ZONH Wijkscan Jeugd Haarlem

ZONH Wijkscan Jeugd Haarlem

Auteur: Simone Bremer-Dijkhuis Ineke Zekveld Datum: Januari 2015

Z or g Op ti m al is at ie N oor d -H o l l an d W .M . Du do kwe g 6 9 | 1 7 0 3 D C H eerh u go wa a r d (0 7 2 ) 5 4 1 4 6 0 0 | w ww. z on h .n l | in f o@z on h .n l

Au teu rs : Z O NH : S im on e Bre mer - Di jkh u is Bij g este l d J an u a ri 2 0 1 5 © Z ONH Geb ru ik sre ch t en ex c lu s i ef voo rb eh ou den a an Z ONH . H eerh u g ow a ar d 2 0 1 5 . Niet s u it de ze u it g a ve m a g wor den ver ve el vou d i g d en / of op en b a ar g em a akt doo r mi d de l v an dru k , f ot okop ie , mi c rof il m of op we lke an der e w ij ze o ok, z on de r vo or af g a an de s c h rift e l ij ke t oest em min g v an de au teu r .

Wijkscan Jeugd Haarlem

Januari 2015

2

INHOUDSOPGAVE 1.

BEVOLKINGSONTWIKKELING JEUGD ...................................................................... 4 1.1 INWONERS IN DE LEEFTIJDSCATEGORIE 0-14 JAAR ........................................................................................4 1.2 INWONERS IN DE LEEFTIJDSCATEGORIE 15 -24 JAAR ....................................................................................7 1.3 TIENER- EN JONGE MOEDERS.......................................................................................................................... 10 1.4 DE GROENE DRUK ........................................................................................................................................... 11 1.5 SOCIAAL ECONOMISCHE STATUS (SES) ....................................................................................................... 11 1.6 HERKOMST EN CULTURELE ACHTERGROND ................................................................................................ 12 1.7 ONDERWIJS....................................................................................................................................................... 13 1.8 ARBEIDSPARTICIPATIE ...................................................................................................................................... 14 1.9 E-MOVO ONDERZOEK (GGD KENNEMERLAND, DECEMBER 2010) ......................................................... 14

2.

TRANSITIE JEUGD ........................................................................................................ 16 2.1 PROVINCIE: JEUGDHULPVERLENING .............................................................................................................. 16 2.2 PROVINCIE: JEUGDBESCHERMING EN JEUGDRECLASSERING. ...................................................................... 17 2.3 RIJK/ PROVINCIE: GESLOTEN JEUGDZORG (JEUGDZORGPLUS) ...................................................................... 19 2.4 ZORGVERZEKERINGSWET: JEUGD GGZ ....................................................................................................... 19 2.5 AWBZ: JEUGD GGZ....................................................................................................................................... 19 2.6 AWBZ: JEUGD MET EEN AANDOENING, BEPERKING OF HANDICAP (EXCL GGZ) ................................ 19 2.7 SAMENVATTING IN TABEL ............................................................................................................................... 21

BIJLAGE SCHEMA STELSELWIJZIGING JEUGDZORG .................................................. 22


Januari 2015

3

1. BEVOLKINGSONTWIKKELING JEUGD Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de recente ontwikkelingen in aantal en samenstelling van de jongeren in ons land en beschrijft – voor zover mogelijk – de situatie zoals deze bestond op 1 januari 2013. De leeftijdsgroep 0–24 jaar vormt circa 30 procent van de bevolking. In de komende jaren, en waarschijnlijk in de komende halve eeuw, zal geen sprake meer zijn van grote veranderingen in het aandeel dat de jeugd uitmaakt in de bevolking. Het rapport bevat informatie op gemeenteniveau. De informatie wordt op een zo gedetailleerd mogelijk niveau (bij voorkeur op postcodeniveau) weergegeven als daar gegevens over beschikbaar zijn. In dit rapport wordt ingezoomd op de gemeente Haarlem. Ter vergelijking wordt ook informatie over Nederland weergegeven. Gemeente Haarlem telt 25.807 jeugdigen in de leeftijdscategorie van 0-14 en 16.694 in de leeftijdscategorie 15-24. Dit is respectievelijk 16,9 % en 10,8% van de totale bevolking van de gemeente Haarlem. De gemeente is opgedeeld in 18 postcodegebieden. 1.1 Inwoners in de leeftijdscategorie 0-14 jaar Hieronder wordt het aantal jeugdigen (0-14 jaar) per postcodegebied aangegeven. In de wijk Kleverpark / Bomenbuurt is het percentage jeugdigen onder de 14 jaar het grootst (22%). De oude stad heeft het laagste percentage 0 tot 14 jarigen (10,1%). Percentage jeugdigen (0-14 jaar) per postcodegebied in gemeente Haarlem 2013

bron: CBS - Centraal Bureau voor de Statistiek


Januari 2015

4

De onderstaande tabel toont per postcodegebied de aantallen en percentages jeugdigen in de leeftijdscategorie 0 tot 14 jaar. Jeugdigen (0-14) aantal & percentage per postcodegebied gemeente Haarlem, 2013

