> In deze map. Ik luier graag Soorten wasbare luiers? Hoe werkt het? De wasbare luier uit de doeken: plus- en minpunten

> In deze map

Ik luier graag ..................... 3 hoe zien ze eruit?

Soorten wasbare luiers? Hoe werkt het? .................. 4 De wasbare luier uit de doeken: plus- en minpunten ............ 6 Hulp bij moeilijkheden: luierfoon, luierouder en website ........................... 13

milieuvriendelijk?

Enkele tips verzameld ...... 14 Subsidie voor wasbare luiers .............................. 15 Tilo geeft ze van katoen ... 17

goed voor baby’s billetjes?

Alle drie de dochters in katoen ............................ 19 Meer informatie en bronnen ..................... 23

ij de gen b erkrij v e t el map is sWink deze Advie kel.be in Milieu W ies uAdv ie il .M www

Verschillende merken hoeveel extra werk?

Verkooppunten in OostVlaanderen en postorderbedrijven

Colofon Verantwoordelijke uitgever Stefaan Claeys, Koningin Maria-Hendrikaplein 5, 9000 Gent

Ik luier graag > de wasbare luier een modern alternatief

Werkten mee Ann Bogaert, Adelheid Vanhille, Christ Willems, Indra Van Sande, Heidi Renwa,

een initiatief van het Gents Milieufront

Kim Rienckens, Goedele Vanhille, Sam

vzw (GMF) en van de

Van den plas, Stefaan Claeys, Vanessa

MilieuAdviesWinkel (MAW)

Reynaert Vormgeving Rein Meyts Lay-out Adelheid Vanhille Foto’s

Het project

Philippe Somers,

> meer katoen voor minder afval

Kim Rienckens, Xavier Coppin

werd gerealiseerd met de steun van het Electrabelfonds, beheerd door de

Fotomodellen

Koning Boudewijnstichting.

Tilo, Kjell en Esme

2

>Ik luier graag Kleine kindjes met grote voeten “Hoe schattig die kleine voetjes!” Elke nieuw geboren baby weet ons er mee te vertederen. De reële grootte van die voetjes gaat vaak aan ons voorbij. Om dit tere wezentje maximaal te koesteren en te beschermen vervoeren we deze grote schat bij voorkeur met de auto, gaan we de verwarming wat hoger zetten, kopen we meer aan dan nodig, … . Ook de wasmachine mag doordraaien voor onze nieuwe spruit. Ja, ons kindje heeft zeer schattige voetjes waarmee die een grote ecologische voetafdruk kan zetten. Wanneer mama en papa ook nog voor wegwerpluiers kiezen, kan onze lieveling zelfs een afvalberg van meer dan één ton luiers achterlaten.

^ Katoenen luiers, herbruikbare luiers, ... Wij opteerden voor de term wasbare luiers.

Baby’s en peuters hebben de meest schattige voetjes. Laten we er ook groene voetjes van baken. Er is immers een gebruiksvriendelijk, betaalbaar en milieuvriendelijk alternatief. De wasbare luier is terug en in een nieuwe gedaante!

Wasbare luiers?... Euh, de oude doeken met spelden? Katoenen doeken. Het heeft in zekere zin iets nostalgisch. De goeie oude tijd met heerlijk geurende baby’s gewikkeld in katoen. Dat was toen. De moderne wasbare luier is in alle opzichten modern en heeft dat geurig verleden ver achter zich gelaten. Die nieuwe wasbare luier roept verschillende vragen op: Is de wasbare luier werkelijk milieuvriendelijker? Nemen we hiermee geen stap terug? Hoeveel extra werk brengen ze met zich mee? Is het wel goed voor baby’s billetjes? Hoe zien ze eruit? Welke systemen bestaan er? Waar vind ik meer informatie? Waar koop ik ze? Wandel met ons door de wereld van de wasbare luier en ontdek hoe veelzijdig die luier kan zijn.

3

> Soorten wasbare luiers hoe werkt het? De wasbare luier bestaat in allerlei vormen, kleuren en maten. Elk systeem heeft zijn specifieke kenmerken voor de droogtijd, de pasvorm, het absorptievermogen, de duurzaamheid, de handigheid en de prijs. De verschillende soorten bestaan niet steeds uit dezelfde delen.

Je hebt steeds minstens twee delen: de luier zelf gemaakt van katoen, hennep en/of fleece zorgt voor een goede absorptie een overbroekje uit ademend nylon, fleece of wol zorgt voor de nodige waterdichtheid. Meestal komt daar nog een extra inlegger bij om de stoelgang op te vangen. En eventueel een extra dikke inlegger voor meer absorptie

1. De wasbare luier

^ Kjell wacht op zijn schone luier. De luier, inlegger en het overbroekje liggen binnen handbereik.

Je hebt luiers van 100% katoen en luiers van katoen gemengd met andere stoffen zoals rayon, PE, hennep, enz. Verder wordt er onderscheid gemaakt tussen vierkante lappen, die je vroeger had: hydrofiel, oogjes of flanellen luiers strikluiers, ook bindluiers genoemd: dit is een langwerpige rechthoekige lap met twee koordjes waarmee je de luier dichtstrikt gedeeltelijk voorgevormde luiers: heb je in verschillende modellen: rechthoekige lap met een middendeel uit meerdere lagen, driehoekig, ... voorgevormde luiers met velcrosluiting of drukknopen: deze bestaan in alle soorten, en prijsklassen. Soms is er slechts één maat, maar de meeste bestaan in verschillende maten.

^ In de voorgevormde luier komt een composteerbare inlegger. Dit is niet nodig. Wel handig. Dit doekje houdt de meeste stoelgang tegen.

4

2. Een waterdicht overbroekje, al dan niet ademend De overbroekjes bestaan in kunststof, in wol of in een mengeling van katoen en polyester. De kunststofbroekjes hebben als basismateriaal polyester, polyamide, nylon, vinyl, PUL of fleece. Overbroekjes zijn onder te verdelen in wolwikkels: wollen broekje met velcrosluiting kunststofbroekje met velcro of drukknopen, al dan niet ademend of waterdicht kunststof optrekbroekje, al dan niet ademend of waterdicht

^ Daarna schuif je alles onder de billetjes, ...

Sommige merken hebben de voorgevormde luier en het overbroekje aan elkaar vastgemaakt. Zo’n luier doe je dan net zo gemakkelijk om als een wegwerpluier.

Eventueel 3. Een papieren of vliesinlegger Dit hoeft niet, maar is zeer handig. Zo’n inlegger houdt de meeste stoelgang tegen. Je kan deze makkelijker verwijderen van de luier. Dit doekje is, naargelang het merk, composteerbaar.

^ ... waarna je de luier dicht kunt klitten.

4. Een katoenen inlegger voor extra absorptie Afhankelijk van het systeem is deze inlegger apart, gehecht aan de luier zelf of erin ingebouwd. ‘s Nachts gebruik je best een extra inlegger. Een gewone hydrofiel-doek kan ook dienst doen als inlegger. Voor de geïrriteerde billetjes is er een zijden variant.

5. Andere handigheden Gewone vierkante luiers of gedeeltelijk voorgevormde luiers kan je vastzetten met een Snappi luierklem. Dit is een plastic klemmetje waarmee je de luier gemakkelijk vastmaakt. Een goed alternatief voor de veiligheidsspelden en tape van vroeger. Als je een goed overbroekje hebt, is het echter niet nodig om vast te zetten.

^ De ademende overbroek komt er nog overheen.

5

> De wasbare luier uit de doeken plus- en minpunten Het ideale mag dan tot de verbeelding spreken, geen luier is echter ideaal. Zowel de wegwerpluier als de wasbare luier hebben elk een aantal plus- en minpunten voor het milieu, het gebruik, het gemak, … en vooral voor de babybilletjes.

Pluspunten Meer dan 1 ton afval per kind besparen De wasbare luier helpt de afvalberg aanzienlijk te verkleinen. Als je bedenkt dat een kind gemiddeld 5 luiers per dag verbruikt en dit gedurende 2,5 jaar, dan betekent dat 4.560 stuks per kind. Dit komt overeen met één huisvuilzak per week. Een gebruikte wegwerpluier weegt gemiddeld 250 gram (50 gram voor de wegwerpluier en 200 gram ontlasting). In totaal komt dus 1.140 kilogram of 1,1 ton (4.560 x 250 gram) wegwerpluiers per kind in het restafval terecht. Alleen al in Vlaanderen belandt er per jaar ongeveer 70.000 ton vuile wegwerpluiers in de vuilnisbak. De hygiënische fractie (grotendeels wegwerpluiers) maakt voor Gent 7 % van het te verbranden restafval uit. Omgerekend komt dit neer op méér dan 2.300 ton afval per jaar in Gent en Destelbergen! Alleen al om die reden zijn herbruikbare of wasbare luiers te verkiezen boven de wegwerpluier.

