2011 JAARVERSLAG
Inhoudsopgave
2
Woord vooraf
3
1. Belangenbehartiging
4
2. Campagne School!Week 2012
7
3. Diploma Openbaar Onderwijs
10
4. Identiteit en levensbeschouwing
12
5. Segregatie
14
6. Excellent openbaar onderwijs
16
7. Passend onderwijs
18
8. Communicatie
19
9. Contact met de leden
22
10. Ledenvoordeel
25
11. Financiën
27
12. Financieel overzicht
29
Bijlage 1: Controleverklaring accountant
43
Bijlage 2: Ledenlijst
45
Woord vooraf
VOS/ABB heeft in 2011 als actieve belangenbehartiger samen met de leden veel gedaan om de daadkracht en kwaliteit van het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs verder te versterken. Een van die activiteiten was de voorbereiding van de School!Week 2012. Met deze landelijke campagne in maart 2012 hebben enthousiaste scholen en hun besturen zich positief op de kaart gezet. VOS/ABB begeleidde de campagne in samenwerking met de Vereniging Openbaar Onderwijs. De samenwerking kwam ook tot uiting in andere activiteiten. Zo organiseerden wij samen met VOO verspreid over het land trainingen over de Wet medezeggenschap op scholen. Een ander voorbeeld is het gezamenlijke magazine School!. In dit mooie blad, dat zeven keer per jaar uitkomt, laten openbare en algemeen toegankelijke scholen zien hoe zij bijdragen aan onderwijskwaliteit in combinatie met maatschappelijke relevantie. In de tweede jaargang van School! stonden artikelen over het succesvolle VOS/ABB-project TOP-scholen met de E-factor. TOP staat voor Talentvol Openbaar Praktijkvoorbeeld, de E voor Excellentie. Met dit project willen wij benadrukken dat kwaliteit méér is dan alleen presteren op gebied van taal en rekenen. Diversiteit, maatschappelijke betrokkenheid, partnerschap met ouders, leiderschap, passend onderwijs en nog veel meer aspecten vindt VOS/ABB minstens zo belangrijk! Dat wij ook in 2011 bij de politiek onze rol als assertieve belangenbehartiger hebben voortgezet, bewijst de lobby voor het schrappen van de bezuiniging op passend onderwijs. In 2010, voor de Tweede Kamerverkiezingen in dat jaar, waarschuwden wij als eerste belangenorganisatie voor de desastreuze gevolgen hiervan. Dat hebben we in 2011 samen met collega-organisaties met kracht voortgezet, met als resultaat dat in 2012 de minister in beweging kwam en de bezuiniging na de val van het kabinet van tafel ging. Passend onderwijs is ook een onderwerp waarover VOS/ABB in 2011 verscheidene bijeenkomsten organiseerde. Dat daar behoefte aan was, bleek uit de grote aantallen deelnemers. VOS/ABB biedt de leden nog veel meer. Ik noem de veelgeraadpleegde Helpdesk, de mogelijkheden voor ledenkorting bij diverse partners, de dagelijkse nieuws- en informatievoorziening via onze website www.vosabb.nl en onze producten en dienstverlening op het gebied van onder meer financiën, personeel en organisatie, good governance en identiteit. In dit jaarverslag kunt daar alles over lezen. Het is voor het eerst dat wij het jaarverslag alleen in digitale vorm beschikbaar stellen. De reden hiervoor is dat druk duur is. Om het u gemakkelijk te maken, heeft dit verslag een printvriendelijk format. Peter Snijders, bestuursvoorzitter Ritske van der Veen, directeur
3
1. Belangenbehartiging
De missie van VOS/ABB bestaat uit actieve en asser-
teur Ritske van der Veen. Hij wees er in de brief op
tieve belangenbehartiging voor een verdere verster-
dat in deze constructie de kans blijft bestaan dat een
king van het openbaar en algemeen toegankelijk on-
gemeente uit louter politieke overwegingen besluit tot
derwijs. Dat doet VOS/ABB op verschillende niveaus.
opheffing van een school, wat het onderwijsaanbod
Van de landelijke lobby tot verbetering van wet- en
onherstelbaar kan verstoren. VOS/ABB pleitte voor
regelgeving tot en met het concreet ondersteunen
aanpassing van het wetsvoorstel in die zin dat een
van schoolbesturen en scholen bij hun werk. Er is een
gemeenteraad een besluit tot opheffing alleen kan ne-
beleidsagenda opgesteld met punten waar VOS/ABB
men als de stichting voor openbaar onderwijs ermee
actief aandacht voor vraagt bij het ministerie van OCW
instemt. Deze brief is eind december 2011 uitgegaan.
en bij alle politieke partijen.
In dezelfde maand heeft VOS/ABB haar leden ge-
Stichten en opheffen van scholen
voorstel. Volgens plan zou het voorstel in de zomer
In het verslagjaar is aandacht besteed aan het con-
van 2012 bij de Tweede Kamer worden ingediend.
ceptwetsvoorstel over stichten en opheffen van open-
Naast deze algemene belangenbehartiging heeft
bare scholen voor primair onderwijs. Dit wetsvoorstel
VOS/ABB in het verslagjaar op vier plaatsen in het
werd in nauw overleg met onder meer VOS/ABB op-
land initiatieven voor de stichting van nieuwe open-
gesteld. Toch vonden wij dat het uiteindelijke concept,
bare scholen ondersteund: in Barneveld, Haarlem,
zoals dat eind 2011 voorlag, onvoldoende recht deed
Ootmarsum en Maasbree. Het gaat hier om zaken die
aan de zelfstandigheid van openbare schoolbesturen.
een lange adem vergen. VOS/ABB blijft de initiatieven
Daarom heeft VOS/ABB er bij minister Marja van Bijs-
actief ondersteunen, omdat het hier heel duidelijk gaat
terveldt van OCW op aangedrongen het concept aan
om versterking van de positie van het openbaar en al-
te passen.
gemeen toegankelijk onderwijs.
In het wetsvoorstel staat dat een verzelfstandigd be-
4
vraagd om bij de rijksoverheid te reageren op dit wets-
stuur voor openbaar onderwijs de mogelijkheid krijgt
Artikel 23
om, net als het college van burgemeester en wethou-
Op verzoek van de Onderwijsraad heeft VOS/ABB in
ders, een openbare school te stichten. Het verzelf-
april 2011 haar visie gegeven op het functioneren van
standigde bestuur krijgt ook de mogelijkheid een eigen
artikel 23 van de Grondwet over de vrijheid van onder-
openbare school op te heffen, maar dat kan pas als de
wijs. Daarover bereidde de Onderwijsraad een advies
gemeenteraad de kans heeft gekregen de betreffende
voor, dat begin 2012 is verschenen.
openbare school over te nemen. In een brief aan de
In een brief heeft VOS/ABB drie aspecten belicht:
minister schreef VOS/ABB dat het principieel onjuist is
demografische krimp, de positie van het openbaar
dat de bevoegdheid tot opheffen van een school van
onderwijs en levensbeschouwing. Krimp dwingt het
een verzelfstandigde stichting voor openbaar onder-
onderwijs ertoe om goed na te denken over de vorm-
wijs bij de gemeente blijft. ‘De term verzelfstandiging
geving van het huidige onderwijsstelsel, vanwege de
wordt hiermee nog steeds gebezigd in een situatie die
verwachte sluiting van kleine scholen in krimpgebie-
eigenlijk geen echte verzelfstandiging is’, aldus direc-
den in combinatie met de wettelijke eis dat er overal
in Nederland voldoende openbaar onderwijs aanwezig
belangenbehartiger en lobbyist in Den Haag veel aan-
moet zijn.
dacht aanbesteed, met als resultaat dat de bezuiniging
Wat de positie van het openbaar onderwijs betreft,
in 2012 na de val van het kabinet-Rutte werd ingetrok-
heeft VOS/ABB er op gewezen dat het bijzonder on-
ken.
derwijs zich door middel van artikel 23 heeft kunnen emanciperen, maar dat de situatie inmiddels dusdanig
Meerwaarde openbaar onderwijs
is dat het openbaar onderwijs meer bescherming be-
Een ander punt waarvoor VOS/ABB zich in het ver-
hoeft.
slagjaar sterk heeft gemaakt, is de landelijke erken-
Bij het aspect levensbeschouwing wees VOS/ABB op
ning van de meerwaarde van openbaar onderwijs.
de ontkerkelijking in Nederland en de meer individu-
Aanleiding daarvoor waren uitspraken van minister
ele beleving van levensbeschouwing en religies. Het
Van Bijsterveldt van OCW dat de brede vorming van
openbaar onderwijs is bij uitstek geschikt om hierop
leerlingen bij uitstek een taak zou zijn van het bijzonder
in te spelen, omdat het nadrukkelijk uitgaat van de au-
onderwijs. VOS/ABB schreef de minister in september
tonomie van het kind. Andere punten die in de brief
een brief om haar duidelijk te maken dat het openbaar
aan de Onderwijsraad aan bod komen, zijn de hoge
onderwijs op dit gebied een minstens zo belangrijke
stichtingsnormen, governance en passend onderwijs.
taak heeft. Toen de minister daarna in november haar
De brief is in zijn geheel op de website van VOS/ABB
woorden nog eens herhaalde, concludeerde VOS/ABB
geplaatst (www.vosabb.nl > dossier politiek > archief >
dat het niet was gelukt om met de brief de boodschap
13 april 2011).
goed over te brengen. Daarop is de minister uitgeno-
Algemene toegankelijkheid
digd voor een werkbezoek aan een openbare school om daar te zien hoe het openbaar onderwijs met deze
Een ander onderwerp waar VOS/ABB in het verslag-
taak omgaat.
jaar veel aandacht aan heeft besteed, is passend on-
Na een oproep op de website www.vosabb.nl, op
derwijs. VOS/ABB is positief over passend onderwijs,
Twitter en in de e-mailnieuwsbrieven van VOS/ABB
maar vindt wel dat dit pas echt goed zijn beslag kan
stroomden de uitnodigingen uit het openbaar onder-
krijgen als álle scholen algemeen toegankelijk worden.
wijs binnen: zowel van scholen in het primair als in
Het bijzonder onderwijs heeft immers voor passend
het voortgezet onderwijs. Het is niet meer gelukt dat
onderwijs dezelfde taak als het openbaar onderwijs,
bezoek in het verslagjaar 2011 te realiseren, maar in
maar toch kan het bijzonder onderwijs op grond van
het voorjaar van 2012, na een herhaald aanbod van
denominatieve argumenten zorgleerlingen weigeren.
VOS/ABB aan de minister, is het er alsnog van geko-
Dit vindt VOS/ABB principieel bezwaarlijk, want hier-
men. Minister Van Bijsterveldt bracht toen een bezoek
door zal de opdracht voor passend onderwijs niet in
aan praktijkschool Prakticon in Doetinchem.
gelijke mate door alle scholen worden gedragen.
In 2011 is ook een start gemaakt met de campagne
In 2011 was er bovendien veel ophef om een opgeleg-
School!Week 2012 voor het openbaar en algemeen
de bezuiniging van 300 miljoen euro op het passend
toegankelijk onderwijs.
onderwijs. Ook daar heeft de vereniging als assertieve
5
Demografische krimp Speciale aandacht is in het verslagjaar uitgegaan naar het onderwijs in krimpgebieden. Onder meer in Noordoost-Groningen, Zuid-Limburg, Zeeuws-Vlaanderen en Friesland lopen de leerlingenaantallen terug als gevolg van bevolkingskrimp. VOS/ABB ondersteunt en adviseert schoolbesturen die zich in zo’n situatie beraden op de toekomst. Er zijn gevolgen voor de financiën en het wordt ook steeds lastiger om de kwaliteit te garanderen als leerlingenaantallen blijven teruglopen. Creatieve oplossingen zijn dan nodig. Soms wordt gevraagd om experimenteerruimte voor nieuwe oplossingen. VOS/ABB heeft daar in de landelijke politiek regelmatig aandacht voor gevraagd. Daarnaast zijn themabijeenkomsten in het land georganiseerd voor schoolbesturen die met krimp te maken krijgen. In 2011 werd besloten twee handreikingen te publiceren om openbare en algemeen toegankelijke scholen in krimpgebieden en hun besturen met goede ideeën te ondersteunen. De handreiking voor het primair onderwijs is in het voorjaar van 2012 gepubliceerd en gratis aan de leden van VOS/ABB toegestuurd. De handreiking is in het besloten gedeelte van www.vosabb.nl voor leden gratis te downloaden. De handreiking voor het voortgezet onderwijs volgt later in 2012.
6
2. Campagne School!Week 2012
VOS/ABB heeft in 2011 samen met de Vereniging
Als thema voor de campagne is gekozen voor de
Openbaar Onderwijs (VOO) besloten een campagne
slogan ‘Ik ben welkom’. Dit is gebaseerd op de eer-
voor het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs
ste kernwaarde van openbaar onderwijs: iedereen is
te organiseren. In het verslagjaar is daarvoor een pro-
welkom op de openbare school, ongeacht levensover-
jectplan gemaakt en zijn de voorbereidingen van start
tuiging, godsdienst, afkomst, politieke gezindheid, ge-
gegaan.
slacht of seksuele geaardheid.
Er is toegewerkt naar een actieweek in week 12 van 2012. Daarvoor werd de titel School!Week 2012 ge-
Deelname NOT
kozen. Deze naam verwijst naar het gezamenlijke
De eerste stap om de doelen te bereiken was deelname
magazine School!, maar ook naar het streven van de
aan de Nationale Onderwijstentoonstelling (NOT) in ja-
VOO naar het concept ‘school’: een school waarin alle
nuari 2011. Hier kon VOS/ABB contacten leggen en de
religies en levensbeschouwingen samenkomen na in-
naamsbekendheid binnen het onderwijs vergroten. De
trekking van artikel 23 van de Grondwet.
stand op de NOT werd bezocht door vele professio-
De actieweek heeft plaatsgevonden van 19 tot en met
nals uit het onderwijs: bestuurders, schooldirecteuren,
26 maart 2012: de week waarin de eerste lentedag viel
leerkrachten en pabostudenten. Het aanbod van de
als symbool voor een nieuw begin. In 2011 is gewerkt
vereniging is er onder de aandacht gebracht: produc-
aan onder meer de bouw van een website, het opstel-
ten, zoals het Zelfevaluatiekader Identiteit, en het aan-
len van een handboek en het ontwerpen van het trai-
bod voor lessen levensbeschouwing en burgerschap
ningsspel ID!ee over de kernwaarden van het open-
zijn gepromoot. Daarnaast waren er een prijsvraag en
baar onderwijs.
aanbiedingen. Magazine School! vond gretig aftrek.
Hoofddoelen
Het was de eerste keer dat VOS/ABB op de NOT stond en de evaluatie was positief. Er zijn veel gesprek-
De School!Week 2012 kende drie hoofddoelen:
ken gevoerd en contacten gelegd. Besloten is dat
•
vergroten van de aantrekkelijkheid van het open-
VOS/ABB in 2013 wederom op de NOT aanwezig
baar en algemeen toegankelijk onderwijs
zal zijn.