Aantal

Percentage

2011 Oude stad

1.251

10

2012 Haarlemmerhoutkw

2.135

17.1

2013 Zijlweg-O/Leidsebrt

1.426

17.6

2014 Leidsevaartbrt/Houtvaartkw

1.447

19.3

2015 Duinwijk

1.040

18.8

16

12.5

2021 Westoever N-Buitenspaarne

1.354

15.5

2022 Indische buurt

1.702

20.1

2023 Kleverpark/Bomenbrt

2.609

21.6

2024 Planetenwijk/Overdelft

1.693

19.1

2025 Oud Schoten/Spaarndam

1.655

18.4

2026 Vondelkwartier

1.071

18.8

2031 Waarderpolder

297

18.7

2019 Haarlem centrum

2032 Oude Amsterdamse/Potgieter/Zeggelenbrt

1.214

2033 Slachthuisbrt/Parkwijk/Zuiderpolder

1.796

2034 Europawijk

1.476

15.1

2035 Boerhaavewijk

1.152

17.7

2036 Molenwijk

1.073

14.4

2037 Meerwijk

1.330

16.4

70

11.5

25.807

16.9

2.878.480

17.2

2063 Spaarndam-West Totaal Nederland

15.5 14.9

bron: ABF Research – Primos prognose 2013

Onderstaande grafiek laat de ontwikkeling zien van het aantal 0-14 jarigen als indexcijfer; de procentuele groei/krimp ten opzichte van 2013. Bij toename stijgt de index tot boven 100, een index van 110 betekent 10% toename ten opzichte van 2013. Bij krimp daalt de index onder 100, een index van 85 betekent een afname van 15% ten opzichte van 2013. Wijkscan Jeugd Haarlem

Januari 2015

5

In de grafiek is tevens zichtbaar hoe het percentage jeugdigen zich ontwikkelt ten opzichte van Nederland. De toename of krimp van het aantal jeugdigen draagt vaak in belangrijke mate bij aan de stijging of daling van de zorgvraag in een gebied. In Nederland wordt verwacht dat het percentage jeugdigen (0-14 jaar) met 1% krimpt tot 2040. In de gemeente Haarlem wordt daarentegen een groei verwacht van 7,8% en is daarmee fors hoger dan de verwachte situatie in Nederland. Bevolkingsprognose 0-14 jarigen in de gemeente Haarlem en Nederland van 2013-2040, indexcijfers (2013=100)

bron: ABF Research - Primos prognose 2013

Onderstaande tabel toont de indexcijfers voor de gemeente Haarlem uitgesplitst naar postcodegebied. Verklaring van kleuren in kaart; naarmate de cel roder wordt neemt de krimp van jeugdigen in dat postcodegebied naar verwachting toe naar 2040. Er zijn grote verschillen per postcodegebied. In de Boerhaavewijk bijvoorbeeld wordt een forse toename van het aantal 0 tot 14 jarigen verwacht van ruim 92%. In de Planetenwijk/Overdelft daarentegen wordt een krimp verwacht van 27,8%.


Januari 2015

6

Bevolkingsprognose 0-14 jaar [index], 2013, 2020, 2025, 2030, 2035, 2040 - Postcodes uit Gemeente Haarlem, Indexcijfers t.o.v. 2013

2011 Oude stad 2012 Haarlemmerhoutkw 2013 Zijlweg-O/Leidsebrt 2014 Leidsevaartbrt/Houtvaartkw 2015 Duinwijk 2019 Haarlem centrum 2021 Westoever N-Buitenspaarne 2022 Indische buurt 2023 Kleverpark/Bomenbrt 2024 Planetenwijk/Overdelft 2025 Oud Schoten/Spaarndam 2026 Vondelkwartier 2031 Waarderpolder 2032 Oude Amsterdamse/Potgieter/Zeggelenbrt 2033 Slachthuisbrt/Parkwijk/Zuiderpolder 2034 Europawijk 2035 Boerhaavewijk 2036 Molenwijk 2037 Meerwijk 2063 Spaarndam-West Totaal

2013 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100

2020 111.6 98.5 114.7 102.9 105 106.3 137.1 113.3 98 89.1 98 91.9 111.8

2025 114.9 100.8 110 103.9 115.5 93.8 142.9 114.5 93.3 85.1 97 91.9 110.1

2030 126.4 102.3 106.3 101.4 129.6 112.5 139.2 110.2 88.7 79.3 97 93.5 99.7

2035 137.3 108.2 102.2 100.6 142.1 118.8 134.6 106.4 85.6 75.9 95.5 93.5 85.5

2040 148.0 110.2 99.2 100.5 148.2 143.8 124.6 102.8 83.7 72.2 92.7 95.5 78.8

100

115.7

116.1

111.8

111

109.6

100 100 100 100 100 100 100

106.3 95.1 115.3 93.9 89.5 82.9 103.9

123.2 92.8 139.6 87.6 85.6 74.3 105.7

134.9 90.7 159.5 86 84.4 65.7 106.5

145.3 89.6 180.8 79.8 85.7 58.6 107.8

150.4 88.2 192.4 76.5 85.2 62.9 107.8

Bron: ABF Research - Primos prognose 2013

1.2 Inwoners in de leeftijdscategorie 15 -24 jaar Gemeente Haarlem telt 16.694 jeugdigen in de leeftijdscategorie van 15 -24 dit is 10,9% van de totale bevolking van de gemeente Haarlem. Dit ligt iets onder het Nederlands gemiddelde van 12,2%. Het hoogste percentage jeugd in de leeftijdscategorie van 15-24 woont in Westoever NBuitenspaarne (14,9%) , gevolgd door Boerhaavewijk (13.4%) en de Duinwijk (12,1%). In de wijk Spaarndam-West wonen het minst jeugdigen, namelijk 7,9%.


