magazine van de GZB #4
november 2013
s op n o e Lik book! Face
Thema: Groeten uit…
Groeten uit Mexico, Namibië, de Filippijnen en België
Secularisatiestudies: wat doet hoogleraar Herman Paul nu precies? “Denk niet dat secularisatie het einde van de kerk inhoudt.”
Willem-Jan de Wit in Egypte “Hij liet me de schotwonden in zijn lichaam zien”
gzb
De GZB is een zendingsorganisatie binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Wij geloven dat elke gemeente, waar ook ter wereld, geroepen is om het Evangelie uit te dragen, in woord en daad. De GZB wil gemeenten helpen om aan deze roeping handen en voeten te geven. Door kerken in binnen- en buitenland met elkaar te verbinden, kunnen wij een middel zijn tot redding van mensen en tot vorming en opbouw van de plaatselijke gemeente. Alle Volken is het magazine van de GZB. Het wordt gratis verspreid onder GZB-leden.
inhoud
Jaap en Coby van der Ham zijn terug in Kenia: verschillen tussen vroeger en nu p4
colofon Alle Volken Jaargang 106, nummer 4, november 2013 Oplage: 35.000 Verschijnt 4 keer per jaar ISSN: 0022-5666 Alle Volken is het informatieblad van de GZB, een zendings organisatie binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Contributie/donatie: minimaal € 10,- per jaar
Redactie: Gerdi van Eck, Mathilde Schouwstra-van Hoorn (eindredacteur), Harry Fikse (hoofdredacteur) Medewerkers: Margreet Broeders, Jaap Haasnoot, Jaap en Coby van der Ham, Willem-Henri en Ditteke den Hartog, Iljo de Keijzer, Gerrit en Ria Nijland, Diane Palm, Francina de Pater, Herman Paul, Heiko Strietman, Antonie en Cora Treuren, Michiel en Sandra Vastenhout, Willem-Jan de Wit, Kees Zeelenberg Grootletterdruk: Alle Volken is voor visueel gehandicapten ook verkrijgbaar in grootletterdruk. Voor meer informatie: CBB te Ermelo, tel. 0341-565499 © GZB - Het kopiëren of overnemen van artikelen is toegestaan, mits met bronvermelding. Druk: Senefelder Misset, Doetinchem Vormgeving: D&DJ, Montfoort Bestuur: Ds. K. van Meijeren, Ede (1e voorzitter), Ds. J.C. van Trigt, Papendrecht (2e voorzitter), Ds. M. van Duijn, Rijnsburg (1e secretaris), Mw. ir. A.F. Visscher-Hofman, Gouda (2e secretaris), Dhr. P.J. Oudshoorn RA, Veenendaal (1e penningmeester), Dhr. N.A. de Waal, Waddinxveen (2e penningmeester), Mw. H.J. de Fijter-Schouten, Kampen, Mw. mr. E.F. Lagerwerf-Vergunst, Ridderkerk Ledenadviesraad: Dhr. M. Boer, Voorthuizen, Dhr. A.J. ten Brinke, Veenendaal, Mw. K.F.C. Bulten-van Dijk, Leusden, Dhr. M. Catsburg, Veenendaal, Ds. C.M.A. van Ekris, Breukelen, Ds. A.A. Floor, Barendrecht, Dr.mr.ir. R.J. Hoff, Hilversum, Ds. A. de Lange, Dordrecht, Dhr. H.J.A. Lubbers jr., Huizen, Dhr. G.P. Madern MSc, Veenendaal, Mr. W. Oudshoorn-de Boo, Pijnacker, Dhr. P. den Oudsten RA, Waddinxveen, Drs. J. Smelt-Hazeleger, Bodegraven, Ds. P.J. Teeuw, Papendrecht, Ds. J.A. van der Velden, IJsselmuiden, Ds. J.A.W. Verhoeven, Leerdam Kantoor GZB (tevens ledenadministratie): GZB, Postbus 28, 3970 AA Driebergen Faunalaan 249, 3972 PP Driebergen 0343 - 51 24 44,
[email protected], www.gzb.nl Bank: 0690762445 (IBAN: NL91 INGB 0690 7624 45 | Kantooruren: van 8.30 tot 17.00 uur Dagelijkse leiding: ds. Jan Ouwehand
GEVEN Gemeente stichtingsproject in Quartier Latin, Parijs p12
Vorige maand las ik een column van Esther Visser, zendingswerker in Thailand. Zij citeerde uit een onderzoek van een psycholoog die onder andere ontdekt had dat mensen gelukkiger worden van geld uitgeven voor een ander dan voor zichzelf. Hoewel de bewuste psycholoog geen christen is, is wat hij zegt heel Bijbels. Het mooie is dat uit dit nummer van Alle Volken blijkt dat we de ontvangers van onze (GZB-)giften óók gelukkig maken. Joseph Kamati uit Namibië bijvoorbeeld. Hij was ooit een zware jongen. Deinsde er niet voor terug om in het criminele circuit allerlei schimmige klusjes op te knappen. Uiteindelijk belandde hij in de gevangenis. Daar kwam hij in aanraking met het werk van de theologische school waar zendingswerker Willem-Henri den Hartog aan verbonden is. Deze school organiseert bijbelcursussen in gevangenissen. Gevangenen die tot geloof gekomen zijn, kunnen zich omscholen en na hun vrijlating hun leven inzetten voor God. Net toen Joseph besloten had dit ook graag te willen, hoorde hij van Willem-Henri dat de GZB studiebeurzen beschikbaar stelde voor mensen zoals hij. Inmiddels is Joseph een enthousiaste en gemotiveerde student. ‘Ik ben de kerken in Nederland erg dankbaar dat ze deze cursus voor me mogelijk gemaakt hebben’, zegt hij. ‘Het enige verlangen dat ik heb is om voor de Heere God te werken en dat wat ik geleerd heb door te geven aan anderen’. In dit nummer van Alle Volken leest u ook andere verhalen van mensen die onze zendingswerkers tijdens hun werk hebben ontmoet: Andrea en Iván uit Mexico, Senen uit de Filippijnen en de Turkse Nail uit België. We maken ook kennis met ds. Samuel Fouchachon, die in hartje Parijs een nieuwe gemeente aan het stichten is. Zijn ‘methode’ ontleent hij aan Openbaringen 2: ‘Geen buitenissige zaken, geen bijzondere evangelisatieactiviteiten, maar gewoon terugkeren tot de essentie: een Bijbelse preek met een duidelijke, inhoudelijke boodschap.’ Wat een durf. Dat hebben trouwens Binod en Prakash uit Nepal ook. Over hen leest u in het artikel over het HGJB-project ‘Leven met lef’. Op pagina 16/17 maken we kennis met Antonie en Cora Treuren die binnenkort naar Colombia vertrekken en met Aris Hofland die een jaar in Malawi gaat werken. Joseph, Andrea en Ivan, Senen, Nail, Samuel, Binod en Prakash, Antonie en Cora, Aris… Stuk voor stuk bevlogen mensen die hun leven in dienst van God willen stellen. Zij geven (zich) niet voor zichzelf, maar voor de ander. Wij wensen hen Gods zegen toe. ds. Jan Ouwehand, directeur GZB
Update uit Egypte: “Hij liet me de schotwonden in zijn lichaam zien” p18
IFES-Nederland: gastvrij voor buitenlandse studenten in ons land p20
Groeten uit Mexico – kennismaken met studenten van Michiel en Sandra Vastenhout
6
Groeten uit Namibië – kennis maken met een cursist van WillemHenri den Hartog
7
Groeten uit de Filippijnen – kennismaken met een student van Iljo de Keijzer
8
Groeten uit België – kennismaken met een bezoeker van het Bijbel huis
9
Leerstoel secularisatiestudies. Wat onderzoekt prof. dr. Herman Paul precies en hoe kan de GZB hem bij zijn onderzoek helpen?
10
Jaarthema HGJB: Leven met lef
15
Onze zendingswerkers
16
verder in dit nummer Projecten Overzicht zendings werkers met verlof GZB-nieuws GZB Wereldkids
gzb en rcea kenia vijftig jaar partners
4
5
Dit najaar vieren we de vijftigste verjaardag van de band tussen de GZB en de Reformed Church of East Africa (RCEA) in Kenia. Jaap en Coby van der Ham, pas begonnen met hun werk in Kenia, vertellen ons over hun eerste ervaringen en de verschillen tussen vroeger en nu.
