^\-i^s?. :5?^Aï^^(*^
;i«
«ftW*
.J,*!.;^»^
GRAND
HOTEL PREANGER
BANDOENG
HOTEL MET DE MEEST MODERNE INRICHTING. Alle kamers met e i g e n badkamer. Electrische liften. Electrische koel- en vrieskamers. Electrische Wasscherij. Groote Wijnkelder. Dagelijks
Conceit en Dansmuziek door het Pieanger Orchest.
Administratie-& Accountantsicantoor A.C.IVI. VAN LEENT Telefoon
BANDOENG
Mercllka 20
Inricliten van administiaties. Controleeren en bijnoujen clei boeken.
1414
Opmaken van balansen etc. Alle accountantsweiKzaamlieaen.
Bloemstukken n o o d i g ! ! Goentoerlaan
30
Ga naar de BONTE RUIKER -
DJOKJASCHE
Tel. 1298
KUNSTHANDEL
T A M B L O N G W E G 17 T E L E F O O N I860 H e t O U D S T E en B E S T E adies voor F I J N Koper, Leer, Katoen- en Zijden Batik. Zilver-, Goud-, Scliildpad-, Tin- en Houtsnijwerk. Tevens artikelen van de firma A . C B U I S S O N — Uitsluitend Landarbeid.
GLASHANDEL
A. N. I. G. G. L B a n t j e u j - B a n d o e n g - T e l . 1351
#
^
H E T O U D S T E EN BEKENDSTE ADRES TER P L A A T S E .
J
BROODBAKKERIJ
ELLENBROEK.
& en GR, POSTWEG OOST 333
üoe^jeé.
TEIEFOOn B26.
a HOTEL DU PAVILION Naripan 8—12 Dir. L. C.
— Bandoeng. Schomper.
Centrum der Stad Het aangewezen Hotel voor doortrekkenden Billijke tarieven Prima Keuken Tel. 1489
WIE ZICH IN
BANDOENG
ÊfiVOSTAi
WIL VESTIGEN BEZOEKT HET
APOÏÜKKEUS n ; { A r. A W ü G 31 T i; L. 31,'< - 3 2 0
BAVOSTA'S VLOEIBARE ZEEP EEN lOEALE ZEEP VOOR HflNOENlIEINlGING. BAVOSTA S V L O E i BAR E ZEEP
GEMEENTELIJK GRONDBEDRIJF
Economisch, H y g i e n i sch, Zuiver. Per hrerftesch
BOUWPERCEELEN BESCHIKBAAR IN ELKE GROOTTE EN VOOR ELKEN PRIJS
fl 0 75
J^ ccnrcrryLcu JLmJ-t
JCiJt,
1| ; |
1|k
KOOPT HORLOGES SLECHTS Bij DEN VAKMAN
'BMBBL.^yA ^>^^^^«^H
^L
NIET DUURDER-MAAR BETER
f^^^
Horlogerie Bragaweg 33
„PENSION
OtO<^^^^ v
WELGELEGEN" Buig Kulu-Tseg 5 Bandoeng —
(lioelv Loi»ew es^) Tel. 632
ivustig gelegen m glooien tuin met tennisoaan Ixoucle en wanne Laden. Maandkameis ) ^ IVameis ) pension Dag\eibl]]f (incl.Iunoli) Kameis met oiitl>i|t
\ an al „ „ ,,
i 80 — 1 4.1 2.50 i 3 50
I I B A N D O E N G heeft 2 2 6 6 2 Europeesche inwoners. ,,BANDOENG V O O R U I T " heeft slechts
866
I I
leden.
Stadgenooten wordt lid of werft leden 1
Helpt B A N D O E N G
VOORUIT!
Contributie f 4 — per jaar of f L— „ kwartaal Adres :
B r a g a w e g 38
— boven N . l. G a s
Telefoon 1600 Mij.
