- Betrokkenheid gen bij hartritmestoornissen

VAN EN VOOR MENSEN MET EEN HART- OF VAATZIEKTE Regio Utrecht / 't Gooi

- Neem een kijkje in je hart - Grote ontdekking voor hart en vaatziekten - Betrokkenheid gen bij hartritmestoornissen

Jaargang 6, nummer 4, Winter 2011

Inhoudsopgave 3. Van de Voorzitter 5. Rubriek Henk Te Nuijl: Wie is de piloot: de patiënt of de dokter? 6. Neem een kijkje in je hart 9. Grote ontdekking voor hart en vaatziekten 10. Betrokkenheid gen bij hartritmestoornissen 11. Cardiologen stellen volumenormen vast 12. Zware benen door problemen met de venen 13. Gezonde voeding verlaagt sterfte 14. Sportadressen regio Utrecht/’t Gooi 17. Elektronisch patiëntendossier (EPD) 19. Fenomeen van Renaud 21. Gezonde spaghetti 22. Kookrubriek: Paella 24. Puzzelrubriek: Kruiswoordpuzzel 26. Agenda en nieuwe leden 27. Colofon 28. Lid worden van De Hart & Vaatgroep De Hartstichting en de Hart&Vaatgroep hebben samen de actie “Tussen Lab en Leven” georganiseerd. De Kick off van deze actie vond plaats op het Domplein te Utrecht alwaar een mega groot hart was geplaatst en waar passanten via een opening een kijkje binnenin het hart konden nemen. Leden van het regioteam van de Hart&Vaatgroep Utrecht/’t Gooi waren aanwezig om iedereen die daarvoor belangstelling had, van informatie te voorzien en vragen te beantwoorden. In deze Stentby treft u van de kick off op het Domplein een verslag aan. Tussen november 2011 en maart 2012 zijn er in heel Nederland publieksdagen in verschillende universitair medische centra. Hier kunnen belangstellenden een ontmoeting hebben met onderzoekers van deze centra. Ook kan in die centra een kijkje worden genomen in het mega grote hart dat ook daar zal zijn opgesteld. In deze Stentby leest u meer deze publieksdagen en hoe u zich kunt opgeven. Redactie Stentby. De Hart&Vaatgroep

1

Regio Utrecht / ’t Gooi

Van de voorzitter Regio Utrecht/’t Gooi Frits Berendes

De herfstperiode is alweer bijna teneinde en de winter gaat zich aandienen. Hopelijk heeft u nog kunnen genieten van het mooie herfstweer, opdat u daardoor gesterkt de winter door kan komen. In de achterliggende periode is er weer het nodige door het regiobestuur ondernomen. Zo kunnen we met voldoening terugkijken op de zeer succesvolle kookworkshop van 12 november jl., waarbij zelfs gefilmd werd o.a. ter werving van nieuwe leden. En op 27 oktober jl. heeft het regiobestuur acte de présence gegeven bij de aftrap van de wetenschapsdagen (zie verderop in dit nummer). Bovendien zijn de eerste schreden gezet inzake nauwere samenwerking met het Diakonessenziekenhuis te Utrecht. Ook daar willen we op termijn patiëntenvoorlichtingsmiddagen organiseren en men staat daar positief tegenover. Mede aanleiding hiertoe was een uitnodiging van het ziekenhuis om te bezien, wat we in het belang van de patiënt voor elkaar kunnen betekenen als het bijvoorbeeld gaat om het aldaar nieuw opgestarte project preventiepoli cardiologie. Over dit onderwerp kunt u wellicht een artikel vanuit het ziekenhuis in de volgende Stentby tegemoet zien. Onderhandelingen over activiteiten in het Tergooi-ziekenhuis te Hilversum en in het UMCU (Academisch Medisch Centrum Utrecht) zijn in volle gang. U wordt hierover tijdig op de hoogte gebracht. We hopen, dat in het UMCU in maart aanstaande, de aandacht ondermeer gericht kan worden op vrouwen en harten vaatziekten. Namens het regiobestuur hoop ik, dat u een heel gezellige Kerst heeft en een goede en vooral veilige jaarwisseling. Ik wens u, zoals gebruikelijk, veel en nuttig leesplezier toe!

De Hart&Vaatgroep

3


Wie is de piloot: patiënt of de dokter? Van de coördinator patiëntenbegeleiding Henk te Nuijl

Er gaat in de toekomst heel wat veranderen in het patiëntenland. Twee belangrijke items gaan een rol spelen: “Zelfmanagement” en “Zelfregie”. Over het laatste zal ik wat dieper op ingaan. De patiënt voelt zich in toenemende mate betrokken in zijn zorgproces. Dit mede ingegeven door betere informatie, opleiding en mondigheid. Door het ouder worden van de mens, dit gaat veelal gepaard met (chronische) ziektes, krijgt hij veel te maken met verschillende zorgprocessen. Maar hoe gaat hij deze processen handelen? Door bovengenoemde betrokkenheid wil de patiënt meer regie krijgen over zijn behandelingsproces. Is de dokter de gezagvoerder en patiënt de co-piloot? Of worden deze rollen omgekeerd? De rollen die er nu bestaan kunnen zijn:* • de patiënt legt de totale regie in handen van de dokter. Hij bepaalt de behandeling, geeft de nodige voorlichting en de patiënt vertrouwd volledig op wat de dokter hem voorlegt. • de patiënt hanteert “de overleg constructie”. Patiënt komt met zijn ziekte bij de arts en vraagt wat de behandelingsmogelijkheden zijn. In overleg wordt nu bepaald wat het beste behandelingstraject is. • de patiënt is meebeslisser. Hij toont initiatief, draagt informatie aan en maakt eigen keuzes. Is dus eigenlijk regisseur. • de patiënt als co-producent. Door zelf acties te ondernemen om zijn behandeling te sturen. Dit wordt ook wel zelfmanagement genoemd. Uit het bovenstaande moge blijken dat de patiënt meer de rol van gezagvoerder gaat vervullen en de zorgverlener die van co-piloot. U dient echter wel te beseffen dat in noodsituaties, net als in het vliegverkeer, de co-piloot de gezagvoerder mag en moet overrulen! Het veranderde rolpatroon van de patiënt zal ook wennen zijn voor de zorgverleners. De jonger opgeleide zorgverlener zal er minder moeite mee hebben dan de oudere, die op klassieke manier is opgeleid. Ook de patiënten moeten hun nieuwe rol niet overschatten, want zij hebben niet alle wijsheid in pacht. In de praktijk zal het wel uitmonden dat in gezamenlijk overleg, met respect van ieders visie, de meest beste veilige landing(behandeling) ingezet kan worden. * bron Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis De Hart&Vaatgroep