En de gevolgen na één jaar luieren mogen er zijn. De ecologische voetafdruk van baby’s wordt nagenoeg gehalveerd bij gebruik van wasbare luiers in plaats van wegwerp. Wegwerpluiers hebben een voetafdruk van 4.300m², terwijl luiers die thuis gewassen worden een voetafdruk van 2.300m² hebben. Om het meer tot de verbeelding te laten spreken: bij de productie, consumptie en verwijdering van wegwerpluiers is er 3,5 maal meer energie dan bij wasbare luiers, 2 maal meer afvalwater, 8 maal meer niet-hernieuwbare grondstoffen verbruikt. Bovendien hebben wegwerpluiers tot 90 keer meer hernieuwbare materialen nodig en zorgen ze voor 60 maal meer afval. Met een wasbare luier is de voetafdruk van je kind dus kleiner en heeft die meer groene voetjes.

6

^

Betere milieubalans De ecologische voetafdruk geeft aan hoeveel oppervlakte land er nodig is voor alles wat we produceren en aan afval achterlaten. Met deze methode kan men de milieubelasting tijdens de volledige levenscyclus van een product van wieg tot graf analyseren: productie, gebruik en verwerking. Een grotere ecologische voetafdruk betekent dat de milieubelasting die veroorzaakt wordt door een bepaalde levensstijl groter is.

Tilo’s billen zaten in wasbare luiers

verpakt. Zo spaarde hij heel wat afval.

Kleinere voetafdruk met biokatoen De productie van de wasbare luiers is niet altijd even milieuvriendelijk. Zo worden er in de katoenteelt veel bestrijdingsmiddelen gebruikt. Omdat een luier lang meegaat, weegt dit minder zwaar door in de berekening. Je kan bovendien kiezen voor luiers uit biologisch geteelde katoen. Nog milieuvriendelijker door wasgedrag Wasbare luiers gebruiken is milieuvriendelijk omdat je afval voorkomt. Maak het nog milieuvriendelijker door een goede waswijze toe te passen. Dit maakt wasbare luiers een ideaal alternatief voor wegwerpluiers.

^ Luiers drogen in de zon heeft twee voordelen. Je bespaart op je energierekening omdat je de droger niet gebruikt én de zon bleekt de vlekken eruit.

Was op een zo laag mogelijke temperatuur met een volle trommel. Dat bespaart water en energie. Plasluiers en niet te vuile poepluiers worden op 60 graden goed schoon. Voorweken van de luiers in een emmer koud water zorgt ervoor dat vlekken er gemakkelijk uitgaan. Het gebruik van een papieren of vliesinlegger maakt het wassen stukken makkelijker. De luiers zijn bovendien minder vies en je kan ze hierdoor minder heet wassen (60 graden). De luier zelf zal uiteindelijk ook langer meegaan. Drogen aan de lijn is het meest milieuvriendelijk. Schijnt de zon, hang de luiers dan buiten. De zon bleekt ze en de eventuele vlekken verbleken door de felle zonnestralen. Als je toch een droogkast gebruikt, centrifugeer dan vooraf goed het wasgoed bij een zo hoog mogelijk toerental. Centrifugeren zelf kost weinig energie en bespaart aanzienlijk op het energieverbruik van de droger. Bij de luierwas kan je beter geen wasverzachter gebruiken. Katoen neemt bij gebruik van een wasverzachter namelijk minder snel vocht op en je baby kan er allergisch voor zijn.

Pluspunten

Minpunten

Meer dan 1 ton afval per kind besparen

Vooroordelen

Betere milieubalans

Grote begininvestering

Nog milieuvriendelijker door wasgedrag

Extra tijd

Meer comfort voor de baby

Vaker verschonen

Goed voor baby’s billetjes

Meer was

Ruime keuze aan modellen

Anders plannen en organiseren

Sneller zindelijk Goedkoper dan wegwerp Bevat geen chemische stoffen

7

Meer comfort voor de baby Een baby kan het je aanvankelijk niet zeggen, anders zou die zeker naar wasbare luiers vragen. Deze zijn veel zachter voor de billetjes dan wegwerpluiers. We hebben een getuigenis van een jongentje van 2 jaar dat liever door mama dan door papa in bed werd gelegd. Mama gebruikte altijd wasbare luiers. Papa verkoos wegwerpluiers. De kleine spruit vond het leuker om een wasbare luier om de billetjes te hebben en werd daarom liever door mama in bed gestopt. ^ Het verschonen is bijna klaar.

Goed voor baby’s billetjes Baby’s hebben soms een allergie voor bepaalde stoffen in de wegwerpluier, waardoor je noodgedwongen overschakelt naar de katoenen variant en ademend overbroekje. Doordat het geheel ademend is, zitten de billetjes wat luchtiger. Anderzijds zijn de billetjes duidelijk natter dan in een wegwerpluier, maar dat geeft meestal geen extra irritaties. Uit een studie van Procter & Gamble blijkt dat de kans op luieruitslag verhoogt van 7,1% tot 61% bij gebruik van wegwerpluiers.

Alleen nog de overbroek en Kjell kan verder genieten van zijn koek.

Ruime keuze aan modellen Er zijn niet enkel verschillende merken op de markt, maar ook verschillende systemen zodat je kan kiezen wat het beste bij jou en je baby past. Net als tussen de verschillende merken wegwerpluiers, bestaan er ook kwaliteitsverschillen tussen de wasbare luiers. Als ze doorlekken gebruik je ze misschien verkeerd of probeer eens een ander model. Contacteer de luierfoon op 09 242 87 59. Sneller zindelijk Dat baby’s in wasbare luiers sneller zindelijk zijn, is moeilijk te bewijzen. Het is wel zo dat vroeger, toen er nog geen wegwerpluiers waren, de kinderen sneller zindelijk waren dan nu (rond de 2 jaar i.p.v. 2,5 jaar nu). Het is wel zo dat je met wasbare luiers gemakkelijker ziet wanneer een kind er aan toe is om zindelijk te worden. ^ Wasbare luiers zijn goedkoper dan

Goedkoper dan wegwerp Wasbare luiers kosten je aan het einde van de rit minder dan wegwerpluiers. Een aantal factoren, zoals het systeem, het merk, het aantal luiers, het aantal maten, het materiaal, de manier van wassen … zal de prijs van wasbare luiers bepalen. In de tabel op pagina 9 vind je een kostenvergelijking die wegwerpluiers tegenover wasbare luiers stelt. De berekening gaat uit van één kind. Wanneer je dezelfde wasbare luiers gebruikt voor twee kindjes dan wordt het goedkoper en het prijsvoordeel groter. Enkele tips Wasbare luiers maak je zelf zo goedkoop of zo duur als je wil. De keuze van de modellen zijn hierbij bepalend. Bespaar nooit op het overbroekje. Ademende overbroekjes met goed sluiting vermijden lekkage en geven je baby het meeste comfort. Je kan wel bezuinigen op wat in het broekje zit. Je kan de voorgevormde luier, die

8

wegwerp. Je moet wel een grote som geld ineens op tafel leggen voor de aankoop van de luiers en overbroekjes.

doorgaans duurder is, vervangen door even efficiënte strikluiers of vouwdoeken. Het is weinig zinvol de kleinste maat aan te kopen bij voorgevormde luiers. De baby groeit er te snel uit en maakt het een dure investering. Kies voor strikluiers of vouwdoeken.

^ Baby’s met een gevoelige huid zijn beter af met een wasbare luier en ademend overbroekje. Voor de hele gevoelige huid is er de zijden luier of zijden inlegger.

Bevat geen chemische stoffen Ten onrechte worden de wegwerpluier wel papieren luiers genoemd. Ze bestaan echter voor 15 tot 30 procent uit diverse kunststoffen: plastic laagjes, elastiek, tape en een ‘superabsorber’. Deze superabsorber bestaat uit een soort kristallen die, wanneer ze vochtig worden, een gel vormen. De bedoeling van deze gel is dat hij het vocht wegtrekt van het midden van de luier. Deze producten zijn echter meestal zo absorberend dat zij ook vocht uit de huid van de baby kunnen trekken, waardoor de billetjes gevoeliger worden voor infecties.

