in de gemeente
Wijchen
pagina 7:
“Ons streven was om zo dicht mogelijk bij onze kinderen te blijven wonen”
gemeente Wijchen | 1
eenmalige uitgave, oktober 2013
Magazine vol praktische tips en persoonlijke verhalen over comfortabel wonen
Inhoudsopgave
Voorwoord wethouder Engels 3 Voorwoord wethouder Engels, gemeente Wijchen
4 Nieuws & info
Vanuit eigen
7 De familie Mack woont bewust
kracht…
10 Wim Brugman is doe-het-zelver,
Bewust Wonen!
om voor elkaar te kunnen zorgen thuis en bij anderen
11 Twee vakmensen over woningverbeteringen
15 De familie Warnawa en Hendriks over de liefde voor bijzondere woonplekken
18 De familie Kersten ziet
mogelijkheden door de iPad
20 Harrie Bakker wil zelf de regie blijven houden
22 Nieuws & info 24 Het laatste woord, door
woonadviseur Sjef Derks
Partners:
Koning Willem Alexander sprak tijdens Prinsjesdag 2013 over de zogeheten participatiesamenleving. Een nieuw woord met een diepe betekenis. Een woord ook dat onze maatschappij en de manier waarop wij met elkaar leven flink zal gaan veranderen. Dit magazine over “Bewust Wonen” in de gemeente Wijchen heeft daar zeker mee te maken. Onze koning doelde op een samenleving die in staat is om op eigen kracht en op basis van zoveel mogelijk zelfregie inhoud te geven aan haar be staan. U en ik zijn verantwoordelijk voor ons eigen geluk. Soms lukt dat, soms ook niet. Dan hebben we hulp nodig. Het liefst van mensen in onze eigen omgeving. En als mensen er écht niet in slagen om zelf tot oplossingen te komen, dan is de overheid er voor hen. Maar hoe zorg je ervoor dat je zolang mogelijk de regie kunt houden over je eigen leven? Het antwoord op die vraag is eigen lijk best eenvoudig: door er nu al goed bij stil te staan. Wist u bijvoorbeeld dat verbeteringen in uw huis ervoor zorgen dat u veel langer in uw huis kunt
blijven wonen? Er komt wellicht een moment dat u moeite krijgt met trappen lopen of met het handmatig uitdraaien van de zonneschermen. Daar kun u nu al op inspelen. Het leuke daarvan is dat u van verbeteringen in huis nu al kunt profi teren. Uw huis wordt er namelijk véél comfor tabeler en veiliger op. Bovendien hoeft het hele maal niet duur te zijn. Met uw investering in comfort kunt u later zelfs kosten besparen. De gemeente Wijchen is gestart met het project “Bewust Wonen”. Zij doet dat samen met diverse partners zoals woningcorporaties, welzijns- en zorginstellingen, ouderenorganisaties, onder nemers en de provincie Gelderland. Wat Bewust Wonen inhoudt leest u op de volgende pagina’s. Dit fraaie magazine staat boordevol tips, website links, wetenswaardigheden en adviezen. Ook staan er interessante interviews in met boeiende mensen die nu al actief bezig zijn met bewust wonen. Laat u zich vooral door hun ervaringen inspireren! Mag ik u veel leesplezier toewensen? Rob Engels Wethouder
Bewust Wonen is.... Colofon: Bladformule: Qrne magazines, Spectrum, partner met elan en de gemeente Wijchen Teksten:
Eelco Visser, Qrne magazines Eindredactie: Eelco Visser, Qrne magazines Ontwerp: Coert de Boe Reportagefotografie: Hanne van der Woude Cartoon: Sylvia Vlaardingerbroek Drukwerk: De Kleijn, Wijchen Speciale dank aan alle geïnterviewden en de partners die het magazine mede mogelijk hebben gemaakt.
2 | Bewust wonen
een project van vele partners die actief zijn binnen de sectoren Wonen, Welzijn en Zorg, de gemeente en ouderenorganisaties om u informatie en advies te geven over comfortabel en veilig thuis (blijven) wonen. Wij willen u daarbij helpen. In deze brochure geven wij u vele handige tips en bieden we u inspiratie om aan de slag te gaan in uw woning. U kunt uw woning testen via www.huistest.nl of een beroep doen op de woonadviseur, een deskundige op het gebied van bewust wonen (via MEER Welzijn Wijchen, tel. 024 641 84 59). gemeente Wijchen | 3
Nieuws & info
Contact op afstand via PAL4
Bewust wonen tegelquotes: ~ “Ik ben hartstikke blij met mijn nieuwe tweede trapleuning. Vooral bij het naar beneden gaan is het handig en veiliger”
“Ik ben 6 jaar geleden verhuisd naar een geschikte woning. Toen heb ik al mijn badkamer vernieuwd met beugel en zitje. Ik heb het niet nodig, maar het gebruik is heerlijk!”
“Ik heb een beugel in de douche aangebracht. Voor als mijn moeder komt logeren”
~
Met de speciale PAL4 iPad maakt u eenvoudig via een wifi-verbinding (bij u thuis) videocontact met zorgverleners. De PAL4 iPad kan een aanvulling zijn op de hulp en zorg die u al ontvangt. Hij heeft verschillende mogelijkheden, die het u gemakke lijker maken om zelfstandig en veilig te wonen. Als u met videocontact op afstand contact maakt met een zorgmedewerker, hoort en ziet u elkaar. ZZG zorggroep werkt er ook mee. De verpleeg kundige of verzorgende van ZZG zorggroep geeft
u alle aandacht die u nodig heeft. ZZG zorggroep gebruikt de Pal4 zelf ook. Bijvoorbeeld in projecten met partners, zoals ziekenhuizen en huisartsen, voor online overleg en het (veilig) doorsturen van foto’s. Weten hoe het in de praktijk werkt? Leest u dan verder op bladzijde 18.
Niet meer willen verhuizen? Als u niet meer wilt verhuizen, dan is een gelijk vloerse woning of een slaapkamer en sanitair beneden ideaal! Lukt dat niet, of niet direct, denkt u dan eens aan een tweede toilet boven, een in loopdouche, een tweede trapleuning en goede verlichting in het huis. Uiteindelijk is uw sociaal netwerk van familie, vrienden, kennissen en buren net zo belangrijk. Voor de gezelligheid en om op terug te vallen als het nodig mocht zijn. En met digitale en technische hulpmiddelen is ook nog eens van alles mogelijk. Kijkt u hier maar eens: www.woontechniekhulp.nl. 4 | Bewust wonen
“Ik ben op tijd verhuisd van een grote eengezinswoning naar een appartement. Ik heb nu veel meer contact met de buren en we zorgen een beetje voor elkaar. Dat voelt fijn”
“Ik voel me niet zo veilig als ik niet kan zien wie er achter de voordeur staat. Is daar wat voor?” *
“Een extra slaapkamer aangebouwd? Dat is ‘bejaard!’. Maar een extra hobbyruimte, die ik kan ombouwen naar een slaapkamer als het nodig mocht zijn: dat is slim en mooi gedaan!”
