Woningmarktonderzoek Deventer 2014 November 2014

Woningmarktonderzoek Deventer 2014 November 2014

Uitgave Naam Telefoonnummer Mail

Team Kennis en Verkenning Jaap Barink (0570) 693369 [email protected]

2

INHOUDSOPGAVE

SAMENVATTING _______________________________________________________ 4 INLEIDING ___________________________________________________________ 11 1

SAMENSTELLING BEVOLKING EN WOONVOORRAAD ______________________ 14

2

KOPEN VAN DE EIGEN HUURWONING _________________________________ 20

3

GESCHIKTHEID WONINGVOORRAAD VOOR OUDEREN_____________________ 21

4

HUISVESTINGSMOGELIJKHEDEN VOOR JONGEREN _______________________ 24

5

MIGRATIE NAAR EN VAN DEVENTER EN VERHUISMOTIEVEN _______________ 25

6

TEVREDENHEID WOONSITUATIE EN VERHUISGENEIGDHEID ________________ 30

7

ECONOMISCHE CRISIS EN WOONMAATREGELEN _________________________ 37

8

WONINGVRAAG IN EN BUITEN DEVENTER ______________________________ 41

9

SPECIFICATIE WONINGVRAAG IN DEVENTER ____________________________ 44

10

VRIJKOMEND AANBOD ____________________________________________ 49

11

WONINGTEKORTEN EN –OVERSCHOTTEN _____________________________ 52

12

INKOMENSGROEPEN EN HUN (GEWENSTE) WOONSITUATIE ______________ 56

13.

WONINGMARKTONDERZOEK EN BEVOLKINGSPROGNOSES _______________ 60

14.

TER VERGELIJKING: RESULTATEN 2010 EN 2014 ________________________ 64

TOT SLOT: GEBIEDSBESCHRIJVINGEN ______________________________________ 66 BIJLAGEN RESULTATEN VERHUISGENEIGDEN VERHUIZING BINNEN 2 JAAR _______ 73

3

SAMENVATTING Het is inmiddels traditie binnen de gemeente Deventer om vierjaarlijks een woningmarktonderzoek onder de bevolking te houden. Dit jaar hebben de gemeente en de woningcorporaties Rentree, Woonbedrijf ieder1 en Woonstichting De Marken de handen ineen geslagen en gezamenlijk het onderzoek opgezet. In deze samenvatting staan de uitkomsten van het onderzoek op een rij. Voor aanvang van het veldwerk voor het onderzoek was een totaal benodigde respons van 3.170 berekend. Met een aantal van 3.323 ingevulde vragenlijsten is dat totaal ruimschoots gehaald. De respons in Rivierenwijk en Bergweide is achtergebleven bij de respons elders. De uitkomsten voor Rivierenwijk en Bergweide zijn niet onbetrouwbaar, maar de statistische betrouwbaarheidsmarges zijn er wel groter dan in de andere gebieden. Samenstelling bevolking Het onderzoeksgebied telde aan het begin van dit jaar 94.446 inwoners, verdeeld over 40.001 huishoudens. Met een aandeel van 32 procent vormen alleenwonenden zonder kinderen de grootste groep huishoudens, met elk 29 procent gevolgd door gehuwden en samenwonenden zonder respectievelijk met thuiswonende kinderen. Het aandeel alleenwonenden met kinderen (eenoudergezinnen) bedraagt 7 procent. Overige huishoudens als woongroepen en studentenhuishoudens nemen 2 procent voor hun rekening. Samenstelling woningvoorraad Het gehele onderzoeksgebied telt 58 procent koopwoningen en 42 procent huurwoningen. Met een aandeel van 47 procent zijn rijwoningen het meest voorkomende woningtype. Etagewoningen en aanverwante bouwvormen als boven- en benedenwoningen en duplexwoningen volgen met een aandeel van 32 procent. Twee-onder-een-kapwoningen kennen een aandeel van 14 procent, vrijstaande woningen sluiten de rij met 7 procent. Naar bouwperiode van de woningvoorraad kent Deventer een verscheidenheid aan wijken. Qua WOZ-waarde van de woningen valt een meerderheid van 57 procent van de woningvoorraad in het goedkope segment tot € 174.000. Het goedkope middensegment tot € 200.000 telt 12 procent van alle woningen in Deventer, het dure middensegment tot € 250.000 13 procent. Tot slot is er de dure voorraad met een aandeel van 18 procent. De koopwoningvoorraad telt minder woningen met een WOZ-waarde tot € 174.000 dan de totale voorraad: 37 procent respectievelijk 57 procent. De WOZ-waarde van de huurwoningvoorraad is vergeleken met de koopwoningvoorraad laag. Uit de antwoorden van de respondenten in het onderzoek blijkt dat in de meeste gebieden in de huursector het goedkope segment met een kale huurprijs tot € 597 overheerst. Kopen van de eigen huurwoning Jaarlijks worden in Deventer enkele tientallen woningen aan de zittende huurders verkocht, ook door de Deventer woningcorporaties. Uit de resultaten van het woningmarktonderzoek kan worden afgeleid dat 7 procent van de ruim 17.000 huurders in Deventer belangstelling zegt te hebben om de eigen huurwoning van de verhuurder te kopen. Dat percentage staat gelijk aan een aantal van 1.200 woningen. De meest genoemde redenen om de eigen huurwoning te willen kopen zijn dat kopen goedkoper is dan huren en dat bij het kopen van de huurwoning er geen jaarlijkse huurverhoging meer plaatsvindt. De belangrijkste reden om de eigen huurwoning niet te willen kopen is de leeftijd (te oud om te kopen). Geschiktheid woningvoorraad voor ouderen Met het ouder worden van de bevolking neemt de behoefte aan voor ouderen geschikte huisvesting toe. Aan de hand van de resultaten van het woningmarktonderzoek kan worden bepaald hoe geschikt de Deventer woningvoorraad voor ouderen is. De Deventer woningvoorraad bestaat voor 6 procent uit wat de bewoners seniorenwoningen vinden. De combinatie van ligging van de vertrekken en de bereikbaarheid van de woning zonder trappen lopen resulteert in 21 procent overig voor ouderen geschikte woningen. De huurwoningvoorraad telt meer seniorenwoningen en anderszins geschikte woningen dan de koopwoningvoorraad. Desgevraagd antwoordde 37 procent van de huishoudens bij het ouder worden in de huidige woning met eventuele aanpassingen of voorzieningen te blijven wonen. Een vergelijkbaar aan-

4

deel van 39 procent wil dan verhuizen naar een woning die voldoende geschikt is, 22 procent weet het nog niet. De 39 procent verhuizers is overigens hoog in vergelijking met de verhuisgeneigdheid onder ouderen: de totale groep verhuisgeneigden in het woningmarktonderzoek bestaat voor 7 procent uit 65-74 jarigen en voor 4 procent uit 75-plussers. Huisvestingsmogelijkheden voor jongeren Volgens 7 procent van de ouders met thuiswonende kinderen die binnen Deventer willen verhuizen, zijn er in Deventer voldoende huisvestingsmogelijkheden voor jongeren die uit huis willen gaan, volgens 58 procent zijn er onvoldoende mogelijkheden, 35 procent weet dit niet. Van de ouders in wiens ogen er te weinig mogelijkheden zijn, noemt 57 procent een tekort aan zelfstandige woonruimte, 2 procent onvoldoende onzelfstandige woonruimte, 35 procent zowel zelfstandige als onzelfstandige woonruimte en 6 procent weet het niet. Migratie naar en van Deventer en verhuismotieven Na een jarenlange bevolkingsgroei is er vanaf 2011 in Deventer sprake van een afname van de bevolking. De natuurlijke aanwas (geboorte minus sterfte) levert nog steeds een positieve bijdrage aan de bevolkingsontwikkeling, maar vanaf 2009 neemt het aantal vertrekken uit Deventer toe en daalt het aantal vestigingen. Deze trends zorgen voor een negatief migratiesaldo vanaf 2010. Het aantal binnenlandse vestigingen in Deventer is de afgelopen jaren teruggelopen naar ongeveer 3.000 per jaar. Het aantal binnenlandse vertrekken bedraagt gemiddeld ruim 3.600 per jaar over de periode 2005-2013. Dit zorgt voor een negatief binnenlands migratiesaldo. De migratie van en naar gemeenten binnen de regio Stedendriehoek levert voor Deventer vanaf 2008 een negatief saldo op. Dat betekent dat er meer mensen vertrekken naar regiogemeenten dan zich hier vestigen. Tot en met 2007 was er sprake van een positief migratiesaldo binnen de regio. Voor alle leeftijdsgroepen was er in 2013 een negatief migratiesaldo te zien. Meer dan de helft van alle migratiebewegingen wordt gemaakt door jongeren in de leeftijd van 15 t/m 29 jaar. Naarmate men ouder wordt, blijkt de verhuisgeneigdheid minder te worden. Bij de jongeren van 15 t/m 29 jaar is er de laatste drie jaar een afnemend aantal vestigingen en een toename van het aantal vertrekken te zien. Dit resulteert in een negatief migratiesaldo voor deze leeftijdsgroep. Verhuismotieven vestigers Uit het deze zomer uitgevoerde verhuismotievenonderzoek blijkt dat de belangrijkste motieven om naar Deventer te verhuizen zijn: aantrekkelijke stad, eigen werk/werk partner, familie woont hier en aantrekkelijk wonen. Aan de hand van de oude woonsituatie elders en de huidige woonsituatie in Deventer is een doorstroommatrix opgesteld. De belangrijkste conclusies zijn:  30 procent die elders een woning huurde, is verhuisd naar een Deventer huurwoning;  18 procent die elders een woning huurde, heeft in Deventer een woning gekocht;  9 procent is doorgestroomd van een koopwoning elders naar een Deventer huurwoning;  20 procent is doorgestroomd van een koopwoning elders naar een koopwoning hier;  12 procent die elders nog niet zelfstandig woonde, is in Deventer een woning gaan huren;  6 procent die elders nog niet zelfstandig woonde, heeft in Deventer een huis gekocht;  90 procent van de vestigers antwoordde dat Deventer de voorkeur had bij hun verhuizing. Verhuismotieven vertrekkers Waarom hebben voormalige inwoners van Deventer zich elders gevestigd? De meest genoemde redenen in het verhuismotievenonderzoek waren: eigen werk/werk partner, aantrekkelijke stad en/of aantrekkelijk wonen elders, familie woont elders, studie, kon elders makkelijk een woning vinden en kon in Deventer geen geschikte woning vinden. Ook aan de hand van de oude woonsituatie in Deventer en de huidige woonsituatie elders is een doorstroommatrix opgesteld. De belangrijkste conclusies uit deze matrix zijn:  27 procent is doorgestroomd van een huurwoning in Deventer naar een huurwoning elders;  17 procent die in Deventer een woning huurde, heeft elders een woning gekocht;  17 procent is doorgestroomd van een Deventer koopwoning naar een koopwoning elders;  7 procent is doorgestroomd van een koopwoning in Deventer naar een huurwoning elders;  18 procent die in Deventer nog niet zelfstandig woonde, is elders een woning gaan huren;

5



4 procent die in Deventer nog niet zelfstandig woonde, heeft elders een huis gekocht.

Tevredenheid woning en woonomgeving Inwoners van Deventer zijn in ruime mate tevreden over de huidige woning: 46 procent is tevreden, 41 procent is zeer tevreden. De tevredenheid onder de inwoners over de woonomgeving bedraagt in totaal 80 procent, onder te verdelen in 49 procent tevreden en 31 procent zeer tevreden. Verhuisgeneigdheid Van de volwassen Deventer bevolking wil 16 procent in de komende vijf jaar beslist verhuizen, 23 procent overweegt te verhuizen en 2 procent heeft inmiddels huisvesting of een bouwkavel gevonden. De totale verhuisgeneigdheid bedraagt daarmee 41 procent. (Niet-)verhuisredenen Het grootste deel van de verhuisgeneigden vindt de woning te klein, gevolgd door werk of verandering van baan, het willen kopen van een woning, huwelijk of samenwonen, zelfstandig willen wonen en een te grote woning. De veruit belangrijkste redenen om niet te willen verhuizen zijn de tevredenheid over de huidige woning en woonomgeving. Gewenste woonsituatie In totaal 95 procent van de verhuisgeneigden wil na verhuizing in een gewone woning wonen, 5 procent heeft behoefte aan andere huisvesting als studentenhuizen en wooneenheden. Negen procent van de verhuisgeneigden wil het liefst naar een nieuwbouwwoning verhuizen. Een ruime meerderheid van 82 procent van de verhuisgeneigden is doorstromer op de woningmarkt, 18 procent betreedt voor het eerst als zelfstandig huishouden de woningmarkt. Actief verhuisgeneigden Van alle verhuisgeneigden in het onderzoek zegt de helft in het afgelopen half jaar actie te hebben ondernomen om te verhuizen, ruim een kwart is minstens een half jaar op zoek naar woonruimte. Een kwart van de respondenten denkt in het huidige woningaanbod de woning van zijn of haar keuze te kunnen vinden, veertig procent kan dit niet, 35 procent zegt dit niet te weten. De meest genoemde redenen dat men de woning niet kan vinden, zijn het te dure woningaanbod en geen aanbod daar waar men wil wonen. Economische crisis en ongunstige huizenmarkt Aan de verhuisgeneigde respondenten in het onderzoek is gevraagd of de economische crisis en de ongunstige huizenmarkt een rol gespeeld hebben om de verhuizing uit te stellen. Bij dertig procent van de respondenten was dat het geval. Inkomensgrenzen en inkomensafhankelijke huurverhoging Volgens 29 procent van de verhuisgeneigden in een huurwoning heeft het invoeren van de inkomensafhankelijke huurverhoging een rol gespeeld bij de afweging om te verhuizen. Volgens 75 procent van de potentiële verhuizers in een sociale huurwoning kan een hogere huurprijs van een voor hen geschikte woning hen ervan weerhouden om te verhuizen. Bij tien procent van de niet-verhuisgeneigden is de hoogte van het inkomen (te hoog voor een verhuizing naar een woning in de sociale huursector) reden om niet te verhuizen,. Voor twintig procent van de niet-verhuisgeneigden is een na verhuizing mogelijk ongunstiger prijs-kwaliteit verhouding reden om niet te verhuizen. Aangescherpte hypotheekeisen Bij vijf procent van de niet-verhuisgeneigden in het onderzoek heeft het aanscherpen van de eisen voor een hypotheek geleid tot de beslissing om niet te verhuizen. Duurzame criteria Bij 51 procent van de verhuisgeneigden spelen duurzame criteria als energiebesparing, een gezond binnenmilieu en verantwoord watergebruik een rol bij het zoeken naar de woning. Verhuisgeneigden met belangstelling voor een koopwoning laten in deze een groter aandeel (56%) zien dan belangstellenden voor een huurwoning (48%).

6

Energielasten in relatie tot de huur Als verhuisgeneigden in de toekomstige woning lagere energielasten hebben, dan is 45 procent bereid om meer huur te betalen voor de toekomstige huurwoning of een duurdere woning te kopen, als de totale woonlasten lager zijn dan of gelijk aan de huidige woonlasten. Wonen boven winkels 22 procent van de verhuisgeneigde respondenten in het onderzoek heeft belangstelling om te verhuizen naar een woning boven een winkel in het centrum van Deventer, 37 procent heeft belangstelling om te verhuizen naar een woning of appartement in een verbouwd kantoorpand of ander type pand. Woningvraag in en buiten Deventer Aan de hand van de antwoorden van de verhuisgeneigden in het woningmarktonderzoek is het mogelijk om de theoretische verhuisstromen en woonvoorkeuren in de komende jaren in beeld te brengen. De in totaal 41 procent verhuisgeneigde Deventenaren genereren een vraag naar 17.240 zelfstandige woningen. Bij de helft gaat het om vraag naar een woning in Deventer, ruim 2.300 (toekomstige) huishoudens willen naar een andere gemeente verhuizen en 6.200 huishoudens hebben geen voorkeur of weten het nog niet. Specificatie woningvraag in Deventer De grootste te verwachten verhuisstromen zijn overwegend verhuizingen in eigen wijk. De wijken die het meest in trek zijn bij de verhuisgeneigden, zijn Binnenstad, Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen, Colmschate-Vijfhoek en Zandweerd. Het minst in trek zijn Rivierenwijk en Bergweide en Voorstad Oost. Er willen bijna 7.200 verhuisgeneigden naar een huurwoning verhuizen, 7.750 willen een woning in de koopsector. Bij een mogelijke verhuizing naar een huurwoning is er in alle gebieden vooral vraag naar woningen in het goedkope segment tot € 597 (64%): De vraag naar het middensegment en het dure segment is aanzienlijk kleiner (resp. 27% en 10%). De vraag van de mogelijke verhuizers naar een koopwoning is in veel gebieden meer evenwichtig verspreid over de diverse prijscategorieën. De woningvraag bestaat vooral uit woningen met maximaal 3 kamers (46%). Er is in de komende 5 jaar theoretisch vraag naar meer dan 2.600 seniorenwoningen, 2.100 woningen zouden op grond van bepaalde kenmerken (gelijkvloerse vertrekken, bereikbaar zonder traplopen) geschikt moeten zijn voor ouderen. Naast de ruim 2.600 seniorenwoningen bestaat de vraag uit ruim 9.400 eengezinswoningen en bijna 2.900 etagewoningen. Vrijkomend aanbod Op basis van de antwoorden in het woningmarktonderzoek bedraagt het vrijkomende woningaanbod in Deventer in de komende vijf jaar zo’n 16.000. Er komen iets meer koop- dan huurwoningen beschikbaar voor de markt. Er komen zowel in de huur- als de koopsector overwegend woningen in het goedkope segment beschikbaar, een ruime meerderheid van het aanbod bestaat uit woningen met maximaal drie kamers. Het grootste deel van het vrijkomende aanbod is theoretisch niet geschikt voor ouderen. Met aan aandeel van nog geen 300 zijn seniorenwoningen in het vrijkomende aanbod veruit in de minderheid. Ruim de helft van de vrijkomende woningen zijn eengezinswoningen, merendeels rijwoningen. Woningtekorten en -overschotten Op basis van de antwoorden van de verhuisgeneigden in het woningmarktonderzoek krijgt Deventer te maken met een overschot van ruim 1.000 woningen, nagenoeg gelijk verdeeld over de huur- en de koopsector. Dit betreft echter een berekend overschot op basis van alleen de lokale woningvraag. De externe woningvraag moet hierin echter nog worden verdisconteerd, wat er in de praktijk op neerkomt dat er geen leegstand zal ontstaan. Het theoretische overschot is nagenoeg gelijk verdeeld over de huur- en de koopsector. Binnen de huursector zal zich naar verwachting een overschot aan goedkope en dure woningen voordoen, er dreigt een tekort aan huurwoningen in het middensegment. Het theoretische overschot in de koopsector concentreert zich in het goedkope segment, in het midden- en dure segment doet zich mogelijk een tekort voor. Qua woninggrootte dreigt een

7

tekort aan woningen met maximaal drie kamers en overschotten aan vierkamerwoningen en grotere woningen. Op grond van de woonwensen van de respondenten in het woningmarktonderzoek moet Deventer rekening houden met een tekort aan seniorenwoningen. De overig voor ouderen geschikte woningen en niet voor ouderen geschikte woningen laten een mogelijk overschot zien. Van overschotten is mogelijk ook sprake bij rijwoningen en etagewoningen. Er zullen naar verwachting tekorten ontstaan aan vrijstaande en twee-onder-een-kapwoningen. Inkomensgroepen en hun (gewenste) woonsituatie Het CBS verzamelt jaarlijks inkomensgegevens aan de hand van belastingaanslagen. Het duurt enige tijd voor de Belastingdienst een belastingjaar volledig heeft afgesloten. De laatst bekende gegevens van het CBS hebben betrekking op het belastingjaar 2011. Daaruit blijkt dat het gemiddelde besteedbaar inkomen van de 41.880 Deventer huishoudens met inkomsten in dat jaar € 32.500 was. Het landelijk gemiddelde was € 34.200. Waar het Deventer gemiddelde in de periode 2008-2011 is gestegen van € 32.100 naar € 32.500, is het landelijk gemiddelde gedaald van € 34.300 naar € 34.200. In 2011 behoorden in Deventer 19.500 huishoudens tot de aandachtsgroep van woonbeleid met een inkomen tot € 33.614, 47% van alle huishoudens. Er hebben 2.930 huishoudens (7%) een inkomen tussen € 33.614 en € 38.000, 3.130 (7%) een inkomen tussen € 38.000 en € 43.000 en 16.320 (39%) een inkomen vanaf € 43.000. In 2007 heeft het CBS voor het eerst gegevens over de aandachtsgroep beschikbaar gesteld. Van de destijds 40.930 huishoudens met inkomsten behoorden er 14.710 tot de aandachtsgroep (36%). De aandachtsgroep van woonbeleid in Deventer is dus zowel in absolute als in relatieve zin gegroeid. Ter vergelijking: in dezelfde periode steeg landelijk het aandeel van de aandachtsgroep van 35% naar 46%. Naast de totale omvang van de aandachtsgroep heeft het CBS ook gegevens beschikbaar gesteld over de aandachtsgroepen in huurwoningen. Dan zien we dat van de 17.540 huishoudens in huurwoningen er 12.810 (73%) tot de aandachtsgroep behoren. Een tweede verdieping die het CBS maakt is die naar het aantal aandachtsgroepen tot € 33.614 met huurtoeslag. In totaal ontvingen in 2011 6.410 huishoudens in Deventer huurtoeslag. Dat aantal staat gelijk aan 15% van alle huishoudens in Deventer en 37% van alle huishoudens in een huurwoning. Met behulp van de gegevens uit het woningmarktonderzoek is het mogelijk om inzicht te bieden in de woonsituatie van de verschillende inkomensgroepen in relatie tot de eigendomsverhouding van de woning en prijsklassen. Het blijkt dat 75% van de huishoudens met een inkomen tot de huurtoeslaggrens in een huurwoning huurt. Naarmate de inkomens hoger zijn, wonen er meer huishoudens in een koopwoning en minder huishoudens in een huurwoning. Van de hogere inkomens woont 88% in een koopwoning. In de koopsector woont de helft van de primaire en secundaire aandachtsgroep in het goedkope segment, in de huursector is dat 80% respectievelijk 61%. De hogere inkomens zijn logischerwijs meer dan de aandachtsgroepen vertegenwoordigd in de duurdere prijsklassen. Aan de hand van de inkomensgegevens en huurprijsklassen kan worden bepaald hoe de situatie in Deventer is waar het scheef wonen in de huursector betreft. Van de aandachtsgroepen woont in totaal 5% in het dure segment, wat de dure scheefheid weergeeft. Van de hogere inkomens is 5% gehuisvest in het goedkope segment, en dat is de goedkope scheefheid. Gewenste woonsituatie inkomensgroepen Qua gewenste woonsituatie door de verhuisgeneigden in de diverse inkomensgroepen kan de conclusie worden getrokken dat de in het woningmarktonderzoek opgegeven woonwensen over het algemeen realistisch zijn waar het de prijs van de woning betreft. De huishoudens in de aandachtsgroep willen in ruime meerderheid naar een huurwoning verhuizen, de midden- en hogere inkomens naar een koopwoning. Waar de verhuisgeneigde aandachtsgroepen hebben aangegeven naar een koopwoning te willen verhuizen, gaat de wens in (ruime) meerderheid uit naar het goedkope marktsegment. Er zijn kleine aandelen van de aandachtsgroepen die een duurdere woning wensen. De voorkeuren van de middeninkomens zijn verspreid over alle prijsklassen, de voorkeuren van de hogere inkomens liggen vooral bij de duurdere marktsegmenten. Eenzelfde beeld zien we bij de verhuisgeneigden met voorkeur voor een huurwoning.

8

Woningmarktonderzoek en bevolkingsprognoses Voor Deventer is het onzeker of in de toekomst bevolkingsgroei plaatsvindt. Er is sprake van geringe ontgroening in vergelijking met het gemiddelde in Nederland. De verwachting is dat de ontgroening ook in Deventer zal doorzetten. Er wordt rekening gehouden met een verdere groei van het aantal en aandeel ouderen in de komende jaren. Op basis van de gemeentelijke trendprognoses zal het aantal huishoudens in Deventer (verder) toenemen. De komende jaren wordt een (verdere) groei van, vooral kleinere, huishoudens in Deventer verwacht. Wanneer de prognoses naast de resultaten van het woningmarktonderzoek worden gelegd, wordt duidelijk dat er in de toekomst met name problemen als gevolg van de vergrijzing kunnen ontstaan. Deventer vergrijst en daarbij dreigt in de komende vijf jaar een theoretisch tekort van 2.350 seniorenwoningen. Dit theoretisch tekort kan echter voor een groot deel worden ondervangen door het te verwachten overschot van 1.200 overig voor ouderen geschikte woningen. De toename van het aantal alleenstaanden kan de vraag naar kleine woningen laten toenemen. Daar is in de komende jaren al een tekort aan (200 woningen). Ter vergelijking: resultaten 2010 en 2014 In het woningmarktonderzoek van 2010 ging het om verhuisgeneigdheid binnen twee jaar, in het woningmarktonderzoek van 2014 om verhuisgeneigdheid binnen vijf jaar. Daarom zijn er voor 2014 extra analyses gedaan, om de uitkomsten uit beide jaren met elkaar te kunnen vergelijken. In 2010 bedroeg de theoretische lokale woningvraag 5.210. De lokale woningvraag is daarmee groter dan in 2014; dit jaar bedraagt de woningvraag 4.120. In 2010 bedroeg het theoretisch vrijkomende aanbod 5.990 woningen. Dit aantal is aanzienlijk gedaald naar een vrijkomend aanbod van 4.520 woningen in 2014. Op basis van de antwoorden van de verhuisgeneigden in het woningmarktonderzoek in 2010 was er in Deventer een theoretisch woningmarktoverschot van 780 woningen. In 2014 lijkt er in de komende twee jaar een overschot van 400 woningen te ontstaan. Deze overschotten zijn echter uitsluitend berekend op basis van de lokale woningvraag. De externe woningvraag moet hierin nog worden verdisconteerd, wat er in de praktijk op neerkomt dat er geen leegstand optreedt. Qua bouwwijze kreeg Deventer in 2010 over een periode van twee jaar te maken met een tekort van 310 vrijstaande woningen en twee-onder-een-kapwoningen en een overschot van 1.110 rijwoningen. De vraag naar en het aanbod van etagewoningen e.a. was nagenoeg in evenwicht. In 2014 is er een theoretisch tekort aan vrijstaande en twee-onder-een-kapwoningen en overschotten aan rijwoningen en etagewoningen e.a. Het theoretisch overschot deed zich in 2010 met name in de koopsector voor, in het midden- en dure segment. In 2014 is er sprake van een overschot van 640 huurwoningen en een tekort van 260 koopwoningen. Zowel in de huur- als de koopsector is er in 2014 een berekend tekort in het middensegment, in de koopsector ook in het dure segment.