5


Neem eens een kijkje in je hart Donderdag 27 oktober 2011 werd de aftrap gegeven voor de landelijke actie: “Tussen Lab & Leven”. De aftrap werd gegeven op het Domplein te Utrecht. Tegenover de Domtoren was een megagroot hart geplaatst van 8 meter breed en 6 meter hoog. Medewerkers en vrijwilligers van de Hartstichting en de Hart&Vaaatgroep waren ter plekke aanwezig om het publiek voorlichting te geven over hart en vaatziekten en de behandeling daarvan. Ook werd de schade die een hartinfarct veroorzaakt, aanschouwelijk voorgesteld; evenals een bypass-operatie, een stentplaatsing in de kransslagaders en het voorkomen van hartklep aandoeningen. Vanaf de rechterboezem was er een opening gemaakt in het megahart, waardoor de binnenkant van het hart kon worden betreden. Via de beide kamers aan de onderkant kon het hart vanuit de linker boezem weer worden verlaten. Veel passanten op het Domplein hebben van de mogelijkheid gebruik gemaakt het hart van binnen te bekijken. Tussen Lab en Leven De aanleiding van deze aftrap voor de landelijke actie “Tussen Lab & Leven is het publiek attent te maken op de publieksdagen die in het hele land plaatsvinden in verschillende universitair medische centra, van november 2011 tot en met maart 2012. Tijdens deze publieksdagen kunnen belangstellenden op een toegankelijke manier kennis maken met de wetenschappers en hun werk. Op 14 januari 2012 zal het Universitair Medisch Centrum Utrecht open huis houden voor het publiek. Onderzoek harten vaatziekten Een voorbeeld van onderzoek naar harten vaatziekten is het SMART-onderzoek van UMC Utrecht. Het bijzondere van de SMART studie is dat het niet alleen gaat om de wetenschap alleen. Het leveren van de beste zorg voor patiënten met hart en vaatziekten staat daarbij ook hoog op de agenda. Patiënten worden langdurig gevolgd om inzicht te krijgen in harten vaatziekten. Dit jaar heeft de 10.000ste patiënt zich aangemeld voor de SMART studie. Toegang tot de binnenzijde van het hart De Hart&Vaatgroep

6


Oorsprong van de studie In 1996 is de SMART studie van start gegaan. Doel was om nieuwe patiënten die naar het UMC Utrecht werden verwezen met een mogelijke vaatafwijking of hoog risico hierop, preventief te screenen op vaatziekten elders in het lichaam en daarmee de kans op vaatlijden te reduceren. Het betrof hier patiënten met de volgende verwijsreden: TIA, herseninfarct, carotis stenose, perifeer vaatlijden, aneurysma aortae abdominalis, angina pectoris, myocard infarct, nierinsufficiëntie, diabetes mellitus, hyperlipidemie of hypertensie. Vasculair preventieprogramma Gaandeweg de studie bleek uit analyses dat het merendeel van de onderzoeken zeer zinvol is voor deze patiëntengroepen. Hierdoor ontwikkelde de studie zich naar het zogenaamde Vasculair preventieprogramma. Dit programma bestaat uit een “zorgvernieuwend” deel en een “wetenschappelijk” deel (het zogenaamde SMART-onderzoek). Het zorgvernieuwend deel bestaat uit het aanbieden van een vasculaire screening en het formuleren van een multidisciplinair therapieadvies. Het wetenschappelijke deel bestaat uit additionele (beeldvormende) onderzoeken en heeft als doel om antwoord te geven op de vraag wat de prognoses zijn van het vaatlijden, welke factoren een progressie van de vaatziekte voorspellen en hoe een gunstige beïnvloeding van het risicoprofiel het best bereikt kan worden. Een preventieprogramma is een programma van activiteiten gericht op preventie; dat wil zeggen op het voorkómen, het opsporen en het vroegtijdig onderkennen en bestrijden van harten vaataandoeningen. Zo’n programma kan bestaan uit

onderzoeken, adviezen en (al of niet) een behandeling. Publieksdag 14 januari 2012 in het UMC Utrecht

Kom op 14 januari naar UMC Utrecht voor de publieksdag Tussen Lab & Leven. U maakt op een toegankelijke en unieke manier kennis met wetenschappers en hun werk. U krijgt een rondleiding door het laboratorium van UMC Utrecht en kunt een “meet and greet” hebben met een onderzoeker. Meldt u aan als bezoeker op de website van De Hartstichting: www.hartstichting.nl/kalender of De HartVaatgroep: www.hartenvaatgroep.nl/agenda Detail van de buitenzijde van het hart

