youtube} Hoe kwam je in aanraking met Elliott Smith?

Peter Deckers: 'Voor Elliott Smith: àlles!' door Siska Baeck zaterdag 07 november 2009 07:21

Zes jaar is het ondertussen geleden dat Elliott Smith zijn laatste adem uitblies. Ter herdenking aan deze grootmeester onder Singer-songwriters zat Cultus aan tafel met Peter Deckers; AB-man, gitarist bij de Fixkes en de grootste fan van Elliott Smith.

{youtube}37k_Ri1XxEc&{/youtube}

Hoe kwam je in aanraking met Elliott Smith?

Peter: Ik werkte vroeger bij Universal en voor zijn derde plaat had Elliott een deal gesloten met Dreamworks, het label dat daaronder viel, voor een wereldwijde release. Maar de eerste keer dat ik hem gehoord heb, was met Either/Or. Toen de plaat uitkwam, kregen we op het label een soort van kleine CD met allerlei liedjes van Elliott Smith op, An Introduction To Elliott Smith , zeg maar. Het was een beetje verzameld werk, een demo CD eigenlijk. Dit was net voordat XO zou uitkomen. Dus dat was de eerste keer dat ik in contact kwam met zijn muziek. Ik had Either/Or wel al eens gehoord, maar het was pas bij deze compilatie CD dat ik de microbe te pakken kreeg. Ik heb dat plaatje zot gedraaid: ik vond het gewoon fantastisch goed.

"En van het een, kwam het ander…"

Daarom nodigde ik hem uit voor een promotietour doorheen Europa. Hoewel ik de exacte data niet meer goed weet, waag ik een wilde gok op ’98? Toch kunnen we het makkelijk opzoeken, want Elliott speelde toen een showcase in de Rotonde van de Botanique, juist op dezelfde dag dat The Smashing Pumpkins in de Botanische Tuin hun nieuwe CD kwamen voorstellen. In elk geval: ’s middags kwam hij binnen en meteen bemerkte ik hoe verlegen hij wel niet was. Hij zat daar in alle simpliciteit en heeft meteen een aantal nummers gespeeld. Het was ongelofelijk. In

1 / 13


alle eerlijkheid: ik was helemaal van mijn melk, hoe straf dat wel niet was. Het toppunt van de zaak is dan nog dat er op die showcase nog geen 40 mensen aanwezig waren. Hij zat daar in zijn eentje, met zijn gitaar op het podium. Bloedmooi…

Hoe vaak heb je hem live kunnen meemaken?

Nadien heb ik hem nog vaak ontmoet, aangezien ik het promotiewerk deed voor XO en Figure 8 . Dan heb ik hem ook nog gezien op concerten in Nederland, London, Werchter, Botanique, nog eens tijdens Les Nuits, hier in de AB, op Pukkelpop en de laatste keer dat ik hem gezien heb, was in de Vooruit in Gent.

Vanwaar kwam dan opeens zijn succes oplaaien?

Het is een moeilijk verhaal, hé! Hij was dus een junk, die veel op straat leefde. Zo reisde hij van Portland naar New-York om daar in de metro’s te spelen. Maar zijn succesverhaal begon pas bij het ontmoeten van Gus Van Sant (regisseur van o.a Good Will Hunting, Elephant, etc.). Via via kenden zij elkaar, waarop Gus hem had gevraagd om enkele nummers te mogen gebruiken voor op de soundtrack van Good Will Hunting . Daar is ook een compilatie van uitgekomen, met vijf nummers van Elliott erop. Waardoor Elliott met Miss Misery dan weer een Oscarnominatie mee verdiende. Daarom is hij, heel breekbaar als altijd, het nummer ook gaan spelen op de Oscars. Net na Céline Dion (kan je het je al voorstellen?!), kwam hij gehuld in een wit kostuum het podium op. Vanaf dan is het eigenlijk heel snel gegaan. Plots staat hij daar voor een miljoenenpubliek te spelen. Ja, er heerste toch wel een bepaalde hype, toen. Zo is hij dus min of meer bekend geworden.