9

10

INLEIDING Het is inmiddels traditie binnen de gemeente Deventer om vierjaarlijks een woningmarktonderzoek onder de bevolking te houden. Dit jaar hebben de gemeente en de woningcorporaties Rentree, Woonbedrijf ieder1 en Woonstichting De Marken de handen ineen geslagen en gezamenlijk het onderzoek opgezet. De samenwerkende partijen hebben ervoor gekozen om het onderzoek in dertien gebieden uit te voeren. De doelgroep van het onderzoek was de bevolking van 18 jaar en ouder. Het kaartbeeld hiernaast toont de ligging van de gebieden en de daartoe behorende buurten. De samenstelling van het onderzoeksgebied is als volgt. Binnenstad en De Hoven: 0 Centrum 1 Bergkwartier 2 Noordenbergkwartier 3 Noordenbergsingel 4 Singels 5 Raambuurt 9 De Hoven 61 Knutteldorp Oude Zandweerd: 10 Noorderplein 11 Zwolseweg 12 Lange Zandstraat 13 Zandweerd-Zuid Zandweerd: 14 Zandweerd-Noord 15 Schrijversbuurt Voorstad West: 20 Rode Dorp 21 Oudegoedstraat Voorstad Centrum: 22 Burgemeestersbuurt 23 Oosterstraat Voorstad Oost: 24 Rielerweg-West 25 Rielerweg-Oost 26 Brinkgreven Borgele en Platvoet 30 Borgele 31 Platvoet Keizerslanden: 40 Ludgeruskwartier 41 Tuindorp 42 Rollecatekwartier 43 Oranjekwartier 44 Landsherenkwartier Rivierenwijk en Bergweide: 50 Rivierenbuurt 51 Deltabuurt 60 Hoornwerk 62 Industrieterrein 63 Kloosterlanden 65 Epse-Noord

Colmschate-Noord: 70 Het Oostrik 71 Groot Douwel 72 Blauwenoord Colmschate-Vijfhoek: 73 Op den Haar 74 Steinvoorde 75 Graveland 76 Het Jeurlink 77 Het Fetlaer en Spijkvoorder Enk 78 Spikvoorde 79 overig Colmschate-Noord Colmschate-Zuid: 64 Snippeling 80 Dorp Colmschate 81 De Scheg 82 Colmschaterenk 83 Roessink 84 ’t Bramelt 85 Essenerveld 86 Swormink 87 Handelspark de Wetringen 88 Bannink 89 Oxerhof Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 90 Diepenveen 93 Schalkhaar 100 Bathmen Niet in het onderzoeksgebied: 91 Rande 92 Tjoene 94 Averlo en Frieswijk 95 Okkenbroek 96 Lettele 97 Oude Molen 98 landelijk gebied Lettele en Okkenbroek 101 Loo 102 Dortherhoek 103 Zuidloo

Omdat in 2011 in de kleine kernen en het buitengebied een tussentijds woningmarktonderzoek heeft plaatsgevonden, zijn Lettele, Okkenbroek en het buitengebied buiten het onderzoek van 2014 gelaten. Het betreft de buurten 91 (Rande), 92 (Tjoene), 94 (Averlo en Frieswijk), 95 (Okkenbroek), 96 (Lettele), 97 (Oude Molen), 98 (landelijk gebied Lettele en Okkenbroek), 101 (Loo), 102 (Dortherhoek) en 103 (Zuidloo).

11

Voor aanvang van het veldwerk voor het onderzoek was een totaal benodigde respons van 3.170 berekend. Daarbij is gebruik gemaakt van de rekentool die bij het landelijke WoonOnderzoek Nederland wordt ingezet. Met een aantal van 3.323 ingevulde vragenlijsten is dat totaal ruimschoots gehaald. De respons is daarmee ruim voldoende om een voldoende betrouwbaarheid en nauwkeurigheid van de uitkomsten op gemeentelijk niveau te garanderen. Op het niveau van de dertien gebieden zijn de betrouwbaarheid en nauwkeurigheid lager. Tabel 0.1 laat de respons in de gebieden zien. Tabel 0.1 Responsoverzicht Woningmarktonderzoek Deventer 2014 aantal aantal benaderde ingevulde gebied adressen vragenlijsten Binnenstad en De Hoven 1.275 272 Oude Zandweerd 1.250 296 Zandweerd 1.175 225 Voorstad West 1.175 202 Voorstad Centrum 1.125 234 Voorstad Oost 1.125 186 Borgele en Platvoet 1.225 252 Keizerslanden 1.275 234 Rivierenwijk en Bergweide 1.175 129 Colmschate-Noord 1.200 278 Colmschate-Vijfhoek 1.275 280 Colmschate-Zuid 1.275 352 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 1.300 383 totaal 15.850 3.323 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

responspercentage 21% 24% 19% 17% 21% 17% 21% 18% 11% 23% 22% 28% 29% 21%

Voor aanvang van het veldwerk werd rekening gehouden met een minimale respons van 20 procent per gebied, waaronder 60 verhuisgeneigde respondenten. Die ondergrens is in de meeste gebieden gehaald. In Zandweerd, Keizerslanden en Voorstad West en Oost blijft de respons een paar procentpunt achter bij het beoogde resultaat, maar tellen we wel minstens 60 verhuisgeneigde respondenten. De respons in Rivierenwijk en Bergweide blijft met 11 procent achter bij de respons elders, het onderzoek heeft hier 52 verhuisgeneigde respondenten opgeleverd. Dit aantal betekent niet dat de uitkomsten voor Rivierenwijk en Bergweide onbetrouwbaar zijn, de statistische betrouwbaarheidsmarges zijn er groter dan in de andere gebieden. De onderdelen van deze rapportage berusten op steekproefonderzoek. Meting via een steekproef levert een schatting van de werkelijkheid op. Door het toevalskarakter van de steekproef kunnen schatting en werkelijke waarde afwijken. Zulke afwijkingen worden uitgedrukt in statistische betrouwbaarheidsmarges. Vindt een verfijning van de analyse plaats van bijvoorbeeld gemeentelijk naar gebiedsniveau, of wordt een detaillering van bijvoorbeeld bouwwijze en typering van de woningvoorraad aangebracht, dan worden die marges en de mogelijke afwijking van de werkelijkheid groter. De in deze rapportage gepresenteerde woningvoorraad, woonsituatie, de woningvraag, het vrijkomende aanbod en mogelijke tekorten en overschotten zijn berekend aan de hand van de antwoorden van de respondenten in het onderzoek. Vraag, aanbod, tekorten en overschotten beslaan een periode van vijf jaar (in de bijlagen een periode van twee jaar). Tabel 0.2 laat de samenstelling van de respons naar leeftijd zien, tabel 0.3 de samenstelling van de populatie. Een vergelijking van de beide laatste regels in de tabellen leert dat de jongere leeftijdsgroepen in de respons ondervertegenwoordigd zijn, de oudere leeftijdsgroepen zijn daarentegen oververtegenwoordigd. Op basis van geslacht, leeftijd, positie in het huishouden en woonlocatie binnen de gemeente is aan de respondenten een gewicht gehangen om deze over- of ondervertegenwoordiging in de respons te corrigeren. De gewichten maken het tevens mogelijk om de uitkomsten niet alleen in relatieve aandelen maar ook in absolute aantallen te presenteren. Verder heeft een correctie van de woningvoorraad plaatsgevonden op basis van de samenstelling huur/koop. Voor de correctie en weging zijn dezelfde procedures als voor de

12

onderzoeken in 1998, 2002, 2006 en 2010 gebruikt. Dit zijn dezelfde procedures als in het WoonOnderzoek Nederland. Tabel 0.2 Samenstelling respons Woningmarktonderzoek Deventer 2014 naar leeftijd 18-24 gebied jaar Binnenstad en De Hoven 3% Oude Zandweerd 3% Zandweerd 2% Voorstad West 2% Voorstad Centrum 4% Voorstad Oost 3% Borgele en Platvoet 5% Keizerslanden 3% Rivierenwijk en Bergweide 10% Colmschate-Noord 1% Colmschate-Vijfhoek 4% Colmschate-Zuid 3% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 3% totaal 3% Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

25-34 jaar 10% 10% 14% 16% 17% 17% 3% 12% 16% 9% 10% 6% 4% 10%

35-44 jaar 15% 18% 12% 20% 21% 15% 14% 11% 14% 18% 21% 10% 10% 15%

45-54 jaar 15% 20% 10% 23% 22% 23% 10% 11% 22% 16% 32% 18% 17% 18%

55-64 jaar 26% 22% 19% 18% 20% 16% 21% 22% 14% 32% 18% 25% 25% 22%

65-74 jaar 19% 20% 25% 14% 9% 20% 26% 19% 15% 19% 10% 23% 26% 19%

75 jaar en ouder 11% 7% 19% 6% 6% 6% 21% 21% 9% 4% 4% 15% 16% 12%

totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

25-34 jaar 21% 19% 20% 22% 19% 22% 12% 19% 27% 18% 15% 10% 10% 17%

35-44 jaar 16% 22% 15% 21% 20% 19% 14% 15% 17% 21% 31% 16% 16% 19%

45-54 jaar 17% 20% 14% 20% 21% 18% 16% 15% 16% 18% 24% 22% 19% 19%

55-64 jaar 15% 14% 12% 12% 12% 12% 15% 13% 10% 20% 12% 20% 18% 15%

65-74 jaar 12% 10% 14% 8% 8% 10% 16% 13% 7% 8% 7% 12% 15% 11%

75 jaar en ouder 8% 5% 18% 4% 4% 4% 19% 17% 4% 5% 3% 10% 14% 9%

totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

Tabel 0.3 Samenstelling populatie naar leeftijd gebied Binnenstad en De Hoven Oude Zandweerd Zandweerd Voorstad West Voorstad Centrum Voorstad Oost Borgele en Platvoet Keizerslanden Rivierenwijk en Bergweide Colmschate-Noord Colmschate-Vijfhoek Colmschate-Zuid Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen totaal Bron: GBA

18-24 jaar 12% 10% 7% 13% 16% 14% 8% 9% 19% 10% 8% 10% 7% 10%

Deze rapportage bevat naast de resultaten van het woningmarktonderzoek ook aanvullende gegevens. De rapportage kent verder de volgende indeling. 1. Samenstelling bevolking en woonvoorraad 2. Kopen van de eigen huurwoning 3. Geschiktheid woningvoorraad voor ouderen 4. Huisvestingsmogelijkheden voor jongeren 5. Migratie naar en vanuit Deventer en verhuismotieven 6. Tevredenheid woonsituatie en verhuisgeneigdheid 7. Economische crisis en woonmaatregelen 8. Woningvraag in en buiten Deventer 9 Specificatie woningvraag in Deventer 10. Vrijkomend aanbod 11. Woningtekorten en –overschotten 12. Inkomensgroepen en hun (gewenste) woonsituatie 13. Woningmarktonderzoek en bevolkingsprognoses 14. Ter vergelijking: resultaten uit 2010 en 2014 Tot slot: gebiedsbeschrijvingen Bijlagen

13

1

SAMENSTELLING BEVOLKING EN WOONVOORRAAD Dit hoofdstuk bevat enkele overzichten van de samenstelling van de bevolking en de woningvoorraad in de dertien gebieden in het onderzoek. Qua samenstelling van de bevolking komen de kenmerken leeftijd en type huishouden aan bod. Van de woningvoorraad belichten we de aspecten eigendomsverhouding, woningtype, bouwperiode en WOZ-waarde. Aan de hand van de antwoorden van de respondenten die in een huurwoning gehuisvest zijn, is de afsluitende tabel samengesteld.

Samenstelling bevolking Het onderzoeksgebied telde aan het begin van dit jaar 94.446 inwoners. Tabel 1.1 laat de samenstelling van de bevolking in de gebieden naar leeftijd zien. De jongste leeftijdsgroep is duidelijk ondervertegenwoordigd in Binnenstad en De Hoven en Zandweerd en ruim oververtegenwoordigd in Colmschate-Vijfhoek. Laatstgenoemde telt veruit de minste ouderen. De leeftijdsgroep 65 jaar en ouder is duidelijk oververtegenwoordigd in Zandweerd, Borgele en Platvoet, Keizerslanden en de dorpen Diepenveen, Schalkhaar en Bathmen. Op enkele uitzonderingen na is de verdeling van de tussenliggende leeftijdsgroepen in de diverse gebieden redelijk tot sterk vergelijkbaar met het Deventer gemiddelde. De meest duidelijke uitzondering op deze regel is het aandeel 30-49 jarigen in Colmschate-Vijfhoek. Tabel 1.1 Samenstelling bevolking naar leeftijd, 1 januari 2014 gebied Binnenstad en De Hoven Oude Zandweerd Zandweerd Voorstad West Voorstad Centrum Voorstad Oost Borgele en Platvoet Keizerslanden Rivierenwijk en Bergweide Colmschate-Noord De Vijfhoek Colmschate-Zuid Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen totaal Bron: GBA

0-14 jaar 13% 18% 13% 19% 16% 17% 15% 15% 15% 21% 28% 16% 18% 18%

15-29 jaar 22% 18% 17% 22% 23% 23% 15% 18% 32% 17% 13% 15% 14% 18%

30-49 jaar 29% 33% 27% 33% 33% 31% 23% 26% 29% 30% 37% 26% 25% 29%

50-64 jaar 19% 19% 16% 17% 18% 17% 18% 17% 14% 22% 15% 25% 21% 19%

65 jaar en ouder 17% 12% 27% 10% 10% 11% 28% 24% 9% 10% 7% 17% 23% 16%

totaal rel. 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

totaal abs. 10.073 8.202 3.656 4.009 3.066 3.507 5.260 9.712 4.453 6.450 12.499 9.820 13.739 94.446

Tabel 1.2 bevat de samenstelling van het onderzoeksgebied naar type huishouden. Met een aandeel van 32 procent vormen alleenwonenden zonder kinderen de grootste groep huishoudens, met elk 29 procent gevolgd door gehuwden en samenwonenden zonder respectievelijk met thuiswonende kinderen. Het aandeel alleenwonenden met kinderen (eenoudergezinnen) bedraagt 7 procent, overige huishoudens als woongroepen en studentenhuishoudens nemen 2 procent voor hun rekening. De alleenwonenden zonder kinderen zijn sterk oververtegenwoordigd in Binnenstad en De Hoven, Zandweerd en Keizerslanden en sterk ondervertegenwoordigd in Colmschate-Vijfhoek. De Vijfhoek telt veruit het grootste aandeel gehuwden en samenwonenden met thuiswonende kinderen. Dit type huishouden komen we in Binnenstad en De Hoven, Zandweerd en Keizerslanden minder vaak tegen. Voorstad West en Voorstad Oost tellen relatief de meeste eenoudergezinnen. Diepenveen, Schalkhaar en Bathmen vallen op door het grote aandeel gehuwden en samenwonenden zonder thuiswonende kinderen. Bij de overige huishoudens springen Voorstad en Rivierenwijk en Bergweide in het oog.

14

Tabel 1.2 Samenstelling bevolking naar type huishouden, 1 januari 2014 gehuwd/ alleenalleensamenwonend wonend wonend zonder met zondergebied kinderen kinderen kinderen Binnenstad en De Hoven 43% 5% 31% Oude Zandweerd 35% 7% 26% Zandweerd 48% 7% 29% Voorstad West 34% 11% 24% Voorstad Centrum 35% 8% 25% Voorstad Oost 34% 10% 26% Borgele en Platvoet 37% 8% 31% Keizerslanden 45% 8% 26% Rivierenwijk en Bergweide 33% 8% 27% Colmschate-Noord 22% 7% 29% Colmschate-Vijfhoek 13% 6% 24% Colmschate-Zuid 25% 6% 34% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 23% 5% 38% totaal 32% 7% 29% Bron: GBA

gehuwd/ samenwonend met kinderen 18% 29% 14% 28% 27% 26% 23% 19% 25% 40% 56% 35% 33% 29%

overige huishoudens 2% 3% 1% 4% 5% 4% 1% 1% 7% 2% 1% 1% 1% 2%

totaal rel. 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

totaal abs. 4.995 3.632 2.007 1.710 1.293 1.415 2.399 4.788 1.867 2.445 4.130 3.991 5.329 40.001

Samenstelling woningvoorraad Met behulp van gegevens uit het gemeentelijke TAXWOZ-bestand is het mogelijk de woningvoorraad te typeren. Het gehele onderzoeksgebied telt 58 procent koopwoningen en 42 procent huurwoningen. Keizerslanden, Borgele en Platvoet, Zandweerd en Rivierenwijk en Bergweide zijn duidelijke ‘huurgebieden’, maar ook in Binnenstad en De Hoven, Voorstad West en Voorstad Oost is de huursector in de meerderheid. Gebieden waar de koopsector in de meerderheid is, zijn Colmschate-Vijfhoek, Colmschate-Noord, Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen, Colmschate-Zuid, Oude Zandweerd en Voorstad-Centrum. Tabel 1.3 Samenstelling woningvoorraad naar eigendomsverhouding, 1 januari 2014 huurkooptotaal totaal gebied woning woning rel. abs. Binnenstad en De Hoven 51% 49% 100% 5.136 Oude Zandweerd 36% 64% 100% 3.689 Zandweerd 58% 42% 100% 2.135 Voorstad West 53% 47% 100% 1.764 Voorstad Centrum 42% 58% 100% 1.358 Voorstad Oost 51% 49% 100% 1.456 Borgele en Platvoet 62% 38% 100% 2.556 Keizerslanden 63% 37% 100% 4.960 Rivierenwijk en Bergweide 56% 44% 100% 1.874 Colmschate-Noord 24% 76% 100% 2.489 Colmschate-Vijfhoek 18% 82% 100% 4.237 Colmschate-Zuid 34% 66% 100% 4.108 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 27% 73% 100% 5.382 totaal 42% 58% 100% 41.144 Bron: TAXWOZ

Met een aandeel van 47 procent zijn rijwoningen het meest voorkomende woningtype in het onderzoeksgebied. Etagewoningen en aanverwante bouwvormen als boven- en benedenwoningen en duplexwoningen volgen met een aandeel van 32 procent. Twee-onder-eenkapwoningen kennen een aandeel van 14 procent, vrijstaande woningen sluiten de rij met 7 procent. In Binnenstad en De Hoven, Zandweerd, Borgele en Platvoet, Keizerslanden en Rivierenwijk en Bergweide zijn etagewoningen e.a. in de meerderheid, in de overige gebieden voeren de eengezinswoningen de boventoon. Colmschate-Vijfhoek en de dorpen kennen nauwelijks etagewoningen. Daar zijn, net als in Colmschate-Zuid, vrijstaande en twee-onder-eenkapwoningen veel meer aanwezig dan elders in het onderzoeksgebied.

15

Tabel 1.4 Samenstelling woningvoorraad naar woningtype, 1 januari 2014 vrij2-onderstaande 1-kaprijgebied woning woning woning Binnenstad en De Hoven 3% 5% 35% Oude Zandweerd 1% 7% 71% Zandweerd 1% 3% 37% Voorstad West 1% 9% 71% Voorstad Centrum 2% 6% 72% Voorstad Oost 2% 9% 75% Borgele en Platvoet 5% 7% 35% Keizerslanden 2% 6% 33% Rivierenwijk en Bergweide 2% 2% 43% Colmschate-Noord 1% 4% 74% Colmschate-Vijfhoek 15% 27% 51% Colmschate-Zuid 12% 25% 45% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 25% 36% 31% totaal 7% 14% 47% Bron: TAXWOZ

etagewoning e.a. 57% 20% 59% 20% 20% 14% 54% 59% 54% 21% 7% 18% 8% 32%

totaal rel. 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

totaal abs. 5.136 3.689 2.135 1.764 1.358 1.456 2.556 4.960 1.874 2.489 4.237 4.108 5.382 41.144

Naar bouwperiode van de woningvoorraad kent Deventer een verscheidenheid aan wijken. In de Deventer Binnenstad, Raambuurt en Knutteldorp, alle onderdeel van Binnenstad en De Hoven, heeft de afgelopen 15 jaar sloop en vervangende nieuwbouw plaatsgevonden. De oude schil rond de Deventer Binnenstad kent de grootste aandelen vooroorlogse woningen, maar ook hier heeft recent sloop en vervangende nieuwbouw plaatsgevonden. De schil wordt gevormd door Oude Zandweerd, Voorstad West, Voorstad Centrum en Voorstad Oost. Rivierenwijk en Bergweide, Keizerslanden en Zandweerd dateren grotendeels uit de periode 1945-1969, Borgele en Platvoet uit de jaren ’70. Vervolgens verplaatste de woningproductie zich naar de uitbreidingslocatie Colmschate, chronologisch in de volgorde Colmschate-Noord, Colmschate-Zuid en Vijfhoek. Tabel 1.5 Samenstelling woningvoorraad naar bouwperiode, 1 januari 2014 voor 19451970gebied 1945 1969 1989 Binnenstad en De Hoven 51% 5% 18% Oude Zandweerd 53% 21% 12% Zandweerd 0% 85% 5% Voorstad West 64% 7% 10% Voorstad Centrum 68% 4% 2% Voorstad Oost 66% 13% 13% Borgele en Platvoet 3% 51% 42% Keizerslanden 9% 68% 4% Rivierenwijk en Bergweide 11% 72% 3% Colmschate-Noord 0% 0% 91% Colmschate-Vijfhoek 1% 0% 0% Colmschate-Zuid 4% 2% 49% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 10% 20% 41% totaal 22% 25% 23% Bron: TAXWOZ

1990 en later 25% 15% 11% 19% 26% 9% 4% 19% 15% 9% 99% 45% 29% 29%

totaal rel. 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

totaal abs. 5.136 3.689 2.135 1.764 1.358 1.456 2.556 4.960 1.874 2.489 4.237 4.108 5.382 41.144

Qua WOZ-waarde van de woningen valt een meerderheid van 57 procent van de woningvoorraad in het goedkope segment tot € 174.000. Het goedkope middensegment, dat zijn woningen tussen € 174.000 en € 200.000, telt 12 procent van alle woningen in Deventer, het dure middensegment tot € 250.000 13 procent. Tot slot is er de dure voorraad met een aandeel van 18 procent. In de meeste gebieden bestaat het grootste deel van de voorraad uit woningen in het goedkope segment. Colmschate-Vijfhoek, Colmschate-Zuid en Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen bevatten in meerderheid woningen in het midden- en dure segment.

16

Tabel 1.6 Samenstelling woningvoorraad naar WOZ-waarde, 1 januari 2014 €174.000 €200.000 tot tot tot gebied €174.000 €200.000 €250.000 Binnenstad en De Hoven 52% 15% 14% Oude Zandweerd 70% 10% 10% Zandweerd 83% 9% 4% Voorstad West 66% 8% 20% Voorstad Centrum 79% 9% 6% Voorstad Oost 85% 3% 8% Borgele en Platvoet 76% 10% 4% Keizerslanden 81% 5% 6% Rivierenwijk en Bergweide 90% 4% 3% Colmschate-Noord 73% 15% 10% Colmschate-Vijfhoek 22% 23% 18% Colmschate-Zuid 41% 17% 22% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 18% 16% 20% totaal 57% 12% 13% Bron: TAXWOZ

€250.000 en hoger 19% 11% 4% 6% 5% 5% 10% 8% 3% 2% 37% 19% 45% 18%

totaal rel. 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

totaal abs. 5.136 3.689 2.135 1.764 1.358 1.456 2.556 4.960 1.874 2.489 4.237 4.108 5.382 41.144

De koopwoningvoorraad telt minder woningen met een WOZ-waarde tot € 174.000 dan de totale voorraad: 37 procent respectievelijk 57 procent. Vooral Rivierenwijk en Bergweide, Voorstad Oost en Zandweerd kennen een groot aandeel koopwoningen met een lage WOZ-waarde. De overige categorieën WOZ-waarden tellen daarentegen grotere aandelen dan de totale voorraad. Vooral in Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen en Colmschate-Vijfhoek zien we een groot aandeel koopwoningen in de hoogste WOZ-klasse. Tabel 1.7 Samenstelling koopwoningvoorraad naar WOZ-waarde, 1 januari 2014 €174.000 €200.000 tot tot tot €250.000 gebied €174.000 €200.000 €250.000 en hoger Binnenstad en De Hoven 27% 20% 20% 33% Oude Zandweerd 56% 14% 14% 16% Zandweerd 73% 13% 5% 10% Voorstad West 35% 15% 39% 12% Voorstad Centrum 66% 15% 10% 9% Voorstad Oost 75% 6% 10% 9% Borgele en Platvoet 40% 24% 10% 25% Keizerslanden 56% 9% 14% 22% Rivierenwijk en Bergweide 94% 2% 1% 3% Colmschate-Noord 70% 18% 10% 3% Colmschate-Vijfhoek 16% 20% 20% 44% Colmschate-Zuid 23% 18% 31% 27% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 4% 13% 24% 59% totaal 37% 16% 18% 29% Bron: TAXWOZ

totaal rel. 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

totaal abs. 2.536 2.367 891 825 793 709 979 1.835 819 1.889 3.489 2.721 3.938 23.791

De WOZ-waarde van de huurwoningvoorraad is vergeleken met de koopwoningvoorraad laag. In nagenoeg alle gebieden bevindt een ruime meerderheid van 76 tot 99 procent van de woningen zich in de laagste WOZ-klasse. Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen en Colmschate-Vijfhoek vormen een uitzondering, met relatief grote aandelen huurwoningen met een hogere WOZwaarde. Een vergelijking van de tabellen 1.9 en 1.10 leert dat de woningcorporaties Rentree, Woonbedrijf ieder1 en Woonstichting De Marken vooral goedkopen woningen in hun bezit hebben, het bezit van de overige verhuurders telt ook meer woningen in de overige categorieën.

