WILLIBRORD-DAGEN. De eerste maandag van de maand

Willibrorddagen 2013-2014

WILLIBRORD-DAGEN De eerste maandag van de maand

Dit jaar, 2013, viert het Centrum voor de Sociale Leer van de Kerk zijn eerste lustrum op 26 oktober 2013 onder de titel: “Vernieuwing en traditie. De betekenis van de sociale leer van de Kerk in een seculiere samenleving”. Lees meer hierover op onze website www.tiltenberg.org

1. WILLIBRORDLEZINGEN Deze lezingen vinden plaats om 16.00 uur op de eerste maandagen van de maand en zijn bedoeld voor de priesterstudenten; voor sommige lezingen worden ook de diakenkandidaten en de kandidaat pastoraal werkers uitgenodigd. Tijdens deze lezing vindt het gesprek plaats van de Bisschop met de jonge priesters en degenen die in het pastorale jaar zijn. Docenten, alsmede priesters en diakens die langer dan vijf jaar zijn gewijd, zijn eveneens uitgenodigd de Willibrordlezing bij te wonen. Ook reeds gezonden pastoraal werkers en catechisten worden voor verschillende lezingen uitgenodigd. Na de lezing wordt de vespers gebeden en de H. Eucharistie gevierd. Na de heilige Mis is er een buffet-maaltijd waarmee de dag besloten wordt. Maandag 7 oktober 2013 16.00 uur: Z.H. Exc. Mgr. dr. G.J.N. DE KORTE, Gezonden om mensen voor Christus te winnen. In zijn lezing zal bisschop de Korte het Jaar van het Geloof evalueren. Hij zal allereerst iets vertellen over de achtergronden van het Jaar van het Geloof en de nieuwe evangelisatie binnen onze Kerk. Vervolgens schetst hij de situatie van Kerk en geloof in ons land. Daarna zal hij ingaan op culturele obstakels om tot een nieuwe evangelisatie te komen. Vervolgens verkent hij de mogelijkheden voor een nieuwe evangelisatie. De lezing wordt afgerond met een pleidooi voor een helder katholiek getuigenis gecombineerd met een hartelijke en gastvrije kerkelijke opstelling. Mgr. Dr. G.J.N de Korte (*1955), Bisschop van Groningen- Leeuwarden en bisschopreferent voor Kerk en Samenleving, Kerk en Ouderen en Vrouw en Kerk Maandag 4 november 2013 16.00 uur: prof. Drs. R.C.W. VAN DER VOORT, Leiderschap en Sint Benedictus “In het jaar 2008 stortte het wereld financieel systeem in. De economische, sociale en politieke gevolgen waren dramatisch en van een ongekende schaal. Inmiddels bevinden zich talrijke Europese landen in een hardnekkige recessie, met ongekend hoge werkeloosheid cijfers. In het debat over de oorzaken van deze crisis wordt niet alleen naar het economisch systeem gekeken, maar wordt vooral ook op falend leiderschap gewezen. Leiders staan in deze unieke constellatie voor een uitdaging, waarbij zij behoefte hebben aan oorspronkelijke en vernieuwende impulsen. De Regel van Sint Benedictus (530 na Chr.) is een bron van oorspronkelijk, inspirerend en vernieuwend leiderschap met een verrassende actualiteit. In deze lezing wordt kort ingegaan op de huidige economische, politieke en sociale constellatie. Daarna wordt Leiderschap en de studie van Leiderschap in zijn historische context geplaatst. Tenslotte lezen we in de Regel van Benedictus, reflecteren op zijn opvattingen over leiderschap, en laten ons daarmee inspireren.”

Prof. Drs. R.C.W. van der Voort is historicus en econoom. Hij was verbonden aan de Amsterdam Business School van de Universiteit van Amsterdam. Hij deed zijn professie in de St. Willibrordabdij, te Doetinchem en is als bibliothecaris werkzaam in de St. Adelbertabdij in Egmond” Maandag 2 december 2013 16.00 uur: prof. Dr. G. VAN WISSEN, De discussie in Frankrijk rond 'le marriage pour tous'. In Frankrijk is onlangs het 'homohuwelijk' ingevoerd. In tegenstelling tot de meeste landen is hier een flinke inhoudelijke discussie aan vooraf gegaan. In deze lezing zal deze discussie worden geschetst en de achtergrond hiervan worden weergegeven. De geslachtelijkheid is een prominent deel van het Bijbels mensbeeld dat aan de sociale leer ten grondslag ligt. Prof. Dr. G. van Wissen (*1943) is voorzitter van het in 2008 opgerichte CSLK (Centrum voor de sociale leer van de Kerk) en vast docent aan het Sint Bonifatius Instituut. Hij is emeritushoogleraar vergelijkend staatsrecht, voorheen werkzaam aan de UvA. Maandag 6 januari 2014 Geen Willibrordlezing, wel voortgezette vorming Maandag 3 februari 2014: St. Thomaslezing 16.00 uur: dr. J.I.M.X. VIJGEN, "Sint-Thomas en de oecumene of Waarom verstonden Cajetanus en Luther elkaar niet?" In oktober 1518 vindt er in Augsburg een gesprek plaats tussen de Thomist en kardinaal Cajetanus en de jonge Luther over diens opvatting over het sacrament van de biecht. In deze lezing wordt aangetoond dat aan de basis van dit geschil niet enkel een verschil over wat Kerk-zijn of rechtvaardiging ligt, maar nog fundamenteler een andere metafysica. Dr. J. I.M.X. Vijgen (*1974) is als vast docent verbonden aan het grootseminarie Sint Willibrord te Vogelenzang. Hij doceert filosofie met een bijzondere aandacht voor Thomas van Aquino en de geschiedenis van het Thomisme Maandag 3 maart 2014 16.00 uur: Z.H. Exc. Mgr. dr. J.H.J. VAN DEN HENDE, Geloof in Christus en de werken van liefde. Het jaar van het geloof (11 oktober 2012- 24 november 2013) heeft tegen de achtergrond van het Tweede Vaticaans Concilie het geloof willen reactiveren en verdiepen. Daarmee is een belangrijke voorwaarde geschapen voor de (her)evangelisatie. De werken van liefde zijn intrinsiek met het geloof verbonden. Mgr. Dr. J. H.J. van den Hende (*1964), bisschop van Rotterdam en bisschop- referent voor Oecumene Maandag 7 april 2014

