Wijzigingsblad BRL 1010
16-03-2015
Dit wijzigingsblad behoort bij BRL 1010 Drooggeperste keramische wand- en vloertegels d.d. 03-102008 en vervangt het wijzigingsblad d.d. 20-11-2012. Vaststelling, aanvaarding en bindend verklaring Vastgesteld door het College van Deskundigen Tegelwerken d.d. 12-11-2014. Aanvaard door de Harmonisatie Commissie Bouw van de Stichting Bouwkwaliteit d.d. 16-03-2015. Dit wijzigingsblad is door het bestuur van SKG-IKOB Certificatie BV bindend verklaard per 16-032015. Geldigheid kwaliteitsverklaringen Dit wijzigingsblad is vastgesteld in aanvulling op BRL 1010 d.d. 03-10-2008 en vervangt Wijzigingsblad BRL 1010 d.d. 20-11-2012. Wijzigingen uit het wijzigingsblad BRL 1010 d.d. 20-112012 zijn in dit wijzigingsblad opgenomen. De kwaliteitsverklaringen die op basis van BRL 1010 d.d. 03-10-2008 en Wijzigingsblad BRL 1010 d.d. 20-11-2012 zijn afgegeven verliezen in elk geval hun geldigheid op 1-1-2015. NL-BSB certificaten die op basis van die versie van de beoordelingsrichtlijn zijn afgegeven blijven hun geldigheid behouden. Omschrijving van de wijziging Vanwege de implementatie van de Verordening bouwproducten zijn in dit wijzigingsblad vastgelegd de wijzigingen met betrekking tot de inhoud van de af te geven KOMO kwaliteitsverklaringen. Het betreft de modelkwaliteitsverklaringen, de par. t.a.v. de CE-markering, de verwijzing naar de website van KOMO voor de eisen t.a.v. de af te geven kwaliteitsverklaringen en de tabel met niet-essentiële kenmerken zoals die kan worden opgenomen in de kwaliteitsverklaring. De aansluiting met het Bouwbesluit 2012 is komen te vervallen. Algemeen Vervang in alle teksten van de BRL de term “Nationale Beoordelingsrichtlijn” door “Beoordelingsrichtlijn”. Vervang in alle teksten van de BRL de term “KOMO attest-met-productcertificaat” door “KOMO kwaliteitsverklaring”. Vervang hoofdstuk 1 door: 1
INLEIDING
1.1*
Onderwerp De in deze beoordelingsrichtlijn opgenomen eisen worden door de certificatie-instellingen, die hiervoor geaccrediteerd zijn door de Raad voor Accreditatie, gehanteerd bij de behandeling van een aanvraag en bij de instandhouding van een KOMO® kwaliteitsverklaring. Voor de eisen voor het voldoen aan het Besluit bodemkwaliteit of voor het behalen van een NL-BSB® productcertificaat voor drooggeperste keramische wand- en vloertegels wordt verwezen naar bijlage 4 van deze BRL.
1.2
Toepassingsbgebied Deze Beoordelingsrichtlijn is van toepassing op drooggeperste keramische wand- en vloertegels conform NEN-EN 14411. Drooggeperste keramische tegels worden verkregen door een fijn gemalen mengsel dat is vormgegeven met behulp van persing af te bakken waardoor een keramische verbinding tot stand wordt gebracht. Drooggeperste keramische tegels worden aangeduid als B1a, B1b, BIIa, BIIb of BIII. Het NL-BSB® productcertificaat verklaart alleen dat wordt voldaan aan de milieuhygiënische eisen in het kader van het Besluit bodemkwaliteit, terwijl de KOMO® kwaliteitsverklaring verklaart dat ook aan bouwtechnische producteisen en toepassingen wordt voldaan. De eisen die van toepassing zijn op alleen een NL-BSB® productcertificaat worden in de inhoudsopgave aangeduid met een *.
1.3
Erkenning in het kader van het Bouwbesluit T.a.v. het Bouwbesluit hoofdstuk (hoofdstuk 2) kunnen geen erkende attesten worden afgegeven.
1.4
Relatie met de Europese Verordening bouwproducten (CPR, EU 305/2011) Op de producten die behoren tot het toepassingsgebied van deze beoordelingsrichtlijn is de geharmoniseerde Europese norm EN 14411 van toepassing.
