Wij willen u vragen tijdens de presentaties niet van lokaal te wisselen

Met gepaste trots nodig ik u uit om op 12 november aanwezig te zijn bij de presentaties van de profielwerkstukken. Er vinden in zes lokalen tegelijk presentaties plaats. Na vier presentaties is er een korte pauze. Wij willen u vragen tijdens de presentaties niet van lokaal te wisselen. Maak uw keuze aan de hand van dit boekje en geniet. De tijden zijn als volgt:

19.15 inloop 19.30 uur start van de presentaties 20.30 uur pauze 21.00 uur vervolg van de presentaties

Wij wensen u een leerzame en plezierige avond. Robin van der Kolk, namens alle PWS begeleiders.

1 PWS presentaties atheneum 6

Lokaal F1: Is het cognitieve vermogen bij kinderen te trainen? * Iris Ankersmit en Fien Scholten Geur en gedrag * Megan Ashworth en Naomi Vogel Epilepsie van binnen en van buiten * Daan Calis & Sam de Joode Een boodschap overbrengen via Whatsapp * Mauri de Gooijer en Naomi van Geelen Pauze Tijdsperceptie * Ghislaine van den Boogerd Tot hoeverre vormt de diplomademocratie een bedreiging voor de democratie? * Noor Jaarsma Samenvatting profielwerkstuk impulsiviteit * Sophie Egberink, Siham Largo, Womei Lekranty Hoe is de behandeling van en de omgang met patiënten met OCD veranderd door de jaren heen? * Tess Scholten, Milou van Uchelen, Kiki Heslenfeld

Lokaal F2: Passend Onderwijs * Marit Steenhoff en Lotte Verberne De genezing van Cystic Fibrosis * Iris Pelsma en Julia Driessen Beïnvloedt de vormgeving van woorden het kortetermijngeheugen? Anouk Koopman en Shanna Kuitert Op wonderen moet je wachten * Romy Habekotté & Debbie Oskam Pauze Epigenetica * Maud Tamsma en Susan Lohle Bewust dromen * Professor Dirk Erdmann en Dhr. Floris Bent PWS Hiphop * Jona van der Schelde


Lokaal F6: Hoe kunnen we betrouwbaar metingen in lucht uitvoeren met een quadcopter? * Thomas den Hartog, Sven Poelman, Maurits Bredero en Wietse Steenstra Neemt het geheugen door de zomervakantie af? Nee! * Kimberley Hemelrijk Moo Zinsmeister Is Poker een behendigheidsspel of gok-/kansspel? * Lucas Bruineman Oculus Rift Bram van Rooijen & Bart Hoogkamer Pauze Plan! * Coco Thiemann en Lisa Salomons Hebben spiegelneuronen invloed op de snelheid waarmee je een nieuwe vaardigheid leert? * Marius Messemaker, Stefan ten Voorde, Toon Verkerk en Olivier Rath Wat is essentieel voor een muziekprogramma op de computer, dat door een meerderheid gebruikt wordt en winst maakt? * Jannick van Buuren en Rick van Slobbe.

Lokaal F7: Was Gouden Eeuw nou wel zo’n belangrijke eeuw in onze geschiedenis? * Chris Mulder en Lukas van der Sman In de late middeleeuwen trok ‘de zwarte dood’ door Eurazië achterstand door een bacterie? * Thijs Mijnhout en Marc Stuivenberg Hoe kan muziek de mens beïnvloeden? * Marissa Arron & Jasmijn Vos Pauze

Hoe vallen de reacties op de Vietnamoorlog in Nederland te verklaren? * Lieke van Dijk, Minke ter Hedde, Danielle Kastermans, Iris Visser Is er een verschil tussen hoe jongens en meisjes reageren op bepaalde soorten muziek? * Stijn de Koning


Lokaal G1 De werking van de mirakelbes * Romy Besemer en Britt Besemer De wereld van suikerverslaving * Jara Kieft en Elieke Weites