Woont u in een huurwoning van Talis of De Kernen?
Uw huurwoning aanpassen Ook uw huurwoning kunt u aanpassen. Kiest u voor een standaard aanpassing, zoals een kraan, dan kunt u het soms, zoals in het geval van Talis, bij de corporatie kopen. Wilt u een grote aanpassing laten doorvoeren, zoals bij voorbeeld het plaatsen van een tweede toilet op de verdieping? Vraag dan altijd eerst toe stemming bij Talis of De Kernen. De corpora tie kan u vervolgens een offerte uitbrengen en de werkzaamheden voor u uitvoeren. Af hankelijk van de aanpassing betaalt u een eenmalig bedrag of u betaalt via een verho ging van uw maandelijkse huur. Het is in overleg soms ook mogelijk om de werk zaamheden zelf uit te voeren.
Het aanbrengen van een seniorenslot
gemeente Wijchen | 5
Nieuws & info Wat kost dat allemaal?
Goedkoop en handig
Test uw Huis
Woongemak en comfort, kan dat ook een beetje betaalbaar? Ja hoor, dat hoeft niet duur te zijn! Kijk maar eens naar deze handige, slimme en goedkope ideeën. €30,-
Crocs schoenen, sandalen en klompen zien er leuk uit, zitten lekker, zijn licht en voorkomen uitglijden.
€45,-
Met een verhoger op uw wasmachine of droger werkt u op een prettige hoogte, met extra werkruimte.
€40,-
Wat dacht u van een nachtlampje, met of zonder stop contact en sensor? Voor in uw donkere hal of gang?
€25,-
Met magneetslotjes aan de keukenkastjes creëert u eenvoudig een kindvriendelijke keuken, vol veilige opbergplekken.
€30,-
Een postopvangzak of ‘Doorflipper’ plaatst u achter de voordeur. Daar vangt u post mee op, zodat u niet meer hoeft te bukken.
€25,-
De S2 Ergosteun is een doeltreffend alternatief voor het seniorenslot. U kunt er het slot van uw voordeur makkelijker mee openen.
€14,-
Veilig en comfortabel de trap op? Installeert u dan een wandbeugel als houvast bij het op- en afgaan naar de zolder of kelder.
Karel Janssen (39): “Ik woon erg prettig. Fijne buurt, prachtige ligging, nabij uitvalswegen en het centrum van onze stad en een tuin die je er bij nieuwbouwhuizen niet meer bij krijgt. Ons huis is van 1901 en ik, mijn partner en twee dochters wonen er graag, liefst zo lang mogelijk.
Huistest
Kan het nog comfortabeler dan nu? Het antwoord is ‘ja’. De Huistest liet tien verbeterpunten zien, met per verbeterpunt ook nog wat mogelijke oplossingen, compleet met een kostenplaatje. Kan ik in alle rust, stap voor stap, ons huis nog meer tot een thuis maken!” Ook uw huis eens testen? Ga naar www.huistest.nl.
silly: Zorgen voor elkaar: Bewust wonen om er voor elkaar te kunnen zijn
“We hebben steeds gewikt en gewogen” 6 | Bewust wonen
gemeente Wijchen | 7
Ans en Emile Mack hebben de laatste tien jaar menige bewuste woonkeuze gemaakt. Daarbij stond steeds de balans tussen comfortabel wonen en de zorg voor ouders, kinderen en kleinkinderen centraal. Een bijzonder verhaal over mensen die het belangrijk vinden er voor elkaar te kunnen zijn. In een even groen als prachtig stukje Nijmegen, Park Jonkerbosch, wonen Ans en Emile Mack. Twee vitale zestigers, die genieten van hun appartement aan de Niek Engelschmanlaan. Binnen waan je jezelf in de laatste uitgave van de VT-wonen, terwijl ook de tuin met bijzonder veel zorg is aangelegd. Ongeveer tien jaar ge leden woonden Ans en Emile nog met hun drie kinderen en een hond in een groot huis aan de Sint Annastraat. Ruimte genoeg voor iedereen, zelfs voor de Citroen HY bus, waarin Ans en Emile destijds graag vakantie vierden. Toen de kinderen het huis stuk voor stuk verlieten, bleef er vooral erg veel onderhoud over. Geen pro bleem, Emile is een man met twee rechter handen, maar hij wou zijn energie graag anders inzetten. “Dan kun je kiezen: steek ik al die energie in dat enorme huis, of ga ik mijn kinderen, die ook allemaal werken, helpen met het onderhoud van hun huizen?”
Noodlot
Webtip!
Bewust met verbouwen aan de slag? Denk ook eens aan energie besparing. U vindt informatie op deze websites: * www.milieucentraal.nl * www.energiebespaarwijzer.nl 8 | Bewust wonen
Drie generaties Mack: Ans, dochter Jonie en kleinzoon Aiden
Uiteindelijk besloten Ans en Emile de beneden verdieping te verbouwen. Met het oog op de toekomst, bouwde Emile een slaap- en bad kamer op de begane grond, zodat hij en Ans daar konden gaan leven. Net toen ze overwogen om de bovenverdieping, die een eigen opgang had, maar te gaan verhuren, werd de vader van Ans ziek. “Hij kampte met hartklachten, waar door het moeilijker werd alles zelfstandig te kunnen blijven doen. Mijn moeder was een aan tal jaren daarvoor al overleden. We besloten mijn vader in huis te nemen. Hij zou dan de benedenverdieping krijgen, die al helemaal gereed was om te gaan wonen, terwijl wij dan zelf naar boven zouden verhuizen.” Het noodlot doorkruiste de plannen echter. “Mijn vader kreeg uiteindelijk alvleesklierkanker. Van een verhuizing kwam het niet meer, want niet lang nadat de diagnose was gesteld, overleed hij.” Toen Emile voor zijn werk een half jaar in
Afghanistan zat, groeide bij Ans het besef dat het huis te groot was. Ans en Emile namen het besluit om te verhuizen, kleiner te gaan wonen. “En ook dat is geen keuze waarbij je over één nacht ijs gaat. Ons streven was om zo dicht mogelijk bij onze kinderen te blijven wonen, zodat we er voor hen konden zijn en op onze drie kleinkinderen konden passen. Daarom kozen we er ook niet voor om naar Beek te verhuizen, waar we een prachtig appartement konden betrekken. We zochten uiteindelijk naar een mooie plek, vlakbij de kinderen, waar we in principe konden blijven wonen. Die hebben we hier gevonden. Het hele appartement is ruim, gelijkvloers en zowel via de vooringang als de tuin met een rolstoel of rollator te bereiken. We hebben geen onderhoud, dat gebeurt allemaal via de Vereniging van Eigenaren. Daardoor kan Emile veel meer uit zijn vrije tijd halen dan op de Sint Annastraat. En de omgeving is fijn voor de kleinkinderen, op wie we vaak passen. Het is hier groen, ze kunnen hier fantastisch spelen en we kunnen ze met de fiets uit school halen. En als er overdag iets gebeurt, kunnen we zo bij springen. Het oppassen hier is ook een stuk overzichtelijker dan op de Sint Annastraat. Daar pasten we door het hele huis op, drie verdiepingen en zes slaapkamers.”