Januari 2015

7

Percentage jeugdigen (15-24 jaar) per postcodegebied in gemeente Haarlem 2013

bron: CBS - Centraal Bureau voor de Statistiek Aantal & percentage jeugdigen (15-24) per postcodegebied in de gemeente Haarlem, 2013 Aantal

Percentage

2011 Oude stad

1.313

10.4

2012 Haarlemmerhoutkw

1.303

10.4

2013 Zijlweg-O/Leidsebrt

866

10.7

2014 Leidsevaartbrt/Houtvaartkw

808

10.8

2015 Duinwijk

667

12.1

14

10.9

1.301

14.9

884

10.5

1.193

9.9

2024 Planetenwijk/Overdelft

830

9.4

2025 Oud Schoten/Spaarndam

924

10.3

2026 Vondelkwartier

648

11.4

2031 Waarderpolder

161

10.1

2032 Oude Amsterdamse-/Potgieter/Zeggelenbrt

714

9.1

2033 Slachthuisbrt/Parkwijk/Zuiderpolder

1.436

11.9

2034 Europawijk

1.023

10.5

2035 Boerhaavewijk

868

13.4

2036 Molenwijk

732

9.8

2037 Meerwijk

961

11.8

48

7.9

16.694

10.9

2.049.085

12.2

2019 Haarlem centrum 2021 Westoever N-Buitenspaarne 2022 Indische buurt 2023 Kleverpark/Bomenbrt

2063 Spaarndam-West Totaal Nederland bron: ABF Research – Primos prognose 2013


Januari 2015

8

Onderstaande grafiek laat de ontwikkeling zien van het aantal 15-24 jarigen als indexcijfer; de procentuele groei/krimp ten opzichte van 2013. Bij toename stijgt de index tot boven 100, een index van 110 betekent 10% toename ten opzichte van 2013. Bij krimp daalt de index onder 100, een index van 85 betekent een afname van 15% ten opzichte van 2013. In de grafiek is tevens zichtbaar hoe het percentage jeugdigen zich ontwikkelt ten opzichte van Nederland. De toename of krimp van het aantal jeugdigen draagt vaak in belangrijke mate bij aan de stijging of daling van de zorgvraag in een gebied. In Nederland wordt verwacht dat het percentage jeugdigen (15-24 jaar) met 4,6% krimpt tot 2040. In de gemeente Haarlem wordt daarentegen een groei verwacht van 13,6% en is daarmee fors hoger dan de verwachte situatie in Nederland. Bevolkingsprognose 15-24 jarigen in de gemeente Haarlem en Nederland van 2013-2040, indexcijfers (2013=100)

Bron: ABF-research – Primons prognose 2013

Onderstaande tabel toont de indexcijfers voor de gemeente Haarlem uitgesplitst naar postcodegebied. Verklaring van kleuren in kaart; naarmate de cel roder wordt neemt de krimp van jeugdigen in dat postcodegebied toe naar 2040. In de meeste wijken wordt naar 2040 een groei verwacht van het percentage 15-24 jarigen. Uitzondering hierop zijn de wijken Spaarndam-West, Molenwijk, Europawijk, Vondelkwartier en Planetenwijk/Overdelft, hier wordt een krimp verwacht.


Januari 2015

9

Bevolkingsprognose 15-24 jaar [index], 2013, 2020, 2025, 2030, 2035, 2040 - Postcodes uit Gemeente Haarlem, Indexcijfers t.o.v. 2013

2011 Oude stad 2012 Haarlemmerhoutkw 2013 Zijlweg-O/Leidsebrt 2014 Leidsevaartbrt/Houtvaartkw 2015 Duinwijk 2019 Haarlem centrum 2021 Westoever N-Buitenspaarne 2022 Indische buurt 2023 Kleverpark/Bomenbrt 2024 Planetenwijk/Overdelft 2025 Oud Schoten/Spaarndam 2026 Vondelkwartier 2031 Waarderpolder 2032 Oude Amsterdamse/Potgieter/Zeggelenbrt 2033 Slachthuisbrt/Parkwijk/Zuiderpolder 2034 Europawijk 2035 Boerhaavewijk 2036 Molenwijk 2037 Meerwijk 2063 Spaarndam-West Totaal