1.5
Kwaliteitsverklaring Op basis van de KOMO-systematiek die van toepassing is voor deze beoordelingsrichtlijn worden de volgende kwaliteitsverklaringen afgegeven: • KOMO® kwaliteitsverklaring, voor private producteisen De uitspraken die in deze kwaliteitsverklaring moeten zijn gebaseerd op de hoofdstukken 4, 5, 7 en 8 van deze beoordelingsrichtlijn. • NL-BSB® productcertificaten, voor publiekrechtelijke producteisen van het Besluit bodemkwaliteit De uitspraken die in deze NL-BSB® productcertificaten moeten zijn gebaseerd op de hoofdstukken 3, 7 en 8 van deze beoordelingsrichtlijn Op de website van de Stichting KOMO (www.komo.nl) staan de KOMO modelkwaliteitsverklaringen vermeld die voor deze beoordelingsrichtlijn van toepassing zijn. De af te geven KOMO kwaliteitsverklaringen moeten hiermee overeenkomen. Doordat wijzigingen van de indeling en/of teksten worden afgestemd met de HCB wordt tevens voldaan aan de eisen zoals gepubliceerd op de website van de Stichting Bouwkwaliteit (www.bouwkwaliteit.nl). Voor de NL-BSB® productcertificaat wordt verwezen naar de website van de Stichting Bouwkwaliteit (www.bouwkwaliteit.nl).
Vervang de tekst van hoofdstuk 2 door: De inhoud van hoofdstuk 2 BOUWBESLUIT GERELATEERDE EISEN EN BEPALINGSMETHODEN is komen te vervallen. Vervang hoofdstuk 4 door: 4
Producttechnische eisen
4.1
Algemeen In dit hoofdstuk zijn de technische eisen die relevant zijn voor de KOMO kwaliteitsverklaring voor de toepassing van drooggeperste keramische wand- en vloertegels. De technische eisen zijn ontleend aan de NEN-EN 14411. De producten dienen te voldoen aan de eisen zoals opgenomen in de relevante Annex van de NEN-EN 14411 voor producten zoals omschreven in tabel 1. Tabel 1
Drooggeperst
Groep BIa E ≤ 0,5% (annex G)
Groep BIIa (conform annex J) 3% < E ≤ 6%
Groep BIb 0,5% < E ≤ 3 % (annex H) * groep BIII omvat alleen geglazuurde tegels.
Wijzigingsblad BRL 1010 Drooggeperste keramische wand- en vloertegels
Groep BIIb (annex K)
Groep BIII * (annex L)
6% < E ≤ 10%
E > 10%
16-03-2015 pag. 2 van 9
4.2
Beproevingsmethoden In voornoemde productnorm wordt verwezen naar separate normen voor beproevingsmethoden. De normen zoals omschreven in tabel 2 zijn van kracht. Tabel 2 vloertegel wandtegels testmethode s Dimensies en oppervlaktekwaliteit Lengte en breedte x x NEN-EN-ISO 10545-2 Dikte x x NEN-EN-ISO 10545-2 Rechtheid van de zijden x x NEN-EN-ISO 10545-2 Rechthoekigheid x x NEN-EN-ISO 10545-2 Oppervlakte vlakheid (kromming x x NEN-EN-ISO 10545-2 en scheluwte) Oppervlakte kwaliteit x x NEN-EN-ISO 10545-2 Stroefheid* x CEN/TS 16165 Fysische eigenschappen Water absorptie x x NEN-EN-ISO 10545-3 Buigsterkte x x NEN-EN-ISO 10545-4 Breukkracht* x x NEN-EN-ISO 10545-4 Weerstand tegen afschuring x NEN-EN-ISO 10545-6 ongeglazuurde tegels Weerstand tegen afschuring x NEN-EN-ISO 10545-7 geglazuurde tegels Weerstand tegen haarscheuren x x NEN-EN-ISO 10545-11 in geglazuurde tegels Vries/dooiweerstand* x x NEN-EN-ISO 10545-12 (Voor buiten toepassingen) Chemische eigenschappen Weerstand tegen vlekken x x NEN-EN-ISO 10545-14 glazuurde tegels Weerstand tegen lage concentraties zuren en basen/ x x NEN-EN-ISO 10545-13 logen Weerstand tegen huishoudelijke schoonmaak artikelen en x x NEN-EN-ISO 10545-13 zwembad zouten * Essentiële Kenmerken die onder CE markering worden gedeclareerd in de prestatieverklaring behorende bij het betreffende product. Deze eigenschappen mogen niet in de kwaliteitsverklaring worden opgenomen. Eigenschap
Wijzigingsblad BRL 1010 Drooggeperste keramische wand- en vloertegels
16-03-2015 pag. 3 van 9
5.
