hun in de enquête opgegeven woonwensen zouden realiseren. Tabel 4.2: Feitelijke omvang en gewenste omvang van woonmilieus op basis van woonwensen 2008-2013 2013 (woonwens

Gewenste groei

2008 (feitelijk)*

enquête)

woonmilieu


2.930

6.105

+3.175


3.650

3.965

+315

Vooroorlogse Uitleg

4.465

4.345

-120

Dorpscentrum

4.975

11.795

+6.820


12.925

17.685

+4.760

Planmatig Compact

17.345

13.310

-4.035

Planmatig Groen

43.170

36.675

-6.495

Modern Milieu

18.560

19.865

+1.305

4.975

6.155

+1.180

Hoogbouw Milieu

* Het totale aantal in deze woonmilieus telt niet op tot het aantal huishoudens in de regio. Naast woningen in deze woonmilieus zijn er nog woningen in bijvoorbeeld het buitengebied of bedrijventerreinen die niet tot een woonmilieu gerekend zijn.

Vooroorlogse Uitleg



Bron: enquête Companen, 2008

Kwaliteit woonomgeving / sociale omgeving / voorzieningen x Meer ruimte voor parkeren.

x Onderscheidende kwaliteit: nabijheid centrumvoorzieningen. x Aandacht voor energieprestatie van woningen (isolatie / energieverbruik). x Aandacht voor parkeren en verkeersveiligheid.

x Aandacht nodig voor rust en veiligheid in de buurten. x Onderscheidende kwaliteit: nabijheid centrumvoorzieningen. x Aandacht voor kwaliteit van woningen. x In de woonomgeving aandacht voor ruimte en inrichting.

- 82 -

Transformatie en nieuwbouw (inbreidingsen uitleglocaties) x Vraag is dermate hoog dat keuzes gemaakt moeten worden. Een voor de hand liggende keuze is waar mogelijk toevoegen van appartementen in verhouding: 25% huur, 75% koop (in koop 60% in categorie 2, 20% in categorie 3, 20% in categorie 4). x Opvangen van de vraag naar goedkope koopwoningen vanuit het Stadscentrum. x Verder accenten plaatsen bij luxe koopwoningen, zoals tweekappers en vrijstaande woningen. x Uitbreiden van dit woonmilieu richting Woonmilieus planmatig compact. x Indicatie marktverhouding toevoegingen: 55% categorie 1 en 2, 45% in categorie 4. x Toevoegen van eenvoudige eengezinskoopwoningen en huurappartementen in diverse prijsklassen. x Appartementen zonder lift in dit woonmilieu transformeren door bijvoorbeeld liftplaatsing, verkoop of sloop / nieuwbouw. x Beperkte verkoop van eengezinshuurwoningen (in Maatschappelijk Gebonden Eigendom). x Indicatie marktverhouding toevoeging: 67% huurappartementen, 33% koopwoningen in categorie 1 en 3.

Dorpscentrum Authentiek Dorps Wonen Planmatig Compact Planmatig groen Modern Milieu

Kwaliteit woonomgeving / sociale omgeving / voorzieningen x Onderscheidende kwaliteit is dorpse sociale samenhang. Hier is veel vraag naar: hoe dit uitvouwen over andere delen van de dorpen? x Aandacht nodig voor meer zorgvoorzieningen. x Bij grote aantrekkingskracht op nieuwe bewoners sociale samenhang in de gaten houden. x Onderscheidende kwaliteit is overzichtelijkheid en netheid van de woonomgeving. Dit bij herinrichting en nieuwbouw als vertrekpunt nemen. x Binding met het dorp is relatief beperkt in dit woonmilieu. x Openbaar vervoer en voorzieningen in de buurt vragen aandacht: dagelijkse voorzieningen, kinderopvang en ontmoetingsmogelijkheden.

x Extra aandacht voor sociale samenhang: het samenleven van mensen en ontmoetingsmogelijkheden. x De woonomgeving vraagt in het bijzonder aandacht: speelgelegenheid, onderhoud groen, veiligheid, rust, netheid.

x Buurthuis is van belang. x Aandacht voor de profilering van deze wijken: nu nogal flets.

x Blijvend aandacht besteden aan voorzieningen voor kinderen / jongeren in dit woonmilieu.

- 83 -

Transformatie en nieuwbouw (inbreidingsen uitleglocaties) x Vraag is aanzienlijk groter dan de plancapaciteit. Dit vraagt keuzes in dit woonmilieu. x De kwaliteiten van het woonmilieu (met voorzieningenaanbod) zijn reden om te kiezen voor seniorenleefstijlen (die hier graag wonen). Een gedifferentieerd programma van appartementen en grondgebonden nultreden huuren koopwoningen. x Indicatie marktverhouding toevoeging: 55% huurwoningen (waarvan 2/3 grondgebonden) en 45% koopwoningen (waarvan 40% grondgebonden). Alles zeer gedifferentieerd van samenstelling. x De behoefte is vergelijkbaar met die het dorpscentrum. Waar een keuze voor woningen voor seniorenleefstijlen voor de hand lag, lijkt hier juist toevoeging voor gezinnen meer voor de hand te liggen, door toevoegen van voornamelijk koopwoningen: rijwoningen, tweekappers en vrijstaande woningen in verschillende prijsklassen. x Indicatie marktverhouding toevoeging: 20% eengezinshuur tot € 500, 80% eengezinskoop (30% categorie 4, 35% categorie 3, 25% categorie 2, 10% categorie 1). x Delen van het woonmilieu omklappen naar andere milieus: in de dorpskernen verschuiving naar dorpse milieus. Dit vraagt een omslag in het sociale profiel van deze Woonmilieus. x In de stadsgebieden die nabij het stadscentrum liggen omvormen tot Authentieke Woonmilieus. Vraagt andere beeldvorming voor gebieden en omslag van de wijkstructuur (sociaal en fysiek). x Onttrekking door vooral sloop (mogelijk soms ook door sloop) van een gedifferentieerd programma huurwoningen, met name appartementen zonder lift. x Voor toevoegingen: zie Authentiek Stedelijk, Authentiek Dorps en Centrummilieus. x Zie planmatig compact, maar in minder scherpe verhoudingen. x Terughoudend omgaan met verkoop van eengezinshuurwoningen. Voor toevoegingen kijken naar Planmatig Compact en Modern Woonmilieu. x Waar kansen zich voordoen toevoegen duurdere eengezinskoopwoningen (met name tweekappers) en grondgebonden nultredenwoningen. x Indicatie marktverhouding toevoeging: 70% eengezinskoopwoningen (15% categorie 1, 15% categorie 2, 25% categorie 3, 45% categorie 4) en 30% grondgebonden nultredenwoningen (merendeels in categorie 3).

Hoogbouwmilieu

Kwaliteit woonomgeving / sociale omgeving / voorzieningen x Aandacht voor zorgen ontmoetingsvoorzieningen. x Ook alert zijn op bewonerssamenstelling / samenleven van groepen.

- 84 -

Transformatie en nieuwbouw (inbreidingsen uitleglocaties) x In huursector toevoegen van appartementen met lift. In koopsector toevoegen goedkope appartementen tot €250.000. x Indicatie marktverhouding toevoeging: 70% huurwoningen, waarvan 40% appartementen met lift en 30% grondgebonden nultredenwoningen (alles merendeels onder €500). 30% koopwoningen (50% in categorie 2 en 50% categorie 4).

5. Leefstijlen en Woonmilieus in de gemeenten In dit laatste hoofdstuk richten we ons op de vijf gemeenten die ervoor gekozen hebben om uitspraken te krijgen op gemeenteniveau: Alkmaar, Bergen, Castricum, Heiloo en Langedijk. De uitkomsten voor de overige gemeenten (Heerhugowaard, Graft-De Rijp en Schermer) hebben wij in het regionale deel betrokken. Er is echter onvoldoende basis om bij deze gemeenten op gemeenteniveau uitspraken te doen.

5.1.

Alkmaar

Figuur 5.1: Woonmilieus in Alkmaar

- 85 -

Tabel 5.1: Ontwikkeling leefstijlen in Alkmaar, 2008-2020 2008

2013

2020

Starters komende vijf jaar

4.720

4.540

3.720


5.670

14%

5.300

12%

5.050

11%


7.580

18%

8.300

18%

8.750

18%

Gebonden Gezinnen

5.390

13%

5.400

12%

5.400

11%

Mobiele Gezinnen

8.840

21%

9.400

21%

9.800

20%

Gebonden Senioren

7.460

18%

8.100

18%

8.800

18%

Mobiele Senioren

6.380

15%

8.000

18%

9.500

20%

Bemiddelde Senioren Totaal (exclusief Starters) Bron: Companen, 2008.

x

x

480

1%

600

1%

700

1%

41.800

100%

45.100

100%

48.000

100%

In verhouding tot de regio heeft Alkmaar meer huishoudens met een lager inkomen, de ‘Gebonden’ leefstijlen. Ook zijn er meer Mobiele Kleine Huishoudens met een hoger inkomen. Het aantal huishoudens groeit tot 2020 met zo’n 6.200. Groei doet zich met name voor bij de senioren, zowel met wat Gebonden Senioren als Mobielen en Bemiddelden. Maar ook het aantal Mobiele Gezinnen en Mobiele Kleine Huishoudens neemt toe.

Alkmaar Aantal woningen

In 2008: 42.650 woningen (bron: CBS)

Leefstijlen die

x

Leefstijlen die in Alkmaar willen gaan wonen, hebben gemiddeld een

wonen en willen

wat lager inkomen of behoren vaker tot de groep Mobiele Kleine

wonen in deze

Huishoudens.

gemeente

x

Starters in Alkmaar richten zich verhoudingsgewijs meer op een huurwoning: 55% wil huren. Maar ook in Alkmaar zien we de verschuiving naar koopwoning. In 2003 wilde namelijk nog 72% huren.

x

Leefstijlen die in Alkmaar een woning zoeken, richten zich iets vaker op een huurwoning dan in andere regiogemeenten. De gewenste prijsniveaus liggen iets lager dan in de rest van de regio. Dit hangt waarschijnlijk samen met de gewenste doorstroming vanuit een huurwoning, waarbij men nog onvoldoende vermogensopbouw heeft.

Kwaliteiten van de

x

gemeente

De tevredenheid van Alkmaarse huishoudens over hun woning, blijft wat achter bij het regionale gemiddelde. Dit geldt met name voor de tevredenheid over de geluidsisolatie van woningen en de aanwezigheid van buitenruimten (tuinen, terrassen, balkons). Hieruit blijkt ook het meer stedelijk karakter van Alkmaar.

x

Ook ten aanzien van de woonomgeving blijft de tevredenheid in Alkmaar op een aantal punten achter bij het regionale gemiddelde. Het gaat dan vooral om veiligheid, rust en netheid in de buurt. De bereikbaarheid per openbaar vervoer scoort juist weer fors hoger dan gemiddeld.

- 86 -

Alkmaar Vraag-aanbod van

x

In de huursector doen zich tekorten voor bij rijwoningen tot € 500. Er is

woningen:

een potentieel overschot aan rijwoningen met een hogere huur. Een

investeringsopgave

groot deel van deze woningen wordt bij verhuizing achtergelaten door een huishouden dat Alkmaar verlaat. x

Gebonden Kleine Huishoudens en Gebonden Gezinnen laten in Alkmaar

bij

realisatie

van

woonwensen

op

grote

schaal

een

appartement zonder lift achter. De vraag naar dit type woningen blijft achter bij dit aanbod. Doorgaans zijn dit woningen die in de praktijk toch vaak betrokken worden door Starters (die volgens het onderzoek wat anders wensen). x

Seniorenleefstijlen willen vaak verhuizen naar een huurappartement met een lift tot € 350 of naar dure grondgebonden nultredenwoningen (boven € 500). Met name toevoegingen in het eerste segment zijn om kostentechnische redenen door nieuwbouw niet of nauwelijks meer mogelijk.

x

In de koopsector volgen de tekorten het regionale beeld: rijwoningen in categorie 1 en 2, tweekappers in categorie 3 en vrijstaande woningen in categorie 3 en 4. Daarnaast is er behoefte aan appartementen met lift en grondgebonden nultredenwoningen.

Verschuivingen in

x

De tekorten bij eengezinswoningen in de huursector nemen door de

verhoudingen

jaren heen geleidelijk toe. Het potentiële overschot in het segment

vraag en aanbod

boven € 500 blijft redelijk constant. x

Appartementen zonder lift (huur en koop) hebben te maken met een afnemende belangstelling. In 2003 liep de belangstelling iets op. Nu liggen de uitkomsten op één lijn met die van 2000.

x

De vraag naar huurappartementen met lift vanaf € 350 is ten opzichte van 2000 en 2003 fors afgenomen, evenals de vraag naar (traditionele) seniorenwoningen tot € 500. Ook dit zien we in de regio terug. Wel is er een groeiende vraag naar grondgebonden nultredenwoningen; in de huur vanaf € 500, in de koop vooral vanaf € 210.000.

Tabel 5.2: Aanwezige Woonmilieus in Alkmaar, 2008 Alkmaar

Regio


7%

3%

Authentiek Stedelijk

8%

3%

Vooroorlogse Uitleg

7%

4%

Dorpscentrum

0%

5%

Authentiek Dorps

1%

11%

Planmatig Compact

24%

16%

Planmatig Groen

35%

38%

Modern

13%

17%

5%

3%

Hoogbouw Bron: Enquête Companen, 2008.

x

Het Historisch Stadscentrum en Authentiek Stedelijk Wonen komen binnen de regio alleen in Alkmaar voor. De opgaven die hier geformuleerd zijn, hebben geheel betrekking op Alkmaar.

- 87 -

x

In Alkmaar is vooral het Planmatig Compacte woonmilieu bovengemiddeld aanwezig. Dit is ook het woonmilieu met de grootste (en lastigste) veranderopgave. Het ligt dan ook voor de hand dat in Alkmaar een groot deel van de transformatie binnen dit woonmilieu moet plaatsvinden. In de vraag-aanbodverhoudingen op stedelijk niveau komt dit beperkt tot uitdrukking. In andere Woonmilieus zijn namelijk toevoegingen gewenst in segmenten die in Planmatig Compacte Woonmilieus worden aangeboden.

Figuur 5.2: Potentiële fricties in de huursector gemeente Alkmaar 2008-2013 Potentiele tekorten



Huur


-2000

-1000

0

1000

2000

3000

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 5.3: Potentiële fricties in de koopsector gemeente Alkmaar 2008-2013 Potentiele tekorten




-2000

-1000

0

1000

2000

3000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 88 -

Centrum

Daalmeer

De Horn

De Mare

t Rak

Huiswaard

Overig Oudorp

Oudorperpolder

Nieuw-Overdie

Oud-Overdie

West

Zuid

Alkmaar

Tabel 5.3: Alkmaar. Verhuisgeneigdheid, gebondenheid en tevredenheid naar wijken

Verhuisgeneigdheid en binding Verhuisgeneigdheid

32% 34% 32% 50% 43% 31% 20% 27% 30% 42% 30% 24% 49%

Binding aan wijk

23% 18% 29% 23% 23% 14% 23% 19%

9%

12%

3%

26% 54%

Tevredenheid woning (% tevredenen) Grootte van de woning

87% 85% 88% 74% 82% 88% 90% 91% 85% 80% 87% 92% 83%

Onderhouds staat buitenkant

83% 83% 82% 63% 71% 82% 89% 82% 80% 78% 84% 90% 84%

Onderhouds staat binnenkant

83% 81% 83% 62% 70% 75% 88% 84% 81% 79% 85% 92% 81%

Geluidsisolatie

65% 60% 64% 37% 52% 67% 79% 68% 65% 63% 71% 71% 63%

Stook- en energiekosten

78% 79% 76% 54% 68% 77% 83% 80% 80% 74% 80% 86% 73%

Prijs-kwaliteitverhouding

84% 88% 83% 72% 76% 72% 90% 80% 83% 74% 85% 92% 86%

Buitenruimte (tuin, terras, balkon)

81% 77% 84% 74% 73% 79% 85% 87% 84% 76% 85% 87% 69%

Tevredenheid woonomgeving (% tevredenen) Verkeersveiligheid

78% 75% 83% 59% 66% 82% 80% 77% 84% 73% 82% 81% 69%

Speelgelegenheid

73% 73% 89% 70% 60% 76% 77% 75% 78% 59% 74% 74% 47%

Hoeveelheid groen

80% 80% 91% 80% 75% 84% 82% 83% 89% 65% 84% 76% 57%

Onderhoud groen/straten/achterpaden 70% 75% 76% 52% 62% 74% 68% 71% 60% 62% 67% 72% 73% Dagelijkse voorzieningen

88% 94% 86% 53% 80% 68% 88% 83% 93% 96% 97% 87% 95%

Veiligheid in de buurt

79% 83% 86% 49% 61% 83% 89% 83% 77% 52% 80% 83% 69%

Rust in de buurt

79% 80% 88% 54% 59% 81% 88% 84% 77% 51% 84% 82% 66%

Bereikbaarheid per OV

89% 89% 85% 72% 89% 93% 91% 91% 92% 96% 89% 90% 87%

Parkeergelegenheid

70% 65% 81% 67% 83% 89% 75% 71% 76% 83% 75% 70% 33%

Scholen

96% 99% 96% 88% 88% 99% 96% 95% 99% 97% 99% 98% 92%

Kinderopvang

92% 96% 92% 79% 91% 97% 90% 88% 94% 96% 98% 92% 80%

Netheid van de buurt

75% 80% 85% 33% 46% 71% 88% 81% 66% 49% 72% 75% 77%

Ruimte in de buurt

85% 81% 92% 69% 77% 91% 92% 86% 90% 76% 81% 87% 75%

Onderlinge sociale contacten

84% 91% 87% 74% 66% 82% 92% 85% 81% 70% 79% 85% 84%

Zorgvoorzieningen 85% 86% 84% 53% 66% 88% 91% 82% 93% 93% 91% 88% 80% Verklaring kleurcodes: groen is beduidend beter dan het gemeentelijk gemiddelde, oranje is beduidend slechter dan het gemeentelijk gemiddelde Bron: Enquête Companen, 2008.

Uit de overzichten van leefbaarheidsscores vallen vier wijken in het bijzonder op: OudOverdie, Nieuw-Overdie, De Mare en het Centrum. Dit zijn ook de wijken die in het gemeentelijk en rijksbeleid extra aandacht hebben. De wijken West, Oudorp (overig) en Daalmeer vallen juist in positieve zin op. x

x

x

In de wijken Oud-Overdie, Nieuw-Overdie, Centrum en De Mare is de verhuisgeneigdheid beduidend hoger dan gemiddeld in Alkmaar. In Huiswaard, Daalmeer en Overig Oudorp is de verhuisgeneigdheid juist lager. In het Centrum is de binding aan de wijk het hoogst. Meer dan de helft van de verhuisgeneigde huishoudens wil in het centrum blijven wonen. Wijken waar de binding juist laag is, zijn Zuid, Oudorperpolder, ’t Rak, De Mare en De Horn. De meeste inwoners van Alkmaar zijn tevreden met hun woning. Een paar wijken springen er in negatieve zin uit. Dit zijn Oud-Overdie en Nieuw-Overdie. Hier scoren alle aspecten van de woning slechter dan gemiddeld. Ook in De Mare blijft de tevredenheid over de woning op onderdelen achter. In Overig Oudorp en in Daalmeer zijn de bewoners juist bovengemiddeld tevreden over hun woning.

- 89 -

x

Ook ten aanzien van de woonomgeving zijn de bewoners van de wijken Oud-Overdie en Nieuw-Overdie beduidend minder tevreden dan de bewoners van andere wijken. Op vrijwel alle aspecten wordt lager gescoord. Hetzelfde geldt voor veel onderdelen van de leefomgeving in De Mare. Echter, hier is ook een aantal omgevingskenmerken dat juist bovengemiddeld goed wordt beoordeeld. Het gaat dan om voorzieningen, bereikbaarheid per openbaar vervoer en parkeergelegenheid. Vergelijking leefbaarheidsindicatoren 2000 - 2003 - 2008 x De waardering voor de leefbaarheid in Alkmaar is in de loop der jaren geleidelijk toegenomen. Alleen bij zorgvoorzieningen en veiligheid zien we een kleine afname in de waardering ten opzichte van 2000 en 2003. x De grootste stijging in waardering zien we bij scholen en kinderopvang. Ook de bereikbaarheid met het openbaar vervoer laat een gestage verbetering zien.

- 90 -

5.2.

Bergen

Figuur 5.4: Woonmilieus in Bergen

- 91 -

Tabel 5.4: Ontwikkeling leefstijlen in Bergen, 2008-2020 2008 Starters komende vijf jaar

2013

1.560

2020

1.200

1.240


860

6%

750

5%

650

5%


940

7%

950

7%

950

7%

Gebonden Gezinnen

1.650

12%

1.500

11%

1.350

9%

Mobiele Gezinnen

3.080

22%

3.000

21%

2.750

19%

Gebonden Senioren

2.650

19%

2.650

19%

2.700

19%

Mobiele Senioren

3.970

29%

4.600

33%

5.050

35%

600

4%

700

5%

800

6%

13.750

100%

14.150

100%

14.250

100%


x

x

In de gemeente Bergen wonen naar Beleidsuitgangspunt gemeente Bergen verhouding weinig kleine huishoudens in De gemeente Bergen heeft als vertrekpunt de leeftijd tot 55 jaar. Het aandeel voor haar beleid gekozen om de prognose gezinnen is vergelijkbaar met dat in de van het CBS / Ruimtelijk Planbureau (RPB) regio. Het aandeel senioren is be- te volgen. Deze prognose gaat uit van een snellere groei van de gemeente. Omwille van duidend hoger. Vooral de groep Mobiele de vergelijkbaarheid met andere regio-geSenioren, senioren in de leeftijd van 55 - meenten in dit regionale onderzoek en de 75 jaar met een hoger inkomen, is vergelijkbaarheid met de eerdere onderzoeken in 2000 en 2003, kiezen we ervoor groter dan gemiddeld. Uitgaande van de provinciale prognose, om hier de provinciale prognose als vertrekpunt te nemen. groeit het aantal huishoudens in de gemeente tot 2013 nog licht. Hiervoor is wel een groot aantal vestigers nodig. Na 2013 daalt de toename van het aantal huishoudens. Met name het aantal gezinnen loopt terug. De omvang van de groep senioren daarentegen neemt toe.

Bergen Aantal woningen


Leefstijlen die

x

wonen en willen

gemiddelde op koopwoningen. Ook zoeken zij iets vaker een wat

wonen in deze gemeente

Starters in de gemeente Bergen richten zich iets vaker dan het regionale duurdere koopwoning.

x

Bij Gebonden Kleine en Mobiele Kleine Huishoudens zien we juist een wat grotere oriëntatie op huurwoningen, hetgeen waarschijnlijk samenhangt met het prijsniveau van koopwoningen in de gemeente Bergen. De seniorenleefstijlen kiezen daarentegen juist weer relatief vaker voor een koopwoning, doorgaans ook in het hoogste prijssegment. Daarmee lijken de wensen in grote lijnen realistisch en aan te sluiten bij de marktsituatie in de gemeente Bergen.

x

In de koopsector zien we tekorten bij tweekappers in het hoger segment, terwijl vrijstaande woningen in vergelijking tot de regio niet zo sterk naar voren komen.

x

Door een groter aantal huishoudens in seniorenleefstijlen zien we een bovengemiddeld grote vraag naar nultredenwoningen, met name in de duurdere huursector. Appartementen zijn daarbij beperkt in trek.

- 92 -

Kwaliteiten van

x

Woonmilieus

Ten aanzien van de tevredenheid over de woning scoort de gemeente Bergen op alle fronten in lijn met het regionale gemiddelde.

x

Over de woonomgeving zijn de inwoners op een aantal punten minder tevreden dan gemiddeld. Het betreft kinderopvang en speelgelegenheden, de aanwezigheid van dagelijkse voorzieningen en de bereikbaarheid per openbaar vervoer. Over de ruimte in de buurt zijn de inwoners van Bergen juist bovengemiddeld tevreden.

Vraag-aanbod van

x

De vraag in de gemeente Bergen wijkt op een aantal punten af van het

woningen:

regionale beeld. Dit geldt in het bijzonder voor de vraag naar duurdere

investeringsopgave

huurwoningen: appartementen en grondgebonden nultredenwoningen. Dit komt doordat met name Mobiele Senioren zich de komende jaren veel sterker op de huursector richten dan tot nu toe het geval was. x

In de koopsector blijkt het tekort aan eengezinswoningen in categorie 1 veel kleiner dan in andere gemeenten. Hetzelfde geldt overigens voor vrijstaande woningen. Er is vooral een tekort aan tweekappers.

x

Het tekort aan nultredenkoopwoningen in de gemeente Bergen is klein te noemen.

x

Potentiële overschotten in de huursector zijn er bij duurdere rijwoningen en appartementen zonder lift.

Verschuivingen in

x

De vraag in de huursector neemt over de volle breedte van typen en

verhoudingen

prijsklassen af. Alleen dure grondgebonden nultredenwoningen zijn meer

vraag en aanbod

gevraagd dan in 2000.

(tov onderzoek

x

In de koopsector zien we ten opzichte van 2003 een groeiende vraag

2003, in 2000 koos

naar eengezinswoningen, met name in het tot € 160.000 en tussen

Bergen niet voor

€ 210.000 en € 310.000.

een gemeentelijke rapportage).

x

De behoefte aan koopappartementen is net als in 2003 beperkt te noemen. Daar staat wel een fors toegenomen vraag naar grondgebonden nultredenwoningen (koop) tegenover.

Tabel 5.5: Aanwezige Woonmilieus in Bergen, 2008 Bergen

Regio


0%

3%


0%

3%

Vooroorlogse Uitleg

1%

4%

Dorpscentrum Authentiek Dorps Planmatig Compact Planmatig Groen

7%

5%

37%

11%

9%

16%

39%

38%

Modern

3%

17%

Hoogbouw

4%

3%


x

x

Bergen telt verhoudingsgewijs veel Authentiek Dorpse Woonmilieus. In dit woonmilieu bleek veel vraag naar tweekappers. Dit zien we in Bergen dan ook terug bij de verhoudingen tussen vraag en aanbod. Het woonmilieu Planmatig Compact met een verminderende aantrekkingskracht komt in Bergen juist relatief beperkt voor. De veranderopgave in dit woonmilieu zal hierdoor in Bergen dan ook relatief beperkt zijn.

- 93 -

Figuur 5.5: Potentiële fricties in de huursector gemeente Bergen 2008-2013 Potentiele tekorten



Huur


-300

-200

-100

0

100

200

300

400

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 5.6: Potentiële fricties in de koopsector gemeente Bergen-NH, 2008-2013 Potentiele tekorten




-300

-200

-100

0

100

200

300

400

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 94 -

Egmond Binnen

23%

18%

17%

26%

22%

20%

58%

69%

48%

61%

45%

42%

40%

Schoorl

Egmond aan Zee

21%

Binding aan wijk

Groet

Bergen (aan Zee)

Verhuisgeneigdheid

Egmond ad Hoef

Gemeente Bergen

Tabel 5.6: Bergen. Verhuisgeneigdheid, gebondenheid en tevredenheid naar wijken

Verhuisgeneigdheid en binding

Tevredenheid woning (% tevredenen) Grootte van de woning

88%

88%

86%

87%

91%

86%

92%

Onderhoudsstaat buitenkant

86%

85%

91%

85%

90%

92%

84%

Onderhoudsstaat binnenkant

85%

84%

91%

82%

86%

87%

89%

Geluidsisolatie

74%

74%

75%

73%

78%

64%

74%


81%

81%

80%

85%

80%

86%

76%


88%

87%

90%

86%

92%

86%

88%


86%

86%

91%

79%

84%

87%

92%

Verkeersveiligheid

76%

77%

73%

74%

74%

85%

75%

Speelgelegenheid

70%

70%

75%

56%

70%

85%

79%

Hoeveelheid groen

86%

93%

77%

68%

71%

94%

95%

Onderhoud groen/straten/achterpaden

68%

68%

64%

56%

65%

83%

79%

Dagelijkse voorzieningen

78%

85%

65%

88%

58%

67%

68%


88%

86%

90%

91%

88%

87%

90%

Rust in de buurt

86%

85%

86%

86%

86%

86%

90%


63%

70%

73%

74%

6%

68%

54%

Parkeergelegenheid

76%

83%

74%

62%

74%

76%

77%

Scholen

93%

95%

93%

93%

85%

96%

93%

Kinderopvang

86%

87%

79%

80%

91%

94%

87%


85%

86%

84%

78%

84%

90%

92%

Ruimte in de buurt

92%

93%

90%

87%

82%

95%

98%


88%

88%

88%

87%

92%

93%

90%

Tevredenheid woonomgeving (% tevredenen)

Zorgvoorzieningen 83% 85% 86% 86% 63% 81% 84% Verklaring kleurcodes: groen is beduidend beter dan het gemeentelijk gemiddelde, oranje is beduidend slechter dan het gemeentelijk gemiddelde Bron: Enquête Companen, 2008.

Uit de vergelijkbaarheid van leefbaarheidsscores blijken vooral Egmond aan Zee en Egmond-Binnen relatief ongunstig te scoren. Bergen (inclusief Bergen aan Zee) en Groet hebben doorgaans bovengemiddelde scores. x x x

x

Er is weinig verschil in verhuisgeneigdheid tussen de kernen in de gemeente Bergen. Alleen in Egmond-Binnen is de verhuisgeneigdheid beduidend hoger dan gemiddeld. Binding aan de eigen kern is het hoogst in Bergen (aan Zee). In Egmond, Groet en Schoorl is de binding aan de eigen kern lager dan gemiddeld in de gemeente. In Egmond aan de Hoef zijn bewoners bovengemiddeld tevreden over de onderhoudsstaat van hun woning. Ook de buitenruimte kan in deze plaats op veel instemming rekenen. In Egmond is er op een aantal punten kritiek op de woonomgeving. In Groet en Schoorl is men op dit punt juist bovengemiddeld tevreden.

- 95 -

Vergelijking leefbaarheidsindicatoren 2000 - 2008 x In 2003 is in de enquête van Bergen niet gevraagd naar scores met betrekking tot leefbaarheid. Nu in 2008 zien we ten opzichte van 2000 (acht jaar geleden!) op de meeste aspecten een aanzienlijke verbetering van de waardering. Dit geldt voor vrijwel alle aspecten met uitzondering van zorgvoorzieningen en de bereikbaarheid met het openbaar vervoer. Deze scoren nu lager dan in 2000. x De grootste stijging in waardering zien we bij alle aspecten die samenhangen met de woning. In de woonomgeving gaat het om speelgelegenheid, verkeersveiligheid, veiligheid en de hoeveelheid groen.

- 96 -

5.3.

Castricum

Figuur 5.7: Woonmilieus in Castricum

Tabel 5.7: Ontwikkeling leefstijlen in Castricum, 2008-2020 2008 Starters komende vijf jaar Gebonden Kleine Huishoudens Mobiele Kleine Huishoudens

2013

1.770

2020

1.760

1.460

820

6%

750

5%

700

5%

1.750

12%

1.900

13%

2.050

14%

Gebonden Gezinnen

1.600

11%

1.500

10%

1.350

9%

Mobiele Gezinnen

4.090

29%

4.050

28%

3.850

25%

Gebonden Senioren

1.720

12%

1.700

12%

1.800

12%

Mobiele Senioren

3.720

26%

4.250

29%

4.800

32%

440

3%

500

3%

550

4%

14.140

100%

14.650

100%

15.100

100%


- 97 -

x

x

Castricum kent naar verhouding veel Mobiele Gezinnen en veel Mobiele Senioren. Groepen met een wat hoger inkomen. Het aandeel Gebonden en Mobiele Kleine Huishoudens is juist wat lager dan gemiddeld in de regio. Het aantal huishoudens in Castricum groeit in de periode tot 2020 met zo’n 600 tot 14.700. Met name het aantal Mobiele Senioren groeit sterk. Het aantal gezinnen loopt juist wat terug.

Castricum Aantal woningen


Leefstijlen die wonen

x

Starters in Castricum kiezen zeer vaak voor een koopwoning: liefst 76% van alle Starters. Zij willen een woning in categorie 1, 2 of 3. Bij voorkeur

en willen wonen in

een rijenwoning.

deze gemeente

x

Ook alle leefstijlen kiezen meer dan in de regio voor een koopwoning.

x

Castricum telt een groot aantal senioren. In de huursector blijkt ten opzichte van de regio een grotere vraag naar appartementen vanuit deze leefstijlen. In de koopsector is de belangstelling van leefstijlen meer gericht op grondgebonden koopwoningen.

x

Kwaliteiten van

Ten aanzien van de tevredenheid over de woning scoort Castricum op alle fronten in lijn met het regionale gemiddelde.

Woonmilieus

x

Over de woonomgeving is men op veel punten meer tevreden dan de inwoners van andere regiogemeenten. Veiligheid, netheid en ruimte in de buurt scoren hoog. Ook over het onderhoud van groen, straten, achterpaden en over de parkeergelegenheid zijn inwoners van Castricum erg tevreden.

Vraag-aanbod

van

x

In de huursector ontstaan in Castricum in potentie vooral overschotten,

woningen:

omdat veel groepen zich richten op een koopwoning. Kwetsbare seg-

investeringsopgave

menten zijn middeldure en dure rijwoningen en appartementen zonder lift in alle prijssegmenten. x

Potentiële tekorten ontstaan bij luxere grondgebonden nultredenwoningen en in iets mindere mate bij appartementen vanaf € 500.

x

In de koopsector is in een groot aantal segmenten juist sprake van potentiële tekorten. Het gaat dan vooral om 2^1-kapwoningen in de prijsklasse van

€ 210 - € 310.000 en duurdere vrijstaande woningen.

Overigens is door doorstroming sprake van een potentieel overschot aan duurdere rijwoningen. x

Ook is er een tekort aan duurdere grondgebonden nultredenwoningen (categorie 3 en 4). Te denken is aan patiobungalows. De vraag naar deze woningen komt grotendeels van Mobiele Senioren.

Verschuivingen in verhoudingen

x

Castricum koos in 2000 en 2003 niet voor een gemeentelijke rapportage, waardoor vergelijkingen niet mogelijk zijn.

vraag en aanbod

- 98 -

Tabel 5.8: Aanwezige Woonmilieus in Castricum, 2008 Castricum

Regio


0%

3%


0%

3%

Vooroorlogse Uitleg

7%

4%

Dorpscentrum

11%

5%

2%

11%

Planmatig Compact

25%

16%

Planmatig Groen

22%

38%

Modern

27%

17%

5%

3%

Authentiek Dorps


x

x

x

Castricum kent een groot aandeel Dorpscentrummilieus. Deze milieus zijn zeer in trek bij een brede vragersgroep. Dit komt ook terug in de vraag-aanbodverhoudingen in Castricum waar met name in de koopsector een zeer gedifferentieerde vraag blijkt. Ook telt Castricum verhoudingsgewijs veel Planmatig Compacte Woonmilieus. Dit blijkt voornamelijk in de kern Castricum het geval. In dit woonmilieu ligt een forse transformatieopgave. Een ontwikkelingsrichting kan zijn: het sociaal en fysiek aanhaken bij gewilde dorpsWoonmilieus in de directe omgeving (Centrum Dorps, Authentiek Dorps). Castricum heeft de laatste jaren een behoorlijke uitbreiding gehad van het Moderne Woonmilieu. Dit is een gewild milieu.

- 99 -

Figuur 5.8: Potentiële fricties in de huursector gemeente Castricum, 2008-2013 Potentiele tekorten



Huur


-500

-400

-300

-200

-100

0

100

200

300

400

500

600

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 5.9: Potentiële fricties in de koopsector gemeente Castricum, 2008-2013 Potentiele tekorten




-500

-400

-300

-200

-100

0

100

200

300

400

500

600

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 100 -

Castricum

Akersloot

Limmen

De Woude

Bakkum

Verhuisgeneigdheid

23%

23%

23%

23%

18%

28%

Binding aan wijk

55%

73%

47%

42%

0%

20%

Grootte van de woning

88%

88%

91%

89%

100%

85%


89%

89%

88%

90%

88%

87%


88%

87%

91%

91%

100%

85%

Geluidsisolatie

75%

77%

73%

76%

100%

65%


82%

84%

77%

81%

100%

79%


91%

90%

91%

93%

100%

92%


88%

86%

90%

93%

100%

89% 76%

1)

Gemeente Castricum

Tabel 5.9: Castricum. Verhuisgeneigdheid, gebondenheid en tevredenheid naar wijken


Tevredenheid woning (%tevredenen)

Tevredenheid woonomgeving (%tevredenen) Verkeersveiligheid

80%

83%

78%

75%

70%

Speelgelegenheid

74%

74%

76%

74%

66%

72%

Hoeveelheid groen

87%

86%

86%

86%

91%

92%


80%

80%

76%

82%

74%

79%


88%

93%

73%

92%

53%

61%


93%

93%

92%

95%

88%

87%

Rust in de buurt

86%

85%

91%

92%

88%

74%


69%

82%

18%

68%

0%

59%

Parkeergelegenheid

77%

76%

73%

83%

73%

74%

Scholen

97%

98%

97%

98%

38%

91%

Kinderopvang

93%

92%

93%

99%

46%

83%


91%

91%

90%

95%

100%

80%

Ruimte in de buurt

91%

90%

89%

93%

100%


90%

87%

94%

96%

93% 84%

100% Zorgvoorzieningen 88% 89% 88% 94% 44% 72% Verklaring kleurcodes: groen is beduidend beter dan het gemeentelijk gemiddelde, oranje is beduidend slechter dan het gemeentelijk gemiddelde 1) De Woude is een zeer kleine kern. De uitkomsten in deze kern moeten als uiterst indicatief worden beschouwd. Bron: Enquête Companen, 2008.

Opvallend zijn de uitkomsten van Bakkum, waar op veel aspecten de scores relatief laag liggen. In Limmen zijn inwoners juist doorgaans positiever. x x

x x

De verhuisgeneigdheid wijkt niet veel af tussen de verschillende kernen in Castricum. In de kern Castricum is de binding aan de kern hoog. Drie kwart van de verhuisgeneigden wil binnen de eigen kern verhuizen. In Akersloot, Limmen en Bakkum is de binding aan de eigen kern juist lager dan gemiddeld. De meeste inwoners van de gemeente Castricum zijn tevreden over hun woning. Er zijn weinig verschillen tussen de kernen. Ten aanzien van de woonomgeving zijn de inwoners van Limmen bovengemiddeld tevreden op een aantal aspecten. Verkeersveiligheid is hier wel een punt van aandacht. In Bakkum is er juist bovengemiddeld veel kritiek op de woonomgeving.

- 101 -

Diverse aspecten springen er in deze kern in negatieve zin uit. De hoeveelheid groen is hier wel een pluspunt. Vergelijking leefbaarheidsindicatoren 2000 - 2008 x Net als in Bergen is in 2003 ook in Castricum niet gevraagd naar de waardering van leefbaarheidsindicatoren. Daarbij komt dat de scores voor 2000 betrekking hebben op de voormalige gemeenten Limmen en Akersloot. Dit maakt vergelijking nauwelijks mogelijk. x Heel voorzichtig kunnen we ook hier stellen dat de waarderingen zich positief ontwikkeld hebben, met uitzondering van de waardering voor zorgvoorzieningen.

- 102 -

5.4.

Heiloo

Figuur 5.10: Woonmilieus in Heiloo

- 103 -

Tabel 5.10: Ontwikkeling leefstijlen in Heiloo, 2008-2020 2008

2013

2020


1.110


1.050

11%

950

10%

900

9%


1.350

15%

1.450

15%

1.550

16%

Gebonden Gezinnen Mobiele Gezinnen

960

900

520

6%

500

5%

450

5%

1.660

18%

1.650

17%

1.600

17%

Gebonden Senioren

2.020

22%

1.950

21%

1.950

20%

Mobiele Senioren

2.150

23%

2.400

25%

2.550

26%

530

6%

600

6%

650

7%

9.280

100%

9.500

100%

9.650

100%


x

x

Heiloo kent in vergelijking met de regio weinig gezinnen en veel senioren. Het betreft zowel senioren met een lager inkomen (Gebonden Senioren) als senioren met een hoger inkomen (Mobiele Senioren). Het aantal kleine huishoudens in de leeftijd tot 55 jaar is vergelijkbaar met de rest van de regio. De komende jaren neemt het aantal senioren toe in de gemeente. Met name de groep Mobiele Senioren groeit. De groep Mobiele Kleine Huishoudens neemt ook iets in omvang toe, terwijl het aantal gezinnen ligt daalt.

Heiloo Aantal woningen


Leefstijlen die

x

wonen en willen wonen in deze

De vraag van Starters volgt het regionale beeld, waarbij circa tweederde deel wil kopen en eenderde deel wil huren.

x

gemeente

Bij alle leefstijlen ligt de vraag naar koopwoningen iets boven het regionale gemiddelde. De afwijkingen ten opzichte het regionale beeld zijn echter beperkt.

x

Met name Mobiele Kleine Huishoudens en Mobiele Gezinnen kiezen vaker dan in de regio voor duurdere koopwoningen (categorie 3 en 4). De voorkeur van Senioren (Gebonden, Mobiel, Bemiddeld) volgt het regionale beeld: zowel voor prijs als voor typologie.

Kwaliteiten van

x

Woonmilieus

De inwoners van Heiloo zijn op een aantal punten meer tevreden over hun woning dan inwoners van de andere regiogemeenten. De onderhoudsstaat van de buitenkant van de woning en de geluidsisolatie van de woning springen er uit.

x

Ook ten aanzien van de woonomgeving zijn huishoudens in Heiloo op de meeste onderdelen bovengemiddeld tevreden. Over de hoeveelheid groen, de veiligheid, netheid en ruimte in de buurt en de dagelijkse voorzieningen is meer dan 90% van de huishoudens in Heiloo tevreden.