2013 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100

2020 97.6 117.4 118.2 110.5 127.7 85.7 105.4 111.4 110.6 100 104.4 99.4 103.1

2025 108 120.7 122.6 113.1 139.7 100 114.5 118.6 112.8 98.3 105.3 100.8 123.6

2030 112.2 117.8 120.8 108.3 149 100 117.1 116.4 109.9 92.9 105.8 100.2 121.7

2035 117.2 119.6 116.3 102.5 155.2 107.1 113.2 110.3 106.5 86.3 105.4 99.4 119.9

2040 124.1 120.7 118.4 103.1 161.5 128.6 112.3 109.3 106.2 83.4 104.1 98.1 119.9

100

116.5

128.9

128.6

126.1

129.7

100 100 100 100 100 100 100

100.8 96.6 113.2 94.9 103.2 102.1 107

111.1 101.8 125.1 89.2 105.5 81.3 112.5

117.5 100.1 138.4 84.7 103.4 77.1 113.1

123.3 98.3 147.9 78.8 102.1 70.8 112.5

127.6 93.6 156.1 75.5 100.6 68.8 113.6

bron: ABF Research – Primos prognose 2013

1.3 Tiener- en jonge moeders Tienermoeders (vrouwen die voor hun 20ste verjaardag hun eerste kind krijgen) en jonge moeders (vrouwen die tussen hun 20ste en 23ste hun eerste kind krijgen) doen vaker een beroep op de eerstelijnszorg dan oudere moeders. Jong ouderschap kan een risicofactor zijn voor de ontwikkeling van kinderen en ouders. Jonge moeders en vaders moeten in korte tijd volwassen worden en hun kind grootbrengen. Zij lopen de kans hun opleiding niet af te maken, in een isolement te raken en depressief te worden. Kinderen lopen het risico op te groeien in ongunstige omstandigheden. Ze hebben vaker dan gemiddeld te maken met negatieve hechting, armoede, perinatale sterfte, een lager opleidingsniveau, ongezonde leefgewoonten, kindermishandeling en het opgroeien met een ouder met stress (bron: Nederlands Jeugdinstituut). In de gemeente Haarlem zijn in vergelijking met de Provincie Noord-Holland en Nederland relatief weinig tienermoeders en jonge moeders. Bevolkingsmutatie geboorten leeftijd moeder [%], 2012 - Gemeente: Haarlem Gemeente Haarlem 15-19 jaar [%] 20-24 jaar [%]

Provincie Noord-Holland 0.4 6.4

Nederland 0.8 7

0.9 8.6

Bron ROS-Wijkscan | CBS – Bevolkingsstatistiek


Januari 2015

10

1.4 De Groene druk De Groene druk betreft het aantal jongeren van 0 tot en met 19 jaar ten opzichte van het aantal mensen in de leeftijd van 20 tot en met 64 jaar. Het is een indicatie voor de verhouding tussen de actuele en de toekomstige beroepsbevolking. Gemiddeld is in Nederland de groene druk 38%. In de gemeente Haarlem ligt de groene druk iets lager, 35,3%. Groene druk (0-19 t.o.v. 20-64) percentage in postcodegebieden in de gemeente Haarlem

bron: CBS - Centraal Bureau voor de Statistiek

1.5 Sociaal Economische Status (SES) Mensen met een lage SES zijn minder gezond, ook de jeugd uit lage SES-groepen heeft een minder gezonde leefstijl. Kinderen van 0 t/m 11 jaar met laagopgeleide ouders (ten hoogste mbo-kort) hebben op bepaalde punten een ongezonder voedingspatroon dan andere kinderen. Sociaaleconomische problemen in het gezin of een laag opleidingsniveau van de ouders brengen een verhoogd risico op psychische problemen met zich mee. Volwassenen met lage SES ervaren ongunstige omgevingsfactoren. Het hebben van een lage SES hangt ook samen met het wonen in een ongunstige fysieke en/of sociale omgeving. Een voorbeeld hiervan is het wonen in een achterstandswijk, waar de sociale veiligheid vaak minder goed is en ook de kwaliteit van de woningen minder gunstig is (zie Gezondheid in veertig krachtwijken). De statusscores bestaan uit vier gegevens: het gemiddelde inkomen in een wijk, het percentage mensen met een laag inkomen, het percentage laag opgeleiden en het percentage mensen dat niet werkt. Via een factoranalyse worden deze kenmerken samengevat in één samengesteld kenmerk: de sociale status. Een (hoge) positieve score duidt op (een hoge) sociale status/voorsprong ((licht)gele kleur). Een (erg) lage (negatieve) score geeft aan dat er (veel) sociale achterstand is (rood/oranje kleur in kaart). De score voor het de gemeente Haarlem laat een wisselend beeld zien. Het westelijke gebied heeft een positievere status dan Haarlem Oost. Wijkscan Jeugd Haarlem

