> GSM-ACTIE: VERANDER HET GSM-BELEID OP JOUW SCHOOL! Week van de gsm op school: 22-26 april 2013
Hoe zit het met de gsm-regels op jouw school? Zijn er vaak conflicten of discussies als de regels in de praktijk worden toegepast? Of gaan de leerlingen akkoord met de afspraken uit het schoolreglement en loopt het allemaal best wel vlot? De Vlaamse Scholierenkoepel (VSK) roept de week van 22 tot 26 april 2013 uit tot ‘Week van de gsm op school’. Is het op jouw school hoog tijd om de gsm-afspraken eens op de agenda te zetten? Organiseer dan in deze gsm-week een actie met de leerlingenraad en ontdek via dit stappenplan wat je kan doen om het schoolreglement aangepast te krijgen.
Laat je ons graag weten wanneer de actie op jouw school doorgaat? Word dan fan van de Facebookpagina van de Vlaamse Scholierenkoepel en hou het VSK-team en de andere scholen op de hoogte van jullie plannen! Of mail gewoon naar
[email protected]!
Stap 1: Tijd voor actie?! Bezint, eer ge begint Tips:
Start op tijd met de voorbereidingen want en goed uitgewerkte actie en een grondige voorbereiding nemen toch al gauw 4 weken in beslag, en daar vallen soms vakanties tussen. Reken op 3 of 4 vergaderingen om alles tot in de puntjes uit te werken. Misschien zal je er ook naast de vergaderingen wat tijd in moeten steken
pagina 2 > 8 Wist je dat…
…er specifieke regels gelden waar scholen zich aan moeten houden als het gaat over gsm’s? Zo moeten afspraken rond gsm-gebruik duidelijk beschreven staan in het schoolreglement. Als je de schoolregels overtreedt mag het personeel van de school je vragen om je gsm af te geven. Je gsm afnemen zonder dat jij je toestemming geeft, mag niet. Een school mag ook niet zomaar je spullen doorzoeken. Dat is een taak voor de politie. Weiger je je gsm af te geven, dan riskeer je wel een sanctie. Als je je gsm moest afgeven mag de school die zo lang als nodig is bijhouden. In de praktijk gaat het om een lesuur of ten hoogtse een lesdag. Houdt de school je gsm langer bij, dan gaat het om een inbeslagname. Ook dat is iets wat enkel de politie mag doen.
Stap 2: Bepaal je schooltype Heb je een strenge of een losse school? Hoe de gsm-actie op jouw school er zal uitzien hangt af van wat op dit moment wel of niet mag volgens jouw schoolreglement. Is er een grondige verandering nodig op jouw school of gaat het maar om enkele afspraken die best eens wat bijgeschaafd worden? Met andere woorden: welk type school heb jij? Type 1: de nultolerantieschool
Type 2: de strenge afsprakenschool
Type 3: de soepele afsprakenschool
In deze school mag je je gsm ook niet zomaar altijd Zit je op deze school dan en overal gebruiken. Maar zijn gsm’s volledig gsm’s zijn wel toegestaan In deze school zijn gsm’s verboden. Misschien staat op meerdere plaatsen en niet volledig verboden maar er zelfs in het moment dan enkel in de moeten de leerlingen zich schoolreglement vermeld pauzes. Leerlingen op deze aan enkele belangrijke dat je je gsm niet mag school mogen bijvoorbeeld afspraken houden. Gsm’s meebrengen naar school. luisteren naar muziek zijn dan enkel toegelaten In ieder geval: een gsm tijdens een studie-uur, op bepaalde momenten op deze school is not tijdens het werken aan een buiten de lessen. done, nergens en op geen opdracht op de computer of enkel moment. tijdens de les LO of ze mogen iets opzoeken op hun gsm tijdens de les.
Type 4: de school zonder grenzen
Op deze school mag je zo goed als altijd en overal je gsm gebruiken. Afspraken zijn er niet of amper en als ze er toch zijn, zijn ze heel los en geven ze de leerlingen heel veel vrijheid.