Vraag-aanbod van

x

In de huursector vormen vooral appartementen zonder lift en dure

woningen:

eengezinsrijwoningen (vanaf € 500) een kwetsbaar segment. Een

investeringsopgave

toenemende vraag is er vooral bij huurappartementen met lift in het middeldure huursegment. Vraag naar deze appartementen is vooral afkomstig van Gebonden Senioren, maar ook van senioren met wat meer financiële mogelijkheden. x

De grootste potentiële tekorten doen zich in de koopsector voor onder

- 104 -

Heiloo 2^1-kap- en vrijstaande woningen (categorie 3 en 4). De vraag naar deze woningen is vooral afkomstig van Mobiele Kleine Huishoudens. x

Daarnaast blijkt er een potentieel tekort bij grondgebonden nultredenwoningen. Ook is er een tekort aan koopwoningen in categorie 1.

x

In de koopsector doen zich in potentie overschotten voor bij duurdere rijwoningen en eenvoudige appartementen. Dit zou pas ontstaan als alle mensen daadwerkelijk hun woonwens realiseren.

Verschuivingen in

x

In Heiloo is sinds 2000 en 2003 de vraag naar huurwoningen afgenomen.

verhoudingen

Deze afname deed zich vooral voor bij appartementen met lift en

vraag en aanbod

grondgebonden nultredenwoningen. x

In de koopsector groeit de vraag gestaag. Dat geldt voor vrijwel alle prijsklassen eengezinswoningen, met uitzondering van de duurste klasse (boven € 310.000). Hier daalt de vraag licht. De vraag naar koopappartementen is ten opzichte van 2003 geminimaliseerd en is momenteel meer vergelijkbaar met de situatie in 2000.

x

Een nieuwe markt in Heiloo blijken de grondgebonden nultredenkoopwoningen. Met name in de hogere prijsklassen is hiernaar veel vraag (en weinig aanbod). Dit segment kwam in 2000 en 2003 niet of nauwelijks naar voren als kansrijk marktsegment.

Tabel 5.11: Aanwezige Woonmilieus in Heiloo, 2008 Heiloo

Regio


0%

3%


0%

3%

Vooroorlogse Uitleg

0%

4%

Dorpscentrum

1%

5%

Authentiek Dorps

32%

11%

Planmatig Compact

23%

16%

Planmatig Groen

27%

38%

Modern

18%

17%

0%

3%


x

x

Heiloo kent relatief zeer weinig Dorpscentrummilieus. Dit wordt (ruimschoots) gecompenseerd door geënquêteerden gewaardeerde Authentiek Dorps Wonen. In Heiloo zijn er op grond van de huidige Woonmilieus dan ook veel ontwikkelpotenties; vooral voor tweekappers in het duurdere segment. Net als Castricum telt ook Heiloo verhoudingsgewijs veel Planmatig Compacte oonmileus. In dit woonmilieu ligt regionaal gezien een forse transformatieopgave. De Planmatig Compacte Woonmilieus in Heiloo liggen ingeklemd of grenzen aan Authentiek Dorpse milieus. Waarschijnlijk profiteren ze nu al van de uitstraling van deze Woonmilieus. Het blijft echter zaak om ook hier vinger aan de pols te houden.

- 105 -

Figuur 5.11: Potentiële fricties in de huursector gemeente Heiloo, 2008-2013 Potentiele tekorten



Huur


-300

-200

-100

0

100

200

300

400

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 5.12: Potentiële fricties in de koopsector gemeente Heiloo 2008-2013 Potentiele tekorten




-300

-200

-100

0

100

200

300

400

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 106 -

Vergelijking leefbaarheidsindicatoren 2000 – 2008 x In Heiloo kunnen we geen vergelijking maken tussen wijken en kernen. We geven enkele opvallende scores weer. Als zeer positief komen enkele woonomgevingsaspecten naar voren: groen, rust en ruimte in de omgeving. Ook de buitenruimte en de grootte van de woning worden gemiddeld als positief beoordeeld. Al deze aspecten krijgen ook een hogere score dan in 2000. x Minder positief is men eigenlijk alleen over de bereikbaarheid met het openbaar vervoer en de aanwezigheid van zorgvoorzieningen. Alleen op deze twee punten is de tevredenheid dan ook afgenomen de laatste acht jaar.

- 107 -

5.5.

Langedijk

Figuur 5.13: Woonmilieus in Langedijk

- 108 -

Tabel 5.12: Ontwikkeling leefstijlen in Langedijk, 2008-2020 2008

2013

2020


960


720

7%

650

6%

650

6%

1.040

11%

1.100

10%

1.250

11%


970

800

Gebonden Gezinnen

1.740

18%

1.700

16%

1.650

15%

Mobiele Gezinnen

2.700

28%

2.800

27%

2.850

25%

Gebonden Senioren

1.470

15%

1.600

15%

1.750

15%

Mobiele Senioren

2.020

21%

2.550

24%

3.000

27%


x x

90

1%

100

1%

150

1%

9.780

100%

10.500

100%

11.300

100%

In vergelijking met de regio telt Langedijk veel ‘Gebonden Gezinnen’ en ‘Mobiele Gezinnen’, dus veel huishoudens in de middenleeftijd. Het aantal huishoudens groeit tot 2013 volgens de provinciale prognose met 750 huishoudens; in de periode 2013 tot 2020 nog eens 800 huishoudens. Deze groei is vooral groot bij de ‘Mobiele Senioren’, en in mindere mate ook bij ‘Mobiele Kleine Huishoudens’ en ‘Gebonden Senioren’.

Langedijk Aantal woningen


Leefstijlen die

x

Alle leefstijlen in Langedijk richten zich bovengemiddeld op koop-

wonen en willen

woningen. Dit geldt in het bijzonder voor ‘Gebonden Gezinnen’, ‘Mobiele

wonen in deze

Senioren’ en ‘Starters’. Bij Starters kiest zelfs 87% voor een

gemeente

koopwoning. Wel ligt de gemiddelde prijs die zij willen betalen doorgaans lager dan in de regio (veel tussen € 160.000 en 210.000). x

Jonge huishoudens richten zich in de koopsector op eenvoudige rijwoningen, oudere huishoudens (inclusief Gebonden en Mobiele Gezinnen) richten zich juist meer op tweekappers en vrijstaande woningen.

x

Gebonden Senioren en Mobiele Senioren kiezen ten opzichte van elders in de regio weinig voor appartementen en juist veel voor grondgebonden nultredenwoningen. Dat geldt zowel voor de huur- als de koopsector.

Kwaliteiten van

x

Woonmilieus

De tevredenheid met de woning volgt in Langedijk het regionale gemiddelde. Het meest tevreden is men met de prijs-kwaliteitverhouding van de woning. Die waardering ligt in Langedijk ook ruim boven het regionale gemiddelde.

x

Bij woonomgevingkenmerken daarentegen scoort Langedijk vaak slechter dan het regionale gemiddelde. Met name verkeersveiligheid en onderhoud van groen en achterpaden kennen een score beneden het regionale gemiddelde.

x

De waardering voor het aanbod van voorzieningen ligt vrijwel exact rond het regionale gemiddelde.

Vraag-aanbod van

x

De grootste tekorten doen zich in de koopsector voor. Daarbij vallen drie

woningen:

segmenten in het bijzonder op: de rijwoningen in categorie 1 en 2 (door

investeringsopgave

de vraag van Starters), tweekappers in het middensegment (ook

- 109 -

Langedijk Starters, en daarnaast Mobiele Kleine Huishoudens, Gebonden Gezinnen en Mobiele Gezinnen) en grondgebonden nultredenwoningen (door de vraag van Mobiele Senioren). x

Verder zijn er kleinere tekorten van vrijstaande woningen en goedkope appartementen met lift.

x

In de huursector is de situatie in Langedijk anders dan in andere regiogemeenten. Dit komt met name ook door de kleinere oriëntatie van Starters op huurwoningen. Het blijkt echter dat Starters in hun voorkeur flexibeler zijn dan de meeste andere leefstijlen. Als zij de woning van hun gading niet vinden zoeken zij een alternatief. Die kunnen zij vinden in het aanbod van eengezinsrijwoningen in de huursector. Dit aanbod van eengezinsrijwoningen komt van mensen die uit de gemeente willen vertrekken naar een andere gemeente, voor een ander deel van Mobiele Gezinnen die naar een luxere woning of koopwoning willen.

x

In de huursector zijn kleine tekorten van appartementen zonder lift (Starters) en nultredenwoningen.

Verschuivingen in verhoudingen

x

Langedijk koos in 2000 en 2003 niet voor een gemeentelijke rapportage, waardoor vergelijkingen niet mogelijk zijn.

vraag en aanbod

Tabel 5.13: Aanwezige Woonmilieus in Langedijk, 2008 Langedijk

Regio


0%

3%


0%

3%

Vooroorlogse Uitleg

0%

4%

Dorpscentrum

12%

5%

Authentiek Dorps

17%

11%

Planmatig Compact

2%

16%

Planmatig Groen

39%

38%

Modern

30%

17%

0%

3%


x

x x x

Langedijk telt veel woningen in Dorpscentrummilieu. Dit is een door geënquêteerden vaak genoemd voorkeursomgeving. Dat zelfde geldt voor Authentiek Dorps. Daarmee heeft Langedijk een belangrijke troef in handen als woongemeente. Ook het Moderne woonmilieu kan bogen op veel belangstelling en is in Langedijk beschikbaar. De kwetsbare Planmatig Compacte Woonmilieus zijn juist in Langedijk beperkt aanwezig. Transformatie op grote schaal ligt dan ook niet voor de hand. Gelet op de indeling in Woonmilieus en de aantrekkingskracht van de in Langedijk aanwezige Woonmilieus mogen we verwachten dat de ontwikkelingsmogelijkheden in deze gemeente legio zijn.

- 110 -

Figuur 5.14: Potentiële fricties in de huursector gemeente Langedijk, 2008-2013 Potentiele tekorten



Huur


-300

-200

-100

0

100

200

300

400

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 5.15: Potentiële fricties in de koopsector gemeente Langedijk 2008-2013 Potentiele tekorten




-300

-200

-100

0

100

200

300

400

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 111 -

Gemeente Langedijk

Oudkarspel

Noord-Scharwoude

Zuid-Scharwoude

Broek op Langedijk

St. Pancras

Tabel 5.14: Langedijk. Verhuisgeneigdheid, gebondenheid en tevredenheid naar wijken

Verhuisgeneigdheid

21%

23%

19%

26%

19%

18%

Binding aan wijk

37%

27%

46%

37%

34%

41%


90%

87%

86%

91%

95%

92%


89%

90%

86%

92%

90%

87%


90%

93%

86%

92%

92%

87%


Tevredenheid woning (%tevredenen)

Geluidsisolatie

78%

81%

72%

78%

84%

78%


80%

80%

77%

79%

82%

82%


93%

92%

91%

94%

95%

93%


91%

91%

88%

91%

93%

92%

Tevredenheid woonomgeving (%tevredenen) Verkeersveiligheid

70%

69%

64%

73%

71%

71%

Speelgelegenheid

76%

78%

66%

84%

72%

75%

Hoeveelheid groen

85%

83%

80%

89%

82%

88%


62%

71%

57%

61%

66%

56%


85%

66%

90%

91%

93%

76%


87%

87%

84%

88%

88%

88%

Rust in de buurt

86%

87%

82%

89%

86%

86%


76%

73%

79%

69%

73%

86%

Parkeergelegenheid

72%

69%

66%

71%

77%

79%

Scholen Kinderopvang

97% 96%

94%

95%

98%

97%

99%

90%

94%

98%

96%

99%


83%

87%

77%

81%

84%

86%

Ruimte in de buurt

88%

90%

83%

88%

89%

91%


88%

85%

88%

90%

87%

91%

Zorgvoorzieningen 87% 66% 87% 94% 91% 91% Verklaring kleurcodes: groen is beduidend beter dan het gemeentelijk gemiddelde, oranje is beduidend slechter dan het gemeentelijk gemiddelde Bron: Enquête Companen, 2008.

Met name Noord-Scharwoude en in mindere mate ook Oudkarspel hebben te maken met gemiddeld lagere ‘leefbaarheidsscores’. Maar ook in deze kernen zijn de scores doorgaans nog best gunstig. Verhoudingsgewijs gunstig zijn de scores voor Broek op Langedijk en mindere mate ook Zuid-Scharwoude. x

x x

Er zijn weinig verschillen in de verhuisgeneigdheid tussen de kernen in Langedijk. Alleen in Zuid-Scharwoude zijn naar verhouding meer mensen op zoek naar een nieuwe woning. In Noord-Scharwoude zijn mensen het meest gehecht aan hun eigen kern. In Oudkarspel is dat juist minder het geval. De inwoners van Langedijk zijn tevreden over hun woning. Er zijn op dit punt ook nauwelijks verschillen tussen de kernen. In Broek op Langedijk is men bovengemiddeld tevreden over de grootte van de woning en over de geluidsisolatie. In Noord-Scharwoude is men over dit laatste punt juist minder tevreden.

- 112 -

x

Dagelijkse voorzieningen worden hoog gewaardeerd in Noord- en Zuid-Scharwoude en in Broek op Langedijk. In Noord-Scharwoude blijft de tevredenheid over diverse aspecten van de woonomgeving achter bij het gemeentelijk gemiddelde.

Vergelijking leefbaarheidsindicatoren 2000 - 2008 x Vergelijking is alleen mogelijk met 2000. Ook in Langedijk is namelijk in 2003 niet gevraagd naar leefbaarheidsindicatoren. De scores voor de woonomgeving zijn gemiddeld licht gestegen; minder sterk dan in de andere gemeenten. Bij het aspect ‘veiligheid’ zijn de scores zelfs verminderd. x Bij aspecten rond de woning zijn de onderhoudsstaat en grootte als aanzienlijk beter beoordeeld in 2008 dan in 2000. Geluids- en energie-isolatie scoren min of meer gelijk met de scores uit 2000.

5.6.


Bergen

Alkmaar

We brengen in het vervolg de accenten per gemeente in beeld. We gaan daarbij in op de aanwezige Woonmilieus, de veranderopgave daarin en richtingen voor een woonprogramma. Kwaliteit woonomgeving / sociale omgeving / voorzieningen x Kansen zijn er voornamelijk rond het Historisch Stadscentrum en Authentiek Stedelijke Woonmilieus. Invloedsfeer van deze Woonmilieus uitbreiden over aangrenzende wijken. x Veranderopgave is vooral groot in het Planmatig Compacte Woonmilieus in Alkmaar. Dit milieu is er veel in Alkmaar. In delen van het woonmilieu die grenzen aan de binnenstad liggen er kansen om gebruik te maken van de uitstraling en nabijheid van de binnenstad. x Kwaliteit omgeving en woningen is gemiddeld als beter gewaardeerd dan in 2000 en 2003. Met name Overdie (merendeels Planmatig Compact) en De Mare (Planmatig Compact en Planmatig Groen) vragen aandacht. De lagere scores voor het Centrum hangen samen met het karakter van dit gebied (overlast). x Bergen kent veel gewaardeerde Woonmilieus. De veranderopgave in Bergen is relatief beperkt. x Kwaliteit omgeving en woningen wordt gemiddeld als beter gewaardeerd dan in 2000. Met name Egmond-Binnen en Egmond aan Zee kenden wat lagere scores. Maar dat zijn beperkte afwijkingen.

- 113 -

Transformatie en nieuwbouw (inbreidingsen uitleglocaties) x Toevoegingen zijn primair gewenst bij rijwoningen in de huursector tot €500, huurappartementen met lift tot €350. x In de koopsector volgen de tekorten het regionale beeld, waarbij rijwoningen in categorie 1 en 2 gewild zijn en tweekappers en vrijstaande woningen in categorie 3 en 4.

x Er is veel vraag naar grondgebonden nultredenhuurwoningen boven €500. Deze vraag komt vaak van Mobiele Senioren. x In de koopsector is het tekort aan eengezinskoopwoningen in categorie 1 relatief beperkt. Dat geldt aan de andere kant van het spectrum ook voor vrijstaande woningen. Vooral tweekappers zijn aanvullend gewenst. x Potentieel overschot dure rijwoningen in de huursector biedt de mogelijkheid voor verkoop van deze woningen (bijvoorbeeld in Maatschappelijk Gebonden Eigendom).

Castricum Heiloo Langedijk

Kwaliteit woonomgeving / sociale omgeving / voorzieningen x Castricum kent enerzijds een groot aandeel dorpscentrummilieus. Ook telt de kern Castricum een behoorlijk aanbod in Planmatig Compact woonmilieu. Gelet op de schaal ligt hier waarschijnlijk een veranderopgave. Kans is sociaal en fysiek aanhaken bij gewilde omliggende Woonmilieus. x De leefbaarheidsscores zijn gemiddeld gunstig. Wel vragen in Bakkum, Akersloot en Limmen enkele woonomgevingsaspecten nog aandacht: verkeer, speelgelegenheid, onderhoud groen, dagelijkse voorzieningen, parkeergelegenheid en bereikbaarheid per openbaar vervoer. x De aanwezige uitstraling van Woonmilieus in Heiloo bieden goede ontwikkelpotenties voor deze plaats. x Heiloo kent ook enige Planmatig Compacte Woonmilieus. Deze liggen ingesloten / grenzen aan meer gewilde Woonmilieus. Waarschijnlijk profiteren deze buurten dan ook van de kwaliteiten van aangrenzende Woonmilieus. x Benutten kwaliteiten van de woonomgeving in Heiloo: groen, rust en ruimte. x Aandachtspunten zijn zorgvoorzieningen en openbaar vervoer. x Langedijk kent veel zeer aantrekkelijke woonmilieus: Dorpscentrum, Authentiek Dorps en Modern milieu. Deze troef volop benutten bij ontwikkelingen in Langedijk. x Planmatig Compacte Woonmilieus zijn in Langedijk beperkt aanwezig. Grootschalige transformatie ligt dan ook niet voor de hand. x De leefbaarheidsscores verschillen tussen de kernen. Aandachtspunten zijn: onderhoud groen, verkeersveiligheid, parkeergelegenheid en speelgelegenheid.

- 114 -

Transformatie en nieuwbouw (inbreidingsen uitleglocaties) x In de huursector liggen vooral potentiële tekorten bij rijwoningen (diverse prijsklassen) en appartementen zonder lift. Voor verkoop van deze woningen lijken de mogelijkheden beperkt vanwege minder vraag naar deze woningen als koopwoning. x Tekorten zijn er bij luxere grondgebonden nultredenhuurwoningen vanaf €500. x Tekorten doen zich voornamelijk voor bij tweekappers en vrijstaande woningen. Daarnaast zijn duurdere grondgebonden nultredenwoningen gewenst. Al deze woningen in categorie 3 en 4. x In de huursector is er een toenemende vraag naar appartementen met lift tussen €350 en €500, liefst nabij het Centrummilieu. x Toevoegingen zijn gewenst van tweekappers en vrijstaande woningen in categorieën 3 en 4. In dezelfde prijsklasse zijn toevoegingen gewenst van grondgebonden nultredenwoningen, liefst nabij het Centrummilieu. x In beperkte mate zijn toevoegingen gewenst van rijwoningen (categorie 1). Verkoop van huurwoningen zou in dit tekort kunnen voorzien. x De tekorten liggen op grond van de woonwensen vooral in de koopsector: toevoeging is gewenst van rijwoningen (categorie 1 en 2), tweekappers (categorie 3) en grondgebonden nultredenwoningen (alle categorieën).

Bijlage 1: Onderzoeksaanpak en responsverantwoording Onderzoeksaanpak De woonwensen (in brede zin) van mensen met verschillende leefstijlen zijn het vertrekpunt in de wijze waarop het onderzoek is uitgevoerd. Deze nuance wordt gevonden in enerzijds de uitsplitsing naar meerdere leefstijlen, zodat recht gedaan wordt aan de differentiatie in woonwensen. Anderzijds is ervoor gekozen naast de traditionele aspecten waar woonwensen betrekking op hebben, zoals woningtype en prijsklasse, ook belevingsaspecten als architectuur en kwaliteit van Woonmilieus in beeld te brengen. Daarom is gewerkt met een speciaal ontwikkelde vragenlijst, waarin respondenten konden reageren op woonbeelden. Deelnemende gemeenten en corporaties De gemeenten Alkmaar, Bergen, Castricum, Graft-de Rijp, Heerhugowaard, Heiloo, Langedijk en Schermer in de regio Noord-Kennemerland en de Sociale Verhuurders Noord-Kennemerland (SVNK) voeren samen het onderzoek uit. Daarnaast hebben Alkmaar, Bergen, Castricum, Heiloo en Langedijk gekozen om het onderzoek uit te werken naar de eigen gemeente. Voor de overige regiogemeenten, Graft-De Rijp, Heerhugowaard en Schermer, kunnen de uitkomsten niet uitgesplitst worden naar gemeentelijk niveau. In deze gemeenten is voor het regionale beeld wel geënquêteerd. Schriftelijke enquête en internetenquête De basis voor het onderzoek is een grote regionale woonenquête. Er is gekozen voor een mixed mode benadering, hetgeen een combinatie van internet- en schriftelijke enquêtes inhoudt. Respondenten konden een schriftelijke vragenlijst invullen en terugsturen, of er voor kiezen de vragenlijst online in te vullen. De vragenlijsten zijn verzonden met een begeleidende brief van de samenwerkende gemeenten en woningcorporaties. In de brief werd het doel van het onderzoek uitgelegd, en werd inwoners van NoordKennemerland verzocht aan het onderzoek deel te nemen. Op de vragenlijst stonden ook de benodigde gegevens om de vragenlijst via internet in te vullen. Voor het terugsturen van de vragenlijst was een portvrije antwoordenvelop bijgevoegd. Naast de uitnodigingsbrieven, is het onderzoek onder de aandacht van de inwoners van Noord-Kennemerland gebracht door het plaatsen van persberichten in de lokale huis-aan-huisbladen en op de gemeentelijke websites. Steekproeftrekking en verzending Het onderzoek is uitgevoerd onder zelfstandig wonende huishoudens en onder thuiswonende jongeren. De steekproeven om de gewenste respons op het niveau van alle deelgebieden te realiseren, zijn door de gemeenten getrokken uit de bestanden van de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA). De adressen zijn, waar het gemeentelijke beleid dit toestond, met een geheimhoudingsverklaring aangeleverd aan Companen. De verzending van de brieven en de vragenlijsten is door Companen verzorgd. In de gemeente Alkmaar was dit niet mogelijk, omdat in deze gemeente geen gegevens uit de GBA aan

-1-

externe partijen mogen worden geleverd. De verzending in Alkmaar is daarom door de gemeente zelf verzorgd. Innemen en digitaliseren van de vragenlijsten De resultaten van de respondenten die de online vragenlijst hebben ingevuld, zijn direct in een database opgeslagen. De schriftelijke vragenlijsten zijn gescand door een gespecialiseerd bureau, en zo tot een analyseerbaar bestand verwerkt. Beide bestanden zijn vervolgens gekoppeld tot één analysebestand. Weging Omdat gewerkt is met een disproportionele steekproef op het niveau van de verschillende deelgebieden, zijn de enquêteresultaten voor analyse gewogen. Deze procedure zorgt ervoor dat de verschillende deelgebieden, met verschillende aantallen huishoudens, weer het juiste gewicht krijgen in de totaaluitkomsten, zodat kleinere gebieden niet onevenredig zwaar doortellen. In de weging is tevens gecorrigeerd voor een lichte selectiviteit in de uitkomsten naar huur / koopverhouding en leeftijdsverdeling. Koppeling met Woonmilieus Om een analyse op het niveau van verschillende Woonmilieus binnen de regio mogelijk te maken, is in drie woonmilieu-ateliers met lokale professionals het gehele bebouwde gebied binnen de regio ingedeeld in negen Woonmilieus. Dit heeft geleid tot een zeer gedetailleerde woonmilieu-indeling. Deze woonmilieu-indeling is vervolgens gedigitaliseerd in een GIS-systeem (Geografisch Informatie Systeem). Hiermee was het mogelijk de enquêteresultaten te koppelen aan kaartbeelden, en de beschikbare informatie te analyseren op het niveau van de voorkomende Woonmilieus.

Responsverantwoording De vragenlijst is verspreid onder bijna 38.000 huishoudens en thuiswonende jongeren in de regio. In totaal zijn 8.600 geslaagde enquêtes afgenomen. De overall respons bedraagt hiermee 23%. Op voorhand was gerekend met een respons van rond de 30%. Er kan dan ook geconcludeerd worden dat de respons is tegengevallen. Bovendien is, om deze respons te behalen, een rappelactie ingelast, die op voorhand niet voorzien was. Na afloop van de beoogde veldwerkperiode hebben alle huishoudens en thuiswonende jongeren die voor het onderzoek waren aangeschreven, maar nog niet hadden meegewerkt, een herinneringsbrief ontvangen met het verzoek alsnog deel te nemen. In deze brief waren opnieuw de inloggegevens voor de internetenquête opgenomen. Statistische betrouwbaarheid van de uitkomsten Met dit aantal enquêtes kunnen op De eisen die in deze editie van het onderzoek regionaal niveau en voor de gemeenten zijn gesteld aan betrouwbaarheid en nauwdie op gemeentelijk niveau uitkomsten keurigheid, waren veel strenger dan in 2003. wilden statistisch betrouwbare uitspraOndanks dat niet op alle onderdelen de beoogde respons is gehaald, geven de ken gedaan worden, waarbij het vertrekuitkomsten van de editie 2008 een nauwkeuriger punt voor het onderzoek een 5% nauwbeeld van de woonwensen en de woonbeleving keurigheidsmarges bij een betrouwvan de inwoners van Noord-Kennemerland.

-2-

baarheid van 95% was. Dit is voor elke combinatie van groepen en deelgebieden mogelijk gebleken. In zijn algemeenheid kan worden gesteld dat de uitkomsten op regioniveau en op gemeenteniveau zeer nauwkeurig zijn. Op dit niveau blijven de uitkomsten ruim binnen de gestelde nauwkeurigheidsmarges. Op het niveau van de kernen en de wijken, uitgesplitst naar zelfstandige huishoudens en thuiswonende jongeren, komen soms iets ruimere nauwkeurigheidsmarges voor dan de beoogde 5%. Het gaat dan hooguit om enkele procenten. Mogelijke verklaringen lage respons We zijn aan de hand van de enquête-uitkomsten en de spreiding van de resultaten over gebieden en groepen nagegaan of er een verklaring is voor de lage respons. Hierbij hebben we in het bijzonder ook gekeken naar antwoorden op de slotvraag (‘overige opmerkingen’). Juist deze vraag bood de respondenten de mogelijkheid eventuele onvrede naar voren te brengen (Bijvoorbeeld ‘de vragenlijst is te lang’ of ‘te ingewikkeld’). Uit deze analyses bleek niet een bepaalde selectiviteit in respons of bepaalde veelvoorkomende opmerkingen. Wel merken we de laatste maanden bij meerdere onderzoeken een tegenvallende respons. En dat horen we ook van andere onderzoeksbureaus. Gerealiseerde respons per deelgebied In de onderstaande tabel is het resultaat van de reguliere veldwerkperiode en van de rappelactie af te lezen.

-3-

Tabel B.15: Responsverloop naar deelgebied Zelfstandig wonende huishoudens

Inwonende jongeren

Aantal enquêtes na 1

Totaal

Aantal

e

ronde

Aantal

Aantal

enquêtes

enquêtes na

na 1

rappelronde

ronde

e

Aantal

enquêtes

enquêtes na

na 1

rappelronde

ronde

e

Aantal enquêtes na rappelronde

Alkmaar Zuid

0

2

215

70

101

70

316

West

236

295

71

96

307

391

Oud-Overdie

175

211

18

30

193

241

Nieuw-Overdie

146

207

30

35

176

242

Oudorperpolder

194

240

27

34

221

274

Overig Oudorp

249

306

86

111

335

417

Huiswaard

218

299

73

101

291

400

Het Rak

181

241

54

74

235

315

De Mare

150

184

13

23

163

207

De Horn

171

228

63

84

234

312

Daalmeer/Koedijk

174

252

84

100

258

352

Centrum

199

255

26

31

225

286

2.093

2.933

615

820

2.708

3.753

Bergen / Bergen a Zee

225

285

52

73

277

358

Egmond aan den Hoef

181

223

30

37

211

260

Egmond aan Zee

209

252

29

37

238

289

Egmond-Binnen

137

185

21

26

158

211

Groet

151

182

11

15

162

197

Schoorl

214

267

29

40

243

307

1.117

1.394

172

228

1.289

1.622

Castricum

315

411

64

64

379

475

Akersloot

215

280

50

50

265

330

Limmen

235

293

66

70

301

363

5

10

2

4

7

14

Bakkum

191

238

28

31

219

269

Totaal Castricum

961

1.232

210

219

1.171

1.451

Totaal Alkmaar Bergen

Totaal Bergen Castricum

De Woude

Graft-De Rijp

9

8

2

3

11

11

36

44

20

25

56

69

226

341

51

51

277

392

Oudkarspel

186

224

9

14

195

238

Noord-Scharwoude

225

269

18

22

243

291

Zuid-Scharwoude

198

244

18

18

216

262

Broek op Langedijk

198

246

11

20

209

266

Sint Pancras

219

251

9

16

228

267

1.026

1.234

65

90

1.091

1.324

11

11

1

2

12

13

5.479

7.197

1.136

1.438

6.615

8.635

Heerhugowaard Heiloo Langedijk

Totaal Langedijk Schermer Noord-Kennemerland

2

Bij de verzending door het WNK is per abuis de zending aan Alkmaar-Zuid blijven liggen. Dit is door de rappelactie achteraf niet bezwaarlijk gebleken.

-4-

Bijlage 2: Vragenlijst

-5-

-6-

Bijlage 3: Potentiële tekorten en overschotten in de regio Noord-Kennemerland: 2000 – 2003 – 2008 Tabel B1: Potentiële tekorten en overschotten in de regio Noord-Kennemerland 2008-2013 (over

Huur

2^1-kap / vrijstaand tot 350 euro

-30

915

150

Regio

-615

Rest van de regio

-10

0

-5

-315

-1.190

265

-30

205

-45

-250

95

135

45

515

1855 110

40

25

25

0

0

20

2^1-kap / vrijstaand 350 - 500 euro

5

20

-20

35

5

15

60

2^1-kap / vrijstaand vanaf 500 euro

-140

-35

-15

-70

-35

-255

-550

Appartement zonder lift tot 350 euro

330

75

35

65

-55

235

685

Appartement zonder lift 350 - 500 euro

260

90

0

0

-20

405

735

Appartement zonder lift vanaf 500 euro

110

20

40

30

-5

230

425 -725

Appartement met lift tot 350 euro

-500

-35

50

0

0

-240

Appartement met lift 350 - 500 euro

75

25

0

-70

-10

25

45

Appartement met lift vanaf 500 euro

325

-30

-55

-35

-10

50

245 365

Grondgebonden / nultreden woning tot 350 euro

80

35

100

-5

-10

165

Grondgebonden / nultreden woning 350 - 500 euro

45

45

-5

75

-20

-25

115

Grondgebonden / nultreden woning vanaf 500 euro

-250

-195

-55

-20

10

-285

-795

Subtotaal huur

-165

145

450

110

95

495

1.130

Rijwoning tot 160.000

-550

-100

-15

-105

-125

-200

-1.095 -1.900

Rijwoning 160 - 210.000

-1.120

10

-115

-65

-295

-315

Rijwoning 210 - 310.000

660

-45

20

-10

60

125

810

Rijwoning vanaf 310.000

1.290

230

230

160

15

525

2.450 -200

2^1-kap woning tot 160.000

Koop

-15

Langendijk

Rijwoning vanaf 500 euro

-845

Heiloo

Rijwoning 350 - 500 euro

Castricum

Rijwoning tot 350 euro

Bergen

- = potentieel tekort + = potentieel overschot

Alkmaar

vijfjaarsperiode)

-60

-35

-15

-20

-15

-55

2^1-kap woning 160 - 210.000

-425

-30

-40

-50

-105

-260

-910

2^1-kap woning 210 - 310.000

-1.040

-175

-125

-145

-165

-715

-2.365

2^1-kap woning vanaf 310.000

-250

-180

5

-95

135

-345

-730

Vrijstaande woning tot 160.000

0

-15

-25

0

5

-125

-160

Vrijstaande woning 160 - 210.000

-70

0

0

-35

20

55

-30

Vrijstaande woning 210 - 310.000

-500

-60

-205

-70

-105

-415

-1.355

Vrijstaande woning vanaf 310.000

-520

0

-300

-125

-60

-575

-1.580

0

-15

-10

10

-40

15

-40

Appartement zonder lift 160 - 210.000

35

-5

15

75

15

205

340


240

25

50

20

-15

225

545

Appartement zonder lift vanaf 310.000

135

45

50

5

-5

80

310

15

-10

-20

0

-15

5

-25

Appartement met lift 160 - 210.000

-300

30

-70

-50

-35

-120

-545


-100

-5

-40

20

-20

25

-120

Appartement zonder lift tot 160.000

Appartement met lift tot 160.000

Appartement met lift vanaf 310.000

-20

-30

-20

25

-15

-20

-80

Grondgebonden / nultreden woning tot 160.000

-65

-65

-25

-5

-15

-45

-220

Grondgebonden / nultreden woning 160 - 210.000

-45

-20

-15

20

-40

-40

-140


-315

0

-135

-35

-55

-115

-655

Grondgebonden / nultreden woning vanaf 310.000 Subtotaal koop

-7-

-110

20

-40

-65

-25

-135

-355

-3.115

-430

-845

-540

-900

-2.220

-8.050

Vergelijking tussen 2000, 2003 en 2008 Tabel B 2:

Potentiële tekorten en overschotten in de regio Noord-Kennemerland per vijf jaar voor 2000-2005,

Huur

-1.080

-300

-175

Eengezinswoning 350 - 500 euro

-190

-275

-375

Eengezinswoning vanaf 500 euro

1.305

850

1.000


685

-1.475

-325

Appartement zonder lift 350 - 500 euro

735

75

475

Appartement zonder lift vanaf 500 euro

425

-375

75

-725

-550

-400

Appartement met lift tot 350 euro Appartement met lift 350 - 500 euro

45

-825

-425

Appartement met lift vanaf 500 euro

245

-1.125

-350

Grondgebonden / nultreden woning tot 350 euro

365

-150

-350

Grondgebonden / nultreden woning 350 - 500 euro

115

-375

-500

Grondgebonden / nultreden woning vanaf 500 euro

-795

-250

-475

1.130

-4.775

-1.825

Eengezinswoning tot 160.000

-1.455

-800

-1.575

Eengezinswoning 160 - 210.000

-2.840

-25

-425

Eengezinswoning 210 - 310.000

-2.910

225

-650

Eengezinswoning vanaf 310.000

140

-1.900

-1.675

Subtotaal huur

Koop

2000

Eengezinswoning tot 350 euro

2003

- = potentieel tekort + = potentieel overschot

2008

2003-2008 en 2008-2013 (over vijfjaarsperiode)

Appartement zonder lift tot 160.000

-40

150

-225


340

-175

-25


545

-75

25

Appartement zonder lift vanaf 310.000

310

-225

125

Appartement met lift tot 160.000

-25

-75

-150


-545

75

-275


-120

-400

-250

Appartement met lift vanaf 310.000

-80

-350

-375

Grondgebonden / nultreden woning tot 160.000

-220

0

-150


-140

-25

-25


-655

-100

-300

-355

-175

-100

-300

-175

Grondgebonden / nultreden woning vanaf 310.000 Subtotaal koop

-8.050

-8-

Bijlage 4: Indeling gemeenten / wijken / kernen Het onderzoek moet, in gemeenten die daar voor hebben gekozen, betrouwbare uitkomsten geven op kern en/of wijkniveau. De volgende gebiedsindeling is gehanteerd: Alkmaar Zuid West Oud-Overdie Nieuw-Overdie Oudorperpolder Overig Oudorp Huiswaard Het Rak De Mare De Horn Daalmeer/Koedijk Centrum Bergen Bergen / Bergen aan Zee Egmond aan den Hoef Egmond aan Zee Egmond-Binnen Groet Schoorl

Castricum Castricum Akersloot Limmen De Woude Bakkum Heiloo Langedijk Oudkarspel Noord-Scharwoude Zuid-Scharwoude Broek op Langedijk Sint Pancras

-9-

Bijlage 5: Begrippenlijst Wat verstaan we onder leefstijlen? Het gedrag en beleving van mensen verschillen onderling. Zeker in een individualiserende samenleving wordt deze differentiatie steeds groter. Dit laat onverlet dat er ook veel overeenkomsten zijn tussen mensen. We kunnen dan ook een afgebakend aantal groepen benoemen met in grote lijnen gelijke woonwensen; de leefstijlen of ook wel woonstijlen genoemd. De belangrijkste factoren die de woonvraag bepalen, zijn traditionele kenmerken als levensfase en inkomenssituatie. De indeling in leefstijlen is dan ook op deze kenmerken gebaseerd. De gekozen leefstijlbenadering kent daarmee een pragmatische insteek. We richten ons op de meest bepalende huishoudenskenmerken die meetbaar zijn. De toevoeging ‘gebonden’ of ‘mobiel’ wijst Voor Noord-Kennemerland hebben we niet zozeer op de (auto-)mobiliteit van onderscheid gemaakt naar zeven leefstijlen. groepen, maar veel meer op de actieradius Starters benoemen we afzonderlijk. Op de van hun activiteiten: familie, kennissen, werk, uitgaan. Spreiden deze activiteiten zich over woningmarkt hebben zij immers een heel een grote regio uit (de mobielen) of coneigen positie. Nadat zij gestart zijn, passen zij centreren ze zich voornamelijk op de eigen in één van de zeven leefstijlen. woonplek (de gebondenen).

< 1x modaal

1x -1,5x modaal

>1,5x modaal

1- en 2 phh < 35 jr 1- en 2 phh 35-55 jr Gezinnen +kinderen 1- en 2 phh 55-75 jr 1- en 2 phh vanaf 75 jaar Starters: Meestal jongeren die vanuit een onzelfstandige woonsituatie (meestal inwonend bij ouders, familie of op kamers) de woningmarkt betreden. < 1x 1x -1,5x >1,5x modaal modaal modaal

Gebonden Kleine Huishoudens: Eén- en tweepersoonshuishoudens tot 55 jaar, met een inkomen lager dan modaal (€1.650 netto per maand). Veel Starters op de woningmarkt behoren nadat zij een zelfstandig huishouden zijn gaan vormen tot de Gebonden Kleine Huishoudens. Onder deze ‘Starters’ zijn wel de nodige huishoudens met een groeiend inkomensperspectief.

1- en 2 phh < 35 jr 1- en 2 phh 35-55 jr Gezinnen +kinderen 1- en 2 phh 55-75 jr 1- en 2 phh >75 jr < 1x 1x -1,5x >1,5x modaal modaal modaal

Mobiele Kleine Huishoudens: Eén- en tweepersoonshuishoudens tussen 35 en 55 jaar met inkomen tussen modaal en 1,5x modaal (€2.500 netto per maand) en eénen tweepersoonshuishoudens tot 35 jaar met inkomen vanaf modaal. Dit zijn huishoudens zonder kinderen met een behoorlijk inkomen, in de leeftijd tot 55 jaar.


Gebonden Gezinnen: Gezinnen met kind(eren) met een inkomen lager dan anderhalf keer modaal. Het betreft huishoudens met een inkomen tot ongeveer modaal.

- 10 -



Mobiele Gezinnen: Gezinnen met kind(eren), en één- en tweepersoonshuishoudens tussen de 35 en 55 jaar. Het inkomen ligt hoger dan anderhalf keer modaal. Dit is een groep met mogelijkheden op de woningmarkt.


Gebonden Senioren: Eén- en tweepersoonshuishoudens (zonder thuiswonende kinderen) tussen 55 en 75 jaar met een inkomen beneden modaal en van 75 jaar of ouder met een inkomen tot anderhalf keer modaal.


Mobiele Senioren: Eén- en tweepersoonshuishoudens (zonder thuiswonende kinderen) tussen de 55 en 75 jaar, met een inkomen hoger dan modaal. Net als de Mobiele Gezinnen hebben zij op basis van hun inkomen en eventueel vermogen de nodige mogelijkheden op de woningmarkt.


Bemiddelde Senioren: Eén- en tweepersoonshuishoudens van 75 jaar en ouder, met een inkomen hoger dan anderhalf keer modaal. De vraag van deze groep is doorgaans sterk op comfort gericht.


