> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag ‘Leerlingen en school: partners in crime?’ 24-04-3013
Leerlingen uit het secundair onderwijs mogen vertegenwoordigd zijn als partner op de schoolraad. In scholen van het Gemeenschapsonderwijs is het een vrije keuze van de school om hier gebruik van te maken (Bijzonder decreet betreffende participatie op school), in alle andere scholen is het een verplichting (Decreet betreffende Participatie op school). Voor leerlingen van het buitengewoon onderwijs is er een uitzondering wat betreft … Het is voor leerlingen niet evident om actief te participeren aan de schoolraadvergaderingen. Knelpunten kunnen zijn: Het hebben van te weinig achtergrond over het onderwerp Niet goed voorbereid zijn; niet in staat zijn om de brede leerlingenpopulatie te vertegenwoordigen Moeilijke woorden (vakjargon) die niet begrepen worden Te sterk onder de indruk zijn van de aanwezigheid van eigen leerkrachten en directie Het vergadertempo dat de hoog ligt waardoor leerlingen niet de kans krijgen te reageren Moeilijk bereikbare vergaderingen (timing en/of locatie) Als volwassene is het goed deze knelpunten te kennen en er rekening mee te houden. De meeste leerlingen zijn zeker en vast bekwaam om te participeren aan de vergadering mits de nodige ondersteuning geboden wordt door de vergadergroep of een extern persoon (een begeleider). Ook een groep om op terug te vallen en bij af te toetsen, kan helpen. Voor de meeste leerlingen in de schoolraad zal dit de leerlingenraad zijn. Het is dan ook sowieso een goed idee om een leerlingenrader te laten participeren aan de schoolraad: deze leerlingen hebben meer zicht op het schoolgebeuren. Op die manier wordt het ook mogelijk om de schoolraadvergaderingen voor te bereiden in de leerlingenraad. De Vlaamse Scholierenkoepel organiseert jaarlijks een schoolraaddag voor leerlingen die in de schoolraad zitten (en hun begeleider). Op deze dag maken we de leerlingen wegwijs in de wetgeving betreffende schoolraden en vormen we hen in het mee vergaderen op de schoolraad. Onderstaande tekst is een weergave van het document dat de leerlingen op het einde van de schoolraaddag meekrijgen. Het vertelt hen hoe ze zich kunnen voorbereiden op de schoolraad en hoe ze hun agendapunt kunnen brengen.
OP VOORHAND 1. Eerste mogelijkheid: de schoolraad heeft een voorstel voor de leerlingen Soms wil de schoolraad over iets beslissen, maar dan moet wel iedereen het eens raken met elkaar: de ouders, de leerkrachten, de lokale gemeenschap en ook … de leerlingen! Zeg als leerling nooit zomaar ‘ja’ op elk voorstel dat de schoolraad heeft, maar bereid je goed voor:
Bekijk de agenda van de schoolraadvergadering en pik er de belangrijkste onderwerpen uit: wat is belangrijk voor de leerlingen op onze school?
Bespreek met de leerlingenraad waarom dit belangrijk kan zijn voor de leerlingen. Met andere woorden: wat kan het effect van de beslissing zijn voor leerlingen?
pagina 2 > 5
Denk na over wat jullie standpunt is/wat jullie willen.
Is het nodig om eerst de mening van ALLE leerlingen te vragen, bv. via een enquête of chocotoffe stemming? Of weten jullie wel wat de meeste leerlingen willen?
Denk samen met de leerlingenraad na over hoe je dit best brengt op de volgende schoolraad. Geef je een presentatie met powerpoint, of maak je een dossier of …? Leerkrachten houden ervan als leerlingen zelf een powerpoint maken. Let er wel op dat je niet teveel woorden zet op één slide en niet teveel slides gebruikt.
(Of moet er al sneller ingegrepen worden, door bv. rechtstreeks op gesprek te gaan bij de directeur?)
2. Tweede mogelijkheid: de leerlingen hebben een voorstel voor de schoolraad Wil je wel eens weten wat de mening is van de ouders en leerkrachten over een idee dat jullie hebben? Of wil je iets veranderen op school maar heeft de directeur geen oor naar jullie ideeën? Stel dan je vragen op de schoolraad! Misschien staan de ouders wel aan jullie kant, en dan wordt het makkelijker om de directie te overtuigen. Zo kan je een voorstel op de schoolraad brengen:
Noteer je voorstel heel duidelijk: wat wil je precies veranderen?
