{Zij aan Zij – juni 2015 – Verslag Burenoverleg} Het burenoverleg is gestart met een terugblik op de succesvolle opendeurdag van 10 mei met 7.000 bezoekers. Centraal thema van de avondvergadering was een boeiend verhaal over werkplekleren en hoe dit concreet een bijdrage kan leveren aan het wegwerken van de tegenstelling tussen de hoge jeugdwerkloosheid en knelpuntberoepen die moeilijk ingevuld geraken. Uit de presentatie van de nieuwe verkeersveiligheidscampagne, hebben we onthouden dat er meer ongevallen op de weg gebeuren, dan op de site zelf. Ook dit jaar worden er kosten nog moeite gespaard om de medewerkers te overtuigen van een mentaliteits- en gedragswijziging. Traditiegetrouw werden de buren ook uitgebreid geïnformeerd over alle aspecten van het jaarrapport van BASF Antwerpen en werd er afgesloten met de stand van zaken van de grote Burenenquête. Opendeurdag Tom Verlinden van de Staff Site Management bracht aan de hand van een fotoreeks een terugblik op de opendeurdag van 10 mei, die met 7.000 bezoekers zeker een succes genoemd mag worden. 256 medewerkers hebben als vrijwilliger mee gewerkt om de bezoekers een onvergetelijke dag te bezorgen. De bezoekers hadden veel interesse voor de MDI-installatie en er waren ook boeiende rondleidingen in de ammoniakinstallatie. De brandweer- en medische dienst werden druk bezocht door vele geïnteresseerden. Uiteraard kon iedereen tussendoor genieten van een hapje en een drankje. Traditiegetrouw werden de kinderen niet vergeten. Die konden zich uitleven met ballonnenclowns, grime, springkastelen en gekke kinderkapsels. Technopolis was aanwezig met de chemieshows en Lieven Scheire presenteerde een druk bijgewoonde quiz. BASF pionier in werkplekleren Koen Van Raemdonck, Vice President Human Resources gaf een interessante presentatie over werkplekleren en begon met het burenoverleg duidelijk te maken dat knelpuntberoepen voor de industrie een probleem vormen. We kampen met een hoge jeugdwerkloosheid en tegelijkertijd worden bepaalde vacatures niet ingevuld. De voornaamste knelpuntberoepsgroepen met relevantie voor BASF Antwerpen zijn procesoperatoren en technici, in het bijzonder gespecialiseerd in automatisering en elektromechanica. Hoewel het grootste aantal knelpuntberoepen wordt veroorzaakt door een tekort aan jongeren die afstuderen in technische en beroepsgerichte opleidingen in het middelbaar onderwijs , stellen we vast dat het aantal jongeren dat kiest voor TSO en (D)BSO daalt. Het is dus ook daar dat o.m. een oplossing gezocht moet worden.
Er zijn meerdere oorzaken hiervoor, maar belangrijk is dat jongeren en hun ouders het technisch en het beroepsonderwijs vaak beschouwen als minderwaardig in vergelijking tot ASO. Bovendien zijn er onvoldoende scholen die de juiste studierichtingen en studiegebieden aanbieden. Wanneer jongeren dan toch kiezen voor TSO of (D)BSO stellen we vast dat dit regelmatig het gevolg is van een negatief keuzeproces, bijvoorbeeld na het krijgen van een negatief advies (B-attest) voor ASO. Dit watervalsysteem leidt tot demotivatie bij jongeren, leerachterstand en ongekwalificeerde uitstroom. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er momenteel meer de nadruk gelegd wordt op werkplekleren. Koen Van Raemdonck liet een grafiek zien waaruit bleek dat ons onderwijs fel achter loopt wanneer het gaat over systemen van leren op de werkvloer. Denemarken en Duitsland zijn de absolute koplopers op vlak van de combinatie van leren in bedrijfs- en schoolcontext. Als we kijken naar het totale plaatje van de jongeren in Duitsland, dan volgen meer dan 65% van de jongeren onderwijs op de werkvloer, het zogenaamde werkervaringsplekleren. In Vlaanderen is dat nog geen 4%. Daarmee behoren we tot de laagste in Europa . De Duitse jeugdwerkloosheid bedraagt nog geen 8%, terwijl dat in België nog 23% is. Het is dus duidelijk dat onderwijs dat goed aansluit op de arbeidsmarkt ongetwijfeld een belangrijke stimulans is en dat Vlaanderen nog een lange weg te gaan heeft. BASF en de chemische industrie geloven sterk in werkplekleren. Het past in het concept van levenslang leren waarbij zelfstudie en leren van collega’s 90% van het ervaringsgericht leerproces uitmaken. Slechts 10% is dan nog de traditionele scholing. BASF Antwerpen heeft hier een belangrijke inspiratiebron met de