********************************************* BEWEGING 3.0 ********************************************* CLIËNTENRAAD VERPLEEGHUIS DE LICHTENBERG AMERSFOORT *********************************************
JAARVERSLAG 2009
*********************************************
BEWEGING 3.0 JAARVERSLAG 2009 CLIËNTENRAAD VERPLEEGHUIS DE LICHTENBERG ****************** 0.0 INLEIDING 0.1 BEWEGING 3.0 De zorginstelling Beweging 3.0 is ontstaan in het jaar 2008 door de fusie tussen de zorginstellingen Amant enerzijds en Laak & Eemhoven anderzijds. De naam Beweging 3.0 laat zien dat de zorginstelling steeds in beweging moet blijven, steeds op zoek naar verbetering. Het moet een echte “beweging” zijn, waarin alle betrokkenen zich opgenomen voelen en toe willen behoren. De zorginstelling Beweging 3.0 is er vooral voor de derde levensfase: de ouderdom (na de jeugd en de volwassenheid, of liever gezegd: de werkzame volwassenheid). Daar staat de 3 voor. Het cijfer 0 na de punt, wil zeggen dat dit de totale organisatie in de huidige vorm is, maar kan worden uitgebreid met nieuwe onderdelen die dan worden aangegeven door een nieuw cijfer op de plaats van de 0. Zo krijgt men dan bijvoorbeeld: Beweging 3.1 en Beweging 3.2. Het getal 3 staat voor het leven op aarde. De mens is een levend wezen dat op drie gebieden in de wereld staat: vanuit het denken, het voelen en het willen. Zo is de jeugd voornamelijk de levensfase van het willen, de ouderdom meer die van het denken. Ook de schepping, onze aarde kent een drieheid: Hemel en Aarde, met daartussen de lucht (wolken, wind, kortom het klimaat en de levenslucht). Het is zeer interessant om hierover verder te denken. Dit kan men in alle geledingen en samenkomsten met elkander doen. De Raad van Bestuur van Beweging 3.0 bestaat uit Drs. A.A. (Jos) Bleijenberg en Drs. A.C. (Albert) Arp. De Raad van Toezicht is een onafhankelijk toezichtsorgaan, dat regelmatig met de Raad van Bestuur om de tafel zit om het gevoerde beleid te toetsen, zowel inhoudelijk als financiëel. Ook heeft de Raad van Bestuur geregeld overleg met de Ondernemingsraad (OR), welke gekozen is uit de medewerkers; het betreft hier vooral de belangen van de medewerkers. Tenslotte is er veel overleg met de Centrale Cliëntenraad (CCR). Daarin gaat het voornamelijk over de belangen van de cliënten, dus de personen die in welke vorm dan ook zorg ontvangen.
2
0.2 DE NIEUWE MEDEZEGGENSCHAPSSTRUCTUUR In de oude toestand had ieder verpleeghuis of verzorgingshuis een eigen cliëntenraad, die ook wel locatiecliëntenraad (LCR) genoemd wordt. De cliëntenraden werden door de zorginstellingen ingesteld, nadat door de Tweede Kamer in 1996 de “Wet Medezeggenschap Cliënten in Zorginstellingen” (WMCZ) was aangenomen. Dit kreeg zijn beslag in de loop van 1997. Als de zorginstelling groter wordt, onder andere door fusies, bestaat er behoefte aan een Centrale CliëntenRaad (CCR): Per 1 januari 2004 fuseerde Zorginstelling Keizorg met Thuiszorg Eemland. De nieuwe naam werd Amant. Er ontstond nu de behoefte aan een Centrale Cliënten Raad, bestaande uit afgevaardigden van Thuiszorg, Ouderenzorg en Verpleeghuiszorg. In de nieuwe toestand na de fusie tussen Amant en Laak & Eemhoven bestaat de zorginstelling, behalve uit Thuiszorg en Maatschappelijke Zorg en Dienstverlening uit 4 verpleeghuizen en 8 verzorgingshuizen, verspreid over de regio Amersfoort van Nijkerk tot Bunschoten. Er werd besloten tot het instellen van 4 DivisieCliëntenRaden als tussenlaag tussen de lokale cliëntenraden en de Centrale Cliënten Raad voor de onderstaande divisies:
Thuiszorg Wonen & Zorg Verpleging & Zorg Maatschappelijke Zorg en Dienstverlening
De grote winst van deze indeling is dat nu per divisie over dezelfde zorg gesproken en beleid gevoerd kan worden. Dat gebeurt zowel intern door het management als extern door de cliëntenraden. In overlegvergaderingen, de naam zegt het al: overlegt de cliëntenraad met de zorginstelling. In de Centrale CliëntenRaad gaat het om het strategisch beleid: waar willen we met onze organisatie naar toe? Moeten we (nog) groter worden? Moeten we nog andere vormen van zorg bieden? Het is toekomstgericht, het hangt samen met uitbreiden, nieuwbouw, andere vormen van financieren, en dergelijke. De locatiecliëntenraden van de verpleeg- en verzorgingshuizen zijn in deze nieuwe constellatie dezelfde gebleven. Niet zozeer toekomstgericht, eerder gericht op het verleden, maar het meest opkomend voor de directe dagelijkse belangen van de cliënten. De cliëntenraadsleden van de verpleeg- en verzorgingshuizen hebben als enige direct contact met de cliënten; zij hebben ook verwanten die in de verpleegen verzorgingshuizen verblijven. Voor de cliëntenraden is het belang van de cliënt het belangrijkst. Voor de zorginstelling daarentegen: Hoe houden we de organisatie gezond, opdat de cliënten optimale zorg kunnen krijgen. We kunnen het werk van de cliëntenraad heel eenvoudig als een lijfspreuk aldus formuleren: Wonen als thuis, nu we niet meer thuis kunnen wonen.