Toekomst
Dochter Jonie, trotse moeder van Aiden, verwijst naar de toekomst. “Andersom werkt het natuurlijk ook. Als mijn ouders iets overkomt, zijn wij zo hier. En als ze straks wat meer zorg nodig hebben, kunnen wij die bieden.” Zo is de familie Mack klaar voor de toekomst, waarin meer samenredzaamheid het devies is. Ans is er blij mee. “We hebben ook steeds bewust gewikt en gewogen, voordat we deze stappen zetten. Ik ben blij dat we alles al voor elkaar hebben nu we nog jongere ouderen zijn.”
gemeente Wijchen | 9
De doe-het-zelver: zelf aan de slag als er iets in huis moet gebeuren
“Wat hebben we liggen?”
Wim Brugman doet dingen graag zelf, iets dat van gene ratie op generatie in zijn familie is doorgegeven. Zijn opa werkte met zijn handen, zijn vader was rietdekker en later actief in de steenfabriek. Zelf was Wim in zijn werkend leven metaalbewerker. In 1987 verhuisde hij en zijn vrouw naar Ooij, om dichter bij de kinderen te kunnen wonen. Wim en zijn vrouw wonen graag in hun huis aan de Koningin Julianalaan. “We willen hier zo lang mogelijk blijven. Als er iets in huis moet gebeuren, doe ik het zelf, tenzij ik er echt de kennis voor mis. Ik speur ook graag naar wat er op de markt te koop is.” Hij laat een technisch snufje zien: een deurbel die je in het stopcontact steekt. “Die kun je gewoon meenemen naar de ruimte waar je bent, zodat je altijd de deurbel hoort.”
Adviseren
Wim klust niet alleen in zijn eigen huis. Binnenkort gaat hij dorpsgenoten adviseren over wat ze kunnen doen om zo lang mogelijk thuis te kunnen blijven. In de gemeente Ubbergen zijn hiervoor drie verschillende werkgroepen gestart, bemenst door vrijwilligers, Oosterpoort Woon combinatie, ZZG zorggroep en de gemeente. Wim
Webtip!
Op www.huistest.nl vindt u technische informatie over diverse woningverbeteringen. Handig voor de doe-het-zelver of als u meer wilt weten.
10 | Bewust wonen
zit in zowel de werkgroep ‘huis en tuin’ als ‘klussendienst’. “We zijn nu bezig richtlijnen op te stellen van waaruit we kunnen gaan adviseren. Als die klaar zijn, presenteren we ze aan de dorpsgenoten. Dat kondigen we dan aan via de Rozet, ons huis-aan-huisblad, de maandfolder van de KBO en bijvoorbeeld via het krantje van de Spar. Op eerdere bijeenkomsten kwamen ongeveer 100 geïnteresseerden af.”
Zelf doen
Als we voorstellen Wim in zijn eigen werkplaats te fotograferen, is hij in eerste instantie huiverig. “Daar zullen ze niet blij mee zijn. Want de be doeling is nu juist niet dat de dorpsgenoten straks gaan denken dat wij alles komen oplossen, dat we de tuin voor ze komen verzorgen. Als het echt niet anders meer kan, dan zullen we bij wijze van spreken best eens het gras maaien of praktisch helpen, maar het gaat in eerste instantie om werk dat bewoners, of de kinderen, zo lang mogelijk zelf kunnen doen. Als er dan wat overblijft, dan zijn wij er nog. Daarbij willen we de middenstand ook niet voor de voeten gaan lopen. We zijn er niet voor grote verbouwingen of het aanleggen van een tuin. In de werkgroep ‘huis en tuin’ zit daarom ook een hovenier.” Tijdens het maken van de foto, vertelt Wim over zijn jeugd. “Thuis was de reflex altijd als er iets moest worden gemaakt: “Wat hebben we liggen?”. Tegenwoordig schrijf je alles op, maak je een tekening en een bood schappenlijstje, ga je naar de Fix-It en krijg je alles mee. Dat is wel zo handig.” Vanuit zijn werkplaats kijken we de tuin in. Een moestuin, ook al helemaal doe-het-zelf.
Bewust wonen: tuintips
Net als Wim Brugman doe-het-zelven in de tuin? Dan hebben we wat tips voor comfortabel tuinieren.