Tip:
Bespreek het profiel van je school met het schoolreglement bij de hand. Zo ben je zeker dat je goed op de hoogte bent van alle regels.
pagina 3 > 8
Stap 3: Krijg je de directeur mee? Is het thema bespreekbaar? Voor je tijd en energie steekt in een volledig uitgewerkte gsm-actie ga je met de leerlingenraad best eerst eens langs bij de directie. Je hoeft jullie zorgen, plannen en ideeën niet volledig uit de doeken te doen, maar je kan wel polsen of de directie openstaat voor een gesprek over het thema. Zo steek je niet enorm veel werk in een project dat misschien van in het begin geen kans op slagen heeft. Tip:
Ga met een sterke vraag naar de directie en laat niet te veel in je kaarten kijken. ‘We zien dat het thema gsm’s op school echt leeft bij de leerlingen en dat er vaak discussie is over de afspraken en de sancties. Mogen we een nieuw voorstel uitwerken en dat voorstel komen bespreken?’ is als opener veel sterker dan een vraag die klinkt als ‘mogen we een actie organiseren?’.
Stap 4: Wat zegt de rest? Ideeën en meningen verzamelen Wat vinden de andere leerlingen op school van het gsm-beleid en mogelijke aanpassingen ervan? Staan zij achter een actie om het schoolreglement eens op de agenda te zetten? Hebben zij leuke ideeën voor een actiemoment? Geen sterke actie en geen sterk signaal naar de directie en de schoolraad dus – de plaats waar het schoolreglement goedgekeurd wordt – zonder een sterke boodschap van alle leerlingen van de school. Verzamel input, vraag ideeën en zorg dat iedereen zijn of haar mening en opmerkingen kwijt kan. Want afspraken en sancties kunnen door iedereen anders beoordeeld worden. Het is dus belangrijk dat alle leerlingen van de school op 1 lijn staan. Tips:
Splits de leerlingenraad op in werkgroepen. Een werkgroepje kan zich dan bezighouden met het verzamelen van de meningen, een ander werkgroepje kan de eerste contacten leggen met de directie of alvast nadenken over de timing en de mogelijkheden voor een actie. Hoeveel tijd heb je om met de leerlingenraad input te verzamelen en de actie voor te bereiden? Weinig tijd -> korte bevraging, meer tijd -> uitgebreidere bevraging Denk goed na over het thema van de bevraging. Gaat het enkel over gsm-gebruik op school buiten de lesuren? Of ook over het beluisteren van muziek via de gsm of een mp3-speler tijdens een studie-uur, een LO-les of een computeropdracht? Wat met gsm’s in de klas en de toegankelijkheid van het internet en sociale netwerksites? Wat met privacy en sancties?
Voorbeelden Klasgesprek:
Vliegende reporter:
Schrijfgesprek:
Enquête:
Kies een lesuur uit en bezorg Trek er met een bende Hang in de gangen, in de Stel een enquête op en op dat moment elke leerkracht leerlingenraders op uit om de klassen of op de verspreid ze online of op een enveloppe met daarin de leerlingen op school te speelplaats grote flappen papier bij alle leerlingen
pagina 4 > 8
concrete vragen waarop de leerlingenraad een antwoord wilt. Voeg ook antwoordbladen toe. Na een klasgesprek van 10 à 15 minuten noteren de leerkrachten de besluiten die de klas maakte en voegen die toe in de enveloppe voor de leerlingenraad.
bevragen over enkele belangrijke punten. Goede reporters zijn steeds goed voorbereid. Zorg dus voor een goede vragenlijst die niet te lang is, zorg voor een sterk team
waar leerlingen frustraties over het gsmbeleid op school kunnen achterlaten maar eveneens ook tips op kunnen schrijven over hoe het beter kan. Misschien hebben ze Idee: verkleed je ook echt als ook wel originele ideeën reporter en bevraag zoveel om een actie vorm te geven. mogelijk verschillende Voordeel: minder papierwerk leerlingen uit alle leerjaren en voor de leerlingenraad en je klassen. Tip: iemand van de hebt alle leerlingen bereikt. leerlingenraad kan bij de flappen staan om alles in goede banen te leiden. Nadeel: de leerkrachten moeten het zien zitten om een stuk van hun les vrij te maken voor het gesprek.