• •
zorgen voor positievere associaties bij de merken openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs
Comité van aanbeveling
versterken van de ledenbinding bij de achterban
Op verzoek van VOS/ABB hebben prominenten uit het
van VOS/ABB en VOO
onderwijs en maatschappelijk leven zitting genomen in het comité van aanbeveling van de School!Week
De doelgroepen voor de campagne:
2012. Onder hen de respectievelijke voorzitters van
•
openbare po- en vo-scholen en besturen
VOS/ABB en VOO, Peter Snijders en Marijke van
•
pabostudenten
Hees.
•
ouders en medezeggenschapsraden
•
gemeenten
7
Logo
twitterd door @vosabb,@voo en het speciaal voor de
Van februari tot en met september is veel tijd gestoken
School!Week gelanceerde twitteraccount @ikbenwel-
in de ideeënvorming en voorbereiding van de cam-
kom. Uit de evaluatie van de campagne is inmiddels
pagneweek. Er is een prijsvraag uitgeschreven voor
gebleken dat de site goed is bezocht, met name in de
de ontwikkeling van een logo. Dat is gebeurd via de
weken voorafgaand aan de School!Week in week 12
website 99Designs. Daarvoor is een briefing gemaakt
van 2012. In maart 2012 was het aantal bezoekers
en zijn de inzendingen beoordeeld. Gekozen werd
ruim 5300. De site blijft online en is eenvoudig in te
voor het ontwerp van William McLelland uit Ierland.
zetten voor een nieuwe School!Week in maart 2013.
Zijn ontwerp rondom de slogan ‘Ik ben welkom’ is het
Ter inspiratie zijn er veel foto’s en verslagen van de
logo van de campagne geworden. Het is gebruikt op
eerste actieweek opgezet.
de actiewebsite, in het handboek, op grote posters en in een actiekrant. De campagne kreeg hierdoor her-
Digitaal handboek
kenbaarheid.
Belangrijk onderdeel van de website www.openbaaronderwijs.nu is het digitale campagne-handboek. Het
Website
8
document was belangrijk om scholen en hun bestu-
Vanaf de zomer van 2011 is gebouwd aan de
ren te inspireren bij het maken van een programma
campagnewebsite met de naam
www.openbaaron-
voor de actieweek. Het biedt veel ideeën en inspiratie
derwijs.nu. De website is in eigen beheer gebouwd
om concreet met het campagnethema ‘Ik ben welkom’
door de webmaster van VOS/ABB. Ook de redac-
aan de slag te gaan en handvatten om een actieweek
tie en actualisering gebeuren in eigen beheer. De
vorm te geven. Door inzet van alle contacten heeft
website roept leden op tot deelname aan de actie-
VOS/ABB kortingen kunnen bedingen op verschil-
week en geeft daarvoor veel tips en ideeën. Daar-
lende activiteiten, zoals theatervoorstellingen over het
naast staat er veel achtergrondinformatie, niet alleen
campagnethema en workshops over kernwaarden.
over de campagne en het programma, maar ook
Met deze programma’s konden scholen zowel hun
over de kenmerken en kernwaarden van openbaar
leerlingen als hun personeel betrekken bij het thema.
onderwijs. Verder staan er bestelformulieren voor
Het handboek is uitsluitend in digitale vorm beschik-
het actiemateriaal. Uiteraard verwijst de site ook
baar gesteld en zo opgemaakt dat het goed printbaar
naar de websites www.vosabb.nl en www.voo.nl.
is. Er is voor deze vorm gekozen vanwege de hoge
De campagnesite is gelanceerd op 5 oktober 2011,
kosten van drukwerk, maar ook omdat er behoefte was
op de Dag van de Leraar. Op diezelfde dag is de site
aan een dynamisch document, waaraan regelmatig
honderden keren bezocht. De bovenschoolse con-
nieuwe hoofdstukken en aanbiedingen konden wor-
tactgroep in Zeeland had de primeur om als eerste de
den toegevoegd. Dit is aanloop naar de School!Week
site te mogen bekijken. Andere scholen en bestuur-
2012 dan ook gedaan, en in de voorbereiding naar de
ders werden erop geattendeerd via de websites van
School!Week 2013 zal het handboek op basis van er-
VOS/ABB en VOO, de digitale nieuwsbrieven van
varingen met de eerste School!Week worden aange-
VOS/ABB en extra nieuwsflitsen. Ook is er over ge-
vuld. In een aantal bovenschoolse contactgroepen en
in ledencontacten heeft VOS/ABB het handboek direct
kers van VOS/ABB hebben er in hun persoonlijke con-
in printvorm aangereikt.
tacten ook steeds aandacht aan besteed. In de e-mail-
Trainingsspel ID!ee
handtekening van alle medewerkers is het logo ‘Ik ben welkom’ opgenomen. Onder de relaties is per e-mail
In de laatste maanden van 2011 heeft VOS/ABB hard
geinventariseerd wat er voor plannen lagen. Speciaal
gewerkt aan het trainingsspel ID!ee, dat kort voor de
voor de campagne is het twitteradres @ikbenwelkom
School!Week 2012 is gepresenteerd. Dit product is
aangemaakt. Via dit adres is getwitterd over de cam-
bedoeld om het onderwijspersoneel bewust te ma-
pagneweek en de geplande activiteiten in het land.
ken van de kernwaarden van openbaar onderwijs en
Kort voor de actieweek, begin 2012, is een speciale ac-
de wijze waarop ze die zelf kunnen inzetten om de
tiekrant verspreid, waarvan honderden extra exempla-
openbare identiteit van de school zichtbaar, merkbaar
ren zijn bijbesteld. Ook zijn posters vervaardigd die de
en voelbaar te maken. Het spel kan gespeeld worden
scholen konden bestellen. Dit was een groot succes:
door schoolteams in groepjes van 5 personen. Ook
duizenden posters zijn besteld en in scholen opgehan-
voor MR-leden en pabostudenten is het interessant.
gen. Sommige scholen gaven ze ook aan leerlingen
Bij de ontwikkeling van het spel is goed nagedacht
mee, waardoor hele dorpen er vol mee hingen.
over de wijze waarop de kernwaarden en vooral de effecten ervan concreet gemaakt kunnen worden.
School!Week 2012 was succes!
Daarom is het een spel geworden met speelgeld. Doel
De campagneweek zelf vond plaats in 2012 en valt
ervan is geld in te zetten op activiteiten die de identiteit
dus formeel buiten dit jaarverslag. Toch is het aardig
van de openbare school versterken en de school beter
te melden dat veel scholen aan de actie hebben mee-
op de kaart zetten. Daarmee is dan ook weer geld te
gedaan. Met feestelijke programma’s hebben ze in het
verdienen. In de ontwikkelingsfase is het spel binnen
hele land positieve aandacht van de pers gekregen.
de vereniging beproefd. Ook is bij een van de leden
Zo hebben VOS/ABB en VOO samen met tientallen
een proefspeelronde gehouden. Zo ontstond een zin-
besturen en honderden scholen het openbaar en alge-
vol product dat inmiddels veel is besteld.
meen toegankelijk onderwijs stevig op de kaart gezet.
Communicatie
Opmerkelijk genoeg sloeg de actie vooral aan in het midden, westen en noorden van het land. In het zui-
Vanaf oktober is de communicatie over de campagne
den, met name in Noord-Brabant en Limburg, hebben
School!Week 2012 goed op gang gekomen. In maga-
relatief weinig scholen deelgenomen. Dit is een punt
zine School!, het gezamenlijke blad van VOS/ABB en
van aandacht voor de School!Week 2013
VOO, zijn diverse aankondigingen en artikelen verschenen. Ook de websites van VOS/ABB en de VOO hebben er aandacht aan besteed en links gemaakt naar de actiewebsite openbaaronderwijs.nu. In de digitale nieuwsbrieven hebben regelmatig berichten en oproepen gestaan. De projectgroep en alle medewer-
9
3. Diploma Openbaar Onderwijs
VOS/ABB biedt samen met VOO het Diploma Openbaar Onderwijs aan. Dit diploma kunnen pabostu-
Deelnemende pabo’s
denten sinds het studiejaar 2009-2010 als extra halen tijdens hun opleiding. Daarvoor is een lesmodule
De pabo’s die vanaf het schooljaar 2011/2012 het
ontwikkeld. VOS/ABB participeert in de werkgroep Di-
Diploma Openbaar Onderwijs aanbieden:
ploma Openbaar Onderwijs, die de inhoud en kwaliteit van deze lessen bewaakt.
Stenden Hogeschool
Meppel
VOS/ABB vindt deze ontwikkeling zeer waardevol voor
Saxion Hogeschool
Deventer
de versterking van het openbaar onderwijs. Daarom is
Hogeschool Inholland
Alkmaar
in het verslagjaar een forse bijdrage geleverd binnen
Hogeschool Arnhem
Nijmegen
de werkgroep, die verder bestaat uit vertegenwoordi-
Fontys Hogeschool
Eindhoven
gers van VOO en pabodocenten levensbeschouwing.
Hogeschool Inholland
Haarlem
Hogeschool De Kempel
Helmond
Hogeschool Edith Stein
Hengelo
VOS/ABB heeft tijd en energie in gestoken in de con-
Hogeschool Inholland
Hoofddorp
tacten met pabo’s in het land om hen te stimuleren
Hogeschool Rotterdam
Rotterdam
een module openbaar onderwijs te ontwikkelen. Met
Hogeschool Utrecht
Utrecht
resultaat, want in september 2011 boden al 13 pabo’s
Hogeschool Zeeland
Zeeland
deze module aan. Op deze pabo’s kunnen studenten
Hogeschool Inholland
Den Haag
Contact met pabo’s
het Diploma Openbaar Onderwijs behalen. Deze studenten leren wat de specifieke kenmerken en
VOS/ABB blijft inzetten op verdere uitbreiding van
kernwaarden van openbaar onderwijs zijn én hoe zij
deze lijst. Het doel is dat het Diploma Openbaar
die in de praktijk kunnen uitdragen. Dat vereist speci-
Onderwijs uiteindelijk op alle pabo’s in Nederland
fieke vaardigheden: zij moeten de ontmoeting tussen
behaald kan worden, zodat de kernwaarden van
kinderen met verschillende levensbeschouwingen, cul-
het openbaar onderwijs steeds meer in de scholen
turen en opvattingen effectief tot stand kunnen bren-
ingebed raken.
gen en een open en respectvolle houding bij kinderen ontwikkelen. Schoolbesturen die leerkrachten met dit
10
diploma aanstellen, zullen hun identiteit verder kunnen
in de ontwikkeling van een visitatietraject, dat moet
versterken.
leiden naar officiële accreditatie. Er is een draaiboek
Pabo’s die het Diploma Openbaar Onderwijs willen
gemaakt voor het evaluatietraject, inclusief zelfevalu-
aanbieden, dienen bij de werkgroep Diploma Open-
aties voor pabo’s, documentenanalyses en een aan-
baar Onderwijs een verzoek om aspirantstatus in. Dan
pak voor de visitatie. Hiermee heeft VOS/ABB bin-
wordt gecontroleerd of het door hen opgestelde curricu-
nen de werkgroep veruit de grootste inzet geleverd.
lum voldoet aan de eisen die hiervoor zijn beschreven.
Eind 2011 werd duidelijk dat pabostudenten geïnte-
In het verslagjaar heeft VOS/ABB vooral geïnvesteerd
resseerd zijn in de extra leergang openbaar onder-
wijs. Steeds meer studenten volgen de module. Op
In het verslagjaar hebben de eerste schoolbesturen
de voorlopers onder de pabo’s zijn al eerste diploma’s
het Diploma Openbaar Onderwijs verplicht gesteld voor
uitgereikt. In 2012 worden de eerste visitatietrajecten
nieuwe leerkrachten. VOS/ABB is gestart met een digi-
uitgevoerd. Naar verwachting zullen de betrokken pa-
tale nieuwsflits over het Diploma Openbaar Onderwijs,
bo’s na vijf jaar voldoen aan de eisen voor officiële
die aan veel schoolbesturen is verstuurd. Ook zijn er
accreditatie.
artikelen gepubliceerd in het eigen magazine School!
Gastlessen en nascholing In het verslagjaar heeft VOS/ABB als onderdeel van
en in het blad Pulse, dat vooral door leerkrachten en pabostudenten wordt gelezen.
de module gastlessen op pabo’s verzorgd. In deze
Conferentie
lessen werd aandacht besteed aan de kenmerken en
VOS/ABB heeft in november 2011 meegewerkt aan
kernwaarden van openbaar onderwijs. Ook het wette-
de conferentie ‘Openbaar onderwijs verbindt’ voor zo’n
lijk onderscheid tussen openbaar en bijzonder onder-
700 leraren uit het primair en voortgezet onderwijs in
wijs werd uitgelegd, alsmede het belang van lessen
Assen. De dag was georganiseerd door Plateau Open-
over levensbeschouwing in het openbaar ondewijs.
baar Onderwijs in Assen, het bestuur van 13 basisscho-
Het is de bedoeling om vaker gastlessen te verzorgen.
len, het dr. Nassau College en het Parktijkonderwijs
Daarnaast heeft VOS/ABB op aangeven van de le-
Assen in samenwerking met VOO. De kernwaarden
den een nascholingstraject opgezet voor zittende
van het openbaar onderwijs stonden centraal. Drie
leerkrachten, die dit diploma immers nog niet hebben
beleidsadviseurs van VOS/ABB verzorgden er work-
kunnen halen, omdat het nog maar twee jaar bestaat.
shops. De dag was bedoeld om het personeel van de
Deze nascholing kan door leerkrachten op een plaat-
openbare scholen handvatten te geven om in de klas
selijke pabo worden gevolgd. Ook is het mogelijk dat
concreet vorm te geven aan de identiteit van de school.
het eerste deel, de introductie in de kernwaarden, op de basisschool zelf wordt gedaan met ondersteuning van VOS/ABB. Om daadwerkelijk het diploma te behalen, zijn na de introductie nog minimaal 18 lessen aan een pabo nodig. Die lessen zijn gericht op verdieping van de kennis en het ontwikkelen van de benodigde vaardigheden en de juiste houding ten opzichte van actieve pluriformiteit.
Schoolbesturen Steeds meer schoolbesturen hechten er waarde aan dat hun personeel in het bezit is van het Diploma Openbaar Onderwijs. Hiermee kunnen zij immers de openbare identiteit van hun scholen versterken.
11
4. Identiteit en levensbeschouwing
Naast de organisatie van een campagne openbaar
Leerkrachten moeten daar wel voor zijn toege-
onderwijs en het Diploma Openbaar Onderwijs, heeft
rust.
