- Wat is wiskunde? - Punkband Chop 226 - It minst rottige skoalfak - Epke Zonderland
2 Ynhâld en LinKke Saken Nijtsjes foar en oer skoallen
4 Wat is wiskunde?
Wêrom makkest al dy drege sommen eins?
5 Chop 226 spile yn De Melkweg! De jongste punkband fan Nederlân
6 It minst rottige skoalfak
Wat is it favorite fak op CSG Gaasterland?
8 I.K.
In nije tv-searje oer in skoalband
10 LinKke Siden
Nijs oer de stjerren
12 Der wie ris in gymlearaar Koart ferhaal
14 Frjentsjer is myn thús
Hoe is it om yn Frjentsjer te wenjen?
16 Djura is in springtalint
Ynterview mei Djura: sy rydt hynder
18 Epke giet foar goud
Skoalle, elk moat der ferplicht hinne. It tema fan dizze LinKk is dan ek foar elkenien werkenber: skoalle. Sels BF’ers hawwe braaf eineksamen dien yn wiskunde, Nederlânsk, Ingelsk en skiednis. Sa siet Tim Douwsma op de Boargemaster Harmsmaskoalle op ‘e Gordyk. Piet Paulusma wie in learling fan it Anna Maria van Schurman yn Frjentsjer. Syb van der Ploeg fytste alle dagen nei De Saad yn Damwâld. En Epke Zonderland brocht syn skoaljierren troch op it OSG Sevenwolden yn It Hearrenfean. Dy lêste sit no trouwens noch op skoalle. Of no ja, op de universiteit. Neist syn turnkarriêre studearret er nammentlik Genêskunde yn Grins! Hoe’t ik dat wit? Simpel, ik ha it ynterview op side 18 en 19 fan dizze LinKk lêzen. Wiskunde, de iene fynt it machtich, de oare hat der in gloeiende hekel oan. Mar... wat ís wiskunde eins en wat kinst der letter mei? Hat dyn wiskundelearaar dy fraach wol beäntwurde oan it begjin fan it skoaljier? Nee? Lês dan it artikel op side 4. Sjoukje van der Goot fynt wiskunde yn elk gefal wol in leuk fak. Sterker noch, it is har favorite fak! Op side 6 en 7 fertelle learlingen fan CSG Gaasterland wat harren favo fak is. Ja, skoalle, noch efkes en dan hoecht it net mear. Dan is it fakânsje! Hearlik! Hooplik lêst foar de fakânsje dizze LinKk noch en dan... lekker genietsje. Sjoch ik dy op Makkum Beach? Marrit de Schiffart Cedin/Taalsintrum Frysk
>
E D OA ZnEen UT ’E AhaLt D in soad moaie wurde
De Fr yske taal t al by oare talen, wurde ne siswizen. Krekt lykas ke sok int mear brûkt. Om dy wurden like frekw yk br ru ha wy yn LinKk de wurden net te fer jitten ke ets ry n fynst dy âlderw ‘Ut ‘e âlde doaze’. Dê t! r werom. Swart op wy wurden of siswizen we t fan in poppe. Sa’n drach Sanne har mem is sw ier r ma , ier hy n ofte nei net saf duorret 40 wiken. It is t pe ho fer yn ‘e koken. Heit it boartersstek stiet al in fst lea aai. Sanne hat op in boaike as neisk fammebern. y Swier: zwanger • Poppe: bab Dracht: zwangerschap g niet Hyn ofte nei net: nog lan Boartersstek: box waarin een baby ligt of speelt hopen Koken: keuken • Ferhoopje: Boaike: aanspreek vor m voor kleine jongen Neiskaai: nageslacht Fammebern: meisje
YNHâld
Hoi LinKk lêzers,
Illustratrise fan LinKk wint belangrike prizen! Annette Andela, de illustratrise fan ús eigen LinKke covers, wurket hurd oan in fette karriêre! Se wûn nammentlik twa belangrike prizen by in wedstriid foar begjinnende illustratoaren. Boekieboekie is in bernetydskrift dat elk jier de prestizjeuse Boekieboekie awards útrikt. Dêrfoar moasten de illustratoaren dit jier in strip by in gedicht meitsje. Hjirneist sjochst de strip dy’t Annette makke. It levere har twa Boekieboekie awards op: de tredde priis fan de faksjuery en de earste priis fan de bernesjuery. Wy fan LinKk binne fansels hartstikke grutsk op har!
Ynterview mei turner Epke Zonderland
19 Strip
Lekker Belangryk!
20 F-terside
Oer games, muzyk, ynternet en films
Nûmer 6, jiergong 12, juny 2012
LinKk is in tydskrift foar jongeren, dat yn in skoaljier seis kear ferskynt. It kin as selsstannich blêd lêzen wurde, mar it slút ek oan by de tema’s yn de metoade Freemwurk.
Redaksje: Cover en yllustraasjes: Lay-out en druk: Redaksje-adres:
A
Marrit de Schiffart Annette Andela Illustratie Telenga drukkerij bv, Frjentsjer Cedin/Taalsintrum Frysk Lavendelheide 21 • 9202 PD Drachten T 088 0200 300 • E
[email protected]
11-2012: tspriis 20 s: € 13,00 bonnemin er
Losse abon
neminten à
6 nûm
: t onnemin b a it 0 ,0 1 1 € : in 5 m t 2 o/m it abonne € 10,0 0 : 0 1 mint e n /m 6o 0 it abon 5: € 9,0 1 mint e n /m n o o 1 b a 1 8,0 0 it € : 0 2 mint e 16 o/m it abonn € 7,0 0 r: a e m n 21 e
Kollekti
ve ab on n
eminten
In wierheid as in ko In lyk man is in ryk man (Iemand zonder schulden is een rijk man)
2
Annette har illustraasjes binne bysûnder om’t der in soad details yn sitte. Hoe langer ofst der nei sjochst, hoe mear ast ûntdekst. Sjoch noch mar ris goed nei de cover fan dizze LinKk. Sekerstewitte datst noch wat grappige details ûntdekst! Hast de mûs bygelyks al spotten?