Foto 1 en 3: Jaap en Coby in Turkana, foto 2: kerkdienst van de RCEA,
Jaap en Coby van der Ham: “De RCEA is een zelfstandige kerk geworden”
Terug in Kenia
foto 4: Jaap en Coby van der Ham
Verschillen tussen vroeger en nu Met dankbaarheid en bijzonder veel warme herinneringen denken we terug aan de uit zenddienst in de Westerkerk in Veenendaal op zondag 30 juni. Die ligt echter inmiddels vele kilometers en maanden achter ons. We moch ten gaan met de zegen van God. We mogen weten dat er een thuisfront is dat met ons meeleeft, ons steunt en voor ons bidt.
is dat we in Nederland gaan voor efficiëntie, hier neemt men de tijd. We proberen de ‘wachttijd’ positief te gebruiken voor een gesprek met deze of gene. De relatie met je broeder of zuster gaat altijd voor. Ook moeten we goed luisteren: wat zegt men en wat bedoelt men te zeggen? Hoe komen we achter de waarheid? De opdracht is niet eenvoudig, maar dat wis ten we. We mogen ons werk doen in afhan kelijkheid van onze Hemelse Vader. Hij riep ons voor dit werk en met vertrouwen mogen we het ook aan Hem overlaten. Het enthousi asme van de mensen in Turkana en de andere gebieden is groot. Overal krijgen we te horen hoe goed het is dat we zijn teruggekomen. Hopelijk opent dat deuren voor ons werk. We genieten ervan om weer terug te zijn.
Betere voedselzekerheid
Zelfbewuste mensen
In Eldoret hebben we een fijn huis op het ter rein van het kantoor van de kerk, de Reformed Church of Africa (RCEA). Van daaruit reizen we naar het noorden van het land en hebben we een begin gemaakt met onze opdracht. Die op dracht is om samen met de bevolking te zoeken naar alternatieve bestaansmogelijkheden om zo in droge gebieden als Turkana, Pokot en de Kerio Valley minder afhankelijk te zijn van regen en van de natuur. De grote vraag is: op welke manier kan de lokale bevolking zich een betere voedselzekerheid verschaffen? We proberen eerst contacten op te bouwen en gaan gesprekken aan, zowel in de doelgebieden als met de kerkleiders/werkers van verschillende kerkelijke afdelingen. De contacten met de plaat selijke diaconieën zijn ook van groot belang. Het opbouwen van relaties is erg belangrijk. Een belangrijk verschil tussen Nederland en Kenia
Natuurlijk is er veel veranderd in Kenia. Net als destijds zijn we onderdeel van de RCEA. We zien dat deze kerk sinds 1988 - toen wij hier definitief vertrokken - behoorlijk is veranderd. In het verleden was men nog afhankelijk van steun van de GZB in de vorm van geld en menskracht. Nu ontmoetten we zelfbewuste mensen. In veel opzichten is de RCEA een zelfstandige kerk geworden. De liturgie is veranderd, het zingen ook. Er is veel meer participatie van gemeenteleden in de dienst. Er is ruimte voor getuigenissen. Er
Jaap en Coby: “Na 25 jaar terug in Kenia! Soms lijkt het alsof we nooit weggeweest zijn. We worden weer ondergedompeld in de sfeer van het land, de hartelijkheid van de bevolking en het enthousiasme van de broeders en zusters om het weerzien na zo’n lange tijd. Hartverwar mend om zoveel oude bekenden te zien en te begroeten. Verbazingwekkend hoeveel verhalen men zich nog over ons weet te herinneren!
JAAP VAN DER HAM – ONTMOETING MET EEN OUDE BEKENDE
zijn ook veel meer gemeenten én de gemeen ten zijn groter. Lag het aantal predikanten in de 80’er jaren zo rond de 25/30, nu zijn er meer dan 100. Ook ‘zending’ heeft de aandacht gekregen. Veel gemeenten zijn met kerkplanting elders bezig. Eind juli maakten we onze eerste tocht naar ‘ons’ Turkana en waren we op bezoek in de plaats waar we destijds tien jaar gewoond en gewerkt hebben. Wat een hartelijkheid weer! De namen van de mensen kwamen weer boven, net als de taal. Het leek alsof de tijd had stilgestaan. Het was bijzonder om te zien hoe ook in Turkana de kerk is gegroeid. Er zijn heel veel preekplaatsen (kerkgebouwen en onder bomen) bijgekomen en ook zijn er veel meer Turkana-predikanten. Er is veel aandacht voor de jongeren in de gemeente en is er ook een grote groep zondagsschoolkinderen. Gods werk gaat door!” Dit jaar bestaat de RCEA 50 jaar. Op veel plaatsen in Kenia, maar ook in Nederland wordt dit jubileum gevierd. In een volgend nummer van Alle Volken leest u hier meer over.
Op de hoogte blijven van het werk van Jaap en Coby in Kenia? Lees hun weblog op www.gzb.nl/teruginafrika.
6
groeten uit mexico
Michiel en Sandra Vastenhout werken als docenten op het Seminario Teológico Presbiteriano de México. Deze theologische opleiding staat in Mexico-Stad. Michiel en Sandra laten ons kennismaken met twee van hun studenten: Andrea Silva (23) en Iván Morales (21). Klasgenoten, en ook nog eens een stel.
Bood schap van troost en hoop
Andrea, waarom ben je theologie gaan studeren?
Foto 1: Michiel, Sandra en Jesper Vastenhout, foto 2: Iván aan het werk in zijn gemeente
“Ik werd in mijn kerk al snel juf op de zondags school, bij de kleinste kinderen. Ik kwam erachter dat bijna niemand echt goed was toegerust om dat werk te doen. Ook de leiders van mijn kerk hadden nauwelijks antwoorden op mijn vragen. Toen dacht ik: de kerk heeft goed opgeleide mensen nodig die anderen kunnen toerusten! Ik ging op zoek en kwam het seminarie op het spoor. De informatie op de site sprak me aan, en ik hoorde hierin Gods stem die mij riep. Toch heb ik eerst informatica gestudeerd. Het punt was dat mijn ouders niet achter mijn keuze stonden. Die zeiden: ga eerst maar iets anders studeren! Ze snapten niet wat je met zo’n opleiding kon doen en hoe je hiermee een zelfstandige positie kon opbouwen. Mijn fami lie kon zich niet veel voorstellen bij ‘werk in de kerk’. Ook de gemeenteleden werkten niet echt mee. Ze zeiden: wat moet jij als vrouw nu met een studie theologie?”
het Evangelie. Toen ik negen jaar geleden in de gemeente kwam, waren er nog twintig leden. Nu zijn het er zo’n 36. Ze wonen in de armere wijken aan de rand van de stad. Een van de problemen in deze wijk is werkloosheid. Veel gemeenteleden werken in het toerisme, maar door de onveilige situatie in Mexico komen er minder toeristen. Veel jongeren lopen het gevaar terecht te komen in een bende of drugskartel. Ook de jongeren uit de gemeente. Zij, en de mensen om ons heen die met dezelfde problemen kampen, zijn de grootste uitdaging voor mijn gemeente. Er is veel moedeloosheid en angst. Het is onze plicht om naar hen te luis teren en hun de boodschap van troost en hoop te brengen, de boodschap van het rijk van God dat levens verandert.” Iván en Andrea groeten de kerk in Nederland hartelijk. Ze sporen ons aan ons in te blijven zetten voor het Koninkrijk van God. “Er is zoveel te doen. Houd moed!”
Iván, kun jij iets vertellen over de gemeente waar je uit komt? “Ik kom uit de badplaats Zihuatanejo. Mijn kerk staat in een dure wijk, maar de meerderheid van de gemeenteleden behoort tot de lagere mid denklasse of is ronduit arm. De kerk is gesticht als zendingspost. Men is de wijk wel ingegaan, maar de bevolking daar gaf geen gehoor aan
Een uitgebreide versie van dit interview en alles over het werk van Michiel en Sandra staat op vastenhoutinmexico.nl.
groeten uit namibië
7
Willem-Henri en Ditteke den Hartog wonen in Namibië. Willem-Henri is docent aan het Namibia Evangelical Theological Seminary (NETS) dat ook theologische cursussen in gevangenissen organiseert. Hij laat ons kennismaken met Joseph Kamati (36), één van de cursisten.
