D66 werkt voor Wijchen Verkiezingsprogramma D66 Wijchen

D66 werkt voor Wijchen

Verkiezingsprogramma D66 Wijchen VERKIEZINGSPROGRAMMA D66 Wijchen GR2014

Pagina 1 van 32

Colofon. Dit verkiezingsprogramma is tot stand gekomen dankzij het denken schrijfwerk van vele betrokken D66-leden uit Wijchen, in het bijzonder Esther Dauphin, Willy Brink, Han Demmers, Arjan Moerman, Emmy Wittenberg, Joost Schellekens, Toon van Dreumel, Jacques Wijnoogst, Walther Verhoeven, Wim Beijer en Kees van Galen. Fotografie: Helga Geelen en Kees van Galen. Illustratie voorpagina: Emmy Wittenberg. Speciale dank gaat uit naar onze mededemocraten binnen D66 Rijk van Nijmegen voor het klankborden en de onderlinge afstemming, en naar de Mr. Hans van Mierlo Stichting en het landelijk bureau van D66 voor de hulp en ondersteuning op afstand. Het verkiezingsprogramma is vastgesteld door de leden van D66 Wijchen op 11 december 2013.

VERKIEZINGSPROGRAMMA D66 Wijchen GR2014

Pagina 2 van 32

Inhoud Inhoud...................................................................................................................................... 3 Voorwoord. .............................................................................................................................. 4 De belangrijkste speerpunten.................................................................................................. 5 Terugblik 2010 -2014. ............................................................................................................. 6 Wijchen van en voor de burgers. ............................................................................................. 8 Wijchen aan het werk. ........................................................................................................... 13 Wijchen sociaal. ..................................................................................................................... 16 Wijchen groen en toekomstbestendig. .................................................................................. 20 Wijchen een bruisende gemeenschap. .................................................................................. 24 Wijchen in balans. ................................................................................................................. 28 Onze mensen.......................................................................................................................... 29 Uitgangspunten en richtingwijzers van D66. ........................................................................ 31 Nawoord Alexander Pechtold. ............................................................................................... 32


Pagina 3 van 32

Voorwoord. Voor u ligt het verkiezingsprogramma van D66 Wijchen 2014-2018. De afgelopen vier jaar heeft D66 zich in de Wijchense gemeenteraad hard gemaakt voor een sociaalliberaal beleid. Ondanks dat we dat met een kleine fractie en als oppositiepartij deden, hebben wij veel successen geboekt. In 2014 willen we dat succes verder uitbouwen. Voor mij is Wijchen is de mooiste gemeente van de regio, gelegen tussen twee rivieren en met een rijke historie, die gelukkig ook steeds meer zichtbaar wordt in onze gemeente. Hoewel de meeste Wijchenaren liever gewoon doen (“da’s al gek genoeg”) en het niet hardop zullen zeggen (“want dat doen we hier zo niet”) weet iedere inwoner onze gemeente met haar acht kernen, op waarde te schatten. De tijd dat niemand wist waar Wijchen lag, is voorgoed voorbij. We hebben veel om trots op te zijn. Wijchen heeft een unieke geografische ligging, waardoor alle uithoeken van Nederland goed bereikbaar zijn. Zowel met de auto als met het openbaar vervoer. Als het aan mij ligt, dan is Wijchen over 50 jaar nog steeds even aantrekkelijk. Om te wonen en om te werken. Om dat te bereiken moeten we samen werken aan de toekomst. Die toekomst moet duurzaam zijn, zodat ook onze kleinkinderen met veel plezier in Wijchen kunnen blijven wonen. Met dit verkiezingsprogramma wil D66 een eerste stap maken naar die VERKIEZINGSPROGRAMMA D66 Wijchen GR2014

toekomstige, duurzame samenleving in onze dorpen. Het eerste uitgangspunt van D66 is, dat wij vertrouwen op de kracht van mensen. Iedereen verdient de kans om zijn eigen leven in te richten. Dat vraagt om een heel andere rol van de overheid. We moeten af van het zorgmodel, waarbij iedereen bij de overheid aanklopt. Het schept ook verplichtingen. Om als overheid los te kunnen laten, moeten we erop vertrouwen dat burgers hun zaken zelf kunnen regelen. Te vaak werden in de afgelopen vier jaar initiatieven en vernieuwingen tegengehouden, omdat er altijd genoeg redenen waren om het niet te doen. Voor D66 hoeft er maar één reden te zijn om ze wél te doen. Initiatieven om Wijchen duurzamer en leefbaarder te maken, verdienen het om uitgevoerd te worden. Ik wens u veel plezier bij het lezen van ons programma. Een programma waar wij trots op zijn en waarmee wij u graag overtuigen dat wij hét verschil voor Wijchen kunnen maken. Stem op 19 maart! Stem op D66! Esther Dauphin, lijsttrekker D66 Wijchen Pagina 4 van 32

De belangrijkste speerpunten. D66 gaat uit van mensen en spreekt daarom mensen aan. Een sociaal-liberale partij die niet bang is voor vernieuwing. Fris en onbevangen, maar wel stevig geworteld in de Wijchense gemeenschap en met een gedegen achtergrond van een landelijke organisatie. D66 baseert zich op vijf sociaal-liberale richtingwijzers (op pagina 23 staan ze nader uitgelegd): 

Vertrouw op de eigen kracht van mensen



Streef naar een duurzame en harmonieuze samenleving



Koester de grondrechten en gedeelde waarden



Beloon prestatie en deel de welvaart



Denk en handel internationaal

Samen vormen de vijf richtingwijzers de basis voor de D66 manier van denken over gebieden als: wonen, werken, onderwijs & cultuur, bestuur en duurzaamheid. Wat betekent dat voor Wijchen? Dat leest u in dit verkiezingsprogramma. De belangrijkste speerpunten van D66 Wijchen zijn: Burgers kunnen zelf besluiten over de besteding van een deel van het budget via een vouchersysteem. Startende ondernemers wordt de OZB tijdelijk kwijtgescholden. Aanpakken van knelpunten in de bereikbaarheid per auto en trein. Investeren in de jeugd; ieder kind toegang tot kunst, cultuur en sport. Iedereen onder de 24 jaar volgt een opleiding, heeft een baan of een werkervaringsplaats. Ondersteunen van vrijwilligers en mantelzorgers, onder andere via een vrijwilligerscentrale. Keuzevrijheid in de zorg, mensen kunnen kiezen uit minimaal twee aanbieders of een PGB. Streven naar een energieneutraal Wijchen met wind- en zonne-energie. Wijchen blijft ruim en groen; liever een oude wijk aanpassen of slopen dan een nieuwe wijk in het groen. Meer biodiversiteit, onder andere door het stimuleren en adopteren van bijenvolken.


Pagina 5 van 32

Terugblik 2010 -2014. D66 Wijchen was in de huidige periode een oppositiepartij. Dat heeft ons er niet van weerhouden om onze stem nadrukkelijk te laten horen. Onze basishouding is kritisch maar constructief, het gaat er uiteindelijk om Wijchen beter te maken. Regiorail, keerspoor, bereikbaarheid, OV, contacten NS, Rotondes, fietsen welkom in centrum

naar en van Nijmegen. D66 heeft zich met succes verzet tegen het weren van fietsers in het centrum.