Woonmilieus Een samenspel van woning, uitstraling, woonomgeving, voorzieningen, bevolkingssamenstelling en beleving bepalen het karakter van buurten en wijken. Dit samenspel bepaalt doorgaans de waardering van een gebied. Het totaal van deze aspecten (hard en zacht) duiden we aan als ‘woonmilieu’. In Noord-Kennemerland onderscheiden we de volgende negen Woonmilieus. Historisch Stadscentrum: De historisch binnenstad met een lange bestaansgeschiedenis. Het is door de ligging binnen de stad heel karakteristiek wonen, met alle voorzieningen op korte afstand. Het woonmilieu kent een combinatie van wonen, winkels en werkgelegenheid. Op straat is er doorgaans veel levendigheid. De bebouwing kent een grote variëteit. De bebouwingsdichtheid is gemiddeld hoog te noemen. Authentiek Stedelijk wonen: Vaak direct grenzend aan de binnenstad zijn voor de oorlog wijken met herenhuizen ontstaan. Dit zijn wijken met karakteristieke herenhuizen in een planmatig stedenbouwkundige opzet. Veel aandacht voor de openbare ruimte. Voorzieningen zijn in de wijk zeer beperkt aanwezig. De bebouwingsdichtheid ligt iets bovengemiddeld. Dorpscentrum: Het historische dorpscentrum, waarin combinatie is van wonen met (voormalige) winkel en bedrijfsgebouwen. Vaak is dit de eerste bebouwing rond de kerk, of de historische bebouwingslinten. Het straatbeeld is levendig maar niet druk, Het basisvoorzieningenaanbod is soms nog wel aanwezig, soms niet meer. De variëteit aan bouwvormen is groot, de bebouwingsdichtheid gemiddeld. Authentiek Dorps Wonen: De dorpse woongebieden die vaak niet planmatig organisch vastgegroeid zijn aan het dorpshart. In het ene geval betreft dit een ‘verlenging’ van de lintbebouwing, andere keren verdichtingen rond het dorpshart. Hierbij horen ook de ‘goudkusten’ aan de dorpsranden. Het straatbeeld is doorgaans rustig, en voorzieningen zijn beperkt aanwezig. De bebouwingsdichtheid is laag te noemen. Vooroorlogse Uitleg: Woongebieden die doorgaans voor de oorlog zijn gebouwd. Het betreft doorgaans woonwijken met eenvoudige woningen in hoge dichtheden gerealiseerd. Het zijn vrijwel alleen eengezins-

- 11 -

woningen, een enkel kleinschalig appartement. In de wijken is van oorsprong ruimte voor kleinschalige (in het verleden ambachtelijke) bedrijvigheid. De wijken kennen doorgaans beperkt voorzieningen. De openbare ruimte is beperkt, evenals openbaar groen. Aan de randen van de wijken zijn vaak openbare groenvoorzieningen. Planmatig Compact: Planmatige woonwijken met eenvoudige woningen, rijwoningen of lage flatwoningen (maximaal 4 woonlagen). Veel hetzelfde type woningen, doorgaans kleine maar goedkope woningen. Veel huurwoningen De bebouwing kent doorgaans hoge dichtheden. De openbare ruimte is vaak stenig en krap bemeten. Winkels zijn / waren in de wijk aanwezig in winkelstrips. Planmatig Groen: Wijken waarin het accent sterk op de woonfunctie ligt. Er zijn weinig bedrijven en winkels zijn (voor zover aanwezig) geconcentreerd in wijkwinkelcentra. De wijken kennen veel openbare ruimte, met een afwisseling van openbaar groen en tuinen. Veel hetzelfde type woningen, zowel huur als koop. Modern Milieu: Wijken met vooral woningen en nauwelijks bedrijvigheid of winkelvoorzieningen. Er is veel afwisseling in bouwvormen en woningcategorieën: diverse soorten grondgebonden woningen, appartementengebouwen). Ook de nodige afwisseling in architectuur. De openbare ruimte is doorgaans niet heel ruim. Wel bovengemiddeld aandacht voor water in de wijk, en veel privéruimte (tuinen). Hoogbouw Milieu: Vooral hoogbouw vanaf 4 woonlagen, veel openbare ruimte en openbaar groen, vooral woningen en weinig bedrijvigheid. Veel hetzelfde type woningen (flatwoningen). Het zijn vaak ruime woningen met een gunstige prijsstelling. Regionale prijscategorieën Inkomen in relatie tot woningprijs per 1 juli 2007 Inkomen Mogelijkheden koop Categorie 1 Tot € 37.450 Tot € 158.850 Categorie 2 €37.450 - 48.000 €158.850 - 206.000 Categorie 3 €48 - 62.000 €206 - 310.000 Categorie 4 Vanaf € 62.000 Vanaf € 310.000

Mogelijkheden in de huur Kernvoorraad (tot € 491) Huursubsidiegrens (€ 491 tot 621) Vrije sector huur (>€ 621) Vrije sector huur (>€ 621)

Overige begrippen: Collectief particulier

Particulieren verwerven in groepsverband een bouwkavel met woonbestemming.

opdrachtgeverschap

Hiervoor organiseren zij zich meestal in een vroeg stadium in een stichting of vereniging zonder winstoogmerk, die als opdrachtgever naar architect en aannemer van het project optreedt. Uiteindelijk worden de woningen dus in groepsverband gerealiseerd.

Eengezinswoning

Ook wel grondgebonden woning, de typen lopen uiteen van een tussenwoning en hoekwoning tot twee onder een kap, villa en landhuis.

Finisher

Huishoudens die door overlijden of vertrek naar een verzorgingshuis een zelfstandige woning in een gemeente binnen Noord-Kennemerland achterlaten.

Huishouden

Elke alleenstaande en tevens elke groep van twee of meer personen die in huiselijk

Inbreidingslocatie

verband samenleven. Bijdrage van de rijksoverheid in de huur voor mensen die in een huurwoning wonen en die in verhouding tot hun inkomen te veel huur betalen; uitbetaald door de belastingdienst. (Her-)ontwikkeling van lege plekken binnen bestaand gebouwd gebied.

Koopgarant

Een korting op de aankoopprijs van de woning, terugkoopgarantie en delen in winst en

Huurtoeslag

verlies met de verkopende partij. Meergezinswoning

Ook wel aangeduid als gestapelde woning. Een deel van een gebouw met meerdere woningen, zoals een flatwoning, appartement, galerijflat, etagewoning, boven- en benedenwoning, portiekwoning of maisonette.

Maatschappelijk

Vorm van woningbezit waarbij de woning weliswaar eigendom is van de bewoner, maar

Gebonden

er sprake is van een terugkoopplicht of –recht bij de vorige eigenaar (vaak een

Eigendom

woningstichting). Hierdoor blijft de woning duurzaam binnen de invloedsfeer van de corporatie.

Nultredenwoning

In nultredenwoningen zijn fysieke aanpassingen gepleegd om de woningen geschikt te maken voor levensloopbestendig wonen. De woningen zijn zonder traptreden bereikbaar vanaf de openbare weg (externe toegankelijkheid) en kennen geen traptreden of vergelijkbare hoogteverschillen binnenshuis (interne toegankelijkheid). Zij zijn geschikt voor rollator- of rolstoelmanoeuvres.

- 12 -

Particulier

Bij particulier opdrachtgeverschap is de burger zelf opdrachtgever van de bouw van

Opdrachtgeverschap zijn eigen huis, dat wil zeggen dat de toekomstige bewoner zelf bouwgrond verwerft en zelf bepaalt met welke partijen (aannemer, architect) en op welke wijze de woning wordt gerealiseerd. Dat kan individueel of met een groep toekomstige bewoners. Starter

Huishouden dat voor verhuizing niet zelfstandig woonde en daarna hoofdbewoner van een woning is.

Vertrekker

Huishoudens die uit Noord-Kennemerland vertrekken naar elders en daardoor een zelfstandige woning in de regio achterlaten

Vestiger

Vestigers zijn huishoudens die van buiten de regio in Noord-Kennemerland een zelfstandige woonruimte hebben betrokken. Het is praktisch niet goed mogelijk huishoudens die zich de komende jaren in de regio zullen vestigen te enquêteren. Dit zou immers een landelijke enquête vereisen. Daarom is het vraagprofiel voor deze groep gebaseerd op de huidige woonsituatie van huishoudens die zich in de afgelopen jaren in deze regio hebben gevestigd.

- 13 -

Samenwerkende gemeenten en corporaties in Noord-Kennemerland Bijlagenrapport Regionaal woonwensenen woonbelevingsonderzoek 16 juni 2008


Projectnr. 5135.70

Telefoon Telefax

(026) 3512532 (026) 4458702

E-mail Internet


Samenwerkende gemeenten en corporaties in Noord-Kennemerland Bijlagenrapport Regionaal woonwensenen woonbelevingsonderzoek 16 juni 2008

Inhoud 1.

Introductie woonmilieus en leefstijlen 1.1 Woonmilieus 1.2 Leefstijlen

1 1 3

2.

Regionaal beeld 2.1 Terugblik 2.2 Prognose 2.3 Woonmilieus in de regio 2.4 Leefstijlen in de regio 2.5 Tevredenheid woning en woonomgeving 2.6 Verhuisgeneigdheid 2.7 Woonduur 2.8 Verhuisredenen 2.9 Belangrijkste voorzieningen in de woonomgeving 2.10 Kwaliteitseisen gewenste woning 2.11 Huidige versus gewenste woning 2.12 Voorkeur woningen 2.13 Dynamiek en potentiële fricties op de woningmarkt 2.14 Huurtoeslag en kopen huidige huurwoning 2.15 Nieuwbouw / maatschappelijk gebonden eigendom / kavels 2.16 Alternatief voor gewenste woning 2.17 Wonen en zorg 2.18 Deelname aan de samenleving

5 5 6 6 8 9 10 12 13 15 16 20 29 32 34 34 36 37 38

3.

Uitkomsten naar woonmilieu 3.1 Leefstijlen naar woonmilieus 3.2 Tevredenheid woning en woonomgeving 3.3 Verhuisgeneigdheid 3.4 Woonduur 3.5 Verhuisredenen 3.6 Belangrijkste voorzieningen in de woonomgeving 3.7 Kwaliteitseisen gewenste woning 3.8 Huidige versus gewenste woning 3.9 Voorkeur woningen 3.10 Dynamiek en potentiële fricties op de woningmarkt 3.11 Huurtoeslag en kopen huidige huurwoning 3.12 Nieuwbouw / maatschappelijk gebonden eigendom / kavels 3.13 Alternatief voor gewenste woning 3.14 Wonen en zorg 3.15 Deelname aan de samenleving

41 41 41 43 44 45 46 47 51 60 64 82 83 86 87 89

4.

Uitkomsten op gemeenteniveau 4.1 Vergelijking binnen de regio 4.2 Gemeente Alkmaar 4.3 Gemeente Bergen 4.4 Gemeente Castricum 4.5 Gemeente Heiloo 4.6 Gemeente Langedijk

91 91 103 116 130 143 153

1. Introductie woonmilieus en leefstijlen 1.1

Woonmilieus

De definitie van woonmilieus past nauw. In het WoON van het Rijk zijn 5 woonmilieus onderscheiden. In Noord-Kennemerland komen al deze woonmilieus voor, maar is er binnen sommige gemeenten en wijken geen onderscheid naar een lager geografisch niveau. Deze typering is voor de herkenbaarheid en de praktische beleidsuitwerking te grofmazig. Daarom hebben in de onderzoeksaanpak gekozen voor een verdere verfijning van woonmilieus die aansluit bij de praktijk van Noord-Kennemerland. Huidige woonmilieus in kaart gebracht In een drietal ateliers (één in Alkmaar, één in Heiloo / Bergen / Castricum en één in Heerhugowaard / Langedijk / Schermer / Graft-De Rijp) hebben we samen met medewerkers van de gemeenten en corporaties de woonmilieus in de regio nader geduid. We waren daarbij op voorhand niet gebonden aan voorgedefinieerde wijkgrenzen. Voordeel van deze werkwijze is dat we kunnen komen tot een indeling die aansluit bij de dagelijkse ervaringen. Historisch stadscentrum De historisch binnenstad met een lange bestaansgeschiedenis. Het is door de ligging binnen de stad heel karakteristiek wonen, met alle voorzieningen op korte afstand. Het woonmilieu kent een combinatie van wonen, winkels en werkgelegenheid. Op straat is er doorgaans veel levendigheid. De bebouwing kent een grote variëteit. De bebouwingsdichtheid is gemiddeld hoog te noemen. Authentiek stedelijk wonen Vaak direct grenzend aan de binnenstad zijn voor de oorlog wijken met herenhuizen ontstaan. Dit zijn wijken met karakteristieke herenhuizen in een planmatig stedenbouwkundige opzet. Veel aandacht voor de openbare ruimte. Voorzieningen zijn in de wijk zeer beperkt aanwezig. De bebouwingsdichtheid ligt iets bovengemiddeld. Vooroorlogse uitleg Woongebieden die doorgaans voor de oorlog zijn gebouwd. Het betreft doorgaans woonwijken met eenvoudige woningen in hoge dichtheden gerealiseerd. Het zijn vrijwel alleen eengezinswoningen, een enkel kleinschalig appartement. In de wijken is van oorsprong ruimte voor kleinschalige (in het verleden ambachtelijke) bedrijvigheid. De wijken kennen doorgaans beperkt voorzieningen. De openbare ruimte is beperkt, evenals openbaar groen. Aan de randen van de wijken zijn vaak openbare groenvoorzieningen.

-1-

Dorpscentrum Het historische dorpscentrum, waarin combinatie is van wonen met (voormalige) winkel en bedrijfsgebouwen. Vaak is dit de eerste bebouwing rond de kerk, of de historische bebouwingslinten. Het straatbeeld is levendig maar niet druk, Het basisvoorzieningenaanbod is soms nog wel aanwezig, soms niet meer. De variëteit aan bouwvormen is groot, de bebouwingsdichtheid gemiddeld. Authentiek dorps wonen De dorpse woongebieden die vaak niet planmatig organisch vastgegroeid zijn aan het dorpshart. In het ene geval betreft dit een ‘verlenging’ van de lintbebouwing, andere keren verdichtingen rond het dorpshart. Hierbij horen ook de ‘goudkusten’ aan de dorpsranden. Het straatbeeld is doorgaans rustig, en voorzieningen zijn beperkt aanwezig. De bebouwingsdichtheid is laag te noemen. Planmatig compact Planmatige woonwijken met eenvoudige woningen, rijenwoningen of lage flatwoningen (maximaal 4 woonlagen). Veel hetzelfde type woningen, doorgaans kleine maar goedkope woningen. Veel huurwoningen De bebouwing kent doorgaans hoge dichtheden. De openbare ruimte is vaak stenig en krap bemeten. Winkels zijn / waren in de wijk aanwezig in winkelstrips. Planmatig groene Wijken waarin het accent sterk op de woonfunctie ligt. Er zijn weinig bedrijven en winkels zijn (voor zover aanwezig) geconcentreerd in wijkwinkelcentra. De wijken kennen veel openbare ruimte, met een afwisseling van openbaar groen en tuinen. Veel hetzelfde type woningen, zowel huur als koop. Modern milieu Wijken met vooral woningen en nauwelijks bedrijvigheid of winkelvoorzieningen. Er is veel afwisseling in bouwvormen en woningcategorieën: diverse soorten grondgebonden woningen, appartementengebouwen). Ook nodige afwisseling in architectuur. De openbare ruimte is doorgaans niet heel ruim. Wel bovengemiddeld aandacht voor water in de wijk, en veel privéruimte (tuinen). Hoogbouwmilieu Vooral hoogbouw vanaf 4 woonlagen, veel openbare ruimte en openbaar groen, vooral woningen en weinig bedrijvigheid. Veel hetzelfde type woningen (flatwoningen). Het zijn vaak ruime woningen met een gunstige prijsstelling.

-2-

1.2

Leefstijlen

Oud alleen samen

Hoewel de woonwensen van mensen individueel verschillen, kunnen we op basis van onderzoeken en ervaringen een afgebakend aantal groepen/leefstijlen herleiden met in grote lijnen gelijke woonwensen. De scheidslijn tussen deze leefstijlen wordt aan de ene kant bepaald door de variabelen gezinssamenstelling, leeftijd, inkomen en woonplek en aan de andere kant de geografische oriëntatie van mensen. Op grond van deze ingang kunnen wij de verschillende groepen op de woningmarkt labelen. De volgende afbeelding is hiervan een voorbeeld.

Bemiddelde senioren

Gebonden senioren

Gebonden gezinnen gezin

Mobiele gezinnen

samen

Generatie

Mobiele senioren

Jong Alleen

Mobiele kleine huishoudens starters

Laag

Hoog Economische positie

Wat verstaan we onder leefstijlen? Het gedrag en beleving van mensen verschillen onderling. Zeker in een individualiserende samenleving wordt deze differentiatie steeds groter. Dit laat onverlet dat er ook veel overeenkomsten zijn tussen mensen. Deze verschillen lopen steeds minder langs traditionele lijnen van huishoudensfase of inkomen. Door introductie van leefstijlen benoemen we de nieuwe groepen die naar gedrag en beleving een grote mate van overeenstemming hebben. De interne samenhang binnen deze leefstijlen vertalen zich ondermeer naar bepaalde woonvoorkeuren en bewonersgedrag. Aandacht voor de relatie van leefstijlen met wijkopbouw draagt bij aan homogene en leefbare wijken.

Deze leefstijlen kunnen we naar de toekomst doorvertalen op grond van demografische en economische prognoses. Zo krijgen we zicht op potentieel groeiende groepen in de samenleving, en potentieel krimpende groepen. Daar moeten we uiteraard wel de veranderende waardepatronen van mensen mengen. Immers, deze meer subjectieve elementen bepalen mede (zelfs in grote mate) de ontwikkeling van leefstijlen. Ook speelt bij het bepalen van de leefstijl van mensen het woonmilieu waarin men zich thuis voelt een belangrijke rol. Immers, een oudere op het platteland staat heel anders in het leven en heeft hele andere wensen en behoeften op het gebied van woning en woonomgeving dan een ‘stadsoudere’. Hetzelfde geldt voor andere groepen op de woningmarkt. Deze koppeling met leefstijlen brengen we in beeld op basis van de enquêtegegevens en de indeling in woonmilieus die we in het vervolg maken (stap 2). Een derde aspect dat hierbij van belang is, is uiteraard de lokale binding die men heeft met een bepaalde gemeente, kern of wijk.

-3-

-4-

2. Regionaal beeld 2.1

Terugblik

Figuur 2.1: Regio Noord-Kennemerland. Terugblik ontwikkeling (groei / krimp ten opzichte van vorig jaar) bevolking en woningvoorraad, 2002 - 2006 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 2002

-500

2003

2004

2005

2006

-1.000 -1.500 Bevolkingsgroei Binnenlandse migratie

Geboorteoverschot Woningvoorraad ontwikkeling

Buitenlandse migratie

Bron: CBS (bewerking Companen), 2008. Tabel 2.1:

Regio Noord-Kennemerland. Migratie in de regio (saldo negatief is mensen vertrokken naar, positief is mensen ingestroomd in), 2002 - 2006 2003

2004

2005

2006

Saldo

193

20

373

398

282

1.266

-100

-101

-86

-43

-18

-348

-28

94

120

-14

26

198

2

11

26

5

26

70

Heerhugowaard

-22

23

-141

-512

-228

-880

Heiloo

114

61

110

126

164

575

-181

-130

-410

44

-104

-781

N-Kennemerland Alkmaar

2002

Graft- de Rijp Bergen Castricum

Langedijk Schermer

22

22

8

-4

-148

-100

Amstelveen

-25

28

1

3

-22

-15

Amsterdam

63

-28

59

4

-140

-42

Beverwijk

-4

4

47

88

-5

130

Haarlem

52

51

56

34

-10

183

9

-27

102

-2

-7

75

Heemskerk

-165

-79

-8

-188

-162

-602

Purmerend

Haarlemmermeer

-53

99

19

38

48

151

Velsen

10

90

140

56

39

335

Zaanstad

75

154

139

207

117

692

Overig N-H

57

190

644

609

-86

1.414 2.321

Noord Holland

19

482

1.199

849

-228

Overig Nederland

-352

-210

48

-71

-285

-870

Totaal Nederland

-333

272

1.247

778

-513

1.451

319

28

-840

-614

-387


723 Bron: CBS (bewerking Companen), 2008.

-5-

2.2

Prognose

Figuur 2.2: Regio Noord-Kennemerland. Huishoudensprognose, 2008 - 2020 140.000

120.000

100.000

80.000

60.000

40.000

20.000

0 2008 Gebonden kleine huishoudens Gebonden senioren

2013 Mobiele kleine huishoudens Mobiele senioren

2020

Gebonden gezinnen Bemiddelde senioren

Mobiele gezinnen

Bron: Provinciale prognose (bewerking Companen 2008). Tabel 2.2: Regio Noord-Kennemerland. Huishoudensprognose, absoluut, 2008 - 2020 Gebonden kleine huishoudens

2008 12.490

11%

2013 11.500

9%

2020 10.800

8%


16.510

14%

17.900

15%

18.850

15%

Gebonden gezinnen

15.180

13%

14.700

12%

14.200

11%

Mobiele gezinnen

27.840

24%

28.850

23%

29.050

22%

Gebonden senioren

19.610

17%

20.550

17%

21.800

17%

Mobiele senioren

21.990

19%

26.500

21%

30.650

24%

2.750

2%

3.300

3%

3.850

3%

116.370 100% Totaal Bron: Provinciale prognose (bewerking Companen 2008).

123.300

100%

129.200

100%

Bemiddelde senioren

2.3

Woonmilieus in de regio

Huidige woonmilieus in de regio Tabel 2.3: Regio Noord-Kennemerland. Huidige woonmilieus, 2008 Aantal huishoudens

Percentage

Historisch stadscentrum

2.930

3%

Authentiek stedelijk

3.650

3%

Vooroorlogse uitleg

4.460

4%

Dorpscentrum

4.980

4%

12.920

11%

Planmatig compact

17.340

15%

Planmatig groen

43.170

37%

Modern milieu

18.560

16%

4.970

4%

Authentiek dorps wonen

Hoogbouw milieu Overig / Landelijk gebied Totaal Bron: Enquête Companen, 2008.

-6-

3.380

3%

116.360

100%

Gewenst woonmilieus in de regio Tabel 2.4: Regio Noord-Kennemerland. Gewenst woonmilieu verhuisgeneigde huishoudens en Starters, 2008 Huishoudens

Starters

Aantal

Percentage

Aantal

Percentage


8.430

28%

3.180

29%

Dorpscentrum

6.560

22%

1.950

18%

Modern milieu

3.810

13%

1.690

16%


3.730

13%

1.500

14%

Planmatig groen

2.810

10%

1.110

10%

Hoogbouw milieu

1.200

4%

550

5%

Vooroorlogse uitleg

1.110

4%

450

4%

Planmatig compact

880

3%

410

4%


690

2%

40

0%

Weet niet / geen mening

320

1%

20

0%

29.540

100%

10.900

100%

Total Bron: Enquête Companen, 2008.

Tabel 2.5: Regio Noord-Kennemerland. Gewenst versus huidig woonmilieu, 2008



Vooroorlogse uitleg

Dorpscentrum


Planmatig compact

Planmatig groen

Modern milieu

Hoogbouw milieu

Totaal

Huidig woonmilieu

Gewenst woonmilieu


55%

7%

2%

11%

13%

1%

6%

5%

0%

100%


10%

3%

5%

25%

22%

7%

14%

10%

3%

100%

Vooroorlogse uitleg

22%

5%

5%

22%

19%

7%

13%

5%

3%

100%

Dorpscentrum

13%

0%

2%

30%

34%

2%

10%

8%

2%

100%


7%

1%

4%

37%

39%

2%

5%

4%

2%

100%

Planmatig compact

6%

3%

4%

19%

32%

2%

10%

15%

8%

100%

Planmatig groen

16%

1%

2%

23%

24%

1%

7%

23%

2%

100%

Modern milieu

9%

3%

2%

22%

15%

4%

10%

31%

4%

100%

Hoogbouw milieu

26%

2%

11%

20%

31%

0%

9%

0%

0%

100%

Overig / Landelijk gebied

4%

2%

0%

12%

75%

2%

3%

1%

1%

100%

Totaal

13%

2%

4%

22%

29%

3%

10%

13%

4%

100%


= 5% lager dan totaal

-7-

= 5% hoger dan totaal

2.4

Leefstijlen in de regio

Tabel 2.6: Regio Noord-Kennemerland. Leefstijlen in de regio, 2008 Aantal

Percentage


12.490

11%


16.510

14%

Gebonden gezinnen

15.180

13%

Mobiele gezinnen

27.840

24%

Gebonden senioren

19.610

17%

Mobiele senioren

21.990

19%

Bemiddelde senioren Totaal Bron: Enquête Companen, 2008.

2.750

2%

116.370

100%

Tabel 2.7: Regio Noord-Kennemerland. Waar wonen de leefstijlen, 2008

Huidig woonmilieu

Starters



Gebonden gezinnen

Mobiele gezinnen

Gebonden senioren

Mobiele senioren

Bemiddelde senioren

Totaal

Leefstijlen


1%

3%

6%

1%

3%

2%

2%

2%

2%


2%

3%

3%

2%

5%

3%

2%

1%

3%

Vooroorlogse uitleg

3%

4%

6%

5%

4%

4%

4%

0%

4%

Dorpscentrum

5%

1%

2%

8%

3%

5%

3%

2%

4%


12%

5%

10%

9%

9%

11%

18%

19%

11%

Planmatig compact

10%

22%

20%

16%

10%

18%

12%

13%

15%

Planmatig groen

42%

39%

22%

38%

39%

42%

35%

53%

38%

Modern milieu

16%

16%

22%

13%

22%

8%

15%

5%

16%

Hoogbouw milieu

3%

5%

5%

4%

2%

5%

6%

3%

4%


6%

2%

4%

4%

3%

2%

3%

2%

3%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

Totaal Bron: Enquête Companen, 2008.


-8-


2.5

Tevredenheid woning en woonomgeving

Figuur 2.3: Regio Noord-Kennemerland. Tevredenheid woning, 2008 Grootte van de woning Onderhoudsstaat binnenkant Prijs-kwaliteitverhouding Onderhoudsstaat buitenkant Buitenruimte Stook- en energiekosten Geluidsisolatie 0%

10%

20%

30%

zeer tevreden

40%

50%

tevreden

60%

70%

ontevreden

80%

90%

100%

zeer ontevreden

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 2.4: Regio Noord-Kennemerland. Tevredenheid woonomgeving, 2008 Scholen Kinderopvang Onderlinge sociale contacten Ruimte in de buurt Zorgvoorzieningen Veiligheid in de buurt Dagelijkse voorzieningen Rust in de buurt Netheid van de buurt Hoeveelheid groen Verkeersveiligheid Bereikbaarheid per openbaar vervoer Speelgelegenheid Onderhoud groen/straten/achterpaden Parkeergelegenheid 0%

10%

20%

zeer tevreden

30%

40% tevreden


-9-

50%

60% ontevreden

70%

80%

90%

zeer ontevreden

100%

Figuur 2.5: Regio Noord-Kennemerland. Overlast in de woonomgeving, 2008 Overlast van jongeren

Overlast van verkeer Overlast van directe buren Overlast van lawaai, stank of vuil 0%

10%

20% veel last

30%

40%

50%

60%

niet veel/niet weinig last

70%

80%

90%

100%

weinig/geen last


2.6

Verhuisgeneigdheid

Tabel 2.8: Regio Noord-Kennemerland. Verhuisgeneigdheid huishoudens en Starters, 2008 Huishoudens

Starters

Aantal

Percentage

Aantal

Percentage

Verhuisgeneigd (binnen 5 jaar)

30.900

27%

11.050

79%

Verhuisgeneigd (bij geschikt aanbod)

20.800

18%

1.050

7%

Niet verhuisgeneigd

64.700

55%

2.000

14%

Bron: Enquête Companen, 2008. Tabel 2.9: Regio Noord-Kennemerland. Verhuisgeneigdheid naar leefstijl, 2008 Verhuisgeneigd (binnen 5 jaar)


Niet verhuisgeneigd

Starter

79%

7%

14%


39%

19%

42%


50%

10%

40%

Gebonden gezinnen

22%

16%

62%

Mobiele gezinnen

25%

20%

55%

Gebonden senioren

20%

19%

61%

Mobiele senioren

22%

19%

59%

Bemiddelde senioren

12%

17%

71%

16%

50%

Regio Bron: Enquête Companen, 2008.

34% = 5% lager dan totaal

- 10 -


Tabel 2.10: Regio Noord-Kennemerland. Huidige gemeente versus gewenste gemeente, 2008

Heiloo

Langedijk

Regio

69%

6%

3%

6%

14%

34%

Bergen

8%

75%

1%

3%

5%

12%

Castricum

1%

2%

74%

1%

Heiloo

3%

6%

6%

68%

Langedijk

3%

Graft-De Rijp

Bergen

Alkmaar

Alkmaar Gewenste gemeente

Castricum

Huidige gemeente

9% 1%

8%

59%

7%

1%

Heerhugowaard

2%

Schermer

1%

1%

1%

2%

5%

1%

1%

Amsterdam

3%

2%

2%

6%

1%

5%

Haarlem

2%

2%

2%

1%

1%

1%

2%

1%

2%

0%

1%

0%

Harenkarspel

1%

Schagen Zaanstad

1%

De streek tussen Hoorn en Enkhuizen

1%

1%

0%

Elders

9%

4%

9%

14%

10%

15%

Totaal

100%

100%

100%

100%

100%

100%

Bron: Enquête Companen, 2008. Tabel 2.11: Regio Noord-Kennemerland. Gemeentebinding naar leefstijl, 2008 Binnen de gemeente Binnen de regio Starter

70%

Buiten de regio

17%

13%


64%

16%

20%


66%

14%

20%

Gebonden gezinnen

72%

15%

13%

Mobiele gezinnen

50%

13%

37%

Gebonden senioren

82%

9%

9%

Mobiele senioren

52%

13%

35%

Bemiddelde senioren

87%

4%

9%

14%

21%



- 11 -


2.7

Woonduur

Tabel 2.12: Regio Noord-Kennemerland. Woonduur naar leefstijl, 2008 Woonduur huidige woning korter dan 5 jaar

5 – 10 jaar

langer dan 10 jaar

Totaal


55%

20%

25%

100%


70%

17%

13%

100%

Gebonden gezinnen

36%

21%

43%

100%

Mobiele gezinnen

38%

27%

37%

100%

Gebonden senioren

13%

24%

63%

100%

Mobiele senioren

18%

11%

71%

100%

7%

8%

85%

100%

35%

20%

45%

100%

Bemiddelde senioren Totaal Bron: Enquête Companen, 2008.



Tabel 2.13: Regio Noord-Kennemerland. Vestiger of binnenverhuizer naar leefstijl, 2008 Woonduur korter dan 5 jaar Vestiger

Binnenverhuizer

Totaal


38%

62%

100%


51%

49%

100%

Gebonden gezinnen

47%

53%

100%

Mobiele gezinnen

52%

48%

100%

Gebonden senioren

40%

60%

100%

Mobiele senioren

53%

47%

100%

Bemiddelde senioren

67%

33%

100%

52%

100%



- 12 -


2.8

Verhuisredenen

Figuur 2.6: Regio Noord-Kennemerland. Verhuisredenen, 2008 Wil een grotere woning Wil tuin Wil zelfstandig gaan wonen Wil gaan kopen Vanwege samenwonen / huwelijk Vanwege leeftijd of gezondheid Wil gaan huren Vanwege werk / studie Wil gelijkvloers wonen Bewonerssamenstelling / -overlast in de buurt Inrichting / opzet woonomgeving Wil een kleinere woning Wil goedkopere woning Wil terras Wil balkon Verkeersonveiligheid / -overlast Vanwege toenemend onderhoud woning Wil geen tuin meer Voel me onveilig in de buurt Mis voorzieningen in de buurt Mis openbaar vervoer in de buurt Onderhoudsstaat woonomgeving Wil dichterbij kinderen wonen Vanwege echtscheiding / verbroken relatie 0%

5%

10%


- 13 -

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

Wil een kleinere woning

Mobiele gezinnen

Gebonden senioren

Mobiele senioren

73%

52%

64%

11%

17%

0%

Totaal

Gebonden gezinnen

67%

Bemiddelde senioren


Wil een grotere woning


Starter

Tabel 2.14: Regio Noord-Kennemerland. Verhuisredenen naar leefstijl, 2008

40%

3%

2%

6%

4%

23%

40%

39%

9%

Wil gaan huren

21%

5%

2%

7%

0%

18%

46%

32%

14%

Wil gaan kopen

28%

33%

40%

21%

12%

2%

19%

12%

25%

19%

5%

18%

2%

12%

20%

8%

9%

Wil goedkopere woning Wil gelijkvloers wonen

6%

2%

5%

7%

36%

51%

53%

12%

Wil tuin

53%

47%

31%

22%

15%

23%

7%

28%

Wil geen tuin meer

10%

0%

1%

2%

22%

18%

28%

6%

Wil terras

6%

5%

3%

4%

18%

29%

13%

8%

Wil balkon

14%

3%

3%

2%

17%

18%

23%

8%

Vanwege toenemend onderhoud woning

2%

3%

6%

4%

15%

27%

21%

6%

Inrichting / opzet woonomgeving

11%

20%

21%

16%

6%

6%

0%

10%

Onderhoudsstaat woonomgeving

8%

4%

7%

4%

3%

6%

0%

4%

Verkeersonveiligheid / -overlast

5%

6%

8%

21%

5%

6%

0%

7%

19%

10%

19%

9%

22%

22%

4%

11%

Voel me onveilig in de buurt

9%

4%

10%

9%

18%

4%

0%

6%

Mis openbaar vervoer in de buurt

2%

1%

5%

1%

4%

17%

3%

4%

Bewonerssamenstelling / -overlast in de buurt

Mis voorzieningen in de buurt

4%

1%

5%

1%

7%

17%

2%

4%

Vanwege werk / studie

16%

11%

22%

8%

17%

0%

1%

0%

13%

Vanwege samenwonen / huwelijk

31%

21%

20%

7%

5%

1%

2%

0%

16%

Vanwege echtscheiding / verbroken relatie

0%

1%

4%

1%

3%

1%

0%

1%

Wil dichterbij kinderen wonen

0%

0%

2%

0%

9%

3%

3%

1%

Vanwege leeftijd of gezondheid

5%

2%

4%

4%

66%

51%

76%

15%

7%

10%

4%

0%

4%

0%

0%

26%

Wil zelfstandig gaan wonen Bron: Enquête Companen, 2008.

81%


- 14 -


2.9

Belangrijkste voorzieningen in de woonomgeving

Starter



Gebonden gezinnen

Mobiele gezinnen

Gebonden senioren

Mobiele senioren

Bemiddelde senioren

Totaal

Tabel 2.15: Regio Noord-Kennemerland. Belangrijkste voorzieningen in de woonomgeving (aangegeven als % zeer belangrijk en belangrijk), 2008


97%

97%

96%

97%

94%

98%

95%

99%

96%

Markt

17%

39%

22%

30%

27%

59%

33%

24%

31%

Scholen

53%

49%

72%

89%

77%

34%

33%

36%

62%

Recreatieterrein

54%

63%

69%

77%

67%

53%

54%

54%

63%

Speeltuin

34%

52%

62%

77%

68%

35%

37%

34%

55%


14%

21%

22%

42%

36%

13%

10%

11%

24%


70%

93%

88%

93%

87%

91%

94%

97%

88%


73%

72%

83%

76%

70%

70%

76%

88%

74%

Huisarts

85%

92%

82%

94%

87%

97%

96%

97%

91%

Fysiotherapeut

42%

73%

48%

56%

49%

91%

78%

89%

62%

Consultatiebureau

25%

40%

32%

53%

35%

40%

28%

23%

35%


31%

60%

46%

61%

56%

92%

82%

65%

62%

Apotheek

73%

85%

79%

78%

83%

97%

92%

97%

85%

Tandarts

63%

74%

63%

60%

58%

80%

76%

58%

67%

Theater

19%

42%

43%

21%

30%

48%

45%

64%

36%

Bioscoop

45%

47%

51%

28%

38%

38%

35%

27%

40%

Bibliotheek

42%

68%

62%

76%

74%

85%

84%

65%

71%

Videotheek

47%

49%

45%

22%

26%

13%

12%

11%

29%

Discotheek

40%

28%

28%

11%

13%

4%

2%

1%

17%

Bruin café

42%

40%

49%

33%

32%

21%

22%

12%

34%

Grand café

48%

46%

59%

28%

43%

28%

37%

28%

42%

Buurthuis

21%

52%

38%

59%

37%

72%

50%

66%

46%

Coffeeshop

7%

11%

7%

2%

3%

9%

6%

6%

6%

Concertzaal

13%

27%

20%

13%

22%

37%

36%

67%

25%

6%

28%

20%

19%

20%

38%

36%

65%

24%

Museum Kunstuitleen

3%

16%

12%

9%

9%

24%

20%

10%

13%

Jongerencentrum

28%

42%

32%

55%

35%

28%

23%

18%

34%

Ontmoetingsplaats ouderen

16%

49%

33%

49%

36%

85%

60%

75%

47%

Kerk/moskee/synagoge

13%

24%

20%

21%

13%

52%

30%

40%

24%

Sportvereniging

72%

69%

77%

80%

69%

47%

50%

32%

66%

Muziekvereniging

20%

34%

32%

43%

35%

38%

31%

23%

33%

Zangvereniging

10%

27%

23%

33%

23%

38%

34%

23%

26%

Dans-/balletvereniging

17%

26%

28%

29%

28%

25%

16%

12%

24%



- 15 -


2.10

Kwaliteitseisen gewenste woning

Tabel 2.16: Regio Noord-Kennemerland. Gewenste oppervlakte woonkamer, 2008

Koopwoning

Huurwoning

tot 20 m2

16%

8%

20 - 29 m2

50%

30 - 39 m2

23%

vanaf 40 m2

Totaal

Bemiddelde senioren

Mobiele senioren

Gebonden senioren

Mobiele gezinnen

Gebonden gezinnen



Starter

Oppervlakte woonkamer

19%

0%

7%

1%

0%

0%

8%

58%

42%

34%

14%

61%

17%

44%

44%

24%

13%

50%

33%

28%

34%

21%

28%

11%

10%

26%

16%

47%

10%

49%

35%

20%

3%

5%

1%

0%

0%

0%

0%

0%

2%

20 - 29 m2

35%

25%

24%

17%

4%

26%

6%

10%

20%

30 - 39 m2

30%

36%

28%

38%

29%

31%

20%

30%

30%

vanaf 40 m2

32%

34%

47%

45%

67%

43%

74%

60%

48%

tot 20 m2



= 5% hoger dan de totaal

Tabel 2.17: Regio Noord-Kennemerland. Gewenst aantal kamers, 2008

Koopwoning

Huurwoning

Totaal

Bemiddelde senioren

Mobiele senioren

Gebonden senioren

Mobiele gezinnen

Gebonden gezinnen



Starter

Aantal slaapkamers

1 kamer

16%

2%

0%

0%

0%

3%

0%

0%

6%

2 kamers

49%

64%

31%

14%

0%

57%

46%

65%

50%

3 kamers

30%

30%

41%

45%

82%

34%

50%

32%

36%

4 kamers

4%

4%

23%

36%

15%

4%

4%

0%

7%

5 kamers of meer

1%

0%

5%

5%

3%

2%

0%

3%

1%

1 kamer

2%

2%

0%

0%

0%

1%

0%

0%

1%

2 kamers

27%

25%

12%

2%

6%

45%

23%

28%

16%

3 kamers

43%

46%

38%

25%

14%

35%

41%

60%

33%

4 kamers

17%

24%

32%

43%

30%

15%

25%

12%

27%

5 kamers of meer

11%

3%

18%

30%

50%

4%

11%

0%

23%



- 16 -


Tabel 2.18: Regio Noord-Kennemerland. Behoefte aan nultredenwoning, 2008

Koopwoning

Huurwoning

Totaal

Bemiddelde senioren

Mobiele senioren

Gebonden senioren

Mobiele gezinnen

Gebonden gezinnen



Starter

Nultredenwoning

Woonkamer, keuken, badkamer, toilet en één slaapkamer op zelfde etage

18%

50%

36%

16%

23%

88%

92%

93%

52%

Voordeur zonder treden en zonder opstap kan bereiken

19%

36%

34%

41%

42%

88%

82%

81%

51%


11%

19%

16%

13%

22%

90%

79%

100%

22%


9%

43%

21%

44%

58%

76%

34%

100%

31%




Tabel 2.19: Regio Noord-Kennemerland. Voorkeur voor open of gesloten keuken, 2008

Totaal

Bemiddelde senioren

Mobiele senioren

Gebonden senioren

Mobiele gezinnen

Gebonden gezinnen



Huurwoning

Open

28%

19%

11%

25%

28%

20%

44%

22%

26%

Gesloten

15%

48%

30%

40%

27%

37%

20%

56%

29%

Geen voorkeur

57%

33%

59%

35%

45%

43%

36%

22%

45%

Koopwoning

Starter

Keuken

Open

46%

40%

48%

34%

51%

64%

34%

18%

45%

7%

19%

17%

31%

14%

6%

27%

10%

16%

47%

41%

35%

35%

35%

30%

39%

72%

39%

Gesloten Geen voorkeur



- 17 -


Tabel 2.20: Regio Noord-Kennemerland. Tuin of balkon gewenst, 2008

Mobiele senioren

98%

79%

34%

31%

20%

55%

Balkon

71%

74%

49%

21%

41%

79%

51%

96%

65%

Tuin

83%

81%

96%

98%

94%

52%

68%

47%

88%

Balkon

43%

54%

41%

23%

23%

67%

52%

62%

38%

Huurwoning Koopwoning



Totaal

Gebonden senioren

79%

Bemiddelde senioren

Mobiele gezinnen

77%


55%


Tuin

Starter

Gebonden gezinnen

Wilt u een tuin / balkon


Tabel 2.21: Regio Noord-Kennemerland. Behoefte aan fietsenberging, 2008

Mobiele senioren

87%

69%

90%

76%

Gemeenschappelijk

29%

8%

2%

8%

16%

7%

3%

0%

13%

Geen

8%

10%

3%

4%

0%

6%

28%

10%

11%

Prive

84%

87%

96%

88%

94%

74%

89%

70%

91%

6%

5%

1%

2%

1%

21%

5%

0%

3%

10%

8%

3%

10%

5%

5%

6%

30%

6%

Gemeenschappelijk Geen



- 18 -


Totaal

Gebonden senioren

84%

Bemiddelde senioren

Mobiele gezinnen

88%

Gebonden gezinnen

95%


82%


63%

Starter Huurwoning

Prive

Koopwoning

Fietsenberging

Tabel 2.22: Regio Noord-Kennemerland. Behoefte aan ruimte om een brommer/scooter/scootmobiel te stallen, 2008 Gebonden senioren

Mobiele senioren

21%

52%

39%

59%

44%

9%

5%

8%

7%

0%

9%

9%

23%

8%

Geen

58%

40%

35%

46%

79%

39%

52%

18%

48%

Prive

34%

41%

47%

59%

56%

51%

56%

38%

47%

6%

2%

1%

2%

0%

17%

2%

0%

3%

60%

57%

52%

39%

44%

32%

42%

62%

50%

Gemeenschappelijk




Totaal

Mobiele gezinnen

47%

Bemiddelde senioren

Gebonden gezinnen

57%


55%


33%

Starter Huurwoning

Prive

Koopwoning

Ruimte voor stalling brommer/scooter/scootmobiel


Tabel 2.23: Regio Noord-Kennemerland. Behoefte aan parkeerplaats, 2008

Koopwoning

Huurwoning

Totaal

Bemiddelde senioren

Mobiele senioren

Gebonden senioren

Mobiele gezinnen

Gebonden gezinnen



Starter

Parkeerplaats auto

Aan straat

62%

61%

56%

63%

29%

35%

33%

54%

51%

Eigen erf

8%

9%

11%

16%

30%

9%

18%

10%

11%

Garage

3%

6%

6%

5%

25%

8%

44%

33%

12%

Geen

27%

24%

27%

16%

16%

48%

5%

3%

26%

Aan straat

54%

50%

44%

44%

28%

34%

21%

58%

41%

Eigen erf

24%

30%

29%

34%

30%

6%

22%

12%

28%

Garage

19%

10%

22%

21%

40%

47%

53%

30%

27%

3%

10%

5%

1%

2%

13%

4%

0%

4%

Geen



- 19 -


2.11

Huidige versus gewenste woning

Starters Tabel 2.24: Regio Noord-Kennemerland. Gewenste woning Starters, 2008 Huidige woning Rijwoning

20%

Twee-onder-een-kap / vrijstaand Huurwoning

Appartement zonder lift

Eigendomsverhouding

Huurprijs per maand

Appartement met lift

4%

Grondgebonden / nultreden woning

3% 32%

Twee-onder-een-kap woning

8%

Vrijstaande woning

2%


9%


5%


4%

Huurwoning

40%

Koopwoning

60%

tot € 350

41%

€ 350 - 500

53%

vanaf € 500

6%

tot € 160.000

30%

€ 160.000 - 210.000

40%

€ 210.000 - 310.000

26%

Waarde van de woning vanaf € 310.000

4%

1 Woonmilieu ‘Top 3’

1% 13%

Rijwoning

Koopwoning

Gewenste woning

Dorpscentrum Historisch

2

stadscentrum 3

Planmatig groen

- 20 -

Gebonden kleine huishoudens Tabel 2.25: Regio Noord-Kennemerland. Huidige en gewenste woning gebonden kleine huishoudens, 2008

Huurwoning

Koopwoning

Eigendomsverhouding

Huurprijs per maand

Huidige woning

Gewenste woning

Rijwoning

9%

22%

Twee-onder-een-kap / vrijstaand

2%

5%


58%

16%


10%

3%


10%

4%

Rijwoning

4%

18%


1%

14%

Vrijstaande woning

0%

6%


3%

4%


2%

8%


2%

2%

Huurwoning

88%

50%

Koopwoning

12%

50%

tot € 350

44%

46%

€ 350 - 500

44%

46%

vanaf € 500

12%

8%

tot € 160.000

28%

29%

€ 160.000 - 210.000

31%

30%

€ 210.000 - 310.000

36%

36%

6%

5%

Planmatig groen

Dorpscentrum

Waarde van de woning vanaf € 310.000 1 Woonmilieu ‘Top 3’

2

Planmatig compact Authentiek dorps wonen

3

Modern milieu


- 21 -

Planmatig groen

Mobiele kleine huishoudens Tabel 2.26: Regio Noord-Kennemerland. Huidige en gewenste woning mobiele huishoudens, 2008

Huurwoning

Huidige woning

Gewenste woning

Rijwoning

7%

5%


2%

2%

25%

0%


9%

0%


8%

1%

26%

23%


1%

46%

Vrijstaande woning

7%

14%


7%

2%


7%

4%


2%

4%

Huurwoning

51%

8%

Koopwoning

49%

92%

tot € 350

30%

41%

€ 350 - 500

39%

36%

vanaf € 500

31%

23%

tot € 160.000

11%

9%

€ 160.000 - 210.000

27%

26%


Rijwoning

Koopwoning

Eigendomsverhouding

Huurprijs per maand

Waarde van de woning € 210.000 - 310.000

43%

44%

vanaf € 310.000

20%

21%


Planmatig groen

2

Modern milieu

3

Planmatig compact


- 22 -

Authentiek dorps wonen Historisch stadscentrum Dorpscentrum

Gebonden gezinnen Tabel 2.27: Regio Noord-Kennemerland. Huidige en gewenste woning gebonden gezinnen, 2008 Huidige woning

Gewenste woning

26%

25%

2%

8%

20%

0%


5%

0%


4%

5%

27%

17%

Rijwoning Twee-onder-een-kap / vrijstaand Huurwoning


Rijwoning Twee-onder-een-kap woning

3%

36%

12%

6%


1%

0%


0%

0%


0%

2%

Huurwoning

57%

39%

Koopwoning

43%

61%

tot € 350

12%

18%

€ 350 - 500

65%

65%

vanaf € 500

23%

17%

Vrijstaande woning Koopwoning

Eigendomsverhouding

Huurprijs per maand

tot € 160.000

4%

3%

€ 160.000 - 210.000

33%

34%

€ 210.000 - 310.000

40%

41%

vanaf € 310.000

22%

22%

Waarde van de woning


Planmatig groen Authentiek dorps wonen

2

Planmatig compact

Dorpscentrum

3

Modern milieu

Planmatig groen


- 23 -

Mobiele gezinnen Tabel 2.28: Regio Noord-Kennemerland. Huidige en gewenste woning mobiele gezinnen, 2008

Huurwoning

Huidige woning

Gewenste woning

Rijwoning

5%

0%


1%

1%


4%

0%


1%

1%


0%

0%

Rijwoning

65%

3%


12%

43%

Vrijstaande woning

7%

42%


2%

0%


3%

5%


1%

6%

Huurwoning

11%

2%

Koopwoning

89%

98%

Koopwoning

Eigendomsverhouding tot € 350 Huurprijs per maand

4%

0%

€ 350 - 500

44%

62%

vanaf € 500

52%

38%

tot € 160.000

1%

1%

€ 160.000 - 210.000

3%

3%

Waarde van de woning € 210.000 - 310.000

29%

30%

vanaf € 310.000

67%

66%


Planmatig groen

2

Modern milieu

3

Planmatig compact


- 24 -

Authentiek dorps wonen Dorpscentrum Planmatig groen

Gebonden senioren Tabel 2.29: Regio Noord-Kennemerland. Huidige en gewenste woning gebonden senioren, 2008 Huidige woning

Gewenste woning

26%

16%

2%

2%


18%

5%


17%

49%

9%

17%

13%

1%


3%

1%

Vrijstaande woning

6%

1%


2%

0%


1%

5%


4%

5%

Huurwoning

72%

88%

Koopwoning

29%

12%

tot € 350

13%

18%

€ 350 - 500

68%

75%

vanaf € 500

19%

7%

tot € 160.000

18%

19%

€ 160.000 - 210.000

29%

25%


Grondgebonden / nultreden woning Rijwoning

Koopwoning

Eigendomsverhouding

Huurprijs per maand


€ 210.000 - 310.000

35%

38%

vanaf € 310.000

18%

19%

Planmatig groen

Dorpscentrum


2

Planmatig compact Authentiek dorps wonen

3


Bron: Enquête Companen, 2008..