‘Ik zal niet sterven, maar leven’ Willem-Henri: “Joseph werd als jongste van tien kinderen geboren in de havenstad Walvisbaai. Als kind werd hij stevig verwend door zijn vader. Joseph keek op zijn beurt enorm op naar zijn vader. Pa hield veel van vrouwen. Het resultaat was dat zowel de vader als de moeder van Joseph op jonge leeftijd aan aids overleden. Joseph, zonder opleiding of werk, volgde de voetsporen van zijn vader. Hij had de ene na de andere vriendin. Op een gegeven moment werd hij ’s ochtends wakker gemaakt door de zus van zijn toenmalige vriendin. Ze handelde in drugs en had net zo’n duizend euro afgegeven bij een drugsbarones. Of Joseph dit geld niet even wilde ‘terughalen’, zodat ze een andere schuld kon vereffenen. Zo gezegd, zo gedaan. Joseph trok zijn stoute schoenen aan en ging op pad. Hij was vrij snel bij het huis van de drugsbarones en stal het geld. Op weg naar buiten stond hij echter oog in oog met haar. Hij zwaaide met zijn pistool om haar af te schrikken. De stevig gebouwde vrouw pakte Joseph echter beet. Een worsteling volgde en het pistool ging af, dwars door het hart van de drugsbarones. Een maand na zijn daad werd hij ingerekend, wat uitdraaide op dertig jaar cel. Op een zondag hoorde hij in de gevangenis een groep NETS-studenten zingen. Ze hielden een kerkdienst. Joseph voelde een onbedwingbare
neiging zich bij hen te voegen. De preek ging die morgen over Psalm 118 vers 17: ‘Ik zal niet sterven maar leven, en ik zal de werken van de Heere vertellen.’ Vanaf dat moment kon Joseph God niet langer buiten zijn leven houden. Hij kwam tot geloof. Vrij kort na zijn bekeringsmoment kon ik in de gevangenis het goede nieuws vertellen dat de GZB studiebeurzen beschikbaar stelde. Joseph schreef zich in en verslond de boeken van het NETS. ‘Ik leerde door de cursus dat het christen dom geen religie is maar een persoonlijke relatie met Jezus Christus. Door de cursus werd ik opge bouwd in deze relatie. Ook leerde ik levensvaar digheden die ik tot dan toe niet had. Ik ben de kerken in Nederland erg dankbaar dat ze deze cursus voor me mogelijk gemaakt hebben.’ Joseph besluit: ‘Ik wil hen graag Johannes 8:31 en 32 meegeven: ‘Als u in Mijn woord blijft, bent u werkelijk Mijn discipelen, en u zult de waarheid kennen, en de waarheid zal u vrijmaken.’ Het enige verlangen dat ik heb is om voor de Heere God te werken. Ik kan de kennis die ik tijdens de NETS-cursus geleerd heb niet voor mezelf houden. Ik wil het doorgeven aan anderen.’”
FOTO 1: WILLEM-HENRI DEN HARTOG BIJ DE NETS-STUDENTEN IN DE GEVANGENIS, FOTO 2: JOSEPH KAMATI
“Ik ben de kerken in Nederland erg dankbaar dat ze deze cursus voor me mogelijk gemaakt hebben.”
8
groeten uit de filippijnen
groeten uit belgië
Het Bijbelhuis in Antwerpen-Noord is een thuis voor christenen en moslims uit de wijk. Er worden allerlei activiteiten voor jong en oud georganiseerd waarbij de Bijbel centraal staat. Ernst van Velzen is evangelist en teamleider van het Bijbelhuis, zijn vrouw Thera doet vrouwenwerk. We maken kennis met Nail Ökmen, bezoeker van het Bijbelhuis. Heiko Strietman, vrijwilliger in het Bijbelhuis, interviewde hem.
Iljo de Keijzer geeft les op een bijbelschool die theologisch afstandsonderwijs (TEE) geeft aan predikanten en kerkelijk werkers in afgelegen provincies op de Filippijnen. Vaak zijn zij niet in staat om zelf naar een bijbelschool te gaan. Via de cursussen van de bijbelschool kunnen zij toch worden opgeleid voor hun werk in de kerk. Iljo laat ons kennismaken met Senen Rejano, één van de TEE-studenten, predikant in Macalelon in de provincie Quezon.
SENEN REJANO (LINKS), FILIPPIJNS PREDIKANT, TIJDENS EEN TEE-CURSUS
waarheid toch tot me door en in mei 1990 ben ik gedoopt.”
En toen ben je predikant geworden?
“Ik kon
geen nee meer zeggen tegen God” Waarom volg je de cursus sen van de bijbelschool? “Omdat ik meer wilde weten over Gods Woord. Door de cursussen begrijpen we dingen beter waardoor we ze ook weer makkelijker kunnen doorgeven.”
Hoe ben je christen gewor den? “De vrouw van de predikant uit een naburig dorp heeft twee jaar lang bijbelstudies bij ons thuis gehouden. In het begin deed ik altijd net of ik sliep, maar uiteindelijk drong de
“Eigenlijk wist ik al een hele tijd dat God me riep. Er was een tekort aan predikanten en mensen zeiden dat ik een gave had voor het werk in de kerk. Maar ik was visser en dat verdiende goed. Ik wilde dat werk niet opgeven. Maar een paar jaar later gebeurde er iets wat alles veranderde. Ik was aan het vissen en sloeg een vis aan de haak die zoveel kracht had dat hij me overboord trok. Het visdraad zat om mijn pols, dus ik kon mezelf niet losmaken. De andere vissers wisten zeker dat ik verdronken was en ba den alleen tot God dat ze mijn lichaam mochten vinden. Maar toen ze me vonden, leefde ik nog. Ik kwam bij bewustzijn en na een week was ik weer fit genoeg om te gaan vissen. Het voelde alsof ik van God een tweede leven had gekregen. Ik kon geen nee meer tegen Hem zeggen. Mijn vrouw en ik zijn een jaar naar een bijbelschool gegaan, maar konden de opleiding niet afmaken. Toen kwam de mogelijkheid om mee te doen met de TEE-cursus. Op dat moment had de kerk in ons dorp nog maar vijf leden. God zegende mijn werk. De afgelopen jaren zijn er 120
9
“Ik wil rijk worden. Rijk in het geloof”
mensen gedoopt. Zoals overal op het platteland verdwijnen er veel mensen naar de grote stad, maar nog steeds hebben we zo’n 50, 60 mensen in de kerk. Elke zondagmiddag gaan we naar twee andere gebieden waar we nieuwe gemeenten aan het stichten zijn.
Wat zijn je plannen voor de toekomst? “Ik hoop samen met mijn vrouw nog veel kerken te stichten. Op dit moment zijn we bezig met het trainen van leiders in onze kerk. Daarna hopen we hier weg te gaan om fulltime aan de slag te gaan in de twee kerken die we aan het stichten zijn.” NAIL ÖKMEN, BEZOEKER VAN HET BIJBELHUIS IN ANTWERPEN-NOORD
Iljo de Keijzer
Kijk ook eens op www.bijbelhuis antwerpen.be
Nail Ökmen ziet drieëntwintig jaar geleden het levenslicht in Mersin, Turkije. Het is een moderne stad, net zoals Ankara. Nail groeit op in een rustige wijk. Die rust wordt op een gegeven moment verstoord door extremistische moslims. De familie van Nail is christen. Dat blijft niet onopgemerkt en de extremisten stel len Nail en zijn familie voor de keuze: of je wordt moslim of je vertrekt. De hele familie vertrekt en verspreidt zich over Europa. Nail gaat aanvankelijk zonder zijn ouders naar Europa. Niet veel later volgen zij ook. Ze trekken in bij familie in Brussel. Die helpen het gezin aan een verblijfsvergunning. Het hele proces duurt ongeveer zeven jaar. Nail en zijn ouders verhui zen naar Antwerpen-Noord. In 2009 komt Nail in contact met het Bijbelhuis. Nail is verliefd op een meisje en hoort via via dat zij wekelijks naar het Bijbelhuis gaat. “Eerst ging ik voor haar, maar ik voelde me er gelijk thuis.” Hij besluit om vaker te gaan. “Het is heel gek, maar na een paar keer vergat ik gewoon dat meisje. Ik begon mij te interesseren in de verdie ping van het geloof. Ik ging in de Bijbel lezen. Ik denk dat God het zo heeft geleid.” Terugkijkend vindt Nail het nog altijd bijzonder dat hij op deze manier in het Bijbelhuis terecht is gekomen. “Voordat ik in het Bijbelhuis kwam, geloofde ik al wel, maar ik bad nooit en las ook niet in de Bijbel. In het Bijbelhuis heb ik geleerd wat bidden is en hoe je zo je relatie met God
kunt versterken.” De rol van het Bijbelhuis in het leven van Nail is heel helder. “Kort en krachtig gezegd heeft het Bijbelhuis mij verdieping in het geloof gegeven. Tegelijk heb ik ook geleerd respect te hebben voor andere geloven. Door wat ik had meegemaakt met extremistische moslims vertrouwde ik moslims in het algemeen niet en zag ik ze niet als mensen. Maar door mijn tijd in het Bijbelhuis ben ik het verschil tussen ‘gewone’ moslims en extremistische moslims gaan inzien. Als moslims respect hebben voor mij, dan heb ik dat ook voor hen. Dat vind ik heel erg waardevol!” Op de vraag hoe hij zijn toekomst ziet , blijft het even stil. “Ik wil rijk worden. Rijk in het geloof. Ik wil graag leven als een christen, en hoop dat ik mijn geloof nog krachtiger kan maken. Dat lijkt mij het allermooiste en daar ga ik ook mijn best voor doen.”