Vergelijking kostprijs voor luiergebruik gedurende 2,5 jaar De berekening gaat uit van één kind. Wanneer je dezelfde wasbare luiers gebruikt voor twee kindjes dan wordt het goedkoper en het prijsvoordeel groter. Wegwerpluiers Aankoop luiers

Wasbare luiers normale besparing

Wasbare luiers maximumbesparing

600 euro

375 euro

1.140 euro

(5 luiers/dag = 4.560 luiers aan 0,25 euro per stuk)

(50 luiers in twee maten (50 luiers in twee maten aan 12 euro per stuk) gemiddeld aan 7,5 euro per stuk)

Overbroekjes

0 euro

150 euro (10 stuks x 15 euro)

75 euro (10 stuks x 7,5 euro)

Papieren inlegger

0 euro

100 euro (20 rollen)

100 euro (20 rollen)

Nachtinleggers

0 euro

75 euro (15 stuks x 5 euro)

40 euro (10 stuks x 4 euro)

Waskosten

0 euro

136,5 euro 1,5 wastrommels / week aan 0,7 euro / was

136,5 euro 1,5 wastrommels / week aan 0,7 euro / was

162,50 euro (130 restafvalzakken aan gem.1,25 euro/per zak)

0 euro

0 euro

1.302,5 euro

1061,5 euro

726,5 euro

0 euro

87,75 euro

87,75 euro

1.302,5 euro

1.149,25 euro

814,25 euro

Vuilniszakken

TOTAAL Droogkosten bij droogkast TOTAAL

9

Alhoewel de producenten beweren dat de giftigheid van deze stoffen laag is, kan contact met de ogen irritatie tot gevolg hebben evenals ontstekingen van het oogvlies. Het hoofdbestanddeel van de superabsorber is natriumpolyacrylaat. In de jaren 80 werd dit product verwijderd uit tampons omdat het in verband gebracht werd met het ‘toxic shock syndrome’. Wegwerpluiers bevatten nog andere stoffen die gezondheidsrisico’s kunnen inhouden. Tributyltin (TBT) Deze stof verstoort de werking van de geslachtshormonen en is terug te vinden in een aantal merken wegwerpluiers. In het Verenigd Koninkrijk werd de overheid door een Britse organisatie van milieubewuste vrouwen, Women’s Environmental Network, gevraagd deze stof te bannen uit wegwerpluiers. Vluchtige organische chemicaliën (VOC) Uit wegwerpluiers komen oplosmiddelen zoals xyleen, tolueen, styreen en isopropylbenzeen vrij. Laboratoriummuizen die blootgesteld werden aan verschillende merken van wegwerpluiers vertoonden verhoogde oog-, neus-, en keelirritatie, waaronder symptomen die geleken op een astma aanval. Verdere studie is nodig om te bepalen in welke mate deze stoffen een effect hebben op de luchtwegen van kinderen.

Minpunten Vooroordelen Onthaalouders en crèches zijn, veelal door hardnekkige vooroordelen, niet altijd even happig om wasbare luiers te gebruiken. Veel gehoorde tegenargumenten zijn: het plaatsgebrek voor de luieremmer, een verschoning extra, het idee dat deze luiers vaker zouden lekken en de geurhinder. Bij contacten met onze luierouders merken we dat het toch lukt onthaalouders en crèches te overtuigen. Het grootste probleem is vaak dat de jarenlange gewoonten moeten veranderen en alles wat anders georganiseerd moet worden. Een luieremmers is makkelijk te vervangen door een strikzak aan de kapstok van je kindje. Goed absorberende luiers met extra inlegger maken dat er hooguit één maal een extra luierverversing nodig is. Als je het juiste type luier kiest voor je baby dan zijn er niet meer lekken dan bij wegwerpluiers. Wasbare luiers ruiken niet meer dan wegwerpluiers wanneer je kind zijn behoeften erin heeft gedaan. Wasbare luiers in een strikzak geuren zelfs minder hevig dan wegwerpluiers in de vuilbak.

10

^ Voor baby’s droge billetjes voegde men een aantal chemische stoffen toe aan de wegwerpluier. De bekenste is de superabsorber. De wasbare luiers bevatten die niet.

Grote begininvestering Eén van de grote struikelblokken is de relatief grote investering in het begin. Bij wegwerpluiers kan je de kosten spreiden per maand. Bij wasbare luiers gaat dit niet. De aankoop van een pakket van 20 luiers en de nodige extra’s, kost al snel 250 à 300 euro. Deze begininvestering is de moeite waard. Na een jaar heb je je investering al terug. En bij een tweede kindje wordt het financieel voordeel natuurlijk groter. Door de hoge startkosten bieden sommige gemeenten een premie aan. Voor de prijsberekening zie tabel op pagina xxx Extra tijd Tegenover de milieuvriendelijkheid staat dan wel de extra tijdsinvestering van gemiddeld 2 uur per week. Niet iedereen is het hier echter over eens, één moeder verwoordt het zo: “De tijd die het mij kost om de luiers in de luieremmer te gooien en in de wasmachine te steken is dezelfde tijd die ik nodig heb om de wegwerpluiers in de vuilniszak te gooien en die buiten te zetten. De tijd die ik besteed aan het ophangen en opbergen van de gewassen luiers wordt voor mij ruimschoots gecompenseerd doordat ik niet moet winkelen en moet slepen met grote pakken wegwerpluiers.” Sommigen denken dat het aandoen van de wasbare luier meer tijd vergt gezien het uit verschillende lagen bestaat. Je ontwikkelt vanzelf een grote behendigheid daarin. In het begin is het even oefenen. Vooral wanneer je verschillende modellen uitprobeert. Na een tijdje gaat het verversen van een wasbare luier even snel als een wegwerpluier. Vaker verschonen Wasbare luiers worden meestel vaker verschoond. Gemiddeld is dit 6 maal per dag in plaats van 5 maal voor wegwerpluiers. Meer was Wasbare luiers leveren extra was op. Wanneer je de luiers bij de gewone was van 60°C wast, heb je gemiddeld één extra wasbeurt per week. Dus ook één extra trommelinhoud aan de wasdraad te hangen en achteraf op te vouwen. Wasbare luiers hoef je niet gescheiden te wassen wanneer het plasluiers zijn of wanneer de poep met de papieren of vliesinlegger bijna volledig verwijderd is. De extra was valt zo ook minder op omdat die met de gewone was gebeurt. ^ Het wassen, het drogen en het opvouwen vraagt extra tijd. Maar je hebt wel geen gesleur met de grote pakken wegwerpluiers.

11

Anders plannen en organiseren Wasbare luiers vragen een andere organisatiewijze. Het vergt niet noodzakelijk meer werk. Het is een andere gewoonte die je aanneemt. Als je op stap gaat, denk er aan je wasbaar strikzakje mee te nemen, evenals de meest absorberende luiermodellen. Voorzie iets meer ruimte voor de luiers. Wasbare luiers zijn dikker dan wegwerpluiers. Er komt nog een papieren of vliesinlegger bij kijken en een overbroekje. Je verzamelt de vuile luiers in een emmer. Alles tesamen neemt dit thuis iets meer plaats in beslag dan wegwerpluiers. Gezien wasbare luiers dikker zijn dan wegwerpluiers kies je de kleedjes van je kindje best een maatje groter. Voor je de luiers met velcro’s in de was steekt draai je de luier best binnenste buiten met de velcro’s tegen elkaar. Zo hangen ze na de wasbeurt niet allemaal aan elkaar. Strikluiers gaan best in een wasnetje zodat je na elke wasbeurt geen knopen hoeft te ontwarren.

^ Voorzie wat meer plaats rond het luierkussen. De wasbare luier is dikker en de meeste systemen bestaan uit twee delen.

> Wegwerpluiers recycleren? Een goed afvalbeheer houdt in dat je eerst aan afvalpreventie doet, daarna aan hergebruik, daarna aan recyclage, dan aan verbranding en tenslotte aan storten (de ladder van Lansink). De recyclage van luiers is een downcycling. Beter is het om dit afval gewoon te vermijden. Enkele Vlaamse gemeenten experimenteren met de recyclage van wegwerpluiers. Een gespecialiseerde firma haalt de gebruikte wegwerpluiers op en vervoert het afval naar de verwerkingsinstallatie in Arnhem (Nederland). Vanuit Gent is dat een afstand van 200 kilometer. Daar wordt het verwerkt tot papierpulp, plastiek en gedeactiveerde superabsorber. Voor de recyclage van 1 ton luiers is 5,5 ton water nodig. Minstens 25 % van het luierafval wordt alsnog verbrand. De gedeactiveerde superabsorber kan immers niet hergebruikt worden. Een groot probleem is dat uit het verwerkte luierafval geen nieuwe luiers gemaakt kunnen worden. Dit fenomeen wordt ook wel ‘downcycling’ genoemd. Het afvalprobleem wordt niet echt opgelost. De recyclage van luierafval kan dus bezwaarlijk milieuvriendelijk genoemd worden.

12

> Hulp bij moeilijkheden: luierfoon, luierouder en website Ben je al wat overtuigd, maar nog niet helemaal? Speel je vragen en twijfels door aan de MilieuAdviesWinkel. Wij zoeken een antwoord of brengen je in contact met een ervaren luiermama of -papa. Als je dat wenst, kan je bij iemand langs gaan voor een demonstratie. Of kom naar één van onze infoavonden. De data vind je op de website van de MilieuAdviesWinkel. Ook ben je altijd welkom in de MilieuAdviesWinkel om de verschillende modellen eens te bekijken, te bevoelen en uit te proberen op onze pop.

Luierfoon

Luierkoffer

Wil je de luierkoffer raadplegen? Zou je willen spreken met een luierouder? Heb je vragen rond het wasbare luier in het algemeen? Bel de luierfoon van de MilieuAdviesWinkel. Hier kan je terecht met al je vragen.