De Hart&Vaatgroep

7


Grote ontdekking voor preventie harten vaatziekten Een internationale groep onderzoekers heeft een set belangrijke genen ontdekt die de bloeddruk reguleren. Deze genen voorspellen gezamenlijk niet alleen de kans op het ontwikkelen van hoge bloeddruk, maar ook het risico op harten vaatziekten en beroerte. De onderzoekers publiceerden hun resultaten in twee gezaghebbende internationale tijdschriften: Nature en Nature Genetics. Vanuit Nederland leverden onderzoekers van het Erasmus MC, UMC Utrecht, LUMC, VU en UMCG een bijdrage aan de onderzoeksresultaten. Erfelijk professor Cornelia van Duijn, onderzoeksleider en genetisch epidemioloog in het Erasmus MC: “Er zijn nu meer dan dertig varianten in het erfelijk materiaal die van invloed blijken te zijn op de bloeddruk. Hoewel de afzonderlijke effecten klein zijn, is het gezamenlijk effect van de genen op de bloeddruk beduidend. De combinatie van afwijkingen bewerkstelligt een even grote verandering in de bloeddruk als een standaard medicijn tegen hoge bloeddruk.” Sprong Er is nog altijd een substantiële groep patiënten bij wie de bloeddruk met de nu bestaande geneesmiddelen niet goed onder controle is te krijgen. Een adequate behandeling is enorm belangrijk. Zelfs kleine verschillen in bloeddruk kunnen namelijk al het risico verhogen op het ontstaan van een beroerte of hartaanval. Van Duijn: “Hoe belangrijk de set van genen is die de bloeddruk reguleert, blijkt uit het feit dat ze gezamenlijk ook het risico bepalen op het ontstaan van harten vaatziekten, schade aan de wand van de linkerhartkamer en beroertes.” Wereldwijd Wereldwijd hebben meer dan een miljard mensen een hoge bloeddruk. 40% van de 60-plussers in Nederland heeft een verhoogde bloeddruk. De bloeddruk wordt beïnvloed door een combinatie van leefstijl en erfelijke factoren. Tot nu toe waren de erfelijke factoren die verantwoordelijk zijn voor een te hoge bloeddruk moeilijk te achterhalen. Hartflits week 37: 4 september 2011

De Hart&Vaatgroep

9


Gen op chromosoom 21 lijkt betrokken bij hartritmestoornissen Onderzoekers van het AMC hebben sterke aanwijzingen gevonden dat één bepaald gen een voorspeller kan zijn van hartritmestoornissen na een infarct. Dat maken zij bekend in een artikel in het toonaangevende wetenschappelijk tijdschrift Nature Genetics. Plotselinge hartdood door hartritmestoornissen is verantwoordelijk voor een kleine 20 procent van de sterfgevallen in de VS en Europa. Er lijkt een sterk verband te bestaan tussen een afwijking op chromosoom 21 en het optreden van levensbedreigende hartritmestoornissen tijdens een acuut hartinfarct. Dat schrijven AMC-onderzoekers Connie Bezzina (moleculair geneticus) en Arthur Wilde (cardioloog) in een artikel in Nature Genetics dat op 11 juli online is gepubliceerd. De afdeling Experimentele Cardiologie van het Hartfaalcentrum van het AMC doet al langer onderzoek naar de genetische achtergronden van plotselinge hartdood, met financiële ondersteuning van onder andere de Nederlandse Hartstichting. Zo is Bezzina ‘established investigator’ van de Hartstichting. Cardiovasculaire aandoeningen eisen wereldwijd zeven miljoen levens per jaar. Plotselinge hartdood is verantwoordelijk voor zo’n twintig procent van alle natuurlijke sterfgevallen van volwassenen. Vandaar dat er een wereldwijde jacht gaande is op de genetische achtergronden van harten vaatziekten. Uit eerder onderzoek naar de genetica van het hartritme kwamen al duidelijke aanwijzingen naar voren dat een genetische component een rol speelt bij de kans op plotselinge hartdood tijdens een hartinfarct. Het zou veel gezondheidswinst opleveren als het mogelijk zou zijn op grond van een genetisch profiel de kans op ritmestoornissen (aritmie) in te schatten. Connie Bezzina heeft nu onderzocht welke genetische factoren die kans beïnvloeden. Daarvoor werd een zogenaamde genome-wide association analyse uitgevoerd. Bij een grote groep patiënten met deze specifieke hartritmestoornissen, verzameld vooral in Amsterdam (AMC) en Eindhoven (Catharina Ziekenhuis), is onderzocht of er verbanden gevonden kunnen worden tussen het optreden van aritmie en verschillen in het DNA. Het AMC-onderzoek lijkt uit te wijzen dat chromosoom 21q21 betrokken is bij hartritmestoornissen. Op dit chromosoom ligt een gen dat mogelijk een rol speelt bij de respons op virusinfecties. Het lijkt indirect de elektrische prikkelgeleiding in het hart te beïnvloeden. ‘Dit is een opwindende ontdekking’, zegt Bezzina. ‘Het leidt tot interessante gedachten en dit geeft nieuwe richting aan verder onderzoek.’ De Hart&Vaatgroep