Ernst en Thera van Velzen en hun kinderen, evangelisten in het Bijbelhuis
10
leerstoel secularisatiestudies
11
Op 24 september hield dr. Herman Paul zijn oratie als bijzonder hoogleraar secularisatiestudies (namens IZB en GZB) aan de Rijksuniversiteit Groningen. Wat onderzoekt hij precies en hoe kan de GZB hem bij zijn onderzoek helpen? Herman Paul legt het uit.
Sinds 1 september 2012 bekleed jij de ‘bij zondere leerstoel secularisatiestudies’ aan de Universiteit van Groningen. Wat is een leerstoel? “Een leerstoel is een ouderwetse naam voor een hoogleraarspost. Waar de term vandaan komt, zie je op afbeeldingen van middeleeuwse uni versiteiten: daar zit de professor in een houten spreekgestoelte met studenten om zich heen. Zulke stoelen kennen we gelukkig niet meer! Als ik al een stoel heb, naast mijn flexwerkplek in Groningen, dan is het een bankje in een stiltecoupé van de NS, waar ik met m’n laptop op schoot een lezing zit voor te bereiden of een artikel zit te schrijven.”
“Denk niet dat secularisatie het einde van de kerk inhoudt”
Wat houdt de leerstoel secularisatie studies in? “Deze plek is gecreëerd om onderzoek naar secu larisatie te stimuleren. Voor een deel doe ik dat onderzoek zelf; voor een ander deel probeer ik anderen enthousiast te maken en mee te laten doen. Zo zijn vanuit de GZB Jaap Haasnoot en Willem-Jan de Wit aangehaakt. Het onderzoek gaat overigens niet per se over ‘hoeveel mensen gaan er naar de kerk?’ Ik probeer een spade die per te graven. Wat is secularisatie eigenlijk? Hoe kun je secularisatie op een christelijke manier duiden?”
Wat zijn concrete werkzaamheden die je ‘vanuit’ deze leerstoel doet? “Zoals elke hoogleraar geef ik onderwijs, vooral aan predikanten, die tegenwoordig op nascho ling moeten. Ze kunnen er voor kiezen om bij mij een cursus over secularisatie te volgen. Ik geef lezingen, vaak in kerkelijk verband, maar ook wel voor collega-wetenschappers. In zulke lezingen kan ik iets kwijt van mijn onderzoek. Dit onderzoek, tot slot, is het belangrijkst. Wil de leerstoel op den duur een verschil maken, dan moet ik niet al mijn tijd besteden aan co lumns en opiniestukjes, maar diepte-investerin gen doen. Concreet betekent dat: lezen, denken en schrijven, om over een aantal jaar met een vernieuwend boek over secularisatie te kunnen komen.”
Wat is het nut van deze leerstoel voor zowel IZB als GZB? “Het nut van wetenschap – liever spreek ik over de waarde van wetenschap – ligt in het stellen van lastige vragen. In dit geval: lastige vragen bij de manier waarop kerken en zendingsor ganisaties gewend zijn over secularisatie te spreken. Gaat secularisatie alsmaar verder? Doet secularisatie zich vooral in grote steden en met name in Europa voor? Voltrekt secularisatie zich buiten de kerk of ook daarbinnen? Slaat secularisatie op wat mensen doen en denken, of zit de kern van het probleem in dat waarnaar mensen verlangen en waarop ze hopen?”
Kun je al wat resultaten uit je onderzoek melden? “Hoe meer ik lees over secularisatie, des te ster ker raak ik er van overtuigd dat wij, vaak zonder het te beseffen, op een typisch negentiendeeeuwse manier over secularisatie denken. Of dat zo’n christelijke manier van denken is, waag ik te betwijfelen. Mijn onderzoek heeft daarom een dubbele agenda: laten zien wat er mis is met dat negentiende-eeuwse denken én een alternatief daarvoor ontwikkelen. Voor dat laat ste laat ik mij door Augustinus inspireren. Na de val van Rome hield Augustinus zijn medechris tenen voor: denk nu niet dat alles verloren is. Zo zou ik willen zeggen: denk nu niet dat seculari satie het einde van de kerk inluidt.”
Je doet je onderzoek samen met anderen. Ook zendingswerkers van de GZB kunnen je helpen. Op welke manier? “Eén van de vastgeroeste ideeën die we ter discussie moeten stellen, is de gedachte dat secularisatie alleen een westers verschijnsel is. Twee GZB’ers zijn nu bezig uit te zoeken wat Afrikaanse kerken onder secularisatie verstaan en wat voor uitdagingen zij op dit terrein tegenkomen. Niet om vervolgens Europese antwoorden naar Afrika te exporteren, maar om te leren van elkaar. Het project is nog maar net begonnen, maar ik ben heel benieuwd wat Jaap en Willem-Jan gaan tegenkomen.”
WILLEM-JAN DE WIT, DOCENT AAN HET EVANGELICAL THEOLOGICAL SEMINARY IN CAÏRO, EGYPTE:
“Herman Paul en ik hebben het plan bedacht om volgend najaar in Caïro een bijeenkomst te houden over secularisatie in Afrika en het Midden-Oosten. In deze gebieden zijn mensen op het eerste gezicht veel godsdienstiger dan in Neder land. In Egypte is bijvoorbeeld vrijwel iedereen moslim of christen. Maar het is niet alles goud wat blinkt. Mil joenen mensen die in naam christen zijn, komen vrijwel nooit in de kerk. Waarom blijven mensen weg of haken ze af? Is dat om vergelijkbare redenen als in Nederland of speelt er misschien iets anders?
Zelf hoop ik te onderzoeken hoe onze predikantsopleiding hier in Caïro studenten zo goed mogelijk kan toerusten om straks niet alleen dominee te zijn voor mensen die sterk betrokken zijn op God en Zijn gemeente, maar ook voor die mensen die veel minder betrokken zijn en gemakkelijk buiten beeld raken. Daarbij moeten we misschien ook naar de theologiestudenten zelf kijken: als het eerste enthousiasme eraf is, raken ze dan zelf innerlijk ge seculariseerd of worden ze verdiept en gerijpt in het geloof?”
JAAP HAASNOOT, DOCENT AAN HET CANON BENAIAH THEOLOGICAL COLLEGE IN KAJO-KEJI, ZUID-SOEDAN:
“Hoe denken Afrikanen over seculari satie in het Westen en is er ook zoiets als secularisatie in Afrika? Met deze vragen ben ik op een aantal mensen afgestapt. Ik sprak onder anderen met een Zuid-Soedanese bisschop, een Oegandese tv-presentator en een zendingswerker uit Nigeria. Ze waren het er allemaal over eens dat secu larisatie negatief is en dat het vooral in het Westen voorkomt. ‘Voor ons is het ondenkbaar dat iemand zegt dat er geen God is’, zei een geïnterview de. ‘In Afrika doen we er alles aan om God tevreden te houden’. Natuurlijk zijn er wel problemen in de kerk en in de samenleving, maar dat noemen we geen secularisatie, want dat is een Westers probleem, zo zeiden de meesten. Via de term secularisatie is het dus lastig een brug te slaan tus sen Afrika en Europa. De uitdaging is nu hoe we elkaar toch kunnen vinden
als het gaat om problemen die we al lebei herkennen, zoals bijvoorbeeld te weinig aandacht voor discipelschap binnen de kerk.”
12
project in parijs
gzb-projecten
Parijs… de stad van de liefde, de lichtstad en de stad van de mode. Niet voor niets trekt Parijs jaarlijks miljoenen toeristen. Maar Parijs is ook de stad waar de GZB betrokken is bij het stichten van een nieuwe gemeente.
WELKOM IN PARIJS Parijs heeft 2,25 miljoen inwoners. Met alle voorsteden meegerekend zelfs meer dan 11 miljoen. Een paar jaar geleden is er onderzoek gedaan naar de kerkelijke situatie in Parijs. De resultaten waren schokkend: sowieso gaan er op zondagmorgen nauwelijks mensen naar de kerk en in de kerken die er zijn is er een groot gebrek aan Bijbelse prediking, er is veel lauwheid en nauwelijks gastvrijheid. Tegelijkertijd zijn veel Parijzenaars op zoek naar antwoorden op belangrijke levensvragen. Zij zullen echter niet snel naar bestaande kerken gaan, omdat ze niet het gevoel hebben daar welkom te zijn.