Aanvullende privaatrechtelijke eisen In dit hoofdstuk zijn aanvullende privaatrechtelijke eisen opgenomen die gelden ten opzicht van de NEN-EN 14411. Deze eisen zijn in nauw overleg met de verwerkende bedrijven tot stand gekomen en sluiten aan op de Nederlandse praktijk.
5.1
Geometrische eigenschappen Voor alle dimensies zoals omschreven in tabel 2 (zie paragraaf 4.2) is het mogelijk om nauwere grenzen en grenswaarden op te geven. Deze grenzen en grenswaarden kunnen aansluiten bij andere verwerkingsadviezen en –documenten en dienen tenminste in millimeters (daadwerkelijke afwijking) te worden opgegeven. De bepalingsmethode is conform NEN-EN 10545-2. Toelichting: Het is hiermee bijvoorbeeld mogelijk aan te sluiten op BRL 1017 en URL 35-101 met betrekking tot het toepassingsgebied voor tegelgroep I of tegelgroep II conform de bijlagen van URL 35-101.
5.2
Haarscheuren Er worden geen aanvullende eisen gesteld aan de bepalingsmethoden voor de weerstand tegen haarscheuren in geglazuurde tegels. Wel gelden er aanvullende frequenties op de controle op dit item ten opzichte van de NEN-EN 14411 (zie ook paragraaf 7.4.3).
Vervang de tekst van hoofdstuk 6 door: De inhoud van hoofdstuk 6 INHOUD KOMO ATTEST-MET-PRODUCTCERTIFICAAT is vervangen door de in paragraaf 1.5 van dit wijzigingsblad opgenomen bepalingen. Vervang par. 7.1 door: 7.1
Algemene eisen
7.1.1 Algemene eis kwaliteitszorg De directie van de producent is verantwoordelijk voor het kwaliteitsbeleid en draagt de zorg voor een passende organisatie, voldoende middelen en bekwaam personeel in een operationeel systeem van kwaliteitszorg. Dit systeem ligt vast in een kwaliteitshandboek met zodanige procedures en instructies dat de producten zullen voldoen aan de gestelde eisen. Tijdens de productie moet, indien van toepassing, de milieuhygiënische kwaliteit van de keramische tegels worden gecontroleerd. Hiertoe moet de producent regelmatig monsters nemen en onderzoeken conform de in bijlage 4 genoemde methoden. De certificatie-instelling voert tijdens de controlebezoeken toezicht uit op de monsterneming. 7.1.2 Ten behoeve van essentiële kenmerken In relatie tot de essentiële kenmerken (zoals vastgelegd in de prestatieverklaring opgesteld in het kader van de Europese Verordening bouwproducten) vindt ten behoeve van het KOMO kwaliteitsverklaring geen beoordeling van het kwaliteitssysteem en/of controle van monsters plaats. De kwaliteitsbewaking valt voor de essentiële kenmerken onder de Factory Production Control (FPC) zoals omschreven in de bijlage ZA van de geharmoniseerde Europese norm.