VOS/ABB de aangesloten leden ook op andere ma-
brochure verstuurd aan alle leden met de titel
nieren ondersteund bij het ontwikkelen van een eigen,
‘Levensbeschouwing juist in het openbaar onder-
openbare identiteit.
wijs’. Daarin wordt aangegeven dat VOS/ABB scho-
In de visie van VOS/ABB biedt openbaar onderwijs
len kan begeleiden in het ontwikkelen van een goed
‘waardenrijk’ onderwijs voor álle kinderen. Daarvoor
aanbod van levensbeschouwelijk onderwijs. Dat kan
zijn in 2008 samen met de leden van de vereniging
bijvoorbeeld door een studiedag voor het schoolteam,
de zes kernwaarden van het openbaar onderwijs ge-
waarin centraal staat hoe de leerkrachten zelf de kern-
formuleerd. Actieve pluriformiteit en godsdienstvrijheid
waarden van het openbaar onderwijs zichtbaar kun-
zijn belangrijke uitgangspunten bij het vormgeven van
nen maken binnen de school. In de brochure maakt
de kernwaarden. Om dit optimaal in te vullen, zal de
VOS/ABB ook melding van bestaande methodes voor
openbare school aandacht moeten besteden aan le-
levensbeschouwing in het openbaar onderwijs, zoals
vensbeschouwelijke educatie, in die zin dat elk kind
‘Heb ’t lef’, waarin levensvragen van kinderen centraal
in vrijheid zijn eigen levensbeschouwing kan ontwik-
staan, en ‘Kleur’, een methode die aansluit bij de cul-
kelen.
turele en religieuze diversiteit in school en in de sa-
Levensbeschouwelijke educatie
12
In
september
2011
heeft
VOS/ABB
een
menleving. Bij verschillende besturen heeft VOS/ABB inmiddels
VOS/ABB heeft er in het verslagjaar opnieuw voor ge-
presentaties en studiemiddagen verzorgd over levens-
pleit dat alle kinderen binnen het openbaar onderwijs
beschouwing in het openbaar onderwijs. Geconclu-
levensbeschouwelijke educatie kunnen krijgen. Daar-
deerd kan worden dat de aandacht voor het onderwerp
mee wordt iets anders bedoeld dan het godsdienstig
groeiende is. Een van de redenen daarvoor is dat de
en humanistisch vormingsonderwijs (g/hvo), waarvoor
openbare en algemeen toegankelijke scholen meer en
de scholen volgens de wet op aanvraag van ouders
meer bezig zijn met de ontwikkeling van een sterke
ruimte moeten bieden. Deze g/hvo-lessen, die worden
identiteit.
gegeven door speciaal opgeleide g/hvo-leraren, vor-
Ook op andere fronten heeft VOS/ABB aandacht ge-
men de leerling in een bepaalde, door de ouders ge-
vraagd voor levensbeschouwing in het openbaar on-
kozen, levensbeschouwing of religie. De g/hvo-lessen
derwijs. Zo zijn er contacten geweest met verschei-
zijn facultatief en niet alle kinderen doen er aan mee.
dene Tweede Kamerleden. Voorts is een studente
Dat betekent in de praktijk dat veel kinderen niets leren
begeleid bij het onderzoek voor haar masterscriptie ter
over enige godsdienst. Daarom pleit VOS/ABB voor le-
afsluiting van de studie ‘Religies in de hedendaagse
vensbeschouwelijk onderwijs voor álle kinderen, zowel
samenlevingen’. Het was Ineke Struijk, leerkracht in
in de vorm van kennisoverdracht als door het bespre-
het openbaar primair onderwijs in Gorinchem, die on-
ken van levensvragen met kinderen, om zo bij hen een
derzoek deed naar de zin van levensbeschouwing in
levenshouding te ontwikkelen. Deze lessen zouden
het openbaar onderwijs. Zij kreeg eind 2010 de moge-
door de eigen leerkracht gegeven kunnen worden.
lijkheid om een enquête uit te zetten onder de leden
van VOS/ABB. Daar is goed op gereageerd, wat leidde
taten kan een vervolgtraject worden afgesproken om
tot interessante conclusies in haar masterscriptie. Die
de identiteit beter zichtbaar en voelbaar te maken. Na
gegevens zijn in 2011 verwerkt en in het voorjaar van
de positief verlopen pilots was het instrument in 2011
2012 gepresenteerd.
voor het eerst beschikbaar voor de scholen. De eer-
Burgerschap
ste trajecten gingen in het verslagjaar van start, onder meer bij een groot schoolbestuur in Limburg.
Het onderwijs heeft de wettelijke opdracht aandacht
In magazine School! (nr. 4, 2011) is een artikel ge-
te besteden aan burgerschap. VOS/ABB wil haar le-
publiceerd over de ervaringen van de pilotscholen,
den ervan bewust maken dat burgerschap onderdeel
onder de kop ‘De kracht van de openbare iden-
is van de openbare identiteit. Leerkrachten weten nog
titeit’. Hierin vertelt de algemeen directeur van
niet altijd hoe ze dat moeten aanpakken in de lessen.
de Stichting Meerwerf in Den Helder over zijn er-
Daarom verzorgt VOS/ABB hier workshops en stu-
varingen met de pilot met ZEK Identiteit: De uit-
diedagen over. In het verslagjaar is dat zowel in het
komsten zijn volgens hem vaak een eye-opener.
voorjaar als in het najaar gebeurd. In november zijn enkele workshops burgerschap verzorgd op een grote
Vanaf 2012 zal het ZEK Identiteit ook voor scholen in
conferentie over de kernwaarden van het openbaar
het voortgezet onderwijs beschikbaar zijn. Daarvoor is
primair en voortgezet onderwijs in Assen. Daar kregen
in 2011 een pilot gedaan. Op basis van de uitkomsten
leerkrachten handvatten aangereikt om burgerschap
zijn nieuwe vragenlijsten ontwikkeld voor leerlingen in
en kernwaarden concreet vorm te geven in de dage-
het voortgezet onderwijs.
lijkse praktijk. De reacties waren enthousiast.
ZelfevaluatieKader Identiteit Na zes pilotprojecten in 2010 is in 2011 verder gegaan met het ZelfevaluatieKader Identiteit (ZEK Identiteit). Dit instrument, ontwikkeld door Hoffmans en Heegsma BV in opdracht van VOS/ABB, kan door scholen en schoolbesturen worden ingezet om na te gaan hoe zij hun openbare identiteit in de praktijk kunnen vormgeven en versterken. Daartoe zijn vragenlijsten opgesteld voor directieleden, teamleden, ouders en leerlingen. De vragen gaan over de kernwaarden, burgerschap en levensbeschouwing. Aan verschillende doelgroepen wordt gevraagd in hoeverre hier beleid op is gemaakt en in hoeverre dat beleid herkenbaar is binnen de scholen. VOS/ABB verwerkt de antwoorden en rapporteert aan het bestuur. Op grond van de resul-
13
5. Segregatie
Schoolbesturen die segregatie in het onderwijs willen
len is in april een debat georganiseerd in het vereni-
tegengaan, ondervinden hinder van het slingerend
gingskantoor in Woerden. Dit debat werd bijgewoond
beleid van de rijksoverheid. Dat stond in 2011 in een
door onder anderen vertegenwoordigers van VOO,
onderzoeksrapport dat het Kohnstamm Instituut in
de Besturenraad, de Bond KBO en de PO-Raad. Ook
opdracht van het instituut voor multiculturele vraag-
verschillende ouderorganisaties, instituut FORUM
stukken FORUM had opgesteld. Het bleek dat achter-
voor multiculturele vraagstukken en de gemeente
eenvolgende ministers tegengesteld met segregatie
Utrecht namen aan het debat deel.
omgaan. VOS/ABB hecht wel veel waarde aan het te-
De conclusie was dat dwang niet de oplossing is om in-
gengaan van segregatie en heeft daar in het verslag-
tegratie in het onderwijs te bevorderen. Wel werd door
jaar actief aan gewerkt.
de meeste aanwezigen de brede benadering onder-
In 2006 bepaalde toenmalig CDA-minister Maria van
steund, waarbij partnerschap binnen en buiten het
der Hoeven van OCW dat schoolbesturen en gemeen-
onderwijs nodig is. Het zou goed zijn als de overheid
ten niet-vrijblijvende afspraken moesten maken om
hierin een faciliterende rol zou spelen. Zo kan er bij-
segregatie in het onderwijs tegen te gaan. In de jaren
voorbeeld veel worden bereikt met ouderinitiatieven.
die daarop volgden, bleek iets meer dan de helft van
In vervolg op het debat stuurden VOS/ABB, de Stich-
de schoolbesturen en gemeenten dergelijke afspraken
ting Kleurrijke Scholen en het Kenniscentrum Ge-
te hebben gemaakt. Daarmee was het doel nog niet
mengde Scholen in juni een gezamenlijke brief aan
gehaald, maar in 2011 gaf de nieuwe CDA- minister uit
minister Van Bijsterveldt en de Tweede Kamer. Daarin
het gedoogkabinet met de PVV, Marja van Bijsterveldt,
stond een oproep aan de overheid om zich vooral sterk
aan dat segregatie in het onderwijs voor haar geen pri-
te blijven maken voor scholen die een afspiegeling zijn
oriteit meer had. Dit betekende volgens de onderzoe-
van de wijk waarin ze staan. Met klem werd gevraagd
kers dat OCW zich feitelijk neerlegt bij de bestaande
om overheidssteun voor initiatieven die leiden tot meer
situatie, waarin op veel plaatsen in het land sprake is
integratie in het onderwijs. Dat zijn bijvoorbeeld oude-
van gesegregeerde zwarte en witte scholen.
rinitiatieven, maar ook inspanningen van gemeenten
VOS/ABB heeft steeds geprotesteerd tegen het feit dat
voor een goed spreidingsbeleid.
het kabinet-Rutte de anti-segregatiemaatregelen niet meer wilde steunen. Dit omdat eerder wetenschap-
Welkom in mijn Wijk
pelijk onderzoek heeft aangetoond dat leerlingen van
VOS/ABB heeft nog meer actie ondernomen om inte-
gemengde scholen over het algemeen betere burger-
gratie in het onderwijs te bevorderen. Zo is contact ge-
schapscompetenties hebben en ook vaardiger zijn in
legd met het project Welkom in mijn Wijk. Dat mondde
het oplossen van conflicten dan leerlingen van ‘witte’ of
uit in een intentieverklaring die op 6 december 2011 is
‘zwarte’ scholen. Gemengde scholen hebben dus een
ondertekend. Daarin is afgesproken dat beide organi-
duidelijke meerwaarde.
saties een partnerschap aangaan en zich beide sterk
Debat en oproep In samenwerking met de Stichting Kleurrijke Scho-
14
maken voor ontmoetingen tussen mensen met verschillende achtergronden. VOS/ABB richt zich daarbij op directies en besturen van scholen en adviseert en
ondersteunt hen om een klimaat te creëren waarin
aal-maatschappelijke verschillen. Het is volgens haar
iedereen welkom is (kernwaarde 1 van het openbaar
belangrijk dat er een goede mix op school is, omdat leer-
onderwijs). Daarbij heeft VOS/ABB in de intentiever-
lingen met verschillende achtergronden elkaar kunnen
klaring vastgelegd dat zoveel mogelijk scholen zouden
verrijken. Lammers spreekt in dit kader van ‘cultureel
moeten deelnemen aan en profiteren van de metho-
kapitaal’. Om dit te bereiken zouden schoolbesturen
diek van Welkom in mijn Wijk.
en gemeenten samen ‘het lef moeten tonen’ om men-
Die methodiek bestaat uit het organiseren van uitwis-
ging op de agenda te zetten. Als ouders voor gemeng-
selingen tussen basisscholen uit verschillende gebie-
de scholen kiezen, is dat uiteindelijk in het belang van
den. Op die manier kunnen kinderen met verschillende
een sociaal gezonde en evenwichtige samenleving.
sociaal-economische achtergronden elkaar ontmoe-
Ook de Nijmeegse onderwijswethouder Henk Beerten
ten. Het kan gaan om uitwisselingen tussen witte en
(D66) en voorzitter Wil Fokker van het gezamenlijk
zwarte scholen, maar ook tussen scholen uit de stad
directieberaad van het openbaar en bijzonder onder-
en op het platteland. VOS/ABB steunt dit project, om-
wijs in Maassluis werkten aan de thema-avond mee.
dat het een sterk programma biedt, waarbinnen con-
Zij lieten zien dat een gerichte aanpak kan leiden tot
tacten vaak worden bestendigd.
een evenwichtige verdeling van de leerlingenpopula-
Inmiddels zijn in Amsterdam, elders in Noord-Holland
tie, waarbij alle ouders en kinderen, ongeacht hun af-
en in Limburg uitwisselingen tussen scholen geweest.
komst en sociaal-maatschappelijke status, een gelijke
In magazine School! (nr. 7, 2011) is aandacht besteed
startpositie hebben.
aan de samenwerking van VOS/ABB met Welkom in mijn Wijk.
Thema-avond
Communicatie VOS/ABB is doorgegaan met het vestigen van aandacht op het segregatieprobleem in het onderwijs. De
Op aanvraag verzorgde VOS/ABB in februari in Bar-
vereniging is vertegenwoordigd in de klankbordgroep
neveld een thema-avond over segregatie. Beleidsme-
van het Kenniscentrum Gemengde Scholen en in de
dewerker Marleen Lammers gaf daar een presenta-
werkgroep Selectie en Toelating van leerlingen van de
tie. De drukbezochte avond was een initiatief van de
Nederlandse Vereniging van Onderwijsrecht. Op ver-
plaatselijke progressieve combinatie Pro ’98, naar
zoek van deze werkgroep hebben Marleen Lammers
aanleiding van de toenemende segregatie in de Bar-
en Hans Teegelbeckers van VOS/ABB een artikel ge-
neveldse basisscholen. De openbare scholen krijgen
schreven voor het Nederlands Tijdschrift voor Onder-
in toenemende mate leerlingen van allochtone af-
wijsrecht en Onderwijsbeleid (NTOR). Dit artikel met
komst, terwijl de christelijke scholen in de Gelderse
de titel ‘Onderwijssegregatie vanuit maatschappelijk
gemeente hoofdzakelijk ‘wit’ blijven. De segregatie
perspectief’ is gepubliceerd in nummer 4 van 2011 van
is ook duidelijke zichtbaar bij plaatselijke sportclubs.
het NTOR.
Onderwijskundige Lammers stelde in haar bijdrage dat bij segregatie niet meer in termen van zwart en wit moet worden gedacht, maar dat het een kwestie is van soci-
15
6. Excellent openbaar onderwijs
16
VOS/ABB werkt op diverse manieren aan het stimu-
toonbaar effect hebben. Scholen kunnen
leren van excellent openbaar onderwijs. Niet alleen
VOS/ABB voor het TOP-schoolproject aanmelden.
krijgen zwakke scholen ondersteuning om snel ster-
Scholen die na onderzoek inderdaad een E-factor
ker te worden. Ook is in 2011 de Toolbox Excellent
blijken te hebben, en dus excellent zijn op een van
Onderwijs aan de scholen beschikbaar gesteld via de
bovenstaande domeinen, worden geportretteerd in
website www.vosabb.nl. Hierin vinden leden de criteria
magazine School!. De bedoeling daarvan is dat deze
voor een excellente openbare school, met tips en tools
good practice-verhalen andere scholen inspireren om
en links naar nadere informatie. Scholen hebben hier
ook met (een van) bovenstaande domeinen aan de
enthousiast op gereageerd.
slag te gaan.