I I
BEZIENSWAARDIGHEDEN VAN BANDOENG EN OMSTREKEN. BANDOENGSCH ZOOLOGISCH PARK (Stiditing van „ B A N D O E N G VOORUIT"). Dagelijlts geopend van 8 u, v.m. tot 6 u. n.m. Toegang voor Europeanen en v reemae Oosterlingen f 0,25 ,, ,, kinderen van id. en id. ,, 0,15 ,, ,, Inlanders ,, 0,10 ,, ,, Scliolen per 30 leerlingen m e t e e n geleider ,, 1,— Maandkaarten voor gezinnen . • . ,, 1,— ,, voor personen . . . ,, 0.50 HET JUBILEUMPARK, aan den Huygensweg. Dagelijks geopend van 6 u. vin. tot 6.30 u. nm. 1 oegang uitsluitend op vertoon van een loegangskaart, welke op aanvraag gratis verstrekt wordt ten Oemeenteliuize, AljeLstraat. Geopend alle werkdagen van 7 - 6 uur. MUSEUM V A N DEN DIENST V A N DEN MIJNBOUW, ,,GeologiscL Museum", aan de Rembrandtstraat. Kosteloos toegankelijk op Maandag, W^oensdag en Zaterdag van 10 u. tot 12 u. V, m. MUSEUM V A N DEN POST-, TELEGRAAFen TELEFOONDIENST, aan de D e Katstraat. Kan door Lelangstellenden in den regel beziclitigd worden op werkdagen tusscnen 7 u. V' m. en 2 u, n. m., s Zaterdags tot 12 u. 30 n. in. BADPLAATS MARIBAJA (21 K . M . v. Bandoeng), gelegen terzijde van den weg LeniLang — Tjikidang — Tjibodas. Gelegenheid tot liet nemen van geneeskraemige zwavelbaden. Dagelijks geopend. Tarief: 1ste klas kamer per bad i 0,40 2de „ „ „ „ f 0,20 3de „ „ „ „ i 0,05
VOGEL- EN SCHELPEN-VERZAMELING. O p aanvraag kosteloos te bezichtigen in het Christelijk Lyceum, Dagoweg SI. CENTRALE GOUVERNEMENTS - VISCHKWEEKERIJ, D r . D e Grootweg. Dagelijks te bezichtigen, ook op feestdagen, behalve des .Zondags, tegen 10 cent per persoon. ZWEMINRICHTINGEN: t Centrum, Billitonstr. 10 ; Tjlhampelas, Lembangweg; „Isola ; G r a n d Hotel L,einbang ; Tjimindi ; Dago ; tlotel „Berglust , Tjimahi ; Hotel „Tangkoeban Prahoe", Lembang ; Hotel ,,Tjitere' en ,,Tjileuntja" Pengalengan. LUCHTVAARTAFDEELING, A n J i r . iste en Sde Zaterdag v. d. maand 10 uur v. m.
MEREN IN DE OMGEVING M e e r van Tjileuntja 44 K M van Bandoeng. V an Pengalengan uit slechts enkele kilometers. Uiterst geschikt voor watersport. Telaga Patengan, 44 K M van Bandoe;ig. Ken 15 min, voorbij Rantjabali slaat een zijweg rechts naar het meer ai. D e weg is smal en dus wordt voorzichtig rijden aangeraden. BOSSCHA-STERRENWACHT, te Lemtang. Gratis te bezichtigen, mits vooraf schriftelijk aangevraagd, eiken Zaterdagavond 7 u. en eiken Zondagmorgen 9 — 12 u. v. m. Aanvragen uitsluitend en tijdig te richten aan den Directeur der Sterrenwacht. KRATERS V A N DEN TANGKOEBAN PRAHOE, toven LeniLang. Zijn van Bandoeng uit per auto in een uur te bereiken. Tolgeld r 2,50 per auto, f 0,50 per motorfiets en per paard. KRATERS V A N DEN PAPANDAJAN D e afstand van Bandoeng tot aan de kraters is 78 K M . In twee uur per auto te bereiken. Aangeraden wordt, de route héén te nemen langs Tjiparaj-Patjet-Santosa en terug langs Sanlosa-Pengalengan. Tolgeld f 2,50 per auto en i 1, per motorfiets. 's LANDS KINA - EN „TJINJIROEAN"
THEEBEDRIJF
DE BANDOENGSCHE GASFABRIEK, KIARATJONDONG. Deze zijn, na nader overleg, waartoe ,,Bandoeng Vooruit" gaarne bemiddeling zal verleenen, voor groepen toeristen of excursies te bezichtigen. WATERKRACHTWERK LAMADJANG, bij K . M . 33 aan den weg naar Pengalengan. T e bezichtigen na bekomen vergunning van den leider van het werk. TJISAROEA-WATERVAL (boven Tjira.ibi). In % uur per auto van Bandoeng uit te bereiken. Vrije toegang tot den waterval. DAGO-WATERVAL, in 15 min v'in Bandoeng uit te bereiken.
per auto
MALABAR-RADIOSTATION, 32 KM. ten Z, van B a n d o e n g . Gratis te bezichtigen op iederen \Voensdag na voorafgaande introductie door het Hoofd van het Bedrijf der Radiostations op Java, Hoofdpostkantoor, Groote Postweg, AIoen-Aloen, Bandoeng.
A'o:r T'f^ilf=?:3^Sg^'^^pSE!ip|?^
lets uit de
Geschiedenis.
De groote vij\ei*
In 1933 was nabij Bandoeng (m 1 jimmdi) een dierenverzameling aanwezig, die tevoren gedeeltelijk op Dago gestaan nad. D e eigenaar was niet meer in staat de dieren te onderhouden en zoo kwam de Voorzitter van „Bandoeng Vooruit" er toe een vereeniging op te ricnten tot vorming van een Dierentuin. Xwee der Bestuursleden, die toen de vergadering namens B. V. leidden, lieDDen nog in net Dierentuinbestuur zitting. Bandoeng Vooruit gaf ook de gelden voor aankoop en onderlioud. Een speciale drijfveer was nog de overkomst in Bandoeng van D r . E d w JacoDSon, die de geschikte man was voor de leiding. M e t medewerking van de Gemeente werd een stuk grond verkregen, dat gunstig gelegen was. Alles wat verder gebeurde, ging zonder fmanciëele hulp van boven, gedragen door ae toewijding van liet Bestuur, speciaal van D r . E . Jacobson en D r \V. van den Akker Voorzichtig moest voortgegaan worden, met de verzuchting, dat alles wel veel eenvoudiger zou zijn, als men een flink kapitaal had gekregen van wien ook E n nog steeds geldt dit voor de uitbreidingsplannen, zegt de tegenwoordige Directeur, D r . W . Treffers, die groote plannen heeft.