Besite fan tv-programma Green Dream District Wy hawwe it bêste griene idee fan Nederlân. Dat tochten guon earsteklassers fan Bogerman Snits, Dockinga College Dokkum en Piter Jelles Gymnasium Ljouwert. Dêrom dienen se mei oan it televyzjeprogramma Green Dream District fan Disney XD. Yn Green Dream District geane de presintatoaren Levi van Kempen en Joris Putman op syk nei it grienste idee fan Nederlân. Se komme op besite by de skoallen mei de bêste ideeën, bouwe dêr in feestje én nimme in ôflevering fan Green Dream District op. De trije Fryske skoallen hienen kreative en tûke ideeën en koenen rekkenje op de komst fan de populêre Levi en Joris. Hasto de útstjoerings mist? Sjoch se dan werom op www.greendreamdistrict.nl! Bogerman sit yn ôflevering 1, Dockinga yn ôflevering 6 en Piter Jelles yn nûmer 8. De finale hat noch net west wylst ik dit typ, dus om te witten wa’t wûn hat, silst ek op de website www.greendreamdistrict.nl sjen moatte.
mar allinne wurdskat kw yt, In sûne taa l rek ket net eg je fre Nije ûntw ikkelingen krijt der ek wurden by. hat l n. Ek de Fryske taa ommers om nije wurde wy n me dich. Op ynter net ka somtiden nije wurden ne . an dfo art phone tsjin: snoa in nij Frysk wurd foar sm il Ma zjineel nij Frysk wurd? Krekt wat! Hast ek in ori dat nei
[email protected].
Mear wurk fan Annette sjen? Tsjek dan har webside: www.annetteandela.com.
Collector’s item: ! de Fryske Donald Duck ck? Dat Fr yske Dona ld Du Hasto ‘m al? De winkels de t an fle hy nt soe al moatte, wa toeren kinne wy de aven út! Foar ien kear oa re de en ofy Go try n, fan Dona ld, Ka Is it e. lêz k rs yn it Fr ys Duck stêdbewenne e fan fin Kk Lin fan Wy net legenda rysk? gobert rs machtic h as Da wol. It is omme e, do uw bli n ea ‘St st: raa Duck tsjin Dona ld rren hie e lig de efterstal mispunt! Ik sil dy !’ út ‘e fea rren klopje
© Disney
3
Taalsintrum Frysk
Omrop Fryslân
Prince, Snow Patrol, Arctic Monkeys,
? e d n u k s i w Wat is
Moby, Foo Fighters en… Chop 226. Al dizze bands hawwe yn de Amsterdamse Melkweg spile. De measte nammen kenst fêst wol. Miskien dy lêste wol net, Chop 226. Wa’t dat binne? Nei eigen sizzen binne se de jongste punkband fan Nederlân. En
Elk hat it wolris meimakke. Do hingest boppe in wiskundige som, de tonge hinget dy út ‘e mûle, want o wat is dy som dreech! En dan ynienen fregest dy ôf wêrmei ast eins dwaande bist. Wiskunde! Wêrom? Wat is dat? En wat kinst der letter mei? Neat dochs? Dy fragen freegje om in antwurd.
se spilen yn de finale fan Kunstbende. Dy
Net ien wit wannear’t wiskunde krekt ûntstien is. De âldste bewizen komme út Egypte en Mesopotamië (wêr’t Irak no leit). De minsken dêr skreaunen 3000 jier lyn al berekkeningen op. Yn Mesopotamië wie de wiskunde better ûntwikkele as yn Egypte. De Mesopotamiërs makken doe al fergelikingen en se koenen de stelling fan Pythagoras ek al!
wie yn de Melkweg dus. In poppoadium dêr’t Chop 226 leafst alle wiken stiet. De leden fan Chop 226 komme út it Noarden fan Oerisel en it Suden fan Fryslân. It binne Sam (13, sang en gitaar), Erwin (16, sang en bas) en Brent (12, drums). De jonges binne sels noch ûndersteboppe fan harren súkses. ‘Nog niet zo lang geleden speelden we in café’s waar maar een paar man aan de bar zaten. Nu staat er een echt publiek voor ons’, seit Brent wylst syn eagen fonkelje. Neffens Sam is it sa hurd gien om’t se help krije fan de goede minsken: de muzikale heiten fan de jonges. Chop 226 is no hast alle wiken op paad. Fansels (noch) net alle wiken yn in seal sa as de Melkweg, mar as it oan de bandleden leit, duorret dat net lang mear.
Wiskunde is niks De wiskunde sa’t wy dy no kenne, is oars as de wiskunde fan doe. Wiskunde bestiet no ek út allerhanne ferskillende ûnderdielen. Bygelyks: analysearje, mjitkunde, kânsberekkenjen en statistyk. Eins is natuerkunde ek in ôfsplitsing fan wiskunde. Tsjintwurdich brûke wy wiskunde om nije dingen te betinken. Dat dogge wy troch probleemstellingen te meitsjen. Wiskunde sels is dus eins niks. Teminsten, wiskundigen dogge neat wat daliks te fernimmen is. Mei wiskunde makkest neat, mar betinkst wat om ta te passen. Snapst it noch?!
Wiskunde is handich Ek al dochst by wiskunde eins neat, dat betsjut
? 0 4 -
En senuwen? ‘Nee, dy hawwe wy net’, roppe de jonges yn koar. No ja, tajûn, de earste kear wol. ‘Toen stond ik met knikkende knietjes op het podium’, jout Brent ta. ‘Ik had zo’n buikpijn, wilde het liefst weglopen’, seit ek Sam. ‘Maar daarna was het klaar en wist ik, dit wil ik de rest van m’n leven blijven doen.’
Tekst Tekst:en Marrit byld: de Atsje Schiffart de Vries
Tekst: Marrit de Schiffart
4
Se waarden wol bekender troch harren optreden yn de Melkweg, want de konsertaginda rekket hieltyd foller, ek mei gruttere festivals en sealen. Koartlyn stie Chop 226 noch op it Befrijingsfestival yn Ljouwert.
‘We willen nu veel optreden, ervaring opdoen en beter worden’, seit Erwin. ‘Over een jaar willen we in steeds meer zalen en op festivals staan. Elke week op pad, dat lijkt me het mooist’, dreamt
net dat it net in belangryk fak is. Wiskunde hast hiel faak nedich. Tink mar ris nei. Ast in keamer fervje wolst, komt it fan pas omdatst útrekkenje moatst hoefolle ferve ast nedich hast. By it iten sieden is it handich ast witst hoefolle 2 desiliter of 200 gram is. En asto yn de útferkeap in geweldige trui hingjen sjochst dêr’t 40% koarting op sit, moatsto fansels wol útrekkenje kinne hoefolle koarting ast krijst!
Wiskunde is krekt soerstof: as it der is, hast der gjin erch yn. Pas as it der net mear is, fernimst datst net sûnder kinst.
Sam. ‘In de Melkweg wil ik elke week wel staan.’ Se wûnen de finale fan Kunstbende, de wedstryd foar jong, kreatyf talint, net. ‘Maar we hadden een hele leuke dag en het optreden ging super. Voor ons was de hoofdprijs dat we in de Melkweg stonden, op hetzelfde podium als waar de Foo Fighters en NOFX ooit stonden.’