10


‘Er zullen vast meer genetische factoren zijn’, aldus Bezzina, ‘maar dit is de eerste keer dat zo duidelijk is aangetoond welk gen een rol speelt bij ritmestoornissen. Dit is de plek waar verder onderzoek zich op zal richten. Ook het achterliggende mechanisme moeten we verder gaan uitpluizen.‘ Pas als daar meer duidelijkheid over komt, zal het mogelijk zijn om medicijnen te ontwikkelen die de ritmestoornissen kunnen voorkomen Het onderzoek van Bezzina c.s. is financieel ondersteund door de Nederlandse Hartstichting, de Leducq Foundation, het Center for Translational Molecular Medicine en het Interuniversitair Cardiologisch Instituut Nederland (ICIN) Bron: AMC Amsterdam

Cardiologen stellen volumenormen De Nederlandse Vereniging voor Cardiologie heeft volumenormen bekend gemaakt. Daarmee moet de kwaliteit van drie risicovolle cardiologische ingrepen worden gegarandeerd Ziekenhuizen die aan de eisen voldoen, komen op een ‘witte lijst’. De normen hebben niet alleen betrekking op het aantal behandelingen, maar ook op de 24-uursbeschikbaarheid van cardiologische zorg en de deskundigheid en ervaring van behandelteams en cardiologen. Zo moeten centra die percutane coronaire interventies willen blijven uitvoeren, beschikken over ten minste twee katheterisatielaboratoria, moet het PCI-centrum zeven dagen per week en 24 uur per dag zorg kunnen verlenen. Daarbij moeten per centrum tenminste 600 procedures per jaar worden uitgevoerd en bedraagt het minimaal aantal behandelingen per cardioloog 150 per jaar. Centra hoeven van de NVVC niet direct aan alle eisen te voldoen, maar wel binnen twee jaar. Naast eisen voor dotterbehandelingen zijn ook normen opgesteld voor de implantatie van implanteerbare cardioverterdefibrilators (ICD’s) en het uitvoeren van hartklepoperaties. De ziekenhuizen die aan alle eisen voldoen, worden opgenomen op een zogenoemde ‘witte lijst’. Zorgverzekeraar Zilveren Kruis heeft inmiddels laten weten alleen afspraken te willen maken met ziekenhuizen die aan de kwaliteitseisen van de NVVC voldoen. Volgend jaar worden nog meer normen ingevoerd, onder andere voor de behandeling van hartritmestoornissen.

De Hart&Vaatgroep

11


Zware benen door problemen met de venen Venen hebben als taak bloed terug naar het hart te stuwen om het opnieuw van zuurstof te voorzien. Het hart pompt dit zuurstofarm bloed naar de longen, waar het opnieuw met zuurstof wordt verrijkt. Dit zuurstofrijk bloed gaat dan via slagaders naar de weefsels om die op hun beurt van zuurstof te voorzien. Daarna pompen de venen, tegen de zwaartekracht in, bloed terug naar hart en zo is de cirkel rond. Tegen zwaartekracht in. Voor de venen in onze benen is dit geen gemakkelijke opdracht. Er is immers een grote afstand te overbruggen tussen de voeten en het hart en dit tegen de zwaartekracht in. Hiervoor hebben we een extra krachtbron nl. onze spieren en de kuitspier in het bijzonder. Bij spiercontractie worden de diepe venen als een spons leeg gedrukt. Een ingenieus kleppensysteem verhindert dat het bloed terug naar beneden stroomt. Als hier iets misloopt spreekt men van veneuze insufficiëntie of zware benen. De gevolgen. Vorming van oedeem, voeten en enkels die opzwellen na lang zitten of staan. Deze zwelling is te wijten aan een hoge druk, waardoor vocht door de wand van de kleine bloedvaten wordt gedrukt en opgezwollen voeten het gevolg zijn. Nachtelijke krampen en slaapproblemen veroorzaakt door een tekort aan zuurstof in de spieren. Tintelingen in onderste ledematen veroorzaakt door zuurstoftekort naar de huid toe. Spataders verschijnen aan de binnen- en buitenzijde van uw onderste ledematen en evolueren al gauw tot broze bloedvaten die gemakkelijk kunnen uitzetten en ontsierend zijn. Bovendien kunnen ze vaak ontsteken en zeer pijnlijk zijn. Hoe kun je zware benen verlichten? Platliggen met de benen omhoog. Bij het slapen het voeteneinde 5 tot 10 cm hoger leggen. Regelmatig water drinken (verspreid over de ganse dag). Regelmatig sporten beoefenen die goed zijn voor de terugstroom. Denk aan zwemmen, fietsen en wandelen. Oefeningen die je thuis kan doen. Ga op je rug liggen en voer trappelbewegingen of cirkels uit met gestrekte benen. Gebruik zoveel mogelijk de trap en plaats daarbij eerst de hiel op de trap. Verminder het zoutverbruik. Vermijd ook dat je te lang moet rechtstaan. Hoge hakken bevorderen zware benen. Draag geen knellende sokken en broeken. De Hart&Vaatgroep

12


Het is ook beter warmte, bijvoorbeeld hete douches en baden of sauna's te vermijden. Beoefen ook geen sport die de benen verzwaren zoals tennis of volleybal. Bij deze sportieve activiteiten moet je teveel springen. Dat is slecht voor venen die niet in optimale conditie zijn. Mensen die aan overgewicht lijden moeten vermageren. Een halve kilogram per week is voldoende. Vochtophoping. Een opgezwollen huid is vaak een teken van vochtophoping. Vocht stapelt zich bijvoorbeeld op als gevolg van een slechte doorbloeding. Denk maar aan de opgezwollen oogwallen die sommige mensen hebben vlak nadat ze uit bed zijn. De bloedvaten rond de ogen hebben dan nog wat tijd nodig om zich aan te passen aan de 'wakkere situatie'. Patiënten met een te hoge bloeddruk of met slecht werkende nieren hebben vaak last van vochtophoping (gezwollen benen of voeten). ABC Gezondheid | 09/09/2011 |