16.00 uur: prof. dr. A.L.H.M. VAN WIERINGEN, Maaltijd in Bijbel en Liturgie. Een maaltijd is iets heel gewoons, iets aller-dagelijks. En toch krijgt juist het vieren van de maaltijd veel aandacht in de Bijbel. Het is een teken van overvloed, van vrede en heel in het bijzonder van gemeenschapsopbouw. Ook in onze liturgie is de maaltijd heel belangrijk, daarom vieren we de Maaltijd des Heren, de eucharistie. Prof. Dr. A.L.H.M. van Wieringen (*1963), priester van het bisdom Haarlem- Amsterdam, is theoloog en werkzaam als Universitair Hoofddocent Oude Testament aan de Tilburg School of Catholic Theology (Faculteit Katholieke Theologie) te Utrecht/Tilburg. MAANDAG 5 mei 2014 16.00 uur: mv. dr. M. GULDENMOND- KRIJTENBERG, De actuele betekenis van Schumans kijk op de Europese eenwording. De lezing zal een uiteenzetting geven over het leven van Schuman en zijn visie op de Europese eenwording. De presentatie wil aantonen in hoeverre het huidige gebrek aan vertrouwen van de burger in de EU, het kennelijke gebrek aan solidariteit en gemeenschapszin, en het voortduren van de huidige economische en financiële crisis iets te maken hebben met het in praktijk brengen van Schumans referentiekader. Mv. dr. M. Guldenmond- Krijtenberg is onlangs gepromoveerd op het proefschrift met als titel: “Schuman’s Europe. His Frame and reference”. Maandag 2 juni 2014 Geen Willibrordlezing 2. VOORTGEZETTE VORMING Voor de jonggewijde priesters en priesterkandidaten in het pastorale jaar De voortgezette pastorale vorming van de jonge priesters - jong in wijdingsjaren - is een belangrijke gelegenheid om de verbondenheid met elkaar en met de Bisschop te beleven en te reflecteren op de eigen pastorale werkzaamheid en deze te toetsen en te verdiepen. De dagen van de voortgezette vorming dienen er mede toe te beleven dat priesters als leden van één presbyterium samen staan voor de priesterlijke zending die Christus aan de Kerk heeft toevertrouwd. Deze dagen bieden de gelegenheid om de Bisschop te ontmoeten, met een geestelijke vader (geestelijk leidsman) te spreken en te bidden. De kerkelijke documenten beklemtonen dan ook de noodzaak van deze dagen (zie hieronder en vgl. bijv. Ratio Fundamentalis, nr. 100; Ratio Neerlandica nr. 54-56 en Bijlage I, nr. 23-25; Directorium voor het ambt en het leven van de priesters, hoofdstuk 3, m.n. nr. 93). De vorming omvat naast de persoonlijke pastorale begeleiding (supervisie en mentoraat) een aanbod van bezinningsdagen (stille dagen) en de vastgestelde vormingsdagen op de eerste maandagen van de maand. Voor deze eerste maandagen van de maand worden de priesters van de laatste vijf wijdingsjaren uitgenodigd en verwacht. De priesters die meer dan vijf jaar gewijd zijn, krijgen nog wel de uitnodiging en kunnen aan deze maandagen en de Willibrordlezing deelnemen.