TOP-scholen
E-factor
In het verslagjaar is gestart met het project TOP-scho-
De TOP-actie van VOS/ABB ging in september 2011
len met de E-factor. TOP staat voor Talentvol Open-
van start met een oproep in het magazine School!
baar Praktijkvoorbeeld, de E-factor voor Excellentie.
onder de titel ‘Op zoek naar de E-factor’. Opmerkelijk
Het gaat hierbij om scholen die door de Inspectie van
was dat in dezelfde periode minister Van Bijsterveldt
het Onderwijs als goed worden beoordeeld en die
met een plan kwam voor de invoering van zogenoem-
daarnaast uitblinken in een van de kernwaarden van
de Michelin-sterren voor het onderwijs. Dat plan viel
openbaar onderwijs. Het zijn scholen die excellent zijn
echter slecht bij het onderwijs. Tachtig procent van
op een van de volgende onderdelen:
de schoolleiders vond het een slecht idee omdat de
•
partnerschap met ouders
sterren van Van Bijsterveldt vooral zouden worden uit-
•
maatschappelijke betrokkenheid
gedeeld op basis van de inspectiegegevens over taal
•
diversiteit
en rekenen, en dat scholen zich daarom alleen op die
•
levensbeschouwing
vakken zouden gaan focussen. VOS/ABB had ook
•
actief burgerschap
haar twijfels bij dit plan, omdat onderwijs veel méér
•
passend onderwijs
omvat dan alleen taal en rekenen. Juist ook onderwer-
•
leraarschap
pen als maatschappelijke betrokkenheid, levensbe-
•
goed onderwijs, goed bestuur
schouwing en ouderparticipatie zijn in de huidige tijd
•
leiderschap
van belang. Het project TOP-scholen was specifiek
zich bij
VOS/ABB reikt scholen een TOP-certificaat uit als
bedoeld om die kant van het onderwijs te belichten.
zij voldoen aan een aantal criteria. Het onderdeel
Dat dit beter viel, was af te leiden uit het grote aan-
waarop de school excelleert, moet gebaseerd zijn
tal positieve reacties dat bij VOS/ABB binnenkwam.
op een visie, die gedocumenteerd en overdraag-
VOS/ABB heeft de aangemelde scholen onderzocht.
baar is. De aanpak van de school moet dicht bij de
Een enkeling werd afgewezen, omdat die school (nog)
praktijk staan, zichtbaar zijn in de school, uitge-
niet aan alle criteria kon voldoen. Andere scholen kre-
dragen worden door het team en herkend worden
gen het certificaat uitgereikt. In het verslagjaar zijn de
door de omgeving. Ten slotte moet de aanpak aan-
eerste twee openbare TOP-scholen gecertificeerd: de
openbare Mytylschool Amsterdam vanwege een zelfontwikkeld programma voor diversiteit, en de openbare praktijkschool Prakticon in Doetinchem voor opmerkelijke prestaties op het gebied van maatschappelijke betrokkenheid. De scholen waren hier bijzonder trots op. In Doetinchem heeft de gemeente deze school later nog benoemd tot zogenoemde ‘Trotsplek’. Mede naar aanleiding van de certificering heeft minister Van Bijsterveldt in het voorjaar van 2012 een bezoek aan het Prakticon gebracht. In 2012 is het TOP-scholenproject doorgegaan en zijn meer scholen gecertificeerd.
17
7. Passend onderwijs
In het verslagjaar werd het onderwijs geconfronteerd
om de schoolbesturen te steunen, die in eerdere jaren
met een bezuiniging van 300 miljoen euro op de in-
ook al forse bezuinigingen hadden geslikt: 90 miljoen
voering van passend onderwijs. Het kabinet-Rutte
euro op de vergoedingen voor bestuur en manage-
had hiertoe besloten en ondanks protesten uit het
ment en een nieuwe, beperkte groeiregeling in 2010.
veld bleef minister Van Bijsterveldt onverkort vasthou-
Met de zware bezuiniging voor passend onderwijs hier
den aan deze taakstelling. Al in 2010, voorafgaand
bovenop, zou het voor schoolbesturen ondoenlijk wor-
aan de Tweede Kamerverkiezingen, waarschuwde
den om onderwijskwaliteit te handhaven.
VOS/ABB dat een dergelijke bezuiniging zou beteke-
Daarom steunde VOS/ABB ook de oproep van de vak-
nen dat er ruim 5000 banen verloren zouden gaan.
bonden tot een staking op 19 mei 2011. Deze werd
VOS/ABB schreef hierover direct een brandbrief aan
echter op het laatste moment afgeblazen, omdat mi-
de Tweede Kamer en was daarmee de eerste landelij-
nister Van Bijsterveldt onder druk van de protesten in
ke onderwijsbelangenorganisatie die tegen de geplan-
beweging kwam: ze liet weten dat de bezuinigingen op
de bezuiniging op passend onderwijs protesteerde.
passend onderwijs een jaar later en gefaseerd zouden
OCW bleef het lange tijd ontkennen, maar eind 2011
worden ingevoerd. Dat gaf de scholen lucht. Na de val
gaf het ministerie na eigen onderzoek toe dat er naar
van het kabinet-Rutte in het voorjaar van 2012 werd
schatting 3700 voltijdsfuncties verloren zouden gaan,
zelfs besloten de bezuiniging te schrappen.
waardoor 5100 mensen in het onderwijs hun baan zouden verliezen. Volgens OCW zou een deel van die
Voorlichting
mensen kunnen worden herplaatst en een ander deel
Na de zomer van 2011 heeft VOS/ABB opnieuw het
zou door natuurlijk verloop vertrekken.
initiatief genomen om de schoolbesturen actief te in-
De schoolbesturen stonden voor de lastige taak deze
formeren over de invoering van passend onderwijs en
bezuiniging door te voeren. VOS/ABB verzorgde be-
de nieuwe indeling van de samenwerkingsverbanden.
gin 2011 al een aantal drukbezochte presentaties, in
Anna Schipper en stagiaire onderwijskunde Simone
het VOS/ABB-kantoor in Woerden en op locatie bij
Baalhuis van de Universiteit Utrecht maakten een ana-
een aantal samenwerkingsverbanden en besturen. In
lyse van het wetsvoorstel. Zij toonden een opmerkelij-
deze bijeenkomsten werd toegelicht hoe het nieuwe
ke kant van het voorstel: aan de ene kant wordt belang
stelsel eruit zou gaan zien en wat de rollen van het
gehecht aan de autonomie van schoolbesturen en
management, leerkrachten en ouders zouden zijn. De
samenwerkingsverbanden, terwijl aan de andere kant
powerpointpresentaties van deze bijeenkomsten zijn
diverse algemene maatregelen van bestuur worden
in februari als extra service online gezet op de website
opgelegd. Eind 2011 is een serie workshops verzorgd
www.vosabb.nl.
voor diverse besturen en samenwerkingsverbanden.
Protesteren helpt! Ondertussen liet het gehele onderwijs van zich horen: op 9 februari 2011 was er een massale protestmanifestatie in Nieuwegein. VOS/ABB was daarbij aanwezig
18
Ook de Helpdesk heeft veel leden geadviseerd over de voorbereidingen op de invoering van passend onderwijs.
8. Communicatie
In het verslagjaar is de communicatie met de leden nog
Er worden steeds aparte versies gemaakt voor het
sneller en directer geworden. Het aantal volgers op
primair en het voortgezet onderwijs. In 2011 zijn 86
Twitter vertoonde een continu stijgende lijn. Eind 2011
nieuwsbrieven verschenen: 43 voor het po en 43
waren er zo’n 800 volgers, het beste bewijs dat ook het
voor het vo. De po-nieuwsbrief werd wekelijks naar
onderwijs gebruikmaakt van de nieuwe media.
bijna 3500 adressen gestuurd, de vo-nieuwsbrief ging
De webredacteur van VOS/ABB twittert dagelijks,
naar ongeveer 1350 abonnees. Die aantallen zijn al
ook in het weekend, over actueel onderwijsnieuws
jaren min of meer stabiel. De exacte aantallen vari-
in het algemeen en het nieuws op de website
ëren enigszins, doordat mensen zich via de website
www.vosabb.nl in het bijzonder. Zo genereert hij veel
www.vosabb.nl eenvoudig kunnen aan- en afmelden.
traffic naar de website, die een van de belangrijkste
Uit de rapportages van de nieuwsbrieven blijkt dat
actuele communicatiekanalen voor het funderend on-
ook in 2011 de nieuwsbrieven weer goed gelezen
derwijs in Nederland is. Maandelijks worden op de site
zijn. Gemiddeld wordt bijna de helft van de nieuws-
van VOS/ABB tussen de 60 en 70 nieuwsberichten
brieven opengeklikt, en rond de 50 procent van deze
over het onderwijs gepubliceerd. Leden en niet-leden
lezers klikt door naar één of meer berichten. Dit is in
weten de website van VOS/ABB goed te vinden, zoals
de wereld van e-mailings een hoge succesratio: ge-
blijkt uit de statistieken.
middeld wordt slechts 10 tot 20 procent van mailings
De website trekt gemiddeld 21.000 bezoekers per
geopend. Door deze hoge succesratio behoren de
maand. In 2011 was de topmaand maart, toen er
e-mailnieuwsbrieven tot de beste communicatie-
35.930 bezoekers waren. Het is logisch dat de website
middelen van VOS/ABB.
in de zomermaanden juli en augustus, als de scholen
In het verslagjaar was het opnieuw mogelijk voor le-
gesloten zijn, het minst wordt bezocht, maar in beide
den om te adverteren in de e-mailnieuwsbrief en op de
maanden registreerde de site toch nog ruim 10.000
website. Ondanks doorgevoerde kortingen is van deze
bezoekers. Omgerekend naar unieke bezoekers zien
mogelijkheid minder gebruik gemaakt dan in voor-
het er iets anders uit: in maart waren het 16.772 unieke
gaande jaren. Hier is geen directe verklaring voor. De
bezoekers. Dat betekent dat deze bezoekers wat lan-
leden waren in voorgaande jaren zeer tevreden over
ger op de site bleven en vaak meer pagina’s bekeken.
de opbrengsten van de advertenties in e-mailnieuws-
Uit de statistieken blijkt verder dat gemiddeld 38 pro-
brieven en op de website. Wellicht komt de verminder-
cent van de bezoekers nieuw is. Dat betekent dat 62
de belangstelling doordat er minder vacatures in het
procent van de bezoekers regelmatig terugkomt.
onderwijs zijn en doordat de financiële positie van het
Inmiddels komt al 27 procent van de nieuwe bezoe-
gemiddelde schoolbestuur door de overheidsbezuini-
kers via Twitter op de site. Nog eens 23 procent komt
gingen is verslechterd.
op vosabb.nl terecht via de e-mailnieuwsbrieven
E-mailnieuwsbrieven
Magazine School! Magazine School! is in het verslagjaar zeven keer
Elke week op maandag (behalve in de school-va-
verschenen, in de maanden februari, april, mei, juli,
kanties) verstuurt VOS/ABB e-mailnieuwsbrieven.
september, november en december. De oplage ligt op
19
bijna 12.000 exemplaren. Het blad gaat naar alle leden
•
van VOS/ABB en VOO, die het magazine gezamenlijk uitgeven. Het wordt ook verstuurd naar relaties, onder
in
het
onderwijs’
•
‘Arbobeleid
en
veiligheid’
(herziene
online-
versie) – september 2011
mix van informatieve en inspirerende artikelen, gericht
•
‘Stichten van scholen’ – oktober 2011
op een brede doelgroep van bestuur en management
•
‘Aanstellings-
in het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs,
(herziene
versie) – juni 2011
meer in de landelijke politiek. In elk nummer staat een
en
ontslagbeleid’
(herziene
versie) – november 2011
leerkrachten en ouders.
Katern 16 over goed onderwijs en goed bestuur gaat
Artikelen in School! riepen in 2011 geregeld reacties
in op de wijzigingen van augustus 2010 in de Wet op
op. Een voorbeeld daarvan was het spraakmakende
het primair onderwijs, de Wet op het voortgezet onder-
interview met Dennis Bode, bestuursvoorzitter van de
wijs en de Wet op de expertisecentra. Deze wijzigin-
stichting Consent voor openbaar primair onderwijs in
gen betreffen de scheiding van bestuur en toezicht in
Enschede (nr. 6, 2011). Onder de kop ‘Denominaties
het onderwijs. Het katern, dat in druk is verschenen en
zijn uit de tijd’ pleitte hij voor afschaffing van de verzui-
aan alle leden gratis is toegestuurd, besteedt specifiek
ling in het onderwijs. Een van de reacties op dit artikel
aandacht aan de positie van het openbaar onderwijs.
is in het eerstvolgende nummer van School! geplaatst.
De geheel herziene tweede druk van katern 13, ‘Btw-
In datzelfde nummer stond een reactie op een eerder
richtlijnen in het onderwijs’, was nodig omdat de fis-
interview met een oud-hoofdinspecteur van het onder-
cale regelgeving voor onderwijsinstellingen de laatste
wijs, die kritiek had op de jaarlijkse risicoanalyse van
jaren ingrijpend is gewijzigd. De eerste druk dateerde
de Inspectie van het Onderwijs.
uit 2007. Het onderwerp is belangrijk voor werkgevers
Magazine School! wordt deels gefinancierd uit de
in het onderwijs, want het komt soms voor dat scholen
opbrengsten van advertenties. Nadat in de loop van
naheffingen en zelfs boetes krijgen voor het niet-afdra-
het jaar een terugloop in de aantallen advertenties is
gen van btw in bepaalde gevallen. Het katern zoomt
geconstateerd, is de redactie in overleg gegaan met
in op de regels en jurisprudentie met betrekking tot de
acquisitiebureau Recent in Amsterdam. Hier zijn af-
btw-plicht en btw-vrijstellingen die voor het onderwijs
spraken gemaakt om meer aandacht te besteden aan
relevant zijn. Het boekje is in druk verschenen en gra-
potentiële adverteerders. Deze aandacht bleek begin
tis aan alle leden in het primair en voortgezet onderwijs
2012 succesvol: het aantal advertenties trok weer
gestuurd.
aan.
Het katern ‘Arbobeleid en veiligheid’ was nummer 1 uit
Katernen
20
’Btw-richtlijnen
de reeks en verscheen al in 2006. Ook deze tekst is geactualiseerd, maar niet meer in druk uitgegeven. De
In het verslagjaar heeft VOS/ABB hard gewerkt aan
herziene versie is voor de leden van VOS/ABB online
de katernenserie. Er zijn twee nieuwe en drie herziene
beschikbaar in het besloten gedeelte van de website
katernen verschenen, te weten:
www.vosabb.nl.