DS. SAMUEL FOUCACHON, GEMEENTESTICHTER IN PARIJS
Om hier iets aan de doen heeft de Unie van Protestantse Kerken vorig jaar een evangelist aangesteld, ds. Samuel Foucachon. Zijn opdracht is het
stichten van een nieuwe gemeente waar de Bijbel opengaat, waar mensen samenkomen om God te dienen en waar iedereen welkom is. Ds. Foucachon: “Ik laat me inspireren door het advies dat de gemeente van Efeze krijgt in Openbaringen 2: geen buitenissige zaken, geen bijzondere evangelisatieactiviteiten, maar gewoon terugkeren tot de essentie: een Bijbelse preek met een duidelijke, inhoudelijke boodschap.” Ds. Foucachon preekt inmiddels elke zondag in een kapel in Quartier Latin, de kunstenaarswijk van Parijs. Het is allemaal nog heel kleinschalig, gemiddeld komen er op zondagmorgen vijftien mensen naar de dienst. Maar met Gods zegen mogen we grote dingen verwachten!
De GZB steunt het gemeentestichtingswerk in Parijs. We vragen uw gebed voor deze kleine, nieuwe gemeente. Bid dat de gemeente mag groeien, dat steeds meer mensen betrokken raken en zich actief willen inzetten. Ook financiële steun is welkom. Maak een gift over naar de GZB, rekeningnummer 0690762445 (IBAN: NL91 INGB 0690 7624 45) o.v.v. ‘project FR.1.004’. Hartelijk dank!
Egypte EG.2.004 NIEUWE DAGCENTRA VOOR GEHANDICAPTEN In Egypte is er vaak maar weinig oog voor mensen met een handicap. Mede dankzij enkele werkers van de GZB is er de afgelopen jaren echter veel verbeterd. Maar nog veel gehandicap ten wonen in slechte omstandighe den en zonder mogelijkheden om zich te ontwikkelen. Er worden acht nieuwe dagcentra gestart voor kinderen en jongeren tussen de 5 en 30 jaar uit arme families die zelf niet in staat zijn om opvang/onderwijs voor hun kinderen te regelen. Helpt u mee?
13
Somalië ET.1.001 ZENDINGSWERK VIA DE RADIO Zendingswerk is in Somalië verboden. Meer dan 99,9% van de 10 miljoen Somaliërs is moslim. Via christelijke radioprogram ma’s van Voice of New Life komen veel Somaliërs voor het eerst in aanraking met het Evangelie. Met uw bijdrage kan deze organisatie door gaan met het verzorgen van radiouitzendingen. Ook onderhoudt zij via de mail contact met luisteraars.
Iran ME.1.002 ONDERSTEUNING IRAANSE KERKLEIDERS Onze steun wordt gevraagd voor vijf predikan ten die ondanks uiterst moeilijke omstadig heden in Iran blijven om hun gemeenten te dienen. Er ligt veel druk op hen. Zij worden geacht hun (soms getraumatiseerde) gemeen teleden te helpen, te leiden en hoop te geven. Zelf worden zij bedreigd en vervolgd. Helpt u mee om de Iraanse kerken en hun leiders geestelijke en financieel te ondersteunen? Zolang de kerken nog leiders hebben, blijft het christendom in Iran voortbestaan.
Peru PE.1.011 OPLEIDING PREDIKANTEN De meeste voorgangers in Peru geven leiding aan een gemeente zonder dat ze veel theologische bagage hebben. Ze werken in moeilijke omstandighe den, ontvangen een laag salaris en hebben daarnaast nog een andere baan om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien. Om hier iets aan te doen, investeert de GZB graag in het theologisch onderwijs vanuit het Seminario Evangélico de Lima (SEL), waar ds. Peter Kleinbloesem docent is. We stellen geld beschikbaar voor studiebeurzen en voor trainingen die overal in het land worden gegeven.
Oeganda UG.1.003 EVANGELISATIE EN KERKPLANTING Doordat de bevolking in Karamoja, in het noordoosten van Oeganda, voor een groot deel uit nomaden bestaat, zijn zij moeilijk te bereiken met het Evangelie. Vaak zijn er alleen kerkjes in dorpen waar mensen van buiten Karamoja wonen. Karamoja is dan ook een echt zendingsgebied. Binnen de Kerk van Oeganda komt er steeds meer aandacht voor evangelisatie en het stichten van nieuwe gemeenten. Kerkleiders worden getraind en er worden allerlei activiteiten georganiseerd om jongeren meer bij de kerk te betrekken.
Wilt u een van deze projecten steunen? Maak een gift over op bankrekening 0690762445 (IBAN: NL91 INGB 0690 7624 45) t.n.v. GZB, Driebergen o.v.v. het projectnummer. Hartelijk dank!
14
diaconaal hgjb-project Leren van christenen in Nepal – dat staat bovenaan in het nieuwe diaconale HGJB-project ‘Leven met lef’. Hoe leef je met hart voor God en liefde voor mensen in deze wereld? Hoe is Jezus Christus niet alleen Koning over jouw leven, maar wordt dit ook zichtbaar in jouw leven? Vanuit deze vragen luisteren we naar getuigenissen van (jonge) christenen in Nepal. Een project voor jong én oud, met bezinning én actie, een samenwerking van HGJB en GZB.
HGJB-project ‘Leven met lef’
Leren van christenen uit Nepal
15 Foto 1: Binod, foto 2: voorbeeld van een thanka
Binod stelt zijn kwaliteiten in dienst van het Koninkrijk Binod groeide op in een bergdorp. Zijn ouders waren boeddhist. Vooral in de hogere bergdorpen in Nepal wordt het boeddhisme naast het hindoeïsme aangehangen. Sommige plekken en tempels in Nepal zijn voor beide religies heilig. Binod begint al vroeg met thanka’s schilderen: boeddhistische gebedsdoeken die mensen gebruiken als hulpmiddel bij het mediteren. Binod is er zo goed in, dat hij een eigen bedrijfje opricht en overal in Nepal gebedsdoeken verkoopt. Voor veel toeristen zijn het nog steeds gewilde souvenirs. Zestien jaar lang gaat dit door, totdat een overstroming zijn werkplaats treft en Binod zich afvraagt of dit een straf is van één van de goden. Bij familie ontmoet Binod in die periode een christen.
Binod gaat op zoek naar God, tot hij niet meer om Hem heen kan en tot geloof komt. Nu zet hij zijn talenten in om andere Nepalezen en toeristen die Nepal bezoeken, te bereiken met het Evangelie. De bekende thankatekeningen gebruikt hij nu om teksten uit de Bijbel door te geven. Leven met lef betekent voor Binod: niet kiezen voor wat mensen van je verlangen en wat het meeste geld opbrengt. Leven met lef betekent dat hij zijn kwaliteiten in dienst stelt van het Koninkrijk om andere mensen, Nepalezen en buitenlanders, in aanraking te brengen met het Evangelie.
Prakash wordt na zijn bekering als een dode gezien... Prakash is geboren in één van de vele bergdorpen van Nepal. Hij had in zijn dorp geen kans om verder te studeren en moest vanaf z’n tiende hard werken. In zijn dorp werden de vele hindoefestivals uitbundig gevierd, maar na afloop vroeg hij zich steeds vaker af: ‘Wat geeft mij nu echte vreugde?’ Tenslotte was de ochtend na het feest alles weer hetzelfde en moest er hard gewerkt worden. Op een dag krijgt Prakash de kans om bij zijn familie in de stad Pokhara te gaan werken. Zijn oom Pradip runt daar een hotelletje voor de vele toeristen die er komen. Prakash weet niet dat zijn oom christen is, hij heeft zelfs nog nooit van het christelijke geloof gehoord. Zijn oom neemt hem mee naar de kerk en zo leert Prakash Jezus Christus kennen. ‘Het grote verschil met de hindoegoden is dat de God van de Bijbel mensen liefheeft. Je hoeft hem niet tevreden te stellen’, vertelt hij.
Prakash heeft nu zijn ware vreugde in God gevonden, maar ondertussen levert hem dat strijd met zijn hindoefamilie op. ‘Je bent voor ons als een dode’, zegt zijn vader. Met de vele hindoefestivals die heel belangrijk voor families zijn, kan Prakash niet meer mee doen – een dilemma waar veel bekeerde hindoes mee te maken krijgen. Hij bidt voor zijn familie, dat ook zij op een dag Jezus Christus mogen leren kennen en vertrouwt erop dat God zijn leven verder zal leiden. Leven met lef betekent voor Prakash: dat hij niet langer afhankelijk is van de goedkeuring van zijn familie, maar durft te leven vanuit zijn identiteit in Christus. Leven met lef betekent dat hij ernaar verlangt om een voorbeeld te zijn voor zijn eigen familie en dorp, om anderen door zijn leven te laten ontdekken dat er in Jezus Christus bevrijding is.