Duitse moederonderneming, waar men reeds jarenlang ervaring heeft met duaal leren (het Duitse systeem van Azubis). Waar staat BASF Antwerpen op het vlak van werkplekleren? BASF Antwerpen biedt jaarlijks 160 stageplaatsen. Hierbij werd een stagelandschap uitgewerkt dat enerzijds streeft naar kwalitatieve stages in leerrijke omgevingen en anderzijds maximaal inspeelt op de behoeften rond werkplekleren langs de kant van het onderwijs. Dit resulteerde in 6 stagetypes, in 5 verschillende omgevingen en op 3 studieniveaus. Denken we hier aan een belevingsstages, projectstage, zomerstage, masterstages ... Tegenover het realiseren van de stages, staat een behoorlijke jaarlijkse investering voor BASF Antwerpen. Voor deze stages werkt BASF Antwerpen samen met meer dan 35 onderwijsinstellingen en dit zowel op niveau van TSO, Hoger onderwijs en universiteiten. Deze samenwerkingen spelen zich in belangrijke mate af in de nabije omgeving van BASF Antwerpen, maar beperken zich daar niet toe. Onder meer in Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant zijn er ook goede partnerships. Werkplekleren en kwalitatieve stageplaatsen zijn een gedeelde verantwoordelijkheid van student, mentor bedrijf, stagbegeleider school en dienst werkplekleren. Omdat BASF reeds vele jaren actief is op het domein van werkplekleren en stages
heeft men de conceptnota duaal leren van Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits en Vlaams minister van Werk Philippe Muyters met veel interesse doorgenomen en in de context van BASF Antwerpen bekeken. De sterke punten en de aandachtspunten werden uitvoerig toegelicht. Verkeersveiligheid Lauris van Hove, Manager Pevention Policy, kwam toelichting geven bij de campagne rond verkeersveiligheid. BASF Antwerpen werkt met één centraal veiligheidsproject, “Time Out For Safety” waaraan alle andere initiatieven vastgeknoopt worden. In 2015 startte de 13e editie. TOFS fungeert als koepel voor de andere veiligheidsprojecten en is over de voorbije jaren een vaste waarde geworden binnen BASF Antwerpen. Aan elke editie van TOFS worden andere topics gekoppeld. Verkeersveiligheid zal een van de 4 topics zijn die gekoppeld lopen aan deze editie. Dit project loopt van april tot december 2015. Aangezien er momenteel meer ongevallen zijn op de openbare weg dan op de site, is verkeersveiligheid zeker een aandachtspunt. Centraal thema van de campagne is het thema: “Tijd winnen, wat mag het kosten?” Wie tijd wil winnen in het verkeer doet dat vaak door risico’s te nemen. Risico’s ten koste van de veiligheid van zichzelf, maar ook van andere weggebruikers. Loopt er iets mis, dan is de kostprijs altijd hoger dan de waarde van de gewonnen tijd. En ook als alles goed gaat, heeft de tijd die je wint door met je eigen vervoer te komen een prijs, want de bus is helemaal gratis. Dé vraag is dan ook: “Wat mag het kosten? Wat mag het mij, mijn omgeving en andere weggebruikers kosten?” Door de medewerker bewust te maken van zijn eigen rol in de verkeersveiligheid op en rond de site wil BASF een mentaliteits-en gedragswijziging teweegbrengen. Hierbij zal er aandacht geschonken worden aan het naleven van verkeersregels (snelheid, rood licht, gordeldracht, voorrang, GSM …), houding in het verkeer (afleiding, vermoeidheid, agressie in het verkeer …) en de keuze van het vervoersmiddel (voorkeur voor collectief busvervoer dat BASF aanbiedt). De shiftbus had in 2014 een gemiddelde bezettingsgraad van 28% en de dagbus 39%. Voor de fietsers werd er gewerkt aan de zichtbaarheid en een ‘Bike Pitstop’ waar bedrijfsfietsen snel een check-up krijgen. De 50-tal motorijders vormen een kwetsbare groep en er werd een druk bijgewoonde cursus rijvaardigheid voor hen georganiseerd. De automobilisten konden in een tuimelwagen aan den lijve de gevolgen van een ongeval ondervinden. Via een campagne werd er ook gewerkt aan het emotionele aspect. Wat zijn de gevolgen van een verkeerde keuze in het verkeer voor de betrokkene en het gezin? Jaarverslag