3
0.3 OVERZICHT VAN DE VERZORGINGS- EN VERPLEEGHUIZEN Divisie Wonen en Zorg
0.4
Divisie Verpleging & Zorg
Welzijn Senioren Dagbehandeling Nijenstede, Amersfoort De Liendert, Amersfoort Burg. Van Randwijckhuis, Amersfoort De Lichtenberg, Amersfoort St. Jozef, Hooglanderveen St. Joseph, Achterveld Huize Jozef, Nijkerk ’t Hamersveld, Leusden Mariënburg, Soest
-
Zilverschoon, Nijkerk Zilvermeeuw, Bunschoten St. Elisabeth, Amersfoort De Lichtenberg, Amersfoort Lisidunahof, Leusden
STATUS, IDENTITEIT, EIGENSCHAPPEN EN PLAATS VAN DE CLIËNTENRAAD
De bedoeling van de Wetgever was, dat de cliënten zelf mede het beleid moesten kunnen bepalen. Dit kan in verzorgingshuizen enigszins, maar in verpleeghuizen nauwelijks. Vandaar dat familieleden gevraagd worden toe te treden tot de cliëntenraad. De cliëntenraad is een zelfstandig, onafhankelijk lichaam. De cliëntenraad heeft de taak in het bijzonder de gemeenschappelijke belangen van de cliënten te dienen. De cliëntenraad bestaat uit minimaal 4 en maximaal 9 leden. De leden worden gekozen voor 3 jaar; zij zijn terstond herkiesbaar en kunnen nog twee keer herkozen worden, zodat de maximale termijn 9 jaar bedraagt. Helaas blijkt in de praktijk dat de meeste leden niet gedurende hun eerste termijn lid kunnen blijven, meestal, omdat hun familielid is komen te overlijden. Dit heeft grote invloed op de samenstelling, de stabiliteit en de werkwijze van de cliëntenraad. Oftewel: het is een grote zorg! Uit zijn midden kiest de cliëntenraad vervolgens een voorzitter, die ook als persoon gerechtigd is de cliëntenraad te vertegenwoordigen, zonder ruggespraak met de andere leden. En er moeten ook een secretaris en een penningmeester worden gekozen. De functies secretaris en penningmeester kunnen heel goed door 1 persoon vervuld worden, wat meestal het geval is, ook bij de cliëntenraad van het verpleeghuis De Lichtenberg. STATUS. Deze is tweeledig: 1. De cliëntenraad moet de cliënten van de zorginstelling vertegenwoordigen en hun belangen behartigen. 2. Overleg met en advies aan (de leiding van) de zorginstelling. Deze status blijft de cliëntenraad ten allen tijde behouden, ongeacht de samenstelling van de raad. 4
IDENTITEIT. Dit heeft er mee te maken, of de cliëntenraad een eigen geluid laat horen, een eigen mening kan vormen en een eigen zienswijze heeft op wat “zorg” in feite behoort te zijn, kortom of de cliëntenraad een gelijkwaardige gesprekspartner voor de zorginstelling is. Het geeft aan of de cliëntenraad een “persoonlijkheid” is.
EIGENSCHAPPEN. De eigenschappen van de cliëntenraad zijn onder meer: De leden worden gekozen voor een bepaalde termijn (3 jaar), zijn onafhankelijk, kiezen een eigen voorzitter uit hun midden, evenals een secretaris/penningmeester, hebben een eigen budget (€ 1000,00 per jaar), een eigen verslaglegging en archief. Het cliëntenraadswerk geschiedt op vrijwillige basis. De zorginstelling verschaft alle nodige faciliteiten om dit werk mogelijk te maken, zoals een vergaderruimte, een ruimte voor opslag van het archief en een medewerker voor ambtelijke ondersteuning, zoals het notuleren van vergaderingen, het ontvangen van de post voor de cliëntenraad, het maken van afspraken, e.d. De cliëntenraadsleden ontvangen een vergoeding van € 250,00 per jaar. PLAATS. De plaats van de cliëntenraad in de organisatie is een andere dan die van de medewerkers (de cliëntenraadsleden zijn niet in dienst van de zorginstelling), maar ook een andere dan die van de vrijwilligers. De cliëntenraad staat als het ware tussen de cliënten en het management in: Alles wat de cliënten aangaat, gaat de cliëntenraad aan; maar ook alles wat de zorg en de zorginstelling aangaat, gaat óók de cliëntenraad aan.
1. Samenstelling van de cliëntenraad in 2009 In januari 2009 bestond de cliëntenraad uit 6 leden: 2 vertegenwoordigers van Lindenhof, 1 vertegenwoordiger van Berkenhof en 3 vertegenwoordigers van Klein Amersfoort. (Sinds een aantal jaren al is Eikenhof, de revalidatieafdeling niet vertegenwoordigd. Dit heeft er mee te maken, dat de meeste cliënten maar kort (2, 3 of 4 maanden) op de afdeling verblijven, waarbij het gaat om zo veel mogelijk te revalideren. Ook het Dagcentrum is niet in de cliëntenraad vertegenwoordigd. Deze cliënten komen ’s ochtends en gaan weer in de namiddag.)
Maar op 1 januari 2009 was al duidelijk dat het aantal van 6 vertegenwoordigers niet lang zo zou blijven. Van 2 vertegenwoordigers van Klein Amersfoort waren de vertegenwoordigde familieleden kort tevoren overleden. Het betekende voor Machteld Remmerts dat zij niet langer lid kon blijven van de cliëntenraad. Zij nam in april afscheid. Ineke Kiesling echter was pas enkele maanden voorzitter van de cliëntenraad geworden en zij gaf aan dat zij nog tot en met 31 december 2009 als lid en voorzitter wilde aanblijven. In december koos de cliëntenraad uit zijn midden Harold Beumer tot voorzitter vanaf 1 januari 2010. 5
Mevrouw Elma van den Worm was de enige vertegenwoordiger van Berkenhof. Zij had echter een ander probleem, waardoor zij niet langer lid kon blijven. Zij kon de cliëntenraadsvergaderingen, die op de vroege dinsdagavond gehouden werden, niet meer bezoeken in verband met haar eigen werkzaamheden. Wel kon zij de afdeling nog vertegenwoordigen, omdat zij haar vader in de weekends bezocht en dus ook op de afdeling aanwezig was. Zij nam in oktober afscheid. Gelukkig kwam er in dezelfde tijd (september 2009) een nieuwe vertegenwoordiger van Berkenhof in de cliëntenraad: Herman Bolder. Zijn echtgenote verbleef op Berkenhof. Maar in december werd besloten dat zij beter geholpen zou zijn in een kleinschalig verpleeghuis in Barneveld. Herman Bolder besloot niet meteen onze raad te verlaten, maar nog tot de zomer lid te blijven. De bezetting van de cliëntenraad aan het eind van het jaar 2009 was gedaald tot 4 leden, van wie er in de loop van het jaar 2010 nog weer één de cliëntenraad zal verlaten. Het is dus nodig tot actie over te gaan.
