فرآيند (:)Process مجموعهاي از فعاليتهاي مرتبط و تأثيرگذار كه وروديها را به خروجيها تبديل ميكند. يادآوري :1وروديهاي يك فرآيند عموماً خروجيهاي فرآيندهاي ديگر هستند. يادآوري :2فرآيندهاي داخل يك سازمان عموماً جهت ايجاد ارزش افزوده و تحت شرايط كنترل شده طرحريزي و اجراء ميشوند. يادآوري :3فرآيندي كه به داليل اقتصادي يا سهولت انجام ،انطباق محصول آن قابل تصديق نباشد غالباً به عنوان ”فرآيند ويژه“ ناميده ميشود.
مشتري (: )Customer سازمان يا فردي كه محصول را دريافت ميكند.
مثال :مصرفكننده ،ارباب رجوع ،خرده فروش ،بهرهبردار و خريدار يادآوري :مشتري ميتواند مشتري داخلي يا خارجي سازمان باشد. تأمينكننده (: )Supplier سازمان يا فردي كه يك محصول را فراهم ميآورد. مثال :توليدكننده ،توزيعكننده ،خردهفروش ،نماينده يك محصول ،عرضهكننده خدمات يا اطالعات. يادآوري :1عرضهكننده ميتواند عرضهكننده داخلي يا خارجي سازمان باشد. يادآوري :2در شرايط قراردادي ،گاهي اوقات عرضهكننده ”پيمانكار“ ناميده ميشود.
طرف ذينفع (:)Interested party فرد يا گروهي كه از عملكرد يا موفقيت سازمان منتفع ميگردد.
مثال :مشتريها ،سهامداران ،كاركنان سازمان ،عرضهكنندگان، بانكداران ،اتحاديهها ،شركا يا مجامع. يادآوري :يك گروه ميتواند از يك سازمان ،بخشي از آن يا بيش از يك سازمان تشكيل شود.
رضايتمندي مشتري (:)Customer Satisfaction
برداشت مشتري از ميزان براورده شدن الزامات وي. ياداوري :1شكايات مشتريان شاخص عمومي براي ميزان پايين بودن رضايتمندي مشتري به حساب ميايد ،اما عدم وجود ان الزاما به معناي باال بودن ميزان رضايتمندي مشتري بهشمار نميايد. ياداوري :2حتي هنگامي كه الزامات مشتري با وي مورد توافق قرار گرفتهاند و براورده شدهاند ،اين به معني تضمين رضايتمندي باالي مشتري نيست.
الگوی فرآیند )(procedureروش اجرايي (ميتواند مدون باشد يا نباشد)
محصول
خروجي
فرآيند حيطه پايش و اندازهگيري
ورودي (شامل منابع ميباشد)
سازمان به مانند سيستم باز
كاال خدمات نظريه ضايعات ...
فعاليت توليد و بازاريابي ساز و كارهاي برنامهريزي سازماندهي و كنترل تحقيق و توسعه ...
منافع مدیریت فرآیند بهبود ارتباطات داخلي و خارجي و كاهش موانع بين تيمها، بخشهاي سازمان و ... افزايش مشاركت كاركنان اجرائي در بهبود فرآيند ايجاد يك سازمان توانا ،يادگير ،متعهد و مشاركتجو
منافع مدیریت فرآیند بهبود ارتباطات داخلي و خارجي و كاهش موانع بين تيمها، بخشهاي سازمان و ... افزايش مشاركت كاركنان اجرائي در بهبود فرآيند ايجاد يك سازمان توانا ،يادگير ،متعهد و مشاركتجو
کارایی فرایند • برای یك فرآیند كارا باید موارد زیر را در نظر گرفت : صاحب /مسئول فرآیند شناسائی نتیجه /محصول فرآیند شناخت /تدوین مسیر فرآیند شناخت فصل مشترك ها با دیگر فرآیندها شناسائی همبستگی ها و وابستگی ها كنترل فرآیند بهبود فرآیند19
الزامات عمومی یك سیستم مدیریت كیفیت فرآیندگرا -1شناسايي فرآيندهاي مورد نياز سيستم مديريت كيفيت و كاربرد آنها در تمامي سازمان -2تعيين توالي و تأثيرات متقابل اين فرآيندها -3تعيين معيارها و روشهايي جهت حصول اطمينان از اثربخشي اجرا و كنترل فرآيندها -4حصول اطمينان از در دسترس بودن منابع و اطالعات مورد نياز براي پشتيباني اجرا و پايش فرآيندها -5پايش ،اندازهگيري و تحليل فرآيندها -6انجام اقدامات الزم جهت دستيابي به نتايج طرحريزي شده و بهبود مداوم اين فرآيندها
بهبود مستمر فرايند Continual Process Improvement تعريف حذف/اصالح فرايندهاي زائد به منظور انجام فرايندها در باالترين سطح كاراي ي و اثربخشي
هدف افزايش رضايتمندي مشتري كاهش ضايعات و مراكز اتالف هزينه
بهبود مستمر فرايند Continual Process Improvement موفقيت اقدامات بهبود مستمر حمايت مديريت عالي مشاركت افراد ذيربط
چرخه PDCA
Plan: تعيين اهداف و فرايندهاي ي كه براي حصول نتايج ،در تطابق با الزامات مشتري و خط مشيهاي سازمان مورد نياز هستند.
Do: استقرار فرايندها
چرخه PDCA
Check: پايش و اندازهگيري فرايندها و محصول بر طبق خطمشيها ،اهداف و الزامات محصول و نيز گزارشدهي نتايج
چند نك ته براي ايجاد تغيير و بهبود در فرآيند ابتدا بايد فرآيند را شناخت و كنترل كرد موفقيت مديريت فرآيند نياز به حمايت و همراهي مديريت ارشد و راهبري سازمان دارد تسري نگرش سيستميك در مديريت سازمان مستلزم صرف زمان و انرژي در ايجاد تغيير ميباشد.