3
Een wandeling door den Dierentuin. Laat ons tij den ingang maai l i n L houden. D e kinderen zullen dit trouwens wel reeds gedaan hebben, want daar lolct de groote kooi met apen (40). (Men vergelijke steeds de plattegrond op pag 8 en 9). O p het eerste gezicht is er weinig verschil, maar let eens op de staarten, i.enige grootere dieren met zeer korte staarten zijn de L a m p o p g - a p e n , hekend als „pig-tail monkey . In Sumatra, waar ze veel tot het plukken van klappers worden algencht, noemt men ze Klapperapen. E e n paar zeer groote exemplaren zijn opgeborgen in kooi 44. D e meeste zijn J a v O - a p e n , eenvormig grijs met h.uin en lange staart. Eenige dieren met meer geel m de vacht, met rood gezicht en achterdeelen zijn RheSUSO p e n , de m Europa meest hekende soort, die in Br -Indië thuis hoort en in de H,m.-ilaja tot in de sneeiiwgebieden voorkomt en blijkbaar het beste koude verdraagt Een.ge meters verder ligt het verblijf der S t e k e l v a r k e n s (52). Ondanks hun naam zijn het knaagdieren (zie de tanden). Als ze schrikken zetten ze hun pennen op en gaat het staartje trillen, zoodat de holle pennetjes daar een ratelend geluid maken U a t ze hun pennen op de bezoekers zouden afschieten is een dwaze legende. W e gaan nu naar heneden langs de Javaansche D w e r g p a o r d j e s (53), die van Koenmgan afkomstig zijn Luiks van het hoofdpad komen we hij de Austr.ahsche K a n g o e r o e ' s ( s s ) behoorende tot de huideldieren. D e wijfjes dragen een jong in hun huidelzak mee, waann het na de gehoorte verder groeit. A l s het jong reeds springen kan, duikt het by gevaar toch graag in den huidel weg, zoodat de pooten er nog huiten bengelen. D e mannetjes kunnen zeer groot worden Let op de geweldig-sterke spnngpooten en den steunenden, dikken staart.
TW';:'^:^imm:-::pjM
Fl[ainingo s Verwijst naar een afbeelding. Wetenschappelijke en Soendaneesche namen vindt men op de bordjes
4
Daarnaast leven de H e l m - C a S U a n ' s s e n (Só), loopvogels van Cerani. D e halslellen zijn bij mannetje en wijfje even opvallend gelcleurd. M e t hun stevige nagels Kunnen ze gevaarlijke wonden toebrengen. Evenals DIJ de andere loopvogels zijn de vleugels sterk achteruit gegaan en de veeren gelijken erg op naren. A a n de overzijde is de vijver met watervogels . Onaanzienlijk zijn de Indische B o o m e e n d e n of meliwi's. Zonderling gevormd zijn de F l a m i n g o ' s * hekenden van het Suez-kanaal gehied (hrak water), die liefst allerlei kleine diertjes onder water afzeeven met hun merkwaardige snavels. Bij de jongen zijn deze nog reent. Beroemd is de Z w a r t e Z w a a P , die alleen in Australië voorkomt. H e t Keptielenhuis (58) hevat de unieke collectie Javaansche slangen, in November 1937 door D r . F . Kopstein aan den tuin geschonken. A l deze slangen leven weer anders. D e groote O r a i W e l a n g , donker en licht geringd, die zoo doodelijk bijt, at een jaar lang eiken nacht een slang. D e berucnte doch niet altijd doodelijk-giitige groene boomadder is te herkennen aan den driehoekigen kop en den rooden staart. Andere dunnere groene boomslangen zijn met zoo gevaarlijk. D e groote, doch niet-giftige PytnOnS voelen meer voor ratten en grootere zoogdieren dan voor nienschen. M e n ziet de slangentongen steeds bewegen. H e t volk dacht vroeger, dat ze daarmede staken. Meestal houdt men het voor een betasten, echter is gebleken, dat de beesten de omgeving proeven en beruiken door telkens iets daarvan met de tong in een speciaal inwendig chemisch zintuig te brengen. N u naar (48) waar eerst het mooie gezelschap A d j a g s opvalt. M e n noemt ze meestal wilde honden, doch zou ze ook met jakhalzen kunnen vergelijken. In troepen vallen ze hun prooi aan, waaronder zelfs herten. O p wreede wijze moorden zij soms al het wild uit. Z e zijn zeer schuw en bijna met te vangen. BIJ de naburige zwijnen zien we het gewone Indische W l l d z w i j n , welks jongen geslreept zijn. Bij net W r a t t e n z w i j n is dit niet het geval en hebben de mannetjes afschuwelijke uitwassen aan den kop. Let op de geweldige houwers, de hoektanden ! Daar komen we aan het Banteng-verblijf (47) waar binnenkort deze prachtige wilde runderen zullen komen Kchter IS er achter ons iemand (45) die om onze aandacht vraagt door geschreeuw en getrappel en gesmijt met zijn geliefde ijzeren pot. 't Is M a x de C h i m p a n s e e , nog jong en speelsch (geboren m 1934). Deze Afrikaansche mensch-aap is intelligent en wordt veel in circussen gebruikt. Let eens op de uiterst gevoelige lippen, waarmee M a x alles betast. Max kan rechtop loopen, maar steunt liever op de knokels van de vingers.