De cliëntenraad bestond in 2009 uit de volgende personen:
Dagelijks Bestuur: VOORZITTER: SECRETARIS/PENNINGMEESTER:
Ineke Kiesling (tot 31 december 2009) Hans ter Beek
Vertegenwoordigers van de afdelingen: Lindenhof; Berkenhof: Eikenhof en Dagcentrum: Klein Amersfoort:
Hans ter Beek Ria Vermeer Elma van den Worm (tot 13 oktober 2009) Herman Bolder (vanaf 8 september 2009) vacature; Eikenhof is de revalidatieafdeling en de cliënten verblijven er niet lang; Ineke Kiesling (tot 31 december 2009) Machteld Remmelts (tot 21 april 2009)
Harold Beumer Afvaardiging naar Divisie Cliëntenraad Verpleging en Verzorging Vanuit iedere locatiecliëntenraad worden er 2 leden, bij voorkeur de voorzitter en de secretaris, afgevaardigd naar de divisiecliëntenraad. Op deze plek wordt meer inhoudelijk op diverse zorgonderdelen ingegaan (zie ook Hoofdstuk 0.2). In 2009 waren dat Ineke Kiesling en Hans ter Beek. Afvaardiging naar de Centrale Cliëntenraad Vanuit elk van de 3 divisiecliëntenraden: Verpleging en Verzorging, Wonen en verzorging en Thuiszorg, worden 2 leden afgevaardigd naar de Centrale Cliëntenraad, vanuit de divisie MZD (Maatschappelijke Zorg en Dienstverlening) wordt 1 lid afgevaardigd, waardoor het aantal leden 7 is.
6
Vanuit de divisie Verpleging en Verzorging zijn dat: Henk Kuijt, voorzitter van zowel de divisiecliëntenraad Verpleging en Verzorging, als van de lokale cliëntenraad van het St. Elisabeth Verpleeg- en Gasthuis te Amersfoort, en Hans ter Beek, secretaris van zowel de divisiecliëntenraad, als van de lokale cliëntenraad Verpleging en Verzorging. Daarboven zijn er nog 2 externe leden, de voorzitter en de secretaris/penningmeester; zij hebben geen relatie met een cliënt, maar worden als onafhankelijke leden geworven via een open sollicitatie.
2. Vergaderingen 2009 2.1. Het vergaderschema: - op de 2e dinsdag van de maand; - van 19.00 – 20.45; sinds 8 september van 18.30 – 20.15 uur - niet in de maanden juli en augustus; - in januari: de 2e dinsdag ná Driekoningen (6 januari); - in april, vanwege Pasen soms: de 2e dinsdag ná Pasen; - in mei of juni, vanwege Pinksteren: de 2e dinsdag ná Pinksteren. Soms moest er door persoonlijke omstandigheden hiervan worden afgeweken. De cliëntenraad vergaderde op de volgende dagen: 22 januari, 10 februari, 10 maart, 21 april, 27 mei, 24 juni, 8 september, 13 oktober,10 november, 8 december.
2.2 De agenda De agenda bevatte een aantal vaste punten: 1. Opening 2. Verslag vorige vergadering 3. Mededelingen 4. Ingekomen stukken 5. Verslag van de afdelingen 6. Thema uit het jaarplan 7. Rondvraag 8. Sluiting
2.3. Vergaderonderwerpen zonder advies Niet alle onderwerpen die besproken worden leiden tot een advies. Het gaat er vaak om aandacht te besteden aan een probleem of toestand, om zaken te signaleren, waarin de cliëntenraad zich moet verdiepen, kortom: om te overleggen. Besproken werden: De algemene vergadering van 18 april 2009
Voor de eerste keer dat deze op zaterdagmiddag werd gehouden
Implementatie (invoering) activiteiten van Buro DOEN! Buro DOEN! startte in januari 2009 met zijn activiteiten. De cliëntenraad heeft actief overlegd over de invoering, bekendmaking en activering. Tijdens de algemene vergadering van 18 april 2009 heeft Ellen Ickenroth, de coördinator Welzijn, verslag gedaan over de activiteiten en plannen van Buro DOEN!
7
Evaluatie Buro DOEN! In november werden de activiteiten van Buro DOEN! geëvalueerd samen met Ellen Ickenroth en de clustermanagers Sep van den Boom en Saskia den Hartog
Verspreiding Bewonersblad Tijdens de algemene vergadering bleek dat niemand van de aanwezige contactpersonen het bestaan van het bewonersblad, Het Lichtenberg Magazine, kende. De cliëntenraad heeft aangedrongen een aantal losse exemplaren in het rek voor tijdschriften en folders bij de ingang van het verpleeghuis te zetten, en op de tijdschriftentafel in het Grand’café.
De uitrit van het verpleeghuis – Utrechtseweg Hiermee is de cliëntenraad al sinds 1998 bezig. Telkens strandden de pogingen op ambtelijke standpunten. Het zou wellicht meegenomen worden met de renovatie van de Stichtse rotonde en de aansluiting van de Utrechtseweg daarop. De afgelopen 2 jaren heeft de cliëntenraad opnieuw actie hierover gevoerd. De voortekenen op verbetering zijn tot dusverre hoopgevend.