5
t s n i m It e g i t t o r k a f l a o sk by. ar grutste hob h s a et n it je eskôg ste learlingen b rde Skoalle, de mea s. En dochs doa te si eb w in re ge n ze wy faak op jo al dy ‘Sgool is saai’, lê moatst tusken ze ie k o st A : n le el nde fraach te st yn LinKk de folg je urden: wat is d w re oa ei M k? rottige fa is dan it minst t a w . , en k k a tf ro joegen antwurd d n la er st a a G n CSG eis learlingen fa favorite fak? S
r – bioloIkgyfyn it ie j 14 , s ij m m Marije bCioology myn favorite fak apis?art hoe’t dat
t! Hiel Wêrom’t sa y nteressan wol mear oer leare, em ch li k li sk min tter ek t. Ik wol der le archster y n elkoar stek isk ien wol kreamferso m l want ik wo e. w urd
jier - Frfyysnkit 12 , a g n e g e t S Wessel Fryslân in eigen taal. Ik dan
yn rysk is Wy haw we te learen. F er o l at w êr ik letter wo moai om d isk ien kom M . r k ea fa m t vo ik nea ek my n fa jen, dan ha rk u k w fa te it h n ik fy y n Limburc t neat, want er d in h at D oan Frysk. uoilik. dochs net m
jier - mvourizteykfak. 16 , ij e W r e d Martinnvmaunzyk, dêrom is muzyk ekumnykn. Afas ik muzyk
mnastymkyn favorite y g r ie j 15 , Jarno Astdicehmoam stil te sitten, dêromskisogayldmei ef kes lekker
ck en p Ik hâ ld fa ik leuk. eta l, hard ro m p o k en dat fy n ge e d an Ik bin a w d ek graach ik kreat y f l letter dan o w Ik meitsje, bin y. m my fêst ht a lles foar muzyk k in ik k fa Muzyk is ec it y B cer w urde. muzykprodu p dat berop. oriïntear je o
in puze Ik k ies foar spu ltsje of in de sommen. y b as etinken foar b K rekt sa te g in ss lo in op útdag ing om
– Ingelskbin. De r ie j 14 , e ld e der V l goed y n Matthyslskvleaunk. Dat komt ek om’t aikkkdeter dweoynhâld fan it fak
Ik fy n Inge les en dat m gelsk w urde. fw ikseljend wol dosint In . ek n ie k is dosint jout ô m sw urk opjaan Ik wol letter sa’n soad hû et n ek en y nteressant. e êz et te strang w Dan soe ik n
Tekst en byld: Richt Kooistra
iskundee. w r ie j 12 , t o er Go en oploss Sjoukje vwaisknudnde. By dat fak moatl.st Iksomfymn it altyd in
saaie Ik fy n it le , want w y midden op in m o i a o fw ikseljend ô m yd lt a ek fa k. It is e n wen en te De lessen bin net te skriu st h ec o h te bewegen. m y itselde. By g dog ge noait ed foar dy! go l ie h l o w is it ar lêzen, m
nd: a l r e t s a a G G S C Favoryt op* 2-Tekenjen * 3-Skiednis 1-Gymnastyk kunde 4-Ingelsk * 5-Wis
6
7
I.K.
Halbe d Bok, regisseur Lûdsman Sybran ol Kn n lo Do er nn Piter Claus en ru
ynterview mei
Kaja
(spile troch Emma Dijk)
Ik ben Kaja, 15 jaar en woon in Leeuwarden, samen met mijn moeder. Ik zit in de klas bij Rutger en Jildou. Samen met nog een paar anderen zitten wij in de band Ikaros. Ik ben zangeres.
verkering. Jildou moet niet zo jaloers doen. Ze doet alsof Rutger van haar is, maar dat is onzin. Rutger mag zelf weten wat ‘ie doet. En volgens mij vindt hij mij gewoon leuker. Kan ik toch niks aan doen?
Hoe giet it mei de band?
Hoe is it no mei jim mem?
Hey, wa bisto?
Best goed! We hebben al een paar eigen nummers. Meesta l schrijft Rutger die, maar Jildou en ik hebben ook wel eens een idee en dan kijken we of we daar wat mee kunnen. Het is jammer dat we ook naar school moeten, want Ikaros is veel leuker.
It skeelde oars net folle.
Wat bedoel je? Oh, Jildou! Ja, die deed even moeilijk. Ze wilde niet meer, omdat ze me niet geloofde. Maar dat is alweer opgelost. Ik snap eigenlijk niet precies wat haar probleem was. Volgens mij is ze bang dat ik Rutger van haar afpak of zo.
Mar dat dochst dochs ek?
Hee hoi, wa bisto?
Ik ben Emma Dijk, 15 jaar en woon in Wytgaard. Ik zit in Leeuwarden op school, in 4 VWO van Piter Jelles Montessori.
En in leuk bybaantsje hân, dit jier!
Jazeker! Het was fantastisch om met I.K. mee te doen! Een tijd om nooit te vergeten. Zulke leuke mensen, zulke leuke dingen meegemaakt. Het was wel druk soms, met lange opnamedagen. We moesten ook veel tekst leren. Dat moest naast het gewone huiswerk. Een kwestie van goed plannen dus. Mijn school heeft er niet onder geleden.
Prima. Wat is jim doel?
Lowlands! Pinkpop mag ook. Maar we zullen wel wat kleiner moeten beginnen, denk ik. Misschien een keer op het Bevrijdingsfestival in Leeuwarden. Of Noorderslag. Daar is 3FM ook altijd bij. En dan moeten we ontdekt worden. Misschien over een jaar of drie kunnen we doorbreken. Birdy is toch ook jong? Dat kan best. Je gaat nog van ons horen!
Emma (Kaja)
Sjoukje Rients, Emma en ou) sjonge ld (Rutger, Kaja, Ji ûmers yn -n os ar Ik ien fan de
Audysje foar
bandleden Ik
aros
Emma
Wat wienen de moaiste sênes om te spyljen?
De heftige scènes zijn altijd het leukst, met veel emoties. Een vette ruzie bijvoorbeeld, maar verliefd heidsscènes zijn ook mooi om te doen. Ik kan me makkelijk inleven. Dan gaat er een knop om die dat soort gevoelens oproept, dus dat gaat wel goed. Eigenlijk maakt het mij niet zoveel uit welke emoties het zijn, áls er maar emoties in voorkomen. En die zitten volop in deze serie, dus dat is mooi!
(spilet Kaja van Houten) Wat is lestich oan dit wurk?
Je bent kwetsbaar. Als iets goed gaat, krijg je complimenten, maar als het niet lukt, krijg je kritiek waar iedereen bij staat. En dat is wel eens lastig om mee om te gaan. En dat sommige dingen vaak over moeten, dat is moeilijk. Acteren komt precies, elk woord dat je uitspreekt moet kloppen. Als het dan opnieuw moet, omdat er een kleinigheidje misgaat, ga je heel erg nadenken over wat je eigenlijk zegt. Dat brengt je soms aan het twijfelen.
Wêrom moatte de minsken eins nei dizze searje sjen?
