Zelf sanitair installeren U wilt uw oude wc met stortbak vervangen door een modern duoblok; u zou graag uw douchebak inruilen voor een comfortabel ligbad; u heeft behoefte aan een wastafel op uw slaapkamer. Dan gaat u naar de bouwmarkt of een speciaalzaak voor de aanschaf van nieuw sanitair en de benodigde installatiematerialen. De plaatsing kunt u natuurlijk aan een vakman overlaten, maar het is ook mogelijk om dat zelf te doen.
Water aan- en afvoer Of u nu een toilet, een bad, een douche of een
vertakkingen een eigen stopkraan en volstaat
wastafel installeert, altijd krijgt u te maken
het om maar een gedeelte van het circuit af te
met water dat moet worden aan- en
sluiten. Vaak zit op een stopkraan een
afgevoerd. Ook als u zoveel mogelijk uitgaat
aftapkraantje, waarmee u het water uit de
van bestaande aansluitingen ontkomt u vaak
leiding laat lopen.
niet aan een kleine verlenging of omlegging.
Koperen aanvoerleidingen In verreweg de meeste huizen is de waterleiding van koper. Een 22 mm dikke buis
Voor de waterleiding gebruikt u een koperen
komt uw huis binnen bij de watermeter en de
KIWA-gekeurde buis met de juiste diameter.
hoofdstopkraan. Vandaar zijn er vertakkingen
Buigen doet u met een pijpenbuiger of door
met een diameter van 15 mm naar de keuken,
bochtstukken van 450 of 900 aan te brengen.
de badkamer en het toilet. Kranen en
Andere verbindingen maakt u, afhankelijk van
toestellen zijn vaak met een leiding van
de situatie, met hulpstukken, zoals een
12 mm dikte hierop aangesloten. Het water
muurplaat, een T-stuk of een kruisstuk. Met
wordt afgevoerd via de verticale standpijp, die
een sok koppelt u twee buiseinden, met twee
uitmondt op het riool. Afvoerbuizen zijn
S-koppelingen monteert u een mengkraan en
doorgaans van pvc; die van het toilet heeft
voor uitzonderlijke gevallen is er de flexibele
een diameter van 110 mm, de overige meestal
koppeling. U kunt de verbindingen solderen of
van een diameter 40 of 50 mm. Aan het begin
gebruik maken van knelfittingen, wat een
van elke afvoer zit een sifon of stankafsluiter,
makkelijkere maar duurdere methode is.
die altijd bereikbaar moet zijn om verstoppingen te kunnen verhelpen.
Benodigdheden Rolmaat of duimstok, schuurpapier, staalwol,
Sluit voordat u begint altijd de waterleiding af.
soldeervet.
Dit kan door de hoofdkraan dicht te draaien en daarna alle kranen in huis open te zetten. Zorg
Gereedschappen
voor een noodvoorraad water. Soms hebben
Waterpas, ijzerzaag en verstekbak of
• T (035) 582 31 18 •
juni ‘08
pijpensnijder, pijpenbuiger, waterpomptang,
Kunststof afvoerleidingen
steeksleutels, soldeerbrander, boormachine, schroevendraaier, siliconenkitspuit.
Voor kunststof leidingen bestaan er eveneens hulpstukken als bochten, T-stukken en moffen.
Materialen
Als die zijn voorzien van een rubberen ring,
Benodigde meters koperen leiding, bocht-,
steekt u ze zo in elkaar; anders gebruikt u
kruis- en T-stukken of knelkoppelingen, zilver-
pvc-lijm.
/tinhoudend soldeerdraad, stukje pvc-buis, siliconenkit.
Benodigdheden Rolmaat of duimstok, schuurpapier, ontvettend
De buis moet voor het solderen haaks
reinigingsmiddel.
afgezaagd of afgesneden worden. Schuur de bramen weg en reinig de buitenkant van de
Gereedschappen
buis en de binnenkant van het hulpstuk met
Waterpas, zaag, verstekbak, mesje.
staalwol. Smeer beide uiteinden in met soldeervet en schuif ze in elkaar. Zet de vlam
Materialen
van de brander erop. Zodra het vet gaat
Benodigde meters leiding, bocht- en T-
vloeien, drukt u de soldeerdraad tegen de
stukken, moffen, pvc-lijm,
afsluitnaad. Het soldeer vloeit dan vanzelf naar
bevestigingsbeugels.
binnen. Let op! Er mag uitsluitend zilver/tinhoudend soldeerdraad worden gebruikt.
