Wijzer over water
in Zuid- en Midden-Limburg • Wat doet Waterschap Roer en Overmaas? • Draag zelf bij aan schoon water! • Tips en leuke gratis apps
Wat doet Waterschap Roer en Overmaas? In Zuid- en Midden-Limburg zorgt Waterschap Roer en Overmaas voor voldoende schoon water, droge voeten en veilige dijken. Met onze projecten en onderhoudswerkzaamheden werken we aan een optimale balans tussen de waterbelangen van inwoners, bedrijven en natuur. We staan klaar om de 720.000 inwoners van ons werkgebied te beschermen tegen watercalamiteiten, zoals wateroverlast of -verontreiniging. Wat houden onze taken precies in? Hoe komt u ermee in aanraking en wat kunt u zelf doen? Lees meer in deze folder. Onze organisatie: een overheid speciaal voor water De 140 enthousiaste en vakkundige waterschapsmedewerkers zetten zich elke dag weer in voor water, beekbodems, oevers en grondwater. Dit gebeurt onder leiding van een democratisch gekozen bestuur. Het waterschap is een overheid. De werkzaamheden en projecten worden betaald uit waterschapsbelasting. Meer weten over onze organisatie en het bestuur? U vindt het op www.overmaas.nl. Samenwerken aan water Het waterschap heeft een aantal belangrijke watertaken, maar is niet de enige organisatie die zorg draagt voor het oppervlaktewater. Ook Rijkswaterstaat, Provincie Limburg, gemeenten, natuur- en terreinbeheerders, agrariërs, bedrijven en inwoners dragen hun steentje bij. Samen werken we aan voldoende schoon water, droge voeten en stevige dijken.
Draag ook bij met deze watertips! Voldoende schoon water en droge voeten, daar hebben we allemaal plezier van! Geniet u van een wandeling langs het water? Gaat u bij lekker weer graag naar een waterplas? Ook u kunt bijdragen aan ons water! Hoe? • Houd het water schoon. Laat geen afval slingeren, zet geen vissen of vijverplanten uit en gooi geen maaiafval in de beek. • Gooi geen afval zoals maandverband, etensresten, frituurvet of medicijnen in het toilet. Dit is slecht voor de afvalwaterzuivering (en uw waterleidingen). • Maak slim gebruik van regenwater. Dit schone(!) water kunt uw gemakkelijk gebruiken in uw tuin of vijver en als spoelwater in uw toilet. Vang het water op in een regenton of zinkput. • Controleer waar u wel of niet kunt zwemmen in oppervlaktewater via www.zwemwater.nl of de Zwemwaterapp. Hier kunt u zien waar de waterkwaliteit goed genoeg is voor een frisse duik. • Hoe kunt u uw tuin ‘waterklaar’ inrichten, ook bij de steeds zwaardere regenval, als gevolg van klimaatverandering? Bekijk de tips op www.waterklaar.nl. • Volg de regels die gelden langs en op het water, bijvoorbeeld wanneer u gaat bouwen bij een dijk of een beek, of wanneer u (grond)water wilt onttrekken. Meer informatie vindt u op www.overmaas.nl. • Ziet u een verontreiniging in het water, botulisme, blauwalg of vernielingen aan dijken? Meld het! Dit kan 24/7 via het gratis nummer van Meldpunt Water: 0800 03 41.
Zo herkent u blauwalg of botulisme Blauwalgen zijn groen tot blauw gekleurde kleine bolletjes of draadjes in het water. Ze vormen drijflagen waardoor het net lijkt of er verf in het water ligt. Wanneer mensen in aanraking komen met blauwalgen kunnen ze oog- en huidirritaties of maag- en darmklachten krijgen. Botulisme is een vorm van voedselvergiftiging onder watervogels en vissen. U herkent een zieke vogel aan verlammingsverschijnselen aan kop, nek, vleugels en poten. Ook vissen tonen deze verschijnselen en zijn passief. Ziet u blauwalg of botulisme? Geef het door via het Meldpunt Water: 0800 03 41.