17

Tabel 1.8 Samenstelling huurwoningvoorraad naar WOZ-waarde, 1 januari 2014 €174.000 €200.000 tot tot tot €250.000 gebied €174.000 €200.000 €250.000 en hoger Binnenstad en De Hoven 76% 9% 9% 6% Oude Zandweerd 95% 2% 2% 1% Zandweerd 90% 6% 3% 0% Voorstad West 94% 1% 5% 1% Voorstad Centrum 98% 1% 1% 0% Voorstad Oost 94% 1% 5% 0% Borgele en Platvoet 99% 1% 0% 0% Keizerslanden 96% 3% 1% 0% Rivierenwijk en Bergweide 87% 6% 5% 2% Colmschate-Noord 84% 6% 11% 0% Colmschate-Vijfhoek 48% 36% 10% 6% Colmschate-Zuid 77% 15% 6% 3% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 57% 26% 11% 6% totaal 85% 8% 5% 2% Bron: TAXWOZ

totaal rel. 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

totaal abs. 2.600 1.322 1.244 939 565 747 1.577 3.125 1.055 600 748 1.387 1.444 17.353

Tabel 1.9 Samenstelling huurwoningvoorraad woningcorporaties naar WOZ-waarde, 1 januari 2014 €174.000 €200.000 tot tot tot €250.000 totaal gebied €174.000 €200.000 €250.000 en hoger rel. Binnenstad en De Hoven 87% 8% 4% 1% 100% Oude Zandweerd 98% 1% 1% 0% 100% Zandweerd 99% 0% 1% 0% 100% Voorstad West 95% 0% 4% 0% 100% Voorstad Centrum 99% 1% 0% 0% 100% Voorstad Oost 100% 0% 0% 0% 100% Borgele en Platvoet 100% 0% 0% 0% 100% Keizerslanden 97% 2% 1% 0% 100% Rivierenwijk en Bergweide 88% 9% 2% 1% 100% Colmschate-Noord 82% 6% 12% 0% 100% Colmschate-Vijfhoek 51% 39% 9% 1% 100% Colmschate-Zuid 96% 2% 0% 1% 100% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 60% 30% 8% 2% 100% totaal 90% 7% 3% 0% 100% Bron: TAXWOZ

totaal abs. 1.507 1.109 483 738 443 594 1.200 2.755 711 509 604 851 1.091 12.595

Tabel 1.10 Samenstelling huurwoningvoorraad overige verhuurders naar WOZ-waarde, 1 januari 2014 €174.000 €200.000 tot tot tot €250.000 totaal gebied €174.000 €200.000 €250.000 en hoger rel. Binnenstad en De Hoven 60% 12% 15% 13% 100% Oude Zandweerd 85% 7% 5% 4% 100% Zandweerd 85% 10% 5% 0% 100% Voorstad West 90% 3% 5% 2% 100% Voorstad Centrum 95% 2% 2% 1% 100% Voorstad Oost 71% 3% 25% 1% 100% Borgele en Platvoet 95% 2% 1% 2% 100% Keizerslanden 90% 5% 2% 3% 100% Rivierenwijk en Bergweide 85% 0% 11% 4% 100% Colmschate-Noord 90% 4% 4% 1% 100% Colmschate-Vijfhoek 33% 22% 18% 28% 100% Colmschate-Zuid 46% 35% 14% 6% 100% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 46% 15% 18% 21% 100% totaal 72% 11% 10% 7% 100% Bron: TAXWOZ

totaal abs. 1.093 213 761 201 122 153 377 370 344 91 144 536 353 4.758

18

Aan de hand van de antwoorden van de respondenten in het woningmarktonderzoek kunnen we de huurwoningvoorraad ook typeren naar de kale huurprijs van de woningen. In de meeste gebieden overheerst het goedkope segment tot € 597. Colmschate-Noord, Colmschate-Vijfhoek en Colmschate-Zuid kennen de grootste aandelen huurwoningen in het middensegment met een kale huurprijs tussen € 597 en € 699 en de dure huursector vanaf € 699. Tabel 1.11 Samenstelling huurwoningvoorraad naar kale huurprijs €597 tot €699 en gebied tot €597 €699 hoger Binnenstad en De Hoven 63% 12% 25% Oude Zandweerd 79% 14% 7% Zandweerd 76% 17% 7% Voorstad West 81% 10% 9% Voorstad Centrum 78% 18% 4% Voorstad Oost 62% 34% 4% Borgele en Platvoet 64% 22% 13% Keizerslanden 74% 17% 9% Rivierenwijk en Bergweide 66% 10% 24% Colmschate-Noord 52% 34% 14% Colmschate-Vijfhoek 43% 31% 26% Colmschate-Zuid 45% 24% 32% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 65% 25% 9% totaal 66% 19% 15% Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

19

totaal rel. 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

2

KOPEN VAN DE EIGEN HUURWONING Jaarlijks worden in Deventer enkele tientallen woningen aan de zittende huurders verkocht, ook door de Deventer woningcorporaties. Hoe groot is de belangstelling onder alle huurders in Deventer om de eigen huurwoning te willen kopen? Uit de resultaten van het woningmarktonderzoek kan worden afgeleid dat 7 procent van de ruim 17.000 huurders in Deventer belangstelling zegt te hebben om de eigen huurwoning van de verhuurder te kopen. Dat percentage staat gelijk aan een aantal van 1.200 woningen. Een zeer ruime meerderheid van 83 procent wil de eigen huurwoning niet kopen, 10 procent weet het niet. Tabel 2.1 laat in aflopende volgorde de meest genoemde redenen zien om de eigen huurwoning te willen kopen. Zo noemt 44 procent van de belangstellenden als reden dat kopen goedkoper is dan huren. Het feit dat bij het kopen van de huurwoning er geen jaarlijkse huurverhoging meer plaatsvindt, is door 42 procent genoemd. De op twee na meest genoemde reden (26%) is het gegeven dat men bij het kopen van de huurwoning eigen baas is en de woning kan verbouwen als men dat wil. Tabel 2.1 Redenen om de eigen huurwoning te willen kopen (meer antwoorden mogelijk) reden kopen is goedkoper dan huren geen jaarlijkse huurverhoging meer ben dan eigen baas: kan mijn woning dan verbouwen als ik dat wil verwerf dan eigen bezit profiteer dan van waardestijging huis deel kosten kan worden afgetrokken van de inkomstenbelasting kan mijn woning dan zelf onderhouden kan een koopsubsidie krijgen Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

genoemd 44% 42% 26% 22% 17% 15% 11% 5%

niet genoemd 56% 58% 74% 78% 83% 85% 89% 95%

Onder de 83 procent huurders in het onderzoek die de eigen huurwoning niet willen kopen, is de leeftijd de belangrijkste reden: 38 procent vindt zichzelf te oud om te kopen. Op de tweede en derde plaats volgen “geen zorgen rondom onderhoud” en “als ik huur kan ik makkelijk verhuizen”, beide door 21 procent genoemd. Tabel 2.2 Redenen om de eigen huurwoning niet te willen kopen (meer antwoorden mogelijk) reden te oud om woning te kopen geen zorgen rondom onderhoud als ik huur kan ik makkelijk verhuizen woning is niet prettig genoeg kan vraagprijs niet opbrengen kan geen hypotheek krijgen woonomgeving is niet prettig genoeg geen goede investering/prijs-kwaliteitverhouding niet goed/te duur kan huurtoeslag krijgen geen onzekerheid over rentestand/woonlasten per jaar de verhuurder wil de woning niet verkopen geen last van waardedaling woning Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

genoemd 38% 21% 21% 18% 17% 15% 13% 12% 10% 7% 7% 5%

niet genoemd 62% 79% 79% 82% 83% 85% 87% 88% 90% 93% 93% 95%

Nadere bestudering van de leeftijd van de respondenten die zichzelf te oud vinden om de woning te kopen leert dat 44 procent van hen 75 jaar of ouder is, 25 procent is tussen 65 en 74 jaar en 18 procent tussen 55 en 64 jaar.

20

3

GESCHIKTHEID WONINGVOORRAAD VOOR OUDEREN Met het ouder worden van de bevolking neemt de behoefte aan voor ouderen geschikte huisvesting toe. Aan de hand van de resultaten van het woningmarktonderzoek kan worden bepaald hoe geschikt de Deventer woningvoorraad voor ouderen is. Bij het bepalen van die geschiktheid wordt een onderscheid gemaakt in: - specifieke seniorenwoningen; - overige voor ouderen geschikte woningen: hierbij liggen de woonkamer, keuken, toilet, bad- of douchegelegenheid en ten minste 1 slaapkamer gelijkvloers, bovendien is de woning zonder trappen lopen bereikbaar; - niet voor ouderen geschikte woningen. Tabel 3.1 laat zien dat de Deventer woningvoorraad voor 6 procent bestaat uit wat de bewoners seniorenwoningen vinden. De combinatie van ligging van de vertrekken en bereikbaarheid van de woning zonder trappen lopen resulteert in 21 procent overig voor ouderen geschikte woningen. De overige 73 procent van de woningvoorraad is niet geschikt voor ouderen. In hoofdstuk 11 zal bij het presenteren van theoretische tekorten en overschotten op de woningmarkt blijken of de woningvoorraad in Deventer voldoende voor ouderen geschikte woningen bevat. Tabel 3.1 Samenstelling woningvoorraad naar geschiktheid voor ouderen overig niet geschikt geschikt seniorenvoor voor gebied woning ouderen ouderen 3% 26% 71% Binnenstad en De Hoven 4% 15% 81% Oude Zandweerd 14% 17% 68% Zandweerd 3% 16% 81% Voorstad West 3% 22% 75% Voorstad Centrum 2% 10% 88% Voorstad Oost 9% 31% 60% Borgele en Platvoet 13% 30% 57% Keizerslanden 1% 32% 67% Rivierenwijk en Bergweide 6% 16% 78% Colmschate-Noord 2% 14% 84% Colmschate-Vijfhoek 8% 24% 67% Colmschate-Zuid 6% 16% 77% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 6% 21% 73% totaal

totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Tabel 3.2 Samenstelling koopwoningvoorraad naar geschiktheid voor ouderen overig niet geschikt geschikt seniorenvoor voor gebied woning ouderen ouderen 0% 33% 67% Binnenstad en De Hoven 1% 10% 89% Oude Zandweerd 1% 20% 79% Zandweerd 4% 13% 83% Voorstad West 0% 7% 93% Voorstad Centrum 0% 1% 99% Voorstad Oost 0% 19% 81% Borgele en Platvoet 4% 28% 69% Keizerslanden 0% 25% 75% Rivierenwijk en Bergweide 1% 9% 89% Colmschate-Noord 0% 15% 85% Colmschate-Vijfhoek 3% 20% 77% Colmschate-Zuid 1% 19% 79% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 1% 18% 81% totaal Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

21

totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

Tabel 3.3 Samenstelling huurvoorraad naar geschiktheid voor ouderen overig niet geschikt geschikt seniorenvoor voor gebied woning ouderen ouderen Binnenstad en De Hoven 6% 18% 76% Oude Zandweerd 9% 24% 67% Zandweerd 24% 16% 61% Voorstad West 1% 19% 79% Voorstad Centrum 7% 44% 49% Voorstad Oost 4% 18% 77% Borgele en Platvoet 14% 40% 46% Keizerslanden 18% 31% 51% Rivierenwijk en Bergweide 2% 38% 60% Colmschate-Noord 20% 36% 44% Colmschate-Vijfhoek 11% 6% 83% Colmschate-Zuid 19% 33% 48% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 20% 9% 71% totaal 13% 25% 62% Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

Een vergelijking van de tabellen 3.2 en 3.3 leert dat de huurwoningvoorraad meer seniorenwoningen en anderszins geschikte woningen telt dan de koopwoningvoorraad. Zandweerd en Keizerslanden bevatten de meeste seniorenwoningen, Rivierenwijk en Bergweide, Borgele en Platvoet en Keizerslanden de meeste overig geschikte woningen. In Voorstad Oost, Colmschate-Vijfhoek, Oude Zandweerd en Voorstad West komen we de grootste aandelen niet voor ouderen geschikte woningen tegen. Aan bewoners die niet in seniorenwoningen wonen, zijn enkele vervolgvragen gesteld over de geschiktheid van de woning voor als men ouder wordt. Uit tabel 3.4 blijkt dat 52 procent van de bewoners wel eens nadenkt of de woning geschikt is voor als men ouder wordt. Eenzelfde aandeel noemt de woning geschikt om bij het ouder worden zelfstandig te kunnen wonen. Tabel 3.4 Geschiktheid woning bij ouder worden Denkt wel eens na of woning geschikt is voor als men ouder wordt

ja 52%

nee 45%

weet niet 3%

totaal 100%

Woning geschikt om zelfstandig te kunnen blijven wonen bij ouder worden

52%

33%

15%

100%

Aanpassingen in de woning gedaan om langer zelfstandig thuis kunnen wonen

11%

88%

2%

100%

Huidige woning is met kleine ingrepen geschikt te maken voor als men ouder wordt

31%

58%

11%

100%

Bekend met mogelijke aanpassingen in huidige woning om bij ouder worden langer zelfstandig te kunnen blijven wonen

58%

39%

4%

100%

Bekend met de huistest om inzichtelijk te krijgen welke aanpassingen in huidige woning mogelijk zijn

14%

82%

4%

100%

36%

36%

28%

100%

Bereid om zelf geheel of gedeeltelijk te investeren bij inspraak op uit te voeren werkzaamheden bij aanpassingen in huidige woning (huurders) Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

De derde rij in tabel 3.4 laat zien dat in een goede tien procent van de woningen (nietseniorenwoningen) aanpassingen zijn gedaan om langer zelfstandig thuis te kunnen wonen. Daarnaast denkt 30 procent van de bewoners dat de huidige woning met kleine ingrepen geschikt is te maken voor als men ouder wordt, en zegt 58 procent bekend te zijn met mogelijke aanpassingen in de huidige woning. Veertien procent is bekend met de speciaal daarvoor ontwikkelde huistest. De reeds gedane en mogelijke aanpassingen in de huidige woning zijn vooral het aanbrengen van een lift of traplift, het verwijderen van drempels, speciale voorzieningen in toilet of douche en het verbouwen van woning of garage om een slaapkamer gelijkvloers aan te brengen.

22

Uit de laatste rij in tabel 3.4 blijkt dat 36 procent van de huurders bereid is om zelf geheel of gedeeltelijk te investeren bij inspraak op uit te voeren werkzaamheden bij aanpassingen in de huidige woning. Desgevraagd antwoordde 37 procent van de huishoudens bij het ouder worden in de huidige woning met eventuele aanpassingen of voorzieningen te blijven wonen. Een vergelijkbaar aandeel van 39 procent wil dan verhuizen naar een woning die voldoende geschikt is, 22 procent weet het nog niet. De 39 procent verhuizers is overigens hoog in vergelijking met de verhuisgeneigdheid onder ouderen: de totale groep verhuisgeneigden in het woningmarktonderzoek bestaat voor 7 procent uit 65-74 jarigen en voor 4 procent uit 75-plussers. De 39 procent verhuizers kan worden onderverdeeld in 36 procent die naar een huurwoning wil verhuizen, 42 procent naar een koopwoning en 22 procent die nog geen voorkeur heeft. Bij verhuizing naar een huurwoning hebben zij een voorkeur voor het goedkope segment (57%), gevolgd door het middensegment (33%) en een kleine voorkeur voor het dure segment (10%). Bij de verhuizers naar een koopwoning is de vraag verdeeld over alle prijsklassen. Ook qua gewenst woningtype zijn de voorkeuren verdeeld. Figuur 3.1 Verwachte woonsituatie bij ouder worden

in huidige woning blijven, met aanpassingen verhuizen naar een geschikte woning

24% 37%

weet niet

39%

Aan de bewoners die als verhuismotief een afnemende gezondheid of het wegvallen van een partner hebben genoemd, zijn nog enkele vragen over alternatieve woonmogelijkheden gesteld. Van hen antwoordde 60 procent wel te willen wonen in een complex met extra mogelijkheden voor sociale contacten en extra aandacht voor veiligheid. De aanwezigheid van alarmering of domotica wordt door 68 procent van de belangstellenden belangrijk gevonden, 49 procent vindt een recreatie- of ontmoetingsruimte belangrijk. De aanwezigheid van een huismeester of servicedienst noemt 22 procent belangrijk. Tabel 3.5 Woonmogelijkheden bij afnemende gezondheid of wegvallen partner Wonen in complex met extra mogelijkheden voor sociale contacten en extra aandacht voor veiligheid Indien ja: aanwezigheid recreatie- of ontmoetingsruimte belangrijk aanwezigheid huismeester of servicedienst belangrijk aanwezigheid alarmering of domotica belangrijk Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

23

ja

nee

weet niet

totaal

60% onbelangrijk 16% 22% 13%

15% belangrijk 49% 22% 68%

26% neutraal/ weet niet 35% 56% 19%

100% totaal 100% 100% 100%

4

HUISVESTINGSMOGELIJKHEDEN VOOR JONGEREN Aan de respondenten in het onderzoek die een thuiswonende zoon of dochter tot 25 jaar hebben die uit huis wil gaan en in de gemeente wil blijven wonen, zijn twee vragen gesteld over huisvestingsmogelijkheden voor jongeren in Deventer. Volgens 7 procent van de desbetreffende ouders zijn er in Deventer voldoende huisvestingsmogelijkheden voor jongeren die uit huis willen gaan, 58 procent antwoordde dat er onvoldoende mogelijkheden zijn en 35 procent wist dit niet. Van de ouders in wiens ogen er te weinig mogelijkheden zijn, noemt 57 procent een tekort aan zelfstandige woonruimte, 2 procent onvoldoende onzelfstandige woonruimte, 35 procent zowel zelfstandige als onzelfstandige woonruimte en 6 procent weet het niet. Tabel 4.1 Huisvestingsmogelijkheden voor jongeren Gemeente heeft voldoende huisvestingsmogelijkheden voor jongeren die uit huis willen gaan Indien nee: onvoldoende zelfstandige woonruimte onvoldoende onzelfstandige woonruimte beide weet niet totaal Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

ja

nee

weet niet

totaal

7%

58%

35%

100%

57% 2% 35% 6% 100%

Uit het jaarverslag 2013 van Woonkeus Stedendriehoek blijkt dat in 2013 in de deelnemende gemeenten 1.011 jongeren onder 23 jaar actief op zoek waren naar woonruimte. De introductie van loting voor spoedzoekers heeft de slaagkans van jongeren verbeterd. Aan jongeren onder 23 jaar werden in 2013 naast 120 woningen op inschrijfduur ook nog eens 86 lotingwoningen toegewezen. Hun slaagkans steeg op deze manier van 8% in 2011 en 15% in 2012 naar 20% in 2013. De slaagkans van de groep 23-29 jarigen is gestegen van 19% in 2011 en 2012 naar 26% in 2013. Uit de kwartaalrapportages van Woonkeus Stedendriehoek blijkt dat in het eerste halfjaar van 2014 in Deventer tien procent van de sociale huurwoningen is toegewezen aan jongeren tot 23 jaar en 36 procent aan woningzoekenden in de leeftijd 23 tot en met 29 jaar. In het derde kwartaal ging 9 procent van de toegewezen woningen naar een woningzoekende in de jongste leeftijdsgroep en 33 procent naar de leeftijdsgroep 23-29 jaar.

24

5

MIGRATIE NAAR EN VAN DEVENTER EN VERHUISMOTIEVEN Naast het woningmarktonderzoek heeft team Kennis en Verkenning in mei, juni en juli twee aanverwante analyses uitgevoerd. Deze betreffen een analyse van migratiestromen naar en 1 van Deventer in de periode 2005-2013 en een analyse van verhuismotieven onder vestigers in 2 en vertrekkers uit Deventer in de periode 2011-2013 . De resultaten van beide analyses zijn in verkorte vorm in dit hoofdstuk opgenomen. Migratie Deventer 2005-2013 Na een jarenlange bevolkingsgroei is er vanaf 2011 in Deventer sprake van een afname van de bevolking. De natuurlijke aanwas (geboorte minus sterfte) levert nog steeds een positieve bijdrage aan de bevolkingsontwikkeling. Een negatief migratiesaldo zorgt de laatste jaren echter voor een afname van de bevolking. Naast migratiebewegingen zijn er jaarlijks ook veel verhuizingen binnen Deventer. In 2013 zijn er bijna 6.900 mensen verhuisd binnen Deventer. Dat is 7 procent van de totale bevolking. Van alle binnenverhuizingen vindt ruim 30 procent plaats binnen de wijk. De verhuisdynamiek binnen Deventer is wel afgenomen. In de jaren 2005-2007 bedroeg het aantal binnenverhuizingen nog meer dan 8.000 per jaar. Figuur 5.1 Verhuisbewegingen Deventer

9000 8000

7000 6000

5000 4000 3000

2000 1000

0 2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

binnenverhuizingen binnen wijk

binnenverhuizingen buiten wijk

vestigingen

vertrekken

Migratie Deventer naar herkomst en bestemming Vanaf 2009 neemt het aantal vertrekken uit Deventer toe en daalt het aantal vestigingen. Deze trends zorgen voor een negatief migratiesaldo vanaf 2010. In 2013 vertrokken er bijna 5.000 personen uit Deventer, terwijl zich ruim 4.400 personen vestigden in Deventer. Dit resulteert in een negatief migratiesaldo van ruim 500 in 2013. Om de achtergronden van deze bevolkingstrends te achterhalen, zijn de migratiestromen nader uitgesplitst naar herkomst/bestemming en leeftijd. Meer dan 30 procent van alle vestigers in Deventer is afkomstig uit het buitenland. Van alle vertrekkers gaat 25 procent naar het buitenland of vertrekt met onbekende bestemming. Het buitenlandse migratiesaldo is al jaren positief voor Deventer. Verhuismotieven bij buitenlandse migratie zijn vaak gezinsmigratie, studie of werk.

1 2

Migratie Deventer 2005-2013, oktober 2014 Onderzoek Verhuismotieven: vestigers en vertrekkers Deventer 2011-2013, oktober 2014

25

Figuur 5.2Migratie Deventer 2005-2013

6000 5000 4000 3000 2000

1000 0 -1000 2005

2006

2007

2008

saldo

2009

2010

vestiging

2011

2012

2013

2012

2013

2012

2013

vertrek

Figuur 5.3Buitenlandse migratie Deventer 2005-2013

1800 1600 1400 1200

1000 800 600 400 200 0

-200

2005

2006

2007

2008

saldo

2009

2010

vestiging

2011 vertrek

Figuur 5.4 Binnenlandse migratie Deventer 2005-2013

5000 4000 3000 2000 1000

0 -1000 -2000 2005

2006

2007 saldo

2008

2009 vestiging

2010

2011

vertrek

26

Ondanks de hoge buitenlandse migratie vindt het merendeel van de verhuizingen plaats binnen Nederland. Het aantal binnenlandse vestigingen naar Deventer is de afgelopen jaren teruggelopen naar ongeveer 3.000 per jaar. Het aantal binnenlandse vertrekken bedraagt gemiddeld ruim 3.600 per jaar over de periode 2005-2013. Dit zorgt voor een negatief binnenlands migratiesaldo. De afgelopen 3 jaar bedroeg binnenlands migratiesaldo jaarlijks gemiddeld – 700. Binnenlandse migratiebewegingen hebben verschillende motieven die vaak verband houden met werk of studie. De migratie van en naar gemeenten binnen de regio Stedendriehoek levert voor Deventer vanaf 2008 een negatief saldo op. Dat betekent dat er meer mensen vertrekken uit Deventer naar andere regiogemeenten dan zich hier vestigen. In 2013 was er een negatief migratiesaldo van 150 binnen de regio. Tot en met 2007 was er sprake van een positief migratiesaldo binnen de regio. Na 2007 is vooral het aantal vestigingen in Deventer vanuit een regiogemeente afgenomen. Deze korte afstandsmigratie heeft vaak te maken met huishoudenovergangen en woonmotieven. Figuur 5.5 Migratie Deventer van en naar regio Stedendriehoek

1200 1000 800 600 400 200 0 -200

-400 2005

2006

2007 saldo

2008

2009 vestiging

2010

2011

2012

2013

vertrek

Migratie Deventer naar leeftijd Voor alle leeftijdsgroepen was er in 2013 een negatief migratiesaldo te zien. Meer dan de helft van alle migratiebewegingen wordt gemaakt door jongeren in de leeftijd van 15-29 jaar. Naarmate men ouder wordt blijkt de verhuisgeneigdheid minder te worden. Om deze reden worden hier nog uitsluitend achtergrondkenmerken van deze leeftijdsgroep gepresenteerd en niet van de andere leeftijdsgroepen. Bij de jongeren van 15-29 jaar is er de laatste drie jaar een afnemend aantal vestigingen en een toename van het aantal vertrekken te zien. Dit resulteert in een negatief migratiesaldo voor deze leeftijdsgroep. De belangrijkste verhuismotieven voor jongeren zijn op zich zelf gaan wonen, samenwonen of studeren. Het binnenlandse migratiesaldo van jongeren is de laatste jaren negatief. Dat wil zeggen dat er meer jongeren vertrekken uit Deventer dan zich vestigen. In 2013 vertrokken er ruim 1.900 jongeren uit Deventer naar een andere gemeente in Nederland. Het aantal jongeren dat in 2013 vanuit een andere gemeente in Nederland naar Deventer verhuisde, bedroeg ruim 1.600. Hoewel het totale binnenlandse migratiesaldo voor jongeren van 15-29 jaar al een aantal jaren negatief is, was Deventer voor deze groep jongeren wel aantrekkelijk vanuit de regiogemeenten. Het aantal vestigingen vanuit een andere regiogemeente naar Deventer is wel aan het afnemen. Het aantal vertrekken naar een regiogemeente is echter stijgende. Deze ontwikkelingen hebben ervoor gezorgd dat het migratiesaldo voor jongeren van en naar regiogemeenten in 2011 en 2012 negatief was. Verhuizingen over korte afstand hebben voor een groot deel demografische (zelfstandig wonen of samenwonen) en woning gerelateerde redenen.

27

Verhuismotieven vestigers Op de vraag in het verhuismotievenonderzoek waarom respondenten naar Deventer zijn verhuisd, konden meerdere antwoorden worden aangekruist. De meest genoemde motieven waren: aantrekkelijke stad (38%), eigen werk/werk partner (33%), familie woont hier (23%) en aantrekkelijk wonen (19%). De minst genoemde motieven waren studie (6%) en school van kind of kinderen (4%). Respondenten vulden ook relatief vaak in dat zij vanwege hun relatie in Deventer zijn komen wonen, omdat bijvoorbeeld hun partner al een huis had en men ging samenwonen. Ook heimwee naar de geboortestad was voor een aantal respondenten reden om terug te keren. Tenslotte gaven enkele respondenten aan dat de gunstige ligging en de goede (trein)verbindingen reden waren om zich te vestigen in Deventer. Vestigingsredenen wijk in Deventer Op de vraag waarom respondenten zich hebben gevestigd in de wijk waarin zij nu woonachtig zijn, konden ook meerdere antwoorden worden aangekruist. Hier waren de meest genoemde motieven aantrekkelijke wijk (39%), voorzieningen (21%), kon hier makkelijk een woning vinden (21%) en familie dichtbij (17%). Doorstroommatrix vestigers Deventer Het volgende schema laat de doorstroming van de laatste woonsituatie buiten Deventer naar de huidige woonsituatie in Deventer zien. In het schema is een onderscheid gemaakt naar huur- en koopsector en bijbehorende prijskassen. Figuur 5.6 Doorstroommatrix vestigers Deventer HUIDIGE WOONSITUATIE

huur tot € 597

huur € 597 tot € 699

huur € 699 en hoger

koop tot € 174.000

koop € 174.000 tot € 250.000

koop € 250.000 of hoger

woon niet zelfstandig/ ben inwonend

totaal

huur tot € 597 huur € 597 tot € 699 huur € 699 en hoger

VORIGE WOONSITUATIE koop tot € 174.000

koop € 174.000 tot € 250.000 koop € 250.000 en hoger woonde niet zelfstandig/ inwonend

totaal

9,7%

4,9%

4,7%

3,4%

4,3%

3,5%

1,5%

31,9%

0,7%

1,1%

2,4%

1,3%

1,1%

1,1%

0,6%

8,4%

0,7%

0,4%

5,0%

0,7%

0,9%

1,5%

0,2%

9,5%

0,7%

0,7%

0,9%

1,7%

1,5%

1,7%

0,4%

7,6%

0,7%

0,6%

1,9%

1,1%

2,2%

2,1%

0,0%

8,6%

0,6%

0,6%

1,9%

1,3%

2,1%

6,5%

0,0%

12,9%

7,1%

2,6%

2,1%

3,4%

1,9%

0,7%

3,4%

21,1%

20,3%

10,8%

18,8%

12,9%

14,0%

17,2%

6,0%

100,0%

Bron: Verhuismotievenonderzoek gemeente Deventer (n=545)

De belangrijkste conclusies uit de doorstroommatrix zijn:  30 procent die elders een woning huurde, is verhuisd naar een Deventer huurwoning;  18 procent die elders een woning huurde, heeft in Deventer een woning gekocht;  9 procent die elders een koopwoning bezat, is doorgestroomd naar een huurwoning in Deventer;  20 procent die elders een koopwoning bezat, is doorgestroomd naar een koopwoning in Deventer;  12 procent die elders nog niet zelfstandig woonde, is in Deventer een woning gaan huren;

28



6 procent die elders nog niet zelfstandig woonde, heeft in Deventer een huis gekocht.

Negentig procent van de vestigers antwoordde dat Deventer zeker hun voorkeur had bij hun verhuizing. De overige tien procent was liever gaan wonen in een andere gemeente dan Deventer. Verhuismotieven vertrekkers Waarom hebben voormalige inwoners van Deventer zich elders gevestigd? In het verhuismotievenonderzoek konden de respondenten meerdere antwoorden geven. De meest genoemde redenen waren: eigen werk/werk partner (26%), aantrekkelijke stad en/of aantrekkelijk wonen (18%), familie woont hier (17%), studie (16%), kon hier makkelijke een woning vinden (9%) en kon in Deventer geen geschikte woning vinden (8%) Doorstroommatrix vertrekkers Deventer Het volgende schema laat de doorstroming van de laatste woonsituatie in Deventer naar de huidige woonsituatie buiten Deventer zien. In het schema is een onderscheid gemaakt naar huur- en koopsector en bijbehorende prijskassen. Figuur 5.7 Doorstroommatrix vertrekkers Deventer HUIDIGE WOONSITUATIE

huur tot € 597

huur € 597 tot € 699

huur € 699 en hoger

koop tot € 174.000

koop € 174.000 tot € 250.000

koop € 250.000 en hoger

woon niet zelfstandig/ ben inwonend

totaal

huur tot € 597 huur € 597 tot € 699 WOONSITUATIE IN DEVENTER

totaal

huur € 699 en hoger koop tot € 174.000

9,3%

3,2%

4,4%

3,1%

4,9%

1,4%

4,0%

30,4%

1,2%

1,1%

2,6%

1,3%

0,5%

1,6%

0,4%

8,6%

1,0%

0,7%

3,7%

0,6%

1,0%

2,4%

0,1%

9,5%

0,5%

1,1%

1,2%

1,1%

1,7%

3,1%

0,4%

9,0%

koop € 174.000 tot € 250.000

0,6%

0,5%

1,2%

0,7%

2,0%

4,0%

0,5%

9,5%

koop € 250.000 en hoger

0,4%

0,2%

1,3%

0,2%

0,4%

4,2%

0,1%

6,8%

woonde niet zelfstandig/ inwonend

14,1%

1,9%

1,7%

1,2%

1,1%

1,2%

5,0%

26,2%

27,1%

8,7%

16,2%

8,3%

11,5%

17,8%

10,4%

100,0%

Bron: Verhuismotievenonderzoek gemeente Deventer (n=858)

De belangrijkste conclusies uit de doorstroommatrix zijn:  27 procent die in Deventer een woning huurde, is doorgestroomd naar een huurwoning elders;  17 procent die in Deventer een woning huurde, heeft elders een woning gekocht;  17 procent die in Deventer een koopwoning bezat, is doorgestroomd naar een koopwoning elders;  7 procent die in Deventer een koopwoning bezat, is doorgestroomd naar een huurwoning elders;  18 procent die in Deventer nog niet zelfstandig woonde, is elders een woning gaan huren;  4 procent die in Deventer nog niet zelfstandig woonde, heeft elders een huis gekocht.