Bepotelen toegelaten Kom voelen aan de verschillende soorten luiers. Luiers van katoen, hennep, fleece of andere in alle kleuren en vormen met de meest verschillende overbroekjes

Telefoonnummer luierfoon 09 242 87 59 Tijdens volgende uren > maandag van 9 tot 19 u > dinsdag van 9 tot 16.30 u > woensdag van 9 tot 13.30 u

Je vindt ze in onze luierkoffer. Je kan de luierkoffer doorsnuffelen in de MilieuAdviesWinkel.

Laatste versie luiermap

Luierouders Wil je een praten met een ouder die zijn of haar kindjes in de wasbare luiers steekt? Dit kan. Bel of ga naar een luierouder. Luierouders zijn gebruikers van wasbare luiers die hun ervaring en tips willen meedelen aan ouders of aanstaande ouders die ook willen starten ermee. Je kan op hen beroep doen als je het gebruik van de luier eens in praktijk wil zien, als je zelf praktische problemen hebt met wasbare luiers en nog meer tips wenst, als je ervaringen wenst uit te wisselen.

Word luierouder Heb je als ouder ervaring met katoenen luiers en wil je die ervaring delen met anderen? Contacteer de MilieuAdviesWinkel.

De laatste versie van de luiermap is downloadbaar via de website van de MilieuAdviesWinkel www.MilieuAdviesWinkel.be

Ervaring is de beste reclame!

MilieuAdviesWinkel Koningin Maria Hendrikaplein 5, 9000 Gent 09 242 87 59 [email protected] www.MilieuAdviesWinkel.be

13

> Enkele tips verzameld Algemeen Gebruik wasbare luiers waar het mogelijk is. Vervang de wasbare luiers eventueel voor wegwerpluiers op reis of als je kindje diarree heeft. Als het de eerste weken toch teveel werk is of tegenvalt, probeer het later nog eens. Indien je twijfels hebt, probeer eerst een huurpakket uit Ga langs bij of contacteer iemand met katoenen luier ervaring. Dit kan via de MilieuAdviesWinkel. Zo kan je ervaringen uitwisselen en elkaar ondersteunen om door te blijven gaan. Vraag bij de zoektocht naar een crèche of onthaalmoeder meteen of de wasbare luier ook welkom is. Het belangrijkste argument om hen te overtuigen is dat dit weinig extra werk voor hen meebrengt (hoogstens wat meer tijd om te verversen). De was gaat immers mee naar huis!

Luiers wassen Vóór het wassen Gebruik daarvoor eventueel een luieremmer. Indien je er twee hebt, kun je in één de plasluiers en in de andere de vuilere luiers te week zetten. · Je kan de luiers al dan niet vooraf weken. Doe er dan eventueel een beetje azijn, borax of wasmiddel bij om slechte geurtjes weg te nemen. Het wassen zelf Was op geregelde tijdstippen, aangepast aan je dagelijks leven. Spoel de erg vuile luiers met het spoelprogramma van je wasmachine. Voeg daar eventueel een scheut azijn aan toe. Was ze daarna met het gewone wasprogramma. Je kan gerust andere was toevoegen. Was op een zo laag mogelijke temperatuur. Voor plasluiers en niet te vuile luiers is 60 graden voldoende. Was met volle trommel. Kies voor een wasmiddel dat snel en volledig biologisch afbreekbaar is en gebruik de juiste dosering. Gebruik geen wasverzachter. Ook consultatiebureaus raden dit af, omdat het kan leiden tot huidirritaties bij baby’s. Katoen neemt ook minder snel water op als je wasverzachter gebruikt. Gebruik een water- en energiezuinige wasmachine bvb. aangesloten aan de warmwaterleiding.

Luiers drogen Gebruik zo weinig mogelijk de droogkast Hang de luiers zoveel mogelijk uit in de zon. De zon bleekt de luiers op een natuurlijke manier

14

> Subsidie voor wasbare luiers Wasbare luiers zijn op het einde van de rit goedkoper dan wegwerpluiers. Vaak is de beginginvestering een struikelblok. Sommige gemeenten en intercommunales stimuleren daarom het luiergebruik met een premie.

Vlaamse overheid Dankzij het subsidiebesluit van de Vlaamse overheid dat eind maart 2002 werd goedgekeurd, is het voor gemeenten en intercommunales mogelijk om katoenen luiers tot 70 % te subsidiëren. Het systeem zit zo in elkaar dat gemeenten luiers aankopen in grote hoeveelheden en doorverkopen aan hun inwoners. De Vlaamse overheid betaalt 70 % van de factuur, maar met een maximum van 5,50 euro per luier of overbroekje. Spijtig genoeg laat dit systeem niet toe dat je als consument kan kiezen voor de merken en de systemen die het best bij je passen.

Oost-Vlaamse gemeenten Laarne Gezinnen ingeschreven in de gemeente Laarne kunnen bij de geboorte van hun kindje herbruikbare luiers aankopen ter waarde van 25 euro bij Pluis Lieve Boffé, Husseveldestraat 15, 9270 Kalken. Meer info bij: Veronique Apers, gemeente Laarne tel: 09 365 46 30 e-mail: [email protected] website: www.laarne.be Merelbeke Gezinnen of alleenstaanden, ingeschreven in het Merelbeeks bevolkingsregister, met kinderen tussen 0 en 3 jaar komen in aanmerking voor deze subsidie. Bij de aankoop van een pakket luiers, voor een minimumbedrag van 200 euro, bedraagt de subsidie 30 euro. Als je deze luiers eerst wilt uitproberen, kun je ook een pakket huren. De gemeente subsidieert dan 10 % van de huurprijs. Meer info bij: Dienst afvalbeheer Merelbeke, gemeentelijk containerpark Hollebeek Hundelgemsesteenweg 952, 9820 Merelbeke tel: 09 362 79 63 e-mail: [email protected] website: www.merelbeke.be Oosterzele De gemeente kent een premie toe aan kinderen tot 3 jaar voor de aankoop of gevormde katoenen luiers. De premies gen 30 euro per aankoopschijf van 200 de huurprijs bij huurpakketten.

15

haar inwoners met de huur van voorbij aankoop bedraEUR en 10 % van

Meer info bij: Ronny Meerpoel, milieuambtenaar van Oosterzele tel: 09 362 77 03 e-mail: [email protected] website: www.oosterzele.be Sint-Lievens-Houtem De ouders kunnen bij de geboorte van hun kindje kiezen tussen 10 gratis huisvuilzakken ter waarde van 1,25 euro per zak of een premie voor herbruikbare luiers van 25 euro na voorlegging van het betalingsbewijs. Meer info bij: Annemie Van Pamel, milieuambtenaar van de gemeente Sint-Lievens-Houtem tel: 053 60 72 23 e-mail: [email protected] website: www.sint-lievens-houtem.be Beveren, Kruibeke en Zwijndrecht Intercommunale IBOGEM wil ouders die kiezen voor de herbruikbare luier een financieel hart onder de riem steken. Jonge ouders moeten hiervoor enkel een aanvraagformulier invullen en samen met de aankoopfactuur terugsturen naar IBOGEM. Zij krijgen de helft van hun aankoopfactuur terug met een maximum van 125 euro terug. Meer info bij: Schaarbeekstraat 27, 9120 Beveren tel: 03 253 16 64 e-mail: [email protected] website: www.ibogem.be (het aanvraagformulier kan worden gedownload op www.ibogem.be/html/ afval_voorkomen/aanvraag_luiers.shtm ) En Gent? Het Gents MilieuFront probeert al sinds 2002 de stad Gent en Ivago te overtuigen een luierpremie in te voeren. Het standpunt van Ivago is hierbij beslissend. ‘De luiersubsidie is nu geen prioriteit. In een eerste fase willen we werk maken van de bekendmaking van katoenen luiers en informatieverschaffing. Het idee van subsidies zal nog onderzocht worden.’ Aldus Ivago in juni 2002. Het Gents MilieuFront bleef aandringen, maar kreeg in 2004 als aanvullend antwoord dat volgens hun berekeningen een premie in combinatie met sensibilisatie te duur is vergeleken met de mogelijk te boeken winst. Het Gents MilieuFront ontdekte echter fouten in die berekening en zal Ivago weer aan de onderhandelingstafel proberen te krijgen. Wordt dus vervolgd.

Andere provincies Via de projectendatabank van OVAM (http://www.ovam.be/ jahia/Jahia/pid/796) vind je de meest recente gegevens. Door bij de trefwoorden “luiers” in te geven krijg je een overzicht van alle gemeenten die luierpremies uitreiken.

