- 1 - Voorwoord. De inkt van mijn vorig voorwoordje voor de resultatenbrochure 2006 is amper opgedroogd, of weer is er een seizoen voorbij

-1-

Voorwoord De inkt van mijn vorig voorwoordje voor de resultatenbrochure 2006 is amper opgedroogd, of weer is er een seizoen voorbij. Een seizoen dat zich met een onvergetelijke droge en hete aprilmaand als niet gemakkelijk aankondigde. Tweewassige opkomstresultaten in bieten en cichorei zorgden voor een moeilijke onkruidbestrijding. De werking van de ingezette middelen was zeer onvoorspelbaar als gevolg van de te geringe luchtvochtigheid en de te droge bodem. Als dan in mei de eerste regen viel werkten de (bodem) producten alsnog met als gevolg dat heel wat kleinere plantjes zwaar geremd werden in hun groei. Gelukkig is er dan een kwakkelzomer gevolgd. Een kwakkelzomer voor de toerist en de zonneklopper, maar een zeer groeizame zomer voor de gewassen te velde. Daardoor konden de gewassen de opgelopen schade van april toch weer compenseren. Iedereen heeft allicht gehoord van de hoge graanprijzen. Voor de akkerbouwer een geluk. Want in de suikerbieten doet zich het omgekeerde fenomeen voor. De gemiddelde prijs voor de bieten is gedaald van 42 euro per ton in 2006 naar 29.8 euro in 2007. Deze daling is voor maar 60 % gecompenseerd door verhoogde bedrijfstoeslagen Zo is het voor de akkerbouwer van vandaag zeker niet gemakkelijker geworden. Een reden temeer om via proefveldwerking goed op de hoogte te blijven van de evoluties op teelttechnisch vlak. Pibo Campus heeft consequent volgehouden om de teelt van granen te blijven opvolgen in de jaren dat de prijsvorming zeer slecht was. Vandaag is de prijsvorming goed, en is de know how aanwezig om onmiddellijk op een aangepaste manier terug meer granen te telen. Via de proefveldwerking hebben de leerlingen van onze landbouwafdeling van PIBO toch de teeltechnieken voor granen in de vingers gekregen, waardoor de jonge boeren van vandaag (= de leerlingen van gisteren) met kennis van zaken de graanteelt opnieuw kunnen opnemen in hun bedrijfsplanning. Zo zullen we ook in tijden van slechtere suikerprijzen, de teelt van suikerbieten niet verwaarlozen in onze onderzoekingen. Ik wens de lezer-akkerbouwer toe dat hij dankzij de informatie uit deze brochure weer een beetje beter boer mag worden en met meer kennis van zaken de teelttechnische problemen van alle dag kan aanpakken.

Frank Smeets Gedeputeerde Voorzitter vzw Pibo Campus

-2-

INHOUD

DEEL 1: SUIKERBIETEN...........................................................................................5 1

Overzicht van het voorbije suikerbietenjaar ................................................................. 5

2

Variëteitenproef suikerbieten ....................................................................................... 7 2.1

Proefopzet ................................................................................................................................ 7

2.2

Perceelsgegevens .................................................................................................................... 7

2.3

Waarnemingen en tellingen...................................................................................................... 9

2.4

Resultaten............................................................................................................................... 12

2.5 Bespreking.............................................................................................................................. 18 2.5.1 Aantal planten.................................................................................................................. 18 2.5.2 Ziekteresistentie (tabel 3 en 4) ........................................................................................ 18 2.5.3 Opbrengsten (tabellen 5 t.e.m. 10).................................................................................. 19 2.6

3

Evaluatie van de laatste drie jaren in de controle................................................................... 20

De aanbevolen rassen van het KBIVB........................................................................23 3.1

Resultaten van de rassen in 2007 waarnemingen ................................................................. 25

3.2

Resultaten van de rassen in 2006: opbrengsten.................................................................... 27

3.3

Meerjarige resultaten: waarnemingen .................................................................................... 29

3.4

Meerjarige resultaten: opbrengsten........................................................................................ 31

3.5

Nematodenrassen: opbrengsten in besmette percelen.......................................................... 33

4

Fungicideproef suikerbieten........................................................................................34 4.1

Proefopzet .............................................................................................................................. 34

4.2

Perceelgegevens .................................................................................................................... 34

4.3

Aanbevolen fungiciden in suikerbieten ................................................................................... 35

4.4

Waarnemingen en tellingen.................................................................................................... 35

4.5

Bespreking.............................................................................................................................. 36

4.6 Bespreking van de bladschimmelziekten ............................................................................... 37 4.6.1 Meeldauw ........................................................................................................................ 37 4.6.2 Bruine roest ..................................................................................................................... 37 4.6.3 Cercospora ...................................................................................................................... 38 4.6.4 Ramularia ........................................................................................................................ 38 4.6.5 Rhizoctonia...................................................................................................................... 39 4.6.6 Rhizomanie...................................................................................................................... 39 4.6.7 Violetwortelrot.................................................................................................................. 40

5

Situatie in de bieten doorheen het netwerk waarnemingsvelden van het KBIVB.........41 5.1

Inleiding .................................................................................................................................. 41

5.2

Proefopzet .............................................................................................................................. 42

5.3 Waarnemingsveld Tongeren .................................................................................................. 42 5.3.1 Perceelsgegevens ........................................................................................................... 42 5.4

Waarnemingsveld Rukkelingen .............................................................................................. 43

-3-

5.4.1

Perceelsgegevens ........................................................................................................... 43

5.5 Waarnemingsveld Alt-Hoeselt ................................................................................................ 43 5.5.1 Perceelsgegevens ........................................................................................................... 43 5.6 Situatie van de bieten in 2007 ................................................................................................ 44 5.6.1 Zaai en opkomst .............................................................................................................. 44 5.6.2 Plagen en ziekten ............................................................................................................ 45 5.6.3 Bladluizen ........................................................................................................................ 45 5.6.4 Aardvlooien...................................................................................................................... 45 5.6.5 Bodemschimmels ............................................................................................................ 45 5.6.6 Bladschimelziekten.......................................................................................................... 45

6

Rijenbemesting suikerbieten.......................................................................................48 6.1

Proefopzet .............................................................................................................................. 48

6.2

Perceelsgegevens .................................................................................................................. 48

6.3

Resultaten............................................................................................................................... 49

6.4

Bespreking.............................................................................................................................. 49

7

Erosieproef in suikerbieten .........................................................................................50 7.1

Proefopzet .............................................................................................................................. 50

7.2


7.3 Waarnemingen ....................................................................................................................... 51 7.3.1 Tellingen .......................................................................................................................... 51 7.4

8

Resultaten............................................................................................................................... 51

Nematodenproef in suikerbieten.................................................................................52 8.1

Proefopzet .............................................................................................................................. 52

8.2


8.3 Perceelsgegevens .................................................................................................................. 52 8.3.1 Bodemanalyse (nematoden) ........................................................................................... 52 8.3.2 Opkomsttellingen............................................................................................................. 53 8.4

Resultaten............................................................................................................................... 53

8.5

Bespreking.............................................................................................................................. 53

DEEL 2: CICHOREI .................................................................................................. 54 1

Variëteitenproef cichorei.............................................................................................55 1.1

Proefopzet .............................................................................................................................. 55

1.2


1.3 Waarnemingen ....................................................................................................................... 56 1.3.1 Tellingen .......................................................................................................................... 56 1.4

2

Bespreking.............................................................................................................................. 56

Schietersproef cichorei ...............................................................................................57 2.1

Proefopzet .............................................................................................................................. 57

2.2


2.3

Waarnemingen ....................................................................................................................... 58

2.4

Bespreking.............................................................................................................................. 58

-4-

3

Vergelijking van schoffelen en niet schoffelen bij vlakke zaai .....................................59 3.1

Proefopzet .............................................................................................................................. 59

3.2


3.3

Waarnemingen en bespreking................................................................................................ 60

4

Ruggen-, mini-ruggenteelt en gewone vlakke teelt .....................................................61 4.1

Proefopzet .............................................................................................................................. 61

4.2


4.3

Waarnemingen en bespreking................................................................................................ 62

5

Onkruidbestrijdingsproef.............................................................................................63 5.1

Proefopzet .............................................................................................................................. 63

5.2

Perceelgegevens .................................................................................................................... 63

5.3

Proefprotocol onkruidbestrijding ............................................................................................. 64

5.4 Waarnemingen en resultaten ................................................................................................. 65 5.4.1 Tellingen onkruidbestrijdingsproef op 09.07.07 .............................................................. 65 5.5

6

Bespreking.............................................................................................................................. 66

Insectenbestrijdingsproef............................................................................................67 6.1

Proefopzet .............................................................................................................................. 67

6.2


6.3

Bespreking.............................................................................................................................. 67

7

Groeicurveproef..........................................................................................................68 7.1

Proefopzet .............................................................................................................................. 68

7.2


7.3

Bespreking.............................................................................................................................. 68

8

Waarnemingsveld Cichorei.........................................................................................69 8.1

Proefopzet .............................................................................................................................. 69

8.2


8.3

Toestand in cichorei................................................................................................................ 71

-5-

DEEL 1: SUIKERBIETEN

1 Overzicht van het voorbije suikerbietenjaar Het suikerbietperceel op de PIBO-Campus werd in de tweede helft van juli ingezaaid met een groenbemester (bladrammenas) na de teelt van groene erwten. De bladrammenas was zeer goed ontwikkeld en werd verkleind begin december om zo de vertering in de hand te werken. Het cichoreiperceel werd begin september ingezaaid met gele mosterd na de toediening van 20 ton varkensmengmest per hectare. De gele mosterd had een matige massa. De inzaai van een groenbemester reduceert het nitraatresidu en verbetert de humustoestand van de bodem. De percelen werden in de loop van december geploegd onder goede omstandigheden. De wintermaand januari was nat en met slechts 4 nachten met lichte nacht zeer zacht. In februari vielen er grotere hoeveelheden neerslag (77 mm) dan normaal en was het veel te zacht voor de tijd van het jaar. Tot 10 maart bleef het nat en zacht. Vanaf half maart verminderde de neerslag sterk en waren de temperaturen normaal voor de tijd van het jaar. April 2007 werd gekenmerkt door gemiddeld hoge temperaturen, extreme droogte en aanhoudende noordoosten wind, waardoor een goede zaaibedbereiding voor suikerbieten en cichorei op tal van percelen een moeilijke taak was. De vooropkomstbehandeling en bodemmiddelen in naopkomst gaven niet het gewenste resultaat als gevolg van de aanhoudende droogte. Verder bemoeilijkte op vele percelen de ongelijke opkomst de onkruidbestrijding. Tenslotte bleef de opname van herbiciden beperkt doordat de onkruiden afgehard waren door de aanhoudende schrale noordoosten wind. Een profielanalyse werd op alle percelen uitgevoerd in februari, welk een uitgangspunt is om ecologisch en economisch verantwoorde stikstofgift. De andere voedingselementen werden toegediend bij de voor- of tussenteelt onder organische vorm en eventueel aangevuld met minerale meststoffen. De schietersproef en de teelttechnische proeven van cichorei werden in goede omstandigheden uitgezaaid op 2 april. De verschillende variëteiten cichorei werden in het vlakke veld uitgezaaid op 23 mei. De maanden mei en juni waren ideaal voor de groei van de suikerbieten en cichorei, namelijk voldoende vocht en hoge temperaturen. Lokale onweders in mei hadden als gevolg dat op laat gezaaide percelen cichorei de grond verslempte en een aanzienlijk aantal kiemplantjes wegspoelde. In tegenstelling tot de voorbije jaren waren er in de zomer van 2007 geen langdurige periodes van droogte of regenval. Hoerdoor konden de suikerbieten ongehinderd blijven doorgroeien, hetgeen resulteert in zeer hoge opbrengsten. De maanden september, oktober en november vertoonden geen grote afwijkingen t.o.v. de gemiddelde neerslag en temperatuur sinds het begin van de temperatuursregistratie. Dit zorgde voor goede omstandigheden voor fotosynthese wat de wortelopbrengst deed stijgen en het suikergehalte deed toenemen. De rooiomstandigheden verliepen over het algemeen onder normale tot matige omstandigheden, ten nadele van de bodemstructuur en grondtarra. Vanaf half november werd de oogst van de resterende bieten en cichorei sterk bemoeilijkt door grote hoeveelheden neerslag.

-6-

De eerste symptomen van witziekte, roest en cercospora werden dit jaar al zeer vroeg waargenomen, reeds vanaf 10 juli. De combinatie van ideale temperatuur en regelmatige neerslag gaven aanleiding tot een explosieve toename van de bladziekten (voornamelijk cercospora). Een snelle behandeling was noodzakelijk om een uitbreiding te voorkomen. Eind augustus was de werkingsduur van het fungicide verstreken en was er opnieuw een sterke toename van bladziekten. Een tweede, latere behandeling was voor percelen die vroeg gerooid werden onrendabel en bovendien in bepaalde gevallen verboden vanwege de veiligheidstermijn van het fungicide. Vanaf het verschijnen van de waarschuwingsberichten in verband met bladziekten door het K.B.I.V.B. te Tienen werd preventief behandeld met een systemisch fungicide. Deze behandeling die de voorbije jaren een degelijke bescherming van de bietenbladeren bood tot aan de oogst, kon dit resultaat dit jaar niet garanderen als gevolg van de vroege toepassing. Eind augustus werd besloten een tweede fungicidebehandeling uit te voeren op het proefperceel. Bij de meeste variëteiten resulteerde deze dubbele fungicidebehandeling in een beduidende meeropbrengst van suiker ten overstaan van de controle. Opmerkelijk is ook dat rhizoctoniarot en violetrot de laatste jaren in de praktijk nog toeneemt. Door de combinatie van een goede bodemstructuur, zachte temperaturen en constante vochtvoorziening gedurende de zomer van 2007, werd er onder proefveldomstandigheden, een gemiddelde wortelopbrengst van 84,4 ton per hectare, aan 17,6 % suiker, bij de controle behaald. Een gemiddelde wortelopbrengst van 92,8 ton per hectare, aan 18,4 % suiker werd bij twee fungicidebehandelingen behaald. Dit resulteerde in een gemiddelde suikeropbrengst van meer dan 15 ton per hectare bij de controle en 17 ton per hectare bij twee fungicidebehandelingen. Deze opbrengstresultaten overtreffen over het algemeen de praktijkpercelen. Een verklaring hiervoor is het feit dat proefvelden geen randeffecten en sproeisporen hebben en het gebruik van specifieke machines voor proefvelden waardoor er minder opbrengstverliezen voorkomen. Toch moeten we oog blijven hebben voor enkele problemen in de bietenteelt, zoals de aanpassingen van het bietenquotum en een dalende bietprijs. Een punt waarbij de suikerindustrie vragende partij is, is de vermindering van de gronden vooral koptarra. Een ander economisch probleem is de stijging van de Europese en wereldsuikerproductie bij een stagnerende Europese consumptie en de kostenbeheersing bij de diverse teelten voor een toekomstgerichte akkerbouw.

-7-

2 Variëteitenproef suikerbieten 2.1

Proefopzet

Vergelijking van groei, suikergehalte, productie en economische waarde van éénendertig variëteiten, zowel zonder fungicidebehandeling als tweemaal behandeld met een fungicide. Zowel voor de controle als in de fungicidebehandeling zijn er vijf herhalingen per variëteit. In het kader van resistentieonderzoek wordt de aantasting van witziekte, ramularia, cercospora en roest per variëteit nagegaan.

2.2

Perceelsgegevens a b c d

Voorvrucht: Erwten Zaaidatum: 03.04.07 Zaaiafstand: 19,2 x 45 cm Onkruidbestrijding: - naopkomst: 1e Betanal 0,75 l/ha + Tramat 0,3 l/ha + Goltix WG 0,75 kg/ha + Venzar 0,1 kg/ha + Vegelux 0,5 l/ha

24.04.07

e

01.05.07

e

18.05.07

e

26.05.07

2 Betanal Elite 1l/ha + Goltix 0,75l/ha + Venzar 0,1 kg/ha + aminoplant 0,5 l/ha 3 Betanal Elite 1,2 l/ha + Goltix 0,5 l/ha + Pyramine 0,5 kg/ha + Boor 2 l/ha 4 Op de kopakker: Betanal Elite 1,2 l/ha + Dual Gold 200 cc e Bemesting:

- organische: 22 ton per ha zeugenmengmest geïnjecteerd voor inzaai van bladrammenas die zich sterk had ontwikkeld - chemische: stikstof: - stikstofindex: 217 (hoger dan normaal) - stikstofbehoefte: 89 eenheden per ha kort voor de zaai f Insectenbestrijding: zaaizaadbehandeling met Cruiser & Force of Poncho Beta g Fungicidebehandeling: Spyrale 1 l/ha Opus Team 0,7 l/ha h Ontledingsuitslag van de bouwlaag 19.06.2006

Bepaling

i

Uitslag ontleding

Streefzone

16.07.07 27.08.07

Beoordeling

Grondsoort

40

pH-KCl

6,7

6,7 – 7,3

Gunstig

C in % (humus)

0,9

1,2 – 1,6

Laag

Fosfor (P)

22

12 – 19

Tamelijk hoog

Kalium (potas) (K)

28

14 – 21

Tamelijk hoog

Magnesium (Mg)

16

9 – 15

Tamelijk hoog

Calcium (Ca)

206

163 – 358

Normaal

Natrium (Na)

3,3

3,1 – 6,2

Normaal

Boor (B)

-----

-------

Rooien:

27.07.06

Leem

05.11.07

-8-

Tabel 1 geeft, per variëteit, de mandataris en de eigenschap in verband met de tolerantie.

Variëteit

Mandataris

Eigenschap

Angeliqua

KWS

Rhizomanie

Annalisa

KWS

Rhizomanie en nematoden

Atracta

Clovis Matton

Rhizomanie

Cadenza

KWS

Rhizomanie

Calgarhi

SCAM

Rhizomanie

Canyon

SES Vanderhave

Rhizomanie

Charme

Pype-Str Die

Rhizomanie

Cheyenne

Pype-Str Die

Rhizomanie

Coyote

SES Vanderhave

Rhizomanie

Florata

SCAM

Rhizomanie

Heracles

Clovis Matton

Rhizomanie en rhizoctonia en cerco

Inventa

SCAM


Julietta

KWS


Jungle

SES Vanderhave

Rhizomanie

Klarina

KWS

Rhizomanie

Klaxon

SCAM

Rhizomanie

Koala

SES Vanderhave

Rhizomanie

Malvina

KWS

Rhizomanie

Marcel

Pype-Str Die

Rhizomanie

Milota

Clovis Matton

Rhizomanie

Mirasuc

Erauw-Jacquery

Rhizomanie

Orventa

Clovis Matton

Rhizomanie

Piranha

SES Vanderhave

Rhizomanie en rhizoctonia

Resimax

Erauw-Jacquery

Rhizomanie

Ruveta

Clovis Matton

Rhizomanie

SB0701

Hilleshög

Rhizomanie

SB0702

Hilleshög

Rhizoctonia

SB0703

Hilleshög

Rhizoctonia

SB0704

KWS


Taifun

Clovis Matton


Zanzibar

SES Vanderhave

Rhizomanie

-9-

2.3

Waarnemingen en tellingen

Tabel 2 geeft, per variëteit, het gemiddelde aantal planten per hectare.