Klachtenbemiddeling De cliëntenraad maakte kennis met mevrouw Corrie Schout, klachtenbemiddelaar, in de vergadering van 10 maart 2009. Samen met mevrouw Jetske Drijver vormen zij de klachtenbemiddelaars van Beweging 3.0. Zij zijn in dienst van Quasir, een onafhankelijke organisatie voor klachtenbemiddeling. De naam zegt het al: zij zijn klachtenbemiddelaars en dus geen klachtencommissie. De klachtencommissie gaat pas aan het werk als er een klacht wordt ingediend en is een veel zwaarder middel. De klachtenbemiddelaars gaan eerst in gesprek met degenen die een klacht hebben, om te zien of men er onderling uit kan komen. Dit vooral om niet te verharden en het klimaat vriendelijk te houden.
Handreiking bij overlijden Vanuit de zusterverpleeghuizen Sint-Elisabeth en Lisidunahof ontving de cliëntenraad van het verpleeghuis De Lichtenberg deze handreiking, via de Divisiecliëntenraad Verpleging en Zorg. Ook de cliëntenraad van het verpleeghuis De Lichtenberg had daarin zijn inbreng. Het overlijden van cliënten heeft de aanhoudende zorg van de cliëntenraad. De leidraad daarbij is, dat cliënten niet alleen moeten wonen als thuis, maar ook moeten kunnen sterven als thuis. Daartoe hoort eveneens de mogelijkheid om te kunnen worden opgebaard in het verpleeghuis, liefst ook op de eigen kamer. De NZA (Nederlandse Zorg Autoriteit) heeft bepaald dat per 1 januari 2009 de familieleden van een overleden cliënt nog 13 dagen de beschikking hebben over de kamer. Helaas wordt hiervoor onvoldoende geld ter beschikking gesteld. Getracht zal echter worden, indien de
familie dit wil, de kamer 7 dagen na het overlijden ter beschikking te stellen van de familie. Uitvaart De locatiemanager heeft afspraken gemaakt met een uitvaartondernemer om de zorg voor de uitvaart vanuit het verpleeghuis op zich te nemen. De familie wordt aan het begin van het verblijf van de cliënt de volgende mogelijkheden voorgehouden: 1. Opbaren bij een uitvaartonderneming en uitvaart vanuit daar; 2. Opbaren in het mortuarium van het verpleeghuis en de uitvaart vanuit het verpleeghuis; 3. Opbaren in de eigen kamer en de uitvaart vanuit het verpleeghuis. Uitgangspunt in alle gevallen is de wens van de familie. N.B. Om dit financiëel voor het verpleeghuis mogelijk te maken zijn er 2 extra bedden (kamers) ingericht.
Palliatieve Zorg Dit is de laatste zorg, wanneer de cliënt niet veel meer kan dan in bed liggen. Getracht wordt om voldoende kamers ter beschikking te hebben om deze zorg te kunnen bieden. Te denken valt dan aan: rustige, sfeervolle omgeving, aroma-
8
therapie (geuren, massage, kleuren, rustgevende muziek). Het is ook van belang dat deze kamers wat afgezonderd liggen.
MDO (MultiDisciplenairOnderzoek) Dit overleg bestaat al heel lang en wordt 2 x per jaar gevoerd. Aanvankelijk ging het louter over de lichamelijke gezondheid en betrof het overleg tussen de verschillende disciplines, waarmee de cliënt te maken had: verpleeghuisarts, fysiotherapeut, afdelingsmanager, persoonlijke begeleider. Nu worden daar de 4 domeinen bij betrokken: Gezondheid/zorg – Contacten – Omgeving – Activiteiten. Ook is het van belang daar de familie bij te betrekken. De resultaten worden neergelegd in het zorgdossier en/of in het zorgleefplan.
BHV (BedrijfsHulpVerlening) Dit is zo’n onderwerp waaraan men niet zo gauw denkt, zolang alles goed gaat. De cliëntenraad heeft bij de locatiemanager geïnformeerd, hoe de BHV is geregeld. Of er regelmatig brand- en ontruimingsoefeningen worden gehouden en of de medewerkers getraind worden. Tot tevredenheid en geruststelling van de cliëntenraad wordt dit inderdaad gedaan. Er zit een groot leeraspect in!
CQ-index (Cliëntevredenheidsonderzoek) CQ staat voor Cliënt en Qualiteit. De regering wil regelmatig (1 x per 2 jaar) de kwaliteit van de zorg meten. Dit doet zij door middel van een enquête. Daarvoor zijn speciale onafhanklijke onderzoeksbureaus in het leven geroepen. De vragen zijn gestandaardiseerd. De onderzoekers gaan er van uit dat de meeste cliënten zelf mondig genoeg zijn om te zeggen wat zij er van vinden. De cliëntenraad is van mening dat dit niet zo is. Daarvoor zijn de vragen dikwijls te ver van de realiteit van het dagelijkse bestaan van de cliënten verwijderd. Ook andere cliëntenraden denken er zo over, zoals blijkt bij het Regionaal Overleg Cliëntenraden (ROC), dat 2 x per jaar wordt gehouden. Maar het CQ-onderzoek is verplicht en het verpleeghuis, dus de hele zorginstelling doet hieraan mee.
Zorginkoop Dit gebeurt voor de immateriële zorg door de instelling. Wat betreft de materiële zorg kan het verpleeghuis zelf bepalen wat het nodig heeft. Te denken is aan tilliften, nieuwe matrassen, incontinentiemateriaal, e.d. Hierover is de cliëntenraad door de locatiemanager uitvoerig geïnformeerd.
2.4
Gevraagde en ongevraagde adviezen De cliëntenraad heeft het recht voorstellen te doen over álle onderwerpen die voor de cliëntenraad van belang zijn. De cliëntenraad mag altijd advies uitbrengen, gevraagd en ongevraagd. Bovendien heeft de cliëntenraad verzwaard adviesrecht, ook wel instemmingsrecht genoemd. Het woord zegt het al: er dient instemming te zijn met de cliëntenraad over die onderwerpen, die het directe belang van álle cliënten raakt, zoals veiligheid, hygiëne, klachten, e.d. Het zal duidelijk zijn, dat het verzwaard adviesrecht een heel belangrijk recht is, dat slechts sporadisch voorkomt.