29

6

TEVREDENHEID WOONSITUATIE EN VERHUISGENEIGDHEID Een motief voor bewoners om te verhuizen kan ontevredenheid over de huidige woning en woonomgeving zijn. Hoe tevreden zijn inwoners van Deventer over deze zaken? Hoeveel inwoners overwegen om in de komende 5 jaar te verhuizen? Wat zijn voor hen redenen om (niet) te verhuizen? Zijn verhuisgeneigden al actief op de woningmarkt, en welke zaken vinden ze belangrijk in de nieuwe woonbuurt?. Dit hoofdstuk geeft antwoord op deze vragen.

Tevredenheid woning en woonomgeving Inwoners van Deventer zijn in ruime mate tevreden over de huidige woning. Uit tabel 6.1 blijkt dat 46 procent van de bevolking tevreden is, 41 procent is zeer tevreden. Het aantal ontevreden inwoners bedraagt 4 procent, 8 procent is tevreden noch ontevreden. De grootste aandelen tevreden bewoners treffen we aan in Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen (95%), Colmschate-Zuid (93%) en Borgele en Platvoet (93%). De kleinste aandelen vinden we in Keizerslanden (77%), Rivierenwijk en Bergweide (77%) en Voorstad West (80%). In deze drie gebieden is een relatief groot deel van de bewoners tevreden noch ontevreden over de huidige woning. Tabel 6.1 Tevredenheid bewoners over huidige woning zeer huidige woonlocatie tevreden Binnenstad en De Hoven 39% Oude Zandweerd 35% Zandweerd 37% Voorstad West 42% Voorstad Centrum 37% Voorstad Oost 39% Borgele en Platvoet 43% Keizerslanden 30% Rivierenwijk en Bergweide 26% Colmschate-Noord 38% Colmschate-Vijfhoek 47% Colmschate-Zuid 51% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 54% totaal 41% Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

tevreden 47% 55% 46% 38% 51% 48% 50% 47% 51% 52% 43% 42% 41% 46%

tevreden noch ontevreden 9% 4% 10% 14% 9% 8% 6% 17% 12% 5% 7% 6% 4% 8%

ontevreden 3% 6% 5% 3% 2% 4% 1% 5% 7% 2% 2% 1% 1% 3%

zeer ontevreden 3% 0% 2% 3% 1% 1% 0% 1% 4% 3% 1% 0% 0% 1%

totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

tevreden noch ontevreden 13% 15% 8% 16% 14% 23% 8% 15% 22% 14% 14% 12% 8% 13%

ontevreden 3% 3% 4% 12% 11% 7% 2% 6% 12% 6% 3% 1% 3% 5%

zeer ontevreden 1% 4% 1% 5% 3% 2% 2% 6% 2% 2% 1% 1% 0% 2%

totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

Tabel 6.2 Tevredenheid bewoners over huidige woonomgeving zeer huidige woonlocatie tevreden Binnenstad en De Hoven 33% Oude Zandweerd 28% Zandweerd 32% Voorstad West 30% Voorstad Centrum 21% Voorstad Oost 19% Borgele en Platvoet 37% Keizerslanden 24% Rivierenwijk en Bergweide 16% Colmschate-Noord 26% Colmschate-Vijfhoek 33% Colmschate-Zuid 38% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 46% totaal 31% Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

tevreden 50% 50% 55% 38% 50% 50% 52% 49% 48% 53% 50% 48% 43% 49%

30

De tevredenheid onder de inwoners over de huidige woonomgeving bedraagt in totaal 80 procent, onder te verdelen in 49 procent tevreden en 31 procent zeer tevreden. Daarnaast is 7 procent ontevreden tot zeer ontevreden, 13 procent is tevreden nog ontevreden. De grootste aandelen tevredenen vinden we in Borgele en Platvoet en Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen (89%), veruit het kleinste aandeel in Rivierenwijk en Bergweide (64%). Laatstgenoemd gebied telt met Voorstad Oost de grootste groep tevreden noch ontevreden inwoners (22% resp. 23%). De beide overzichten hieronder zijn afkomstig uit de eerder dit jaar verschenen Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2014. Het eerste overzicht toont de tevredenheid van de bewoners over enkele voorzieningen in de wijk. Het tweede overzicht geeft de aandelen bewoners weer die vinden dat bepaalde vormen van overlast door bedrijvigheid vaak of soms in de wijk voorkomen. Deze zaken kunnen van invloed zijn op de tevredenheid van de bewoner over zijn of haar leefomgeving. Resultaten tevredenheid over voorzieningen naar wijk winkels

Binnenstad De Hoven Zandweerd Voorstad Borgele en Platvoet Keizerslanden Rivierenwijk Bergweide Colmschate-Noord Colmschate-Vijfhoek Colmschate-Zuid Diepenveen Schalkhaar Lettele en Okkenbroek Bathmen Deventer

90% 71% 93% 84% 72% 92% 70% 94% 90% 98% 72% 86% 69% 65% 86%

basisonderwijs

71% 79% 66% 70% 59% 67% 41% 76% 92% 86% 82% 82% 77% 81% 76%

OV

parkeren

71% 29% 76% 69% 90% 80% 69% 61% 83% 79% 8% 51% 47% 45% 68%

41% 33% 51% 44% 73% 63% 42% 41% 48% 56% 74% 73% 78% 80% 55%

afvalinzameling

51% 95% 79% 75% 78% 67% 59% 72% 78% 87% 87% 91% 93% 83% 76%

schoonhouden

52% 76% 56% 37% 57% 41% 26% 40% 56% 64% 69% 59% 68% 61% 53%

Resultaten komt vaak of soms voor overlast door bedrijvigheid Binnenstad De Hoven Zandweerd Voorstad Borgele en Platvoet Keizerslanden Rivierenwijk en Bergweide Colmschate-Noord Colmschate-Vijfhoek Colmschate-Zuid Diepenveen Schalkhaar Lettele en Okkenbroek Bathmen Deventer

geluidsoverlast

stankoverlast

39% 3% 4% 25% 7% 7% 14% 12% 9% 13% 7% 6% 8% 25% 15%

23% 3% 2% 10% 8% 7% 32% 9% 7% 17% 1% 6% 11% 5% 11%

zorgen over veiligheid 11% 8% 8% 10% 8% 8% 23% 10% 5% 12% 5% 6% 13% 12% 9%

Verhuisgeneigdheid De respondenten in het woningmarktonderzoek die hebben aangegeven binnen 5 jaar te willen verhuizen of al andere huisvesting of een bouwkavel gevonden hebben, noemen we verhuisgeneigden. Van de volwassen Deventer bevolking wil 16 procent in de komende jaren beslist ver-

31

huizen, 23 procent wil eventueel verhuizen en 2 procent heeft inmiddels huisvesting of een bouwkavel gevonden. De totale verhuisgeneigdheid bedraagt daarmee 41 procent, 55 procent zal beslist niet verhuizen en 4 procent weet het nog niet. De verhuisgeneigdheid is het grootst in Rivierenwijk en Bergweide (50%), Binnenstad en De Hoven (49%) en Voorstad West en Centrum (47% elk). In Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen (29%), Borgele en Platvoet (33%) en Zandweerd (38%) is de verhuisgeneigdheid het geringst. Tabel 6.3 Verhuisgeneigdheid bewoners in komende 5 jaar

geen verhuihuidige woonlocatie zing Binnenstad en De Hoven 48% Oude Zandweerd 53% Zandweerd 54% Voorstad West 50% Voorstad Centrum 45% Voorstad Oost 52% Borgele en Platvoet 63% Keizerslanden 51% Rivierenwijk en Bergweide 47% Colmschate-Noord 53% Colmschate-Vijfhoek 52% Colmschate-Zuid 61% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 67% totaal 55% Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

eventueel verhuizing 26% 24% 19% 22% 30% 27% 11% 25% 21% 24% 26% 22% 20% 23%

beslist verhuizing 19% 17% 16% 23% 16% 14% 21% 17% 28% 19% 15% 14% 9% 16%

huisvesting gevonden/ bouw kavel 4% 3% 3% 2% 1% 2% 1% 3% 1% 0% 2% 1% 0% 2%

Tabel 6.4 Verhuistermijn verhuisgeneigde bewoners in komende 5 jaar over een binnen half jaar een half tot een over 1 tot huidige woonlocatie jaar jaar 2 jaar Binnenstad en De Hoven 11% 10% 20% Oude Zandweerd 11% 13% 9% Zandweerd 14% 14% 7% Voorstad West 7% 20% 8% Voorstad Centrum 9% 10% 11% Voorstad Oost 5% 7% 8% Borgele en Platvoet 13% 10% 17% Keizerslanden 11% 10% 18% Rivierenwijk en Bergweide 8% 10% 24% Colmschate-Noord 2% 27% 6% Colmschate-Vijfhoek 9% 5% 11% Colmschate-Zuid 12% 9% 9% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 8% 5% 14% totaal 9% 11% 13% Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

weet niet 3% 3% 7% 3% 8% 5% 4% 4% 3% 4% 4% 2% 4% 4%

over 2 tot 5 jaar 22% 22% 21% 16% 15% 18% 23% 17% 21% 17% 26% 28% 18% 21%

totaal rel. 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

nog niet precies bekend 37% 45% 43% 49% 54% 62% 38% 44% 37% 47% 49% 41% 55% 45%

totaal abs. 8.570 6.410 3.100 3.120 2.500 2.560 4.290 7.990 3.600 4.870 8.460 7.800 10.770 74.040

totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

Van de verhuisgeneigden weet een aandeel van 45% nog niet precies wanneer ze in de komende 5 jaar gaan verhuizen. Een op de vijf verhuisgeneigden wil binnen een jaar verhuizen, waaronder 9 procent binnen een half jaar en 11 procent over een half jaar tot een jaar. Colmschate-Noord, Zandweerd en Voorstad West tellen met aandelen van bijna dertig procent de meeste korte termijn verhuizers (binnen een jaar), Colmschate-Zuid en Colmschate-Vijfhoek de meeste lange termijn verhuizers (over 2 tot 5 jaar). Tabel 6.5 laat de samenstelling van de groep verhuisgeneigden naar leeftijd zien. In de meeste gebieden zijn de verhuisgeneigden vooral 18-24 jarigen en 25-34 jarigen.

32

Tabel 6.5 Samenstelling verhuisgeneigde bewoners naar leeftijd 18-24 huidige woonlocatie jaar Binnenstad en De Hoven 23% Oude Zandweerd 15% Zandweerd 12% Voorstad West 36% Voorstad Centrum 25% Voorstad Oost 27% Borgele en Platvoet 26% Keizerslanden 14% Rivierenwijk en Bergweide 27% Colmschate-Noord 20% Colmschate-Vijfhoek 18% Colmschate-Zuid 25% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 21% totaal 21% Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

25-34 jaar 31% 34% 31% 24% 23% 28% 13% 34% 37% 20% 20% 9% 13% 25%

35-44 jaar 22% 16% 22% 19% 20% 19% 20% 16% 13% 17% 28% 15% 12% 18%

45-54 jaar 11% 12% 12% 13% 17% 13% 14% 13% 12% 22% 18% 23% 14% 15%

55-64 jaar 8% 14% 6% 6% 9% 5% 12% 10% 4% 13% 10% 13% 15% 10%

65-74 jaar 5% 7% 7% 2% 4% 6% 11% 8% 4% 7% 6% 9% 14% 7%

75 jaar en ouder 1% 2% 11% 0% 1% 1% 4% 5% 3% 1% 0% 7% 11% 4%

(Niet-)verhuisredenen Wat beweegt bewoners om de komende jaren te verhuizen? Het grootste deel van de verhuisgeneigden (24%) vindt de woning te klein. Werk of verandering van baan is voor 13 procent aanleiding om te verhuizen, op de voet gevolgd door het willen kopen van een woning (12%), huwelijk of samenwonen (11%), zelfstandig willen wonen (10%) en een te grote woning (10%). Overige redenen zijn door minder dan tien procent van de verhuisgeneigden genoemd. Tabel 6.6 Verhuisredenen (meer antwoorden mogelijk) verhuisreden woning is te klein werk/verandering van baan wil een woning kopen huwelijk of samenwonen wil zelfstandig gaan wonen woning is te groot de soort bebouwing schoonhouden/onderhoud woning/tuin wordt te zware belasting gezondheid of behoefte aan zorg het slechte onderhoud van de buurt studie wil een woning huren scheiding overlijden partner gedwongen verhuizing door sloop Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

genoemd 24% 13% 12% 11% 10% 10% 9% 9% 8% 7% 7% 5% 2% 2% 0%

niet genoemd 76% 87% 88% 89% 90% 90% 91% 91% 92% 93% 93% 95% 98% 98% 100%

De veruit belangrijkste redenen om niet te willen verhuizen zijn de tevredenheid over de huidige woning (88%) en woonomgeving (66%). Op ruime afstand volgt “ik wil niet weg uit deze buurt” met een aandeel van 25 procent op de derde plek. Twaalf procent voert als reden om niet te verhuizen aan dat men nog niet zo lang in de huidige woning woont.

33

totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

Tabel 6.7 Niet-verhuisredenen (meer antwoorden mogelijk) niet-verhuisreden ik ben tevreden met mijn woning ik ben tevreden met mijn woonomgeving ik wil niet weg uit deze buurt ik woon hier nog niet zo lang/ben net verhuisd verhuizen kost teveel huizenmarkt is momenteel ongunstig ik ben te oud om te verhuizen huurprijs andere woningen te hoog ik wil nog thuis blijven wonen ik verbouw liever ik wil dichtbij mijn werk, bedrijf of studie blijven wonen ik kan (waarschijnlijk) geen geschikte woning vinden Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

genoemd 88% 66% 25% 12% 10% 9% 7% 7% 6% 5% 5% 2%

niet genoemd 12% 34% 75% 88% 90% 91% 93% 93% 94% 95% 95% 98%

Belangrijke zaken in de nieuwe woonbuurt Welke zaken worden door verhuisgeneigden in de nieuwe woonbuurt belangrijk gevonden? In tabel 6.6 steekt “zich thuis voelen in de buurt” (71%) met kop en schouders boven de andere zaken uit. Winkels voor dagelijkse boodschappen (58%), groen (55%), geen overlast van omwonenden en/of jongeren (54%) en geen rommel op straat (47%) nemen de plaatsen twee tot en met vijf voor hun rekening. Tabel 6.8 Belangrijk gevonden zaken in (nieuwe) woonbuurt (meer antwoorden mogelijk) belangrijk gevonden zich thuis voelen in de buurt winkels voor dagelijkse boodschappen groen geen overlast van omwonenden en/of jongeren geen rommel op straat geen hondenpoep op straat aantrekkelijke bebouwing in de buurt openbaar vervoer geen bekladding van muren en/of gebouwen openbare parkeergelegenheid de veiligheid van de verkeerssituatie een gezellige buurt met veel saamhorigheid geen vernielingen van tram- of bushaltes veel contact met directe buren speelgelegenheid voor jonge kinderen basisscholen veel contact met andere buurtbewoners voorzieningen voor jongeren tussen 12 en 18 jaar voorzieningen voor ouderen (bijvoorbeeld een ontmoetingsplek kinderdagverblijf, crèche en/of peterspeelzaal Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

genoemd 71% 58% 55% 54% 47% 40% 39% 37% 36% 34% 34% 30% 25% 17% 17% 15% 14% 8% 8% 7%

niet genoemd 29% 42% 45% 46% 53% 60% 61% 63% 64% 66% 66% 70% 75% 83% 83% 85% 86% 92% 92% 93%

Gewenste woonsituatie Tabel 6.9 laat de gewenste woonsituatie na verhuizing zien. In totaal 95 procent van de verhuisgeneigden wil na verhuizing in een gewone woning wonen, 5 procent heeft behoefte aan andere huisvesting als studentenhuizen en wooneenheden. Vooral verhuisgeneigden uit Colmschate-Zuid en Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen hebben behoefte aan andere huisvesting. Negen procent van de verhuisgeneigden wil het liefst naar een nieuwbouwwoning verhuizen, 91 procent heeft geen vraag naar een nieuwbouwwoning. Opvallend groot is het aandeel verhuisgeneigden in Voorstad Oost dat naar een nieuwbouwwoning wil (33%).

34

Tabel 6.9 Gewenste woonsituatie na verhuizing

huidige woonlocatie woning Binnenstad en De Hoven 100% Oude Zandweerd 95% Zandweerd 98% Voorstad West 94% Voorstad Centrum 99% Voorstad Oost 100% Borgele en Platvoet 98% Keizerslanden 98% Rivierenwijk en Bergweide 100% Colmschate-Noord 99% Colmschate-Vijfhoek 93% Colmschate-Zuid 85% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 87% totaal 95% Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

andersgehuisvest 0% 5% 2% 6% 1% 0% 2% 2% 0% 1% 7% 15% 13% 5%

totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

vraag nieuwbouwwoning 5% 5% 10% 5% 8% 33% 6% 15% 7% 6% 13% 11% 9% 9%

geen vraag nieuwbouw 95% 95% 90% 95% 92% 67% 94% 85% 93% 94% 87% 89% 91% 91%

totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

Type verhuizer Een ruime meerderheid van 82 procent van de verhuisgeneigden is doorstromer op de woningmarkt, 18 procent betreedt voor het eerst als zelfstandig huishouden de woningmarkt. Veruit de meeste starters zien we in Voorstad West (34%), gevolgd door Colmschate-Zuid (26%), Colmschate-Noord (25%) en Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen (23%). Tabel 6.10 Type verhuizer huidige woonlocatie starter Binnenstad en De Hoven 14% Oude Zandweerd 18% Zandweerd 10% Voorstad West 34% Voorstad Centrum 16% Voorstad Oost 13% Borgele en Platvoet 20% Keizerslanden 10% Rivierenwijk en Bergweide 11% Colmschate-Noord 25% Colmschate-Vijfhoek 14% Colmschate-Zuid 26% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 23% totaal 18% Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

doorstromer 86% 82% 90% 66% 84% 87% 80% 90% 89% 75% 86% 74% 77% 82%

totaal 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100

Actief verhuisgeneigden Van alle verhuisgeneigden in het onderzoek zegt de helft in het afgelopen half jaar actie te hebben ondernomen om te verhuizen, ruim een kwart is minstens een half jaar op zoek naar woonruimte. Vooral in Borgele en Platvoet en Colmschate-Vijfhoek zijn verhuisgeneigden actief. Veruit het minst actief op zoek is men in Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen en Voorstad Oost.

35

Tabel 6.11 Actie ondernomen door verhuisgeneigden om te verhuizen in afgelopen half jaar actie huidige woonlocatie ja Binnenstad en De Hoven 50% Oude Zandweerd 48% Zandweerd 51% Voorstad West 49% Voorstad Centrum 52% Voorstad Oost 38% Borgele en Platvoet 64% Keizerslanden 53% Rivierenwijk en Bergweide 53% Colmschate-Noord 46% Colmschate-Vijfhoek 58% Colmschate-Zuid 46% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 34% totaal 49% Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

nee 50% 52% 49% 51% 48% 62% 36% 47% 47% 54% 42% 54% 66% 51%

totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

minstens half jaar actief ja 28% 17% 27% 21% 27% 19% 36% 36% 31% 26% 33% 23% 18% 27%

nee 72% 83% 73% 79% 73% 81% 64% 64% 69% 74% 67% 77% 82% 73%

totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

Kunnen verhuisgeneigden in het woningaanbod de woning van hun keuze vinden? “Ja”, antwoordde een kwart van de respondenten op deze vraag, veertig procent kan de woning van zijn of haar keuze niet vinden, 35 procent zegt dit niet te weten. Vooral verhuisgeneigden in Keizerslanden, Voorstad Oost en Rivierenwijk en Bergweide kunnen de woning van hun keuze niet vinden. De meest genoemde redenen hiervoor zijn het te dure woningaanbod (56%) en geen aanbod daar waar men wil wonen (44%). Tabel 6.12 Verhuisgeneigden kunnen in woningaanbod woning van hun keuze vinden weet huidige woonlocatie ja nee niet totaal Binnenstad en De Hoven 25% 38% 37% 100% Oude Zandweerd 19% 44% 38% 100% Zandweerd 21% 36% 43% 100% Voorstad West 33% 14% 53% 100% Voorstad Centrum 23% 40% 37% 100% Voorstad Oost 16% 49% 35% 100% Borgele en Platvoet 29% 43% 28% 100% Keizerslanden 24% 53% 23% 100% Rivierenwijk en Bergweide 21% 48% 31% 100% Colmschate-Noord 18% 36% 46% 100% Colmschate-Vijfhoek 36% 39% 26% 100% Colmschate-Zuid 34% 31% 35% 100% Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 18% 40% 42% 100% totaal 25% 40% 35% 100% Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Tabel 6.13 Redenen waarom verhuisgeneigden gewenst aanbod niet kunnen vinden (meer antwoorden mogelijk) geniet gereden noemd noemd totaal woningen te duur 56% 44% 100% geen aanbod daar waar ik wil wonen 44% 56% 100% kwaliteit woningen niet goed 13% 87% 100% woningen te klein 11% 89% 100% geen aanbod van seniorenwoningen 9% 91% 100% geen aanbod van starterswoningen 9% 91% 100% geen bouwkavels beschikbaar 5% 95% 100% woningen te groot 3% 97% 100% Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

36

7

ECONOMISCHE CRISIS EN WOONMAATREGELEN De economische crisis en diverse woonmaatregelen hadden en hebben in de afgelopen en komende jaren mogelijk invloed op de verhuismobiliteit en verhuiswensen. Hierover zijn in het woningmarktonderzoek enkele vragen gesteld. Economische crisis en ongunstige huizenmarkt In de tweede helft van 2008 was de economische crisis ook in Nederland een feit. In maart 2009 deed officieel de economische recessie in Nederland zijn intrede. Aan de verhuisgeneigde respondenten in het onderzoek is de vraag gesteld of in de afgelopen jaren de economische crisis en de ongunstige huizenmarkt een rol gespeeld hebben om de verhuizing uit te stellen. Bij dertig procent van de respondenten was dat het geval. Bij zeventig procent van de verhuisgeneigden hebben de economische crisis en de ongunstige huizenmarkt geen rol gespeeld. Inkomensgrenzen en inkomensafhankelijke huurverhoging Sinds 2013 mogen woningcorporaties de huren voor huishoudens met een verzamelinkomen boven de toewijzingsgrens voor sociale huurwoningen jaarlijks extra verhogen. Met deze maatregel wil het kabinet het zogenaamde scheef wonen tegengaan en de doorstroming op de woningmarkt bevorderen. Aan de verhuisgeneigde respondenten die tijdens het onderzoek in een huurwoning woonden, is gevraagd of het stellen van inkomensgrenzen en de inkomensafhankelijke huurverhoging een rol gespeeld hebben bij de afweging om te verhuizen. Volgens 29 procent van de verhuisgeneigden in een huurwoning heeft het invoeren van de inkomensafhankelijke huurverhoging een rol gespeeld bij de afweging om te verhuizen, bij 71 procent speelde dit niet. Volgens 75 procent van de potentiële verhuizers in een sociale huurwoning kan een hogere huurprijs van een voor hen geschikte woning hen ervan te weerhouden om te verhuizen. Een hogere huurprijs zal een kwart van de verhuizers in een sociale huurwoning er niet van weerhouden om te verhuizen. Figuur 7.1 Hogere huurprijs geschikte sociale huurwoning kan weerhouden om te verhuizen

ja 25%

nee

75%

Op de vervolgvraag hoeveel meer huur zij dan kunnen of willen betalen, noemt 22 procent een bedrag tot en met 50 euro, 28 procent een bedrag in de grootte van 51-100 euro en 39 procent een hoger bedrag. Elf procent van de verhuizers wilde of kon geen bedrag noemen. Recent zijn de eisen voor een sociale huurwoning verscherpt, er geldt een maximum belastbaar inkomen van € 34.678 om in aanmerking te komen. Aan de niet-verhuisgeneigden is ook gevaagd of de hoogte van het inkomen (te hoog voor een verhuizing naar een woning in de sociale huursector) reden is om niet te verhuizen. Bij tien procent is dat inderdaad een reden om niet te verhuizen, bij een ruime meerderheid van 88 procent speelt dat geen rol, twee procent wist deze vraag niet te beantwoorden.

37

Figuur 7.2 Inkomen te hoog voor verhuizing sociale huurwoning reden om niet te verhuizen

ja 2% 10%

nee

weet niet

88%

Verder is voor twintig procent van de niet-verhuisgeneigden een na verhuizing mogelijk ongunstiger prijs-kwaliteit verhouding reden om niet te verhuizen. Hier antwoordde 79 procent dat dit geen reden is om niet te verhuizen, één procent antwoordde dit niet te weten. Aangescherpte hypotheekeisen Recent zijn de eisen voor een hypotheek aangescherpt. Er mag maximaal 50% aflossingsvrij geleend worden en de financieringsnormen die de NHG stelt zijn aangescherpt. Aan de nietverhuisgeneigden in het onderzoek is gevraagd of het aanscherpen van de eisen voor een hypotheek geleid heeft tot de beslissing om niet te verhuizen. Vijf procent van de nietverhuisgeneigden antwoordde bevestigend op deze vraag, bij 94 procent heeft de aanscherping geen rol gespeeld, één procent antwoordde dit niet te weten. Figuur 7.3 Aangescherpte hypotheekeisen leidden tot beslissing om niet te verhuizen

1% 5%

ja

nee

weet niet

94%

Duurzame criteria Aan de verhuisgeneigden in het onderzoek is ook de vraag gesteld of duurzame criteria als energiebesparing, een gezond binnenmilieu en verantwoord watergebruik een rol spelen bij het zoeken naar de woning. Op deze vraag antwoordde 51 procent van de verhuisgeneigden bevestigend. Bij 35 procent spelen deze criteria geen rol, 14 procent weet het niet. Van de verhuisgeneigden waar duurzame criteria een rol spelen, heeft 34 procent voorkeur voor verhuizing naar een huurwoning, 42 procent heeft een voorkeur voor een koopwoning en 24 procent heeft nog geen voorkeur. Bij verhuizing naar een huurwoning gaat de vraag vooral uit naar het goedkope segment (66%), gevolgd door het middensegment (23%) en het dure segment (11%).