Sportmarketing: lucratief of verspilling? * Leontien Schoenmaker, Joyce de Koning en Cato Wiegers Onderwerp onbekend Sterre Spenkelink Pauze To bee or not to be? * Felix van den Horst Fair Trade. * Vincent Loos en Thijs Fock Coeliakie * Merel Marinissen en Tess Heystee

Lokaal G12 Cyber criminaliteit * Zahra Saied, Christiane Vlam en Max van Waveren Het Masterplan van Teeven * Bas den Hartogh en Sofie Leffelaar Voedingsbedrijven en de verslaving naar ongezond voedsel * Pia van de Camp en Charlotte Damstra Werkt een tbs-behandeling bij zedendelinquenten voldoende ter bescherming van de maatschappij? * Rashel Mol en Sanne van Meningen Pauze Obesitas in Nederland en Amerika * Annemarije Gaasterland & Babette Jonkers Overstromingen? dat moeten WE oplossen! * Timo van Maarschalkerweerd en Frank Fluit


Is het cognitieve vermogen bij kinderen te trainen? Iris Ankersmit en Fien Scholten Stelt u zich voor: voor u staan twee exact dezelfde glazen, gevuld met dezelfde hoeveelheid water. Een van deze twee glazen met water wordt overgeschonken in een hoog, smal glas. Alhoewel de illusie gewekt zal worden dat de hoeveelheid water in het hoge, smalle glas is toegenomen, zult u begrijpen dat de hoeveelheid water onveranderd blijft. Beseft een kind onder de zeven jaar zich dat ook? Het besef dat de inhoud van een object gelijk blijft wanneer enkel de vorm verandert, ontwikkelen kinderen ongeveer vanaf hun zevende levensjaar. Tenminste, dat is wat ontwikkelingspsycholoog Jean Piaget concludeerde. Wij stelden onszelf de vraag of de bewering van Jean Piaget wel klopt. Valt het cognitieve vermogen bij kinderen onder de zeven jaar te trainen? Of onderschat Jean Piaget de kinderen van tegenwoordig en snapt een kind meer dan wij verwachten? Vijf wekenlang hebben wij kinderen onder de zeven jaar geprobeerd te trainen. Dit deden wij aan de hand van experimenten die gebaseerd zijn op Jean Piagets theorieën. Door het stellen van vragen aan het kind en het geven van een uitleg, kregen we een onverwacht resultaat. De intelligentie van de kinderen van tegenwoordig heeft ons verbaasd en we hopen dat we u ook kunnen verbazen met ons onderzoek. Kortom, wilt u weten in hoeverre het cognitieve vermogen van jonge kinderen te trainen is? Kom dan naar onze presentatie voor antwoord op deze vraag en geniet van vertederende beelden van kleuters...die slimmer zijn dan u denkt!

Geur en gedrag Megan Ashworth en Naomi Vogel Geur heeft een grote invloed op ons gedrag, vaak zonder dat wij dit weten. Denk maar aan de verse brood- en gebakgeuren die u tegemoet komen wanneer u op een vrije zaterdag middag langs de bakkerij loopt. Al gauw volgt een drang die lastig te onderdrukken is en voor u het weet staat u weer buiten met een zak verse croissantjes. Dit lijkt toevallig, maar winkeliers weten heel goed hoe ze consumenten met geuren kunnen beïnvloeden. Niet alleen in de commerciële wereld speelt geur een rol, maar ook in de liefde is dit een belangrijk aspect.


Rondom het onderwerp ‘geur en gedrag’ kan je spreken van veel verschillende aspecten, maar wij geven er de voorkeur aan om het geheel beknopt te houden. We zijn ons dan ook gaan focussen op een beperkt aantal deelvragen als “Hoe beïnvloedt geur onze emoties?” en “Hoe beïnvloedt geur ons denkvermogen?”. Om dit soort vragen te kunnen beantwoorden zijn we op onderzoek uitgegaan. Met behulp van het verzamelen van informatie op het internet, het uitvoeren van een eigen experiment en een interview met de oprichter van het nieuwe verschijnsel feromoon daten zijn wij in staat u mee te nemen op een aromatische reis.