Planten/ha

% opkomst

Planten/ha

% opkomst

Variëteit

Verschil in % 26.04.07

04.06.07

Angeliqua

102.222

88,3%

110.667

95,6%

+7,3%

Annalisa

106.000

91,6%

108.000

93,3%

+1,7%

Atracta

106.000

91,6%

104.444

90,2%

-1,3%

Cadenza

106.444

92,0%

112.000

96,8%

+4,8%

Calgarhi

105.333

91,0%

110.222

95,2%

+4,2%

Canyon

104.691

90,5%

107.556

92,9%

+2,5%

Charme

106.000

91,6%

105.778

91,4%

-0,2%

Cheyenne

103.778

89,7%

104.000

89,9%

+0,2%

Coyote

105.778

91,4%

116.000

100,2%

+8,8%

Florata

107.778

93,1%

102.667

88,7%

-4,4%

Heracles

105.111

90,8%

104.000

89,9%

-1,0%

Inventa

99.259

85,8%

98.667

85,2%

-0,5%

Julietta

107.654

93,0%

104.000

89,9%

-3,2%

Jungle

108.667

93,9%

110.556

95,5%

+1,6%

Klarina

107.333

92,7%

108.444

93,7%

+1,0%

Klaxon

105.778

91,4%

109.333

94,5%

+3,1%

Koala

105.556

91,2%

106.222

91,8%

+0,6%

Malvina

99.111

85,6%

105.778

91,4%

+5,8%

Marcel

102.667

88,7%

108.000

93,3%

+4,6%

Milota

105.556

91,2%

103.556

89,5%

-1,7%

Mirasuc

108.000

93,3%

104.000

89,9%

-3,5%

Orventa

107.111

92,5%

102.667

88,7%

-3,8%

Piranha

106.667

92,2%

104.444

90,2%

-1,9%

Resimax

104.444

90,2%

105.778

91,4%

+1,2%

Ruveta

107.556

92,9%

107.111

92,5%

-0,4%

SB0701

109.556

94,7%

104.444

90,2%

-4,4%

SB0702

106.000

91,6%

109.778

94,8%

+3,3%

SB0703

106.444

92,0%

110.667

95,6%

+3,6%

SB0704

106.667

92,2%

102.222

88,3%

-3,8%

Taifun

104.938

90,7%

113.778

98,3%

+7,6%

Zanzibar

104.667

90,4%

100.000

86,4%

-4,0%

Gemiddelde

105.598

91,2%

106.606

92,1%

+0,9%

- 10 -

Tabel 3 geeft voor alle aangelegde variëteiten in de controle de relatieve ziekteresistentie per variëteit op 25.10.07. Hiervoor werd een schaal van 0 tot 5 gehanteerd. (0 = geen aantasting; 5 = volledig blad aangetast) Controle

Variëteit Witziekte

Roest

Cercospora

Angeliqua

0,9

0,6

3,2

Annalisa

1,3

0,4

3,7

Atracta

0,7

0,8

3,3

Cadenza

0,6

1,0

3,2

Calgarhi

1,4

1,5

2,0

Canyon

1,2

1,1

3,2

Charme

1,1

1,2

3,1

Cheyenne

0,9

0,9

3,3

Coyote

1,9

0,9

3,3

Florata

0,3

0,4

3,4

Heracles

0,2

0,7

2,5

Inventa

0,3

1,6

2,6

Julietta

1,9

1,5

3,1

Jungle

0,5

0,9

2,8

Klarina

1,3

0,9

3,8

Klaxon

1,1

0,6

3,1

Koala

0,7

1,3

3,5

Malvina

1,7

1,5

3,2

Marcel

0,3

0,9

3,2

Milota

1,0

1,1

3,2

Mirasuc

1,0

1,2

3,6

Orventa

0,8

0,7

3,1

Piranha

0,8

1,0

2,8

Resimax

0,6

1,0

3,4

Ruveta

0,5

0,9

2,9

SB0701

1,2

0,7

2,9

SB0702

0,2

0,9

2,5

SB0703

0,3

1,0

2,5

SB0704

0,5

1,0

3,4

Taifun

0,1

0,7

2,9

Zanzibar

0,3

1,0

2,6

Gemiddelde

0,8

1,0

3,1

- 11 -

Tabel 4 geeft voor alle aangelegde variëteiten tweemaal behandeld met een fungicide de relatieve ziekteresistentie per variëteit op 25.10.07. Hiervoor werd een schaal van 0 tot 5 gehanteerd. (0 = geen aantasting; 5 = volledig blad aangetast) Tweemaal behandeld met een fungicide

Variëteit

Witziekte

Roest

Cercospora

Angeliqua

0,3

0,9

2,6

Annalisa

1,4

0,0

3,0

Atracta

0,3

1,1

2,2

Cadenza

1,0

0,6

2,7

Calgarhi

0,9

0,6

2,0

Canyon

0,7

0,8

2,0

Charme

0,9

0,3

2,4

Cheyenne

0,8

0,3

2,4

Coyote

1,4

0,0

3,2

Florata

0,1

1,1

1,9

Heracles

0,3

0,9

1,4

Inventa

0,0

1,0

1,5

Julietta

1,3

0,3

2,4

Jungle

0,7

0,8

2,5

Klarina

0,6

0,4

2,6

Klaxon

0,2

1,4

2,2

Koala

0,8

0,8

3,1

Malvina

0,6

0,0

2,3

Marcel

0,4

0,5

2,5

Milota

0,2

0,8

2,2

Mirasuc

1,0

0,9

2,4

Orventa

1,2

0,9

2,0

Piranha

0,6

0,9

2,0

Resimax

1,3

0,5

2,7

Ruveta

0,3

1,1

2,3

SB0701

1,3

1,1

2,2

SB0702

0,1

0,8

1,7

SB0703

0,6

0,8

1,7

SB0704

0,9

0,5

2,6

Taifun

0,2

1,0

2,2

Zanzibar

0,6

0,8

2,4

Gemiddelde

0,7

0,7

2,3

- 12 -

2.4

Resultaten

Tabel 5 geeft, per variëteit, het gemiddelde aantal kg wortel per hectare en het gemiddelde suikergehalte in procent voor de controle en de objecten tweemaal behandeld met een fungicide en het gemiddelde van alle variëteiten. Variëteit

kg wortel per ha controle

% suiker controle

kg wortel per ha fungicide

% suiker fungicide

Angeliqua

94.691

17,0

106.694

18,0

Annalisa

80.469

17,6

93.266

18,4

Atracta

91.652

17,8

97.416

18,6

Cadenza

81.713

18,4

93.364

19,2

Calgarhi

90.624

17,3

99.905

18,0

Canyon

91.987

16,8

99.024

17,5

Charme

85.102

17,9

93.361

18,6

Cheyenne

87.066

17,1

94.988

18,0

Coyote

86.046

17,5

96.364

18,2

Florata

88.052

17,4

91.933

18,4

Heracles

67.890

19,0

69.677

19,4

Inventa

67.268

18,7

74.572

19,1

Julietta

85.602

16,0

91.947

16,7

Jungle

83.959

17,4

95.469

18,3

Klarina

88.897

17,2

101.637

18,4

Klaxon

90.468

17,3

94.628

18,3

Koala

89.522

17,4

96.817

18,2

Malvina

75.939

19,1

87.887

19,8

Marcel

83.605

17,5

94.067

18,4

Milota

87.177

17,6

96.738

18,6

Mirasuc

83.824

17,3

95.094

18,3

Orventa

89.721

17,5

91.902

18,1

Piranha

83.666

17,7

89.847

18,1

Resimax

90.835

17,4

98.116

18,3

Ruveta

83.268

18,0

94.939

18,6

SB0701

90.935

16,8

101.394

17,9

SB0702

81.524

18,1

86.383

18,5

SB0703

75.402

18,8

78.505

19,2

SB0704

77.945

18,2

88.177

19,2

Taifun

71.527

18,1

79.875

18,8

Zanzibar

89.513

16,9

101.828

17,8

Gemiddelde

84.384

17,6

92.768

18,4

- 13 -

Tabel 6 geeft, per variëteit, voor de controle de gemiddelde opbrengst in kg suiker per hectare en de gemiddelde economische opbrengst (euro) per hectare (gebaseerd op € 29,80 per ton wortelopbrengst met 16 % suiker) evenals het gemiddelde van alle variëteiten. Na de berekening van de economische opbrengsten per hectare wordt telkens aangegeven of deze gegevens voor alle variëteiten bij éénzelfde behandeling statistisch significant van elkaar verschillen (variëteiten met een gelijke letter zijn niet statistisch van elkaar verschillend (niveau 5 %) alhoewel dit op het eerste zicht wel zo kan lijken). (A = hoogste waarde; M = laagste waarde) kg suiker per ha controle

Economische opbrengst per ha controle

Atracta

16.284

3.376

A

Angeliqua

16.089

3.292

AB

Resimax

15.763

3.248

ABC

Orventa

15.683

3.241

ABCD

Calgarhi

15.657

3.223

ABCDE

Klaxon

15.631

3.215

ABCDE

Koala

15.543

3.202

ABCDEF

Milota

15.363

3.184

BCDEFG

Charme

15.236

3.168

BCDEFGH

Florata

15.326

3.160

BCDEFGH

Canyon

15.451

3.151

BCDEFGHI

Cadenza

14.997

3.137

BCDEFGHIJ

Klarina

15.254

3.131

BCDEFGHIJ

Ruveta

15.023

3.131

BCDEFGHIJ

SB0701

15.267

3.114

BCDEFGHIJ

Coyote

15.039

3.106

CDEFGHIJK

Zanzibar

15.150

3.098

CDEFGHIJK

SB0702

14.716

3.068

CDEFGHIJK

Malvina

14.485

3.065

CDEFGHIJK

Piranha

14.773

3.060

DEFGHIJK

Cheyenne

14.871

3.049

EFGHIJK

Marcel

14.641

3.023

FGHIJK

Jungle

14.619

3.016

GHIJK

SB0703

14.192

2.994

HIJK

Mirasuc

14.462

2.974

IJK

SB0704

14.152

2.955

JK

Annalisa

14.129

2.922

Julietta

13.718

2.756

LM

Heracles

12.905

2.728

M

Taifun

12.966

2.706

M

Inventa

12.576

2.651

M

Gemiddelde

14.838

3.069

Variëteit

stat. analyse op controle

KL

- 14 -

Tabel 7 geeft, per variëteit, voor de objecten tweemaal behandeld met een fungicide de gemiddelde opbrengst in kg suiker per hectare en de gemiddelde economische opbrengst (euro) per hectare (gebaseerd op € 29,80 per ton wortelopbrengst met 16 % suiker) evenals het gemiddelde van alle variëteiten. Na de berekening van de economische opbrengsten per hectare wordt telkens aangegeven of deze gegevens voor alle variëteiten bij éénzelfde behandeling statistisch significant van elkaar verschillen (variëteiten met een gelijke letter zijn niet statistisch ( niveau 5 %) van elkaar verschillend alhoewel dit op het eerste zicht wel zo kan lijken). (A = hoogste waarde; N = laagste waarde) kg suiker per ha fungicide

Economische opbrengst per ha fungicide

Angeliqua

19.156

3.989

A

Klarina

18.683

3.913

AB

Atracta

18.131

3.813

ABC

Milota

18.026

3.791

BCD

Cadenza

17.890

3.784

BCD

SB0701

18.154

3.778

BCDE

Zanzibar

18.131

3.766

BCDE

Resimax

17.920

3.748

BCDEF

Calgarhi

17.969

3.744

BCDEF

Ruveta

17.645

3.708

CDEFG

Malvina

17.438

3.704

CDEFG

Koala

17.586

3.672

CDEFG

Charme

17.397

3.659

CDEFGH

Coyote

17.503

3.657

CDEFGH

Jungle

17.431

3.647

CDEFGH

Mirasuc

17.400

3.642

CDEFGH

Marcel

17.345

3.637

CDEFGH

Klaxon

17.298

3.620

DEFGH

Annalisa

17.165

3.598

EFGH

SB0704

16.913

3.578

FGHI

Canyon

17.310

3.578

FGHI

Cheyenne

17.121

3.569

FGHI

Florata

16.901

3.543

GHIJ

Orventa

16.659

3.476

HIJ

Piranha

16.275

3.397

IJ

SB0702

16.008

3.362

SB0703

15.112

3.199

Taifun

15.028

3.168

LM

Julietta

15.393

3.143

LM

Inventa

14.218

3.005

MN

Heracles

13.483

2.854

N

Gemiddelde

17.082

3.572

Variëteit

stat. analyse op fungicide

JK KL

- 15 -

Tabel 8 geeft, per variëteit, het verschil in economische opbrengst (euro) per hectare (gebaseerd op € 29,80 per ton wortelopbrengst met 16 % suiker) tussen de controle en de objecten twee maal behandeld met een fungicide.

Variëteit

Verschil economische opbrengst controle/ twee fungicidebehandelingen

Angeliqua

697

Annalisa

677

Atracta

437

Cadenza

647

Calgarhi

521

Canyon

427

Charme

491

Cheyenne

520

Coyote

551

Florata

382

Heracles

125

Inventa

353

Julietta

387

Jungle

631

Klarina

782

Klaxon

404

Koala

470

Malvina

639

Marcel

614

Milota

608

Mirasuc

668

Orventa

234

Piranha

337

Resimax

500

Ruveta

577

SB0701

664

SB0702

294

SB0703

205

SB0704

622

Taifun

462

Zanzibar

669

Gemiddelde

503

- 16 -

Tabel 9 geeft, per variëteit, voor de controle de verschillende resultaten weer in procent t.o.v. het gemiddelde van alle variëteiten. De economische opbrengst is gebaseerd op € 29,80 per ton wortelopbrengst met 16 % suiker. Variëteit

Angeliqua

kg wortel per ha

Suikergehalte

kg suiker per ha

Economische opbrengst per ha

112,2

96,4

108,4

107,3

95,4

99,6

95,2

95,2

108,6

100,8

109,8

110,0

Cadenza

96,8

104,1

101,1

102,2

Calgarhi

107,4

98,0

105,5

105,0

Canyon

109,0

95,3

104,1

102,6

Charme

100,9

101,6

102,7

103,2

Cheyenne

103,2

96,9

100,2

99,3

Coyote

102,0

99,2

101,4

101,2

Florata

104,3

98,7

103,3

103,0

Heracles

80,5

107,8

87,0

88,9

Inventa

79,7

106,1

84,8

86,4

Julietta

101,4

90,9

92,5

89,8

Jungle

99,5

98,8

98,5

98,3

Klarina

105,3

97,4

102,8

102,0

Klaxon

107,2

98,0

105,3

104,8

Koala

106,1

98,5

104,8

104,3

Malvina

90,0

108,2

97,6

99,9

Marcel

99,1

99,4

98,7

98,5

Milota

103,3

100,0

103,5

103,7

Mirasuc

99,3

97,9

97,5

96,9

Orventa

106,3

99,2

105,7

105,6

Piranha

99,1

100,2

99,6

99,7

Resimax

107,6

98,5

106,2

105,8

Ruveta

98,7

102,4

101,2

102,0

SB0701

107,8

95,3

102,9

101,4

SB0702

96,6

102,4

99,2

100,0

SB0703

89,4

106,8

95,6

97,6

SB0704

92,4

103,0

95,4

96,3

Taifun

84,8

102,8

87,4

88,2

106,1

96,0

102,1

100,9

100

100

Annalisa Atracta

Zanzibar Gemiddelde

100

100

- 17 -

Tabel 10 geeft, per variëteit, twee maal behandeld met een fungicide, de verschillende resultaten in procent t.o.v. het gemiddelde van alle variëteiten. De economische opbrengst is gebaseerd op € 29,80 per ton wortelopbrengst met 16 % suiker. kg wortel per ha

Suikergehalte

kg suiker per ha


Angeliqua

115,0

97,5

112,1

111,7

Annalisa

100,5

99,9

100,5

100,7

Atracta

105,0

101,1

106,1

106,7

Cadenza

100,6

104,1

104,7

105,9

Calgarhi

107,7

97,7

105,2

104,8

Canyon

106,7

94,9

101,3

100,1

Charme

100,6

101,2

101,8

102,4

Cheyenne

102,4

97,9

100,2

99,9

Coyote

103,9

98,6

102,5

102,4

Florata

99,1

99,8

98,9

99,2

Heracles

75,1

105,1

78,9

79,9

Inventa

80,4

103,5

83,2

84,1

Julietta

99,1

90,9

90,1

88,0

Jungle

102,9

99,2

102,0

102,1

Klarina

109,6

99,8

109,4

109,6

Klaxon

102,0

99,3

101,3

101,3

Koala

104,4

98,6

102,9

102,8

Malvina

94,7

107,8

102,1

103,7

Marcel

101,4

100,1

101,5

101,8

Milota

104,3

101,2

105,5

106,1

Mirasuc

102,5

99,4

101,9

101,9

Orventa

99,1

98,4

97,5

97,3

Piranha

96,9

98,4

95,3

95,1

Resimax

105,8

99,2

104,9

104,9

Ruveta

102,3

100,9

103,3

103,8

SB0701

109,3

97,2

106,3

105,7

SB0702

93,1

100,6

93,7

94,1

SB0703

84,6

104,5

88,5

89,6

SB0704

95,1

104,2

99,0

100,1

Taifun

86,1

102,2

88,0

88,7

109,8

96,7

106,1

105,4

100

100

100

100

Variëteit

Zanzibar Gemiddelde

- 18 -

2.5

Bespreking

Bij de bespreking van de proefresultaten van de suikerbieten vestigen we er nogmaals de aandacht op dat de proefveldopbrengsten deze van de praktijkpercelen duidelijk overtreffen. Een verklaring hiervoor is het feit dat proefvelden van gunstigere teeltomstandigheden genieten, onder meer door het ontbreken van spuitsporen en randeffecten en het gebruik van specifieke oogstmachines voor proefvelden waardoor er geen oogstverliezen optreden.

2.5.1

Aantal planten

Het zaaien gebeurde in goede bodemomstandigheden. De opkomst was voor de meeste variëteiten zeer goed ondanks de lange droge periode na de zaai. We behalen een gemiddelde veldopkomst van 92 %. Dit is vooral te danken aan de zorgvuldige zaaibedbereiding en de juiste afstelling van de zaaimachine in functie van de te verwachte weersomstandigheden na de zaai. Er werden de vorige jaren overigens aanpassingen uitgevoerd aan de zaaimachine om de zaden nog beter aan te drukken in het zaaibed. Dit laatste heeft ertoe bijgedragen dat de opkomst beter en homogener was over het ganse perceel. Wanneer we tabel 2 analyseren, zien we dat er zich een variabiliteit voordoet in het aantal planten tussen de verschillende rassen op het proefveld. De variabiliteit in het aantal planten is voor een gedeelte te herleiden tot het verschil in raseigenschappen: kiemkracht, kiemenergie en andere specifieke opkomstomstandigheden, zoals gevoeligheid voor herbiciden en bodeminsecten. Door de zaaiafstand van 19,2 cm in de rij te nemen, ligt in deze proef het aantal planten per ha gemiddelde op 106.606 wat voldoende is om een optimale opbrengst te behalen (Tabel 2).