مهندسی مجدد فرايندها
BPR Business Process Reengineering
فهرست مقدمه تعريف ظهور و توسعه BPR طراحي مجدد چه فرآيندهايي در اولويت است؟ مفاهيم BPRبراي تجارت الكترونيكي و زمينه هاي آن مراحل اجراي BPR دست اندركاران پروژه BPR اصول و تاكتيكهاي طراحي مجدد فرآيندها متدولوژيهاي BPR ارتباط BPRبا SCM,KM,Web عوامل موفقيت پروژه هاي BPR داليل شكست هاي پروژه هاي BPR
مقدمه نارضايتي فراگير بابت عدم رضايت از ارزش افزوده ناشي از فن اوري اطالعات ()IT در بيشتر سازمانهاي اقتصادي امريكا در دهه 1980 با ان همه سرمايه گذاري شرك تها جهت توسعه ITدر ان سالها ،تاثير چنداني در افزايش بهره وري و توسعه عملكردها نداشت
3اظهار نظر
مخفي بودن اثرات ITروي توسعه عملكردها
خطا در اندازه گيري ها مخفي بودن افزايش ارزش افزوده اقتصادي
IT و نحوه اجراي آن
عدم سادگي و جذابيت نرم افزارها عدم اگاهي مديران از ITو تكنيكهاي مربوطه عدم اگاهي متخصصين فن اوري اطالعات از سازمانها و مسائل مديريتي
عدم انعطاف پذيري ساختارهاي سازماني
روان نبودن فرآيندهاي سازماني
پيچيدگي روشها در سازمانها طراحي هاي كهنه و قديمي سازمانها
توماس داونپورت و جمز شورت: نواوري در فرايندها و بكارگيري
مهندسي صنعتي جديد و نواوري فرايندها
روشهاي جديد در سيستم هاي جاري
ميكائيل همر فرايندهاي قديمي را پاك كنيد، قواعد كهنه را دور بيندازيد
با فرايندهاي جديد به كار و سازمان خود بنگريد از فناوري اطالعات براي تغيير فرايندهاي عملياتي استفاده نماييد.
مهندسي مجدد فرايندها
تعريف طراحي مجدد فرايندها يا مهندسي مجدد فرايندها ،يعني شناخت دقيق با نگرش فرايند گرا به سازمان و ترسيم دقيق رابطه فعاليتها و شرايط اجراي فرايندها ،براورد منابع و هزينه تمام شده و زمان انجام فرايندها،سپس اصالح و بهينه سازي رابطه فعاليتها و اجراي فرايندها از طريق بكارگيري روشها ،فن اوري اطالعات و تجارب جديد نتيجه طراحي مجدد فرايندها :دستيابي به سرعت بيشتر و هزينه كمتر در انجام فعاليتهاي سازمان و تامين اهداف كليدي از قبيل موقعيت برتر در رقابت ،خدمات بهتر به مشتري يا مشتركين و جلب رضايت انها و ارزش افزوده بيشتر براي سازمان و مشتري
ديدگاههاي BPR ديدگاه اول :به جاي توجه به ساختارهاي سازماني ثابت ،بيشتر به فرآيندهايي توجه مي شود كه خروجي ها را توزيع مي كنند ديدگاه دوم :در اين ديدگاه بيشتر به فرآيندهايي توجه مي شود كه به مشتري آن خدمات يا محصول ختم مي شود .مشتري ممكن است داخل يا بيرون سازمان باشد ديدگاه سوم :اين ديدگاه ،خود داراي چند فرضيه ضمني درخصوص چگونگي تأثير مهندسي مجدد فرآيندها بر توسعه عملكردهاي سازمان مي باشد
ديدگاه سوم فرضيه اول :توسعه انفجاري بجاي توسعه تدريجي فرضيه دوم :نوآوري فرضيه سوم :توجه عميق به حداكثر كردن زمينه ارزش افزوده يك فرآيند و حداقل نمودن هرچيز ديگر فرضيه چهارم :تعريف ارزش به فرمهاي مختلف و توسط ابعاد مختلف عملكرد-ازقبيل سرعت ،هزينه ،كيفيت، آموزش و برگشت سرمايه محيط كار (مهارتهاي پرسنلي ،زيرساختهاي ، ITساختار سازماني) نيز همراه با مهندسي مجدد فرايند تغيير خواهند كرد.