Zaag de buizen haaks af en verwijder bramen
Maak de verbinding na afkoeling schoon met
met een mesje. Maak de onderdelen vetvrij
een vochtige doek.
met een speciaal reinigingsmiddel, breng de lijm aan en schuif de delen in elkaar. Hierna
Ook voor een knelkoppeling moeten de
mag u ze niet meer draaien, anders gaat de
buiseinden haaks en braamloos zijn. Schuif op
verbinding lekken. Met beugels bevestigt u de
allebei de einden de moer en dan de ring.
leidingen op de muur of tegen de onderkant
Steek daarna de buizen in de fitting en draai
van de vloer. Laat afvoerleidingen nooit
de moeren met twee steeksleutels stevig vast.
precies horizontaal lopen.
De leidingen zet u op de muur vast met
Een toilet installeren
beugels of klemzadels. Plaats deze maximaal een meter uit elkaar en op hooguit 15 cm van
U kunt kiezen uit een toiletpot met uitlaat naar
een haakse bocht. Waterleidingen krimpen en
achteren of naar beneden. De afstand tussen
zetten uit. Omring ze, waar ze door vloeren en
de pot en de achterwand bepaalt het type
muren gaan, met een stukje pvc-buis dat een
waterreservoir. Wellicht is er voldoende ruimte
iets grotere diameter heeft. De naden dicht u
voor een duoblok, waarbij pot en reservoir één
af met siliconenkit. Als de koperen leidingen
geheel vormen. Anders komt de stortbak hoger
worden ingestort in beton dan wel ingemetseld
tegen de wand.
worden, moeten ze in een mantelpijp bijvoorbeeld van pvc worden aangebracht.
2
Zelf sanitair installeren
Een bad of douche inbouwen
Benodigdheden Rolmaat of duimstok, schuurpapier, staalwol, soldeervet, prop krantenpapier, afwasmiddel,
Bij een ligbad en een douche komen de
stukjes hardboard.
leidingen voor warm- en koudwater binnen via een muurplaat. Hierop wordt een mengkraan
Gereedschappen
aangesloten met behulp van twee S-
Schroevendraaier, soldeerbrander, waterpas,
koppelingen. Omdat die onafhankelijk van
zaag, boormachine, siliconenkitspuit.
elkaar kunnen draaien, is het altijd mogelijk om de kraan exact horizontaal te bevestigen. U
Materialen
maakt de koppelingen waterdicht door de
Benodigde meters leiding, bocht- en T-
schroefdraad met teflontape te omwikkelen.
stukken, moffen, pvc-lijm, zilver-/tinhoudend soldeerdraad, bevestigingsbeugels, pluggen,
Benodigdheden
siliconenkit.
Rolmaat of duimstok, schuurpapier, metselemmer, stukje blank elektradraad,
Verwijder eerst alles wat u wilt vervangen.
stukje elektrabuis, pluggen en schroeven.
Draai de stopkraan van het reservoir dicht en spoel door, haal de valpijp weg, neem de
Gereedschappen
stortbak van de wand en schroef de pot los.
Troffel, waterpas, zaag, boormachine,
Stop het afvoergat tijdelijk dicht, zodat er niets
siliconenkitspuit.
in kan vallen. Materialen Bevestig de nieuwe stortbak aan de wand en
Gasbetonblokken of waterbestendige
monteer de toevoerleiding en het stopkraantje.
gipsplaten, lijm, siliconenkit, tegelluikje, glas-
Haal voordat u gaat solderen de losse
of steenwol, bad of douchebak, afvoerplug,
onderdelen uit het kraantje anders verbranden
sifon, kraan, houten lat.
ze. Sluit vervolgens met een moer en een rubberring de pvc-buis naar de pot aan.
Bad Lig-, zit- en andere baden zet u met
Zet het nieuwe toilet boven de afvoer en teken
stelpootjes zuiver horizontaal. De randen laat
de schroefgaten af. Boor de gaten; gebruik bij
u rondom steunen op een ombouw. Waar het
een betonvloer pluggen. Schuif het
bad tegen de muur komt, bevestigt u met
afvoermanchet over de uitlaat van de pot,
pluggen en schroeven een stevige lat. De
eventueel met wat afwasmiddel, en maak de
andere zijden laat u rusten op een frame van
naden waterdicht met siliconenkit. Plaats nu
bijvoorbeeld houten balken van 44 x 67 cm en
het toilet waterpas met zo nodig wat stukjes
gipsplaten. Beter is om wandjes van
hardboard onder de rand en schroef het vast.
gasbetonblokken te metselen, die ook nog
Sluit tot slot de valpijp aan. Bij een duoblok
makkelijker te betegelen zijn. In de ombouw
hoeft u alleen de pot te plaatsen en de
neemt u een tegelluikje op (in diverse maten
watertoevoer te verzorgen.
verkrijgbaar), zodat u later altijd de sifon kunt bereiken.