D66 Wijchen heeft zich sterk gemaakt voor een betere bereikbaarheid van Wijchen, door het plan van regiorail te steunen, steeds op te komen voor treinreizigers en NS en RegioRail voortdurend te wijzen op de te drukke treinen en de veiligheid. Daardoor is er versneld een tweede perron gekomen en komt er vanaf 2015 een kwartierdienst

Gezond financieel beheer, Schaarweide


D66 Wijchen staat voor een gezond financieel beheer van de gemeente. We hebben er steeds op gehamerd dat grote uitgaven moeten passen in een goed afgewogen beleid. We hebben ons steeds gekeerd tegen onverantwoorde uitgaven,

Pagina 6 van 32

tegen ‘coalitie-cadeautjes’ zoals de 2 miljoen voor de sporthal Schaarweide. Bestuur transparant, integriteit, stemlokaal station, burgerparticipatie, DOPs, raadsstream, Buiten Beter App, social media D66 Wijchen staat voor een open en transparante politiek. Dankzij D66 is er meer transparantie gekomen, we hebben een deal over megastallen kunnen voorkomen o.a. door openbaarheid te eisen. In de discussie rond de rotonde Schoenaker stelde D66 de integriteit van bestuur aan de orde. D66 heeft zich ingespannen voor een beter zichtbaar lokaal bestuur, o.a. via raadstelevisie, een raadsnieuwsbrief en social media. D66 is steeds opgekomen voor burgerparticipatie, voor het betrekken van burgers bij het beleid, zoals in de DorpsOntwikkelingsPlannen in de kleine kernen en door leefbaarheidsgroepen serieus te nemen. Wifi centrum, internet buitengebied, duurzaamheidlening, zonnepanelen op daken, watertappunt, voorkomen megastallen, afvalscheiding D66 Wijchen heeft zich sterk gemaakt voor duurzaamheid en innovatie. D66 nam het initiatief voor de duurzaamheidlening en voor zonnepanelen op gemeentelijke daken. D66 pleitte voor betere afvalscheiding, voor bewust watergebruik via Join the Pipe, voor LED-verlichting, voor wifi in het centrum en breedband internet in het buitengebied. Jongerenbeleid, Hiernaast, welzijn, schuldsanering

beter dan achter problemen aanhollen. D66 keerde zich tegen de sluiting van jongerencentrum Hiernaast en tegen het opheffen van de vrijwilligerscentrale. D66 pleitte voor goed armoedebeleid zodat mensen een tweede kans krijgen. Kunstbeleid, Mozaïek, bibliotheek, kasteelmuseum, archeologie D66 Wijchen staat voor erfgoed, cultuur en kunst. D66 steunde het museum in Kasteel Wijchen en de vernieuwing van de bibliotheek in het Mozaïek. D66 kwam ook op voor het kunstbeleid en het behoud van archeologische bodemschatten. Onderwijs, Legaat van Cooth D66 Wijchen maakte zich sterk voor het onderwijs. D66 vroeg aandacht voor zwakke scholen en voor het monitoren van spijbelen. D66 nam het initiatief om het Legaat van Cooth nieuw leven in te blazen, zodat kleinschalige schoolprojecten kunnen worden gesteund. D66 heeft mede gezorgd dat Wijchen het Kinderpardon steunde en dat er op scholen meer aandacht kwam voor homoseksualiteit. Economie, winkeltijden, reclamebelasting D66 Wijchen maakte zich sterk voor ondernemers. D66 pleitte voor een OZB-vrije periode voor starters, keerde zich tegen de reclamebelasting en zet zich in voor investeringen en voor een sterk centrum met het vrijgeven van winkeltijden ten behoeve van consumenten en zodat ondernemers zich kunnen onderscheiden.

D66 Wijchen staat voor een goed sociaal beleid. D66 vindt preventie VERKIEZINGSPROGRAMMA D66 Wijchen GR2014

Pagina 7 van 32

Wijchen van en voor de burgers.

Het gaat om mensen. D66 is een sociaal-liberale partij. Wij vinden het belangrijk dat mensen hun eigen leven vorm kunnen geven. Mensen moeten de kans krijgen om het zelf te doen, zich te ontplooien en te ontwikkelen. De overheid is dienstbaar aan haar burgers en schept voorwaarden.

Democratie Wij hebben een representatieve democratie: de burgers kiezen eens per vier jaar hun vertegenwoordigers in de gemeenteraad. Vertegenwoordiging betekent ook verantwoording. D66 wil transparantie, dat er open wordt gediscussieerd op basis van argumenten, geen politiek in achterkamertjes. D66 wil dat partijen in de samenleving worden betrokken of geconsulteerd en dat besluiten worden gemotiveerd.


Volksvertegenwoordigers die hun opdracht serieus nemen, lopen niet weg voor de taak besluiten te nemen en geven ook ruimte aan burgerschap, door te faciliteren en te stimuleren dat de burger kan meepraten, meebeslissen en meedoen. Ook voor jongeren dient burgerschap vanzelfsprekend te zijn. D66 is dan ook voorstander van projecten over democratie en burgerschap in het onderwijs en van initiatieven als een kindergemeenteraad. Pagina 8 van 32

Burgerparticipatie Gemeenten hebben steeds minder beleidsvrijheid doordat zaken dwingend worden opgelegd door de centrale overheid. Daarnaast worden aan gemeenten complexe taken toegewezen die alleen maar samen met andere gemeenten, op regionale schaal, kunnen worden uitgevoerd. Daar waar de burger het gevoel krijgt dat er over hem wordt beslist, is het van groot belang dat burgers kunnen meepraten én meebepalen wat er in de eigen gemeente, het dorp, de buurt of wijk gebeurt. In een volwassen democratie moeten gekozen politici daar waar nodig willen en kunnen beslissen, maar waar mogelijk ruimte geven aan burgers. Ook bij de betrokken burgers heeft die medaille twee kanten: participatie is meebeslissen maar ook naar vermogen meewerken aan de gekozen oplossing en de uitvoering daarvan. De mogelijkheden van het ‘burgerinitiatief’ worden in dit verband nadrukkelijk onder de aandacht gebracht.

Leefbare kernen en buurten Soms worden de termen gemeente en gemeenschap door elkaar gehaald. Door de gemeente wordt vaak vanuit beleidsterreinen gekeken. Binnen de gemeenschap zijn zaken als dagelijkse voorzieningen, basiszorg, onderwijs, sport en verenigingen, en dan vooral in de onderlinge samenhang, belangrijk voor de leefbaarheid. D66 wil dat burgers daar zelf invloed op kunnen hebben. Individuele burgers of groepen moeten voorstellen kunnen doen voor projecten. D66 pleit voor ‘participerend budgetteren’: door middel van een vouchersysteem kunnen burgers zelf besluiten over hoe een deel van het gemeentelijke budget wordt ingezet. VERKIEZINGSPROGRAMMA D66 Wijchen GR2014

Met volle steun van D66 heeft Wijchen de afgelopen periode een goede stap gezet door de DorpsOntwikkelingsPlannen in de kernen te faciliteren, wat heeft geleid tot veel vitaliteit, samenhorigheid en plannen. Ten aanzien van de leefbaarheidsgroepen in de wijken lag de nadruk te veel op procedurele aspecten; dat heeft de vitaliteit niet bevorderd.

Een slagvaardige gemeente D66 wil een gemeente die beleid maakt en stuurt op hoofdlijnen, vanuit door de gemeenteraad gedragen doelstellingen. De gemeente dient vooral de ‘regie’ te voeren en te beschikken over goede beleidsambtenaren die beleid voorbereiden, uitvoering aansturen en qua kennis en kunde een adequate gesprekspartner vormen. De lokale uitvoeringsorganisatie dient niet groter te zijn dan wat efficiënt is. De uitvoering van beleid gebeurt daarnaast op regionaal niveau en door private partijen in de gemeente en in de regio. De moderne overheid wil niet meer alles zelf doen, maar gebruik maken van de eigen kracht van mensen en de samenleving.

Gemeente als dienstverlener De gemeente heeft een belangrijke rol als dienstverlener. De gemeente is het loket van de overheid voor het aanvragen van een vergunning, voor een paspoort, voor de aangifte van een geboorte. D66 staat voor een servicegerichte overheid. De dienstverlening moet zoveel mogelijk zijn aangepast aan de wensen van de burgers, bijvoorbeeld als het gaat om openingstijden. Ook voor verenigingen, instellingen en ondernemers is de gemeente een toegankelijk en dienstbaar aanspreekpunt.