MEEDOEN De HGJB heeft diverse mate rialen om met dit project en thema aan de slag te gaan. We maken kennis met de kerk in Nepal die een explosieve groei heeft meegemaakt. We horen en zien hoe christenen die (net) tot geloof zijn gekomen, keuzes (moeten) maken met soms vergaande gevolgen. We komen samen in actie door geld op te halen voor de vier projectpart ners van de GZB in Nepal. Kijk op www.hgjb.nl/levenmetlef voor alle mogelijkheden en vraag het gratis projectmaga zine aan.
16
onze zendingswerkers
17 WIE ANTONIE EN CORA TREUREN-VAN UTRECHT BESTEMMING COLOMBIA WANNEER VOORJAAR 2014
De GZB heeft – soms samen met een andere organisatie – zo’n zestig zendingswerkers uitgezonden. Zij werken over de hele wereld. Wie komen er binnenkort terug naar Nederland en wie vertrekken er?
Uitgezonden Naar Malawi In Ekwendeni, Noord-Malawi, steunt de GZB een tweejarige op leiding tot timmerman/meubel maker. Op deze manier kunnen aidswezen later in hun eigen levensonderhoud voorzien. De kerk wil zo iets betekenen voor de vele kinderen zonder ouders in het land. In januari wordt Aris Hofland, zelf meubelmaker, vanuit Oudewater-Hekendorp uitgezonden om een jaar lang les te geven op deze opleiding. We wensen hem een mooie tijd toe. Kijk ook eens op aristimmertvoor malawi.wordpress.com.
Welkom thuis Terug uit Zimbabwe Eind september moest Anne Konijn vanwege visumproblemen vervroegd terugkeren naar Nederland. Anne werkte sinds januari in het Morgensterziekenhuis in Zimbabwe en zou daar een jaar blijven. Op de dag van vertrek schreef ze op haar weblog: “Ik heb het zo goed gehad hier. Heb zo veel mogen leren van deze mooie mensen. Juist ook in deze situatie werd ik me eens te meer bewust van hun Godsvertrouwen en afhankelijke geloof in God. Terwijl ik boos, teleurgesteld en verdrietig was herinnerde mijn Zimbabwaanse vrienden me eraan dat alles met een reden gebeurt. En dat het God is Die alles in Zijn hand houdt.”
Kijk voor een overzicht van zendingswerkers met verlof op pagina 22.
Naar Colombia Wij zijn Antonie en Cora Treuren uit Snelre waard. Komend voorjaar worden wij vanuit de hervormde gemeente van Woerden uitgezon den naar Colombia.
Wat gaan jullie in Colombia doen? In Colombia zullen wij de diaconie van de kerk gaan ondersteunen. Dit wil zeggen: samen met de kerk onderzoeken waar de grootste noden in de samenleving zijn en waar de kerk een bijdrage kan leveren. Tegelijkertijd willen wij het verhaal van Colombia vertellen, waar velen te midden van geweld zijn opgegroeid. We willen werelden verbinden, want zending verbindt!
Terug uit Peru Gerrit en Ria Nijland vertrok ken in 2007 naar Peru. Gerrit gaf les op het Seminario Evangélico de los Andes (SELA), begeleidde studenten tijdens hun stage en rustte kerkleiders toe. Ria werkte in kindertehuis Nuestra Casita. In december komen Gerrit en Ria terug naar Nederland.
“We hebben ieder op onze plek mogen wijzen op liefde en vergeving van God en naar elkaar toe”
“We hopen dat mensen voor ons en voor onze opdracht willen bidden” Wat motiveert jullie om alles in Neder land achter te laten en naar Colombia te gaan? Vanaf onze verkeringstijd speelt de wens en roeping om samen dienstbaar te zijn in de wereld en te bouwen aan Gods wereldwijde kerk: de wereld en kerk ver weg maar ook dichtbij. Na een traject van bijna vier jaar mogen we dan nu gehoor geven aan de roeping voor de wereld ver weg. Wij hebben er zin in!
verschillende gesprekken en keuringen benoemd. Afgelopen december hoorden we van de werkplek Colombia, waar we direct enthousiast over waren. Toen kon het opzetten van een thuisfrontcommis sie en het bekendmaken van onze missie beginnen. Op dit moment staan we aan de start van ons opleidingstraject in Nederland. Vanaf januari zullen wij een tien weken durend traject volgen aan het bijbelcollege All Nations in Engeland.
Kunnen jullie iets vertellen over jullie voorbereidingstijd?
Wat kunnen wij als Nederlands thuis front voor jullie betekenen?
Drie jaar geleden hadden we ons eerste gesprek bij de GZB. Daarna zijn we via
We vinden het gebed erg belangrijk. Er worden veel dingen gepland en we
proberen ons zo goed mogelijk voor te bereiden op onze taak, maar ten diepste zijn wij afhankelijk van God en verwach ten wij van Hem de juiste woorden, openingen en richting. Daarom hopen wij dat mensen voor ons en onze opdracht willen bidden. Daarnaast hopen we op veel interactie via onze website (www. geloofincolombia.nl) en Facebook zodat mensen ons gemakkelijk kunnen volgen en kunnen reageren. Ten slotte kun nen mensen onze uitzending financieel steunen. Dit kan onder andere via onze website.
Wat gaan jullie het meeste missen ?
WIE GERRIT EN RIA NIJLAND BESTEMMING NEDERLAND WANNEER DECEMBER 2013
Wat hebben jullie voor de mensen in Peru mogen betekenen ? We hopen en bidden dat het iets van blijvende waarde mag zijn, in hun relatie met God, in hun relatie als echtpaar, in hun relatie tot hun kinderen, in hun werk in de kerk. We hebben ieder op onze plek in gesprekken, lessen en preken, mogen wijzen op liefde en vergeving van God en naar elkaar toe.
Ria: Wat ik zeker ongelofe lijk zal gaan missen zijn de kleintjes, die je opwachten met een brede grijns of een schuwe blik als ze je nog niet zo goed kennen. Die stralende lach als we samen spelen. Met de bede voor hen in mijn hart moet ik ze loslaten, maar ik weet dat ik ze mag leggen in de hand van onze Heer. Gerrit: De lessen en de con tacten met de studenten, de ontwikkeling die de studen ten doormaken, de contacten met de kerken in de regio, de schoonheid van het Andesge bergte en het Selva (oerwoud) gebied van Peru, het dagelijks horen van de Spaanse taal, het leven in deze cultuur, ja, dat zal ik wel gaan missen.
Waarom is een meelevend thuisfront belangrijk voor een zendingswerker ? Je komt als zendingswerker elke keer weer voor beslissin gen te staan, je wordt nogal eens teleurgesteld in mensen en je wordt geconfronteerd met je eigen beperkingen. Dan is het bemoedigend om reacties van het thuisfront te krijgen en te ervaren dat het gebed van het thuisfront gehoord wordt door Hem, Die ons laat merken dat Hij naar Zijn belofte bij ons is: ‘En zie, Ik ben met jullie, alle dagen...’
update uit egypte
18
19
Willem-Jan de Wit is docent Bijbelwetenschappen en systematische theologie aan het Evangelical Theological Seminary in Cairo (ETSC). Hoe is het om in deze roerige tijden in Egypte te wonen en te werken? Een update van Willem-Jan.
Foto 1: Willem-Jan de Wit (links), foto 2-4: beelden van de demonstra ties in Egypte
“Wat is recht, wat is onrecht? Ik probeer in gesprek met onze studenten vragen te stellen, zodat we de media niet klakkeloos napraten”
DOOR WILLEM-JAN DE WIT OVER DE SITUATIE IN EGYPTE
gewoon doorging, maar je vraagt je af: wanneer zal het land weer echt tot rust komen en alleen druk zijn van gezonde bedrijvigheid?
“Hij liet me de schotwonden in zijn lichaam zien” “Een van de spannendste vragen in Egypte is: hoe zie je de Moslimbroederschap?”
“Hoe zou u reageren als een bende boze mannen de kerk binnendrong, de Bijbels bij de ingang in brand stak en de kansel en de zondagsschoolruimte liet afbranden? Toen ik onlangs in Nederland over de situatie in Egypte vertelde, stelde ik deze vraag en een vrijpostig jongetje stak meteen zijn hand op: “Ik zou de brandweer bellen.” Maar wat als de brandweer niet komt? Egypte was deze zomer volop in het nieuws. Op 30 juni gingen miljoenen Egyptenaren de straat op om het vertrek van president Morsi te eisen. Ook veel christenen namen aan deze demonstraties deel. Drie dagen later maakte legerleider el-Sisi in aanwezigheid van onder andere de koptischorthodoxe paus Tawadros bekend dat Morsi was afgezet. Aanhangers van Morsi zetten daarop protestkampen op die op 14 augustus uiteen werden gedreven. Daarbij vielen veel doden.