van de school. Selecteer de vragen zo goed en zo concreet mogelijk zodat de leerlingenraad een volledig beeld krijgt over wat de medeleerlingen als pijnpunten en mogelijke oplossingen ervaren.
Stap 5: Meningen verwerken Maak een overzicht Heb je de informatie die je nodig hebt? Dan is het tijd om wat overzicht te krijgen voor je met de leerlingenraad verder brainstormt. De meningen en ideeën van de andere leerlingen van de school moeten verwerkt worden. Een belangrijke stap dus. Tips:
Met de verwerking ben je al gauw enkele dagen bezig. Hou daar rekening mee. Gebruik een overzichtelijke structuur om een overzicht te krijgen over de ideeën en meningen van de andere leerlingen. Wij stellen alvast het verbeterkader voor:
Welke gsm-regels willen de leerlingen behouden?
Welke regels willen de leerlingen weglaten?
Welke gsm-afspraken willen de leerlingen toevoegen? Welke gsm-regels willen de leerlingen aanpassen?
Met dit verbeterkader krijgt de leerlingenraad een overzicht over de meningen van de leerlingen. Gaven de leerlingen ook ideeën voor een actie? Lijst deze ideeën dan op en neem ze mee naar het brainstormmoment met de leerlingenraad in de volgende stap. Daar kunnen jullie ze aanvullen met eigen ideeën om nadien de beste te selecteren.
pagina 5 > 8
Stap 6: Denk, denk, denk Doel en actie bepalen Na een profielschets van je school en een bevraging bij de leerlingen is het belangrijk om na te gaan wat er nu eigenlijk wel of niet anders zou moeten. Het verbeterkader is hier een goed vertrekpunt.
Als er geen noemenswaardige problemen zijn met de afspraken in het schoolreglement, is een grootschalige actie misschien niet echt nodig. Maar als het gsm-beleid al tot heel wat frustraties geleid heeft, is een actiemoment dan weer wel een goed idee.
Denk met de leerlingenraad na over een ideaal schoolreglement. Wees opnieuw kritisch en realistisch. Je wil natuurlijk iets verwezenlijkt krijgen. Jullie plannen moeten haalbaar zijn. Misschien hebben jullie al een idee over een mogelijke actie. Misschien reikten de medeleerlingen tijdens het inputmoment leuke ideeën aan. Dit is in ieder geval het ideale moment voor een brainstorm. Welke ideeën zijn er? Is er budget? Hoeveel mensen kunnen hun schouders onder deze actie zetten? Zijn de ideeën origineel? Kunnen we rekenen op steun (moreel, technisch, praktisch) van anderen? Tips:
Met een sterke brainstormtechniek verzamel je vaak veel leuke en zinvolle ideeën voor een actie. Hieronder lees je enkele voorbeelden. Zorg dat je met de actie iedereen bereikt en dat je ook de personen bereikt die effectief invloed hebben op de inhoud van het schoolreglement. Zorg voor een actie die indruk maakt: pak het groot aan, zorg voor een opvallende inkleding, plan de actie op een moment waarop je heel de school kan bereiken (bv. tijdens de middagpauze of tijdens een lesuur) Waak over het budget. Een actie die indruk maakt hoeft niet veel te kosten. Denk indien nodig aan promo. Betrek je graag de andere leerlingen van de school? Zorg dan dat zij ook op de hoogte zijn van wat er waar, hoe en wanneer gebeurt. Humor werkt! Zorg dat de actie niet te negatief geladen is en niet te eisend overkomt. Dan loop je eerder het risico om van een kale reis terug te komen. Brainstormvoorbeelden
Doe het met kaartjes: Maak groepjes van ongeveer 5 leerlingen. Iedereen noteert op 3 papiertjes 3 verschillende ideeën, 1 per papiertje. De deelnemers houden ieder hun kaartjes in de hand. Op het signaal schuift iedereen z’n minst goede idee door. Dit herhalen we 3 keer. Nadien moet elke speler 1 idee (het minst goeie) verfrommelen en in de kring gooien. Zo gaan