De vijf jaren worden bij voldoende deelname (volledige deelname aan tenminste tweederde van de eerste maandagen) afgesloten met een door de Bisschop en de verantwoordelijke voor de vorming getekend getuigschrift. De eerste maandagen: priesters van de laatste vijf wijdingsjaren en de priesterstudenten van het pastorale jaar worden dus geacht deel te nemen aan het programma van de eerste maandagen; zij worden dan ook verzocht deze dagen voor het gehele jaar in hun agenda te reserveren. Het programma begint om 10.45 uur (koffie); om 11.10 is de eerste inleiding. Om ongeveer 17.30 uur - na het gesprek met de Bisschop - is de vormingsdag afgelopen; ieder is echter van harte uitgenodigd voor de aansluitende vespers met Eucharistieviering en is welkom om met de Bisschop te concelebreren en aan het aansluitende buffet deel te nemen. 2.1 KERKELIJKE DOCUMENTEN OVER DE VOORTGEZETTE VORMING “Voor de priester van onze tijd is de permanente vorming een noodzakelijk middel tot het bereiken van het doel van zijn roeping, de dienst van God en van zijn volk (...) Om dit bovennatuurlijk doel te bereiken moeten vanzelfsprekend de algemene criteria worden gevonden en geanalyseerd, volgens welke de permanente vorming van de priesters dient te worden opgezet” (Directorium voor het ambt en het leven van de priesters, 71). “Er moet niet alleen een ‘plan voor de permanente vorming’ worden uitgedacht en opgesteld, het moet ook ten uitvoer worden gebracht. Daartoe is een duidelijke structurering nodig van wat er te doen staat; moet het plan de doelstellingen, de te behandelen stof en de te gebruiken middelen aangeven” (Directorium voor het ambt en het leven van de priesters, 86). “In een dergelijke context (van het pastorale jaar) kunnen heel geschikt praktijklessen en werkcolleges worden georganiseerd over biecht horen, liturgie, catechese, preken, kerkelijk recht, de eigen spiritualiteit van de priester, de leek en de religieus/ze, sociale leer, communicatie en media, kennis van sekten en nieuwe vormen van religiositeit, enzovoorts” (Directorium voor het ambt en het leven van de priesters, 82). “Overeenkomstig hetgeen gezegd is over het pastorale jaar, dienen er in de eerste jaren van het priesterschap ieder jaar vormingsbijeenkomsten te worden georganiseerd. Daarin dienen theologische, juridische, spirituele en culturele onderwerpen diepgaand te worden behandeld door middel van speciale sessies, gewijd aan problemen op het gebied van de moraal, de pastoraal, de liturgie enzovoorts. Bij gelegenheid van deze bijeenkomsten kan ook de bevoegdheid voor het biechthoren worden vernieuwd, zoals is vastgesteld door het kerkelijk wetboek en de bisschop (vgl. cc. 970 en 972)” (Directorium voor het ambt en het leven van de priesters, 93). Over de permanente vorming, zie ook: Directorium voor het ambt en het leven van de priesters, 69-80, waar gesproken wordt over de menselijke vorming, de geestelijke vorming, de intellectuele vorming en de pastorale vorming. De permanente intellectuele vorming moet leiden tot bidden, verbondenheid en pastoraal handelen; aandacht voor de documenten van het leergezag, voor zaken die in het cultureel debat en voor de pastorale praktijk van belang zijn (o.m. sociale ethiek, bio-ethiek, vragen die samenhangen met wetenschappelijke vooruitgang, met de sociale leer van de Kerk, met het gebruik maken van sociale communicatiemiddelen enzovoorts, n. 77). Wat betreft het pastoraal handelen worden door het Directorium genoemd: het bespreken van het pastoraal plan van het bisdom, van alles wat betrekking heeft op het leven en de pastorale praktijk van de priesters, zoals ethiek, catechese, gezinspastoraal, roepingenpastoraal, zorg voor jeugd, bejaarden, zieken, de oecumene en voor hen die van de kerk vervreemd zijn, n. 78.

De voortgezette vorming moet zijn een “systematisch aanbod, dat in etappes verloopt en nauwkeurig omschreven is”(Pastores dabo vobis, 79); deze georganiseerde voortgezette vorming moet vergezeld gaan van regelmatige persoonlijke studie (Directorium voor het ambt en het leven van de priesters, 79). 2.2 OVERZICHT VAN HET GEHELE ZESJARIG PROGRAMMA Hieronder treft U een globale opzet aan van de gehele voortgezette vorming gedurende het pastorale jaar en de eerste vijf jaar na de priesterwijding. Mocht U onderwerpen missen in dit overzicht die wél van belang zijn of andere opmerkingen hebben, reageert U dan alstublieft naar [email protected] In totaal zijn voorzien: 192 uur De met * gemerkte onderdelen zijn opgenomen in het programma van het studiejaar 20132014 1. Geestelijke vorming 1.1. het ontvangen en geven van geestelijke leiding: 3 uur 1.2. retraite 1.3. recollectie: 6 uur 2. Verkondiging 2.1. intervisie-gesprek, zie onder bij 6.6. 3. Catechese 3.1. eerste-communie-catechese 2 uur 3.2. vormselcatechese 2 uur 3.3. het opzetten van volwassen-catechese in de parochie 2 uur hoe uitnodigen? - voor welke doelgroep(en)? - methode en inhoud 4. Liturgie 4.1. Vieringen voor kinderen en jongeren 2 uur 4.2. Vieringen rond de uitvaart 2 uur 4.3. De Tridentijnse Mis (Buitengewone vorm van de Romeinse ritus) 2 uur (algemene inleiding; oefen-afspraken voor liefhebbers) 4.4. Liturgische zang 4 uur* 5. Sacramentenpastoraal 5.1. biechtpastoraal 6 uur 5.2. huwelijksvoorbereiding 2 uur* 5.3. zie ook bij catechese en pastorale vorming 6. Pastorale vorming 6.1. pastoraal voor ernstig zieken en stervenden 4 uur* 6.2. pastorale zorg voor homoseksuelen, samenwonenden, mensen in onregelmatige situaties 4 uur* 6.2. opzetten van jongerenpastoraal en omgaan met jongeren 4 uur 6.3. gezinspastoraal 2 uur* 6.4. ouderenpastoraal 2 uur 6.5. Opvoeding 2 uur 6.6. Intervisie-bijeenkomst (20 uur, jaarlijks 2x2 uur) * 7. Pastorale organisatie en leiding geven 1.1. Leiding-geven in de parochie 6 uur* 1.1. Conflicthantering 4 uur 1.2. Het begeleiden van veranderingsprocessen 4 uur