Epilepsie van binnen en van buiten Daan Calis & Sam de Joode Epilepsie is een aandoening waar maar weinig mensen wat vanaf weten, maar daardoor zijn de gevolgen voor een individu wat aan epilepsie lijdt niet minder. Er zijn bepaalde handelingen in het dagelijks leven niet meer mogelijk, zoals autorijden, fietsen, zichzelf verzorgen en in uiterste gevallen is zelfs lopen niet meer mogelijk. Het sociaal functioneren van individuen met epilepsie wordt dus eigenlijk totaal ontregeld. Maar ook de kijk van de maatschappij draagt bij aan het sociaal functioneren van een individu met epilepsie, je wilt natuurlijk niet dat je een insult hebt tijdens een leuk avondje uit met vrienden. Naast de invloed van epilepsie op het sociaal functioneren is het biologische proces van epilepsie naar onze mening erg interessant. Als je dit begrijpt dan is het mogelijk om de aandoening te kunnen behandelen en in het gunstigste geval kan de aandoening de wereld uit geholpen worden. De technologie gaat steeds meer vooruit en dus komen we ook steeds dichterbij de oplossing. Kortom, wil je weten hoe epilepsie werkt, van binnen en van buiten? Kom dan kijken naar onze presentatie! 6 PWS presentaties atheneum 6

Een boodschap overbrengen via Whatsapp Mauri de Gooijer en Naomi van Geelen Whatsapp is in de huidige samenleving een veel gebruikte vorm van digitale communicatie. Iets meer dan de helft van de Nederlandse bevolking maakt gebruik van Whatsapp. Het is een makkelijke en snelle vorm van communiceren. We kunnen Whatsapp zelfs het nieuwe sms’en noemen. Er wordt veel gebruik gemaakt van emoticons, interpunctie en afkortingen, om berichtjes zo snel mogelijk te versturen. Maar dit brengt ook problemen met zich mee. Wanneer iemand namelijk een berichtje ontvangt, is er een gebrek aan non-verbale communicatie: de gezichtsuitdrukking, lichaamshouding en stemklank, die woorden een emotie geven. Door middel van non-verbale communicatie is het makkelijker voor mensen om te communiceren, en begrijpen ze wat de ander bedoelt en voelt. Wanneer dit ontbreekt, is het lastig om in te schatten hoe iemand iets bedoelt. Ook komt het vaak voor dat mensen de nieuwe taal die wordt gecreëerd door middel van afkortingen en nieuw gebruik van interpunctie niet begrijpen. Dit kan opnieuw zorgen voor verkeerde interpretatie, wat irritatie en spanning tussen zender ne ontvanger kan veroorzaken. Dus, als u een berichtje stuurt, hoe komt de boodschap dan écht over? En welke gevolgen heeft het als uw boodschap verkeerd wordt geïnterpreteerd?

Tijdsperceptie Ghislaine van den Boogerd Heb je ooit het gevoel gehad dat tijd eeuwig leek te duren? De zomervakantie toen je jong was voelde alsof hij maar niet ophield terwijl naarmate je ouder wordt het zo voorbij is. Hoe komt dit? Het antwoord heeft te maken met de manier waarop je tijd ervaart, kort gezegd, tijdsperceptie. 7 PWS presentaties atheneum 6

Het is bewezen dat je tijd sneller ervaart als je lol hebt. Maar je zou zeggen dat je de zomervakantie altijd leuk vind, ondanks of je jong of oud bent. Waarom zit er dan zo’n groot verschil tussen de generaties en hoe ze tijd ervaren? Tijdperceptie is een heel nieuw onderwerp en er is nog weinig onderzoek naar gedaan. Genoeg ruimte voor nieuw onderzoek zou je zeggen dus, en dat is precies wat ik gedaan heb. Ik vroeg me af hoe groot het verschil van tijdsperceptie is bij studenten en leraren van onze school en daar zijn verassende resultaten uit gekomen. Kom dus vooral langs en neem de tijd om een kijkje te nemen naar mijn presentatie over tijdsperceptie.