9
In 2009 heeft de cliëntenraad van het verpleeghuis De Lichtenberg de volgende gevraagde en ongevraagde adviezen gegeven. De adviezen worden altijd schriftelijk gegeven, meestal aan de locatiemanager.
Mondzorg In januari 2009 werd het verpleeghuis uitgenodigd mee te doen aan een onderzoek naar mondhygiëne vanuit het UMC St.Radboud te Nijmegen. Dit onderzoek heeft inderdaad plaats gevonden en is naar tevredenheid verlopen. De cliëntenraad heeft hierover positief geadviseerd.
Van Missie naar andere Zorg Sinds de fusie met Laak & Eemhoven, wat resulteerde in de zorginstelling Beweging 3.0, is er gewerkt aan een verbetertraject van zorg en zorgkosten. Het eerste moet meer worden, het tweede moet minder worden. Ook hierbij is de leidraad de 4 domeinen. Niet alles laten bepalen door de dagelijkse zorg voor voeding, wassen en aankleden, de basiszorg. Maar vooral ook te kijken naar verblijf en welzijn. De woonomgeving, de medebewoners, de medewerkers, de familie, de vrienden en de dagelijkse activiteiten zijn minstens zo belangrijk. In het kort gezegd: Beweging 3.0 wil betere zorg (missie) en iedereen die met de cliënten te maken heeft, dus ook vrijwilligers en familie, wordt daarbij betrokken (andere zorg). Vooral in de divisiecliëntenraad is hier veel over gesproken, wat geresulteerd heeft in een aantal proefprojecten (pilots) om praktijkervaring op te doen. Deze pilots zullen van start gaan in een aantal verpleeghuizen in het voorjaar van 2010 en zullen in het najaar van 2010 worden geëvalueerd.
Voeding Ook is er dit jaar gekeken hoe de kwaliteit van de voeding kan verbeteren. Er is door de voedingsdeskundigen over nagedacht en zij hebben het voedingsprojekt Smaak! – pure passie! In het leven geroepen. De cliënten moeten smakelijke maaltijden voorgeschoteld krijgen en daarbij is de ambiance van groot belang: Hoe is de tafel gedekt, hoe wordt het eten geserveerd. Alle cliëntenraadsleden van Beweging 3.0 zijn in november 2009 uitgenodigd voor een “kerstmaaltijd”, zoals deze met kerstmis aan de cliënten zou worden geserveerd. De plannen zullen in 2010 gerealiseerd worden.
Vacatures Als er vacatures ontstaan in de leidinggevende posities (afdelingsmanagers, locatiemanager), wordt de cliëntenraad betrokken in de sollicitatieronde om deze vacatures te vervullen. In 2009 is dit 3 x het geval geweest. De eerste vacature betrof de afdelingsmanager van Klein Amersfoort, Marieke Swart. Zij kreeg een andere baan. Voor haar in de plaats kwam Saskia den Hartog. Ook Frank van der Eijnden kreeg een andere baan. Hij was clustermanager van Lindenhof en Berkenhof. De locatiemanager heeft besloten tijdelijk voor 2 aparte afdelingsmanagers te kiezen. In december 2009 zijn benoemd: Marleen Verbree, afdelingsmanager voor Lindenhof en Patrick Eversen als afdelingsmanager voor Berkenhof.
3. Bijeenkomsten bezocht door leden van de cliëntenraad Twee keer per jaar is er een ROC voor de regio Amersfoort. ROC staat voor Regionaal Overleg Cliëntenraden. Deze bijeenkomst is bestemd voor alle verpleeg- en verzorgingshuizen, alsmede de thuiszorgorganisaties in een regio. Veel cliëntenraden zijn vertegenwoordigd door meestal 1 of 2 personen. De bijeenkomsten worden afwisselend in één der verpleeg- of verzorgingshuizen gehouden, doorgaans op een maandagmiddag van 14.00 – 16.30 uur. De agenda bevat de laatste nieuwtjes aan het front van de zorg,
10
mededelingen van de vertegenwoordigde afdelingen en een inhoudelijk onderwerp. Dit laatste wordt grondig voorbereid door een lid van het LOC, (het Landelijk Overleg Cliëntenraden); voor de regio Amersfoort wordt dit gedaan door mevrouw Truus van Keulen. Van de bijeenkomsten wordt een verslag gemaakt door één der aanwezigen, die zich daarvoor vrijwillig aanmeldt. De vergadering wordt meestal voorgezeten door de cliëntenraad van het huis, waar het ROC te gast is. De gastvrouw zorgt eveneens voor koffie, thee en sap. Het is meestal een genoeglijke bijeenkomst, met een beetje reünie-karakter: de meeste leden van de andere cliëntenraden ontmoeten we alleen hier. Van de cliëntenraad van het verpleeghuis De Lichtenberg zijn Ria Vermeer en Hans ter Beek trouwe bezoekers. In 2009 waren de volgende 2 bijeenkomsten: 9 maart 2009 : Onderwerp :
Woonzorgcentrum Amaris De Amerhorst te Amersfoort. Bezuinigingen in de Zorg
26 oktober 2009 : Onderwerp:
Mgr. Blom Stichting te Amersfoort Eten en drinken & beleid. Tevens kregen de aanwezigen een rondleiding in het huis, dat aan gebouwd is aan het klooster.
Op 2 juni en 25 november waren er bijeenkomsten, waarvoor alle cliëntenraden van Beweging 3.0 werden uitgenodigd. Deze bijeenkomsten werden gehouden van 17.00 – 20.00 uur, met halverwege een eenvoudige maaltijd. Het doel was tweeledig: 1. Elkaar te ontmoeten; 2. Bespreken van een belangrijk onderwerp uit de dagelijkse praktijk. Dat laatste was beide keren de ZZP (ZorgZwaartePakketten). Deze zijn juist dit jaar totaal ingevoerd (in 2008 alleen voor nieuwe cliënten). Het betreft een nieuw vergoedingssysteem van het ministerie. Bovendien werd op 25 november een “kerstmaaltijd” aangeboden, zoals deze met kerstmis aan de cliënten en hun familie kan worden genoten.