1 | D enk erover om anderen in te schakelen bij wat u niet (meer) kunt doen. Kijk op www.wijchen.nl/ bewustwonen voor een lijst van ondernemers. 2 | P robeer de tuininrichting aan te laten sluiten bij uw huidige wensen. 3 | M et lichtgewicht gereedschap hoeft u minder te bukken en kunt u de handvatten makkelijker vasthouden. 4 | E en goed verlichte tuin biedt een veilig gevoel en comfort. U kunt hiervoor een lamp met een bewegingssensor kiezen of een tijdschakelaar. 5 | P rettig: een vlakke tuin met zo min mogelijk hoogteverschillen. 6 | P robeer uw bestrating vrij te houden van mos en algen. 7 | M et verhoogde plantenbakken hoeft u minder te bukken en kunt u op een prettige hoogte tuinieren. Met kleine bakken moet u vaker water geven. gemeente Wijchen | 11
Een tweede trapleuning, een spion in uw voordeur of een nieuwe deurbel? Als u geen twee linkerhanden heeft, is het wellicht te doen. Maar als u niet weet waar u moet beginnen of denkt aan een grote verbouwing? Dan kunt u terecht bij vakmensen. Zoals Bert de Graaf en Marc Wouters. Die graag met u meedenken, omdat u het beste weet wat u nodig hebt om comfortabel te kunnen wonen. Dat Bert de Graaf er een lange werkdag op heeft zitten, is niet te merken. Ook om negen uur ’s avonds praat hij vol vuur over zijn vak. Bert is in stallateur, zijn Bubbelshop een begrip in de ge meente Wijchen en omstreken. De badkamer is zijn domein, hij heeft er menige verbetering ge realiseerd. Zijn interesse voor slimme oplossingen in de badkamer werd gewekt toen zijn schoon moeder vervelende ervaringen had, eerst thuis, toen in het verzorgingshuis. Bert kreeg het idee dat ‘het toch anders zou moeten kunnen’. “Ik heb er ook wel eens contact over met een arts. Zo kwam ik bijvoorbeeld te weten dat een verhoogde toiletpot niet perse ideaal hoeft te zijn voor een senior of iemand met fysieke beperkingen. Op een verhoogd toilet kun je je moeilijker ontlasten en dat is onprettig. Alleen als je last hebt van je heupen of knieën, raad ik nu nog een verhoogd toilet aan. Anders adviseer ik juist een lager toilet. Dan zijn je knieën gebogen en gaat het met de stoelgang gemakkelijker. En twee a drie centi meter maakt dan weinig uit, maar tien wel.”
comfort.” Dat woningaanpassingen een wat stoffig karakter hebben, bestrijdt Bert. Ook daarin is het gewoon een kwestie van meedenken. “Als we beugels plaatsen, kunnen dat van die witte zijn, die je kent van ziekenhuizen en die zeker een ‘bejaard’ karakter hebben. Maar we kunnen ook chromen exemplaren bevestigen, dat kost 30 euro meer en dat ziet er direct totaal anders uit. Zo ook met invalidestoeltjes in de douche. Als je in plaats van zo’n stoeltje een mooi bankje installeert, krijg je direct een andere associatie.”
BTW
Volgens Bert is het belangrijk beslissingen over verbeteringen te nemen als je er de puf nog voor hebt. “Een kleine verbetering kan gewoon het verschil betekenen tussen ongemak en comfort. Ook hier geldt: de badkamer moet de mens dienen en niet andersom. Bovendien geldt tot 1 april 2014 het lage BTW tarief van 6% op de uren die onze medewerkers maken. Wellicht is het goed dat ook even te vermelden?” >
Andere associatie
Bewust wonen: twee vakmensen aan het woord
“Een woningverbetering kan het verschil zijn tussen ongemak en comfort” 12 | Bewust wonen
Bert vertelt over de verbete ringen die het meest regulier zijn. “Dan gaat het over een inloopdouche, vervelende drempels of de instap in een bad die te hoog is. Daarnaast plaatsen we regelmatig beu gels bij toiletten en douches en bankjes in badkamers.” Bert luistert altijd naar de wensen van klanten en denkt deskundig mee. “Dat be schouw ik als onze voor naamste kwaliteit, dat luiste ren. Ik zeg ook altijd: de badkamer dient de mens, de mens niet de badkamer. Alles draait om gemak, genot en gemeente Wijchen | 13
Woongenot: over de liefde voor bijzondere woonplekken >
Verbouwde garage
Marc Wouters leidt zijn gelijknamige technische installatiebedrijf. Hij doet de laatste tijd veel grotere verbouwingen. Hij vertelt over een klus die hij in Molenhoek deed. “Daar kwamen we bij een echtpaar, dat nog erg vitaal was, ondanks dat beiden de tachtig al waren gepasseerd. Ze hebben er een groot huis, met een mooie tuin, waar hun camper staat. Ook is meneer graag in de weer met zijn zweefvliegtuigje. Typisch een echtpaar dat daar graag zou willen blijven wonen, dat niet naar een appartementje wil. Gaandeweg hebben we daar alle mogelijkheden geschetst en uiteindelijk hebben we de garage verbouwd. Nu hebben ze een bad- en slaapkamer op de begane grond. Dat was een behoorlijk grote klus, ook al omdat we met ons zessen het totale plaatje verzorgen. Van
bouwkundige tips, tot het leidingwerk en het sanitair.” Net als Bert de Graaf bestrijdt ook Marc Wouters het beeld van ‘stoffige’ woningaanpassingen. “We hebben tegenwoordig echt alternatieven die veel comfort bieden en er niet zo ergonomisch uitzien. Daarmee hebben mensen niet het gevoel hulp behoevend te zijn, maar krijgen ze wel het comfort. En mooi design.” Marc meent dat veel mensen op zichzelf zouden kunnen blijven wonen, door soms kleine verbeteringen. “Er zijn ook mensen die gewoon kleiner willen gaan wonen, mensen die opzien tegen al het onderhoud of voor wie het huis te groot wordt. Maar als je thuis wilt blijven wonen, dan is er veel mogelijk, ook als je met beperkingen kampt.”
“Ik vind dat we nog heel tevreden leven”
Uitgelicht
Kangoeroewoning Apart en toch samen. In een kangoeroewoning wonen mensen die zorg nodig hebben zelfstandig samen met een mantelzorger. De woning bestaat uit twee zelfstandige eenheden (de buidel- en hoofdwoning) met eigen voorzieningen, die naast of boven elkaar zijn geplaatst. Via een tussendeur of -trap is het mogelijk van de ene naar de andere woning te gaan. De buidelwoning is gelijkvloers, de hoofdwoning kan uit meerdere lagen bestaan.
Bewust wonen: verbouwtips
Vindt u uw eigen huis ook zo’n heerlijk thuis? Met deze verbouwtips bereidt u ook uw woning (nog beter) voor op later!