Tot hoeverre vormt de diplomademocratie een bedreiging voor de democratie? Noor Jaarsma Een eeuwenlange strijd van politieke, religieuze en economische onderdrukking heeft uiteindelijk gezorgd voor de democratie waarin we nu leven. Een strijd die mensen utopisch heeft gemaakt naar een bestuursvorm waar ‘het volk’ wel invloed zou krijgen. Waar het volk als het ware over zijn eigen toekomst kon bepalen en de kansen gelijk zouden zijn. Want bij een elite voelt men zich altijd minder en onderdrukt. Democratie kwam als oplossing voor deze onderdrukking en wordt daarom als de beste bestuursvorm beschouwd. Maar nu hebben we deze ideale bestuursvorm, en zien veel mensen niet eens in wat onze voorouders hebben moeten doorstaan om dit te bereiken. Sinds de democratische revoluties zijn we alleen maar luxer gaan leven, met als gevolg dat we ons niet meer druk maken over de toekomst, over ons eigen lot. Zo lang hebben we gestreefd naar invloed in de politiek, en toen we die eenmaal hadden, kregen we het zo goed dat we vergaten wat dit ons waard was. Men heeft minder vertrouwen in de politiek en houdt zich hier ook steeds minder mee bezig. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de politieke participatie en de onwetendheid van burgers steeds groter wordt. Zo heeft de democratie volgens het openbaar bestuur met een paar problemen te maken. Problemen die een bedreiging vormen voor de democratie. Veel van deze problemen vallen samen met de bedreiging van de diplomademocratie. Deze diplomademocratie houdt in dat de politieke participatie hoger wordt naarmate iemands opleidingsniveau hoger is. 8 PWS presentaties atheneum 6

Oftewel we worden nog steeds geregeerd door een elite, maar dan door een academisch hoogopgeleide elite die democratisch gekozen wordt. In dit PWS wil ik onderzoeken wat de bedreigingen voor de democratie precies inhouden, en tot hoeverre je deze op kunt lossen door met oplossingen voor de diplomademocratie te komen.

Samenvatting profielwerkstuk impulsiviteit Sophie Egberink, Siham Largo, Womei Lekranty Je loopt samen met je vriend of vriendin door de stad en jullie hebben ontzettende trek. Het eerste wat je tegenkomt is een fastfoodketen en je krijgt alleen al door de geur zin in een frietje en je besluit vrijwel meteen om naar binnen te gaan. Je vriend of vriendin denkt hier echter anders over en stelt voor om verderop iets gezonds te gaan eten. Nu je er zelf nog een keer over nadenkt, realiseer je je dat dit inderdaad een beter idee is. Hoe komt het dat je je verlangen meteen wilde bevredigen zonder er verder over na te denken? Zo’n handeling is een indicatie voor impulsief gedrag. Maar hoe komt het dat jij hieraan toegeeft? Waarom is je vriend of vriendin meer of minder impulsief dan jij? Wat zijn de oorzaken voor impulsief gedrag? Ligt dit aan geslacht of leeftijd? Of liggen soms financiële motieven hieraan ten grondslag? Staat dit gedrag dus al van nature vast of speelt de opvoeding een rol? Op basis van een literatuuronderzoek en een daarop gebaseerde enquête hebben wij impulsiviteit onderzocht.

Hoe is de behandeling van en de omgang met patiënten met OCD veranderd door de jaren heen? Tess Scholten, Milou van Uchelen, Kiki Heslenfeld Bruut wordt je gewekt door het harde, snerpende geluid van de wekker. Je dwingt jezelf je bed uit, neemt een douche, poetst je tanden, kleedt je aan, kamt je haar, maakt snel een ontbijtje voor jezelf klaar en stapt de deur uit naar je werk. Herkenbaar? Voor velen van u waarschijnlijk wel. Vrijwel iedereen heeft een dagelijkse routine. Maar wat als u nadat de wekker gaat eerst met uw rechtervoet het kleed op de vloer aan moet raken, voordat uw linkervoet het bed mag verlaten? 9 PWS presentaties atheneum 6