- 25 -

Planmatig groen

Mobiele senioren Tabel 2.30: Regio Noord-Kennemerland. Huidige en gewenste woning mobiele senioren, 2008 Huidige woning

Gewenste woning

15%

7%


1%

2%


1%

1%


0%

30%


1%

17%

24%

3%

Rijwoning

Huurwoning


9%

6%

28%

10%

1%

0%

16%

12%

3%

13%

Huurwoning

18%

56%

Koopwoning

82%

44%

tot € 350

16%

5%

€ 350 - 500

28%

49%

vanaf € 500

56%

46%

4%

4%

10%

10%

Vrijstaande woning Koopwoning Appartement zonder lift Appartement met lift Grondgebonden / nultreden woning Eigendomsverhouding

Huurprijs per maand

tot € 160.000 Waarde van de woning

€ 160.000 - 210.000 € 210.000 - 310.000

30%

28%

vanaf € 310.000

55%

58%

Planmatig groen

Dorpscentrum


2

Authentiek dorps wonen Authentiek dorps wonen

3

Modern milieu


- 26 -

Modern milieu

Bemiddelde senioren Tabel 2.31: Regio Noord-Kennemerland. Huidige en gewenste woning bemiddelde senioren, 2008 Huidige woning

Gewenste woning

19%

0%


7%

0%


0%

0%


0%

49%


0%

17%

Rijwoning

38%

4%


14%

0%

Vrijstaande woning

17%

0%


6%

0%


0%

6%


0%

24%

Huurwoning

26%

66%

Koopwoning

74%

34%

Rijwoning

Huurwoning

Koopwoning

Eigendomsverhouding tot € 350 Huurprijs per maand


0%

17%

€ 350 - 500

57%

35%

vanaf € 500

43%

48%

tot € 160.000

10%

15%

0%

0%

€ 160.000 - 210.000 € 210.000 - 310.000

19%

26%

vanaf € 310.000

71%

59%

Planmatig groen

Modern milieu


2

Authentiek dorps wonen Authentiek dorps wonen

3

Planmatig compact


- 27 -

Dorpscentrum

Totaal alle huishoudens Tabel 2.32: Regio Noord-Kennemerland. Huidige en gewenste woning alle huishoudens, 2008 Huidige woning

Gewenste woning

13%

10%

1%

3%

20%

3%


6%

10%


5%

6%

30%

12%




5%

29%

10%

16%


3%

1%


5%

6%


2%

5%

Huurwoning

45%

31%

Koopwoning

55%

69%

tot € 350

26%

23%

€ 350 - 500

49%

58%

vanaf € 500

25%

19%

Vrijstaande woning Koopwoning

Eigendomsverhouding

Huurprijs per maand

tot € 160.000

6%

13%

€ 160.000 - 210.000

32%

25%

€ 210.000 - 310.000

39%

35%

vanaf € 310.000

23%

27%


Woonmilieu ‘Top 3’

Authentiek

1

Planmatig groen

2

Modern milieu

Dorpscentrum

Planmatig

Planmatig

compact

groen

3 Bron: Enquête Companen, 2008.

- 28 -

dorps wonen

2.12

Voorkeur woningen

Tabel 2.33: Regio Noord-Kennemerland. Top 3 gekozen koopwoningen naar leefstijl , 2008 Top 3 - KOOP 1 2

3

Starter

41%

37%

35%

24%

24%

24%

42%

34%

24%

50%

28%

26%

38%

36%

31%

28%

26%

25%

20%

17%

16%



Gebonden gezinnen

Mobiele gezinnen

Gebonden senioren

Mobiele senioren

- 29 -

Top 3 - KOOP

1

2

3

71%

42%

30%

Bemiddelde senioren

Bron: Enquête Companen, 2008. Tabel 2.34: Regio Noord-Kennemerland. Top 3 gekozen huurwoningen naar leefstijl, 2008 Top 3 - HUUR 1 2

3

Starter

44%

38%

36%

46%

44%

30%

40%

32%

26%

58%

35%

34%

65%

49%

31%

73%

30%

24%



Gebonden gezinnen

Mobiele gezinnen

Gebonden senioren

- 30 -

Top 3 - HUUR

1

2

3

36%

34%

29%

52%

48%

30%

Mobiele senioren

Bemiddelde senioren


- 31 -

2.13

Dynamiek en potentiële fricties op de woningmarkt

Figuur 2.7: Regio Noord-Kennemerland. Potentiële vraag en het potentiële aanbod Huurwoningen, 2008 - 2013 Potentiele vraag

Potentieel aanbod


Huur


-6000

-4000

-2000

0

2000

4000

6000

8000

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 2.8: Regio Noord-Kennemerland. Potentiële vraag en het potentiële aanbod Koopwoningen, 2008 - 2013 Potentiele vraag

Potentieel aanbod

Rijwoning tot 160.000 Rijwoning 160 - 210.000 Rijwoning 210 - 310.000 Rijwoning vanaf 310.000 2^1-kap woning tot 160.000 2^1-kap woning 160 - 210.000 2^1-kap woning 210 - 310.000 2^1-kap woning vanaf 310.000 Vrijstaande woning tot 160.000 Vrijstaande woning 160 - 210.000

Koop

Vrijstaande woning 210 - 310.000 Vrijstaande woning vanaf 310.000 Appartement zonder lift tot 160.000 Appartement zonder lift 160 - 210.000 Appartement zonder lift 210 - 310.000 Appartement zonder lift vanaf 310.000 Appartement met lift tot 160.000 Appartement met lift 160 - 210.000 Appartement met lift 210 - 310.000 Appartement met lift vanaf 310.000 Grondgebonden / nultreden woning tot 160.000 Grondgebonden / nultreden woning 160 - 210.000 Grondgebonden / nultreden woning 210 - 310.000 Grondgebonden / nultreden woning vanaf 310.000 -8000

-6000

-4000


- 32 -

-2000

0

2000

4000

6000

8000

Figuur 2.9: Regio Noord-Kennemerland. Potentiële fricties in de huursector, 2008 - 2013 Potentiele tekorten



Huur


-4000

-2000

0

2000

4000

6000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 2.10: Regio Noord-Kennemerland. Potentiële fricties in de koopsector, 2008 - 2013 Potentiele tekorten




-4000

-2000

0

2000

4000

6000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 33 -

2.14

Huurtoeslag en kopen huidige huurwoning

Tabel 2.35: Regio Noord-Kennemerland. Gebruik huurtoeslag huurders naar leefstijl, 2008 Huurtoeslag


Woonmilieu

Mobiele kleine huishoudens Gebonden gezinnen Mobiele gezinnen Gebonden senioren Mobiele senioren Bemiddelde senioren Regio Bron: Enquête Companen, 2008.

Ja

Nee

Totaal

47%

53%

100%

4%

96%

100%

33%

67%

100%

2%

98%

100%

37%

63%

100%

4%

96%

100%

0%

100%

100%

29%

71%

100%



Tabel 2.36: Regio Noord-Kennemerland. Interesse in kopen huidige huurwoning, 2008 Huidige huurwoning kopen

Woonmilieu

Ja

Nee

Totaal


18%

82%

100%


21%

79%

100%

Gebonden gezinnen

50%

50%

100%

Mobiele gezinnen

64%

36%

100%

Gebonden senioren Mobiele senioren Bemiddelde senioren Regio


2.15

6%

94%

100%

26%

74%

100%

0%

100%

100%

78%

100%



Nieuwbouw / maatschappelijk gebonden eigendom / kavels

Tabel 2.37: Regio Noord-Kennemerland. Voorkeur nieuwbouw of bestaande woning naar woonmilieu, 2008 Voorkeur nieuwbouw of bestaande woning Nieuwbouwwoning Starter

Bestaande woning

20%

20%

Geen voorkeur 60%

Totaal 100%


27%

29%

44%

100%


18%

48%

34%

100%

Gebonden gezinnen

24%

30%

46%

100%

Mobiele gezinnen

38%

25%

37%

100%

Gebonden senioren

27%

21%

52%

100%

Mobiele senioren

25%

15%

60%

100%

Bemiddelde senioren

31%

18%

51%

100%

Regio

25%

27%

48%

100%


- 34 -

Tabel 2.38: Regio Noord-Kennemerland. Belangstelling maatschappelijk gebonden eigendom (bijvoorbeeld KoopGarant), 2008 MGE-woning Belangstelling

Geen belangstelling

Totaal

Starter

62%

38%

100%


59%

41%

100%


38%

62%

100%

Gebonden gezinnen

67%

33%

100%

Mobiele gezinnen

25%

75%

100%

Gebonden senioren

19%

81%

100%

Mobiele senioren

25%

75%

100%

Bemiddelde senioren

22%

78%

100%

Regio

44%

56%

100%

Bron: Enquête Companen, 2008. Tabel 2.39: Regio Noord-Kennemerland. Interesse in een bouwkavel, 2008 Interesse in een bouwkavel om zelf of met anderen te bouwen Interesse

Geen interesse

Geen voorkeur

Totaal

Starter

28%

21%

51%

100%


25%

46%

29%

100%


16%

41%

43%

100%

Gebonden gezinnen

26%

54%

20%

100%

Mobiele gezinnen

51%

20%

29%

100%

Gebonden senioren

16%

67%

17%

100%

Mobiele senioren

46%

52%

2%

100%

Regio

35%

31%

34%

100%

Bron: Enquête Companen, 2008. Tabel 2.40: Regio Noord-Kennemerland. Gewenste grootte bouwkavel, 2008

Starter

kleiner dan 250 m²

250 – 350 m²

350 – 450 m²

450 – 600 m²

groter dan 600 m²

Totaal

10%

70%

13%

5%

2%

100%

45%

42%

13%

39%

47%

Gebonden kleine huishoudens Mobiele kleine huishoudens

8%

Gebonden gezinnen Mobiele gezinnen Gebonden senioren

63% 22%

Mobiele senioren Regio

3%

100% 6%

100%

33%

57%

10%

100%

8%

22%

7%

100%

43%

35%

100%

21%

34%

35%

10%

100%

55%

17%

19%

6%

100%


- 35 -

2.16

Alternatief voor gewenste woning


Gebonden gezinnen

Mobiele gezinnen

Gebonden senioren

Mobiele senioren

Bemiddelde senioren

Totaal

25%

44%

29%

41%

34%

37%

24%

30%

Niet verhuizen, aanpassen / verbouwen van huidige woning

5%

3%

12%

19%

5%

12%

21%

7%

Niet verhuizen en zorgdiensten aan huis laten komen

0%

0%

0%

7%

3%

14%

1%

Niet verhuizen en diensten aan huis laten komen

3%

0%

3%

2%

23%

1%

Starter


Tabel 2.41: Regio Noord-Kennemerland. Alternatief voor de gewenste woning, 2008

(Voorlopig) niet verhuizen en niet aanpassen / verbouwen

Zoeken naar ander woningtype in dezelfde prijsklasse

54%

26%

26%

19%

9%

26%

7%

Zoeken naar ander woningtype in hogere prijsklasse

1%

1%

0%

1%

1%

1%

2%

Zoeken naar hetzelfde woningtype in hogere prijsklasse

2%

1%

3%

1%

2%

1%

1%

Kopen in plaats van huren

2%

6%

4%

4%

1%

2%

2%

1%

3%

Huren in plaats van kopen

9%

11%

2%

1%

2%

4%

3%

4%

5%

Zoeken in een andere kern / wijk van de gewenste gemeente

13%

8%

7%

12%

4%

9%

7%

Zoeken in een andere gemeente

10%

8%

8%

15%

18%

3%

22%

Zoeken van een kleinere woning

2%

2%

1%

3%

0%

3%

1%

2%

Zoeken van een grotere woning

2%

1%

2%

1%

0%

2%

1%

Zoeken naar een tijdelijk alternatief

3%

1%

1%

1%

Anders

3%

2%

0%

0%


- 36 -

1% 1%

1%

27% 4%

1% 1%

8% 8%

11%

1% 1%

1%

2.17

Wonen en zorg

Totaal

Kan niet in mijn huidige woning blijven wonen

Kan in de woning blijven wonen met aanpassingen in de woning én met gebruik van zorgdiensten

Kan in de woning blijven wonen met gebruik van zorgdiensten

Kan in de woning blijven wonen met aanpassingen in de woning

Kan in de woning blijven wonen

Tabel 2.42: Regio Noord-Kennemerland. Mogelijkheid bij zorgvraag in de huidige woning te blijven wonen, 2008


15%

16%

12%

23%

34%

100%


12%

20%

6%

21%

41%

100%

Gebonden gezinnen

11%

20%

4%

33%

32%

100%

Mobiele gezinnen

13%

29%

5%

29%

24%

100%

Gebonden senioren

19%

10%

16%

28%

27%

100%

Mobiele senioren

19%

17%

13%

32%

19%

100%

Bemiddelde senioren

10%

10%

23%

51%

6%

100%

Regio

15%

19%

9%

29%

28%

100%

Huurwoning

14%

11%

17%

28%

30%

100%

Koopwoning

16%

22%

8%

27%

27%

100%


Klussen/ onderhoudsdienst

Boodschappendienst

Huishoudelijke hulp

6%

3%

17%

6%

7%

0%

In toekomst

4%

4%

5%

7%

8%

15%

7%

13%

7%

8%

Gebonden gezinnen Mobiele gezinnen Gebonden senioren

2% 14%

Gebruikt reeds

1%

0%

1%

1%

3%

11%

4%

8%

0%

1%

In toekomst

6%

5%

6%

9%

11%

10%

4%

18%

8%

7%

8%

Gebruikt reeds

1%

0%

2%

1%

2%

8%

0%

3%

0%

1%

0%

In toekomst

8%

7%

9%

20%

14%

16%

8%

13%

11%

6%

8%

Gebruikt reeds

1%

1%

1%

1%

6%

3%

1%

14%

0%

1%

0%

In toekomst

5%

3%

5%

9%

9%

15%

9%

17%

6%

4%

5%

Gebruikt reeds

8%

5%

22%

26%

13%

20%

2%

32%

18%

15%

8%

23%

17%

29%

42%

19%

44%

27%

34%

44%

16%

36%

3%

2%

5%

4%

9%

7%

1%

12%

2%

1%

1%

25%

22%

28%

51%

23%

41%

33%

46%

40%

17%

41%

In toekomst Gebruikt reeds

Mobiele senioren

In toekomst

Bemiddelde senioren

In toekomst

Regio

Maaltijdvoorziening

Bewakingssysteem

9%

Recreatieruimte

Thuiszorg of zorg aan huis

3%

Gebruikt reeds

Specifiek ouderenvervoer

Andere aanpassingen aan de woning

10%

Traplift Gebonden kleine huishoudens Mobiele kleine huishoudens

Rolstoelaanpassingen

Tabel 2.43: Regio Noord-Kennemerland. Gebruik / verwacht gebruik van zorgdiensten, 2008

Gebruikt reeds

Gebruikt reeds In toekomst


4%

7%

14%

12%

9%

52%

1%

64%

6%

3%

4%

38%

22%

22%

77%

27%

30%

35%

30%

36%

10%

46%

3%

2%

5%

5%

6%

10%

2%

14%

3%

2%

1%

11%

9%

12%

23%

14%

22%

14%

23%

17%

8%

16%

= groot aandeel

- 37 -

2.18

Deelname aan de samenleving

Actief burgerschap: vier vormen Hoogleraar Actief burgerschap aan de Universiteit van Amsterdam (UVA), Evelien Tonkens, onderscheidt vier vormen van actief burgerschap. Hieronder zullen we per type een omschrijving geven en laten zien in hoeverre dit type aanwezig is. Verantwoordelijke burger Verantwoordelijke burgers zijn inwoners die activiteiten in de buurt (mede)organiseren, zoals bijvoorbeeld een wijkcommissie, buurtfeest, gezamenlijke kinderopvang, of een straatveegactie. Zorgzame burger Een zorgzame burger is een burger die actief is als vrijwilliger of mantelzorger. Assertieve / fatsoenlijke burger De Assertieve / fatsoenlijke burger spreekt andere mensen (regelmatig) aan op hun gedrag. Beraadslagende burger Beraadslagende burgers denken en praten mee over belangrijke zaken, bijvoorbeeld door inloopavonden te bezoeken, op deze avonden te spreken, lid te zijn van een bewonerscommissie / dorpsraad, of door deel te nemen aan een burgerforum / burgerpanel.

Regio Figuur 2.11: Regio Noord-Kennemerland. Deelname aan de samenleving naar leefstijl, 2008 Verantwoordelijke burger

Zorgzame burger

Totaal 35%

Totaal 100%

30%

Bemiddelde senioren

Starter

25%

80%

Bemiddelde senioren

20%

Starter

60%

15% 40%

10% Mobiele senioren


5%

20%

Mobiele senioren

0%

Gebonden senioren


Mobiele gezinnen

Gebonden senioren

Gebonden gezinnen


Mobiele gezinnen

Assertieve / fatsoenlijke burger

Totaal 50%

40%

Bemiddelde senioren

Starter

Starter

20%

20% 10%


Mobiele senioren

0%

10%


0%

Gebonden senioren

Mobiele gezinnen

40% 30%

30%

Mobiele senioren

Gebonden gezinnen

Beraadslagende burger

Totaal 50% Bemiddelde senioren


0%


Gebonden senioren

Gebonden gezinnen

Mobiele gezinnen


- 38 -


Gebonden gezinnen

Alkmaar versus de andere regiogemeenten Figuur 2.12: Regio Noord-Kennemerland. Deelname aan de samenleving naar leefstijl, Alkmaar versus de andere regiogemeenten, 2008 Verantwoordelijke burger

Zorgzame burger

Totaal 30%

Totaal 100%

25%

Bemiddelde senioren

Starter

80%

Bemiddelde senioren

20%

Starter

60%

15% 40%



5%

20%

Mobiele senioren

0%


0%

Gebonden senioren


Gebonden senioren


Alkmaar

Mobiele gezinnen

Gebonden gezinnen

Alkmaar

Mobiele gezinnen

Overige gemeenten


Totaal 60%

50%

Starter

Bemiddelde senioren

50%

40%

40%

30%

30%


Starter

20% Gebonden kleine huishoudens

10%

Mobiele senioren

10%

0%


0%

Gebonden senioren


Gebonden senioren


Alkmaar

Mobiele gezinnen

Overige gemeenten


Totaal 60% Bemiddelde senioren

Gebonden gezinnen

Gebonden gezinnen

Alkmaar

Overige gemeenten


- 39 -

Mobiele gezinnen

Gebonden gezinnen

Overige gemeenten

- 40 -

3. Uitkomsten naar woonmilieu 3.1

Leefstijlen naar woonmilieus

Tabel 3.1: Regio Noord-Kennemerland. Leefstijlen waaruit de woonmilieus zijn opgebouwd, 2008 Gebonden senioren

Mobiele senioren

4%

23%

10%

14%

2%

100%

Dorpscentrum

16%

3%

7%

23%

16%

20%

14%

1%

100%

8%

14%

17%

13%

14%

18%

14%

2%

100%

Vooroorlogse uitleg

Totaal

8%

10%

18%

14%

21%

14%

15%

0%

100%


12%

5%

11%

9%

18%

15%

26%

4%

100%

Planmatig compact

13%

10%

8%

12%

21%

17%

16%

3%

100%

Planmatig groen

12%

9%

17%

9%

28%

8%

16%

1%

100%

Modern milieu

9%

11%

14%

11%

12%

19%

24%

2%

100%

Hoogbouw milieu

8%

9%

14%

6%

33%

17%

12%

1%

100%


24%

6%

17%

13%

17%

9%

15%

1%

100%

Totaal

12%

10%

13%

12%

20%

15%

16%

2%

100%


89%

Totaal

86%


83%

Hoogbouw milieu

87%

Modern milieu


83%

Planmatig groen

Dorpscentrum


Vooroorlogse uitleg

Regio Noord-Kennemerland. Tevredenheid woning naar woonmilieu (percentage zeer tevreden en tevreden), 2008 Authentiek stedelijk

Tabel 3.2:




3.2


Planmatig compact

Huidig woonmilieu


Bemiddelde senioren

Mobiele gezinnen

30%


14%


3%

Starters Historisch stadscentrum

Gebonden gezinnen

Leefstijlen

86%

90%

87%

89%

88%

88%


86%

86%

78%

84%

90%

82%

85%

95%

75%

81%

86%


80%

88%

84%

81%

90%

80%

89%

94%

82%

88%

87%

Geluidsisolatie

66%

67%

60%

81%

79%

65%

71%

82%

69%

84%

73%


72%

75%

72%

81%

82%

77%

81%

88%

81%

74%

81%


84%

95%

81%

89%

92%

84%

88%

87%

83%

81%

87%

Buitenruimte

71%

79%

80%

84%

91%

82%

89%

89%

75%

71%

86%



- 41 -


69%

83%

68%


76%

80%


95%


Totaal

74%

61%


46%

Hoeveelheid groen

Hoogbouw milieu

Speelgelegenheid

Modern milieu

70%

Planmatig groen

67%

Planmatig compact

70%


Vooroorlogse uitleg

Verkeersveiligheid

Dorpscentrum


Regio Noord-Kennemerland. Tevredenheid woonomgeving naar woonmilieu (percentage tevreden en zeer tevreden), 2008


Tabel 3.3:

63%

68%

80%

79%

86%

86%

67%

77%

64%

73%

70%

79%

80%

67%

72%

75%

84%

91%

81%

84%

83%

85%

77%

83%

65%

77%

73%

67%

71%

78%

81%

60%

72%

90%

80%

70%

71%

88%

87%

88%

76%

76%

84%

66%

86%

75%

91%

92%

80%

86%

90%

89%

85%

86%

Rust in de buurt

63%

89%

74%

72%

87%

79%

87%

86%

83%

83%

84%

Bereikbaarheid per openbaar vervoer

84%

91%

91%

54%

61%

83%

79%

74%

82%

51%

76%

Parkeergelegenheid

36%

51%

55%

68%

77%

78%

72%

75%

88%

71%

72%

Scholen

91%

98%

94%

99%

93%

95%

98%

98%

97%

84%

97%


77%

88%

73%

91%

89%

71%

83%

91%

81%

89%

83%

Kinderopvang

80%

88%

86%

95%

87%

89%

97%

96%

93%

66%

92%

Ruimte in de buurt

82%

83%

72%

78%

93%

86%

85%

90%

93%

93%

86%


84%

93%

89%

94%

89%

80%

88%

85%

86%

92%

87%

Zorgvoorzieningen

79%

89%

76%

72%

89%

82%

90%

91%

74%

73%

86%




Vooroorlogse uitleg

Dorpscentrum


Planmatig compact

Planmatig groen

Modern milieu

Hoogbouw milieu


Totaal

Regio Noord-Kennemerland. Overlast woonomgeving naar woonmilieu (percentage niet veel/niet weinig en weinig/geen overlast), 2008


Tabel 3.4:


Overlast van lawaai, stank of vuil

71%

91%

83%

91%

92%

85%

88%

89%

85%

81%

88%

Overlast van directe buren

87%

97%

91%

97%

95%

89%

90%

93%

87%

95%

92%

Overlast van verkeer

75%

76%

77%

73%

83%

89%

90%

91%

75%

80%

86%

Overlast van jongeren

75%

96%

86%

95%

97%

90%

92%

88%

90%

93%

91%



- 42 -


3.3

Verhuisgeneigdheid

Tabel 3.5: Regio Noord-Kennemerland. Verhuisgeneigdheid naar woonmilieu, 2008 Verhuisgeneigd (binnen 5 jaar)


Niet verhuisgeneigd


48%

11%

41%


27%

23%

50%

Vooroorlogse uitleg

34%

16%

50%

Dorpscentrum

16%

19%

65%


24%

14%

62%

Planmatig compact

30%

21%

49%

Planmatig groen

23%

18%

59%

Modern milieu

25%

19%

56%

Hoogbouw milieu

43%

17%

40%


38%

13%

49%

18%

55%




Tabel 3.6: Regio Noord-Kennemerland. Gewenste verhuisbeweging naar woonmilieu, 2008 Binnen de gemeente

Binnen de regio

Buiten de regio


78%

15%

7%


66%

28%

6%

Vooroorlogse uitleg

73%

14%

13%

Dorpscentrum

65%

15%

20%


53%

16%

31%

Planmatig compact

74%

11%

15%

Planmatig groen

60%

12%

28%

Modern milieu

44%

27%

29%

Hoogbouw milieu

58%

6%

36%


79%

13%

8%

Totaal

62%

15%

23%



- 43 -


3.4

Woonduur

Tabel 3.7: Regio Noord-Kennemerland. Woonduur naar woonmilieu, 2008 Woonduur huidige woning korter dan 5 jaar

5 – 10 jaar

langer dan 10 jaar

Totaal


53%

19%

28%

100%


35%

20%

45%

100%

Vooroorlogse uitleg

35%

18%

47%

100%

Dorpscentrum

20%

18%

62%

100%


23%

15%

62%

100%

Planmatig compact

30%

21%

49%

100%

Planmatig groen

32%

19%

49%

100%

Modern milieu

50%

24%

26%

100%

Hoogbouw milieu

35%

20%

45%

100%


29%

18%

53%

100%

34%

20%

46%

100%




Tabel 3.8: Regio Noord-Kennemerland. Vestigers vs. binnenverhuizers naar woonmilieu, 2008 Woonduur korter dan 5 jaar Vestiger

Binnenverhuizer

Totaal


51%

49%

100%


51%

49%

100%

Vooroorlogse uitleg

32%

68%

100%

Dorpscentrum

51%

49%

100%


51%

49%

100%

Planmatig compact

41%

59%

100%

Planmatig groen

47%

53%

100%

Modern milieu

54%

46%

100%

Hoogbouw milieu

40%

60%

100%


59%

41%

100%

52%

100%



- 44 -


3.5

Verhuisredenen


Totaal


Hoogbouw milieu

Modern milieu

Planmatig groen

66% 69% 55% 49% 31% 54% 42% 68% 63% 57% 52%


4%

0%

Wil gaan huren

5%

9% 10% 12% 31%

Wil gaan kopen

Planmatig compact


Dorpscentrum

Vooroorlogse uitleg



Tabel 3.9: Regio Noord-Kennemerland. Verhuisredenen naar woonmilieu, 2008

9% 14%

4%

2%

9% 11%

8%

2% 35%

4% 11%

42% 18% 27% 35% 49% 26% 16% 15% 22%

9% 23%

9%

4% 33%

9%

Wil goedkopere woning

5%

8% 10%

4%

9% 25% 11%

Wil gelijkvloers wonen

4% 15% 22% 19% 33% 15% 19%

7%

8% 10% 16%

Wil tuin

0%

7% 16% 34%

56% 32% 44% 37% 43% 41% 25% 20% 43% 10% 32%

Wil geen tuin meer

2%

6% 12%

3%

2%

Wil terras

9% 15% 12% 13% 32%

8%

6%

6%

5% 10% 10%

Wil balkon

4% 11% 11%

8% 12%

3%

4%

4%

9%


3%

6%

3%

3%

6%

8%

Inrichting / opzet woonomgeving Onderhoudsstaat woonomgeving

5% 11%

7% 13%

8% 11%

9% 17% 12% 32%

16% 19% 12% 17% 1%

0% 13%

4%

7%

4%

8%

8% 16%

9% 18% 11% 28% 13%

2%

4%

2%

5%

6%

5%

5%

4%

5%

9%

9%


18%

6% 16% 25%

1% 11% 10%


14%

6% 12% 15%

6% 22% 14% 22% 35%

4% 17%

2% 12% 12%


8%

3%

7%

1%


0%

0%

1%

3% 25%

2%


0%

0%

4%

2% 26%

3%


9% 21%

1%

6%

6% 11% 17%

Vanwege samenwonen / huwelijk

20% 32%

9%

1%

4%

4%

8%

3%

4%

2%

2%

4%

4%

2%

5%

2%

5%

6% 44% 11%

6% 12%

8% 13%

8% 10%

9%

3% 10%

Vanwege echtscheiding / verbroken relatie

0%

6%

0%

1%

2%

1%

1%

1%

0%

1%

1%

Wil dichterbij kinderen wonen

2%

0%

2%

1%

3%

2%

3%

2%

2%

2%

2%

Vanwege leeftijd of gezondheid

8% 13% 12% 25% 43% 17% 24%

6%

9% 13% 19%

Wil zelfstandig gaan wonen

6%

1%

3% 40%


3%

2%

0%


- 45 -

4%

2%

4%


4%

3.6

Belangrijkste voorzieningen in de woonomgeving


Planmatig compact

Planmatig groen

Modern milieu

Hoogbouw milieu


Totaal

97%

96%

94%

96%

94%

96%

38%

30%

41%

37%

24%

29%

21%

34%

62%

58%

63%

64%

70%

66%

67%

63%

64%

57%

68%

62%

74%

70%

64%

64%

61%

41%

48%

61%

60%

67%

66%

48%

58%

25%

23%

14%

25%

26%

28%

35%

20%

10%

26%

89%

87%

80%

88%

93%

91%

95%

84%

92%

91%

80%

70%

77%

67%

63%

75%

75%

83%

80%

71%

75%

Huisarts

86%

88%

87%

95%

90%

92%

93%

92%

94%

80%

92%

Fysiotherapeut

51%

57%

55%

82%

68%

68%

68%

61%

60%

53%

65%

Consultatiebureau

25%

26%

31%

33%

40%

45%

41%

31%

39%

24%

38%


44%

58%

51%

68%

72%

69%

70%

63%

59%

67%

67%

Apotheek

87%

78%

81%

81%

86%

87%

88%

87%

90%

66%

86%

Tandarts

63%

55%

61%

63%

70%

72%

67%

71%

64%

70%

68%

Theater

64%

54%

42%

16%

32%

41%

36%

41%

30%

45%

38%

Bioscoop

64%

50%

47%

14%

28%

41%

37%

45%

31%

39%

38%

Bibliotheek

68%

72%

69%

77%

78%

77%

75%

76%

65%

81%

75%

Videotheek

38%

22%

31%

13%

23%

32%

24%

33%

22%

14%

26%

Discotheek

16%

12%

21%

12%

12%

11%

13%

17%

8%

6%

13%

Bruin café

53%

32%

40%

39%

35%

28%

31%

25%

34%

43%

32%

Grand café

69%

47%

49%

36%

44%

40%

35%

39%

49%

47%

40%

Buurthuis

35%

35%

48%

61%

44%

55%

55%

37%

54%

59%

50%

Coffeeshop

9%

6%

9%

3%

9%

7%

6%

3%

6%

3%

6%

Concertzaal

48%

39%

32%

10%

26%

29%

29%

20%

19%

21%

27%

Museum

50%

45%

38%

13%

29%

27%

26%

21%

20%

17%

27%

Kunstuitleen

29%

18%

16%

8%

13%

14%

16%

10%

9%

10%

14%

Jongerencentrum

22%

28%

37%

41%

32%

40%

35%

31%

49%

33%

35%


27%

48%

45%

76%

48%

55%

55%

41%

57%

62%

52%


17%

18%

20%

34%

28%

29%

26%

18%

41%

23%

25%

Sportvereniging

55%

61%

65%

60%

64%

67%

60%

75%

75%

71%

65%

Muziekvereniging

21%

37%

37%

42%

43%

40%

34%

34%

34%

29%

36%

Zangvereniging

15%

21%

31%

36%

37%

30%

30%

27%

26%

26%

30%


15%

27%

21%

15%

28%

29%

27%

24%

25%

20%

25%

Vooroorlogse uitleg

94%


97%


Dorpscentrum

Tabel 3.10: Regio Noord-Kennemerland. Voorzieningen in de woonomgeving (% zeer belangrijk en belangrijk), 2008


97%

96%

93%

Markt

39%

38%

33%

Scholen

45%

57%

61%

Recreatieterrein

55%

50%

66%

Speeltuin

39%

56%


7%


85%




- 46 -


3.7

Kwaliteitseisen gewenste woning

Tabel 3.11: Regio Noord-Kennemerland. Gewenste oppervlakte woonkamer, 2008

Koopwoning

Huurwoning

tot 20 m2

Totaal

Hoogbouw milieu

Modern milieu

Planmatig groen

Planmatig compact


Dorpscentrum

Vooroorlogse uitleg




9%

0%

11%

6%

2%

3%

2%

2%

11%

5%

20 - 29 m2

39%

100%

48%

38%

29%

51%

44%

25%

27%

37%

30 - 39 m2

36%

0%

29%

35%

45%

27%

40%

15%

27%

34%

vanaf 40 m2

16%

0%

12%

21%

24%

18%

14%

58%

35%

24%

1%

1%

5%

1%

1%

0%

1%

0%

3%

1%

tot 20 m2 20 - 29 m2

15%

6%

26%

10%

11%

15%

14%

6%

14%

11%

30 - 39 m2

32%

27%

33%

24%

22%

21%

28%

25%

25%

25%

vanaf 40 m2

52%

66%

36%

65%

66%

64%

57%

69%

58%

63%




Tabel 3.12: Regio Noord-Kennemerland. Gewenst aantal kamers, 2008

Koopwoning

Huurwoning

Totaal

Hoogbouw milieu

Modern milieu

Planmatig groen

Planmatig compact


Dorpscentrum

Vooroorlogse uitleg



Aantal slaapkamers

1 kamer

8%

0%

2%

5%

2%

5%

1%

3%

10%

4%

2 kamers

50%

50%

46%

42%

31%

47%

50%

50%

42%

44%

3 kamers

37%

0%

33%

43%

50%

40%

30%

43%

44%

40%

4 kamers

4%

50%

18%

8%

14%

4%

15%

3%

4%

9%

5 kamers of meer

1%

0%

0%

2%

4%

4%

4%

0%

1%

2%

1 kamer

1%

0%

0%

0%

0%

4%

0%

0%

2%

0%

2 kamers

27%

2%

21%

18%

8%

22%

12%

6%

56%

13%

3 kamers

42%

28%

35%

29%

27%

36%

23%

28%

28%

29%

4 kamers

20%

48%

39%

30%

31%

32%

40%

34%

11%

32%

9%

22%

4%

22%

34%

7%

25%

32%

3%

26%

5 kamers of meer



- 47 -


Tabel 3.13: Regio Noord-Kennemerland. Behoefte aan nultredenwoning, 2008



Vooroorlogse uitleg

Dorpscentrum


Planmatig compact

Planmatig groen

Modern milieu

Hoogbouw milieu

Totaal

Koopwoning

Huurwoning

Nultredenwoning


44%

32%

42%

63%

60%

62%

57%

74%

79%

61%


46%

32%

62%

67%

67%

64%

65%

77%

74%

65%


33%

16%

23%

34%

34%

36%

21%

25%

81%

31%


39%

32%

27%

59%

51%

51%

49%

53%

70%

51%




Tabel 3.14: Regio Noord-Kennemerland. Voorkeur voor open of gesloten keuken, 2008



Vooroorlogse uitleg

Dorpscentrum


Planmatig compact

Planmatig groen

Modern milieu

Hoogbouw milieu

Totaal

Huurwoning

Open

21%

21%

27%

30%

37%

23%

26%

60%

16%

30%

Gesloten

44%

47%

33%

30%

29%

29%

25%

11%

42%

31%

Geen voorkeur

35%

32%

40%

40%

34%

48%

49%

29%

42%

39%

Koopwoning

Keuken

Open

40%

38%

53%

45%

41%

55%

52%

53%

42%

45%

Gesloten

16%

25%

11%

20%

26%

13%

13%

13%

24%

20%

Geen voorkeur

44%

37%

36%

35%

33%

32%

35%

34%

34%

35%



- 48 -


Tabel 3.15: Regio Noord-Kennemerland. Tuin of balkon gewenst, 2008



Vooroorlogse uitleg

Dorpscentrum


Planmatig compact

Planmatig groen

Modern milieu

Hoogbouw milieu

Totaal

Koopwoning

Huurwoning


Tuin

43%

100%

85%

72%

76%

47%

61%

27%

9%

57%

Balkon

78%

50%

47%

58%

51%

68%

62%

57%

95%

63%

Tuin

81%

97%

91%

84%

95%

79%

93%

93%

10%

90%

Balkon

66%

38%

49%

38%

34%

36%

28%

26%

87%

37%




Tabel 3.16: Regio Noord-Kennemerland. Behoefte aan fietsenberging, 2008



Vooroorlogse uitleg

Dorpscentrum


Planmatig compact

Planmatig groen

Modern milieu

Hoogbouw milieu

Totaal

Huurwoning

Prive

81%

100%

85%

82%

94%

81%

81%

42%

82%

80%

Gemeenschappelijk

13%

0%

12%

12%

2%

11%

12%

9%

17%

11%

Geen

6%

0%

3%

6%

4%

8%

7%

49%

1%

9%

Koopwoning

Fietsenberging

Prive

91%

95%

91%

89%

94%

85%

88%

86%

87%

91%

Gemeenschappelijk

5%

2%

4%

6%

1%

8%

2%

1%

12%

3%

Geen

4%

3%

5%

5%

5%

7%

10%

13%

1%

6%



- 49 -


Tabel 3.17: Regio Noord-Kennemerland. Behoefte aan ruimte om een brommer/scooter/scootmobiel te stallen, 2008