1.3. Het werken in regio’s 4 uur* 1.4. Ontwikkeling in het diocesaan pastoraal beleidsplan 4 uur* 1.5. Kerkopbouw 6 uur 8. Kennismaking met nieuwe bewegingen, gemeenschappen en andere nieuwe werkelijkheden - Opus Dei 2 uur* - Focolare 2 uur* - Neocatechumenale Weg in de parochie 2 uur - Communione e Liberazione 2 uur - Foi et Lumière (Geloof en Licht) 2 uur - Life Teen 2 uur - Charismatische vernieuwing 2 uur - Kleine christelijke gemeenschappen 2 uur - overige 4 uur 9. Recente kerkelijke documenten 5 uur 10. Moraaltheologische vorming 10.1. Actuele vraagstukken (stamcel-onderzoek; voedsel en vocht enz.) 4 uur 10.2. Morele vragen in pastorale situaties: Euthanasie, abortus, geboorteregeling, belastingontduiking, communiceren 6 uur 11. Oecumene en relatie tot het Jodendom 11.1. De oecumenische contacten in Nederland en internationaal 4 uur* 11.2. De relaties met het Jodendom 4 uur* 11. Communicatie en media 11.1. Omgaan met de media 6 uur 12.1. Spreekvaardigheid en communicatietraining 6 uur 12. Wetenschappelijke en maatschappelijke ontwikkelingen 12.1. De positie van de Islam in onze maatschappij 2 uur 12.2. De positie van de Kerk in onze samenleving (o.m. contacten met de overheid) 2 uur* 12.3. Overige 4 uur 13. Kennismaking met de diocesane diensten 13.1. Officialaat 2 uur; 13.2. Huwelijk en gezin 2 uur; * 13.3. Jongerenpastoraat 2 uur 13.4. Commissie Regiovorming en kerkopbouw 2 uur 13.5 Bouwzaken 2 uur 13.6. Diaconie 2 uur 13.7. Financiën 2x2 uur 13.8. Onderwijs 2 uur 13.9. Kerkelijk kunstbezit 2 uur 13.10. Liturgie, Kerkinrichting 2 uur * 14. Overige 14.1 overige 8 uur 14.2. Spanningen waarmee de priester wordt geconfronteerd 6 uur 14. Bedevaarten 14.1. Heiloo, tevens kennismaking met het Diocesaan heiligdom en centrum voor evangelisatie

14.2. Alkmaar (H. Bloed) en St. Adelbert 14.3. Amsterdam: Mirakel van Amsterdam en Vrouwe van alle volkeren 14.4. Haarlem (Maria van Haarlem) en Noordwijk (St. Jeroen) 14.5. Haastrecht (Maria ter Weghe) en Gouda 14.6. IJsselstein (O.L. Vrouw van Eiteren) 14.7. Schiedam: H. Liduina 15. Gesprek met de Bisschop 2.3 PROGRAMMA VOORTGEZETTE VORMING 2013-2014: MAANDAG 7 OKTOBER 2013 11.10-12.45: Z.H. Exc. Mgr. J.G.M. van Burgsteden sss., Oecumene en het Directorium voor de Oecumene als basis voor het onderlinge gesprek. In 1993 heeft de Pauselijke Raad ter bevordering van de Eenheid der Christenen het Oecumenisch Directorium herzien tegen de achtergrond van veranderde situatie welke ontstond door de afkondiging van het nieuwe Wetboek van Canoniek Recht voor de Latijnse kerk (1983) en van het Wetboek met de wetsregels van de Oosterse kerken (1990). Het Directorium biedt te midden van voortschrijdende ontwikkelingen op het gebied van de oecumene een ‘nauwkeurig leerstellige voorlichting’ die het Godsvolk nodig heeft om ten diepste betrokken te zijn bij het werk van de oecumene. Mgr. J.G.M. van Burgsteden sss. (*1925) was namens de Nederlandse bisschoppen geruime tijd referent voor oecumene. 14.30-16.00: dr. M. Broesterhuizen, Pastoraat voor doven. In een onderhand steeds verder verleden werd het dovenpastoraat voor doven in Nederland verzorgd door priesters die aan het Instituut voor Doven in Sint-Michielsgestel waren verbonden. Dit pastoraat is echter in de loop van de jaren steeds verder ingekrompen en dove mensen zijn pastoraal gezien behoorlijk in de kou komen staan. Sinds 2010 is de Kerkelijke Instelling Rooms-Katholiek Dovenpastoraat bezig het dovenpastoraat weer nieuw leven in te blazen. Doven, d.w.z. mensen die vanaf hun geboorte of vroegste jeugd doof zijn en meestal in gebaren communiceren hebben als gelovigen het recht om in de plaatselijke geloofsgemeenschap hun plek te vinden. Informatie over doofheid, dove mensen en het dovenpastoraat kan dan ook zeer dienstbaar zijn voor pastores. Dr. M. Broesterhuizen (*1949) is als diaken van het bisdom ‘s-Hertogenbosch sinds 2010 werkzaam in het pastoraat voor doven. Zijn zending betreft alle Nederlandse bisdommen. 16.00 uur: Gesprek met de Bisschop 17.30 uur: Vespers en heilige Mis en verlening van de admissio Aansluitend: Buffetmaaltijd MAANDAG 4 NOVEMBER 2013 11.10-12.45: Dr. J.M. Tercero Simón en drs. L. Georges, pastorale begeleiding van terminale patiënten en stervenden