Gezonde voeding verlaagt sterfte Weinig studies in het verleden konden tot nog toe rechtstreeks aantonen dat gezonde voeding het risico op harten vaatziekten verlaagt. Vaak onderzoeken wetenschappers slechts één ingrediënt tegelijk, en is het onderzoek te kleinschalig om betrouwbare conclusies te trekken. Een Londense universiteit heeft het helemaal anders aangepakt. Zij gaven aan het eetpatroon van 7000 deelnemers van de studie een gezondheidsscore, de 'alternate healthy eating index'. Hoe hoger de score, hoe gezonder het voedingspatroon. Vervolgens werden de deelnemers 18 jaar lang opgevolgd. Het voedingspatroon met een hoge score leidde tot 25 % minder kans om te sterven (door eender welke ziekte). Tevens gaf het voedingspatroon 42 % minder kans om aan een hartaandoening te sterven. Voeding met een hoge gezondheidsscore bevat veel noten, soja, vezels en weinig rood vlees. Ook alcohol is een belangrijke (gunstige) factor, zolang het met mate wordt geconsumeerd. Abc Gezondheid | 22/09/2011 | De Hart&Vaatgroep

13


De Hart&Vaatgroep 14 Regio Utrecht / ’t Gooi De Hart&Vaatgroep 15 Regio Utrecht / ’t Gooi

Fysio Amersfoort SRO sportfondsenbad Nordic Walking Sport-en spelgroep Breukelen Sportvereniging Irene sporten spelgroep HIB Praktijk voor Fysiotherapie Stoltenkamp Sportvereniging Spirit Sportvereniging Spirit Fysiopraktijk De Molen Stichting Lokaal Welzijn

Amersfoort Amersfoort Bilthoven Breukelen

DriebergenRijsenburg Houten Huizen

De praktijk Stichting Aquarijn Sport en Spelgroep Nieuwegein Gymvereniging DOTO A.G.V. de Springbokken Harttrimvereniging MHAM Fysiotherapie Tamminga/SMC Medicort Spel- Ontspanning en Beweging (SOB) '87 Harttrimgroep AZU-HIS "De Ronde Venen"

Maarssen Nieuwegein Nieuwegein Scherpenzeel Soest Utrecht Utrecht Utrecht, Overvecht

Vinkeveen,Wilnis

Zeist

030-6990006

0348-427250

0343-571857

030-6621186

0297-261000

030-2290626

030-6563922

030-2448447

030-2439976

035 - 6012124

0343-755410

030-6080022

0346-570691

0343-441690

030-6992530

035-5264903

0343-518069 0343-514789 030-6378283

0343-415890

030-2205838

0346-2505073

06 641466376

033-4634214

Telefoonnummer 033-4800942

2, 3, 4, 5, 6

5, 7

9

Beweegaaanbod 1

Badm. Schenkpad

Sporthal Fletiomare, Sportzaal Ten Veldestraat Praktijk voor Fysiotherapie Weustink Gymzaal Heemskerklaan

Willestee

Sportcentrum Overvecht Beiroetdreef 3 De Uithof, AZU

Gymzaal Johan Wagenaarkade 35 Fysiopraktijk Tamminga

Gymnastiekvereniging DOTO Spleasure Centrum

Dintherschans 32

Zwembad Merwesteijn

De Baanbreker/De Wenteltrap Gezondheids-centrum Maarn De praktijk Emmaweg 22

Praktijk voor Fysiotherapie Stoltenkamp Healthcenter Hoenderdaal Wandelen Bergse bossen Fysiotherapiepraktijk De Molen Sporthal De Baat

9

1

1

2, 3, 8

2

2, 3, 9

2, 3

1, 2

2

2, 4

2

2

9

1

1, 2, 5, 6

2, 3, 10

2, 4

2, 3 6 1, 2

1, 9, 11, 12

Sporthal Kees Boekelaan 18 2, 3

Sportfondsenbad Bisschopsweg 175 Landgoed Beerschoten De Bilt Sporthal Breukelen

Fysio Amersfoort

Naam accommodatie

1= fitness; 2= sport en spel; 3= volleybal; 4= bewegen op muziek; 5= sport in buitenlucht; 6= sportief wandelen; 7= nordic walking; 8= fietsen; 9= zwemmen; 10= badminton; 11= copd-begeleiding; 12= hartrevalidatie.

Verklaring van het beweegaanbod

Praktijk voor Fysiotherapie Weustink Fysiotherapeuten Maatschap Woerden Zwembad Dijnselburg

Wijk bij Duurstede Woerden

"Hart Vooruit"

Vleuten-de Meern

Utrecht, Uithof

Maarn

Harttrimclub ZWU "Hard(t) tegen Hart" Praktijk voor Fysiotherapie

IJsselstein

Doorn

De Bilt

Naam organisatie

Plaats

Beweegorganisaties regio Utrecht ‘t Gooi

Artsen gaan door met Elektronisch Patiëntendossier Het Elektronisch Patiëntendossier (EPD) gaat vrijwel zeker door. De brancheverenigingen van huisartsen en apothekers zijn dat overeengekomen met uitvoeringsorganisatie Nictiz.