Pagina 9 van 32

In de huidige tijd moet de digitale dienstverlening veel meer nadruk krijgen. De burger moet zo veel mogelijk via digitale dienstverlening geholpen worden. Maar de gemeentelijke website dient veel meer te zijn, namelijk het visitekaartje van Wijchen en haar wijken en kernen. De speerpunten van D66 Wijchen zijn:

Dat geldt voor inwoners en voor mensen van buiten die hier willen komen recreëren, investeren, werken, winkelen of wonen. De gemeentegids dient digitaal geraadpleegd te kunnen worden via de website.

Een slagvaardige gemeente die slim samenwerkt in de regio en met private partijen. De website van de gemeente upgraden voor betere digitale dienstverlening, integreren van een digitale gemeentegids en maken tot een wervend digitaal uithangbord van Wijchen. De openingstijden van gemeentelijke diensten uitbreiden in de avonden en op zaterdagen en een thuisservice voor mensen die niet naar het gemeentekantoor kunnen komen. Transparantie in de politiek d.m.v. beter gastheerschap voor publiek in de raadszaal met tv-schermen en voor thuis een live en opvraagbaar videosysteem. Social media integreren in bestuur en gemeentelijke organisatie. Burgerparticipatie in de wijken en kernen middels een innovatief vouchersysteem. Het opzetten van een digitaal burgerforum, dat gericht wordt ingezet bij belangrijke ontwikkelingen waar burgerparticipatie mogelijk is. Beloon gedragen wijken dorpsplannen met budget om de door de bewoners gemaakte keuzes uit te voeren.


Pagina 10 van 32

Vitale regio. Wijchen is geen eiland. Mensen uit Wijchen werken, studeren en recreëren ook buiten de gemeentegrenzen, en dan vooral in de andere delen van het Rijk van Nijmegen en Maas en Waal. Mensen uit die andere gemeenten werken, winkelen of ontspannen zich in Wijchen. Of je nu in Wijchen of in een andere gemeente in het Rijk van Nijmegen woont, iedereen heeft belang bij een sterke, vitale regio. Een regio die economische krachtig en innoverend is, waar goed onderwijs gevolgd kan worden, het vervoer goed is geregeld, die groen is, waar cultuur is en waar je kunt uitgaan. Kortom: een regio waar het prettig leven is, nu en in de toekomst. Zaken als economische ontwikkeling, werkgelegenheid, volkshuisvesting en mobiliteit kunnen alleen goed worden geregeld in regionaal verband. Het is, vooral in de huidige tijd, van groot belang dat de regio vitaal is en dat er een

duidelijke visie is op de toekomst. Als duidelijke strategische keuzes zijn gemaakt, wordt het beleid effectiever en kan de regio zich beter profileren. Dan ontstaat vruchtbare samenwerking tussen bedrijven en instituten. Soms moet er nog verder gekeken worden dan de regio. Thema’s als vervoer, wonen en economisch beleid vragen om afstemming in een groter gebied in het zuiden van Gelderland, de stadsregio Arnhem-Nijmegen, met delen van Brabant en Limburg en soms zelfs over de landsgrenzen. We kunnen elkaar beconcurreren, soms is het verstandiger de handen ineen te slaan.

De speerpunten van D66 Wijchen zijn: De regio Rijk van Nijmegen is een logische schaal voor intensieve samenwerking. Met de andere gemeenten in deze regio ontwikkelen we een toekomstvisie die erop gericht is om de economische, culturele en sociale kracht van de regio te behouden en te versterken. In het tot stand komen van die regionale strategische visie moeten de burgers, bedrijven, maatschappelijke instellingen en kennisinstituten nauw worden betrokken.

Democratische legitimiteit. Voor het waarborgen van de lokale democratie is het van groot belang dat de gemeenteraden in staat blijven om hun eigen beleid te bepalen. Er zal steeds meer moeten worden samengewerkt. Ongeacht hoe de samenwerking vorm krijgt, in al dan niet modulaire gemeenschappelijke regelingen, in servicecentra met dienstverleningsovereenkomsten of hoe dan ook, de burger moet via de raad zijn zeggenschap houden. D66 maakt een duidelijk onderscheid tussen beleid en uitvoering. Uiteindelijk gaat het er bij samenwerking om de


burger beter van dienst te kunnen zijn, betere kwaliteit te leveren. Dat gaat op voor ‘harde’ zaken als economie, vervoer

Pagina 11 van 32

en wonen, en voor ‘zachte’ zaken als zorg, welzijn en onderwijs. Dat betekent dat de gemeente Wijchen ook open moet staan voor die samenwerking. Het streven is om voor diverse domeinen met dezelfde gemeenten samen te werken. Met andere gemeenten in de regio wordt, zonder dat er sprake is van een ambtelijke fusie, een uitvoeringsorganisatie opgezet. Deze heeft een modulaire structuur: gemeenten bepalen zelf welke diensten zij afnemen. Niet de structuur of de schaal

maar de kwaliteit van dienstverlening is bepalend. Ambtelijke uitvoering van beleid wordt zoveel mogelijk samen met alle gemeenten van het Rijk van Nijmegen georganiseerd. Zo garanderen we een betaalbare en effectieve overheid voor alle inwoners van onze regio. Het politieke primaat blijft bij de individuele gemeenteraden liggen. Zo waarborgen we de keuzevrijheid en democratische legitimiteit voor elke gemeente.

De speerpunten van D66 Wijchen zijn: Gemeenten dienen, met het gezamenlijke belang van haar burgers als uitgangspunt, democratisch controleerbaar met elkaar samen te werken. D66 wil dat wordt geborgd dat de afzonderlijke gemeenten zelf hun eigen politiekbestuurlijke keuzes kunnen maken. Voor de uitvoering van beleid staat voor D66 het doel centraal: aan de burger op efficiënte en effectieve wijze een hoge kwaliteit van diensten leveren.


Pagina 12 van 32

Wijchen aan het werk.

Wijchen heeft bedrijven die zich hier willen vestigen veel te bieden. Het grootste bedrijventerrein van Gelderland ligt in Wijchen en Wijchen heeft een goede geografische ligging. De Randstad is binnen het uur te bereiken, maar ook Duitsland en de zuidelijke provincies hebben een directe logistieke verbinding met Wijchen. Binnen de regio is een grote concentratie van kennis, dat biedt Wijchen kansen om innovatieve bedrijven te stimuleren zich hier te vestigen. Wijchen kan deze factoren optimaal benutten door een actief en gastvrij beleid te voeren voor (startende) bedrijven. Hierin moet de overheid vooral faciliteren en regels wegnemen. Wijchen moet zich richten op noodzakelijke regels die de openbare orde of de leefomgeving betreffen. Regels moeten bedrijven zo min mogelijk belemmeren. Hierbij valt te denken aan het omvormen van gebouwen naar


kleinere units, het aanpassen van het aantal parkeerplaatsen, etc.. Het centrum van Wijchen moet aantrekkelijk zijn voor ondernemers, bewoners van de gemeente en voor bezoekers van buiten. Het is aan de gemeente om het beleid te bepalen om dat te versterken en het samen met de ondernemers in het centrum uit te voeren. Daar waar ondernemers kansen benutten in wijken en kleine kernen

Pagina 13 van 32

dienen er zo weinig mogelijk belemmeringen te zijn. In het buitengebied stimuleert de gemeente de transformatie naar

verantwoorde en innovatieve landbouw en veeteelt en naar nieuwe activiteiten, o.a. door de bevorderen dat burgers en bedrijven gebruik kunnen maken van snel internet.