Tijdens de pastorale begeleiding van terminale patiënten kunnen controversiële morele kwesties ter sprake komen. Dit vraagt van de pastores een erudiete kennis van zaken en een open pastorale houding. Dr. J.M. Tercero Simòn (*1959), priester van het bisdom Rome, is gepromoveerd aan het Johannes Paulus II instituut van de pauselijke Lateraanse Universiteit, studieprefect van het St. Willibrord-instituut, docent moraaltheologie en vice-rector van het Redemptoris Materseminarie. Drs. L. D. Georges (*1963) is rector van het Redemptoris Mater- seminarie. 14.30-16.00: Pastoor F. Geels, pastorale begeleiding van terminale patiënten en stervenden. Gespreksvoering met terminale patiënten en stervensbegeleiding vragen om reflectie en feedback. Pastoor F. Geels is supervisor en docent aan het St. Willibrord- en het St. Bonifatius-instituut van De Tiltenberg en priester van het bisdom Haarlem- Amsterdam. 16.00 uur: Gesprek met de Bisschop 17.30 uur: Vespers en heilige Mis, aanstelling acoliet, geloofsbelijdenis en afleggen van de eed van trouw. Aansluitend: Buffetmaaltijd MAANDAG 2 DECEMBER 2013 11.10-12.45: prof. dr. A.H.M. van Iersel, de opdracht van de overheid in het perspectief van de katholieke sociale leer. 'In Nederland wordt de verzorgingsstaat geherstructureerd en kleiner gemaakt. De gevolgen hiervan zijn op alle niveaus in de samenleving merkbaar, ook omdat de uitvoering van beleid steeds meer op gemeentelijk niveau komt te liggen. Wat is er vanuit de katholieke sociale leer te zeggen over de verzorgingsstaat, de verkleining ervan, en de oplossing van nieuwe problemen die nu ontstaan? En wat kunnen parochies met deze visie doen in hun contacten met gemeentelijke overheden? ' Prof. Dr. A.H.M. van Iersel (*1954) is bijzonder hoogleraar vraagstukken geestelijke verzorging bij de krijgsmacht aan de FKT en docent katholieke sociale leer aan de Universiteit van Tilburg, de Fontys Hogeschool te Utrecht en de master Catholic Social Teaching van de Broeders van de Liefde te Gent. Hij maakt deel uit van de Raad van Advies van het CSLK. 14.30-16.00: Mgr. A.J.J. Woolderink, het belang van de liturgische zang voor de parochiegemeenschap De zang en de muziek zijn nauw verbonden met de liturgische handeling. De criteria voor een goed gebruik ervan zijn: de expressieve schoonheid van het gebed, de eensgezinde deelname van de verzamelde gemeenschap en het gewijde karakter van de viering (CKK alinea 1191). Bijzonder zal worden ingegaan op deze criteria en op de diversiteit van de liturgische zang ten behoeve van de gehele parochiegemeenschap.