Er gebeur t heel veel. Veel emoties, met veel afwisseling. Verliefd heid, ruzie, ziekte, angst, alles zit er in. Het is een realistische serie. Het speelt zich af in het hier en nu, met pubers en volwassenen zoals die in het echte leven ook zijn. Alles wat je in de serie ziet, gebeur t om je heen ook. En Kaja is natuurlijk een superleuke puber, ze is altijd vrolijk en probeer t er wat moois van te maken. Ik vind haar sympathiek.
Wurdst al herkend op strjitte?
Ik liep laatst over straat, toen een paar meisjes mij riepen. Ze kenden mij van I.K. en wilden met me op de foto. Dat is leuk. Als je dit werk doet, is dat een mooi moment van erkenning.
Wolsto letter ek foar tv wurkje?
Ja! Daar ben ik helemaal zeker van. Actrise of presentator lijkt me te gek, maar iets anders in dit vak ook. Ik zie nu bijvoorbeeld ook hoe een regisseur werkt, of een scenarioschrijver, en dat lijkt me prachtig! Ik weet nog niet welke opleiding ik ga doen, maar het zal zeker met het televisievak te maken hebben. Het leuke van tv is dat je een soort eigen wereldje kunt maken, je creëert je eigen personages en verhalen. Dat is fantastisch werk!
ael LotzFideo-editor Jelmer monteart I.K. Kameraman Ism hu Sc ur mans filmet Annemiek fan Rutger) em m (de 8
Tekst: Bart Kingma, byld: Ismael Lotz en Halbe Piter Claus
Welnee joh! Rutger is gewoon een lekker ding, waar ik graag mee wil zoenen. Maar ik hoef geen echte
Eigenlijk is het al lange tijd hetzelfde. Ze kan gewoon niks meer. Ligt hele dagen in bed. Dat is best lastig. De televisie moet bijvoorbeeld altijd op zacht. En ik moet elke dag koken. Maar mijn buurvrouw helpt me af en toe met boodschappen doen en zo. Het lukt allemaa l wel. Kunnen we het weer over Ikaros hebben?
ynterview mei
steane op en 6 fan I.K . Ôflever ing 5 11 juny l/ik op: 4 en w w w.tsjek.n
9
mar wy fan LinKk riede jim allegear oan om der noch hinne te gean. It is in feelgood movie dy’t sawol foar dy, as foar dyn âlders geskikt is. De film is basearre op in wierbard ferhaal. De miljonêr Philippe is troch in ûngelok ferlamme rekke. Nei’t er skoftenlang deselde fersoarger hân hat, moat der in nijen komme. De Senegalese Driss sit yn tjustere saken en teart op in útkearing. Mar wa’t dêrfoar yn oanmerking komme wol, moat wol sollisitearje. En do riedst it al, Philippe kiest Driss. Der ûntstiet in bysûndere freonskip. In humoristysk en tagelyk ûntroerend moai ferhaal.
TThehIntouchables e I n tdraait o ualwer c hinaskoftke b lyne’esbios,
You hate him, or love him. Der liket wol neat tuskenyn te sitten. Wy hawwe it fansels oer Justin Bieber. De measte jonges fine him hielendal neat, de measte froulju fine him geweldich. Lover or hater, it makket neat út. Mar de nije plaat fan Justin is gewoan HOT! ‘If I were your boyfriend’ is in superstrak nûmer dat trochknald yn de hitlisten. Justin is folwoeksen wurden mei dizze plaat. As dit in foarteken is fan nûmers dy’t noch komme moatte, dan sjoch ik hieltyd mear fan dy haters straks dochs mei de hân oer it hert striken. Dy Bieber, dy is sa gek noch net. Plaat noch net heard? Tsjek ‘m op YouTube!
lykke li
Ash is in streetdancer en docht mei oan ferskillende dancebattles. As hy ferslein wurdt troch de Amerikaanske crew Invincible, beslút hy om se by de nije battle te ferslaan mei de bêste dûnsers fan de wrâld. Dêrom giet hy op reis troch Europa. As er syn team kompleet hat, komt er Eva tsjin. Ek sy kin geweldich dûnsje. Hy wurdt op slach fereale op har. De groep wol har der net by hawwe. Mar Ash wol en hy is de lieder. Hoe komt dit? Uteinlik moatte se mei elkoar nei de grutte battle tawurkje: together as one.
streetda n ce 3 d Jim hawwe allegear de phatte plaat fan Lykke Li wolris heard. ‘Follow Rivers’ is har single. It wie in super súkses! Lykke Li is berne yn Zweden op 18 maart 1986. Se groeide op yn in kreatyf gesin. Har heit wie muzikant en har mem fotografe. Doe’t Lykke 6 jier wie, ferhuze de húshâlding nei Portugal. Doe’t se 19 jier wie, makke se in radikale kar. Yn 2007 kaam nammentlik har earste album út -‘Little Bit’- en Lykke ferhuze foar dat album nei New York. It wie de bedoeling om in hiphop-artyste te wurden. Uteinlik keas se foar de Indie-pop en sit se mei ‘Follow Rivers’ ek yn de wrâld fan dance en trance. It nûmer is ek geweldich covere troch de band Triggerfinger. Sykje it mar ris op!
De Beasty Boys brochten de lêste tiid net sa’n soad hits mear út, mar in pear jier lyn wie dizze band dè band. It kin net oars, as do kenst in stik as wat nûmers fan de mannen. ‘Fight for your right’ en ‘Right here, right now’ binne twa fan harren supersongs. De Beasty Boys wûnen alle prizen dy’t der te beheljen wienen. 3 Grammy’s, alle mooglike MTV Awards en de Lifetime Achievement-award. No wienen se wer folop yn it nijs, mar dit kear mei fertrietlik nijs. Muzikant en oprjochter Adam Yauch is stoarn, hy hie kanker. Yn 2009 waard er al behannele oan in tumor yn syn speekselklier. Adam is mar 47 jier wurden. Rest in peace, hiphop-leginde!