16

> Tilo geeft ze van katoen getuigenis van Kim Rienckens maart 2003 Voor ons zoontje Tilo, dat in november 2001 werd geboren, hebben we er voor gekozen om zijn billetjes in het katoen te steken. Wat ons in het begin een evidente keuze leek, bleek toch niet zo gemakkelijk te zijn. Vooreerst ging er heel wat opzoekwerk aan vooraf. Er bestaat immers een uitgebreid gamma aan soorten wasbare luiers (met elk hun voor- en nadelen), merken en prijzen. Een bezoekje bij iemand met katoenen-luier-ervaring heeft ons een heel pak vooruit geholpen. Verder ontdekten we ook enkele interessante internetadressen. Na wat wikken en wegen kozen we voor een huurpakket van Kiddy-Bips voor een maand en kochten nog enkele andere soorten luiers en overbroekjes op verschillende plaatsen. Dankzij zo’n huurpakket kan je de luiers al eens uitproberen zonder meteen een grote investering te moeten doen. Na een korte (maar krachtige) bevalling begon dan het echte werk. Door ons tekort aan luierervaring liep het in het begin wel eens mis, maar dat was ook het geval bij de wegwerpluiers die we in het prille begin nog gebruikten. De katoenen luiers vergen wat extra tijd en handigheid om aan te doen, zeker de niet-voorgevormde systemen zoals ‘strikluiers’. Wat natuurlijk minder leuk is, is de extra was: zo’n twee luierwassen per week. Maar ook dit wordt routine en na enkele weken ging alles reeds veel vlotter. De oma’s en opa’s vinden deze moderne katoenen luiers alvast veel gemakkelijker dan de versie uit hun tijd.

Wegwerp - versus wasbare luiers ^ De opa’s en oma’s vinden deze moderne wasbare luiers alvast veel gemakkelijker dan de versie uit hun tijd.

Er bestaan heel wat vooroordelen en misvattingen over wasbare luiers. Voor velen is het zelfs een onbespreekbare optie en primeert het gebruiksgemak van de wegwerpversie. Hieronder zetten wij onze ervaringen en bedenkingen met betrekking tot beide alternatieven eens op een rijtje.

17

1. Veel werk? Inderdaad, katoenen luiers zorgen voor extra werk: een was om de drie dagen insteken en te drogen hangen, wat vaker verversen; overbroekjes spoelen ... maar eens je ermee vertrouwd bent valt dat allemaal goed mee! Het is een kwestie van routine en organisatie. 2. Beter voor de billetjes? Hier kunnen wij eerlijk gezegd geen antwoord op geven. De billetjes zijn veel natter dan in een wegwerpluier, maar dat geeft geen irritaties. Af en toe had Tilo wel eens last van luieruitslag, maar toen hij er een periode veel last van had, hielpen wegwerpluiers niet. Hetgeen wel heeft geholpen, is een katoenen luier met een zijden inlegger en een wollen overbroekje ... als dat geen luxe is! 3. Sneller zindelijk? Tilo was overdag al zindelijk vóór zijn tweede verjaardag. Enkele maanden later bleef hij ook s’ nachts droog. Komt het doordat hij goed voelde wanneer zijn luier nat was? Wij denken van wel! 4. Beter voor het milieu? Dat wegwerpluiers milieuonvriendelijk zijn - zowel bij de productie als door de grote hoeveelheid afval die zij veroorzaken - is duidelijk. Dat blijft dan ook onze grootste motivatie om voor katoen te kiezen! Om het milieuvoordeel te vergroten proberen we energie- en waterzuinig te wassen: met volle trommels in een A-A-machine, op 60° en zonder droogkast.

Een aantal gemeenten, maar voorlopig stad Gent nog niet, geven subsidies voor de aankoop van katoenen luiers, waardoor deze nog voordeliger worden. Als je al in het bezit bent van een katoenen-luier-pakket, dan kan je best een tweede kindje kopen, want dan loont het echt wel de moeite!!!

18

^

5. Goedkoper? Volgens de OVAM en de verkopers van katoenen luiers zouden deze laatste een heel pak goedkoper zijn dan wegwerpluiers. Onze ervaring is dat als je comfortabel wilt luieren, dit toch wel een serieuze investering vergt. Indien je voldoende luiers en overbroekjes in huis wil hebben, als je kiest voor de voorgevormde luiers (handig voor in de crèche of bij de onthaalmoeder) en ademende overbroekjes (vooral de wollen versie is duur) dan loopt de rekening al snel op. Het totale budget zal echter de kosten van wegwerpluiers niet overschrijden, zeker niet als je de kosten van de afvalzakken erbij telt.

Tilo en zijn broer Kjell: de zonen van Kim en Xavier.

> Alle drie in katoen getuigenis van een tevreden gebruikster – juli 2004 Toen ik zwanger was van de eerste, ben ik pas op het eind van mijn zwangerschap (november 2000) beginnen denken om katoenen luiers te gebruiken. De eerste eigenlijke confrontatie met katoen was op een babybeurs. Dat het Kiddybips was, besefte ik pas achteraf, want toen het enige merk dat algemeen verkrijgbaar was op de Belgische markt. Maar ik vond het toen vrij duur en ik kende niemand die dit gebruikte. In die periode namen we een internetaansluiting en daar maakte ik goed gebruik van. Na heel wat opzoekingswerk was ik overtuigd. In het begin had ik hier en daar wat aangeschaft om uit te proberen wat me het beste zou liggen: een pak hydrofiel-luiers, strikluiers Galfies- en Kakeloe-luiers en inleggers Babymol-luier een Kiddybips-luier Engel-luier een gedeeltelijk voorgevormde luier met verdikt middenstuk en wat overbroekjes betreft: een plastic overbroekje (merkloos) Babymol overbroekje een Kiddybipswikkel overbroekje en tenslotte wolwikkel wolbroekje

^ Esme met een katoenen luier aan. Achter haar hangen de katoenen inlegluiers.

Achteraf gezien bleek dit zowel leuk als handig verschillende soorten in huis te hebben. Als je bijvoorbeeld op stap gaat en je weet dat het nog een tijdje zal duren vooraleer je een verse luier kan aantrekken, neem je dan de luier die zeer goed absorbeert. Als onervaren en ‘moderne’ moeder nam ik de voorgevormde luiers eerst, maar al gauw moest blijken dat die voor mijn baby allemaal te groot uitvielen met lekkage als gevolg. Het wolbroekje had ik bovendien ‘onbehandeld’ gebruikt en het vocht liep er gewoon door. Ik wist niet dat het vervilt moest zijn… Al doende leert men en met de tips van de toen pas opgerichte yahoo-groep over het gebruik van katoenen luiers raakte ik op de goede weg. Ondertussen heb ik met drie kindjes reeds meer dan 3,5 jaar ervaring. Ik geef alvast mijn gebruiken en tips mee.

19

Bewaren vuile luiers en het wassen Een aantal zaken zijn persoonlijke gewoonten of gebruiken en kunnen even goed op een andere manier, zoals het wassen, bewaren van vuile katoenen luiers. Ik gooi alle luiers (plas en poep) samen in de emmer en als hij vol is, steek ik ze in de wasmachine (meestal op 60°, soms met ander witgoed). Er bestaan speciale luieremmers. Maar wat je enkel nodig hebt, is een grote emmer met deksel. Die van ons hebben we aangeschaft in een doe-het-zelfzaak en voldoet prima. Het soort wasmiddel en wasverzachter heeft - naar mijn mening - een invloed op baby’s billetjes. Ik gebruik een ecologisch waspoeder. Het belangrijke is om niet te overdoseren zodat geen zeepresten achterblijven in het katoen. Het zijn die zeepresten die irritatie kunnen geven. Gebruik geen wasverzachter. Wasverzachter vermindert de absorptie en is ongezond voor baby’s huid. Het Gentse leidingwater is zeer hard. In plaats van de wasverzachter gebruik je azijn. Die spoelt de zeepresten weg en verzacht ook een beetje.

^ Overdoseer het waspoeder niet. De zeepresten veroorzaken irritatie. Gebruik in plaats van wasverzachter azijn. Wasverzachter vermindert de absorptie van katoen.

Je hebt niet speciaal een droger nodig. Wij hebben geen droger, maar ik droog tot nu toe drogen alles binnen of buiten naargelang het weer aan de lijn. Het slijt bovendien de luiers veel minder af. Kleertjes … Katoenen luier zijn dikker dan wegwerpluiers. De eerste kleertjes/rompertjes koop je best een maatje groter. De eerste maanden zijn ze toch niet zo beweeglijk. Bij mijn tweede dochter heb ik al vlug (reeds binnen het eerste jaar), echte hemdjes gebruikt in plaats van rompertjes. Een katoenen luier kan je namelijk beter aanpassen zodat hij niet afzakt zoals een wegwerpluier. Dit is althans mijn ervaring. Je kan uiteraard wel met body’s werken, dan moeten ze toch steeds een maatje groter zijn.

Simpel en gezond voor schone billen bij het verluieren is een flesje zuivere amandelolie of persoonlijk gebruik ik nu voor mijn baby calendula babyolie (dat ook kan gebruikt worden in het badje). Ik heb ook zachte flanellen doekjes of washandjes voor het proper maken en gewone washandjes. Een bakje water staat naast de luiertafel en alle gebruikte doekjes of washandjes gaan gewoon mee in de luieremmer. Zalfjes hoef je niet noodzakelijk bij elke luierwissel aan te smeren. Dat heb ik voor mijn baby’s nog nauwelijks gebruikt. Hier is het ook vooral de reclame die inspeelt op speciale extra zorgen die uw baby zou nodig hebben. Variëteit aan luiers Uiteraard is mijn collectie katoenen luiers uitgebreid met de jaren. Doordat ik nooit een groot pakket van één merk heb

20

^

Wassen, verzorgen baby’s billetjes Via reclame krijg je de indruk dat je de billetjes het best en gemakkelijkst proper maakt met ‘babydoekjes’. Dit kost vrij veel en brengt ook afval met zich mee. Uit onderzoek blijkt dat de ingrediënten die gebruikt worden in deze babydoekjes lang niet zo onschuldig zijn.