In 44 wonen de Maleische Honingbeertjes, echte liefhebbers van zoetigheid, die het liefst op hun rug gaan liggen om naar hartelust suikerriet uit te kauwen, dat het sap hun langs den bek loopt. In 43 zitten de oude en de jonge O l i f a n t , beide uit Sumatra. Jonge Tantor is nog gewillig, maar protesteert loeiend als hij zijn zm niet krijgt met lekkers H e t „vingertje ' aan den slurf is een uiterst fijn gnjporgaan. Schrik niet, als de olifanten met vuil bedekt zijn : dat hebben ze er zelf opgegooid als bedekking tegen vliegen en zonnebrand. H e t O r a n g - o e t a n - p a a r t j e (Ramon en Greta) (42) vormt een mooie vertegenwoordiging van deze menschapen. Z e zijn van het Borneosche ras, terwijl de soort overigens alleen nog op Sumatra voorkomt. Hoewel uiterst intelligent maakt de orang-oetan (eigenlijk mawas geheeten) door zijn langzaamheid minder indruk.
Max, de chimpansee, in een (lroe^ige bui
5
Ziet hem echter de menschen nadoen niet het voeren van den ohiant. Ramon begint reeds den breeden kop van het volwassen mannetje aan te nemen. Hij is wraakzuchtig en door zijn enorme kracht en iistigheid met trucjes zeer gevaarlijk. D e duimen zijn in velband met het boomleven sterk gereduceerd. Gewone staart-apen zitten in 41 en wel een zwarte en een witte S i a n k a a p resp. van Java en Sumatra.
Radjan Terugkeerend"naar 45 zien wij een collectie G l b b o n S , die haars gelijke niet heeft. D e meeste zijn grijze Javaansche Gibbons (oa oi wou-wou) en de lichtbruine variëteit van Borneo s Ochtends na het ontwaken en ook s middags wel eens, als zij behooren te gaan slapen, ,,zingen ze hun liederen, die ver door de stad klinken. Gibbons overtreffen alle menschapen m rechtopgaandcn gang, maar zijn ook geweldige shngeraars. D e groote roofdieren galerij (39) woidt nog gebiuikt, zoolang de rotspartijen zonder tralies, die m de toekomst m het dal zullen verrijzen, nog niet voltooid zijn. Radja en jMirza, de l e e u w e n zijn er toch goed aan toe.* Z e produceerden reeds verschillende jongen. M e t hun gevlekte huid (het katachtige karakter is dan nog niet door de bodemkleur gecamouileerd) zijn deze een groote attractie, ook om er mee te spelen. D e Panters zijn inboorlingen van Java. Meer boom- en boschdieren dan de echte tijgers. D e gevreesde zwarte panter is niets dan een erfelijke afwijking van de gewone gevlekte soort met overmatig veel pigment in de huid. O o k een vertegenwoordiger van het pantergeslacht uit Br.-Indié is aanwezig. Ivleinere katachtige roofdieren zijn apart gehuisvest (50) en (32). D e Tijger leeft m alang-alang en net en schijnt door zijn verticale strepen daarin gecamoufleerd te zijn. D e Soenda-tijger is iets minder groot dan de Ben-
ó
•S, *^-
'i^-fï^^ J4
V
Ije wij ze MaraDoe
D e Groote Paiadijs^ogel
Radjan
Zoele de moeder
BANDOENGSCH ZOÖLOGISCH PARK,
1
2 3 4 5 6 7 8 9 10 H 12
8
Aquarium Duiventil Kiclangs Emu s Javalierten ivinaer dierentuin Speeltuin
Wolf V ossen KroonJuïven — pauwen Anoas Fasanten
13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
Vogels Vogels Hollanasclie vogels Neushoorn vogels Diadeem apen Lorri volière Roofvogels Kidangs en Kantjils Lama — parellioenders Gan7en — mandars — reigers Moluldcenhert Eekhoorns
25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35
Krolcodil — marahoe — schilpadden — varanen Axishert — witte kalkoen Otters Parkieten Kalongs Beermarter Waschbeer Beermarter — goudkat Witkeelmeerkat Driekleurige eekhoorn w^itte muizen
36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47
1 w^eekleurige eeknoorn Ouistiti Ouistiti Roof
48 \ v i l d e zwijnen— wiltle bonden 49 V uurrugboenders 50 Viscbkatten 51 Ivraaien — lorries 52 Stekelvarkens 53 Dwergpaarden 54 Dwergezels 55 Ivangeroes 56 C-asuarissen 57 Zi-wanen — flamingos — eenden 58 Reptielenbxiis 59 Restaurant
