J. G. C. A. BRIELS
Zuidnederlandse boekdrukkers en boekverkopers in de Republiek der Verenigde Nederlanden omstreeks 1570-1630 een bijdrage tot de kennis van de geschiedenis van het boek
Met in bijlage bio- en bibliografische aantekeningen betr. Zuid- en Noordnederlandse boekdrukkers, uitgevers, boekverkopers, lettergieters etc, en andere documenten Met een Voorrede van Prof. Mr. H. de la Fontaine Verwey
NIEUWKOOP • B. DE GRAAF 1974
e INHOUD
Voorrede van Prof. Mr. H. de la Fontaine Verwey Verantwoording Inhoudsopgave Inleiding . Zuidnederland Emigratie en Immigratie Noordnederland Besluit
v X xm 1 3 12 28 133
Bijlagen I
Bio-bibliografische aantekeningen betreffende Zuid- en Noordnederlandse boekdrukkers, uitgevers, boekverkopers, lettergieters, lettersnijders etc. in de Republiek der Verenigde Nederlanden omstreeks 1570-1630 _ 163
II
De drukkers werkzaam in de drukkerij van Niesgen Bruynen te Delft leggen de eed af op de Pacificatie, 21 nov. 1578 . Brief van Bonaventura Vulcanius aan de Zuidhollandse Synode betreffende de invoering van de Psalmberijming van Marnix van St. Aldegonde, 24 maart 1582 Eed van de Leidse boekdrukkers op het Plakkaat op de drukpers van 1584, 18 dec. 1584 Verbod voor de Leidse drukkers, iets te drukken zonder consent van het Gerecht, 28 dec. 1587 De Leidse boekverkopers wordt verboden tweedehands boeken van studenten te kopen, 7 maart 1592
III
IV V VI VII VIII
IX
555
556 559 560 561
Protest van de Leidse Latijnse boekverkopers tegen de boekenaucties van vreemdelingen binnen de stad, 26 juni 1608 562 Verzoek van de Antwerpse boekdrukkers aan de Magistraat, te willen verhinderen dat de léttergieter Geeraert van Wolschaten naar Noordnederland vertrekt, 15 juli 1609 565 Ordonnantie voor het St. Lucasgilde te Schiedam, 13 jan. 1614 567 xm
X
Verbod voor de Rotterdamse drukkers en boekverkopers om boeken betreffende de politieke of kerkelijke twisten te drukken of te verkopen, 22 april 1614 571
XI XII XIII
Ordonnantie van het Boekverkopersgilde te Haarlem, 30 jan. 1616 Leden van het Boekverkopersgilde te Haarlem 1616-1650 Verzoek van de boekverkopers te Groningen aan Curatoren van de Universiteit, vreemdelingen te willen beletten boeken in de stad te verkopen en boekenaucties te houden, 4 juni 1619 De boekdrukkers en boekverkopers van Leiden worden ondervraagd over de druk en de verspreiding van de Hollandse Apocalyps, 19 jan. 1626
XFV
XV
De Rotterdamse boekdrukkers en boekverkopers wordt gewezen op de stedelijke Keure betreffende de fameuze libellen, 29 nov. 1647
572 578
583
584
586
XVI
Ordonnantie voor het Boekdrukkers- en Boekverkopersgilde te Groningen 7 aug. 1650, met opgave van gildeleden 1650-1695 587 XVII Registratie van de Leidse boekdrukkers in verband met het Plakkaat op de drukpers van 4 jan. 1651, 26 jan. 1651 594 XVIII De boekdrukkers en boekverkopers van Rotterdam leggen de eed af op het Plakkaat op de drukpers van 4 mei 1624, 12 jan. 1666 595 XIX Verzoek van de boekdrukker Joannes Naeranus aan de Magistraat van Rotterdam, een Courant te mogen uitgeven, 24 april 1666 596 XX Inventaris van de Leidse boekdrukker Abraham Verhoeff, 8 april 1672 598 Registers In Bijlage I opgenomen personen, chronologisch gerangschikt naar stad Alkmaar Amsterdam Delft Dordrecht Enkhuizen Franeker Gorinchem Gouda 's-Gravenhage Groningen Haarlem Leeuwarden
600 600 601 601 602 602 602 602 602 602 602 603
,
XIV
Leiden Middelburg Rotterdam Schiedam Utrecht Vianen Vlissingen Woerden Zierikzee Zutphen Zwolle Afgebeelde Afb. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
603 604 604 604 604 604 604 604 604 604 604
titelpagina's (verkort) en portretten Jacob de Meester*, Alkmaar 1610 29 Judocus I Hondius*, Amsterdam 1606 32 Zacharias Heyns*, Zwolle 1607 33 Felix II van Sambix*, Delft 1609 40 Jan Canin*, 1571 44 Jan Canin*, Dordrecht 1577 45 Peeter Verhaghen*, Dordrecht 1596 50 Peeter Verhaghen*, Abraham en Isaac Jansz Canin*, Dordrecht 1601 51 Jacob Jansz Canin*, Bergen op Zoom 1606 59 Isaac Jansz Canin* en consortium, Dordrecht 1621 60 Gillis vanden Rade*, Franeker 1587 63 Jasper Tournay*, Gouda 1590 69 Jacob Migoen*, Gouda . 70 Gillis I Rooman*, Haarlem 1600 75 Paschier I van Wesbusch*, Haarlem 1604 77 Adriaen I Rooman*, Haarlem 1618 78 Vincent I Casteleyn*, Haarlem 1613 80 Hans Paschiers van Wesbusch*, Haarlem 1631 81 (Willem) Silvius*, Leiden 1578 85 Carel Silvius*, Leiden 1581 86 Andries Verschout*, Leiden 1578 91 Christoffel Plantyn*, Leiden 1584 92 Fransoys I van Raphelingen*, Leiden 1595 97 Christoffel Guyot*, Leiden 1598 98 Christoffel van Raphelingen*, Leiden 1599 103 Loys I Elsevier*, Leiden 1597 104 Frans II van Raphelingen*, Leiden 1618 109 Richard Schilders*, Middelburg 1591 117 Jan Pietersz vande Venne*, Middelburg 1623 118 Firmyn Trottereau*, Rotterdam 1595 122 xv
31 32 33 34 35 36 37 38
Jan van Ghelen*, Maastricht 1598 Jan II van Waesberghe*, Rotterdam 1604 Abraham Migoen*, Rotterdam 1611 Abraham vanden Rade*, Leeuwarden 1616 Anoniem: Portret van Christoffel Plantijn* Anoniem: Portret van Francoys I van Raphelingen* Jasper Tournay*, Gouda 1612 Joris Veselaer*, Amsterdam 1620
123 126 127 131 386 407 471 514
Gebruikte bibliografische en andere afkortingen
605
Literatuur
606
Register van plaatsnamen
619
Personenregister
625
XVI