De speerpunten van D66 Wijchen zijn: Een goed functionerend ondernemersloket. Beleid om actief bedrijven te benaderen om zich te vestigen in Wijchen. Tijdelijk kwijtschelden van de OZB voor startende ondernemingen. Actief faciliteren van passende huisvesting voor kleine, middelgrote en grote bedrijven. Huisvesting op bestaande industrieterreinen, waarbij Bijsterhuizen de voorkeur heeft. Reclamebelasting beperken tot kern winkelgebied. Goede bereikbaarheid van bedrijven per auto, fiets en openbaar vervoer.

Werk en inkomen. Gemeenten worden vanaf 2015 verantwoordelijk voor grote groepen die voorheen gefinancierd werden uit de Wwb, Wajong of Wsw. De grote uitdaging zal zijn om voor al deze mensen een arbeidsplaats te vinden waarin zij naar vermogen kunnen functioneren. Daarnaast zijn wij er ons van bewust dat we altijd een sociaal vangnet nodig hebben voor mensen zijn die echt niet kunnen werken. In de regio Nijmegen werken de gemeenten samen voor een zo goed mogelijk beleid op het gebied van werk. Maar ook binnen de gemeente moet optimaal worden samengewerkt in het sociale domein, en met het UWV en het

onderwijs. Natuurlijk moet er veel aandacht zijn voor mensen die vallen binnen de participatiewet. Maar alle mensen zonder werk moeten zo snel mogelijk aan de slag en verdringing moet worden voorkomen

De speerpunten van D66 Wijchen zijn: Gemeentelijke opdrachten worden bij voorkeur gegund aan bedrijven die maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ook (startende) ZZP-ers moeten een kans krijgen op gemeentelijke opdrachten. Wijchen steunt mensen die eigen initiatieven nemen, bijvoorbeeld door het starten van een onderneming, om uit een uitkeringssituatie te komen. Wijchen voert een sociaal minimabeleid, geeft extra steun aan mensen tot 110% van het minimum, en is proactief bij schuldhulpverlening en schuldsanering. Iedereen onder de 24 jaar volgt een opleiding, heeft een baan of een werkervaringsplaats.


Pagina 14 van 32

De gemeente is een rolmodel waar het gaat om het bieden van stages en werkervaringsplaatsen. Bevorder de verbinding tussen oud en jong, bijvoorbeeld door het stimuleren van het meester-gezel principe en het over en weer overdragen van kennis.

Wijchen is gastvrij. De gemeente Wijchen, met haar kernen en kastelen en haar fraaie landschap, moet meer beseffen hoe belangrijk toerisme kan zijn voor het versterken van de lokale economie en de werkgelegenheid. Het ontbreekt aan een integrale toekomstgerichte visie en de promotie kan veel beter. Onbekend maakt onbemind. Zelfs op de gemeentelijke website is nauwelijks aandacht voor Wijchen als toeristisch product. De promotie die plaatsvindt, is vooral voor De speerpunten van D66 Wijchen zijn:

een grotere regio, waardoor Wijchen als ‘merk’ vervaagt. De ambitie om van toerisme een van de speerpunten te maken is nog onvoldoende waargemaakt en D66 wil dat dit de komende periode voortvarend wordt aangepakt.

Maak toerisme en recreatie tot een van de speerpunten in de economie. Geef ruimte aan particuliere initiatieven die toerisme en recreatie bevorderen. Geef identiteit aan het merk Wijchen en ontwikkel eigen promotie naast de promotie binnen grotere gehelen. Ontwikkel een informatieve en promotionele Wijchen website. Ontwikkelen van een Wijchen App, met bezienswaardigheden, vervoer, winkels, horeca etc. De VVV moet een prominente plek krijgen, bijvoorbeeld in de Krullentoren of Wijchense molen. Het Museum Kasteel Wijchen moet zich verder te ontwikkelen tot centrum voor kunst en cultureel erfgoed, naast en in verbinding met o.a. het centrum Land van Heerlijkheden. De gemeente moet evenementen in Wijchen en in de kernen blijven faciliteren en stimuleren. Bij evenementen met een grote promotionele waarde is gepaste steun van gemeentezijde op zijn plaats.


Pagina 15 van 32

Wijchen sociaal.

Voorkomen is beter dan genezen. Als gevolg van de door het Rijk opgelegde decentralisaties, wordt de gemeente Wijchen in 2015 verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen, en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Een deel van deze taken hebben gemeenten nu ook al, een deel nemen zij over van de Rijksoverheid. D66 steunt de inzet van sociale wijkteams in elke wijk, waarin al deze specialismen, inclusief inkomensproblematiek en wonen zijn ondergebracht. Wanneer een persoon of gezin hulp nodig heeft, biedt het team hem één vast aanspreekpunt, dat dit blijft tot men weer zelfstandig verder kan.

Preventie staat centraal. Vitale mensen zijn gelukkiger en doen minder een beroep op de samenleving en de overheid. D66 wil ouderen stimuleren gezond te leven en zoveel mogelijk in staat stellen thuis te blijven wonen. Jongeren dienen goed te worden voorgelicht over zaken als alcohol, drugs en seksualiteit.

De speerpunten van D66 Wijchen zijn: Jongeren voorlichten over seksualiteit, roken, voeding, bewegen, alcohol en drugs. Investeren in vroegtijdige signalering van problemen. Stimuleer bewegen, o.a. door het bieden van uitdagingen in de openbare ruimte. VERKIEZINGSPROGRAMMA D66 Wijchen GR2014

Pagina 16 van 32

De burger centraal.

D66 vertrouwt op de eigen kracht van mensen, jong en oud. Ons uitgangspunt is dat de behoefte aan zorg en ondersteuning zo wordt ingevuld dat de eigen mogelijkheden van mensen worden gestimuleerd en optimaal benut. Bij het wegnemen van belemmeringen staat de eigen verantwoordelijkheid van de burger centraal. De persoon in kwestie blijft ‘eigenaar’ van het probleem en is zoveel mogelijk zelf regisseur van de resultaten, oplossingen en ondersteuning. Gemeenten zijn, door voornoemde regelingen, vrij om het beleid te maken én uit te voeren binnen de financiële kaders die door het rijk worden opgelegd. Om het beleid te kunnen bepalen moet in kaart wordt gebracht welke zorgvraag er in Wijchen is. Er dient een sociale kaart van Wijchen te worden gemaakt, zodat er (bij voorkeur per wijk en kern) inzicht is in de benodigde zorg.

Burgers dragen niet alleen verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van hun eigen leven maar dienen ook oog te hebben voor hun directe omgeving. Burgers kijken om naar elkaar en signaleren het bij elkaar als het niet goed gaat. Mensen die hulp vragen op bepaalde gebieden, hebben op andere terreinen weer iets te bieden aan de maatschappij. Vrijwilligers (-organisaties) en professionals vervullen een ondersteunende rol.

De speerpunten van D66 Wijchen zijn: Periodieke inventarisatie van de zorgvraag per wijk en kern en regelmatig de maatschappelijke effecten meten. Sturen op het bereiken van doelstellingen (outcome). Keuzevrijheid, mensen kunnen zelf kiezen uit minimaal twee aanbieders of een PGB. Inrichten van een digitaal zorgloket; de gemeente biedt een efficiënte en kwalitatief hoge service en de burger zoekt zelf wat bij hem of haar past.


Pagina 17 van 32

Hulp dichtbij huis. Niemand wordt aan zijn lot overgelaten. Elke burger kan tijdelijk of langdurig in een situatie terecht komen waar ondersteuning nodig is. Als gemeente hebben we voorzieningen die ervoor zorgen dat burgers kunnen participeren, bij voorkeur in de buurt. Professionele sociale wijkteams staan dicht bij de mensen en benutten wijken kernnetwerken en de signalen van medeburgers. De teams bieden een laagdrempelige ingang voor mensen met ondersteuningsvragen; ze zijn hét aanspreekpunt, zowel passief als proactief. Zo nodig komt een professional bij de mensen thuis. Dat is klantvriendelijk en de situatie kan beter worden ingeschat. Via de teams is zo nodig direct specialistische zorg beschikbaar. Regie over het eigen leven is van groot belang voor mensen. Ook iemand die zorg nodig heeft kan nog steeds veel zelf. Het is belangrijk dat zorg of ondersteuning gericht is op het aanboren en vergroten van de zelfredzaamheid. De ondersteuning is immers zoveel mogelijk tijdelijk.