38

De vraag naar koopwoningen is verspreid over alle prijscategorieën. Ook qua gewenst woningtype is de vraag verdeeld over alle soorten. Figuur 7.4 Duurzame criteria spelen een rol bij het zoeken naar een woning

ja 14%

nee

weet niet

51% 35%

Energielasten in relatie tot de huur Als verhuisgeneigden in de toekomstige woning lagere energielasten hebben, dan is 45 procent bereid om meer huur te betalen voor de toekomstige huurwoning of een duurdere woning te kopen, als de totale woonlasten lager zijn dan of gelijk aan de huidige woonlasten. Een derde is hier niet toe bereid, 22 procent weet het niet. Wonen boven winkels In Deventer werkt Wonen Boven Winkels Deventer (WBWD) actief aan het creëren van een leefbaar en veilig woonmilieu in de binnenstad, waarbij het historische karakter behouden blijft. Juist door bewoning in de binnenstad mogelijk te maken en te stimuleren, blijft de stad ook na sluitingstijd van de winkels levendig en veilig. Daarom zorgt WBWD voor het realiseren van kwalitatief hoogwaardige woningen boven winkels, horeca en kantoren. NV Wonen Boven Winkels Deventer is een samenwerking tussen Woonbedrijf ieder1 en de gemeente Deventer. Aan de verhuisgeneigde respondenten in het onderzoek is de vraag gesteld of ze belangstelling hebben om te verhuizen naar een woning boven een winkel in het centrum van Deventer. Op deze vraag antwoordde 22 procent bevestigend, 68 procent heeft geen belangstelling voor het wonen boven een winkel, 10 procent weet het niet. Figuur 7.5 Belangtelling voor verhuizing naar woning boven winkel

ja 10%

22%

nee

weet niet

68%

Daarnaast is de verhuisgeneigden gevraagd of ze belangstelling hebben om te verhuizen naar een woning of appartement in een verbouwd kantoorpand of ander type pand. In dit geval gaf

39

37 procent aan belangstelling te hebben, 49 procent heeft geen belangstelling en 15 procent weet het niet. Figuur 7.6 Belangstelling voor verhuizing naar woning of appartement in verbouwd pand

ja 15%

nee 37%

weet niet

49%

40

8

WONINGVRAAG IN EN BUITEN DEVENTER Aan de hand van de antwoorden van de verhuisgeneigden in het woningmarktonderzoek is het mogelijk om de theoretische verhuisstromen en woonvoorkeuren in de komende jaren in beeld te brengen. De in totaal 41 procent verhuisgeneigde Deventenaren genereren een vraag naar 17.240 zelfstandige woningen. Bij de helft gaat om vraag naar een woning in Deventer, ruim 2.300 (toekomstige) huishoudens willen naar een andere gemeente verhuizen en 6.200 huishoudens hebben geen voorkeur of weten het nog niet. Tabel 8.1 Gewenste woonlocatie: Deventer versus andere gemeente gewenste woonlocatie andere huidige woonlocatie Deventer gemeente Binnenstad en De Hoven 1.460 290 Oude Zandweerd 950 200 Zandweerd 380 90 Voorstad West 250 250 Voorstad Centrum 380 60 Voorstad Oost 210 30 Borgele en Platvoet 460 90 Keizerslanden 1.130 180 Rivierenwijk en Bergweide 340 140 Colmschate-Noord 390 360 Colmschate-Vijfhoek 1.020 270 Colmschate-Zuid 720 140 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 1.020 240 totaal 8.710 2.330 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

geen voorkeur/ weet nog niet 720 560 290 430 300 400 310 730 620 470 510 620 260 6.210

totaal 2.470 1.710 760 930 730 640 860 2.040 1.110 1.220 1.800 1.480 1.510 17.240

Van de 8.710 verhuizers binnen Deventer willen er 3.600 verhuizen naar een koopwoning, 3.250 naar een huurwoning en rond 1.850 hebben geen voorkeur of weten het nog niet. Tabel 8.2 Gewenste woonlocatie en woningvraag naar eigendomsverhouding en prijsklasse

eigendomsverhouding/prijsklasse huurwoning koopwoning geen voorkeur weet nog niet totaal huurwoning/geen voorkeur waarvan: tot €597 €597 tot €699 €699 en hoger weet niet koopwoning/geen voorkeur waarvan: tot €174.000 €174.000 tot €200.000 €200.000 tot €250.000 €250.000 en hoger weet niet

gewenste woonlocatie andere Deventer gemeente 3.250 1.050 3.600 890 1.690 180 170 210 8.710 2.330

geen voorkeur/ weet nog niet 1.580 2.170 1.910 550 6.210

totaal 5.880 6.670 3.770 930 17.240

4.940

1.230

3.480

9.650

2.900 1.210 440 380 5.290

730 270 140 90 1.070

1.910 750 320 510 4.080

5.540 2.240 900 980 10.430

1.160 1.180 980 1.280 690

240 120 200 330 170

1.250 680 540 640 970

2.640 1.990 1.720 2.250 1.840

Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

41

(Potentiële) gegadigden voor een huurwoning in Deventer hebben in grote meerderheid behoefte aan een woning in het goedkope segment tot € 597, de voorkeuren van de kandidaten voor een verhuizing naar een koopwoning zijn meer verspreid over de verschillende prijsklassen. Van de bijna 5.300 verhuisgeneigden die in Deventer naar een koopwoning willen verhuizen of nog geen voorkeur voor een huur- of koopwoning hebben, zeggen er bijna 1.600 belangstelling voor een bouwkavel te hebben. Tabel 8.3 Gewenste woonlocatie en belangstelling onder kopers voor een bouwkavel gewenste woonlocatie andere belangstelling bouwkavel Deventer gemeente belangstelling bouwkavel 1.580 300 geen belangstelling bouwkavel 3.170 690 weet niet 540 80 totaal 5.290 1.070 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

geen voorkeur/ weet nog niet 1.030 2.170 880 4.080

totaal 2.910 6.030 1.500 10.430

Qua grootte van de woning gaat de voorkeur van de meeste verhuizers (ca. 4.000) uit naar een woning met maximaal drie kamers. Er is minder behoefte aan vierkamerwoningen (2.300) en grotere woningen (2.450) dan aan kleinere woningen. Tabel 8.4 Gewenste woonlocatie en woningvraag naar woninggrootte gewenste woonlocatie andere woninggrootte Deventer gemeente maximaal 3 kamers 3.980 1.140 4 kamers 2.280 690 minimaal 5 kamers 2.450 500 totaal 8.710 2.330 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

geen voorkeur/ weet nog niet 2.600 2.550 1.060 6.210

totaal 7.720 5.510 4.010 17.240

Binnen de totale woningvraag van 8.700 woningen in Deventer gaat een vraag naar ruim 1.500 seniorenwoningen schuil, waaronder 1.100 zelfstandige woningen. Daarnaast dienen ruim 1.200 woningen anderszins geschikt te zijn voor bewoning door ouderen, een kleine 6.000 woningen hoeven niet geschikt te zijn voor ouderen. Tabel8.5 Gewenste woonlocatie en vraag ouderenhuisvesting gewenste woonlocatie andere Deventer gemeente 1.530 90

type ouderenhuisvesting seniorenwoning waarvan: zelfstandige woning 1.100 60 aanleuning bij een verzorgingshuis 280 10 serviceflat 80 0 weet niet 70 10 overig geschikte woning voor ouderen 1.230 290 niet voor ouderen geschikte woning 5.950 1.950 totaal 8.710 2.330 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

geen voorkeur/ weet nog niet 430

totaal 2.050

290 30 10 100 760 5.020 6.210

1.460 330 90 170 2.280 12.920 17.240

Naast de ruim 1.500 seniorenwoningen bestaat de woningvraag in Deventer qua woningtype uit 4.400 eengezinswoningen en 1.200 etagewoningen en aanverwante huisvesting. Bij 1.600 van de gevraagde woningen is het gewenste woningtype nog niet bekend.

42

Tabel8.6 Gewenste woonlocatie en vraag woningtype gewenste woonlocatie andere Deventer gemeente 1.530 90

woningtype seniorenwoning eengezinswoning waarvan: 4.390 990 vrijstaande woning 1.510 370 2-onder-1-kap-woning 930 130 rijwoning 1.950 490 etagewoning e.a. 1.190 590 anders/weet niet 1.610 670 totaal 8.710 2.330 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

43

geen voorkeur/ weet nog niet 430

totaal 2.050

2.720 1.060 470 1.190 830 2.230 6.210

8.080 2.930 1.520 3.630 2.620 4.500 17.240

9

SPECIFICATIE WONINGVRAAG IN DEVENTER In dit hoofdstuk presenteren we op basis van de antwoorden van de respondenten in het woningmarktonderzoek een specificatie van de woningvraag in Deventer in de komende vijf jaar. Het betreft de theoretische lokale woningvraag in Deventer, de vraag van buiten Deventer is hierin niet opgenomen. Als eerste laten we hieronder de lokale verhuismatrix zien. Uit de lokale verhuismatrix kan worden afgeleid hoe groot in de komende jaren mogelijke verhuisstromen binnen en tussen de onderscheiden gebieden zijn, hoeveel respondenten nog geen voorkeur voor Deventer of een andere gemeente hebben of nog niet weten waar ze in Deventer willen wonen. Tabel 9.1 Verhuismatrix Deventer huidige woonlocatie

gewenste woonlocatie Binnenstad en De Hoven Zandweerd Voorstad West Voorstad Centrum Voorstad Oost Borgele en Platvoet Keizerslanden Rivierenwijk en Bergweide Colmschate-Noord Colmschate-Vijfhoek Colmschate-Zuid Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen Steenbrugge buitengebied geen voorkeur/weet nog niet totaal

Binnenstad en De Hoven 1.130 80 0 70 0 0 20 0 0 10 0 130 0 20 720 2.170

Oude Zandweerd 210 490 30 0 0 0 30 40 0 50 0 80 10 20 560 1.500

Voorstad West 50 40 10 40 0 0 20 0 0 10 10 60 10 10 430 670

Voorstad Centrum 100 50 10 80 10 0 30 0 10 0 10 80 10 10 300 680

Voorstad Oost 30 20 0 0 40 0 40 0 0 30 0 20 0 30 400 610

Keizerslanden 100 130 80 50 40 30 210 0 40 280 0 80 60 30 730 1.860

Rivierenwijk en BergBergweide 110 30 0 0 0 0 10 30 10 80 0 70 0 10 620 970

ColmschateZuid 100 10 0 0 0 10 50 0 0 90 240 240 10 0 620 1.340

Diepenveen/ Schalkhaar/ Bathmen 110 10 0 0 0 0 0 0 0 0 20 850 10 20 260 1.280

totaal 2.220 1.130 130 260 90 220 560 70 130 1.250 390 1.990 140 160 6.210 14.930

huidige woonlocatie Borgele ColmColmZanden schateschategewenste woonlocatie weerd Platvoet Noord Vijfhoek Binnenstad en De Hoven 20 80 40 140 Zandweerd 180 0 70 20 Voorstad West 0 0 0 0 Voorstad Centrum 0 30 0 0 Voorstad Oost 0 0 0 0 Borgele en Platvoet 50 130 0 0 Keizerslanden 20 70 0 60 Rivierenwijk en Bergweide 0 0 0 0 Colmschate-Noord 0 20 60 0 Colmschate-Vijfhoek 10 20 100 580 Colmschate-Zuid 30 20 50 20 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 50 80 60 200 Steenbrugge 30 0 0 0 buitengebied 0 0 10 0 geen voorkeur/weet nog niet 290 310 470 510 totaal 670 770 860 1.530 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

44

De grootste verhuisstromen in tabel 9.1 zijn overwegend verhuizingen in eigen wijk. De wijken die het meest in trek zijn bij de verhuisgeneigden zijn Binnenstad, Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen, Colmschate-Vijfhoek en Zandweerd. Het minst in trek zijn Rivierenwijk en Bergweide en Voorstad Oost. Bij de gewenste woonlocatie is in de vragenlijst per abuis geen onderscheid gemaakt in Oude Zandweerd en Zandweerd. De groep verhuisgeneigden in tabel 9.1 onder het kopje “geen voorkeur/weet nog niet” is in de volgende tabellen door middel van extrapolatie aan de wijken toegekend. Op basis van de wel bekende gebiedsvoorkeuren heeft een doorberekening van de ontbrekende voorkeuren naar de verschillende wijken plaatsgevonden. Op dezelfde manier is ook omgegaan met de “geen voorkeur/weet nog niet” antwoorden bij de verschillende woonwensen. Na extrapolatie zien we dat bijna 7.200 verhuisgeneigden naar een huurwoning willen verhuizen, 7.750 willen een woning in de koopsector. De vraag naar huurwoningen is veruit het grootst in Binnenstad en De Hoven, op afstand gevolgd door Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen, Zandweerd en Keizerslanden. De vraag naar koopwoningen is het grootst in Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen, Colmschate-Vijfhoek, Binnenstad en De Hoven en Zandweerd. Tabel 9.2 Samenstelling woningvraag naar eigendomsverhouding huurkoopwogewenste woonlocatie woning ning totaal Binnenstad en De Hoven 2.380 1.390 3.770 Zandweerd 910 1.030 1.940 Voorstad West 150 80 220 Voorstad Centrum 240 210 450 Voorstad Oost 120 30 150 Borgele en Platvoet 280 100 380 Keizerslanden 860 100 960 Rivierenwijk en Bergweide 120 0 120 Colmschate-Noord 190 30 220 Colmschate-Vijfhoek 580 1.560 2.140 Colmschate-Zuid 330 330 670 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 990 2.420 3.410 Steenbrugge 40 200 240 buitengebied 10 260 270 totaal 7.180 7.750 14.930 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen Tabel 9.3 Samenstelling huurwoningvraag naar kale huurprijs €597 tot €699 en gewenste woonlocatie tot €597 €699 hoger Binnenstad en De Hoven 1.280 690 410 Zandweerd 630 220 60 Voorstad West 150 0 0 Voorstad Centrum 110 100 30 Voorstad Oost 100 20 0 Borgele en Platvoet 140 100 40 Keizerslanden 660 160 40 Rivierenwijk en Bergweide 110 20 0 Colmschate-Noord 180 10 10 Colmschate-Vijfhoek 380 190 10 Colmschate-Zuid 270 50 20 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 600 290 90 Steenbrugge 20 10 0 buitengebied 0 0 10 totaal 4.570 1.910 700 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

45

totaal 2.380 910 150 240 120 280 860 120 190 580 330 990 40 10 7.180

Bij een mogelijke verhuizing naar een huurwoning is er in alle gebieden vooral vraag naar woningen in het goedkope segment tot € 597 (64%). De vraag naar het middensegment en het dure segment is aanzienlijk kleiner (resp. 27% en 10%). De vraag van de mogelijke verhuizers naar een koopwoning is in veel gebieden meer evenwichtig verspreid over de diverse prijscategorieën. In Zandweerd is vooral vraag naar woningen in het goedkope koopsegment, In Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen in de duurdere marktsegmenten. Tabel 9.4 Samenstelling koopwoningvraag naar kale koopprijs €174.000 €200.000 tot tot tot €250.000 gewenste woonlocatie €174.000 €200.000 €250.000 en hoger Binnenstad en De Hoven 330 330 290 440 Zandweerd 650 200 90 90 Voorstad West 10 0 70 0 Voorstad Centrum 110 70 10 20 Voorstad Oost 20 0 10 0 Borgele en Platvoet 40 60 0 0 Keizerslanden 80 10 20 0 Rivierenwijk en Bergweide 0 0 0 0 Colmschate-Noord 10 20 0 0 Colmschate-Vijfhoek 270 540 410 330 Colmschate-Zuid 90 110 60 80 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 160 560 650 1.040 Steenbrugge 0 110 0 90 buitengebied 10 50 70 140 totaal 1.950 2.000 1.650 2.150 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

totaal 1.390 1.030 80 210 30 100 100 0 30 1.560 330 2.420 200 260 7.750

De woningvraag bestaat in bijna alle gebieden in meerderheid uit woningen met maximaal 3 kamers (46%). Bij een verhuizing naar Colmschate-Vijfhoek en Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen is er juist meer behoefte aan grote woningen. In zijn algemeenheid geldt dat de vraag naar woningen met maximaal drie kamers vooral huurwoningen betreft, de vraag naar vierkamerwoningen zowel huur- als koopwoningen en dat het bij de vraag naar grotere woningen om koopwoningen gaat. Tabel 9.5 Samenstelling woningvraag naar woninggrootte max. 3 4 kamin. 5 gewenste woonlocatie kamers mers kamers totaal Binnenstad en De Hoven 2.330 940 500 3.770 Zandweerd 1.020 460 460 1.940 Voorstad West 160 0 60 220 Voorstad Centrum 180 140 130 450 Voorstad Oost 40 120 0 150 Borgele en Platvoet 270 60 50 380 Keizerslanden 670 200 90 960 Rivierenwijk en Bergweide 100 0 20 120 Colmschate-Noord 30 120 70 220 Colmschate-Vijfhoek 690 570 880 2.140 Colmschate-Zuid 360 160 150 670 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 900 1.020 1.490 3.410 Steenbrugge 50 110 90 240 buitengebied 30 30 220 270 totaal 6.820 3.910 4.200 14.930 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

Er is in de komende 5 jaar theoretisch vraag naar meer dan 2.600 seniorenwoningen, 2.100 woningen zouden op grond van bepaalde kenmerken (gelijkvloerse vertrekken, bereikbaar zonder traplopen) geschikt moeten zijn voor ouderen, 10.200 woningen niet geschikt voor ouderen.

46

De vraag naar seniorenwoningen is in absolute zin het grootst in Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen, Zandweerd, Keizerslanden en Binnenstad. Tabel 9.6 Samenstelling woningvraag naar geschiktheid voor ouderen overig niet seniogeschikt geschikt renwovoor voor gewenste woonlocatie ning ouderen ouderen totaal Binnenstad en De Hoven 360 510 2.900 3.770 Zandweerd 440 220 1.280 1.940 Voorstad West 0 140 80 220 Voorstad Centrum 60 50 330 450 Voorstad Oost 30 10 120 150 Borgele en Platvoet 130 100 150 380 Keizerslanden 370 190 400 960 Rivierenwijk en Bergweide 20 10 90 120 Colmschate-Noord 20 10 190 220 Colmschate-Vijfhoek 130 250 1.770 2.140 Colmschate-Zuid 260 110 310 670 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 730 460 2.220 3.410 Steenbrugge 70 30 150 240 Buitengebied 10 40 220 270 totaal 2.620 2.110 10.200 14.930 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

Naast de ruim 2.600 seniorenwoningen bestaat de vraag uit ruim 9.400 eengezinswoningen en bijna 2.900 etagewoningen. Laatstgenoemd woningtype wordt vooral gevraagd in Binnenstad en De Hoven, Keizerslanden en Zandweerd, in de overige gebieden overheerst de vraag naar eengezinswoningen. Daarbij zijn rijwoningen het meest gevraagd, Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen wordt gekenmerkt door een grote vraag naar vrijstaande woningen. Tabel 9.7 Samenstelling woningvraag naar woningtype senioeengeetagerenwozinswowoning gewenste woonlocatie ning ning e.a. totaal Binnenstad en De Hoven 360 1.440 1.990 3.770 Zandweerd 440 1.260 240 1.940 Voorstad West 0 220 0 220 Voorstad Centrum 60 360 30 450 Voorstad Oost 30 110 10 150 Borgele en Platvoet 130 180 70 380 Keizerslanden 370 230 360 960 Rivierenwijk en Bergweide 20 100 0 120 Colmschate-Noord 20 180 20 220 Colmschate-Vijfhoek 130 1.960 50 2.140 Colmschate-Zuid 260 350 70 670 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 730 2.640 40 3.410 Steenbrugge 70 170 0 240 buitengebied 10 270 0 270 totaal 2.620 9.430 2.880 14.930 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

47

Tabel 9.8 Samenstelling woningvraag naar type eengezinswoning vrij2-onderstaande 1-kaprijgewenste woonlocatie woning woning woning Binnenstad en De Hoven 510 140 790 Zandweerd 80 270 900 Voorstad West 170 20 40 Voorstad Centrum 60 100 200 Voorstad Oost 0 0 110 Borgele en Platvoet 40 50 90 Keizerslanden 0 0 230 Rivierenwijk en Bergweide 0 0 100 Colmschate-Noord 10 0 170 Colmschate-Vijfhoek 380 770 820 Colmschate-Zuid 100 70 180 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 1.520 500 620 Steenbrugge 50 80 50 buitengebied 270 0 0 totaal 3.160 1.980 4.290 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

48

totaal 1.440 1.260 220 360 110 180 230 100 180 1.960 350 2.640 170 270 9.430

10

VRIJKOMEND AANBOD In het vorige hoofdstuk is de theoretische, lokale woningvraag in de komende 5 jaar uiteengezet. Dit hoofdstuk gaat in op het mogelijk vrijkomende aanbod. We zien om te beginnen in tabel 10.1 dat het totale vrijkomende aanbod op basis van de antwoorden in het woningmarktonderzoek zo’n 16.000 zal bedragen. Er komen iets meer koop- dan huurwoningen beschikbaar voor de markt. Vooral in Binnenstad en De Hoven, Keizerslanden en Rivierenwijk en Bergweide komen meer huurwoningen beschikbaar, dat is inherent aan de samenstelling van de voorraad in die gebieden. Dat laatste geldt ook voor Colmschate en Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen, maar dan in de koopsector. Tabel 10.1 Samenstelling vrijkomend aanbod naar eigendomsverhouding huurwokoophuidige woonlocatie ning woning totaal Binnenstad en De Hoven 1.550 700 2.250 Oude Zandweerd 660 940 1.600 Zandweerd 440 370 810 Voorstad West 440 270 710 Voorstad Centrum 310 320 640 Voorstad Oost 260 230 490 Borgele en Platvoet 480 320 790 Keizerslanden 1.510 710 2.220 Rivierenwijk en Bergweide 650 280 930 Colmschate-Noord 170 780 950 Colmschate-Vijfhoek 450 1.360 1.820 Colmschate-Zuid 440 930 1.370 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 360 1.030 1.400 totaal 7.720 8.260 15.980 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

In alle gebieden komen in de huursector overwegend woningen in het goedkope segment beschikbaar, vooral in Binnenstad en De Hoven en Colmschate-Zuid ook in het dure segment. Hierbij is uitgegaan van de huidige huurprijs. Daar kan de opmerking aan toegevoegd worden dat bij mutatie van huurders de huren van vrijkomende woningen veelal omhoog worden getrokken. Hierdoor kan in het aanbod een verschuiving ontstaan, waardoor het aanbod in de goedkoopste categorie kleiner wordt en in de categorieën erboven groter. Tabel 10.2 Samenstelling vrijkomend aanbod huursector naar kale huurprijs €597 tot €699 en huidige woonlocatie tot €597 €699 hoger Binnenstad en De Hoven 830 200 520 Oude Zandweerd 460 120 80 Zandweerd 360 50 20 Voorstad West 360 20 60 Voorstad Centrum 230 60 20 Voorstad Oost 180 80 10 Borgele en Platvoet 320 110 50 Keizerslanden 1.210 150 150 Rivierenwijk en Bergweide 390 60 200 Colmschate-Noord 70 30 70 Colmschate-Vijfhoek 110 160 190 Colmschate-Zuid 120 80 230 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 280 30 60 totaal 4.930 1.150 1.640 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

49

totaal 1.550 660 440 440 310 260 480 1.510 650 180 450 440 360 7.720

Tabel 10.3 Samenstelling vrijkomend aanbod koopsector naar kale koopprijs €174.000 €200.000 tot tot tot €250.000 huidige woonlocatie €174.000 €200.000 €250.000 en hoger Binnenstad en De Hoven 170 140 240 150 Oude Zandweerd 510 50 210 170 Zandweerd 260 70 20 20 Voorstad West 120 50 70 40 Voorstad Centrum 200 30 60 30 Voorstad Oost 150 40 30 20 Borgele en Platvoet 170 80 10 50 Keizerslanden 330 210 40 130 Rivierenwijk en Bergweide 260 20 0 10 Colmschate-Noord 380 240 140 20 Colmschate-Vijfhoek 160 350 290 570 Colmschate-Zuid 200 220 250 270 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 10 240 180 610 totaal 2.910 1.750 1.540 2.060 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

totaal 700 940 370 270 320 230 320 710 280 780 1.360 930 1.030 8.260

Ook in de koopsector laat het goedkope segment in de meeste gebieden het grootste aantal vrijkomende woningen zien. Het middensegment is in het aanbod goed vertegenwoordigd in Binnenstad en De Hoven, de drie gebieden in Colmschate en in Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen. In de drie dorpen overheerst het dure segment in het aanbod. Uit tabel 10.4 blijkt dat een ruime meerderheid van het aanbod uit woningen met maximaal drie kamers bestaat. Tabel 10.4 Samenstelling vrijkomend aanbod naar woninggrootte max. 3 4 kamin. 5 huidige woonlocatie kamers mers kamers totaal Binnenstad en De Hoven 1.680 350 230 2.250 Oude Zandweerd 780 390 430 1.600 Zandweerd 460 230 120 810 Voorstad West 390 190 130 710 Voorstad Centrum 340 180 120 640 Voorstad Oost 180 210 100 490 Borgele en Platvoet 150 410 230 790 Keizerslanden 1.70 770 280 2.220 Rivierenwijk en Bergweide 530 300 100 930 Colmschate-Noord 180 180 590 950 Colmschate-Vijfhoek 270 710 840 1.820 Colmschate-Zuid 360 350 660 1.370 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 130 410 860 1.400 totaal 6.610 4.680 4.690 15.980 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

Het grootste deel van het vrijkomende aanbod is theoretisch niet geschikt voor ouderen. Met aan aandeel van nog geen 300 zijn seniorenwoningen in het vrijkomende aanbod veruit in de minderheid. Een kleine 9.500 vrijkomende woningen zijn eengezinswoningen, waarvan ruim 6.700 rijwoningen. Daarnaast komen circa 1.200 vrijstaande woningen, 1.500 twee-onder-eenkapwoningen en 6.200 etagewoningen voor de markt beschikbaar.

