! #
$ %
"
"
! &
'
&
# (
"
"
%
"
)*+* )*+*!)*+, "
& %
( . % /" % "
"
)*), "
)*+, " %
% %" (
" 0 %
%" )*),
(
)*+, (
" %
%
)*+*
1 %" " "
2
" % %" " "
/
"
%"
% #
3 "
"
"
" &
& &
(%"
)**4
(
"
5
%
& "! (
%" 2
5
"& %
"
" %
0
%" %
& . 5 " "&
/
% 6 5
"
5
/"
%%
1** "
" $ "
8 9
7
0
"
/ (
.
&
%" %
0 "
0
0
: %
7
; %
)) #
)**4 $ % 9
"
3
7
% "
2 8 -
&
" =
-
< %
"
#
$
.:;-. .:0 # -: #==.:0 /- &$3.8 .:0 $@. .0- .=@#=.?+ 0 ?) ?? ?A / ?A+ ?A) ; " ?A? ?AA . )**?!)**, ?, % ?,+ " ?,) % " % ?,? ?,A % ?4 ; ?4+ ; ?4) " ?1 7#!;= ?B 3 ?B+ A =!#:#;C A+ A) A? / AA % A, ; A4 A1 & , '#: -: 3 &3#//-$ D ,+ ,) ; " ,? 3 " % " ,A ,, % 4 ##=3-0-;-: 4+ / 4++ / 4+) / & 4) 4)+ E 4)) E 4? ; " 4?+ ; "E 4?) ; "E 4A 3 " % " 4A+ 3 " % "E 4A) 3 " % "E 4, 4,+ E 4,) E 44 % 44+ % E 1 ##:7#' 1+ @ F)**1!)**>G 1) 2 ;.=-3#=@@3;.8 = /.8 ;#0-: + ) ?
" " " " " " " " "
> +* +) +) +? +A +4 +1 +1 +B +B )* )* )* )+ )+ )) )? )A )A ), )4 )1 )1 )1 )B )B )> )> ?* ?) ?A ?, ?1 ?B ?> A+ A+ A+ A+ A) A) A? A? AA A, A, A, A4 A4 A4 A1 A1 A1 A> A> ,* ,B ,>
%
"&"" !
,4 E:
"
" "
'
'
"
"
3 &
! -
"
!
"
%
%
% % %
.
%
!
E%
% ( "
"
%
$
%"
)**?
" 7 "
;
= !
H
"
F7#!;=G )**A
I
% &
$
"
"
!
/ %" &
"
%
"
"
"
J
" %
D(
" (
# "
% " "
.
" "
! F
%"
" $
%
" "
G
% (
% 7 %" "
&
%"
$ %"
)*), %
:
"
" %
%
% K
< 0 " "
#
"
" %
%"
"
2
"
%
"
" "
F
% ) A )**4
?G &
"
" =
( " "
, H'
&
&
E
)*),
I 4 &
.
" =
%
1
" %"
" %
3 %"
%
= "
%
(
'
((" &
"
" %
% %
& " $ "
/
"
!
"
%"
%
&
-
%
$
%
% +)L
"
"
E H
I
4*L
"
/"
!
%
"
" $
& 3
" "
)**4+
% & -
"
% -
" .
"
" #
%
% "
%
"
%
%
= "
" %"
%
%
%
"
&
% "
%
%"
(
%
"
"
%
& %"
-
"
"
"
" % %
MM E
%"
%
%" • $ =
"
"
= !
!
" "
+
#
6
&
:
(N
" "
( !
"
)**4
(
•
; $ 7
" & %
F
=
:
6 $ %
G
!
/ " % $ •
3 $
% " "
%
! % %
"
"
%
%
& %
" %
%
" •
"
F
!
G
% %
"
6
O
% !
@ %
2 %
%
"
%
%
&
%" (
% %
(
"
=
%
" + ) ? A ,
;
" F
%"
"
"
%
! "
. . " %
" "%
%" $ "
"
"
%
"
%
" (
% "
%
% .
% )*+* F
)*+, % "
5
"G % %
P
G
)
"* "
#" "
& :?
5
; 1*** " " F
"
&
"(# ("
%
:
$ +"
0" )**A % G% "
'
!
"
% "
!
"
! H
"
%
2
H& "
% " %
"
"
% I "
%
" "
" $ %
)
" %"
"
" <% "
K
" " %
% % "
N I?
)+% ; :
K
' "
<
"
%
" "
"
. F "G %
"
+> " "
& /
"
%
%" %" " = " ! "
(
" K
<%"
% A
" & "
5 5 "
) ? A
/ / /
7 0
"
"
F
G:
" "
"
%
/ N %
% )NA "
%
)**A )**?
"& F
'
" & " "
%
"G
$
% %
. +>,B
" "
"& "
"
% .
"
" " 2
"#
&
$ %
% ;
)+
,
"
"
-./-
"
0
%
,- , --
$
,
=" %" • • •
%
"
"
"
(
%
! " %
/"
!
%
"
& ! 3 E
" " "
%< " %
%
" " 4
"
% "
!
%
& %
%
%
% %
, 4
/ /
0
" %
" % %"
%"
#
H
F
%
% I
G 6 N %
%
% @
"
D %
!&
:
)**4 )**A
!
"
#
"
%
"
" =
Q !%
=
0
7
" =
;
% !%
%"
Q 1
"
" %
" " $ F
%" " B
G
' (
#
%$
.
% %"
%"
%
"
%"
(
Q
%
"
% "
%
(
$
$
"
&
%"
" % % #
$ $
"
%
"
" " "
7 .
"
%
"
% %
% )L .
"
)+)
!
%"
"
0
5
" % 6
" A))?
1
/ / )**,
B
>
0
%"
%
>
6 N " %
R@ D N& )**, N )**B 6 " &
)**,
'
%
!
. & ),6 1, F%
%
6 5 +G
&
)**4 & "
65 )**4
)**, "
0
-
0
1
,0
4* ,, ,* A, A* ?, ?* ), )* +, +* , * & '
$ 0
## ,
#
%
) ## *
#
+ +
- %
& %
E
+1L
%
B?L %"
"
/"
%
" BL F%
)G
1
,0
, 21
-- .
0
,,L ,*L A,L A*L ?,L ?*L ),L )*L +,L +*L ,L *L % -
% , 21
## ,
.
/
##
*
#
. &
%" 7 6
% " "
T
&
+*
" /"
%.
%
/" S?), !
+*
+ +
- %
%"
)!
?!
. &
% 2
" % D ( '
" 5
(
%
"
&
"
=
/*
.
#
&
(
%
)**,
% )**,
.
•
$
%" F
%
F
G
%
F
•
GE "
"
)+3 .
G
+,L
F4)LG
%
+*L
4 / 0 % &
5
6
F
)G " %"
& &
( " F
G
" " 9
% ,1L &
! $
JJ
++
/
%
+AL
"
++
%.
)**4
U
U
)+3+% . &
, , , 6 5 )**A %"
&
F1?LG+)
F4?LG " )AL #
#
6 5
BL
%
,L
6 #
,
, ,
56-
++L autocht onen
+*L
Turken M arokkanen Surinamers
,L
Antillianen
?L 4?L
AL
overige niet west erse allochtonen westerse allocht onen
AL
,
## ! - %
0 "#
&
)+3+ 0 %
,7
, . // 4 0 "
Q
" "
)*)*
1 ,
3 ,.
=
"
)**, +AL 4)L )AL * $
.%% 4
)*+* +,L 4)L )?L $
*
)*+, +,L 4+L )AL
)*)* +AL 4+L ),L
2
0 "#
.$ %
&
% +,!+> "
*!A " & *!A " ,!> " +*!+A " +,!+> " )*!?A " ?,!,A " ,,!4A " 4, "
)**) , BL A *L ? 1L A +L )B ,L )+ 1L +* )L )) +L
)**? , >L ? >L ? BL A BL )1 >L )+ +L +* ,L )) +L
$
)**A 4 AL A )L A *L A 1L )1 +L )+ ?L +* )L )) +L
" F%
)G
)**, 4 BL A *L ? BL A AL )1 4L )* BL +* ,L )) +L
.