One Direction is de nije popsensaasje en komt út Ingelân.Yn 2010 dienen Louis, Niall, Liam, Zayn en Harry mei oan de Britske X-Factor. Se einigen as tredde. De jonges dienen yn earste ynstânsje allegear mei as solo-artysten. Se gienen net troch yn de kategory ‘Jonges’, mar waarden troch Nicole Scherzinger as groep trochlitten. Harren coach wie Simon Cowell. Nei fjouwer wiken wienen se de lêste act fan Simon. Harren single ‘Forever Young’ lekte út. It soe it nûmer wêze dat útbrocht wurde soe as se winne soenen. Harren earste single ‘What makes you beautiful’ kaam op 11 septimber út en stie de wike dêrnei al op nûmer 1 yn de UK SINGLES Chart. Undertusken hat de boyband alle rekôrds ferbrutsen en stjitte dêrmei The Beatles, de Spice Girls en Coldplay fan harren troan. Way to go!
one direction
Linkke films
b e a s t y b oy R. I . P. justin bieber
Der wie wie ris ris in in Der gymlearaar... gymlearaar... Ús gymlearaar wie in bytsje nuver. Nee, wacht, dat bytsje litte wy fuort. Hy wie hartstikke nuver. Gymleararen binne hast allegear itselde: über-entûsjast en fierstente sportyf. Mar dy fan ús wie dat net. Hy wie earder lui en woe net tefolle drokte. It like as wie er yn syn holle altyd mei wat oars dwaande. Mar wêrmei wisten we net. Eins wisten we neat fan him. Teminsten, we wisten neat seker. Alderejiers fertelden ús allerhande ferhalen wêrfan’t lang net altyd dúdlik wie oft se wier wienen. Sa soe de gymlearaar flearmûzen as húsbisten ha, (libjende!) mûzen en jonge pykjes oan syn slangen fuorje, middenyn in hiel tsjuster bosk wenje en sels bisten opsette… We doarden it him noait te freegjen, want ast him te lang yn ‘e eagen seachst, soe er dy betoverje. No leauwe wy fansels al lang net mear yn Sinteklaas en dus ek net yn sokke praatsjes, mar dochs. Doe’t wy op in kear – it wie in hiele gewoane dei - it gymlokaal ynstapten, stie der ynienen in oare gymlearaar foar ús. We hienen him al wol ris op skoalle sjoen, mar hy joech altyd les oan oare klassen. It wie Feenstra: jong, fit, über-entûsjast en fierstente sportyf. Us âlde gymlearaar wie mei pensjoen. Hy woe mear tiid ha foar syn hobbys. Wy seagen inoar oan. Hobbys? Bisten opsette? Flearmûzen fleanen leare? Brrr. We krigen net lang de tiid om der oer nei te tinken, want fan Feenstra moasten we omklaaie en in warming-up dwaan. Guon lutsen wyt wei. Oaren begûnen senuweftich te laitsjen. In wike letter. Feenstra hat in speurtocht foar ús útset yn it bosk. Ik kom yn it groepke by Bas, Lieke, Maarten en Siebrich. Yn it bosk lêst Siebrich de earste fraach foar: in drege rekkensom. We ploffe mei in sucht op ‘e grûn. Boppe ús hollen belûkt de loft. ‘Sjit ris op je!’, ropt Maarten nei Siebrich. Se makket in gebear mei har earm. We moatte stil wêze, oars kin se net hollerekkenje. ‘Ja mar...’, stammeret Lieke by de earste grutte druppen. ‘Ja, sis, sa kin ik dochs net rekkenje?! Sykje dan even in skûlplak!’ We sjogge freegjend nei Bas, hy wennet flak by it bosk en komt hjir faker. ‘Hjir stiet wol in lyts húske flakby. It heksehúske, neamden se it froeger.’ ‘Heksen? Leaust it sels tink!?’ Maarten giet stean en lûkt syn kapusjon oer de holle. ‘Watfoar kant moatte wy op foar dat húske, bange skiter?’
12
Lieke is as earste fan de skrik bekaam. ‘Wenje jo hjir? En ha jo in hert yn ’e hús?’ ‘In d-d-d-dea hert’, flústeret Maarten, dy’t noch altyd wyt om ’e snút is. ‘Wat, in dea hert?!’, ropt Lieke no. Feenstra suchtet en fertelt ús wat ûnwennich dat er bisten op set, hjir yn syn húske yn it bosk. Hy jout ek biology en dy bisten kin er yn de les moai brûke. ‘It liket oft alle gymleararen der nuvere hobbys op nei hâlde’, flústeret Siebrich nei my, mar net sacht genôch. ‘Hoesa?’, freget Feenstra nijsgjirrich. ‘No, eeuh, ús âlde gymlearaar hat slangen as húsbist. En dy fuorret er mûzen. Libjende mûzen!’ Feenstra begjint bolderjend te laitsjen. ‘Hoe komme jim dêrby?’ ‘No, we hearre wol ris wat… fan âlderejiers en sa.’ ‘Haha, dat klinkt net as jim âlde learaar hear, dat is echt in hiel gewoane man. Neffens my kweekt er bonsaibeamkes as hobby.’ Ynienen wurdt Feenstra hastich. ‘No, jim moatte mar wer op skoalle oan. De les is al foarby, hear.’ Ik sjoch fan Feenstra nei Siebrich en wer nei Feenstra. Siebrich har eagen wurde grutter en grutter. De oaren sette al út ein, mar Siebrich bliuwt stean. Ik lûk har oan de earm mei. We kinne ynienen folle hurder as de hinnereis. Ynienen stiet Siebrich stil. ‘Hoe lang ha jim him eins yn ‘e eagen sjoen?’ ‘No, gewoan, wol in skoftke, wol sa fatsoenlik, no’, antwurdet Bas. ‘Leausto noch yn Sinteklaas?’, freget Maarten, dy’t it bosk sa gau as mooglik út wol. Hy wachtet it antwurd net ôf. ‘Drave!!’ Tekst: Atsje de Vries en Breggina van der Ploeg
We rinne djipper it bosk yn en ferlitte it paad. Dan steane we foar in lyts, houten húske. It hat lytse ruten wêr’t spinnewebben foar hingje. ‘Hjir hat al jierren net ien mear west’, konkludearret Maarten. Hy set syn hannen tsjin it rút en loert nei binnen. Dan springt er achterút.
‘Wat is der, wat bisto ynienen wyt!’, ropt Lieke. Maarten wiist nei it hús en stammeret: ‘h-h-h-h-h-hert!’ ‘Wat no, h-h-h-hert?!’, Siebrich har geduld is op en har hier plakt tsjin har holle, ‘bedoelst heks? In heks yn it heksehúske, no dat soe wat wêze hear, ha!’ Dan giet mei in akelige pieieieieieiep de doar fan it húske iepen. We besykje in pear stappen achterút te dwaan, mar it bosk liket troch de rein yn in moeras feroare, ús skuon binne yn de modder fêstsûge. Dan stekt der in holle om ’e hoeke fan de doar. Dat is… It is… Feenstra!? Hy skrikt hast like bot as wy. ‘Wat dogge jim hjir? Dy speurtocht komt hjir hielendal net del!’
13
Frjentsjer is myn thus fan in doarp. Elkenien ken elkoar, dat fyn ik moai. In minpunt is dat der gjin útgeansgelegenheden binne foar jongeren. Net dat ik no sa’n stapper bin,
de wurden fan Wietske Nijdam (15). Se is hikke en tein yn Frjentsjer.