Wijzigingsblad BRL 1010 Drooggeperste keramische wand- en vloertegels
16-03-2015 pag. 4 van 9
Vervang de bestaande par. 8.3 door: 8.3
Toelatingsonderzoek
8.3.1 Toelatingsonderzoek voor de KOMO kwaliteitsverklaring Ten behoeve van het verkrijgen van een KOMO kwaliteitsverklaring voert de certificatie instelling onderzoek uit. Tot het toelatingsonderzoek behoren: A. Controle van door de aanvrager verstrekte c.q. te verstrekken documenten waarbij nagegaan wordt of voldaan wordt aan de eisen zoals vastgelegd in deze beoordelingsrichtlijn.. B. Beoordeling van de door de aanvrager verstrekte c.q. te verstrekken prestatieverklaring(en) (opgesteld in het kader van de Europese Verordening bouwproducten) waarbij nagegaan wordt of de gedeclareerde waarden van de essentiële kenmerken (zoals vermeld in de prestatieverklaring) minimaal voldoen aan de voorwaarden zoals vermeld in deze beoordelingsrichtlijn. C. Bepaling van de overige productkenmerken zoals opgenomen in deze beoordelingsrichtlijn voor zover het geen essentiële kenmerken zijn zoals vermeld in bijlage ZA van de betreffende geharmoniseerde Europese norm(en) waarbij eveneens nagegaan wordt of deze kenmerken voldoen aan de eisen in deze beoordelingsrichtlijn 8.3.2 Toelatingsonderzoek voor het NL-BSB productcertificaat Ten behoeve van het verkrijgen van een KOMO kwaliteitsverklaring voert de certificatie instelling onderzoek uit. Tot het toelatingsonderzoek behoren: • Controle van door de aanvrager verstrekte c.q. te verstrekken documenten waarbij nagegaan wordt of voldaan wordt aan de eisen zoals vastgelegd in hoofdstuk 3 van deze beoordelingsrichtlijn • Bepaling van de milieuhygiënische kenmerken. Voeg de onderstaande par. 8.3.3 toe. 8.3.3 Beoordeling van het kwaliteitssysteem 8.3.3.1 Beoordeling van het kwaliteitssysteem voor de KOMO kwaliteitsverklaring 8.3.3.1.1 Ten behoeve van essentiële kenmerken In relatie tot de essentiële kenmerken (zoals vastgelegd in de prestatieverklaring opgesteld in het kader van de Europese Verordening bouwproducten) vindt ten behoeve van het KOMOkwaliteitsverklaring geen beoordeling van het kwaliteitssysteem en/of controle van monsters plaats. De kwaliteitsbewaking valt voor de essentiële kenmerken onder de Factory Production Control (FPC) zoals omschreven in de bijlage ZA van de geharmoniseerde Europese norm(en). 8.3.3.1.2 Ten behoeve van de overige productkenmerken Ten behoeve van het verkrijgen van het KOMO®-kwaliteitsverklaring in relatie tot de overige productkenmerken voert de certificatie instelling onderzoek uit. Tot het toelatingsonderzoek behoren: • Beoordeling van het productieproces • Beoordeling van het kwaliteitssysteem en het IKB-schema • Toetsing op de aanwezigheid en het functioneren van de overige vereiste procedures De certificatie instelling toetst het kwaliteitssysteem en het bijbehorende IKB-schema. Vastgesteld moet worden in hoeverre het kwaliteitssysteem in overeenstemming is met de eisen zoals die zijn vastgelegd in hoofdstuk 7 van deze beoordelingsrichtlijn. 8.3.3.2 Beoordeling van het kwaliteitssysteem voor het NL-BSB productcertificaat Ten behoeve van het verkrijgen van de NL-BSB productcertificaat voert de certificatie instelling onderzoek uit voor zover dat betrekking heeft op de kenmerken zoals opgenomen in hoofdstuk 3 van deze beoordelingsrichtlijn. Tot het onderzoek behoren: • Beoordeling van het productieproces • Beoordeling van het kwaliteitssysteem en het IKB-schema
Wijzigingsblad BRL 1010 Drooggeperste keramische wand- en vloertegels
16-03-2015 pag. 5 van 9
• Toetsing op de aanwezigheid en het functioneren van de overige vereiste procedures De certificatie-instelling toetst het kwaliteitssysteem en het bijbehorende schema voor de interne kwaliteitsbewaking (IKB-schema). Vastgesteld moet worden in hoeverre het kwaliteitssysteem in overeenstemming is met de eisen zoals die zijn vastgelegd in hoofdstuk 7 van deze beoordelingsrichtlijn. Vervang paragraaf 8.4 door: 8.4