ظهور و توسعه BPR TQM )(1980 موج اول BPR )(1990
رقابت بر مبناي زمان )(1995
تجارت الك ترونيكي در WEB
)(1998 مديريت دانش )(2000
عصر تحوالت
دهه 1980 آغاز تغيير فرآيند
كاهش تنوع و خرابي در خروجي ها
TQM
نقش IT
نقش جزيي در جمع آوري داده و تجزيه و تحليل نتايج بد
غير استراتژيك
عصر تحوالت
ابتداي دهه 1990 آغاز تغيير فرآيند
محو فرآيندهاي به سبك قديم و جايگزيني فعاليتهاي پيشرفته
نقش IT
راههاي جديد براي اجراي فرآيندها نتايج بد
صدمه زدن به كوچك سازي
موج اول BPR
عصر تحوالت
ميانه دهه 1990 آغاز تغيير فرآيند
تغيير جريان فرآيند براي اينكه سريع ،متمركز و قابل تغيير باشد
نقش IT
قدرت پاسخ سريع نتايج بد
عدم ارتباط كاهش سيكل زماني به استراتژي
رقابت بر مبناي زمان
عصر تحوالت
آخر دهه 1990 آغاز تغيير فرآيند
ارتباط اينترنتي داخل سازمان با پشتيبان كننده ها و مشتريان
نقش IT زير ساخت WEBبراي فرآيندهاي جديد پشتيباني
تجارت الك ترونيكي در WEB
نتايج بد
فرآيند استاندارد بين سازمانها استاندارد نيست
عصر تحوالت
2000و بعد از آن آغاز تغيير فرآيند
توسعه ظرفيت ايجاد دانش در اطراف فرآيندها
مديريت دانش
نقش IT
شروع سر و سامان دادن و تركيب دانش جديد نتايج بد
سردرگمي با اطالعات و داده ها
ظهور و توسعه BPR TQM )(1980 موج اول BPR )(1990
رقابت بر مبناي زمان )(1995
تجارت الك ترونيكي در WEB
)(1998 مديريت دانش )(2000
طراحي مجدد چه فرآيندهايي در اولويت است؟ فرايندهاي با بعد ارزش
فرآيندها
فرايندهاي هويتي
فرايندهاي با بعد اهميت
فرايندهاي با حق تقدم
فرايندهاي پيش زمينه
طراحي مجدد چه فرآيندهايي در اولويت است؟ -1فرآيندهاي مربوط به سفارش و مشتري -2فرآيندهاي SCM
-3فرآيندهاي با محور دانش
مفاهيم BPRبراي تجارت الكترونيكي و زمينه هاي آن BPRبراي تجارت الكترونيكي شامل فكر نو و طراحي مجدد فرآيندهاي سازماني در سطح يك سازمان و سطح ارتباطات زنجيره اي سازمانها ،معروف به مديريت حلقه تأمين(،)SCM براي بهره برداري بيشتر از مزاياي ارتباطي اينترنت و راههاي جديد ايجاد ارزش ،مي باشد BPRشامل طراحي مجدد فرآيندها در سرتاسر حلقه هاي ارتباطات درون سازماني و بين سازماني است .اين سازمان چه در ابتداي زنجير ارتباطات باشد ( مانند سفارشات ،مديريت انبارداري و توليد ) و چه در انتهاي اين حلقه ( مانند فروش ،بازاريابي و خدمات مشتري ) بايد به يكديگر متصل شوند .وقتي سازمانها بتوانند اطالعات را بموقع و در هر لحظه به راحتي مبادله كنند ،كارها در يك شبكه ارتباطي بين سازمانها از قبيل SCMبهتر انجام مي گيرد
زمينه هاي BPRبراي تجارت الكترونيكي استفاده از فن اوري اطالعات
ساختار سازماني
فرايندها
مهارتهاي انساني مورد نياز
مراحل اجراي BPR
آغاز پروژه BPR
تشكيل هسته اصلي BPRو تعيين مدير پروژه
پيشنهاد ،بررسي و ارزيابي استراتژيها و مدلهاي جديد
اجرا و تغييرات سازماني(دشوارترين مرحله)
دست اندركاران پروژه BPR مدافعين پروژه
مشاورين BPR
كارشناسان و متخصصين منابع انساني
تيم اصلي BPR صاحب و ناظرين فرآيندها
متخصصين و مشاورين IT
اصول و تاكتيكهاي طراحي مجدد فرآيندها اصول و تاكتيكها بر مبناي تغيير شكل و ساختار فرآيندها اصول و تاكتيكها بر مبناي جريانهاي اطالعات اطراف فرآيندها
اصول و فرآيندها بر مبناي مديريت دانش اطراف فرآيندها
اصول و تاكتيكها بر مبناي تغيير شكل و ساختار فرآيندها
طراحي مجدد فعاليتهاي با ترتيب زماني براي اجراي همزمان انها (درصورت امكان) ايجاد تيمهاي ارتباطي به صورت حلقه بسته براي سرعت در تغيير تاثيرات فعاليتها برهم. عدم مجوز به فعاليتهاي پشتيباني يا فعاليتهاي مديريتي (كم ارزش يا بي موقع) براي توقف يك فرايند اصلي كه داراي ارزش افزوده است. طراحي براي جريان پيوسته محصول بجاي تعداد مشخص توليد همراه با توقف و شروع توليدات بعدي تغيير جريان مخالف عمليات به روانسازي هم سو باگلوگاهها
اصل دوم :ترتيب هماهنگي
همكاري با ديگر سازمانها در يك فرايند واگذاري پيماني يك فرايند به منابع بيروني سازمان اجراي داخلي فرايندهاي ي كه قبال از منابع بيروني تهيه مي شدند و اكنون انتقال انها به داخل سازمان موجب ارزش افزوده بيشتر مي شود. حركت فرايند از مسير يك واسطه يا وسيله اطالعات
اصل سوم :رعايت سليقه هاي انبوه
افزايش زمان دسترسي از طريق تغيير ساعات كاري فرآيندها گسترش دسترسي از طريق توسعه مكانهاي جغرافيايي كه فرآيند در آنجا انجام مي شود. ايجاد بسترهاي فرآيند به صورت مدوالر و غير وابسته به هم فراهم كردن زمينه انتخاب هاي بيشتر توسط مشتريها امكان انواع سفارش براساس تركيب اجزاء و كنترل هوشمند سازگاري انتخابها.