Elk mens wil betrokken worden bij beslissingen die hem of haar aangaan. Beslissingen worden niet over het hoofd van de cliënt genomen. Er is rechtszekerheid, bescherming tegen willekeur en de privacy wordt zo veel mogelijk gewaarborgd. Ouderen vormen binnen de zorg een grote groep. De meeste ouderen zijn in grote mate zelfredzaam en kunnen zonder al te veel ondersteuning deelnemen aan het maatschappelijk verkeer. In de visie van D66 ondersteunt de gemeente het lang thuis wonen van ouderen, o.a. door het faciliteren van kleinschalige zorgvoorzieningen en het betrachten van coulance bij bouwvergunningen waar het gaat om langer thuis te kunnen wonen. Vrijwilligers en mantelzorgers gaan in welzijn en zorg een (nóg) grotere rol spelen. Het is daarom van groot belang hen te ondersteunen in hun werk. D66 wil hierin investeren.

De speerpunten van D66 Wijchen zijn: Herintroductie van de vrijwilligerscentrale. Betere ondersteuning van vrijwilligers (-organisaties) en mantelzorgers en het stimuleren van nieuwe initiatieven. Minimaregelingen gericht op participatie, met specifieke aandacht voor jeugdigen en senioren. De regie bij de cliënt. Inzetten van reguliere voorzieningen aangevuld met slimme hulpmiddelen zoals domotica. Een sleutelrol voor de huisarts en de wijkverpleegkundige. Sociale wijkteams bestaande uit professionals die in staat zijn om tot de kern van de vraag of het probleem te komen.


Pagina 18 van 32

Onderwijs.

Onderwijs is essentieel voor perspectief, zowel voor de samenleving als voor mensen zelf. Goed onderwijs is voor D66 een uitgangspunt waarop niet kan worden ingeleverd. Een goede en brede basis voor primair en voortgezet onderwijs moet in Wijchen zijn gegarandeerd. Er moeten voldoende mogelijkheden zijn bij het kiezen van een basisschool. Alle kinderen moeten in hun buurt naar school kunnen, maar de locatie van een school is ondergeschikt aan de kwaliteit.

professionals, die kinderen enthousiast kunnen maken voor hun vak, worden ingeschakeld. Het ambacht, de technische vaardigheid, dient in ere te worden hersteld.

Te veel kinderen starten met een achterstand. D66 wil iedereen gelijke kansen bieden. Daarom willen we blijven investeren in voorschoolse educatie en extra scholing buiten de reguliere lessen om. De Brede School en een te ontwikkelen weekendschool bieden extra kansen. Bij de invulling daarvan dient ook aandacht te worden besteed aan sport, kunst en cultuur en aan handvaardigheid en techniek. Daarbij moeten ook

Belangrijk is dat er in Wijchen een middelbare school is voor alle typen onderwijs. Kinderen die kiezen voor vervolgonderwijs elders, moeten die scholen gemakkelijk kunnen bereiken. Dit betekent goede en veilige fietsverbindingen en goed openbaar vervoer naar in het bijzonder Nijmegen. In het onderwijs dient aandacht te zijn voor diversiteit en discriminatie.

De speerpunten van D66 Wijchen zijn: Bevorderen dat alle kinderen participeren in voorschoolse educatie. Ieder kind dient toegang te hebben tot Brede Schoolactiviteiten. Stimuleren dat er een weekendschool komt. Actief volgen van leerlingen die vervolgonderwijs buiten Wijchen volgen Redelijke bijdrage aan de kosten van vervoer voor leerlingen wanneer dat noodzakelijk is; geen bijdrage bij keuze op levensbeschouwelijke grondslag.


Pagina 19 van 32

Wijchen groen en toekomstbestendig.

Milieu en duurzaamheid. D66 streeft naar duurzame oplossingen die ons milieu zo min mogelijk schade toebrengen. D66 Wijchen heeft zich onder andere sterk gemaakt voor de duurzaamheidslening, zonne-energie en het overstappen op LED verlichting. Het milieu houdt niet op bij de grenzen van de gemeente Wijchen. Ook op dit gebied is regionale of bovenregionale samenwerking noodzakelijk.

D66 realiseert zich dat de zorg voor een goed milieu op de korte termijn niet altijd de goedkoopste oplossingen zal brengen, maar de toekomst heeft ook een prijs. De gemeente dient op terreinen van milieu en duurzaamheid een voorbeeldrol te vervullen.

De speerpunten van D66 Wijchen zijn: Investeren in natuur- en duurzaamheideducatie door mensen proactief informatie te geven. Een ambitieus gemeentelijk milieubeleidsplan waarbij de effecten van beleid periodiek worden gemeten. Verruiming van de mogelijkheden voor de duurzaamheidlening. VERKIEZINGSPROGRAMMA D66 Wijchen GR2014

Pagina 20 van 32

Verminderen van verbruik energie door de gemeente met meetbare doelen. Onder andere door meer LED verlichting en intelligente (straat)verlichting. Bevorderen gebruik nieuwe, groene energie en afbouwen fossiele energie. Streven naar een energieneutraal Wijchen met windmolens en zonnepanelen. Faciliteren en ontzorgen van initiatieven voor grootschalige installaties voor duurzame energie. Wel met een oog voor eventuele schadelijke neveneffecten. Meer scheiden van afvalstromen, o.a. door verwerking luiers bij zorginstellingen en gezinnen en gescheiden inzameling van blik. Plaatsen van megastallen op het industrieterrein is bespreekbaar.

Wonen en ruimtelijke ordening. Je huis is je thuis. Mensen moeten kunnen wonen in een behoorlijke woning, in een leefbare omgeving en in een woning die meegroeit. Als mensen ouder of ziek worden moet het huis nog een thuis zijn, zo nodig met zorg binnen handbereik. Wonen moet betaalbaar blijven. Starters moeten op de woningmarkt een eerlijke kans krijgen. Niet de ontwikkelaars maar de gemeente moet de regie houden bij nieuwbouw, wel in nauwe samenwerking met Talis, de zorginstellingen en particuliere De speerpunten van D66 Wijchen zijn:

woningaanbieders. De bestemmingsplannen moeten voortschrijdend actueel blijven. Dat biedt mogelijkheden om flexibel en adequaat in te spelen op ontwikkelingen als mantelzorgbouwen, bouwen als alternatief voor te slopen bedrijfsbebouwing of functieveranderingen in het buitengebied.

Bouw levensloopbestendig en geef voorrang aan starters op de woningmarkt. Het verdelingssysteem van sociale huurwoningen moet eerlijker en de scheefwoners moeten ten gunste van de starters het veld ruimen. Houd Wijchen ruim en groen. Liever een transformatie van een oude wijk of sloop, dan een nieuwe wijk in het groen. Pak leegstand aan, zowel van woningen als van kantoren of bedrijven. Geef de mogelijkheid eventueel tijdelijk en eenvoudig de bestemming aan te passen. Ontwikkel de Oost- en de Westflank vraaggestuurd en alleen met hoge kwaliteit. De gemeente koopt alleen grond voor een vrijwel zeker project. Laat ontwikkelen over aan de markt. Blijvende aandacht voor voldoende sociale woningbouw. Koppel de bouwleges aan de mate van duurzaamheid van het gebouw. Gemeentelijke gebouwen zonder functie voor de gemeente of het algemeen belang worden verkocht. Gemeentelijke gebouwen worden waar mogelijk voorzien van zonnepanelen en/of groene daken.