1 | E en drempelloze, gelijkvloerse woning, zonder niveauverschillen is comfortabel, net als een slaapkamer en badkamer met toilet op de begane grond! 2 | M et een zwevend toilet maakt u de vloer gemakkelijker schoon. 3 | M et een inloopdouche, met brede instap, kunt u ook met een loophulpmiddel douchen. 4 | E en toilet op de juiste hoogte is prettig en het gebruik van beugels verkleint de kans op vallen. Laat u goed informeren over de hoogte die bij u past. 5 | M et een toilet op de slaapverdieping hoeft u de trap niet meer onnodig af. Handig, vooral ’s nachts! 6 | E en toilet van 0,9 x 1,2 m is het meest geschikt. De deur in de langste wand, met de klink naast de toiletpot, is het meest prettig. 7 | F ijne afmeting van de badkamer voor rolstoelgebruik en hulp aan huis is 2,15 x 2,15m of 1,70 x 2,70 m. Een praktische indeling is handig voor hulpverleners en uzelf. 8 | Tenslotte: hulp is prettig, bijvoorbeeld voor het toezicht of de coördinatie van de verbouwing door een onafhankelijke deskundige. 14 | Bewust wonen
Dorus en Dinie Warnawa wonen in het centrum van Nijmegen. En ze willen er nooit meer weg. Dinie valt direct met de deur in huis: “Je moet op tijd nadenken over wat je in je huis moet veranderen, als je er graag wilt blijven wonen.” > gemeente Wijchen | 15
> Het echtpaar is op leeftijd. Dorus is 90, Dinie 86 jaar oud. De ouderdom komt volgens Dinie met gebreken. “Mijn man is zijn onderbenen kwijt en zit in een rolstoel. Ikzelf maak gebruik van een rollator of mijn trippelstoel.” Dinie wijst naar de keuken. Daar staat de trippelstoel. Het blijkt een soort ‘sta-stoel’, die vooral handig is bij het koken. Met haar rollator staat Dinie wat wankel aan het aanrecht, wat gevaarlijk is met warme pannen en
Dinie Warnawa:
“Denk op tijd na over wat je in je huis moet ver anderen, als je er graag wilt blijven wonen.” kokend heet water. Met behulp van de trippelstoel kan ze zelf koken, tot vreugde van Dorus. De ervaringen met Tafeltje Dekje, waar ze een tijdje gebruik van hebben gemaakt, waren namelijk niet al te best. Of zoals Dorus het zegt: ”Het potje dat moeder kookt, smaakt toch het beste”.
Op zondag maakt ze een grote pan soep, dan komen twee van haar drie kinderen. Haar derde kind bezoekt haar iedere woensdag. Dat is volgens Dinie gezellig én nodig. “De kinderen helpen bij de boodschappen, de administratie en in het huis houden. Daarnaast hebben we nog thuiszorg van ZZG zorggroep.”
Vurige wens
Dinie vertelt over hun vurige wens om aan de Veemarkt te kunnen blijven wonen. “We voelen ons hier thuis en hebben alles voor elkaar. Onze kinderen zien het ook als een echt thuis. Maar daarom moesten we wel nadenken over woning verbeteringen. We hebben alle zware meubels ver vangen door lichtere, we hebben de drempels laten weghalen en de indeling is veranderd, zodat mijn man zich gemakkeljk door het hele huis kan bewegen met zijn rolstoel. We hebben ieder een eigen aangepaste fauteuil, er zijn beugels in de badkamer bevestigd, de verlichting is verbeterd en we hebben een grotere televisie gekocht.” Als ik het echtpaar vraag waar ze zich in huis het fijnst voelen, stuurt Dorus zijn rolstoel direct naar zijn hobbykamer, aan de achterkant van de woning. Daar houdt hij zich bezig met zijn grootste passies: treinen en oorlogsdocumentatie. Bijna alles staat er op ‘pakhoogte’. Hij beschrijft de pracht van hun woning. “Als je aan de voorkant naar buiten kijkt, is er altijd wat te beleven. En aan de achterkant is het juist lekker rustig, daar kijk je zo naar de Waal. Ik vind dat we hier nog heel tevreden leven, ondanks de gebreken en voelbare fysieke achteruitgang.”
Bewust wonen: toptips voor iedereen
1 | M ocht de nood eens aan de man zijn, is het goed dat men uw huisnummer goed kan lezen vanaf de straat. 2 | M et een digitaal spionnetje of raampje in de deur, kunt u zien wie er achter de deur staat. 3 | V oldoende licht in huis is prettig bij het koken en lezen, maar ook bij de deuren, de trap en richting het toilet. 4 | M et woontechniek (ook wel domotica genoemd) bedient u op afstand verlichting, gordijnen, zonwering, garagedeuren, verwarming en andere apparaten. 5 | E rg prettig: simpele, op afstand bedienbare, schakelaars en stopcontacten. 6 | P rettig bij toiletbezoek ’s nachts: een nachtlampje onder aan de trap of op de overloop. 7 | O verweeg slimme deurgrepen voor extra ondersteuning bij het bedienen van het voordeurslot. 8 | Z o valt u niet: gebruik een verlengde stok of op afstand bedienbare raamopener om bovenraampjes open of dicht te doen. 9 | Z o kunt u er makkelijk bij: wandcontactdozen op heuphoogte. 10 | M et een bed met elektrisch verstelbare bodems stapt u gemakkelijk in en uit bed. 11 | V oor extra veiligheid kunt u rookmelders en CO melders plaatsen. 12 | M et een tweede trapleuning heeft u extra houvast en met een tweede toilet boven hoeft u ’s nachts de trap niet meer af om naar het toilet te gaan. 16 | Bewust wonen
“Ik ben nu drie keer verhuisd op hetzelfde erf!” Piet Hendriks woont al zijn hele leven in het buitengebied van Hernen. Door een aanbouw aan de boerderij, kunnen hij en zijn vrouw Thea er blijven wonen. Thea zit in een rolstoel, is dementerend en praat niet meer. Wel lacht ze veel, zonder geluid, zeker als Piet praat over de tijd waarin ze elkaar ontmoetten, op de Wijchense kermis. Ze wonen samen fijn, in Hernen, voor Piet zijn ouderlijk erf. Op dat ene erf is hij drie keer verhuisd. “Het eerste huis werd herbouwd en inmiddels wonen mijn vrouw en ik in de aanbouw van dat tweede huis. In het huis zelf woont onze zoon. Hij heeft het bedrijf overgenomen.”
‘Nog goed’
De uitbouw kwam er toen Thea en Piet ‘nog goed’ waren. Dat was met het oog op de toekomst, vanuit de wens om er samen oud te kunnen worden. De aanbouw is één gelijkvloerse verdieping met een slaap- en een badkamer en voldoende ruimte voor een rolstoel. Niet alleen
de woningverbeteringen helpen bij het zelf standig kunnen blijven wonen, ook de hulp van de kinderen, de thuiszorg van ZZG zorggroep en de bezoekjes die Thea mag brengen aan Henricushoeve, spelen hierbij een belangrijke rol. Dochter Rianne schenkt koffie in en bena drukt de rol van de thuiszorg nog even. “Die is erg fijn. Ze zijn zo lief voor mijn vader en moeder, hebben nooit haast en brengen veel gezelligheid mee.” Piet vindt het prettig dat zijn zoon en schoondochter naast hem wonen. “We lopen bij wijze van spreken de deur niet plat bij elkaar, maar het is wel gezellig. Het geeft ook een veilig gevoel te weten dat als er iets met mijn vrouw gebeurt, zij dichtbij zijn.”