•
‘Goed onderwijs en goed bestuur’ – februari
Katern 17, ‘Stichten van scholen’, is een geheel nieuw
2011
katern dat in 2011 uitkwam. Het is specifiek geschre-
ven voor het primair onderwijs. Het gaat niet alleen
omgaan met de media. Niet altijd weten scholen hoe
over het stichten van scholen, maar ook over sluiten,
ze moeten reageren op onverwachte gebeurtenissen
fuseren en verplaatsen van scholen, het veranderen
waarvoor de pers ineens op de stoep staat. Op scho-
van richting en de vorming van nevenvestigingen. Het
len kan zich van alles voordoen: een personeelslid dat
gaat alleen over het primair onderwijs omdat er zeer
van een strafbaar feit wordt verdacht, een leerling die
weinig kansen bestaan om in openbaar voortgezet
bij een geweldsincident is betrokken of een (verkeers)
onderwijs te stichten. Alleen in Barneveld bestaat een
ongeval tijdens een schoolreis. Maar ook financiële
dergelijk initiatief, dat VOS/ABB actief ondersteunt. De
problemen binnen de organisatie kunnen op een ver-
gedrukte versie van katern 17 is aan alle leden in het
keerde manier naar buiten komen, waardoor de repu-
primair onderwijs toegestuurd. Ook is het voor leden te
tatie van de school schade kan oplopen. Het is van
downloaden op het besloten gedeelte de website.
belang om in al dit soort situaties op de juiste manier
Ten slotte is eind november een geactualiseerde on-
te reageren. VOS/ABB verzorgt daarbij professioneel,
line versie verschenen van katern 14 over aanstel-
discreet en gratis advies aan de leden.
lings- en ontslagbeleid in het primair onderwijs. Deze
Het is in de onderwijswereld uniek dat VOS/ABB over
eerste druk dateerde van december 2007 en was aan
de juiste expertise beschikt om deze advisering te kun-
herziening toe wegens veranderingen in wet- en regel-
nen vormgeven. Doordat een van de communicatiead-
geving en nieuwe cao-bepalingen. De herziene versie
viseurs jarenlange ervaring heeft in zowel de lande-
van katern 14 is alleen digitaal beschikbaar voor le-
lijke als regionale journalistiek, weet hij hoe redacties
den die kunnen inloggen op het besloten gedeelte van
te werk gaan, wat hun wensen zijn en hoe een school
www.vosabb.nl.
daar pro-actief en open mee kan omgaan om te voor-
De herziening van de katernenreeks van VOS/ABB
komen dat negatieve berichtgeving escaleert.
is in 2012 voortgezet. De herziening wordt gecoördi-
VOS/ABB adviseert in dit soort gevallen eveneens
neerd door senior-beleidsmedewerker Klaas te Bos
over interne communicatie, bijvoorbeeld in de vorm
van VOS/ABB. Een team van beleidsmedewerkers
van brieven aan ouders, en biedt desgewenst (eind)
met verschillende specialisaties werkt eraan mee.
redactionele ondersteuning bij het schrijven van pers-
Crisiscommunicatie
berichten. In 2011 heeft VOS/ABB voor een van de leden een bijeenkomst georganiseerd voor ouders van
Sinds 2010 biedt VOS/ABB als speciale service aan
een school die in een crisissituatie verkeerde, waarbij
haar leden gratis communicatieadvies in crisissitua-
VOS/ABB een onafhankelijk voorzitter leverde én een
ties. Dat dit aanbod goed bekend begint te worden,
persvoorlichter die namens het schoolbestuur optrad.
blijkt uit het feit dat er in 2011 bijna wekelijks een be-
Hierdoor kon worden voorkomen dat de ernstige zaak
roep op deze service is gedaan. Daarbij ging het lang
waarmee de betreffende school werd geconfronteerd,
niet altijd om grote problemen; ook bij kleine inciden-
uit de hand liep.
ten kunnen besturen bellen. Doel is altijd om door een juiste aanpak imagoschade te voorkomen. Concreet gaat het in eerste instantie om adviezen over
21
9. Contact met leden
Contact met de leden heeft bij de vereniging
•
medezeggenschap
VOS/ABB prioriteit. Naast de algemene communicatie
•
bekostiging en financiën
via de website www.vosabb.nl, de wekelijkse e-mail-
•
personeel en organisatie
nieuwsbrieven en magazine School!, is er veel aan-
•
onderwijshuisvesting
dacht voor persoonlijke contacten.
•
passend onderwijs
Niet alleen is er de Helpdesk, waar leden dagelijks met
•
stichten of opheffen van scholen
hun vragen terecht kunnen, er zijn ook diverse leden-
•
juridische zaken
netwerken en contactgroepen onder leiding van beleidsadviseurs. Uiteraard is er jaarlijkse een algemene
De Helpdesk van VOS/ABB staat in het funderend
ledenvergadering, maar daarnaast wordt het hele jaar
onderwijs bekend als deskundig, integer en snel.
door tijd uitgetrokken voor accountbezoeken. Door
De adviezen zijn voor leden van VOS/ABB gratis.
deze bezoeken houden de directeur en de medewer-
In 2011 is als nieuwe service ingevoerd dat de advi-
kers direct contact met de leden en weten zij welke
seurs van VOS/ABB op aanvraag dossiers kunnen be-
ondersteuning gewenst en nodig is. Zo kan VOS/ABB
handelen. Daarvoor komen zij eventueel naar de leden
steeds die dienstverlening bieden, die de leden daad-
toe. In de meeste gevallen is ook deze service voor de
werkelijk kunnen gebruiken. In het verslagjaar heeft
leden gratis.
VOS/ABB ook veel gemeentebesturen bezocht om de mogelijkheid en voordelen van een gemeentelidmaat-
Duizenden adviezen
schap onder de aandacht te brengen.
De Helpdesk van VOS/ABB behandelde in 2011 bijna
Helpdesk
22
9400 vragen (per telefoon en/of e-mail). In de vakantiemaanden juli en augustus werden de minste vragen
De Helpdesk van VOS/ABB heeft in het verslagjaar
gesteld (15 tot 25 per dag). In juni, november en maart
opnieuw uitstekend gefunctioneerd. De bezetting van
2011 werden de meeste adviesaanvragen ingediend:
de Helpdesk is vergroot om de advisering uit te brei-
tot 50 vragen gemiddeld per dag.
den en te verdiepen. Daarvoor is in de loop van 2011
Sinds januari 2011 worden de vragen gecategoriseerd
José van Stek aangetreden als derde vaste kracht op
naar onderwerp om meer inzicht te krijgen in de beleid-
de Helpdesk. Zij is jurist, net als de andere Helpdesk-
sterreinen waar de meeste belangstelling voor is. Ook
adviseurs Ronald Bloemers en Céline Adriaansen.
kan hieruit blijken dat het mogelijk niet bekend is dat
Door hun achtergrond en ervaring met het onderwijs
de adviseurs ook expertise hebben op gebieden waar
en de ondersteuning van collega’s binnen VOS/ABB
nog relatief weinig vragen over binnenkomen. Daar
kunnen de adviseurs van de Helpdesk leden bijstaan
kan dan meer publiciteit aan worden gegeven. Deze
bij een breed scala aan onderwerpen:
categorisering gaf in 2011 aan dat veruit de meeste
•
arbeidsvoorwaarden
vragen van schoolbesturen gaan over arbeidsrechte-
•
governance
lijke vraagstukken, zoals verlof, arbeidsongeschiktheid
•
identiteit
en ontslag.
•
toelating en verwijdering
Waardering
adviesaanvraag meer tijd vergt, dan laat de Helpdesk
In het najaar van 2011 heeft de Helpdesk een (be-
dat ook altijd binnen een etmaal weten.
perkt) kwaliteitsonderzoek gedaan onder respondenten. Daar hebben 34 respondenten aan meegedaan:
De gratis service van de Helpdesk is exclusief be-
15 uit het primair onderwijs, 12 uit het voortgezet on-
stemd voor onderwijsorganisaties en gemeenten die
derwijs, vijf van administratiekantoren en twee van
bij VOS/ABB zijn aangesloten.
gemeenten. Administratiekantoren voor het onderwijs kunnen bij VOS/ABB een abonnement afsluiten voor
Algemene ledenvergadering
de diensten van de Helpdesk. Ook gemeenten die zelf-
De algemene ledenvergadering was in het verslag-
standig lid worden van VOS/ABB, kunnen de Helpdesk
jaar op 16 november. Aan de orde kwam onder meer
raadplegen voor zaken die het openbaar en algemeen
de hoogte van de contributie. Besloten is dat die voor
toegankelijk onderwijs raken.
2012 op hetzelfde lage niveau blijft van 2,50 euro per
De respondenten van dit onderzoek is gevraagd om de
leerling per jaar. Dat is laag, vergeleken met collegaor-
Helpdesk op diverse thema’s te beoordelen met een
ganisaties en de sectororganisaties PO-raad (3 euro)
rapportcijfer. Het gemiddelde cijfer dat hieruit kwam
en VO-raad (4,50 euro).
was een 8.0. Dat cijfer is als volgt opgebouwd:
VOS/ABB kiest voor dit lage tarief om de leden in staat te stellen ook lid te zijn van deze branche-organisaties,
•
de termijn waarbinnen de Helpdesk antwoordt
die de cao-onderhandelingen namens het onderwijs
•
(24 uur): 8,4
voeren. Hierop aanvullend biedt VOS/ABB het hier-
•
de wijze van beantwoording: 8.1
voor toegelichte uitgebreide pakket van dienstverle-
•
de inhoud van de antwoorden: 7.7
ning. Leden die deze diensten gebruiken, verdienen
•
deskundigheid van de medewerkers: 7.9
de kosten van hun lidmaatschap al snel terug. Daar-
Over de inhoud van de antwoorden merkten respon-
naast verzorgt VOS/ABB voor de leden de algemene
denten op dat die soms te algemeen was, maar ook
belangenbehartiging voor het openbaar en algemeen
dat ze een verschuiving waarnamen naar uitvoerigere
toegankelijk primair en voortgezet onderwijs.
antwoorden met meer verdieping.
De algemene ledenvergadering stond verder in het
Service De Helpdesk is elke werkdag, ook in de schoolvakanties, rechtstreeks telefonisch bereikbaar van
teken van de voorbereidingen voor de School!Week 2012, de campagneweek voor het openbaar onderwijs in maart 2012.
8.30 tot 12.30 uur via het nummer 0348-405250.
Ledennetwerken en contactgroepen
Buiten die uren kan contact worden opgenomen via
In 2011 waren verschillende VOS/ABB-ledennetwer-
e-mail:
[email protected].
ken en –contactgroepen actief: •
Personeel en Organisatie (P&O)
De Helpdesk garandeert dat er binnen 24 uur
•
Communicatie en PR
een reactie komt. Als de beantwoording van een
•
Financieel management
23
Daarnaast onderhoudt VOS/ABB regionale contact-
aal tarief een gemeentelidmaatschap afsluiten bij
groepen voor bovenschools managers en algemeen
VOS/ABB. Voor een vast bedrag blijven zij op de hoog-
directeuren. In het vierde kwartaal is in Noord-Holland
te van wat er speelt in het openbaar onderwijs. In het
een nieuw netwerk P&O opgestart, dat meteen 25
verslagjaar zijn bezoeken afgelegd aan gemeenten om
deelnemers kende.
hen van deze mogelijkheid op de hoogte te brengen.
Alle netwerken en contactgroepen komen regelmatig
Gemeenten die lid zijn, ontvangen magazine School!
bij elkaar, onder leiding van een beleidsmedewerker
en katernen en brochures die uitkomen. Ook kunnen
van VOS/ABB die de agenda voorbereidt. Steeds staat
ze gebruikmaken van het besloten gedeelte van de
een actueel onderwerp centraal. In 2011 hebben alle
website www.vosabb.nl en de e-mailnieuwsbrieven.
groepen naar tevredenheid gefunctioneerd. Het net-
Het blijkt dat juist de gemeenten die het openbaar
werk Communicatie en PR is ook begonnen met een
onderwijs op afstand hebben gezet en hebben onder-
forum op het besloten gedeelte van de website van
gebracht bij een zelfstandige stichting, geïnteresseerd
VOS/ABB. Via het online forum kunnen de leden tips
zijn in dit aanbod. Zij blijven immers verantwoordelijk
en informatie aan elkaar doorgeven.
voor voldoende openbaar onderwijs in hun gemeente
Accountbezoeken
In het verslagjaar heeft weer een aantal gemeen-
Naast alle bovenstaande contactmomenten investeert
ten zich bij VOS/ABB aangesloten. Toch blijft het
VOS/ABB in de persoonlijke relatie met leden. Daar-
totaal aantal gemeenten dat lid is, nog beperkt.
voor worden regelmatig individuele leden bezocht. In
VOS/ABB merkt dat meer gemeenten zijn geïnteres-
de gesprekken met hen wordt gewezen op de dienst-
seerd, maar wordt vaak geconfronteerd met de beper-
verlening van VOS/ABB, terwijl de gesprekspartner
kingen die voortkomen uit gemeentelijke bezuinigingen.
vertelt aan welke ondersteuning de scholen de meeste
Binnen gemeenten wordt steeds vaker verordonneerd
waarde hechten en behoefte hebben. Daardoor kan
dat in het algemeen geen lidmaatschappen meer mo-
VOS/ABB de dienstverlening steeds optimaal afstem-
gen worden afgesloten. Het is de uitdaging om deze
men op de wensen van de leden. In het verslagjaar
gemeenten te laten zien dat het lidmaatschap van
2011 zijn verspreid over het land ruim 20 individuele
VOS/ABB tegen beperkte kosten veel oplevert, na-
ledenbezoeken afgelegd.
melijk het behoud van de band met het openbaar on-
Daarnaast zijn er persoonlijke themagesprekken geor-
derwijs. In 2012 zet VOS/ABB hier opnieuw op in. De
ganiseerd. Deze afspraken zijn bedoeld om met een
gemeenten die de stap wel hebben gezet, tonen zich
individueel lid een bepaald thema te bespreken. In het
tevreden over de dienstverlening.
verslagjaar gingen deze themagesprekken over opbrengsten van het onderwijs, fusie, segregatie en de ontwikkeling van een integraal kindcentrum.
Gemeentelidmaatschap Sinds 2010 kunnen gemeenten tegen een speci-
24
en willen daarom de actuele ontwikkelingen volgen.
10. Ledenvoordeel
Het aanbod op het gebied van ledenvoordeel is in het
kelijke adviesbureau Hellemans Energy Consultancy
verslagjaar verder uitgebreid. Het gaat hier om dien-
in Den Dolder, waarmee VOS/ABB een overeen-
sten en producten van derden, waar leden van VOS/
komst heeft gesloten die de leden voordeel oplevert.
ABB korting op krijgen. Dit maakt het lidmaatschap
Hellemans is gespecialiseerd in de inkoop van ener-
van VOS/ABB extra interessant.
gie. De ervaringen met dit bureau zijn goed. Inmiddels
VOS/ABB-leden konden in 2011 profiteren van de
koopt dit collectief energie in voor 4300 schoolge-
volgende voordeelregelingen:
bouwen. Dit leidt tot volumes waarvoor interessan-
•
Energie voor Scholen
te aanbiedingen mogelijk zijn. In 2011 is daarvoor
•
Asbestinventarisaties met ledenkorting
een Europese aanbesteding gedaan, waarmee het
•
Sponsoring en fondsenwerving
bureau de scholen veel werk uit handen neemt.