$ #
%
+, &
+> " %
% % %
%" +)
)**A
%
& 6 5 * ! +A " +, ! 4A " 4,V "
1 ,
E
4,!
/
)**4
" &
Q "
F
A" G
% F
G
%
& % % ,*!
)+3+) . &
!
%"
A"
% # %" W "
/4 6 5
& )> "
-, /
00
,0 % &
= & $
$
%"
?
A
6 5
%
6 5
+"
" )**A
)***
)**4 &
" )***
)**)
)**?
)**A
)**,
)**4
, 4L > ?L
A BL B )L
A BL 1 >L
,L B AL
A BL B ,L
A ,L 1 1L
+,V &
6 5
1 ,
! #% 3 ,.
3
$ &
6 5
$
6
7
*
# %.$ %
$ #
)**A
)***
)**)
)**?
)**A
)**,
)**4
1L +) )L
4 ?L +* BL
1 >L +? 1L
+* ?L +1 >L
B )L +? 1L
4 4L ++ 4L
+,!4A " &
6 5
1 ,
' . % 8 3 ,.
9 +. % $
"/
)+3+3
: *
#
, . // 4 0
?AA+
$ # %.$ %
$
;
9+?
)8
!
. &
!
F
" !
G # )**, " )**?G . )**?
! !
F S+ ,**
4 )**, -
,1L #
"
!
!' " A+L )**? AAL )**, : !' " . % " " %" " :
%
.
"
& "
@
)1L
)*L
%" $
"
"
,+L " "
)**?
F G H
" =
%" H (
%
0 )**,
IG F,?L
"
"%
%"
"I
),L (
I
?)L !
/
)**,
H
!
6
+?
,4L &
! )>L
,+L
A % 6
A?L )**?
,BL ! "
%
?1L %
H F?1L 0/ F#
! 6 < I F?,L 6 ;
# 6
" G
G .#&
5
"
GN.
!
53
!
% )**, "
%"
ni eu
w
47
% )**A
68
32
.
%
hu iz
in g
(
75
%
25
"
bl ijf t
en ve r
%" 1L !
65
35
63
37
"
(
t-W
es t
to t. p
ro gr
.
bi nn
! %"
"
6 ,
## '7< % +& %
#. 6
.
!
"
20% 40% 60% 80% 100 % laag midden/hoog
to t. D
or d
0%
#
( ! "
%
.
F
F+ALG
ALG
+&
1L
?AA)
)*L
&
#
" !
& !
)>L
)**, F
"
)**?G
,+L
%
" "
)**?
% " %"
! @ F
# ?" G
%
& F+1L
S1,* +) L
G : +A
$
! & #
%
"
&/
)**? FV* >
)**, . G
%
( % !'
#
!
N
" F!* B
G
N G
" F!+ +
?AA?
$
&
)**+ )*L
6 5
"
)>L
&
"
6 5
=
" %
F%
)**A
%" %
)**+
%
+A
/ )**,
=
#
&
(N 3
%
&
,G $
; F X 6 &
)**A 6 5
" 6 &
)**+ 6 5
1 ,
Y
# 3
@ @;
"G F #
.
F$# G
$/ /
$ G F$/
G
)*L +4L
+BL +,L
A)L ?4L
)*L ??L
)AL )*L
+?L +BL
?AL ??L
)>L )>L
6
0 "#
;
6
)+9
:
0
"
%
@
# +,
% "U
"
4*L "
:
% %
"
U
"
%
? %
) "
"
-
" !
%
=
: +4
" "
%"
%
.
" %"
7 -
F.$7G
"
.
%"
-
%
%
"
%
"
5 %
%
$ )**4 =
- %" "
%
)+9+%
.7 / ! ! !
"
'
( G+1 .
F
F
/ .
G $
"
= /
" " %" % %"
.
' $/ "
$/ ! " $ %
% :
"
5
. %
. $ -
F$
F%
G
F.: $ %
G
%
" .
% G $
-
(!
%
9 %
+B
)+9+ . &
:
0 %
7 : D ( +>
4 0 " /" %
1 6 %
2
" %
%"
%
" "
+, +4
/ .
= ' 5"
+1
/ +B / +> / )**,
" % &
!
#
(
%
&
(! 3 "
%
&
)**,
%
2 2 0
N
"
)**, N )**B 6
"
)**4 &
65
"
'
E% ! 5"
#
+4
!
" %
% ,,!
7 5
% (
2 % % < +?1
7
$ G %"
FA) % " N %
7 #
& % : 4* !
% =
8
'(
+
" "7
%" %
-
#
%"
" %
% %#
! 2
% %
D ( " %
)**
&
#
%" N ,,!
"
$
%" E %
% )** ! "
F G
%" )* % )**4 %" $
. % D (
% J
%
2
)+9+) ! . )**A %" $ % E
/0 40 &
+ *44
+?4 )"
&
6 5
?L
"
F
% F "
G &
)*
!
/4
:
%
0
ZE
%
F G +>>> $
7
)*
% +)
G . "
)+9+3 $ ) BA?
6 5 "
/ 0 )**, )+ / 0/ N ' " )**,
N
"
& &
>L !
)**, N )**B 6
"
)**4 &
&
65
" "
5 <
. %
#
%" " %
"
E
% H
" %
I "
-
"
"
% . &
! % "
" ! $
Z
"
%
%"
" $
! "
E !
E
% "
-
%"
$
J
"
)+
&
.
"
40 &
"
%
"
" "
%"
"
%
& " % :
)**+
"
> 8 ,## ?
"
" " $ ))
"
" /
0
N
%
%
)**A
))
"
"
&
;
6 5
)**,
"
%
)**+ %"
" "
"
$
& A>% &
6 5
? ,E
"
6 5 "
F) B
&
?>
G &
P
6 5
%
& " # "5
/ "
)**? % "
"
5 % %
& )**, %" F
G " %"
" -
"
%
"
5
2
& "
)?
& )+ +% &
& 6 5
"
)**+
" % % /
%
" 5
)A
2 &
" %"
)**, FA 1G
; )**? $
" & F4 4G %
"
&
)**,
%
%"6 "
)**?
%
"
),
@
%
)4
"
4*L
%
zeer tevreden tevreden een beetje tevreden neutraal een beetje ontevreden ontevreden zeer ontevreden 0% ## , )?
/ )**, )A @
10%
20%
30%
40%
50%
## #
.
.
8 %3
0
N
"
;
?
*
;
)**, N )**B 6 )**?
"
"
)**4 &
&
%
65 )**+
" %
" ),
/ )**, )4 /
" 0 =
% N #
&
"
% / 5 )**, N )**B 6
(! 3
"
)**4 & %
!
65 &
" )**,
" "U
U
%
"
% %
-
" %"
%
" "
F
"
"
%
G
)+ + 40 .7 /)1 . )**A & 6 5 4,) % )**? $ " )**A F+) ,L )**? F +* ,LG : K K 6 < & 4 ? )B +>>> 4 * )> $ ??L )**+ ?,L )**?
$
& G
F
%
"
" > 1L < " % )**,
)1L
, 4E
%
)**?
)**+
"
" "
" " $
"
3 F
%
% /
#
%" 5 G
%
" D (
?*
)+;
$ 8&(
?+
1 /
+
% $ "
!.
!#
"
#
7
5
<0
"
"
)**A "
% -
"
% % %" 7
;
=
"
)**? F7#!;=G
H
!
I . H
!
I
! % %
" % "
/ )**, )B " )> " ?* / )**, ?+ /
3
7#!;=
! )*+,
)1
%
E%
! !
.
%
0
%
+ 1** % " + 14*
%
"
)*** N )*+*
+ ?**
+ ?** -
N
"
)**, N )**B 6
"
)**4 &
65
"
0
N
"
)**, N )**B 6
"
)**4 &
65
"
0
!
"
)**A
5 5
!
'
A4L /"
)**?
,?L
$ 4*L
)*+*
)*+,
%
•
$
•
-
% " ),!A, " S+ ,** ! S) ,**
!