Totaal

Hoogbouw milieu

Modern milieu

Planmatig groen

Planmatig compact


Dorpscentrum

Vooroorlogse uitleg


Huurwoning

Prive

39%

50%

43%

62%

60%

46%

54%

22%

33%

49%

Gemeenschappelijk

8%

0%

14%

7%

7%

6%

11%

8%

12%

9%

Geen

53%

50%

43%

31%

33%

48%

35%

70%

55%

42%

Koopwoning



Prive

39%

40%

48%

54%

62%

53%

48%

58%

32%

54%

Gemeenschappelijk

6%

0%

1%

5%

4%

2%

2%

2%

14%

4%

Geen

55%

60%

51%

41%

34%

45%

50%

40%

53%

42%




Tabel 3.18: Regio Noord-Kennemerland. Behoefte aan parkeerplaats, 2008

Planmatig groen

Modern milieu

Hoogbouw milieu

Totaal

0%

52%

50%

49%

52%

49%

32%

36%

48%

6%

50%

13%

13%

17%

12%

8%

6%

8%

11%

Garage

3%

0%

8%

11%

17%

6%

14%

54%

18%

15%

Geen

37%

50%

27%

26%

17%

30%

29%

8%

38%

26%

Aan straat

54%

43%

48%

35%

19%

38%

31%

37%

24%

31%

Eigen erf

23%

31%

28%

28%

38%

24%

40%

27%

12%

32%

Garage

16%

25%

17%

34%

41%

25%

27%

34%

53%

34%

Geen

7%

1%

7%

3%

2%

13%

2%

2%

11%

3%



54%

Eigen erf

Dorpscentrum

Planmatig compact

Vooroorlogse uitleg

Aan straat

Historisch stadscentrum Huurwoning Koopwoning


Parkeerplaats auto


- 50 -


3.8


Historisch stadscentrum Tabel 3.19: Regio Noord-Kennemerland, woonmilieu Historisch Stadscentrum. Huidige en gewenste woning, 2008

Huurwoning

Huidige woning

Gewenste woning

Rijwoning

6%

18%


0%

2%


30%

14%


8%

9%


8%

5%

18%

20%


0%

13%

Vrijstaande woning

3%

5%

19%

2%

8%

11%

Rijwoning

Koopwoning Appartement zonder lift Appartement met lift

3%

3%

Huurwoning


52%

48%

Koopwoning

49%

53%

tot € 350

12%

27%

Huurprijs per maand € 350 - 500

34%

60%

vanaf € 500

54%

13%

Woningtype

tot € 160.000

8%

26%

€ 160.000 - 210.000

23%

31%

€ 210.000 - 310.000

41%

24%

vanaf € 310.000

28%

Waarde woning

1 Top 3 Gewenst woonmilieu

20% Historisch stadscentrum Authentiek dorps wonen

2

Dorpscentrum


- 51 -

Authentiek stedelijk Tabel 3.20: Regio Noord-Kennemerland, woonmilieu Authentiek stedelijk. Huidige en gewenste woning, 2008 Huidige woning

Gewenste woning

10%

0%

0%

2%

10%

2%


0%

0%


3%

0%

67%

0%


0%

70%

Vrijstaande woning

0%

19%


7%

0%


3%

5%


0%

2%

Huurwoning

23%

5%

Koopwoning

77%

95%

tot € 350



Rijwoning

Koopwoning

Woningtype 14%

50%


43%

50%

vanaf 500

43%

0%

0%

0%

€160.000 - 210.000

30%

7%

€ 210.000 - 310.000

52%

37%

vanaf € 310.000

17%

tot € 160.000 Waarde woning


56% Authentiek dorps wonen Historisch stadscentrum

2

Dorpscentrum


- 52 -

Vooroorlogse uitleg Tabel 3.21: Regio Noord-Kennemerland, woonmilieu Vooroorlogse uitleg. Huidige en gewenste woning, 2008 Huidige woning

Gewenste woning

31%

33%


1%

1%


8%

5%


0%

7%


5%

5%

41%

31%


7%

4%

Vrijstaande woning

1%

0%


3%

3%


1%

8%


1%

4%

Huurwoning

45%

51%

Koopwoning

55%

49%

tot € 350

Rijwoning

Huurwoning

Rijwoning

Koopwoning

Woningtype 25%

38%


50%

47%

vanaf € 500

25%

15%

4%

24%

€ 160.000 - 210.000

43%

37%

€ 210.000 - 310.000

36%

34%

vanaf € 310.000

17%



5% Historisch stadscentrum

2

Dorpscentrum

3



- 53 -

Dorpscentrum Tabel 3.22: Regio Noord-Kennemerland, woonmilieu Dorpscentrum. Huidige en gewenste woning, 2008

Huurwoning

Huidige woning

Gewenste woning

Rijwoning

7%

19%


6%

3%


6%

3%


0%

4%


7%

9%

Rijwoning

12%

19%


16%

18%

Vrijstaande woning

39%

7%


4%

3%


1%

8%


2%

7%

Huurwoning

26%

38%

Koopwoning

74%

62%

tot € 350

Koopwoning

Woningtype 36%

24%


27%

52%

vanaf € 500

36%

23%

2%

18%

€ 160.000 - 210.000

15%

27%

€ 210.000 - 310.000

42%

32%

vanaf € 310.000

42%


Top 3 Gewenst woonmilieu

22%

1


2

Dorpscentrum

3



- 54 -

Authentiek dorps wonen Tabel 3.23: Regio Noord-Kennemerland, woonmilieu Authentiek dorps wonen. Huidige en gewenste woning, 2008


Huidige woning

Gewenste woning

8%

7%

4%

3%

15%

1%

1%

3%

13%

5%

Rijwoning

3%

8%


8%

27%

44%

31%

Appartement zonder lift Appartement met lift Grondgebonden / nultreden woning

Vrijstaande woning Koopwoning Appartement zonder lift

1%

1%


1%

3%


3%

12%

Huurwoning

40%

17%

Koopwoning

60%

83%

tot € 350

27%

6%


48%

56%

vanaf € 500

Woningtype

25%

38%

tot € 160.000

0%

6%

€ 160.000 - 210.000

1%

11%

€ 210.000 - 310.000

26%

33%

vanaf € 310.000

73%

Waarde woning


50%

1


2

Dorpscentrum

3



- 55 -

Planmatig compact Tabel 3.24: Regio Noord-Kennemerland, woonmilieu Planmatig Compact. Huidige en gewenste woning, 2008 Huidige woning

Gewenste woning

21%

38%

1%

1%

22%

19%

2%

9%


10%

7%

Rijwoning

28%

10%


5%

5%

Vrijstaande woning

1%

0%


6%

3%


2%

5%


3%

4%

Huurwoning

56%

74%

Koopwoning

44%

26%

tot € 350


Appartement zonder lift Appartement met lift

Koopwoning

Woningtype 47%

55%


37%

30%

vanaf € 500

16%

15%

tot € 160.000

14%

31%

€ 160.000 - 210.000

28%

31%

€ 210.000 - 310.000

51%

24%

7%

14%

Waarde woning vanaf € 310.000


1

Dorpscentrum

2


3

Planmatig groen


- 56 -

Planmatig groen Tabel 3.25: Regio Noord-Kennemerland, woonmilieu Planmatig Groen. Huidige en gewenste woning, 2008 Huidige woning

Gewenste woning

16%

24%


1%

3%


9%

6%


9%

7%


2%

7%

40%

29%


8%

14%

Vrijstaande woning

8%

3%


2%

2%


2%

2%


3%

4%

Huurwoning

37%

46%

Koopwoning

63%

54%

tot € 350

Rijwoning

Huurwoning

Rijwoning

Koopwoning

Woningtype 19%

26%


43%

55%

vanaf € 500

38%

19%

4%

27%

€ 160.000 - 210.000

18%

30%

€ 210.000 - 310.000

56%

30%

vanaf € 310.000

21%



12%

1


2

Dorpscentrum

3

Modern milieu


- 57 -

Modern milieu Tabel 3.26: Regio Noord-Kennemerland woonmilieu Modern milieu. Huidige en gewenste woning, 2008 Huidige woning

Gewenste woning

12%

11%

0%

1%

10%

4%


4%

5%


6%

5%

Rijwoning

32%

21%




20%

27%

Vrijstaande woning

8%

13%


2%

1%


5%

6%


1%

8%

Huurwoning

32%

25%

Koopwoning

69%

75%

tot € 350

Koopwoning

Woningtype 21%

27%


64%

51%

vanaf € 500

15%

22%

2%

16%

€ 160.000 - 210.000

12%

25%

€ 210.000 - 310.000

57%

29%

vanaf € 310.000

29%



30%

1


2

Modern milieu 3


- 58 -

Dorpscentrum

Hoogbouw milieu Tabel 3.27: Regio Noord-Kennemerland, woonmilieu Hoogbouw milieu. Huidige en gewenste woning, 2008

Huurwoning

Huidige woning

Gewenste woning

Rijwoning

2%

10%


0%

0%


28%

19%


33%

32%


3%

8%

Rijwoning

4%

2%


0%

0%

Vrijstaande woning

1%

0%


4%

8%

23%

19%

1%

2%

Huurwoning

66%

69%

Koopwoning

34%

30%

tot € 350

Koopwoning Appartement met lift Grondgebonden / nultreden woning Woningtype 20%

35%


62%

43%

vanaf € 500

18%

22%

tot € 160.000

55%

39%

€ 160.000 - 210.000

19%

22%

€ 210.000 - 310.000

19%

22%

6%

17%

Waarde woning vanaf € 310.000


1

Modern milieu

2

Dorpscentrum

3



- 59 -

Overig / landelijk gebied Tabel 3.28: Regio Noord-Kennemerland, woonmilieu Overig / landelijk gebied. Huidige en gewenste woning, 2008

Huurwoning

Huidige woning

Gewenste woning

Rijwoning

7%

16%


4%

2%


4%

6%


0%

7%


7%

6%

Rijwoning

7%

17%


16%

19%

Vrijstaande woning

51%

12%

Koopwoning Appartement zonder lift

0%

2%


4%

7%


0%

7%

Huurwoning

22%

38%

Koopwoning

78%

63%

tot € 350

20%

28%


50%

51%

vanaf € 500

Woningtype

30%

21%

tot € 160.000

0%

17%

€ 160.000 - 210.000

6%

22%

€ 210.000 - 310.000

31%

31%

vanaf € 310.000

63%

Waarde woning


30%

1


2

Dorpscentrum

3



3.9

Voorkeur woningen

Tabel 3.29: Regio Noord-Kennemerland. Voorkeur koopwoningen naar woonmilieu, 2008 Top 3 - KOOP 1 2

3


37%

37%

23%

78%

49%

37%


- 60 -

Top 3 - KOOP

1

2

3

47%

41%

37%

29%

24%

22%

41%

31%

27%

34%

31%

20%

31%

30%

27%

30%

26%

22%

47%

43%

29%

28%

22%

21%

Vooroorlogse uitleg

Dorpscentrum


Planmatig compact

Planmatig groen

Modern milieu

Hoogbouw milieu

Regio


- 61 -

Tabel 3.30: Regio Noord-Kennemerland. Voorkeur huurwoningen naar woonmilieu, 2008 Top 3 - HUUR 1 2

3


29%

26%

24%

80%

70%

59%

59%

36%

30%

32%

21%

17%

28%

26%

23%

31%

30%

29%

78%

34%

28%

63%

61%

60%


Vooroorlogse uitleg

Dorpscentrum


Planmatig compact

Planmatig groen

Modern milieu

- 62 -

Top 3 - HUUR

1

2

3

80%

68%

53%

30%

29%

24%

Hoogbouw milieu

Regio


- 63 -

3.10

Dynamiek en potentiële fricties op de woningmarkt

Historisch stadscentrum Figuur 3.1: Regio Noord-Kennemerland. Bewegingen woningmarkt woonmilieu Historisch stadscentrum, 2008 2013 Potentiele vraag

Potentieel aanbod


Huur


-600

-400

-200

0

Potentiele vraag

200

400

600

800

600

800

Potentieel aanbod


Koop


-600

-400


- 64 -

-200

0

200

400

Figuur 3.2: Regio Noord-Kennemerland. Potentiële fricties woningmarkt woonmilieu Historisch stadscentrum, 2008 - 2013 Potentiele tekorten



Huur


-600

-400

-200

0

200

400

600

Potentiele tekorten


-400

200

800



-800

-600

-200

0

400

600

800

1000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 65 -

Authentiek stedelijk Figuur 3.3: Regio Noord-Kennemerland. Bewegingen woningmarkt woonmilieu Authentiek stedelijk, 2008 - 2013 Potentiele vraag

Potentieel aanbod


Huur


-500

-400

-300

-200

-100

0

Potentiele vraag

100

200

300

400

500

600

400

500

600

Potentieel aanbod


Koop


-500

-400

-300

-200


- 66 -

-100

0

100

200

300

Figuur 3.4: Regio Noord-Kennemerland. Potentiële fricties woningmarkt woonmilieu Authentiek stedelijk, 2008 - 2013 Potentiele tekorten



Huur


-500

-400

-300

-200

-100

0

Potentiele tekorten

100

200

300

400

500

600

500

600




-500

-400

-300

-200

-100

0

100

200

300

400

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 67 -

Vooroorlogse uitleg Figuur 3.5: Regio Noord-Kennemerland. Bewegingen woningmarkt woonmilieu Vooroorlogse uitleg, 2008 - 2013 Potentiele vraag

Potentieel aanbod


Huur


-400

-200

0

Potentiele vraag

200

400

600

400

600

Potentieel aanbod


Koop


-400

-200


- 68 -

0

200

Figuur 3.6: Regio Noord-Kennemerland. Potentiële fricties woningmarkt woonmilieu Vooroorlogse uitleg, 2008 - 2013 Potentiele tekorten



Huur


-400

-200

0

Potentiele tekorten

200

400

600




-400

-200

0

200

400

600

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 69 -

Dorpscentrum Figuur 3.7: Regio Noord-Kennemerland. Bewegingen woningmarkt woonmilieu Dorpscentrum, 2008 - 2013 Potentiele vraag

Potentieel aanbod


Huur


-1500

-1000

-500

0

Potentiele vraag

500

1000

1500

2000

1500

2000

Potentieel aanbod


Koop


-1500

-1000


- 70 -

-500

0

500

1000

Figuur 3.8: Regio Noord-Kennemerland. Potentiële fricties woningmarkt Dorpscentrum, 2008 - 2013 Potentiele tekorten



Huur


-1500

-1000

-500

0

Potentiele tekorten

500

1000

1500

2000




-1500

-1000

-500

0

500

1000

1500

2000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 71 -

Authentiek dorps wonen Figuur 3.9: Regio Noord-Kennemerland. Bewegingen woningmarkt woonmilieu Authentiek dorps wonen, 2008 - 2013 Potentiele vraag

Potentieel aanbod


Huur


-2000

-1000

0

Potentiele vraag

1000

2000

3000

2000

3000

Potentieel aanbod


Koop


-2000

-1000


- 72 -

0

1000

Figuur 3.10: Regio Noord-Kennemerland. Potentiële fricties woningmarkt woonmilieu Authentiek dorps wonen, 2008 - 2013 Potentiele tekorten



Huur


-2000

-1000

0

Potentiele tekorten

1000

2000

3000


Rijwoning tot 16 0.000 Rijwoning 160 - 21 0.000 Rijwoning 210 - 31 0.000 Rij woning vanaf 31 0.000 2^1-kap woning tot 16 0.000 2^1-kap woning 160 - 21 0.000 2^1-kap woning 210 - 31 0.000 2^1-kap woning vanaf 31 0.000 Vrijstaande woning tot 16 0.000 Vrijstaande woning 160 - 21 0.000 Vrijstaande woning 210 - 31 0.000 Koop

Vrijstaande woning vanaf 31 0.000 Appartement zonder lift tot 16 0.000 Appartement zonder lift 160 - 21 0.000 Appartement zonder lift 210 - 31 0.000 Appartement zonder lift vanaf 31 0.000 Appartement met lift tot 16 0.000 Appartement met lift 160 - 21 0.000 Appartement met lift 210 - 31 0.000 Appartement met lift vanaf 31 0.000 Grond gebonden / nultreden woning tot 16 0.000 Grondgebonden / nultreden woning 160 - 21 0.000 Grondgebonden / nultreden woning 210 - 31 0.000 Grondgebo nden / nultreden woning vanaf 31 0.000 -3000

-2000

-1000

0

1000

2000

3000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 73 -

Planmatig compact Figuur 3.11: Regio Noord-Kennemerland. Bewegingen woningmarkt woonmilieu Planmatig compact, 2008 2013 Potentiele vraag

Potentieel aanbod


Huur


-1500

-1000

-500

0

Potentiele vraag

500

1000

1500

2000

1500

2000

Potentieel aanbod


Koop


-1500

-1000


- 74 -

-500

0

500

1000

Figuur 3.12: Regio Noord-Kennemerland. Potentiële fricties woningmarkt woonmilieu Planmatig compact, 2008 - 2013 Potentiele tekorten



Huur


-1500

-1000

-500

0

Potentiele tekorten

500

1000

1500

2000




-1500

-1000

-500

0

500

1000

1500

2000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 75 -

Planmatig groen Figuur 3.13: Regio Noord-Kennemerland. Bewegingen woningmarkt woonmilieu Planmatig groen, 2008 - 2013 Potentiele vraag

Potentieel aanbod


Huur


-4000

-3000

-2000

-1000

0

Potentiele vraag

1000

2000

3000

4000

5000

3000

4000

5000

Potentieel aanbod


Koop


-4000

-3000

-2000


- 76 -

-1000

0

1000

2000

Figuur 3.14: Regio Noord-Kennemerland. Potentiële fricties woningmarkt woonmilieu Planmatig groen, 2008 2013 Potentiele tekorten



Huur


-4000

-3000

-2000

-1000

0

1000

2000

3000

Potentiele tekorten


-2000

1000

4000

5000

4000

5000



-4000

-3000

-1000

0

2000

3000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 77 -

Modern milieu Figuur 3.15: Regio Noord-Kennemerland. Bewegingen woningmarkt Modern milieu, 2008 - 2013 Potentiele vraag

Potentieel aanbod


Huur


-1000

-500

0

Potentiele vraag

500

1000

1500

1000

1500

Potentieel aanbod


Koop


-1000

-500


- 78 -

0

500

Figuur 3.16: Regio Noord-Kennemerland. Potentiële fricties woningmarkt woonmilieu Modern milieu, 2008 2013 Potentiele tekorten



Huur


-1000

-500

0

Potentiele tekorten

500

1000

1500




-1000

-500

0

500

1000

1500

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 79 -

Hoogbouw milieu Figuur 3.17: Regio Noord-Kennemerland. Bewegingen woningmarkt woonmilieu Hoogbouw milieu, 2008 - 2013 Potentiele vraag

Potentieel aanbod


Huur


-800

-600

-400

-200

0

Potentiele vraag

200

400

600

800

1000

600

800

1000

Potentieel aanbod


Koop


-800

-600

-400


- 80 -

-200

0

200

400

Figuur 3.18: Regio Noord-Kennemerland. Potentiële fricties woningmarkt woonmilieu Hoogbouw milieu, 2008 2013 Potentiele tekorten



Huur


-800

-600

-400

-200

0

200

400

600

Potentiele tekorten


-400

200

800

1000

800

1000



-800

-600

-200

0

400

600

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 81 -

3.11

Huurtoeslag en kopen huidige huurwoning

Tabel 3.31: Regio Noord-Kennemerland. Gebruik huurtoeslag huurders naar woonmilieu, 2008

Woonmilieu

Huurtoeslag Ja

Nee

Totaal


25%

75%

100%


16%

84%

100%

Vooroorlogse uitleg

33%

67%

100%

Dorpscentrum

11%

89%

100%


24%

76%

100%

Planmatig compact

34%

66%

100%

Planmatig groen

29%

71%

100%

Modern milieu

28%

72%

100%

Hoogbouw milieu

40%

60%

100%


22%

78%

100%

71%

100%




Tabel 3.32: Regio Noord-Kennemerland. Interesse in kopen huidige huurwoning naar woonmilieu, 2008 Huidige huurwoning kopen

Woonmilieu


Ja

Nee

Totaal

38%

62%

100%


10%

90%

100%

Vooroorlogse uitleg

18%

82%

100%

Dorpscentrum

14%

86%

100%


29%

71%

100%

Planmatig compact

22%

78%

100%

Planmatig groen

25%

75%

100%

Modern milieu

20%

80%

100%

Hoogbouw milieu

24%

76%

100%


24%

76%

100%

Regio

21%

79%

100%



- 82 -


3.12

Nieuwbouw / maatschappelijk gebonden eigendom / kavels

Nieuwbouw / bestaande woning Tabel 3.33: Regio Noord-Kennemerland. Voorkeur bestaande woning of nieuwbouwwoning versus het huidige woonmilieu, 2008 Voorkeur nieuwbouw of bestaande woning Nieuwbouwwoning

Bestaande woning

Geen voorkeur

Totaal


20%

48%

32%

100%


21%

56%

23%

100%

Vooroorlogse uitleg

17%

41%

42%

100%

Dorpscentrum

20%

37%

43%

100%


15%

39%

46%

100%

Planmatig compact

25%

30%

45%

100%

Planmatig groen

35%

21%

44%

100%

Modern milieu

32%

36%

32%

100%

Hoogbouw milieu

18%

23%

59%

100%


12%

44%

44%

100%

Regio

26%

31%

43%

100%

Bron: Enquête Companen, 2008. Tabel 3.34: Regio Noord-Kennemerland. Voorkeur bestaande woning of nieuwbouwwoning versus het gewenst woonmilieu, 2008 Voorkeur nieuwbouw of bestaande woning Nieuwbouwwoning

Bestaande woning

Geen voorkeur

Totaal


13%

56%

31%

100%


13%

51%

36%

100%

Vooroorlogse uitleg

11%

40%

49%

100%

Dorpscentrum

26%

27%

47%

100%


18%

36%

46%

100%

Planmatig compact

25%

42%

33%

100%

Planmatig groen

21%

25%

54%

100%

Modern milieu

57%

6%

37%

100%

Hoogbouw milieu

34%

27%

39%

100%

Regio

25%

32%

43%

100%


- 83 -

Maatschappelijk gebonden eigendom Tabel 3.35: Regio Noord-Kennemerland. Interesse in een MGE-woning versus het huidige woonmilieu, 2008 MGE-woning Belangstelling

Geen belangstelling

Totaal


41%

59%

100%


28%

72%

100%

Vooroorlogse uitleg

41%

59%

100%

Dorpscentrum

36%

64%

100%


29%

71%

100%

Planmatig compact

49%

51%

100%

Planmatig groen

38%

62%

100%

Modern milieu

24%

76%

100%

Hoogbouw milieu

30%

70%

100%


31%

69%

100%

Regio

36%

64%

100%

Bron: Enquête Companen, 2008. Tabel 3.36: Regio Noord-Kennemerland. Interesse in een MGE-woning versus het gewenste woonmilieu, 2008 MGE-woning Belangstelling

Geen belangstelling

Totaal


48%

52%

100%


25%

75%

100%

Vooroorlogse uitleg

55%

45%

100%

Dorpscentrum

33%

67%

100%


32%

68%

100%

Planmatig compact

30%

70%

100%

Planmatig groen

34%

66%

100%

Modern milieu

41%

59%

100%

Hoogbouw milieu

18%

82%

100%

Regio

36%

64%

100%


- 84 -

Bouwkavel Tabel 3.37: Regio Noord-Kennemerland. Interesse in een kavel om zelf/met anderen te bouwen versus het huidige woonmilieu, 2008 Interesse

Geen interesse

Geen voorkeur 11%


44%

45%


18%

82%

Vooroorlogse uitleg

21%

63%

Dorpscentrum

43%

57%

Totaal 100% 100%

16%

100% 100%


39%

45%

16%

100%

Planmatig compact

21%

39%

40%

100%

Planmatig groen

27%

34%

39%

100%

Modern milieu

67%

23%

10%

100%

Hoogbouw milieu

44%

14%

42%


58%

42%

Regio

37%

35%

100% 100%

28%

100%

Bron: Enquête Companen, 2008. Tabel 3.38: Regio Noord-Kennemerland. Gewenste kavelgrootte versus het huidige woonmilieu, 2008 kleiner dan 250 m²

250 – 350 m²

350 – 450 m²

56%

44%

Historisch stadscentrum Authentiek stedelijk

100%

Vooroorlogse uitleg

33%

450 – 600 m²

groter dan 600 m²

Totaal 100% 100%

15%

52%

100%

Dorpscentrum

50%

32%

18%

100%


34%

27%

28%

11%

100%

Planmatig compact

9%

41%

42%

8%

Planmatig groen

1%

33%

14%

37%

Modern milieu

71%

16%

Hoogbouw milieu

32%

15%

Overig / Landelijk gebied Regio

1%

51%

19%

100% 14%

100%

11%

2%

100%

38%

15%

100%

82%

18%

100%

22%

7%

100%

Bron: Enquête Companen, 2008. Tabel 3.39: Regio Noord-Kennemerland. Interesse in een kavel om zelf/met anderen te bouwen versus het gewenst woonmilieu, 2008 Interesse

Geen interesse

Geen voorkeur

Totaal

28%

63%

9%

100%


82%

18%

100%

Vooroorlogse uitleg

100%


100%

Dorpscentrum

25%

40%

35%

100%


61%

26%

13%

100%

Planmatig compact Planmatig groen Modern milieu Hoogbouw milieu Regio Bron: Enquête Companen, 2008.

100%

100%

8%

53%

39%

42%

22%

36%

100%

8%

83%

9%

100%

38%

34%

28%

100%

- 85 -

100%

Tabel 3.40: Regio Noord-Kennemerland. Gewenste kavelgrootte versus het gewenst woonmilieu, 2008 kleiner dan 250 – 350 350 – 450 450 – 600 groter dan Totaal 250 m² m² m² m² 600 m² Historisch stadscentrum

92%

8%

Dorpscentrum

36%

28%

34%

2%

100%


18%

24%

43%

15%

100%

Planmatig groen

100%

Modern milieu Hoogbouw milieu

2%

100%

79%

14%

4%

1%

100%

100%


3.13

100%

100%

1%

51%

19%

22%

7%

100%




Vooroorlogse uitleg

Dorpscentrum


Planmatig compact

Planmatig groen

Modern milieu

Hoogbouw milieu


Regio

Tabel 3.41: Regio Noord-Kennemerland. Alternatief voor de gewenste woning, 2008

(Voorlopig) niet verhuizen en niet aanpassen / verbouwen

40%

27%

32%

37%

22%

32%

31%

47%

53%

59%

36%

Niet verhuizen, aanpassen / verbouwen van huidige woning

5%

24%

13%

9%

8%

10%

9%

10%

6%

4%

9%


1%

1%

3%

4%

1%

1%

1%

2%

1%

2%

3%

1%

3%

1%

1%

0%

2%

1%

22%

18%

23%

18%

12%

14%

6%

18%

2%

1%

1%

1%

1%

1% 2%

Niet verhuizen en diensten aan huis laten komen Zoeken naar ander woningtype in dezelfde prijsklasse

22%

Zoeken naar ander woningtype in hogere prijsklasse

1%


3%

8%

1%

5%

0%

4%

0%

0%

2%


5%

8%

3%

1%

1%

3%

4%

3%

1%

0%

3%


3%

2%

2%

5%

2%

7%

1%

3%

1%

3%

Zoeken in een andere kern / wijk van de gewenste gemeente

14%

8%

6%

3%

5%

8%

7%

5%

11%

6%

7%

Zoeken in een andere gemeente

6%

2%

8%

11%

27%

8%

17%

18%

6%

14%

14%

3%

1%

2%

2%

1%

1%

1%


2%

1%

1%

1%

1%


1%

1%

1%

1%

1%

1%

1%

1%


Anders

2%

22%

27% 3%

0%


- 86 -

1% 5%

1% 1%

1%

1%

2%

1%

3.14

Wonen en zorg

Kan in de woning blijven wonen

Kan in de woning blijven wonen met aanpassingen in de woning

Kan in de woning blijven wonen met gebruik van zorgdiensten

Kan in de woning blijven wonen met aanpassingen in de woning én met gebruik van zorgdiensten


Totaal

Tabel 3.42: Regio Noord-Kennemerland. Mogelijkheid bij zorgvraag in de huidige woning te blijven wonen, 2008


19%

19%

8%

18%

37%

100%


14%

20%

6%

35%

25%

100%

Vooroorlogse uitleg

9%

19%

7%

31%

34%

100%

Dorpscentrum

11%

25%

10%

26%

29%

100%


13%

18%

13%

28%

28%

100%

Planmatig compact

14%

18%

10%

29%

29%

100%

Planmatig groen

17%

18%

11%

33%

21%

100%

Modern milieu

15%

24%

7%

27%

27%

100%

Hoogbouw milieu

20%

8%

30%

13%

28%

100%


15%

19%

9%

21%

35%

100%

Totaal

15%

19%

11%

29%

26%

100%


- 87 -



Bewakingssysteem

Klussen/onderhoudsdienst

Boodschappendienst

Huishoudelijke hulp


Recreatieruimte

Maaltijdvoorziening

Dorpscentrum



Traplift

Tabel 3.43: Regio Noord-Kennemerland. Gebruik / verwacht gebruik van zorgdiensten, 2008

Gebruikt reeds

2%

2%

2%

2%

8%

13%

3%

15%

1%

0%

1%

In toekomst

9%

5%

11%

18%

14%

19%

14%

23%

11%

8%

13%

Gebruikt reeds

1%

2%

6%

5%

5%

3%

0%

9%

14%

14%

2%

13%

10%

14%

44%

36%

41%

24%

31%

21%

14%

26%

3%

2%

6%

6%

10%

7%

1%

16%

4%

2%

3%

15%

11%

14%

29%

17%

26%

17%

27%

20%

10%

21%

In toekomst Authentiek dorps wonen

Gebruikt reeds

Vooroorlogse uitleg

Gebruikt reeds

5%

1%

7%

4%

3%

9%

3%

9%

2%

2%

2%

In toekomst

7%

6%

11%

20%

8%

20%

8%

23%

13%

7%

13%

Planmatig compact

Gebruikt reeds

In toekomst

2%

1%

7%

6%

6%

12%

1%

16%

4%

2%

1%

17%

12%

15%

27%

14%

22%

13%

25%

16%

8%

14%

4%

2%

6%

8%

6%

15%

2%

15%

2%

1%

3%

13%

10%

13%

24%

14%

23%

16%

25%

23%

8%

19%

Gebruikt reeds

1%

1%

2%

3%

5%

8%

4%

13%

1%

2%

1%

In toekomst

5%

5%

7%

14%

8%

16%

7%

15%

14%

9%

13%

12%

3%

6%

11%

13%

14%

1%

12%

4%

5%

2%

In toekomst

5%

7%

9%

17%

9%

21%

14%

17%

16%

10%

18%


Gebruikt reeds

7%

6%

10%

9%

6%

5%

2%

13%

6%

4%

2%

In toekomst

8%

7%

12%

16%

9%

20%

12%

25%

9%

4%

13%


Gebruikt reeds

2%

1%

8%

5%

11%

7%

0%

14%

2%

2%

2%

In toekomst

9%

6%

10%

21%

34%

17%

10%

37%

16%

6%

18%

Gebruikt reeds

3%

2%

5%

6%

7%

11%

2%

14%

3%

3%

2%

9%

12%

23%

14%

22%

14%

24%

18%

9%

17%

Planmatig groen

In toekomst Gebruikt reeds In toekomst

Modern milieu

Hoogbouw milieu

Totaal

Gebruikt reeds

In toekomst Bron: Enquête Companen, 2008.

12%

= opvallend groot aandeel

- 88 -

3.15

Deelname aan de samenleving

Actief burgerschap: vier vormen Hoogleraar Actief burgerschap aan de Universiteit van Amsterdam (UVA), Evelien Tonkens, onderscheidt vier vormen van actief burgerschap. Hieronder zullen we per type een omschrijving geven en laten zien in hoeverre dit type aanwezig is. Verantwoordelijke burger Verantwoordelijke burgers zijn inwoners die activiteiten in de buurt (mede)organiseren, zoals bijvoorbeeld een wijkcommissie, buurtfeest, gezamenlijke kinderopvang, of een straatveegactie. Zorgzame burger Een zorgzame burger is een burger die actief is als vrijwilliger of mantelzorger. Assertieve / fatsoenlijke burger De Assertieve / fatsoenlijke burger spreekt andere mensen (regelmatig) aan op hun gedrag. Beraadslagende burger Beraadslagende burgers denken en praten mee over belangrijke zaken, bijvoorbeeld door inloopavonden te bezoeken, op deze avonden te spreken, lid te zijn van een bewonerscommissie / dorpsraad, of door deel te nemen aan een burgerforum / burgerpanel. Figuur 3.19: Regio Noord-Kennemerland. Deelname aan de samenleving naar woonmilieu, 2008 Zorgzame burger

Verantwoordelijke burger

Totaal

Totaal Overig / Landelijk gebied

100%



80%

100% 80% 60%

60%

Hoogbouw milieu

Hoogbouw milieu


40%

40%

0%

0%

Modern milieu

Vooroorlogse uitleg

Planmatig groen

Modern milieu

Vooroorlogse uitleg

Planmatig groen

Dorpscentrum Authentiek dorps wonen

Dorpscentrum


Totaal

Totaal 100%



80%

100%

Hoogbouw milieu


40%


40%


20%

20%

0%

0%

Modern milieu

Vooroorlogse uitleg

Planmatig groen Planmatig compact

80% 60%

60%

Hoogbouw milieu


Planmatig compact

Assertieve/fatsoenlijke burger



20%

20%

Planmatig compact


Modern milieu

Planmatig groen


Planmatig compact


- 89 -

Vooroorlogse uitleg


- 90 -

4. Uitkomsten op gemeenteniveau 4.1

Vergelijking binnen de regio

Leefstijlen in de gemeenten Tabel 4.1: Regio Noord-Kennemerland. Leefstijlen per gemeente, 2008 Alkmaar

Bergen

Castricum

Heiloo

Langedijk

Regio

Starter

11%

11%

12%

11%

10%

11%


12%

6%

5%

10%

7%

10%


16%

6%

11%

13%

10%

13%

Gebonden gezinnen

12%

11%

10%

5%

16%

11%

Mobiele gezinnen

18%

20%

25%

16%

23%

21%

Gebonden senioren

16%

17%

11%

19%

14%

15%

Mobiele senioren

14%

25%

23%

21%

19%

17%

Bemiddelde senioren Totaal

1%

4%

3%

5%

1%

2%

100%

100%

100%

100%

100%

100%



Bergen

Castricum

Heiloo

Langedijk

Totaal


87%

88%

88%

89%

90%

88%

+

77%


83%

86%

89%

92%

89%

86%

+

71%

t.o.v.

2000

Alkmaar

Tabel 4.2: Regio Noord-Kennemerland. Tevredenheid woning naar gemeente, 2008


83%

85%

88%

90%

90%

87%

+

78%

Geluidsisolatie

65%

74%

75%

81%

78%

73%

+

66%


78%

81%

82%

83%

80%

81%


84%

88%

91%

89%

93%

87%

+

65%

81%

86%

88%

89%

91%

86%

Buitenruimte (tuin, terras, balkon) Bron: Enquête Companen, 2008.


- 91 -


Castricum

Heiloo

Langedijk

Regio

76%

80%

82%

70%

77%

+

75%

73%

70%

74%

81%

76%

75%

+

68%

80%

86%

87%

97%

85%

83%

+

83%


70%

68%

80%

83%

62%

72%

+

71%


88%

78%

88%

91%

85%

84%

-

87%


79%

88%

93%

95%

87%

86%

+

85%

Rust in de buurt

79%

86%

86%

89%

86%

84%

Bereikbaarheid per openbaar vervoer

89%

63%

69%

70%

76%

76%

-

79%

Parkeergelegenheid

70%

76%

77%

84%

72%

72%

-

75%

Scholen

96%

93%

97%

97%

97%

97%

+

92%

Kinderopvang

92%

86%

93%

94%

96%

92%

+

81%


75%

85%

91%

93%

83%

83%

+

83%

Ruimte in de buurt

85%

92%

91%

95%

88%

86%

-

88%

Speelgelegenheid Hoeveelheid groen

2000

Bergen

78%

Verkeersveiligheid

t.o.v.

Alkmaar

Tabel 4.3: Regio Noord-Kennemerland. Tevredenheid woonomgeving naar gemeente, 2008


84%

88%

90%

89%

88%

87%

+

80%

Zorgvoorzieningen

85%

83%

88%

85%

87%

86%

-

92%




Totaal

Langedijk

Heiloo

Castricum

Bergen

Alkmaar

Tabel 4.4: Regio Noord-Kennemerland. Overlast woonomgeving naar gemeente (percentage niet veel/niet weinig en weinig/geen overlast), 2008


85%

91%

87%

92%

92%

88%


90%

93%

94%

94%

94%

92%


85%

88%

86%

92%

87%

86%


89%

92%

94%

97%

93%

91%




Verhuisgeneigdheid Tabel 4.5: Regio Noord-Kennemerland. Verhuisgeneigdheid naar gemeente, 2008 Verhuisgeneigd (binnen 5 jaar)


Niet verhuisgeneigd

Gemeente Alkmaar

32%

19%

49%

Gemeente Bergen

21%

17%

62%

Gemeente Castricum

23%

19%

58%

Gemeente Heiloo

26%

18%

56%

Gemeente Langedijk

21%

18%

61%

Regio

27%

18%

55%


- 92 -

Woonduur Tabel 4.6: Regio Noord-Kennemerland. Woonduur naar gemeente, 2008 Woonduur huidige woning korter dan 5 jaar

5 – 10 jaar

langer dan 10 jaar

Totaal

Alkmaar

36%

22%

42%

100%

Bergen

27%

16%

57%

100%

Castricum

25%

16%

59%

100%

Heiloo

38%

17%

45%

100%

Langedijk

30%

21%

49%

100%

34%

20%

46%

100%




Tabel 4.7: Regio Noord-Kennemerland. Vestiger of binnenverhuizer naar gemeente, 2008 Woonduur korter dan 5 jaar Vestiger

Binnenverhuizer

Totaal

40%

60%

100%

Bergen

43%

57%

100%

Castricum

41%

59%

100%

Heiloo

50%

50%

100%

Langedijk

49%

51%

100%

52%

100%

Alkmaar



- 93 -


Verhuisredenen Tabel 4.8: Regio Noord-Kennemerland. Verhuisredenen naar gemeente, 2008 Alkmaar

Bergen

Castricum

Heiloo

Langedijk

Regio


54%

42%

51%

57%

42%

52%


9%

14%

16%

11%

20%

12%

Wil gaan huren

8%

16%

9%

14%

7%

9%

Wil gaan kopen

25%

22%

31%

31%

16%

26%

Wil goedkopere woning

9%

9%

4%

13%

6%

8%

Wil gelijkvloers wonen

15%

20%

22%

19%

19%

17%

Wil tuin

41%

27%

33%

32%

23%

36%

Wil geen tuin meer

7%

12%

7%

11%

8%

8%

Wil terras

8%

10%

9%

18%

9%

10%

Wil balkon

8%

14%

7%

13%

5%

9%


7%

12%

7%

7%

11%

8%

Inrichting / opzet woonomgeving

15%

8%

10%

13%

11%

13%

Onderhoudsstaat woonomgeving

7%

7%

2%

4%

5%

6%


10%

6%

8%

4%

11%

9%


18%

12%

5%

11%

15%

15%


8%

4%

2%

1%

1%

6%


2%

6%

5%

6%

3%

3%


3%

8%

4%

4%

5%

4%


9%

6%

2%

11%

6%

8%

14%

8%

13%

11%

10%

12%

1%

2%

1%

3%

2%

2%

Vanwege samenwonen / huwelijk Vanwege echtscheiding / verbroken relatie Wil dichterbij kinderen wonen Vanwege leeftijd of gezondheid Wil zelfstandig gaan wonen Bron: Enquête Companen, 2008.

3%

4%

3%

2%

1%

3%

14%

28%

15%

19%

24%

17%

3%

3%

3%

8%

2%

3%


- 94 -


Belangrijkste voorzieningen in de woonomgeving Tabel 4.9: Regio Noord-Kennemerland. Belangrijke voorzieningen in de woonomgeving naar gemeente, 2008 Alkmaar Bergen Castricum Heiloo Langedijk Regio Winkels voor dagelijkse boodschappen

96%

92%

95%

95%

95%

96%

Markt

36%

37%

30%

28%

26%

34%

Scholen

61%

55%

62%

50%

70%

63%

Recreatieterrein

67%

58%

63%

58%

71%

64%

Speeltuin

58%

47%

54%

44%

65%

58%


26%

23%

23%

16%

23%

26%


92%

90%

90%

89%

88%

91%


76%

71%

71%

70%

73%

75%

Huisarts

91%

90%

92%

88%

96%

92% 65%

Fysiotherapeut

64%

70%

70%

62%

69%

Consultatiebureau

39%

36%

37%

27%

42%

38%


66%

72%

65%

59%

72%

67%

Apotheek

87%

85%

87%

78%

86%

86%

Tandarts

66%

72%

74%

63%

71%

68%

Theater

40%

30%

33%

45%

26%

38%

Bioscoop

38%

25%

42%

31%

23%

38%

Bibliotheek

71%

78%

80%

75%

82%

75%

Videotheek

26%

21%

26%

34%

23%

26% 13%

Discotheek

10%

10%

10%

7%

8%

Bruin café

26%

39%

31%

34%

29%

32%

Grand café

37%

49%

39%

46%

27%

40%

Buurthuis

50%

51%

52%

42%

40%

51%

Coffeeshop

6%

6%

8%

5%

3%

6%

Concertzaal

27%

24%

20%

32%

19%

27%

Museum

30%

32%

17%

26%

20%

27%

Kunstuitleen

14%

20%

10%

15%

10%

14% 35%

Jongerencentrum

34%

39%

36%

23%

40%


47%

55%

51%

49%

56%

52%


21%

30%

30%

25%

31%

25%

Sportvereniging

65%

65%

71%

55%

75%

65%

Muziekvereniging

33%

44%

42%

31%

48%

36%

Zangvereniging

24%

37%

35%

23%

35%

30%

26% 21% 29% = 5% hoger dan totaal

25%

Dans-/balletvereniging Bron: Enquête Companen, 2008.