Januari 2015

11

Sociaal-economische status (SES), 2010 – Gemeente Haarlem

Bron: Sociaal en Cultureel Planbureau

1.6 Herkomst en culturele achtergrond Inwoners met een niet-westerse achtergrond (1e en 2e generatie) doen vaak eerder en een groter beroep op eerstelijnszorg (hogere zorgvraag). Bij allochtonen is veelal sprake van een opeenstapeling van factoren die samengaan met een slechtere gezondheid. Zo hebben niet-westerse allochtonen bijvoorbeeld in vergelijking met autochtonen gemiddeld een lager opleidingsniveau en een lager inkomen . Ook hebben niet-westerse allochtonen over het algemeen een minder gunstige arbeidsmarktpositie dan autochtonen en een groot aandeel allochtonen woont in achterstandswijken van de grote steden (CBS, 2008d). Ook genetische en culturele factoren (leefstijl verschilt per cultuur bv. beweging, voeding, suikergebruik etc.) (Hoeymans e.a., 2010). Westerse allochtonen wijken qua gezondheid en zorgvraag doorgaans niet of nauwelijks af van autochtonen (Nederlandse inwoners). In onderstaande kaart van gemeente Haarlem wordt zichtbaar in welke postcodegebieden meer/minder niet-westerse allochtonen voorkomen ten opzichte van Nederland. Verklaring van kleuren in kaart; geel = gelijk aan het landelijk gemiddelde % niet-westerse allochtonen, rood/oranje = (veel) hoger dan landelijk gemiddelde (hogere zorgvraag) en licht/donkergroen = (veel) lager dan landelijk gemiddelde (lagere zorgvraag). Het percentage allochtonen in de Europawijk, Meerwijk en Boerhaavewijk is ten opzichte van de andere wijken hoog, respectivelijk 42,5%, 48,5% en 54,1%. In de gemeente Haarlem wonen gemiddeld 26,2% allochtonen, is in vergelijking met gemiddelde van Nederland (21,1%) iets meer.


Januari 2015

12

Percentage allochtonen totaal, 2013 – gemeente Haarlem

Bron: ROS-wijkscan/ CBS Kerncijfers Wijken en Buurten

1.7 Onderwijs Bij het speciaal onderwijs zijn veel leerlingen, die behalve een onderwijsvraag ook een zorgvraag hebben. Het percentage kinderen die speciaal onderwijs ontvangen is vergelijkbaar met het percentage van de provincie Noord-Holland en ligt iets onder het Nederlandse percentage. Absoluut, 2011 - Gemeente: Haarlem

Wijk 01 Oude stad Wijk 02 Spoorbaan Leiden Wijk 03 Haarlem-Oost Wijk 04 Haarlemmerhoutkwartier Wijk 05 Westoever Noord Buitenspaarne Wijk 06 Ter Kleef en Te Zaanen Wijk 07 Oud Schoten en Spaarndam Wijk 08 Duinwijk Wijk 09 Schalkwijk Totaal Gemeente Haarlem Provincie Noord-Holland Nederland

Speciaal onderwijs [aantal] 25 65 170 30 120

leerlinggebonden financiering [percentage] [aantal] 0% 15 1% 35 2% 50 0% 15 1% 40

[percentage] 0% 0% 0% 0% 0%

120 140

1% 2%

65 55

1% 1%

15

1%

10

0%

325 1010 1020 16515 120655

2% 1% 1% 1% 2%

95 380 385 9255 58830

1% 1% 1% 1% 1%

Bron: ROS-Wijkscan | CBS - Centraal Bureau voor de Statistiek


Januari 2015

13

1.8 Arbeidsparticipatie De overheid helpt mensen die op jonge leeftijd een ziekte of handicap hebben gekregen. Daar zorgt de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wet Wajong) voor. Het percentage mensen in die een Wajong uitkering heeft in de gemeente Haarlem, ligt gelijk aan de provincie Noord-Holland en iets onder het gemiddelde van Nederland. Arbeidsparticipatie, Wajong, 2011 - Wijken 2011 uit Gemeente Haarlem

Wijk 01 Oude stad Wijk 02 Spoorbaan Leiden Wijk 03 Haarlem-Oost Wijk 04 Haarlemmerhoutkwartier Wijk 05 Westoever Noord Buitenspaarne Wijk 06 Ter Kleef en Te Zaanen Wijk 07 Oud Schoten en Spaarndam Wijk 08 Duinwijk Wijk 09 Schalkwijk Totaal

Wajong [aantal] 160 110 280 90 120 120 160 20 525 1585

Wajong [percentage] 2% 1% 3% 1% 1% 1% 2% 1% 3% 2,1%

Gemeente Haarlem Provincie Noord-Holland Nederland

1585 28350 200420

2% 2% 3%

ROS-Wijkscan | CBS - Centraal Bureau voor de Statistiek

1.9 E-movo onderzoek (GGD Kennemerland, december 2010) In het najaar van 2009 hebben ruim 7.600 scholieren woonachtig in de regio Kennemerland meegedaan aan een vragenlijstonderzoek van de GGD, ook wel E-movo onderzoek genoemd. Leerlingen van de 2e en 4e klas van het voortgezet onderwijs hebben via internet vragen over hun gezondheid, thuissituatie, leefstijl en vrije tijd beantwoord. In totaal hebben 1.711 scholieren die in Haarlem wonen een bruikbare vragenlijst ingevuld: Geschat wordt dat de totale groep deelnemers uit Haarlem 55% is van alle tweede- en vierdeklassers die in deze gemeente wonen. De scholieren zijn afkomstig van verschillende scholen binnen en buiten de gemeente Haarlem. Uit achtergrondgegevens van de scholieren valt op dat in Centrum/Zuid-West relatief veel havo/vwoleerlingen hebben meegedaan, in Oost relatief veel leerlingen die bij één ouder wonen en in Schalkwijk relatief veel niet-westerse leerlingen.. Lichamelijke gezondheid De door scholieren meest genoemde ziekten en/of aandoeningen in het jaar voorafgaand aan het onderzoek zijn: migraine of regelmatige ernstige hoofdpijn (16%), astma of bronchitis (11%), eczeem (11%) en chronische vermoeidheid (10%). Het gaat hier om ziekten en/of aandoeningen die al dan niet zijn vastgesteld door een arts. Psychische gezondheid Van de scholieren in Haarlem voelt 19% zich psychisch ongezond (regio 18%). Het gaat om meer meisjes (26%) dan jongens (13%).