2.5.2

Ziekteresistentie (tabel 3 en 4)

Voor het groeiseizoen 2007 was de aanwezigheid van witziekte hoger dan de voorbije jaren. De witziekte breidde zich reeds sterk uit vanaf half juli. Als gevolg van de weersomstandigheden (warm en vochtig) was er bij de meeste variëteiten ook een uitzonderlijk vroege aantasting door bruine roest en cercospora maar voor enkele variëteiten was de aantasting toch opvallend sterker. Door de vroege aanwezigheid van deze bladziekten werd er op 16 juli beslist een fungicidebehandeling uit te voeren met Spyrale aan een dosis van 1 l/ha. Als gevolg van de aanhoudende ziektedruk en het verstrijken van de werkingstermijn van de fungicidebehandeling werd er einde augustus besloten een tweede fungicidebehandeling toe te passen met Opus Team aan een dosis 0,7 l/ha. De ziektedruk was dit jaar zo uitzonderlijk hoog met als gevolg dat bij vrijwel alle variëteiten het blad volledig was afgestorven in het controleperceel en er zich nieuw blad vormde ten nadele van het suikergehalte. Uit de tellingen uitgevoerd in de controle op 25.10.07 (tabel 3) blijkt dat de meeste variëteiten sterk aangetast waren, zowel door witziekte, roest als cercospora. De infectie door witziekte en roest deed zich reeds vroeger op het seizoen voor. Bij de tellingen in oktober was de aantasting door deze bladziekten moeilijk te quoteren. Zwaardere aantastingen door witziekte werden waargenomen bij de variëteiten Coyote, Jullietta en Malvina. De roestaantasting kwam het sterkste voor bij de variëteiten Inventa, Julietta en Malvina. De meeste variëteiten waren matig tot sterk aangetast door cercospora. Naast de cercospora tolerante variëteiten Heracles en Inventa hadden ook de variëteiten Calgarhi en Zanzibar een minder zware aantasting door cercospora. Bij de dubbele fungicidebehandeling uitgevoerd op 16.07.2007 en 27.08.2007 was er in oktober uiteraard een minder zware aantasting door bladziekten dan op de controleveldjes, maar de aantasting was beduidend zwaarder in vergelijking met de voorgaande jaren wanneer er één behandeling werd uitgevoerd.

- 19 -

Uit de ziektetellingen uitgevoerd op 25.10.07 (tabel 4) in de dubbel behandelde percelen blijkt dat de meeste variëteiten matig tot sterk aangetast zijn door witziekte. De variëteiten Annalisa, Coyote, Orventa en Resimax vertoonden een sterkere aantasting door witziekte. De aantasting door roest was zwaarder bij de variëteiten Atracta, Florata, Klaxon en Ruveta. De cercosporadruk was duidelijk groter dan die van witziekte en roest en was opvallend groter dan de voorgaande jaren. De variëteiten Annalisa, Coyote en Koala vertoonde een grotere aantasting door cercospora.

2.5.3

Opbrengsten (tabellen 5 t.e.m. 10)

De krukdroge maand april had als gevolg dat de opkomst op vele percelen onregelmatig tot slecht was. De regelmatige neerslag en de gematigde temperaturen vanaf mei tot aan de oogst hadden echter een gunstige invloed op de wortelen suikeropbrengst. Door het uitblijven van langdurige periodes van regen of droogte gedurende de zomermaanden konden de suikerbieten continu blijven doorgroeien waardoor zowel de wortelopbrengst als het suikergehalte dit jaar merkelijk hoger liggen ten opzichte van de voorbije jaren. De maand september en oktober vertoonden geen grote uitzonderingen in temperatuur en neerslag zodat de oogst onder relatief normale omstandigheden kon worden uitgevoerd. Deze weersomstandigheden maakten het mogelijk dat het suikergehalte en wortelopbrengst gedurende deze maanden konden toenemen. De maand november met minder zonuren en wat meer neerslag zorgde voor moeilijkere rooiomstandigheden met als gevolg hogere tarra en meer kans op structuurschade. In 2007 bedraagt de gemiddelde economische meeropbrengst met twee fungicidebehandelingen € 503 per ha tegenover de gemiddelde economische meeropbrengst van de controle. Het hoogste financiële rendement bij de controle wordt behaald bij de variëteiten Atracta, Angeliqua, Resimax, Orventa en Calghari. Wanneer de economische opbrengst per hectare van de verschillende variëteiten in het controleperceel onderling met elkaar vergeleken wordt (Tabel 6 en 7), valt het al snel op dat enkele verschillende groepen variëteiten te onderscheiden zijn waarbinnen de verschillen zeer klein zijn. Zowel in de controle als in het perceel tweemaal behandeld met een fungicide, behalen meestal dezelfde groep variëteiten, dezelfde rangorde voor het economisch rendement. De variëteiten met een drieledige tolerantie, nl. rhizomanie, rhizoctonia en cercospora, behalen de minder goede resultaten. Deze rassen komen meer tot hun recht op probleempercelen. Dit geldt ook voor de nematodetolerante rassen. Variëteiten met een gelijke letter zijn statistisch niet van elkaar verschillend, alhoewel dit op het eerste zicht wel zo kan lijken. In tabel 9 en 10 kan men eenvoudig de verklaring voor economische opbrengst per variëteit achterhalen. Zo kan er bv. voor de variëteiten Angeliqua en Resimax in een enkele oogopslag geconstateerd worden dat zeker niet hun suikerhalte maar veeleer hun hoge wortelopbrengst aanleiding geven tot hun hoge financiële opbrengst. Anderzijds kunnen we uit tabel 9 en 10 de goede resultaten van Cadenza verklaren door het hoge suikergehalte ondanks de matige wortelopbrengst van dit ras. Hierbij kunnen we vermelden dat het aan te raden is bij de rassenkeuze rekening te houden met de suikerrijkheid van het ras. Zo kan er bij rijkere gronde best gekozen worden voor een ras met een grote suikerrijkheid. Op de onbehandelde percelen is een verschil (± 700 € /ha) tussen de hoogste en laagste economische opbrengst per hectare. Bij de perceeltjes die tweemaal behandeld zijn met een fungicide is het verschil groter (± 1000 €/ha). Een verklaring voor het grotere verschil bij de behandelde objecten is de geringe meeropbrengst van een fungicidebehandeling bij de rassen met een drieledige tolerantie (die op dit proefperceel een mindere opbrengst hebben) t.o.v. rassen met enkel een tolerantie tegen rhizomanie in een jaar met hoge ziektedruk. Wanneer er een vergelijking gemaakt wordt bij de economische meeropbrengst per ha in tabel 7 tussen de controle en één fungicidebehandeling, blijkt dat alle variëteiten een beter resultaat behalen.

- 20 -

Bij de analyse van de economische opbrengst moet er rekening mee worden gehouden dat men er vanuit is gegaan dat de volledige opbrengst (die bij proefvelden duidelijk hoger ligt dan in de praktijk) geleverd wordt aan de prijs binnen quotum. In de praktijk zal men in het voorjaar bij de uitzaai echter nooit rekenen op een topopbrengst van bijvoorbeeld 92 ton/ha zoals dit jaar het geval was onder proefomstandigheden.

2.6

Evaluatie van de laatste drie jaren in de controle

Tabel 11 vergelijkt de resultaten van een aantal variëteiten (controle) die verscheidene jaren onderzocht werden. Zo kan men per variëteit nagaan of de wortelopbrengst en het suikergehalte stabiel blijven over de jaren heen. 2005 Variëteit

kg wortel per ha

2006 % suiker

Annalisa

2007

kg wortel per ha

% suiker

kg wortel per ha

% suiker

68.765

16,91

80.469

17,6

Calgarhi

82.431

16,38

90.247

16,41

90.624

17,3

Canyon

86.806

16,51

84.383

16,39

91.987

16,8

79.630

16,85

85.102

17,9

87.160

17,11

86.046

17,5

76.975

16,50

88.052

17,4

Charme Coyote

82.431

16,96

Florata Heracles

71.319

16,52

66.111

17.26

67.890

19,0

Inventa

64.722

16,48

62.963

16.98

67.268

18,7

Julietta

79.938

16,79

85.602

16,0

Jungle

82.346

16,83

83.959

17,4

Klarina

84.568

16,41

88.897

17,2

Malvina

73.086

17,39

75.939

19,1

Marcel

80.556

16,61

83.605

17,5

Milota

84.444

17,35

81.049

16,69

87.177

17,6

Orventa

79.444

16,86

84.753

16,27

89.721

17,5

Piranha

74.375

17,04

75.432

16,62

83.666

17,7

Ruveta

75.972

17,22

79.691

17,72

83.268

18,0

85.679

16,30

89.513

16,9

79.074

16,74

83.821

17,6

Zanzibar Gemiddelde

77.994

16,81

- 21 -

Een negental rassen zijn al gedurende drie jaar of langer in proef. Deze rassen hebben hun degelijkheid al verschillende jaren bewezen. Al de uitgezaaid rassen zijn tolerant tegen rhizomanie. Bij de rassen Heracles en Inventa merken we dat deze rassen elk jaar een stuk onder het gemiddelde liggen. Dit is vooral te wijten aan de drieledige tolerantie die deze twee rassen hebben (zowel tegen rhizomanie, rhizoctonia en cercospora). Wanneer deze op gronden worden geteeld waar geen problemen zijn, gaan ze dan ook minder presteren t.o.v andere rassen. Op probleemgronden komen deze variëteiten meer aan tot recht. De rassen Annalisa en Julietta zijn naast rhizomanie ook tolerant tegen nematoden. Piranha is tolerant voor rhizoctonia. De variëteitenkeuze berust enerzijds op de opbrengstresultaten (wortelgewicht en suikergehalte) of op andere factoren zoals kiemkracht, groei, ziekteresistentie, enz. Anderzijds is de stabiliteit van een variëteit van jaar tot jaar van kapitaal belang. M.a.w. een rijke variëteit moet, gemiddeld gezien, altijd rijk blijven en een variëteit met een goede wortelopbrengst moet dit ook zijn over de verschillende jaren heen.

- 22 -

Tabel 12 vergelijkt van een aantal variëteiten (controle) die verscheidene jaren onderzocht werden, de wortelopbrengst aan 16 % suiker gerangschikt in dalende volgorde.

2005

2006

2007

Gemiddelde 2005 – 2006 - 2007

Variëteit

kg wortel per ha aan 16% suiker




Calgarhi

84.389

92.560

97.987

91.645

Coyote

87.377

93.207

94.113

91.565

Klarina

86.735

95.564

91.150

Zanzibar

87.285

94.548

90.917

Canyon

89.573

86.440

96.586

90.866

Milota

91.569

84.544

95.895

90.669

83.860

95.208

89.534

86.183

98.132

89.343

86.618

91.305

88.962

88.258

93.677

87.900

Florata

79.380

95.757

87.569

Marcel

83.627

91.443

87.535

Malvina

79.435

90.652

85.044

Julietta

83.885

85.602

84.743

78.355

92.556

83.373

72.676

88.516

80.596

Charme Orventa

83.714

Jungle Ruveta

Piranha

81.765

79.209

Annalisa Heracles

73.637

71.317

80.619

75.191

Inventa

66.664

66.819

78.619

70.701

Gemiddelde

81.988

82.844

92.043

85.625

Wanneer we de laatste drie jaren analyseren, behaalden we in 2005 81.942 kg, in 2006 82.731 kg en in 2007 92.203 kg wortelopbrengst per ha aan 16 % suiker, weliswaar in proefveldomstandigheden.

- 23 -

3 De aanbevolen rassen van het KBIVB Door het «zomer» weer tijdens de zaai had 2007 in de beste omstandigheden moeten starten. Dit was zonder te tellen op het gebrek aan pluviometrie tijdens de maand april met «uitdrogende» temperaturen die als spelbreker optrad tijdens de zaadkieming. Alle proefvelden werden gezaaid tussen 1 en 11 april. In 4 proeven was de opkomst snel en homogeen met meer dan 100.000 planten eind april. In de proeven te Opheers (Haspengouw) en Ligne (Henegouwen), die meer geleden hebben door de droogte, was de opkomst in april enigszins geringer (85.000 planten), aangevuld met een opkomst na de regen (+ 10.000 planten). De groei van de bieten was op alle locaties snel en het sluiten van de rijen werd begin juni waargenomen. Weinig velden kenden verwelking of een gebrek aan opname van voedingselementen. Vanaf 10 juli verschenen cercospora, ramularia en witziekte in talrijke proefvelden. Een eerste fungicidebehandeling werd aanbevolen, zoals in de praktijk, vanaf het verschijnen van de symptomen. Bepaalde proeven werden behandeld vanaf 12 juli, gevolgd door een tweede behandeling rond midden augustus. De meest voorkomende ziekten bij de oogst waren ramularia en cercospora, zelfs in bepaalde percelen met dubbele behandeling. De oogst ging van start op 14 september en eindigde op 26 oktober. De opbrengsten varieerden tussen 77 ton bieten aan 17,7° (eerste rooi te Opheers) en 95 ton bieten aan 19° (laatste rooi te Nivelles) (resultaten die gemiddeld zijn bekomen voor de proefpercelen). Tabel 1 geeft de aanbevolen, de nieuwe en de specifieke rassen voor 2008. Aanbevolen rassen 2008 Florata Klarina Malvina Marcel Modus

Resimax Ruveta Zanzibar Calgarhi Coyote Nieuwe rassen

Koala Mirasuc Angeliqua

Artracta Cadenza Charme Specifiek

Nematoden : Julietta

Rhizoctonia : Piranha Heracles Iguane Taifun Zorro

- 24 -

Aanbeveling rassen voor 2008 De rassen worden onderverdeeld in twee lijsten: - de aanbevolen rassen, die werden getest op basis van grote, commerciële zaadpartijen, kunnen aanbevolen worden voor een grootschalig gebruik. - de nieuwe en veelbelovende rassen, waarvan de bevestiging van de bekomen resultaten nog bestudeerd moet worden. De keuze van de aanbevolen rassen door het KBIVB verzekert een verdeling van zowel genetische herkomst alsook van het evenwicht tussen wortelopbrengst en suikerrijkheid. In het bijzonder na de jaren 2006 en 2007 wordt een bijzondere aandacht besteed aan de «gezondheid van het blad», d.w.z. een kleinere gevoeligheid voor bladziekten in het algemeen (zowel witziekte, ramularia als cercospora). Dit lijkt ons essentieel voor de vermindering van de teeltkosten. De nieuwe interprofessionele akkoorden vragen ook aandacht voor de vermindering van de totale tarra (grond en kop). De rassenkeuze is belangrijk omwille van de evolutie van de suikeropbrengst per hectare maar ook van het suikergehalte en de resistentie tegen bladziekten: • Gebruik overal rhizomanietolerante rassen. • Geef de voorkeur aan bevestigde stabiele rassen die minder gevoelig zijn voor de teeltomstandigheden en die getest werden op grote, commerciële zaadpartijen. • Kies voor een hoge financiële opbrengst. Houd, naast de opbrengstfactoren, ook rekening met andere factoren, zoals de veldopkomst, de schietersgevoeligheid,… • Wanneer u lage suikergehalten verwacht of voor zeer vroege rooiingen, kies dan voor rijkere rassen. • Test de nieuwe, interessante rassen op een beperkte oppervlakte. • Bij aaltjesaantastingen hoger dan 200 eieren+larven/100g kqn u het gebruik van een nematodentolerant ras overwegen. • Houd rekening met de aanwezigheid van ziekten (zoals rhizoctonia wortelrot) of nematoden. Gebruik de specifieke rassen na analyse van de mogelijke technische oplossingen en houd rekening met hun, soms beperkter opbrengstpotentieel.

- 25 -

3.1

Resultaten van de rassen in 2007 waarnemingen

Tabel 2 geeft per ras de mandataris, de veldopkomst in %, het aantal dubbelkiemers, een score voor witziekte en cercospora, het aantal schieters per ha en de kop- en totale tarra.

Ras

Mandataris

VeldDubbelopkomst kiemers %

%

Witziekte

Cercospora

Schieters

Koptarra

Totale tarra

(4)

(4)

n/ha

%net

%bruto

Bevestigde rassen Ernestina*

KWS Benelux

90

1.0

7

6.4

39

10.5

15.7

Malvina*

KWS Benelux

89

0.2

5

5.0

20

9.4

14.8

Klarina*

KWS Benelux

89

0.5

5

4.4

0

9.9

14.5

Calgarhi

SCAM

88

1.0

2

4.2

20

8.9

13.5

Resimax*

Erauw-Jacquery

90

0.6

2

4.3

0

8.5

13.3

Zanzibar*

SESVanderHave

85

0.1

2

4.5

20

9.1

13.5

Modus

Pype pvba

90

1.0

2

4.1

0

8.7

13.8

Canyon

SESVanderHave

87

0.8

3

4.5

0

9.1

13.6

Coyote*

SESVanderHave

91

0.7

1

3.7

0

9.6

14.5

Marcel

Pype pvba

90

0.4

2

4.1

20

9.3

14.3

Ruveta*

Clovis Matton

82

0.7

2

7.3

0

8.3

12.3

Milota

Clovis Matton

86

1.5

6

6.9

0

8.4

12.9

Catania*

KWS Benelux

89

0.7

2

5.2

0

10.4

15.2

Florata*

SCAM

85

0.2

7

5.9

0

9.8

14.6

Fortunata

SCAM

87

3.0

4

4.6

0

10.1

14.6

Nieuwe rassen Angeliqua

KWS Benelux

91

0.5

5

4.2

20

9.2

13.4

Cadenza

KWS Benelux

88

0.7

4

4.1

0

10.0

15.3

Mirasuc

Erauw-Jacquery

91

0.6

2

4.2

20

8.4

13.3

Koala

SESVanderHave

89

0.5

1

4.6

0

8.9

13.3

Charme

Pype pvba

90

0.7

3

4.9

39

9.8

14.9

Cheyenne

Pype pvba

89

0.8

3

3.8

39

9.1

13.6

Atracta

Clovis Matton

86

0.8

5

6.3

0

8.5

13.1

Jungle

SESVanderHave

88

0.9

2

3.6

0

9.3

14.2

Express

Pype pvba

87

0.5

2

4.4

0

8.4

12.8

Klaxon

SCAM

87

2.0

5

5.3

20

8.9

13.5

* Getuige rassen ² dubbel tolerante rassen rhizomanie - nematoden ³ dubbel tolerante rassen rhizomanie - rhizoctonia

(4) hoe lager het cijfer, hoe gevoeliger

- 26 -

Ras

Mandataris

VeldDubbelopkomst kiemers %

%

Witziekte

Cercospora

Schieters

Koptarra

Totale tarra

(4)

