Nummer
:
B-1.05.2008
Onderwerp
:
Overeenkomst Volkskredietbank voor Noord-Oost Groningen
Korte inhoud :
De raad voorstellen akkoord te gaan met het inkopen van het basispakket en een aantal producten van het pluspakket, namelijk preventie begeleidingsgesprekken, bewindvoering intake en bewindvoering lopend. De totale kosten hiervan zijn begroot op € 219.995,-. Het tekort van € 24.995,- te dekken uit de algemene reserve. Daarnaast akkoord te gaan met de meerjaren visie, de bestuursovereenkomst en de dienstovereenkomst van de VKB.
Uithuizen, 6 maart 2008.
AAN DE RAAD. Inleiding De Volkskredietbank voor Noord-Oost Groningen is een gemeenschappelijke regeling. Naast de gemeenten Eemsmond, participeren de volgende gemeenten in deze gemeenschappelijke regeling: Appingedam, Bellingwedde, Delfzijl, Loppersum, Pekela, Reiderland, Scheemda, Veendam en Winschoten. Deze gemeenten hebben werkzaamheden op het gebied van preventie, schuldhulpver lening en kredietverlening overgedragen aan de volkskredietbank (VKB). Dit met het oog op een uniforme en kwalitatief hoogwaardige uitvoering van deze taken. De VKB heeft geen winstoogmerk en kent de volgende doelstellingen: ? Op zakelijk en sociaal verantwoorde manier in de behoefte van volkskrediet te voorzien; ? Woeker en maatschappelijk minder gewenste vormen van volkskrediet te voorkomen; ? Hulp te verlenen bij het herstellen van het geldelijk evenwicht in het budget van hen die in financiële moeilijkheden verkeren of dreigen te geraken. De VKB vormt het aanspreekpunt voor inwoners uit onze gemeente als het gaat om voorlichting, preventie, schuldhulpverlening en verantwoorde krediet verlening. Ook woningbouwverenigingen, werkvoorzieningschappen, hulpverleningsinstanties en anderen weten de VKB te vinden, vooral wanneer inkomensbeheer en/of schuldsituaties - al dan niet met een kredietvraag - aan de orde zijn. In de loop van de jaren is gebleken dat de kosten steeds hoger opliepen voor de gemeenten. Daarom is er in het voorjaar van 2007 een opdracht geformuleerd door het dagelijks bestuur van de Volkskredietbank om een quick scan uit te voeren bij de VKB. Deze opdracht is uitgevoerd door Aksos. Uit deze quick scan is onder andere naar voren gekomen dat het verstandig is om een duidelijke visie te ontwikkelen met als hoofdvraag: wat verwachten de deelnemende gemeenten van de VKB in termen van doelstellingen, producten en trajecten?
2
Met als onderliggende punten: wat hebben de gemeenten daar voor over, moet iedereen altijd geholpen worden, wat gaan we doen en wat mag het kosten? Mede op basis van dit onderzoek heeft het algemeen bestuur van de VKB besloten om een meerjaren-visie te ontwikkelen. Het doel van dit visiedocument is dat de gemeenten beter in staat zullen zijn om bewuste beleidsmatige keuzes op het gebied van de integrale schuldhulpverlening te kunnen maken. Onderdelen in deze meerjarenvisie zijn onder andere de zorgplicht van gemeenten voor schuldhulpverlening, de dienstverlening aan de klant en de organisatie, de behoefte van de eigen inwoners en de hoogte van de beschikbare budgetten. De meerjarenvisie is als bijlage toegevoegd. De gemeente heeft de regierol met betrekking tot de schuldhulpverlening en is verantwoordelijk voor: ? beleidsvorming en –bepaling ? samenwerking in de keten van de sociale zekerheid ? opdrachtgeving aan de uitvoeringsorganisaties ? budgetten. De verschillende pakketen Er zal een basispakket en een pluspakket aan de leden van de VKB worden aangeboden. Door het basispakket af te nemen wordt aan de minimale zorgplicht van de gemeente voldaan. In het pluspakket worden extra producten opgenomen die de gemeente Eemsmond kan afnemen als geheel pakket of voor een individuele inwoner. Alle onderdelen van het basispakket zijn vrij toegankelijk voor de inwoners van de gemeente Eemsmond. Er is geen drempel. Dit betekent dat met het afnemen van het basispakket bewust wordt gekozen voor een vorm van open einde financiering. De producten uit het pluspakket kunnen alleen na goedkeuring van de gemeente Eemsmond worden ingezet. Basispakket Intake (€ 240,-) In dit gesprek wordt de situatie en de ernst van de financiële problematiek in kaart gebracht. Er wordt een plan van aanpak opgesteld waarin wordt aangegeven welke diensten worden aangeboden om te komen tot een passende oplossing en welke afspraken er zijn gemaakt met de cliënt. Advies gesprek (€ 120,-) Als de cliënt lichte financiële problemen heeft, kan besloten worden om een adviesgesprek te houden. Ook mensen die verwachten in de toekomst wellicht in de financiële problemen te geraken kunnen (op eigen initiatief) een advies gesprek aanvragen. Doel is cliënten te behoeden voor toekomstige financiële problemen. Als blijkt dat een cliënt verdere ondersteuning nodig heeft, kunnen er andere producten worden ingezet. Daarnaast kan dit product worden ingezet op verzoek van de klant als nazorg van klanten die uit het actieve VKB bestand zijn. Lening aanvraag (€ 120,-) Voor eenmalige uitgaven (zoals aanschaf wasmachine etc.) is een persoonlijke lening ideaal. Er komt een bedrag ineens voor de aanschaf en dan wordt in termijnen terugbetaald.