Mgr. A.J.J. Woolderink (*1952) is vicaris-generaal voor het Militair Ordinariaat en lid van de Nationale Raad voor de Liturgie. 16.00 uur: Gesprek met de Bisschop 17.30 uur: Vespers en heilige Mis, waaronder het verlenen van de admissio Aansluitend: Buffetmaaltijd MAANDAG 6 JANUARI 2014 11.10-12.45: Ir. E.F.T.M. Dijkema, de Focolare beweging Nederland. De Focolarebeweging is een internationale beweging, die in 1943 is ontstaan vanuit een krachtige ontdekking door leken van de betekenis van het evangelie. Ze wil bijdragen aan eenheid en broederschap, zowel in de onderlinge verhoudingen van gezin, werk en school, als op kerkelijk en maatschappelijk gebied. Ir. E.F.T.M. Dijkema (*1962) is lid van de Focolare beweging Nederland. 14.30-16.00: Mgr. mr. dr. C.G.E. van der Ploeg, het Opus Dei in Nederland Het Opus Dei is een instelling van de Rooms-katholieke Kerk, gesticht door de heilige Jozefmaria Escrivá. Taak van het Opus Dei is het verspreiden van de boodschap dat men door het werk en in de gewone omstandigheden van het leven God kan ontmoeten, de naaste kan dienen en de samenleving kan verbeteren. In 1961 ging studentenhuis Leidenhoven in Amsterdam van start. Andere centra voor jongeren en volwassenen volgden. In 1987 is in het Brabantse Moergestel het conferentieoord Zonnewende opgericht. Mgr. mr. dr. C.G.E. van der Ploeg (*1959) is regionaal vicaris van het Opus Dei in Nederland. 16.00 uur: Gesprek met de Bisschop MAANDAG 3 FEBRUARI 2014 11.10-12.45: pastoor F. Geels, intervisie Pastoor F. Geels is supervisor en docent aan het St. Willibrord- en het St. Bonifatius-instituut van De Tiltenberg en priester van het bisdom Haarlem- Amsterdam. 14.30-16.00: Kapelaan J.C. Schouten, homofilie en pastoraat voor de homofiele gelovige Bij een niet gering aantal mannen en vrouwen is de homoseksuele neiging diepgeworteld. Zij kiezen niet zelf hun homoseksuele instelling uit; de homoseksualiteit betekent voor de meesten van hen een beproeving. Men moet deze mensen met respect, begrip en fijngevoeligheid behandelen (CKK). Vanuit de relevante studie uit de Schrift, Kerkgeschiedenis en de situatie heden ten dage zal het vraagstuk van de homofilie en de mogelijkheden tot pastoraat worden besproken. Kapelaan J.C. Schouten (*1929) geeft persoonlijke begeleiding aan personen met bovengenoemde gevoelens. 16.00 uur: Gesprek met de Bisschop

17.30 uur: Vespers en heilige Mis, waaronder de aanstelling tot lektor. Aansluitend: Buffetmaaltijd MAANDAG 3 MAART 2014 11.10-12.45: prof. Drs. R.C.W. van der Voort, Leiderschap en Sint Benedictus “In het jaar 2008 stortte het wereld financieel systeem in. De economische, sociale en politieke gevolgen waren dramatisch en van een ongekende schaal. Inmiddels bevinden zich talrijke Europese landen in een hardnekkige recessie, met ongekend hoge werkeloosheid cijfers. In het debat over de oorzaken van deze crisis wordt niet alleen naar het economisch systeem gekeken, maar wordt vooral ook op falend leiderschap gewezen. Leiders staan in deze unieke constellatie voor een uitdaging, waarbij zij behoefte hebben aan oorspronkelijke en vernieuwende impulsen. De Regel van Sint Benedictus (530 na Chr.) is een bron van oorspronkelijk, inspirerend en vernieuwend leiderschap met een verrassende actualiteit. In deze lezing wordt kort ingegaan op de huidige economische, politieke en sociale constellatie. Daarna wordt Leiderschap en de studie van Leiderschap in zijn historische context geplaatst. Tenslotte lezen we in de Regel van Benedictus, reflecteren op zijn opvattingen over leiderschap, en laten ons daarmee inspireren.” Prof. Drs. R.C.W. van der Voort is historicus en econoom. Hij was verbonden aan de Amsterdam Business School van de Universiteit van Amsterdam. Hij deed zijn professie in de St. Willibrordabdij, te Doetinchem en is als bibliothecaris werkzaam in de St. Adelbertabdij in Egmond” 14.30-16.00: drs. A. van den Akker sj., Heiligen, heiligenverering en hun betekenis voor catechese en vorming. De heiligen hebben binnen de context van hun tijd getuigd van de kracht van het Evangelie. Zij onderstrepen de werkzaamheid van God in het leven van mensen, te allen tijde en onder alle omstandigheden. Drs. A. van den Akker sj. is sinds 1985 verbonden aan het Stanislascollege in Delft. Hij heeft reeds diverse boeken gepubliceerd over catechese, spiritualiteit, geschiedenis van de jezuïeten, religieuze geschiedenis en over heiligen. 16.00 uur: Gesprek met de Bisschop 17.30 uur: Vespers en heilige Mis Aansluitend: Buffetmaaltijd MAANDAG 7 APRIL 2014 11.10-12.45: Dr. P. van Hoof en drs. J. van Hoof- Borst , een handzame cursus bij de parochiële voorbereiding op het huwelijk Het aantal bruidsparen is afgenomen in veel parochies. Voor degenen die voor de Kerk willen trouwen is een goede huwelijksvoorbereiding cruciaal. Samen met andere bruidsparen een langere tijd op weg zijn ter voorbereiding kost tijd, maar biedt veel nieuwe kansen. Een cursus kan zeer dienstbaar zijn.