Januari 2015

14

Psychosociale problematiek Van de scholieren heeft 5% psychosociale problematiek. Psychosociale problematiek komt meer voor bij vmboscholieren (7%) dan bij havo/vwo-scholieren (3%). Kwaliteit van leven Kwaliteit van leven is het functioneren van personen op fysiek, psychisch en sociaal gebied en de subjectieve evaluatie daarvan (Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid) Van de scholieren uit Haarlem ervaart 25% een hoge kwaliteit van leven, 44% een gemiddelde kwaliteit en 30% een lage kwaliteit. De regionale percentages komen ongeveer overeen, deze bedragen respectievelijk 27%, 45% en 29%. Een hoge kwaliteit van leven komt meer voor bij jongens (34%) dan bij meisjes (17%), meer bij tweede- (30%) dan bij vierdeklassers (20%) en meer bij vmboleerlingen (31%) dan bij havo/vwo-leerlingen (22%). Risicogroepen in de regio Onderzocht is welke (achtergrond)kenmerken in de regio samenhangen met een negatieve gezondheidsbeleving. Uit de analyse van de GGD Kennemerland blijkt dat een matig tot slecht ervaren gezondheid significant vaker voorkomt bij leerlingen die (in volgorde van belangrijkheid): zich psychisch ongezond voelen, onvoldoende bewegen, wekelijks roken, meisje zijn en binge-drinken. Zich psychisch ongezond voelen komt significant vaker voor bij leerlingen die (in volgorde van belangrijkheid): psychosociale problematiek hebben, een matig tot slechte gezondheid ervaren, gepest worden, meisje zijn, zich wel eens onveilig voelen, bij twee ouders wonen van wie één stiefouder is of bij één ouder wonen, onvoldoende bewegen, niet-westers allochtoon zijn of gespijbeld hebben.


Januari 2015

15

2. TRANSITIE JEUGD Op grond van de Jeugdwet, welke in werking treedt op 1 januari 2015, worden gemeenten verantwoordelijk voor alle jeugdhulp: ondersteuning, hulp en zorg aan jeugdigen en ouders bij opgroeien opvoedproblemen, psychische problemen en stoornissen. Ook worden gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering., en de advisering en verwerking van meldingen inzake huiselijk geweld en kindermishandeling. De stelselwijziging is geen doel, maar een middel om een concrete omslag in de zorg voor jeugd te realiseren. De volgende doelen worden beoogd:  Meer preventie, meer eigen verantwoordelijkheid, meer benutten van ‘eigen kracht’ en het sociale netwerk van kinderen en hun ouders  Kinderen en jongeren naar vermogen mee laten doen, laten participeren. Daarom willen we normaliseren, ontzorgen en niet onnodig medicaliseren  Sneller jeugdhulp op maat, dicht bij huis, om zo het beroep op gespecialiseerde zorg te verminderen  Betere samenwerking rond gezinnen: 1-gezin, 1-plan, 1- regisseur, o.a. door ontschotting van budgetten  Meer ruimte voor professionals, door de regeldruk serieus terug te dringen De volgende onderdelen worden per 1 januari 2015 overgeheveld naar de gemeenten: Verantwoordelijk tot 1 januari 2015 Jeugdhulpverlening, jeugdbescherming en jeugdreclassering Gesloten jeugdzorg

Provincie Rijk/ provincie

Jeugd GGZ

Zorgverzekeringswet

Jeugd GGZ (> 1 jaar in GGZ instelling)

AWBZ

Jeugd met een aandoening, beperking of handicap

AWBZ

In dit document worden de verschillende onderdelen, die worden overgeheveld naar de gemeente, kort beschreven. 2.1 Provincie: Jeugdhulpverlening De jeugdhulpverlening wordt geboden aan kinderen tot 18 jaar en de gezinnen met kinderen die problemen hebben. De jeugdhulpverlening wordt onderverdeeld in:  Ambulant: hulp aan het gezin thuis  Crisis: spoedeisende hulp in gezin/ instelling/ pleeggezin  Dagbehandeling: hulp aan het kind overdag  Pleegzorg: hulp in een pleeggezin  Residentieel: hulp aan kind gekoppeld aan een verblijf in een instelling Wijkscan Jeugd Haarlem