(4)

n/ha

%net

%bruto

Specifieke rassen Julietta²

KWS Benelux

87

0.5

1

4.3

0

9.7

13.7

Iguane³

SESVanderHave

88

0.4

1

4.1

0

8.5

13.5

Zorro³

Pype sprl

86

0.3

1

4.7

20

8.6

13.2

Boomerang³

Pype sprl

90

0.6

1

5.1

0

9.1

13.7

Piranha³

SESVanderHave

89

0.7

1

5.3

20

8.8

13.6

Taifun³

Clovis Matton

86

0.1

6

6.3

0

8.9

18.0

Heracles³

Clovis Matton

86

0.3

1

7.7

39

10.6

16.5

Inventa³

SCAM

84

0.6

1

7.9

0

10.4

16.1

* Getuige rassen ² dubbel tolerante rassen rhizomanie - nematoden ³ dubbel tolerante rassen rhizomanie - rhizoctonia

(4) hoe lager het cijfer, hoe gevoeliger

- 27 -

3.2

Resultaten van de rassen in 2007: opbrengsten

Tabel 3 geeft per ras de mandataris, de tarra in ton grond/ha, de netto ton wortels/ha, het suikergehalte in %, het aantal ton aan 16° suiker, de extraheerbaarheid, de witsuikerproductie in ton/ha en het financiële potentieel. Ras

Mandataris

Grond

t/ha

Wortel

Suiker-

Ton

Extra-

Witsuiker Financieel

netto

gehalte

aan 16°

heerb.

productie potentieel

t/ha

%

t/ha

%

t/ha

(1)

Bevestigde rassen Ernestina*

KWS Benelux

6.7

94

17.4

102

91.0

14.9

103.2

Malvina*

KWS Benelux

6.1

84

18.9

99

91.6

14.6

102.7

Klarina*

KWS Benelux

5.7

92

17.5

101

90.8

14.7

102.5

Calgarhi

SCAM

5.7

95

17.2

102

90.5

14.8

102.4

Resimax*

Erauw-Jacquery

5.7

94

17.3

101

90.6

14.7

102.1

Zanzibar*

SESVanderHave

5.4

95

17.1

102

90.3

14.7

102.1

Modus

Pype pvba

6.1

92

17.4

100

90.6

14.5

101.0

Canyon

SESVanderHave

5.7

95

16.9

101

90.4

14.6

100.8

Coyote*

SESVanderHave

5.9

90

17.5

99

90.8

14.4

99.8

Marcel

Pype pvba

5.7

88

17.5

96

90.5

13.9

97.1

Ruveta*

Clovis Matton

4.2

85

18.0

95

91.1

13.9

97.0

Milota

Clovis Matton

5.1

87

17.5

95

90.3

13.8

96.4

Catania*

KWS Benelux

5.3

81

18.3

93

91.5

13.7

95.5

Florata*

SCAM

5.6

86

17.5

94

90.3

13.6

95.1

Fortunata

SCAM

5.2

84

17.7

93

90.4

13.4

94.0

Nieuwe rassen Angeliqua

KWS Benelux

5.4

98

17.3

106

91.2

15.5

106.5

Cadenza

KWS Benelux

6.2

89

18.1

101

90.7

14.6

102.6

Mirasuc

Erauw-Jacquery

5.8

91

17.6

100

90.7

14.5

100.9

Koala

SESVanderHave

5.3

91

17.5

99

90.8

14.4

100.3

Charme

Pype pvba

6.0

88

17.9

98

91.1

14.3

99.6

Cheyenne

Pype pvba

5.7

92

17.3

99

90.6

14.4

99.6

Atracta

Clovis Matton

5.4

89

17.6

98

90.4

14.2

99.0

Jungle

SESVanderHave

5.7

88

17.6

97

90.7

14.1

98.4

Express

Pype pvba

5.1

92

17.0

98

91.1

14.3

98.3

Klaxon

SCAM

5.3

88

17.4

95

90.6

13.8

96.2

*Getuige rassen ² dubbel tolerante rassen rhizomanie - nematoden ³ dubbel tolerante rassen rhizomanie - rhizoctonia

(1) relatief ten opzichte van getuige

- 28 -

Ras

Mandataris

Grond

t/ha

Wortel

Suiker-

Ton

Extra-


netto

gehalte

aan 16°

heerb.


t/ha

%

t/ha

%

t/ha

(1)

Specifieke rassen Julietta²

KWS Benelux

4.7

90

16.5

93

87.8

13.0

91.6

Iguane³

SESVanderHave

5.5

85

17.6

94

90.7

13.6

94.6

Zorro³

Pype sprl

5.1

84

17.6

93

90.7

13.5

94.1

Boomerang³

Pype sprl

5.1

83

17.7

92

90.8

13.4

93.4

Piranha³

SESVanderHave

5.2

83

17.6

91

90.8

13.3

92.6

Taifun³

Clovis Matton

7.6

74

17.8

82

91.0

12.0

83.4

Heracles³

Clovis Matton

5.8

70

18.3

80

90.7

11.6

81.8

Inventa³

SCAM

5.5

71

18.1

80

90.7

11.6

81.5

*Getuige rassen ² dubbel tolerante rassen rhizomanie - nematoden ³ dubbel tolerante rassen rhizomanie - rhizoctonia


- 29 -

3.3

Meerjarige resultaten: waarnemingen

Tabel 4 geeft per ras de mandataris, de veldopkomst, een score voor witziekte, cercospora, roest, verwelking, Mg-gebrek en bodembedekking en het aantal schieters per ha. Ras

Mandataris

Veldopkomst

Witziekte

Cercospora

(1)

(4)

(4)

BodemSchieters bedekking (5)

n/ha

Bevestigde rassen: resultaten 2005-2006-2007 Klarina*

KWS Benelux

100

6

4

7

10

Coyote*

SESVanderHave

103

2

3

6

0

Zanzibar*

SESVanderHave

100

4

4

6

7

Resimax*

Erauw-Jacquery

102

3

4

6

10

Ernestina*

KWS Benelux

101

7

6

7

18

Modus

Pype pvba

101

3

4

7

32

Canyon

SESVanderHave

99

3

4

7

32

Malvina*

KWS Benelux

100

5

4

6

40

Calgarhi

SCAM

100

3

4

7

14

Marcel

Pype pvba

99

3

4

6

34

Milota

Clovis Matton

100

5

7

7

0

Florata*

SCAM

96

6

6

6

22

Catania*

KWS Benelux

101

3

5

6

17

Ruveta*

Clovis Matton

98

4

7

8

0

Fortunata

SCAM

99

4

4

7

0

Julietta²

KWS Benelux

101

2

4

7

25

Piranha³

SESVanderHave

97

2

5

7

70

Heracles³

Clovis Matton

96

2

7

7

30

Inventa³

SCAM

96

2

8

7

98

* Getuige rassen ² : dubbel tolerante rassen rhizomanie - nematoden ³ : dubbel tolerante rassen rhizomanie – rhizoctonia

(4) hoe lager het cijfer, hoe gevoeliger (5) hoe hoger, hoe beter (1) relatief ten opzichte van getuige

- 30 -

Ras

Mandataris

Veldopkomst

Witziekte

Cercospora

(1)

(4)

(4)

BodemSchieters bedekking (5)

n/ha

Nieuwe rassen: resultaten 2006-2007 Angeliqua

KWS Benelux

102

6

4

5

40

Cadenza

KWS Benelux

99

5

4

8

0

Jungle

SESVanderHave

100

3

3

7

0

Koala

SESVanderHave

102

3

4

6

0

Cheyenne

Pype pvba

101

3

4

7

30

Mirasuc

Erauw-Jacquery

100

3

4

7

41

Charme

Pype pvba

101

4

4

6

60

Atracta

Clovis Matton

100

5

6

7

10

Express

Pype pvba

97

4

4

6

10

Klaxon

SCAM

100

5

5

7

10

Iguane³

SESVanderHave

100

2

4

8

0

Zorro³

Pype pvba

95

2

4

7

10

Boomerang³

Pype pvba

101

2

5

7

161

Taifun³

Clovis Matton

100

5

7

7

0


(4) hoe lager het cijfer, hoe gevoeliger (5) hoe hoger, hoe beter (1) relatief ten opzichte van getuige

- 31 -

3.4

Meerjarige resultaten: opbrengsten

Tabel 5 geeft per ras de mandataris, in relatief ten opzichte van de geleverde grond, het netto kg wortels, het suikergehalte, de totale tarra, de extra heerbaarheid, de witsuikerproductie en het financieel potentieel. Ras

Mandataris

Geleverde Wortel

Suiker-

Totale

Extra-


grond

netto

gehalte

tarra

heerb.


(1)

(1)

(1)

(1)

(1)

(1)

(1)

Bevestigde rassen: resultaten 2005-2006-2007 Klarina*

KWS Benelux

99

104

99

102

100

103

102.6

Coyote*

SESVanderHave

104

103

99

97

100

103

102.3

Zanzibar*

SESVanderHave

96

106

97

94

100

102

102.0

Resimax*

Erauw-Jacquery

102

103

98

97

100

102

101.3

Ernestina*

KWS Benelux

117

104

98

107

100

102

101.1

Modus

Pype pvba

102

102

99

95

100

100

100.3

Canyon

SESVanderHave

98

105

96

93

100

101

100.2

Malvina*

KWS Benelux

108

94

105

104

101

99

100.2

Calgarhi

SCAM

101

104

97

98

100

100

99.9

Marcel

Pype pvba

101

100

99

97

100

99

98.7

Milota

Clovis Matton

92

99

99

88

99

97

97.5

Florata*

SCAM

102

98

100

104

100

97

97.3

Catania*

KWS Benelux

92

93

103

105

100

96

96.7

Ruveta*

Clovis Matton

81

95

101

91

100

96

96.5

Fortunata

SCAM

92

96

100

103

99

96

96.5

Julietta²

KWS Benelux

83

102

95

99

97

95

95.6

Piranha³

SESVanderHave

87

94

98

92

100

92

91.9

Heracles³

Clovis Matton

102

80

103

111

100

82

83.2

Inventa³

SCAM

96

81

101

106

100

81

81.7



- 32 -

Ras

Mandataris

Gelever -

Wortel

Suiker-

Totale

Extra-


de grond

netto

gehalte

tarra

heerb.


(1)

(1)

(1)

(1)

(1)

(1)

(1)

Nieuwe rassen: resultaten 2006-2007 Angeliqua

KWS Benelux

96

110

97

95

100

106

105.4

Cadenza

KWS Benelux

114

99

103

108

100

102

102.8

Jungle

SESVanderHave

102

101

100

101

100

101

100.8

Koala

SESVanderHave

92

103

99

93

100

101

100.8

Cheyenne

Pype pvba

98

104

97

93

100

101

100.6

Mirasuc

Erauw-Jacquery

102

102

99

95

100

101

100.5

Charme

Pype pvba

103

98

101

103

100

100

100.2

Atracta

Clovis Matton

98

102

99

91

99

100

100.1

Express

Pype pvba

91

102

97

91

100

99

98.1

Klaxon

SCAM

94

100

97

93

100

97

96.9

Iguane³

SESVanderHave

97

97

99

92

100

96

96.1

Zorro³

Pype pvba

90

95

99

91

100

94

93.9

Boomerang³

Pype pvba

92

94

99

96

100

94

93.4

Taifun³

Clovis Matton

136

85

101

123

100

86

85.7



- 33 -

3.5

Nematodenrassen: opbrengsten in besmette percelen

Tabel 6 geeft, in relatief ten opzichte van de geleverde grond, de netto kg wortels, het suikergehalte, de totale tarra, de extra heerbaarheid, de witsuikerproductie en het financieel potentieel van Julietta in velden besmet met het bietencysteaaltje.

Ras

Mandataris

Gelever-

Wortel

Suiker- Ton aan

Extra


de grond

netto

gehalte

16°

heerb.


t/ha

t/ha

%

t/ha

%

t/ha

(1)

Resultaten 3 besmette velden in 2007 Ernestina*

KWS Benelux

5.5

74

17.7

82

92.7

12.1

106

Catania*

KWS Benelux

5.0

70

18.4

81

92.8

12.0

106

Malvina*

KWS Benelux

5.3

68

18.6

79

93.1

11.8

104

Zanzibar*

SESVanderHave

5.3

73

17.1

78

92.4

11.5

100

Coyote*

SESVanderHave

5.7

70

17.4

76

92.8

11.3

98

Resimax*

Erauw-Jacquery

5.1

70

17.3

76

92.7

11.2

98

Klarina*

KWS Benelux

4.9

69

17.4

75

92.4

11.1

97

Ruveta*

Clovis Matton

4.2

66

17.9

74

93.0

11.0

97

Florata*

SCAM

5.3

66

17.8

73

92.6

10.8

95

Julietta ²

KWS Benelux

4.7

86

17.4

94

90.9

13.7

121

* Getuige rassen ² : dubbel tolerante rassen rhizomanie - nematoden (1) relatief ten opzichte van getuige

(4) hoe lager het cijfer, hoe gevoeliger (5) hoe hoger, hoe beter

- 34 -

4 Fungicideproef suikerbieten 4.1

Proefopzet

Voor één variëteit (Fortunata) worden zes verschillende fungiciden uitgetest en vergeleken met de controle. Het financiële rendement wordt bepaald d.m.v. de suiker- en wortelopbrengst. De invloed van de verschillende fungiciden op de aantasting door witziekte, cercospora, ramularia en roest wordt nagegaan. De proef gebeurt in vier herhalingen.

4.2

Perceelgegevens a b c d e f

Voorvrucht: erwten Zaaidatum: 03.04.07 Zaaiafstand: 19,6 x 45 cm Variëteit: Fortunata Insectenbestrijding: zaden behandeld met Cruiser & Force Onkruidbestrijding: - naopkomst: e 1 Betanal 0,75 l/ha + Tramat 0,3 l/ha + Goltix WG 0,75 kg/ha + Venzar 0,1 kg/ha + Vegelux 0,5 l/ha 24.04.07 2e Betanal Elite 1l/ha + Goltix 0,75l/ha + Venzar 0,1 kg/ha + aminoplant 0,5 l/ha e

3 Betanal Elite 1,2 l/ha + Goltix 0,5 l/ha + Pyramine 0,5 kg/ha + Boor 2 l/ha

01.05.07 18.05.07

g Bemesting: - Organische: 22 ton per ha zeugenmengmest geïnjecteerd voor de inzaai van bladrammenas. Deze resulteerde in een gewas met hoge massa 27.07.06 - Chemische: stikstof : - stikstofindex: 214 (hoger dan normaal ) - stikstofbehoefte: 89 E/ha kort voor de zaai h Ontledingsuitslag van de bouwlaag Bepaling

Uitslag ontleding

Streefzone

Beoordeling

Grondsoort

40

leem

pH-KCl

6,7

6,7 - 7,3

gunstig

C in %

0,9

1,2 - 1,6

laag

Fosfor (P)

22

12 - 19

tamelijk hoog

Kalium (potas) (K)

28

14 - 21

tamelijk hoog

Magnesium (Mg)

16

9 - 15

tamelijk hoog

Calcium (Ca)

209

163-358

normaal

Natrium (Na)

3,3

3,1 – 6,2

normaal

- 35 -

i

4.3

Fungicidebehandeling, tweemaal behandeld met hetzelfde middel op 18.07.07 en 13.09.07 1. Controle 2. Inpact R 1 l/ha 3. Spyrale 1 l/ha 4. Armure 0,7 l/ha 5. Opus Team 0,7 l/ha 6. Opera 0,8 l/ha 7. Eminent 0,8 l/ha

Aanbevolen fungiciden in suikerbieten

Tabel 1 geeft de aanbevolen fungiciden in suikerbieten weer met hun dosis en veiligheidstermijn Aanbevolen fungiciden in de biet Product

Dosis/ha

Veiligheidstermijn voor de rooi

Armure

0,7 l

21 dagen

Punch SE

0,6 l

28 dagen

Impact-R

1l

42 dagen

Spyrale

1l

28 dagen

Bumper-P*

1l

30 dagen

0,8 l

42 dagen

0,8 – 1l

42 dagen

0,6 l (+ 0,3 l)

42 dagen

0,7 l

45 dagen

Eminent Opera Caddy (+ carbendazime) Opus Team

4.4

(* enkel op witziekte en roest)

Waarnemingen en tellingen

Tabel 2 geeft voor de variëteit Fortunata al of niet behandeld met een fungicide de relatieve ziekteresistentie per object op 05.09.2007. Hiervoor werd een schaal van 0 tot 5 gehanteerd. (0 = geen aantasting; 5 = volledig blad aangetast)

Object

Witziekte

Roest

Cercospora

Phoma

Controle

1,7

3,5

0,8

3,4

Impact R

1

1,7

0,9

1,9

Spyrale

0,8

1,3

0,9

2

Armure

2,3

1,4

1,5

1,5

Opus team

1,2

1,7

0,6

2,1

Opera

1,9

1,8

0,7

1,5

Eminent

1,5

1,8

1,4

2,7

- 36 -

Tabel 3 geeft voor de variëteit Fortunata al of niet behandeld met een fungicide de relatieve ziekteresistentie per object op 25.10.2007. Hiervoor werd een schaal van 0 tot 5 gehanteerd. (0 = geen aantasting; 5 = volledig blad aangetast)

4.5

Object

Witziekte

Roest

Cercospora

Phoma

Controle

0,0

0,7

2,0

0,1

Impact R

0,0

0,7

2,0

0,0

Spyrale

0,0

0,5

2,2

0,0

Armure

0,1

0,3

2,3

0,0

Opus team

0,0

0,1

2,4

0,0

Opera

0,1

0,5

1,9

0,0

Eminent

0,0

0,4

2,3

0,0

Bespreking

De variëteit Fortunata werden gezaaid op 03.04.2007 in goede omstandigheden op 19,6 cm in de rij. De uitgevoerde zaaitechniek resulteerde in een veldopkomst van 87 % (100.277 planten per ha). Uit tabel 2 die de ziektetelling van 5 september blijkt dat er duidelijke verschillen zijn tussen de geteste fungiciden voor wat de aantasting door bladziekten betreft. Uit tabel 3 die de ziektetelling van 25 oktober weergeeft zou men verkeerdelijk kunnen dat phoma, roest en witziekte afneemt. Echter, de zwaar aangetaste bladeren bij de eerste telling waren vrijwel volledig afgestorven bij de tweede telling met als gevolg dat de tweede telling gedeeltelijk gebaseerd is op nieuw gevormd blad. Deze nieuw gevormde bladeren vertoonde een zeer geringe aantasting door phoma, roest en witziekte aangezien de weeromstandigheden minder gunstig waren voor infectie door deze bladziekten naar mate het groeiseizoen vorderde. De aantasting door cercospora daarentegen nam wel sterk toe. Als gevolg van technische problemen bij de analyse van de stalen zijn er geen gegevens over wortelopbrengst en suikergehalte beschikbaar. Hierdoor is het dit jaar onmogelijk om de economische opbrengst van de verschillende fungiciden met elkaar te vergelijken, maar we kunnen met grote zekerheid stellen dat een fungicidebehandeling nog steeds bekeken dient te worden als een ‘verzekeringspolis’ voor de teelt. Wanneer we de variëteitenproef, die eerder werd besproken, in rekening brengen, kan het misschien zeker zo interessant zijn om als landbouwer naast een goed fungicide ook te opteren voor een variëteit die minder gevoelig is voor bladziekten.