4. De afdelingen De vertegenwoordigers van de afdelingen “lopen geregeld rond” op de afdeling. Zij doen indrukken op over de werkwijze, het omgaan met elkaar en voeren gesprekken met cliënten, medewerkers en leidinggevenden. Hierover rapporteren zij weer in de maandelijkse cliëntenraadsvergaderingen. In november 2007 werd er een nieuwe leidinggevende structuur ingevoerd. De zorgcoördinator als functie verdween. In plaats daarvan kwam de nieuwe functie: clustermanager, d.w.z. voor gelijke soort zorg één leidinggevende. Er zijn in het verpleeghuis drie vormen van zorg: somatische zorg, revalidatie en psychischgeriatrische zorg (PG). Het betekende wel dat het “bekende gezicht” van de afdeling verdween (uitgezonderd op Klein Amersfoort). De afdelingen Lindenhof, Eikenhof en Berkenhof zijn in drie verdiepingen boven elkaar gelegen. De indeling van deze afdelingen is hetzelfde: Een lange gang, in het midden waarvan de keuken en de entree, achter de keuken de huiskamer en een dwarsgang, een grote T vormend. Vanwege deze indeling lag het voor de hand op de afdeling drie onderafdelingen te vormen, kortweg aan te duiden als A- , B- en C-gang (op Lindenhof), als A-unit. B-unit en C-unit (op Eikenhof) of als Voorgang, Achtergang en Uitkijk (op Berkenhof). Voor elke onderafdeling is een klein team verzorgenden gevormd; de leiding van elk team is de teamleider. Deze zijn in het afgelopen jaar op hun taak voorbereid middels opleidingscursussen. 11
De leidinggevende structuur van het verpleeghuis is nu als volgt: Locatiemanager:
Mevr. Annelies Dam
Clustermanagers: Somatische afdelingen (Lindenhof en Berkenhof):
Revalidatieafdeling (Eikenhof) en Dagcentrum: Psychisch-Geriatrische afdeling (Klein Amersfoort):
Teamleiders: Lindenhof: A-gang: B-gang: C-gang: Voorgang: Achtergang: Uitkijk:
Wendy Hagen Marjan Hendriksen Hilde Mebius
Eikenhof:
A-unit: B-unit: C-unit:
Mirjan Rozendom Henny Dekker Ronald van der Lind
Klein Amersfoort: Muurhuizen: Zuidsingel: Binnen de Veste: Krommestraat: ’t Zand: Havik:
Sep van den Boom Marieke Swart tot mei 2009, daarna Saskia den Hartog
Petra Bouman Willy van Twillert Rynate Minnema
Berkenhof:
Dagcentrum:
Frank van der Eijnden tot eind november 2009
Saskia den Hartog tot mei 2009 daarna Jellie van Weelden a.i.
Jettie Koers Ramona Jansie Sylvia Bouritius Christa Erwich Marieke Casteleijn Bertwin Bijleveld
5.0 Verslagen van de afdelingen Hier volgen bijdragen van de vertegenwoordigers van Lindenhof, Berkenhof en Klein Amersfoort. Zoals hierboven al vermeld is, hebben Eikenhof en het Dagcentrum geen cliëntenvertegenwoordigers, omdat deze cliënten kort (Revalidatie) of helemaal niet (Dagcentrum) in het verpleeghuis verblijven. 5.1 Lindenhof Dit jaar was aan alles te merken dat er dingen gingen veranderen. Nadat in 2007 gekozen is voor een clustermanager voor Lindenhof en Berkenhof en de instelling van teamleiders voor de 3 gangen, bleek dit in de loop van 2008 nog niet veel stabiliteit te geven. De vertrouwde locatiemanager Sep van den Boom werd opgevolgd door Frank van der Eijnden, maar zijn “kantoor” was niet meer op de afdeling. De teamleiders namen hun taak ernstig op en werden gedurende dat jaar goed voorbereid. De cliëntenraad bespeurde de onrust op de afdeling en drong aan op een familieavond, die samen met de clustermanagers en teamleiders werd voorbereid en gehouden werd op dinsdag 17 november van 17.00 – 20.00 uur. Het 12
werd dus geen familieavond, maar een familiediner. De teamleiders vertelden ieder op hun beurt over het zorgleefplan en lieten daarbij een model van de nieuwe map zien. Op zijn beurt deelde Frank van der Eijnden mee, dat hij per 1 december het verpleeghuis ging verlaten. De vacature werd als volgt opgelost: Beide afdelingen, Lindenhof en Berkenhof kregen weer een aparte afdelingsmanager. In de sollicitatieprocedure werd ook de cliëntenraad betrokken. Vanaf 1 januari 2010 werd benoemd Marleen Verbree. Zij was geen onbekende, want vanaf de zomer was zij al op de afdeling werkzaam als verpleegkundige. Tijdens de barbecue in september werden de nieuwe namen van de 3 gangen, die tot dusver gewoon A-, B- en C-gang heetten, bekend gemaakt. Aan de bewoners was gevraagd met voorstellen te komen. De keuze viel op het voorstel van mevr. De Leeuw. Zij kwam met een even eenvoudige als duidelijke keuze: A-gang werd Amerhof; B-gang werd Berghof; C-gang werd Caesarhof. De teams begonnen steeds meer herkenbaar als team te werken. Vooruitlopend op het kleinschalig werken zoals beoogd wordt in het project “Van missie naar andere zorg”. Op de afdeling is deze nieuwe werkwijze al te proeven. De bedoeling is de huiskamer op te knappen met nieuw meublilair, nieuw behang en nieuwe gordijnen. Dit alles te realiseren in 2010.