Dezelfde dag en ook nog de dagen daarna gingen vooral in de provincie Minya (zo’n 250 km ten zuiden van Caïro) naast menig politiebureau vele tientallen kerken, Bijbelwinkels, christelijke instellingen, huizen en bedrijven in vlammen op. Christenen betreuren dit verlies maar zijn tegelijkertijd blij dat de macht van Morsi en de Moslimbroederschap goeddeels is gebroken en spreken ook met waardering over andere moslims die hen juist hebben geholpen in deze moeilijke dagen. Er is hoop voor de toekomst. Tegelijk zijn er onzekerheden te over. Wanneer ik dit schrijf is het maandag 7 oktober en zijn er gisteren (6 oktober, een nationale feestdag) weer vijftig doden gevallen rond demonstraties van de Moslimbroederschap. De meeste demonstraties de afgelopen weken waren relatief klein en lokaal, zodat het gewone leven op andere plaatsen
Critici zeggen dat het land de afgelopen maanden is teruggevallen in de tijd van Mubarak, met veel macht voor het leger, weinig ruimte voor politieke tegenstanders en nieuwe kansen voor de corrupte lieden van weleer. Optimisten zien juist dat het land nu eindelijk in staat is om de positieve idealen van de revolutie van begin 2011 te gaan realiseren - onder Morsi dreigde het helemaal mis te gaan, maar nu komt het toch nog goed. Presidentsverkiezingen en parlementsverkiezingen volgend jaar zullen waarschijnlijk duidelijk maken welke koers het land nu echt in zal slaan. Te midden van de onrust is het voor ons als seminarie en mijzelf een voordeel dat wij ons in een rustige buurt van Caïro bevinden: in onze directe omgeving is eigenlijk nooit iets aan de hand. Over mijn veiligheid heb ik me deze zomer gelukkig geen bijzondere zorgen hoeven te maken. Alleen werd mij van verschillende zijden afgeraden bezoeken te brengen aan studenten in de provincies ten zuiden van Caïro, wat ik dan ook niet heb gedaan. Toch kon ik me niet onttrekken aan wat er gaande was in Egypte. Adel, een derdejaarsstudent uit onze predikantsopleiding, liep deze zomer stage in de vacante protestantse gemeente van Delga, een fors dorp
in de provincie Minya. Gruwelijke dingen zijn daar gebeurd. Een lid van de gemeente is vermoord, achter een auto gebonden en zo door het dorp gesleurd. Toen ik dit voor het eerst hoorde, dacht ik dat het een opgeklopt verhaal was, maar ik heb het vervolgens van verschillende kanten bevestigd gekregen. Een ander gemeentelid werd beschoten en zag zijn huis beroofd worden en in vlammen opgaan. Moslimburen vingen hem en zijn gezin op. Toen echter na enkele dagen bleek dat men nog steeds op zijn dood uit was, vluchtte hij naar Caïro, waar ik hem ontmoette en hij me de schotwonden in zijn lichaam liet zien. Eén van de spannendste vragen in Egypte is: hoe zie je de Moslimbroederschap? Is het een terroristische groepering die nu terecht zoveel mogelijk de kop in wordt gedrukt? Of is het, afgezien van wat extremistische randfiguren, een op zich vreedzame politieke stroming die recht op vrijheid van meningsuiting en demonstratie verdient, ook al ben je het inhoudelijk niet met ze eens? Wat is recht, wat is onrecht? Vaak weet ik het zelf niet, maar ik probeer in gesprek met onze studenten de vragen wel te stellen, zodat we in elk geval verder komen dan het klakkeloos napraten van sommige media. Misschien verschillen we soms van mening en vergissen we ons in de beoordeling van concrete situaties, maar laten we in elk geval het verlangen houden om waardig het Evangelie van Jezus Christus te leven. Bidt u met ons mee om wijsheid?”
Op zijn weblog wjdw.nl schrijft Willem-Jan regelmatig over het leven in Egypte.
20
buitenlandse studenten in nederland
Dit jaar studeren er bijna 90.000 internationale studenten in Nederland. Een deel van hen komt uit landen die in mindere of meerder mate gesloten zijn voor het Evangelie, zoals China, Saudi-Arabië en andere moslimlanden. Onder hen is vaak een grote interesse en openheid om meer over het christelijk geloof te horen. Dit biedt kansen. Francina de Pater over het werk van IFES-Nederland.
Gastgezin IFES-Nederland is een beweging van (internationale) studenten die bidden, bijbellezen en getuigen. Veel christelijke studentenver eningen (zoals C.S.F.R., Ichthus, V.G.S. en Alpha) zijn lid van IFES. IFES-Nederland maakt deel uit van IFES World. Hierbij zijn meer dan 500.000 studenten aangesloten. Een belangrijk onderdeel van het werk van IFES is contact leggen met internationale studenten. Inmid dels zijn er in veel studentensteden werkgroepen ontstaan die zich rich ten op deze doelgroep. Er worden culturele avonden en bijbelkringen voor hen georganiseerd. Ook zijn er in samenwerking met lokale kerken gastgezinprojecten. Internationale
studenten leven ver van hun fami lie en zijn soms eenzaam. Anderen vinden het gewoon leuk om kennis te maken met Nederlanders en via zo’n gastgezin meer te leren over onze cultuur. Vrijwilligers in de werkgroepen zijn Nederlandse christenstudenten of leden van lokale kerken. Vaak wordt het werk ondersteund door een IFES-studen tenwerker: iemand die in dienst is van IFES en dit werk professioneel kan begeleiden.
Gastvrijheid Bedoeling van het werk is om internationale studenten gast vrijheid te bieden, een Bijbelse opdracht. Een aantal van hen is
christen. Zij waarderen het contact met medechristenen heel erg. Er is behoefte om door te praten over alles wat er hier in Nederland op hen afkomt. De geseculariseerde, atheïstische omgeving van univer siteit en samenleving maakt dat er soms geschud wordt aan hun geloof. Contact met medechriste nen is dan heel waardevol. Door bijbelkringen groeien sommigen studenten in hun geloof. Sommigen zijn gedoopt maar hebben nooit als christen kunnen leven. Bijvoorbeeld de studente uit Saudi-Arabië die ik tegenkwam. Zij heeft Libanese ouders, is gedoopt maar had nog nooit een Bijbel kunnen lezen of naar de kerk kunnen gaan. Al jong
21
Vindt u het leuk om ook betrokken te zijn bij internationale studenten in Nederland? Neem dan contact op met Francina de Pater,
[email protected]. IFES zoekt gastheren, gastvrouwen, gastgezinnen of vrijwilligers in diverse projecten. Mensen van alle leeftijden mogen zich aanmelden. Spreekt u niet zo goed Engels? Geen enkel probleem! Dit kan soms zelfs een voordeel zijn omdat het Engels van de studenten ook niet altijd optimaal is.
nieuw thuis voor buitenlandse student nam zij zich voor: zodra ik de mogelijkheid heb ga ik uit Saudi-Arabië weg. Nu leest ze voor het eerst de Bijbel en stelt heel veel vragen. Opval lend is dat met name Chinese studenten erg open staan voor het Evangelie. Door het volgen van bijbelstudies ko men er regelmatig studenten tot geloof. Sommigen van hen laten zich tijdens hun studie in Nederland dopen.
Anna Bin, een Chinese studente in Nederland “Voor ik christen werd, voelde ik me vaak verdrietig en hopeloos. Ik was getuige van een ongelukkig huwelijk en een pijnlijke scheiding van mijn ouders. Het was zo verdrietig en teleurstellend om dat allemaal te moeten aanzien dat ik maar één droom had: naar het buitenland gaan en daar een nieuw leven beginnen. Ik had geen idee hoe mijn leven in het buitenland eruit zou zien, maar het was mijn enige hoop om een nieuwe start te kun nen maken. Door de christenen die ik in Nederland ontmoette voelde ik me geliefd. Door hun gebeden, tijd en inspanningen om mij de Bijbel uit te leggen, door hun onvoorwaardelijke liefde en acceptatie leerde ik Christus kennen. Op een avond, toen ik de bibliotheek verliet om naar huis te gaan, voelde ik de kracht van de Heilige Geest. Hij brak de muur af die ik had opgebouwd naar de buitenwereld. Zijn liefde was onweerstaanbaar en raakte mijn ziel. Op de fiets begon ik te huilen. Ik voelde me warm worden en er kwam een diepe vreugde in mijn hart. De liefde en vergeving van God gaven me de kracht om mijn vader en stiefmoeder te vergeven. Ik kon weer van andere mensen houden en hen vertrouwen. Ik ben gered en voel in mijn hart het verlangen om anderen te winnen voor Christus. Ik ben inmiddels studen tenwerker in Delft. Daar zijn veel Chinese christenen. Ik verlang ernaar om hun het Evangelie, het goede nieuws, te vertellen.”