23% 29% = 5% lager dan totaal

- 95 -

Kwaliteitseisen gewenste woning Tabel 4.10: Regio Noord-Kennemerland. Gewenste oppervlakte woonkamer naar gemeente, 2008

Koopwoning

Huurwoning

tot 20 m2

Totaal

Langedijk

Heiloo

Castricum

Bergen

Alkmaar


6%

5%

2%

1%

1%

6%

20 - 29 m2

44%

34%

45%

38%

44%

40%

30 - 39 m2

34%

36%

31%

37%

39%

33%

vanaf 40 m2

16%

25%

22%

24%

16%

21%

1%

0%

1%

1%

0%

1%

20 - 29 m2

14%

11%

14%

12%

8%

14%

30 - 39 m2

34%

24%

21%

30%

17%

27%

tot 20 m2

vanaf 40 m2 Bron: Enquête Companen, 2008.

51%


57% 75% = 5% hoger dan de totaal

58%

Tabel 4.11: Regio Noord-Kennemerland. Gewenst aantal kamers naar gemeente, 2008

Koopwoning

Huurwoning

Totaal

Langedijk

Heiloo

Castricum

Bergen

Alkmaar

Aantal slaapkamers

1 kamer

4%

1%

6%

3%

2%

5%

2 kamers

50%

48%

43%

56%

52%

48%

3 kamers

37%

38%

40%

28%

33%

37%

4 kamers

8%

10%

10%

12%

9%

8%

5 kamers of meer

1%

3%

1%

1%

4%

2%

1 kamer

1%

0%

1%

0%

0%

0%

2 kamers

18%

12%

13%

23%

9%

16%

3 kamers

39%

25%

25%

33%

18%

32%

4 kamers

29%

37%

35%

25%

26%

28%

5 kamers of meer Bron: Enquête Companen, 2008.

13%


- 96 -


24%

Tabel 4.12: Regio Noord-Kennemerland. Behoefte aan nultredenwoning naar gemeente, 2008

Totaal

Langedijk

Heiloo

Castricum

Bergen

Alkmaar

Nultredenwoning

Huurwoning

Woonkamer, keuken, badkamer, toilet en één

57%

55%

64%

66%

70%

62%

57%

64%

62%

55%

76%

63%

22%

31%

28%

22%

34%

27%

37%

44%

41%

51%

47%

44%

slaapkamer op zelfde etage Voordeur zonder treden en zonder opstap kan bereiken

Koopwoning

Woonkamer, keuken, badkamer, toilet en één slaapkamer op zelfde etage Voordeur zonder treden en zonder opstap kan bereiken Bron: Enquête Companen, 2008.



Tabel 4.13: Regio Noord-Kennemerland. Voorkeur voor open of gesloten keuken naar gemeente, 2008

Totaal

Langedijk

Heiloo

Castricum

Huurwoning

Open

21%

23%

34%

29%

30%

25%

Gesloten

30%

25%

30%

26%

20%

32%

Geen voorkeur

49%

52%

36%

45%

50%

43%

Koopwoning

Bergen

Alkmaar

Keuken

Open

46%

41%

44%

37%

43%

43%

Gesloten

17%

21%

19%

12%

24%

16%

Geen voorkeur

37%

38%

37%

51%

33%

41%



- 97 -


Tabel 4.14: Regio Noord-Kennemerland. Tuin of balkon gewenst naar gemeente, 2008

Koopwoning

Huurwoning

Totaal

Langedijk

Heiloo

Castricum

Bergen

Alkmaar


Tuin

59%

68%

57%

54%

62%

54%

Balkon

64%

62%

61%

71%

60%

66%

Tuin

83%

89%

86%

85%

93%

88%

Balkon

45%

38%

38%

38%

36%

40%




Tabel 4.15: Regio Noord-Kennemerland. Behoefte aan fietsenberging naar gemeente, 2008

Totaal

Langedijk

Heiloo

Castricum

Huurwoning

Prive

81%

81%

83%

81%

88%

81%

Gemeenschappelijk

12%

9%

11%

19%

9%

11%

Geen

7%

10%

6%

0%

3%

8%

Koopwoning

Bergen

Alkmaar

Fietsenberging

Prive

92%

92%

88%

93%

93%

91%

Gemeenschappelijk

3%

2%

4%

3%

1%

3%

Geen

5%

6%

8%

4%

6%

6%




Tabel 4.16: Regio Noord-Kennemerland. Behoefte aan ruimte om een brommer/scooter/scootmobiel te stallen naar gemeente, 2008

Totaal

Langedijk

Heiloo

Castricum

Huurwoning

Prive

46%

53%

41%

47%

56%

48%

Gemeenschappelijk

10%

11%

8%

6%

12%

9%

Geen

44%

36%

51%

47%

32%

43%

Koopwoning

Bergen

Alkmaar


Prive

47%

58%

46%

55%

52%

49%

2%

3%

2%

1%

1%

4%

51%

39%

52%

44%

47%

47%




- 98 -


Tabel 4.17: Regio Noord-Kennemerland. Behoefte aan parkeerplaats naar gemeente, 2008

Alkmaar

Bergen

Castricum

Heiloo

Langedijk

Totaal

Koopwoning

Huurwoning

Parkeerplaats auto

Aan straat

52%

48%

51%

43%

50%

50%

Eigen erf

13%

15%

10%

17%

23%

12%

Garage

8%

18%

19%

16%

13%

13%

Geen

27%

19%

20%

24%

14%

25%

Aan straat

43%

34%

29%

29%

19%

33%

Eigen erf

24%

31%

30%

23%

26%

28%

Garage

28%

33%

37%

44%

54%

36%

Geen 5% Bron: Enquête Companen, 2008.



3%

Nieuwbouw / maatschappelijk gebonden eigendom / kavels Tabel 4.18: Regio Noord-Kennemerland. Voorkeur nieuwbouw / bestaande woning naar gemeente, 2008 Voorkeur nieuwbouw of bestaande woning Nieuwbouwwoning

Bestaande woning

Geen voorkeur

Totaal

Alkmaar

26%

33%

41%

100%

Bergen

22%

33%

45%

100%

Castricum

19%

29%

52%

100%

Heiloo

33%

21%

46%

100%

Langedijk

32%

29%

39%

100%

Regio

26%

31%

43%

100%

Bron: Enquête Companen, 2008. Tabel 4.19: Regio Noord-Kennemerland. Belangstelling voor een MGE-woning per gemeente, 2008 MGE-woning Belangstelling

Geen belangstelling

Totaal

Alkmaar

42%

58%

100%

Bergen

41%

59%

100%

Castricum

39%

61%

100%

Heiloo

45%

55%

100%

Langedijk

30%

70%

100%

Regio

36%

64%

100%


- 99 -

Tabel 4.20: Regio Noord-Kennemerland. Interesse in een bouwkavel naar gemeente, 2008 Interesse in een bouwkavel om zelf of met anderen te bouwen Interesse

Geen interesse

Geen voorkeur

Totaal

Alkmaar

31%

43%

26%

100%

Bergen

36%

42%

22%

100%

Castricum

43%

39%

18%

100%

Heiloo

26%

60%

14%

100%

Langedijk

44%

43%

13%

100%

Regio

37%

35%

28%

100%

Bron: Enquête Companen, 2008. Tabel 4.21: Regio Noord-Kennemerland. Voorkeur grootte kavel naar gemeente, 2008 Voorkeur grootte kavel kleiner dan 250 m²

250 – 350 m²

350 – 450 m²

450 – 600 m²

groter dan 600 m²

3%

41%

26%

18%

12%

Bergen

18%

37%

29%

16%

Castricum

18%

20%

50%

12%

Heiloo

36%

Langedijk

21%

46%

33%

51%

19%

22%

Alkmaar

Regio

1%

64%

7%



(Voorlopig) niet verhuizen en niet aanpassen of verbouwen

Regio

Langedijk

Heiloo

Castricum

Bergen

Alkmaar

Tabel 4.22: Regio Noord-Kennemerland. Alternatief voor de gewenste woning naar gemeente, 2008

32% 27% 34% 42% 35%

36%

Niet verhuizen, maar wel aanpassen of verbouwen

9% 15% 14% 10% 16%

9%


1%

4%

1%

1%

2%

Niet verhuizen en diensten aan huis laten komen (klussendienst e.d.)

1%

4%

1%

2%

1%

21% 15% 21% 18% 19%

18%

Zoeken naar ander woningtype in dezelfde prijsklasse Zoeken naar ander woningtype in hogere prijsklasse

1%

2%

1%

2%

1%

1%

1%


2%

1%

2%

1%

2%


4%

5%

2%

2%

1%

3%


2%

5%

2%

3%

1%

3%

10%

7%

3%

6% 10%

7%

Zoeken in een andere kern, wijk of buurt van de gewenste gemeente Zoeken in een andere gemeente

9% 11% 15%

9%

9%

14%


2%

0%

1%

2%

3%

1%


1%

2%

0%

2%

0%

1%


1%

1%

0%

1%

Anders

1%

1%

1%

2%


- 100 -

1% 1%

1%

Wonen en zorg Tabel 4.23: Regio Noord-Kennemerland. Huidige woning bij zorgvraag naar gemeente, 2008 Kan in de woning blijven wonen met Kan in de Kan in de aanpassingen in de woning woning blijven woning blijven én met wonen met Kan in de wonen met gebruik van gebruik van woning blijven aanpassingen wonen in de woning zorgdiensten zorgdiensten


Alkmaar

16%

20%

10%

25%

29%

Bergen

17%

22%

12%

32%

17%

Castricum

16%

22%

9%

34%

19%

Heiloo

16%

22%

16%

22%

24%

Langedijk

15%

25%

9%

31%

20%

Regio

15%

19%

11%

29%

26%


Recreatieruimte

Maaltijdvoorziening 14%

3%

2%

33%

24%

13%

26%

1%

13%

2%

2%

2%

26%

18%

29%

18%

9%

20%

12%

11%

2%

25%

4%

2%

3%

29%

18%

28%

20%

24%

24%

11%

22%

5%

9%

7%

1%

11%

2%

2%

2%

17%

27%

17%

21%

15%

28%

22%

11%

20%

5%

6%

7%

11%

2%

14%

3%

3%

2%

12%

23%

14%

22%

14%

24%

18%

9%

17%

Klussen/onderhoudsdien st

7%

2%

Bewakingssysteem

14%


2%

12%

20%

12%

21%

5%

10%

8%

19%

36%

18%

2%

4%

4%

17%

11%

15%

Gebruikt reeds

3%

1%

In toekomst

15%

Gebruikt reeds

3%

In toekomst

3%

7%

10%

8%

11%

3%

2%

7%

In toekomst

19%

14%

Gebruikt reeds

2%

In toekomst

Huishoudelijke hulp

4%

Boodschappendienst


Castricum

2%

6%


Bergen

4%

7%

Traplift Alkmaar


Tabel 4.24: Regio Noord-Kennemerland. Gebruik of verwacht gebruik hulpdiensten naar gemeente, 2008

2%

12%

12%

22%

1%

15%

31%

22%

6%

7%

28%

16%

9%

10%

14%

13%

2%

5%

14%

10%

Gebruikt reeds

3%

2%

In toekomst

12%

9%

Gebruikt reeds In toekomst Gebruikt reeds

Heiloo

Langedijk

Regio


= opvallend groot aandeel

Deelname aan de samenleving Actief burgerschap: vier vormen Hoogleraar Actief burgerschap aan de Universiteit van Amsterdam (UVA), Evelien Tonkens, onderscheidt vier vormen van actief burgerschap. Hieronder zullen we per type een omschrijving geven en laten zien in hoeverre dit type aanwezig is.

- 101 -

Verantwoordelijke burger Verantwoordelijke burgers zijn inwoners die activiteiten in de buurt (mede)organiseren, zoals bijvoorbeeld een wijkcommissie, buurtfeest, gezamenlijke kinderopvang, of een straatveegactie. Zorgzame burger Een zorgzame burger is een burger die actief is als vrijwilliger of mantelzorger. Assertieve / fatsoenlijke burger De Assertieve / fatsoenlijke burger spreekt andere mensen (regelmatig) aan op hun gedrag. Beraadslagende burger Beraadslagende burgers denken en praten mee over belangrijke zaken, bijvoorbeeld door inloopavonden te bezoeken, op deze avonden te spreken, lid te zijn van een bewonerscommissie / dorpsraad, of door deel te nemen aan een burgerforum / burgerpanel.

Figuur 4.1: Regio Noord-Kennemerland. Deelname aan de samenleving naar gemeente, 2008 Verantwoordelijke burger

Zorgzame burger Totaal 100%

Totaal 40%

80%

30% Langedijk

20%

60%

Alkmaar

Langedijk

Alkmaar 40%

10%

20%

0%

Heiloo

0%

Bergen

Heiloo

Castricum

Castricum



Totaal 50%

Totaal 50%

40%

40%

30% Langedijk

Bergen

30% Langedijk

Alkmaar

Alkmaar

20%

20%

10%

10%

0%

0%

Heiloo

Heiloo

Bergen

Bergen

Castricum

Castricum


- 102 -

4.2

Gemeente Alkmaar

Terugblik Figuur 4.2: Gemeente Alkmaar. Terugblik ontwikkeling bevolking en woningvoorraad, 2001 - 2006 1.000 800 600 400 200 0 -200

2001

2002

2003

2004

2005

2006

-400 -600 -800 -1.000 Bevolkingsgroei Binnenlandse migratie



Bron: CBS (bewerking Companen), 2008 Figuur 4.3: Gemeente Alkmaar. Migratie naar leeftijd, 2002 - 2006 250 200 150 100 50 0 -50

2002

2003

2004

2005

-100 -150 -200 -250 0-14

15-24

25-49

Bron: CBS (bewerking Companen), 2008.

- 103 -

50-64

65+

2006

Prognose Figuur 4.4: Gemeente Alkmaar. Huishoudensprognose, 2008 - 2020 60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000



2020


Mobiele gezinnen

Bron: Provinciale prognose (bewerking Companen 2008). Tabel 4.25: Gemeente Alkmaar. Huishoudensprognose absoluut, 2008 - 2020 2008

2013

2020


5.650

14%

5.300

12%

5.050

11%


7.600

18%

8.300

18%

8.750

18%

Gebonden gezinnen

5.400

13%

5.400

12%

5.400

11%

Mobiele gezinnen

8.850

21%

9.400

21%

9.800

20%

Gebonden senioren

7.450

18%

8.100

18%

8.800

18%

Mobiele senioren

6.400

15%

8.000

18%

9.500

20%

500

1%

600

1%

700

1%

Totaal 41.850 100% Bron: Provinciale prognose (bewerking Companen 2008).

45.100

100%

48.000

100%

Bemiddelde senioren

- 104 -

Tevredenheid woning en woonomgeving Figuur 4.5: Gemeente Alkmaar. Tevredenheid woning, 2008 Grootte van de woning Prijs-kwaliteitverhouding Onderhoudsstaat buitenkant Onderhoudsstaat binnenkant Buitenruimte (tuin, terras, balkon) Stook- en energiekosten Geluidsisolatie 0%

10%

20%

30%

Zeer tevreden

40%

50%

Tevreden

60%

70%

Ontevreden

80%

90%

100%

Zeer ontevreden

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 4.6: Gemeente Alkmaar. Tevredenheid woonomgeving, 2008 Scholen Kinderopvang Bereikbaarheid per openbaar vervoer Dagelijkse voorzieningen Zorgvoorzieningen Ruimte in de buurt Onderlinge sociale contacten Hoeveelheid groen Rust in de buurt Veiligheid in de buurt Verkeersveiligheid Netheid van de buurt Speelgelegenheid Onderhoud groen/straten/achterpaden Parkeergelegenheid 0%

10%

20%

Zeer tevreden

30%

40% Tevreden


- 105 -

50%

60% Ontevreden

70%

80%

90%

Zeer ontevreden

100%

Grootte van de woning Onderhoudsstaat buitenkant Onderhoudsstaat binnenkant Geluidsisolatie Stook- en energiekosten Prijskwaliteitverhouding Buitenruimte (tuin, terras, balkon)

Centrum

Daalmeer

De Horn

De Mare

‘t Rak

Huiswaard

Overig Oudorp

Oudorperpolder

Nieuw-Overdie

Oud-Overdie

West

Zuid

Alkmaar

Tabel 4.26: Gemeente Alkmaar. Tevredenheid woning per wijk (% tevreden en zeer tevreden), 2008

87% 85% 88% 74% 82% 88% 90% 91% 85% 80% 87% 92% 83% 83% 83% 82% 63% 71% 82% 89% 82% 80% 78% 84% 90% 84% 83% 81% 83% 62% 70% 75% 88% 84% 81% 79% 85% 92% 81% 65% 60% 64% 37% 52% 67% 79% 68% 65% 63% 71% 71% 63% 78% 79% 76% 54% 68% 77% 83% 80% 80% 74% 80% 86% 73% 84% 88% 83% 72% 76% 72% 90% 80% 83% 74% 85% 92% 86% 81% 77% 84% 74% 73% 79% 85% 87% 84% 76% 85% 87% 69%




Centrum

Daalmeer

De Horn

De Mare

t Rak

Huiswaard

Overig Oudorp

Oudorperpolder

Nieuw-Overdie

Oud-Overdie

West

Zuid

Alkmaar

Tabel 4.27: Gemeente Alkmaar. Tevredenheid woonomgeving per wijk (% tevreden en zeer tevreden), 2008

Verkeersveiligheid

78% 75% 83% 59% 66% 82% 80% 77% 84% 73% 82% 81% 69%

Speelgelegenheid

73% 73% 89% 70% 60% 76% 77% 75% 78% 59% 74% 74% 47%

Hoeveelheid groen

80% 80% 91% 80% 75% 84% 82% 83% 89% 65% 84% 76% 57%


70% 75% 76% 52% 62% 74% 68% 71% 60% 62% 67% 72% 73%


88% 94% 86% 53% 80% 68% 88% 83% 93% 96% 97% 87% 95%


79% 83% 86% 49% 61% 83% 89% 83% 77% 52% 80% 83% 69%

Rust in de buurt

79% 80% 88% 54% 59% 81% 88% 84% 77% 51% 84% 82% 66%


89% 89% 85% 72% 89% 93% 91% 91% 92% 96% 89% 90% 87%

Parkeergelegenheid

70% 65% 81% 67% 83% 89% 75% 71% 76% 83% 75% 70% 33%

Scholen

96% 99% 96% 88% 88% 99% 96% 95% 99% 97% 99% 98% 92%

Kinderopvang

92% 96% 92% 79% 91% 97% 90% 88% 94% 96% 98% 92% 80%


75% 80% 85% 33% 46% 71% 88% 81% 66% 49% 72% 75% 77%

Ruimte in de buurt

85% 81% 92% 69% 77% 91% 92% 86% 90% 76% 81% 87% 75%


84% 91% 87% 74% 66% 82% 92% 85% 81% 70% 79% 85% 84%

Zorgvoorzieningen

85% 86% 84% 53% 66% 88% 91% 82% 93% 93% 91% 88% 80%



- 106 -


Centrum

Daalmeer

De Horn

De Mare

t Rak

Huiswaard

Overig Oudorp

Oudorperpolder

Nieuw-Overdie

Oud-Overdie

West

Zuid

Alkmaar

Tabel 4.28: Gemeente Alkmaar. Overlast woonomgeving (percentage niet veel/niet weinig en weinig/geen overlast), 2008

Overlast van lawaai, stank 85% 84% 93% 71% 68% 81% 93% 90% 85% 68% 90% 92% 73% of vuil Overlast van directe 90% 90% 91% 84% 84% 89% 97% 94% 88% 84% 88% 93% 88% buren Overlast van verkeer

85% 80% 87% 74% 78% 91% 87% 87% 93% 84% 88% 91% 74%


89% 95% 93% 70% 83% 88% 94% 91% 86% 71% 89% 92% 79%



- 107 -


Ontwikkeling tevredenheid woning en woonomgeving Figuur 4.7: Gemeente Alkmaar. Tevredenheid woning en woonomgeving: 2000, 2003 en 2008

Zorgvoorzieningen Onderlinge sociale contacten Ruimte in de buurt Netheid van de buurt Kinderopvang Scholen Parkeergelegenheid Bereikbaarheid per openbaar vervoer Rust in de buurt Veiligheid in de buurt Dagelijkse voorzieningen Onderhoud groen/straten/achterpaden Hoeveelheid groen Speelgelegenheid Verkeersveiligheid

Buitenruimte Prijs-kwaliteitverhouding Stook- en energiekosten Geluidsisolatie Onderhoudsstaat binnenkant Onderhoudsstaat buitenkant Grootte van de woning 0,0

1,0

2,0

3,0 2000


- 108 -

4,0 2003

5,0 2008

6,0

7,0

8,0

Verhuisgeneigdheid en kernbinding Tabel 4.29: Gemeente Alkmaar. Verhuisgeneigdheid naar wijk / kern, 2008 Verhuisgeneigd Verhuisgeneigd (binnen 5 jaar) (bij geschikt aanbod)

Niet verhuisgeneigd

Zuid

34%

19%

47%

West

32%

21%

47%

Oud-Overdie

50%

17%

33%

Nieuw-Overdie

43%

26%

31%

Oudorper-polder

31%

17%

52%

Overig Oudorp

20%

17%

63%

Huiswaard

27%

19%

54%

t Rak

30%

21%

49%

De Mare

43%

16%

41%

De Horn

30%

17%

53%

Daalmeer

24%

20%

56%

Centrum

48%

11%

41%

19%

49%

Gemeente Alkmaar Bron: Enquête Companen, 2008.


Tabel 4.30: Gemeente Alkmaar. Kernbinding naar wijk / kern, 2008 Binnen de Binnen de kern/wijk gemeente


Binnen de regio

Buiten de regio

Totaal

Zuid

18%

53%

17%

12%

100%

West

29%

39%

19%

13%

100%

Oud-Overdie

23%

62%

8%

7%

100%

Nieuw-Overdie

23%

59%

7%

11%

100%

Oudorperpolder

14%

59%

11%

16%

100%

Overig Oudorp

23%

50%

15%

12%

100%

Huiswaard

19%

58%

10%

13%

100%

9%

52%

18%

21%

100%

12%

59%

18%

11%

100%

t Rak De Mare De Horn

3%

60%

18%

19%

100%

Daalmeer

26%

44%

16%

14%

100%

Centrum

54%

22%

13%

11%

100%

23%

49%

15%

13%

100%

Gemeente Alkmaar Bron: Enquête Companen, 2008.


- 109 -


Gewenste voorzieningen

Gemeente Alkmaar

Centrum

Daalmeer

De Horn

De Mare

t Rak

Vroonermeer

Huiswaard

Overig Oudorp

Oudorperpolder

Nieuw-Overdie

Oud Overdie

West

Zuid

Tabel 4.31: Gemeente Alkmaar. Gewenste voorzieningen in de wijk / kern, 2008


96% 94% 96% 97% 89% 91% 95% 84% 95% 97% 100% 95% 98%

96%

Markt

22% 16% 32% 21% 34% 39% 30% 14% 20% 22%

30%

21% 26%

36%

Scholen

52% 56% 52% 59% 55% 65% 57% 69% 70% 50%

67%

56% 44%

61%

Recreatieterrein

52% 47% 56% 50% 64% 62% 50% 70% 77% 52%

41%

69% 47%

67%

Speeltuin

45% 44% 53% 71% 55% 63% 51% 60% 65% 40%

36%

53% 33%

58%


8%

29% 17% 15% 18% 16% 20% 23% 14%

5%

12% 16%

26%


75% 91% 79% 87% 84% 78% 80% 76% 91% 74%

66%

84% 79%

92%


72% 75% 75% 87% 80% 75% 80% 77% 71% 80%

97%

82% 75%

76%

Huisarts

84% 86% 93% 89% 78% 89% 93% 81% 97% 88%

96%

90% 79%

91%

Fysiotherapeut

46% 46% 63% 58% 36% 51% 49% 35% 62% 48%

56%

47% 38%

64%

Consultatiebureau

26% 25% 36% 45% 27% 44% 40% 32% 41% 43%

17%

29% 21%

39%

Zorgcentrum/dienstencentrum 43% 39% 64% 59% 37% 59% 47% 44% 55% 58%

54%

57% 37%

66%

Apotheek

88% 84% 82% 83% 74% 86% 86% 75% 91% 93%

96%

88% 77%

87%

Tandarts

49% 58% 59% 72% 49% 52% 59% 44% 62% 62%

63%

60% 59%

66%

Theater

40% 33% 26% 23% 41% 28% 32% 15% 10% 24%

32%

19% 49%

40%

Bioscoop

40% 45% 33% 28% 47% 30% 35% 24% 20% 33%

36%

29% 57%

38%

Bibliotheek

58% 67% 49% 52% 74% 63% 64% 53% 54% 52%

46%

52% 58%

71%

Videotheek

16% 45% 29% 11% 30% 22% 31% 30% 37% 49%

78%

32% 53%

26%

Discotheek

10% 16% 15% 25% 30%

13% 13% 19%

24%

8%

31%

10%

Bruin café

23% 20% 31% 13% 35% 36% 20% 17% 13% 16%

20%

12% 45%

26%

Grand café

37% 33% 34% 23% 53% 37% 15% 28% 24% 34%

27%

15% 65%

37%

Buurthuis

29% 38% 50% 41% 41% 51% 45% 33% 43% 18%

7%

42% 26%

51%

Coffeeshop

0%

9%

8%

7%

0%

7%

4%

1%

6%

6%

Concertzaal

26% 20% 15% 14% 30%

8%

21% 10% 10%

8%

7%

12% 29%

27%

Museum

22% 21% 14% 12% 44% 13% 27%

8%

10%

5%

8%

8%

27%

30%

Kunstuitleen

14%

5%

0%

7%

7%

5%

15%

14%

Jongerencentrum

21% 25% 49% 41% 27% 26% 34% 31% 27% 19%

47%

23% 28%

34%


29% 28% 52% 43% 32% 32% 39% 23% 24% 19%

11%

24% 24%

47%


13% 18% 25% 41% 18% 14% 16%

27%

8%

12%

7%

21%

Sportvereniging

61% 55% 55% 74% 73% 69% 61% 65% 53% 66%

96%

62% 64%

65%

Muziekvereniging

17% 26% 25% 20% 41% 31% 21% 23% 28% 10%

15%

25% 24%

33%

Zangvereniging

13% 17% 17% 18% 27% 16% 17%

8%

11%

19% 10%

24%


10% 20% 23% 28% 27% 18% 14% 16% 24% 13%

14%

20% 18%

23%


9%

3%

5%

17%

3%

4%

9%

28%

8%

8%


- 110 -

8%

7%

1%

6%

8%

0%

17%



Mobiele gezinnen

Gebonden senioren

Mobiele senioren

Vertrekker

Finisher

Bemiddelde senioren

Gebonden gezinnen


Tabel 4.32: Gemeente Alkmaar. Huidige woning leefstijlen, 2008

Huurwoning

64%

46%

60%

14%

87%

49%

79%

43%

98%

tot 350 euro

32%

13%

7%

0%

15%

10%

0%

13%

14%

350 - 500 euro

24%

16%

38%

8%

46%

8%

39%

15%

52%

vanaf 500 euro

8%

17%

15%

6%

26%

30%

39%

15%

32%

Koopwoning

36%

54%

40%

86%

13%

51%

21%

57%

2%

tot 160.000 euro

11%

5%

1%

1%

3%

3%

0%

6%

0%

160 - 210.000 euro

10%

17%

19%

3%

4%

5%

0%

4%

0%

210 - 310.000 euro

12%

23%

14%

29%

5%

19%

21%

21%

1%

vanaf 310.000 euro

2%

9%

6%

53%

1%

24%

0%

26%

0%

5%

8%

23%

8%

43%

45%

79%

14%

42%

Huidige woning

Woningtype (huur) Rijwoning 2^1-kap / vrijstaand

0%

1%

0%

0%

4%

1%

0%

1%

2%


44%

24%

27%

5%

12%

1%

0%

18%

4%


7%

9%

8%

1%

11%

1%

0%

6%

26%


7%

4%

2%

0%

17%

1%

0%

5%

24%

Rijwoning

3%

15%

24%

62%

5%

31%

21%

31%

0%

2^1-kap woning

0%

0%

0%

9%

1%

6%

0%

3%

0%

Vrijstaande woning

0%

1%

3%

2%

2%

8%

0%

2%

1%


25%

24%

9%

7%

4%

0%

0%

14%

0%


6%

11%

3%

4%

0%

4%

0%

5%

0%

Grondgebonden / nultreden woning Bron: Enquête Companen, 2008.

2%

3%

0%

2%

1%

2%

0%

2%

0%

Woningtype (koop)

- 111 -

Mobiele gezinnen

Gebonden senioren

Mobiele senioren

starter

vestiger

Bemiddelde senioren

Gebonden gezinnen


Tabel 4.33: Gemeente Alkmaar. Gewenste woning leefstijlen, 2008

Huurwoning

42%

11%

48%

5%

90%

58%

85%

55%

50%

tot 350 euro

13%

5%

11%

2%

41%

14%

45%

29%

16%

350 - 500 euro

26%

3%

32%

1%

32%

23%

40%

24%

20%

vanaf 500 euro

3%

3%

6%

1%

17%

20%

0%

2%

15%

Koopwoning

58%

89%

52%

95%

10%

42%

15%

45%

50%

tot 160.000

16%

7%

3%

0%

2%

1%

0%

15%

5%

160 - 210.000

21%

34%

31%

3%

3%

5%

0%

17%

13%

210 - 310.000

19%

36%

13%

43%

3%

16%

15%

11%

20%

vanaf 310.000

2%

11%

5%

50%

1%

20%

0%

1%

12%

Rijwoning

30%

8%

40%

1%

25%

13%

0%

29%

8%

2^1-kap / vrijstaand

4%

1%

0%

1%

1%

0%

0%

1%

0%

Gewenste woning

Woningtype (huur)


5%

0%

0%

0%

10%

2%

0%

14%

28%


0%

0%

0%

3%

31%

20%

56%

6%

8%


3%

2%

8%

0%

22%

22%

28%

5%

5%

Rijwoning

24%

28%

31%

6%

1%

2%

0%

20%

15%

2^1-kap woning

13%

44%

19%

44%

1%

6%

0%

6%

1%

Vrijstaande woning

4%

6%

0%

28%

0%

2%

0%

1%

0%


8%

3%

1%

0%

0%

0%

0%

7%

22%


9%

4%

0%

7%

7%

20%

15%

4%

8%

Grondgebonden / nultreden woning Bron: Enquête Companen, 2008.

1%

4%

1%

11%

1%

13%

0%

6%

3%

Woningtype (koop)

Dynamiek en potentiële fricties op de gemeentelijke woningmarkt Figuur 4.8: Gemeente Alkmaar. Potentiële vraag en het potentiële aanbod Huurwoningen, 2008 Potentiele vraag

Potentieel aanbod


Huur


-2000

-1000


- 112 -

0

1000

2000

3000

Figuur 4.9: Gemeente Alkmaar. Potentiële vraag en het potentiële aanbod Koopwoningen, 2008 Potentiele vraag

Potentieel aanbod



-2000

-1000

0

1000

2000

3000

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 4.10: Gemeente Alkmaar. Potentiële fricties in de huursector, 2008 Potentiele tekorten



Huur


-2000

-1000

0

1000

2000

3000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 113 -

Figuur 4.11: Gemeente Alkmaar. Potentiële fricties in de koopsector, 2008 Potentiele tekorten




-2000

-1000

0

1000

2000

3000

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren

Bron: Enquête Companen, 2008. Tabel 4.34: Gemeente Alkmaar. Potentiële fricties tussen vraag en aanbod in de huursector absoluut, 2008 2013 Vraag

Aanbod

Saldo


-1110

265

-845

350 - 500 euro

-1780

1165

-615

vanaf 500 euro

-135

1050

915 40


-35

75

350 - 500 euro

-35

40

5

vanaf 500 euro

-150

10

-140

tot 350 euro

-970

1300

330

350 - 500 euro

-780

1040

260

vanaf 500 euro

-415

525

110

tot 350 euro

-635

135

-500

350 - 500 euro

-420

495

75

vanaf 500 euro

-135

460

325

tot 350 euro

-130

210

80

350 - 500 euro

-335

380

45



Grondgebonden / nultredenwoning

vanaf 500 euro Subtotaal huursector Bron: Enquête Companen, 2008.

-530

280

-250

-7.595

7.430

-165

- 114 -

Tabel 4.35: Gemeente Alkmaar. Potentiële fricties tussen vraag en aanbod in de koopsector absoluut, 2008 2013 Vraag

Aanbod

Saldo

Rijwoning tot 160.000 euro

-675

125

-550

160 - 210.000 euro

-1.475

355

-1120

210 - 310.000 euro

-720

1.380

660

vanaf 310.000 euro

-325

1.615

1290

2^1-kap woning tot 160.000 euro

-90

30

-60

160 - 210.000 euro

-430

5

-425

210 - 310.000 euro

-1.090

50

-1040

vanaf 310.000 euro

-530

280

-250

Vrijstaande woning tot 160.000 euro

0

0

0

160 - 210.000 euro

-115

45

-70

210 - 310.000 euro

-580

80

-500

vanaf 310.000 euro

-650

130

-520

tot 160.000 euro

-360

360

0

160 - 210.000 euro

-560

595

35

210 - 310.000 euro

-520

760

240

vanaf 310.000 euro

-175

310

135


Appartement met lift tot 160.000 euro

-190

205

15

160 - 210.000 euro

-425

125

-300

210 - 310.000 euro

-330

230

-100

vanaf 310.000 euro

-215

195

-20

Grondgebonden / nultredenwoning tot 160.000 euro

-75

10

-65

160 - 210.000 euro

-100

55

-45

210 - 310.000 euro

-480

165

-315

vanaf 310.000 euro

-150

40

-110

Subtotaal koopsector Totaal Bron: Enquête Companen, 2008.

-10.260

7.145

-3.115

-17.855

14.575

-3.280

- 115 -

4.3

Gemeente Bergen

Terugblik Figuur 4.12: Gemeente Bergen. Terugblik ontwikkeling bevolking en woningvoorraad, 2001 - 2006 400 300 200 100 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

-100 -200 -300 Bevolkingsgroei Binnenlandse migratie



Bron: CBS (bewerking Companen), 2008. Figuur 4.13: Gemeente Bergen. Migratie naar leeftijd, 2002 - 2006 150 100 50 0 2002

2003

2004

2005

-50 -100 -150 -200 -250 0-14

15-24

25-49


- 116 -

50-64

65+

2006

Prognose Figuur 4.14: Gemeente Bergen. Huishoudensprognose, 2008 - 2020 16.000

14.000

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000



2020


Mobiele gezinnen

Bron: Provinciale prognose (bewerking Companen 2008). Tabel 4.36: Gemeente Bergen. Huishoudensprognose absoluut, 2008 - 2020 2008

2013

2020


850

6%

750

5%

650

5%


950

7%

950

7%

950

7%

Gebonden gezinnen

1.650

12%

1.500

11%

1.350

9%

Mobiele gezinnen

3.100

23%

3.000

21%

2.750

19%

Gebonden senioren

2.650

19%

2.650

19%

2.700

19%

Mobiele senioren

3.950

29%

4.600

33%

5.050

35%

600

4%

700

5%

800

6%


14.150

100%

14.250

100%

Bemiddelde senioren

- 117 -

Tevredenheid woning en woonomgeving Figuur 4.15: Gemeente Bergen. Tevredenheid woning, 2008 Grootte van de woning Prijs-kwaliteitverhouding Onderhoudsstaat binnenkant Onderhoudsstaat buitenkant Buitenruimte (tuin, terras, balkon) Stook- en energiekosten Geluidsisolatie 0%

10%

20%

30%

Zeer tevreden

40%

50%

Tevreden

60%

70%

Ontevreden

80%

90%

100%

Zeer ontevreden

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 4.16: Gemeente Bergen. Tevredenheid woonomgeving, 2008 Scholen Ruimte in de buurt Onderlinge sociale contacten Veiligheid in de buurt Rust in de buurt Kinderopvang Hoeveelheid groen Netheid van de buurt Zorgvoorzieningen Dagelijkse voorzieningen Verkeersveiligheid Parkeergelegenheid Speelgelegenheid Onderhoud groen/straten/achterpaden Bereikbaarheid per openbaar vervoer 0%

10%

20%

Zeer tevreden

30%

40% Tevreden


- 118 -

50%

60% Ontevreden

70%

80%

90%

Zeer ontevreden

100%

Egmond ad Hoef

Egmond aan Zee

Egmond Binnen

88%

88%

86%

87%

91%

86%

92%


86%

85%

91%

85%

90%

92%

84%


85%

84%

91%

82%

86%

87%

89%

Geluidsisolatie

74%

74%

75%

73%

78%

64%

74%


81%

81%

80%

85%

80%

86%

76%


88%

87%

90%

86%

92%

86%

88%


86%

86%

91%

79%

84%

87%

92%



Schoorl

Bergen (aan Zee)


Groet

Bergen

Tabel 4.37: Gemeente Bergen. Tevredenheid woning per kern (% tevreden en zeer tevreden), 2008


Egmond ad Hoef

Egmond aan Zee

Egmond Binnen

Groet

Schoorl

Verkeersveiligheid

76%

77%

73%

74%

74%

85%

75%

Speelgelegenheid

70%

70%

75%

56%

70%

85%

79%

Hoeveelheid groen

86%

93%

77%

68%

71%

94%

95%


68%

68%

64%

56%

65%

83%

79%


78%

85%

65%

88%

58%

67%

68%


88%

86%

90%

91%

88%

87%

90%

Rust in de buurt

86%

85%

86%

86%

86%

86%

90%


63%

70%

73%

74%

6%

68%

54%

Parkeergelegenheid

76%

83%

74%

62%

74%

76%

77%

Scholen

93%

95%

93%

93%

85%

96%

93%

Kinderopvang

86%

87%

79%

80%

91%

94%

87%


85%

86%

84%

78%

84%

90%

92%

Ruimte in de buurt

92%

93%

90%

87%

82%

95%

98%


88%

88%

88%

87%

92%

93%

90%

Zorgvoorzieningen

83%

85%

86%

86%

63%

81%

84%

Bergen

Bergen (aan Zee)

Tabel 4.38: Gemeente Bergen. Tevredenheid woonomgeving per kern (% tevreden en zeer tevreden), 2008



- 119 -


Bergen

Bergen aan Zee

Egmond ad Hoef

Egmond aan Zee

Egmond Binnen

Groet

Schoorl

Tabel 4.39: Gemeente Bergen. Overlast woonomgeving (percentage niet veel/niet weinig en weinig/geen overlast), 2008


91%

90%

96%

90%

86%

90%

92%


93%

93%

93%

93%

91%

91%

93%


88%

90%

91%

84%

84%

91%

88%


92%

89%

95%

95%

94%

87%

96%



- 120 -


Ontwikkeling tevredenheid woning en woonomgeving Figuur 4.17: Gemeente Bergen. Tevredenheid woning en woonomgeving: 2000 en 2008



1,0

2,0

3,0

4,0 2000


- 121 -

5,0 2008

6,0

7,0

8,0

Verhuisgeneigdheid en kernbinding Tabel 4.40: Gemeente Bergen. Verhuisgeneigdheid naar wijk / kern, 2008 Verhuisgeneigd Verhuisgeneigd (binnen 5 jaar) (bij geschikt aanbod)

Niet verhuisgeneigd

Bergen (aan Zee)

23%

17%

60%

Egmond ad Hoef

18%

19%

63%

Egmond aan Zee

17%

17%

66%

Egmond Binnen

26%

18%

56%

Groet

22%

19%

59%

Schoorl

20%

16%

64%

17%

62%

Gemeente Bergen Bron: Enquête Companen, 2008.



Tabel 4.41: Gemeente Bergen. Kernbinding naar wijk / kern, 2008

Bergen (aan Zee)

Binnen de kern/wijk

Binnen de gemeente

Binnen de regio

Buiten de regio

Totaal

69%

4%

18%

9%

100%

Egmond ad Hoef

48%

15%

24%

13%

100%

Egmond aan Zee

61%

14%

19%

6%

100%

Egmond Binnen

45%

17%

29%

9%

100%

Groet

42%

43%

5%

10%

100%

Schoorl

40%

27%

14%

19%

100%

58%

13%

19%

10%

100%

Gemeente Bergen Bron: Enquête Companen, 2008.