9
vocht al. JJat is geen ziekte-symptoom doch een attractiemiddel voor de hinden. Meer dan zes einden krijgen de Indische herten met. Langs (22) komen wij op het hooidpad, op welks hoek het verhlijl van de Krokodil hgt. O e t wijfje hroedde reeds herhaaldelijk, waarhij het tevoren alle rietbosschen plat sloeg om daaruit een nest te vervaardigen, doch de eieren waren uiteraard onbevrucht. Ais het dier met geopenden bek ligt, kan men de klep zien, die de keel volkoinen ahluit, zoodat het diei ook onder water den bek kan openhouden. D e grappige ooievaarachtige dieren met kalen kop en nek zijn MarODOe S ol bango s, die in de Javaanscbe kustmoerassen broeden. A,^ zijn nauw verwant aan de Altikaansche maraboe s. A,eeT groole hagedissen zijn de V a r a n e n , wier huid onder den loutieven naam leguanen-huid veel naar Europa wordt uitgevoerd. Langs het hooidpad staan naar het Zuiden (rechts) veel kooien met kleinere dieren. Grappig zijn de OuiStltl S rechts (37), kleine klauwaap)es uit Amerika, die nogal van de apen der oude wereld verschillen, o. a. doordat ze geen platte nagels maar klauwen bezitten. A a n de overzijde (32) woont de Iraaie G o u c l k a t uit Sumatra en Borneo. D e B e e r m a r t e r S 01 bintoeroeng van Java en Sumatra, zijn boschdieren, die overdag hij voorkeur slapen. Veel levendiger is hun buurman (31) de veelgeliefde N . Amerikaansche W a s c h b e e r 01 raccoon, bekend als pelsdier en om zijn gewoonte, het voedsel vóór het eten onder water te dompelen. D e reuzen-vleerinuizen ot vliegende honden, (29) meer algemeen KalOPgS genoemd, zijn wel zeer speciale aandacht waard. M e n ziet ze de vruchten tijden lang uitkauwen, terwijl ze met den kop omlaag hangen. D e pupil is overdag bijna gesloten, maar ze kunnen nog goed zien. Ondanks hun wetenschappelijke naam van Vampyrus zijn ze onschuldig aan het zuigen van bloed, maar des te schuldiger aan vruchten-diefstal. D a t het zoogdieren zijn, ziet men wel aan de zuigende jongen, die onder moeders vleugel verborgen worden. Even een paar stapjes op naar het otter-terras (27) Deze soort O t t e r s heelt geen klauwen, doch zachte vingers en zijn in de rivieren en beken van Java niet zeldzaam. Z e zijn groote liefhebbers van visch en krabben. Duiken doen ze uitstekend en ze zijn dan ook aardig gestroomlijnd. N u weer terug naar het hooidpad ! Links (26) is een vak met mooie A x i s h e r t e n uit Voor-lndié, die gevlekt zijn, zooals hun Europeesche verwant het Damhert. Langs (21) ZIJ men wat voorzichtig, want de L a m a spuwt wel eens. Dit zwaar behaarde dier is het eenige echte huisdier uit Z.-Amerika en zijn wilde
10
vorm leelt in de A n d e s . H e t is, wonderlijk genoeg, verwant aan de kameelen. Knkele kleinere lierlen m (20) zijn de Meuntjak of K i d a n g met maximaal 4-puntig gewei, een nog steeds algemeene Doscnoewoner, en liet aardige D w e r g h e r t of peutjang, niet grooter dan een naas en zonder gewei H e t laatste dier is als pelandoek of kanfjil bekend uit de Javaansclie dierenlegenden, waarin ket dezelfde rol speelt als in Kuropa Reinije de Vos. In den tuin kruipen ze weg tusscnen net net. Kidang en Kantjil keoten teide in Let mannelijk geslacht groole lioekfanden. In de roofvogel-volière (19) kuizen enkele mooie Vl'schullen.* Als uitzondeling op de uilen nebben ze kale poolen. Dit komt misscnien doordat ze soms als nun buit visscnen uit bet water grijpen, ofschoon ze gewoonlijk van alles eten
Sierlijk is de
Wi'lkop-Zeearend
(de