Voor elke baby of peuter bestaat er

wel een goed passende wasbare luier.

gekocht, werd het een beetje een hobby om verschillende merken uit te proberen. Want zoals met alle dingen bestaan bij katoenen luiers ook goede en minder goede. Veel hangt ook af van je persoonlijke voorkeur, droogtijd, dikte, absorptievermogen, vorm enz. All-in-one, AIO versus verschillende lagen Voor de alles-in-één luiers heb je geen overbroekje nodig. Je doet dit dus aan zoals een wegwerpluier. Voor kleine baby’s met borstvoedingspoep zou ik dit zeker niet aanraden. Ik ondervond dat het systeem katoenen luier en overbroekje toch altijd als veel ‘zekerder’ (het overbroekje kan ook altijd nog wat tegenhouden, al is het niet de bedoeling dat dit altijd vuil wordt). Ik heb een aantal AIO luiers met leuke prints (diertjes, auto’s, ..) aangeschaft. Ik heb die enkel gebruikt voor het middagslaapje als ze al zindelijk waren (of begonnen zindelijk te worden) omdat die gemakkelijk aan en uit te doen zijn. Omdat de prints aantrekkelijk zijn, vinden mijn kinderen het geen probleem om nog een luier aan te trekken. Zo’n luiers zijn meestal vrij duur en niet zo duurzaam omdat telkens het overbroekje mee gewassen wordt.

Eerste dagen en maanden: vouwluier en wikkelbroekje De eerste dagen na de geboorte heb ik nooit katoenen luiers gebruikt. Ik vermoed dat de meconium moeilijk uit te wassen is, alhoewel ik van anderen gehoord heb dat dit toch geen probleem zou zijn. Het hangt er een beetje van af hoe groot en zwaar de baby is. Mijn derde had redelijk fijne beentjes. Na 1 maand lijken de voorgevormde Kiddybips maat S nog te groot. Er bestaat uiteraard wel nog een kleinere maat XS, maar de aanschaf lijkt me financieel voor die éne maand niet de moeite waard. Eventueel kan dit gehuurd worden. Ik vond een beter alternatief, namelijk vouwluiers. Aanvankelijk had ik nooit gedacht vouwluiers te gebruiken, maar zeker bij kleine pasgeboren baby’s vind ik dit de beste oplossing en het is helemaal niet zo moeilijk. Je gebruikt dan best voor kleine baby’s hydrofiel-luiers in origami gevouwen. Als dit te klein wordt, kan je overschakelen op de vliegermethode, maar deze heb ik enkel voor ’s nachts gebruikt. Ook de voorgevormde luiers zullen dan al passen. Je hoeft dus voor in het begin geen hele set luiers in huis te hebben. Met wat hydrofiel-luiers en goede overbroekjes kan je dus al van start gaan.

^ Een wollen overbroekje voelt prettig aan. Het broeit niet. De lanoline in de wol zorgt ervoor dat het vocht in de luier blijft.

‘s Nachts Indien je pas begint met katoenen luiers, raad ik aan om ’s nachts nog wegwerp te gebruiken en éénmaal het overdag goed lukt, test dan de ideale combinatie voor ’s nachts. Dat is altijd wel wat uitproberen en afhankelijk van hoelang de luier aanblijft en hoe oud je baby is. Wat ik wel steeds gebruik voor ’s nachts is een dubbel gebreid wollen broekje. Wol broeit niet en is daardoor heel prettig voor je baby (goed om luieruitslag te voorkomen). De lanoline in de wol zorgt ervoor dat het vocht in de luier blijft. Er zit wel wat onderhoud in, maar het voordeel is dat ik daarmee nog nooit lekkage gehad heb.

21

Zindelijk worden ... Volgens de één heeft het geen invloed, volgens de ander wel. Feit is dat de kinderen van tegenwoordig veel later zindelijk zijn dan pakweg 30 jaar geleden toen katoenen luiers nog veel gebruikt werden. Ik denk dat het ook te maken heeft met het feit dat je als ouder veel vroeger merkt wanneer je kind eraan toe is om op het potje te gaan (als de luier bijvoorbeeld na meer dan 2 uur nog droog is). Dat voel je onmiddellijk met een katoenen luier en het kind voelt allicht zelf ook wel wanneer het dan plast. Mijn twee oudste waren in elk geval ruim voor hun 2 jaar overdag zindelijk. De papieren of vliesinlegger De papieren of vliesinlegger wordt gebruikt om de poep op te vangen. Ik gebruikte vliesinleggers omdat deze lang meegaan. Ze kunnen vaak mee gewassen worden indien het enkel een plasluier is. Nog enkele tips, weetjes Ik heb enkel nog wegwerpluiers gebruikt als we voor langere tijd op vakantie gingen. Voor een daguitstap neem je de luiers mee die het beste absorberen. Ik heb ondervonden dat katoenen luiers veel beter zijn in het tegenhouden van dunne borstvoedingspoep dan wegwerpluiers. Bovendien ‘stinken’ wasbare luiers niet. Toen we op vakantie waren en wegwerp gebruikten dacht ik in het begin steeds dat ze een poepluier had ... Strikluiers steek je best in een wasnetje in de wasmachine, anders heb je veel werk met het ontwarren van de knopen. Als je vouwluiers gebruikt, werk je het gemakkelijkst met wikkeloverbroekjes (en geen optrekbroekjes). Je legt de vouwluier onmiddellijk op het overbroekje en ‘wikkel’ je zo in. Geen gedoe met spelden of snappies. Zeker voor de eerste maanden is dit niet nodig als je een goed sluitend overbroekje hebt. In de vouwluier leg je eventueel na een aantal weken een inlegger. Je kan ook overschakelen op oogjesluiers die veel meer absorberen als hydrofiel-luiers. Ik ondervond ook dat de oppas de overbroekjes niet altijd op de juiste manier aandeden (binnenstebuiten), daarom is een overbroekje met een print wel heel handig en eigenlijk ook wel leuk. Tegenwoordig bestaan overbroekjes ook in fleece. Ik heb dat persoonlijk nooit gebruikt. Wel getest, want ik had één gekregen, maar ik vind dat dit de luier vrij dik maakt en voor de zomer lijkt me dit zeer warm. Ook als je kindje al een aantal maanden oud is, is het niet te laat om op wasbare luiers over te schakelen. Huur eens een pakket om het uit te proberen. Je kan dan al onmiddellijk overschakelen op een grotere maat. De eerste maat heb je immers niet zo lang nodig. Zoals ik deed, zou ik aan iedereen ook aanraden om niet onmiddellijk een heel pakket van dezelfde luiers aan te schaffen. Test een paar merken uit (eventueel tweedehands) en beslis daarna welke je het meest bevallen. Het enige probleem is dat tot nu toe niet alle merken vlot verkrijgbaar zijn in België, maar er bestaat natuurlijk ook het internet ... Je kan de MilieuAdviesWinkel steeds contacteren voor verdere info.

22

^ De strikluier groeit mee. Het vraagt wel wat handigheid om die goed te vouwen en te strikken.

> Meer informatie en bronnen Veel informatie over luiers is te vinden op internet via de portaalsite voor wasbare luiers, http:// www.katoenenluiers.pagina.nl kan je alle belangrijke informatiebronnen terugvinden. Ook als je van plan bent om je luiers via het internet te kopen is dit een goede startpagina. Een tweede portaalsite is: http://katoenenluiers.startkabel.nl Op de website van OVAM (de Openbare Avalstoffenmaatschappij voor het Vlaamse Gewest) is een onderdeel gewijd aan wasbare luiers: http://www.ovam.be/jahia/Jahia/pid/831 Ook de lijst met gemeenten die premies geven voor herbruikbare luiers is hier terug te vinden. Verde – Verbruik en Duurzaamheid - Webstek over duurzame consumptie van het onderzoeks- en informatiecentrum van de verbruikersorganisaties (OIVO) www.ecoline.org/verde Voor het document over de luiers: www.ecoline.org/verde/ infobladen/35luiers.html OIVO, Ridderstraat 18, 1050 Brussel tel: 078 15 20 41 Er bestaat een emailgroep waar mensen ervaringen en tips uitwisselen, vragen aan elkaar stellen, tweedehands luiers verkopen, enz... je kan hem vinden via http:// groups.yahoo.com/group/katoenen_luiers/ Nu en dan komen de leden zelfs eens samen om hun luiersystemen aan elkaar te tonen en ervaringen uit te wisselen Verder zijn er, bijvoorbeeld, ook een groot aantal sites in Groot-Brittannië met veel informatie over wasbare luiers. Bij Women’s Environmental Network www.wen.org.uk/ is er een aparte rubriek over ‘nappies’. In Groot-Brittannië is er zelfs een jaarlijkse week van de wasbare luier. Volgende bronnen raadpleegden we - voor de ecologischevoetafdruk . Sharing Nature’s Interest: Ecological Footprints as an Indicator for Sustainability. Nicky Chambers, Craig Simmons and Mathis Wackernagel, 2000. Earthscan, London. Deze analyse wordt bevestigd door de studie ‘Ökologischer Vergleich verschiedener Wickelvarianten in industrialisierten Staaten auf Basis des SPI’ (G. Krotscheck, Universität Graz, september 1997). . Een Britse organisatie van milieubewuste vrouwen, Women’s Environmental Network, bestudeerde de hele productie -distributie -consumptie en verwijderingscyclus en concludeerde dat wanneer men de hele keten bekijkt de balans dus duidelijk in het voordeel overhelt van de wasbare luier. - voor de chemische stoffen in wegwerpluiers . Rosalind C. Anderson, Acute Respiratory Effects of Diapers Emissions, Archives of Environmental Health, Sept. 1999