2 / 13


{youtube}EbQ4sFGmANk{/youtube}

Toch liep de platenverkoop achter…

Hij was moeilijk te benaderen, een beetje schizofreen, hij deed niet graag interviews, … Ook had hij enorme ‘moodswings’. Eén ogenblik was hij heel grappig en tevreden, maar dat kon elk moment keren zodat hij eerder depressief neigde te zijn. Dit uitte zich ook in zijn live shows: van de vijf/zes keer dat ik hem gezien heb, waren er zeker drie concerten bij die echt niet goed waren.

Hoe liepen die interviews dan?

Elke keer dat hij in België was, deden we interviews, wat ook altijd tegen zijn zin was. Met zijn laatste plaat, na Figure 8, ging het heel slecht met hem. Toen speelde hij in de Vooruit. Daar hebben we op de zolder een reportage gefilmd voor Canal+, voor het programma FastForward . Die opnames heb ik, ongelukkig genoeg, nooit gezien, waardoor ik er nog steeds naar op zoek ben. Ik zou ze gewoon doodgraag eens willen zien. Hij stond daar, leunend tegen een zolderpaal, naar zijn schoenen te staren en al vanaf de eerste vraag, antwoordde hij : ‘I don’t want to answer this, next question please .’

"Hij was een beetje een moeilijk man."

In de zin van: niet altijd hard op de tong. Als je bijvoorbeeld naar zijn platen luistert, dan hoor je

3 / 13


ook dat het nogal zwaar is, zijn levensverhaal eigenlijk, hé. Na dat interview weet ik nog dat ik tegen de regisseur zei: ‘Volgens mij, heb jij gewoon het allerlaatste Belgische Elliott Smith interview gedaan.’ Wat, helaas genoeg, op dat moment profetische woorden waren… Niet veel later was hij al dood…

Hoe kwam het dan dat hij er ongelukkig bijliep?

Later op die avond, na het optreden, zag ik hem nog in de kleedkamer waarna hij me vertelde dat hij heel ongelukkig was over het feit dat hij een dubbelalbum wilde uitbrengen, maar dat dit Dreamworks niet aansprak, ‘aangezien dubbelalbums niet verkopen.’ Hij wilde dus net als The Beatles, zijn gròte idolen, een dubbellp uitbrengen… Daar was hij nogal over aangedaan.

From A Basement On The Hill

Gelukkig, is die plaat er dan nog postuum gekomen, met From A Basement On The Hill. Omdat die plaat nooit afgewerkt is geweest, is het ook een enkelaar geworden. Ik denk dat ze gewoon alle opnames waar hij aan bezig was, bekeken en eruit namen wat ‘goed’ was om het dan uiteindelijk op het geweldige From A Basement On The Hill te gooien. En het is natuurlijk een beetje jammer om te weten wat een ongelofelijke dubbelplaat dat wel niet zou geweest zijn, moest hij die hebben afgewerkt. Het zijn natuurlijk niet de uiteindelijke opnames die op de plaat zijn gekomen, dus we zullen nooit weten wat hij nog van zin was om er mee te doen. Het was work-in-progress wat daar op tafel lag, dat mag je niet vergeten.

4 / 13


Kaki King, een andere onvervalste Elliott Smith fan, riep XO uit tot de beste popplaat ooit. Kan je die mening met haar delen?

Wel, ik vind het moeilijk in te schatten, want moest hij From A Basement On The Hill hebben afgewerkt, dan had dat zijn meesterwerk geworden, zonder twijfel. Wat veel Elliott Smith fans ook zeggen, is dat: ‘Je moet ergens de drempel over.’ Je wordt wel verleid door enkele nummers, maar hij heeft ook hele zware muziek opgenomen. Als je de platen in het algemeen bekijkt, vind ik eigenlijk niet dat hij één briljante plaat heeft gemaakt. Nu ben ik mezelf aan het tegenspreken, natuurlijk! Toch kan ik op elke plaat enkele liedjes aanduiden die ik niet zo heel goed vind. Langs de andere kant, bevinden zich er op elke plaat ook ongelofelijke parels. Ook kan ik hem, zonder twijfel, tot de grootste singer-songwriter van zijn generatie benoemen. Hij is de beste songwriter en muzikant sinds Kurt Cobain , denk ik.