Wat is der allegearre te belibjen yn Frjentsjer? ‘Der is hjir genôch te dwaan. Skoalle nimt de measte frije tiid, haha. Ik sit op de AMS. Dat stiet foar Anna Maria van Schurman. It is in skoallemienskip mei vmbo en havo. Ik sit sels yn de tredde klasse KL-groen. It is in leuke skoalle. Ik ha it dêr tige nei’t sin.’ En nei skoaltiid, wat dochst dan? ‘Dan is hjir ek fan alles te belibjen. Der binne genôch leuke winkels en der is in grut swimbad. Wy hawwe hjir teater De Koornbeurs. Dêr draaie se tsjintwurdich ek films. Super, want dan hoege wy net nei Ljouwert ta. Ik ha der al in pear kear hinne west. En op sneontemoarn bin ik altyd te finen by Andromeda. Dat is de scoutingclub. Ik bin no APL, dat stiet foar
Assistinte Patrûlje Lieder. Dan moatst de lieder fan de groep dus helpe. Fierder hat Frjentsjer ek allerhande sportclubs.’
jentsjer
Eise Eisinga
‘It is in stêd, mar it hat de grutte en de gesellichheid
mar ik hear it om my hinne fan oaren.’ Dat binne
fr
Ja, en de Alvestêdetocht fansels. Frjentsjer is in wichtich punt foar de reedriders, want nei Frjentsjer komt it lange, drege trajekt nei Dokkum ta. Ik baalde sa dat de tocht fan’t winter net trochgean koe. Ik hie it sa graach in kearke meimeitsje wollen. Wat nij is yn Frjentsjer is it Rock en Roll-festival. Dat wurdt dit jier yn maaie foar de tredde kear hâlden. Dan binne der ferskillende poadia mei bandsjes. Der ride âlde Amerikaanske auto’s troch de stêd en minsken ha har ferklaaid. Dat is echt fet!’
Wêr is Frjentsjer bekend om? ‘Om de PC en it Planetarium. Ik tink dat it Planetarium it bekendst is. Minsken út de hiele wrâld komme del om dat te besjen. Bygelyks Ingelsen, Amerikanen, Dútsers en Japanners. Dy lêsten kinst herkenne oan de grutte fototastellen. No moat ik earlik bekenne, dat ik noch noait yn it Planetarium west ha. Slim, hin?
Yn syn jonge jierren hie de wol-kjimmer Eise Eisinga (Dronryp, 21 febrewaris 1744 - Frjentsjer, 27 augustus 1828) al in soad ynteresse foar wiskunde en stjerrekunde. Op 5 maaie 1774 bewearde de Boazumer predikant Eelco Alta dat de wrâld fergean soe as gefolch fan in botsing fan planeten. Dizze bewearing joech in protte opskuor ûnder de befolking. Eise Eisinga woe bewize dat der gjin reden foar panyk hoegde te wêzen, om’t sa’n botsing net mooglik wie. Yn 1774 begûn er mei de bou fan in skaalmodel fan it sinnestelsel yn de wenkeamer fan syn hûs. Sân jier hat er dwaande west mei dat planetarium. It wurket anno 2012 noch hieltyd. Op www.11en30.nu is in filmke te sjen oer Eise Eisinga.
Ienkear in Frjentsjerter, altyd in Frjentsjerter? ‘Ja, foar my jildt dat wol. Ik wenje hjir al myn hiele libben en ik tink dat ik hjir ek altyd wenjen bliuw. Al myn famylje en freonen wenje hjir ek. Frjentsjer heart by my of ik by Frjentsjer. It is myn thús.’
De PC is in wichtige keatswedstriid. Ik ha wolris heard dat de PC te fergelykjen is mei de wrâldkampioen- skippen. Ik fyn it fral in hiele gesellige dei.
Keatsen en de PC
14
spile tusken twa teams fan elk trije spilers, de partoeren. Foaral yn it noarden fan de provinsje is it spul noch hieltyd populêr. Yn de rest fan Fryslân is dat minder. De PC is de wichtichste keatspartij foar manlju, dy’t sûnt 1854 alle jierren hâlden wurdt yn Frjentsjer op it ferneamde keatsfjild It Sjûkelân. Tsjintwurdich dogge 16 partoeren oan de PC mei. Op dizze partij komme alle jierren sa’n 12.000 minsken ôf. De PC wurdt hâlden op de 5e woansdei fan 1 july ôf rekkene. Sûnt 1854 is de PC fjouwer kear net trochgien: yn 1943 en 1944 fanwege de oarloch, yn 1866 fanwege de goalera en yn 1859 fanwege in pokke-epidemy.
Tekst en byld: Ans Wallinga
Keatsen is in hiele âlde balsport. Soms wurdt it sels de alderâldste balsport fan ‘e wrâld neamd. Der binne oanwizings dat der 4000 jier lyn al keatst waard. Keatsen is in sport wêrby’t in lytse bal mei de hân - al of net beskerme troch in want - sa slein wurde moat, dat de tsjinstanner de bal net werom slaan kin. De keatssport wurdt yn ferskate farianten en yn mear as 50 lannen en lânstreken spile, ûnder oaren yn België, Frankryk, Baskenlân, Valencia, Itaalje, de Feriene Steaten en Súd-Amearika. Keatsen wurdt sjoen as in ‘typysk Fryske sport’. It is yn de 16e ieu troch Hollânske dykwurkers op It Bilt yn Fryslân yntrodusearre. De Fryske fariant fan it spul wurdt op gers
Universiteit Yn Frjentsjer hat mear as twahûndert jier in universiteit stien. De Universiteit fan Frjentsjer, destiids ek wol Academiae Franekerensis neamd, is oprjochte yn 1585. Studinten út hiel Europa studearren dêr teology, rjochten, medisinen, filosofy, talen of wiskunde.
De universiteit levere yn dy tiid hiele ferneamde studinten en heechleararen. Doe’t yn de 18e ieu it tal studinten werom rûn, hat Napoleon yn 1811 besletten de universiteit te sluten. Op www.11en30.nu is in filmke te sjen oer de Frjentsjerter Universiteit.
15
Oer hindernissen springe jout in kick
‘Een stoeterij is een paardenfokkerij’, fertelt Djura. ‘Bij ons fokken we met paarden van de Granta stam. Affetto betekent: voorkeur aan. Vandaar dat onze stoeterij Affetto Granta heet.’ Op it stuit steane der santjin hynders by Affetto Granta. Fyftjin dêrfan binne fan Affetto Granta sels en twa fan immen oars. Jonge hynders hâldt de stoeterij meast earst sels. ‘Dan berijden we ze tot ze beleerd zijn – dus dat ze bekend zijn met het zadel. Daarna verkopen we ze. Sommige paarden verkopen we ook meteen als veulen.’