% F
"
)**?G "
,, " 7#!;=
F
)**AG
&
Q )**,!)*+* : !B* !>* 1
?+@1
V+B,
%
)+<
* 2
,
. &
)*+*!)*+, : !B* !)+,
)***!)*+* ,,V
)***!)*+,
V+*
!)?*
.%%
14
%"
Q 2 %
. O
% ++*
)**4 0 %
?)
5 %" "
;
)*
% +A
+* @
5
G
F&
4,
$ -
? +>B
%
5
%"
" +A
+*
5
$
,#
#.
#.
A# %
%"
%" )**B
= %
" " "
%
-
"
FJJ
G
%
??
2 $ =
%
2 6 0
= 7 %
7
. 2
-
' 2 3 (
&
6
/
%
E "
?) ??
0 /
!5 $ 7
#
%
%
" " )**4
/
$
%
"
&
6 %
%
% )+<+% . 5 !$
, . // 4 0
1
, 1
)3
H
I
"
"
%
. # !%
"
#
& -
" "
"
#
%
% J %
?A
/
$ 7
#
%
; !% %
%
"
)**4
%
%"
" -
3
! (8
&= " %
"
=!
( "
" A1 =
3+%
(
"
,
-./-
0
%
"
+
,- , --
"
" - %"
"
"
"
"
Q
"
"
Q
"
5
" %
"
E
" "
$
Q %
%"
%"
%
% %" "
5
%
" " " %" " % %
?
"
%
. %
%
#
"
#
$ %
"
"
" "
%
"
" "
3+
!
0 %
"
F
G
%
% F
"
%"
%
%"
%
G
" %" $ D (
%
%
"
$ %"
$
%
E "
F%"%"
T G
" 2
"
% %"
%" %"
" "
%
%
'
0
-< %"
;
/
O "
3+)
"
"
F
G
4 / 0 9
"
"3
/ . H
I F%
"
=
#
&
(
)G
.
"
/
%
%
" %"
.
-
" %" %
" "
J %
JJ
% %
9 " "
-
/"
% % %
%
: % %
" " "
" " %
%"
5 % "
=
% E
F
"
G
3+3
:
- %" %
6
0 %
"
" "
!
% $ -
%" F .:!$
D ( G F
$
%" F$
-
&
% % G %
:
% "
G
% %
&
%
JJ "
" $
"
5
"
3+9
&
40
"
%
"
"
% "
" @
"
& !
" %
& %
: "
%
%
%
%"
"
%
%
"
" F
$
G
"
/
K
"
" "
<
% % F
G "
" 5
Q /
5
" $ "
/
% "
% =
5
"
"
" %
%" % " $
% " JJ
$
% "
"
'
%" "
& D (
& $ %" 0
" F &
G" "
ND
" "
%"
"
"
! $ " %
#
:? &
:?
%
%
" "
%
"
F%
G $
%
,
!5 % K
< % " "
3+
! "
0
0
% %
" $
% "
B#
8
.$ %
%$ %
% "
"
%
F
Q
G
/
% "
%
" 5 -
"
-
5
%"
%
/
" "
" "
%
%
%
%
$
$
%
% "
3+;
%"
"
[
"
"
4 "
)**, &
%"
"
3
#.%#
•
# ## "
"F
• &
"
• • •
-
• •
$
%
; % % F)4LG
!
/ %" " FBLG & F?*LG =
"
+)L
+?L
%
•
&
F+! E +4L
,
G
)!
G
%
%"
% • •
5
%" "F
•
. & *!A " . &
•
+)L
Q G
% "
"
+,!+> "
&
H
I
% "
• • • •
+,L 4*L $ ++ AL
%
"
%
E +? >L % "
"
•
&
%
& 6
% "
%
F G -
%
!
=
@
&
8 • • $ & • $ • • • • •
%
" % " "
/
%
" & 5 %
%"
-
: !
" " &
5 P
!
9 & #
%
%
" " %
% 2 (
%
% "
F%
?G #
%"
"
% " /" %"
$
%
% %"
%
%
/"
<%
.
% #
)**4 (?,
&
H
I
& %
=
"
&
@
& "
.
1,L
%
"
$ % -
S+,* *** N S),* ***
FS??* ! SA1,G
% "
%
%
"
!
%
" G Q ?4
%
G &
%" $ @
%
%" %
.
" S?,* *** %"
S),* *** ),* *** $ "
F
. & Q %
"
%
)*L
)AL ?, N ,, "
%
E S+,* *** N S %
% FABLG H% # "
"
"
"
I "
E %"
. %
"
2 "
"
4)L % SA1, ! "
" "
%
F
%< ?)L
%" &
% "
%
%"
"
(
% & %"
" -
" % ?,
/
?4
5
= "
# " )**4 )
&
" % MM
E
(N
!
%"
%
"
-
"
"
-
%
" &
H'
" %
& "
I
%
)*), )**4
A
" &
• $
%"E
"
"
= !
! %"
•
; $ & $ 7
= D ( "
" 6
:
( !
" F
= =
%
G
! / "
% $
% !6 "
%
•
3 $
" %
%
"
" % ! % & %
" ! %
1% @
. # B % 3 , #. % @ % B# > $ % & % 3
" "
%
# .$ % $ % 8 .$ %
8
• %
"
%
F
G O
@
@ % %
"
F%
% !
.
4
1 %"
!!
!
" "
)G
9+%
1
014 /
4-
%
"
&
=
=
$ %
&
0" "
%"
" %
" % %"
%
.
"
%
"
&
"
%
D ( %
%
%" & %
:
D (
"
D ( "
J
$
"
@
%
%
=
"
%
%
%"
-
%
-
& %"
% "
!
"
1%
%
#
D ( % %
" 6
(
% F
"% $ G%
% %"
"
2 " % %
% "
"
" %
!'
" %
"
%
%
%
% "
% -
! "
)1L %
%
& )*
% "
,*L
%
?A "
%
+
#
@
%
"
"
?* "
Q ),L
F
@
/
/
" G
%
%" %
%
%"
" % %
" %
" ?1
% %" & ?*L
" 0 % % ! %
2
" "
"
%
" %
%
%"
%
-
( %
9+
%
"
&
E
"
4 1. 7 / "
:
=
$
7
= ! $
&
$ ?B
" "
1* ! B*
2
E
%
% % " $
%
4,! %"
%
%" %
"
& %
% - %"
" % "
" %
"
%" % %
" @
?>
%
"
"
2 "
%
%
5"
Q
"
%
"
F
"
G
F G %
"
" " ?1 ?B ?>
/ / /
= E E
# ! #
& &
" (N )**, &
(!
( " ,*V
!
& )**4 )**)
+*
)**4
%
1%
!
$
.$ %
% "
! %
" F%
G
" 0 "
%
D (
%
" %
$ %
% %"
%
F
% %
G
% %"
A*
%
-
"
" 2
%
"
%
"
: %"
% " "
%" %" %
F
G
$ F
A*
/
E0
% $
&
%" %
%
G
$
7
N#
%
%
!
"
)**4
"
)
9+)
- ,0 ,
47 / 0: %
/
.7 / &
:
:
$
7
%
%
" @
"
%"
! " )*L %
3 % % #
=
7#!;=
% %
Q % )
+*
&
=
)**4 F
% ?*L
(
H"
"&
?* " "
$
E
'
#
@
$ %
% "
3
Q %
A+
%
E=
#
&
(!
% %
"
" " %
/
FA*LG
8 .$ %
%
A+
%
F,,LG
"
1%
/ ?*L
" F,*LG " A*L % & "
& 6 $
&
"
3
!
( 7
G "
( )*L %
# :
"
)**4
I /"
$
0 %
& "
%
% $
% %"
7#!;=
E
" "
E
"
"
7#!;= @
%
=
#
&
(
)**4
% %
%"
"
" " G
%
F
H
I
! "
% "
"
" "
" "
"
. "
Q % < I
" "H & "
" "
-
%" %"
F
G <
"
"
" /"
% F
F
A)
% G
G
%
$
%
%
9+3
!