- 37 -

4.6

Bespreking van de bladschimmelziekten

Meeldauw, bruine roest, cercospora, ramularia en de wortelschimmelziekte rhizoctonia en rhizomanie

4.6.1

Meeldauw

Symptomen en schade Meeldauw of witziekte, kwam dit jaar meer voor dan de voorbije jaren. De bladeren worden in de loop van de zomer met een witte, stofachtige poederlaag bedekt. Ze blijven aanvankelijk groen, worden daarna geelachtig wit en drogen bij zware aantasting uit. Onder bepaalde omstandigheden verschijnen, te midden van de witte poederlaag, korrels. Eerst geel van kleur en vervolgens zwart. De ziekte komt aanvankelijk op afzonderlijke planten voor, maar verspreidt zich daarna snel over het ganse perceel. De aanwezigheid van de schimmel op de bladeren vermindert de werking van de bladgroenkorrels en veroorzaakt daardoor opbrengstverliezen. Beschrijving De witte poederlaag bestaat uit een stelsel van schimmeldraden. Voor de ontwikkeling is warmte nodig (beste temperatuur 20°C), vandaar het late optreden in de zomer. Bij zeer gunstige omstandigheden verschijnt de ziekte omstreeks de tweede helft van juli, in noordwest Europa pas in de maand augustus. De afwisseling van droge en vochtige perioden schijnt eveneens een belangrijke factor bij de ontwikkeling van de conidiosporen te zijn, die zich verspreiden en de ziekte overbrengen. Dit wordt bevorderd door dauw en irrigatie. De korrels die zich bij een vergevorderd stadium tussen het mycelium bevinden, zijn kleine sporenbevattende organen, die de schimmel in staat stellen ongunstige perioden te overleven.

4.6.2

Bruine roest

Symptomen en schade Vanaf het begin van de zomer verschijnen kleine oneffenheden van ongeveer 1 mm doorsnede en roodoranje tot bruin gekleurd op beide zijden van de bladschijf. Deze oneffenheden bevatten een fijn roodbruin poeder, dat uit schimmelsporen bestaat. Tegen het einde van de vegetatieperiode ziet men ook op de bladstelen elliptisch gevormde vlekken ontstaan. De schade die door deze ziekte wordt veroorzaakt, is zelden van betekenis. Bij zware aantasting kan de vroegtijdige uitdroging van bepaalde bladeren een opbrengstderving veroorzaken. De aantastingen vinden in het algemeen aan het einde van de zomer plaats, gelijk met andere bladschimmelziekten, zoals de meeldauw. Beschrijving De symptomen van de voorjaarsroest komen overeen met het eerste ontwikkelingsstadium van de schimmel die dan ecidiosporen voortbrengt. Deze sporen vormen nieuwe plekken op dezelfde plant of de omliggende planten, die op hun beurt uredosporen (zomersporen) bevatten. De bruine sporen die aan het einde van de zomer worden gevormd, heten teleutosporen. Ze dragen zorg voor de overwintering van de schimmel. De sporen in de roestplekken zijn bolvormig, met een doorsnede van ongeveer 1/100 mm en ze vertonen onder de microscoop rondom kleine puntjes. Een overmaat aan stikstof schijnt de ontwikkeling van deze ziekte te bevorderen.

- 38 -

4.6.3

Cercospora

Symptomen en schade Op de bladeren verschijnen talloze ronde grijze vlekken, omgeven met een rode of bruine rand. Naarmate de aantasting vordert, vermeerderen de vlekken zich en veroorzaken een volledig verdrogen van de aangetaste bladeren. Bij vochtig weer ontstaan in het midden van de vlekken zwarte puntjes, omgeven door een grijze viltlaag, in het bijzonder aan de onderzijde van de bladeren. De eerste symptomen verschijnen hier en daar op enkele planten en deze vormen een haard vanwaar de ziekte zich over het gehele perceel verspreidt. Bij sterke aantastingen wordt het volledige bladapparaat vernietigd, de plant reageert vervolgens door nieuw blad te vormen dat ook weer wordt aangetast. De kop wordt hoger. Hierdoor kunnen aanzienlijke verliezen aan wortelgewicht en suikergehalte worden veroorzaakt. Beschrijving De ziekte wordt veroorzaakt door cercospora beticola, een schimmel die zich systematisch door de plant verplaatst. De besmetting van de plant ontstaat door een spore die in warme en vochtige omstandigheden op een blad ontkiemt. De schimmeldraden dringen door de opening van een huidmondje in het blad en groeien door het weefsel. Enkele dagen na de besmetting vormen zich kleine vlekjes op de bladeren gevolgd door de ontwikkeling van zwarte puntjes en de grijze viltlaag, waarin de sporendragers voorkomen, die de lange en meercellige sporen van de schimmel dragen. Deze sporen, die door de regen worden verspreid, brengen de ziekte over op de omringende planten. Vochtigheid en warmte (temperaturen boven 17°C) zijn nodig om de schimmel te doen ontwikkelen. De sporen blijven in de plant en op het zaad gedurende lange tijd levenskrachtig. Dit is de reden waarom het risico op aantasting bij een kortere rotatie met bieten groter is.

4.6.4

Ramularia

Symptomen en schade De schimmel veroorzaakt grijze tot bruinachtige vlekken, die soms door een donkere bies omrand zijn. In het algemeen zijn ze groter en onregelmatiger dan de vlekken van cercospora. Daarenboven verschijnen in de Ramularia-bladvlekken spierwitte puntjes. Dit zijn de sporendragers die door de huidmondjes uit het blad steken en de sporen dragen. Zware aantastingen leiden tot volledige uitdroging van de bladeren, waarbij verliezen van de suikeropbrengst of van het zaad bij zaaibieten ontstaan. Beschrijving De ontwikkeling van deze schimmel vindt plaats bij relatief lage temperaturen en zelfs tijdens de winter (beste temperatuur 17°C). De bemesting kan slechts in vochtige omstandigheden plaatsvinden (relatieve vochtigheid meer dan 95 %) en wel door middel van de schimmeldraden die vanuit een spore in de huidmondjes binnendringen. 15 dagen later heeft de schimmel zich in het blad ontwikkeld en treden de eerste symptomen op. De schimmel kan blijven voortbestaan in dode bladeren en in de bodem.

- 39 -

4.6.5

Rhizoctonia

Een veel voorkomend probleem de voorbije jaren, was de schimmelziekte rhizoctonia. Symptomen en schade Deze ziekte, die door een bodemschimmel wordt veroorzaakt, ontwikkelt zich pleksgewijs in bietenvelden. In eerste instantie verwelken de planten en vervolgens sterft het blad langzamerhand geheel af. Op het bovenste deel van de bietenwortel ontstaat een bruine verrotting die meer of minder diep doordringt, naargelang van het ontwikkelingsstadium van de ziekte. Beschrijving De schimmel overleeft in de grond in de vorm van sclerotiën, waaruit zich schimmeldraden ontwikkelen, die het worteloppervlak aantasten en daarna geleidelijk dieper doordringen en de verrotting veroorzaken. Deze ziekte kan zich vrij vroeg openbaren en wordt in haar ontwikkeling versneld door een hoge bodemtemperatuur, slechte structuur en een overmaat aan vocht. Economische betekenis De schade beperkt zich in het algemeen tot enkele haarden in het veld, maar bij een vroege aantasting kunnen de bieten volledig vernield worden. De sclerotiën blijven in de grond zeer lang levenskrachtig. Bij iedere teelt van waardplanten in de vruchtafwisseling treedt de ziekte weer op en kan ze zich verder verspreiden. Goede mogelijkheden tot bestrijding zijn verbetering van de bodemstructuur en vermindering van het aantal waardegewassen in de vruchtopvolging. Aardappelen en een groot aantal groentegewassen, zoals wortelen, bonen, boerenkool en schorseneren, worden door bepaalde rassen van deze schimmel aangetast.

4.6.6

Rhizomanie

Symptomen en schade De virusziekte rhizomanie (rhizo = wortel, manie = gekheid) is gekenmerkt door een abnormaal sterke ontwikkeling van zijwortels op de hoofdwortel. De hoofdwortel vertraagt daardoor sterk in zijn ontwikkeling en vertoont meestal een typische insnoering naar de worteltip toe. Naast de kenmerkende wortelsymptomen zijn er ook aanwijzingen van een virusinfectie op het bladniveau. Geïnfecteerde planten verwelken vlugger bij droogtestress. Bij het begin van de zomer gaan de bladeren opkrullen. De bladnerven kunnen over hun volledige lengte vergelen. De bladsymptomen zijn soms van tijdelijke aard en kunnen na enige tijd verdwijnen. De typische bruinverkleuring van de vaatbundels kan na dwarsdoorsnede van de wortel uitsluitsel geven betreffende een rhizomanie-infectie. De schade aangericht door deze ziekte kan zeer ernstig zijn. In een aangetast perceel zijn meestal een groot deel van de planten geïnfecteerd. De wortels zijn slecht gevormd en zeer klein. De opbrengst daalt drastisch zowel op het niveau van wortelgewicht als suikeropbrengst. Een daling onder het niveau van 12 % suiker is niet ongewoon. Beschrijving Het organisme verantwoordelijk voor deze ziekte is een staafvormig viruspartikel (Beet Necrotic Yellow Vein Virus). Enkel via de vector Polymyxa Betae (bodemschimmel) kan het virus de suikerbietenplanten besmetten. De geografische verspreiding en de evolutie van het besmette areaal worden enkel en alleen

- 40 -

bepaald door de vector. Bij een overmaat aan water (irrigatie, lager gelegen velden) en hoge temperaturen kan de ziekte zich snel verspreiden op een veld dankzij de zwemsporen van de vector. Een slechte bodemstructuur bevordert eveneens de verspreiding van de ziekte. Economische betekenis Rhizomanie is een bedreiging voor de suikerbietenteelt. Mochten er geen bestrijdingsmiddelen voorhanden zijn, dan zou de teelt in sommige streken onmogelijk zijn geworden. Mede de zeer lage opbrengst en de duurzame overleving van de vectorsporen in de grond vormen de grootste bedreiging. Het gebruik van rhizomanietolerante/resistentie suikerbietenvariëteiten is op dit ogenblik de enige mogelijkheid om een normale opbrengst te bekomen in besmette velden. Grondontsmetting lost slechts tijdelijk het probleem op en is bovendien economisch niet verantwoord. In de afgelopen 20 jaar is de ziekte gestaag uitgebreid en is momenteel aanwezig in alle landen waar extensief aan suikerbietenteelt wordt gedaan. In Frankrijk bijvoorbeeld werd ze voor het eerst waargenomen in de streek van Alsace en recent ook ten zuiden van het bekken van Parijs en in de Côte d’Or.

4.6.7

Violetwortelrot

Symptomen en schade De symptomen verschijnen in het algemeen pas laat en worden gekenmerkt door verwelking van het blad. Plekken met aangetaste planten verschijnen in het veld, die vooral bij droogte goed zichtbaar zijn. Op de wortel ontstaan paarse, oppervlakkige en min of meer omvangrijke vlekken, die met een viltachtige schimmellaag bedekt zijn en zich over een groot deel van de biet kunnen verspreiden. De verrotting onder deze vlekken kan meer of minder diep doordringen. In geval van ernstige aantasting is de wortel in zijn geheel verrot. Beschrijving De veroorzaker is een bodemschimmel, die jaren in de grond kan overleven, dankzij “sclerotiën”. Deze kleine, bolvormige en zeer resistente lichaampjes kunnen gedurende minstens 7 jaar levensvatbaar blijven. Wanneer de omstandigheden gunstig zijn, ontwikkelt de schimmel zich op de huid en later ook in het binnenste van de biet. Langzaam verspreidt deze zich door de bodem van de ene plant naar de andere. Deze ziekte komt in het algemeen pas laat tot ontwikkeling en leidt zelden tot het afsterven van de plant. Meestal wordt de ziekte pas bij het rooien ontdekt. Deze schimmel tast eveneens andere cultuurplanten aan, zoals luzerne, klaver en aardappelen. Een zekere mate van bodemverdichting en een slechte structuur zijn de voornaamste omstandigheden, die de ontwikkeling van deze ziekte begunstigen. Economische betekenis Deze ziekte neemt zelden ernstige vormen aan. Aantasting mag echter niet veronachtzaamd worden, omdat de schimmel zijn ontwikkeling voortzet op de bieten in de opslag en daarbij snel naburige wortels kan besmetten, waardoor aanzienlijke verliezen bij bewaring kunnen ontstaan. Deze ziekte komt algemeen voor op verschillende grondsoorten.

- 41 -

Koninklijk Belgisch Instituut tot Verbetering van de Biet vzw PVBC Programma Voorlichting Bieten Cichorei [email protected] - www.irbab-kbivb.be

met de steun van de Vlaamse overheid DLV Departement Landbouw en Visserij; ADLO - Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling - Voorlichting

5 Situatie in de bieten doorheen het netwerk waarnemingsvelden van het KBIVB 5.1

Inleiding

Dank zij de oproep van het KBIVB naar externe waarnemers sinds 2006 en ook dit jaar kon het netwerk waarnemingsvelden aanzienlijk verbreed worden. Dit netwerk telt een zestigtal bieten- en een twintigtal cichoreivelden en wordt opgevolgd door een vijftigtal bietentelers, landbouwkundigen, gepensioneerden, studenten, medewerkers van het KBIVB, van het PIBO-Tongeren, van de CHPTECEFA (Borgworm) en van de CARAH (Aat). Sinds 2007 gebeurt de wekelijkse verzending van de waarnemingen naar het KBIVB via een «on-line formulier» dat rechtstreeks ingevuld wordt op de site gereserveerd voor deze toepassing. Deze website http://www.irbab-kbivb.be/choblogin07.php geeft ook alle informatie over de uit te voeren waarnemingen. Geïnteresseerde kandidaten om mee te werken aan deze teeltopvolging kunnen dit nog steeds melden bij KBIVB ([email protected] of 016/78.19.40). De waarnemingen geven een beeld van de ontwikkeling van de teelt en van de problemen in alle streken en laten toe zo snel mogelijk de eventuele noodzaak te bepalen om een behandeling aan te bevelen tegen een plaag of een ziekte. Indien dit vereist is, wordt een behandelingsadvies onmiddellijk verspreid via de volgende kanalen • de website van het KBIVB : www.irbabb-kbivb.be • de verzendingsdienst per e-mail (gratis, op aanvraag via www.irbab-kbivb.be of 016/78.19.40). • de landbouwpers, de landbouwkundige diensten van de suikerfabrieken en de provinciale diensten. De berichten worden meestal op dinsdag aangepast en in kritieke perioden meerdere keren per week (bvb. bij aantastingen door bietenkevers, bladluizen of bladschimmelziekten). Deze berichten bevatten ook meer algemene aanbevelingen (bemestingsadvies, grondbereiding, vorstschade, onkruidbestrijding, afdekken van de bietenhopen, ...).

- 42 -

5.2

Proefopzet

In enkele waarnemingsvelden zijn meerdere stroken ('objecten') voorzien, waarin verschillende insecticidenbehandelingen worden uitgevoerd bij het zaaien. In de 3 waarnemingsvelden opgevolgd door het PIBO-Tongeren werden volgende behandelingen vergeleken: 1. Controle (geen insecticidenbehandeling ) 2. - in Rukkelingen: Poncho Beta (53,3 g/l beta-cyfluthrin + 400 g/l clothianidin per zaadeenheid) - in Schalkhoven: Cruiser&Force (60g thiamethoxam + 4 g tefluthrin per zaadeenheid) 3. Curater 15 kg/ha (carbofuran) Het waarnemingsveld van Tongeren (zaai door KBIVB) werd aangelegd in kleine percelen (lengte 12m * breedte 10,8m) met 2 herhalingen. Drie verschillende insecticidenbehandelingen worden er vergeleken: 1. Controle (geen insecticidenbehandeling) 2. Cruiser&Force (60g thiamethoxam + 4 g tefluthrin per zaadeenheid) 3. Curater (microgranulaat carbofuran 15 kg/ha) In de zomer wordt een andere zone afgebakend voor de waarneming van de bladschimmelziekten, waarin geen enkele fungicidenbehandeling wordt uitgevoerd (zie verder).

5.3

Waarnemingsveld Tongeren

5.3.1 a b c d e f g h

Perceelsgegevens Voorvrucht: erwten Zaaidatum: 03.04.07 Zaaiafstand: 19,6 x 45 cm Variëteit: Ruveta Onkruidbestrijding: zie variëteitenproef Insectenbestrijding: zie proefplan Bemesting: zie variëteitenproef Ontledingsuitslag van de bouwlaag: zie variëteitenproef

- 43 -

5.4

Waarnemingsveld Rukkelingen

Proef in samenwerking met landbouwer M. Van Eyck. 5.4.1

Perceelsgegevens

a b c d e

Voorvrucht: Wintertarwe Zaaidatum: 28.03.07 Zaaiafstand: 19,2 cm x 45 cm Variëteit: Coyote Onkruidbestrijding: - vooropkomst: Pyramin 2,5 l/ha - naopkomst: e 1 Beta Duo 1,25 l/ha + Safari 18 g/ha e 2 Beta Duo 1,5 l/ha + Goltix 0,5 l/ha + Vegelux 0,3 l/ha e 3 Beta Duo 1,5 l/ha + Goltix 1 l/ha + Betanal 0,75 l/ha + Vegelux 0,5 l/ha e 4 Beta Duo 1,5 l/ha + Goltix 1 l/ha + Betanal 1 l/ha + Dual Gold 0,3 l/ha + Vegelux 0,5l/ha e 5 Goltix 1 l/ha + Betanal 1 l/ha + Dual Gold 0,6 l/ha f Insectenbestrijding: zie proefplan g Bemesting: 22 ton/ha drijfmest op de stoppel inzaai van gele mosterd, had een hoge massa 20 ton/ha drijfmest 58 EN/ha

5.5

02.04.07 18.04.07 24.04.07 05.05.07 11.05.07 21.05.07 20.08.06 21.03.07 02.04.07

Waarnemingsveld Alt-Hoeselt

Proef in samenwerking met landbouwer David Vanvinckenroye. 5.5.1

Perceelsgegevens

a b c d e

Voorvrucht: erwten/bonen Zaaidatum: 02.04.07 Zaaiafstand: 21 x 45 cm Variëteit: Ruveta Onkruidbestrijding – naopkomst: 1e Beta duo 1,5 l/ha + Goltix 0,5 l/ha + Actirob 0,25 l/ha 2e Betanal Elite 0,8 l/ha + Goltix 0,5 l/ha + Actirob 0,25 l/ha 3e Betanal Elite 1,2 l/ha + Goltix 0,5 l/ha + Matrigon 0,5 l/ha + Actirob 0,25 l/ha 4e Betanal Elite 1,25 l/ha + Goltix 1 l/ha + Actirob 0,5 l/ha 5e Goltix 2l/ha 6e Betanal Elite + Goltix 0,5 l/ha 7e Duofam 1,5 l/ha + Goltix 0,5 l/ha + Actirob 0,25 l/ha f Insectenbestrijding: zie proefplan g Bemesting: 200 EK /ha voor het ploegen 120 EN /ha voor het zaaien