Pagina 21 van 32

Een verplichte duurzaamheidsparagraaf bij ieder voorstel tot verbouwing/investering van een gemeentegebouw. Het moet gemakkelijker worden om woningen te splitsen of juist samen te voegen. Kleine kernen mogen niet op slot gaan; er moet voldoende voor eigen behoefte kunnen worden gebouwd.

Openbare ruimte en groen.

De openbare ruimte en het zich daarin bevindende groen dragen direct bij aan de leefbaarheid van de wijk. In Wijchen ligt de openbare ruimte er redelijk verzorgd bij. Het onderhoud kost veel geld. D66 vindt dat het goedkoper zou kunnen als creatiever mee wordt omgegaan. Helaas worden er bij het onderhoud in toenemende mate chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt. D66 is voor een duurzaam groenbeheer zonder gebruik van (chemische) bestrijdingsmiddelen. De variatie in groen moet blijven. Er dreigt steeds meer monocultuur en de bijen worden met uitsterven bedreigd. Bijen bestuiven maar liefst 85 procent van onze gewassen; het De speerpunten van D66 zijn:

gaat dus om onze voedselvoorziening! D66 wil stimuleren dat er weer meer bijen worden gehouden in Wijchen. De ecologische verbindingszone tussen Heumen en Horssen, de Groene Ontwikkelzone, loopt voor een groot deel over Wijchens grondgebied. Hierin is in het verleden veel geïnvesteerd en D66 wil dat deze verbindingszone wordt voltooid en in stand blijft en dat de inwoners meer bewust worden van het bestaan van dit unieke gebied met een grote biodiversiteit.

Verken of, net als bij de rotondes, ook ander openbaar groen kan worden geadopteerd door buurt, verenigingen of bedrijven. Meer biodiversiteit in het openbaar groen. Minimaliseren van het gebruik van bestrijdingsmiddelen door duurzaam groenbeheer. De bij hoort erbij. Stimuleer het houden en adopteren van bijenvolken. VERKIEZINGSPROGRAMMA D66 Wijchen GR2014

Pagina 22 van 32

Betrek de buurt in een vroeg(er) stadium bij het omvormen van groen. Creatief zoeken naar financiering om de laatste fase te realiseren van de Groene Ontwikkelzone (ecologische hoofdstructuur) tussen Heumen en Horssen en deze in de toekomst te onderhouden.

Verkeer en vervoer. De bereikbaarheid van en naar Wijchen is van groot belang voor de ontwikkeling van Wijchen, niet alleen over de weg maar vooral ook met het openbaar vervoer. Veel Wijchenaren werken of studeren buiten Wijchen. D66 zet zich al tijden ten behoeve van de Wijchense forens en met succes in voor een betere bereikbaarheid per trein en heeft daartoe ook regelmatig rechtstreeks contact met de NS en Prorail.

Maar ook de bus- en snelle en veilige fietsverbindingen zijn van belang, van en naar Wijchen en ook naar het centrum. De parkeerdruk in het centrum moet beheersbaar blijven.

De speerpunten van D66 zijn: Kwartierdienst op het spoor richting Nijmegen en Arnhem met de regiorail en ook in de avonden en weekenden goede treinverbindingen met Nijmegen en Den Bosch. Blijven aandringen bij NS op Intercity-status van het Wijchense treinstation. Inzet van ruimere treinen zodat niemand op het perron hoeft achter te blijven en iedereen in de trein kan zitten. Verdubbeling van het spoor richting Ravenstein zodat de kwartierdienst ook richting Den Bosch kan worden gerealiseerd. Een goede doorstroming van het verkeer tussen Noord- en Zuid-Wijchen moet gegarandeerd blijven. In het centrum prioriteit voor fietsverkeer met voorrang voor fietsparkeren, snelfietsroutes en fietsroutes richting campus en Maaswaal College. Oplaadpunten voor fietsen bij gemeentelijke gebouwen. In het centrum van Wijchen moet goed parkeren zijn gewaarborgd. Reserveren van parkeerplaatsen voor een autodeelsysteem. Afronding van de hoofdwegenstructuur met doortrekking van Gagelvenseweg vanaf de Woeziksestraat en in plaats van rotonde Schoenaker / Randweg Noord. Continue aandacht voor en minimalisering van de negatieve milieueffecten van mobiliteit. Het blijven faciliteren en stimuleren van het gebruik van openbaar vervoer. Knelpunten op provinciale en rijkswegen, zoals Bankhoef, worden door D66 lokaal, provinciaal en landelijk op de agenda gezet.


Pagina 23 van 32

Wijchen een bruisende gemeenschap.

Kunst, cultuur en historie. Zonder kunst bestaat er geen samenleving, het bestaan van kunst is tot op zekere hoogte een maatstaf voor beschaving en ontwikkeling. Alles wat we onder kunst en cultuur verstaan, maken Wijchen, samen met de omgeving en voorzieningen, tot de gemeenschap zoals die is. Culturele vorming dient onderdeel te zijn van onderwijs en Brede Scholen. Hoewel deze sector het niet makkelijk gehad heeft de afgelopen jaren, staat buiten kijf dat het bestaan en ontwikkelen van kunst en cultuur belangrijk zijn en dat de gemeente haar verantwoordelijkheid hierin niet moet verzaken.

Wijchen heeft een oude en unieke geschiedenis. Dit gebied wordt al 5000 jaar bewoond. De sporen uit het verleden zijn zichtbaar in landschap, archeologie en gebouwen. Met de kastelen in Wijchen, Hernen en Batenburg, de molens, de monumentale panden en boerderijen en het stuifduinen-, vennen- en rivierlandschap heeft Wijchen een schat aan erfgoed die we moeten koesteren.

De speerpunten van D66 Wijchen zijn: VERKIEZINGSPROGRAMMA D66 Wijchen GR2014

Pagina 24 van 32

Versterk de campus en ’t Mozaïek. De bundeling van kunst en cultuur met sport en onderwijs op een centrale plek heeft een duidelijke meerwaarde en moet blijvend worden gefaciliteerd. ’t Mozaïek als ‘huiskamer van Wijchen’ dragen wij een warm hart toe: de bundeling van sociaal-culturele initiatieven werkt versterkend, initiatieven moeten worden gestimuleerd zodat hier culturele broedplaatsen ontstaan. Stimuleer creativiteit en eigen initiatief. D66 Wijchen ziet Kunstpost als goed voorbeeld. Het financieel beheer van het theater moet worden losgekoppeld van het beheer van de overige onderdelen van ’t Mozaïek. De bibliotheek blijft een serieuze maatschappelijke partner waar het gaat om persoonlijke ontwikkeling, toegang tot informatie en taalontwikkeling. Met betrekking tot kunst en cultuur, inclusief muzikale vorming, moet er worden geïnvesteerd in de jeugd. Het onderwijs moet gebruik maken van alle historie die er in Wijchen te vinden is. Kennis over eigen leefomgeving is cruciaal voor goed burgerschap. Kunst in de openbare ruimte is medebepalend voor de kwaliteit en identiteit van een buurt of kern. Plekken van historische waarde moeten beschermd en voor het publiek makkelijk te vinden zijn. Ter plekke dient er digitaal meer informatie beschikbaar te zijn. Het eigendom van Kasteel Wijchen staat niet ter discussie. Waar mogelijk mag het vaker commercieel worden uitgebaat.


Pagina 25 van 32

Sport. Sport is meer dan vrijetijdsbesteding. Sport leidt ook tot participatie en leert samen te werken. Sport bevordert de gezondheid, essentieel in het kader van preventie en het beperken van uitgaven voor zorg. De gemeente heeft een belangrijke rol bij het stimuleren van sport en bewegen in het algemeen. Breedtesport is belangrijk, maar dat wil niet zeggen dat iedere sport(accommodatie) door de gemeente gefinancierd moet worden als er slechts een beperkt aantal sporters is. Wel dient er oog te zijn voor de cumulatie van De speerpunten van D66 Wijchen zijn:

problemen voor sportverenigingen (minder inkomsten, hogere kosten, beperkende maatregelen). Steunen kan soms ook zijn kiezen voor concentratie. Ieder kind moet kunnen sporten ook als de ouders de contributie niet kunnen betalen.