Landelijk schakelpunt Het gaat dan om voortzetting van de centrale spil van het EPD, het Landelijke Schakelpunt (LSP). Nadat de Eerste Kamer het kabinetsvoorstel voor invoering van het landelijke EPD had afgeschoten, kreeg Nictiz, de ict-uitvoeringsorganisatie in de zorg, de opdracht te bezien of het LSP in verzelfstandigde vorm door kon gaan. De huisartsen en apothekers dienen dan wel hun financiële steentje bij te dragen. Uitwisseling medische gegevens Het overleg tussen de koepelorganisaties van huisartsen en apothekers en Nictiz heeft dus opgeleverd dat de uitwisseling van medische patiëntgegevens doorgaat. De zorgkoepels zeggen wel de techniek voor informatie-uitwisseling regionaal te willen gebruiken. Een centrale landelijke database met alle medische gegevens is niet toegestaan. Artsen moeten zelf nog instemmen De zorgkoepels gaan in verder overleg met meerdere partijen, zoals het ministerie van Volksgezondheid en patiëntenorganisaties die mee mogen denken over het structurele voortbestaan van de technische infrastructuur. Ook worden de aangesloten huisartsen en apothekers nog gevraagd of ze willen meedoen. Als in november de helft heeft ingestemd, gaat het project definitief door. Volgend jaar moet de infrastructuur dan operationeel zijn. Toestemming Patiënten moeten in het nieuwe EPD-plan vooraf uitdrukkelijk toestemming geven voor de uitwisseling van hun medische gegevens. Dat was ook een eis van de Tweede Kamer, nadat duidelijk werd dat het EPD in private handen zou komen.

De Hart&Vaatgroep

17


Het Fenomeen van Raynaud “Strenge winter verwacht met veel sneeuw en ijzel” kopte de krant vandaag. Drie maanden lang zou ons Siberische kou te wachten staan, aldus weerbureaus in Europa en de Verenigde Staten. Ons eigen KNMI wees er echter fijntjes op dat er onvoldoende wetenschappelijke grond is voor dergelijke lange termijnvoorspellingen. En hoewel ook ons ledenmagazine VIDA deze maand aandacht besteedt aan deze ziekte, meenden wij toch de lezers van ons regioblad, van wie sommigen ook de VIDA ontvangen, nu te moeten informeren over het Fenomeen van Raynaud. De winter, of die nu streng of matig is, is namelijk bij uitstek de periode waarin Raynaud-patiënten heel veel klachten hebben. En alle tips zijn dan ongetwijfeld welkom. Wat is het Raynaudfenomeen? Allereerst: het fenomeen dankt zijn naam aan Dr. Maurice Raynaud, een Franse medicus die in 1862 de afwijking voor het eerst beschreef in een proefschrift. Bij het fenomeen van Raynaud worden de kleine bloedvaten in de vingers en soms in de tenen tijdelijk afgesloten of vernauwd door plotseling samentrekken van de spiertjes in de vaatwand. Dit kan het gevolg zijn van hoge gevoeligheid voor kou, emoties of vocht. Zo’n aanval van vaatkramp kan vijf tot dertig minuten duren. De vingers of de tenen worden door vermindering van de doorbloeding van de bloedvaten eerst wit en gevoelloos. Als het bloed niet meer stroomt worden zij door zuurstofgebrek blauw en wanneer de spiertjes zich ontspannen leidt de dan optredende doorstroming met vers en zuurstofrijk bloed tot tijdelijke vaatverwijding en worden de vingers of tenen rood. Dit gaat gepaard met tintelingen en soms pijnlijke zwellingen. De verschijnselen verdwijnen in de warmte. Primaire en secundaire Raynaud Er bestaan twee vormen van dit fenomeen: a. De primaire vorm, waarbij de verschijnselen zelfstandig, zonder aanwijsbare oorzaak optreden, maar aan beide handen tegelijk, echter zonder de duimen. Deze vorm komt het meeste voor en wordt ook wel de Ziekte van Raynaud genoemd. Indien de ziekte voor het 20e levensjaar optreedt, worden de verschijnselen in de loop der jaren vanzelf minder. b. De secundaire vorm, waarbij het fenomeen onderdeel of gevolg is van een andere ziekte, bijv. reuma. Bij het secundaire Raynaudfenomeen treden de verschijnselen niet altijd (gelijktijdig) aan beide handen op. De aanvallen duren bij deze vorm vaak langer dan bij de primaire vorm. Secundaire Raynaud komt het meest voor.