17.04.07 24.04.07 29.04.07 06.05.07 09.05.07 10.05.07 24.05.07

- 44 -

5.6

Situatie van de bieten in 2007

5.6.1

Zaai en opkomst

Dankzij de zeer droge weersomstandigheden van de maand april verliepen de zaaiwerkzaamheden zeer vlot. De zaaiwerkzaamheden werden gestart rond 18 maart in enkele velden (200 ha), maar begonnen werkelijk op 30 maart. Op 9 april waren meer dan 90% van de bieten in Haspengouw gezaaid. De gemiddelde zaaidatum (50% van het areaal gezaaid) wordt in 2007 geschat op 6 april, wat een normale uitzaai is. De gezaaide oppervlakte van 2007 bedraagt ongeveer 85.600 ha, hetzij ± 2 % meer dan in 2006 (83.417 ha). Er werden in totaal 29 ha herzaaid, hoofdzakelijk ten gevolge van korstvorming of muizenschade. Tabel 1: Gemiddelde opkomstpercentages per streek. 19/03

26/03

02/04

09/04

16/04

23/04

W.&O. Vlaanderen (100 = ± 16.700 ha) (districten van Moerbeke & Veurne)

0.2%

0.2%

5.1%

54.4%

86.3%

95.8%

Henegouwen (100 = ± 26.000 ha) (Districten van Brugelette & Fontenoy)

0.3%

0.3%

1.4%

79.1%

96.3%

98.6%

Haspengouw (100 = ± 42.800 ha) (Tienen, Longchamps & Hollogne )

0.4%

0.4%

19.1%

91.7%

98.9%

99.3%

Nationaal (100 = ± 85.500 ha)

0.3%

0.3%

10.9%

80.6%

95.7%

98.4%

De opkomst van de bieten verliep zeer onregelmatig door het zeer droge weer gedurende 5 weken na het zaaien. Minder dan 20% van de velden kenden een volledige en zeer regelmatige opkomst en snelle ontwikkeling van de bieten. In de meeste gevallen was de veldopkomst echter onregelmatig, omwille van een tekort aan bodemvochtigheid tijdens het kiemen. Deze onregelmatigheid had een pedologische oorzaak (verschillende textuur, kleikoppen bvb) maar in vele velden leidde de afstelling bij het klaarleggen van de grond en de afstelling van de zaaimachine tot onregelmatigheid in en tussen de lijnen. Algemeen kan gezegd worden dat dit jaar, voor de gezaaide velden tussen 30 maart en 15 april, een goed aangedrukte zaai en op 3 cm diepte een regelmatigere opkomst leverde. Een ondiepe uitzaai, alhoewel goed aangedrukt en in vochtige bodem, kwam door de warme, uitdrogende NO-winden, snel in droge grond te liggen. In de waarnemingsvelden (of zones) die in april regelmatig opgekomen bedroeg de gemiddelde eindopkomst 87 % (hetzij 99.147 planten/ha). In enkele van deze velden werd het stadium « rijensluiten op 100 % » reeds op 25 mei bereikt. In de waarnemingsvelden (of zones) die pas in mei opgekomen waren (tweede opkomst) werd ook een goed opkomstpercentage bereikt (gemiddelde opkomst van 84 %). In enkele waarnemingsvelden op de proefplatforms van het KBIVB worden de voornaamste insecticiden bij het zaaien vergeleken (proeven in kleine percelen en in herhalingen voor eventuele opbrengstbepalingen) In deze velden verliep de opkomst algemeen zonder veel problemen en zonder verschillen tussen insecticiden.

- 45 -

5.6.2

Plagen en ziekten

De zeer warme en droge weersomstandigheden sinds begin april waren gunstig voor de bedrijvigheid van talrijke insecten, waaronder bladluizen, aardvlooien en bietenvliegen. Na 10 mei werd in de later opgekomen bieten ook schade van slakken en bosmuizen vastgesteld. Schade door klein wild (vogels, hazen of konijnen) werd zeer plaatselijk waargenomen. 5.6.3

Bladluizen

De zwarte bladluizen (gevleugeld of jonge kolonies) werden vanaf 20 april waargenomen, soms zeer talrijk (tot 1 gevleugelde bladluis / 3 planten) in sommige velden, waaronder de waarnemingsvelden van het KBIVB. De zwarte bladluizen zijn over het algemeen weinig virusdragend. Gezien hun vermogen tot vermenigvuldiging in afwezigheid van zaadbehandeling, het vroege stadium van de biet en het aanhoudende watertekort sinds meer dan een maand, had men kunnen vrezen dat deze bladluizen zekere schade zouden aanrichten . In aanwezigheid van kolonies (ongevleugelde bladluizen) van zwarte bladluizen in de velden zonder Poncho Beta of Cruiser&Force werd het aanbevolen om een bladluisbehandeling uit te voeren. Er werden ook groene bladluizen waargenomen, toch de spuitdrempel werd nooit bereikt. 5.6.4

Aardvlooien

De aardvlooien (2 x 1 mm !) worden vooral waargenomen in de nabijheid van velden met koolzaad of vlas, hagen of bossen. De schade is typisch : mooie ronde beten op de kiembladeren en de eerste bladeren. De doeltreffendheid van de zaadbehandelingen of microgranulaten is voldoende voor de aardvlooien. In geval van sterke aantasting in velden zonder Poncho Beta of Cruiser&Force of zonder microgranulaten, werd het aangeraden om een behandeling op basis van Karate uit. 5.6.5

Bodemschimmels

Na 10 mei hebben in sommige velden de vochtigheid en bodemtemperatuur en de felle wind de ontwikkeling van Aphanomyces bevorderd. Deze bodemschimmel tast de kleine plantjes aan ter hoogte van de wortelhals (verstikking van de kiemstengel). De eerste aantastingen van rhizoctonia werden toen eveneens waargenomen. 5.6.6

Bladschimelziekten

Zoals in enkele andere gewassen verschenen de bladschimmelziekten. uitzonderlijk vroeg in de bieten in 2007. De eerste symptomen van witziekte, cercospora, ramularia en/of roest werden reeds begin juli waargenomen in enkele velden. Rond 10 juli waren al meerdere velden aangetast en werd aanbevolen een fungicidenbehandeling uit te voeren in de velden die symptomen van één van de 4 bovenvermelde ziekten. Einde juli was deze vereist in de meeste velden. Einde juli waren reeds 76% resp. 88% van de waarnemingsvelden aangetast door witziekte resp. cercospora en ook meer dan 50 % door ramularia en roest (tabel 2). Het gemiddelde aangetast bladoppervlakte door resp. witziekte resp. of cercospora bedroeg reeds 2.5 resp. 5 %, dus veel belangrijker dan op hetzelfde tijdstip van de vorige jaren. In enkele velden bedroeg de aantasting door deze ziekten 15%. De warme lenteomstandigheden waren gunstig voor de ontwikkeling van cercospora, terwijl de koele zomeromstandigheden eerder gunstig waren voor ramularia. Half september bedroeg de gemiddelde aantastinggraad ± 18% zowel voor cercospora als voor ramularia. De intensiteit van cercospora was veel lager dan gedurende de warme septembermaand van 2006, terwijl deze van ramularia hoger was dan vorig jaar.

- 46 -

Na half september werden slechts weinig waarnemingen uitgevoerd, doch men stelde in het algemeen een belangrijke bladziekteaantasting vast gedurende de herfst. Meer dan 95% van de velden werd behandeld met een fungicide, doch soms te laat. Omwille van de vroege verschijning van de ziekten werd dit jaar een tweede toepassing aanbevolen en deze was dikwijls lonend. Roest was aanwezig in alle velden, doch de aantastingraad bleef meestal beperkt. Tabel 2: Gemiddelde nationale evolutie van de bladziekten in de onbehandelde zones in 2007 (percentage aangetaste velden en aangetast bladoppervlakte). Witziekte Periode

Cercospora

Ramularia

Roest

%velden

% Opp

%velden

% Opp

%velden

% Opp

%velden

% Opp

8-21/7

38%

0,01%

71%

0,1%

29%

0,1%

30%

0,1%

29/7-11/8

76%

2,5%

88%

5,0%

53%

2,2%

53%

0,1%

12-18/8

79%

14%

95%

8,3%

47%

2,5%

58%

2,3%

19-25/8

94%

20%

100%

14%

82%

6,8%

100%

3,0%

26/8-1/9

100%

19%

93%

21%

73%

12%

92%

5,3%

9-15/9

100%

24%

100%

18%

63%

16%

100%

4,2%

- 47 -

Tabel 3: Evolutie van het aangetast bladoppervlakte in de waarnemingsvelden in de streek van Tongeren in 2006 (onbehandelde zones).

WITZIEKTE

CERCOSPORA

ROEST

Datum

Rukkelingen

Alt-Hoeselt

Tongeren

9/7

0,3%

0,04%

0,2%

23/7

0,6%

0,1%

0,6%

30/7

5,9%

0,6%

5,4%

6/8

15,8%

1,8%

7,8%

13/8

37,5%

3,1%

15,8%

20/8

37,5%

3,9%

33,8%

27/8

37,5%

11,9%

33,8%

10/9

37,5%

23,6%

37,5%

9/7

0,2%

0,3%

0,8%

23/7

0,3%

1,8%

0,3%

30/7

2,6%

5,9%

1,2%

6/8

4,7%

15,8%

3,7%

13/8

6,5%

33,8%

10,7%

20/8

21,6%

37,5%

27,7%

27/8

23,6%

37,5%

35,3%

10/9

30,0%

37,5%

37,5%

9/7

0,0%

0,0%

0,0%

23/7

0,0%

0,0%

0,0%

30/7

0,0%

0,0%

0,0%

6/8

0,0%

0,1%

0,1%

13/8

0,3%

0,3%

1,8%

20/8

0,7%

0,4%

5,2%

27/8

2,5%

1,8%

5,9%

10/9

5,2%

2,6%

7,3%

In deze 3 velden werd geen ramularia vastgesteld.

- 48 -

6 Rijenbemesting suikerbieten 6.1

Proefopzet

In deze proef wordt gekeken naar de doeltreffendheid van de toepassing rijenbemesting. Er wordt gekeken naar de opbrengst en het suikergehalte van de bieten. Wanneer de bemesting rechtstreeks aan de rij gegeven wordt, zodat de bemesting aanwezig is waar hij ook het meeste wordt opgenomen, kan de bemesting op andere plaatsen, tussen de rij, weggelaten worden. In deze proef wordt de geadviseerde bemesting verminderd met 30 % en enkel toegediend op de plaats waar hij het beste kan opgenomen worden, langs de rij dichtbij de biet.

6.2 a b c d e

f

g h

Perceelsgegevens Voorvrucht: erwten Zaaidatum: 03.04.07 Zaaiafstand: 19,6 x 45 cm Variëteit: Ruveta Onkruidbestrijding: naopkomst: e 1 Betanal 0,75 l/ha + Tramat 0,3 l/ha + Goltix WG 0,75 kg/ha + Venzar 0,1 kg/ha + Vegelux 0,5 l/ha 24.04.07 e 2 Betanal Elite 1l/ha + Goltix 0,75l/ha + Venzar 0,1 kg/ha + aminoplant 0,5 l/ha 01.05.07 e 3 Betanal Elite 1,2 l/ha + Goltix 0,5 l/ha + Pyramine 0,5 kg/ha + Boor 2 l/ha 18.05.07 e 4 Op de kopakker: Betanal Elite 1,2 l/ha + Dual Gold 200 cc 26.05.07 Bemesting: - organische: 22 ton per ha zeugenmengmest geïnjecteerd - inzaai van bladrammenas, had een hoge massa 27.07.06 - chemische: stikstof: - stikstofindex: 214 (hoger dan normaal) - stikstofbehoefte: 63 E/ha bij de zaai via rijenbemesting Insectenbestrijding: zaaizaadbehandeling met Cruiser&Force Ontledingsuitslag van de bouwlaag op 19.09.2006 Bepaling

i

j

Uitslag ontleding

Streefzone

Beoordeling

Grondsoort

40

pH-KCl

6,7

6,7 - 7,3

C in % (humus)

0,9

1,2 - 1,6

laag

Fosfor (P)

22

12 - 19

tamelijk hoog

Kalium (potas) (K)

28

14 - 21

tamelijk hoog

Magnesium (Mg)

16

9 - 15

tamelijk hoog

Calcium (Ca)

209

163-358

normaal

Natrium (Na)

3,3

3,1 – 6,2

normaal

Boor (B)

-----

-------

Fungicidebehandeling: tweemaal behandeld Spyrale: 0,7 l/ha Punch: 0,7 l/ha Rooien:

leem gunstig

18.07.07 27.08.07 05.11.07

- 49 -

6.3

Resultaten

Tabel 1: geeft de opbrengstresultaten weer van de volleveldsbemesting en de rijenmesting (30 % minder stikstof). De proef werd uitgevoerd in vijf herhalingen. Teelttechniek

Wortelopbrengst kg/ha

% suiker

kg suiker/ha


Volleveldsgift

94.939

18,6

17.658

3.712

Rijbemesting

88.356

18,4

16.288

3.407

6.4

Bespreking

Uit tabel 1 blijkt dat dit jaar de wortelopbrengst lager is wanneer de geadviseerde stikstofbemesting met 30% wordt verminderd er vlak langs de zaailijn wordt toegediend in vergelijking met een volleveldsbemesting. De meerjarige bevindingen van het K.B.I.V.B. zijn echter positiever tov rijenbemesting. Daaruit blijkt dat rijenbemesting resulteert in een hoger suikergehalte, wat in een jaar met gemiddeld hoge suikergehaltes niet tot uiting komt. Daarnaast is het effect van rijenbemesting ook beter tov volleveldsbemesting in jaren met een koude voorjaar en op percelen met nematoden. De komende jaren zal in het PIBO de mogelijkheden van rijenbemesting in suikerbieten verder onderzocht worden om zo na te gaan welke mogelijkheden er zijn om de kostprijs van de teelt te drukken zonder te moeten inboeten in opbrengst.

- 50 -

7 Erosieproef in suikerbieten Proef in samenwerking met de suikerindustrie (Jos Piffet, Heers).

7.1

Proefopzet

Niet-kerende grondbewerking voor de uitzaai. De suikerbieten werden gezaaid op ruggen en op vlak veld. Er gebeurt een vergelijking tussen de beide technieken qua opkomst, groei, erosie, herbiciden, ziektenaantasting, rooibaarheid, opbrengst, procent suiker en tarra. De proef gebeurt in vier herhalingen.

7.2 a b

c d e

f

g h

Perceelsgegevens Voorvrucht: Vlas (niet geploegd) Zaaidata: Ruggen niet kerende grondbewerking: 02.04.07 Ruggen kerende grondbewerking: 09.04.07 Alle overige objecten: 06.04.07 Zaaiafstand: 17,6 x 45 cm Ruggenteelt: 18 x 45 cm Variëteit: Malvina Onkruidbestrijding: Voor de zaai: nietkerend: Glyfosaat 4 l/ha 16.02.07 Naopkomst: 1e Betanal 0,5 l/ha + Tramat Flow 0,2 l/ha + Goltix 1,25 l/ha + Top Oil 0,5 l/ha 17.04.07 2e Betanal 0,75 l/ha + Tramat Flow 0,2 l/ha +Goltix 1,25 l/ha + Aminosol 0,5 l/ha 28.04.07 3e Betanal 0,5 l/ha + Tramat Flow 0,2 l/ha + Goltix 1,25 l/ha + Dual Gold 0,2 l/ha + Trend 0,2 l/ha 26.05.07 4e Betanal 0,5 l/ha + Tramat Flow 0,2 l/ha + Dual Gold 0,2 l/ha + Frontier Elite 0,2 l/ha + Trend 0,2 l/ha 02.06.07 Bemesting: stikstof index: 99 (lager dan normaal) Stikstof behoefte: 180 EN/ha Stikstofgift: 180 EN/ha 11.05.07 134 E ammoniaknitraat & 46 E chilinitraat Insectenbestrijding: zaaizaadbehandeling met Poncho Beta Grondbewerking: Niet kerend: bewerkt met diepwoeler Dutzi (30 cm diepte) + baeke cultivator + facelia ingezaaid 13.09.06 Kerend: bewerkt met cultivator baeke + facelia ingezaaid 10.09.06 Kerend: geploegd 15.03.07 Zaaibedbereiding in alle objecten uitgezonderd directzaai werd vlak voor de zaai: Rotoreg met packerrol en dubbele croskillette (Na ploegen waren twee werkgangen met rotoreg noodzakelijk)

- 51 -

i

Ontledingsuitslag van de bouwlaag: Bepaling

Uitslag ontleding

Streefzone

Beoordeling

Grondsoort pH-KCl

40 7,7

6,7 - 7,3

Leem Tamelijk hoog

C in % (humus) Fosfor (P)

1,2 27

1,2 - 1,6 12 - 19

Normaal Tamelijk hoog

Kalium (potas) (K) Magnesium (Mg)

28 18

14 - 21 9 - 15

Tamelijk hoog Tamelijk hoog

Calcium (Ca) Natrium (Na)

362 2,9

163 - 358 3,1 - 6,2

Tamelijk hoog Tamelijk laag

Boor (B)

0,46

0,5 - 0,87

Tamelijk laag

7.3

Waarnemingen

7.3.1

Tellingen

De tellingen gebeurden in 4 herhalingen in opgebakende blokken van 20 m. De goede opkomstresultaten bij de directzaai zijn te danken aan de vochtigheid bij de grond in deze bewerking. Bij deze manier van zaaien had de bodem het minste te lijden aan uitdroging, waar de andere objecten meer gevoelig voor waren. Dit speelde dit jaar een grote rol aangezien de lange periode van droogte na de zaai. 1e telling 19/04/2007

24/04/2007

3e telling 03.05.2007

4e telling 15.05.2007

5e telling 06.06.2007*

Ruggenteelt NKG

6%

6%

7%

88%

--

2

Beperkte grondbewerking – NKG

37%

42%

40%

80%

--

3

Directzaai – NKG

62%

64%

66%

81%

--

4

Miniruggen – KG

0%

4%

5%

80%

94%

5

Vlakke zaai – KG

5%

6%

6%

89%

91%

6

Ruggenteelt - KG

0%

0%

0%

61%

94%

nr

Objecten

1

2e telling

* deze telling werd herhaald voor de kerende grondbewerking aangezien de bieten bij de ruggenteelt nog niet volledig boven waren bij de 4e telling.

7.4

Resultaten

Als gevolg van technische problemen bij de analyse van de stalen zijn er geen resultaten over wortelopbrengst en suikergehalte beschikbaar.

- 52 -

8 Nematodenproef in suikerbieten 8.1

Proefopzet

In een perceel waar er aaltjes aantasting aanwezig is, worden 3 verschillende variëteiten ingezaaid, 2 variëteiten zijn aaltjes resistent (Jullieta en Annalisa), de andere (Malvina) niet. Het perceel waarop deze proef werd aangelegd kan opgedeeld worden in vier blokken met een verschillende voorgeschiedenis voor wat betreft de laatste maal dat er bieten werden geteeld (2, 3, 4 of 5 jaar geleden). De opbrengst tussen de verschillende soorten wordt vergeleken, evenals het financiële rendement. Deze proef gebeurt in samenwerking met KWS en landbouwer Steven Vanormelingen en werd uitgevoerd in 4 herhalingen.