De financiering van sport blijft een kerntaak van de gemeente, zodat sport voor de sporters en verenigingen betaalbaar blijft. Actief stimuleren van sport en bewegen voor ouderen en mensen met een functiebeperking. Sport moet een integraal onderdeel zijn van brede scholen en buitenschoolse opvang. Ieder kind moet kunnen sporten. Voor ouders met een minimuminkomen moet de bijdrage via bijzondere bijstand behouden blijven. Subsidieverzoeken van verenigingen voor uitbreiding of andere investeringen worden aan de hand van heldere kaders jaarlijks afgewogen alvorens daarover een beslissing te nemen. D66 wil dat met gerichte campagnes bij alle vormen van sportbeoefening binnen de gemeente aandacht wordt besteed aan de bestrijding van geweld en alle vormen van discriminatie.

Integratie en diversiteit. Wijchen heeft geen specifiek beleid ten aanzien van mensen met een allochtone afkomst. Toch wonen ook in Wijchen steeds meer mensen met verschillende culturele en/of religieuze achtergronden. De speerpunten van D66 Wijchen zijn: Maak een beleidsplan voor diversiteit en integratie. Bied mogelijkheden voor snelle en goede inburgering en voor scholing, werk en cultuur. Respecteer verschillen, maar tolereer geen overtredingen van de fundamentele spelregels. Samenwerken en meedoen zijn de beste instrumenten voor integratie. Stuur op bevordering van participatie en daarmee integratie in de samenleving.


Pagina 26 van 32

Recht op veiligheid.

Een gezonde samenleving is gebouwd op het fundament van respect, vertrouwen en veiligheid. Mensen moeten het eens zijn over de fundamentele spelregels. Daartoe behoren vrijheid en gelijkwaardigheid van iedereen, maar niemand is vrij om de vrijheid van een ander aan te tasten, om te discrimineren of om verbaal of fysiek geweld te gebruiken. Een veilige omgeving is voorwaarde voor de ontplooiing van mensen. Meten is weten. De cijfers die de basis zouden moeten zijn voor het beleid zijn onvoldoende. Zo wordt jeugdoverlast niet geregistreerd. Dat leidt tot beleid maken

vanuit gevoel en in het ergste geval vanuit de onderbuik. Bij bijvoorbeeld inbraken zijn er wel cijfers, maar daaruit wordt niet duidelijk of de ernst van delicten toeneemt. In deze tijd van digitalisering komt onze privacy onder druk te staan. D66 wil maximale bescherming van de privacy. Inperkingen daarop dienen toetsbaar te zijn. Met de transitie van Jeugdzorg en AWBZ wordt de gemeente verantwoordelijk voor nog meer, gevoelige, persoonsgegevens.

De speerpunten van D66 Wijchen zijn: Richt wijken en straten veilig in en onderhoud ze goed. Zorg voor een veilige openbare ruimte, bv. bij het station. Zorgvuldig vergunnen, controleren en handhaven op plekken waar sprake is van kans op criminaliteit, brand, ongevallen en milieurisico’s. Een goede balans tussen repressie en sturing. Treed onmiddellijk en doeltreffend op bij ernstige overlast en criminaliteit, maar voer tegelijk een preventief jeugdbeleid met samenwerking van jeugdwerk, scholen, politie en gemeente. Betrek burgers bij de veiligheid van hun buurt en koppel terug wat er is gedaan. Zorg voor zorgvuldige metingen van overlast en criminaliteit. Cameratoezicht alleen tijdelijk en gericht om situaties van overlast te bestrijden. Een gemeentelijke strategie voor digitale veiligheid.


Pagina 27 van 32

Wijchen in balans.

De financiële huishouding van de gemeente Wijchen zal de meeste mensen een zorg zijn. Tot het moment dat mensen direct getroffen worden door een verhoging van de lasten of het wegvallen van financiering van zaken die hen direct raken. Om meer begrip te creëren voor de keuzes die de gemeente maakt, wil D66 dat de gemeentefinanciën voor de inwoners duidelijk en transparant zijn, waarbij ook de koppeling naar maatschappelijke doelen zichtbaar en meetbaar moet zijn. De komende jaren zullen ook in Wijchen de gemeentefinanciën onder druk komen te staan door de geringe economische groei. Hierdoor zullen onder andere de gemeentelijke inkomsten uit grondexploitatie en de jaarlijkse bijdrage uit Den Haag lager worden. Daarnaast zullen de financiële risico’s als gevolg van de overheveling van landelijke taken op het gebied van werk en zorg toenemen.

D66 gaat ook in Wijchen voor gezonde gemeentefinanciën met een evenwichtige begroting en adequate en reële reserves om tegenvallers op te vangen. Mochten inkomsten en uitgaven niet meer in evenwicht zijn, dan streeft D66 naar duurzame oplossingen waarbij de last niet naar de toekomst geschoven wordt. We vinden dat jaarlijks een taakstellend deel in de begroting voor nieuw beleid en innovatie bestemd moet zijn. Ruimte hiervoor dient gevonden te worden in beoordeling van nut, noodzaak en niveau van bestaande bestedingsdoelen.

De speerpunten van D66 Wijchen zijn: Bij werkzaamheden en activiteiten die door de gemeente gefinancierd worden op informatieborden en de gemeentelijke website aangeven wat de bijdrage van de gemeente is. De uitgaven van de gemeente moeten aan duidelijke maatschappelijke doelen gekoppeld kunnen worden met duidelijke prestatie indicatoren die jaarlijks samen met de financiële jaarrekening geëvalueerd dienen te worden. Zorg voor een sluitende meerjarenbegroting en structurele dekking van structurele kosten. Een zwaarder accent op de hoogte en het beheer van de reserves. Landelijke geoormerkte bezuinigingen zo veel mogelijk één op één doorzetten naar betreffende posten in de begroting. VERKIEZINGSPROGRAMMA D66 Wijchen GR2014

Pagina 28 van 32

Onze mensen. Esther Dauphin De kandidatenlijst wordt aangevoerd door Esther Dauphin (42). Zij is tevens voorzitter van de huidige fractie. Haar verdienste is dat zij met haar eigen stijl D66 Wijchen heeft gemaakt tot een belangrijke politieke speler. Ook in de oppositie doet het ertoe wat D66 Wijchen zegt. Esther werkt als manager ict bij de gemeente Eindhoven.

Willy Brink Willy Brink (50) was de afgelopen raadsperiode samen met Esther Dauphin raadslid voor D66 Wijchen. Willy heeft onder meer als ex-wethouder een ruime ervaring binnen het gemeentelijk bestuur en werkt als advocaat en mediator in Wijchen. Hij werd onlangs door de andere leden van de gemeenteraad verkozen tot het beste raadslid van Wijchen.

Kees van Galen Kees van Galen (57) was de afgelopen periode in Wijchen een van de meest actieve raadscommissieleden. Hij was daarvoor voorzitter van de welzijnsstichting (nu: MEER) en een succesvolle leefbaarheidsgroep. Kees heeft een achtergrond als historicus en als ondernemer in het internationale toerisme.

Han Demmers Han Demmers (55) is raadscommissielid en heeft, mede door zijn werk bij het UWV, grote interesse in werk, scholing en inkomen. Zijn achtergrond zorgt er mede voor dat D66 ook bij de grote transities die op de gemeente afkomen opkomt voor een mensgericht en rechtvaardig beleid.

Toon van Dreumel Toon van Dreumel (66) is raadscommissielid, heeft als oud-raadslid veel ervaring binnen het openbaar bestuur en was werkzaam als zelfstandig ondernemer in de bouw. Hij is een man van de praktijk.