Zou je in staat zijn om lievelingsliedjes te benoemen? Of is het eerder zijn hele oeuvre waar je van houdt?

Ik heb ooit mixtapes gemaakt voor mensen die hem niet kende, waardoor ik van elke plaat wel een aantal nummers moest kiezen. Een vreselijk moeilijke opdracht, gewoon. Goh, voor mensen die Elliott Smith totaal niet kennen, kan je naar een soort shortlist gaan waarover iedereen het eens is, geloof ik. Dan zit daar zeker in: Miss Misery, Say Yes, Son Of Sam, Fond Farewell, Twilight , … En dan zeker Twiligh t , dat vind ik gewoon ‘schoon’. Zonder Independence Day te vergeten, natuurlijk. Ook bij dat liedje klinkt het live nog fantastischer dan wat er uiteindelijk op de CD beland is.

Deze versie vind ik bijvoorbeeld huiveringwekkend. Hoe fantastisch zijn gitaarspel en zang wel niet was!

5 / 13


{youtube}gzuYdUAPXxw{/youtube}

Hetzelfde voor I Didn’t Understand (het laatste nummer van XO): de platenversie is goed, maar wat hij hier doet, komt mij te boven, briljant gewoon.

{youtube}YPCvPSIHCmY{/youtube}

"Elliott als perfectionist pur sang die nooit echt helemaal tevreden was met zijn muziek"

Zo was hij Waltz *2 aan het spelen, op de piano, en op een gegeven moment stopt hij halsoverkop. Hij legt dit dan uit als: ‘ I’m so sick and tired of this song, I can’t do this no more.’ Wanneer iedereen hem dan met vraagtekens aankijkt, antwoordt hij: ‘Wat is het punt om een versie van een nummer te spelen dat minder goed is, dan wat de song echt verdient?’ Hij was dus altijd wel in de war en heel afhankelijk van zijn gemoedstoestand. Niet alleen terwijl hij speelde, maar ook in zijn manier van doen. Bijvoorbeeld: de eerste keer dat ik samen met hem ben gaan eten, heeft hij misschien in totaal drie woorden gezegd. De hele tijd bleef hij maar naar zijn schoenen kijken, gewoon omdat hij weer zo ‘slecht’ was. Ik denk dat dat ook wel een zwaar gevolg is van zijn drugs- en drankverslaving. Wat het ook weer bizar maakt…

"Zijn zelfmoord is ook weer zo’n raar verhaal."

Zo beweert men dat hij bij zichzelf twee messteken in de borst heeft gevuurd, wat eigenlijk moeilijk te geloven is, aangezien hij het zelf gedaan zou hebben. Ik denk dat die manier van zelfmoord niet de gemakkelijkste is. Ook heeft men de vingerafdrukken van zijn destijdse vriendin erop gevonden. Ik wil nu niets impliceren, maar ja… Heel het verhaal is gewoon bizar. Zij zou dan, zogezegd, het mes uit zijn borst hebben genomen… Het rare is, hij had natuurlijk een depressief verleden etc., maar anderhalf jaar voor zijn dood had hij zich laten opnemen in een soort van ‘ontwenningskliniek’. Op het einde van het verhaal merk je dat hij op het moment van zijn dood gewoon oké was. Ofwel is hij toch weer plots beginnen te hervallen… Het is allemaal moeilijk in te schatten. Daar halen we hem niet mee terug, hé?

6 / 13


"Ik heb de indruk dat hij alsmaar populairder aan het worden is."

En vooral dat hij steeds meer trek bij een jonger publiek begint te krijgen.

Jouw zoon heet Elliot. Was dat een doelgerichte vernoeming naar jouw idool?