Bespreek samen met de leerlingenraad waarom het voor leerlingen belangrijk is dat dit verandert.
Denk na over wat jullie standpunt is/wat jullie willen.
Zoek achtergrondinformatie op: wat staat er in het schoolreglement of op de schoolwebsite geschreven? Wat is de exacte wetgeving over dit onderwerp (Zoek op www.rechtenopschool.be)? Is er vroeger al eens iets gebeurd rond dit onderwerp?
Is het nodig om eerst de mening van ALLE leerlingen te vragen, bv. via een enquête of chocotoffe stemming? Of weten jullie wel wat de meeste leerlingen willen?
Leef je ook al eens in in het standpunt van de ouders, leerkrachten of directie: wat zullen hun argumenten zijn? Zijn jullie argumenten sterker? Of hebben jullie een antwoord klaar op hun argumenten?
Ga op zoek naar fans: wie zal het met jullie eens zijn? Kan je misschien afspreken om samen met het voorstel te komen? Dat komt vast en zeker sterker over!
Denk samen met de leerlingenraad na over hoe je dit best brengt op de volgende schoolraad. Geef je een presentatie met powerpoint, of maak je een dossier of …? Leerkrachten houden ervan als leerlingen zelf een powerpoint maken. Let er wel op dat je niet teveel woorden zet op één slide en niet teveel slides gebruikt.
(Of moet er al sneller ingegrepen worden, door bv. rechtstreeks op gesprek te gaan bij de directeur?)
Een volledige lijst van onderwerpen die op de schoolraad aan bod kunnen komen, vind je in het boekje ‘Het enige echte participatiedecreet voor leerlingenraden en schoolraden – de samenvatting’. Dit boekje kan je downloaden op www.scholierenkoepel.be/schoolraad.
pagina 3 > 5
TIJDENS DE SCHOOLRAAD We geven je één gouden tip: zorg dat je goed voorbereid bent als je naar de schoolraad gaat. Volwassenen vinden het altijd belangrijk om efficiënt te vergaderen en een goede voorbereiding helpt hierbij. Iemand die voorbereid is, wordt trouwens ook sneller serieus genomen. En dat is toch de bedoeling, niet? Hier zijn 9 tips om het aan te pakken op de vergadering: 1.
Op voorhand: vragen oplijsten. Bepaal op voorhand op welke vragen je een antwoord wil hebben aan het eind van de vergadering en geef deze vragen aan de voorzitter: hij zal ze in de vergaderagenda zetten. Bv. Over de leerlingenbegeleiding:
2.
3. 4.
5.
6. 7.
Is de leerlingenbegeleiding gekend bij de leerlingen? Hoeveel begeleidingsaanvragen krijgen ze per jaar? Met welke vragen helpt de leerlingenbegeleiding nu al, waarmee zouden ze nog kunnen helpen en welke vragen worden eigenlijk nooit gesteld? Hoe staat de schoolraad tegenover het systeem van peer-mediators?
Informatie zoeken en uitdelen: zorg ervoor dat je alle informatie bij de hand hebt die nodig is om een beslissing te nemen. Bv. Aan de leerlingenbegeleiders vragen hoeveel aanvragen ze krijgen per jaar. Bv. Info opzoeken over peer-mediators: wat is het, wat doen ze, hoe loopt dat in andere scholen… Zet al die informatie op papier en deel uit aan de andere schoolraders. Presentatie geven: praat luid en duidelijk. Gebruik niet te veel moeilijke woorden. Zorg er ook voor dat je overtuigend overkomt: de mensen moeten het idee krijgen dat wat jij vertelt, echt waar is. Ja’s opstapelen: stel in je presentatie kleine vragen aan de groep, waarop ze altijd ‘ja’ zullen antwoorden. Op het einde vraag je dan wat je echt zou willen. Je zal merken dat mensen dan moeilijker ‘nee’ durven te zeggen. We geven een voorbeeld: Vinden jullie ook dat het welzijn van de leerlingen belangrijk is? Geloven jullie ook dat er problemen zijn waarmee jongeren niet zo snel naar de leerlingenbegeleiding zullen stappen? Denken jullie dan dat het een goed idee zou zijn om met peer-mediators te werken, naast de bestaande leerlingenbegleiding? Luisteren naar reacties: geef tijdens de vergadering eventjes ruimte aan de mensen om per twee meningen uit te wisselen en enkele bedenkingen op te lijsten. De mensen zullen het fijn vinden dat je naar hun mening vraagt! (1) Bovendien geef je zo aan dat je samen tot een oplossing wil komen, en dat je dus niet gewoon jouw voorstel erdoor wil duwen. Fans zoeken: ga tijdens de vergadering op zoek naar ‘partners’, mensen die het met jullie eens zijn. De tijd bewaken: zorg dat je niet te lang bezig blijft. 30 minuten is het maximum voor één agendapunt. Ben je slecht in de tijd bewaken? Gebruik dan desnoods een wekker.