Emmy Wittenberg Emmy Wittenberg (28) is gezondheidswetenschapper en werkt als opleider bij HAN Masterprogramma’s. Naast haar expertise in de zorg heeft ze een brede maatschappelijke interesse. Emmy was fractievolger bij D66 Nijmegen en zit in de steunfractie van D66 Wijchen.


Pagina 29 van 32

Overige kandidaten op de lijst Achter de top 6 van D66 Wijchen staan diverse mensen die een bijdrage leveren en die midden in de samenleving van Wijchen staan. Dat varieert van de zorg-it-specialist Arjan Moerman, docent Nederlands Joost Schellekens, advocaat Liesbeth Hemrica, student bedrijfskunde Stefan Domensino, communicatiemanager Walther Verhoeven, watermanagement deskundige Marion Wierda, consultant duurzame energie Wilbert Hermans, voormalige manager sociale zaken Wim Beijer, oud-politicus en cultuur- en erfgoedbewaker Sjef Daverveld, musicus Gerrit Jan Pelgrum, arbeidsdeskundige Norman van Luyck, tot, last but not least, internationaal consultant duurzame agro-industrie Jacques Wijnoogst.


Pagina 30 van 32

Uitgangspunten en richtingwijzers van D66. D66 is een landelijk opererende partij die uitgaat van de mensen en dus mensen aanspreekt. D66 baseert zich op vijf sociaalliberale richtingwijzers:

Vertrouw op de eigen kracht van mensen Wij vertrouwen op de eigen kracht en ontwikkeling van mensen. Daarom zien we de toekomst met optimisme tegemoet. Mensen zijn zo creatief dat ze steeds opnieuw zelf oplossingen vinden. Wij willen dat de overheid deze kracht, vindingrijkheid en creativiteit van mensen ondersteunt en ruimte geeft. De sleutel voor verandering ligt bij mensen zelf en wij willen dat de overheid daarbij aansluit. Wat mensen voor zichzelf en anderen kunnen doen is veel belangrijker en effectiever dan wat de overheid kan doen.

Streef naar een duurzame en harmonieuze samenleving Wij willen de wereld om ons heen tegemoet treden met respect en mededogen. Dat geldt voor de mensen om ons heen en voor onze omgeving. De aarde is niet van ons en dus geen gebruiksartikel. We willen stoppen met het uitputten en vervuilen van onze leefomgeving.

Koester de grondrechten en gedeelde waarden De fundamentele waarden van onze samenleving zijn vrijheid voor en gelijkwaardigheid van ieder mens, ongeacht opvattingen, geloof, seksuele geaardheid, gerichtheid of herkomst. Lichamelijke integriteit, geweldloze oplossing van belangenconflicten en een respectvol gehanteerde vrijheid van meningsvorming en uiting, inclusief respect voor onze democratische rechtsstaat, zijn voor ons centrale waarden. Die waarden zijn universeel en zonder meer bovengeschikt. Wij beschermen de grondrechten van onszelf en anderen.

Beloon prestatie en deel de welvaart Mensen zijn niet gelijk, wél gelijkwaardig. Mensen zijn verschillend en wij willen dat de overheid ruimte laat voor die verschillen. Wij streven naar economische zelfstandigheid voor zoveel mogelijk mensen en vinden dat mensen die uitmuntend presteren daarvoor een beloning verdienen. Wij willen een dynamische, open samenleving waarin iedereen de ruimte krijgt om zijn eigen beslissingen te nemen en iedereen zich op zijn eigen manier kan ontwikkelen. Wij vinden het vanzelfsprekend om welvaart met elkaar te delen. We willen dat zoveel mogelijk mensen meedoen in het maatschappelijk en economisch proces, want daar worden we allemaal beter van. Voor mensen die zichzelf niet kunnen redden dragen we een gezamenlijke verantwoordelijkheid.

Denk en handel internationaal Samenlevingen zijn op steeds meer verschillende manieren met elkaar verbonden. Wij staan open voor de gehele wereld en sluiten niemand uit. Bij alles wat we doen, vragen we ons steeds af welke effecten dat heeft op anderen in deze wereld. Wij onderkennen dat Europa steeds meer ons binnenland wordt. Internationale samenwerking en economische vooruitgang zijn de sleutels naar een wereld met minder oorlog en conflicten. Daarbij handelen wij steeds pragmatisch, nuchter en op basis van feiten.


Pagina 31 van 32

Nawoord Alexander Pechtold. “De gemeente speelt een steeds grotere rol in uw leven. Daarom moet u ook een veel grotere rol in uw gemeente spelen. Dat begint met stemmen op 19 maart; stemmen op D66.” De gemeente wordt belangrijker, uw stem dus ook. Voorjaar 2014 en u mag wéér naar de stembus. Gaat u weer stemmen? Veel mensen vragen zich af of gemeentepolitiek wel belangrijk is. Ik overtuig u er graag van dat u juist bij deze gemeenteraadsverkiezingen uw stem moet laten horen. Een ijzeren wet in de politiek is: alle politiek is lokaal. Als raadslid, wethouder en burgemeester heb ik gezien hoe dat werkt: de belangrijkste vraag moet steeds zijn ‘Wat betekent dit voorstel voor mensen in hun dagelijks leven, in hun directe omgeving?’. Voor D66 is het essentieel dat iedereen meepraat en meebeslist over de plannen die ons raken. Dat is een democratisch recht én, vinden wij, ook een democratische plicht. Het is in ieder geval de beste garantie voor politiek waarin de mens centraal staat.

uw gemeente spelen. Dat begint met stemmen; stemmen op D66.

Dat is belangrijk, want er moeten indringende keuzes gemaakt worden. Hoe groot wordt de klas van uw kind komend jaar? Werken beroepsonderwijs en het lokale bedrijfsleven samen tegen jeugdwerkeloosheid? Worden zorg en ondersteuning van ouderen en gehandicapten op maat geleverd? Pakt uw gemeente nu eindelijk de leegstand aan van achterhaalde industrieterreinen en niet gebruikte beeldbepalende gebouwen? Geeft uw gemeente ruimte aan bewoners die samen zonnepanelen op hun daken laten plaatsen? Heeft u als bewoner zelf over dit alles iets te zeggen? De gemeente speelt een steeds grotere rol in uw leven. Daarom moet u ook een veel grotere rol in

D66-politici hebben een kenmerkende stijl: we zijn duidelijk over wat we willen, we denken in mensen en niet in groepen, we beginnen bij u en niet bij de regels en houden altijd het oog op de toekomst. Wij zijn optimistisch maar weten ook dat we hard moeten werken om onze idealen te verwezenlijken. Gaat u zitten afwachten of u in de beste of in de slechtste gemeente van Nederland woont? Of gaat u er, samen met D66, voor zorgen dat uw gemeente de handschoen oppakt? U kunt het verschil maken. Zeker hier in Wijchen, in uw eigen omgeving! Wacht niet af. Stem op 19 maart. Beter nog; stem D66!


D66 werkt aan een samenleving die gebouwd is op vrije mensen die zich inspannen en ontplooien. Hierdoor wordt de samenleving als geheel sterker en rijker. Wij mensen zetten ons van nature niet alleen in voor onszelf, maar ook voor onze naasten, onze leefomgeving, de maatschappij en onze gezamenlijke toekomst. Daarom komt D66 op voor de kansen van iedereen, bijvoorbeeld via het onderwijs. Met een overheid die steunt, randvoorwaarden schept en waar nodig stuurt. D66 weet zeker dat de kracht van mensen onderling de belangrijkste maatschappelijke motor is. Wij vertrouwen op die kracht van mensen, individueel en samen.

Alexander Pechtold

Pagina 32 van 32

D66 werkt voor Wijchen Verkiezingsprogramma D66 Wijchen

Recommend Documents