Het heeft geholpen, natuurlijk! (lacht) Toch wil ik niet beweren dat ik mijn zoon naar hem heb vernoemd. Ik vind het gewoon een mooie naam. Daarom is het ook op een andere wijze geschreven, namelijk met één ‘t’. Omdat anders teveel mensen het te duidelijk zullen vinden en het zeker linken met Elliott Smith. Terwijl ‘Elliott’ zijn tweede naam is, in ’t echt heette hij Paul. Het feit dat de moeder van mijn kindje Engelstalig is, heeft natuurlijk ook geholpen. Het zijn allemaal factoren die spelen. En dat ik een superfan ben, heeft ook wel een beetje de doorslag gegeven.

Wat je ook merkt, is dat er een soort van ‘broederschap’ heerst tussen de fans van Elliott Smith en die van Bright Eyes. Ook een Bright Eyes fan?

Bwaa. Als we gaan naar het thema ‘van de triestige muziek’, vind ik toch dat Elliott er met kop en schouders boven uitsteekt. Zijn muzikaliteit is bij momenten gewoon geniaal. Allee, hij speelde veel (en goed!) gitaar, maar hij bespeelde àlles, hé! Hij bespeelde bas, drums en ongelofelijk piano. Zo kon hij zelfs klassieke piano van een enorm hoog niveau spelen, dus het gaat echt wel verder dan het popsegment waarbinnen hij voornamelijk speelde. Hij was dus niet alleen een genadige gitaarspeler en songschrijver, maar hij was ook een geweldig goede instrumentalist. Voor mij, is hij wel een genie, eigenlijk.

7 / 13


Zijn platen nam hij zeker zelf ook helemaal op?

Ja, hij werkte niet graag met producers, omdat hij zelf in zijn hoofd had wat hij wilde doen en bereiken. Dat kan je ook zien aan al zijn beste opnames, die heeft hij allemaal zelf gemaakt. Zo kan je ook een bepaalde evolutie bemerken. Zijn oude platen heeft hij nog met maar vier sporen opgenomen. En na Figure 8 is hij dan samen met een symfonisch orkest in Abbey Road (de studio van The Beatles) gedoken, wat voor hem ook zeer speciaal was. The Beatles waren voor hem heilig, bij manier van spreken. Ik wil er niet aan denken wat we nog van die man hadden kunnen horen, waar hij toen mee bezig was, die evolutie. Van een vier sporen recorder tot 50 sporen opnames, om het nog eens te benadrukken.

Wat was je reactie toen je te weten kwam dat hij zelfmoord had gepleegd? Hoe was dat gevoel?

Voor mij was het niet echt een verassing. Zeker in de staat dat ik hem de laatste keer gezien had. Het was zoiets dat altijd wel kon gebeuren. Hij leefde met zo’n zwaard van Damocles boven zijn hoofd, bij wijze van spreken. Langs de andere kant, was het ook echt wel een zwarte dag. ‘Dat was het dan, we zullen er nooit meer iets van horen.’ Maar het feit dat ik hem dan zo dikwijls ontmoeten heb, creëert ook een andere band. Je kan zoveel slechte dingen zeggen, maar uiteindelijk was hij een heel zachtmoedige, lieve man die ook bijzonder grappig kon zijn enz. Ja, wat moet ik daar over zeggen? Ik zou het liever hebben dat hij volgende week hier zou spelen, natuurlijk!

Wat staat er bij jou op het programma de 21ste oktober?

Niet direct iets speciaal. Ik sta er wel eens bij stil. Hij is één van de weinige artiesten die de laatste tien jaar een soort van continue is in mijn leven. Ik kom vaak in contact met muziek, ik

8 / 13


werk ook in de AB. En hij is één van de weinigen die thuis geregeld opstaat. Ook met moeite weleens, want soms is het moeilijk om te lang naar hem te luisteren.

{youtube}YpgjAMahdko{/youtube}

Vanwege zijn aparte sound?