•
Korting op Kwaliteitsrichtlijn onderwijshuisvesting
Nieuwe aanbestedingen staan op de rol, zodat school-
•
Korting bij Randstad Nederland op payroll-
besturen nog steeds kunnen aanhaken. VOS/ABB
diensten
blijft dit project ook in 2012 onder de aandacht van de
Korting op een meerjarenonderhoudsplannin door
leden brengen.
•
Asset Facility Management • • •
Korting op schadeverzekeringen en privéverzeke-
Asbestinventarisaties
ringen via Aon
In 2011 heeft VOS/ABB een contract gesloten met in-
Tot 20% korting op trainingen, workshops en leer-
genieursbureau Oesterbaai, dat deskundig is op het
gangen bij Leeuwendaal/VOS/ABB
gebied van asbestinventarisaties. Door deze samen-
Korting op het MaS-spel (over maatschappelijke
werking krijgen leden van VOS/ABB korting bij Oester-
stages)
baai, waardoor de kosten van een inventarisatie voor
Een aantal voordeelprojecten zit al jaren in het pakket
een gemiddeld schoolgebouw algauw 1000 euro lager
van VOS/ABB. In het verslagjaar zijn het project Ener-
uitvallen dan het markttarief. De regering heeft bepaald
gie voor Scholen, de korting op asbestinventarisaties
dat alle schoolgebouwen van vóór 1994 voor januari
en de ledenkorting op cursussen fondsenwerving toe-
2013 moeten worden onderzocht. Mocht er asbest
gevoegd. Ook de komende jaren gaat VOS/ABB door
worden aangetroffen in een vorm en op een plaats die
met het afsluiten van samenwerkingsovereenkomsten
gevaar kan opleveren, dan moet het kankerverwek-
om voor de leden voordeel te realiseren.
kende materiaal uit het gebouw worden verwijderd.
Energie voor Scholen Het project Energie voor Scholen houdt in dat school-
Alle informatie over het ledenvoordeel staat op de website www.vosabb.nl (ledenservice> ledenvoordeel).
besturen kunnen meedoen aan collectieve inkoop van
Fondsenwerving
gas en elektriciteit. Hiermee zijn de energiekosten be-
In april 2011 heeft VOS/ABB een samenwerkingsover-
ter te beheersen. VOS/ABB heeft hiervoor aangehaakt
eenkomst afgesloten met het Instituut Fondsenwer-
bij een al bestaand inkoopcollectief van andere bestu-
ving (IF). Hierdoor kon de vereniging haar leden een
renorganisaties. Dit wordt uitgevoerd door het onafhan-
nieuw aanbod doen: hulp bij fondsenwerving. Juist nu
25
de scholen continu worden geconfronteerd met bezuinigingen, wil VOS/ABB hen ondersteunen bij het actief en professioneel zoeken naar alternatieve geldstromen. Het IF organiseert cursussen en ondersteunt de Helpdesk van VOS/ABB bij het beantwoorden van vragen over fondsenwerving. De eerste activiteit was een gratis introductiebijeenkomst op 8 juni. Deze werd overboekt, zodat er een tweede bijeenkomst werd ingepland en na de zomervakantie van 2011 nog een derde
speciaal
voor
het
voortgezet
onderwijs.
De samenwerking tussen VOS/ABB en IF maakt het mogelijk dat leden van VOS/ABB 50 procent korting krijgen op deelname aan de basisopleiding Fondsenwerving Onderwijs. De overblijvende cursuskosten zijn snel terugverdiend als de fondsenwerving voor de school op gang komt. Leden van VOS/ABB krijgen volgens de overeenkomst ook 20 procent korting op het lidmaatschap van het IF.
26
11 . F i n a n c i ë n
In het jaarverslag over 2010 kon geen vergelijking
Gelijk aan het financieel jaarverslag 2010 is er ook nu
worden gemaakt met het voorgaande verslagjaar.
een vergelijking met de begroting opgenomen. In de
Het financieel jaarverslag 2009 gaf immers nog
begroting voor 2011 was uitgegaan van een dekkende
een vertekening in verband met de nog niet ver-
exploitatie. Het verslagjaar 2011 is afgesloten met een
mogensrechtelijke scheiding van contributie- en
positief resultaat van € 184.604 in tegenstelling tot het
verenigingsactiviteiten. In dit financieel jaarverslag kan
negatieve resultaat van € 134.141 in 2010.
de vergelijking wel worden gemaakt.
Toelichting jaarrekening 2011
Jaarrekening
Begroting
Jaarrekening
2011
2011
2010
Contributie
€ 1.722
€ 1.707
€ 1.821
Detachering
€ 162
€ 131
€ 339
Subsidieopbrengsten
€0
€0
€ 15
Overige opbrengsten
€ 363
€ 202
€ 264
€ 2.247
€ 2.040
€ 2.438
Personeelskosten
€ 923
€ 883
€ 888
Verplichte inkoop ingeleend personeel
€ 453
€ 401
€ 850
€2
€0
€1
Huisvestingskosten
€ 117
€ 101
€ 204
Voorlichting
€ 133
€ 195
€ 180
Reis- en verblijfkosten
€ 85
€ 85
€ 84
Bureaukosten
€ 201
€ 218
€ 215
Bestuurskosten
€ 13
€ 15
€ 19
Overige kosten
€ 111
€ 122
€ 131
€ 2.037
€ 2.020
€ 2.573
€ 210
€ 20
€ 134-
Financiële baten en lasten
-€ 25
€0
€0
Totaal bijz. baten en lasten
-€ 25
€0
€0
Bedrijfsresultaat
€ 185
€ 20
€ 134-
maal € 1.000
Periode:
Baten
Totaal baten Lasten
Afschrijvingen
Totaal lasten Resultaat gewone bedrijfsvoering Bijzondere baten en lasten
27
De totale baten zijn in het verslagjaar 2011 bijna €
ring dan in 2010. Dit betreft de post uitzendkrachten
200.000 lager dan in 2010, maar ruim € 200.000 ho-
die voorheen onder andere in de rubriek voorlichting
ger dan begroot. De totale lasten zijn circa € 540.000
was opgenomen.
lager dan in 2010 en gering hoger (€ 15.000) dan de
Bij
begroting voor 2011. Door de directie wordt, met goed-
Consultancy bv en Juridisch bv aan Leeuwendaal bv
keuring van het bestuur, aan de algemene vergade-
is een afnameverplichting bedongen voor een totaal
ring voorgesteld het exploitatiesaldo over 2011 voor €
van 9.000 uur, ingaande per 1 september 2009 voor
40.000 toe te voegen aan de campagne School!Week
een periode van twee jaar. Na een overeengekomen
2012, voor € 27.500 toe te voegen aan een specifieke
langere periode ter realisatie zijn in 2011 meer uren
bestemmingsreserve (tijdelijke aanstelling en inkoop
ingekocht dan begroot. Hierdoor is in april 2012 aan de
uren ten behoeve van het project Andere Tijden) en
inkoopverplichting met Leeuwendaal bv voldaan.
het restant van € 117.104 toe te voegen aan de (alge-
Binnen de overige lasten zijn in vergelijking met de
mene) instandhoudingsreserve.
begroting voor 2011 geen grote afwijkingen. De post
De contributie-inkomsten vormen circa 77% van de
voorlichting is lager in verband met onder meer de eer-
totale baten in 2011. Over 2010 was dit percentage
der genoemde andere rubricering, door de gezamen-
als gevolg van het hogere volume circa 75%. Zoals
lijke uitgave met VOO van het blad School! en door het
verwacht zijn de contributie inkomsten circa €100.000
besluit om bijeenkomsten, congressen en seminars
lager dan in 2010. Dit betreft een combinatie van de-
zoveel als mogelijk in eigen beheer te organiseren.
mografische krimp en daardoor dalende leerlingen-
De bijzondere last van € 25.000 betreft de schikking
aantallen en een aantal opzeggingen van leden. In
van een juridisch geschil uit het verleden, ontstaan bin-
vergelijking met de begroting voor 2011 is er sprake
nen een consultancyopdracht. Door betaling is het ge-
van een licht hoger volume (+€ 15.000).
schil afgehandeld en bestaat er geen risico meer van
Voor zowel de detacheringen als de overige opbreng-
hogere kosten.
sten kon een hoger volume worden gerealiseerd dan
Voor 2012 wordt rekening gehouden met een sluitende
begroot. Binnen de detachering kon een beleidsme-
begroting (een licht positief resultaat bedrijfsvoering).
dewerkster langer worden gedetacheerd en de ove-
Voortzetting van de in 2011 ingezette activiteiten is het
rige opbrengsten konden worden opgehoogd met de
uitgangspunt voor 2012. Met name het verder continu-
inkomsten van de via de PO-Raad georganiseerde fi-
eren en uitvoeren van zichtbare handelingen voor en
nanciële trainingen ‘Eerst Kiezen Dan Delen’ (EKDD),
namens de leden is daarbij leidend. De verschillende
commissie van enkele contractpartners en de afreke-
thema’s en dossiers zijn in de vorige hoofdstukken uit-
ning van de stichting DKP.
voerig aan de orde geweest.
De totale lasten liggen gemiddeld op het niveau van de begroting voor 2011. De totale personeelslasten geven een hoger volume weer dan begroot. De salarislasten zijn echter conform de begroting, de overige personeelskosten zijn hoger door een andere rubrice-
28
de
overdracht
van
de
vennootschappen
12. Financieel jaarverslag Vereniging VOS/ABB Woerden
1.1 GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2011 (vóór bestemming van het exploitatiesaldo)
31 december 2011 € €
31 december 2010 € €
ACTIVA VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Inventarissen Financiële vaste activa Overige vorderingen
1
2
12.607
10.058
50.000
170.000
VLOTTENDE ACTIVA Vorderingen Handelsdebiteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen en overlopende activa
Liquide middelen
3 4
156.679
224.638
19.692
15.528
72.014
130.597
5
6
2
248.385
370.763
1.367.776
1.146.142
1.678.768
1.696.963
29
Vereniging VOS/ABB Woerden
31 december 2011 € €
31 december 2010 € €
PASSIVA 1.293.059
Groepsvermogen Kortlopende schulden Schulden aan leveranciers en handelskredieten Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva
7 66.660
214.726
133.112
149.432
185.937
224.350
8 9
3
30
1.108.455
385.709
588.508
1.678.768
1.696.963
Vereniging VOS/ABB Woerden
1.2 GECONSOLIDEERDE EXPLOITATIEREKENING OVER 2011
Gerealiseerd 2011 €
Begroting 2011 €
Gerealiseerd 2010 €
Baten Contributieopbrengsten Consultancyopbrengsten Detacheringsopbrengsten Subsidieopbrengsten Overige opbrengsten
10 10 10 10 11
1.722.093 161.703 362.871
1.706.797 131.000 202.167
1.820.903 338.555 14.706 264.267
2.246.667
2.039.964
2.438.431
13
923.254
883.386
887.844
12 14 15 16 17 18 20 19 21
452.611 2.460 116.657 132.930 85.302 200.687 12.624 110.538 25.000
400.621 101.000 195.000 85.000 218.000 15.000 122.250 -
849.612 1.054 203.908 179.766 84.394 215.215 19.352 131.427 -
2.062.063
2.020.257
2.572.572
184.604
19.707
-134.141
Totaal baten Lasten Personeelskosten Verplichte inkoop ingeleend personeel Afschrijvingen Huisvestingskosten Voorlichting/regionalisering Reis- en verblijfkosten Bureaukosten Bestuurskosten Overige kosten Bijzondere last Totaal lasten
Exploitatieresultaat
31
Vereniging VOS/ABB Woerden
1.3 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING VAN DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING
Algemeen Doel van de vereniging De vereniging heeft onder andere tot doel de behartiging van de belangen van het bestuur en het management van het openbaar en algemeen toegankelijk bijzonder onderwijs. Hiertoe behartigt zij de collectieve en individuele belangen van haar leden en ondersteunt zij haar leden bij de vervulling van hun taken. Onder algemeen toegankelijk bijzonder onderwijs wordt verstaan onderwijs overeenkomstig de wettelijk vastgelegde kenmerken van het openbaar onderwijs. Consolidatie In beginsel worden die ondernemingen in de consolidatie betrokken, welke aangemerkt worden als groepsmaatschappij. De financiële gegevens worden voor 100% opgenomen; het aandeel van derden in het groepsvermogen en in het groepsresultaat wordt vermeld onder 'minderheidsbelang van derden'. In het financieel jaarverslag 2011 zijn betrokken de financiële gegevens van de vereniging, alsmede de financiële gegevens van VOS/ABB Holding B.V. te Woerden (100%). Grondslagen De geformuleerde grondslagen hebben betrekking op het financieel jaarverslag als geheel. De grondslagen zijn ten opzichte van voorgaand jaar niet gewijzigd. Het financieel jaarverslagm is opgesteld op basis van een stelsel van bepaling van vermogen en exploitatiesaldo, hetwelk is gebaseerd op verkrijgingsprijzen. Grondslagen voor waardering van activa en passiva Algemeen Voor zover niet anders is vermeld zijn de activa, de voorzieningen en de schulden opgenomen tegen nominale waarde. Indien activa en passiva luiden in vreemde valuta heeft omrekening plaatsgevonden tegen de officiële koersen per balansdatum. De daarbij optredende koersverschillen worden in het resultaat verwerkt. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met een eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Financiële vaste activa De deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde, doch niet lager dan nihil. Deze nettovermogenswaarde wordt berekend op basis van de grondslagen van Vereniging VOS/ABB.
5
32
Vereniging VOS/ABB Woerden
Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd op de nominale waarde rekening houdend met mogelijke oninbaarheid, welke wordt bepaald op basis van een individuele beoordeling van de uitstaande posten. Grondslagen voor de resultaatbepaling Algemeen De kosten worden bepaald met inachtneming van de vermelde grondslagen voor de waardering van activa en passiva; zij worden toegerekend aan de verslagperiode waarop zij betrekking hebben. Opbrengsten worden verantwoord in de periode waarin de goederen zijn geleverd respectievelijk de diensten zijn verricht. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar van oorsprong en voor zover deze voorzienbaar zijn. Baten Onder contributieopbrengsten en consultancyopbrengsten wordt verstaan de in de verslagperiode aan derden in rekening gebrachte bedragen voor geleverde diensten, exclusief omzetbelasting. Afschrijvingen De afschrijving op vaste activa wordt berekend op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Boekwinsten en -verliezen bij verkoop van materiële vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen. Lasten De kosten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Belastingen De belastingen over het resultaat worden berekend naar het nominale tarief, waarbij rekening wordt gehouden met fiscale faciliteiten.