Dr. P. van Hoof (*1976) en drs. J. van Hoof- Borst (*1976) hebben beide Theologie of Marriage and Family gestudeerd aan het John Paul II Instituut te Melbourne. Samen hebben ze 4 kinderen. Ze houden regelmatig lezingen op het gebied van huwelijk en gezin, seksualiteit, theologie van het lichaam, de roeping van de man/vrouw/gezin, etc. 14.30-16.00: Pastoor J.E.M. van der Mee, huwelijksvoorbereiding in de pastorale praktijk Een persoonlijk gesprek van een priester met jonge mensen die de stap van hun leven willen zetten, is vaak zeer verrijkend. Het biedt uitgelezen kansen om het geestelijk leven te versterken. Een goed huwelijksgesprek te voeren is niet eenvoudig. Het vraagt vele doorleefde vaardigheden van een priester. Pastoor J.E.M. van der Mee (*1961) is sinds 1997 pastoor te Haastrecht. 16.00 uur: Gesprek met de Bisschop 17.30 uur: Vespers en heilige Mis, waaronder de aanstelling tot acoliet. Aansluitend: Buffetmaaltijd MAANDAG 5 MEI 2014 11.10-12.45: pastoor F. Geels, intervisie Pastoor F. Geels is supervisor en docent aan het St. Willibrord- en het St. Bonifatius-instituut van De Tiltenberg en priester van het bisdom Haarlem- Amsterdam. 14.30-16.00: Z.H. Exc. Mgr. Drs. H.W. Woorts, Voorstellingen van Maria vanaf de oudchristelijke tijd Om de boodschap door te geven die haar door Christus werd toevertrouwd heeft de Kerk kunst nodig. Kunst moet namelijk de wereld van de geest, van het onzichtbare, van God waarneembaar maken en voor zover mogelijk ook aantrekkelijk. Zij moet dus in belangrijke formules overbrengen wat in zichzelf onuitspreekbaar is. Nu heeft de kunst een geheel eigen vermogen om het een of andere aspect van de boodschap te nemen en het te vertalen in kleuren, vormen, klanken die de intuïtie van wie kijkt of luistert vergezellen. En dit zonder afbreuk te doen aan de boodschap zelf van zijn transcendente waarde en van zijn schittering van mysterie. Z.H. Exc. Mgr. Drs. H.W. Woorts (*1963) is hulpbisschop van het Aartsbisdom Utrecht en kunsthistoricus. 16.00 uur: Gesprek met de Bisschop 17.30 uur: Vespers en heilige Mis MAANDAG 2 JUNI 2014 BEDEVAART NAAR HAARLEM Geen Willibrordlezing 3. RETRAITES EN STILLE DAGEN

Hieronder wordt een aantal stille dagen vermeld, zoals die gehouden worden ten behoeve van de priester-, diaken- en catechistenopleiding. Het is mogelijk hieraan deel te nemen - al zijn de data niet altijd op de agenda van een priester afgestemd - en het wordt aanbevolen van dit aanbod gebruik te maken. Stille dagen: 21 sept. (J. Smith); 6 okt. (G. Wilkens); 30 nov. (J. Smith); 1 dec. (G. Wilkens); 22 mrt. (J. Smith); 23 mrt. (G. Wilkens); 31 mei (J. Smith); 22 juni (G. Wilkens). De stille dagen van pater Wilkens en past. J. Smith (diaken- en catechistenopleiding) duren tot 18.00 uur en vinden plaats in Casa Carmeli, Bekslaan 9, Vogelenzang; die van de priesteropleiding duren de gehele dag; deelname is mogelijk wanneer de dag volledig kan worden meegemaakt tot tenminste 20.00 uur. Ook is het mogelijk op afspraak zelf een stille dag te doen. Zowel voor deelname aan de geplande stille dagen als voor een persoonlijke stille dag kunt u zich opgeven via drs. P. Klaver (tel. 0252-345312) en via de receptie (mevr. J. Dekker, 0252-345345). Het is mogelijk over cd’s met inleidingen op het gebed (van pater P. Penning de Vries s.J. †) te beschikken ten behoeve van een persoonlijke stille dag. Meld u dit dan even bij uw opgave. Indien u persoonlijke begeleiding wenst, dient U dit zelf af te spreken met de betreffende spirituaal. Retraite: Priesterretraite 2013: 13-17 augustus Priesterretraite 2014: Deze retraites staan onder leiding van pater dr. G. Wilkens s.j. en vinden plaats in Schwagstorf Opgave en informatie: drs. P. Klaver, De Tiltenberg, tel. 0252-345312 Voor het houden van uw retraite - die voorgeschreven is (vgl. C. 276 §2, n. 4) - wordt u verzocht zelf afspraken te maken. De spirituaals kunnen u eventueel helpen hierin een keuze te maken. Pater dr. G. Wilkens geeft gedurende de zomermaanden een heel aantal retraites waarbij u kunt aansluiten. Ook is het mogelijk aan te sluiten bij de retraite van het seminarie (2013: 3-9 september). Daarvoor gelieve men zich op te geven bij rector G. Bruggink. 4. INLEIDERS VOORTGEZETTE VORMING EN WILLIBRORDLEZINGEN Drs. A. van den Akker sj. Westplantsoen 73, 2613 GK Delft Tel: 015-2141363; e-mail: [email protected] Dr. M. Broesterhuizen p/a Bisdom ‘s-Hertogenbosch Postbus 1070, 5200 BC ‘s-Hertogenbosch