اصل چهارم :همزماني
سازگاري و تركيب كانالهاي مجازي و فيزيكي خدمات و محصوال با حفظ و تقويت مزاياي هر كدام ايجاد بستر مشترك براي فرآيندهاي فيزيكي و الكترونيكي هماهنگي هوشمند و اتومات بين بخشهاي الكترونيكي و فيزيكي در يك فرآيند سازماني
اصل پنجم :ديجيتالي كردن و انتشار
سپردن ورود اطالعات به مشتري و ديجيتالي كردن ان راه اندازي هر چه زودتر و كاملتر اتوماسيون اداري و گردش اطالعات فراهم كردن امكانات راحت تر براي دسترسي انهاي ي كه به اطالعات نياز دارند ،در مسير اصلي گردش اطالعات و مسير معكوس ان. كوتاه كردن فاصله بين اطالعات و تصميم گيري
اصل ششم :شفاف سازي
ارائه اطالعات پيگيري فرآيند به مشتري آن فرآيند درهر زمان كه بخواهد نصب امكانات گزارش دهي كه تجزيه تحليل ديناميك ( همزمان با تغيير اطالعات) ارائه مي كند. ايجاد محيطهاي استاندارد تبادل اطالعات با شركا و همكاران تجاري
اصل هفتم :حساس كردن
ايجاد حلقه بازخور مشتري بمنظور اطالع فوري و مفيد از اشكاالت فرايندها استفاده از نرم افزارهاي هوشمند و سريع بمنظور انعكاس فوري و بموقع وضعيت فرايند الحاق برسيهاي محيطي به فرايند براي مشاهده تغييرات
اصل هشتم :تجزيه تحليل و تركيب
ارائه تجزيه تحليل حساسيت براي پشتيباني شرايط تصميم گيري ارائه جزئيات اطالعات بمنظور تشخيص رفتارها و الگوها ارائه امكانات يكپارچه و هوشمند بين منابع چندگانه اطالعات
اصل نهم :ارتباط ،جمع اوري و ايجاد دانش
ايجاد يك ارتباط جمعي در اطراف فرايند ايجاد نقشه و مخصات حرفه اي در ارتباط با فرايند ايجاد مخازن دانش كه براي توسعه عملكرد فرايند قابل استفاده مجدد باشند. طراحي يك بانك اطالعات پرسش و پاسخ از طريق انهاي ي كه فرايند را انجام مي دهند. ايجاد فضاهاي اشتراك و تبادل نظر دانش بمنظور گ فتگوي فعال در ارتباط با فرايند
اصل دهم :سازگاري فرايندها با خصوصيات و الگوهاي شخصي
جمع اوري سليقه ها و اولويتهاي مشتريها و انجام دهنده هاي فرايند از طريق سوابق انها درج قواعد تجاري در فرايند ،بنحويكه با سوابق شخصي به صورت ديناميك مرتبط باشد استفاده از تكنيكهاي اتومات بمنظور فيلتر كردن همكاريها درصورت امكان و عدم صدمه به كيفيت و ابعاد اقتصادي فرايندها ،عادتهاي شخصي در اجراي فرايندها ثبت و تعقيب گردند.
شركت L.Lbeanيكي از بزرگترين شركتهاي توزيع كننده كاالهاي ورزشي در آمريكا سال1994
درامد ساالنه 210ميليون دالر پرسنل زياد براي انجام سفارشات انجام سفارشات در دوره هاي 12ساعته
هيچ سفارشي تا نوبت 12ساعته باقي نمي ماند به محض دريافت سفارش ،رايانه آنرا مستقيما به بخش انبارهاي جمع كننده سفارشات ارسال مي كرد هر سفارش از طريق فن آوري اطالعات )(IT به اقالم تشكيل دهنده آن سفارش تقسيم مي شود
مرتب سازي اقالم در انبارها برداشتن كاالها از قفسه ها به تسمه نقاله ، حركت كاالها روي تسمه نقاله ها بسته بندي و ارسال هر سفارش
تبديل فرايند دوره هاي 12ساعته به يك سيستم تمام وقت و بدون وقفه به صورت موازي و به كمك IT
شركت صنايع مارشال ( توزيع وتوليد قطعات الكترونيكي در آمريكا) مشتريهاي عمده فعاليتهاي خود را به سطح جهاني توسعه داده و نياز به منابع جهاني داشتند .رقابت بر مبناي زمان موجب كاهش دوره زماني توليد و پاسخ سريعتر از سوي توزيع كننده ها
اشتراك سريع اطالعات در مجموعه ارتباطات بين سازماني به نام مديريت حلقه هاي تأمين و بهبود مؤثر هماهنگيها )(SCM
تغيير جريان اطالعات مربوط به فرآيندها و استفاده از مزاياي جديد IT تمركز اطالعات مورد نياز در اين سيستم در شبكه اينترانت
نمايندگيهاي توزيع خود را به رايانه هاي قابل حمل ) (Notebookمجهز نمود اين سيستم شامل 2500گزارش مختلف از جزئيات دقيق فروشنده ها و خطوط توليد كاالها بود اين اطالعات نياز مهندسي مصرف كننده ها و خريداران خود را به خوبي تامين مي كرد اين سيستم اطالعاتي ضمنا محصوالت جديد ،برنامه هاي توسعه و تحقيقات كليدي و جزئيات تبليغي را در اختيار نماينده فروش قرار مي داد. چنانچه يك مشتري مي خواست نيازهاي خود را همزمان از منابع مختلف خريداري كند ،ويزيتور شركت مي توانست از طريق شبكه اينترانت مارشال ،محصوالت شرك تهاي مختلف را دراختيار وي گذاشته و خدمات مفيدي ارائه كند شركت صنايع مارشال اقدام به طراحي يك سايت تجاري در اينترنت و ارائه كليه اطالعات فروش و محصوالت خود در ان نمود
درآمد 3/1ميليارد دالري از طريق توزيع وتوليد قطعات الكترونيكي توزيع بيش از 125هزار قطعات مختلف الكترونيكي مربوط به 100فروشنده اصلي يا سازنده آنها در آمريكا و ژاپن بين حدود 30هزار مشتري سازماني
شركتهاي خطوط هوايي، خدمات مالي و فروشگاههاي زنجيره اي
بايستي به نيازها و مشكالت فني مشتريهاي خود در يك چشم بهم زدن پاسخ دهند تنوع سيستم ها و شبكه ها
تحوالت جديد لزوم سرعت بيشتر در پاسخگوي ي به مشكالت و سئواالت مشتريها پراكندگي جغرافياي ي مشتريهاي جديد از سراسر دنيا
اين سيستم بر پايه معماري دانش و توسعه در نتيجه تعامل با كاربران استوار بود. جريان بازخور در اين سيستم ديناميك است و تمام مشكالت و راه حلهاي ارائه شده از طريق گزارشهاي جانبي تجزيه تحليل مي شوند نتايج كار مهندسين توسعه سيستم و مشتريها در اسناد مربوط به راه حلها و مديريت دانش گنجانده شده و دانش جديد توليد مي شود به عنوان نتيجه ،راه حلها به طور منطقي و سريع و همزمان در اختيار كارشناسان شركت و مشتريها قرار مي گيرد
توليد حدود 200عنوان اطالعات جديد در هفته در سيستم داراي 35000صفحه اطالعات از رويدادهاي مرتبط به كار و خدمات شركت
نتايج
در دسترس بودن ديجيتالي مجموعا 1700مدرك مربوط به راه حلها از انجا كه حدود 80درصد از تماسهاي مشتريها تكراري است .پاسخ به انها و ارائه مستندات و راه حلها ظرف چند دقيق انجام مي گيرد
تشخيص نيازهاي مشتري و تنظيم اهداف. اندازهگيري و نقشهكردن فرايندهاي موجود. تجزيهوتحليل فرايندهاي موجود. الگوبرداري از بهترين عملكرد. طراحي فرايندهاي جديد. اجراي فرايندهاي باز مهندسي شده .