Als u na het dichtdraaien van de douchekraan uzelf alweer dusdanig vies voelt dat u direct weer een douche moet nemen? Als u, voordat u uw tanden poetst, de borstel precies vijf keer uit het houdertje moet halen, om hem er vervolgens weer terug in te zetten? En wanneer u een van deze taken niet kan volbrengen, u helemaal opnieuw moet beginnen, of zelfs uzelf moet pijnigen als straf…? Dit is slechts een fractie van intense dwang die iemand met OCD op een dagelijkse basis kan ervaren. U kunt zich waarschijnlijk wel voorstellen dat dit een ernstig obstakel kan zijn betreffende het voltooien van alledaagse taken voor een persoon. En dit nog wel in onze ‘moderne’ tijd. Een tijd waarin mensen, vergeleken met vroeger, nog redelijk begripvol zijn, en door middel van meer en beter toegankelijke kennis over dergelijke onderwerpen minder gechoqueerd zijn over de mensen die lijden aan zo’n aandoening. Hoe zullen mensen hier in de vorige eeuwen over hebben gedacht? Hekserij misschien? Hoe ging men toen om met OCD patiënten? Wanneer werd het erkent als een aandoening? Hoe zagen de behandelingen er toen uit? Wat zijn de verschillen in de kijk op OCD tussen vroeger en nu? Naar aanleiding van deze, en andere vragen hebben wij de hoofdvraag van ons profielwerkstuk geformuleerd: ‘Hoe is de behandeling van en de omgang met patiënten met OCD veranderd door de Jaren heen?’. Ons profielwerkstuk, en het beantwoorden van deze hoofdvraag en deelvragen, heeft ervoor gezorgd dat wij als het ware een tijdreis hebben gemaakt waarbij we de ontwikkeling van OCD en haar reputatie door de eeuwen heen onder de loep hebben gelegd. Bent u benieuwd geworden naar ons onderwerp? Durft u zich eventjes te verplaatsen in een OCD patiënt, nu of 200 jaar geleden? Bent u bereid om met ons mee te gaan op deze tijdreis? Kom dan kijken naar onze presentatie op 12 November en laat u verassen. Hopelijk zien we u daar.


Passend Onderwijs Marit Steenhoff en Lotte Verberne Wat is Passend Onderwijs? Hoe zit het in elkaar? Hoe denkt het schoolbeleid over de instelling van deze nieuwe wet? En wat vinden de ouders er van? En de leerlingen zelf? In dit profielwerkstuk staat de overgang van scholen van Leerling Gebonden Financiering (oftewel: LGF) naar Passend onderwijs centraal. We hebben onderzoek gedaan naar de verschillende standpunten wat betreft deze wetswijziging en deze standpunten met elkaar vergeleken. Op deze manier hebben we voor scholen en docenten/begeleiders een advies geformuleerd hoe zij het beste met deze nieuwe wet om kunnen gaan. Ook politieke partijen hebben hun meningen over het Passend Onderwijs, en ook deze meningen hebben wij in ons onderzoek verwerkt. Wij hebben verschillende interviews gehad met verscheidene instanties om ons beter in te leven in de verschuiving binnen het onderwijs en hoe men van plan is om met deze verandering om te gaan. We hebben hier heel veel aan gehad en uit deze gesprekken belangrijke conclusies getrokken. Wij zijn zeker tevreden over het verloop en de uitkomsten van ons onderzoek, en hopen dat u hetzelfde zal vinden.

De genezing van Cystic Fibrosis Iris Pelsma en Julia Driessen Ons profielwerkstuk gaat over Cystic Fibrosis, ook wel bekend als Taaislijmziekte. Het is de meest voorkomende erfelijke ziekte in Nederland met een dodelijke afloop en er is vooralsnog geen genezing mogelijk. Wel wordt er veel onderzoek gedaan naar de verbetering van behandelmethodes en genezing voor de ziekte. In ons profielwerkstuk gaan wij op zoek naar een genezing voor deze ziekte. Wij beperken ons hierbij tot 2 soorten mutaties van Cystic Fibrosis (een mutatie is een fout in het DNA): de ΔF508- en de G551D mutatie. We kwamen op het idee doordat er in het nieuws een item was over Cystic Fibrosis. Een professor vertelde over de mogelijke genezing van de ziekte door middel van stamceltherapie in combinatie met gentherapie, wij wilden dit verder onderzoeken.