, 5
= O
3 (
F %
)**4G
/
A "
" @
(
=
%
#
&
( %"
" "
"
+* "
!
@
%
"
%
" " "
% "
2
%" "
. %
P
"
"
Q " AAL
" : "
#
%" S?,* ***
S+,* ***
"
% H% &
E
%
< ?* %
%" %
/
"
N
@
A)
"
$
- %
I = %
6
@
D
!&
!5
:
)**4
"
% %
" -
1%
%" %
"
% &
&
#
% %
:
(
9+9
1
. O
%
" "
&
"
%" @ K
% "
< G
K
$
%
"
%"
#
" " #+4
" %" %
;
#
" " "
$
2
#
%" 7
Q "
"
6
•
F G
A?
"
"
.
•
/
%"
A?
: %
" %"
"
$ 7
#
%
%
)**4
!
"
• • • •
# @ 7 $
"F
GAA
"
%
6
" "
" "
"
O
/"
AA
@ @
%
" " !5
$
5
JJ
:
" " "
!
" "
"
"
F
%
" %%
G .
%
" Q2
"
'
'
(
&
.
" )*+*
" M )*+* .
'
"
4+
" %
%
"
"
%
%"
" "
% 4 ) %"
"
" %"
" %"
%
" %" "
% $
%
:
"
" D ( . %
F "
" 2
%
Q G
%
% D ( & " "
)**1 -
'
+%
%
&
, 04 &
"
% \
9
!
( %
#
F "
%"
G
-
"
%"
" "
%" +%+%
4 0
. " $
"
"
F
G
" %
"]
&
> "
"
#
"
" "
" >
"
(
F
" +%+ @
%
" G
" 10
F
G
%
=
#
" "
"
& +
"&
3 "
" / & %
&
(
" %
0/
"!
6
$
" !
!
" K
" %" -
<
" "
'
&
% "
9 " %
)
" " %" %"
%" G #
! % %
F
%
%" "
"
"
? -
F
G
" " "
A
. %
" F
% K
%" ,
"
2
% G
<
%
K
<
%
. $
"
"
8
" &
%
P ,
$
1 "
"
%
$
"
" "
:
"
%
"
% "
$
%
%
" " "JJ " %
% "
+
1
014 / " :
"
" ""
-
"
" "
% + +%
D ( 1
014 />
, 04
1/ , ,
7
4)++
%
% K "
< JJ %
6 "
! .
%
'
% 9
"
$ %"
%
%"
%
"
.
% % Q %"
%
%"
! "
D ( D (
D (
%
" %
"
" % F
6
-
G
" %"
%
4)+)
" %
%"
-
D ( %
)**1 • • •
%
%
"
%" D (
F . K 7
-
G
<
-
D ( %"
%
" .
%" %"
% %
H
I
-
F % % !
F
G " =
=
%
G
"
%
" "%"%
" %"
F 4)+?
G
%
-
% " %
:
$
%
"
D (
)**1 D (
%
" 5
%
;
(
%" %
& + +
)**1
1
014 /> & %
.
6
"
%
, 04
14 0 , "
4?+?
7 " "
2
"
"
%
"
+)
&
4 1. 7 / "
%"
%" K
'!
!
!
!
<
%"
%" =
"
• •
%
,,V! %
F
G
%
• " % %
"G " %" % &
"
&
+)+%
% F %
$
4 1. 7 />
"
, 04
%"
K '
1/ , ,
7
'
Q %
<
4?++
- %"
" % "
% F
%
'
G
K
< %"
%"
%
%
"
%
& " F
2 "
G
"
%
: "" "
/" " "
" 5 "
" /" "
4?+)
% "
F
# 7
% -
G
F% %" <
% K
G "
% $ %
4?+?
/
: $ &
! "
'
% F' 3 G $
3
" '
E
%
)**1
$ %
"
" # D (
% "
" #
%
4?+A
" % 2
2
.
/
"
% % %
"
''
4?+,
%
/"
%
%
Q %
"
% $ 0
& J
0 :
" "
5 %
%
%
% .
%
= %
"
(
"
%
2
%
#
2
"
"
"
. %
"
F% 4 ? + +G
+)+
&
4 1. 7 />
, 04
14 0 ,
7
4?)+
&
" %
" %"
"
&
. " %
%"
% ;
E 2
"
/" % " "
" % %
5
"
% %
F
"
"
7
% %
0
"
"G "
"
-
9
%" %
+3
- ,0 ,
47 / 0:
" '
.7 /
"
"
%
"
+3+%
- ,0 , "% $
"
47 / 0:
.7 />
, 04
1/ , ,
7
" %
% " %"
%
4A++
%" %
. " FH
IE
3
%
G
4A+)
%
#
/"
% $
" "
" 0
/" 7
4A+?
@
" %
" '
&
% %
%
F%
? 1 +G %
&
% "
'
-
% "
-
" @
/ %
% +4!"
+*N
" %
: !
%"
% "
"
-
$
%
"
$ $ ;
%"
%
#
%
%"
%"
%
"
&
"
" "
% F
%
" G
+3+ :
- ,0 ,
47 / 0:
.7 />
, 04
"
14 0 , %"
7 %
% "
+9
!
$
" %
"
, " -
& !
"
"
!
Q
"
.
%
;
' %
A,
" " !
" % %" 0
" " F % "N !
" !
"
G
$
+9+%
"
,
>
" !% !
, 04
1/ , ,
7
4,++
"
"% "
%
%"
" %
" " %
( %
" %
" %
"
4,+)
#
% 2 2
A,
8
E 5
.
%
$
" % )**4
%
%
"
'
)*+*
E;
'
"
#
3 "
" " % "
%
" % 4,+?
%"
0
5
"
"
F
" G
"
" %" "
& /"
"
%"
$ F
G ! "
+9+
"
5
"
"
"
!
,
>
, 04
14 0 ,
7
4,)+
"
"
"
$ & %
%
H
I
%
H
!
!
I
"
% "
% H
!
!
% 4,))
$
2 2
"
4,)?
%
.
?
2
)*+*
)*+,
)*+,
!
"
" %
4,)A
%
"
0
% " " /"
%
"
"
&
( -
+
%
1
. %"
J
"
: % /
"
%
%"
"
%
%
" "
& + +%
1
-
• •
7
• •
# @
:
>
, 04
1/ , , %" )**B
7 Q " F
G
'
I
• • •
7 $
"F !5
" .
# '(
GA4
" 5
"
" " " :
%
%
9
%
-
" % " "
5
!
$ "
/"
2
A4
$
JJ
:
" " "
"
F
%
" %%
G .
%
" Q2
"
'5
;
$
.
& &
% 4
$
" %"
%
7#!;=
"
& F%
!
,G
" %
%" "
" (
"
%
" "
"
" "
& % %
;+%
#,
-
" "
0
P
0
, ?
" F "G " =
% ^
;8 6
@A F " =G %"
%" G .
F
"
"
" 2F%
" 1 )G
"
"
% "
" =
Q " =
$
"
! $
" =
%
"
F $
) 4
" =
/" .
" G " " "
"
'
G
"
;+ .
'
, 04
,B
%
%
" .
% "
2# 7; _ 7 " 0 N 0 N & _& _ % 7 _ " &_
%
%
"
"
_ _
0 "&!. _ .
!
&!
N
"
&!7 _ 7
" <
0
N
/_
%
&
4 #
$ 7 , "
% %
;
"
_
_
" K
-
" 2
+ ;
"
( /8 $ ,7 / 7; 0
! !
7;
N
)**1
%
"
%
0
"
" ) :
"
%
7;
0
N "
0
0
"
" %
%
7;
0
!
/
)**1
&
"JJ $
"
&
)**1 " )**1 "
:
4
$ 7 , +
'
F% 6
G
) ? A
7
,
#
! "
/
!
"! F
( /8 $ ,7 / &!. & 0 & & 7; 0 7; 0
!
! N
7;
0
!
)**1
7;
0
!
)**1
)**1 !
V
)**1 )**1 )**1
G 4
#
1 ;
!