50

Tabel 10.5 Samenstelling vrijkomend aanbod naar geschiktheid voor ouderen overig niet seniogeschikt geschikt renwovoor voor huidige woonlocatie ning ouderen ouderen totaal Binnenstad en De Hoven 0 510 1.740 2.250 Oude Zandweerd 10 380 1.210 1.600 Zandweerd 30 130 650 810 Voorstad West 0 160 540 710 Voorstad Centrum 10 200 440 640 Voorstad Oost 0 60 430 490 Borgele en Platvoet 20 170 600 790 Keizerslanden 90 620 1.520 2.220 Rivierenwijk en Bergweide 10 350 570 930 Colmschate-Noord 30 110 810 950 Colmschate-Vijfhoek 10 170 1.640 1.820 Colmschate-Zuid 50 290 1.030 1.370 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 20 190 1.190 1.400 totaal 270 3.350 12.360 15.980 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen Tabel 10.6 Samenstelling vrijkomend aanbod naar woningtype senioeengeetagerenwozinswowoning huidige woonlocatie ning ning e.a. totaal Binnenstad en De Hoven 0 760 1.490 2.250 Oude Zandweerd 10 1.040 560 1.600 Zandweerd 30 320 460 810 Voorstad West 0 490 220 710 Voorstad Centrum 10 420 210 640 Voorstad Oost 0 380 110 490 Borgele en Platvoet 20 330 450 790 Keizerslanden 90 620 1.510 2.220 Rivierenwijk en Bergweide 10 220 700 930 Colmschate-Noord 30 780 140 950 Colmschate-Vijfhoek 10 1.640 170 1.820 Colmschate-Zuid 50 1.120 200 1.370 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 20 1.360 20 1.400 totaal 270 9.480 6.230 15.980 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen Tabel 10.7 Samenstelling vrijkomend aanbod naar type eengezinswoning vrij2-onderstaande 1-kaprijwohuidige woonlocatie woning woning ning Binnenstad en De Hoven 40 60 650 Oude Zandweerd 40 90 910 Zandweerd 20 10 290 Voorstad West 20 90 380 Voorstad Centrum 10 20 390 Voorstad Oost 10 30 350 Borgele en Platvoet 50 30 240 Keizerslanden 80 50 490 Rivierenwijk en Bergweide 10 20 200 Colmschate-Noord 10 60 710 Colmschate-Vijfhoek 350 420 860 Colmschate-Zuid 200 270 640 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 360 380 610 totaal 1.210 1.530 6.740 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

51

totaal 760 1.040 320 490 420 380 330 620 220 780 1.640 1.120 1.360 9.480

11

WONINGTEKORTEN EN –OVERSCHOTTEN In de beide vorige hoofdstukken zijn de theoretische lokale woningvraag en het vrijkomende aanbod in de komende 5 jaar in Deventer gepresenteerd. Door beide met elkaar te vergelijken kunnen de theoretische woningtekorten en –overschotten voor de komende 5 jaar worden bepaald. Hierbij is geen rekening gehouden met nieuwbouwplannen. Op basis van de antwoorden van de verhuisgeneigden in het woningmarktonderzoek krijgt Deventer te maken met een overschot van ruim 1.000 woningen, nagenoeg gelijk verdeeld over de huur- en de koopsector. De externe woningvraag moet hierin echter nog worden verdisconteerd, wat er in de praktijk op neerkomt dat er geen leegstand zal ontstaan. Ook in eerdere woningmarktonderzoeken kwamen er in bepaalde marktsegmenten theoretische overschotten voor, wat niet geleid heeft tot grootschalige leegstand. Mede door de externe vraag heeft Deventer een jarenlange bevolkingsgroei doorgemaakt. Een afnemend migratiesaldo zorgt de laatste jaren echter voor een afname van de bevolking. Dit heeft ook invloed op de omvang van de externe woningvraag. Tabel 11.1 Samenstelling tekorten en overschotten naar eigendomsverhouding huurwokoopwogebied ning ning totaal Binnenstad en De Hoven -830 -690 -1.520 Zandweerd 190 280 470 Voorstad West 290 190 490 Voorstad Centrum 70 110 190 Voorstad Oost 140 200 340 Borgele en Platvoet 200 220 410 Keizerslanden 650 610 1.260 Rivierenwijk en Bergweide 530 280 810 Colmschate-Noord -20 750 730 Colmschate-Vijfhoek -130 -200 -320 Colmschate-Zuid 110 600 700 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen -630 -1.390 -2.010 Steenbrugge -40 -200 -240 buitengebied -10 -260 -270 totaal 540 510 1.050 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen Tabel 11.2 Samenstelling tekorten en overschotten huursector naar kale huurprijs €597 tot €699 en gebied tot €597 €699 hoger -450 -490 110 Binnenstad en De Hoven 190 -50 40 Zandweerd 210 20 60 Voorstad West 120 -40 -10 Voorstad Centrum 80 60 10 Voorstad Oost 180 10 10 Borgele en Platvoet 550 -10 110 Keizerslanden 280 40 200 Rivierenwijk en Bergweide -110 20 60 Colmschate-Noord -270 -30 180 Colmschate-Vijfhoek -150 30 210 Colmschate-Zuid -320 -260 -30 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen -20 -10 0 Steenbrugge 0 0 -10 buitengebied 360 -760 940 totaal Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

52

totaal -830 190 290 70 140 200 650 530 -10 -130 110 -630 -40 -10 540

Tabel 11.3 Samenstelling tekorten en overschotten koopsector naar kale koopprijs €174.000 €200.000 tot tot tot €250.000 gebied €174.000 €200.000 €250.000 en hoger Binnenstad en De Hoven -160 -190 -50 -290 Zandweerd 120 -80 140 100 Voorstad West 110 50 0 40 Voorstad Centrum 90 -40 50 10 Voorstad Oost 130 40 20 20 Borgele en Platvoet 130 20 10 50 Keizerslanden 250 200 20 130 Rivierenwijk en Bergweide 260 20 0 10 Colmschate-Noord 370 220 140 20 Colmschate-Vijfhoek -110 -190 -120 240 Colmschate-Zuid 110 110 190 190 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen -150 -320 -470 -430 Steenbrugge 0 -110 0 -90 buitengebied -10 -50 -70 -140 totaal 960 -250 -110 -90 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

totaal -690 280 190 110 200 220 610 280 750 -200 600 -1390 -200 -260 510

Binnen de huursector zal zich naar verwachting een overschot aan goedkope en dure woningen voordoen, er dreigt een tekort aan huurwoningen in het middensegment. Het theoretische overschot in de koopsector concentreert zich in het goedkope segment, in het midden- en dure segment doet zich mogelijk een tekort voor. Qua woninggrootte dreigt een tekort aan woningen met maximaal drie kamers en overschotten aan vierkamerwoningen en grotere woningen. Tabel 11.4 Samenstelling tekorten en overschotten naar woninggrootte max. 3 4 kamin. 5 gebied kamers mers kamers -650 -590 -270 Binnenstad en De Hoven 220 160 90 Zandweerd 230 190 70 Voorstad West 160 40 -10 Voorstad Centrum 140 90 100 Voorstad Oost -120 350 180 Borgele en Platvoet -500 570 190 Keizerslanden 430 300 80 Rivierenwijk en Bergweide 150 60 520 Colmschate-Noord -420 140 -40 Colmschate-Vijfhoek 0 190 510 Colmschate-Zuid -770 -610 -630 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen -50 -110 -90 Steenbrugge -30 -30 -220 buitengebied -210 770 490 totaal Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

totaal -1.520 470 490 190 340 410 1.260 810 730 -320 700 -.2010 -240 -270 1.050

Op grond van de woonwensen van de respondenten in het woningmarktonderzoek moet Deventer rekening houden met een groot tekort aan seniorenwoningen. De overig voor ouderen geschikte woningen en niet voor ouderen geschikte woningen laten een mogelijk overschot zien. Van overschotten is mogelijk ook sprake bij rijwoningen en etagewoningen. Er zullen tekorten ontstaan aan vrijstaande en twee-onder-een-kapwoningen.

53

Tabel 11.5 Samenstelling tekorten en overschotten naar geschiktheid voor ouderen overig niet seniogeschikt geschikt renwovoor voor gebied ning ouderen ouderen totaal -360 0 -1.160 -1.520 Binnenstad en De Hoven -400 290 580 470 Zandweerd 0 20 460 490 Voorstad West -50 150 110 190 Voorstad Centrum -30 50 310 340 Voorstad Oost -110 70 450 410 Borgele en Platvoet -280 430 1.120 1.260 Keizerslanden -10 340 480 810 Rivierenwijk en Bergweide 10 100 620 730 Colmschate-Noord -120 -80 -130 -320 Colmschate-Vijfhoek -210 180 720 700 Colmschate-Zuid -710 -270 -1.030 -2.010 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen -70 -30 -150 -240 Steenbrugge -10 -40 -220 -270 buitengebied -2.350 1.240 2.160 1.050 totaal Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen Tabel 11.6 Samenstelling tekorten en overschotten naar woningtype senioeengeetagerenwozinswowoning gebied ning ning e.a. -360 -660 -500 Binnenstad en De Hoven -400 100 780 Zandweerd 0 270 220 Voorstad West -50 60 180 Voorstad Centrum -30 270 100 Voorstad Oost -110 150 380 Borgele en Platvoet -280 390 1.150 Keizerslanden -10 120 700 Rivierenwijk en Bergweide 10 600 120 Colmschate-Noord -120 -320 120 Colmschate-Vijfhoek -210 770 130 Colmschate-Zuid -710 -1280 -20 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen -70 -170 0 Steenbrugge -10 -270 0 buitengebied -2.350 50 3.350 totaal Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

54

totaal -1.520 470 490 190 340 410 1.260 810 730 -320 700 -2.010 -240 -270 .1050

Tabel 11.7 Samenstelling tekorten en overschotten naar type eengezinswoning vrij2-onderstaande 1-kaprijwogebied woning woning ning -470 -80 -140 Binnenstad en De Hoven -20 -170 300 Zandweerd -150 70 340 Voorstad West -50 -80 190 Voorstad Centrum 10 30 240 Voorstad Oost 10 -20 150 Borgele en Platvoet 80 50 260 Keizerslanden 10 20 100 Rivierenwijk en Bergweide 0 60 540 Colmschate-Noord -30 -350 40 Colmschate-Vijfhoek 100 200 460 Colmschate-Zuid -1.160 -120 -10 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen -50 -80 -50 Steenbrugge -270 0 0 buitengebied -1.950 -450 2.450 totaal Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

55

totaal -660 100 270 60 270 150 390 120 600 -320 770 -1.280 -170 -270 50

12

INKOMENSGROEPEN EN HUN (GEWENSTE) WOONSITUATIE Een voorname wens van de gemeente Deventer en de woningcorporaties is om inzicht te hebben in de samenstelling van de bevolking naar de diverse inkomensgroepen van woonbeleid en hun woonsituatie. Met behulp van gegevens uit het Regionaal Inkomensonderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) kan aan die wens tegemoet worden gekomen. Omvang inkomensgroepen Het CBS verzamelt jaarlijks inkomensgegevens aan de hand van belastingaanslagen. Het duurt enige tijd voor de Belastingdienst een belastingjaar volledig heeft afgesloten. De laatst bekende gegevens van het CBS hebben betrekking op het belastingjaar 2011. Daaruit blijkt dat het gemiddelde besteedbaar inkomen van de 41.880 Deventer huishoudens met inkomsten in dat jaar € 32.500 was. Het landelijk gemiddelde was € 34.200. Waar het Deventer gemiddelde inkomen in de periode 2008-2011 is gestegen van € 32.100 naar € 32.500, is het landelijk gemiddelde gedaald van € 34.300 naar € 34.200. In 2011 behoorden in Deventer 19.500 huishoudens tot de aandachtsgroep van woonbeleid met een inkomen tot € 33.614, dat aantal staat gelijk aan 47% van alle huishoudens. Daarnaast hebben 2.930 huishoudens (7%), een inkomen tussen € 33.614 en € 38.000, 3.130 (7%) een inkomen tussen € 38.000 en € 43.000 en 16.320 (39%) een inkomen vanaf € 43.000. In 2007 heeft het CBS voor het eerst gegevens over de aandachtsgroep beschikbaar gesteld. Van de destijds 40.930 huishoudens met inkomsten behoorden er 14.710 tot de aandachtsgroep (36%). De aandachtsgroep van woonbeleid in Deventer is dus zowel in absolute als in relatieve zin gegroeid. Ter vergelijking: in dezelfde periode steeg landelijk het aandeel van de aandachtsgroep van 35% naar 46%. Omvang en samenstelling aandachtsgroepen tot € 33.614 De 19.500 huishoudens in de aandachtsgroep tot € 33.614 zijn voornamelijk eenpersoonshuishoudens (56%). Paren zonder kinderen vormen 19% van de aandachtsgroep, paren met kinderen 11%, eenoudergezinnen 11% en overige huishoudens 2%. De meeste huishoudens in de aandachtsgroep treffen we in Keizerslanden aan (3.140), de minste in overig buitengebied (560). In relatieve zin tellen Rivierenwijk en Bergweide (67%), Keizerslanden (64%), Zandweerd (63%) en Voorstad-Oost (61%) de meeste huishoudens in de aandachtsgroep, ColmschateVijfhoek (23%) veruit de minste. Tabel 12.1 Omvang aandachtsgroepen tot 33.614 euro w.o. aandachtsgroepen tot € 33.614 meerpersoonshuishouden totaal eenaantal persoonspaar paar huishuiszonder met eenouderhoudens totaal houden kinderen kinderen gezin Centrum en De Hoven 4980 2380 1610 380 160 200 Oude Zandweerd 3580 1740 990 300 220 200 Zandweerd 2110 1330 900 240 60 120 Voorstad-West 1750 1020 530 150 160 160 Voorstad-Centrum 1350 780 440 120 110 90 Voorstad-Oost 1430 870 470 150 110 130 Borgele en Platvoet 2440 1330 750 300 110 170 Keizerslanden 4900 3140 1900 560 250 360 Rivierenwijk en Bergweide 1970 1320 710 260 210 130 Colmschate-Noord 2500 940 490 160 160 130 Colmschate-Vijfhoek 4180 980 350 190 230 180 Colmschate-Zuid 4000 1390 670 330 170 180 Diepenveen-Schalkhaar-Bathmen 5230 1750 870 510 200 150 overig buitengebied 1470 560 200 170 100 50 totaal Deventer 41880 19500 10860 3800 2220 2240 Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Regionaal Inkomensonderzoek 2011

56

overig 30 50 20 30 30 20 20 50 40 20 20 10 20 30 390

Naast de totale omvang van de aandachtsgroep heeft het CBS ook gegevens beschikbaar gesteld over de aandachtsgroepen in huurwoningen. Dan zien we dat van de 17.540 huishoudens in huurwoningen er 12.810 (73%) tot de aandachtsgroep behoren. In tabel 12.2 is de aandachtsgroep in huurwoningen verder uitgewerkt. Het algemene beeld is gelijk aan dat in tabel 12.1. Tabel 12.2 Omvang aandachtsgroepen tot 33.614 euro in huurwoningen w.o. aandachtsgroepen tot € 33.614 meerpersoonshuishouden eentotaal persoonspaar paar met huiszonder met eenouderhuurwoning totaal houden kinderen kinderen gezin Centrum en De Hoven 2600 1730 1280 210 60 150 Oude Zandweerd 1280 1000 620 140 100 130 Zandweerd 1230 980 690 160 30 100 Voorstad-West 940 750 390 100 100 140 Voorstad-Centrum 590 470 280 70 40 60 Voorstad-Oost 800 640 360 100 60 110 Borgele en Platvoet 1500 1100 660 230 60 140 Keizerslanden 3110 2480 1500 440 170 320 Rivierenwijk en Bergweide 1190 920 510 180 100 100 Colmschate-Noord 620 440 280 70 30 60 Colmschate-Vijfhoek 690 430 180 70 70 100 Colmschate-Zuid 1340 830 510 170 50 120 Diepenveen-Schalkhaar-Bathmen 1370 910 540 230 50 80 overig buitengebied 300 200 120 40 10 0 totaal Deventer 17540 12810 7900 2180 930 1580 Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Regionaal Inkomensonderzoek 2011

Een tweede verdieping die het CBS maakt is die naar het aantal aandachtsgroepen tot € 33.614 met huurtoeslag. In totaal ontvangen 6.410 huishoudens in Deventer huurtoeslag. Dat aantal staat gelijk aan 15% van alle huishoudens in Deventer en 37% van alle huishoudens in een huurwoning. Tabel 12.3 laat de verdeling zien over de verschillende gebieden en huishoudenstypen. Tabel 12.3 Omvang aandachtsgroepen tot 33.614 euro in huurwoningen met huurtoeslag aandachtsgroepen tot € 33.614 met huurtoeslag meerpersoonshuishouden eenpersoonspaar paar huiszonder met totaal houden kinderen kinderen Centrum en De Hoven 680 440 100 30 Oude Zandweerd 520 300 80 60 Zandweerd 500 330 80 20 Voorstad-West 450 200 60 70 Voorstad-Centrum 260 120 40 30 Voorstad-Oost 330 150 60 30 Borgele en Platvoet 590 310 130 50 Keizerslanden 1370 770 230 110 Rivierenwijk en Bergweide 370 160 80 60 Colmschate-Noord 230 130 40 20 Colmschate-Vijfhoek 230 70 40 60 Colmschate-Zuid 400 210 90 30 Diepenveen-Schalkhaar-Bathmen 410 230 110 30 overig buitengebied 40 20 0 0 totaal Deventer 6410 3430 1130 560 Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Regionaal Inkomensonderzoek 2011

57

eenoudergezin 110 90 80 110 60 90 100 260 70 40 80 80 60 0 1210

overig 0 0 0 10 10 10 0 10 0 0 0 0 0 0 80

overig 20 10 0 20 20 20 10 40 30 0 0 0 0 0 220

Huidige woonsituatie inkomensgroepen Met behulp van de gegevens uit het woningmarktonderzoek is het mogelijk om inzicht te bieden in de woonsituatie van de verschillende inkomensgroepen in relatie tot de eigendomsverhouding van de woning en prijsklassen. Dit onderdeel van de rapportage is samengesteld aan de hand van de antwoorden van de 70% respondenten in het onderzoek die de inkomensvraag hebben beantwoord. Uit tabel 12.4 blijkt dat 75% van de huishoudens met een inkomen tot de huurtoeslaggrens in een huurwoning huurt. Naarmate de inkomens hoger zijn, wonen er meer huishoudens in een koopwoning en minder huishoudens in een huurwoning. Van de hogere inkomens woont 88% in een koopwoning. Tabel 12.4 Woonsituatie inkomensgroepen naar eigendomsverhouding huurkoopgebied woning woning primaire aandachtsgroep (huurtoeslag) 75% 25% secundaire aandachtsgroep (tot € 33.614) 44% 56% middeninkomens (tot € 43.000) 28% 72% hogere inkomens (vanaf € 43.000) 12% 88% totaal 35% 65% Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

totaal 100% 100% 100% 100% 100%

De tabellen 12.5 en 12.6 laten zien hoe de woonsituatie van de inkomensgroepen naar prijsklassen is. In de koopsector woont de helft van de primaire en secundaire aandachtsgroep in het goedkope segment, in de huursector is dat 80% respectievelijk 61%. De hogere inkomens zijn logischerwijs meer dan de aandachtsgroepen vertegenwoordigd in de duurdere prijsklassen. Tabel 12.5 Woonsituatie inkomensgroepen koopsector gebied primaire aandachtsgroep (huurtoeslag) secundaire aandachtsgroep (tot € 33.614) middeninkomens (tot € 43.000) hogere inkomens (vanaf € 43.000) totaal Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

tot €174.000 51% 49% 37% 18% 31%

€174.000 tot €200.000 18% 24% 21% 16% 18%

€200.000 tot €250.000 17% 15% 20% 25% 22%

€250.000 en hoger 14% 12% 22% 41% 29%

totaal 100% 100% 100% 100% 100%

Tabel 12.6 Woonsituatie inkomensgroepen huursector gebied primaire aandachtsgroep (huurtoeslag) secundaire aandachtsgroep (tot € 33.614) middeninkomens (tot € 43.000) hogere inkomens (vanaf € 43.000) totaal Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

tot €597 80% 61% 50% 41% 66%

€597 tot €699 15% 26% 22% 17% 19%

€699 en hoger 5% 13% 28% 43% 15%

totaal 100% 100% 100% 100% 100%

De tabellen 12.7 en 12.8 laten de verdeling van de inkomensgroepen over de onderscheiden prijsklassen in de koop- en huursector zien. Het zwaartepunt in tabel 12.7 ligt bij de hogere inkomens in de hogere prijsklassen in de koopsector. Tabel 12.7 Verdeling inkomensgroepen over prijsklassen koopsector €174.000 tot tot gebied €174.000 €200.000 primaire aandachtsgroep (huurtoeslag) 5% 2% secundaire aandachtsgroep (tot € 33.614) 8% 4% middeninkomens (tot € 43.000) 9% 5% hogere inkomens (vanaf € 43.000) 10% 8% totaal 31% 18% Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

58

€200.000 tot €250.000 2% 2% 5% 13% 22%

€250.000 en hoger 1% 2% 5% 21% 29%

totaal 9% 16% 24% 51% 100%

Aan de hand van tabel 12.8 kan worden bepaald hoe het in Deventer is gesteld met het zogenoemde scheef wonen in de huursector. Van de primaire en secundaire aandachtsgroepen woont in totaal 5% in het dure segment, wat de dure scheefheid weergeeft. Van de hogere inkomens is 5% gehuisvest in het goedkope segment, en dat is de goedkope scheefheid. Tabel 12.8 Verdeling inkomensgroepen over prijsklasse huursector €597 tot gebied tot €597 €699 primaire aandachtsgroep (huurtoeslag) 38% 7% secundaire aandachtsgroep (tot € 33.614) 13% 6% middeninkomens (tot € 43.000) 9% 4% hogere inkomens (vanaf € 43.000) 5% 2% totaal 66% 19% Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

€699 en hoger 2% 3% 5% 6% 15%

totaal 48% 22% 17% 13% 100%

Gewenste woonsituatie inkomensgroepen Als laatste kijken we in dit hoofdstuk naar de gewenste woonsituatie door verhuisgeneigden in de diverse inkomensgroepen. Uit de onderstaande tabellen kan de conclusie worden getrokken dat de woonwensen van de verhuisgeneigde respondenten in het woningmarktonderzoek over het algemeen realistisch zijn waar het de prijs van de woning betreft. De huishoudens in de aandachtsgroep willen in ruime meerderheid naar een huurwoning verhuizen, de midden- en hogere inkomens naar een koopwoning. Tabel 12.9 Gewenste woonsituatie inkomensgroepen naar eigendomsverhouding huurkoopgebied woning woning totaal primaire aandachtsgroep (huurtoeslag) 86% 14% 100% secundaire aandachtsgroep (tot € 33.614) 64% 36% 100% middeninkomens (tot € 43.000) 38% 62% 100% hogere inkomens (vanaf € 43.000) 17% 83% 100% totaal 46% 54% 100% Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

Waar de verhuisgeneigde aandachtsgroepen hebben aangegeven naar een koopwoning te willen verhuizen, gaat de wens in (ruime) meerderheid uit naar het goedkope marktsegment. Er zijn kleine aandelen van de aandachtsgroepen die een duurdere woning wensen. De voorkeuren van de middeninkomens zijn verspreid over alle prijsklassen, de voorkeuren van de hogere inkomens liggen vooral bij de duurdere marktsegmenten. Eenzelfde beeld zien we in tabel 12.11 voor de verhuisgeneigden met een voorkeur voor een huurwoning. Tabel 12.10 Gewenste prijsklassen inkomensgroepen koopsector €174.000 tot tot gebied €174.000 €200.000 primaire aandachtsgroep (huurtoeslag) 79% 11% secundaire aandachtsgroep (tot € 33.614) 49% 39% middeninkomens (tot € 43.000) 24% 33% hogere inkomens (vanaf € 43.000) 7% 16% totaal 24% 23% Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

€200.000 tot €250.000 5% 9% 30% 30% 25%

€250.000 en hoger 5% 4% 14% 47% 29%

Tabel 12.11 Gewenste prijsklassen inkomensgroepen huursector €597 tot gebied tot €597 €699 primaire aandachtsgroep (huurtoeslag) 80% 19% secundaire aandachtsgroep (tot € 45% 50% 33.614) middeninkomens (tot € 43.000) 36% 42% hogere inkomens (vanaf € 43.000) 26% 42% totaal 53% 35% Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014

€699 en hoger 1% 5% 22% 32% 12%

totaal 100% 100% 100% 100% 100%

59

totaal 100% 100% 100% 100% 100%

13. WONINGMARKTONDERZOEK EN BEVOLKINGSPROGNOSES Eind 2013 heeft team Kennis en Verkenning nieuwe bevolkings- en huishoudensprognoses voor Deventer opgesteld en gepresenteerd in de rapporten ‘Bevolkingsontwikkeling op basis van woningbouwplannen’ en ‘Bevolkingsprognoses Deventer 2013 – Huishoudensprognoses’. De inhoud van beide rapporten wordt in dit hoofdstuk in verkorte vorm gepresenteerd. Aansluitend worden de uitkomsten van de prognoses gerelateerd aan de resultaten van het woningmarktonderzoek. Bevolkingsontwikkeling op basis van woningbouwplannen De bevolkingsprognoses zijn gebaseerd op het doortrekken van trends uit het verleden. Door alle onzekerheden is ervoor gekozen om meerdere trendvarianten door te rekenen. Evenals in 2012 is er een bandbreedte gepresenteerd. Het migratiesaldo van de afgelopen tien jaren bedraagt +210 per jaar en vormt de bovenkant van deze bandbreedte. Het doortrekken van het migratiesaldo van de afgelopen 5 jaren ( bijna -100 per jaar) vormt de onderkant. Voor een inzicht in de bevolkingsontwikkelingen per wijk zijn woningbouwplannen belangrijk. Daarom is per wijk de bevolkingsontwikkeling doorgerekend die uitgaat van het uitvoeren van de meest recente woningbouwplannen. Het uitvoeren van alle concrete woningbouwplannen van eind 2013 leidt tot een bevolkingstoename met 2 procent tot 100.600 inwoners in 2023. De aanname daarbij is dat alle opgeleverde en alle vrijkomende woningen worden bewoond. De prognoseperiode loopt tot 2023 omdat de huidige concrete woningbouwplannen niet verder gaan. Bij de prognose is uitgegaan van een netto toename van de woningvoorraad in Deventer van 3.050 voor de periode 2013-2022. Dat betekent een jaarlijks gemiddelde toename van 305 woningen. Onzekerheid over bevolkingsontwikkeling Deventer Voor Deventer is het onzeker of in de toekomst bevolkingsgroei plaatsvindt. De verwachte bevolkingsontwikkeling wordt gepresenteerd in de vorm van een bandbreedte. De onderkant van de bandbreedte gaat ervan uit dat de Deventer bevolking onder de 100.000 inwoners blijft. De bovenkant gaat uit van een bevolkingstoename tot 108.000 in 2040. Figuur 12.1 Bandbreedte bevolkingsontwikkeling Deventer

60

Deventer vergrijst en ontgroent verder In Deventer is sprake van geringe ontgroening in vergelijking met het gemiddelde in Nederland. Momenteel is bijna 24 procent van de Deventer bevolking jonger dan 20 jaar. Hiermee ligt het aandeel jongeren boven het landelijk gemiddelde. De verwachting is dat de ontgroening, ook in Deventer, zal doorzetten. In 2040 zal minder dan 22 procent van de bevolking jonger zijn dan 20 jaar. In absolute aantallen bedraagt het aantal 0 tot 20 jarigen nu 23.500. Verwacht wordt dat dit aantal de eerstkomende jaren (verder) zal afnemen. Bij de bovenkant van de bandbreedte wordt er op langere termijn uitgegaan van een toename van het aantal jongeren. Voor de gehele periode tot 2040 wordt uitgegaan van een groei van 250 jongeren (1% groei ten opzichte van 2013). De onderkant van de bandbreedte gaat uit van een afname van het aantal jongeren met 2.400 tot 2040 (een daling van 10% ten opzichte van 2013). Figuur 12.2 Aandeel 0-19 jarigen Deventer

24%

23% 22% 21%

20%

bandbreedte trendprognose

Het aandeel 65-plussers In Deventer bedraagt momenteel bijna 16 procent. Er wordt rekening gehouden met een verdere groei van het aantal en aandeel ouderen in de komende jaren. In 2040 ligt het percentage ouderen in Deventer tussen 23 en 25 procent. Het aandeel ouderen in Deventer is (en blijft de eerstkomende jaren) minder hoog dan landelijk. In absolute aantallen zijn er nu in Deventer 15.500 65-plussers. In de periode tot 2040 komen daar nog eens 8.500 tot 9.500 ouderen bij. Figuur 12.3 Aandeel 65-plussers Deventer

30%

25%

20%

15%

bandbreedte trendprognose

61

Huishoudensprognose: aantal huishoudens groeit sneller dan bevolking Op basis van de gemeentelijke trendprognoses zal het aantal huishoudens in Deventer (verder) toenemen. De groei voor de periode 2013-2040 ligt tussen de 5 en 15 procent. De resultaten van de landelijke prognoses liggen binnen deze bandbreedte. Figuur 12.4 Resultaten verschillende huishoudenprognoses Deventer

50000 48000 46000 44000

42000 40000

gem. bandbreedte

migratiesaldo = 0

De komende jaren wordt een (verdere) groei van, vooral kleinere, huishoudens in Deventer verwacht. Dat betekent dat in 2040 het percentage alleenstaanden in Deventer is toegenomen van 32 procent op dit moment naar 36 tot 37 procent in 2040. Ook wordt een hoger aandeel van eenouderhuishoudens berekend in 2040. Vooral bij de gehuwd of ongehuwd samenwonenden met kinderen gaat het aandeel omlaag, van 30 procent op dit moment naar 26 procent in 2040. Het aantal alleenstaande huishoudens zal naar verwachting met 3.000 tot 4.000 toenemen in de periode 2013-2040. Ook het aantal eenouderhuishoudens zal toenemen. Het aantal gehuwd of ongehuwd samenwonenden met kind(eren) zal in dezelfde periode gelijk blijven of met ruim 1.000 afnemen. Figuur 12.5 Bandbreedte gemeentelijke trendprognoses huishoudensontwikkeling

5000

4000 3000 2000

1000 0 -1000

-2000

Verbinding prognoses en resultaten woningmarktonderzoek Volgens de hiervoor besproken prognoses heeft Deventer in de komende jaren met vergrijzing te maken. Qua huishoudens wordt een groei van vooral kleinere huishoudens (alleenwonenden en eenoudergezinnen) verwacht. Wanneer deze ontwikkelingen naast de resultaten van het woningmarktonderzoek worden gelegd, wordt duidelijk dat er in de toekomst met name problemen

62

vanwege de vergrijzing kunnen ontstaan. Deventer vergrijst en daarbij dreigt in de komende vijf jaar een theoretisch tekort van 2.350 seniorenwoningen. Dit theoretisch tekort kan echter voor een groot deel worden ondervangen door het te verwachten overschot van 1.200 overig voor ouderen geschikte woningen. De toename van het aantal alleenstaanden kan de vraag naar kleine woningen laten toenemen. Daar is in de komende jaren al een tekort aan (200 woningen).