“Hoe zijn de ∆F508 mutatie en de G551D mutatie die Cystic Fibrosis veroorzaken te genezen?” Dat is de vraag die wij gaan beantwoorden in ons profielwerkstuk. Bij mensen met Cystic Fibrosis is door een genetische afwijking het slijm in de interne organen uitzonderlijk taai. Daardoor beschadigen de organen, in de longen kan het slijm voor ophopingen van bacteriën zorgen die een longontsteking veroorzaken. In de alvleesklier raken de afvoergangen verstopt waardoor sommige stoffen niet meer kunnen worden afgegeven. Door de gevolgen van deze ziekte worden patiënten vaak niet ouder dan 40 jaar. Daarom is een genezing erg noodzakelijk!

Beïnvloedt de vormgeving van woorden het kortetermijngeheugen? Anouk Koopman en Shanna Kuitert Het Cito heeft de afgelopen jaren het lettertype van de examens veranderd. Hierdoor zijn wij nieuwsgierig geworden naar de reden hiervoor. Het Cito is een paar jaar geleden overgegaan van het lettertype Times New Roman en lettergrootte 12 naar het lettertype Arial en lettergrootte 12. Ook het A. Roland Holst College is naar dit lettertype overgegaan. Naar aanleiding van deze veranderingen hebben wij een onderzoek gedaan aan de hand van bepaalde lettertypes, lettergroottes en kleuren van invloed zijn op het kortetermijngeheugen. Wij zijn aan het werk gegaan aan de hand van de volgende onderzoeksvraag: ‘Beïnvloedt de vormgeving van woorden het kortetermijngeheugen?’ Hierbij verstaan we onder vormgeving de verschillende lettertypes, lettergroottes en kleuren. Wij hebben een onderzoek uitgevoerd op twee verschillende basisscholen in Kortenhoef, de Regenboogschool en de St. Antoniusschool, en op een middelbare school in Hilversum, het A. Roland Holst College. Wij hebben binnen het basisonderwijs gekozen om het onderzoek uit te voeren bij de groepen die te maken hebben met het Cito, dit zijn groep 6, groep 7 en groep 8. 12 PWS presentaties atheneum 6

Binnen het middelbaar onderwijs hebben wij gekozen voor atheneum 2, atheneum 4 en atheneum 6. Het onderzoek bestaat uit drie lijsten met daarop woorden. Eén lijst bestaat uit woorden in verschillende kleuren, een andere in verschillende lettertypes en weer een andere in verschillende lettergroottes. De bedoeling van het onderzoek is dat de leerling 1 minuut de tijd heeft om zoveel mogelijk woorden te onthouden. Vervolgens krijgt de leerling 1 minuut de tijd om de woorden op te schrijven. De resultaten zijn zichtbaar door middel van tabellen en grafieken die we na het uitgevoerde onderzoek hebben opgesteld. Op de grond van deze resultaten hebben wij onze conclusie getrokken.

Op wonderen moet je wachten Romy Habekotté & Debbie Oskam Op 31 oktober 2013 kreeg Jan Meester (onze buurman) een herseninfarct, wat ervoor gezorgd heeft dat hij links halfzijdig verlamd raakte. Deze gebeurtenis heeft Jan zijn leven flink veranderd. Wij kregen de eer om van dichtbij Jan zijn revalidatieproces te mogen volgen. Ons product van ons profielwerkstuk is de documentaire “Op wonderen moet je wachten”, over het krijgen van een herseninfarct en de revalidatie die hierna volgt. We behandelen de theoretische (neurologische) kant en de menselijke kant, waarin we laten zien wat het krijgen van een herseninfarct met iemand doet en wat voor invloed dat heeft op iemands leven. Bij onze presentatie zie je onze verkorte documentaire van ongeveer 8 minuten. Lijkt het je leuk? Kom dan kijken!