5.2 Berkenhof Wegens drukke werkzaamheden, waardoor zij de vergaderingen van de cliëntenraad niet meer kon bijwonen, bedankte Elma van den Worm als lid van de cliëntenraad. De cliëntenraad nam op 13 oktober 2009 afscheid van haar. Elma was een nauwgezet lid, vol initiatieven en met een goed kontakt op de afdeling. Gelukkig kregen we in de persoon van Herman Bolder een nieuwe vertegenwoordiger van Berkenhof, vanaf 8 september 2009. Herman heeft op Berkenhof van meet af aan naar allerlei dagelijkse zaken gekeken, zoals het oppompen van rollators en rolstoelen, de bandenplakregeling en de ontruimingsplannen voor brand en andere calamiteiten. Helaas liet hij de cliëntenraad weten dat hij niet lang meer cliëntenraadslid kon blijven, omdat zijn echtgenote per 28 december naar een ander verpleeghuis (in Barneveld) zou verhuizen. (Daar waren ze natuurlijk erg blij mee.) Tot 1 juli 2010 blijft hij nog cliëntenraadslid, maar het is duidelijk dat er met spoed nieuwe vertegenwoordigers moeten komen. Een interessante gebeurtenis was het “ronde tafelgesprek” dat gevoerd werd door de locatiemanager, de cliëntenraad en enkele cliënten. De aanleiding was een punt van zorg. Maar het groeide uit tot een enthousiaste uitwisseling van meningen, een geanimeerd gesprek met vele deelnemers, waard om vaker te doen. Klein Amersfoort (verslag van Ineke Kiesling) Organisatie In 2009 vertrok Marieke Swart naar Soest om voor Beweging 3 .0 een kleinschalig verpleeghuis te gaan opzetten. In maart werd zij vervangen door Saskia den Hartog die vol enthousiasme de leiding van deze afdeling in handen nam. Ze veranderde de plek van haar kantoor naar de ruimte direct tegenover de 13
deur waardoor je de afdeling op komt, ze is van mening hierdoor beter aanspreekbaar te zijn, zeker doordat haar deur open staat. In gesprekken blijkt dat Saskia meer naar een belevingsgerichte zorg wil gaan op de afdeling en aanpassingen per fase van de dementie wil invoeren, waardoor de zorg nog meer afgestemd is op het individu. De teamleiding van het Havik kwam in handen van Bertwin. Hij richtte naar zijn idee een “nostalgiekamer “ in, hetgeen een groot succes is. De kamer wordt steeds meer gevuld!!! Helaas bleek de taak van teamleider voor hem op dit hofje te lastig en hij moest deze taak neerleggen. Bertwin verhuisde terug naar ’t Zand om daar weer vol enthousiasme als EVV-er aan het werk te gaan. Er is tijdelijk een oplossing gezocht door 1 teamleider op 2 hofjes te zetten. De praktijk moet uitwijzen of deze constructie goede resultaten geeft, zowel wat betreft de personele situatie alsmede de verzorgende taken op beide hofjes. Saskia heeft er voor gezorgd, in overleg met Annelies Dam dat elk hofje/huiskamer de beschikking heeft over een klein bedrag in kas waar “leuke dingen” mee gedaan kunnen worden voor de bewoners. Personeel kan hierover dus zelf beschikken. Het blijft voor familie onduidelijk wat er gedaan wordt met de extra bijdragen. Op welke manier wordt dit geld besteed en in hoeverre komt dit bewoners die altijd in bed liggen ten goede? Door deze constructie probeert men hierin duidelijkheid te brengen. De wisseling van apotheek veroorzaakte een flinke verandering in het bestellen, ontvangen en verstrekken van de medicijnen. Aanpassingen in de organisatie waren nodig en vereisten enige tijd voordat iedereen weer was ingewerkt. Er werd een “medicijnvisitatie” georganiseerd: van het begin tot het eind werd het proces van medicijnen uitdelen gevolgd en beschreven. Het bleek o.a. dat een gekleurd hesje, bedoeld om het personeel te beschermen tegen afleiding bij het medicijnen uitdelen, juist een tegengesteld effect had en de aandacht vroeg en kreeg!! Er zijn belangrijke leerpunten uit dit onderzoek gekomen. Een verbeterplan en diverse aanbevelingen zijn het gevolg. Het mondzorgplan zorgde er voor dat er bij de dagelijkse verzorging meer aandacht kwam voor de mondverzorging van de bewoners. Het C.I.Z. indiceert iedere bewoner, deze indicatie moet worden terug vertaald naar het zorgleefplan dat voor ieder bewoner wordt gemaakt, volgens het systeem van de 4 domeinen. Dit systeem vereist een andere benadering van de bewoner en de zorg. Hiervoor is het nodig dat het personeel wordt bijgeschoold. Saskia coördineert het bijscholingsproject voor het personeel van de 4 verpleeghuizen van Beweging 3.0. Een theatergroep gaf hiertoe in oktober/november, met een vrolijke enthousiaste voorstelling, het startsein. In Muurhuizen is gestart met een palliatieve zorgafdeling. Het plan is om dit zoveel mogelijk mobiel te maken. Personele bezetting Door in de zomervakantieperiode een “zomerplan” te maken, voorkwam Saskia de personele problemen, zoals die zich vorig jaar voordeden. Zij zette verschillende personeelsleden in op allerlei taken die voor hen vaak een leuke afwisseling waren op het werk dat deze mensen normaal doen. Het “vaste” personeel voelde zich gesteund en door deze hulp hadden zij het gevoel er niet 14
alleen voor te staan. Helaas deden de medewerkers van Buro DOEN! hieraan niet mee ( een gemiste kans voor hen? ). Het aantal langdurig zieken onder de medewerkers is gedurende dit jaar sterk verminderd. Er zijn op het ogenblik 2 vacatures voor viggers en 1 vacature voor de nachtdienst. Over het algemeen is de werksfeer prettig en ontspannen; er is een goede onderlinge samenwerking. Er zijn meer vrijwilligers bijgekomen, die ook in de avonduren kunnen worden ingezet. Mits deze mensen goed worden begeleid kan dit voor al ‘s avonds een verlichting voor het verzorgend personeel zijn. Activiteiten Pas in de laatste 2 maanden van dit jaar kwamen de activiteiten op het Jorisplein wat meer in beweging. In de huiskamers werd en wordt nog steeds te weinig gedaan met de bewoners en het programma van Buro DOEN! bleek niet geschikt voor bewoners van Klein Amersfoort. Nicole en Samantha hebben tenslotte meer ruimte gekregen voor de vertrouwde activiteiten, die gelukkig ook weer in de weekenden plaats vinden. Na de evaluatie met Ellen Ickenroth van Buro DOEN! heeft Saskia meer invloed gekregen op de activiteiten die volgens haar idee wel geschikt zijn voor de bewoners. Er moet wel meer materiaal worden aangeschaft voor gebruik in de huiskamers.