23

> Vragen, ideeën of suggesties ? Heb je nog vragen, contacteer om de MilieuAdvies-Winkel. Wij zoeken een antwoord of brengen je in contact met een ervaren luiermama of -papa. Als je dat wenst, kan je bij iemand langs gaan voor een demonstratie. Of kom naar één van onze infoavonden. De data vind je op de website van de MilieuAdviesWinkel (www.MilieuAdviesWinkel.be).

We hopen dat je in deze infomap voldoende informatie vindt om zelf aan de slag te gaan. Laat ons dus weten of we ook jou konden overtuigen om wasbare luiers te gebruiken. Aanvullingen, ervaringen en suggesties zijn steeds welkom!

> Dankwoordje Het Gents MilieuFront en de MilieuAdviesWinkel kunnen dankzij een subsidie van het Electrabelfonds, beheerd door de Koning Boudewijnstichting de wasbare luier promoten. Door de gecombineerde aanpak van sensibilisatie (door infoavonden, folder, luiermap, …) én persoonlijk advies (luierouders en infofoon) hopen we 50 nieuwe gebruikers van katoenen aan te brengen en zo 50 ton afval te besparen!

24

BIJLAGE: MERKEN EN VERKOOPADRESSEN De meest recente lijst van verkoopadressen in Oost-Vlaanderen vind je op www.milieuadvieswinkel.be onder Luiers en textiel. Tabel 1 Opsomming van de voor Vlaanderen belangrijkste merken van herbruikbare luiers. Elke producent heeft een eigen assortiment dat via verschillende verkooppunten wordt verkocht (zie verder). Meer informatie vind je op hun website. MERK

ADRES

TEL EN FAX

INTERNET

Tel. 056 75 38 94 Fax 056 75 38 85

www.bambinomio.be [email protected]

Tel. 011 66 71 61 Fax 020 882 70 78

www.bon-jour.nl [email protected] www.geminis.be [email protected] www.kiddybips.com [email protected]

BAMBINO MIO (kan besteld Keiberg 97 worden via de colli-shop 8551 Heestert van Colruyt) BONJOUR Torbeek-straat 9 3910 Neerpelt GEMINIS Potaardestraat 74 mag 7 2845 Niel KIDDYBIPS Baron Ruzettelaan 369 (Nederlandse versie van 8310 Brugge (Assebroek) 'indisposables') STOF EN AARDE Kasteelstraat 44 (DISANA) 8531 Harelbeke VIKING

Tel. 03 236 88 36

KUSHIES

Nederland

Tel.0031 113 57 63 21

KATOENKIKKERS

Eksterstraat 3 2440 Geel

Tel. 014 72 33 31

Bijlage - Wasbare luiers September 2004

Tel. 050 35 92 99 Fax 050 36 45 24 Tel. 056 72 73 94

www.disana.de [email protected] www.vikingluiers.be [email protected] www.littleones.nl [email protected] www.katoenkikkers.be [email protected]

Tabel 2: Verkoopadressen in Oost-Vlaanderen NAAM ‘t Geboortehuis

ADRES A della Faillelaan 26 9052 Zwijnaarde

Baby Confort

Hundelgemsesteenweg 594 09 230 77 59 B 9820 Merelbeke

[email protected]

Geminis

Baby’s corner

Steenweg op Deinze 33 B 9810 Nazareth

09 380 00 23

[email protected]

Geminis

Bambino

Stationsstraat 90 9950 Waarschoot

09 378 19 57

[email protected]

Kiddybips

Bioplanet

Drongensesteenweg 134 9000 Gent

09 217 04 58

www.bio-planet.be

Disana

Bio-shop

Antwerpsesteenweg 450 9040 St.-Amandsberg

09 228 54 22

[email protected]

Galfies

De Baenst

Vrasenestraat 31 9120 Beveren – Waas

03 775 35 44

De Smet Rudy – Gold star

St . Margrietstraat 2-5 9000 Gent

09 225 78 42

De Witte Wolk

Brielken 6 9940 Evergem

09 258 89 58

Bijlage - Wasbare luiers September 2004

TEL 09 245 50 45

INTERNET MERKEN veronique.laureys@pando Disana ra.be Kiddybips

Geminis [email protected]

Bambinomio Bambinomio

EXTRA

Het assortiment van Bioplanet kan je ook bestellen via elke Colruytwinkel

De Zevensprong

Sint-Pietersaalststraat 26 9000 Gent

09 221 30 96

Dreamland – Gent

Rooigemlaan 2E 9000 Gent (ook vestigingen in Lede, Denderleeuw, Zottegem en Lochristi) Nieuwstraat 37 9990 Maldegem

09 236 13 98

03 766 49 01

Liparos-D’Hondt Hilde

Puitvoetstraat 56 9100 St-Niklaas Meileveld 39 9620 Zottegem

09 360 12 54

[email protected]

Kiddybips

MediotheekThuiszorgwinkel

Sint-Jozefsplein 7 9700 Oudenaarde

055 33 47 37

thuiszorgwinkel.mvl@cm. be

Kiddybips Bambinomio

Naturelle

Stationsstraat 99 9860 Scheldewindeke

09 362 61 37

Kiddybips

Paradisio

Grote Baan 36 9100 Nieuwkerken-Waas

03 780 78 78

Bambinomio

Pluis-Lieve Boffé

Husseveldestraat 16 9270 Kalken

09 367 91 44

[email protected]

Disana

Reddie Teddy

Vrijdagmarkt 10 9000 Gent

09 265 56 93

[email protected]

Kiddybips

Tonina

Lange Plankstraat 21 B 9052 Zwijnaarde

09 245 09 27

[email protected]

Geminis

Elias Doremi Euro Shop

Bijlage - Wasbare luiers September 2004

050 718 660

[email protected]

Disana Bambinomio

[email protected]

Geminis Bambinomio

Ook vestiging in Maldegem

Ter plaatse bestellen en binnen de drie dagen af te halen Ook vestiging in Hofstade

de maat XS kan voor 1 maand gehuurd worden

Tabel 3: Verkoopadressen met een service in Oost-Vlaanderen De onderstaande verdelers zijn niet gevestigd in Oost-Vlaanderen, maar je kan wel bij hen je luiers bestellen. NAAM Knusjes

Luce luierservice Baby-walz Bonjour

Kaatje-Katoen

De Kangoeroe Maman Nature

Mama’s & Kindjes

ADRES Aarschotsestraat 80A 1800 Peutie www.knusjes.be [email protected] Kleine Mierenstraat 23 2801 Mechelen www.luierservice.be [email protected] Postbus 158 9100 Sint-Niklaas www.baby-walz.com Torbeekstraat 9 3910 Neerpelt www.bon-jour.nl [email protected] Kerkstraat 35 6871 BH Renkum (NL) www.kaatjekatoen.nl [email protected] Ruddervoordestraat 90 8820 Torhout www.de-kangoeroe.be Rue de la tulipe 27 1050 Bruxelles www.maman-nature.com [email protected] Vladslostraat 28 8600 Diksmuide www.mamaskindjes.be [email protected]

Bijlage - Wasbare luiers September 2004

TEL 02 253 19 79

MERKEN Hennepluiers, Viking, Disana Indisposables, Kushies, Katoenkikkers

015 27 21 33

Bonjour, Ella’s, Geminis, Kiddybips, Kushies, Cora, Cotton Bottoms, Diaperaps, Disana, Totsbots, Viking Galfies, Popolino Propo-wrap, Baby-walz

03 711 82 88

EXTRA Te bestellen via internet Exclusief importeur voor België van Hennepluiers, Indisposables en Kushies Verkoop, verhuur van katoenen luiers over heel Vlaanderen. Wassen van de luiers enkel in het Mechelse. Postorderbedrijf met gratis catalogus Bestellen via website mogelijk Alleen per postorder te koop Bestellen via website mogelijk