De Hart&Vaatgroep

19


Oorzaken en gevolgen Bij het primair Raynaudfenomeen worden de vaatkrampen uitgelokt door een overgevoeligheid van de kleinste bloedvaten in de uitstekende delen van het lichaam, zoals handen of voeten, voor uitwendige (bijv. kou en airco) en inwendige (bijv. emoties en stress) prikkels. Bij de secundaire vorm is vaak een onderliggende ziekte de oorzaak. Meestal is dit een ziekte die samengaat met afwijkingen van de vaatwand, zoals vaatwandontstekingen bij bindweefsel- of collageenziekten als: - systemische Lupus Erythematodes (SLE) - sclerodermie of CREST-syndroom - reumatoïde arthritis - periarteriitis nodosa (PAN) - dermatomyositis - mixed connective tissue disease (MCTD) - syndroom van Sjögren - hematologische bloedziekten - de ziekte van Buerger. Daarnaast kunnen bepaalde medicijnen, zoals betablokkers of de anticonceptiepil, een secundaire Raynaud veroorzaken. Ook kunnen de bloedvaatjes beschadigd zijn door bijv. jarenlang werken met trillend handgereedschap of op een toetsenbord. De secundaire vorm is in het algemeen ernstiger dan de primaire vorm. Naast de tijdelijke kramp is de wand van het bloedvat vaak verdikt, waardoor deze dichtslibt en de bloedstroom belemmert, met vaak als gevolg ontstekingen die tot ernstige klachten kunnen leiden. Medicatie en (winter)tips Als u door de huisarts wordt doorverwezen kunt u het beste kiezen voor een internist-vasculair geneeskundige. Zie hiervoor de website van het Vaatkeurmerk of informeer bij De Hart&Vaatgroep, tel. 088-1111600 of [email protected]. Bij ernstige klachten kunnen vaatverwijdende medicijnen worden voorgeschreven; bij zeer ernstige klachten kan operatieve uitschakeling van een zenuw worden overwogen. Bij secundaire Raynaud wordt de onderliggende aandoening behandeld. Maar de best mogelijke behandeling is nog altijd het voorkomen van een aanval. Daarbij zijn de voornaamste zaken: vermijd kou, voorkom wondjes, stop met roken, voorkom stress. Voor de laatste twee kan professionele ondersteuning worden gevraagd. Verzorg uw huid, nagels en wondjes aan vingertoppen en tenen extra goed, gebruik rubber handschoenen bij klusjes, ook met water. Wat kou betreft: drink geen koude dranken, zorg voor een warm en droog huis, zorg buiten voor een warm hoofd, want via het hoofd gaat veel warmte verloren. De Hart&Vaatgroep

20


Via een sjaal voor neus en mond is ingeademde lucht minder koud. Kleding in laagjes is het beste want de lucht ertussen is isolerend. Begin met een eerste laagje thermo-ondergoed met lange mouwen en pijpen. Gebruik handschoenen, sokken en schoenen die te verwarmen zijn (zie o.a. www.maltrading.com, www.cozywinters.com., gel- of verwarmingszakjes (bij ANWB, drogist of warenhuis), Skunkx verwarmende huisschoenen (www.skunkx.com). Een in standen instelbare elektrische onderdeken is praktisch, evenals een kersenpitkussen dat in de magnetron verwarmd te gebruiken is als kruik. Of leg fleecedekens over het hoeslaken en over het dekbed: de luchtlagen geven extra warmte. Tenslotte een top-tip: draag sokken in bed! Indien u meer informatie over Raunaud wenst, kijk dan op www.hartenvaatgroep.nl/raynaud of bel naar bovengenoemd nummer. We hopen dat in de komende winter dankzij deze tips uw Raynaud-klachten draaglijk zijn! Riet Alaverdy-van der Knijff

Superspaghetti goed voor het hart BOLOGNA (Italië) - Twee landbouw-wetenschappers hebben een nieuwe spaghetti ontwikkeld die, volgens hen, goed zou zijn voor het hart. Althans, Vito Verardo van de Universiteit van Bologna, de oudste universiteit ter wereld (gesticht in het jaar 1088), en de Spaanse Ana Maria Gómez-Caravaca van de Universiteit van Granada zeggen uit gerst een superspaghetti te hebben vervaardigd die het risico op harten vaatziekten drastisch zou doen verminderen. Volgens het tweetal, dat hierin samenwerkte met een groep collega’s, is het niet ondenkbaar dat deze gezonde pasta binnen een jaar al in de schappen van de supermarkten ligt, gelabeld met opschriften zoals ’Is goed voor harten bloedvaten’ en ’Bevat veel dieetvezels’. Ze publiceerden hun bevindingen over deze ’functionele voeding’ in het wetenschappelijke vaktijdschrift ’Journal of Agricultural and Food Chemistry’. Ze maakten een meel van gerst, een bron van vezels, antioxidanten en vitamine E. Deze mix zou de gezondheid van het hart en het spijsverteringsstelsel stimuleren en het risico op harten vaatziekten zou beperken.

De Hart&Vaatgroep

21


De Hart&Vaatgroep

22


De Hart&Vaatgroep

23


Kruiswoordpuzzel (Door: Wil Berendes – Mulders) 1

2

3

4

5

6

12

13

16

17

21

22

30

23

31

47 51

52 58 64

20 25 28

33

34

35

43

44

48

49

45

55

60

61

65

46

50

54

59

36

39

53

57

11

19

38 42

10

24

32

41

9

15

27

37 40

8

14 18

26 29

7

62

56

63

66

67

68

HORIZONTAAL 1 schade, verlies 6 plezier achteraf 12 tandbederf 14 sportbeoefenaar 16 onwettige bewoner 17 deel van de week 19 boel, zooitje 21 strik 22 afwisselende theatervoorstelling 25 Griekse letter 26 frisdrank 27 hoofddeksel 29 onverwachte gebeurtenis 32 papegaai 34 vrouwelijk jong schaap 37 voegwoord 38 patiënt 39 muzieknoot 40 medebepalend deel 43 Balt 44 vrouwelijk dier 47 Scandinaviër 49 rode gelaatskleur 51 groente 53 krullijn 55 voordat 57 zitje bij een café 60 bitterheid 61 schermbloemige plant 64 politieagent (Bargoens) 66 tropische vrucht 67 treurdicht 68 museum in Parijs De Hart&Vaatgroep