"
+
7; $
% F
6
6
G
" "
/
A
/
+
"
)
"
% "
? A ,
)**1
&
&
7; 7; 7;
0 0 & 0
N
7;
0
!
/
)**1
7;
0
!
/
)**1
& &! 7;
& 0
7; 7;
0 0
! N
)**1 )**1
7;
0
N
)**1
&
&
)**1
2
"
/
"
) ?
6
6
/ #
F
"
! N
6
)**1 )**1 )**1
G
" 6
)**1 )**1 )**1
" % " 4 1 B
. F /
>
-2
7'
%
G
)**1
.
/
! 9
.
" % "
+ ) ?
7 " 7 " /
A
;
, 4
7 7
H# H
I "
I
7; 7; 7;
0 0 0
6 6 !
)**1 )**1 )**1
7;
0 0 0
! ! N
)**1
" 6
. %
" "
1 .
/
$
"
"
H +
6
I
7; 7;
"
+
5
)
/
& " 7; 7;
)*+*
!
)**1
& 0 & 0 &
)**1 )**1
6
)**1
6
)**1
" ?
0
F
7;
0
!
)**1
7;
0
!
)**1
G A
"
4
$ 7 ,
/
+
3
!
%
( /8 / &
$ ,7
!
&
)**1
7;
0
!
7;
N
7;
0 D ( ! 0
)**1 )**B )**1
!
)**1
&
&
7;
0
7;
0
%
%"
%
# )
Q
%
!
% ?
# D (
A
&
Q
,
"
"
)**B
% JJ
7
+
"
%
$
&
"
V
N
&!
)**1 )**B )**B
&! &!
)**1 )**1
=
&!
)**1
D (
&!
)**1 )**B )**1
6/ )
Q
$
% + ) ?
D( %!
)**1
Q
""
D ( K 7 =
+
% "
.
)
<
% ; /
" "
&! F
?
%
%
G 7;
!
0
!
)**1
%
4 ;
$ 7 ,
'
+
7
"
( /8 / 7;
$ ,7
!
0
!
)**> "
"
7; 7; 7;
0 0 0
! N !
)**1 " )**> " )**> "
" " "
7;
0
)**1 "
"
7; 7;
0 &
7;
0
7;
0
!
7; 7;
0 0
! !
&!. 7;
. 0
N
&!.
.
7
7
7;
'
" " " ) ? A
%"
;
+
# 7 " 7 " F 7
% G
"
) ?
;
/
A
'
+
7
"
)**B )**1
V
6
)**B
/
)**1
" %
;
) ?
;
/
$ + )
$
&
"
"
/ "
)**1 )**1 )**B
)**1 )**B
5 %
? ; A ,
;
" %
" "
;
7
"
"
"
$ 0 :
%
"
% F
)*+*
% "
)**1 6)**B )**B )*+*
WW
" ]
G
.
F
'
G
7;
0
!
/
)**1
4 0 %
"
$ 7 ,
3
"
( /8 / 7;
$ ,7 0
!
7;
0
N
)**B
)
7;
0
N
)**B
?
7;
0
!
)**B
7;
0
!
7;
0
)**1
"
7;
0
6 / )**B
0
&!
-
! )**B
% 0 %
"
+
. %
%
0 %
"
)**1
"
"
+ )
"
% F
0 %
"
/
%
.
"
%
G +
/
)
#
% %
0 %
"
3
%
"
+
%
7 7
'
&
)
"
% ! G
&
&
7;
0
N "
7;
0
N
7;
0
N
7;
0
!
3
F
)**B ! )**>
0 % %
"
%
"
+
D
"
) ? 0 %
% " %
"
+ "
% )
% = &
" "
+*N "
+4!" "
%
6
)**B
)**1
E )**B
/
)**B
4
$ 7 , F
G
+ )
( /8 / 7; 7;
% 3
$ ,7
!
0 &
!
)**1
" 7
(
5
" %
+ %"
'
;
:
5 %
"
)
7;
0
!
)**1
7;
0
!
)*+*
7;
0
!
7;
0
!
/
)*+*
=
5
5 F
"
$
&
"
)**>
" G
+
$
%
2
&!
)
$ . $ 7
%
2
&!.
.
% %
2
&!7
7
)**B F G )*+*
P
?
/
!
9
%
&
%
)*+? F " 2
-
)**1
% %
[
"
F; + /
5
5
"
"
G
7;
0
N
7;
0
!
/
)**B
" " ) -
%
5
"
?
"
%
" A
Q
"
)**1
G
4
$ 7 ,
%
" "
" " "
%
( /8 / 7;
$ ,7
!
0
!
)**1
7;
0
!
)**B ! )**>
7;
0
!
7
7
7;
0
&
+
!
%
" " )
%
F5 %
%
/
)**1
G
;
"
)**B
" %
F
%
"
"G % %
%
%" + ) ?
$ '
"6 &
!
)**1
6
&"(
(## &"* (
•
=
N
0
• • •
N N
• • •
0 0 0
•
0 )**A 0 )*+* 0
• • • • •
% % N& 6 5 0/ N 0/ N = 0/ F#
" & 0 0 0
•
% %
0
• • •
•
)**?
• • • • • • • • • •
; :
' "
0/ N 0/ N
F
)**+ .#&
%
& & %" N
2 "
)**A )**A
"
N5
N
)**, N
!
"
N )**A N )**, N
)**+
)**, N )**B 6
"
)**, &
6
"
)**, N )**B 6
"
)**4 &
6
%
%
)**A
;
%
)**, "
. )**A N.
)+
7
%N
N !
"
! 7
= = = &
)**?
)**A]
0 5 0 5 0 )**A 0 " 0
; 7 7 7
" &
N/
A
'
)**? N )**A N )**A " )**, )**? " )**A )**) GN.
"G
; )**,
!
)**, F
•
) & ? &
# 3 "
# $ !# % %! " & 5 $ # # #
& & & )**, N N
"
G
8 " ;
5 " %
65 ! " (N (N (N 3 6 &
N )**4 " " )**4 )**A ? "
E
" %
)**A
)"
"
)**, ,*V
)**) "
)**4
% @ )**?
D
&
^
: )**A N )**> , " )**A
,B
1,
)**4
0
'
& )**4
"*&
6
"*&
%
. , 8
4 2
"
&
+,
)**,
&
"
"&"
"
( ;
6!
!
.
" 6
" % /
%
"
E
" "
0
"
0 /
H
I K 6
F
0
4 , , -4 , +
1
< G
6
, -
4 4 0
, 0 , ,
0
"" /
K F
$
<
6
" 5
G "
"
/
"
6
"
/ . '
% "
" &
; '
D (
:? "
"
6
. ,
0+
/
:7 , , , ,,
/
C/ , ,
4 0
1
+
"
^
6
!
'
"
(
6!
% H "I "
"
" 0
"
" " 6(
0
. ,
""
@
. % " %
/ F
5 G
D/
1/ //
%
6
(
#! #
"
( # (##
(
6! 0
0 0
:
F "
" F
"G
G "
0 Q "
0 F
" %"
3
%
]G %
"
.
6
% 5 /
>
-- , 7 +
""
7 5
% "
"% & "
K
"
3
E
" F
F
% "
G
$ 0 $
F
6 ( G
!
< "
G
6
!
"
(
7
6!
6
/
3 =
D ( % K
"
% F %
<
F
G
G
7
-
D0 / 1 40 /
, ,
"
" %"
/
D
:7 0 C0
/1
+
""
5
D (
"
P
= 6 F
' : /
; FO
/
%
G
G
O !
$ F
G
D'
, , .
0
+
'
%
6
& " (
6! = JJ
/"
"
F F
%
"
G G 3
% !6
"
0
%"
9
% ^F
"G
"
" "
"" %" "
"
&
%
%" .
" %
! "
'
"
F
"
"G
6 $
"
'
"
& " .
" % 5"
6
$
K
%
<
#
% F
0 $ "
" %
]G
!
6
6"
"
(
6!
F
6
G #
%
=
JJ
"
/
3
"
5
"
D
F
"
G %
% JJ % 7
"
""
-J
" G
$ -
F$ =
8
D (
%
" &
6 "
" %
% %
%
"
F
"
"
G #
" %
D!