- 122 -



Gemeente Bergen

Schoorl

Groet

Egmond Binnen

Egmond aan Zee

Bergen (aan Zee)

Tabel 4.42: Gemeente Bergen. Gewenste voorzieningen in de wijk / kern, 2008


90%

89%

92%

94%

93%

92%

Markt

30%

25%

5%

17%

24%

37%

Scholen

48%

70%

76%

78%

49%

55%

Recreatieterrein

52%

65%

68%

67%

67%

58%

Speeltuin

33%

58%

65%

52%

40%

47%


14%

11%

19%

29%

34%

23%


83%

76%

69%

94%

89%

90%


67%

83%

67%

64%

51%

71%

Huisarts

79%

84%

83%

96%

78%

90%

Fysiotherapeut

52%

42%

49%

53%

43%

70%

Consultatiebureau

26%

29%

45%

39%

15%

36%


45%

39%

57%

63%

44%

72%

Apotheek

74%

67%

64%

70%

74%

85%

Tandarts

60%

66%

66%

74%

58%

72%

Theater

32%

16%

5%

25%

22%

30%

Bioscoop

35%

18%

5%

20%

24%

25%

Bibliotheek

63%

68%

56%

69%

73%

78%

Videotheek

29%

21%

19%

11%

18%

21%

Discotheek

21%

18%

14%

25%

26%

10%

Bruin café

47%

25%

76%

59%

33%

39%

Grand café

54%

30%

44%

56%

45%

49%

Buurthuis

37%

37%

50%

46%

41%

52%

Coffeeshop

6%

2%

0%

0%

5%

6%

Concertzaal

28%

7%

6%

6%

10%

24%

Museum

33%

10%

4%

14%

11%

32%

Kunstuitleen

19%

2%

0%

6%

9%

20%

Jongerencentrum

24%

43%

61%

45%

29%

39%


35%

27%

50%

30%

26%

55%


18%

12%

24%

10%

19%

30%

Sportvereniging

55%

73%

95%

87%

61%

65%

Muziekvereniging

25%

16%

56%

33%

36%

44%

Zangvereniging

16%

14%

46%

27%

18%

37%

23%

17%

26%

35%

22%

29%



- 123 -



Mobiele senioren

67%

53%

62%

19%

83%

25%

.

tot 350 euro

24%

22%

17%

0%

27%

5%

350 - 500 euro

38%

28%

42%

6%

34%

4%

vanaf 500 euro

4%

3%

3%

14%

21%

Koopwoning

33%

47%

38%

81%

tot 160.000 euro

21%

8%

0%

5%

Finisher

Gebonden senioren

Huurwoning

Huidige woning

Vertrekker

Mobiele gezinnen

Bemiddelde 1) senioren

Gebonden gezinnen


Tabel 4.43: Gemeente Bergen. Huidige woning leefstijlen, 2008

32%

90%

.

6%

17%

.

21%

47%

16%

.

5%

26%

17%

75%

.

68%

10%

0%

0%

.

0%

1%

160 - 210.000 euro

0%

6%

3%

3%

0%

5%

.

7%

0%

210 - 310.000 euro

12%

19%

16%

10%

4%

9%

.

14%

0%

vanaf 310.000 euro

0%

14%

20%

63%

14%

61%

.

47%

9%

0%

5%

21%

6%

55%

14%

.

15%

45%


0%

0%

7%

2%

0%

4%

.

0%

8%


25%

13%

13%

9%

19%

5%

.

7%

4%

Appartement met lift Grondgebonden / nultreden woning

23% 19%

6% 29%

3% 17%

2% 0%

0% 8%

0% 2%

. .

6% 4%

6% 27%

Rijwoning

0%

12%

30%

43%

6%

17%

.

22%

4%

2^1-kap woning

3%

5%

0%

9%

1%

6%

.

3%

0%

Vrijstaande woning

3%

1%

2%

19%

11%

47%

.

25%

6%

Woningtype (koop)


4%

7%

0%

5%

0%

0%

.

4%

0%

13%

6%

0%

6%

0%

0%

.

6%

0%

Grondgebonden / nultreden woning 10% 16% 7% 0% 0% 5% . 8% 0% 1) Er zijn onvoldoende verhuisgeneigde bemiddelde senioren geënquêteerd om hier voor deze groep resultaten op gemeenteniveau te kunnen presenteren. Bron: Enquête Companen, 2008.

- 124 -

25%

54%

2%

84%

49%

.

34%

51%

7%

6%

0%

0%

24%

2%

.

15%

14%

Starter

Vestiger

Mobiele senioren


Gebonden senioren

58%

tot 350 euro

Mobiele gezinnen

Huurwoning

Gewenste woning

Gebonden gezinnen


Tabel 4.44: Gemeente Bergen. Gewenste woning leefstijlen, 2008

350 - 500 euro

22%

1%

42%

2%

43%

7%

.

17%

25%

vanaf 500 euro

29%

17%

12%

1%

17%

41%

.

3%

12%

Koopwoning

42%

75%

46%

98%

16%

51%

.

66%

49%

tot 160.000

26%

9%

0%

5%

11%

0%

.

22%

8%

160 - 210.000

0%

1%

3%

1%

0%

4%

.

14%

2%

210 - 310.000

6%

34%

23%

14%

0%

6%

.

26%

16%

vanaf 310.000

10%

30%

21%

78%

5%

41%

.

4%

23%

25%

7%

35%

2%

27%

3%

.

22%

13%


8%

12%

9%

0%

0%

0%

.

3%

2%


3%

0%

0%

0%

0%

2%

.

3%

11%


0%

0%

0%

0%

29%

13%

.

4%

6%

22%

6%

10%

1%

29%

32%

.

3%

19%

16%

22%

4%

0%

0%

2%

.

32%

22%

8%

39%

31%

37%

0%

10%

.

18%

4% 6%

Woningtype (huur) Rijwoning

Grondgebonden / nultreden woning Woningtype (koop) Rijwoning 2^1-kap woning Vrijstaande woning

16%

13%

8%

50%

3%

22%

.

3%


0%

0%

0%

0%

0%

0%

.

4%

1%


0%

0%

0%

4%

0%

12%

.

4%

4%


Dynamiek en potentiële fricties op de gemeentelijke woningmarkt Figuur 4.18: Gemeente Bergen. Potentiële vraag en het potentiële aanbod Huurwoningen, 2008 – 2013 Potentiele vraag

Potentieel aanbod


Huur


-600

-400


- 125 -

-200

0

200

400

600

800

Figuur 4.19: Gemeente Bergen. Potentiële vraag en het potentiële aanbod Koopwoningen, 2008 - 2013 Potentiele vraag

Potentieel aanbod



-600

-400

-200

0

200

400

600

800

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 4.20: Gemeente Bergen. Potentiële fricties in de huursector, 2008 - 2013 Potentiele tekorten



Huur


-300

-200

-100

0

100

200

300

400

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 126 -

Figuur 4.21: Gemeente Bergen. Potentiële fricties in de koopsector, 2008 - 2013 Potentiele tekorten




-300

-200

-100

0

100

200

300

400

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 127 -

Tabel 4.45: Gemeente Bergen. Potentiële fricties tussen vraag en aanbod in de huursector absoluut, 2008 2013 Vraag

Aanbod

Saldo

tot 350 euro

-150

135

-15

350 - 500 euro

-315

285

-30

vanaf 500 euro

-40

190

150 25

Rijwoning


0

25

350 - 500 euro

-10

30

20

vanaf 500 euro

-75

40

-35

tot 350 euro

-30

105

75

350 - 500 euro

-90

180

90

vanaf 500 euro

-20

40

20 -35



-35

0

350 - 500 euro

-110

135

25

vanaf 500 euro

-50

20

-30

-90

125

35

350 - 500 euro

-135

180

45

vanaf 500 euro

-260

65

-195

-1.410

1.555

145

Grondgebonden / nultredenwoning tot 350 euro

Subtotaal huursector Bron: Enquête Companen, 2008.

0

- 128 -

Tabel 4.46: Gemeente Bergen. Potentiële fricties tussen vraag en aanbod in de koopsector absoluut, 2008 2013 Vraag

Aanbod

Saldo -100


-130

30

160 - 210.000 euro

-55

65

10

210 - 310.000 euro

-200

155

-45

vanaf 310.000 euro

-145

375

230

tot 160.000 euro

-35

0

-35

160 - 210.000 euro

-30

0

-30

210 - 310.000 euro

-190

15

-175

vanaf 310.000 euro

-280

100

-180 -15

2^1-kap woning


-15

0

160 - 210.000 euro

0

0

0

210 - 310.000 euro

-90

30

-60

vanaf 310.000 euro

-500

500

0 -15

Appartement zonder lift tot 160.000 euro

-20

5

160 - 210.000 euro

-5

0

-5

210 - 310.000 euro

-5

30

25

vanaf 310.000 euro

0

45

45

tot 160.000 euro

-30

20

-10

160 - 210.000 euro

-20

50

30

210 - 310.000 euro

-30

25

-5

vanaf 310.000 euro

-50

20

-30



-110

45

-65

160 - 210.000 euro

-20

0

-20

210 - 310.000 euro

-85

85

0

vanaf 310.000 euro

-30

50

20

Subtotaal koopsector

-2.075

1.645

-430


-3.485

3.200

-285

- 129 -

4.4

Gemeente Castricum

Terugblik Figuur 4.22: Gemeente Castricum. Terugblik ontwikkeling bevolking en woningvoorraad, 2002 - 2006 400 300 200 100 0 2002

2003

2004

2005

2006

-100 -200 -300 Bevolkingsgroei Binnenlandse migratie



Bron: CBS (bewerking Companen), 2008. Figuur 4.23: Gemeente Castricum. Migratie naar leeftijd, 2002 - 2006 100 50 0 2002

2003

2004

2005

-50 -100 -150 -200 0-14

15-24

25-49


- 130 -

50-64

65+

2006

Prognose Figuur 4.24: Gemeente Castricum. Huishoudensprognose, 2008 - 2020 16.000

14.000

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000



2020


Mobiele gezinnen

Bron: Provinciale prognose (bewerking Companen 2008) Tabel 4.47: Gemeente Castricum. Huishoudensprognose absoluut, 2008 - 2020 2008 Gebonden kleine huishoudens Mobiele kleine huishoudens

2013

2020

800

6%

750

5%

700

5%

1.750

12%

1.900

13%

2.050

14%

Gebonden gezinnen

1.600

11%

1.500

10%

1.350

9%

Mobiele gezinnen

4.100

29%

4.050

28%

3.850

25%

Gebonden senioren

1.700

12%

1.700

12%

1.800

12%

Mobiele senioren

3.700

26%

4.250

29%

4.800

32%

450

3%

500

3%

550

4%

Totaal 14.100 100% Bron: Provinciale prognose (bewerking Companen 2008)

14.650

100%

15.100

100%

Bemiddelde senioren

- 131 -

Tevredenheid woning en woonomgeving Figuur 4.25: Gemeente Castricum. Tevredenheid woning, 2008 Prijs-kwaliteitverhouding Grootte van de woning Onderhoudsstaat buitenkant Onderhoudsstaat binnenkant Buitenruimte (tuin, terras, balkon) Stook- en energiekosten Geluidsisolatie 0%

10%

20%

30%

Zeer tevreden

40%

50%

Tevreden

60%

70%

Ontevreden

80%

90%

100%

Zeer ontevreden

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 4.26: Gemeente Castricum. Tevredenheid woonomgeving, 2008 Scholen Veiligheid in de buurt Kinderopvang Netheid van de buurt Ruimte in de buurt Onderlinge sociale contacten Dagelijkse voorzieningen Zorgvoorzieningen Hoeveelheid groen Rust in de buurt Verkeersveiligheid Onderhoud groen/straten/achterpaden Parkeergelegenheid Speelgelegenheid Bereikbaarheid per openbaar vervoer 0%

10%

20%

Zeer tevreden

30%

40% Tevreden


- 132 -

50%

60% Ontevreden

70%

80%

90%

Zeer ontevreden

100%

Castricum

Castricum

Akersloot

Limmen

De Woude

Bakkum

Tabel 4.48: Gemeente Castricum. Tevredenheid woning per kern (% tevreden en zeer tevreden), 2008


88%

88%

91%

89%

100%

85%


89%

89%

88%

90%

88%

87%


88%

87%

91%

91%

100%

85%

Geluidsisolatie

75%

77%

73%

76%

100%

65%


82%

84%

77%

81%

100%

79%


91%

90%

91%

93%

100%

92%


88%

86%

90%

93%

100%

89%




Castricum

Castricum

Akersloot

Limmen

De Woude

Bakkum

Tabel 4.49: Gemeente Castricum. Tevredenheid woonomgeving per kern (% tevreden en zeer tevreden), 2008

Verkeersveiligheid

80%

83%

78%

75%

70%

76%

Speelgelegenheid

74%

74%

76%

74%

66%

72%

Hoeveelheid groen

87%

86%

86%

86%

91%

92%


80%

80%

76%

82%

74%

79%


88%

93%

73%

92%

53%

61%


93%

93%

92%

95%

88%

87%

Rust in de buurt

86%

85%

91%

92%

88%

74%


69%

82%

18%

68%

0%

59%

Parkeergelegenheid

77%

76%

73%

83%

73%

74%

Scholen

97%

98%

97%

98%

38%

91%

Kinderopvang

93%

92%

93%

99%

46%

83%


91%

91%

90%

95%

100%

80%

Ruimte in de buurt

91%

90%

89%

93%

100%

93%


90%

87%

94%

96%

100%

84%

Zorgvoorzieningen

88%

89%

88%

94%

44%

72%




Castricum

Castricum

Akersloot

Limmen

De Woude

Bakkum

Tabel 4.50: Gemeente Castricum. Overlast woonomgeving (percentage niet veel/niet weinig en weinig/geen overlast), 2008


87%

87%

88%

91%

92%

80%


94%

94%

98%

94%

90%

87%


86%

85%

88%

87%

80%

84%


94%

92%

96%

98%

100%

91%



- 133 -


Ontwikkeling tevredenheid woning en woonomgeving Figuur 4.27: Gemeente Castricum. Tevredenheid woning en woonomgeving: 2000 en 2008 (in 2000 excl. De kern Castricum)



1,0

2,0

3,0

4,0 2000


- 134 -

5,0 2008

6,0

7,0

8,0

Verhuisgeneigdheid en kernbinding Tabel 4.51: Gemeente Castricum. Verhuisgeneigdheid naar wijk / kern, 2008 Verhuisgeneigd (binnen 5 jaar)


Niet verhuisgeneigd

Castricum

23%

19%

58%

Akersloot

23%

20%

57%

Limmen

23%

16%

61%

De Woude

18%

0%

82%

Bakkum

28%

23%

49%

Gemeente Castricum

23%

19%

58%



Tabel 4.52: Gemeente Castricum. Kernbinding naar wijk / kern, 2008 Binnen de Binnen de kern/wijk gemeente


Binnen de regio

Buiten de regio

Totaal

8%

6%

13%

100%

Castricum

73%

Akersloot

47%

9%

23%

21%

100%

Limmen

42%

17%

27%

14%

100%

0%

39%

49%

12%

100%

20%

51%

2%

27%

100%

55%

16%

13%

16%

100%

De Woude Bakkum Gemeente Castricum Bron: Enquête Companen, 2008.


- 135 -



Castricum

Akersloot

Limmen

De Woude

Bakkum

Gemeente Castricum

Tabel 4.53: Gemeente Castricum. Gewenste voorzieningen in de wijk / kern, 2008


91%

93%

93%

100%

88%

95%

Markt

17%

15%

17%

0%

30%

30%

Scholen

54%

64%

81%

100%

30%

62%

Recreatieterrein

52%

70%

58%

100%

70%

63%

Speeltuin

37%

44%

64%

0%

20%

54%


16%

16%

19%

0%

8%

23%


83%

80%

74%

0%

94%

90%


77%

77%

69%

100%

39%

71%

Huisarts

83%

92%

89%

100%

84%

92%

Fysiotherapeut

45%

67%

53%

100%

46%

70%

Consultatiebureau

21%

40%

28%

0%

4%

37%


37%

63%

39%

0%

27%

65%

Apotheek

74%

86%

75%

100%

75%

87%

Tandarts

61%

80%

69%

0%

43%

74%

Theater

24%

4%

4%

0%

43%

33%

Bioscoop

45%

20%

22%

0%

42%

42%

Bibliotheek

61%

57%

61%

0%

67%

80%

Videotheek

36%

42%

36%

0%

53%

26%

Discotheek

18%

22%

27%

0%

11%

10%

Bruin café

37%

48%

43%

0%

50%

31%

Grand café

42%

43%

37%

0%

58%

39%

Buurthuis

28%

43%

43%

0%

45%

42%

Coffeeshop

5%

4%

6%

0%

7%

8%

Concertzaal

8%

0%

0%

0%

16%

20%

Museum

8%

2%

4%

0%

8%

17%

Kunstuitleen

6%

6%

2%

0%

9%

10%

Jongerencentrum

22%

40%

40%

0%

42%

36%


25%

31%

37%

0%

30%

51%


13%

31%

18%

0%

18%

30%

Sportvereniging

67%

71%

81%

0%

48%

71%

Muziekvereniging

27%

32%

40%

0%

18%

42%

Zangvereniging

21%

19%

28%

0%

19%

35%


21%

19%

29%

0%

8%

26%



- 136 -



Mobiele senioren

62%

40%

55%

10%

58%

22%

.

35%

93%

tot 350 euro

39%

13%

6%

1%

27%

0%

.

13%

18%

350 - 500 euro

15%

19%

24%

1%

31%

22%

.

15%

65%

vanaf 500 euro

8%

9%

26%

8%

0%

0%

.

6%

10%

38%

60%

45%

90%

42%

78%

.

65%

7%

Koopwoning tot 160.000 euro

Finisher

Gebonden senioren

Huurwoning

Huidige woning

Vertrekker

Mobiele gezinnen


Gebonden gezinnen


Tabel 4.54: Gemeente Castricum. Huidige woning leefstijlen, 2008

3%

7%

3%

0%

5%

6%

.

7%

0%

160 - 210.000 euro

12%

7%

6%

3%

0%

6%

.

13%

0%

210 - 310.000 euro

22%

23%

19%

19%

33%

32%

.

18%

6%

vanaf 310.000 euro

2%

23%

16%

68%

5%

33%

.

27%

1%

Rijwoning

9%

1%

41%

4%

37%

22%

.

9%

56%


5%

6%

3%

4%

0%

0%

.

6%

5%

Woningtype (huur)


24%

12%

11%

1%

0%

0%

.

9%

0%


12%

14%

0%

1%

14%

0%

.

5%

5%


11%

8%

0%

0%

7%

0%

.

6%

28%

Rijwoning

6%

8%

33%

47%

0%

31%

.

18%

0%

2^1-kap woning

5%

1%

6%

29%

23%

25%

.

23%

1%

Vrijstaande woning

0%

3%

3%

8%

19%

16%

.

8%

1%

Woningtype (koop)


13%

23%

3%

3%

0%

0%

.

11%

0%

9%

17%

0%

3%

0%

4%

.

6%

0%


- 137 -

7%

31%

2%

77%

41%

.

24%

47%

0%

0%

0%

0%

22%

0%

.

6%

19%

350 - 500 euro

29%

3%

19%

2%

35%

15%

.

12%

18%

vanaf 500 euro

0%

4%

12%

0%

20%

26%

.

6%

11%

Koopwoning

71%

93%

69%

98%

23%

59%

.

76%

53%

tot 160.000

6%

8%

0%

0%

2%

9%

.

17%

4%

160 - 210.000

21%

11%

10%

5%

0%

0%

.

27%

8%

210 - 310.000

40%

39%

33%

24%

16%

24%

.

29%

23%

vanaf 310.000

4%

35%

26%

70%

5%

26%

.

3%

18%

14%

1%

3%

0%

18%

6%

.

9%

7%

Starter

Vestiger

Mobiele senioren


Gebonden senioren

29%

tot 350 euro

Mobiele gezinnen

Huurwoning

Gewenste woning

Gebonden gezinnen


Tabel 4.55: Gemeente Castricum. Gewenste woning leefstijlen, 2008


0%

4%

25%

2%

3%

0%

.

3%

6%


3%

0%

0%

0%

7%

0%

.

4%

16%

12%

0%

0%

0%

36%

15%

.

2%

9%

0%

2%

3%

0%

12%

20%

.

6%

9%

Rijwoning

16%

14%

10%

0%

0%

9%

.

36%

8%

2^1-kap woning

23%

48%

43%

23%

0%

8%

.

14%

3%

Vrijstaande woning

Appartement met lift Grondgebonden / nultreden woning Woningtype (koop)

16%

14%

12%

60%

0%

6%

.

2%

4%


0%

1%

0%

0%

0%

0%

.

6%

19%


8%

9%

0%

9%

5%

13%

.

13%

11%


Dynamiek en potentiële fricties op de gemeentelijke woningmarkt Figuur 4.28: Gemeente Castricum. Potentiële vraag en het potentiële aanbod Huurwoningen, 2008 - 2013 Potentiele vraag

Potentieel aanbod


Huur


-600

-400


- 138 -

-200

0

200

400

600

800

Figuur 4.29: Gemeente Castricum. Potentiële vraag en het potentiële aanbod Koopwoningen, 2008 - 2013 Potentiele vraag

Potentieel aanbod



-600

-400

-200

0

200

400

600

800

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 4.30: Gemeente Castricum. Potentiële fricties in de huursector, 2008 - 2013 Potentiele tekorten



Huur


-500

-400

-300

-200

-100

0

100

200

300

400

500

600

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 139 -

Figuur 4.31: Gemeente Castricum. Potentiële fricties in de koopsector, 2008 - 2013 Potentiele tekorten




-500

-400

-300

-200

-100

0

100

200

300

400

500

600

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 140 -

Tabel 4.56: Gemeente Castricum. Potentiële fricties tussen vraag en aanbod in de huursector absoluut, 2008 2013 Vraag

Aanbod

Saldo


-70

60

-10

350 - 500 euro

-140

405

265

vanaf 500 euro

-25

120

95


-25

50

25

350 - 500 euro

-50

30

-20

vanaf 500 euro

-90

75

-15

tot 350 euro

-75

110

35

350 - 500 euro

-75

75

0

vanaf 500 euro

-55

95

40 50



-15

65

350 - 500 euro

-160

160

0

vanaf 500 euro

-60

5

-55

tot 350 euro

-65

165

100

350 - 500 euro

-80

75

-5

vanaf 500 euro

-65

10

-55

-1.050

1.500

450



- 141 -

Tabel 4.57: Gemeente Castricum. Potentiële fricties tussen vraag en aanbod in de koopsector absoluut, 2008 2013 Vraag

Aanbod

Saldo

-60

45

-15

160 - 210.000 euro

-215

100

-115

210 - 310.000 euro

-235

255

20

vanaf 310.000 euro

-45

275

230

tot 160.000 euro

-15

0

-15

160 - 210.000 euro

-60

20

-40

210 - 310.000 euro

-285

160

-125

vanaf 310.000 euro

-325

330

5

tot 160.000 euro

-35

10

-25

160 - 210.000 euro

-10

10

0

210 - 310.000 euro

-285

80

-205

vanaf 310.000 euro

-425

125

-300

tot 160.000 euro

-65

55

-10

160 - 210.000 euro

-20

35

15

210 - 310.000 euro

-80

130

50

vanaf 310.000 euro

-65

115

50

-55

35

-20

160 - 210.000 euro

-130

60

-70

210 - 310.000 euro

-125

85

-40

vanaf 310.000 euro

-70

50

-20

tot 160.000 euro

-40

15

-25

160 - 210.000 euro

-45

30

-15

210 - 310.000 euro

-150

15

-135

vanaf 310.000 euro

-80

40

-40


-2.920

2.075

-845


-3.970

3.575

-395


2^1-kap woning

Vrijstaande woning




- 142 -

4.5

Gemeente Heiloo

Terugblik Figuur 4.32: Gemeente Heiloo. Terugblik ontwikkeling bevolking en woningvoorraad, 2002 - 2006 100 50 0 2002

2003

2004

2005

2006

-50 -100 -150 -200 Bevolkingsgroei Binnenlandse migratie



Bron: CBS (bewerking Companen), 2008. Figuur 4.33: Gemeente Heiloo. Migratie naar leeftijd, 2002 -2006 100

50

0 2002

2003

2004

2005

-50

-100

-150 0-14

15-24

25-49


- 143 -

50-64

65+

2006

Prognose Figuur 4.34: Gemeente Heiloo. Huishoudensprognose, 2008 - 2020 12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000



2020


Mobiele gezinnen

Bron: Provinciale prognose (bewerking Companen 2008). Tabel 4.58: Gemeente Heiloo. Huishoudensprognose absoluut, 2008 - 2020 2008

2013

2020


1.050

11%

950

10%

900

9%


1.350

15%

1.450

15%

1.550

16%

Gebonden gezinnen Mobiele gezinnen

500

5%

500

5%

450

5%

1.650

18%

1.650

17%

1.600

17%

Gebonden senioren

2.000

22%

1.950

21%

1.950

20%

Mobiele senioren

2.150

23%

2.400

25%

2.550

26%

550

6%

600

6%

650

7%


9.500

100%

9.650

100%

Bemiddelde senioren

- 144 -

Tevredenheid woning en woonomgeving Figuur 4.35: Gemeente Heiloo. Tevredenheid woning, 2008 Onderhoudsstaat buitenkant Onderhoudsstaat binnenkant Grootte van de woning Prijs-kwaliteitverhouding Buitenruimte (tuin, terras, balkon) Stook- en energiekosten Geluidsisolatie 0%

10%

20%

30%

Zeer tevreden

40%

50%

Tevreden

60%

70%

Ontevreden

80%

90%

100%

Zeer ontevreden


Figuur 4.36: Gemeente Heiloo. Tevredenheid woonomgeving, 2008 Hoeveelheid groen Scholen Ruimte in de buurt Kinderopvang Veiligheid in de buurt Netheid van de buurt Dagelijkse voorzieningen Rust in de buurt Onderlinge sociale contacten Parkeergelegenheid Zorgvoorzieningen Onderhoud groen/straten/achterpaden Speelgelegenheid Verkeersveiligheid Bereikbaarheid per openbaar vervoer 0%

10%

20%

Zeer tevreden

30%

40% Tevreden


- 145 -

50%

60% Ontevreden

70%

80%

90%

Zeer ontevreden

100%

Ontwikkeling tevredenheid woning en woonomgeving Figuur 4.37: Gemeente Heiloo. Tevredenheid woning en woonomgeving: 2000 en 2008



1,0

2,0

3,0

4,0 2000


- 146 -

5,0 2008

6,0

7,0

8,0

9,0


Mobiele senioren

Vertrekker

Ffinisher

10%

0%

15%

31%

8%

13%

0%

75%

31%

.

45%

100%

0%

0%

0%

.

19%

5%

0%

30%

0%

.

17%

55%

0%

6%

45%

31%

.

10%

40%

37% 8%

62%

69%

94%

25%

69%

.

55%

0%

2%

0%

0%

0%

0%

.

5%

0%

160 - 210.000 euro 210 - 310.000 euro

13%

20%

16%

0%

25%

17%

.

20%

0%

13%

33%

54%

20%

0%

0%

.

19%

vanaf 310.000 euro

0%

3%

7%

0%

75%

0%

52%

.

11%

0%

11%

2%

0%

0%

45%

10%

.

7%

30%

Huurwoning

63%

0%

tot 350 euro

30%

350 - 500 euro

25%

vanaf 500 euro Koopwoning tot 160.000 euro


Gebonden senioren

31%

Huidige woning

Mobiele gezinnen

Gebonden gezinnen


Tabel 4.59: Gemeente Heiloo. Huidige woning leefstijlen, 2008

Woningtype (huur) Rijwoning 2^1-kap / vrijstaand Appartement zonder lift

0%

0%

0%

0%

0%

0%

.

0%

5%

41%

23%

31%

6%

0%

10%

.

29%

0%


3%

0%

0%

0%

0%

0%

.

2%

40%


8%

13%

0%

0%

30%

10%

.

7%

25%

Rijwoning

6%

9%

27%

49%

25%

17%

.

17%

0%

2^1-kap woning

0%

0%

0%

10%

0%

17%

.

0%

0% 0%

Woningtype (koop)

Vrijstaande woning Appartement zonder lift Appartement met lift

0%

0%

27%

29%

0%

0%

.

4%

21%

26%

16%

6%

0%

0%

.

21%

0%

0%

10%

0%

0%

0%

17%

.

4%

0%


- 147 -

Mobiele senioren

50%

0%

16%

0%

70%

49%

.

33%

45%

tot 350 euro

22%

0%

0%

0%

0%

0%

.

3%

15%

350 - 500 euro

26%

0%

0%

0%

35%

19%

.

27%

14%

vanaf 500 euro

3%

0%

16%

0%

35%

30%

.

2%

15%

Koopwoning

50%

100%

84%

100%

30%

51%

.

67%

55%

tot 160.000

11%

3%

7%

0%

0%

0%

.

21%

4%

160 - 210.000

13%

18%

16%

2%

17%

10%

.

40%

16%

210 - 310.000

26%

56%

53%

11%

11%

4%

.

2%

25%

vanaf 310.000

0%

24%

9%

88%

2%

38%

.

4%

10%

27%

0%

0%

0%

9%

0%

.

7%

6%

Starter

Vestiger

Gebonden senioren


Mobiele gezinnen

Huurwoning

Gewenste woning

Gebonden gezinnen


Tabel 4.60: Gemeente Heiloo. Gewenste woning leefstijlen, 2008


3%

0%

16%

0%

7%

6%

.

2%

0%

11%

0%

0%

0%

0%

0%

.

21%

25%


6%

0%

0%

0%

44%

26%

.

3%

1%


4%

0%

0%

0%

10%

16%

.

0%

13%


Woningtype (koop) Rijwoning

6%

36%

33%

0%

0%

0%

.

21%

11%

31%

47%

47%

28%

0%

6%

.

3%

2%

Vrijstaande woning

9%

4%

5%

60%

2%

11%

.

22%

0%


0%

3%

0%

0%

0%

0%

.

19%

21%


0%

4%

0%

1%

16%

8%

.

0%

6%

2^1-kap woning


Dynamiek en potentiële fricties op de gemeentelijke woningmarkt Figuur 4.38: Gemeente Heiloo. Potentiële vraag en het potentiële aanbod Huurwoningen, 2008 - 2013 Potentiele vraag

Potentieel aanbod


Huur


-300

-200


- 148 -

-100

0

100

200

300

400

Figuur 4.39: Gemeente Heiloo. Potentiële vraag en het potentiële aanbod Koopwoningen, 2008 - 2013 Potentiele vraag

Potentieel aanbod



-300

-200

-100

0

100

200

300

400

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 4.40: Gemeente Heiloo. Potentiële fricties in de huursector, 2008 - 2013 Potentiele tekorten



Huur


-300

-200

-100

0

100

200

300

400

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 149 -

Figuur 4.41: Gemeente Heiloo. Potentiële fricties in de koopsector, 2008 - 2013 Potentiele tekorten




-300

-200

-100

0

100

200

300

400

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 150 -

Tabel 4.61: Gemeente Heiloo. Potentiële fricties tussen vraag en aanbod in de huursector, absoluut, 2008 2013 Vraag

Aanbod

Saldo


80

80

0

350 - 500 euro

110

80

-30

vanaf 500 euro

10

145

135


0

0

0

350 - 500 euro

0

35

30

vanaf 500 euro

70

0

-70

95

160

65

350 - 500 euro

205

205

0

vanaf 500 euro

60

90

30



0

0

0

350 - 500 euro

140

70

-70

vanaf 500 euro

90

55

-35

Grondgebonden / nultredenwoning tot 350 euro

45

40

-5

350 - 500 euro

25

100

75

vanaf 500 euro

125

105

-20

1.050

1.160

110


- 151 -

Tabel 4.62: Gemeente Heiloo. Potentiële fricties tussen vraag en aanbod in de koopsector, absoluut, 2008 2013 Vraag

Aanbod

Saldo

tot 160.000 euro

135

30

-105

160 - 210.000 euro

120

55

-65

210 - 310.000 euro

190

180

-10

vanaf 310.000 euro

50

210

160

tot 160.000 euro

20

0

-20

160 - 210.000 euro

50

0

-50

210 - 310.000 euro

145

0

-145

vanaf 310.000 euro

170

75

-95

0

0

0

160 - 210.000 euro

35

0

-35

210 - 310.000 euro

100

30

-70

vanaf 310.000 euro

245

120

-125

30

40

10

160 - 210.000 euro

160

235

75

210 - 310.000 euro

80

100

20

vanaf 310.000 euro

10

15

5

0

0

0

160 - 210.000 euro

50

0

-50

210 - 310.000 euro

40

60

20

vanaf 310.000 euro

45

60

25

15

10

-5

160 - 210.000 euro

110

130

20

210 - 310.000 euro

125

90

-35

vanaf 310.000 euro

65

0

-65


1.990

1.440

-540


3.010

2.610

-400

Rijwoning

2^1-kap woning


Appartement zonder lift tot 160.000 euro



- 152 -

4.6

Gemeente Langedijk

Terugblik Figuur 4.42: Gemeente Langedijk. Terugblik ontwikkeling bevolking en woningvoorraad, 2002 - 2006 700 600 500 400 300 200 100 0 -100

2002

2003

2004

2005

2006

-200 -300 Bevolkingsgroei Binnenlandse migratie



Bron: CBS (bewerking Companen), 2008. Figuur 4.43: Gemeente Langedijk. Migratie naar leeftijd, 2002 - 2006 400 300 200 100 0 2002

2003

2004

2005

-100 -200 0-14

15-24

25-49


- 153 -

50-64

65+

2006

Prognose Figuur 4.44: Gemeente Langedijk. Huishoudensprognose, 2008 - 2020 12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000



2020


Mobiele gezinnen

Bron: Provinciale prognose (bewerking Companen 2008). Tabel 4.63: Gemeente Langedijk. Huishoudensprognose absoluut, 2008 - 2020 2008 Gebonden kleine huishoudens Mobiele kleine huishoudens

2013

2020

700

7%

650

6%

650

6%

1.050

11%

1.100

10%

1.250

11%

Gebonden gezinnen

1.750

18%

1.700

16%

1.650

15%

Mobiele gezinnen

2.700

28%

2.800

27%

2.850

25%

Gebonden senioren

1.450

15%

1.600

15%

1.750

15%

Mobiele senioren

2.000

21%

2.550

24%

3.000

27%

100

1%

100

1%

150

1%


10.500

100%

11.300

100%

Bemiddelde senioren

- 154 -

Tevredenheid woning en woonomgeving Figuur 4.45: Gemeente Langedijk. Tevredenheid woning 2008 Prijs-kwaliteitverhouding Buitenruimte (tuin, terras, balkon) Onderhoudsstaat binnenkant Grootte van de woning Onderhoudsstaat buitenkant Stook- en energiekosten Geluidsisolatie 0%

10%

20%

30%

Zeer tevreden

40%

50%

Tevreden

60%

70%

Ontevreden

80%

90%

100%

Zeer ontevreden

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 4.46: Gemeente Langedijk. Tevredenheid woonomgeving 2008 Scholen Kinderopvang Ruimte in de buurt Onderlinge sociale contacten Zorgvoorzieningen Veiligheid in de buurt Rust in de buurt Hoeveelheid groen Dagelijkse voorzieningen Netheid van de buurt Speelgelegenheid Bereikbaarheid per openbaar vervoer Parkeergelegenheid Verkeersveiligheid Onderhoud groen/straten/achterpaden 0%

10%

20%

Zeer tevreden

30%

40% Tevreden


- 155 -

50%

60% Ontevreden

70%

80%

90%

Zeer ontevreden

100%

Gemeente Langedijk

Oudkarspel

Noord-Scharwoude

Zuid-Scharwoude

Broek op Langedijk

St. Pancras

Tabel 4.64: Gemeente Langedijk. Tevredenheid woning per kern (% tevreden en zeer tevreden), 2008


90%

87%

86%

91%

95%

92%


89%

90%

86%

92%

90%

87%


90%

93%

86%

92%

92%

87%

Geluidsisolatie

78%

81%

72%

78%

84%

78%


80%

80%

77%

79%

82%

82%


93%

92%

91%

94%

95%

93%


91%

91%

88%

91%

93%

92%




Gemeente Langedijk

Oudkarspel

Noord-Scharwoude

Zuid-Scharwoude

Broek op Langedijk

St. Pancras

Tabel 4.65: Gemeente Langedijk. Tevredenheid woonomgeving per kern (% tevreden en zeer tevreden), 2008

Verkeersveiligheid

70%

69%

64%

73%

71%

71%

Speelgelegenheid

76%

78%

66%

84%

72%

75%

Hoeveelheid groen

85%

83%

80%

89%

82%

88%


62%

71%

57%

61%

66%

56%


85%

66%

90%

91%

93%

76%


87%

87%

84%

88%

88%

88%

Rust in de buurt

86%

87%

82%

89%

86%

86%


76%

73%

79%

69%

73%

86%

Parkeergelegenheid

72%

69%

66%

71%

77%

79%

Scholen

97%

94%

95%

98%

97%

99%

Kinderopvang

96%

90%

94%

98%

96%

99%


83%

87%

77%

81%

84%

86%

Ruimte in de buurt

88%

90%

83%

88%

89%

91%


88%

85%

88%

90%

87%

91%

Zorgvoorzieningen

87%

66%

87%

94%

91%

91%



- 156 -


Langedijk

Oudkarspel

Noord-Scharwoude

Zuid-Scharwoude

Broek op Langedijk

St. Pancras

Tabel 4.66: Gemeente Langedijk. Overlast woonomgeving (percentage niet veel/niet weinig en weinig/geen overlast), 2008


92%

91%

90%

90%

94%

94%


94%

94%

91%

94%

94%

98%


87%

89%

82%

88%

84%

90%


93%

90%

90%

96%

97%

89%



- 157 -


Ontwikkeling tevredenheid woning en woonomgeving Figuur 4.47: Gemeente Langedijk. Tevredenheid woning en woonomgeving: 2000 en 2008



1,0

2,0

3,0


- 158 -

4,0

5,0

2000

2008

6,0

7,0

8,0

9,0

Verhuisgeneigdheid en kernbinding Tabel 4.67: Gemeente Langedijk. Verhuisgeneigdheid naar wijk / kern, 2008 Verhuisgeneigd (binnen 5 jaar)


Niet verhuisgeneigd

Oudkarspel

23%

20%

57%

Noord-Scharwoude

19%

18%

63%

Zuid-Scharwoude

26%

14%

60%

Broek op Langedijk

19%

20%

61%

St. Pancras

18%

18%

64%

Gemeente Langedijk

21%

18%

61%




Tabel 4.68: Gemeente Langedijk. Kernbinding naar wijk / kern, 2008 Binnen de kern/wijk

Binnen de gemeente

Binnen de regio

Buiten de regio

Totaal

Oudkarspel

27%

25%

23%

25%

100%

Noord-Scharwoude

46%

32%

12%

10%

100%

Zuid-Scharwoude

37%

19%

24%

20%

100%

Broek op Langedijk

34%

18%

32%

16%

100%

St. Pancras

41%

12%

35%

12%

100%

37%

21%

25%

17%

100%

Gemeente Langedijk Bron: Enquête Companen, 2008.


- 159 -



Oudkarspel

Noord Scharwoude

Zuid Scharwoude

Broek op Langedijk

St. Pancras

Gemeente Langedijk

Tabel 4.69: Gemeente Langedijk. Gewenste voorzieningen in de wijk / kern, 2008


96%

97%

97%

99%

56%

95%

Markt

23%

15%

6%

16%

12%

26%

Scholen

86%

38%

76%

75%

41%

70%

Recreatieterrein

78%

49%

63%

72%

41%

71%

Speeltuin

73%

47%

44%

72%

86%

65%


38%

16%

6%

7%

15%

23%


77%

83%

78%

91%

96%

88%


74%

88%

80%

91%

88%

73%

Huisarts

89%

95%

97%

97%

95%

96%

Fysiotherapeut

52%

69%

55%

42%

33%

69%

Consultatiebureau

36%

32%

21%

34%

24%

42%


58%

56%

47%

41%

28%

72%

Apotheek

89%

89%

87%

64%

41%

86%

Tandarts

53%

80%

71%

81%

32%

71%

Theater

5%

16%

21%

9%

11%

26%

Bioscoop

12%

25%

29%

20%

9%

23%

Bibliotheek

73%

61%

69%

73%

45%

82%

Videotheek

36%

56%

33%

21%

19%

23%

Discotheek

20%

30%

14%

3%

8%

8%

Bruin café

38%

45%

47%

40%

14%

29%

Grand café

35%

37%

29%

23%

37%

27%

Buurthuis

44%

32%

28%

18%

23%

51%

Coffeeshop

7%

3%

0%

3%

5%

3%

Concertzaal

2%

9%

4%

11%

7%

19%

Museum

21%

10%

7%

10%

5%

20%

Kunstuitleen

11%

5%

1%

4%

7%

10%

Jongerencentrum

45%

15%

26%

14%

19%

40%


56%

34%

30%

20%

16%

56%


20%

25%

26%

44%

12%

31%

Sportvereniging

78%

72%

72%

85%

52%

75%

Muziekvereniging

41%

20%

30%

47%

28%

48%

Zangvereniging

18%

17%

23%

11%

15%

35%

34%

11%

27%

10%

17%

29%



- 160 -




0%

3%

12%

39%

7%

12%

0%

5%

38%

72%

7%

16%

160 - 210.000 euro

26%

17%

17%

8%

7%

6%

.

10%

2%

210 - 310.000 euro

5%

30%

24%

26%

15%

30%

.

17%

2%

vanaf 310.000 euro

0%

10%

12%

53%

4%

49%

.

34%

0%

25%

7%

33%

7%

58%

11%

.

20%

66%

0%

tot 350 euro

15%

350 - 500 euro

35%

vanaf 500 euro Koopwoning tot 160.000 euro

74%

11%

.

22%

0%

42%

11%

2%

11%

56%

88%

3%

0%

finisher

16%

62%

vertrekker

12%

Huurwoning

Mobiele senioren

Mobiele gezinnen

44%

Huidige woning

Gebonden senioren

Gebonden gezinnen


Tabel 4.70: Gemeente Langedijk. Huidige woning leefstijlen, 2008

33%

96%

.

5%

23%

.

23%

53%

0%

.

5%

20%

26%

89%

.

67%

4%

0%

3%

.

5%

0%


12%

3%

5%

0%

0%

0%

.

2%

0%


18%

12%

3%

3%

0%

0%

.

5%

14%


0%

0%

0%

2%

0%

0%

.

2%

0%


7%

5%

3%

0%

16%

0%

.

4%

16%

Woningtype (koop) Rijwoning

32%

27%

23%

28%

0%

13%

.

16%

0%

2^1-kap woning

0%

5%

11%

33%

10%

12%

.

16%

0%

Vrijstaande woning

6%

0%

14%

16%

16%

60%

.

25%

4%


0%

21%

3%

3%

0%

0%

.

5%

0%


0%

10%

0%

7%

0%

4%

.

4%

0%


- 161 -

starter

vestiger

0%

0%

0%

0%

0%

18%

0%

23%

0%

0%

Koopwoning

43%

100%

tot 160.000

22%

20%

160 - 210.000

15%

210 - 310.000 vanaf 310.000


Mobiele senioren

Mobiele gezinnen

18%

Gewenste woning

Gebonden senioren

Gebonden gezinnen


Tabel 4.71: Gemeente Langedijk. Gewenste woning leefstijlen, 2008

79%

27%

.