DERS-VAN SPRONSEN DOOR MARGREET BROE
22
Nieuwe uitgaven, activiteiten die de GZB de komende tijd organiseert en andere dingen waarvan u op de hoogte moet zijn: u leest het hier!
!
Heeft u het GZB¬dagboek Een handvol koren 2014 al? Nieuw dit jaar is de opzet van de jongerenpagina’s. Een korte inleiding en een denkduwtje aan het eind helpen jonge ren om nóg bewuster na te denken over wat het bijbelge deelte hen te zeggen heeft. Een handvol koren kost € 9,90 en is verkrijgbaar via uw zendingscommissie. Met de aanschaf steunt u het zendingswerk. Meer info vindt u op gzb.nl. P.S. Helaas is er in het nieuwe dagboek een fout geslopen. De overdenkingen voor volwassenen van 13-26 juli zijn niet geschreven door ds. P. van de Voorde uit Wijngaarden, maar door ds. A. Verwijs, predikant in Rockanje en oud-zendingswerker van de GZB in Colombia en Rwanda.
de overstap op SEPA
Per 1 februari 2014 wordt de regelgeving met betrekking tot het betaalver keer binnen de Eurolanden gelijkgetrokken. Een onderdeel daarvan is dat we allemaal overstappen op IBAN. U hoeft hiervoor zelf niets te doen! Vanuit de wetgeving zijn wij verplicht onze donateurs met een doorlo pende machtiging te informeren over de overstap naar de SEPA-incasso. Hieronder hebben we de informatie voor u op een rijtje gezet: - De GZB stapt per januari 2014 over. - Het incassomoment vindt plaats rond de 25e van de maand. - Ons incassant-ID: NL42ZZZ404780600000. Met de invoering van SEPA ontvangt u ook een machtingskenmerk dat als referentie dient voor uw afgegeven machtiging. Als u de GZB heeft gemach tigd om periodiek een bedrag van uw rekening af te schrijven, vindt u het machtigingskenmerk terug op uw bankafschrift vanaf januari 2014. Wanneer u een e-mailadres heeft, kunt u via ‘mijn GZB’ op onze website inloggen. Daar vindt u uw gegevens zoals die bij ons bekend zijn en, wanneer u die heeft afgegeven, een overzicht van uw toezegging(en) en het bijbehorende machtigingskenmerk (vanaf januari 2014). U kunt ons natuurlijk ook gewoon bellen of mailen om wijzigingen door te geven. Nogmaals: u hoeft als donateur zelf helemaal niets te doen! De verant woordelijkheid voor SEPA ligt geheel bij de overheid, banken en bedrijven. Nog vragen? Neem gerust contact met ons op!
Zendingwerkers met verlof Naam
Functie/taak
Voorlichtingsperiode
Tjerk en Marieke Visser
Tjerk is theologisch toeruster in Malawi
6 - 17 januari
Gerrit en Ria Nijland
Theologisch onderwijs in Peru
6 - 17 januari
Nico en Jolanda Bontenbal
Theologisch toeruster en verpleegkundige in Malawi
6 - 19 januari
Peter en Gerdine Kleinbloesem Docent en evangelist in Peru
3 - 14 februari
Peter en Wilma Malaba
Medisch werk in Ethiopië
25 februari - 8 maart
Janet van Middendorp
Alfabetiseringswerk Ethiopië
26 februari - 4 maart
Iljo de Keijzer
Assistent-directeur en docent op een Bijbelschool op de Filippijnen
16 - 30 maart
Aart Brons
Israëlconsulent namens het CIS
25 maart - 3 april
Maarten en Gerdien Blom
Gemeentestichting in Albanië
7 - 13 april
Arnoud en Margreet Strijbis
gemeentestichters in Cambodja
20 april - 4 mei 2014
Anita Heutink
Anita heeft in Zuid-Soedan les gegeven aan kinderen van de basisschool en middel
het hele jaar door
+ 26 mei - 1 juni * In sommige landen ligt zendingswerk gevoelig. Het is daarom beter om niet in alle geval len de volledige naam en het land
bare school in een vluchtelingenkamp. Wilma Wolswinkel
Wilma is diaconaal consulent bij het Centrum voor Israëlstudies (CIS). Ze geeft pre
het hele jaar door
sentaties over diaconaat onder (Messiasbelijdende) Joden en Arabieren in Israël.
te vermelden.
Trudy Harteman
d l e r e w GZB
Het betalingsverkeer verandert:
Trudy heeft projecten bezocht in Malawi en Tanzania en zo contact gelegd met
6 6
GZB-dagboek 2014
reld. De van de we t n a k t hij re e de and s. Ook gaa r dominee n land aan o e o e at v , l W o ru . e o n P h e nt in ertell een sc esem woo ngelie te v eft les op a e lo v g b E in t m e le ja h K ir r nM daa De familie a, Rachel e m mensen Joas, Hann wijk toe, o n n wonen? e a v te tt r e ro ru d k e a P n v om in naar ee n a k e rv e e w r m e ja Mir één dag p Rachel en s, Hanna, vinden Joa
Joas (9Pe)ru: is: spelen
Mirjam (3):
Ik ga graag naar
Hanna (7):
in raag doe en bij Wat ik g hoolreis Ik vind het fijn dat ik vriendinn en, op sc d n e ri v . id e h vrienig Mijn heb. ol met mijn rd mijn huis en op scho handvaa de lessen rt u n e ci. e b Mer n en k i a e Heid a, a re g dinnen heten: Aren is een sp ist leuke m in fa Het . m Peru n t in e ij en berg H Ik houd erg van de l en dat m op schoo at Peru is houden bidden d je il minst leuke van het wonen in W t. eg woon hier l? kan o Het o mis. lie ver w sch dat ik mijn familie gaat op het goed je bidWil . weg de op best gevaarlijk zijn ? aart bew mij s Jezu den dat de Heere
PU ZzEL
Rachel (6): l te gaan,
naar schoo Ik vind het leuk om enjn vriendjes en vri omdat ik dan al mi om k leu t he k vind ik dinnetjes zie. Oo n rgen te gaan. Ik ka be de en e ze naar de t nie is t da en vaak zien mijn familie niet rd? wo k zie t n dat ik nie leuk. Wil je bidde
de ballenbak va n de McDonald Daar kan ik lek s. ker in de ballen zwemmen. Ik ho ook erg van rijst ud . Als mama vraa gt wat ik wil et en, zeg ik altijd: wi tte rijst! Ik kan ook al een beet je Spaans, maar Ne derlands moet ik wel bijhouden , anders vergeet ik het. Daarom krijg ik nu ook les van mama.
Prijswinnaars
De winnaars van de vorige puzzel zijn: Gerlieke Olthof, Hoge Hexel Priscilla Doolaard, Ridderke rk Matthias Kruimer, Rijssen Henrieke Boshuis, Maarten sdijk Shifra Smelt, Genderen Anne van de Kuilen, Barnev eld Reijer Doppenberg, Putten Renate de Bruijn, Lopik Annelien de Pater, Reeuwijk Marjolein Honkoop, Edervee n
zzel verder in. Los Vul de cijfercodepu erachter te komen de puzzel op door er welke cijfers welke letters acht en De letters Q, V, X verborgen zitten. Y doen niet mee. hebt, kun je de Als je de puzzel af n eken. Die woorde oplossing erbij zo g die je kunt vormen de oplossin k vindt, mag je leu t he insturen. Als je geven op de oplos ook een antwoord ie bus 28, 3970 AA Dr GZB-puzzel, Post singsvraag. ar na . a.s r be m n. ce s erbij te zette g in voor 14 de t je naam en adre Stuur je oplossin gzb.nl. Vergeet nie @ nf ce r aa ar na bergen of mail
gefeliciteerd!
21
10
18
20
16
10
2
6
19
4
18
4
5
14
19
13
19
7
13
6
6
4
5
het hele jaar door
ouderen en jongeren met HIV/aids. Zij verzorgt presentaties over aids in Afrika.
Voor een afspraak kunt u contact opnemen met Margreet Broedersvan Spronsen, e-mail:
[email protected] of tel. 0343 -70 10 10.
2
10
13
5
12
5
1
20
16
4
14
18
3
21
16
14
5
13
4
5
?
Wilt u concreet meeleven met christenen en zendingswerkers in andere landen?
BID VOOR HEN! L BESTE S de GRATI bedse GZB-g er kalend
Zending verbindt... Gebed voor christenen en zendingswerkers in Afrika, Azië, Latijns-Amerika en Europa is de belangrijkste manier om mee te leven. Om heel concreet voor het zendingswerk te kunnen bidden,
geeft de GZB vier keer per jaar een gebedskalender uit. U kunt de kalender bestellen door een berichtje te sturen naar
[email protected] of te bellen naar 0343 - 512444. De dagelijkse gebeds punten staan ook op www.gzb.nl.