( 6 " 2
4 .7 /
! %"
%
-
,
"*& 4
,7 4
> ,
4 0
(
,0
,
1
Terugtreders
• zachtaardig, afhankelijk, • privacy, anonimiteit teruggetrokken • voorzieningen in buurt • alleenstaand (of post-gezin) • gericht op eigen, • veel 60+-ers individuele wereld
Samenlevers
• spontaan, gezellig, gewoon • gezin met meer kinderen • vaak 25-40 jaar
• werk en gezin • gezellige, rustige woonomgeving • op vrienden en familie gericht
Verankerden
• behulpzaam, sociaal, keurig • gehuwd, kinderen • gemiddelde leeftijd
• eigen huis en tuin • knusse, hechte buurt • gericht op buren en famile
41
1,
2
$
!
"*&
)
Aanzet tot
VISIE SPOORSTROOK
CRABBEHOF
Henk Peters / SO / IS / 23-06-06 De Stuurgroep Dordrecht-West heeft ingestemd met de voorstellen zoals verwoord in de versie van 06-04-06
4B
1,
$
!
Strategische visie Spoorstrook Crabbehof Inleiding Voor u ligt de aanzet tot een strategische visie op de spoorstrook in Crabbehof. Allereerst worden de aanleiding en het doel aangehaald. Daarna volgt een beschrijving van het gebied en worden recente ontwikkelingen in het gebied toegelicht. Tenslotte wordt een mogelijke toekomst voor het gebied geschetst en wordt een voorstel voor het vervolg gedaan. 1. Aanleiding Crabbehof is een van de vier wijken van Dordrecht – West, één van de 56 prioriteitswijken van het ministerie van VROM in het kader van de herstructurering van naoorlogse gebieden. De corporaties in het gebied en de gemeente Dordrecht hebben in het najaarsdocument 2004 afspraken gemaakt over de ontwikkeling van de woningvoorraad en de inkomensambitie voor Dordrecht West. Het doel is het aantal middeninkomens in de wijken van Dordrecht-West te vergroten. In het “beslisdocument op hoofdlijnen” van februari 2005 zijn afspraken gemaakt over de aanpak per wijk. Voor Crabbehof wordt een woontypologie/gebiedsvisie gemaakt als basis voor maatregelen ter verwezenlijking van de gestelde ambitie. Voor de spoorstrook in Crabbehof dient, vanwege complexe bovenwijkse ontwikkelingen zoals externe veiligheid, mogelijke spoorverdubbeling, mogelijke aanleg stedenbaan, milieubelasting (lucht en geluid) van het spoor en de N3, een strategische visie te worden opgesteld. Deze visie dient te worden afgestemd met de te ontwikkelen gebiedsvisie voor geheel Crabbehof en zal daarvan uiteindelijk onderdeel uitmaken. 2. Doel De opdracht aan de projectleider behelst het maken van een strategische (ruimtelijkfunctionele) verkenning voor de spoorstrook Crabbehof. De knelpunten/belemmeringen en de kansen/”speelruimte” voor het realiseren van bijdragen aan de missie van Dordrecht-West worden hierin voor het voetlicht gebracht. De verkenning mondt uit in een visie op de toekomstige ontwikkelingen / mogelijkheden voor het gebied op de lange termijn, enerzijds rekening houdend met bovenwijkse ontwikkelingen en stedelijke kaders, anderzijds afgestemd op de ontwikkeling van en kansen voor de wijk. 3. Gebiedsafbakening Het te verkennen gebied wordt begrensd door de Hugo van Gijnweg, de spoorbaan, de watergang aan de noordzijde van de Zuidendijk, de watergang ten zuiden van de Domela Nieuwenhuisweg en de tuinen van de bebouwing aan de oostzijde van de Abraham Kuiperweg.(Zie ook bijgevoegde kaart) 4. Gebiedsbeschrijving Het gebied ten oosten van de Vorrinklaan is ten tijde van de bouw van Crabbehof in de zestiger jaren onbebouwd gebleven en heeft een groen- en recreatiebestemming gekregen met sportaccommodaties van de voetbalvereniging Quick en korfbalvereniging Deetos.
4>
1,
$
!
In de tachtigerjaren is in de hoek van de Vorrinklaan en de Gallileïlaan een appartementengebouw verrezen. Bij de herstructurering van sportaccommodaties in de jaren negentig is het Quickterrein vrijgevallen. Hiervoor is inmiddels een plan gemaakt voor de bouw van een honderdtal woningen, 17 woonwagenstandplaatsen en 10 woonwagenwoningen. Ten zuiden van de nieuwe woonwagenlocatie ligt, ontsloten vanaf de Vorrinklaan, het sportcomplex van Deetos met een sporthal, speelvelden en een kunstgrasveld. Aan de westzijde van de Vorrinklaan liggen drie schoolgebouwen. Een vestiging van de John F. Kennedyschool (basisonerwijs), een gebouw van de stichting ROC Zuid Holland-zuid / Da Vinchi college en een gebouw van de stichting Wartburg. De twee laatst genoemde gebouwen hebben hun onderwijsbestemming verloren en staan leeg. Aan de oostzijde van de Abraham Kuiperweg staan blokken portiek-etagewoningen loodrecht op de weg. De tussengebieden zijn ingericht als hofje met groen en parkeren en worden begrensd door een rij “bejaardenwoninkjes” met daarachter een hoogopgaande boomsingel. Tussen deze boomsingel en de spoorsloot ligt, nogal verscholen, ten zuiden van het Deetoscomplex, een lastig toegankelijk groengebied/restgebied met gras en een enkele boom. Dit gebied is grotendeels aangewezen als “honden-losloopterrein”. Het groengebied loopt door tot in de zuid-oosthoek van Crabbehof. Hier loopt een fietspad van de Vorrinklaan naar de spoorwegovergang Zuidendijk door het groengebied en is een omheind hondenspeelveld en een hondentoilet aangelegd. Vervolgens buigt het groengebied af in westelijke richting. Ten noorden van de Zuidendijk gaat het over in een groengebied (in gebruik als paardenwei) met wat oude boomstructuren gevolgd door het braakliggende terrein van een voormalig transportbedrijf. (Ufkesterrein) Dit gebied loopt uit in een punt doordat de Zuidendijk naar het noorden afbuigt en de bebouwing van Crabbehof hier, zonder overgangszône, tot bijna aan de Zuidendijk is doorgezet. Tussen het beschreven gebied ten noorden van de Zuidendijk en de Domela Nieuwehuisweg ligt, in een groene setting, een voormalig schoolgebouw, een speelveld met een terp en een plantenmuur, een gymnastieklokaal, een tiental woonwagenstandplaatsen en een speelterrein met een schommel en een voetbalvoorziening. Het vm schoolgebouw is omgedoopt tot Jongeneelhal en nu in gebruik als sportvoorziening voor gehandicapten. 5. Eigendomssituatie Het gebied is, behalve het terrein van Ufkes, gemeente-eigendom. Deetos heeft een erfpachtcontract. De paardenwei is tijdelijk in gebruik gegeven. 6. Omstandigheden die van invloed zijn op ontwikkelingen in het gebied Behalve de normale zaken, zoals het bestemmingsplan, spelen voor dit gebied een aantal specifieke zaken die van invloed kunnen zijn op toekomstige ontwikkelingen. 6.0 Bestemmingsplan Ter plaatse van het flatcomplex aan de Vorrinklaan, het voormalige Quickterrein, de aan te leggen woonwagen locatie aan de Vorrinklaan en de aanwezige woonwagenlocatie aan de Domela Nieuwenhuisweg geldt de bestemming “woondoeleinden”. 1*
1,
$
!