Periodieke controle Bij de inwerkingtreding van deze beoordelingsrichtlijn is de frequentie vastgesteld op 2 controlebezoeken per jaar en 4 verificatieonderzoeken per jaar. Over wijziging van de controlefrequentie adviseert het College van Deskundigen van de certificatie-instelling op basis van door het College separaat opgestelde criteria. Verificatielaboratoria dienen te voldoen aan de eisen uit NEN-EN-ISO/IEC 17025. Indien de producent beschikt over een kwaliteitssysteemcertificaat dat is afgegeven door een andere door de Raad voor Accreditatie geaccrediteerde instelling, dan kan deze instelling worden ingeschakeld als inspectie-instituut en rapporteert zij aan de certificatie-instelling die het productcertificaat afgeeft. In relatie tot de essentiële kenmerken (zoals vastgelegd in de prestatieverklaring opgesteld in het kader van de Europese Verordening bouwproducten) vindt ten behoeve van het KOMO kwaliteitsverklaring geen beoordeling van het kwaliteitssysteem en/of controle van monsters plaats. De kwaliteitsbewaking valt voor de essentiële kenmerken onder de Factory Production Control (FPC) zoals omschreven in de bijlage ZA van de geharmoniseerde Europese norm. In relatie tot de overige productkenmerken vindt door de certificatie instelling periodiek controles plaats van het kwaliteitssysteem, het productieproces en de producteigenschappen waarbij nagegaan wordt of nog voldaan wordt aan de eisen in deze beoordelingsrichtlijn. In relatie tot de externe controle voor het NL-BSB productcertificaat vindt door de certificatie instelling periodiek controles plaats van het kwaliteitssysteem, het productieproces en de producteigenschappen waarbij nagegaan wordt of nog voldaan wordt aan de eisen in hoofdstuk 3 van deze beoordelingsrichtlijn.
Wijzigingsblad BRL 1010 Drooggeperste keramische wand- en vloertegels
16-03-2015 pag. 6 van 9
Vervang hoofdstuk 9 door: 9 Overzicht documenten Normen NEN 6061
1991 Bepaling van de weerstand tegen het ontstaan van brand bij stookplaatsen, inclusief wijzigingsblad A3:2012 NVN 7303 1998 Uitloogkarakteristieken van vaste grond- en steenachtige bouwmaterialen en afvalstoffen. Monsterneming. Monsterneming van vormgegeven en monolitische materialen NEN 7360 1997 Uitloogkarakteristieken van vaste grond- en steenachtige bouwmaterialen en afvalstoffen – Termen en definities, inclusief wijzigingsblad A1:2013 NEN 7375 2004 Uitloogkarakteristieken – Bepaling van de uitloging van anorganische componenten uit vormgegeven en monolitische materialen met een diffusieproef – Vaste grond- en steenachtige materialen NEN-EN 13501-1 2007 Brandclassificatie van bouwproducten en bouwdelen - Deel 1: Classificatie op grond van resultaten van beproeving van het brandgedrag – inclusief wijzigingsblad A1:2009 NEN-EN 14411 2012 Keramische tegels - Definities, classificatie, eigenschappen en merken NEN-EN-ISO 10545-1 2014 Keramische tegels - Deel 1: Monsterneming en grondslagen voor de aanvaarding NEN-EN-ISO 10545-2 1997 Keramische tegels - Deel 2: Bepaling van afmetingen en opper-vlaktehoedanigheid NEN-EN-ISO 10545-3 1997 Keramische tegels - Deel 3: Bepaling van de wateropneming, schijnbare porositeit, schijnbare relatieve dichtheid en bulkdichtheid NEN-EN-ISO 10545-4 2014 Keramische tegels - Deel 4: Bepaling van de buigsterkte en de breukkracht NEN-EN-ISO 10545-6 2012 Keramische tegels - Deel 6: Bepaling van de weerstand tegen afslijting van ongeglazuurde tegels NEN-EN-ISO 10545-7 1999 Keramische tegels - Deel 7: Bepaling van de weerstand tegen afschuring van het oppervlak van geglazuurde tegels inclusief correctieblad C1:1999 NEN-EN-ISO 10545-11 1996 Keramische tegels - Deel 11: Bepaling van de weerstand tegen haarscheuren in geglazuurde tegels NEN-EN-ISO 10545-12 1997 Keramische tegels - Deel 12: Bepaling van de vorstbestandheid NEN-EN-ISO 10545-13 1997 Keramische tegels - Deel 13: Bepaling van de chemische bestandheid NEN-EN-ISO 10545-14 1997 Keramische tegels - Deel 14: Bepaling van de weerstand tegen vlekken NEN-E-ISO/IEC 17025 2005 Algemene eisen voor de bekwaamheid van beproevings- en kalibratielaboratoria inclusief correctieblad C1:2007 DIN 51097
1992
DIN 51130
1992
Prüfung von Bodenbelägen - Bestimmung der rutschhemmenden Eigenschaft Nassbelastete Barfussbereiche – Schiefe Ebene Prüfung von Bodenbelägen - Bestimmung der rutschhemmenden Eigenschaft – Arbeitsräume und Arbeitsbereiche mit Rutschgefahr, Begehungsverfahren – Schiefe Ebene
Opmerkingen: -In de kwaliteitsverklaring kan naast voornoemde documenten, verwezen worden naar andere (eisen stellende) documenten.