Koen Van Raemdonck presenteerde het jaarverslag van BASF Antwerpen waarbij het jubileum eerst behandeld werd. “Al 50 jaar in ons element.”, dat was de centrale boodschap van het feestjaar naar aanleiding van 50 jaar BASF Antwerpen. De officiële voorstelling van het project "Elementen voor Talenten", in samenwerking met de stad Antwerpen, luidde het feestjaar in. BASF Antwerpen verbindt zich ertoe de komende drie jaar enkele initiatieven te ondersteunen die jonge talenten de kans bieden om tot specialisten in de wetenschap en techniek uit te groeien. Dit initiatief sluit naadloos aan bij de strategie om de band tussen onderwijs en industrie te verstevigen. Naast allerlei evenementen voor externe partners, studenten en de BASF-groep, werden ook onze eigen medewerkers van vroeger en nu niet vergeten. Zij bouwden immers letterlijk en figuurlijk mee aan BASF Antwerpen en daarom kregen ze een welverdiend feest in de vorm van een spetterende familiedag met plezier voor het hele gezin. Als afsluiter van het feestjaar werd er op twee verschillende data After Work party’s georganiseerd, zodat alle shiftmedewerkers de kans kregen om deel te nemen. Het unieke aan dit feestjaar was dat men kon rekenen op een groep van 20 Anniversary Champions uit alle rangen van het bedrijf. Deze Anniversary Champions namen actief deel aan het uitdenken, vormgeven en uitvoeren van de activiteiten in het kader van het feestjaar. Ook individuele medewerkers hebben zich doorheen het jubileumjaar extra ingespannen voor mensen die het wat moeilijker hebben. Hierbij werd ruimte gegeven voor eigen initiatief. De actie sloeg aan: 34 teams, goed voor 289 medewerkers, zetten zich in voor 18 goede doelen. Daklozenrestaurant Kamiano in Antwerpen kreeg maar liefst 12 teams over de vloer. 54 medewerkers staken de handen uit de mouwen tijdens de Special Olympics in Mol. Uiteraard had Koen Van Raemdonck het ook over de economische ontwikkelingen. Ook in 2014 werd er verder geïnvesteerd in de site in Antwerpen. De belangrijkste investering was de nieuwe butadieeninstallatie en inmiddels is ook de nieuwe technologie voor superabsorber SAVIVATM toevertrouwd aan de site. Jaarlijks worden er gemiddeld voor 150 miljoen euro aan investeringsprojecten toegewezen aan BASF Antwerpen. Het ‘Verbund‘ op de site van BASF Antwerpen is de afgelopen jaren sterk uitgegroeid tot een Verbund met vele verschillende ondernemingen. Zo is er de meststoffenactiviteiten van EuroChem, SolVin dat zich focust op de PVC-markt, de strategische alliantie met Dow en Solvay , HPPO, Styrolution ... Daarnaast zijn er ook tal van strategische partners zoals Zandvliet Power, Evides en Air Liquide ... Combinant, de joint venture tussen BASF, Hupac en Hoyer haalt jaarlijks 150.000 vrachten van de weg naar het spoor en helpt daardoor CO2 te besparen. Daardoor worden de files op de ring dagelijks met 10 kilometer ingekort. In totaal stelt BASF meer dan 3.000 (officiële getal jaarrapport: 3043) medewerkers in Antwerpen te werk. Daarnaast zijn er ook ongeveer 1.000 medewerkers van de strategische partners werkzaam en voeren ook de medewerkers van de contractorenfirma’s allerlei taken op de site uit. In totaal verplaatsen zich dan ook meer dan 5.000
medewerkers dagelijks naar het meest noordelijke deel van de Antwerpse haven. De omzet van BASF Antwerpen bedroeg in 2014 € 6.515 miljoen. Dat is een daling van 5,4% in vergelijking met 2013, waar BASF Antwerpen een omzet van € 6.890 miljoen realiseerde. Deze daling is ongeveer in gelijke mate toe te schrijven aan een terugval van de verkoopsprijzen en aan een daling van de afgezette hoeveelheden. Deze vermindering van de afgezette hoeveelheden is vooral toe te schrijven aan het tijdelijk wegvallen van productiecapaciteit bij een belangrijke afnemer. Veiligheid staat zoals steeds ook centraal. Medewerkers, partners en contractoren werken hier samen aan. BASF Antwerpen wil iedereen betrekken bij het vermijden van incidenten. Al deze inspanningen om incidenten te vermijden loont: de frequentiegraad, het aantal ongevallen per miljoen gewerkte uren, daalde van 3,6 in 2013 tot 2,3 in 2014. Opmerkelijk is ook de daling van de frequentiegraad bij de contractoren van 2,8 naar 0,9. Deze goede prestatie is toe te schrijven aan een goed doordachte samenwerking met partnerbedrijven, open communicatie en een goede begeleiding bij het uitvoeren van werkzaamheden. Tot slot ging het laatste gedeelte van de presentatie over medewerkers en maatschappij. Het succes van BASF Antwerpen staat of valt met haar medewerkers. Daarom wordt er alles op alles gedaan om talent binnen te halen en dat talent maximaal te laten