63

14. TER VERGELIJKING: RESULTATEN 2010 EN 2014 In dit hoofdstuk worden enkele resultaten van het woningmarktonderzoek 2014 vergeleken met de resultaten van het woningmarktonderzoek 2010. De uitkomsten van beide onderzoeken worden vergeleken op het gebied van vraag, aanbod en tekorten en overschotten. Omdat het in het woningmarktonderzoek van 2010 ging om verhuisgeneigdheid binnen twee jaar en in het woningmarktonderzoek van 2014 om verhuisgeneigdheid binnen vijf jaar, zijn er voor 2014 extra analyses gedaan. Deze analyses resulteren in tabellen waarin de uitkomsten gebaseerd zijn op antwoorden van respondenten die binnen twee jaar willen verhuizen. Op deze manier kunnen de uitkomsten van 2010 en 2014 toch met elkaar vergeleken worden. De desbetreffende tabellen zijn te vinden in de bijlagen. Woningvraag In 2010 bedroeg de theoretische lokale woningvraag 5.210. De lokale woningvraag is daarmee groter dan in 2014; dit jaar bedraagt de woningvraag 4.120. De lokale woningvraag bestond in 2010 voor 33 procent uit vrijstaande en twee-onder-eenkapwoningen, in 2014 is dit 35 procent. Van de potentiele verhuizers wilde in 2010 24 procent naar een rijwoning verhuizen. Dit percentage ligt in 2014 op 27. Ruim 40 procent had in 2010 interesse in een etagewoning e.a., dat is nu 26 procent. Dit verschil komt mede, omdat in 2014 seniorenwoningen (11% vraag) als apart woningtype zijn opgenomen, en dit woningtype veelal als etagewoning is gebouwd. De lokale theoretische woningvraag bestond in 2010 voor ongeveer de helft (49%) uit vraag naar woningen met maximaal drie kamers. Verder wilde 19 procent zijn intrek nemen in een vierkamerwoning en 32 procent wilde een woning met minimaal vijf kamers. Dit beeld is in 2014 veranderd. Er is in verhouding meer vraag naar woningen met maximaal drie kamers en vierkamerwoningen en minder vraag naar grotere woningen. De verhouding koop:huur binnen de lokale woningvraag van 2014 laat meer vraag naar koopwoningen en minder vraag naar huurwoningen zien. In de huursector is er in vergelijking met 2010 meer vraag naar het middensegment en minder vraag naar het dure segment. In de koopsector is er meer vraag naar het goedkope en middensegment en aanzienlijk minder vraag naar het dure segment. Tabel 13.1 Vergelijking woningvraag 2010 en 2024 seniorenwoning vrijstaande woning/twee-onder-een-kapwoning rijwoning etagewoning e.a. maximaal 3 kamers vierkamerwoning minimaal 5 kamers verhouding koop:huur onderverdeling huur: goedkoop midden duur onderverdeling koop goedkoop midden duur

2010 . 33% 24% 43% 49% 19% 32% 34%:66%

2014 11% 35% 27% 26% 56% 22% 22% 48%:52%

57% 28% 15%

58% 38% 6%

17% 29% 55%

22% 47% 30%

Vrijkomend woningaanbod In 2010 bedroeg het theoretisch vrijkomende aanbod 5.990 woningen. Dit aantal is aanzienlijk gedaald naar een vrijkomend aanbod van 4.520 woningen in 2014. Het vrijkomende aanbod bestond in 2010 voor 24 procent uit vrijstaande en twee-onder-een-kapwoningen, in 2014 is dit aandeel teruggelopen naar 11 procent. Het aandeel vrijkomende rijwoningen is licht afgenomen van 39 naar 35 procent. Het vrijkomende aanbod etagewoningen e.a. is toegenomen van 35 procent in 2010 naar 54 procent in 2014. Wat betreft de koop:huur verhouding laten beide jaren

64

een vergelijkbaar beeld zien. Dat geldt ook voor de onderverdeling van de huursector. In de koopsector is er een sterke stijging van het vrijkomende aanbod in het goedkope segment en een sterke daling in het dure segment. Tabel 13.2 Vergelijking vrijkomend aanbod 2010 en 2014 seniorenwoning vrijstaande woning/twee-onder-een-kapwoning rijwoning etagewoning e.a. maximaal 3 kamers vierkamerwoning minimaal 5 kamers verhouding koop:huur onderverdeling huur: goedkoop midden duur onderverdeling koop goedkoop midden duur

2010 . 24% 39% 37% 24% 46% 31% 40%:60%

2014 0% 11% 35% 54% 52% 30% 18% 38%:62%

64% 22% 14%

63% 18% 19%

2% 35% 63%

43% 38% 20%

Overschotten en tekorten Op basis van de antwoorden van de verhuisgeneigden in het woningmarktonderzoek in 2010 was er in Deventer een theoretisch woningmarktoverschot van 780 woningen. In 2014 lijkt er in de komende twee jaar een overschot van 400 woningen te ontstaan. Deze overschotten zijn echter uitsluitend berekend op basis van de lokale woningvraag. De externe woningvraag moet hierin nog worden verdisconteerd, wat er in de praktijk op neerkomt dat er geen leegstand optreedt. Qua bouwwijze kreeg Deventer in 2010 over een periode van twee jaar te maken met een tekort van 310 vrijstaande woningen en twee-onder-een-kapwoningen en een overschot van 1.110 rijwoningen. De vraag naar en het aanbod van etagewoningen e.a. was nagenoeg in evenwicht. In 2014 is er een theoretisch tekort aan vrijstaande en twee-onder-een-kapwoningen en overschotten aan rijwoningen en etagewoningen e.a. Het theoretisch overschot deed zich in 2010 met name in de koopsector voor, in het midden en dure segment. In 2014 is er sprake van een overschot van 640 huurwoningen en een tekort van 260 koopwoningen. Zowel in de huurals de koopsector is er in 2014 een berekend tekort in het middensegment, in de koopsector ook in het dure segment. Tabel 13.3 Vergelijking tekorten en overschotten 2010 en 2014 seniorenwoning vrijstaande woning/twee-onder-een-kapwoning rijwoning etagewoning e.a. maximaal 3 kamers vierkamerwoning minimaal 5 kamers huurwoning onderverdeling huur: goedkoop midden duur koopwoning onderverdeling koop goedkoop midden duur

2010 . -310 1.110 -20 -1.120 1.740 160 160

2014 -450 -950 450 1.340 40 440 -90 640

330 -170 0 610

570 -330 400 -260

-250 340 530

290 -290 -260

65

TOT SLOT: GEBIEDSBESCHRIJVINGEN Binnenstad en De Hoven Binnenstad en De Hoven bestaat uit de buurten Centrum, Bergkwartier, Noordenbergkwartier, Noordenbergsingel, Singels, Raambuurt, De Hoven en Knutteldop. Het gebied telde aan het begin van dit jaar 10.073 inwoners, verdeeld over 4.995 huishoudens. Kinderen in de leeftijd 014 jaar zijn in het gebied ondervertegenwoordigd, jongeren tussen 15 en 29 jaar zijn er oververtegenwoordigd. Het gebied telt relatief veel alleenwonenden zonder kinderen en weinig gezinshuishoudens. De woningvoorraad van Binnenstad en De Hoven is 5.136 woningen groot. Daarvan zijn er relatief veel voor 1945 gebouwd. Er staan aanzienlijk meer etagewoningen en aanverwante bouwvormen dan gemiddeld in Deventer, de huur- en de koopsector zijn nagenoeg in evenwicht. Qua WOZ-waarde van de woningen vertoont de woningvoorraad gelijkenis met de totale Deventer voorraad. Binnen de koopwoningvoorraad is het goedkope segment oververtegenwoordigd, in de huurwoningvoorraad zien we wat grotere aandelen woningen in de overige segmenten dan gemiddeld in Deventer. Het totale aandeel seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen is nagenoeg gelijk aan het Deventer gemiddelde. Er zijn in Binnenstad en De Hoven 49 procent volwassen bewoners die in de komende 5 jaar willen verhuizen (Deventer: 41%). Onder hen zijn 14 procent starters en 86 procent doorstromers. De totale lokale woningvraag in Binnenstad en De Hoven bedraagt in de komende 5 jaar 3.770 woningen. Het betreft 2.380 huurwoningen, overwegend in het goedkope segment. Daarnaast is er vraag naar 1.390 koopwoningen, verspreid over alle prijscategorieën. De vraag naar kleine woningen met maximaal drie kamers overheerst. Bij bijna een kwart van de woningvraag gaat het om seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen. Het vrijkomende aanbod in Binnenstad en De Hoven bedraagt in de komende jaren 2.250 woningen, waarmee er een theoretisch tekort van 1.520 woningen dreigt. Het tekort betreft zowel de huur- als de koopsector, in de huursector in het goedkope en middensegment, in de koopsector in alle segmenten. Daarnaast doet het tekort zich in alle woninggroottes en alle woningtypen voor en is er een tekort van 360 seniorenwoningen. Oude Zandweerd Oude Zandweerd bestaat uit de buurten Noorderplein, Zwolseweg, Lange Zandstraat en Zandweerd-Zuid. Oude Zandweerd telde aan het begin van dit jaar 8.202 inwoners, verdeeld over 3.632 huishoudens. Het gebied vormt qua leeftijd een goede afspiegeling van de Deventer bevolking, het aandeel 30-49 jarigen ligt een fractie boven het gemiddelde, het aandeel 65plussers een fractie eronder. De huishoudensamenstelling is nagenoeg gelijk aan het Deventer gemiddelde. De woningvoorraad van Oude Zandweerd is 3.689 woningen groot. Daarvan zijn de meeste voor 1945 gebouwd. Er staan aanzienlijk meer rijwoningen dan gemiddeld in Deventer, de koopsector overheerst. Qua WOZ-waarde van de woningen beschikt Oude Zandweerd over relatief veel woningen in het goedkope segment, zowel in de koop- als de huurwoningvoorraad. Het totale aandeel seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen ligt onder het Deventer gemiddelde. Er zijn in Oude Zandweerd 44 procent volwassen bewoners die in de komende 5 jaar willen verhuizen (Deventer: 41%). Onder hen zijn 18 procent starters en 82 procent doorstromers. De woningvraag in Oude Zandweerd is uit het onderzoek niet bekend, wel in de hele wijk Zandweerd, namelijk 1.940 woningen. Het betreft 910 huurwoningen, overwegend in het goedkope segment. Daarnaast is er vraag naar 1.030 koopwoningen, ook overwegend in het goedkope segment. Ook in dit gebied overheerst de vraag naar kleine woningen met maximaal drie kamers. Bij een derde van de woningvraag gaat het om seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen.

66

Het vrijkomende aanbod in Oude Zandweerd bedraagt in de komende jaren 1.600 woningen. In de hele wijk Zandweerd dreigt een overschot van tussen 450 en 500 woningen, in meerderheid in de huursector. De overschotten doen zich zowel in de huur- als de koopsector in alle prijscategorieën voor. Wel dreigt er een tekort van 400 seniorenwoningen. Zandweerd Zandweerd bestaat uit de buurten Zandweerd-Noord en Schrijversbuurt. Er woonden aan het begin van het jaar 3.656 personen in 2.007 huishoudens. De jongste leeftijdsgroep 0-14 jaar is er ondervertegenwoordigd, de 65-plussers zijn er oververtegenwoordigd. Er wonen in Zandweerd relatief veel alleenwonenden zonder kinderen en relatief weinig huishoudens met thuiswonende kinderen. De woningvoorraad van Zandweerd is 2.135 woningen groot. Daarvan zijn de meeste in de periode 1945-1969 gebouwd. Er staan aanzienlijk meer etagewoningen en aanverwante bouwvormen dan gemiddeld in Deventer, huurwoningen vormen de bovenliggende sector. Qua WOZ-waarde van de woningen overheerst het goedkope segment, zowel in de huur- als de koopsector. Het totale aandeel seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen bedraagt 21 procent en is nagenoeg gelijk aan het Deventer gemiddelde. Er zijn in Zandweerd 38 procent volwassen bewoners die in de komende 5 jaar willen verhuizen (Deventer: 41%). Onder hen zijn 10 procent starters en 90 procent doorstromers. Ook voor dit deel van Zandweerd geldt dat de woningvraag uit het onderzoek niet bekend is, wel in de hele wijk Zandweerd, namelijk 1. 940 woningen. Het betreft 910 huurwoningen, overwegend in het goedkope segment. Daarnaast is er vraag naar 1.030 koopwoningen, ook overwegend in het goedkope segment. Ook in dit gebied overheerst de vraag naar kleine woningen met maximaal drie kamers. Bij een derde van de woningvraag gaat het om seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen. Het vrijkomende aanbod in Zandweerd bedraagt in de komende jaren 810 woningen. In de hele wijk Zandweerd dreigt een overschot van tussen 450 en 500 woningen, in meerderheid in de huursector. De overschotten doen zich zowel in de huur- als de koopsector in alle prijscategorieën voor. Wel dreigt er een tekort van 400 seniorenwoningen. Voorstad West Voorstad West bestaat uit de buurten Rode Dorp en Oudegoedstraat. Voorstad West telde aan het begin van dit jaar 4.009 inwoners, verdeeld over 1.710 huishoudens. Het gebied kent een oververtegenwoordiging van jongeren in de leeftijd 15 tot 30 jaar en een ondervertegenwoordiging van 65 plussers. Het gebied telt relatief veel eenoudergezinnen en een fractie minder gezinshuishoudens dan gemiddeld in Deventer. De woningvoorraad is 1.764 woningen groot. Daarvan zijn er relatief veel voor 1945 gebouwd. Er staan aanzienlijk meer rijwoningen dan gemiddeld in Deventer, de huur- en de koopsector zijn nagenoeg in evenwicht. Qua WOZ-waarde van de woningen vertoont de woningvoorraad een oververtegenwoordiging van het goedkope segment en het dure middensegment. Binnen de koopwoningvoorraad is het aandeel in het dure middensegment oververtegenwoordigd, in de huurwoningvoorraad zien we een groter aandeel woningen in het goedkope segment dan gemiddeld in Deventer. Het totale aandeel seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen ligt onder het Deventer gemiddelde. Er zijn in Voorstad West 47 procent volwassen bewoners die in de komende 5 jaar willen verhuizen (Deventer: 41%). Onder hen zijn 34 procent starters en 66 procent doorstromers. De totale lokale woningvraag bedraagt in de komende 5 jaar 220 woningen. Het betreft overwegend huurwoningen, volledig in het goedkope segment. Er is vraag naar 80 koopwoningen in de goedkopere segmenten. De vraag naar kleine woningen met maximaal drie kamers overheerst. Bij een lichte meerderheid van de woningvraag gaat het om overig voor ouderen geschikte woningen.

67

Het vrijkomende aanbod in Voorstad West bedraagt in de komende jaren iets meer dan 700 woningen, waarmee er een theoretisch overschot van 490 woningen dreigt, vooral in de goedkope marktsegmenten. Voorstad Centrum Het achter het station gelegen Voorstad Centrum bestaat uit de buurten Burgemeestersbuurt en Oosterstraat. In het gebied woonden aan het begin van dit jaar 3.066 personen in 1.293 huishoudens. Het gebied lijkt qua samenstelling van de bevolking naar leeftijd op Voorstad West, met wat minder gehuwden en samenwonenden dan gemiddeld in Deventer. De woningvoorraad van Voorstad Centrum is 1.358 woningen groot. Daarvan zijn er relatief veel voor 1945 gebouwd. Er staan aanzienlijk meer rijwoningen dan gemiddeld in Deventer, de koopsector overheerst. Qua WOZ-waarde van de woningen zijn goedkope woningen oververtegenwoordigd en dure woningen ondervertegenwoordigd, zowel in de huur- als de koopsector. Het aandeel seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen is vergelijkbaar met het Deventer gemiddelde. Er zijn in Voorstad Centrum 47 procent volwassen bewoners die in de komende 5 jaar willen verhuizen (Deventer: 41%). Onder hen zijn 16 procent starters en 84 procent doorstromers. De totale lokale woningvraag in Voorstad Centrum bedraagt in de komende 5 jaar 450 woningen. Het betreft 240 huurwoningen in vooral het goedkope en middensegment en 210 woningen in dezelfde marktsegmenten. Qua woninggrootte is er vraag naar alle typen woningen. Bij de meeste woningen gaat het om niet voor ouderen geschikte woningen. Het vrijkomende aanbod in Voorstad Centrum bedraagt in de komende jaren 640 woningen, waarmee er een theoretisch overschot van een kleine 200 woningen dreigt. Het overschot betreft zowel de huur- als de koopsector, in de huursector in het goedkope segment, in de koopsector in het goedkope segment en het dure middensegment. Het overschot betreft vooral rijwoningen en etagewoningen. Voorstad Oost Het oostelijk deel van de wijk Voorstad wordt gevormd door de buurten Rielerweg-West, Rielerweg-Oost en Brinkgreven. Het gebied telde aan het begin van dit jaar 3.507 inwoners, verdeeld over 1.415 huishoudens. Voorstad Oost huisvest meer 15-29 en 30-49 jarigen dan gemiddeld in Deventer. Net als in Voorstad Centrum is er een ondervertegenwoordiging van gehuwden en samenwonenden, zowel met als zonder thuiswonende kinderen. De woningvoorraad in Voorstad Oost is 1.456 woningen groot. Daarvan zijn er relatief veel voor 1945 gebouwd. Er staan aanzienlijk meer rijwoningen dan gemiddeld in Deventer, de huur- en de koopsector zijn nagenoeg in evenwicht. Qua WOZ-waarde van de woningen is het goedkope segment sterk oververtegenwoordigd en de overige segmenten ondervertegenwoordigd, zowel in de huur- als de koopsector. Het totale aandeel seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen ligt duidelijk beneden het Deventer gemiddelde. Er zijn in dit gebied 43 procent volwassen bewoners die in de komende 5 jaar willen verhuizen (Deventer: 41%). Onder hen zijn 13 procent starters en 87 procent doorstromers. De totale lokale woningvraag in Voorstad Oost bedraagt in de komende 5 jaar 150 woningen, overwegend huurwoningen in het goedkope segment. De vraag naar vierkamerwoningen overheerst. Er is weinig vraag naar seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen. Het vrijkomende aanbod in Voorstad Oost bedraagt in de komende jaren een kleine 500 woningen, waarmee er een theoretisch overschot van 340 woningen dreigt, voornamelijk rijwoningen. Het overschot betreft zowel de huur- als de koopsector, in de huursector in het goedkope en middensegment, in de koopsector in alle segmenten. Daarnaast doet het overschot zich in alle woninggroottes en alle woningtypen voor.

68

Borgele en Platvoet Dit gebied bestaat uit de gelijknamige buurten Borgele en Platvoet. Het gebied telde aan het begin van dit jaar 5.260 inwoners, verdeeld over 2.399 huishoudens. De wijk telt veel 65plussers en alleenwonenden. De woningvoorraad van Borgele en Platvoet is 2.556 woningen groot. Daarvan zijn er relatief veel in de periodes 1945-1969 en 1970-1989 gebouwd. Er staan aanzienlijk meer etagewoningen en aanverwante bouwvormen dan gemiddeld in Deventer, de huursector overheerst. Qua WOZ-waarde van de woningen zijn de goedkope woningen oververtegenwoordigd, het dure middensegment en het dure segment zijn er ondervertegenwoordigd. Dit geldt vooral voor de huurwoningvoorraad, de koopwoningvoorraad is diverser samengesteld. Het totale aandeel seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen ligt ruim boven het Deventer gemiddelde. Borgele en Platvoet telt 33 procent volwassen bewoners die in de komende 5 jaar willen verhuizen (Deventer: 41%). Onder hen zijn 20 procent starters en 80 procent doorstromers. De totale lokale woningvraag in Borgele en Platvoet bedraagt in de komende 5 jaar een kleine 400 woningen. Het betreft bijna 300 huurwoningen, waarvan de helft in het goedkope segment. Daarnaast is er vraag naar 100 koopwoningen, verspreid over het goedkope segment en het goedkope middensegment. De vraag naar kleine woningen met maximaal drie kamers overheerst. Bij zestig procent van de woningvraag gaat het om seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen. Het vrijkomende aanbod in Borgele en Platvoet bedraagt in de komende jaren een kleine 800 woningen, waarmee er een theoretisch overschot van 400 woningen dreigt, gelijk verdeeld over de huur- en de koopsector. In beide sectoren betreft het overschot vooral het goedkope segment en gaat het vooral om etagewoningen. Er is een tekort van 100 seniorenwoningen. Keizerslanden Keizerslanden bestaat uit de buurten Ludgeruskwartier, Tuindorp, Rollecatekwartier, Oranjekwartier en Landsherenkwartier. Het gebied telde aan het begin van dit jaar 9.712 inwoners, verdeeld over 4.788 huishoudens. Qua leeftijd van de bewoners valt het grote aandeel 65plussers op, wat te maken heeft met de aanwezigheid van een aantal zorgcentra. Keizerslanden huisvest na Zandweerd het grootste aandeel alleenwonenden. De woningvoorraad van Keizerslanden is 4.960 woningen groot. Daarvan zijn er relatief veel in de periode 1945-1969 gebouwd. Er staan aanzienlijk meer etagewoningen en aanverwante bouwvormen dan gemiddeld in Deventer, de huursector overheerst. Qua WOZ-waarde van de woningen zijn goedkope woningen ruim in de meerderheid en zijn de overige segmenten ondervertegenwoordigd, zowel in de huur- als de koopsector. Het aandeel seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen ligt ruim boven het Deventer gemiddelde. Er zijn in Keizerslanden 45 procent volwassen bewoners die in de komende 5 jaar willen verhuizen (Deventer: 41%). Onder hen zijn 10 procent starters en 90 procent doorstromers. De totale lokale woningvraag in Keizerslanden bedraagt in de komende 5 jaar bijna 1.000 woningen, waarvan bijna 900 huurwoningen, overwegend in het goedkope segment. De vraag naar kleine woningen met maximaal drie kamers overheerst. Bij bijna zestig procent van de woningvraag gaat het om seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen. Het vrijkomende aanbod in Keizerslanden bedraagt in de komende jaren 2.220 woningen, waarmee er een theoretisch overschot van 1.260 woningen dreigt, nagenoeg gelijk verdeeld over de huur- en de koopsector. Het overschot betreft in de huursector vooral het goedkope segment, in de koopsector alle segmenten. Het overschot betreft vooral etagewoningen. Er is een tekort van bijna 300 seniorenwoningen. Rivierenwijk en Bergweide Rivierenwijk en Bergweide bestaat uit de buurten Rivierenbuurt, Deltabuurt, Hoornwerk, Industrieterrein, Kloosterlanden en Epse-Noord. Het gebied telde aan het begin van dit jaar 4.453 inwoners, verdeeld over 1.867 huishoudens. Het gebied telt vooral veel 15-29 jarigen en zoge-

69

noemde overige huishoudens. Dit laatste houdt verband met de aanwezigheid van studenten en andere jongeren in de wijk. De woningvoorraad in dit gebied is 1.874 woningen groot. Daarvan zijn er relatief veel tussen 1945 en 1970 gebouwd. Er staan aanzienlijk meer etagewoningen en aanverwante bouwvormen dan gemiddeld in Deventer, de huursector overheerst. Qua WOZ-waarde van de woningen zijn de goedkope woningen ruim vertegenwoordigd, zowel in de huur- als de koopsector. Het totale aandeel seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen is bovengemiddeld. Er zijn in het gebied 50 procent volwassen bewoners die in de komende 5 jaar willen verhuizen (Deventer: 41%). Onder hen zijn 11 procent starters en 89 procent doorstromers. De totale lokale woningvraag in Rivierenwijk en Bergweide bedraagt in de komende 5 jaar 120 woningen. De vraag richt zich geheel op de huursector, vooral in het goedkope segment. De vraag naar kleine woningen met maximaal drie kamers overheerst. Er is nauwelijks vraag naar seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen. Het vrijkomende aanbod in Rivierenwijk en Bergweide bedraagt in de komende jaren ruim 900 woningen, waarmee er een theoretisch overschot van 800 woningen dreigt, in meerderheid huurwoningen. Colmschate-Noord Colmschate-Noord telt drie buurten: Het Oostrik, Groot Douwel en Blauwenoord. Het gebied telde aan het begin van dit jaar 6.450 inwoners, verdeeld over 2.445 huishoudens. Qua leeftijd valt het benedengemiddelde aandeel 65-plussers op. Het gebied telt relatief veel gehuwden en samenwonenden met thuiswonende kinderen. De woningvoorraad van Colmschate-Noord is 2.489 woningen groot. Daarvan zijn er relatief veel tussen 1970 en 1990 gebouwd. Er staan aanzienlijk meer rijwoningen dan gemiddeld in Deventer, de koopsector overheerst. Qua WOZ-waarde van de woningen is het goedkope segment in de koopwoningvoorraad oververtegenwoordigd, de huurwoningvoorraad vertoont gelijkenis met de totale Deventer voorraad. Het totale aandeel seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen ligt onder het Deventer gemiddelde. Er zijn in Colmschate-Noord 43 procent volwassen bewoners die in de komende 5 jaar willen verhuizen (Deventer: 41%). Onder hen zijn 25 procent starters en 75 procent doorstromers. De totale lokale woningvraag in Colmschate-Noord bedraagt in de komende 5 jaar ruim 200 woningen, hoofdzakelijk goedkope huurwoningen. De vraag naar vierkamerwoningen overheerst. Er is in Colmschate-Noord nauwelijks vraag naar seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen. Het vrijkomende aanbod in Colmschate-Noord bedraagt in de komende jaren 950 woningen, waarmee er een theoretisch overschot van ruim 700 woningen dreigt. Het overschot concentreert zich in het goedkope en middensegment in de koopsector, vooral rijwoningen. Colmschate-Vijfhoek Colmschate-Vijfhoek bestaat uit de buurten Op den Haar, Steinvoorde, Graveland, Het Jeurlink, Het Fetlaer en Spijkvoorder Enk, Spikvoorde en overig Colmschate-Noord. Het gebied telde aan het begin van dit jaar 12.499 inwoners, verdeeld over 4.130 huishoudens. Het gebied is qua leeftijd een relatief jong gebied met een oververtegenwoordiging van 0-14 en 30-49 jarigen. Het aandeel 65-plussers is klein. Het gebied telt het grootste aandeel gehuwden en samenwonenden met thuiswonende kinderen van alle gebieden in het onderzoek. De woningvoorraad van de Vijfhoek is 4.237 woningen groot. Bina alle woningen zijn na 1990 gebouwd. De Vijfhoek bestaat overwegend uit twee-onder-een-kapwoningen en rijwoningen, de koopsector overheerst. Qua WOZ-waarde van de woningen zijn de dure segmenten oververtegenwoordigd. Het totale aandeel seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen ligt onder het Deventer gemiddelde. Er zijn in de Vijfhoek 43 procent volwassen bewoners die in de komende 5 jaar willen verhuizen (Deventer: 41%). Onder hen zijn 14 procent starters en 86 procent doorstromers. De totale lo-

70

kale woningvraag in de Vijfhoek bedraagt in de komende 5 jaar ruim 2.100 woningen. Het betreft een kleine 600 huurwoningen, overwegend in het goedkope segment. Daarnaast is er vraag naar 1.560 koopwoningen, verspreid over alle prijscategorieën. De vraag naar grote woningen overtreft de vraag naar kleinere woningen. Bij bijna twintig procent van de woningvraag gaat het om seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen. Het vrijkomende aanbod in de Vijfhoek bedraagt in de komende jaren 1.800 woningen, waarmee er een theoretisch tekort van 320 woningen dreigt. Het tekort betreft zowel de huur- als de koopsector, in de huursector in het goedkope segment, in de koopsector in het goedkope en middensegment. Er is vooral een tekort aan twee-onder-een-kapwoningen. Er is een tekort van ruim 100 seniorenwoningen. Colmschate-Zuid Colmschate-Zuid bestaat uit de buurten Snippeling, Dorp Colmschate, De Scheg, Colmschaterenk, Roessink, ’t Bramelt, Essenerveld, Swormink, Handelspark de Weteringen, Bannink en Oxerhof. Het gebied telde aan het begin van dit jaar 9.820 inwoners, verdeeld over 3.991 huishoudens. Het gebied telt relatief veel 50-64 jarigen. Met uitzondering van de 65-plussers ligt het aandeel van de overige leeftijdsgroepen een paar procentpunten beneden het Deventer gemiddelde. Colmschate-Zuid telt relatief veel gehuwden en samenwonenden, zowel met als zonder thuiswonende kinderen. De woningvoorraad van Colmschate-Zuid is 4.108 woningen groot. Daarvan zijn de meeste na 1970 gebouwd. Colmschate-Zuid telt overwegend twee-onder-een-kapwoningen en rijwoningen, koopwoningen zijn er in de meerderheid. Qua WOZ-waarde van de woningen overheersen in de koopsector het midden- en dure segment, in de huursector het goedkope segment. Het totale aandeel seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen ligt boven het Deventer gemiddelde. Er zijn in Colmschate-Zuid 37 procent volwassen bewoners die in de komende 5 jaar willen verhuizen (Deventer: 41%). Onder hen zijn 26 procent starters en 74 procent doorstromers. De totale lokale woningvraag in Colmschate-Zuid bedraagt in de komende 5 jaar 670 woningen. De vraag bestaat uit gelijke aandelen huur- en koopwoningen. De vraag naar huurwoningen behelst voornamelijk goedkope woningen, de vraag naar koopwoningen doet zich in alle prijscategorieën voor. De vraag naar kleine woningen met maximaal drie kamers overheerst. Bij 55 procent van de woningvraag gaat het om seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen. Het vrijkomende aanbod in Colmschate-Zuid bedraagt in de komende jaren 1.370 woningen, waarmee er een theoretisch overschot van 700 woningen dreigt. Het overschot betreft vooral de koopsector, in alle prijscategorieën. Wel is er een theoretisch tekort van 200 seniorenwoningen. Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen Het laatste onderzoeksgebied bestaat uit de dorpen Diepenveen, Schalkhaar en Bathmen. Het gebied telde aan het begin van dit jaar 13.739 inwoners, verdeeld over 5.329 huishoudens. Qua leeftijd valt op dat de dorpen relatief veel 65-plussers huisvesten. De 15-29 jarigen en 30-49 jarigen zijn er in vergelijking met de Deventer totaalcijfers ondervertegenwoordigd. Het gebied telt relatief veel gehuwden en samenwonenden zonder thuiswonende kinderen en naar Deventer maatstaven weinig alleenwonenden. De woningvoorraad in de dorpen is 5.382 woningen groot. Het grootste deel van de woningen is tussen 1970 en 1990 gebouwd. Er staan aanzienlijk meer vrijstaande en twee-onder-eenkapwoningen dan gemiddeld in Deventer, het aandeel etagewoningen is gering. De koopsector overheerst in de dorpen, met vooral woningen in de duurdere segmenten. De huursector laat na de Vijfhoek het kleinste aandeel goedkope woningen zien. Het totale aandeel seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen blijft achter bij het Deventer gemiddelde.