Wijzigingsblad BRL 1010 Drooggeperste keramische wand- en vloertegels
16-03-2015 pag. 7 van 9
Nationale Beoordelingsrichtlijnen BRL 1017 Het aanbrengen van tegelwerk op een ondergrond met mortel (uitgave IKOBBKB) URL 35-101 Uitvoeringsrichtlijn voor het aanbrengen van wand- en vloertegels in reguliere toepassingen (uitgave IKOB-BKB) Opmerking: Raadpleeg voor de juiste datum de website van IKOB-BKB (www.ikobkb.nl).
Overige documenten TCKI/99/1256 TCKI-rapport: TCKI/04/233 TCKI-rapport: TCKI/06/844 TCKI-rapport: TNO-MEP-R 97/284 TNO-rapport:
TNO-MEP-R 97/357 TNO-rapport: AP04
Bouwstoffenbesluit keramische industrie, toelatingsonderzoeken clusterregeling Bouwstoffenbesluit keramische industrie, verificatie verkorte uitloogproef Bouwstoffenbesluit keramische industrie, verificatie verkorte uitloogproef Een verkorte uitloogproef voor bouwkeramische producten, het aantonen van de gelijkwaardigheid met de diffusieproef Onderbouwend rapport Milieucertificering Bouwkeramiek Accreditaitieprogramma Bouwstoffenbesluit AP04, versie 8, Raad voor Accreditatie, Utrecht 03-10-2013
Vervang Bijlage 1 door: Bijlage 1. Deze bijlage is komen te vervallen. Vervang Bijlage 2 door: Bijlage 2. Deze bijlage is komen te vervallen. Vervang Bijlage 3 door: Bijlage 3; Overzicht frequentie onderzoek Beperkt onderzoek Bij een beperkt onderzoek worden de eisen met betrekking tot de afmetingen, rechthoekigheid, rechtheid van de kanten, vlakheid en wateropneming geverifieerd. Volledig onderzoek Bij een volledig onderzoek worden alle eisen geverifieerd met uitzondering van de stroefheid.
Wijzigingsblad BRL 1010 Drooggeperste keramische wand- en vloertegels
16-03-2015 pag. 8 van 9
Type van de beproeving
aspecten
Bepalingsnorm
Beperkte beproeving
Lengte en breedte Rechtheid van de zijden Rechthoekigheid Oppervlakte vlakheid Lengte en breedte Rechtheid van de zijden Rechthoekigheid Oppervlakte vlakheid Haarscheurbestandheid Vlekbestandheid / GL
NEN-EN-ISO 10545-2 NEN-EN-ISO 10545-2 NEN-EN-ISO 10545-2 NEN-EN-ISO 10545-2 NEN-EN-ISO 10545-2 NEN-EN-ISO 10545-2 NEN-EN-ISO 10545-2 NEN-EN-ISO 10545-2 NEN-EN-ISO 10545-11 NEN-EN-ISO 10545-14
Volledige beproeving a)
Frequentie per jaar Groep I en II Groep III a) b) a) b) 1 4 1 4 1 4 1 4 1 4 1 4 1 4 1 4 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
a) Minimaal uit te voeren door extern laboratorium b) totaal uit te voeren verificaties GL = geglazuurd
Wijzigingsblad BRL 1010 Drooggeperste keramische wand- en vloertegels
16-03-2015 pag. 9 van 9