3
Financieel beheer (€ 240,-) Alle inkomsten van de klant wordt door de VKB beheerd en de doorbetalingen gebeurd ook door de VKB. De klant heeft geen schulden. Dit wordt bijvoor beeld gebruikt bij gedetineerden, dak/thuislozen of als de klant een contactver bod heeft bij instellingen. De klant heeft zelf ook geen contact met de VKB. Alle klanten die in beheer schuldbemiddeling zitten, hebben automatisch ook financieel beheer. Budgetbeheer Beperkt (€ 360,-) Met de budgetbeheer rekening wordt het inkomen van de cliënten beheerd. Iedere maand worden de vaste lasten betaald. Er worden maximaal 5 doorbetalingen gedaan, namelijk wonen, gas/water/licht/elektra, verzekeringen, huishoudgeld en reserveringen. De klant heeft contact met de VKB. De VKB begeleidt de klant. Budgetbeheer Uitgebreid (€ 720,-) Met de budgetbeheer rekening wordt het inkomen van de cliënten beheerd. Iedere maand worden de vaste lasten betaald. Er zit geen limiet op het aantal doorbetalingen. Er is veelvuldig contact vanuit de VKB met de klant. Ook is de begeleiding intensief, een voorbeeld hiervan is het samen boodschappen doen. De medewerker van de VKB moet in principe alles van de klant weten zodat de klant zeer goed en intensief begeleid kan worden. Ook kan er met deze regeling schulden worden opgelost. In de praktijk blijkt dat klanten gemiddeld 825 dagen in deze regeling zitten en dat de klant dan zelfstandig zijn eigen financiële zaken kan regelen. Voor 75% van de klanten is de problematiek dan opgelost. Schuldregeling (€ 840,-) Een klant heeft echt op een eenmalige schuldregeling. De schulden zijn te hoog om in één keer af te lossen. Er wordt op basis van de aflossingscapaciteit van de klant een saneringsvoorstel gedaan aan de sc huldeisers. Dit is een minnelijk traject. Een schuldregeling kan bestaan uit een: ? Saneringskrediet ? Schuldbemiddeling Beheer saneringskrediet (€ 0,-) Indien de schuldeisers akkoord gaan met het saneringsvoorstel, worden de schulden in een keer afgelost middels een saneringskrediet. De schuldenaar betaalt vervolgens het krediet in termijnen aan de VKB terug. Dit kan maximaal 3 jaar. Beheer schuldbemiddeling (€ 360,-) Indien een saneringskrediet niet mogelijk is, wordt besloten tot een schuldbemiddeling. Hierbij komt het inkomen van de klant bij de VKB binnen die zal maximaal 5 doorbetalingen doen (wonen, huishoudgeld, gas/water/licht/elektra, verzekeringen en reserveringen). Hierbij vindt op basis van de aflossingscapaciteit gedurende 36 maanden een gedeeltelijke aflossing op de schuld plaats. Zowel bij een saneringskrediet als bij een schuldbemiddeling is er sprake van kwijtschelding van het restant van de vordering. Verklaring WSNP (€ 240,-) Als er tijdens een schuldhulpverlening met de schuldeisers niet tot overeenstemming over de aflossing van de schulden kan worden gekomen, kan de
4