De locatie van Deetos heeft de bestemming “recreatieve doeleinden”. De schoollocaties aan de Vorrinklaan, de locatie van de Jongeneelhal en de v.m. schollocatie aan de A. Kuijperweg hebben de bestemming “maatschappelijke doeleinden”. Het resterende gebied heeft de bestemming “groenvoorziening”. (Voor aanvullende bepalingen en nadere aanduidingen zie het bestemmingsplan.) 6.1 Externe veiligheid Vanwege het transport van gevaarlijke stoffen over het spoor en het risico van calamiteiten, is het toetsingskader om het veiligheidsrisico te bepalen van toepassing. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen het plaatsgebonden risico*, dat speelt binnen een strook van 30m uit het hart van de spoorbaan en het groepsrisico**. Dit speelt binnen een strook van 200m uit het hart van de spoorbaan. Daarnaast is beheersbaarheid (waaronder zaken zoals bereikbaarheid en aanwezigheid voldoende bluswater), zelfredzaamheid en de hoogte van het resteffect (=materiële schade) van belang. Het gebied is gelegen in kilometervak 3 zoals dat bepaald is in de veiligheidsstudie Spoorzone Dordrecht - Zwijndrecht. Medio maart 2006 is de hoogte van het groepsrisico de aan de hand van de laatste inzichten en met de realisatiecijfers uit 2004 opnieuw bepaald. Zonder de aanwezigheid van de ontwikkeling op het Quickterrein is de hoogte van het groepsrisico in het betreffende kilometervak 0,75 maal de oriënterende waarde. Met bebouwing van het Quickterrein wordt de orientërende waarde net overschreden. Hiermee is de “veiligheidsruimte” in dit kilometervak gevuld. Nieuwe funkties kunnen niet ongemotiveerd en zonder een nadere afweging met het veiligheidsbelang in het gebied worden toegevoegd. * Plaatsgebonden risico Het plaatsgebonden risico is een maat voor het overlijdensrisico op een bepaalde plaats. Bij het plaatsgebonden risico gaat het om de kans per jaar dat een gemiddelde persoon op een bepaalde geografische plaats in de omgeving van een transportroute overlijdt als rechtstreeks gevolg van een ongeval met gevaarlijke stoffen op deze transportroute, er van uitgaande dat die persoon onbeschermd en permanent op die plaats aanwezig is. Anders gezegd, het plaatsgebonden risico is een rekenkundig begrip. Het plaatsgebonden risico kan worden weergegeven door een lijn op een kaart die de punten met een gelijk risico met elkaar verbindt (zogeheten risicocontour). Dergelijke contouren zijn van belang bij de beoordeling of een risicovolle activiteit of een risicogevoelige bestemming op een bepaalde plaats kan worden toegelaten. Voor het plaatsgebonden risico is door de rijksoverheid voor nieuwe situaties een grenswaarde vastgesteld van 10-6/jaar. ** Groepsrisico Het groepsrisico drukt de kans per jaar uit dat een groep mensen van minimaal een bepaalde omvang overlijdt als direct gevolg van één ongeval op de transportroute waarbij gevaarlijke stoffen betrokken zijn. Dit risico laat zich niet in de vorm van een risicocontour op een kaart weergeven, maar kan wel worden vertaald in een dichtheid van personen per hectare. Hoe meer personen per hectare in het schadegebied van een hier bedoeld ongeval aanwezig zijn, hoe groter het aantal (potentiële) slachtoffers is. Het groepsrisico kan worden weergegeven in een grafiek met op de horizontale as het aantal dodelijke slachtoffers en op de verticale as de cumulatieve kansen per jaar op ten minste dat aantal slachtoffers. Het groepsrisico is in tegenstelling tot het plaatsgebonden risico een oriënterende waarde. 6.2 Geluid De geluidbelasting van het spoor en de naastgelegen N3 zijn beperkende factoren voor ontwikkelingen in het gebied. 1+
1,
$
!
Voor wegverkeerslawaai is de voorkeursgrenswaarde 50 dB(A). De N3 is een weg waar harder gereden mag worden dan 70 km/uur. Dat betekent dat er aan weerszijde van de N3 een zone buitenstedelijk gebied ligt in de zin van de Wet geluidhinder. Voor buitenstedelijk gebied geldt een maximale ontheffingswaarde van 55 dB(A). Voor het verkrijgen van een hogere waarde moet er tenminste een gevel met een geluidsbelasting van 50 dB(A) of minder aanwezig zijn. Voor spoorweglawaai ligt de voorkeursgrenswaarde op 57 dB(A) . Er kan een hogere waarde worden verleend tot maximaal 70 dB(A). Op dit moment loopt er een akoestisch onderzoek langs het spoor naar de geluidseffecten van het spoor op naastgelegen woningen. Het is niet onwaarschijnlijk dat daaruit blijkt dat er langs de spoorlijn saneringssituaties (geluidbelasting boven de 65 dB(A) ) saneringssituaties aanwezig zijn. Als dit het geval blijkt, zal een saneringsprogramma worden opgesteld en zal voor de financiering van de uitvoering hiervan een claim worden ingediend bij het ministerie van VROM. Honorering van deze claim en de termijn waarop zijn uiterst onzeker. 6.3 Luchtkwaliteit De luchtkwaliteit ter plaatse wordt door twee zaken beïnvloed: De achtergrondconcentratie en de toevoeging van het verkeer . Bij de ontwikkeling van projecten moet er rekening mee worden gehouden dat de luchtkwaliteit ter plaatse niet verder mag verslechteren. 6.4 Ecologie en water Het gebied is onderdeel van de ecologische Spoorzône. De ecologische waarden van het gebied moeten bij nieuwe ontwikkelingen worden veiliggesteld door compenserende maatregelen. De hoeveelheid oppervlaktewater in het gebied dient, zoals in het gemeentelijk waterplan is vastgesteld, in Crabbehof met minimaal 2% te worden vergroot om te kunnen voldoen aan de toenemende vraag naar waterbergingscapaciteit. Mogelijkheden hiervoor in de spoorstrook dienen nader te worden onderzocht en te worden afgewogen tegen mogelijkheden elders in de wijk. 7. Recente ontwikkelingen in het gebied 7.1 Herontwikkeling Quickterrein Zoals in de gebiedsbeschrijving reeds is gemeld, is voor het Quickterrein een plan ontwikkeld voor de bouw van een honderdtal woningen (koopwoningen voor middengroepen) , 17 woonwagenstandplaatsen en 10 “woonwagenwoningen”. Voor deze ontwikkeling is een analyse gemaakt van de veiligheidssituatie ter plaatse. Uit deze analyse bleek het groepsrisico na realisatie van het plan juist boven de oriënterende waarde te liggen. Na bestuurlijke afweging is voor het Quickterrein een plan ontwikkeld dat is afgestemd op de veiligheids- en geluidssituatie situatie ter plaatse. Zo zijn de woningplattegronden op de situatie afgestemd en zijn speciale voorzieningen in het plan opgenomen (zoals uit te schakelen mechanische ventilatie). Parkeren vindt binnen het complex, half verdiept, plaats. De start van de bouw is medio 2006 gepland. 7.2 Toekomst Deetos Korfbalvereniging Deetos beraadt zich op de toekomst. De sporthal is aan vervanging toe. 1)
1,
$
!