6
33
Vereniging VOS/ABB Woerden
1.4 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2011 Vaste activa 1 Materiële vaste activa
Inventarissen € Stand per 1 januari 2011 Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen
11.112 -1.054
Boekwaarde per 1 januari 2011
10.058
Mutaties Investeringen Afschrijvingen
5.009 -2.460
Saldo mutaties
2.549
Stand per 31 december 2011 Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen
16.121 -3.514
Boekwaarde per 31 december 2011
12.607
Afschrijvingspercentages
34
20%
7
Vereniging VOS/ABB Woerden
Financiële vaste activa 31-12-2011 €
31-12-2010 €
2 Overige vorderingen Lening u/g VOS/ABB Consultancy B.V. en VOS/ABB Juridisch Advies B.V.
50.000 2011 €
Lening u/g VOS/ABB Consultancy B.V. en VOS/ABB Juridisch Advies B.V. Boekwaarde per 1 januari Aflossing in boekjaar Boekwaarde per 31 december
170.000 2010 €
170.000 -120.000
200.000 -30.000
50.000
170.000
Deze lening u/g is verstrekt op 30 november 2009 en heeft een looptijd van 3 jaar. Het rentepercentage is vastgesteld op 8,5% per jaar. Als zekerheid is verstrekt een tweede pandrecht op voor verpanding vatbare activa. Aan het einde van de looptijd moet de lening volledig zijn afgelost. De lening is achtergesteld aan alle bestaande en toekomstige vorderingen die kredietinstellingen hebben op de geldnemers. Vlottende activa Vorderingen 31-12-2011 €
31-12-2010 €
3 Handelsdebiteuren Debiteuren Afwaardering dubieuze vorderingen
162.523 -5.844
227.560 -2.922
156.679
224.638
19.692
15.528
4 Belastingen en premies sociale verzekeringen Vennootschapsbelasting
8
35
Vereniging VOS/ABB Woerden
31-12-2011 €
31-12-2010 €
5 Overige vorderingen en overlopende activa Rekening-courant Stichting Sociaal Fonds ABB Vooruitbetaalde kosten Nog te factureren opbrengsten Nog te ontvangen rente Waarborgsommen Overige vorderingen en overlopende activa
43.495 12.172 6.605 248 9.494
11.113 72.861 13.811 4.969 27.843
72.014
130.597
32 1.367.744
576 1.145.566
1.367.776
1.146.142
6 Liquide middelen Kas Deutsche Bank
De liquide middelen staan vrij ter beschikking met uitzondering van € 58.118 inzake bankgarantie huur.
36
9
Vereniging VOS/ABB Woerden
PASSIVA Groepsvermogen Voor de toelichting op het groepsvermogen wordt verwezen naar de toelichting op het eigen vermogen in de vennootschappelijke jaarrekening. Kortlopende schulden 31-12-2011 €
31-12-2010 €
7 Schulden aan leveranciers en handelskredieten Crediteuren
66.660
214.726
48.640 65.658 18.814
45.280 66.147 38.005
133.112
149.432
100.891 25.182 25.000 10.150 8.000 5.500 5.498 5.716
96.663 72.310 7.415 13.500 28.842 5.620
185.937
224.350
8 Belastingen en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting Loonheffing Pensioenen
9 Overige schulden en overlopende passiva Reservering vakantiegeld en -dagen Te betalen inkoopfacturen Te betalen juridische kosten Te betalen overige personeelskosten Te betalen accountants- en advieskosten Te betalen administratieve dienstverlening Betalingen onderweg Overige schulden en overlopende passiva
10
37
Vereniging VOS/ABB Woerden
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Huurverplichtingen De vereniging huurt 1.994 m² kantoorruimte van het kantorencomplex “Middelland I” aan de Polanerbaan 15 te Woerden. De huurprijs bedraagt € 160.713 per jaar (exclusief servicekosten ad € 71.760 ex btw). De huurovereenkomst is aangegaan tot en met 31 december 2015. Een gedeelte van deze kantoorruimte ter grootte van 1.065 m² wordt verhuurd aan VOS/ABB Consultancy B.V. Voor wat betreft de duur, verlenging en opzegging van de onderhuurovereenkomst, wordt aangesloten bij artikel 3 van de hoofdhuurovereenkomst. Leaseverplichtingen De vereniging is ultimo 2011 langlopende operational leasecontracten aangegaan met een resterende looptijd van: < 1 jaar ad € 48.545 > 1 jaar ad € 24.341 Afnameverplichting inkoop uren De vereniging is in principe verplicht tussen 1 september 2009 en 1 september 2011 9.000 uren dienstverlening af te nemen bij VOS/ABB Consultancy B.V. en/of VOS/ABB Juridisch Advies B.V. Per maart 2012 is aan deze verplichting voldaan. Overeenkomst betreffende kosten voor gemene rekening De vereniging is overeengekomen om met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2011 tot en met 30 september 2012 facilitaire diensten af te nemen van VOS/ABB Consultancy B.V. en/of VOS/ABB Juridisch Advies B.V. De vereniging is hiervoor een jaarlijkse vergoeding verschuldigd ad € 144.372.
38
11
Vereniging VOS/ABB Woerden
1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2011 2011 €
2010 €
1.722.093 161.703
1.820.903 14.706 338.555
1.883.796
2.174.164
10 Baten Contributieopbrengsten Subsidieopbrengsten Detacheringen
De detacheringsopbrengsten zijn € 30.703 hoger ten opzichte van de begroting (€ 131.000). In 2011 konden meer uren van een beleidsmedewerker worden gedetacheerd dan begroot.
11 Overige bedrijfsopbrengsten Bijdragen samenwerkingsverbanden Verkoop overig, cursussen en voorlichting Rentebaten Nieuwsbrieven, brochures en overige uitgaven Vacatiegelden medewerkers Overige opbrengsten
114.761 67.177 22.354 21.150 500 136.929
86.326 23.200 100.558 5.536 48.647
362.871
264.267
De toename van € 158.879 van de overige opbrengsten ten opzichte van de begroting (€ 189.667) worden voornamelijk veroorzaakt door incidentele baten die ontstaan uit verkregen provisies en commissievergoedingen met contractpartners.
12 Verplichte inkoop ingeleend personeel Verplichte inkoop ingeleend personeel
452.611
849.612
In 2011 zijn meer uren (€ 51.990) van ingeleend personeel ingekocht met als doel om de inkoopverplichting van Leeuwendaal in het 1e kwartaal 2012 te kunnen beëindigen.
13 Personeelskosten Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Overige personeelskosten
12
603.617 101.904 137.954 79.779
599.491 108.689 165.655 14.009
923.254
887.844
39
Vereniging VOS/ABB Woerden
2011 €
2010 €
Lonen en salarissen Brutolonen en -salarissen Eindejaarsuitkeringen Doorbelasting personeelskosten van gedetacheerden Overige lonen en salarissen Ontvangen ziekengelduitkeringen
918.066 65.678 -380.127 -
1.073.978 78.535 -548.186 3.050
603.617 -
607.377 -7.886
603.617
599.491
Gemiddeld aantal werknemers Gedurende het jaar 2011 waren gemiddeld 15 werknemers in dienst op basis van een volledig dienstverband (2010: 16). Sociale lasten Premies sociale verzekeringen WAO-verzekering Overige sociale lasten
98.926 2.978 -
102.261 4.064 2.364
101.904
108.689
137.954
165.655
Pensioenlasten Pensioenpremies
De pensioenlasten zijn verwerkt uit hoofde van een pensioenregeling die is te kwalificeren als een toegezegde-bijdrageregeling. De pensioenregeling is, krachtens de Pensioenwet, ondergebracht bij een bedrijfstakpensioenfonds. Bij een tekort van het bedrijfstak pensioenfonds heeft de vereniging geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan toekomstige premies.
Overige personeelskosten Kosten salarisverwerking Uitzendkrachten Overige personeelskosten Studie- en opleidingskosten Arbodienst Wervingskosten personeel
40.014 23.407 13.205 2.029 1.124
12.151 1.858 -
79.779
14.009
2.460
1.054
14 Afschrijvingen Inventarissen
40
13
Vereniging VOS/ABB Woerden
2011 €
2010 €
15 Huisvestingskosten Huur onroerend goed Overige huisvestingskosten
114.289 2.368
203.758 150
116.657
203.908
91.748 24.688 9.480 7.014
120.208 33.960 5.203 2.612 -2.121 19.904
132.930
179.766
16 Voorlichting/regionalisering Nieuwsbrieven, brochures en overige uitgaven Congressen, seminars en bijeenkomsten Representatiekosten Reclame en advertenties Kosten website Overige voorlichtingskosten en kosten regionalisering
De kosten van voorlichting/regionalisering zijn € 62.070 minder dan begroot (€ 195.000). Deze vermindering is veroorzaakt door de gezamenlijke uitgave met de VOO van het blad SCHOOL!. Tevens heeft het bestuur besloten om zoveel mogelijk congressen, seminars en bijeenkomsten in eigen beheer te faciliteren.
17 Reis- en verblijfkosten Autokosten Kilometervergoedingen Overige reis- en verblijfkosten
51.585 33.717 -
43.162 39.990 1.242
85.302
84.394
167.983 12.642 12.159 3.156 2.682 2.065
188.889 5.017 15.276 3.645 903 1.485
200.687
215.215
18 Bureaukosten Facilitaire kosten Computerkosten Telefoonkosten Drukwerk Kantoorbenodigdheden Porti
14
41
Vereniging VOS/ABB Woerden
2011 €
2010 €
19 Overige kosten Accountantskosten Administratieve dienstverlening Advieskosten Kosten salarisadministratie Verzekeringen Rentelasten en bankkosten Vakliteratuur Overige uitgaven
37.398 33.878 14.510 11.693 9.583 3.991 2.364 -2.879
61.642 34.734 13.865 7.861 5.372 9.274 -1.321
110.538
131.427
7.000 2.008 2.164 1.452
10.000 6.027 2.671 654
12.624
19.352
25.000
-
20 Bestuurskosten Onkostenvergoedingen Vergaderkosten Reis- en verblijfkosten Overige bestuurs- en commissiekosten
21 Bijzondere last Schikking juridisch geschil
Dit betreft de schikking van een juridisch geschil dat in het verleden is ontstaan als gevolg van de werkwijze van een consultant bij één van de leden. Door betaling van een schikking is deze zaak afgehandeld.
42
15
43
44
Ledenlijst Vereniging VOS/ABB per 1 juli 2011
Bestuur openbaar lichaam op basis van WGR OL VO in Swv Waddinxveen-Boskoop Stichting De Lingeborgh
WADDINXVEEN GELDERMALSEN
Bestuurscommissie (art. 83 Gmw) Plateau Openbaar Onderwijs Assen Bcie Openbaar VO Schoonhoven Bcie Speciaal Onderwijs (BSO) Hoorn Openbaar Primair Onderwijs Noordenveld Bestuurscommissie Winkler Prins Bestuurscommissie Master Frankeskoalle Bcie Openbaar Basisonderwijs Ameland Bcie Samenwerkingsschool Gieterveen-Oostermoer
ASSEN SCHOONHOVEN HOORN RODEN VEENDAM EARNWALD BALLUM GIETERVEEN
Integraal bestuur B&W B en W van Ameland De Omnisscholen - OPO Borsele B en W van Emmen B en W van Eijsden-Margraten B en W van Harlingen B en W van Hoogezand Sappemeer B en W van Lelystad B en W van Terschelling B en W van Texel B en W van Veenendaal B en W van Vlagtwedde B en W van Vlieland
HOLLUM ‘s-GRAVENPOLDER EMMEN MARGRATEN HARLINGEN HOOGEZAND LELYSTAD WEST-TERSCHELLING DEN BURG VEENENDAAL SELLINGEN VLIELAND
Openbare rechtspersoon Bestuur Openbaar Onderwijs Goirle (BOOG) Openbaar Primair Onderwijs Oegstgeest Openbaar Onderwijs Zwolle en Regio Regionaal OVO Kampen-Dronten Archipel Scholen Reflexis OBO Stichting openbaar onderwijs Stichting OPO Albrandswaard (SOPOA) Stg voor Openbaar Onderwijs in Dordrecht Stg Openbaar Basis Onderwijs Midden Drenthe Stichting Singelland - OVO Stichting OVO Vlagtwedde Stichting RSG Enkhuizen Stg Openbaar VO Goeree-Overflakkee Stichting RSG ‘t Rijks Stg Burg. Harmsmaschool, School voor OVO NUOVO -St. OVO Utrecht Stichting Scheldemond College
GOIRLE OEGSTGEEST ZWOLLE KAMPEN VLISSINGEN TERBORG POORTUGAAL DORDRECHT BEILEN DRACHTEN TER APEL ENKHUIZEN MIDDELHARNIS BERGEN OP ZOOM GORREDIJK UTRECHT VLISSINGEN
45
Stichting voor OVO Cambium College Stichting OVO Zaanstad Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Schagen Stichting OPO Furore Stichting Achterhoek VO Stg VO Noord- en Midden-Drenthe Stichting OBO Boarnsterhim (BoBoB) Stg Openbaar Primair Onderwijs Borger-Odoorn BasisBuren Stichting Openbaar Onderwijs Noord Stichting Openbaar Onderwijs Primair Stichting openbaar PO Dordrecht (OPOD) Spilbasisscholen - OBO Dronten Stichting LeerSaam Stg Radius openbaar onderwijs Franekeradeel Stichting OPO Nobego De Haagse Scholen Stichting Spaarnesant - OPO Haarlem Meerwerf Basisscholen Den Helder Stichting ATO Scholenkring Bureau Openbaar Onderwijs Hilversum Stichting Openbaar VO ‘De Waerdenborch’ Bijeen! - Stg OPO Hoogeveen Stichting Talent, OBO Hoorn Stichting Openbaar Onderwijs Houten Stg Proloog - Primair Openb. Onderwijs Leeuwarden Stg OBSG Leiderdorp Stichting Robijn Stg OPO Sluis - Escaldascholen Comperio - scholen voor OPO in de Stellingwerven Stichting PRIMO Opsterland Onderwijsgroep Zuid-Hollandse Waarden Stg openbaar primair en spec. onderwijs Purmerend Scholengroep Veluwezoom, Stichting voor OPO Stichting PRIMO Schiedam Stg Openbaar Primair Onderwijs Utrecht (SPO) Stichting Voorschotense Openbare School Stichting OPO Winterswijk Stg Openbaar Onderwijs Wijk bij Duurstede Stichting Openbaar Onderwijs Zuidhorn Archipel Primair (vh Stichting Archipel) Stichting OVO Willem de Zwijger College Stichting RSG Magister Alvinus Stg OVO Coevorden e.o. - De Nieuwe Veste Stg Minkema College voor OVO Woerden e.o. Stichting Scala College Stg OVO Delft Stichting openbaar VO Noordwest-Friesland