VKB de cliënten helpen met een aanvraag voor toepassing van de wettelijke schuldsaneringsregeling. De VKB stelt het verzoekschrift voor toepassing van de WSNP voor de cliënt op en dient dit bij de rechtbank in. Als de rechtbank de WSNP toekent dan komt er en externe bewindvoering. De klant is dan niet meer bevoegd om iets op financieel gebied te doen. Alle betalingen en de postbehandeling wordt dan door de bewindvoerder gedaan. Dit is een wettelijk traject. De klant is wel in staat naar niet bevoegd. Plus pakket Preventie begeleidingsgesprekken (€ 350,-) Dit zijn maximaal 3 gesprekken waarin de VKB samen met de klant de financiële administratie doorkijkt. Daarnaast worden er vaardigheden aangeleerd. De invulling van deze gesprekken zijn zeer praktisch van aard. Bewindvoering (intake) (€ 350,-) Er is een intake gesprek om alle financiële zaken op een rijtje te krijgen. Bewindvoering (lopend) (€ 840,-) Wanneer een persoon als gevolg van lichamelijke of geestelijke beperkingen niet in staat is om zijn eigen financiën goed te regelen, kan de rechter een zogenaamde bewindvoerder machtigen om de verantwoording te nemen over de financiën. Deze bewindvoerder legt hierover vervolgens verantwoording af aan de kantonrechter. In de praktijk wordt dit vaak door de familie aangevraagd en onderbouwd door een medicus. Zowel een familielid als de VKB kan dan de bewindvoering doen. Ook hier zullen de doorbetalingen plaatsvinden en zal de postbehandeling door de bewindvoerder gebeuren. Leningaanvraag met borgstelling (€ 120,-) Voor eenmalige uitgaven (zoals aanschaf wasmachine etc.) is een persoonlijke lening ideaal. Er komt een bedrag ineens voor de aanschaf en dan wordt in termijnen terugbetaald. Maar als de VKB het niet verantwoord acht dat de klant dat geld leent maar de gemeente het wel noodzakelijk vindt, dan kan er een lening met borgstelling komen. De gemeente staat dan garant. Bankpas (€ 120,-) Er is een mogelijkheid dat de klant een bankpas van de VKB krijgt. Op deze bankpas wordt dan het huishoudgeld bijvoorbeeld gestort. De klant kan met deze bankpassen pinnen. Ook is het mogelijk dat de gemeente de beschikking krijgt over een aantal bankpassen. In dat geval hoeft de gemeente geen cash geld meer uit te geven, maar krijgt de klant die broodnood heeft een bakpas mee, waarop de VKB dan geld stort. Achteraf wordt dit verrekend met de gemeente en de uitkering van de klant. Cursus “omgaan met geld” (€ 300,- per deelnemer) Het aanbieden van cursussen en voorlichting wordt geprobeerd te voorkomen dat mensen zich te diep in de schulden te steken. Deze cursus is bedoeld voor volwassenen. Deze cursus wordt in groepverband aangeboden met groep van 8 personen. Cursus “kost dat” (€ 300,- per deelnemer) Met het aanbieden van cursussen en voorlichting, wordt geprobeerd te voor komen dat mensen zich te diep in de schulden te steken.