Januari 2015

16

Juli 2014 Ambulant Crisis Dagbehandeling Pleegzorg Residentiële zorg

% 21% 0% 6% 63% 10%

absoluut 56 0 16 170 27

Tabel 1: aandeel trajecten in jeugdhulpverlening in zorg

In juli 2014 waren er in Haarlem 269 trajecten van jeugdhulpverlening in zorg, vergeleken met 265 trajecten in juli 2013 en 253 trajecten in juli 2012. De meeste trajecten lopen in Schalkwijk en Haarlem Oost. De trajecten in Haarlem in de jeugdhulpverlening bestonden grotendeels uit ambulante trajecten (21%) en pleegzorg (63%). 2.2 Provincie: jeugdbescherming en jeugdreclassering. Een jongere die met de politie in aanraking is geweest en een proces-verbaal heeft gekregen, kan jeugdreclassering krijgen. Hij of zij krijgt dan een op maat gesneden begeleidingsplan dat moet voorkomen dat de jongere opnieuw de fout ingaat. Jeugdreclassering is er voor jongeren tussen 12 en 18 jaar. Deze vorm van jeugdzorg is een belangrijke schakel tussen zorg en straf. Jeugdbescherming is een gedwongen maatregel die de rechter kan opleggen als vrijwillige hulp niet werkt. Een kind of jongere wordt dan 'onder toezicht gesteld'. Gezinsvoogden begeleiden een gezin bij de opvoeding, tot de ouders dit weer zelfstandig kunnen overnemen. Soms woont een kind daarbij – tijdelijk – niet meer thuis. Bureaus Jeugdzorg voeren zowel de jeugdbescherming uit als vrijwillige vormen van jeugdzorg. Dat maakt een overgang van de ene naar de andere vorm, of zelfs een combinatie, eenvoudiger. In onderstaande grafiek wordt jeugdbescherming onderverdeeld in ‘onder toezicht stelling’ en ‘voogdij’.

Figuur 1: aantal trajecten jeugdhulpverlening per maand in Haarlem


Januari 2015

17

Figuur 2: aantal trajecten jeugdhulpverlening per wijk in de maand juli 2014, 2013 en 2012 in Haarlem

In juli 2014 liepen er in Haarlem in de jeugdbescherming 182 OTS-trajecten, 18 voogdij trajecten en 60 jeugdreclasseringstrajecten.

Jeugdbescherming, OTS Jeugdbescherming, Voogdij Jeugdreclassering

Juli 2014 182 18 60

Juli 2013 168 21 71

Juli 2012 183 25 83

Tabel 2: aantal trajecten in Haarlem in de jeugdbescherming en in de jeugdreclassering

Figuur 3: aantal trajecten jeugdbescherming en jeugdreclassering per maand in Haarlem


Januari 2015

18

2.3 Rijk/ provincie: gesloten jeugdzorg (jeugdzorgplus) Jongeren met ernstige gedragsproblemen kunnen in instellingen voor jeugdzorgplus worden geplaatst (gesloten jeugdzorg). Daar krijgen zij hulp in een gesloten omgeving. Zij hebben bescherming nodig tegen zichzelf of tegen anderen. Het gaat bijvoorbeeld om agressieve jongeren of om meisjes die problemen hebben met loverboys. Het is in het belang van de jongeren zelf dat zij een behandeling krijgen in geslotenheid. Dit voorkomt dat zij zich onttrekken aan de zorg die ze nodig hebben. Of door anderen worden ontrokken aan de zorg. Jeugdzorgplus is dus niet bedoeld als straf. In 2012 waren er in Haarlem 15 indicaties voor gesloten jeugdzorg (CBS). Dit betreft alleen het aantal kinderen dat in de loop van het jaar 2012 geplaatst is in een JeugdzorgPlus-instelling (instroom). Kinderen die al in 2011 deze zorgvorm ontvingen en dit ook in (een deel van) 2012 ontvingen zijn hierbij meegeteld. 2.4 Zorgverzekeringswet: Jeugd GGZ De jeugd GGZ biedt zorg voor kinderen en jeugdigen tot 18 jaar met psychische problemen en stoornissen, inclusief dyslexie). De jeugd-GGZ valt momenteel grotendeels onder de Zorgverzekeringswet. In Haarlem maakten in 2010 1960 personen gebruik van de jeugd GGZ onder de zorgverzekeringswet (CBS). In onderstaande tabel wordt getoond welk deel van de personen in zorgverzekeringswet GGZ-zorg in de eerstelijn en welk deel zorg in de tweede lijn gebruikte.

Totaal Eerste lijn Tweede lijn zonder verblijf Tweede lijn met verblijf

1960 470 1550 30

Tabel 3: Jeugd GGZ in de zorgverzekeringswet, Haarlem 2010

2.5 AWBZ: jeugd GGZ Als voor een behandeling noodzakelijk verblijf in een GGZ-instelling langer dan een jaar duurt, dan valt deze zorg onder de AWBZ. Ook voor extramurale begeleiding, kortdurend verblijf en beschermd wonen valt de zorg onder de AWBZ. Bureaus Jeugdzorg geven indicaties af voor AWBZrog. Zij indiceren kinderen met een psychiatrische aandoening. Omdat het CIZ niet over de gegevens van de Bureaus Jeugdzorg beschikt, kan hierover niet worden gerapporteerd. 2.6 AWBZ: jeugd met een aandoening, beperking of handicap (excl GGZ) NB Toelichting getallen huidige paragraaf: -

-

Alle aantallen over de AWBZ zorg zijn afgerond op vijftallen. In de tabellen worden per cel aantallen vanaf de waarde vijf getoond. Bij de waardes nul tot en met vier staan er kruisjes. Hierdoor kan het zijn dat de som van het aantal cliënten in een tabel niet overeenkomt met de randtotalen van die tabel. In getallen is de psychiatrische zorg achterwege gelaten. Getallen gaan over geïndiceerde zorg. Geïndiceerde zorg wordt niet altijd geconsumeerd doordat een cliënt de indicatie niet altijd verzilvert bij een zorgverlener