13%

31%

23%

9%

.

9%

7%

50%

16%

.

4%

17%

0%

6%

3%

.

0%

7%

82%

100%

21%

73%

.

87%

69%

0%

0%

0%

5%

.

16%

9%

13%

24%

9%

0%

9%

.

53%

13%

6%

55%

32%

29%

10%

29%

.

18%

25%

0%

11%

26%

62%

11%

29%

.

0%

22%

Huurwoning

57%

0%

tot 350 euro

20%

350 - 500 euro

14%

vanaf 500 euro

Woningtype (huur) Rijwoning

12%

0%

18%

0%

16%

10%

.

8%

11%


23%

0%

0%

0%

0%

0%

.

0%

4%


15%

0%

0%

0%

8%

0%

.

6%

11%


0%

0%

0%

0%

15%

3%

.

0%

2%


7%

0%

0%

0%

40%

14%

.

0%

3%

Woningtype (koop) 20%

24%

11%

8%

5%

0%

.

49%

22%

2^1-kap woning

6%

54%

39%

31%

0%

2%

.

27%

9%

Vrijstaande woning

0%

18%

23%

56%

0%

19%

.

4%

14%


0%

0%

0%

0%

0%

2%

.

4%

11%


8%

4%

0%

5%

0%

12%

.

2%

9%

Rijwoning

9% 0% 9% 0% 16% 37% 2% 4% Grondgebonden / nultreden woning . 1) Er zijn onvoldoende verhuisgeneigde bemiddelde senioren geënquêteerd om hier voor deze groep resultaten op gemeenteniveau te kunnen presenteren. Bron: Enquête Companen, 2008.

- 162 -

Dynamiek en potentiële fricties op de gemeentelijke woningmarkt Figuur 4.48: Gemeente Langedijk. Potentiële vraag en het potentiële aanbod Huurwoningen, 2008 - 2013 Potentiele vraag

Potentieel aanbod


Huur


-600

-400

-200

0

200

400

600

800

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 4.49: Gemeente Langedijk. Potentiële vraag en het potentiële aanbod Koopwoningen, 2008 - 2013 Potentiele vraag

Potentieel aanbod


Koop


-600

-400


- 163 -

-200

0

200

400

600

800

Figuur 4.50: Gemeente Langedijk. Potentiële fricties in de huursector, 2008 - 2013 Potentiele tekorten



Huur


-300

-200

-100

0

100

200

300

400

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren

Bron: Enquête Companen, 2008. Figuur 4.51: Gemeente Langedijk. Potentiële fricties in de koopsector, 2008 - 2013 Potentiele tekorten




-300

-200

-100

0

100

200

300

400

Starter



Gebonden gezinnen




Bemiddelde senioren


- 164 -

Tabel 4.72: Gemeente Langedijk. Potentiële fricties tussen vraag en aanbod in de huursector, absoluut, 2008 2013 Vraag

Aanbod

Saldo


-90

85

-5

350 - 500 euro

-175

380

205

vanaf 500 euro

0

45

45

tot 350 euro

0

0

0

350 - 500 euro

0

5

5

vanaf 500 euro

-70

35

-35



-80

25

-55

350 - 500 euro

-100

80

-20

vanaf 500 euro

-15

10

-5

0

0

0

Appartement met lift tot 350 euro 350 - 500 euro

-10

0

-10

vanaf 500 euro

-35

25

-10

tot 350 euro

-45

35

-10

350 - 500 euro

-75

55

-20

vanaf 500 euro

0

10

10

-695

790

95



- 165 -

Tabel 4.73: Gemeente Langedijk. Potentiële fricties tussen vraag en aanbod in de koopsector, absoluut, 2008 2013 Vraag

Aanbod

Saldo


-165

40

-125

160 - 210.000 euro

-420

125

-295

210 - 310.000 euro

-125

185

60

vanaf 310.000 euro

-45

60

15

2^1-kap woning tot 160.000 euro

-15

0

-15

160 - 210.000 euro

-115

10

-105

210 - 310.000 euro

-250

85

-165

vanaf 310.000 euro

-100

235

135


0

5

5

160 - 210.000 euro

-20

40

20

210 - 310.000 euro

-205

100

-105

vanaf 310.000 euro

-365

305

-60

tot 160.000 euro

-75

35

-40

160 - 210.000 euro

-35

50

15

210 - 310.000 euro

-30

15

-15

vanaf 310.000 euro

-10

5

-5



-15

0

-15

160 - 210.000 euro

-45

10

-35

210 - 310.000 euro

-55

35

-20

vanaf 310.000 euro

-50

35

-15

tot 160.000 euro

-30

15

-15

160 - 210.000 euro

-45

5

-40

210 - 310.000 euro

-75

20

-55

vanaf 310.000 euro

-25

0

-25


-2.315

1.415

-900


-3.010

2.205

-805


- 166 -

Stadsregio Alkmaar, gemeenten en corporaties Effecten financiële crisis op de regionale woningmarkt Gevolgen voor de uitkomsten van het woonwensenonderzoek 15 januari 2010


Projectnr. 5135.100

Telefoon Telefax

(026) 3512532 (026) 4458702

E-mail Internet


Stadsregio Alkmaar, gemeenten en corporaties Effecten financiële crisis op de regionale woningmarkt Gevolgen voor de uitkomsten van het woonwensenonderzoek 15 januari 2010

Inhoud 1.

Inleiding

1

2.

De woningmarkt in de komende jaren 2.1. Veranderingen op de regionale woningmarkt 2.2. Uitkomsten woningmarktonderzoeken in nieuwe economische context 2.3. Conclusies

3 3 8 10

3.

Verwachtingen voor de verdere toekomst 3.1. Verwachtingen ten aanzien van het verloop van de crisis 3.2. Conclusies

13 13 14

4.

Conclusies en aanbevelingen 4.1. Conclusies 4.2. Aanbevelingen

17 17 17

1. Inleiding Aanleiding In 2007 / 2008 voerde Companen voor de gemeenten en corporaties in de stadsregio Alkmaar een regionaal woonwensenen woonbelevingsonderzoek uit. Kort na de oplevering van het onderzoek brak de financiële crisis in alle hevigheid los. De gemeenten en corporaties hebben hierna de vraag gesteld wat de crisis betekent voor de onderzoeksuitkomsten. Zij willen hiertoe een beknopte aanvulling op het onderzoek om de effecten van de crisis te duiden. Belangrijkste uitkomsten woonwensenonderzoek 2008 • In de Regionale Woonvisie wordt uitgegaan van het bouwen van 1.840 woningen per jaar in de periode 2005 – 2015. Dit lijkt op basis van de laatste inzichten in de ontwikkeling van het aantal huishoudens en de woningbehoefte hoog. • Er zijn aanzienlijke mismatches tussen vraag en aanbod op de regionale woningmarkt. • In de huursector gaat het met name om een potentieel overschot aan dure rijwoningen en appartementen zonder lift, terwijl goedkope rijwoningen en voor senioren geschikte woningen niet in voldoende mate aanwezig zijn. • In de koopsector gaat het om een potentieel overschot aan middeldure en dure rijwoningen, en in mindere mate appartementen zonder lift. Hier dreigt een tekort aan middeldure en dure eengezinswoningen (tweekappers en vrijstaand) en aan goedkopere rijwoningen voor starters. • Centrumstedelijke en Centrumdorpse woonmilieus zijn erg gewild. Dat geldt ook voor de aangrenzende woonmilieus, die profiteren van de nabijheid van voorzieningen. Daarnaast is er veel belangstelling voor Moderne woonmilieus. Woonmilieus met een eenzijdige en sobere uitstraling trekken minder. Het gaat dan vooral om de Planmatig compacte- en Planmatig groene woonmilieus.

Vraagstelling De vraag van dit aanvullende onderzoek luidt als volgt: • Wat zijn de regionale korte-termijn-effecten (2 tot 3 jaar) van de economische crisis op de woningmarkt? En hoe verhouden deze korte-termijn-effecten zich tot de uitkomsten uit het onderzoek 2008? • Zijn de uitkomsten van het woonwensenen woonbelevingsonderzoek voor de langere termijn (meer dan 3 jaar) bruikbaar, als de economie zich herstelt? Of zijn er ontwikkelingen die tot aanpassing van wensen en beleving leiden? De financiële crisis brak in het najaar 2008 zichtbaar los. Nu terugkijkend zien we dat signalen al langere tijd zichtbaar waren. Dat vraagt een nadere analyse en duiding van recente ontwikkelingen op de woningmarkt. Wij plaatsen de uitkomsten van het woningmarktonderzoek in het licht van deze trends. Hetzelfde geldt voor de toekomst. We weten niet exact of en hoe de economische situatie zich herstelt. Voor een gedegen woonbeleid en programmering is het wel belangrijk om een blik op de mogelijke toekomst te werpen. Dit doen we in deze notitie aan de hand van enkele mogelijke scenario’s. Volgens welke van deze scenario’s de woningmarkt zich in de toekomst ontwikkelt is niet aan te geven. Het is daarom zaak behoedzaam te opereren en een flexibele opstelling te kiezen. Het monitoren van de ontwikkelingen op de woningmarkt is van groot belang om tijdig te kunnen schakelen.

-1-

Leeswijzer • In hoofdstuk 2 schetsen we de effecten van de kredietcrisis op de woningmarkt in de Stadsregio Alkmaar op de kortere termijn. • Hoofdstuk 3 is een meer beschouwend hoofdstuk, waarin wordt ingegaan op de effecten op langere termijn. • In hoofdstuk 4 tenslotte, geven we aan wat de betekenis is van de geconstateerde effecten en ontwikkelingen voor de inrichting van het woningbouwprogramma.

-2-

2. De woningmarkt in de komende jaren Aan de hand van regionale woningmarktcijfers brengen we de feitelijke veranderingen op de woningmarkt in beeld. Wij kiezen hierbij voor enkele indicatoren die de vraag- en aanbodzijde van de woningmarkt laten zien. We baseren ons op cijfers over een korte periode van voor de economische crisis tot heden. Wij analyseren deze ‘trendgegevens’ en gaan na op welke wijze veranderingen zijn ontstaan naar aanleiding van de financiële crisis of in de aanloop naar de financiële crisis. Op grond van de veranderingen en vergelijkingen duiden we de waarde van de onderzoeksuitkomsten voor het heden: zijn ze nu bruikbaar? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, wat kunnen we dan wel zeggen?

2.1.

Veranderingen op de regionale woningmarkt

In deze paragraaf beschrijven wij de ontwikkelingen op de regionale woningmarkt in de afgelopen jaren. We kijken daarbij globaal naar de periode van 2003 tot heden. Halverwege 2008 brak de financiële crisis uit. Omdat veel van de in deze paragraaf gehanteerde cijfers betrekking hebben op hele jaren, is een hele harde knip op het moment van het uitbreken van de crisis niet zicht baar te maken. Maar in samenhang beschouwd geven de cijfers een duidelijk beeld van de trendbreuk die is ingezet met het uitbreken van de crisis. Ontwikkelingen in de afgelopen jaren De regionale woningmarkt is de afgelopen decennia veranderd, mede onder invloed van het overheidsbeleid. Dit beleid was gericht op het bevorderen van het woningeigendom. Dit zorgde voor meer druk op de koopwoningmarkt en een stijging van prijzen van koopwoningen. In de huursector was het beleid juist op gericht op matiging van huurprijsontwikkeling. Gevolg is dat de huuren de koopmarkt meer en meer gescheiden woningmarkten zijn geworden. De laatste jaren zagen we hiervan de effecten. Steeds meer lagere en middeninkomens konden moeilijk een voor hen betaalbare koopwoning vinden. Ondertussen kwam de Autoriteit Financiële Markten (AFM) met een aanscherping van de hypotheekverstrekkingen. Waar voorheen tot 7x het bruto jaarinkomen als maximale hypotheeksom gold, werd dit aangescherpt tot 4,5x het bruto jaarinkomen. Dit maakte koopwoningen voor lage en middeninkomens nog moeilijker bereikbaar. Als voorbeeld: een huishoudens met een modaal inkomen (ruim € 33.000 per jaar) kan tot € 148.500 aan hypotheek krijgen. Ter vergelijking: in de regio had in 2008 en 2009 rond 10% van de verkochte woningen een prijs onder € 148.500 (bron: Woningmarktcijfers.nl, Funda, bewerking Companen). In de volgende tabel geven we een indicatie van de druk op de woningmarkt per segment, waarbij we er overigens rekening mee moeten houden dat een groot aantal mensen (zeker doorstromers binnen de koopsector) vermogen meebrengen, waardoor zij een groter bereik hebben binnen de woningmarkt.

-3-

Tabel 2.1: Stadsregio Alkmaar, woningprijzen verkochte woningen en inkomenspositie, 2009 Transactieprijs / bruto jaarinkomen Verkochte woningen 2009 Aandeel huishoudens tot € 100.000 / tot € 22.000 € 100.000-200.000 / € 22.000-45.000 € 200.000-300.000 / € 45.000-67.000 € 300.000-400.000 / € 67.000-90.000 € 400.000-600.000 / € 90.000-135.000 Vanaf € 60.000 / vanaf € 135.000

2% 42% 34% 12% 8% 4%

18% 39% 22% 12% 9%

Bron: woningmarktcijfers.nl, CBS

De twee eerste groepen (mensen met een bruto jaarinkomen tot € 45.000,=) zijn meer en meer aangewezen op sociale huurwoningen. Inclusief deze huurwoningen is er voor hen op het oog een in omvang redelijk woningaanbod. Naar kwaliteit is het aanbod in de koopsector juist in dit lagere segment eenzijdig. Met de recente financiële crisis is de situatie voor lage en middeninkomens op de koopwoningmarkt niet verbeterd. Banken zijn nog terughoudender met hypotheekverstrekking. Voorwaarden zijn aangescherpt. Tegelijkertijd wordt geleidelijk de inkomenssituatie steeds ongunstiger. Oorzaken hiervan zijn de faillissementen (in de regio met name ook die van de DSB-bank), deeltijd-WW, stagnatie in de bouw en de effecten daarvan op de totale bouwkolom. Met al deze ontwikkelingen hebben woningzoekenden de afgelopen jaren zekerheden gezocht in de huursector. Hierdoor nam de druk op de huurwoningmarkt toe. Voorzichtig lezen we in de dagbladen eerste berichten dat het consumentenvertrouwen zich herstelt en de vraag op de koopwoningmarkt weer aantrekt. In welke mate dit het geval is, en of dit een structurele ontwikkeling is, moet worden afgewacht. Gevolgen aan de vraagzijde van de woningmarkt Wij brengen de vraagzijde van de woningmarkt aan de hand van verschillende trendgegevens in beeld. We maken hierbij onderscheid naar indicatoren voor de koop- en voor de huursector. We beginnen met de huursector. Tabel 2.2: Stadsregio Alkmaar, woningzoekenden en verhuringen in huursector, 2003-2009* Reacties Advertenties Reacties per Verhuringen jaar Actief advertentie woningzoeke nden

Slaagkansen

2003 12.684 179.723 1.698 106 2.029 16,0% 2004 13.882 192.667 1.804 107 2.192 15,8% 2005 12.308 173.265 2.056 84 2.253 18,3% 2006 8.911 149.254 1.868 80 1.888 21,2% 2007 9.208 136.687 1.700 80 1.930 21,0% 2008 9.820 142.851 1.618 88 1.836 18,7% 2009** . 176.600 1.540 115 1.750*** . * Het verschil tussen het aantal advertenties en het aantal verhuringen ontstaat doordat een deel van de beschikbare huurwoningen wordt verhuurd aan bijzondere groepen (Statushouders, mensen die vallen onder de pardonregeling, bijzondere groepen in het kader van de WMO). Deze woningen worden niet geadverteerd. Ook komt het voor dat nieuwbouwprojecten in één advertentie worden geadverteerd, terwijl meerdere woningen worden aangeboden. ** Extrapolatie op basis van gegevens over het tweede en derde kwartaal van 2009. *** Schatting. Bron: rapportage woonruimteverdeling Noord-Kennemerland 2003-2008

In de regionale huursector zien we een geleidelijke afname van het aantal vrijkomende woningen. In 2005 was er een maximaal aantal van ruim 2.253 verhuurde woningen in de regio. Vanaf dat jaar is het aantal gestaag gedaald naar 1.836 verhuurde woningen in

-4-

2008 en naar schatting zo’n 1.750 verhuurder woningen in 2009. Eén verklaring is de steeds moeilijker doorstroming vanuit de huursector naar de koopwoningmarkt (zoals hiervoor uitgelegd). Een tweede verklaring is mogelijk ook een meer autonome trend voor de huursector, waarin huurders steeds honkvaster worden. Dit kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van een groeiende groep oudere huishoudens in huurwoningen. Zij verhuizen doorgaans minder snel. Dit zou betekenen dat de afname van verhuurde woningen ook wel eens een structurele ontwikkeling kan zijn. Overigens had de afname van het aantal verhuurde woningen de afgelopen vijf jaar in eerste instantie geen effect op het aantal reacties per woning. Bij minder beschikbare woningen zouden we verwachten dat het aantal reacties per woning toe zou nemen. Dit was zeker tot 2008 niet het geval. Pas in 2008 zien we een oplopend aantal woningzoekenden, aantal reacties en dus ook aantal reacties per aangeboden woning. Mogelijk dat dit de eerste tekenen van de financiële crisis waren. Deze aanname wordt ondersteund door de ontwikkelingen die zich in 2009 voordoen. Het gemiddelde aantal reacties is in 2009 verder opgelopen en komt naar verwachting uit op zo’n 115 per advertentie. De oplopende druk op de huurmarkt begint hierin duidelijk zichtbaar te worden. In de koopsector zien we voor dezelfde periode een stabieler marktbeeld. Tabel 2.3: Stadsregio Alkmaar, transacties en index verkoopprijzen 2003-2009 Jaar Transacties Verkoopprijzen (indexcijfers 2002=100) 2003 3.351 2004 3.705 2005 3.724 2006 3.705 2007 3.482 2008 3.306 2009 2.040** * Geëxtrapoleerd op basis van cijfers tot en met derde kwartaal Bron: Woningmarktcijfers.nl

102,3 104,1 108,1 116,9 124,2 125,2 122,0

In de koopsector gelden andere indicatoren dan in de huursector. In plaats van verhuringen spreken we over transacties, in plaats van reacties per woning geven we de marktdruk weer in een indexcijfer voor de koopprijzen. Uit deze vergelijking blijkt dat de koopsector tot en met 2006 een redelijk constant beeld van transacties laten zien. Vanaf 2007 daalt het aantal transacties. In 2009 is door de financiële crisis het aantal transacties bijna gehalveerd! Dit is niet zozeer het gevolg van een gebrek aan aanbod, maar vooral het gevolg van een gebrek aan vraag. Immers er zijn wel bijna 2.900 woningen aangeboden voor verkoop (bron: Woningmarktcijfers.nl). Zeker in de marktsegmenten boven € 300.000 was het aantal aangeboden woningen groter dan het aantal transacties (tussen € 300.000-500.000: 1,7x zoveel aanbod als transacties, boven € 500.000: 3,7x zoveel aanbod als transacties).

-5-

Tabel 2.4:

Stadsregio Alkmaar, gemiddelde verkooptijd woningen in dagen, naar woningtype, 2004-2009 (meetpunt derde kwartaal) 2004

2005

2006

2007

2008

2009

Tussenwoning

82

64

64

51

50

85

Hoekwoning

66

67

59

57

58

63

2^1-kap

109

69

89

61

-

140

Vrijstaand

115

121

101

107

86

139

Appartement

64

100

78

60

58

118

Totaal Bron: NVM

83

83

75

65

59

100

De gemiddelde tijd dat een woning te koop staat is eveneens een indicator van de dynamiek op de woningmarkt. De gemiddelde verkooptijd van woningen lag in het derde kwartaal van 2009 bijna 70% hoger dan een jaar eerder. In het derde kwartaal van 2008 was de gemiddelde verkooptijd van een woning 59 dagen, een jaar later 100 dagen. Voor rijwoningen en tussenwoningen nam de verkooptijd aanmerkelijk minder toe dan voor vrijstaande woningen en appartementen. De gemiddelde verkooptijd van appartementen verdubbelde in het afgelopen jaar. Deze cijfers geven een duidelijke indicatie van een stagnerende woningmarkt. De verkoopprijzen volgen maar traag deze marktontwikkeling. Tot 2009 was er een blijvende prijsstijging. In 2009 is die voorzichtig tot staan gebracht. Van een echte afvlakking van koopprijzen is nog maar heel beperkt sprake. Gevolgen crisis voor aanbodzijde woningmarkt De vraag in de huursector groeit, de vraag in delen van de koopsector daalt eerst voorzichtig. Ondertussen verandert ook de samenstelling van het aanbod door nieuwbouw en aanpassingen in de bestaande woningvoorraad. Tabel 2.5: Stadsregio Alkmaar, aantal nieuwgebouwde koop- en huurwoningen naar type, 2003-2008 Koop eengezins Koop Huur eengezins Huur appartement appartement

Totaal

2003 2004 2005 2006 2007 2008

1.777 1.150 1.125 860 747 851

1.122 948 774 451 397 353

281 62 114 188 275 233

70 76 191 11 38 58

304 64 46 210 37 207

Bron: CBS

De woningproductie is de afgelopen jaren geleidelijk ingezakt. Deze stagnatie trad al ruim voor de kredietcrisis op. Met name in de koopsector is sinds 2005 het aantal nieuw te bouwen woningen afgenomen. In de huursector is het aantal toegevoegde woningen met schommelingen redelijk constant. De gemeente Alkmaar heeft dit vraagstuk ruimschoots onderkend en een ‘aanjager’ aangesteld. Hij moest de woningproductie weer op gang brengen. In Alkmaar is dat ook gelukt. Echter, de afzet van opgeleverde woningen blijft problematisch. In andere regiogemeenten blijft de bouwproductie nog achter bij de plannen. De oorzaken voor de stagnatie in de bouwproductie in Alkmaar zijn geanalyseerd in politiek-bestuurlijke termen (door de aanjager en de rekenkamercommissie) en niet in woningmarkteffecten. Wij willen daarom nu ook wijzen op verklaringen die meer

-6-

samenhangen met de woningmarkt en nu zichtbaar worden. Maartje Martens geeft in het Tijdschrift voor de Volkshuisvesting van december 2009 hiervoor een aantal woningmarktverklaringen. • Belangrijk is dat de instroom aan de onderkant van de koopwoningmarkt stagneert, door de gestegen huizenprijzen. Hierdoor krijgen mensen steeds moeilijker hun huizen verkocht en stagneert de doorstroming. • De prijzen van nieuwbouw zijn de afgelopen jaren ongunstig geworden ten opzichte van de bestaande woningvoorraad. Hierdoor zijn ‘dragende’ marktsegmenten in het dure segment moeilijker afzetbaar, en daarmee komen ook andere delen van een plan onder druk te staan. Naast nieuwbouw zijn er ook ingrepen gedaan in de bestaande woningvoorraad. Voor 2007 zijn weinig woningen onttrokken aan de bestaande voorraad (enkele tientallen per jaar). In 2007 en 2008 is het herstructureringsprogramma opgevoerd naar 160 huurwoningen in 2007 en 145 woningen in 2008. Mogelijke gevolgen achterblijvende bouwproductie Als we kijken naar woningmarktkenmerken voor 2008 en 2009 krijgen we zicht op segmenten die in de huidige markt het nog goed doen, en welke segmenten op beperkte afzet kunnen rekenen. In de huursector zijn de volgende ontwikkelingen in het aanbod zichtbaar: • Er worden steeds minder eengezinswoningen en portiekwoningen aangeboden (de vraag is er echter wel). • Verhuur van etagewoningen, boven- en benedenwoningen en galerijwoningen blijft redelijk op peil. • Deze aanbodontwikkeling sluit beperkt aan bij de vraagontwikkeling. Het aantal huishoudens van 2 of meer personen groeit relatief, terwijl de groei van het aantal 1-persoonshuishoudens afneemt en nu stabiliseert. Dit geeft een indicatie dat juist bij eengezinswoningen de druk op de markt toeneemt. Overigens is de slaagkans in dit marktsegment nog relatief gunstig. In de koopsector zien we de volgende ontwikkelingen: • Bij hoekwoningen en tweekappers is de afname van het aantal transacties met 30% in 2009 relatief beperkt. • Appartementen en vrijstaande woningen kenden een terugval in het aantal transacties met 40 tot 45%. • Met name in het hoogste prijssegment van vrijstaande woningen is er een groot verschil tussen aanbod en feitelijk aantal transacties. • In de goedkope en middeldure sfeer (tot € 200.000 en tot € 300.000) liggen het aanbod en het aantal transacties redelijk op een gelijk niveau. Hier lijkt dus sprake van in zekere zin gezonde verhoudingen tussen vraag en aanbod.

-7-

2.2.

Uitkomsten woningmarktonderzoeken in nieuwe economische context

Uit het woningmarktonderzoek 2008 blijkt een aantal mismatches tussen vraag en aanbod op de woningmarkt. In de huursector gaat het met name om een potentieel overschot aan dure rijwoningen en appartementen zonder lift, terwijl goedkope rijwoningen en voor senioren geschikte woningen (grondgebonden nultredenwoningen en appartementen met lift) niet in voldoende mate aanwezig zijn. In de koopsector gaat het om een potentieel overschot aan middeldure en dure rijwoningen, en in mindere mate appartementen zonder lift. Hier dreigt een tekort aan middeldure en dure eengezinswoningen (tweekappers en vrijstaand) en aan goedkopere rijwoningen voor starters. Dit beeld is gebaseerd op de woonwensen die mensen in de winter 2007/2008 hebben opgegeven; dus nog voor de kredietcrisis in volle hevigheid losbarste (september / oktober 2008). Figuur 2.1: Potentiële fricties huurwoningen bij optimale doorstroming volgens woonwensen 2008-2013 Potentiele tekorten



Huur


Starter Mobiele gezinnen Vestiger

-4000

-2000

Gebonden kleine huishoudens Gebonden senioren Vertrekker


-8-

0

2000

Mobiele kleine huishoudens Mobiele senioren Finisher

4000

6000


Figuur 2.2: Potentiële fricties koopwoningen bij optimale doorstroming volgens woonwensen 2008-2013 Potentiele tekorten



Koop


Starter Mobiele gezinnen Vestiger

-4000

-2000

Gebonden kleine huishoudens Gebonden senioren Vertrekker

0

2000

Mobiele kleine huishoudens Mobiele senioren Finisher

4000

6000



Wat zijn op basis van de financiële crisis en alle beschreven verschuivingen op de woningmarkt de verwachte effecten op de potentiële tekorten en overschotten? • Mensen zijn steeds voorzichtiger bij het kopen van hun eerste woning. Zeker ook omdat de verwachte waardestijging minder bepalend is als ‘koopargument’. Dan kiest men voor zekerheid en voor een huurwoning. • Ook valt de doorstroming naar koopwoningen in hogere marktsegmenten terug naar een lager niveau. Mensen krijgen hun huidige woning, vaak een rijwoning, minder goed verkocht. Het gebrek aan vraag naar de rijwoningen die ze achterlaten bleek al uit het onderzoek uit 2008, maar komt door de financiële crisis sterker naar voren. Door deze ontwikkelingen zullen aan de aanbodzijde minder (met name rij-)woningen beschikbaar komen. • De appartementenmarkt in de koopsector bleek in het onderzoek van 2008 al op redelijk weinig belangstelling te kunnen rekenen. De vraag valt nu verder terug. Dit komt enerzijds door senioren die in de huidige markt hun woning niet verkocht krijgen en daardoor moeilijk doorstromen naar een comfortappartement. Anderzijds wordt de vraagvermindering verklaard door koopstarters die de stap naar een koopwoning uitstellen. • Al met al verdwijnt hiermee een deel van de potentiële tekorten in de koopsector. Dit geldt zowel voor appartementen in categorie 1 en 2 (starters) als voor woningen in categorie 3 en 4 (doorstromers). Een deel van de vraag blijft overeind, maar de verhoudingen komen anders te liggen. Uit de verandering in het aantal transacties

-9-

•

blijkt een terugval met ruim 40% bij appartementen en woningen in categorie 4, en met 30% bij woningen in categorie 2 en 3. Voor categorie 1 ontbreekt goede informatie, omdat deze categorie woningen feitelijk niet meer voorkomt (de prijsgrens ligt dusdanig laag dat deze niet meer aansluit bij de huidige markt). Ondertussen groeit de vraag in de huursector. Het aantal zelfstandige huishoudens neemt immers niet af. Enerzijds gaat het om de vraag van mensen die in een huurwoning blijven wonen en niet een stap naar de koopsector maken, anderzijds om ‘echte’ starters die nu in plaats van in een koopwoning in een huurwoning starten. Bij de eerste groep geldt dat zij veelal in een appartement wonen, en er blijven wonen. Hierdoor loopt het ‘potentiële overschot’ aan huurappartementen terug. Anderzijds ontstaat door deze verschuiving een extra vraag naar eengezinshuurwoningen. In 2008 bleek dit overigens nog niet uit de verandering in slaagkansen in de huursector. De verhuringen voor 2009 tonen dit aan door een veel minder groot aantal verhuringen van eengezinswoningen.

2.3.

Conclusies

Voor de korte termijn (2 tot 3 jaar) komen we tot de volgende conclusies: 1. De instroom in de koopsector neemt af door de gestegen prijzen. Dit is een structurele trend die door de financiële crisis versterkt lijkt te zijn. Het woonwensenen woonbelevingsonderzoek ging, met uitzondering van de seniore leefstijlen, uit van een sterke oriëntatie op de koopsector. 2. Binnen de koopsector daalt de doorstroming. Dit is vooral het gevolg van een verminderde verkoopbaarheid van huidige woningen. Dit taxeren we bovenal als een korte-termijneffect als gevolg van de financiële crisis. Het kan echter een structureel effect worden als de instroom aan de onderkant van de woningmarkt beperkt blijft. Tijdens het woonwensenen woonbelevingsonderzoek was de verminderde verkoopbaarheid van koopwoningen nog niet aan de orde. 3. In de huursector stagneert ook de doorstroming. Dit lijkt een structureel effect waar het gaat om senioren die in hun eengezinswoning blijven wonen. Dat senioren een verhuizing zo lang mogelijk uitstellen is een verschijnsel dat zich al lange tijd voordoet, en waar in het woonwensenen woonbelevingsonderzoek ook rekening mee is gehouden. Echter, de financiële crisis versterkt dit. Bij voornamelijk huurappartementen waar koopstarters naar uitwijken of blijven wonen is het een meer incidenteel effect. 4. Door de financiële crisis zijn er bij categorie 2 en 3 30% minder transacties. Hier blijft een vraag bestaan en zijn er nog mogelijkheden voor toevoegingen door nieuwbouw. Bij appartementen en woningen in categorie 4 (en 1) daalt het aantal transacties zelfs met ruim 40%. Hier zijn nu de mogelijkheden voor toevoegingen door nieuwbouw voor de korte termijn beperkt. Uit het woonwensenen woonbelevingsonderzoek bleek wel degelijk een potentieel tekort aan deze woningen.

- 10 -

5. In de huursector groeit de druk op de woningmarkt. Hier zijn op korte termijn wel toevoegingen gewenst om beter in te spelen op de vraag. Ten tijde van het woonwensenen woonbelevingsonderzoek was de druk op de koopsector groter. 6. Door minder bouwpotentie in de dure segmenten (vooral categorie 4) komt de financiële haalbaarheid van de andere woningmarktsegmenten onder druk te staan en daarmee de totale nieuwbouwproductie.

- 11 -

- 12 -

3. Verwachtingen voor de verdere toekomst Voor de lange termijn zijn ontwikkelingen onzeker. Wat is de aard van de economische crisis; een geleidelijk herstel of snel herstel met vallen en opstaan? Hoe komen we uit de economische crisis, en wat betekent dat dan voor de woningmarkt? Is de druk door achterblijvende bouwproductie gegroeid, met als gevolg opnieuw stijgende huizenprijzen, of is voorzichtigheid troef bij financieringsmogelijkheden met als gevolg lagere huizenprijzen? En wat betekent dat dan voor de vraag-aanbodverhoudingen in de huuren koopsector? Wij stellen voor om enkele scenario’s uit te werken met daarin woningmarkteffecten bij bepaalde ontwikkeling. Daarbij geven we ook de waarde van het woonwensenen woonbelevingsonderzoek per scenario aan: kun je die onverkort volgen, zijn andere interpretaties nodig of is dit onderzoek niet langer zinvol? De beschrijving van scenario’s is vooral kort van karakter, met zo concreet mogelijk de effecten. En een conclusie ten aanzien van de toepasbaarheid van het onderzoek.

3.1.

Verwachtingen ten aanzien van het verloop van de crisis

Wij willen in het vervolg kijken naar de verwachte lange-termijneffecten van de crisis. Kijkend naar tijdreeksen in woningmarktonderzoeken van voor en tijdens de financiële crisis veranderen woonwensen van mensen niet. Dit zou betekenen dat na een periode van economische stagnatie de verhoudingen zich weer herstellen volgens het beeld van het onderzoek uit 2008. Deze conclusie is echter te kort door de bocht. We weten immers niet welke sporen de crisis exact achterlaat. Een volledig herstel naar het niveau van voor de crisis lijkt de komende jaren onwaarschijnlijk. Om de crisis te kunnen bestrijden heeft de overheid de staatsschuld laten oplopen. Dit leidt naar verwachting tot een hogere belastingdruk, ook bij consumenten, en heeft daarmee een negatieve invloed op de bestedingsmogelijkheden. Daarnaast zijn financiële instellingen behoedzamer geworden met het verstrekken van kredieten. Ook hebben een aantal grote instellingen kapitaalinjecties gekregen die terugbetaald zullen moeten worden. Dit zal consequenties hebben voor de beschikbaarheid van financiële middelen en de investeringsbereidheid van partijen. Kort en goed: er is minder geld op de woningmarkt. Ingegeven door deze onzekerheden beschrijven we het toekomstbeeld van de woningmarkt in twee verschillende scenario’s, een scenario waarin de economie zich geleidelijk herstelt en een scenario van snel herstel. Een derde scenario, dat uitgaat van een langdurige recessie, ligt vooral in het verlengde van de andere twee scenario’s, en voegt ons inziens weinig toe. Per scenario geven we een beschrijving van verwachte effecten op de woningmarkt, en de betekenis hiervan voor de verhoudingen tussen vraag en aanbod. Dit mondt uit in een conclusie of en op welke wijze de uitkomsten van het onderzoek 2008 bruikbaar zijn in het licht van het betreffende scenario. Geleidelijk herstel Terugblik 2009-2025: na de economische neergang in 2009 heeft de economie zich geleidelijk hersteld. Pas na jaren is het vertrouwen in de economie terug op het peil van 2005.

- 13 -

Dit scenario wordt bijvoorbeeld onderbouwd door recent IMF-onderzoek dat stelt dat de woningprijzen in Nederland 30% hoger liggen dan de reële marktwaarde. De huidige effecten op de woningmarkt zijn daarbij een voorproefje om prijzen te herstellen naar die meer reële marktwaarde. Vergelijking met de woningmarktcrisis in de jaren ’80 laat zien dat de woningmarkt ruim vijf jaar de tijd nodig heeft om te komen tot meer reële woningmarktverhoudingen. Deze veronderstelling wordt gestaafd door het feit dat het aantal transacties weliswaar hard terugloopt, maar de prijzen nog geen substantiële bijstelling kennen. Die bijstelling volgt met vertraging (bron: Martens, 2009). Bij deze ontwikkeling zetten alle woningmarkteffecten die we nu waarnemen zich door. De conclusies uit hoofdstuk 2 kunnen hier dan onverkort worden overgenomen, zij in het steviger mate. Snel herstel Terugblik 2009-2025: na de economische neergang in 2009 heeft de economie zich snel hersteld. De eerste tekenen waren er al in 2009. Het CPB voorspelt een economische groei van 1,5% voor 2010. Daarmee herstelt het consumentenvertrouwen zich snel. Dit scenario is aanzienlijk optimistischer. Tegenover het standpunt van het IMF stelt de Nederlandse overheid nu reeds dat de inschattingen veel te somber zijn. De specifieke Nederlandse woningmarktsituatie zou in de beschouwingen van het IMF onvoldoende zijn betrokken. Dit laat onverlet dat de crisis heeft laten zien dat er ook marktsegmenten zijn met een andere marktpositie dan voor de crisis. Dit heeft te maken met het feit dat enkele structurele effecten blijvend zijn. Het gaat dan om de volgende effecten die anders zijn dan vóór 2008 en dus van voor het onderzoek: 1. In de huur blijven senioren zitten in hun eengezinswoning. De doorstroming is daarmee op een blijvend laag niveau in de huursector. Door de omvang van de vergrijzing zal wel de vraag naar nultredenwoningen de komende decennia toe gaan nemen (ondanks minder doorstroming). 2. De opstap naar de koopsector wordt geleidelijk aan weer meer gemaakt. Als mensen zien dat prijzen zich herstellen en het creëren van overwaarde weer tot de mogelijkheden behoort, zullen zij zich weer meer op koopwoningen gaan richten. Dit zal waarschijnlijk een geleidelijk herstel zijn. Door teveel concurrentie in de koopsector kan dit herstel onder druk komen te staan. Essentieel is wel dat mensen kunnen blijven toetreden tot de koopsector. Daarom is nieuwbouw in de eerste plaats bij voorkeur gewenst in de lagere prijscategorieën. 3. Pas als het vertrouwen onder koopstarters zich hersteld heeft, kan de doorstroming binnen de koopsector naar het oude niveau teruggaan. Dan ontstaat weer ruimte voor toevoeging van woningen in categorie 4 en toevoeging van appartementen.

3.2.

Conclusies

1. Er zijn twee denkbare scenario’s voor de langere termijn. De economie herstelt zich geleidelijk en een herstel van de woningmarkt laat op zich wachten, of de recessie ligt snel achter ons en de stijgende lijn komt snel terug. Naarmate de financiële crisis voortduurt komen er steeds meer signalen dat de woningmarkt structureel verandert met de crisis als katalysator. In geen van beide scenario’s kan daarom onverminderd worden uitgegaan van de woonwensen zoals die uit het onderzoek uit 2008 blijken.

- 14 -

2. In het geval van een geleidelijk herstel van de economie betekent dat de geschetste korte-termijn-effecten van de financiële crisis zich langere tijd doorzetten. De beschreven consequenties voor de uitkomsten van het woonwensenen woonbelevingsonderzoek zetten zich over een langere periode voort. 3. Bij een snel herstel van de economie, normaliseert ook de situatie op de woningmarkt zich sneller, al is het zeer waarschijnlijk dat de sporen van de crisis lange tijd zichtbaar blijven of zelfs structureel zullen blijken te zijn. De doorstroming in de huursector komt onder druk te staan doordat senioren minder verhuizen. Dit effect zal mogelijk sterker zijn dan waar bij het woonwensenen woonbelevingsonderzoek van werd uitgegaan. Voor het op gang komen van de doorstroming in de koopsector is het van essentieel belang dat koopstarters toegang krijgen tot koopwoningen.

- 15 -

- 16 -

4. Conclusies en aanbevelingen 4.1.

Conclusies

De onderstaande matrix geeft inzicht in de incidentele en de meer structurele effecten die wij voorzien.

Incidenteel

Huursector

Koopsector

• Doorstroming van jonge mensen in

• Afnemende doorstroming in de gehele

huurappartementen naar de koopsector

koopsector.

stagneert. Structureel

• Doorstroming van senioren in een eengezinswoning stagneert.

• Instroom in de koopsector neemt af door gestegen prijzen.

De genoemde effecten werden ten tijde van het woonwensenen woonbelevingsonderzoek niet, of niet in volle mate, voorzien. Wij gaan er van uit dat de incidentele effecten korte-termijn-effecten zijn, die normaliseren als de economie zich herstelt van de crisis. De meer structurele effecten hebben ook op langere termijn consequenties voor de uitkomsten van het woonwensenen woonbelevingsonderzoek. Dit betekent dat er rekening mee moet worden gehouden dat de effectieve vraag naar specifieke seniorenwoningen zich minder snel ontwikkelt dan uit het onderzoek blijkt (de wens onder senioren om een dergelijke woning te betrekken zal overigens blijven bestaan). De instroom in de koopsector, en daarmee de doorstromingsmogelijkheden binnen de sector, is een zorgpunt dat tijdens het woonwensenen woonbelevingsonderzoek nog niet werd voorzien. In welke mate en in welk tempo de situatie zich op dit punt herstelt is onzeker.

4.2.

Aanbevelingen

De ontwikkelingen op langere termijn zijn onzeker. Behoedzaam opereren is daarom van belang. Maar ook voorbereid zijn om flexibel te kunnen schakelen als de situatie aantrekt en zich kansen voordoen. Bij de aanpassing van de woningbouwprogrammering is het zaak in elk geval in te spelen op de structurele effecten, en bij de planning en programmering voor de komende twee jaar ook rekening te houden met de incidentele effecten. Daarbij is het van belang te monitoren of incidentele effecten een meer structureel karakter krijgen en daar verder op in te spelen. Ook bij economisch gunstige omstandigheden vormen de fricties tussen vraag en aanbod geen blauwdruk voor de woningbouwprogrammering, maar slechts een van de bouwstenen bij de beleidsvorming. In het huidige economische klimaat speelt dat vanwege de onzekerheden extra. In dat licht kunnen de volgende richtingen worden aangegeven voor het woningbouwprogramma: • Voor de korte termijn: accent in de huursector, en categorie 2 en 3 in de koopsector.

- 17 -

•

•

•

Voor de langere termijn bij een spoedig herstel van de economie: geleidelijk herstel koopsector door toevoeging in categorie 2 en 3, gevolgd op termijn door 4 en voor senioren geschikte woningen. Voor de langere termijn bij een geleidelijk herstel van de economie: accent op ontwikkeling in de huursector, gevolgd door categorie 2 en 3 woningen in de koopsector. Blijvende aandacht voor de toenemende behoefte aan nultredenwoningen.

- 18 -

: Woonwensenonderzoek 2008 en de gevolgen van de financiële crisis

Recommend Documents