Djura springt no net allinne mei har pony mear, mar ek mei hynders. ‘Ik vind het elke keer weer een kick om over een hindernis te gaan. De hoogte van de hindernissen en de afstanden tussen de hindernissen zijn groter met een paard dan met een pony. Bovendien heeft een pony een kleinere galopsprong. Allemaal dingen waar ik in het begin aan moest wennen. Maar in springen zit actie en daardoor vind ik het leuker dan bijvoorbeeld dressuur.’ It heechste nivo dêr’t Djura op dit stuit yn útkomt, is de M-klasse. Sûnt 2008 traint Djura by it Hippisch Talenten Centrum (HTC) yn Dwingeloo. By in FK krigen de rydsters in folder mei seleksjedagen foar it HTC. Dêr is Djura doe hinne gien. Angelique Hoorn, har grutte foarbyld yn it springen, en Nathalie van der Mei springe allebeide ynternasjonaal en sy beoardielen wa’t foar it HTC útnoege wurde soe. Djura krige in pear dagen letter al berjocht dat se útkeazen wie. ‘Daar was ik echt heel blij om.’
Drok programma neist skoalle Krekt bûten De Feanhoop stiet Stoeterij Affetto Granta. Djura Eringa (15) waard dêr letterlik tusken de hynders grut. Logysk dus dat Djura hielendal gek is fan hynderriden en dan foaral fan springen.
ging ik al eens paardrijden met mijn moeder. Vanaf mijn derde ging ik het echt alleen doen.’
16
Djura is in springtalint
Djura rydt alle tiisdeitejûnen mei har heit nei Dwingeloo. Dêr krijt se les fan Arjen Vos. ‘Een uur in de auto, een Nei de Olympische Spelen uur les en een uur terug in de auto.’ In Djura hat it hynderriden leard fan drok programma dus. En Djura moat it De hiele famylje giet altyd mei nei de har âlders Teake en Irma. ‘Daarnaast allegearre neist har skoalle dwaan. ‘Mijn wedstriden. Suske Kiara (13) rydt ek zit ik op De Radboudruiters waar vader zegt altijd: ‘Eerst school en dan en sus Jildou (20) hat altyd wedstriden ik ponyrijlessen heb gevolgd. Vanaf de paarden.’ Zelf vind ik dat natuurlijk riden oant se studearjen gong. ‘Jildou mijn zevende ben ik begonnen met andersom. ’s Winters doe ik meestal eerst is al een keer Fries kampioen geweest’, de paarden en dan mijn huiswerk, want fertelt Djura, ‘en dat wil ik natuurlijk wedstrijdrijden op een B-pony. Dat is een pony van 1 meter 20. Later ben ik ik kan mijn huiswerk doen als het donker ook.’ Yn 2010 waard Djura al ris twadde by it FK, mar fansels wol se har grutte sus naar een grotere maat pony gegaan en is en de paarden niet.’ Mocht it nedich noch graach ferbetterje. ‘Ik wil graag dat nu rij ik nog op een hengst van 1 meter wêze, dan hâldt har skoalle, Singelland 54.’ Dy hynst hjit Sundar en is Djura VHS yn Drachten, rekken mei har sport. mijn paarden mij goed aanvoelen en dat het allemaal goed blijft gaan, zodat ik har leafste hynder. ‘Elke keer als ik ‘Wanneer ik doordeweeks een wedstrijd thuiskom en hij staat in het weiland, heb, mag ik vrij vragen.’ En doe’t Djura ook volgend jaar bij het HTC mag blijven. in maatskiplike staazje útkieze moast, Mijn droom is om op Grand Prix niveau dan hinnikt hij naar me.’ keas se fansels foar de stâl fan internationale wedstrijden te rijden. En Hester Klompmaker (miskien ik zou natuurlijk ook heel graag mee by hynders wol ien fan de bekendste willen doen aan de Olympische Spelen.’ Ferskillende springklassen . sm 90 ks. ma en Fryske springamazones) yn rniss A = ‘Aspiranten’, hinde Bûtenpost. issen ma ks. 1,00 meter. rn de hin ’, ers nn B = ‘Begi . ter me 0 1,1 en fan L = ‘Licht’, hinderniss . dernissen fan 1,20 meter hin , ar’ wa elz M = ‘Midd en fan 1,30 meter. Z = ‘Zwaar’, hinderniss . ? Tsjek dernissen fan 1,35 meter Mear w itte ranta.jouwweb.nl ZZ = ‘Zeer Zwaar’, hin x, Pri and ttog http://affe Ynternasjonale klasse = Gr . hte hic le ma ksi ma hindernissen hawwe gjin
17
Tekst: Bianca Beemer, byld: Martin de Jong
‘Toen ik nog een baby was,
Djura traint alle dagen mei har hynders Romanaleva, Altana, Sifragranta, en ponyhynst Sundar. ‘De eerste tien minuten stap ik wat in met het paard, zodat ‘ie een beetje ontspannen wordt. Dan begin ik met draven en vervolgens zo’n twintig minuten wat loswerken in draf. Dan nog wat in galop en soms maak ik een paar lage hindernisjes waardoor ze wat lenig worden. Richting een wedstrijd rijd ik wat minder lang, maar train ik wat meer op hoogte.’ Alle hynders komme sa oan bar en dêrnei folgje it poetsen en it útmesten fan de stâl.
t e i g e k p E d u o g r foa
Hoe
tops re, ma libben as n is feroa n e y b b m d fr ije li h n c y o ‘M oat in soa g op tr m in in ik , rf e ls d se n Fan ta kten. in soad û bûtenlân. sosja le kon oer.’ it n i y e n m s p e o k d my n reis egear foar hat y nfloe r je en dat ik it der a ll e a v h le , n is y k id li d ti w it dat it ty riêre? Mar om’t ik ar dyn kaerftyd begûn o f k y r g n ylje bela bin ik al op jonge le ke fanatyk Wie dyn fam n sus ear li n broers e ienen a lleg n â lders mei w n e d le e ‘Troch my ylj my n. My n fam hie ek it gelok dat oe ik mei turnje Ik nlân. Sa k . y te m û b r te it h n c y a n n e e en stien i wedstrid woenen ne koenen en e.’ ûntw ik kelj ? my fierder g goed gieittsje in n e f e o in e dat . Sa m as mooglik st derfoar Hoe soargemyn oefeningen sa faakmooglik. Dat makket de e iet sa ly ts at stean ik ‘Ik werhelj ferkeard g er. Bopped it ts t a ly d k s e n s â uere . Sa wol ik ik de k rút te sjen ch en bless a a sl fo n d ji y lt ts a p k â ns o besykje mme.’ it libben. Ik net foarko n e g g a sl posity f y n n ji . En d a n arg je dat ts v yzje prate T hús derfoar so le ? te t n s e a n h krante e w ûn ei hûs. t in medaljat ik mei sjoernalisten faoant ik dan alwer werom ten dreamen…’ s a t s h c o d Wat ei mo en nei deis m nsels! Dêrn je. De oare fening werom te sjen ‘Jûchheie fa noch efkes in feest e o de sels tsje troch bou ik fan g neigenie n la l o w h oc sil ik dan n
©Fons Dec
.g ymfoto.b oster:www
rlân je, yn Nede n r u t d e o e g inne se yslân komm r F t ú n Yn China k e e balj jen?! ardich f uot sto op turn kinne we a ie g n a d n E edriders. ocht ik wer w ie m u de bêste re o fj ik ’t e o eger
©KNGU-Thomas Schreyer 18
Dêr leit ér, myn earste telefoan.. ik sil de moaie mominten mei dy nea ferjitte!