Boerderijleven
Rianne wrijft liefdevol over de arm van haar moeder, Piet zit op zijn favoriete plaats, aan de keukentafel. Hij vertelt over zijn liefde voor het huis. “Als je het boerderijleven bent gewend, wil je niets anders meer. De ruimte en vrijheid, het is zo fijn. Ik zou niet gelukkig worden in de stad.” Rianne vult aan. “Mijn moeder is zo’n lieve vrouw, die heeft het gewoon verdiend dat ze hier met mijn vader kan blijven. Natuurlijk hebben we ook het geluk dat het kan, dat we met drie kinderen dichtbij wonen, er goede zorg is en we de aan bouw aan het huis hebben kunnen bouwen. Daar ben ik dankbaar voor.” gemeente Wijchen | 17
Wonen met techniek: PAL4 als digitale aanvulling op de reguliere zorg
Zorgen voor elkaar met de iPad Mien en Piet Kersten wonen aan de Zesweg in Wijchen. In een groot huis, dat wat curieus is gelegen tussen kleine industrie. Theo woont er graag, het is zijn ouderlijk huis. Hij geniet van de ruimte en tuurt graag naar buiten, naar de einder. Mien staat er met meer twijfel in. Ze mist een kruidenier in de nabijheid. Ze fietst niet gemakkelijk meer en doet daardoor minder dan ze zou willen. Dat is één van de rede nen waarom er in de tuin inmiddels een ‘Te Koop’ bord staat. Een andere reden is dat het huis, en de lap grond eromheen, niet meer te onderhouden is door Mien en Piet. Hoewel... Mien heeft laatst de huishoude lijke verzorging nog opgezegd, omdat ze zich anders verveelde. “Dan zat ik maar wat op mijn ellebogen naar haar te kijken, daar word ik ook niet energieker van. Dat kan ik beter zelf doen.” Toch is alles te groot en te ver. Daarom lonkt nu een gelijkvloers huisje bij het woonzorgcentrum St. Jozef. Mien kan eigenlijk niet wachten. “Dat is vlak bij de Emté, de supermarkt daar. Piet kan dan bij de St. Jozef lekker biljarten en kaarten, hoewel hij niet zo’n druktemaker is die meteen mensen gaat opzoeken.”
Webtip!
Op www.woontechniekhulp.nl vindt u een overzicht van veel gevraagde woontechniek.
18 | Bewust wonen
Tussen al deze verhalen over verleden en toe komst, vergeten we haast het heden. Want daar voor zijn we hier. Piet heeft namelijk een tijd ge leden een tia gehad, waardoor hij volgens Mien ‘de weg een tijdje kwijt was’. ZZG zorggroep zag dat Mien en Piet best veel zelf en met hun familie konden en boden de familie Kersten ter aanvul ling PAL4 aan. Daarvoor moesten ze gaan leren werken met een iPad. Best een opgave voor de 86-jarige Mien en de 88-jarige Piet. Met behulp van de kinderen en kleinkinderen weet vooral Mien nu het één en ander van het systeem. Ze laat zien hoe je kunt videobellen. Ze hebben eens in de zoveel tijd videocontact met een verpleegkundige, als aanvulling op de huisbezoeken. Dochter Trudy kent PAL4 ook. “Ik kijk regelmatig met mijn ouders naar de functies, ze stellen ook wel eens vragen over hoe het allemaal werkt. Mijn ouders gebruiken vooral de beeldbelfunctie. Dan belt de thuiszorg dat ze gaan beeldbellen en dan maakt mijn moeder de verbinding. Als de verpleeg kundige dan in beeld komt, gaat mijn vader voor het scherm zitten.” Trudy ziet de meerwaarde van Pal4 wel. “Mijn ouders hebben nog nooit zelf contact hoeven zoeken, maar als dat wel zo zou zijn, is dit een gemakkelijke manier. Je weet dat je echt iemand gaat ‘zien’ aan de andere kant van de lijn en dan trek je sneller aan de bel. Mijn moeder is er al redelijk handig mee, zij ziet de voordelen ook zeker wel.”
Bewust wonen: technische oplossingen
U wilt gerust zijn op zorg en bent geïnteresseerd geraakt in hoe techniek daarbij kan helpen? Dan hebben we technische oplossingen voor u! 1 | Ideaal: een elektronisch voordeurslot als u uw eigen deur niet goed meer open krijgt. U kunt de deur dan ook nog blijven openen met uw sleutel. 2 | Handig: op afstand bedienen van de zonwering, het bovenraampje, het openen en sluiten van gordijnen of het aan- en uitzetten van sfeerverlichting. 3 | Met personenalarmering slaat u bij een noodsituatie, met een draadloze handzender, alarm, waarna de meldcentrale hulp inschakelt. 4 | U zou u eens kunnen verdiepen in ‘Zorg op afstand’, via beeldtelefoon en tablets eventueel in combinatie met domotica.
gemeente Wijchen | 19
De bewuste bewoner: voorbereid op de toekomst
“Je eerste huis bouw je voor de vijand, het tweede voor jezelf”
Harrie Bakker en zijn vrouw wonen prachtig, in Niftrik, aan de Maasbandijk. Die schoonheid zag Harrie al in 1974, toen hij het huis kocht. “In die tijd werd er flink gebouwd en verbouwd. Soms succesvol, in andere gevallen leidde het tot scheidingen, financiële problemen of een grote puinhoop. Dat moesten wij voorkomen. Ze zeggen niet voor niets: “Je eerste huis bouw je voor de vijand, het tweede voor jezelf. Je eerste huis, daar maak je fouten, daarna doe je het goed.” De verbouwing ging voortvarend. Harrie en zijn vrouw wisten direct dat ze er wilden blijven. “Ik kom uit het groenste dorp van Nederland, Helena veen. Ik werkte en woonde eind jaren zeventig in Nijmegen, heb er ook gestudeerd. Dat is een verrekt fijne stad, daar kun je van alles, er is van alles mogelijk. Toen stelde ik mezelf de vraag: wil ik mijn leven lang in de stad wonen? Maar dan mis ik alles wat het platteland te bieden heeft. Toen zijn we buiten gaan zoeken, naar een huis buiten. Want als je eenmaal goed in de stad zit, kom je er niet meer uit.”