8.2 a b c d e

Perceelsgegevens Voorvrucht: wintergerst Zaaidatum: 02.04.07 Zaaiafstand: 21 x 45 cm Variëteit: Jullieta, Malvina en Annalisa Insectenbestrijding: zaden behandeld met Cruiser&Force (Jullieta) – Poncho Beta (Malvina en Annalisa) Onkruidbestrijding – naopkomst e 1 Dianal 1 l/ha + Ehtomat 0,25 l/ha + Mitron 0,5 l/ha + Vegetop 0,4 l/ha 25.04.07 e 2 Dianal 1 l/ha + Ehtomat 0,35 l/ha + Mitron 0,5 l/ha + Vegetop 0,4 l/ha 01.05.07 e 3 Dianal 2 l/ha + Ehtomat 0,3 l/ha + Mitron 1 l/ha + Fusilade 1 l/ha + Vegetop 0,3 l/ha 08.05.07 e 4 Dianal 2 l/ha + Ehtomat 0,3 l/ha + Mitron 1 l/ha + Vegetop 0,3 l/ha 14.05.07 e 5 Dianal 2 l/ha + Ehtomat 0,25 l/ha + Mitron 1 l/ha + Vegetop 0,2 l/ha 23.05.07 Bemesting: 10 ton schuimaarde/ha 120 E N/ha voor de zaai Oogst: 25.10.2007

f

g h

8.3

Perceelsgegevens

8.3.1

Bodemanalyse (nematoden)

Tabel 1 geeft het aantal cysten, eieren en larven weer voor de blokken in het perceel met een verschillende teeltrotatie de voorbije jaren.

Laatste maal bieten aantal jaar geleden

Cysten /100 g grond

Eieren en larven /100 g grond

2 jaar

24

338

3 jaar

2

8

4 jaar

8

34

5 jaar

0

0

- 53 -

8.3.2

Opkomsttellingen

Tabel 2 geeft het opkomstpercentage weer voor de drie variëteiten op verschillende tijdstippen. Variëteit

Jullietta

Malvina

Annalisa

8.4

Datum

Procent opkomst

19.04.2007

61%

24.04.2007

66%

03.05.2007

62%

15.05.2007

80%

19.04.2007

59%

24.04.2007

59%

03.05.2007

53%

15.05.2007

73%

19.04.2007

48%

24.04.2007

50%

03.05.2007

50%

15.05.2007

77%

Resultaten

Tabel 3 geeft voor variëteit Malvina de opbrengstresultaten weer op de vier blokken met verschillende teeltrotatie de voorbije jaren. Laatste maal bieten aantal jaar geleden

Wortelopbrengst kg/ha

Suikergehalte %

kg suiker per ha

2 jaar

61.593

18,7

11.530

3 jaar

92.481

18,3

16.915

4 jaar

83.630

18,6

15.522

5 jaar

85.111

17,7

15.039

8.5

Bespreking

Uit tabel 2 blijkt dat na bij een zeer beperkte vruchtafwisseling (na twee jaar opnieuw bieten op hetzelfde perceel) het aantal cysten, eieren en larven groter is per 100g grond dan bij een ruimere vruchtafwisseling. Aangezien er gedurende het groeiseizoen geen visueel aantasting door nematoden werd waargenomen, is er besloten om enkel de variëteit Malvina te oogsten aangezien deze niet resistent is tegen nematoden en bij dit ras de grootste verschillen te verwachten zijn. Uit tabel 3 blijkt dat bij een beperkte vruchtafwisseling de wortelopbrengst daalt, het suikergehalte blijft echter gelijk.

- 54 -

DEEL 2: CICHOREI

Proeven in samenwerking met het Landbouwcentrum, afdeling bieten-cichorei (L.C.B.C.) met de suikerindustrie ORAFTI (Ir. Erwin Boonen, Jos Piffet en Vincent Sevrin) en de Vlaamse overheid Duurzame Landbouwontwikkeling, Voorlichting industriële gewassen (Ir. A. Demeyere en medewerkers).

Dit teeltjaar werd op de PIBO – Campus een proefperceel aangelegd met acht verschillende proeven. Alle objecten zijn aangelegd in vier herhalingen.

Volgende proeven werden uitgezaaid: - Vergelijking van vlakke zaai met zaai op ruggen met verschillende opbouw -

Vergelijking van miniruggen en vlakke zaai

-

Schietersproef met zes variëteiten

-

Vergelijking van schoffelen en niet schoffelen bij vlakke zaai

-

Een onkruidbestrijdingsproef met opbrengstbepaling in vier herhalingen te Tongeren

-

Een variëteitenproef op vlakke zaai in Rukkelingen-Loon

-

Een insectenbestrijdingsproef met drie verschillende zaaizaadbehandelingen

-

Voor een variëteit een groeicurve met twee verschillende zaaidata

2007 kende een zeer uitzonderlijke droogte tijdens het voorjaar die duurde van 31 maart tot 7 mei. Ook de proefvelden cichorei aangelegd op de PIBO leden onder deze omstandigheden vermits het veld werd open getrokken om Bonalan in te werken op 28 maart, met de bedoeling te zaaien op 29 maart, maar door de weersomstandigheden werd uiteindelijk pas 2 april gezaaid. Hierdoor werd veel bodemvocht verloren en lag het perceel er kluiterig bij wanneer gezaaid werd. Voor de miniruggen en klassieke ruggen werd met een compactor klaargelegd waarna voor het vlak veld beslist werd om met de rotoreg, of tweemaal met de rotoreg voorop te rijden om het perceel extra fijn te krijgen. Dit heeft een zeer grote impact gehad op de opkomst en op het vlak stuk zagen we een vrij behoorlijke vroege opkomst terwijl zowel de miniruggen als de klassieke ruggen pas opkwamen rond 14 mei. Uiteindelijk is de opkomst in alle objecten zeer goed, maar in twee keren wat de mogelijke waarde van opbrengstbepalingen sterk verminderd en een vergelijking van objecten onmogelijk maakt. Daarom ook was een betrouwbare staalname bijna onmogelijk behalve voor de variëteitenproef die zeer laat gezaaid werd en waar enkele tendensen waargenomen kunnen worden. Uiteindelijk werd het perceel gebruikt om een rooiproef met diepwoelertanden uit te voeren met het oog op een evaluatie van het effect op de tarra en de opbrengst.

- 55 -

1 Variëteitenproef cichorei Proef in samenwerking met de suikerindustrie ORAFTI (Ir. Leen De Leenheer, Ir. Erwin Boonen en Jos Piffet, Vincent Sevrin) en landbouwer Marc Van Eyck te Rukkelingen (Heers).

1.1

Proefopzet

Vergelijking van groei, inulinegehalte, productie en economische waarde van zes variëteiten. Enerzijds worden de variëteiten onderzocht op rendement en worden ze machinaal geoogst, anderzijds worden ze onderzocht op kwaliteit en worden ze manueel gerooid.

1.2 a b c d e f

g

h i

Perceelsgegevens Voorvrucht: Vlas Zaaidatum: 23.05.07 Zaaiafstand: 9,6 x 45 cm Zaaimachine: Accord 6 rijen Variëteiten: zie lijst Bemesting: Enkel organisch: 20 ton varkensdrijfmest Inzaai gele mosterd Onkruidbestrijding: Voorzaai: Bonalan 9 l/ha Vooropkomst: Kerb 1 kg/ha + Asulox 1 l/ha + Legurame 1 l/ha + Priglone 1 l/ha Naopkomst: 1e Kerb 250 g/ha + AZ 25 cc/ha + Safari 7 g/ha + Legurame 0,5 l/ha 2e Kerb 250 g/ha + AZ 40 cc/ha + Safari 12 g/ha + Legurame 0,7 l/ha 3e Dual Gold 0,3 l/ha + Safari 19 g/ha + Aminosol 1 l/ha 4e Dual Gold 0,6 l/ha + Aminosol 1 l/ha Fungicide: Geyser 0,5 l/ha + Microtop 7,5 kg/ha Ontledingsuitslag van de bouwlaag:

Bepaling

j

Uitslag ontleding

Streefzone

20.08.06 21.08.06 15.05.07 25.05.07 30.05.07 10.06.07 19.06.07 19.06.07 07.09.07

Beoordeling

Grondsoort

35

pH-KCl

6,9

6,5 - 7,0

Gunstig

C in % (humus)

1,3

1,2 - 1,6

Normaal

Fosfor (P)

33

13 - 20

Tamelijk hoog

Kalium (potas) (K)

23

15 - 22

Tamelijk hoog

Magnesium (Mg)

9

10 - 16

Tamelijk laag

Calcium (Ca)

199

177 - 388

Normaal

Natrium (Na)

2,6

3,4 - 6,7

Tamelijk laag

Rooien:

Lichte leem

15.10.07 & 23.11.07

- 56 -

1.3

Waarnemingen

1.3.1

Tellingen

Tabel 1 geeft per variëteit het aantal planten per hectare bij opkomst en het relatieve gemiddelde rendement van twee machinale rooiingen namelijk op 15.10.07 en 23.11.07.

nr.

Variëteit

Planten/ha

% rendement 15.10.07

% rendement 23.11.07

1

Hera

178.000

99

100

2

Maurane

174.000

105

100

3

Melci

172.000

101

100

4

Orchies

183.000

92

93

5

Bronze

155.000

--

97

6

Belcanto

177.000

102

110

1.4

Bespreking

2007 kende een zeer uitzonderlijke droogte tijdens het voorjaar die duurde van 31 maart tot 7 mei. Het proefperceel met de variëteiten lag niet op de PIBO-Campus en werd uiteindelijk zeer laat ingezaaid wat een homogene opkomst maar ook een sterk vertekende reactie van de variëteiten tot gevolg had. De relatieve gemiddelde rendementen zoals weergegeven in tabel 1 moeten dan ook voorzichtig geïnterpreteerd worden. Wanneer deze gegevens vergeleken worden met andere variëteitenproeven die Orafti aangelegd heeft en ook met de resultaten die deze variëteiten de voorgaande jaren in de PIBO hebben bereikt dan blijkt Belcanto sterk overschat te worden terwijl Hera en Orchies sterk onderschat worden. Voor Hera en Orchies is een vroege zaai blijkbaar een teelttechnische noodzaak. Opvallend is echter wel dat Maurane die normaal gezien een gemiddelde variëteit is er dit jaar overal met kop en schouders boven uitsteekt alsof een latere zaai hier minder negatief is.

- 57 -

2 Schietersproef cichorei Proef in samenwerking met de suikerindustrie ORAFTI (Ir. Erwin Boonen, Jos Piffet en Vincent Sevrin).

2.1

Proefopzet

De schietersproef werd uitgezaaid om de schietgevoeligheid per variëteit beter te kunnen beoordelen en dit onder praktijkzaai omstandigheden.

2.2 a b c d e f g

h

i j

Perceelsgegevens Voorvrucht: Wintertarwe Zaaidatum: 02.04.07 Zaaiafstand: 9,6 x 45 cm Zaaimachine: Accord 6 rijen Insecticide: curater Variëteiten: zie tabel 1 Bemesting: - organische: 20 ton per ha varkensmengmest - gele mosterd matige massa - chemische: 40 EN/ha onder vloeibare vorm Onkruidbestrijding: Vooruitzaai:Bonalan 9 l/ha Vooropkomst: Kerb 0,5 g/ha + Asulox 0,5 l/ha + Legurame 0,5 l/ha Naopkomst: 1e Safari 10 g/ha + Aminosol 0,5 l/ha 2e Safari 10 g/ha + Kerb 0,250 + Legurame 0,5 l/ha + Tramat flow 50 cc/ha + Trend 0,2 l/ha 3e Safari 10 g/ha + Kerb 0,25 kg/ha + Legurame 0,5 l/ha + Aminofort 0,5 l/ha 4e AZ 50 cc/ha 5e Dual Gold 0,5 l/ha 6e Safari 10 g/ha + Kerb 0,250kg/ha + AZ 50 cc /ha+ Legurame 0,5 l/ha Fungicide: Geyser 0,5 l/ha + Mg sulfaat 6 kg/ha + amminosol 0,5 l/ha Ontledingsuitslag van de bouwlaag:

Bepaling

Uitslag ontleding

Streefzone

Beoordeling

Grondsoort

40

Leem

pH-KCl

6,8

6,7 - 7,3

Gunstig

C in % (humus)

1,2

1,2 - 1,6

Normaal

Fosfor (P)

25

12 - 19

Tamelijk hoog

Kalium (potas) (K)

23

14 - 21

Tamelijk hoog

Magnesium (Mg)

11

9 - 15

Normaal

Calcium (Ca)

236

163-358

Normaal

Natrium (Na)

3,8

3,1 – 6,2

Normaal

26.08.06 28.03.07 28.03.07 18.04.07 24.04.07 08.05.07 20.05.07 22.05.07 26.05.07 30.05.07 26.07.07

- 58 -

2.3

Waarnemingen

Tabel 1 geeft per variëteit het aantal planten per hectare bij opkomst en het opkomstpercentage.

2.4

Variëteit

Planten per ha

Procent opkomst

1

Hera

218.000

94

2

Maurane

192.700

83

3

Melci

205.000

89

4

Orchies

200.000

86

5

Crescendo

192.700

83

6

Belcanto

215.000

93

7

Bazooka

169.000

73

8

FD4

209.000

90

9

FD5

171.000

74

10

FD7

212.000

92

11

FD0602

188.000

81

Bespreking

Reeds vanaf 2005 werd beslist de schietersproef gelijktijdig met de eerste praktijkzaai aan te leggen om de schietgevoeligheid van de variëteiten onder praktijkomstandigheden te evalueren. De weersomstandigheden tijdens het voorjaar hebben voor gevolg gehad dat er zich geen schieters gevormd hebben tijdens het groeiseizoen 2007. Dit wil niet zeggen dat dit geen aandachtspunt voor de toekomst blijft vermits nachtvorst nog tot laat in het voorjaar kan optreden.

- 59 -

3 Vergelijking van schoffelen en niet schoffelen bij vlakke zaai Proef in samenwerking met de suikerindustrie ORAFTI (Ir. Erwin Boonen, Jos Piffet en Vincent Sevrin).

3.1

Proefopzet

Bij de vlakke zaai worden twee objecten, schoffelen en niet schoffelen tussen de rijen met mekaar vergeleken.

3.2 a b c d e f g

h

i j k

Perceelsgegevens Voorvrucht: Wintertarwe Zaaidatum: 02.04.07 Zaaiafstand: 9,6 x 45 cm Zaaimachine: Accord 6 rijen Insecticide: curater Variëteit: Orchies Bemesting: - organische: 20 ton per ha varkensmengmest - gele mosterd matige massa - chemische: 40 EN/ha onder vloeibare vorm Onkruidbestrijding: Vooruitzaai:Bonalan 9 l/ha Vooropkomst: Kerb 0,5 g/ha + Asulox 0,5 l/ha + Legurame 0,5 l/ha Naopkomst: 1e Safari 10 g/ha + Aminosol 0,5 l/ha 2e Safari 10 g/ha + Kerb 0,250 + Legurame 0,5 l/ha + Tramat flow 50 cc/ha + Trend 0,2 l/ha 3e Safari 10 g/ha + Kerb 0,25 kg/ha + Legurame 0,5 l/ha + Aminofort 0,5 l/ha 4e AZ 50 cc/ha 5e Dual Gold 0,5 l/ha 6e Safari 10 g/ha + Kerb 0,250kg/ha + AZ 50 cc /ha+ Legurame 0,5 l/ha Schoffelen: Fungicide: Geyser 0,5 l/ha + Mg sulfaat 6 kg/ha + amminosol 0,5 l/ha Ontledingsuitslag van de bouwlaag: Bepaling

Uitslag ontleding

Streefzone

Beoordeling

Grondsoort

40

Leem

pH-KCl

6,8

6,7 - 7,3

Gunstig

C in % (humus)

1,2

1,2 - 1,6

Normaal

Fosfor (P)

25

12 - 19

Tamelijk hoog

Kalium (potas) (K)

23

14 - 21

Tamelijk hoog

Magnesium (Mg)

11

9 - 15

Normaal

Calcium (Ca)

236

163-358

Normaal

Natrium (Na)

3,8

3,1 – 6,2

Normaal

26.08.06 28.03.07 28.03.07 18.04.07 24.04.07 08.05.07 20.05.07 22.05.07 26.05.07 30.05.07 05.05.07 26.07.07

- 60 -

3.3

Waarnemingen en bespreking

Door de eerder besproken uitzonderlijke omstandigheden kende het proefperceel een opkomst in twee keer. Hierdoor kon slechts zeer laat geschoffeld worden om de later opgekomen planten niet onder te stoppen maar ondertussen was het eigenlijk te laat voor de eerst opgekomen planten. Rendementsbepalingen konden niet gedaan worden gezien de heterogene stand maar visueel kon geen verschil waargenomen worden. Bij een eerste machinale proefrooiing op 25.09.07 werd een proef gedaan met verschillende types diepwoelertanden waarbij de rooiverliezen werden bepaald door het CRA van Gembloux en dit op basis van de diameter van de breuk van de wortels. Opnieuw kon het rendement niet op betrouwbare manier ingeschat worden. Naast de diepwoelertanden die gebruikt worden door de loonwerker zelf werden er ook testen gedaan met nieuw ontwikkelde tanden van het CLO-ILVO en met een apart chassis van diepwoelertanden waarmee voor de rooicombinatie opgereden wordt. Tabel 1 geeft per systeem van diepwoelertand het verlies in T/ha voor een rooiing van 25/09.

Diepwoelertand

Verliezen T/Ha

1

geen

T/ 4,5

2

loonwerker

3,5

3

aparte werkgang

5,1

4

CLO 5cm

3,8

5

CLO 7cm

3,9

- 61 -

4 Ruggen-, mini-ruggenteelt en gewone vlakke teelt Proef in samenwerking met de suikerindustrie ORAFTI (Ir. Erwin Boonen, Jos Piffet en Vincent Sevrin).

4.1

Proefopzet

Voor de variëteit Orchies worden mini-ruggenteelt, ruggenteelt met verschillende manieren van het perceel klaarleggen en gewone vlakke teelt met elkaar vergeleken.