011 66 71 61

Bonjour

0031 317 310183

Kaatje Katoen

Te bestellen via internet

050 22 33 53

Indisposables, Disana

Te bestellen via internet

02 647 67 92

Bumkins, Easyfix, P'tits dessous, Ella's house, Popolino, Motherease

Te bestellen via internet

0473 37 06 79 Mama’s & Kindjes, Kushies, Indisposables en Zippydys

Te bestellen via internet

MERCATOR bvba

Bambinomio

Keiberg 97 - 8551 Heestert

Richtprijzen in €

Tel 056/75.38.94 - Fax : 056/75.38.85 Omschrijving

Consument

LUIERS Maat 1 (8) 29,45 Maat 2 (6) 28,90 Maat 3 (4) 28,40 LUIERBROEKJES MIO-SOFT Wit Newborn (NB) 11,95 Print Newborn (NB) 11,95 Wit S 11,95 Print S 11,95 Wit M 11,95 Print M 11,95 Wit L 11,95 Print L 11,95 Wit XL 11,95 Print XL 11,95 Wit Toddler(T) 11,95 Print Toddler(T) 11,95 PROEFPAKETTEN MIO-SOFT 1 luierbroekje, 1 katoenen luier, 1 inlegdoekje Wit Newborn (NB) 15,40 Print Newborn (NB) 15,40 Wit S 15,40 Print S 15,40 Wit M 16,45 Print M 16,45 Wit L 16,45 Print L 16,45 ,

Maten Luierbroekje Newborn: Tot 5 kg S: 5-7 kg M: 7-9 kg L: 9-12kg XL: 12-15 kg Toddler: 15-19 kg

Luier Maat 1 tot 7 kg Maat 2 7 tot 12kg Maat 3 +12 kg

Omschrijving OEFENBROEKJES Wit 18-24m Wit 2-3 j Wit 3-4 j ZWEMLUIERS S M L XL Toddler (T) STARTERSPAKETTEN 3 luierbroekjes, 12 katoenen luiers Newborn (NB) S M L Van geboorte tot potje 12 luiers maat 1 en 12 luiers maat 2 4 broekjes NB en 3 S, 3 M, 3 L, 3 XL Geboorte tot potje ACCESSOIRES Inlegdoekjes (200’s) MioFresh (500gr) MioFresh (1kg) Miocare Waspoeder (1kg) Mio Wipes Babydoekjes (40) Luiertas Katoenen doeken 70x70 (6) Waszak Luieremmer

Kleur verpakking Geel en Oranje Groen en Blauw Paars en Roze

Consument

9,20 9,20 9,20 14,75 14,75 14,75 14,75 14,75

77,80 77,80 91,65 91,65

389,50 10,45 4,30 7,50 9,85 3,85 11,70 17,80 13,90 21,15

PRIJSLIJST KAATJE KATOEN Kerkstraat 35, 6871 BH Renkum, tel: 0317-310183, fax: 0317-310256 e-mail: [email protected], www.kaatjekatoen.nl

LUIERS KAATJE KATOEN Maat Newborn Small Medium Large X-large

Kleur geel oranje blauw wit geel

Aantal kg* 2-4 4-6 6-9 9 - 13 boven 13

Wolbroek Prijs/stuk € 3,80 € 4,10 € 4,45 € 4,65 € 5,25

Maat Kleur Aantal kg* Large ecru 9 - 15 X-large ecru > 14 Ook in kleinere maten leverbaar.

LUIERS POPOLINI Maat OneSize

Wanneer de luier te nat wordt, is uw kind toe aan een grotere maat luier. Als nachtluier adviseren wij u een één maat grotere luier te nemen dan de luier die u overdag gebruikt. Voor oudere kinderen kunt u ‘s nachts een luier gebruiken in combinatie met een Wolbroek: de perfecte oplossing voor een droog bed!

LUIERBROEKJES Prorap Classic Maat Newborn Small Medium Large X-large

Kleur wit wit wit wit wit

Aantal kg* 3-5 4-7 6 - 11 11 - 16 16 - 20

Prijs/stuk € 10,50 € 10,50 € 10,50 € 10,50 € 10,50

Aantal kg* 6 - 11 11 - 16 16 - 20

Prijs/stuk € 12,50 € 12,50 € 12,50

Prorap Color Maat Medium Large X-large

Kleur l.blauw l.blauw l.blauw

Wolwikkel Maat N 1 2 3 4 5

Kleur ecru ecru ecru ecru ecru ecru

Aantal kg* tot 6,5 6,5 - 8 8 – 10 10 - 12,5 12,5 - 15 15 - 20

Prijs/stuk € 25,00 € 25,00 € 25,00 € 25,00 € 25,00 € 25,00

Prijs/stuk € 15,00 € 15,00

Kleur ecru

Aantal kg* 3 - 15 prijs per 10 OneSize ecru 3 - 15 Ecologische katoen prijs per 10

Prijs/stuk € 14,50 € 135,00 € 16,50 € 155,00

Vento luierbroekje Maat Small Medium Large X-large

Kleur bedrukt bedrukt bedrukt bedrukt

Aantal kg* 3-6 5 - 10 9 - 15 > 14

Prijs/stuk € 12,50 € 12,50 € 12,50 € 13,00

Maat Kleur Aantal kg* 18-24 wit 11 - 13 mnd 2 - 3 jaar wit 13 - 16 3 - 4 jaar wit 16 - 18 * het aantal kg is bij benadering

Prijs/stuk € 9,95

OEFENBROEKJES Bambino Mio

€ 9,95 € 9,95

ACCESSOIRES Artikel Luierinlegdoekjes, rol 200 vel Biologisch afbreekbare babydoekjes Wasnet 50 x 50 x 40 cm 2 wasnetten Snappi luierklemmetjes, per 3 Vlinder nagelknippertje Luiertas, paars Borstcompressen, 6 stuks per set Wolkuur, fles à 125 ml

Prijs € 10,45 € 3,95 € 6,50 € 12,00 € 4,95 € 3,50 € 7,95 € 8,95 € 6,95

september 2004

PRIJSLIJST KAATJE KATOEN Kerkstraat 35, 6871 BH Renkum, tel: 0317-310183, fax: 0317-310256 e-mail: [email protected], www.kaatjekatoen.nl DIVERSEN Slabbetje met lange mouw Maat Een maat

Kleur divers

leeftijd 12 – 24 mnd

ZWEMKLEDING I-PLAY Prijs/stuk € 11,25

Banabox Maat Een maat

Kleur geel

Prijs/stuk € 7,50

LUIERPAKKETTEN

Hieronder geven wij u een overzicht van de proefpakketten en de voordelige luierpakketten. Het luierpakket geeft aan hoeveel luiers u per maat nodig heeft en is gebaseerd op twee- tot driemaal wassen per week. De ervaring leert dat bij een tweeling vaker gewassen wordt. Proefpakket 1 Prorap luierbroekje, 2 luiers, 5 velletjes luierinlegdoekjes en was- en vouwtips

Maat Small Medium Large Prematuur

Prijs € 16,00 € 17,00 € 18,00 € 15,00 Luierpakket Prijs 21 luiers maat small, 18 medium en 10 large 5 newborn en 5 small Prorap luierbroekjes en gratis 1 rol luierinlegdoekjes € 299,00 Luierpakket tweeling Prijs Luiers: 60 newborn, 30 small, 26 medium en 14 large 8 newborn en 8 small Prorap luierbroekjes en gratis 2 rollen luierinlegdoekjes € 650,00 Zindelijkheidspakket Prijs 3 luiers maat large 2 large of 2 X-large Prorap luierbroekjes 2 Bambino Mio oefenbroekjes € 50,00 Kaatje Katoen verkoopt ook zwembroekjes voor incontinente kinderen en volwassenen. Voor meer informatie kunt u bellen of e-mailen.

De zwemkleding van I-Play heeft een nylon of badstof/polyester binnenbroekje dat er voor zorgt dat, bij een ongelukje, de ontlasting in het broekje blijft. Op onze website vindt u alle modellen en dessins waarin de zwemkleding leverbaar is. U kunt ons uiteraard ook even bellen: 0317-310183. Artikel Zwembroekje nylon binnenbroekje Zwembroekje de luxe Bikini Badpak Zwemsetje jongens (nylon) Zwemsetje meisjes (nylon) Zwemsetje meisje de luxe Zwemshorts

Prijs € 8,75 € 12,25 € 23,75 € 23,75 € 15,00 € 15,00 € 22,25 € 17,25

ZWEM-ACCESSOIRES Artikel Zonnehoedje jongens Zonnehoedje meisjes Hoodie Zwemslofjes Zwemtasje Small Zwemtasje Large Zonnebril Flexi Specs Zonneprotectiepak 2-delig

Prijs € 9,95 € 9,95 € 14,95 € 8,75 € 4,75 € 7,25 € 9,25 € 11,25 € 39,75

De maten van de zwemkleding zijn: Small Medium Large X-Large XX-Large

5 7 9 11 14

- 7 kg - 9 kg - 11 kg - 14 kg - 17 kg

september 2004