Zelf sanitair installeren
3
Maak eerst de afvoer in orde. Bevestig in het
Materialen
bad de afvoerplug en monteer de overloop, die
Wastafel, wastafelmengkraan, koperen T-
hiermee één geheel vormt. Smeer de
stukken, siliconenkit, afvoerplug, witte pvc-
bovenrand van de ombouw af met specie en
bekersifon of chromen sifon, kraan.
druk het bad hier in totdat deze op de ondersteuning rust. Dicht de naden rondom
Maak aftakkingen (12 mm) van de leidingen
met siliconenkit. Breng dan via het luikje de
voor warm en koud water. Hiervoor zaagt u de
sifon aan tussen de badplug en de
leiding door op twee plaatsen, 19 mm van
afvoerleiding. Aan de onderkant van een
elkaar. Verwijder het losse pijpje en zet er een
metalen bad zit een lip (meestal bij de
T-stuk voor in de plaats. Vanaf de riolering
badplug) die u met een blanke aarddraad,
leidt u een pvc-afvoerbuis (40 mm) tot midden
beschermd door een elektrabuis, verbindt met
onder de wastafel, zo dicht mogelijk tegen de
de aardleiding. Als u de ruimte onder het bad
wand.
opvult met glas- of steenwol, blijft het water langer warm. Sluit als laatste de mengkraan
Monteer vervolgens de twee verbuigbare
aan.
kraanbuisjes in de daarvoor bestemde openingen van de wasbak, alsmede de kraan
Douchebak
zelf. Zet ook de afvoerplug vast. Aan de
Het installeren van een douchebak gaat op
achterkant van de wastafel zitten twee
dezelfde wijze als van een bad. Let op: onder
ophanggaten. Meet nauwkeurig hun hart-op-
de douchebak moet voldoende ruimte
hartafstand op en teken ze met behulp van
overblijven voor de sifon.
een waterpas af op de wand. Boor gaten van 12 mm, steek er pluggen in en bevestig de
Een wastafel plaatsen
wasbak met de bijgeleverde ophanghaken, plugbouten of draadstiften. Plaats tenslotte de
Alleen een sterke wand kan een wastafel
sifon en sluit de aan- en afvoerleidingen aan.
dragen. Breng daarom in een gipsplatenwand
Waterbesparend sanitair
eerst een extra dwarsligger of een stuk multiplex aan tussen twee staanders van het regelwerk. Een wastafel hangt op gemiddeld
De gemiddelde Nederlander gebruikt 135 liter
90 cm hoogte.
water per dag ofwel 50.000 liter per jaar. Waterbesparend sanitair is niet alleen gunstig
Benodigdheden
voor het milieu, maar ook voor uw
Rolmaat of duimstok, schuurpapier,
portemonnee.
soldeervet, zilver-/tinhoudend soldeerdraad, 12mm boor.
Een waterzuinig toilet kan het verbruik
Gereedschappen
jaar. Een stortbak met een beperkte inhoud en
Waterpas, soldeerbrander, zaag, boormachine,
een spoelonderbreking, die u beide ook op een
siliconenkitspuit.
bestaand toilet kunt aanbrengen, bespaart
terugdringen tot 10.000 liter per persoon per
ongeveer 5.000 liter. Bij een spaardouchekop geschikt voor een combiketel of een boiler (niet voor een kleine geiser) kan de besparing
4
Zelf sanitair installeren
oplopen tot 7.500 liter. Bovendien verbruikt u
•
Sluit de hoofdkraan af en laat het
hiermee minder gas. Voor keuken- en
leidingnet leeglopen wanneer u werkt aan
wastafelkranen zijn volumebegrenzers
het sanitair.
verkrijgbaar, die zowel water (1.500 liter) als gas besparen. Bij elkaar scheelt dat al gauw
Toiletpot
een paar tientjes per jaar. Dat is misschien
•
niet veel, maar wel mooi meegenomen.
Gebruik alleen materiaal met KIWA- of CEkeurmerk.
Kwaliteitseisen sanitair
Fontein/wastafel •
Inleiding
Gebruik alleen materiaal met KIWA- of CEkeurmerk.