24


VERTICAAL 1 medemens 2 woonschip 3 aanwijzend voornaamwoord 4 roemrijk 5 boom 7 voertuig 8 citrusvrucht 9 koordans 10 loofboom 11 bedehuis 12 onverbloemd 13 gebouw in Amsterdam 15 soort 16 kleefkruid 17 duizelig 18 vleesgerecht 20 eerste beginsel 23 reeds 24 voorzetsel 26 kettingzang 28 manieren 30 grootmoeder 31 weldoorvoed 33 zaak (Latijn) 35 Europeaan 36 streling 40 vat 41 innemendheid 42 roodachtig 44 rivier in Tsjechië 45 zuigbuisje 46 Engelse titel 48 verbruikt 50 schuifbak 52 onderricht 54 mannelijk dier 56 een en ander 58 opstootje 59 vlaktemaat 62 in plaats van 63 plaaggeest 65 silicium 66 rivier in Italië

Stuur de oplossing van de puzzel vóór 20 februari 2012 op naar: Redactie Stentby p/a Nova Zemblakade 21 3446 BR Woerden Onder de goede inzenders wordt een cadeaubon verloot ter waarde van € 15,-

Als winnaar van de (heavy) herfstpuzzel is geloot: R. de Jong uit Veenendaal Gefeliciteerd! De cadeaubon is inmiddels naar de winnaar opgestuurd

De redactie van Stentby wenst u Prettige kerstdagen en een Gezond 2012 toe!

De Hart&Vaatgroep

25


Agenda

2011

2012

Prettige feestdagen

14 januari Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU)

en een gezond 2012

Publieksdag Tussen Lab & leven Aanmelden: www. hartenvaatgroep.nl/ agenda

Wij verwelkomen de volgende nieuwe leden Mevrouw De heer De heer Mevrouw Mevrouw Mevrouw De heer Mevrouw

S. R. A.A. J. T.J.H. V.J. M.L.J. E.M.

De Hart&Vaatgroep

van van

Bijleveld IJzendoorn Stokhof Verwaal-Valle Wijnne Smorenburg Meijer Vissink

26

UTRECHT UTRECHT HILVERSUM WOUDENBERG LAREN NH MAARSSEN AMERSFOORT WOUDENBERG


Jaargang 6, Nr. 4 Winter 2011 Colofon Het blad Stentby is een kwartaaluitgave van De Hart & Vaatgroep, regio Utrecht/‘t Gooi. Het blad wordt toegezonden aan leden, relaties, huisartsen, apothekers, trombosediensten en ziekenhuizen in de provincie Utrecht en ‘t Gooi.

De Hart & Vaatgroep, regio Utrecht / ’t Gooi is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties in het blad Stentby. Overname van artikelen is slechts toegestaan na toestemming van de redactie. De Hart & Vaatgroep vereniging van harten vaatpatiënten, regio Utrecht en ‘t Gooi

Eindredactie: Wouter Ruberg Redactie: Paul van der Linden Peter Stadhouder Rob Jacobs Wouter Ruberg

Correspondentieadres: Albert Einsteinweg 46 3731 CV De Bilt Telefoon: 030-220 5838

Redactieadres: P/a Nova Zemblakade 21 3446 BR Woerden

E-mail: [email protected] Internet: www.utrecht.hartenvaatgroep.nl

E-mail:

Patiëntenbegeleiding/ Lotgenotencontact: Dhr. H.A. te Nuijl Cereshof 11, 3951 ER Maarn Telefoon: 030-659 46 54 van De Hart & Vaatgroep

[email protected] Druk: Nolin Uitgevers B.V. Oplage: 2.800 ex.

Medisch adviseur: Dr. M.J.M. Cramer, Cardioloog UMC Utrecht

Kopij lentenummer inleveren tot 4 februari 2012

De Hart&Vaatgroep

27


De Hart & Vaatgroep is de patiëntenorganisatie van en voor mensen met een harten/of vaatziekte. Wij werken op zowel landelijk als regionaal niveau aan informatievoorziening, lotgenotencontact, leefstijlbegeleiding en collectieve belangenbehartiging. De Hart & Vaatgroep is opgezet door mensen die zelf een hart- of vaatziekte hebben of hun naasten.

Wat biedt De Hart & Vaatgroep u? Informatiebrochures over harten vaatziekten en daaraan gerelateerde onderwerpen Een internetsite met onder meer een kennisbank met toegankelijke informatie Het leefstijlmagazine ‘VIDA’ met nieuws en achtergronden Informatiedagen en themabijeenkomsten over uiteenlopende onderwerpen Contact met mensen met hetzelfde ziektebeeld, zowel één op één als in groepsverband Leefstijlactiviteiten zoals kookworkshops en sporten beweegaanbod Belangenbehartiging van alle harten vaatpatiënten

Lid worden? Door uw steun kunnen wij ons inzetten voor harten vaatpatiënten. Kijk voor meer informatie over De Hart & Vaatgroep, het lidmaatschap (€ 20,-) of het donateurschap op onze internetsite www.utrecht.hartenvaatgroep.nl. U kunt ook een e-mail sturen aan [email protected] of bellen met het secretariaat, telefoon: 088 1111 600. U kunt meer informatie en het aanmeldingsformulier aanvragen door hieronder uw gegevens in te vullen en op te sturen naar: De Hart & Vaatgroep Laan Blussé van Oud Alblas 2 3769 AT SOESTERBERG ----------------------------------------------------------------------------------------------Graag ontvang ik meer informatie over De Hart & Vaatgroep. Naam: .............................................................................................. Man/Vrouw Adres: .............................................................................................. Postcode/woonplaats: ..................................................................... E-mail:……………………………………………….............................

De Hart&Vaatgroep

28


- Betrokkenheid gen bij hartritmestoornissen

Recommend Documents