روش مهندسي مجدد گاها (:)Guha,1993
- 1چشمانداز :به تصوير كشيدن پروژه مهندسي مجدد توسط تعهد مديريت ،تشخيص فرصتهاي مهندسي مجدد ،همراستاي ي با استراتژيهاي كسبوكار و تعريفهاي الزم جهت استفاده از فناوري اطالعات . - 2اقدامات اوليه :سازماندهي تيم مهندسي مجدد و تنظيم اهداف عملكرد . - 3تشخيص :مستند كردن فرايندهاي موجود و تشخيص شكافها در عملكرد . - 4جايگزيني :تعريف جايگزينها ،نمونههاي اوليه و انتخاب زير ساختهاي فناوري اطالعات . - 5احيا و نوسازي :اجراي مهندسي مجدد و نصب مولفههاي فناوري اطالعات و تشخيص ديگر مولفههاي كسبوكار . - 6مشاهدهگري :تشخيص اندازهگيريهاي عملكرد و بهبودهاي مستمر .
در اين روش ،مهندسي مجدد بدون در نظر گرفتن سيستم يا فناوري خاصي و بر اساس نيازهاي سازمان اجرا ميشود و هيچ محدوديت از پيش تعريف شدهاي براي بازنگري و طراحي فرايندها تعريف نميشود. در روش مهندسي مجدد ازاد ،فرايندهاي بهينه براي سازمان طراحي ميشود . اين روش در صورتي كه با اموزش ،فرهنگسازي و مشاركت كاركنان همراه باشد ،در عمل با مشكالت كمتري از لحاظ حمايت كاركنان روبهرو خواهد شد .هرچند كه در اين روش ممكن است فرايندهاي ي كه كاربران با انها درگير هستند ،به صورت كامل تغيير كنند .
روش مهندسي مجدد مبتني بر يك محصول نرمافزاري خاص در اين روش ابتدا سيستم برنامهريزي منابع سازمان انتخاب ميشود و سپس بر اساس اين سيستم، مهندسي مجدد فرايندها صورت ميگيرد روش مهندسي مجدد بر مبناي يك محصول نرم افزاري خاص ،سازمان را با چالشهاي ي نيز روبرو ميسازد .طراحي فرايندها براساس يك سيستم جديد بدون در نظر گرفتن خواستها و نيازهاي كاربران، مقاومت و نارضايتي انها را برانگيزد و هزينههاي اموزشي قابل توجهي را متوجه شرك تها ميكند .
BPRو مديريت زنجيزه تأمين ((SCM BPRنوعا در فرايندهاي ي از سازمان اجرا مي شود كه تمام راهها و مراحل كارها را به مشتري ختم مي كنند
مديريت زنجيره تامين ) (SCMشامل مديريت تواناي ي يك شركت براي هماهنگ كردن جريان كاالها و فرايندها متناسب با نياز مشتريها براي توزيع و سازگاري با نيازهاست.
مديريت زنجيره تامين در ارتباط با مديريت فرايند تجاري افقي در سرتاسر شرك تها فعاليت مي كند .در نتيجه براي مديريت مؤثرتر زنجيره تامين BPR ،يكي از فاك تورهاي محرك موج دوم بحساب مي ايد
BPRو مديريت دانش )(KM دانش بعنوان يك موضوع :اين يك جنبه از دانش بعنوان اطالعاتي است كه بصيرت و اگاهي را توليد مي كند .اين ديدگاه براساس مديريت دانشي بنا شده كه محوريت مديريت مخاذن دانش را براي استفاده مجدد و مؤثرتر ،مورد تاكيد بيشتر قرار مي دهد
دانش بعنوان فرايند :اين نيز يك چهره از دانش است كه حول فرايند ايجاد و انتشار دانش بعنوان اموزش قرار مي گيرد .اين ديدگاه براساس مديريت دانشي بنا شده كه براي تقويت انتشار دانش مرتبط با امرزش و سرعت فرايندها كار مي كند.
دانش بعنوان توانایي :اين يك بعد استراتژيك از دانش است كه بعنوان شايستگي اساسي مرتبط با دانش و سرمايه معنوي عمل مي كند .اين ديدگاه براساس مديريت دانشي بنا شده كه با تركيب بالقوه كاربرد دانش در موقعيتهاي جديد عمل مي كند
توسعه و تقويت هر يك از اين سه جنبه مرتبط با فرايند سازمان موجب ايجاد محيط بهتر مديريت دانش مي شود. و عمال فرايند را طراحي مجدد مي كند ( مانند ) BPRاين خصوصا يك واقعيت براي فرايندهاي دانش گرا از قبيل توسعه محصول ( يا خدمات ) جديد يا پشتيباني مشتري است كه با موج دوم BPRتوجه به ان افزايش يافته است .يكي از اولين ديدگاههاي ي كه موج دوم BPRرا تشكيل داد محور مديريت دانش مؤثر بر فرايندهاي سازمان بود طراحي مجدد ف ِرايندها مي تواند مديريت دانش را تغيير داده و ظرفيت ايجاد دانش در يك فرايند را تقويت كند .از اين رو BPRرا مي توان از طريق توسعه ظرفيت ايجاد دانش يك فرايند اجرا نمود
BPRو تجارت الكترونيكي بر پايه web BPRبراي تجارت الكترونيكي شامل طراحي مجدد هر دو نوع فرآيندهاي درون سازمان و بين سازمانها ( زنجيره تأمين ) است .طراحي مجدد فرآيندهاي الكترونيكي همكاري بين سازمانها بيشترين توجه BPRبراي تجارت الكترونيكي را تشكيل مي دهد .فرآيند الكترونيكي ، يعني فرآيندهايي كه از طريق نرم افزارهاي رايانه اي و از هر نقطه سازمان يا بيرون سازمان از طريق اينترنت اجرا مي شوند.