Tekst: Atsje de Vries, byld: sjoch bestannen
a l nei in h turnjen, d eten a l op tter gong ik ach it mear si le s r e su ji n in e t n rs se lis foar, wa ‘My n broe achtich en d hie der oan ik fûn it m , ansels a lt y Ik st . F u n . a w n a e je b w n rn fa tu meid a s ik e t dêrn i bleau ie ik my ne emmer en oed gong, L g e a D s n nivo. Dêr w y it l ’t o Scho LOOTn. Mar om aneamde e St. Jozef s d i e in n t is as boartsje rs t a a dat enfean. D e. Ik gong e at betsjut neist skoa ll nwolden y n It Hearr w ijs en Topsport). D n. No e ve Onder mbinear je o e k ti a te is e n nei OSG S a ll a rg sko rsiteit ndelijke O sport mei n de unive a m o o e d je n skoa lle (La p u y ing genêsk ta linten st n in oplied se topsport je rn tu n y ist m doch ik ne ’ s. n fan Gri twa ? e en doch ik ll g a a o d k y s d r n a fa ol tiid fo s. Op tr ije hiel saai, ik Hast noch dw. Ik train seis dagen w yekn. In wedstriiddei is einske te sjen. Sa a d in film ‘Net sa’n so fierder ha ik wedstri ster jen of lú te . k y n z E u . n en, m t te sliepen traininge , goed te it k noch wa n e e sioterapy p ik fy ie je h sl k c y o te s c h be t dan n o m tr o n besykje út k e r sk ê d tu w t, brûk ik k s en e sinnen, ch oerbliu o 5 oeren w y n 2 n ’n ferset ik d a a d s ’t ik oat, want id dy oar train wat neist m r e rêste. De ti d d it a A lles by in t so a d in ik fansels itich moat ik ar dêr haw an g iet It is wol sp . m e , d e n d by. Fierder u ri d sk e ê td údzje gen moai en re lêste, wan foar my n st ch. Ek surfe fy n ik t te bot be e trompet n r k e e ji rs is a e gra ik ha se n skoud , y k y m z i ik doch it u e m m n id foar. Ik us!’ hâ ld ek fa net a lt yd ti minder. O ja, en ik d tekoart d ii T t. in m r ru we moai y nst it turnjen fy n ik ek in r a a it g n e spile
e
Tekst: Atsje de Vries
dt him drok. Hy rie it t a h d n erla Epke Zond Londen. En n y n le e p S mpische ta op de Oly r eins ad, dat er e o s ’n a S . d in soad tii dat f reget begripe w. No, dat ie v r e t n y t foar in uden g jin tiid ha n, as dy go a a w d l o w alles . Wy wolle l! wy fansels is ons beve s n e w w U komt! ei Fr yslân plak mar n
? r te wêzeunn. Ik doch e ’ N B n e r e sport ik bin itselde blea is it om top r porter en
19
Caro Emerald yn duet mei Pino De Nederlânske sjongeres Caro Emerald hat ein april in duet opnommen mei Pino fan Sesamstraat. Dat makke se bekend fia Twitter. Se twittere: ‘Opnames voor Sesamstraat vandaag. Ik doe een duet met Pino.’ Spitigernôch twittere se der net even achteroan wannear’t it duet útstjoerd wurde sil. Dat is ûnbekend. Soe der dan wier neat oars opsitte? Alle jûnen foar Sesamstraat!
iPhone 5: net stikken te krijen? De iPhone 4S is amper in healjier op ‘e merk of der wurdt alwer spekulearre oer de iPhone 5. De lêste geruchten binne dat de 5 makke wurde sil fan in foarm fan amorf metaal. Amorf metaal kuollet by it meitsjen hiel hurd ôf. Dêrtroch is it sterker as oare metaalsoarten. Wêrom’t dat handich is? Apple soe de iPhone 5 dan noch lichter en tinner meitsje kinne. Fierdere geruchten? De iPhone 5 soe yn juny lansearre wurde…! Fan dat lêste leauwe wy fan de F-terside earlik sein gjin byt.
Lady Gaga en Justin Bieber as alien It soe tiid wurde: Lady Gaga en Justin Bieber benutte har bûtenierdske kwaliteiten! De twa popstjerren krûpten foar de film Men in Black III yn de hûd fan in alien. Yn elke Man in Black-film binne ynternasjonale artysten te sjen dy’t in bûtenierdsk skepsel spylje. Dit kear binne dat dus Gaga en Bieber. Neffens regisseur Barry Sonnenfeld wie it in útdaging om stjerren te finen dy’t no beroemd binne, mar oer tsien jier nóch. Dat is wol slagge. No noch sjen oft wy se herkenne… Men in Black III draait sûnt 30 maaie yn de bioskopen.
Konsert Nick & Simon yn de bios Bisto gek fan Nick & Simon, mar hast gjin kaartsjes foar it konsert fan 19 septimber yn Carré? Gjin noed! It konsert is live te sjen yn 16 bioskopen! ‘Alle fans kinne it konsert sa bywenje’, fertelle de beide sjongers. It is hiel bysûnder dat dit bart, want soks is noch noait earder dien yn Nederlân. Dat wurdt genietsje! Net allinne fan de bekende Nick & Simon-nûmers, mar ek fan yntime akkoestyske ferskes. Dat hat it duo ús teminsten tasein.
Tekst: Marrit de Schiffart
Jay-Z op Facebook Liket it dy wol wat? In wrâldferneamde hiphop-stjer wêze en trouwe mei Beyoncé? Oftewol: in libben as Jay-Z hawwe? Dat komt moai út, want ynkoarten ferskynt der op Facebook in game wêryn’t de spiler Jay-Z is. De game krijt de namme ‘Empire’. De spiler begjint yn it spultsje yn de achterstânswyk dêr’t Jay-Z as lyts jonkje ek wenne. Troch mei te dwaan oan rapbattles, groeit de spiler út ta ûndernimmer. As de gamer ek noch in goede plaat makket, kin er útgroeie ta de sakemagnaat en hiphop-stjer dy’t Jay-Z tsjintwurdich is. Krekt wat, of net?