De haalbaarheid van een breed concept met faciliteiten voor de buurt (jeugopvang, ouderen, cursusfaciliteit.) is onderzocht. Door de huidige bestemming, “recreatieve doeleinden”, de ligging binnen de 200m–zone langs het spoor en de mogelijkheden voor de toe te voegen (niet sport)faciliteiten elders in de wijk, is dit echter niet haalbaar gebleken. Momenteel worden de mogelijkheden voor een fusie met een andere vereniging onderzocht. Onduidelijk is nog wat dit betekent voor de huidige accommodatie. 7.3 Toekomst schoollocaties Da Vinchi en Wartburg Ten tijde van “Dordt Spreekt”, in 1996, is het vervallen van de onderwijsbestemming voor deze locaties al voorzien en zijn deze als toekomstige woningbouwlocatie aangewezen. Sindsdien is dit, vanwege een mogelijk nieuwe claim van onderwijs, meerdere malen heroverwogen. Momenteel bestaat er vanuit onderwijs geen claim op de locaties, zodat herontwikkeling ten behoeve van woningbouw voor middengroepen het meest wenselijk is. Marktpartijen beraden zich hierop. Een nieuwe claim van onderwijs op (één van) deze locaties in de naaste toekomst is echter niet uitgesloten. De huidige bestemming van de locaties is “maatschappelijke doeleinden”. Realisatie van woningbouw vergt daarom een WRO-procedure. De locaties vallen gedeeltelijk binnen de 200m-zône langs het spoor. Een afweging tussen het veiligheidsbelangbelang en het volkshuisvestelijk belang zal op basis van een voorlopig ontwerp op politiek niveau plaats vinden. 7.4 Herontwikkeling braakliggend bedrijfsterrein (locatie Ufkes) Ook het gebied tussen Crabbehof en de Zuidendijk is bij “Dordt Spreekt” aangewezen als woningbouwlocatie. Op de Ufkeslocatie is door een marktpartij een woningbouwplan ontwikkeld met vijfenzestig eengezinswoningen voor middengroepen. De ontsluiting van het buurtje voor autoverkeer loopt via Crabbehof. Een fiets-voetgangersroute takt aan op de Zuidendijk en loopt van daar af door naar het Wielwijkpark. Het plan valt voor een klein deel binnen de 200m-zône langs het spoor, zodat een risicobeoordeling bij de planvorming noodzakelijk was. Het plan is gelegen in een gebied waar sprake is van overschrijdingen van de oriënterende waarde voor het groepsrisico ten gevolge van het transport van gevaarlijke stoffen op het spoor. Uit deze beoordeling bleek dat het plan geen invloed heeft op de hoogte van het groepsrisico (vanwege de afstand tot het spoor). Wel zullen binnen het (bouw)plan, analoog aan de situatie op het Quickterrein, voorzieningen worden getroffen. De (politieke) afweging tussen het veiligheidsbelang en het volkshuisvestelijk belang heeft geresulteerd in de bereidheid tot medewerking aan het voeren van een artikel 19 WRO procedure ten behoeve van de realisatie van het plan. In verband met de geluidsbelasting door de N3 en het spoor zijn ook de nodige voorzieningen getroffen. Met de noodzakelijke continuïteit van de ecologische zône is rekening gehouden. De bouwvergunningsaanvraag is ingediend. 7.5 Ontwikkelingen op en rond het spoor In het kader van de ontwikkeling van het openbaar vervoer wordt, op initiatief van de provincie Zuid-Holland, een studie verricht naar de ontwikkeling van een “stedenbaan”, een fijnmazige railverbinding, waarbij gebruik gemaakt wordt van bestaand spoor. In relatie hiermee vindt een heroverweging plaats met betrekking tot de locatie van het eerder geplande station Amstelwijck en wordt de toekomst van station Dordrecht-zuid en een mogelijk station Leerpark nader bezien. Een mogelijke samenvoeging van station Amstelwijck en station Dordrecht-zuid ter hoogte van de Copernicusweg wordt door Stadsontwikkeling momenteel nader onderzocht.
1?
1,
$
!
Een spoorverdubbeling op termijn moet niet worden uitgesloten. Aan beide zijden van de huidige spoorbaan zal dan een baan worden toegevoegd. Dit zal leiden tot een verbreding van het spoorwegtracé. Ook loopt er, zoals vermeld onder 6.2, een akoestisch onderzoek naar de geluidseffecten van het bestaande spoor op de naastgelegen woningen. De brandweer wil langs het spoor in het groengebied een verharde strook aanleggen om in geval van calamiteiten op het spoor de spoorbaan goed te kunnen bereiken. 8 De toekomst van het gebied 8.1 Schoollocaties Vorrinklaan (zie 7.3) 8.2 Spoor- + Zuidendijkstrook 8.2.1. Lopende ontwikkelingen Zoals eerder gemeld wordt op het Quickterrein een honderdtal koopwoningen, eengezinswoningen voor middengroepen, gebouwd (projectnaam: “Buitenhof”) en worden 17 woonwagenstandplaatsen en 10 “woonwagenwoningen” gerealiseerd. De woningcategorie sluit goed aan bij de ambitie voor de herontwikkeling van DordrechtWest. Door de locatie aan de rand van de wijk en de vorm van de bebouwing, vrij gesloten en vooral naar binnen georiënteerd, ontstaat een soort “resort” naast de wijk. Ook de woonwagenlocatie is naar verwachting een wereldje op zich. De woningbouwontwikkeling op het Ufkesterrein, een buurtje met 65 middeldure eengezinswoningen (projectnaam: “Smitshoek”), sluit op zich ook goed aan bij de ambitie van Dordrecht-West. De hoofdontsluiting takt aan op Crabbehof. Een tweede ontsluiting voor fietsers en voetgangers haakt aan op de Zuidendijk en vervolgens op het Wielwijkpark. Het buurtje zelf ligt, vanuit Crabbehof gezien, verscholen achter de woonwagenlocatie aan de Domela Nieuwenhuisweg. Elk van de bovengenoemde herontwikkelingslocaties staan dus nogal op zichzelf en “brengen niet direct iets mee” voor de wijk. Sociale contacten met de wijk zullen naar verwachting ontstaan via de voorzieningen zoals de scholen en het winkelcentrum. 8.2.2. Ontwikkelingsmogelijkheden voor het overige gebied Vanwege het veiligheidsaspect / groepsrisico is meer woningbouw in het gebied niet gewenst. De “veiligheidsruimte” in het gebied is gevuld. Het toevoegen van woningen zal, afhankelijk van het aantal woningen en de afstand tot het spoor, direct leiden tot een verdere toename van het groepsrisico tot ruim boven de oriënterende waarde voor het groepsrisico. Ook spoorweglawaai en wegverkeerslawaai zijn belemmerende factoren. Als binnenstedelijke bedrijfslocatie is dit gebied niet in beeld, omdat elders voldoende vestigingsmogelijkheden voorhanden zijn zoals in het Leerpark, op Amstelwijk en in de toekomst wellicht langs de A16 in Wielwijk. Intensivering van de recreatieve functie van dit gebied voor de wijk is hiermee een resterende optie. Het Deetos complex kan hierin een rol spelen.
1A
1,
$
!
Voorwaarde is wel, dat het gebied vanuit de wijk beter / op meer plaatsen wordt ontsloten. Door het gebied meer bij de wijk te betrekken is het wellicht mogelijk de nieuwbouw op het Quick- en Ufkesterrein beter in de wijk in te bedden. Vanuit het groengebied is een verbinding naar het Ufkesterrein voorzien. Andere mogelijkheden om de recreatieve functie te versterken zijn: • Aanleg van een fitness-parcours/trimbaan • Verplaatsing van de speeltuin naar dit gebied. (Vervolgens kan de oude speeltuinlocatie worden benut voor woningbouw.) • Gecombineerd met de aanleg van de verharde brandweerbaan kan een wandel- en fietsroute vanaf de Zuidendijk naar het noorden, achter de nieuwe woonwagenlocatie en de nieuwbouw op het Quickterrein langs, worden aangelegd. Via de doorsteek over de Hugo van Gijnweg is het mogelijk de spoorstrook bij Crabbehof te verbinden met die van Zuidhoven en vervolgens via de Nassauweg een aantrekkelijke recreatieve wandel/fiets/skeeler/skate-route te creëren via het Weizigtpark naar de binnenstad. Ook is het mogelijk vanaf het Weizigtpark via de Hugo de Grootlaan, de Viottakade en de Zuidendijk een rondje “Dordrecht-West te maken”. (zie bijgevoegde tekening) • Aanleg van volkstuinen. • Uitbreiding van wateroppervlak. • …… • …… Door combinatie van deze functies (inclusief het bestaande hondenvoorzieningen) kan een gevarieerde groen/blauwe recreatiestrook ontstaan. 9. Vervolg Dit recreatieve ontwikkelingsmodel zal in de vervolgfase, als onderdeel van de gebiedsvisie Crabbehof, afgestemd op de herontwikkeling in de andere wijken van Dordrecht-West, nader op wenselijkheid en haalbaarheid moeten worden onderzocht.
1,
1,