Wel, eerder omdat ik er zelf soms heel droevig van wordt. Hij heeft ook een punkverleden, hé! Bepaald opmerkelijk, als je dan bekijkt wat hij achteraf heeft gedaan. Punk is redelijk veel herrie. Toch zit de basis van wat hij dan zou worden, er wel ergens in.

En natuurlijk zijn opmerkelijke stem…

Ja, hij had er toch wel problemen mee. Hij hoorde zijn eigen stem echt niet graag – hij heeft dat meermaals gezegd - en hij kon er precies maar niet aan wennen. Dat is ook de reden waarom hij al zijn zangpartijen heeft gedubbeld of verdrievoudigd, om zijn kopstem zo’n beetje te verdoezelen. Terwijl ik die juist prachtig vind! Sowieso, was dat ook niet doelbewust. Hij is een gevoelsmens, dus hij zong gewoon op de manier waarop hij dacht dat hij het moest doen. Ik denk absoluut niet dat hij naar die kopstem zocht: hij had gewoon die stem. Die stem die hij dan blijkbaar wilde verdraaien, maar ja… Prachtige stem.

9 / 13


Bijvoorbeeld in Everything Means Nothing To Me kan je zijn uitzonderlijke kopstem pas merken.

Ja! Daar is het ook bijzonder gelaagd, hé. En het blijft zich maar herhalen en opbouwen. In dat liedje was hij ook bijna bezig met symfonieën te maken. Dan die dubbele stemmen over elkaar… Fantastisch gewoon!

Daarom moet Elliott Smith live aan het werk zien, toch wel een heel andere ervaring zijn. Hoe waren zijn concerten?

Bij hem hing het van dag tot dag af. Dat hoorde je live ook. Wanneer hij zich bijvoorbeeld slecht voelde, dan worstelde hij zich ook echt door zijn optredens. Zo’n manier van: ‘Ik begin te spelen en wil er zo snel mogelijk vanaf zijn.’ Het was precies een helse opdracht. Ik denk dat hij gewoon te perfectionistisch was, in de zin van: als het hem niet aanstond, dan kon hij daar moeilijk vrede mee nemen. Dat er echt een goede vibe was en dat alles goed zat, heeft hij live niet veel meegemaakt, vrees ik. Maar je kon ook helemaal het tegenovergestelde meemaken. De eerste keer dat ik hem bijvoorbeeld zag en hij alleen met zijn gitaar speelde, ja, daar was ik echt een week niet goed van, omdat dat zo intens, en wel fantastisch, was. Maar hij stond zeker niet bekend als een grote live artiest en dat heeft meer met zijn persoon te maken dan met zijn kwaliteiten.

"Ik denk dat het voor hem heel moeilijk was om nummers live te brengen, omdat die gewoon te persoonlijk waren."

Wanneer je, bijvoorbeeld, een nummer schrijft over verschrikkelijk veel liefdesverdriet en je moet dat jaar na jaar altijd blijven herhalen, dan confronteer je jezelf heel de tijd ermee. En misschien is dat ook niet altijd even gezond voor een mens. Dan kom je in een soort van negatieve spiraal terecht, omdat je jezelf er steeds aan herinnert. Vandaar dat goede concerten voor hem ook zeer zeldzaam waren. Maar ze bestaan wel, hé!

10 / 13


Je vertelde dat hij op Werchter en Pukkelpop gespeeld heeft, maar is het daar dan niet uiterst moeilijk om dat intieme gevoel van zijn muziek weer te geven?

Die nummers speelde hij live dan ook wel altijd elektrisch en met groep. Dus dat zorgde ervoor dat de liedjes al iets ‘steviger’ ineen zaten. Volgens mij, om op Pukkelpop alleen met een akoestische gitaar te gaan staan… Dat is er weinigen gegeven, om tussen al dat lawaai toch de aandacht te blijven trekken.

Heb je nog andere muzikale helden?

Goh, dat is moeilijk te zeggen… Bob Marley zit daar zeker tussen. Die vraag is mij al zo dikwijls gesteld… Hoe meer je met muziek bezig bent, hoe moeilijker het wordt voor de muziek om je te raken of om je te verrassen.