kleinste zeearend) een bekende gestalte van havens en van binnenlandsche vischvijveis In de naburige lange volière (] 3j huizen een groot aantal vogels, w. o. de prachtige P o r o d l j s v o g e l s van JNieuw-Oumea, vioeger zwaai vervolgd terwille van de ijdelheid. Van de F a z a n t e n moet speciaal genoemd worden de prachtige Lady-Amherst fazant, zoo Een oah of gu]ze gitton genoemd naar de echtgenoote van een BritschIndischen onderkoning. D e Goudfazant, ook uit China, is een even groot pronkstuk der natuur. D e wijfjes der fazanten zijn ongeveer gelijk en monotoon gekleurd, wat als camouflage bij het broeden erg nuttig is D e goudgele Oriolus of K a p o d a n g heet m Holland wielewaal en is daar zeer zeldzaam. D e Indische variëteit is zeer gewoon en fluit ook mooi. W e vinden er allerlei sooiten Indische spieeuwen en ook wude boschhoenders. O p den grond loopen hoenderachtigen, de P a t r i j z e n en de kleine K w o r t e l t j e s . Langs het hoofdpad ligt een speciaal verblijf ( l 2 ) voor de Z Ü v e r f a z a n t uit Z.-Chma, vroeger als waardigheidsinsigne op iXlaiidarijnen-jassen geborduurd. D e A n o a ' s er naast ( i l ) zijn berucht om hun vechtlust en beroemd als de kleinste buffelsoort, die nog alleen op Celebes en Boeton voorkomt. Van de buffels is dit de meest antilope-achfige. Kostbare sieraden van Nieuw Guinea s natuur zijn de groote KrOOnduiven (lO) wier kuif als modeartikel vroegei zeer gezocht was. Kvenals gibbons, paradijsvogels, orang-oetans en anoa s zijn deze dieren nu bij de wet beschermd. Vooral de Victoria-kroonduit, die ook wel een gronddier is, doch graag m de boomen nestelt, is mooi, omdat de kuil wit gerand is. D e pauwen-collectie hierin zal binnenkort behalve de J a v a a n S C n e PauW ook nog de blauwe Voor-Indische pauw en een cultuur-varieteit zonder kleur, de witte pauw, herbergen. D e prachtige tinten zijn aan lichtbreking op het gegroefde oppervlak te danken D e mooie „staart-veeten zijn slechts dekveeien, de staartpennen zitten er ondei als steun. Onaangename beesten ! A a n de overzijde (4) wonen de minder fiaaie Emu S, de Austialische verwanten van de struisvogel. Soms verschijnen de groote gioene eieren en gaat het mannetje er op broeden. Jongen zijn evenwel nog niet in Bandoeng verkiegen.
11
Langzamerband is bet tijd geworden voor een koele dronk of een portie ijs. In net aardige restaurant aan net eind van den weg is alles verkrijgbaar. Onder de band kan men daar een blik werpen op de mooie Z o e t w a t e r a q u a r i a , waar m bet mysterieuze water de sierlijke gestalten der maanvisscben en al de andere visscben bewegen. Door de donkere omlijsting komt bier alles mooi uit. Terwijl moeder zoo geniet van een dronk kan zij bet oog bouden op de kinderen, die
Viscliuil spelen m den kmdertuin met lammetjes en konijnen (6) of in den speeltuin met zijn keur van toestellen. D e beel kleintjes kunnen zicb in den zandbak vermaken. Bij bet teruggaan slaan we van bet boofdpad links af langs de volière met K a k a t o e S ( l 4 ) Kven een blik geworpen op de Zwarte Kakafoe Dit dier kan steenbarde Icanariepitten stuk krijgen met zijn geweldigen snavel. Kvenals alle kakatoe s boort bij in bet Autraliscbe gebied tbuis. In een naburige kooi wonen Lori S/ de eigenaardige veel- en scbelkleurige kleine papegaaiacbtigen, uit bet Oosten van den Arcbipel Dikwijls bebben ze een penseelfong en leven ze van boning, die ze uit bloemen oplikken O n z e laatste blik geldt de N e u s h o O m V O g e l s met bun onwaarscbijnlijke snavels. W i e ze wel eens m bet boscb boorde, vergeet nooit bet gcdruiscb waarmee ze vliegen. D e J a o r v o g e l onderscbeidt zicb door plooien op den snavel. D a t er ieder jaar één plooi bij zou komen is een legende.
12
Speeltuin en Restaurant
Informaties Voederingstijden d e r dieren : G r o o t e Roofdieren:
l o u v m, en 3 u n m.
i i u v. m.
T e l e f o o n : D e Tuin is tereiKDaar onder N o Dneke teleioon geplaatst.
1021. In net Restaurant is een pu-
Uren :
D e Tuin is geopend 7 u. v. m. — 6. u n. m.