Baas over je eigen leven
Harrie zocht en vond het huis in Niftrik. Van meet af aan dacht hij na over woningverbeteringen, zodat hij en zijn vrouw er niet meer weg hoefden. Dus geen dorpels, wel kunststofkozijnen. Alles gelijkvloers, een badkamer en slaapkamer op de begane grond en stopcontacten en schakelaars op ooghoogte. Een centraal stofzuigersysteem kwam er toen er weer wat geld was. Voor Harrie zijn alle verbeteringen logisch. “Het gaat om onze zelf standigheid en eigen regie in de toekomst. Dat vind ik zó belangrijk voor senioren. Wees en blijf nou gewoon baas over je eigen leven en ga er niet vanuit dat je straks alle zorg krijgt, waarvan je denkt dat die je toekomt!” Harrie heeft veel zelf gedaan, geldgebrek is volgens hem geen reden te wachten. “Begin gewoon met de dingen waar je voor komt te staan. Een nieuwe deur? Haal de
drempels weg. Nieuwe kozijnen? Kies kunststof, al vind je het minder mooi. Zonder geld heb ik dui zend bomen en struiken in mijn tuin geplant. Hoe wel. Alleen voor een paar hazelaars en drie noten bomen heb ik in die tijd iets hoeven betalen.”
Tweedeling
Harrie is ook voorzitter van de lokale KBO-af deling. Hij signaleert een tweedeling in denken in de samenleving. “De ene groep vindt dat we lief moeten zijn voor 65-plussers en ze moeten ver zorgen, de andere dat ook 65-plussers vitale, zelfstandige burgers zijn, met een eigen ver antwoordelijkheid.” Harrie behoort zelf duidelijk tot de tweede groep en komt met een sprekend voorbeeld. “Op de warmste dag dit jaar, in juli, was ik betrokken bij een scootmobieltocht. Ik vond het lastig inschatten wat wijsheid was: deze tocht door laten gaan of afgelasten? Maar uiteindelijk lieten we dat aan de deelnemers zelf. Wel heb ik het Rode Kruis tips gevraagd. Een hoofddeksel en veel water, dat was het. Er deden uiteindelijk 21 mensen mee. Iedereen kon voldoende water
Harrie Bakker
“Het gaat om onze zelfstandigheid en eigen regie” krijgen en een hoofdparaplu, de mensen be paalden zelf wat ze er mee deden. ‘s Middags kwam iedereen bij het lunchrestaurant aan, ook de oudste deelnemer. Zij was de 90 gepasseerd en we moesten haar uit haar scootmobiel tillen. Toen ik vroeg of ze spijt had van de tocht, ant woordde ze: “Het is mijn leven”. En daar draait het om, ook bij woningverbeteringen. Om zelf standigheid in plaats van afhankelijk worden.”
Bewust wonen: tips voordat u gaat verbouwen Webtip!
www.wijchen.nl/bewustwonen. Daar vindt u een lijst van onder nemers die u kunnen helpen bij bewust wonen in de gemeente Wijchen.
20 | Bewust wonen
Geïnspireerd geraakt door Harrie Bakker? Dan heeft u wellicht wat aan deze tips voordat u gaat verbouwen.
1 | K ijk eens samen met een deskundige naar uw woning en neem de voor- en achterkant ook mee. 2 | U kunt een verlanglijstje maken. Wellicht zijn er zaken die u al langer aan wilde pakken. 3 | I nformatie verzamelen is altijd prettig. Bewaar daarom ook dit magazine. 4 | W ellicht kunnen bladen en folders of het interieur van vrienden en bekenden u inspireren. 5 | P robeer een plan te maken. Voeg uw ideeën samen met gekregen adviezen en ga aan de slag! gemeente Wijchen | 21
Nieuws & info
Tips voor ons allemaal!
Dit magazine staat boordevol tips en verwijzingen naar websites waar u hulp en informatie kunt vinden over specifieke woningverbete ringen. Daarnaast zijn er natuurlijk ook tips die iedereen ter harte kan nemen. We hebben er hier wat verzameld. Tips voor ons allemaal.
1 | M et een bak, mand of postopvangkast achter de brievenbus, hoeft u niet meer te bukken om de post op te rapen. U kunt ook een brievenbus op een voor u prettige hoogte aan de muur naast uw voordeur bevestigen. 2 | B eugels geven stevigheid en extra houvast, zoals bij het in en uit de douche of het bad stappen, maar ook bij het bukken. 3 | E en douchestoel in uw bad kamer kan een uitkomst zijn. Zo kunt u zittend douchen of aan- en uitkleden. Er zijn ook opklapbare douchestoelen die aan de muur bevestigd worden. Daarvan klapt u de zitting naar beneden. 4 | D enk aan voldoende bewegings ruimte. Heroverweeg over bodige meubels. 5 | U w bestaande meubels kunnen door kleine verbeteringen beter geschikt worden gemaakt voor de toekomst. 6 | E en duidelijke voordeurbel die u overal in huis kunt horen, is handig. Ze zijn er ook met lichtsignaal of een trilfunctie. Zo kunt u, als u slechthorend bent, de deurbel ‘zien of voelen gaan’.
22 | Bewust wonen
Verbeteringen met bescheiden budget: het kan! Leuk dat bewust wonen en natuurlijk wilt u graag in uw huidige huis kunnen blijven wonen. Maar iedere euro kan maar één keer uitgegeven worden en het is wel crisis! Keuzes, keuzes… De belangrijkste financiële tip gaf Harrie Bakker al op pagina 20: neem verbeteringen mee wanneer u gaat bouwen of verbouwen. Als er een deur verdwijnt, verwijder dan bijvoor beeld de drempel. Hier zetten we de prijzen van een aantal verbeteringen voor u op een rijtje. U ziet: u kunt altijd wel met iets beginnen! • Rubberen oploop voor oplossen hoogteverschil: € 150,• Wandbeugel bij de deur: € 75,• Spion in voordeur aanbrengen: € 100,• Tweede trapleuning aanbrengen, per meter: € 50,• Stok met haak voor bedienen hoge ramen: € 20,• Stopcontactschakelaars voor bediening op afstand: € 75,• TL-buis aanbrengen boven het aanrecht: € 75,• Automatische nachtverlichting, per stuk: € 25,• Antisliplaag in kleine badkamer aanbrengen: € 410,• Opklapbare beugel aanbrengen, naast toilet: € 120,-
Uitstelgedicht ~ Ik ben niet oud Ik heb geen zorg nodig Ik ben actief Ik ben gezond Het is te duur Heb geen zin in rommel Te veel gedoe er niet voor over het Heb ressant… Voor mijn buurvrouw is het wel inte ... jaar Of voor mij, voor over 5 Een aanbouw achter mijn huis niet Als het zover is, maar zover is het nog ~
Bewust wonen: inrichtingstips voor mensen met dementie Thuis blijven wonen is ook de wens van veel mensen met dementieklachten. Wat kunt u zelf (laten) doen? Tips voor plezierig wonen voor mensen met dementie.