تغيير در مدلهاي سازمان براي ايجاد ارزش سريع بيشتر موجب اجراي BPRبراي تجارت الكترونيكي شده است BPR .براي تجارت الكترونيكي احتماال شامل انتقال پيشرفته تر نسبت به گذشته از جنبه هاي سرعت ،حوزه و مقياس مي باشد.
فرآيند انجام BPRدر حال تغيير براي استفاده بيشتر از اينترنت و اينترانت براي پشتيباني همكاريها در پروژه هاي BPRاست .هر چه ابزارهاي نرم افزاي BPRبا يكديگر سازگارتر مي شوند ،امكان تبادل الگوهاي استاندارد فرآيندها به صورت فرمهاي الكترونيكي در جامعه تجاري و خدماتي در سازمانها بيشتر مي شود.امكان استفاده مجدد از طرحها ،موجب سرعت و سادگي طراحي هاي BPRبراي بخشهايي از فرايندهاي عمومي از قبيل انجام سفارشات مي شود .اين خصوصا براي شركتهاي كوچكتر مفيدتر است و آنها نيز با سرعت بيشتر و هزينه كمتر مي توانند از مزاياي BPRبهره مند شوند
مديريت پروژه و كار تيمي درست تنظيم اهداف طراحي مجدد تهاجمي براي تحريك فكرهاي غير كليشه اي اجراي پايلوت براي ازمايش طرحهاي جديد و اثرات اجراي انها تخصيص مجريان مناسب و شايسته به تيمهاي طراحي مجدد مجوز اوقات استراحت به دست اندركاران پروژه BPRدر جريان كار مداوم و روزانه انها استفاده از ابزار و روشهاي منظم در BPR توانمندي در پياده سازي زير ساختهاي ITضروري و تطابق انها با طراحي مجدد فرايندها حركت سريع براي تسخير لحظه ها
داليل شكست هاي پروژه هاي BPR
عدم موفقيت در تغييرات سازماني ،به سبب مديريت غير مؤثر در انتقال سازماني
عدم موفقيت در مديريت پروژه ،به سبب مديريت پروژه غير مؤثر در اجراي BPRو عدم استفاده كافي از متدولوژيهاي منظم و ابزارهاي مربوطه عدم موفقيت فني ،به سبب طراحيهاي ناقصي كه با زمينه فرايندها سازگاري ندارند ،يا فرايندهاي طراحي مجدد شده و سيستم هاي اطالعات مرتبط كه مطابق انتظار اجرا نشده اند. عدم موفقيت استراتژيك در جاي ي كه طراحي و اجراي BPRموفق بوده ،ليكن مزاياي كالن استراتژيك كه از طريق طراحي مجدد فرايندها مورد انتظار بوده جامه عمل نپوشيده است. عدم موفقيت در حفظ نتايج تالشهاي BPR ،به دليل كوتاه مدت بودن نتايج ان و عدم امكان حفظ موقعيتها و توسعه نتايج ان با تغييرات محيطي و شرايط. عمومي ترين عدم موفقيت استراتژيك ،طراحي مجدد فرايندهاي غلط است
مديريت كيفيت جامع
-1مقدمه(کیفیت در ژاپن)
ژاپن دهه ی 1950 دو ويژگی برجسته محصوالت صنعتی ژاپن
در سال 1980توسط اتحاديه دانشمندان و مهندسين ژاپن ( )JUSEاعالم شد: به عقيده ی مديران ارشد صنايع توليدی ژاپن عامل اصلی پيشرفت عظيم ژاپن فعاليتهای كنترل و بهبود كيفيت در تمام سطوح مديريتی و در تمام صنايع در سطح ملی بوده است
دروس مهم
کیفیت در سازمان اول به عهده شخص اول سازمان است وبعد وظیفه همه ))Quality is made at the topکارکنان.
بخشنامه های سختگیرانه کار ساز نیست.
تولید ناب )(LEAN PRODUCTION نظریه تولید ناب ()Lean Production
در نگرش ناب :تولید فقط به معنی ساختن یك محصول نیست .چرا كه با جمع آوری چند دستگاه وعده ای كارگر به سادگی این امر محقق می شود.
ضایعات صفر خرابی صفر موجودی صفر در واقع خاستگاه ومنشاء تولید ناب كشور ژاپن است ورقابتی كه بین شركت تویوتا وشركت فورد آمریکا به وجود آمد .كه موجب گردید شركت تویوتا روبه مدیریت ناب
بیاورد.
بر چه پایه هایی استوار است TQMفلسفه
.1كيفيت محصول یا خدمات .2رضایت مشتري .3استفاده بهينه از منابع
----عبارت است از فرایند مدیریت بهبود مستمرTQM ،كه در آن تالش مي شود كه انتظارات مشتریان به نحو احسن برآورده شود.
در نهایت فرایندي است -TQM: متمركز برروي مشتري هاي داخلي وخارجي مبتني بر حقایق كيفيت محور مبتني بر سيستم هاكه براي دستيابي به اهداف استراتژیك سازمان از طریق ارتقاي مستمر فرایندها ،توسط مدیریت ارشد ومياني سازمان رهبري ميشود.
TQMمفهوم واژه و حروف :به معناي جامع يا فراگير يعني همه را اعم از .1Total
مشاهیر مدیریت كیفیت جامع دمينگ ،جوران و كرازبي كه همه ي آنها آمريكايي هستند. ايشي كاوا ،شينگو و كاندو اشاره نمود. كه از آثار اين مشاهير مي توان به 14اصل دمينگ در مباني مديريت كيفيت جامع اشاره كرد.