Januari 2015

19

Jeugdigen met een somatische aandoening/ beperking, een lichamelijke handicap, een verstandelijke handicap of zintuiglijke handicap kunnen aanspraak maken op AWBZ-zorg. Een deel van deze zorg gaat per 1 januari 2015 naar de Jeugdwet. In onderstaande tabel wordt weergegeven welke soort zorg onder welke wet gaat vallen. De begeleiding, kortdurend verblijf en persoonlijke verzorging gaat naar de Jeugdwet, evenals de behandeling bij een verstandelijk handicap.

AWBZ functie

Begeleiding Kortdurend verblijf Persoonlijke verzorging Verpleging Behandeling

Somatische aandoening/ beperking JW JW JW Zvw Zvw/Wlz

Lichamelijke handicap

Zintuiglijke handicap

Verstandelij ke handicap

JW JW JW Zvw Zvw/Wlz

JW JW JW Nvt Zvw

JW JW JW Nvt JW

Tabel 4: Verdeling van extramurale AWBZ zorg voor kinderen naar de nieuwe zorgwetten

Op 1 januari 2014 hadden 340 kinderen in gemeente Haarlem een geldige indicatie voor AWBZ-zorg (door het CIZ geïndiceerd) voor een somatisch, lichamelijk, verstandelijke of zintuiglijke aandoening/ beperking/ handicap. In onderstaand tabel wordt getoond welk deel van deze zorg naar de Jeugdwet gaat en wel deel niet. Het grootste deel van deze kinderen, 225 op 1 januari 2014, gaat per 1 januari 2015 naar de Jeugdwet.

Extramuraal naar Jeugdwet Extramuraal niet naar Jeugdwet Intramuraal Totaal

1 jan 2013 215 45 70 330

1 juli 2013 210 50 70 330

1 jan 2014 225 50 65 340

Tabel 5: Aantal kinderen met een geldige indicatie voor extramurale en intramurale AWBZ-zorg.

Van de kinderen die overgaan vanuit de AWBZ naar de Jeugdwet hebben de meeste kinderen een verstandelijke handicap (200 op 1 januari 2014). In onderstaande tabel wordt het aantal kinderen weergegeven die naar de Jeugdwet gaan onderverdeeld naar dominante grondslag.

Somatische aandoening/ ziekte Lichamelijke handicap Verstandelijke handicap Zintuiglijke handicap

1 jan 2013 15 15 185 X

1juli 2013 15 10 185 X

1 jan 2014 10 10 200 X

Tabel 6: Aantal kinderen met een geldige indicatie voor extramurale AWBZ-zorg die overgaat naar de Jeugdwet in Haarlem naar dominante grondslag.

Van de kinderen die overgaan vanuit de AWBZ naar de Jeugdwet zijn de meeste kinderen tussen 011 jaar. In onderstaande tabel wordt het aantal kinderen weergegeven die naar de Jeugdwet gaan onderverdeeld naar de leeftijdscategorieën 0-11 jaar en 12-17 jaar.


Januari 2015

20

0-11 jaar 10 5 105 X 120

Somatische aandoening/ ziekte Lichamelijke handicap Verstandelijke handicap Zintuiglijke handicap Totaal

12-17 jaar X X 95 X 105

Totaal 10 10 200 X 225

Tabel 7: Dominante grondslag naar leeftijdscategorie voor kinderen met een geldige indicatie voor extramurale AWBZ-zorg met één of meer functies die overgaan naar de Jeugdwet op 1 januari 2014 in de gemeente Haarlem

2.7 Samenvatting in tabel Zorg

Jaartal

Aantal cliënten

Ambulant

Juli 2014

56

Crisis

Juli 2014

0

Dagbehandeling

Juli 2014

16

Pleegzorg

Juli 2014

170

Residentiële zorg

Juli 2014

27

Jeugdbescherming OTS

Juli 2014

182

Jeugdbescherming voogdij

Juli 2014

18

Jeugdreclassering

Juli 2014

60

Gesloten jeugdzorg

2012

15

Jeugd GGZ

Zorgverzekeringswet

2010

1960

jeugd met een aandoening, beperking of handicap (excl GGZ)

Extramuraal naar Jeugdwet

1 januari 2014

225

Jeugdhulpverlening

Bronnen http://jeugdstatline.cbs.nl/JeugdMonitor/ https://addgroep.sharepoint.com/JZNH/ www.voordejeugd.nl http://www.ciz.databank.nl/ http://www.vng.nl/onderwerpenindex/decentralisaties-sociaal-domein/decentralisatiejeugdhulp/nieuws/cbs-cijfers-van-aantal-jongeren-met-awbz-en-zvw-jeugdzorg


Januari 2015

21

BIJLAGE SCHEMA STELSELWIJZIGING JEUGDZORG

 Wijkscan Jeugd Haarlem

Januari 2015

Passend onderwijs vanaf 2014

22

ZONH Wijkscan Jeugd Haarlem

Recommend Documents