Het gevoel dat je bij Elliott Smith hebt, heeft zich dat ooit nog eens kunnen herhalen bij een andere artiest?

Dat is een goede vraag! Op slag verliefd geworden? Daar moet ik eens over nadenken… Het antwoord is: NEE! (Op besluitvaste wijze) Dat ik echt zó van mijn melk was, dat ik er gewoon ’s nachts van wakker lig… Shit! Dat is al kei lang geleden. Ik heb meerdere liefdes, maar ik denk niet dat ik iemand gezien heb die ik straffer vond. Ik heb misschien betere concerten meegemaakt, ik heb misschien ook betere nummers gehoord, maar ik denk niet dat ik, sinds hem, iemand straffer ben tegengekomen.

"Elliott Smith is emotie."

11 / 13


Zijn muziek draait rond emotie. Die emotie die hij in zijn nummers legt, dat is iets om spontaan door te beginnen huilen. Dat kom je zelden tegen… Neen, ik weet het niet.

Zou je je leven kunnen voorstellen zonder de muziek van Elliott Smith?

Ja, want dan weet je niet beter, hé! Ik zou het wel jammer gevonden hebben, dat wel. Ik had zijn muziek toch wel niet willen missen. Maar als je die niet kent, kan je die ook niet missen. Ik was wel super enthousiast om zijn muziek kenbaar te maken aan de wereld. Zo weet ik nog dat hij eens speelde in London en ik niet kon gaan. Daarom belde ik naar vrienden van: ‘Je moet vanavond naar Elliott Smith gaan!’ Waarop ik dan de volgende dag een telefoontje kreeg van (op ironische wijze): ‘Dank u, voor de tip!’

"Er zijn dus wel degelijk mensen die hem helemaal niets vinden. Dan vinden zij The Beatles beter. Waarop ik antwoord: ‘Elliott Smith is The Beatles met goede songteksten.'"

Elliott Smith is ook niet altijd zwaarmoedige muziek, hij heeft ook humor. Bijvoorbeeld in Twilight zingt hij als eerste vers: ‘Haven’t laughed this hard in a long time, better stop now before I start crying.’ Dat is gewoon geweldig. Hij heeft dus ook humor en tegelijkertijd is het ook enorm breekbaar.

{youtube}sJthA4l8S5U{/youtube}

Allee, dan moeten wij een Elliott Smith fangroep oprichten? (lacht) Hij wordt echt altijd maar

12 / 13


populairder. Ik denk dat hij zo’n beetje de Nick Drake van zijn generatie wordt. Dat is ook zo’n triestig verhaal: drie platen en dood. Terwijl hij nu ook populairder is, dan toen hij nog leefde. Dus ik denk echt wel dat Elliott Smith de Ni ck Drake is van de laatste 20 jaar en over 20 jaar zal dat waarschijnlijk nog altijd zo zijn.

Om af te ronden: vind je België een goed muziekland?

Qua televisie en radio écht niet. Alhoewel, we mogen niet klagen. In het buitenland zijn er een paar landen die echt geen alternatieve muziek draaien, zoals StuBru dat doet, zonder StuBru de hemel in te prijzen! Qua festivals en concertzalen zijn we dan weer ongelofelijk. Neen, ik denk dat wij een heel goed muzikaal land hebben. Van onbekende dingen, waarvan ik vind dat ze echt moeten uitbreken in de wereld, zou ik Isbells zeggen. Hun debuutplaat, bijvoorbeeld, vind ik écht goed. Maar ook The Golden Glows. Ze hebben hier onlangs nog gespeeld en ik vond het fenomenaal straf, echt waar!

We draaien de rollen om:

Sèg, hoe kom je eigenlijk bij mij terecht? Want ik vond het echt wel tof. Straf, dat je hier nu voor mij zit. Dat is toch waar?! Vandaar: voor Elliott Smith àlles!

Wat het internet ons toch allemaal niet bieden kan…

13 / 13

youtube} Hoe kwam je in aanraking met Elliott Smith?

Recommend Documents