14اصل دمينگ در مدیریت كيفيت جامع .1ثبات در ارتقاء كیفیت. .2فلسفه جدید نقص صفر را بپذیریم (انجام كار درست در اولین مرتبه همراه با بی نقص بودن آن ) . .3خودداری از اتکا به بازرسی انبوه به منظور تحقق كیفیت . .4برای تدارك مواد اولیه كیفیت را دراولویت قرار دهید نه قیمت را.
14اصل دمينگ در مدیریت كيفيت جامع .5سطح محصول یا خدمات را بطور مستمر ارتقاء دهید . .6آموزش همه كاركنان در حین انجام كار وآموزش مداوم ضمن خدمت. .7رهبری سازنده داشته باشید ( روش های جدید سرپرستی را اتخاذ كنید) .8جلوگیری از ترس (درمیان كاركنان ) .9موانع همکاری بین كاركنان را از بین ببرید .
14اصل دمينگ در مدیریت كيفيت جامع
.10شعارها وپوستر ها را دور بریزید.
.11از روش های آماری استفاده كنید(تاكید بر كیفیت تاكمیت)
.12موانع غرور كاركنان را از میان بردارید.
.13آموزس مداوم وخودآموزی را مستقر كنید( آموزش ضمن خدمت) .
.14تعهد دائمی مدیریت ارشد را به ارتقا كیفیت نشان دهید.
TQMعناصر اصلي بهبود مستمر شش سیگما توانمند سازی كاركنان الگو برداری )(Benchmarking تولید در زمان نیاز )(JIT مفاهیم تائوچی ابزارهای TQM
چرخه PDCA
PLAN
DO
ACT
شناساي ي توالي ،تقابل فرايندها و شاخصها و روشهاي انها
استقرار و بهبود در فرايندها
اجراي برنامهها
پايش و اندازهگيري و تحليل
CHECK
BPRطوفان فکری در
104
مزایای تصمیم گیری گروهی -1گروه می تواند راه حل بهتری نسبت به فرد ارائه كند.
-2كسانی كه در آثارو نتایج تصمیم و یا اجرای آنرا به عهده دارند اگر خود درآن تصمیم گیری نقش داشته باشند راحت تر آن را می پذیرند. -3مشاركت گروهی به درك بهتر تصمیم می انجامد. -4كارگروهی به تالش گسترده تر در امر جست و جو و پژوهش ،كمك می كند.
مزایای تصمیم گیری گروهی -1در گروه های تعاملی فشارهایی برای سازگاری وجود دارد . -2ممکن است یك فرد بر گروه تعاملی استیال پیدا كند . -3تصمیم گیری گروهی معموال زمان بیشتری نسبت به تصمیم گیری فردی نیاز
دارد . -4گر چه گروه ها معموال تصمیمهای بهتری نسبت به افراد متوسط اتخاذ می كنند، اما بندرت بهتر از افراد برتر ،تصمیم گیری میكنند . -5صرف زمان بیش از حد برای دستیابی به یك توافق گروهی ممکن است مزایای یك تصمیم خوب را منتفی كند .
-6گروه ها گاهی تصمیم گیرهایی مخاطره آمیزتر از آنچه كه باید بعمل می آورند.
طوفان فکری
طوفان فکری مؤثرترین واحتماالً متداولترین فرآیند گروهی است. این تکنیك بیش از 60سال پیش به منظور افزایش كمیت و كیفیت ایده های تبلیغاتی طراحی شد .به این دلیل نام آن را یورش یا طوفان فکری گذارده اند كه مغز و فکر شركت كنندگان طوفانی را در مسئله ایجاد می كرد.
گروه :فرآیند طوفان فکری با یك گروه 6تا 12نفره ،یك سرپرست و یك منشی سرو كار دارد.
طوفان فکری چیست؟
ابزاری است كه برای كشف خالقانه گزینه ها در یك محیط آزاد از انتقاد توسط تیم ها مورد استفاده قرار می گیرد.
طوفان ذهني
طوفان ذهني ،تكنيكي بسيار مفيد براي كمك به گروهي از افراد است ،تا با كمك آن، تعداد زيادي ايده را در زماني اندك خلق كنند .در ابتدا ،گروههاي كيفيت از اين تكنيك براي خلق ايدههايي جهت ارائه راهحلهاي ممكنه استفاده ميكردند ولي امروزه ،عالوه بر آن ،در ساير وضعيتهاي مختلف مناسب نيز ،از اين تكنيك استفاده ميشود . 109
فواید طوفان فکری • • • • •
خالقیت تعداد زیاد نظرات مشاركت تمام اعضای تیم احساس تعلق در تصمیمات ایجاد ورودی برای سایر ابزارها
قوانین اساسی طوفان فکری • • • • • •
مشاركت فعال تمامی افراد ممنوعیت بحث كردن توسعه دادن نظرات خلق شده توسط سایر افراد نمایش نظرات به همان صورت كه ارائه شده اند تنظیم محدوده زمانی شفاف سازی و ادغام
مراحل طوفان فکری • • • • • • •
مرور قوانین اساسی تنظیم محدوده زمانی توضیح سوال جمع آوری نظرات (ساختار یافته یا غیر ساختار یافته) ثبت و نمایش نظرات شفاف نمودن مفهوم حذف نظرات تکراری
)(Benchmarkingالگوبرداری .1تعریف فعالیت هایی كه باید مورد بنچ مارك قرار گیرد .2تشکیل تیم بنچ مارك .3مشخص كردن شركای بنچ مارك .4جمع آوری و تحلیل اطالعات بنچ مارك .5انجام اقدامات جهت رسیدن و یا نزدیك شدن به الگوی انتخابی
نمودار علت و معلول اين نمودار ارتباط بين معلول را با تمام علت هاي ممکن بيان می كند .معلول يا مشکل در سمت راست نمودار بيان شده و علت ها يا عوامل ايجاد كننده ي آن در سمت چپ اين نمودار فهرست می شوند .نمودار رسم شده به وضوح
عوامل موثر بر يک پديده را با استفاده از دسته بندي عوامل مربوط شرح می دهد .براي هر معلول يا مشکل چندين دسته
بندي از عوامل وجود دارد .عوامل عمده يا اصلی می تواند
مزایای استفاده از نمودار علت و معلولی •كمك در شناسايي علل ريشهاي •تشويق فعاليتهاي گروهي •استفاده از يك ساختار ترتيبي كه به اساني قابل رؤيت و درك ميباشد •در نظر گرفتن علل بالقوه تغييرات •افزايش دانش نسبت به فرآيند •شناسايي محدوده هاي جمع آوري اطالعات
شکل پایه یك نمودار علت و معلولی
علتA
علتA
معلول
علتA
علتA
قدم اول :شناسایی و تعریف دقیق معلول
•تصميم گيري در مورد معلولي كه بايد مورد بررسي قرار گيرد. •استفاده از تعاريف عملياتي •تعريف هدف بعنوان يك عامل مثبت (يك هدف ) يا -يك عامل منفي (يك مشكل )
قدم دوم :چهار ضلعی معلول و پیکان اصلی را رسم نمائید.