Liefde is…
De bloem:
Noteer het startwoord van de Of in dit geval: het ideale brainstorm in een cirkel op het midden schoolreglement/de ideale van een groot blad. Teken rond de gsm-actie is… Vul de cartoon cirkel vier bloemblaadjes met daarin aan met eigen ideeën en een woord waar je aan denkt als je het ideeën van de medeleerlingen. onderwerp van de brainstorm in de Selecteer nadien de cirkel leest. Teken daarna tussen de origineelste en meest haalbare bestaande bloemblaadjes nieuwe voor een geslaagde actie. blaadjes met ideeën die je bedenkt als je de bloemblaadjes onder het nieuwe blaadje leest. Zo kan je een tijdje
pagina 6 > 8
we door tot elke speler nog 1 kaartje in de hand heeft. Nu legt de groep alle overgebleven kaartjes uit en wordt op basis daarvan een concept uitgedacht.
doorgaan en de bloem vervolledigen. Je vindt zeker en vast leuke thema’s en ideeën. Je kan de bloem zo groot maken als je zelf wilt.
Stap 7: Actie! Ready? Set! Action! Sterke input? Concreet idee? Doel voor ogen? Ideaal! Jullie zijn klaar om actie te ondernemen! De brainstorm heeft een toffe actie opgeleverd en jullie actie kan ervoor zorgen dat het resultaat een goede oplossing voor alle leerlingen wordt. Zorg voor een goede planning van de actie. Zo weet iedereen wat er wanneer moet gebeuren en wie wat op zich zal nemen. Daarvoor kan je een draaiboek gebruiken met daarin de volgende kolommen:
Wat moet er gebeuren? Wanneer moet dit gebeuren? Wie brengt dit in orde? Materiaallijst Boodschappenlijst Drukwerk/knutselwerk
In overleg met de directie en de leerkrachten leg je met de leerlingenraad best zo snel mogelijk een datum en tijdstip voor de actie vast. VSK roept de week van 22 tot 26 april 2013 uit tot de ‘Week van de gsm op school’. Geweldig als jouw leerlingenraad meedoet aan deze actieweek! Tips:
Inkleding doet veel! Zorg dat iedereen van de leerlingenraad het draaiboek krijgt. Je kan ieders naam duidelijk markeren zodat iedereen goed weet wat hij/zij moet doen. Je kan het draaiboek ook uitbreiden met eerdere stappen: voorbereidende vergaderingen, meningen en ideeën verzamelen, de directie aanspreken … Dan is iedereen gedurende de hele rit steeds goed op de hoogte. Let op: daar kruipt veel tijd in. De persoon die verantwoordelijk is voor het draaiboek moet een goed overzicht hebben van de actie en de timing en rekent best op een dag werk. Voorbeelden
Gsm-mob:
Megafoon-actie:
Post:
Mysterie:
Iedereen laat zijn of haar gsm op hetzelfde moment afgaan. Op dat moment ontrollen de leerlingen een spandoek met de vragen voor de
In plaats van sms’jes te sturen naar elkaar worden berichtjes op de speelplaats gedurende 1 dag met de megafoon
De directie krijgt op een dag een geheimzinnige brief. In de brief staan een plaats en een tijdstip vermeld. De directie moet zich op dat moment naar
Gedurende een week duiken overal op school op verschillende momenten gsm’s op met daarop een boodschap over het beleid dat dringend aangepakt moet worden. Er duiken ook overal in de klassen affiches,
pagina 7 > 8
directie of overhandigen afgeroepen. ze de directie de suggesties persoonlijk.
de aangegeven plaats begeven. Daar zal de leerlingenraad klaarstaan om in een speciale setting hun recht op inspraak te vragen en een persoonlijk gesprek aan te gaan met de directie.
voorwerpen en brieven op die iets met de actie te maken hebben. Niemand weet wie achter deze verschijningen zit. Op het einde van de week oganiseert de leerlingenraad een zotte activiteit.