Onze taak: schoon water Schoon water is van levensbelang. Voor mensen, planten en dieren. Waterschap Roer en Overmaas onderzoekt de waterkwaliteit, stelt regels op en handhaaft deze en zuivert afvalwater. Diertjes en stoffen onthullen waterkwaliteit We onderzoeken regelmatig de waterkwaliteit in de Limburgse beken, plassen en vennen. Zitten er bepaalde diertjes zoals insectenlarven, wormen, kreeften, slakjes en fytoplankton in het water? Daaruit blijkt of de waterkwaliteit goed, matig of slecht is. Ook controleren we of bepaalde stoffen zoals zuurstof, stikstof, fosfor, metalen of bestrijdingsmiddelen in het water zitten. Regels voor schoon water Om de waterkwaliteit te bewaken, stelt het waterschap regels op en handhaaft deze. Zo is het bijvoorbeeld verboden om puin of afval(stoffen) in het water of op een dijk te storten. Voor de bouw aan het water of een dijk, is een vergunning nodig. Alle regels zijn vastgelegd in de ‘Keur’ van het waterschap. Meer informatie vindt u op www.overmaas.nl.
Hoe werkt rioolwaterzuivering? Afvalwater komt via het riool bij een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) terecht. Grof afval wordt uit het water gehaald, fijn afval en zand zinken naar de bodem en natuurlijke bacteriën zuiveren het water biologisch. Het gezuiverde water stroomt uiteindelijk terug naar de beken. Waterschap Roer en Overmaas heeft twaalf RWZI’s die jaarlijks 106 miljoen m3 afvalwater, afkomstig van bedrijven, agrariërs en huishoudens, zuiveren. Wilt u hier meer over weten? Kijk op www.overmaas.nl voor meer informatie of boek een gratis excursie naar een RWZI.
Onze taak: voldoende water Om verdroging van landbouw- en natuurgebieden tegen te gaan, houdt het waterschap water vast in een gebied. Dit doen we door te stuwen, de aanleg van kronkelende beken en toe te zien op naleving van regels voor het onttrekken van water. Stuwen van water In vlakke gebieden regelen stuwen het waterpeil in beken. Zo houden we water vast tijdens droogte. Voor de vissen, die zo’n stuw niet kunnen passeren, legt het waterschap ‘vispassages’ aan in de vorm van een vistrap of een omleidingsbeek. Beken houden water vast Waterschap Roer en Overmaas richt beken zo in, dat ze zoveel mogelijk water kunnen vasthouden. Hoe? Door beken te verbreden en te laten meanderen (kronkelen), stroomt er meer water voor een langere tijd in een gebied. Dit zorgt niet alleen voor een natuurlijk en mooi landschap. Het is ook goed voor planten en dieren in en om het water. Regels om verdroging tegen te gaan Niet iedereen mag zomaar grondwater inwinnen of water onttrekken uit beken en vennen. Het waterschap verleent vergunningen aan landbouw en industrie en stelt daarbij een maximale hoeveelheid water die gewonnen mag worden. Op die manier gaan we verdroging tegen.
Regelgeving Wateroverlast en -vervuiling zijn te voorkomen door regels in en langs het water na te leven, bijvoorbeeld wanneer u bouwt of iets verandert in of bij het water. Op www.overmaas.nl vindt u meer informatie over de regels die gelden op en langs het water.
Onze taak: droge voeten Teveel water op één plek kan leiden tot overlast. Om wateroverlast tegen te gaan legt het waterschap regenwaterbuffers en ‘robuuste’ beken aan. Ook toetsen we of (nieuwe) bouwplannen ‘waterproof’ zijn. Watertoets Via de ‘watertoets’ checkt het waterschap bij nieuwe bouw- en bestemmingsplannen of er voldoende rekening is gehouden met water. Is er in een woonwijk bijvoorbeeld genoeg groen aanwezig om water op te nemen? Kunnen er muurtjes of drempels worden gebouwd om water uit woonwijken weg te leiden? Bufferen van regenwater Wanneer hevige regen van de Zuid-Limburgse hellingen stroomt, sleurt het afstromende water vaak modder, landbouwgrond en gewassen mee omlaag. Door anders te ploegen of door de aanleg van bloemrijke akkerranden en grasbanen, zakt meer regenwater in de bodem. Het waterschap heeft de afgelopen jaren al honderden regenwaterbuffers aangelegd. Daarin wordt afstromend water tijdelijk opgevangen en geleidelijk weer doorgelaten. Robuuste beken Om wateroverlast te voorkomen worden beken opnieuw ingericht. We maken ze ‘robuuster’. Dat betekent dat ze zo worden aangelegd dat ze meer water kunnen opvangen en minder snel buiten hun oevers treden. Door de beken op tijd te maaien en uit te baggeren, voorkomen we dat ze dichtgroeien. Dat gaat opstopping en wateroverlast tegen. Benieuwd wanneer we bij u in de buurt de beek maaien? Bekijk onze maaiplanning via www.overmaas.nl.