Het nieuwe beleid Meer Ruimte voor Klussen
•
biedt u de mogelijkheid om uw woning naar eigen wens aan te passen. Vanzelfsprekend
De hoogte van een fontein of wastafel is 90 tot 95 cm boven de grond.
•
De fontein of de wastafel moet u
zijn hier spelregels aan verbonden.
aansluiten met een witte pvc-bekersifon of
Deze spelregels en de algemene voorwaarden
chromen bekersifon op de binnenriolering
waaraan uw klus moet voldoen, maken deel uit
en op de wand- of vloerpijpaansluiting met
van de brochure Meer Ruimte voor Klussen.
een bijbehorend rozet. •
Deze brochure kunt u opvragen.
Bevestig de fontein of de wastafel stevig vast aan de muur met speciaal daarvoor
Kwaliteitseisen
bestemde schroeven en pluggen
Voor het plaatsen of vervangen van
(afhankelijk van materiaal muur).
onderdelen in uw badkamer of toiletruimte zijn
•
de volgende kwaliteitseisen opgesteld:
De wastafel moet zijn voorzien van een stop met een verbinding, bijvoorbeeld een ketting.
Bouwkundige en veiligheidstechnische Kranen
aspecten:
•
Het gebruik van stopkranen is aan te
Leidingwerk en riolering
raden, want dan kunt u van stromend
•
Verander bij voorkeur niets aan het
water gebruik blijven maken als u de
leidingwerk en de aansluitpunten van gas
mengkraan monteert of demonteert.
en elektra. Doet u dit wel, dan moet dit
•
•
•
Aanbevolen wordt een kraan van een van
door een erkend installateur worden
de volgende merken te gebruiken: Venlo,
gekeurd of worden aangebracht. Hiervan
Grohe of VSH en voldoen aan de KIWA- of
moet een bewijs overlegd kunnen worden.
CE-keurmerk.
De aansluitingen van het sanitair op de
•
De kraan in het bad of de douche moet bij
binnenriolering moeten water- en
voorkeur in het midden van de lange zijde
stankdicht zijn.
en 1.10 m boven de vloer worden
De sifon of stankafsluiter moet altijd
geplaatst.
bereikbaar zijn (ook via een inspectieluik). •
Gebruik hittebestendige pvc.
Douchebak •
De douchebak moet volgens voorschriften geaard zijn.
Zelf sanitair installeren
5
• •
U mag alleen materiaal gebruiken met een
zelf aangebrachte voorziening slechts
KIWA- of CE-keurmerk.
vervangen door een standaardvoorziening.
De douchebak moet waterdicht zijn afgekit met een schimmelwerende rubberkit
Verhuurtechnische aspecten
(sanitairkit).
•
•
U moet een doucheglijstang gebruiken.
•
Het formaat van de douchebak is minimaal 800 x 800 mm, dikte 3,5 mm.
Zorg voor eenheid in sanitair, tegels en kleurstelling.
Tip •
Leveranciers van sanitair kunnen u heel
Bad
goed informeren over de afmetingen van
•
Het bad moet volgens voorschriften geaard
het sanitair en tevens adviseren over de
zijn.
indeling van het sanitair.
•
U mag alleen materiaal gebruiken met een KIWA- of CE-keurmerk.
• •
•
Draai kranen regelmatig open en dicht, dan gaan ze niet vastzitten.
Als het bad rondom dichtgemaakt is, moet er een inspectieluikje aanwezig zijn.
Aanbevolen materialen
Het bad moet waterdicht zijn afgekit met
Kranen
een schimmelwerende rubberkit
Wastafel
:
Milana/Sphinx (type eurobase).
(sanitairkit).
Toilet
:
Milana/Sphinx (type eurobase).
•
Het bad moet waterpas liggen.
•
U moet de aansluiting met het tegelwerk vullen met schimmelwerende rubberkit (sanitairkit).
Elektra •
Elektra in de badkamer moet met aarddraad zijn aangebracht en worden gekeurd door een erkend installateur.
•
De metalen onderdelen moeten worden geaard.
•
De verlichting moet spatwaterdicht zijn.
•
De schakelaars moeten zich buiten de douche-/badruimte bevinden of minimaal 60 cm van de wastafel, douche of bad.
•
Losse draden of schakelaars in de doucehe-/badruimte en toiletruimte zijn niet toegestaan.
Onderhoudstechnische aspecten •
U bent zelf verantwoordelijk voor het onderhoud aan zelf aangebrachte sanitaire voorzieningen. Wonen Wijdemeren zal een
6
Zelf sanitair installeren
:
Grohe/Venlo/VSH.