71

Er zijn in de dorpen 29 procent volwassen bewoners die in de komende 5 jaar willen verhuizen (Deventer: 41%). Onder hen zijn 23 procent starters en 77 procent doorstromers. De totale lokale woningvraag in de dorpen bedraagt in de komende 5 jaar 3.410 woningen. Het betreft 990 huurwoningen, overwegend in het goedkope segment. Daarnaast is er vraag naar 2.420 koopwoningen, overwegend in het dure middensegment en in het dure segment. De vraag naar vieren meerkamerwoningen overheerst. Bij veertig procent van de woningvraag gaat het om seniorenwoningen en overig voor ouderen geschikte woningen. Het vrijkomende aanbod in de dorpen bedraagt in de komende jaren 1.400 woningen, waarmee op basis van de woonwensen in het onderzoek een theoretisch tekort van 2.000 woningen dreigt. Het tekort betreft vooral de koopsector, maar toch ook de huursector. In de huursector gaat het om een tekort aan goedkope en middeldure woningen, in de koopsector om een tekort in alle prijsklassen. Daarnaast doet het tekort zich in alle woninggroottes voor, voornamelijk vrijstaande woningen. Er is een tekort van circa 700 seniorenwoningen.

72

BIJLAGEN RESULTATEN VERHUISGENEIGDEN VERHUIZING BINNEN 2 JAAR Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Bijlage 5 Bijlage 6 Bijlage 7 Bijlage 8 Bijlage 9 Bijlage 10 Bijlage 11 Bijlage 12 Bijlage 13 Bijlage 14 Bijlage 15 Bijlage 16 Bijlage 17 Bijlage 18 Bijlage 19 Bijlage 20 Bijlage 21 Bijlage 22

Verhuismatrix Deventer Samenstelling woningvraag naar gewenste woonlocatie en eigendomsverhouding Samenstelling huurwoningvraag naar gewenste woonlocatie en kale huurprijs Samenstelling koopwoningvraag naar gewenste woonlocatie en kale koopprijs Samenstelling woningvraag naar gewenste woonlocatie en woninggrootte Samenstelling woningvraag naar gewenste woonlocatie en geschiktheid ouderen Samenstelling woningvraag naar gewenste woonlocatie en woningtype Samenstelling woningvraag naar gewenste woonlocatie en type eengezinswoning Samenstelling vrijkomend aanbod naar woonlocatie en eigendomsverhouding Samenstelling vrijkomend aanbod huursector naar woonlocatie en kale huurprijs Samenstelling vrijkomend aanbod koopsector naar woonlocatie en kale koop prijs Samenstelling vrijkomend aanbod naar woonlocatie en woninggrootte Samenstelling vrijkomend aanbod naar woonlocatie en geschiktheid voor ouderen Samenstelling vrijkomend aanbod naar woonlocatie en woningtype Samenstelling vrijkomend aanbod naar woonlocatie en type eengezinswoning Samenstelling tekorten en overschotten huursector naar woonlocatie en eigendomsverhouding Samenstelling tekorten en overschotten huursector naar woonlocatie en kale huurprijs Samenstelling tekorten en overschotten koopsector naar woonlocatie en kale koopprijs Samenstelling tekorten en overschotten naar woonlocatie en woninggrootte Samenstelling vrijkomend aanbod naar woonlocatie en geschiktheid voor ouderen Samenstelling tekorten en overschotten naar woonlocatie en woningtype Samenstelling tekorten en overschotten naar woonlocatie en type eengezinswoning

Alle bijlagen berusten op steekproefonderzoek. Meting via een steekproef levert een schatting van de werkelijkheid op. Door het toevalskarakter van de steekproef kunnen schatting en werkelijke waarde afwijken. Zulke afwijkingen worden uitgedrukt in statistische betrouwbaarheidsmarges. Vindt een verfijning van de analyse plaats van bijvoorbeeld gemeentelijk naar gebiedsniveau, of wordt een detaillering van bijvoorbeeld bouwwijze en typering van de woningvoorraad aangebracht, dan worden die marges en de mogelijke afwijking van de werkelijkheid groter. De gegevens in de bijlagen zijn berekend aan de hand van de antwoorden van de respondenten in het onderzoek. Vraag, aanbod, tekorten en overschotten beslaan een periode van twee jaar.

73

Bijlage 1 Verhuismatrix Deventer huidige woonlocatie

gewenste woonlocatie Binnenstad en De Hoven Zandweerd Voorstad West Voorstad Centrum Voorstad Oost Borgele en Platvoet Keizerslanden Rivierenwijk en Bergweide Colmschate-Noord Colmschate-Vijfhoek Colmschate-Zuid Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen Steenbrugge buitengebied geen voorkeur/weet nog niet totaal

Binnenstad en De Hoven 460 0 0 70 0 0 20 0 0 0 0 40 0 0 210 790

Oude Zandweerd 90 200 30 0 0 0 20 0 0 20 0 0 0 0 90 430

Voorstad West 20 0 0 10 0 0 0 0 0 10 0 10 10 10 180 240

Voorstad Centrum 60 20 10 30 0 0 10 0 0 0 0 0 0 10 60 200

Voorstad Oost 0 10 0 0 10 0 20 0 0 0 0 0 0 0 60 100

Keizerslanden 40 0 80 0 0 0 80 0 40 110 0 0 0 0 280 630

Rivierenwijk en Bergweide 50 30 0 0 0 0 0 10 10 80 0 40 0 0 190 400

ColmschateZuid 30 10 0 0 0 0 10 0 0 20 40 50 0 0 110 260

Diepenveen/ Schalkhaar/Bat hmen 40 0 0 0 0 0 0 0 0 0 20 90 0 0 100 240

totaal 820 340 110 110 10 90 240 10 50 440 60 280 20 20 1.530 4.120

Bijlage 1 (vervolg) huidige woonlocatie Borgele ColmColmZanden schateschategewenste woonlocatie weerd Platvoet Noord Vijfhoek Binnenstad en De Hoven 10 0 10 10 Zandweerd 60 0 20 0 Voorstad West 0 0 0 0 Voorstad Centrum 0 0 0 0 Voorstad Oost 0 0 0 0 Borgele en Platvoet 10 80 0 0 Keizerslanden 0 30 0 60 Rivierenwijk en Bergweide 0 0 0 0 Colmschate-Noord 0 0 0 0 Colmschate-Vijfhoek 10 0 10 180 Colmschate-Zuid 0 0 0 0 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 0 10 30 30 Steenbrugge 8 0 0 0 buitengebied 0 0 10 0 geen voorkeur/weet nog niet 70 130 50 10 totaal 170 240 130 290 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

74

Bijlage 2 Samenstelling woningvraag naar gewenste woonlocatie en eigendomsverhouding huurkoopgewenste woonlocatie woning woning totaal Binnenstad en De Hoven 950 360 1.300 Zandweerd 220 320 540 Voorstad West 130 50 180 Voorstad Centrum 130 50 180 Voorstad Oost 10 10 20 Borgele en Platvoet 80 70 140 Keizerslanden 340 40 380 Rivierenwijk en Bergweide 20 0 20 Colmschate-Noord 70 10 80 Colmschate-Vijfhoek 100 600 700 Colmschate-Zuid 20 80 100 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 110 330 450 Steenbrugge 0 30 30 buitengebied 10 30 30 totaal 2.170 1.970 4.120 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen Bijlage 3 Samenstelling huurwoningvraag naar gewenste woonlocatie en kale huurprijs €597 tot €699 en gewenste woonlocatie tot €597 €699 hoger totaal Binnenstad en De Hoven 490 400 70 950 Zandweerd 90 120 10 220 Voorstad West 130 0 0 130 Voorstad Centrum 60 70 0 130 Voorstad Oost 0 10 0 10 Borgele en Platvoet 0 40 40 80 Keizerslanden 240 90 10 340 Rivierenwijk en Bergweide 20 0 0 20 Comschate-Noord 70 0 0 70 Colmschate-Vijfhoek 60 40 0 100 Colmschate-Zuid 0 20 0 20 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 70 50 0 110 Steenbrugge 0 0 0 0 buitengebied 0 10 0 10 totaal 1.210 830 130 2.170 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

75

Bijlage 4 Samenstelling koopwoningvraag naar gewenste woonlocatie en kale koopprijs €174.000 €200.000 tot tot tot €250.000 gewenste woonlocatie €174.000 €200.000 €250.000 en hoger Binnenstad en De Hoven 100 90 90 90 Zandweerd 160 70 60 30 Voorstad West 10 0 40 0 Voorstad Centrum 20 30 0 0 Voorstad Oost 10 0 0 0 Borgele en Platvoet 20 50 0 0 Keizerslanden 40 0 0 0 Rivierenwijk en Bergweide 0 0 0 0 Colmschate-Noord 0 0 0 0 Colmschate-Vijfhoek 80 270 60 190 Colmschate-Zuid 0 0 20 60 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 0 60 80 190 Steenbrugge 0 20 0 20 buitengebied 0 0 0 30 totaal 430 580 340 600 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen Bijlage 5 Samenstelling woningvraag naar gewenste woonlocatie en woninggrootte max. 3 4 min. 5 gewenste woonlocatie amers kamers kamers totaal Binnenstad en De Hoven 960 260 100 1.300 Zandweerd 280 150 110 540 Voorstad West 140 0 40 180 Voorstad Centrum 110 20 60 180 Voorstad Oost 10 10 0 20 Borgele en Platvoet 80 20 50 140 Keizerslanden 300 50 30 380 Rivierenwijk en Bergweide 20 0 0 20 Colmschate-Noord 0 80 0 80 Colmschate-Vijfhoek 230 190 280 700 Colmschate-Zuid 50 10 30 100 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 130 140 180 450 Steenbrugge 0 0 30 30 buitengebied 10 10 10 30 totaal 2.300 910 910 4.120 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

76

totaal 360 320 50 50 10 70 40 0 10 600 80 330 30 30 1.970

Bijlage 6 Samenstelling woningvraag naar gewenste woonlocatie en geschiktheid voor ouderen overig niet seniogeschikt geschikt renwovoor voor gewenste woonlocatie ning ouderen ouderen totaal Binnenstad en De Hoven 100 80 1.120 1.300 Zandweerd 70 30 440 540 Voorstad West 0 130 50 180 Voorstad Centrum 60 20 100 180 Voorstad Oost 10 0 10 20 Borgele en Platvoet 40 40 70 140 Keizerslanden 60 110 210 380 Rivierenwijk en Bergweide 0 20 0 20 Colmschate-Noord 0 0 80 80 Colmschate-Vijfhoek 0 40 660 700 Colmschate-Zuid 10 0 90 100 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 120 30 300 450 Steenbrugge 0 0 30 30 Buitengebied 10 30 0 30 totaal 470 520 3.150 4.120 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen Bijlage 7 Samenstelling woningvraag naar gewenste woonlocatie en woningtype senioeengeetagerenwozinswowoning gewenste woonlocatie ning ning e.a. totaal Binnenstad en De Hoven 100 490 720 1.300 Zandweerd 70 460 20 540 Voorstad West 0 180 0 180 Voorstad Centrum 60 100 20 180 Voorstad Oost 10 10 0 20 Borgele en Platvoet 40 70 40 140 Keizerslanden 60 40 280 380 Rivierenwijk en Bergweide 0 0 0 20 Colmschate-Noord 0 80 0 80 Colmschate-Vijfhoek 0 680 20 700 Colmschate-Zuid 10 90 0 100 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 120 330 0 450 Steenbrugge 0 30 0 30 buitengebied 10 30 0 30 totaal 470 2.570 1.080 4.120 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

77

Bijlage 8 Samenstelling woningvraag naar gewenste woonlocatie en type eengezinswoning vrij2-onderstaande 1-kaprijgewenste woonlocatie woning woning woning totaal Binnenstad en De Hoven 110 80 320 490 Zandweerd 60 80 340 460 Voorstad West 140 0 30 180 Voorstad Centrum 50 0 70 100 Voorstad Oost 0 0 10 10 Borgele en Platvoet 10 50 20 70 Keizerslanden 0 0 50 40 Rivierenwijk en Bergweide 0 0 0 0 Colmschate-Noord 10 0 70 80 Colmschate-Vijfhoek 150 340 190 680 Colmschate-Zuid 30 50 10 90 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 230 80 70 330 Steenbrugge 0 30 0 30 buitengebied 30 0 0 30 totaal 790 670 1.110 2.570 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen Bijlage 9 Samenstelling vrijkomend aanbod naar woonlocatie en eigendomsverhouding huurkoopwoonlocatie woning woning totaal Binnenstad en De Hoven 610 220 830 Oude Zandweerd 250 220 470 Zandweerd 130 120 250 Voorstad West 150 50 200 Voorstad Centrum 60 80 140 Voorstad Oost 100 20 130 Borgele en Platvoet 250 50 300 Keizerslanden 580 170 760 Rivierenwijk en Bergweide 310 100 410 Colmschate-Noord 10 100 110 Colmschate-Vijfhoek 100 280 380 Colmschate-Zuid 170 130 300 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 80 170 250 totaal 2.810 1.710 4.520 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen Bijlage 10 Samenstelling vrijkomend aanbod huursector naar woonlocatie en kale huurprijs €597 tot €699 en woonlocatie tot €597 €699 hoger totaal Binnenstad en De Hoven 370 160 90 610 Oude Zandweerd 120 90 50 250 Zandweerd 120 10 0 130 Voorstad West 130 10 10 150 Voorstad Centrum 20 20 10 60 Voorstad Oost 80 10 10 100 Borgele en Platvoet 180 40 30 250 Keizerslanden 430 80 70 580 Rivierenwijk en Bergweide 200 30 90 310 Colmschate-Noord 10 0 0 10 Colmschate-Vijfhoek 0 50 50 100 Colmschate-Zuid 40 0 130 170 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 70 0 10 80 totaal 1.780 500 530 2.810 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

78

Bijlage 11 Samenstelling vrijkomend aanbod koopsector naar woonlocatie en kale koopprijs €174.000 €200.000 tot tot tot €250.000 woonlocatie €174.000 €200.000 €250.000 en hoger Binnenstad en De Hoven 50 40 100 30 Oude Zandweerd 110 30 40 40 Zandweerd 80 20 10 10 Voorstad West 20 10 10 20 Voorstad Centrum 60 10 20 0 Voorstad Oost 20 0 0 0 Borgele en Platvoet 10 20 0 10 Keizerslanden 140 20 0 10 Rivierenwijk en Bergweide 100 0 0 0 Colmschate-Noord 70 20 20 0 Colmschate-Vijfhoek 20 100 70 90 Colmschate-Zuid 40 30 20 30 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 0 20 40 110 totaal 730 320 330 350 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen Bijlage 12 Samenstelling vrijkomend aanbod naar woonlocatie en woninggrootte max. 3 4 min. 5 woonlocatie kamers kamers amers totaal Binnenstad en De Hoven 640 140 50 830 Oude Zandweerd 320 70 80 470 Zandweerd 170 50 30 250 Voorstad West 140 40 30 200 Voorstad Centrum 80 30 40 140 Voorstad Oost 70 30 20 130 Borgele en Platvoet 30 180 80 290 Keizerslanden 430 330 0 760 Rivierenwijk en Bergweide 220 150 50 410 Colmschate-Noord 20 50 40 110 Colmschate-Vijfhoek 50 110 220 380 Colmschate-Zuid 120 100 80 300 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 50 80 120 250 totaal 2.350 1.350 820 4.520 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen Bijlage 13 Samenstelling vrijkomend aanbod naar woonlocatie en geschiktheid voor ouderen overig niet seniogeschikt geschikt renwovoor voor woonlocatie ning ouderen ouderen Totaal Binnenstad en De Hoven 0 220 610 830 Oude Zandweerd 0 180 290 470 Zandweerd 0 70 180 250 Voorstad West 0 70 140 200 Voorstad Centrum 0 50 100 140 Voorstad Oost 0 10 120 130 Borgele en Platvoet 0 110 180 290 Keizerslanden 0 220 540 760 Rivierenwijk en Bergweide 0 170 240 410 Colmschate-Noord 0 20 90 110 Colmschate-Vijfhoek 0 40 340 380 Colmschate-Zuid 20 90 190 300 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 0 30 220 250 totaal 20 1.280 3.220 4.520 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

79

totaal 220 220 110 50 80 20 50 170 100 100 280 130 170 1.710

Bijlage 14 Samenstelling vrijkomend aanbod naar woonlocatie en woningtype senioeengeetagerenzinswoning woonlocatie woning woning e.a. Binnenstad en De Hoven 0 300 530 Oude Zandweerd 0 260 210 Zandweerd 0 80 170 Voorstad West 0 130 70 Voorstad Centrum 0 100 40 Voorstad Oost 0 70 50 Borgele en Platvoet 0 110 180 Keizerslanden 0 90 670 Rivierenwijk en Bergweide 0 70 340 Colmschate-Noord 0 90 30 Colmschate-Vijfhoek 0 360 20 Colmschate-Zuid 20 170 100 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 0 230 10 totaal 20 2.070 2.420 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

totaal 830 470 250 200 140 130 300 760 410 110 380 300 250 4.520

Bijlage 15 Samenstelling vrijkomend aanbod naar woonlocatie en type eengezinswoning vrij2-onderstaande 1-kaprijwowoonlocatie woning woning ning totaal Binnenstad en De Hoven 20 0 280 300 Oude Zandweerd 0 0 260 260 Zandweerd 10 0 70 80 Voorstad West 0 20 120 130 Voorstad Centrum 10 0 100 100 Voorstad Oost 0 0 70 70 Borgele en Platvoet 30 20 70 110 Keizerslanden 0 0 90 90 Rivierenwijk en Bergweide 0 0 70 70 Colmschate-Noord 10 0 80 80 Colmschate-Vijfhoek 50 130 180 360 Colmschate-Zuid 30 40 100 170 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 80 80 80 230 totaal 230 280 1.560 2.070 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen Bijlage 16 Samenstelling tekorten en overschotten naar woonlocatie en eigendomsverhouding huurkoopwoonlocatie woning woning totaal Binnenstad en De Hoven -340 -140 -470 Zandweerd 160 120 180 Voorstad West 20 0 20 Voorstad Centrum -70 30 -40 Voorstad Oost 90 10 110 Borgele en Platvoet 170 -20 160 Keizerslanden 240 130 380 Rivierenwijk en Bergweide 290 100 390 Colmschate-Noord -60 90 30 Colmschate-Vijfhoek 0 -320 -320 Colmschate-Zuid 150 50 200 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen -30 -160 -200 Steenbrugge 0 -30 -30 buitengebied -10 -30 -30 totaal 640 -260 400 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

80

Bijlage 17 Samenstelling tekorten en overschottenhuursector naar woonlocatie en kale huurprijs €597 tot €699 en woonlocatie tot €597 €699 hoger totaal Binnenstad en De Hoven -120 -240 20 -340 Zandweerd 150 -20 40 160 Voorstad West 0 10 10 20 Voorstad Centrum -40 -50 10 -70 Voorstad Oost 80 0 10 90 Borgele en Platvoet 180 0 -10 170 Keizerslanden 190 -10 60 240 Rivierenwijk en Bergweide 180 30 90 290 Colmschate-Noord -60 0 0 -60 Colmschate-Vijfhoek -60 10 50 0 Colmschate-Zuid 40 -20 130 150 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 0 -50 10 -30 Steenbrugge 0 0 0 0 buitengebied 0 -10 0 -10 totaal 570 -330 400 640 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen Bijlage 18 Samenstelling tekorten en overschotten koopsector naar woonlocatie en kale koopprijs €174.000 €200.000 tot tot tot €250.000 woonlocatie €174.000 €200.000 €250.000 en hoger totaal Binnenstad en De Hoven -50 -50 10 -60 -140 Zandweerd 40 -20 -10 20 10 Voorstad West 10 10 -30 20 0 Voorstad Centrum 40 -20 20 0 30 Voorstad Oost 10 0 0 0 10 Borgele en Platvoet -10 -30 0 10 -20 Keizerslanden 100 20 0 10 130 Rivierenwijk en Bergweide 100 0 0 0 100 Colmschate-Noord 70 20 20 0 90 Colmschate-Vijfhoek -60 -170 10 -100 -320 Colmschate-Zuid 40 30 0 -30 50 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 0 -40 -40 -80 -160 Steenbrugge 0 -20 0 -20 -30 buitengebied 0 0 0 -30 -30 totaal 290 -270 -20 -260 -270 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen Bijlage 19 Samenstelling tekorten en overschotten naar woonlocatie en woninggroottes max. 3 4 min. 5 woonlocatie kamers kamers kamers totaal -320 -120 -50 -1.430 Binnenstad en De Hoven 210 -30 0 180 Zandweerd 0 40 -10 20 Voorstad West -30 10 -20 -40 Voorstad Centrum 60 20 20 110 Voorstad Oost -50 160 30 150 Borgele en Platvoet 130 280 -30 380 Keizerslanden 200 150 50 390 Rivierenwijk en Bergweide 20 -30 40 30 Colmschate-Noord -180 -80 -60 -320 Colmschate-Vijfhoek 70 90 50 200 Colmschate-Zuid -80 -60 -60 -200 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 0 0 -30 -30 Steenbrugge -10 -10 -10 -30 buitengebied 40 440 -90 400 totaal Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

81

Bijlage 20 Samenstelling tekorten en overschotten naar woonlocatie en geschiktheid voor ouderen overig niet seniogeschikt geschikt renwovoor voor woonlocatie ning ouderen ouderen totaal Binnenstad en De Hoven -100 140 -510 -470 Zandweerd -70 220 30 180 Voorstad West 0 -60 90 20 Voorstad Centrum -60 30 0 -40 Voorstad Oost -10 10 110 110 Borgele en Platvoet -40 70 110 150 Keizerslanden -60 110 330 380 Rivierenwijk en Bergweide 0 150 240 390 Colmschate-Noord 0 20 10 30 Colmschate-Vijfhoek 0 0 -320 -320 Colmschate-Zuid 10 90 100 200 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen -120 0 -80 -200 Steenbrugge 0 0 -30 -30 buitengebied -10 -30 0 -30 totaal -450 760 70 400 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen Bijlage 21 Samenstelling tekorten en overschotten naar woonlocatie en woningtype senioeengeetagerenwozinswowoning woonlocatie ning ning e.a. totaal -100 -190 -190 -470 Binnenstad en De Hoven -70 -120 360 180 Zandweerd 0 -50 70 20 Voorstad West -60 0 20 -40 Voorstad Centrum -10 60 50 110 Voorstad Oost -40 40 140 160 Borgele en Platvoet -60 50 390 380 Keizerslanden 0 70 340 390 Rivierenwijk en Bergweide 0 10 30 30 Colmschate-Noord 0 -320 0 -320 Colmschate-Vijfhoek 10 80 100 200 Colmschate-Zuid -120 -100 10 -200 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen 0 -30 0 -30 Steenbrugge -10 -30 0 -30 buitengebied -450 -500 1.340 400 totaal Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

82

Bijlage 22 Samenstelling tekorten en overschotten naar woonlocatie en type eengezinswoning vrij2-onderstaande 1-kaprijwowoonlocatie woning woning ning totaal Binnenstad en De Hoven -90 -80 -40 -190 Zandweerd -50 -80 -10 -120 Voorstad West -140 20 90 -50 Voorstad Centrum -40 0 30 0 Voorstad Oost 0 0 60 60 Borgele en Platvoet 20 -30 50 40 Keizerslanden 0 0 40 50 Rivierenwijk en Bergweide 0 0 70 70 Colmschate-Noord 0 0 10 0 Colmschate-Vijfhoek -100 -210 -10 -320 Colmschate-Zuid 0 -10 90 80 Diepenveen/Schalkhaar/Bathmen -150 0 10 -100 Steenbrugge 0 -30 0 -30 buitengebied -30 0 0 -30 totaal -560 -390 450 -590 Bron: Woningmarktonderzoek Deventer 2014 Door afronden op tientallen kunnen totalen afwijken van de som van de cellen

83