Telefoon: 073 – 6125488 (alleen maandag en dinsdag); e-mail: [email protected] Z.H. Exc. Mgr. J.G.M. van Burgsteden sss. N.Z.Voorburgwal 373, 1012 RM Amsterdam Tel: 020-6266817: e-mail: [email protected] Ir. E.F.T.M. Dijkema, Abdijlaan 14, 5253 VP Nieuwkuyk E-mail: [email protected] Pastoor F.P.H.M. Geels Dammersboog 46, 1991 SK Velserbroek Tel: 023-5321796; e-mail: [email protected] Drs. L. D. Georges Paadje 22, 1733 NE Nieuwe Niedorp Tel: 0226-413477 of 06-46416367; e-mail: [email protected] Mv. Dr. M. GULDENMOND- KRIJTENBERG Pr. Mariannelaan 97, 2275 BC Voorburg E-mail: [email protected]

Z.H. Exc. Mgr. Dr. J.H.J. van den Hende Koningin Emmaplein 3, 3016 AA Rotterdam Tel: 010-2815171; e-mail: [email protected] Dr. P van Hoof en drs. J. van Hoof- Borst Altenaarhof 8, 5709 LX Helmond E-mail: [email protected] Prof. Dr. A.J.M. van Iersel Soeverein 32, 3817 HT Amersfoort Tel: 033-4652088 Z.H. Exc. Mgr. Dr. G.J.N. de Korte Ubbo Emmiussingel 79, 9711 BG Groningen Tel: 050-4065888; e-mail: [email protected] Pastoor J.E.M. van der Mee Grote Haven 10, 2851 BM Haastrecht Tel: 018-2501339 of 06-51577384; e-mail: [email protected] Mgr. mr. dr. C.G.E. van der Ploeg Jan Luykenstraat 52, 1071 CS Amsterdam Tel: 020-6732250; e-mail: [email protected] Kapelaan J.C. Schouten Rijkstraatweg 83, 1396 JG Baambrugge Tel: 0294-291634 Dr. J.M. Tercero Simòn Paadje 22, 1733 NE Nieuwe Niedorp Tel: 0226-413477 of 06-46602419; e-mail: [email protected]

Prof. Drs. R.C.W. van der Voort Jagtlustlaan 15, 2082 HS Santpoort-Zuid Tel: 06-1180183; e-mail: [email protected] Dr. J.I.M.X. Vijgen Metsteren 125, B-3800 Sint Truiden, België Tel: 0252-345345; e-mail: [email protected] Prof. dr. G. van Wissen Merel 5, 1722 DE Zuid- Scharwoude E-mail: [email protected] Prof. Dr. A.L.H.M. van Wieringen Vogelenzang 6-5, 3911 AR Rhenen Tel: -20-6841429; e-mail: [email protected] Mgr. A.J.J. Woolderink Wierdensestraat 20, 7607 GH Almelo Tel: 0546-824491; e-mail: [email protected] Z.H. Exc. Mgr. Drs. H.W. Woorts Amersfoortseweg 48, 3951 LC Maarn Tel: 0343-441545; e-mail: [email protected]

INHOUDSOPGAVE 1. Willibrordlezingen [ ] 2. Voortgezette vorming [ ] 2.1 Kerkelijke documenten over de voortgezette vorming [ ] 2.2 Overzicht van het gehele zesjarige programma [ ] 2.3 Programma voortgezette vorming 2012-2013 [ ] 3. Retraites en stille dagen [ ] 4. Inleiders voortgezette vorming en Willibrordlezingen [ ]

De eerste maandagen van iedere maand (van oktober tot en met juni) zijn dagen van ontmoeting en verdieping voor jong gewijde priesters, studenten in het pastoraal jaar, voor de diakens, de catechisten en pastoraal werkers. Op deze dagen vinden aanstellingen en admissiones plaats en verschillende bijzondere lezingen waarvoor soms ook gasten worden uitgenodigd, zoals voor de Tiltenberglezing en de Thomaslezing. Kortom, een dag om de gezamenlijke verbondenheid met Christus en zijn Kerk te beleven en dat traditiegetrouw wordt besloten met een heerlijk buffet!

De Tiltenberg Zilkerduinweg 375 2114 AM Vogelenzang NL Tel. 0252-345345 www.tiltenberg.org

Dit jaar, 2013, viert het Centrum voor de Sociale Leer van de Kerk zijn eerste lustrum op 26 oktober 2013 onder de titel: “Vernieuwing en traditie. De betekenis van de sociale leer van de Kerk in een seculiere samenleving”. Lees meer hierover op onze website www.tiltenberg.org