U bent druk, hebt geen zin en anders is er wel een andere reden om niet te bewegen. Maar… Lekker wandelen, fietsen, het gras maaien, tuinieren of zwemmen, dat klinkt toch best goed! Voor de ‘gemaksmens’ zijn er ook fietsen met elektri sche ondersteuning.
1 | Verbeter de verlichting: verdubbel het verlichtings niveau in de woning. 2 | Gebruik contrast in kleur of toon tussen objecten. Dat helpt bij het zien en herkennen van dingen. Kies voor accentverschillen tussen lichtschakelaar en de muur, toiletbril en toiletpot. 3 | Zorg dat het toilet makkelijk te vinden is. 4 | Denk eens aan aanduidingen in huis. Door goed zichtbare pictogrammen of plaatjes op deuren, kastjes en artikelen is de weg in huis beter te vinden. 5 | Kies voor toestellen en apparatuur die makkelijk te begrijpen en gebruiken zijn. 6 | Probeer ongelukken te voorkomen. Check het huis op uitsteeksels en zaken die een val kunnen veroorzaken. 7 | Rookmelders in uw huis vergroten de veiligheid. 8 | Kies ervoor medicijnen, schoonmaakmiddelen, chloor en gevaarlijke stoffen achter slot op te bergen. 9 | Voor het verbeteren van zorg, veiligheid en comfort kunnen woontechnische hulpmiddelen uitkomst bieden. Denk daarbij aan dwaaldetectie, gps systeem of personenalarmering.
Door te bewegen blijft u fit. U voelt zich lichamelijk en geeste lijk gezonder. Met een goede conditie en sterke spieren valt u minder snel en blijft u makkelijker staan als u struikelt. Hier door kunt u langer dingen blijven doen waar u zin in heeft. Met een half uur beweging per dag werkt u al voldoende aan uw conditie en houdt u uw spieren soepel.
Een woonadviseur van MEER Welzijn Wijchen kan samen met u uw woning doorlopen. Deze speciale opgeleide vrijwilliger kijkt naar de mogelijkheden om de zelf standigheid van de dementerende te vergroten en de mantelzorger te ontlasten. Na het huisbezoek ontvangt u een advies op maat.
Meer informatie vind u op www.huistest.nl. Of belt u eens met een woonadviseur. Die komt graag bij u langs.
Lekker: Een half uur per dag bewegen
Hebt u nog vragen?
Wilt u na het lezen van dit magazine actie ondernemen? Of hebt u vragen? Dan hebben we hier de contactgegevens van alle deelnemende partners voor u: Gemeente Wijchen 024 751 71 11 www.wijchen.nl Provincie Gelderland 026 359 91 11 www.gelderland.nl De Kernen 088 582 40 00 www.dekernen.nl GGD Gelderland Zuid 024 329 72 97 www.ggd-nijmegen.nl LuciVer 024 641 31 41 www.luciver.nl MEER welzijn Wijchen 024 641 84 59 www.meerwelzijnwijchen.nl Seniorenraad Wijchen www.seniorenraad-wijchen.nl Talis 024 352 39 11 www.talis.nl ZZG zorggroep 024 366 57 77 www.zzgzorggroep.nl
gemeente Wijchen | 23
Het laatste woord is aan woonadviseur Sjef Derks
“Mensen bepalen zelf wat ze doen, het blijft een advies” Sjef Derks was zijn hele werkzame leven actief in de bouwwereld. In zijn spaarzame vrije uren bouwde hij vrolijk verder. Aan zijn eigen huis bijvoorbeeld, ge woon, in de avonduren. Hij en zijn vrouw wonen er heerlijk. Inmiddels gepensioneerd, werd hij benaderd door zijn zus Annie. De gemeente zocht via de lokale KBO-afdelingen woonadviseurs. Sjef volgde een cur sus en begon in 2009 met zijn werk. Inmiddels heeft Sjef tientallen mensen in de gemeente geadviseerd over woningverbeteringen. Dat doet hij met plezier. “Het is ook een beetje sociaal werk. Je gaat nooit voor een uurtje bij mensen op bezoek. Ze vinden het gezellig om met mij te praten en koffie te drinken.” Sjef is meer dan een woonadviseur. “Ik heb ook een signalerende functie. Als er meer aan de hand is in huis, geef ik dat, altijd in overleg met de bewoner, door aan de gemeente. Daar zorgen ze dan dat mijn signaal op de goede plek terecht komt. Bijvoorbeeld bij een woningcorporatie of zorginstelling.” Sjef vertelt over zijn advieswerk. “Mensen bellen naar de gemeente en die belt mij. Dan maak ik zelf een afspraak. Soms heb ik drie afspraken op een dag, soms een tijdje niets, dat gaat af en aan. Ik ga bij de mensen langs, schrijf een rapport, stuur dat naar de gemeente en die rapporteert weer terug aan de mensen. Die bepalen dan zelf of en wat ze doen, het is en blijft natuurlijk een advies.” Een tweede trap leuning, het weghalen van de dorpels, het plaatsen van rookmelders en tuinpaden, die versteviging be hoeven, dat zijn de meest gangbare dingen die Sjef aantreft. Hij ziet ook wel eens wat meer curieuze dingen. “Ik was eens bij een echtpaar thuis met een open trap, de huiskamer in. Aan de ene kant was er een trapleuning, aan de andere kant niets. Gewoon een groot gapend gat. Terwijl de bewoners de 70 al gepasseerd waren. Eén van mijn drie collega-woon adviseurs bezocht mensen die alle elektriciteits snoeren gewoon over de trap naar beneden hadden lopen…” Sjef raadt iedereen aan tijdig advies in te winnen. “Veel mensen willen graag in hun huidige huis blijven wonen. Als je 55 bent, verbouw je zelf nog wel eens wat, de keuken bijvoorbeeld. Dan kun je direct rekening houden met verbeteringen. Als je 70 bent doe je dat niet meer.” In de gemeente Wijchen kunt u een woonadviseur aanvragen bij MEER Welzijn Wijchen, tel. 024 641 84 59.