Verzamel oude gsm’s en organiseer een wedstrijd gsm-werpen Verkoop de gsm’s per opbod. Verstop gsm's in de leraarskamer of in het bureau van de directie en laat ze elk om beurt rinkelen. Als iemand kan opnemen kan je meer uitleg geven bij de actie.
Stap 8: Tijd om te onderhandelen Onderhandel met je directie Actie geslaagd? Dan is het hoog tijd om een gesprek met de directie te voeren. Een goed en gedragen schoolreglement ontstaat door overleg. Hopelijk slaagt de leerlingenraad erin om het schoolreglement aan te passen zodat alle partijen zich in de afspraken kunnen vinden. Een sterke actie die gedragen werd door alle leerlingen van de school heeft het meeste kans op slagen. Tips:
Maak tijdig een afspraak met de directie. Drukke agenda’s durven wel eens roet in het eten te gooien. Zorg voor een gestructureerd overzicht van de pijnpunten en de ideeën die een oplossing zouden kunnen bieden. Schat de situatie ook realistisch in en stel geen eisen die je toch niet gerealiseerd kan krijgen. Zorg dat het overleg doorgaat voor 15 mei. Schoolreglementen worden eind mei of in de loop van juni voorgelegd aan de schoolraad ter goedkeuring. Zorg dus dat je die deadline niet mist.
Wist je dat …
… een school heel veel vrijheid heeft als het over sancties gaat? Je gsm een lesdag bijhouden kan zeker. Als je weigert je gsm af te geven kan de leerkracht je uit de klas sturen of een andere sanctie geven. Je kan ook een strafstudie krijgen of misschien zelfs een opdracht of een nota in je agenda. Uiteraard zijn er grenzen aan de straffen die scholen kunnen opleggen bij gsm-overtredingen en bij andere problemen. Zo mag fysiek of psychisch geweld uiteraard niet. De school mag ook geen werkstraf opleggen. Bij een werkstraf gaat het echt om zwaardere fysieke arbeid. Als je toch een klusje moet
pagina 8 > 8
opknappen dan moet het altijd gaan om een taak om de schade die je zelf hebt aangericht te herstellen.
… je niemand mag filmen zonder dat je daarvoor van die persoon de toestemming kreeg? Ook de gemaakte filmpjes verspreiden door ze bijvoorbeeld op internet te plaatsen is verboden. Als scholen foto’s of filmpjes van leerlingen op hun website of Facebookpagina willen plaatsen, moeten ze daar toestemming voor vragen. Scholen doen dat via het schoolreglement. Dat wordt door de ouders van de leerlingen ter goedkeuring ondertekend.
Stap 9: Iedereen mag het weten! Schreeuw het van de daken Zorg dat alle leerlingen op de hoogte zijn van de resultaten van jullie actie. Hang de gsm-regels op op school, hang spandoeken op of breng de leerlingen op een andere originele manier op de hoogte. Is de leerlingenraad tevreden over de gevoerde actie? Heb je fijne beelden op foto of op film (en heb je toestemming van de betrokkenen)? Of heb je andere opmerkingen of ideeën die je graag doorgeeft? Laat VSK dan iets weten. Stuur een mailtje naar
[email protected]. Laat je ons graag weten wanneer de actie op jouw school doorgaat? Word dan fan van de Facebookpagina van de Vlaamse Scholierenkoepel en hou het VSK-team en de andere scholen op de hoogte van jullie plannen!