openbloeien. Medewerkers worden ook gestimuleerd om zowel fysiek als mentaal in balans te blijven. Via het B-Fit@BASF-gezondheidsprogramma krijgen medewerkers tips en concrete mogelijkheden om te werken aan goede voedings- en bewegingsgewoonten en een leven in balans. Voor de shiftwerknemers (meer dan 40% van onze populatie), werd in 2013-2014 een specifiek B-Fit@BASF programma opgezet waarbij elke ploeg bezocht werd door een bewegingscoach, een voedingsspecialist en een slaapexpert. Ongeveer de helft van onze medewerkers is 45+. Dit aandeel zal in de toekomst verder toenemen, gezien de geplande overheidsmaatregelen om de pensioenleeftijd te verhogen. BASF heeft een levensfasebewust personeelsbeleid uitgewerkt om medewerkers in elk stadium van hun loopbaan optimaal te ondersteunen. Status Burenenquête Tot slot werd de stand van zaken van de burenenquête besproken door Marcel Van der Avert, onafhankelijk voorzitter van het burenoverleg. Op het moment van het burenoverleg waren 593 ingevulde enquêtes, waarvan 545 online en 48 op papier. 67% van de respondenten zijn mannen en 33% vrouwen. Er is een spreiding van de leeftijd, maar voornamelijk zijn het toch 55-plussers die feedback gegeven hebben. Uit de voorlopige resultaten blijkt dat op de vraag « Hoe staat u ten opzichte van BASF? » 11% zeer positief heeft geantwoord, 53% positief, 27% geen mening had,
8% eerder negatief en 5,1% negatief. Tijdens het burenoverleg van september krijgt het burenoverleg inzage in alle onderzoeksresultaten en zal de stagiair die alles begeleid heeft, dit komen presenteren. Vragen van de buren : •
“Tijdens de opendeurdag was er de mogelijkheid om zich kandidaat te stellen voor het burenoverleg. Wat was de reactie daarop?”, was de vraag van een buur. BASF Antwerpen heeft deze gegevens nog niet ter beschikking en ging het opzoeken.
•
Een van de buren vroeg zich af of het werkplekleren potentieel geen bedreiging vormde voor het hoog niveau van onderwijs in België? Als antwoord werd gesteld dat we inderdaad hoog scoren in een aantal onderzoeken, maar dat dit jaarlijks naar beneden gaat en dat waakzaamheid toch aan de orde is. Verder gaat het bij werkplekleren om competenties die men ook buiten het bedrijf kan gebruiken. Een operator kan zijn ervaring en kennis ook buiten de chemie gebruiken in andere sectoren zoals petrochemie, voedingindustrie enz.
•
Iemand vroeg zich af waarom er zo wenig grensoverschrijdende mobiliteit is en waarom er zo weinig aansluiting is bij Nederlandse ondewijsinstellingen? Er wordt momenteel al samengewerkt met een instelling uit Bergen op Zoom, maar er komen concreet weinig vragen. De oorzaak is hoofdzakelijk de Nederlandse fiscaliteit, die niet stimulerend werkt. De fiscaliteit is vanuit Nederland eenzijdig veranderd en de laatste vijf jaar is er dan ook geen Nederlander aangeworven. Na de sluiting van Philip Morris in Bergen op Zoom werden er ook maar vijf personen aangeworven.
•
Wat de verkeersveiligheid betreft had een lid van het overleg gehoord over een initiatief van Katoennatie waar men een cursus defensief rijden had georganiseerd. Dit had geleid tot een dalend verbruik en een meer relax gevoel in het verkeer. Is BASF Antwerpen van plan om iets soortgelijk te ondernemen? Er werd geantwoord dat er reeds veel initiatieven zijn in het kader van verkeersveiligheid en dat er ook een tool aanwezig is, waar men feedback krijgt over de rijstijl.
•
Een van de buren vond dat “discipline” een kernthema moest zijn van een campagne, want we gebruiken uiteindelijk samen het wegennet en het is een gedeelde verantwoordelijkheid. Het was een instemmend antwoord, maar tegelijkertijd werd benadrukt, dat het niet zo evident is om hieraan te werken met tastbaar resultaat. Wat overdreven snelheid betreft, zou een consequente controle van de toegelaten snelheid al een stap in de goede richting zijn. Ook het verminderen van de toegelaten snelheid is een mogelijkheid.
Twitter en Facebook Korte communicatielijnen zijn voor de buren zeer belangrijk. Daarom herhalen we nog even dat je BASF Antwerpen kan volgen op Facebook en Twitter. Opmerkingen en
vragen
zijn
uiteraard
van
harte
https://www.facebook.com/basf.in.belgium https://twitter.com/BASF_Antwerpen
Volgende datums burenoverleg - 4 september 2015 - 4 december 2015
welkom
via
deze
sociale
media.