pagina 4 > 5 8.
9.
Een besluit vormen: zorg dat je zeker een antwoord hebt op je openingsvragen. Voorzie twee minuutjes op het einde om die vragen te overlopen en een duidelijk antwoord te formuleren. Dit is tegelijkertijd je samenvatting en het zorgt ervoor dat het besluit in het verslag staat. (Bedenktijd vragen > geen te snelle beslissing nemen!: is het moeilijk om tot een besluit te komen? Of weten jullie niet zo goed welk standpunt jullie precies willen innemen? Vraag dan om bedenktijd! Zeg dat jullie er tegen volgende keer zullen over nadenken, en dan met een reactie of voorstel zullen komen. )
(1) Vaak wordt een voorstel van de leerlingen al afgevoerd als er enkele opmerkingen komen. Dat is jammer. Meestal zitten er ook heel wat goede kanten aan je voorstel. Anders had je er niet zo lang over nagedacht. Vraag daarom zelf naar kritiek/opmerkingen bij de andere deelnemers en probeer samen om jouw voorstel hieraan aan te passen. Je kan dat doen met het VERBETERKADER: vul samen op de schoolraad het kader in, en ontdek zo wat iedereen zijn mening is.
Behouden:
Weglaten:
wat is er wél goed aan het voorstel?
wat vind je helemaal niet goed aan het voorstel?
VERBETERKADER
Aanpassen:
Toevoegen:
wat zouden we beter anders aanpakken?
wat mis je nog aan het voorstel?
NA DE SCHOOLRAAD: communiceren met de achterban De schoolraad heeft de plicht om alle leerlingen, ouders en leerkrachten te informeren over wat er op de schoolraad werd besproken. Meestal zal de directie dit doen: ze zetten het verslag van de schoolraad op Smartschool of publiceren de belangrijkste beslissingen in de schoolkrant. Kan jij als leerling hier ook aan meehelpen? Zeker en vast!
pagina 5 > 5
Op een leuke manier kan je enkele belangrijke dingen aan je medeleerlingen laten weten, zodat ze het zeker weten. Opgelet: sommige dingen die op de schoolraad worden besproken, hou je beter nog even geheim. Vraag daarom altijd eerst aan de directie of iets al mag verspreid worden, voor je dit doet. Onze ideeën om een boodschap te verspreiden:
Cup de Boule: verkoop tijdens de speeltijd voor 10 cent kleine strookjes waarop een beslissing staat van de schoolraad. Op 5 van die strookjes heb je een typfout gemaakt. Wie de typfout kan vinden, wint een superlekkere Boule de Berlin.
Krijtboodschap: schrijf met krijt de beslissing van de schoolraad heel groot op de speelplaats. Van in de klassen kan iedereen het zo zien.
Radio schoolraad: vraag tijdens de volgende ‘muziek op school’-actie of je in de micro heel kort mag komen vertellen wat er op de schoolraad werd gezegd.
Een woordzoeker op Smartschool: maak zelf een woordzoeker (gratis programma kan je downloaden) rond de belangrijkste thema’s van de schoolraadvergadering. De 5 eerste leerlingen die de woordzoeker correct kunnen oplossen, winnen een snoepzakje. … (meer tips vind je op www.leerlingenraad.be)
VEEL SUCCES OP DE SCHOOLRAAD!
Meer info nodig of loopt het toch niet zo vlot? Vlaamse Scholierenkoepel vzw
[email protected] of www.facebook.com/VlaamseScholierenkoepel 02/894 74 70 0498/60 25 20