46
ZALTBOMMEL ZAANDAM SCHAGEN DRACHTEN DOETINCHEM ASSEN GROU BORGER BUREN AMSTERDAM DIEMEN DORDRECHT DRONTEN ETTEN-LEUR FRANEKER WILHELMINADORP DEN HAAG HAARLEM DEN HELDER ROSMALEN HILVERSUM HOLTEN HOOGEVEEN HOORN HOUTEN LEEUWARDEN LEIDERDORP NIEUWEGEIN OOSTBURG OLDEBERKOOP BEETSTERZWAAG BARENDRECHT PURMEREND DE STEEG SCHIEDAM UTRECHT VOORSCHOTEN WINTERSWIJK WIJK BIJ DUURSTEDE MARUM ZUTPHEN PAPENDRECHT SNEEK COEVORDE WOERDEN ALPHEN A/D RIJN DELFT HARLINGEN
Stichting OVO Noord-Holland-Noord Stichting OVO Noordoost Veluwe Stichting Openbaar Onderwijs Westland Stichting OPOCK Stichting Meerkring, OPO Amersfoort Onderwijsgroep Amersfoort Stg Stedelijk VO Zoetermeer Stichting OVO Wageningen en Omstreken De Basis, Stichting voor OPO Arnhem Stg OVO Hoogezand-Sappemeer Stichting RSG Slingerbos/Levant ROOBOL Stichting Zaan Primair SOVOR Stichting Staring College Stichting OVO Walcheren Stg Esdal College, SG voor OVO in Emmen e.o. Stichting OVO Noordwijk Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Ede Stichting Openbaar PO Almelo Stg Openbaar Primair Onderwijs Zoetermeer (OPOZ) Stichting OSG Erasmus Openbare Stichting SG Reigersbos Stichting Sirius Stichting OSG Hengelo Facetscholen, voor openbaar onderwijs Stichting Anna van Rijn College Stg Openbare Basisscholen Helmond Stichting Openbaar Primair Onderwijs Deventer Stichting Onderwijsgroep Zuidwest-Drenthe Stichting Atlas College Stichting OVO Zeeuws Vlaanderen Stg Scholengroep Pontes Stichting Scholengroep Leonardo da Vinci Openbaar Onderwijs PRESENT Intergem. St. Openbaar Basisonderwijs (ISOB) Schoolbestuur Lauwers & Eems Stichting Openbaar Onderwijs Groep (OOG) Bestuur Amstelveen College Stichting OPO Hof van Twente Stichting COVO Stg Openbaar Primair en Speciaal Onderwijs Leiden Stichting Openbaar VO te Hoogeveen Stichting Openbaar VO Oss Stg voor Openbaar Ver. Onderwijs in Gorinchem Stg Openbaar Onderwijs Jan van Brabant De Gearhing Stg Gemeentelijk Gymnasium Hilversum Stichting OVO Ooststellingwerf
ALKMAAR EPE NAALDWIJK CAPELLE A/D IJSSEL AMERSFOORT AMERSFOORT ZOETERMEER WAGENINGEN ARNHEM HOOGEZAND HARDERWIJK BUITENPOST ZAANDAM ROOSENDAAL LOCHEM MIDDELBURG EMMEN NOORDWIJK EDE ALMELO ZOETERMEER ALMELO AMSTERDAM AMSTERDAM ZO HENGELO KAPELLE NIEUWEGEIN HELMOND DEVENTER MEPPEL HOORN TERNEUZEN GOES LEIDEN GROOTEBROEK CASTRICUM WARFFUM VEGHEL AMSTELVEEN GOOR CULEMBORG LEIDEN HOOGEVEEN OSS GORINCHEM HELMOND BOLSWARD HILVERSUM OOSTERWOLDE
47
Stichting PROO Noord Veluwe Stichting Akkoord! primair onderwijs Stichting IJsselgraaf Allure, Stg voor Openbaar Primair Onderwijs Stichting Onderwijs Primair Stichting OPONOA Stichting ACIS Stichting SPOOR Stichting Regionaal Openbaar BO Surplus Stg ZML Onderwijs Noordwest Friesland Stichting OPO regio Alphen a/d Rijn (SOPORA) Stichting Invitare - Openbaar Onderwijs Stg BRAVOO Brabants Ver. Openbaar Onderwijs Stichting PPO de Link Librijn Stg Primair Onderwijs Eem Vallei Educatief Stichting Spinoza lyceum Stg Openbaar Basisonderwijs West-Brabant Stichting Orion, speciaal in onderwijs Scholengroep Holland - Stichting voor OPO Stichting OPO Zuid-Kennemerland Stg Openbaar Onderwijs Rijn- en Heuvelland Stichting ROOS Stichting OPO Goeree-Overflakkee (SOPOGO) Stichting De Blauwe Loper Stichting Poolster (Primair OO Lochem) Stg Primair Openbaar Onderwijs De Liemers (POOL) Stichting Johan de Witt-gymnasium Stichting Openbaar VO Gouda (StOVOG) Stichting Klasse Stg OPO Papendrecht-Sliedrecht Stichting Wijzer Stichting Fluvium Stichting voor OBO Westelijke Tuinsteden OBASE Stg voor Openbaar Onderwijs Marenland Stichting De Mare Stichting AURO (Aalsmeer,Uithoorn,De Ronde Venen) Onderwijsgroep Galilei Onderwijsgroep Primo Hellevoetsluis Amstelwijs, Stg voor openbaar primair onderwijs De Basis - Stg Openbaar Scholennetwerk Heerenveen Stichting Opmaat (OBO Midden Brabant) Stichting Openbaar Onderwijs Oost Groningen Openbare Scholengroep Vlaardingen Schiedam (OSVS) Stg OVO Vlaardingen Stichting SOM - Samen Onderwijs Maken Stg OPO Alblasserwaard/Vijfheerenlanden O2A5 Stichting 3 Primair
48
HARDERWIJK VENLO ZELHEM WOGNUM BERGAMBACHT BORCULO PUTTERSHOEK PURMEREND SCHAGEN LEEUWARDEN ALPHEN AAN DEN RIJN CUIJK KAATSHEUVEL RHENEN DELFT BARNEVELD AMSTERDAM ROOSENDAAL AMSTERDAM NIEUWERKERK A/D IJ. HAARLEM ZEIST RIJSSEN OUDE TONGE HEERHUGOWAARD LOCHEM DUIVEN DORDRECHT GOUDA REEUWIJK PAPENDRECHT VLAARDINGEN GELDERMALSEN AMSTERDAM ZIERIKZEE LOPPERSUM RAALTE AMSTERDAM SPIJKENISSE HELLEVOETSLUIS AMSTELVEEN HEERENVEEN TILBURG WINSCHOTEN VLAARDINGEN VLAARDINGEN BERGEN OP ZOOM ARKEL ZWIJNDRECHT
Stichting Promes Stichting Prokind Scholengroep Onderwijsstichting Arcade Stichting OVO Tilburg STROOMM Stg Reg. Openbaar Ond. Maas en Meierij Stg voor openbaar onderwijs Odyssee Amsterdam West Binnen de Ring, Stg voor OPO Stichting OPO Slochteren (OPOS) Samen tussen Amstel & IJ Scholengroep OPRON Stichting Openbaar Primair Onderwijs a/d Amstel Onderwijsgroep Fier Stichting Onderwijsgroep Spoenk Stichting OP KOP Stichting Scholengroep Primato Stichting Westerwijs Stichting Openbaar Onderwijs Baasis Stichting PriMA Stichting OBS De Regenboog Stg. Openbaar Primair Onderwijs Wassenaar OcTHO - Stg Openbaar Primair Onderwijs Tholen Stichting Talent Westerveld OOK - Stichting Openbaar Onderwijs Kampen Stichting Markant Onderwijs Stichting Openbaar Onderwijs Land van Altena Stichting OPO Rivierenland Openbaar Onderwijs Groep Groningen Stichting PrimAH Stichting Stedelijk Gymnasium Leiden Stichting Ronduit Stichting Openbare Scholen Groep Schoonoord Stichting Wolderwijs Stichting SchOOL Stichting OVO Hoeksche Waard Stg Openbaar Basisonderwijs Alblasserdam (SOBA) Stg Openbaar Primair Onderwijs Hendrik-I-Ambacht
MEPPEL SPIJKENISSE HARDENBERG TILBURG KERKDRIEL SNEEK AMSTERDAM SLOCHTEREN AMSTERDAM STADSKANAAL AMSTERDAM STIENS OPHEUSDEN GIETHOORN HENGELO MARUM ZUIDLAREN ABCOUDE BREUKELEN WASSENAAR THOLEN DWINGELOO KAMPEN BREDA SLEEUWIJK TIEL GRONINGEN GIETEN LEIDEN ALKMAAR ZEIST RUINERWOLD LELYSTAD PUTTERSHOEK ALBLASSERDAM HENDRIK-IDO-AMB.
Stichting algemeen bijzonder onderwijs Stichting Strabrecht College Stichting De Korenburg Stichting voor VO Kennemerland Esprit Onderwijsstichting Stichting Scholen aan Zee LMC Voortgezet Onderwijs ROC Noorderpoortcollege Stichting VO Gemert en Omstreken Stg voor grafische en communicatie opleidingen Stichting Voortgezet Onderwijs Capelle a/d IJssel Stichting VO voor Sliedrecht e.o.
GELDROP WINTERSWIJK BEVERWIJK AMSTERDAM DEN HELDER ROTTERDAM GRONINGEN GEMERT AMSTERDAM CAPELLE A/D IJSSEL SLIEDRECHT
49
Stichting STC-group Edudelta Onderwijsgroep Stichting Grafisch Lyceum Rotterdam Stichting Praktijkonderwijs Regio Nijmegen (PRO) Lentiz Onderwijsgroep Stichting Carmelcollege Sine Limite - Stg Orthoped. Inst. Deventer e.o Stichting Altra Koninklijke Auris Groep Stichting GabriÙl Renn4 Stg voor praktijkonderwijs-OPDC Dordrecht Stichting Prodas Stichting Het Rijnlands Lyceum Stichting SWV WSNS Vught e.o. Stichting Onderwijsgemeenschap “De Hoeve” Stichting Speciaal Onderwijs Eindhoven Stichting Signum Zicht Primair Onderwijs Stichting Respont Stichting Voortgezet Onderwijs Lelystad Stichting Freinetschool Heiloo SEIN Stichting Epilepsie Instellingen Nederland Stichting VO De Vechtstreek Stg Krimpenerwaard College Vereniging algemeen bijzonder onderwijs Dep. Oss van de Mij. tot Nut v/h Algemeen Annie M.G. Schmidt, Reg. SWV en Ortho.ond. inst. Stichting Haagse Nutsscholen Samenwerkingsbestuur Stichting Eduquaat Aves, stichting voor primair onderwijs Stg Samenwerking VO in de regio Steenwijk Stg Alg. Toegankelijk Onderwijs 3-Stromenland Stg primair & voortgezet onderwijs Zuid-Nederland Stichting Primair Onderwijs Groesbeek (SPOG) RBOB De Kempen Onderwijsstichting Zelfstandige Gymnasia Alliantie VO Nijmegen e/h Land van Maas en Waal Samenwerkingsstg ROC West Brabant Stichting LVO-Parkstad Stichting Voortgezet Onderwijs Eemsdelta Sws SG VO Noordoostpolder en Lemsterland Stichting PlatOO Stichting Jong Leren Villa Primair Stichting SKOPOS
50
ROTTERDAM GOES ROTTERDAM NIJMEGEN VLAARDINGEN HENGELO DEVENTER AMSTERDAM GOUDA DEN BOSCH GRONINGEN DORDRECHT ASTEN WASSENAAR VUGHT HOEVELAKEN EINDHOVEN ROSMALEN GEMERT MIDDELBURG LELYSTAD CASTRICUM CRUQUIUS MAARSSEN KRIMPEN A/D IJSSEL OSS HILVERSUM DEN HAAG WEERT EMMELOORD ASSEN HUISSEN EINDHOVEN GROESBEEK VELDHOVEN HAARLEM NIJMEGEN ETTEN-LEUR SITTARD DELFZIJL EMMELOORD HELMOND MAASTRICHT HUIZEN SCHIJNDEL
Stg Algemeen Toegankelijk Onderwijs (SALTO) Stichting Gewoon Anders Stichting SCALA Stichting Prisma Stichting VO Parkstad Limburg Stg Samenwerkingsbestuur PO Maas en Waal Stichting Primair onderwijs Venray (SPOV) Dynamiek Scholengroep Stg. de Onderwijsspecialisten/Het Onderwijshuis Stg Scholengroep LeerTij Stichting Proles Stg Swalm en Roer voor onderwijs en opvoeding Stichting Samenwerkingsbestuur Zeewolde Delta-onderwijs Stisamo Stichting Keender Stichting Oeverwal Stichting RK- en OPO “Panta Rhei” Stichting Schooltij Onderwijsstichting MOVARE Stg Het Poortje Jeugdinrichtingen Stichting Tangent, Palet van basisscholen Stichting Lek en IJssel Conexus Onderwijsgroep Primus Voortgezet Onderwijs van Amsterdam
EINDHOVEN ALMERE ELSHOUT PANNINGEN HEERLEN HORSSEN VENRAY HORST ARNHEM HULST DUIVEN ROERMOND ZEEWOLDE OOSTERHOUT ELST HAAKSBERGEN BEUNINGEN VOORBURG DEN BURG KERKRADE GRONINGEN UDENHOUT IJSSELSTEIN NIJMEGEN JOURE AMSTERDAM
Bestuur stichting samenwerkingsschool Samenwerkingsstichting voor VO Uden Stichting Samenwerkingsschool De Overlaat Stg Sws Pro Oost-Achterhoek (PRONOVA)
UDEN WAALWIJK WINTERSWIJK
Bestuur bijzonder onderwijs Instelling voor SBO de Delta Stg Instituut Van Kinsbergen Gemeentelidmaatschappen B en W van Bodegraven B en W van Bussum B en W van De Wolden B en W van Liesveld B en W van Neder-Betuwe B en W van Oud-Beijerland B en W van Venlo B en W van Vlissingen Gemeente Westland - afd. MO/Onderwijs
APPINGEDAM ELBURG BODEGRAVEN BUSSUM ZUIDWOLDE BLESKENSGRAAF OPHEUSDEN OUD BEIJERLAND VENLO VLISSINGEN NAALDWIJK
51
Colofon Jaarverslag 2011 VOS/ABB Uitgave: Vereniging VOS/ABB Polanerbaan 15 3440 AD Woerden Tel: 0348 405200 Fax: 0348-405205 E-mail:
[email protected] Website: www.vosabb.nl Twitter: @VOSABB Redactie: Lucy Beker Beker Tekst en Redactie Schoonhoven Eindredactie: Martin van den Bogaerdt, VOS/ABB Productiebegeleiding: Lucy Beker en Martin van den Bogaerdt Vormgeving: Momumedia BV, Schiedam
Dit jaarverslag staat op www.vosabb.nl (publicaties) en is niet in druk uitgebracht. Alle rechten voorbehouden. Juli 2012. Het lidmaatschap bij VOS/ABB staat open voor schoolbesturen in het openbaar en/of algemeen toegankelijk onderwijs die de doelstelling van de vereniging VOS/ABB onderschrijven. Een schoolbestuur wordt lid voor alle scholen die onder zijn bevoegd gezag vallen. De contributie wordt betaald per leerling. Ook gemeenten kunnen lid zijn van VOS/ABB. Tevens zijn er verschillende abonnementsvormen mogelijk, onder meer voor samenwerkingsverbanden. De statuten van VOS/ABB staan op de website www.vosabb.nl.
52
