Workability & Inzetbaarheid The Finnish Experience Boaborea ledenplatform 'Gezond Werken' Bussum, 26 maart 2008 Rob Gründemann, Teamleider Personeelsbeleid Lector Sociale Innovatie, Hogeschool Utrecht
The Finnish Experience
De opzet van de presentatie • De situatie in Finland begin jaren negentig • Het maintenance of workability (MWA) programma • De workability index (WAI) • Voorbeelden: • Machinery Oy • Gemeente Kaarina • Fortum • Samenvatting en conclusies The Finnish Experience
26 maart 2008
Situatie in Finland begin jaren negentig • Grote economische groei in voorafgaande periode • Sociale zekerheid op hoog niveau • Veel vroegtijdige uitval uit het werk • Relatief oude beroepsbevolking • Krimp werkende bevolking • Finse economie in problemen door ontwikkelingen Rusland • Groei werkloosheid naar bijna 20% • Terugdringen vroegtijdig uitval uit werk noodzakelijk • Verbeteren arbozorg en reïntegratieactiviteiten
The Finnish Experience
26 maart 2008
Het Maintenance of Workability (MAW) programma
• Basis overeenkomst van werkgevers en werknemers • In overleg met overheid nationaal programma ontwikkeld • Actieve bijdrage pensioenverzekeraars • Finnish Institute of Occupational Health (FIOH) als kennisinstituut • Arbodiensten als primaire initiator van de activiteiten • Primair gericht op terugdringen vroegtijdig uitval uit het werk • Verbreed naar inzetbaarheid werknemer en productiviteit organisatie, met gezondheid werknemer als centraal thema • Koppeling aan nationaal programma oudere werknemers (Finnage) • Specifiek programma voor MKB bedrijven (vanaf 1995) met meer aandacht voor bedrijfsmatige elementen The Finnish Experience
26 maart 2008
Maintenance of workability (MWA) concept • MWA is: alle maatregelen die werkgevers, werknemers en intermediaire organisaties op het werk ondernemen in een gezamenlijke poging de werk- en functionele capaciteiten van alle werkende personen gedurende hun gehele arbeidzame leven te bevorderen en te ondersteunen • Het MWA concept kent vier kernelementen, namelijk: • de werknemer, • de fysieke werkomgeving (werk en werkomgeving), • de sociale werkomgeving (organisatie en functioneren als team) en • de professionele competentie
The Finnish Experience
26 maart 2008
Het maintenance of workability model W erknemer (gezondheid, functionele capaciteit)
W erk en werkomgeving
Organisatie en functioneren als team
(ergonomie, hygiëne, veiligheid)
(management, samenwerking, communicatie)
Professionele competentie The Finnish Experience
26 maart 2008
De conceptualisering van het werkvermogen
The Finnish Experience
26 maart 2008
Het workability huis van Juhani Ilmarinen
The Finnish Experience
26 maart 2008
De workability Index (WAI) • • •
• • • • •
Doel: vaststellen werkvermogen werknemer Fungeert als standaard en monitoringinstrument in Finland Bestaat uit 7 onderdelen en 10 vragen • Huidig werkvermogen, vergeleken met beste tijd • Werkvermogen in relatie tot eisen van het werk • Huidige ziektes • Problemen met werk ten gevolge van ziekte • Afwezigheid wegens ziekte afgelopen jaar • Eigen voorspelling werkvermogen over 2 jaar • Mentale gesteldheid Vier niveau’s: slecht, matig, goed, uitstekend Getest op validiteit en betrouwbaarheid Minder geschikt voor individuele diagnostiek Voorspellend tav arbeidsongeschiktheid, (vroegtijdig) stoppen met werk en mortaliteit Geeft tevens inzicht in effect van interventies (op groepsniveau)
The Finnish Experience
26 maart 2008
Voorspellende waarde WAI score t.a.v. arbeidsongeschiktheid en mortaliteit
The Finnish Experience
26 maart 2008
Effcten van interventies
The Finnish Experience
26 maart 2008
Voorbeeld 1: Machinery Oy • • • • •
•
Handelsbedrijf in de technologiesector 250 werknemers, gemiddelde leeftijd 42 jaar Aanleiding project: instorten markt + vergrijzing medewerkers Diagnose mbv interviews, vragenlijstonderzoek (o.a. WAI), secundaire analyse gegevens arbodienst Vervolgactiviteiten: • Veiligheidsproject • Scholingsproject • Reïntegratieproject • Ergonomieproject • Project verbetering lichamelijke conditie Opbrengsten: • Toename productiviteit en kwaliteit dienstverlening • Postivere werkklimaat en minder stress • Betere gezondheid, welzijn en inzetbaarheid medewerkers • Lager ziekteverzuim
The Finnish Experience
26 maart 2008
Voorbeeld 2: Gemeente Kaarina •
Middelgrote stad (20.000 inwoners)
•
1000 werknemers (veel vrouwen), gemiddelde leeftijd 45 jaar
•
Gezondheidsbeleid als onderdeel HR beleid
•
Periodiek onderzoek van werknemers (onder andere WAI)
•
Project gericht op inzetbaarheid schoonmaakpersoneel
•
Aanleiding hoge gemiddelde leeftijd (46 jaar); hoge werkbelasting; toename werkstress; stijgend ziekteverzuim
•
Fysieke interventies
•
Mentale interventies
•
Preventieve reïntegratie
•
Effect: betere fysieke conditie
The Finnish Experience
26 maart 2008
Voorbeeld 3: Fortum •
Olieraffinaderij (met chemisch technisch centrum en laboratorium)
•
3200 werknemers op lokatie, gemiddelde leeftijd 46-47 jaar
•
Algemeen arbobeleid gericht op fysieke en mentale gezondheid en arbo
•
Aanvullend preventief gezondheidsonderzoek (samen met HR)
•
Vragenlijst algemene gezondheid, alcoholgebruik, werk, werkomgeving, werkgemeenschap en werkvermogen (WAI), etc.
•
Individueel gezondheids- en conditieplan
•
En gezondheidsprofiel op afdelingsniveau
•
Activiteiten arbodienst geïntegreerd in HR – en kwaliteitsbeleid
•
Bevorderen inzetbaarheid gezamenlijke inspanning arbo, lijn en HR
•
Effect: gezondheidsbeleid vanzelfsprekend onderdeel bedrijfsbeleid
The Finnish Experience
26 maart 2008
Samenvatting en conclusie • • • • • • • •
Workability/inzetbaarheid structureel aandacht in Finland Initiatief sociale partners, gesteund door overheid, uitgevoerd in samenwerking met kennisinstitu(u)ten, arbodiensten en verzekeraars Vergrijzing en (vroegtijdige) uitstroom uit het werk belangrijke impuls voor Finse activiteiten Aandacht verschoven van preventie naar inzetbaarheid (pro-actief) Workability Index (WAI) eerstelijns preventief instrument voor diagnose en monitoring in bredere aanpak (MWA) MWA activiteiten continue, doelgericht systematisch en gestructureerd Vervolgactiviteiten, evaluatie en bijstelling onderdeel van continue proces Brede toepasbaarheid van MWA leidt tot geïntegreerd gezondheidsbeleid in organisaties en tot integratie van gezondheid in bedrijfsbeleid
The Finnish Experience
26 maart 2008
Dank voor uw aandacht Wilt u meer weten?
Dr. Rob Gründemann TNO Kwaliteit van Leven - Arbeid Postbus 718 2130 AS Hoofddorp T 023 554 9948 E-mail: rob.gründemann@ tno.nl Website: www.tno.nl
The Finnish Experience
26 maart 2008