Contacten met familie en contactpersonen Ook dit jaar werden op de verschillende hofjes enkele familieavonden georganiseerd. De opkomst was goed. De belangstelling om zitting te nemen in de cliëntenraad blijft gering. Het Multi disciplinair overleg (MDO) is langzaam op gang gekomen. De contactpersonen van alle bewoners zijn allemaal hierover geïnformeerd. De afspraken zijn gepland. Op het Havik is een 2-persoonskamer vrijgekomen. Men wil die geschikt maken voor een echtpaar of voor noodopname, of vakantieopname. De inrichting zal hotelmatig zijn. Er blijft een wachtlijst bestaan. Het cliënttevredenheidsonderzoek door bureau Facit heeft op de afdeling plaatsgevonden middels interviews met enkele contactpersonen. Helaas is Harold Beumer hierover niet geïnformeerd door Facit, ook niet nadat was nagevraagd om hierin alsnog betrokken te worden. De organisatie van Facit heeft hier een steek laten vallen. Ziekte en overlijden In het bewonersblad werden steeds de namen genoemd van de vele bewoners die ook dit jaar weer zijn overleden. Het is prettig dat Annelies Dam er voor heeft gezorgd dat de kamer van iemand die is overleden niet meer binnen 24 uur moet zijn leeg geruimd. De familie krijgt nu enkele ( 5-7) dagen de tijd om dit te doen. Nog te veel bewoners liggen te geïsoleerd van de anderen, eenzaam de hele dag in bed. Saskia probeert om voor deze mensen een aangepaste omgeving te maken meer gericht op zintuiglijke beleving (zachte kleuren, geuren, muziek enz., zie Havik) 15
Dit jaar waren er gelukkig minder wisselingen van artsen. Voeding Er wordt gewerkt aan een ander voedingssysteem. Er zal niet meer op de afdelingen zelf gekookt worden. Wel kunnen er nog bijzondere gerechtjes worden klaar gemaakt als men dat wil. Pas in januari zal het nieuwe systeem worden ingevoerd, waarbij extra aandacht zal worden gegeven aan het portioneren. De gastvrouwen kunnen dan meer worden ingezet bij de bewoners aan de tafels. Bewonersblad Helaas wordt er met het bewonersblad op Klein Amersfoort niets gedaan, niet met de bewoners, noch met de familie van de bewoners. Saskia denkt er over een soort mededelingenblaadje te gaan maken met de “nieuwtjes” van Klein Amersfoort zelf. Daarnaast zijn er vage plannen voor een soort bewonerscommissie.
Ineke Kiesling
6. De algemene Vergadering De cliëntenraad dient minimaal 1x per jaar een Algemene Vergadering te organiseren voor alle cliënten en hun familie en/of contactpersonen. In 2009 werd deze voor het eerst gehouden op een zaterdagmiddag: 18 april van 15.00 – 17.00 uur ook niet meer in het personeelsrestaurant, maar weer in de Open Hof. Per slot is de doelgroep: de cliënten! De cliëntenraad verantwoordt zich dan over het werk en het opkomen voor de belangen van de cliënten. Inhoudelijk werd ingegaan op de nieuwe activiteiten van Buro DOEN! Ellen Ickenroth was daarvoor aanwezig om haar plannen te vertellen. Zij had bovendien de zaal opgefleurd met een aantal wandkleden. Er was ruime belangstelling. Het jaarverslag 2008 werd besproken. Voor de aanwezigen lagen er voldoende exemplaren van klaar. Ook werd de nieuwe vleugel bespeeld om alle aanwezigen de prachtige klank ervan te laten ervaren in een pianosonate van Joseph Haydn. Jammer genoeg leverde de algemene vergadering geen nieuwe cliëntenraadsleden op. Dat zou wel moeten: op de algemene vergadering treden oude cliëntenraadsleden af en worden nieuwe cliëntenraadsleden gekozen.
7. Concerten in de Open Hof Iedere laatste zaterdagmiddag van de maand is er een concert van de Stichting Muziek In Huis (SMIH) voor de bewoners, familie en ieder die maar wil komen luisteren. De musici zijn vrijwel allemaal nog jong en enthousiast. Zij hebben allemaal gestudeerd aan het conservatorium, hebben auditie moeten doen om namens deze stichting concerten te mogen geven, moeten een ensemble vormen (2 of meer personen) en moeten hun concert zelf aankondigen en toelichten. De concerten duren 2 x een half uur, met een pauze er tussen. Dit is ook de reden geweest om een nieuwe vleugel aan te schaffen. Een verzoek daartoe is ingediend bij het Steunfonds en ook gehonoreerd. Hulde! 16
8. Activiteitenbegeleiding (A.B.) In januari 2009 ging Buro DOEN! van start. Hierover is dit jaar veel te doen geweest. Maar een aanloopperiode gaat altijd gepaard met veel onwennigheid. Het grootste probleem bleek te zijn: het wegvallen of verminderen van activiteiten op de afdelingen, en het niet bezoeken van activiteiten elders. Het is voor alsnog geen klaterend succes gebleken, maar evenmin een mislukking. Er is voornamelijk veel ervaring opgedaan om goed te kunnen bijsturen.
9. Het Bewonersblad Het Bewonersblad heeft een nieuwe uitstraling gekregen, zeg maar de huisstijl van Beweging 3.0. En helemaal in kleur, met mooie illustraties. Er liggen een aantal losse exemplaren in de schappen en in het Grand’café. De wens van de cliëntenraad om het bewonersblad te bespreken met de bewoners, of zoals bij het kranten lezen, ook het bewonersblad te lezen is nog nauwelijks gerealiseerd. Toch blijkt het door een aantal cliënten goed gelezen te worden. Het is een blad geworden, waarmee men voor de dag kan komen.
Amersfoort, 6 maart 2010 Hans ter Beek, Secretaris/penningmeester
17