مصرف زياد سوخت
قدم سوم :دسته بندی های اصلی علل را مشخص نمائید.
ماشين آالت
روشها
مصرف زياد سوخت
مواد
121
انسان
قدم چهارم :علل تأثیرگذار بر معلول را مشخص نمائید.
ماشين آالت مصرف زياد سوخت
روشها
تنظيم كاربراتور استفاده از دنده غلط در هدايت خودرو
استفاده از دنده غلط در هدايت خودرو ضعيف شنوايي سرعت زياد در هدايت صداي زياد راديو خودرو
عدم آموزش كافي تعميركاران اسوخت زياد در مخلوط هوا و سوخت صداي موتور شنيده نميشود
كم باد طراحي ضعيف
استفاده از بنزين نامناسب
روشها
عدم وجود كتابچه راهنما
پول كمبود آموزش
انسان
عدم آگاهي
مثالی جهت استفاده از نمودار علت و معلولی
نرم افزار
كاربران
عدم استفاده صحيح خطاي نصب عدم استفاده صحيح از نرم افزار خطاي طراحي از سخت افزار انتخاب بستر نامناسب مستند سازي نا مناسب كار كمبود آموزش آسيب رساني به سخت افزار
از افتادن كامپيوتر
ضربه مكاينكي
زنگ زدگي
درجه حرارت محيط
محيط
124
خطاي اجزاي تشكيل دهنده
تركيب نامناسب نوسان برق
رطوبت تغذيه كننده نامناسب
سخت افزار
دو انحراف خطرناك در مدل سازی علی اشتباه گرفتن روابط علی و روابط همزمانی اشتباه گرفتن علت و معلول
125
نمودار پارتو
126
قانون 20-80 عوامل %80
اثرات %20
%20
%80
نمودار پارتو چیست؟ • نموداری میله ای كه بطور نزولی از بیشترین به كمترین ،از چپ به راست مرتب شده است. • میله های سمت چپ نسبت به میله های سمت راست مهم تر هستند. • موضوعات معدود حیاتی را از موضوعات متعدد ولی كم اهمیت جدا می سازد (اصل پارتو)
نمودار پارتو نمودار پارتو نموداري است كه شبيه هيستوگرام است با اين
تفاوت كه در آن فراوانی ها به صورت نزولی از بزرگ به كوچک مرتب می شوند.
ويلفردو پارتو اقتصاد دان ايتاليايی ،معتقد بود كه در بعضی جوامع ،اكثريت ثروت در اختيار در صد قليلی از مردم
است .مهندسان كيفيت اين مسئله را در مشاهده ي نقص ها 129
مد نظر قراردادند.
نمودار پارتو اين مرحله مشکلترين مرحله میباشد .يکی از سادهترين و مؤثرترين روشها براي شناسايی متغيرهاي اصلی فرايند ،نمودار پارتو است .اين
ابزار مبتنی بر اصول بيان شده توسط ويلفردوپارتو است. زيان هاي ناشی از بدي كيفيت هرگز بطوريکنواخت بين مشخصات مشخصات كيفی مختلف توزيع نمی شود .به تجزيه و تحليل پارتو قانون 80/20نيز گفته می شود يعنی با حل 20درصد مشکالت می توان به اندازه 80درصد كيفيت را افزايش داد .به عبارت ديگر سعی در يافتن
خطاي (ناقصی) نسبتاً ناچيز است كه عامل بروز خطاهاي (نواقص) بسيار 130
ثبت داده ها مرتب كردن داده ها عالمت گذاری محور عمودی عالمت گذاری محور افقی ترسیم میله ها اضافه كردن تعداد تجمعی اضافه كردن خط تجمعی اضافه كردن عنوان ،سرستون ها و داده ها تحلیل نمودار
مثال :باتوجه به برگه كنترل ''ثبت اطالعات '' زير يك نمودار پارتو رسم كنيد. درصدفراواني تجمعي
فراواني تجمعي
درصد فراواني
تعداد
30
60
30
60
53
106
23
46
لحيم كاري
72/5
145
19/5
39
اتصال موبي برد
C
82/5
165
10
20
كاشت قطعه
D
90/5
181
8
16
تنظيم
E
100
200
9/5
19
ساير
F
---
---
100
200
135
علت خرابي
كد
قطعه خراب
A B
جمع
136
يك شركت كوچك چاپ و نشر گروهي را مسؤل شناسايي وضعيت كتب معيوب برگشت داده شده از خريداران عمده نمود .اين گروه اطالعاتي را جمع آوري كرده و با طي مراحل زير به دسته بندي و تفسير آنها اقدام كرد
137
عناوين ( مقوله )
تعداد ( فراواني )
معايب چاپي جابجائي سطرها خط خوردگي اشكاالت صحافي كاغذ نامناسب ناخوانا بودن آسيب ديدگي در حمل و نقل چسبيدن ورقها پارگي صفحات جابجا بودن صفحات