5
De doelgroep van de cursus “kost dat” is kinderen die op de lagere school zit ten. Naast de kosten zoals die achter de producten zijn vermeld, wordt er per in woner van de gemeente Eemsmond voor het basispakket € 0,25 gevraagd en voor het plus pakket € 0,85. Uitgaande van een inwonersaantal 16.700, komt dat neer op een vaste bijdrage van de gemeente Eemsmond bij afname van het basis pakket € 4.175,- en voor het pluspakket € 14.195,-. Dit is een basisbijdrage voor de VKB. Hierboven op komt de productprijs. Voorstel om in te kopen Het voorstel is akkoord te gaan met het basispakket. Hierin staan producten die de gemeente Eemsmond beschikbaar moet stellen aan haar inwoners. Het voorstel is om niet alle producten van het plus pakket in te kopen. Hieronder zal per product een advies gegeven worden wat per product wenselijk is. Preventie begeleidingsgesprekken De preventie gesprekken zijn zeer belangrijk. Met korte praktijk gerichte gesprekken waarmee een klant verder kan. Het advies is om deze in te kopen. Bewindvoering intake en bewindvoering lopend Het is een wettelijk traject, dat wil zeggen dat het zeer wenselijk is om product te kunnen aanbieden aan onze inwoners. Lening aanvraag met borgstelling Op dit moment wordt er geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid van de lening met borgstelling en is er ook geen behoefte aan. Indien er geen lening gegeven wordt zonder borgstelling door de VKB, beoordeelt de gemeente Eemsmond of er noodzaak is voor bijzondere bijstand in de vorm van een lening of het verstrekken van het bedrag om niet. Bankpas Op dit moment wordt er geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid van de bankpas en is er ook geen behoefte aan. Eventuele broodnood wordt binnen de Gemeente Eemsmond opgelost door middel van voorschotten. Cursus “omgaan met geld” en de cursus “kost dat” Schulden hebben een grote invloed op het dagelijkse leven van mensen. Het is dan ook van groot belang dat er geen schulden in huishoudens voorkomen. Preventie is altijd beter dan achteraf repareren. Daarom is het voorstel om een cursus budgetteren onderdeel te laten zijn bij het eerste reïntegratie traject (Work First) van de gemeente tenzij de consulent vindt dat de cliënt aantoonbare vaardigheden heeft in het budgetteren. Om de drempel zo laag mogelijk te houden, de cursuslocatie in de buurt, goed bereikbaarheid met openbaar ver voer en deze cursus beschikbaar te stellen voor alle inwoners van de gemeente Eemsmond is het voorstel om deze cursus in te kopen bij het Noorderpoort College middels de REP-gelden (regionaal educatief plan). Dit zijn gelden die de elke gemeente krijgt om in te zetten voor cursussen voor inwoners van haar gemeente. Dit houdt in dat we de cursussen van het VKB niet opnemen in ons plus pakket.
6
Uitvoering Onderdeel van het visiedocument vormen 2 belangrijke documenten, waarin de uitwerking van de visie nader wordt geconcretiseerd namelijk de bestuurs- en dienstverleningsovereenkomst. In de bestuursovereenkomst maken de 10 deelnemende gemeenten afspraken over de integrale aanpak schuldhulpverlening en de rol van de uitvoeringsorganisatie hierin. In de dienstverleningsovereenkomst worden concrete afspraken gemaakt tussen de individuele gemeente en de VKB over de dienstverlening. Deze documenten zijn als bijlage bij dit stuk gevoegd. Financiële consequenties In 2008 zullen de kosten, zoals nu bekend, € 204.575,- zijn voor het basispakket en € 32.315,- zijn voor het pluspakket. In onder staand tabel staat de opbouw van deze kosten. Kosten per pakket Basispakket € 200.400,Plus pakket € 18.120,-
Eigen bijdrage per inwoner (16.700) € 4.175 (€ 0,25 per inwoner) € 14.195 (€ 0.85 per inwoner)
Totale kosten € 204.575,€ 32.315,-
Deze cijfers zijn overgenomen van de prognose van het VKB voor de gemeente Eemsmond voor 2008. In totaal zullen dan de kosten zijn € 236.890,-. In deze kosten zijn basiskosten van € 1,10 meegenomen per inwoner, dat is inclusief het maatschappelijk werk. De gemeente Eemsmond heeft gekozen om gebruik te maken van hun eigen maatschappelijk werk, daarom krijgt de gemeente Eemsmond aan het eind van elk jaar € 0,25 terug per inwoner van de € 1,10. Dat zal ook het geval zijn in 2008. Dat komt neer op € 4.175,-.
7
Hieronder staat een tabel waarin te lezen staat welke diensten er zijn afgenomen in 2007 (gebaseerd op cijfers van de website van de VKB, cijfers tot 3112-2007) en welke prognose de VKB heeft gemaakt voor 2008. Producten
Basispakket Intake Advies gesprek Lening aanvraag Financieel beheer Budget beheer beperkt Budget beheer uitgebreid Schuldregeling Beheer saneringskrediet Beheer schuldbemiddeling Aanvraag verklaring WSNP Pluspakket Preventie begeleidingsgesprekken Bewindvoering intake Bewindvoering lopend Lening aanvraag met borgstelling Bankpas Cursus “omgaan met geld” Cursus “kost dat”
Afgenomen 2007 (cijfers van 01-01-2007 t/m 31-12-2007)
Prognose 2008
Kosten per afgenomen product
Totale kosten
50 3 0 7 18
45 17 28 19 30
240 120 120 240 360
10.800 2.040 3.360 4.560 10.800
151
163
720
117.360
35 23
40 33
840 360
33.600 11.880
31
25
240
6.000
10
15
360
5.400
1
10
360
3.600
1
10
840
8.400
0
1
120
120
0 0
0 1
120 300
0 300
0
1
300
300
Op het moment dat in 2008 90% van de prognose is bereikt, zal de VKB de gemeente Eemsmond hierop wijzen. Hierop kunnen dan passende acties wor den ondernomen. Alleen de producten die daadwerkelijk zijn afgenomen, wor den gedeclareerd. Hierbij gaan we uit dat de besluitvorming van de gemeente geen tekorten oplevert bij de VKB die door de aangesloten leden alsnog zouden moeten worden gefinancierd.