Meet en weet! De gevallen neerslag en de hoeveelheid water in de beken meten we 24 uur per dag met ons meetnet. Bij (dreigende) droogte of wateroverlast kunnen we zo meteen actie ondernemen. De meetgegevens kunt u live volgen via www.overmaas.nl.
Onze taak: veilige dijken In 1993 en 1995 zette de Maas een deel van Limburg blank. Ter bescherming is toen 78 kilometer aan dijken langs de Maas aangelegd. Waterschap Roer en Overmaas beheert en onderhoudt deze dijken. Kans van 1/250 De landelijk vastgestelde norm tegen wateroverlast in Limburg langs de Maas is op dit moment 1/250. Dit betekent dat onze dijken bescherming moeten bieden tegen een Maasafvoer die gemiddeld eens per 250 jaar voorkomt. Dit komt overeen met een waterafvoer van 3.275 m3 per seconde. We toetsen regelmatig of onze dijken daar nog steeds aan voldoen. Dijken die niet voldoen aan de strenge veiligheidsnorm gaan we versterken. In Limburg zijn we nu bezig met een aantal dijkversterkingen. Kijk voor meer informatie op www.overmaas.nl. Bestrijding muskus- en beverratten Om dijken te beschermen, bestrijdt het waterschap muskus- en beverratten. Met hun graafwerk beschadigen deze dieren oevers en dijken waardoor wateroverlast kan ontstaan. We gebruiken hiervoor ‘levendvangkooien’. Andere dieren die in de kooien terecht komen, zoals watervogels of bevers, worden binnen een dag weer vrijgelaten.
Extra controle tijdens hoogwater Het waterschap staat 24 uur per dag, zeven dagen in de week klaar om inwoners te beschermen tegen mogelijke watercalamiteiten. Wanneer er hoogwater is, voeren we extra inspecties uit op de dijken. We controleren of er beschadigingen zijn waardoor de stevigheid van de dijk in gevaar kan komen. Wandelt of fietst u wel eens langs of op een dijk? Geef het door wanneer u iets ongewoons ziet, zoals gegraaf van dieren of beschadigingen, via het Meldpunt Water: 0800 03 41. Zo draagt u bij aan veilige dijken.
We houden graag contact! Waterschap Roer en Overmaas zorgt in Zuid- en Midden-Limburg voor veilige dijken, droge voeten, schoon en voldoende water. Meer weten? www.overmaas.nl. • Volg ons op Facebook en Twitter (@overmaas) voor updates en foto’s. • In het landschap is veel werk van het waterschap te zien. We laten u dit graag ervaren tijdens een gratis wandeling onder leiding van een gids door natuurgebieden langs beken en vennen. Meld u aan via www.overmaas.nl. • Maandelijks houden wij mensen op de hoogte over onze projecten. Wilt u ook bij blijven? Abonneer u op onze digitale nieuwsbrief via www.overmaas.nl.
Kent u onze leuke waterapps en –tools al? Ontdek ze zelf: • De zwemwaterapp geeft een overzicht van de beste plekken waar u onbezorgd een frisse duik kunt nemen. • Met de kanotool op www.overmaas.nl kunt u zelf uw kanotochten op de Roer reserveren. • De projectenapp ‘Waterwerken’ geeft een overzicht van onze (toekomstige) projecten.
• De app Beleefroutes bevat de fietsroute langs de Caumerbeek (Heerlen) en de wandelroute langs de Geul (Valkenburg a/d Geul). • Onze app toont de actuele waterstanden en afvoeren van beken in Limburg. Download de apps via de App Store of Google Play.
Postbus 185 6130 AD Sittard T 046 - 420 57 00
[email protected] www.overmaas.nl