4.2 a b c

d e f g

h

i j

Perceelsgegevens Voorvrucht: wintertarwe Zaaidatum: 02.04.07 Zaaimachine: Accord 6 rijen gewone teelt, de ruggenteelt werd gezaaid met twee combinaties: een combinatie met rotoreg en een combinatie met frees, daarna gevolgd door ruggentrekker en zaaimachine Kleine 6 rijen Zaaiafstand: 9,6 x 45 cm Insecticide: curater Variëteit: Orchies Bemesting: - organische: 20 ton per ha varkensmengmest - gele mosterd matige massa 26.08.06 - chemische: 40 EN/ha onder vloeibare vorm 28.03.07 Onkruidbestrijding: Vooruitzaai:Bonalan 9 l/ha 28.03.07 Vooropkomst: Kerb 0,5 g/ha + Asulox 0,5 l/ha + Legurame 0,5 l/ha 18.04.07 Naopkomst: 1e Safari 10 g/ha + Aminosol 0,5 l/ha 24.04.07 2e Safari 10 g/ha + Kerb 0,250 + Legurame 0,5 l/ha + Tramat flow 50 cc/ha + Trend 0,2 l/ha 08.05.07 e 3 Safari 10 g/ha + Kerb 0,25 kg/ha + Legurame 0,5 l/ha + Aminofort 0,5 l/ha 20.05.07 4e AZ 50 cc/ha 22.05.07 5e Dual Gold 0,5 l/ha 26.05.07 e 6 Safari 10 g/ha + Kerb 0,250kg/ha + AZ 50 cc /ha+ Legurame 0,5 l/ha 30.05.07 Fungicide: Geyser 0,5 l/ha + Mg sulfaat 6 kg/ha + amminosol 0,5 l/ha 26.07.07 Ontledingsuitslag van de bouwlaag: 2006 zie “Schietersproef”

- 62 -

4.3

Waarnemingen en bespreking

Zoals eerder opgemerkt was de opkomst zeer heterogeen in het perceel en ondanks de recente aanpassingen aan de zaaitechniek van de ruggenteelt en mede door het verschil in zaaibedbereiding kende deze zaaitechniek de grootste proportie tweede opkomst. Enorme opbrengstverschillen tussen de verschillende plekken in het perceel zowel in het vlak, de ruggenteelt als de miniruggen werden waargenomen. Alleen ivm het tarragehalte kunnen we spreken van een betrouwbare meting. Op 02.11.07 werd gerooid onder zeer natte omstandigheden die voor het najaar erg representatief waren en waarbij de ruggenteelt met 34,8% tarra zich zeer goed positioneert tov de miniruggen/vlakke teelt met 43,4% tarra. Deze gegevens zijn louter indicatief vermits het niet gaat om een homogene gewasstand maar de tarrabepaling gebeurde wel met vijf herhalingen om zo correct mogelijk te werken.

- 63 -

5 Onkruidbestrijdingsproef Proef in samenwerking met het Landbouwcentrum, afdeling bieten-cichorei (L.C.B.C.) met de suikerindustrie ORAFTI (Ir. Erwin Boonen, Jos Piffet en Vincent Sevrin), het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - dienst Onderzoek en ontwikkeling Plantaardige productie (Ir. A. Demeyere).

5.1

Proefopzet

Voor de variëteit Orchies worden 15 verschillende onkruidbestrijdingsschema’s met elkaar vergeleken. De invloed van de vooruitzaai-, vooropkomst- en naopkomstmiddelen op de onkruiden wordt nagegaan.

5.2 a b c d e f g

h i j

Perceelgegevens Voorvrucht: Wintertarwe Zaaidatum: 02.04.07 Zaaiafstand: 9,6 x 45 cm Zaaimachine: Accord 6 rijen Insecticide: curater Variëteit: Orchies Bemesting: - organische: 20 ton per ha varkensmengmest - gele mosterd matige massa - chemische: 40 EN/ha onder vloeibare vorm Onkruidbestrijding: zie schema Fungicide: Geyser 0,5 l/ha + Mg sulfaat 6 kg/ha + amminosol 0,5 l/ha Ontledingsuitslag van de bouwlaag:

Bepaling

Uitslag ontleding

Streefzone

26.08.06 28.03.07 26.07.07

Beoordeling

Grondsoort

40

Leem

pH-KCl

6,8

6,7 - 7,3

Gunstig

C in % (humus)

1,2

1,2 - 1,6

Normaal

Fosfor (P)

25

12 - 19

Tamelijk hoog

Kalium (potas) (K)

23

14 - 21

Tamelijk hoog

Magnesium (Mg)

11

9 - 15

Normaal

Calcium (Ca)

236

163-358

Normaal

Natrium (Na)

3,8

3,1 – 6,2

Normaal

- 64 -

5.3

Proefprotocol onkruidbestrijding

Object nr

e

e

e

e

e

e

Kiemblad – e 1 echt blad

1 – 2 echte bladeren



8e blad

25.04.07

21.05.07

30.05.07

12.06.07

20.06.07

29.06.07

1

Getuige

Getuige

Getuige

Getuige

Getuige

Getuige

2

S5-K0,25AZ25-L0,5

S10-K0,25AZ50-L0,5

S15-K0,25AZ50-L0,5

AZ 75

3

S10-K0,25Tr0,1%

S15-Dg0,1Fr0,1-Tr0,1%

S15-Dg0,1Fr0,1-Tr0,1%

Fr0,5

4

S10-K0,25Tr0,1%

S15-Dg0,2Fr0,2-Tr0,1%

S15-Dg0,2Fr0,2-Tr0,1%

Fr0,5

5

S10-K0,25Tr0,1%

S15-Fr0,2Tr0,1%

S15-Fr0,2Tr0,1%

Fr0,5

6

S10-K0,25Tr0,1%

S15-Fr0,2

S15-Fr0,2-

Fr0,5

7

S10-K0,25Tr0,1%

S15-Fr0,2Tfl0,1

S15-Fr0,2Tfl0,1

Fr0,5

8

S10-K0,25Tr0,1%

S15-Dg0,2Fr0,2-Tr0,1%Tfl0,1

S15-Dg0,2Fr0,2-Tr0,1%Tfl0,1

Fr0,5

S15-Dg0,2Fr0,2-Tr0,1%

S15-Dg0,2Fr0,2-Tr0,1%

Fr0,5

9 10

S10-K0,25Tr0,1%

S15-Dg0,2Fr0,2-Tr0,1%

S15-Dg0,2Fr0,2-Tr0,1%

Fr0,5

Dg0,5

11

S10-K0,25Tr0,1%

S15-Dg0,2Fr0,2-Tr0,1%

S15-Dg0,2Fr0,2-Tr0,1%

Fr0,25

Dg0,25

12

S10-K0,25Tr0,1%

S15-Dg0,2Fr0,2-Tr0,1%Fu0,8

S15-Dg0,2Fr0,2-Tr0,1%Fu0,8

Fr0,5

13

S10-K0,25Tr0,1%

S10-Dg0,1Fr0,1-Tr0,1%Tfl0,1

S10-Dg0,1Fr0,1-Tr0,1%Tfl0,1

Fr0,5

14

S10-K0,25Tr0,1%

S10-Dg0,1Fr0,1-Tr0,1%K0,1-Tfl0,1

S10-Dg0,1Fr0,1-Tr0,1%K0,1-Tfl0,1

Fr0,5

15

S10-K0,25Tr0,1%

S10-Dg0,1Fr0,1-Tr0,1%Tfl0,1

S10-Dg0,2Fr0,2-Tr0,1%Tfl0,1

Fr0,5

22°C, windstil, 20°C, lichte vochtige wind, vochtige bodem, 15.00u bodem, 10.00u

22°C, windstil, matig droge bodem, 21.00u

17°C, windstil, droge bodem, 8.00u

24°C, windstil, vochtige bodem, 8.00u

23°C, windstil, vochtige bodem, 10.00 u

S = Safari, K = Kerb, L = Legurame, Tr = Trend, Fr = Frontier, Dg = Dual Gold, Tfl = Tramat Flow

- 65 -

5.4

Waarnemingen en resultaten

5.4.1

Tellingen onkruidbestrijdingsproef op 09.07.07 object 1

onkruiden/m²

2

3

4

5

6

7

akkerviooltje

0

0

0

0

0

0

0

bingelkruid

0

0

spor

0

1,69

spor

0,56

dille

1,88

spor

0

0

spor

0,56

spor

herderstasje

spor

0

0

0

0

0

0

kamille

3,75

0,56

0

0

0

0

0

kleefkruid

spor

0

0

0

0

0

0

klein kruiskruid

5,25

0,56

0

0,56

spor

spor

spor

melde

0,38

0

0,56

0,56

0

0

0

melganzevoet

0

0

0

spor

0

0

0

melkdistel

4,50

0

0

0,56

0

0

0,56

nachtschade

1,50

0

0

0

0

spor

0

paardestaart

0

0

0

0

0

0

0

peterselie

0

0

0

0

0

0

0

object 8

onkruiden/m²

9

10

11

12

13

14

15

akkerviooltje

1,13

0

0,56

spor

0

spor

0

0

bingelkruid

0,56

0

0

0

0

0

0

0

dille

0

0

spor

0

spor

0,56

spor

0

herderstasje

0

0

0

0

0

0

0

0

kamille

0

0

0

0

0

0,56

0

0

kleefkruid

0

0

0

0

0

0

0

0

klein kruiskruid

0

0

0

0

0

0,56

0

0,56

melde

0

0

0

0

0

spor

0

0,56

melganzevoet

0

0

1,13

0

0

0

1,13

0,56

melkdistel

0

spor

0,56

0

0,56

0

0

0,56

nachtschade

spor

spor

0

spor

0

0

0,56

0

paardestaart

spor

0

0

0

0

0

0

0

peterselie

0,56

0

0

0

0

0

0

0

Spor = sporadisch aanwezig

- 66 -

5.5

Bespreking

Gezien de heterogene gewasstand was het zeer moeilijk om het juiste tijdstip van de herbicidebehandelingen te bepalen. Er werd geopteerd om naar de gewasstand van de kleinste cichorei te kijken met goede selectiviteitsresultaten en bevredigende efficientie. Toch moet nog verder gewerkt worden om de behandelingen in zeer vroeg stadium van de cichorei op punt te stellen. Door de heterogene gewasstand was het onmogelijk om een zinvolle staalname uit te voeren waardoor geen opbrengstgegevens van deze proef beschikbaar zijn.

- 67 -

6 Insectenbestrijdingsproef Proef in samenwerking met de suikerindustrie ORAFTI (Ir. Erwin Boonen, Jos Piffet en Vincent Sevrin).

6.1

Proefopzet

Voor de variëteit Orchies worden vier verschillende zaaizaadontsmettingen met elkaar vergeleken i.v.m. opkomst, groei en productie.

6.2 a b c d e f g

h i j

6.3

Perceelsgegevens Voorvrucht: Wintertarwe Zaaidatum: 02.04.07 Zaaiafstand: 9,6 x 45 cm Zaaimachine: Accord 6 rijen Insecticide: curater Variëteit: Orchies Bemesting: - organische: 20 ton per ha varkensmengmest - gele mosterd matige massa - chemische: 40 EN/ha onder vloeibare vorm Onkruidbestrijding: zie “Schietersproef” Fungicide: Geyser 0,5 l/ha + Mg sulfaat 6 kg/ha + amminosol 0,5 l/ha Ontledingsuitslag van de bouwlaag: 2006 zie “Schietersproef”

26.08.06 28.03.07

26.07.07

Bespreking

Gezien de heterogene gewasstand was het onmogelijk om een zinvolle staalname uit te voeren waardoor geen opbrengstgegevens van deze proef beschikbaar zijn. Er werd geen visuele insectenschade waargenomen.

- 68 -

7 Groeicurveproef Proef in samenwerking met de suikerindustrie ORAFTI (Ir. Erwin Boonen, Jos Piffet en Vincent Sevrin).

7.1

Proefopzet

Voor de variëteit Orchies worden twee verschillende zaaidata vergeleken i.v.m. opkomst, groei en productie.

7.2 a b c d e f g

h

i

7.3

Perceelsgegevens Voorvrucht: Wintertarwe e Zaaidatum: 1 zaai: 02.04.07 2e zaai: 17.04.07 Zaaiafstand: 9,6 x 45 cm Zaaimachine: Accord 6 rijen Insecticide: curater Variëteit: Orchies Bemesting: - organische: 20 ton per ha varkensmengmest - gele mosterd matige massa - chemische: 40 EN/ha onder vloeibare vorm Onkruidbestrijding: Vooruitzaai:Bonalan 9 l/ha Vooropkomst: Kerb 0,5 g/ha + Asulox 0,5 l/ha + Legurame 0,5 l/ha Naopkomst: e 1 Safari 10 g/ha + Aminosol 0,5 l/ha 2e Safari 10 g/ha + Kerb 0,250 + Legurame 0,5 l/ha + Tramat flow 50 cc/ha + Trend 0,2 l/ha e 3 Safari 10 g/ha + Kerb 0,25 kg/ha + Legurame 0,5 l/ha + Aminofort 0,5 l/ha 4e AZ 50 cc/ha e 5 Dual Gold 0,5 l/ha e 6 Safari 10 g/ha + Kerb 0,250kg/ha + AZ 50 cc /ha+ Legurame 0,5 l/ha Fungicide: Geyser 0,5 l/ha + Mg sulfaat 6 kg/ha + amminosol 0,5 l/ha

26.08.06 28.03.07 28.03.07 18.04.07 24.04.07 08.05.07 20.05.07 22.05.07 26.05.07 30.05.07 26.07.07

Bespreking

Gezien de heterogene gewasstand was het onmogelijk om zeer duidelijke conclusies te trekken uit deze proef, wel kende beide zaaidata ongeveer dezelfde verhouding vroege/late opkomst. De staalnames zijn zeer variabel van rooidatum tot rooidatum en zijn bijgevolg niet echt betrouwbaar. De enige conclusie die, met de nodige voorzichtigheid, hieruit getrokken kan worden is dat een latere zaaidatum dit jaar geen negatieve invloed had op het rendement. Dit uiteraard wanneer de verhouding vroege/late opkomst ongeveer gelijk is in de twee zaaidata.

- 69 -

KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT TOT VERBETERING VAN DE BIET VZW

PVBC Programma Voorlichting Bieten Cichorei [email protected] - www.kbivb.be

met de steun van de Vlaamse overheid - DLV Departement Landbouw en Visserij; ADLO Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling - Voorlichting

HET NETWERK WAARNEMINGSVELDEN IN DE INDUSTRIELE CICHOREI EN SITUATIE VAN DEZE TEELT IN APRIL EN MEI O. Hermann - KBIVB

8 Waarnemingsveld Cichorei Proef in samenwerking met de suikerindustrie ORAFTI (Ir. Erwin Boonen en Jos Piffet).

8.1

Proefopzet

Het netwerk van waarnemingsvelden bestaat uit een twintigtal velden industriële cichorei verspreid over alle streken van België. Deze wordt aangelegd met de medewerking van de Vlaamse overheid – Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling. Tot in 2005 werden een tiental velden wekelijks opgevolgd door een waarnemer die verbonden was aan het KBIVB en een tiental velden door medewerkers van andere in stellingen zoals de PIBOTongeren. Sinds 2006 worden deze velden ook opgevolgd door een tiental cichoreitelers, landbouwkundigen, gepensioneerden en studenten, waardoor het netwerk verbreed kon worden. We danken alle waarnemers en waarneemsters voor hun zeer nuttige bijdrage. Bij de waarnemingen, die vanaf de zaai tot het rooien minstens tweemaal per maand worden uitgevoerd, worden volgende parameters beoordeeld: het ontwikkelingsstadium en de populaties in de cichorei het voorkomen van schadelijke insecten, parasieten en natuurlijke vijanden de bladsymptomen, waaronder die veroorzaakt door ziekten de ontwikkeling van de wortels en de wortelziekten (verrotting). de aanwezigheid van onkruid en schieters Het hoofddoel van dit netwerk bestaat erin de planters en de fabrikanten in te lichten over de ontwikkeling van verschillende parasieten en ziekten in de verschillende regio’s van ons land. De informatie uit deze waarnemingen wordt regelmatig meegedeeld via berichten op een automatisch antwoordapparaat (016/78.19.45), via de landbouwpers en aan de vertegenwoordigers van de industrie en de planters.

- 70 -

8.2 a b c d e f g

h

i j

Perceelsgegevens Voorvrucht: Wintertarwe Zaaidatum: 02.04.07 Zaaiafstand: 9,6 x 45 cm Zaaimachine: Accord 6 rijen Insecticide: curater Variëteit: Orchies Bemesting: - organische: 20 ton per ha varkensmengmest - gele mosterd matige massa - chemische: 40 EN/ha onder vloeibare vorm Onkruidbestrijding: Vooruitzaai:Bonalan 9 l/ha Vooropkomst: Kerb 0,5 g/ha + Asulox 0,5 l/ha + Legurame 0,5 l/ha Naopkomst: e 1 Safari 10 g/ha + Aminosol 0,5 l/ha e 2 Safari 10 g/ha + Kerb 0,250 + Legurame 0,5 l/ha + Tramat flow 50 cc/ha + Trend 0,2 l/ha e 3 Safari 10 g/ha + Kerb 0,25 kg/ha + Legurame 0,5 l/ha + Aminofort 0,5 l/ha e 4 AZ 50 cc/ha e 5 Dual Gold 0,5 l/ha e 6 Safari 10 g/ha + Kerb 0,250kg/ha + AZ 50 cc /ha+ Legurame 0,5 l/ha Fungicide: Geyser 0,5 l/ha + Mg sulfaat 6 kg/ha + amminosol 0,5 l/ha Ontledingsuitslag van de bouwlaag: 2006

Bepaling

Uitslag ontleding

Streefzone

Beoordeling

Grondsoort

40

Leem

pH-KCl

6,8

6,7 - 7,3

Gunstig

C in % (humus)

1,2

1,2 - 1,6

Normaal

Fosfor (P)

25

12 - 19

Tamelijk hoog

Kalium (potas) (K)

23

14 - 21

Tamelijk hoog

Magnesium (Mg)

11

9 - 15

Normaal

Calcium (Ca)

236

163-358

Normaal

Natrium (Na)

3,8

3,1 – 6,2

Normaal

26.08.06 28.03.07 28.03.07 18.04.07 24.04.07 08.05.07 20.05.07 22.05.07 26.05.07 30.05.07 26.07.07

- 71 -

8.3

Toestand in cichorei

De opkomst van de cichorei leed nog meer dan de bieten van de aanhoudende droogte. Einde april bedroeg de gemiddelde opkomst in de waarnemingsvelden (gezaaid voor 10 april) slechts 30 % (± 65.900 planten/ha), met een groot verschil tussen (uitersten 1% en 87%!). De regenperiode vanaf 7 mei was uiteraard zeer gunstig doch de tweewassigheid veroorzaakte een probleem voor de onkruidbestrijding van talrijke percelen. Rond 20 mei waren enkele lijnen in het 4-6 bladstadium terwijl andere slechts in het kiem- of kiemlobstadium waren. In enkele velden werd er opnieuw een aanwezigheid vastgesteld van kleine witachtige wormpjes van minder dan 1 cm, die lijken op de maden van mineervliegen (vermoedelijk Delia platura). Doordat deze wormpjes ondergronds blijven en de kiemen aantasten vóór de opkomst werd de afwezigheid van kiemplantjes vaak verkeerdelijk toegeschreven aan andere fenomenen Er werden enkele bladluizen waargenomen, maar er is geen insecticidenbehandeling nodig.

- 1 - Voorwoord. De inkt van mijn vorig voorwoordje voor de resultatenbrochure 2006 is amper opgedroogd, of weer is er een seizoen voorbij

Recommend Documents