Tarief :
Kuropeanen en Vreemdelingen Kinderen idem Inneemscnen Kinderen
Schoolbezoek :
Klas en geleider
Lidmaatscnap :
1 persoon (volwassen) 1 Kind Gezin
F 0.25 0.15 0.10 0.05 F
1.-
F 0.50 p. m. 0.25 „ „ 1 . - -. „
13
Een Blik in de Toekomst. H e t IS goed ons at en toe eens af te vragen: \Vaar willen we eigenlijk neen ? Kr IS nier een dierenpark, dat zeer veel menscnen trekt, zooals men t noemt : m een bestaande beboette voorziet Is dat dan niet voldoende ? Vanzelfsprekend is dit niet voldoende: altbans zou stilstand bier al spoedig de beboefte door verzadiging doen verdwijnen. D e beboefte die bier bestaat, is n. 1. een beboette aan variatie, aan vernieuwing, terwijl een andere beboefte is die aan verbetering. jVlen boort soms mopperen, b. v. over de kleine ruimte voor sommige dieren, over t dicbt opeen staan van sommige bokken enz Cjebeel ten onrecbte is dit niet. Alle begin is ecbter moeilijk en t is daarom zeer goed eens in grove trekken kennis te nemen van de plannen die bestaan om bierin verbetering te brengen. M e n moet zicb vooral niet voorstellen, dat t Bestuur meent een ideaal dierenpark te nebben gevormd. D e moeilijkbeden, die zicb bij t streven naar verbetering voordoen, zijn ecbter vele D a t t Bestuur niet stil zit in 't bestrijden ervan, moge uit t volgende blijken. En wie dan overtuigd is dat bier getracbt wordt goed werk te verricnten, bte late biervan blijken en steune bet. W i e ons park zooals bet nu is, goed bekijkt, zal erkennen, dat lier, waar zonder kapitaal ruim 4 jaar gewerkt is, beel wat tot stand is gekomen. 1 ocb kan nog lang niet gesproken worden van een eenigszins volledige verzameling en een vergelijking met dierentuinen uit andere landen moet noodzakelijk zeer in ons nadeel uitvallen. H e t streven van bet Bestuur is dan ook bij voortduring gericbt op vervolmaking van net park.
14
Ramon doet de mensclien na en voelt den olifant HierLij moet niet alleen gelet worden op vermeerdering van Let aantal diersoorten en dieren van elke soort. E r moet tevens voor gezorgd, dat liet park niet net aanzien krijgt van een museum, waar alle muren en vloeren volgepakt zijn met uitstalkasten. W e spreken kier immers van een park en moeten dus liet aanzien van een park oeliouden. Hoewel van te voren te voorzien was, dat voor een goed geslaagd dierenpark dus een zeer groot oppervlak aan grond noodig zou wezen, kon tock niet direkt begonnen worden met een zoo uitgestrekt terrein. Dit zou in den beginne te veel gekost nebben aan terreinondernoud. N u de zaken goed gaan en 't park meer en meer in een telioefte blijkt te voorzien is dus een van de grootste zorgen de terreinuitbieiding. Reeds vorig jaar vond een flinke vergrooting aan de Zuidzijde plaats en zoo zal in de naaste toekomst aan de Westzijde weder een uitbreiding plaats vinden. H e t terrein grenst bier aan een ravijn, dat ongeveer een 7 nieter lager ligt en dat tot voor kort als sawak in gebruik was. Hoewel dit eenige moeilijklieid geeit in verband met t lioogteversclul, is dat terrein tocb als een aanwinst te besenouwen, daar bet zeer gescnikt is om een waterpartij te maken.
Eieren van Emu, Gans, Eend en Kip
15
Hier komt dus een groote vijver met eilandjes en blijft bovendien nog voldoende plaats over voor andere dieren. Komen er dan nieuwe dieren ? Natuurlijk is net Bestuur er steeds op uit, zooals ik reeds zei te traenten nieuwe diersoorten te verkrijgen H e t Banfengverbliji verwacnt binnenkort nieuwe bewoners; maar bovendien zijn ondernandelingen gaande over zebra s en worden begin 38 Kamelen verwacnt. H e t zijn ecbler niet alleen de nieuwe diersoorten, waarvoor ruimte noodig is; O n d e r de verblijven zijn er vele, die van plaats moeten veranderen. Zoo staan de kleine rooidierliokken tegenover den Olifant te dient opeen en zijn sommige ervan te klem. Ken grooter Krokodillenverblijf met meerdere van deze dieien is zeer gewenscbt. Kn wat vooral een groote wensen vormt, dat is t verlangen naar grootere verblijven voor de groote roofdieren en voor de A p e n , verblijven waar zij meer bewegingsvrijheid nebben. Voor de A p e n ligt t terrein vrijwel klaar, de plannen zijn beschreven, alleen t geld om ze uit te voeren ontbreekt nog. O o k voor de Roofvogels ligt een grooter en beter verblijf in de bedoeling. O o k biervoor is tbans wel plaats aanwezig, maar geen materiaal. H e t nieuwe Tantorverblijl en t reptielenbuis vormen reeds een stap in de goede ncbtmg. Zij werden gebeel uit bedrijIsoverschotten en gescbenken gebouwd, t Aquarium • O o k hiervoor staat een uitbouw op 't programma teneinde nieuwe vischsoorten te kunnen houden. Ik gaf U een vluchtige blik in de toekomstplannen voor t park. Vanzelfsprekend hooren hierbij de aanleg van een nieuwe monumentalen ingang, verbetering van de wegen en verfraaiing der beplanting. jVIen ziet, er is nog veel te doen. Tenslotte boort bij een dierentuin een gelegenheid om zaken uit het dierenrijk te laten zien, die met in natura aanwezig kunnen zijn, ik bedoel een museum, waar van alles verzameld kan worden en b. v. een verzameling vogeleieren, voorts geprepareerde insecten, en vlinders te zien zijn. Dit zal echter zeker voorloopig nog wel een vrome wensch blijven.