8
In het voorstel wordt afgezien van de volgende producten uit het pluspakket: lening met borgstelling, bankpas en de 2 cursussen. Dit houdt in dat de totale kosten van het pluspakket verminderd kunnen worden met € 720,-. De begrote kosten zullen dan worden: Basispakket Pluspakket Totaal
€ 204.575,€ 32.315,----------------€ 236.890,-
Hier gaat nog € 4.175,- vanaf, dit is het bedrag wat aan het eind van het jaar verrekend wordt in verband met het hebben van eigen maatschappelijk werk. De kosten voor de bewindvoering intake en bewindvoering lopend (samen € 12.000,-) kan via de bijzondere bijstand worden betaald. Hiermee komt het totale bedrag voor 2008 uit op € 219.995,-. Voor 2008 is er € 195.000,- begroot voor de VKB. Daarmee ontstaat er een tekort van € 24.995,-. Voorgesteld wordt dit tekort te dekken uit de algemene reserve. De begrote kosten zoals die is aangegeven door de VKB voor 2008 is aanzienlijk hoger dan in de voorlopige begroting was ingediend. De reden hiervan is aan de ene kant de verhoogde productprijs (de kostprijs is de afgelopen jaren niet meegegaan met de inflatie). En aan de andere kant wijkt de prognose zoals die door de VKB is opgesteld, op een aantal punten af van de daadwerkelijke afnamen in 2007. Hiervoor zijn verschillende oorzaken te geven. Op dit moment worden de advies gesprekken niet als zodanig geregistreerd en is dus de afname in 2007 niet representatief. In 2008 zal dit wel geregistreerd gaan worden. De verwachting is dat in 2008 de intake gesprekken naar beneden zullen afnemen en dat daarvoor er meer advies gesprekken zullen plaatsvinden. Ook het product lening aanvraag wordt niet als zodanig geregistreerd, dat zal in de toekomst wel gaan gebeuren. Het is dus niet zo dat in 2007 er niemand in de gemeente Eemsmond een lening heeft aangevraagd. De ver wachting van de VKB is dat de aanvragen WSNP zullen gaan afnemen omdat er eerder gekozen zal gaan worden voor het minnelijke traject (budgetbeheer beperkt en uitgebreid). Tevens is de verwachting dat er meer klanten gebruik zullen moeten maken van bewindvoering. Ondanks dat budget beheer een ef fectief middel is, zullen er altijd klanten zijn die ter voorkomen van het opnieuw in de schulden geraken onder bewindvoering zullen gaan vallen. Doordat dit een product is dat een voortraject heeft bij de VKB, hoeft er dan geen intake plaats te vinden. In onderstaand tabel is te lezen de kosten van 2008 opgebouwd zijn: Begroting Basis pakket € 204.575,Plus pakket € 32.315,Terug gave bijdrage maatschappelijk werk
Totale kosten € 236.890,- €
4.175,-
Niet inkopen producten plus pakket
- €
720,-
Kosten intake en bewindvoering uit bijzondere bijstand
- € 12.000,-
Totale kosten 2008
€ 219.995,-
9
Voorstel Wij stellen u voor akkoord te gaan met het inkopen van het basispakket en een aantal producten van het pluspakket in te kopen, namelijk preventie begeleidingsgesprekken, bewindvoering intake en bewindvoering lopend. De totale kosten hiervan worden begroot op € 219.995,-. Voorgesteld wordt om het tekort van € 24.995,- te dekken uit de algemene reserve. Tevens is het voor stel om akkoord te gaan met de meerjarenvisie, de bestuursovereenkomst en de dienstverleningsovereenkomst. Deze stukken zijn reeds in uw bezit. Burgemeester en wethouders van de gemeente Eemsmond,
M. van Beek, burgemeester
drs. H.J.J. Groothuis, secretaris