16
AUTO- EN WEGENKAART VAN JAVA In 3 deelen op linnen geplakt met uitgebreide afstandstabellen Compleet in etui f 1 SO
BOEKHANDEL VORKINK BANDOENG. uw
AST^A
^__-____^_^_^_-i^^ FAVORIET j^LEFOONS i n i ' f t
1010
887
AANGEWEZEN ADRES VOOR HUURAUTO'S FCatj.i^ Wetan 98 — Bandoeng
NIEUWE WAGENS EUROPEESCH
NIEUW
12 Alvorens tot bouwen over te gaan wende 9 men zich eerst tot: t
LIM
Bragaweg 61 * i Telefoon 1099 J ! B a n d oe n g
A GOH ;
: SALON DE COIFFURE :
:M AISOIV SMIT:
I hetoudsteAannèmersbureau ter plaatse, l Meest moderne ontwerpen en solide j ? bouw, 9 Diverse dankbetuigingen ter inzage. i 6 Chineesche Voorstraat No. 12. Telefoon 6 ^ No. 2449 . Bandoeng, i
I
ONDER
BEHEER
: t
s p e c i a l ! Sten Permanent- wave
[ Manicure [ Epileeren
; J Water-wave ] MASSAGE l
1
1
ADVERTENTIE- TARIEF Plaatsing 1/1 p a g . 1/2 „ 1/4 „ 1/8 „ 1/16 „
1 X F 15,„ 8.-
P a g . 4 omsl ag . In t e k s t
jy
5, — o
,
2,.
.
3 X F 13,50 „ 7 „ 4,— „ 2,50 „ 1,50
12 X F 10,_ „ 5,50
6 X F 11,75 ,, 6,— „ 3,50 , 2,„ 1,25
,j
3,
„ „
1,75 1,-
+ 50o/o + 250/0
.
Bericht aan H. H.
Adverteerders:
Opgave verandering van den tekst vóór den 25sten van de maand s.v.p. Eventueele
correspondentie aan het
Administratiekantoor
I
Afd. Publicaties:
hierover
te
zenden
„R O S C O"
Oude Hospitaalweg 3 — Bandoeng, Telf. No. 1280.
J
HYPOTHEKEN D E N.V. D E E E R S T E N E D . I N D . S P A A R K A S T E B A N D O E N G H E E F T G E L D E N B E S C H I K B A A R T E G E N O N D E R P A N D VAN W O O N - E N / O F WINKELHUIZEN OP EIGENDOMSPERCEELEN OP HOOFDPLAATSEN. AANVRAGEN TE RICHTEN AAN DE
N.V. „DENIS"
BANDOENG.
I. T n US.
cfij
Dierenaris.
JAKRAfT .U....UU., 2A* K^eckc, BAtlBOEIfi J-
(
TE
Spec : kleine H u i s d i e r e n
Zongeis
v/a
F 7 50
Poppen
v/a
F 3.50
W ^ " ^ Z a n g - en S n o e p z a d e n
Spi eekuren
7 - 1 0 u V, ni Tel. 4 - 6 u n. in Dagoweg
2189
37 b a n a o e n g .
K l i n i e k aanwezig.
*
f
eïm & Co.
iMSIOniES STEIVPELS/ NAAR
'*
(Effecten, leaste (goeöeicn
f
CLICHEFABRIEKJAFOENG'^,
t
QTel. 905
t
CR.POSTHEG W.78A TEL.798 BANDOENG
«> « i = ^ « s ^ c x S ; ^ <9*^ <5>
TJIANG TJOAN P
I l
MINERAALWATERFABRIEK
N
O
TOEKANG
GIG! Möörschalklaan 11 Bandoeng, (lava)
V A
Oosteinde 57 -
1 elf. 1210.
Concordia-cup,
een
HAN
AARDEWERK ver-
f r i s s c h e n d e - w i j n d r a n k 11
Vruchten- en
in l\iinstgLi7ui
BonLonsclialen eii^,
E. THEIN - Na.ipan 28. BancIoen
—
Tel. 1879
|
HOTEL TANGKOEBAN PRAHOE Leml)an<5 K . M . 21 Tel. 24 20.000 M^ eijïen denueiiboscn — 2 tennis Dan en — zwembad met eigen kristallielder bronwater. Gara.'^es. Gelegen in de onmiddellijke nabijlieid der kraters. Vraagt olferte.
T IH; E li s •
I IP I s "
Bandoeng, tel. 808 >>" • * ' • * » DismiByTiE -BEÖRIJF „NARIPAN" 806 Telefoon
-
79 N a r i p a n w e g
Kunt U op U w dagelijks e uitgaven bezuinifi en ? Neen Vraaöt het Distr. Bedrijf Naripan. De zaak met een persoonlijke Service D i s t r i b u e e r t alle marktar tikelen op d e snelste 1 1 wijze tot aan U w huis.
^
1
BEZOEKT DEN DIERENTUIN
I
VOOR A D V E R T E N T I E S IN „MOOI Uitsluitend
B A N D O E N G "
adres-
Administratiekantoor
ROSGO
AFD. PUBLICATJES Oude
Hospitaalweg
3
—
Bandoeng.
I
Vraaét tarieven !
N V Mil. V o i k m k
Tel.
1280