Epigenetica Maud Tamsma en Susan Lohle Een tweede code op het DNA? Genen die worden beïnvloedt door omgevingsfactoren? Ja! Dit is dé nieuwe ontdekking in de medische wetenschap. Er ligt een tweede code bovenop het DNA: de epigenetica. De epigenetica speelt een rol bij gen expressies en bepaald welke genen aanstaan en hun werk doen en welke genen inactief zijn. Veranderingen in de epigenetica kunnen tot uiting komen als ziektes of aandoeningen, maar kunnen ook leiden tot ander gedrag of zelfs verandering in uiterlijk. Al deze veranderingen zijn niet te zien in het de nucleotide volgorde van het DNA. Dat maakt de epigenetica juist heel bijzonder. Wat genetica was voor de medische wereld de afgelopen 50 jaar, is de epigenetica voor de komende 50 jaar. Onder invloed van omgevingsfactoren kunnen er epigenetische veranderingen optreden die bepaalde genen aanzetten die uitstonden en andersom. Hierdoor kunnen gunstige eigenschappen ontstaan, maar kunnen ook ziektes tot uiting komen. Maar omdat deze epigenetische markering kunnen veranderen, kunnen ze dus ook ongedaan worden gemaakt. Daarom zijn epigenetische veranderingen omkeerbaar, in tegenstelling tot genetische veranderingen. Het feit dat dit kan, biedt vele mogelijkheden in de medische wereld. Met behulp van nieuwe therapieën en medicijnen, hoopt men dat we de foutjes in epigenetische markeringen bij vele ziektes kunnen herstellen. Denk hierbij aan kanker, een ziekte waar er wel honderden soorten van zijn. Tegenwoordig weten we dat de epigenetica een grote oorzaker van deze ziekte is. Bij kanker zijn er genen inschakelt die ervoor kunnen zorgen dat tumoren ongeremd kunnen doorgroeien of zijn er genen uitgeschakeld die juist die tumorgroei beperken. Met behulp van vele onderzoeken hoopt men dat we in de toekomst ziektes zoals kanker of Alzheimer kunnen genezen. Kortom, epigenetica is een zeer interessant onderwerp, maar vooral en een geweldige doorbraak in de medische wereld. Bewust dromen Professor Dirk Erdmann en Dhr. Floris Bent “Inception is een vette film”, dat is een mening waar wij tweeën het over eens zijn. De spectaculaire actie-film van Christopher Nolan wordt niet alleen door ons geprezen, veel mensen hebben deze blockbuster in hun top-3 staan. De film uit 2010 volgt een team van dieven die bedrijfsgeheimen stelen door middel van het gebruik van technologie die dromen kan laten delen, en die vervolgens de taak krijgen om een idee te ‘planten’ in het hoofd van een CEO. Ze lopen volledig bewust van het feit dat 14 PWS presentaties atheneum 6

ze in een droom zijn rond, en manipuleren tegelijkertijd uit de losse mouw hun omgeving alsof ze baas zijn over alles wat er in de droom gebeurt. “Een leuke science-fiction”, noemen sommigen het idee, maar hoeveel van het idee is eigenlijk fictie? Wij hebben in ons onderzoek gekeken naar het fenomeen bewust dromen, het nut van bewust dromen voor de wetenschap in de toekomst en de effectiviteit van de verscheidene methodes om een bewuste te behalen. Ben jij benieuwd naar de werking van bewust dromen en welke mogelijkheden het biedt? Zou jij graag willen weten hoe je zo effectief mogelijk een bewuste droom kan krijgen, en wil je daarnaast twee knappe jongens ontmoeten die het aan je gaan uitleggen? Als je ‘ja’ hebt gezegd op de eerste twee vragen, kom dan gerust naar ons! Wij kunnen het verschil uitleggen tussen normaal dromen en bewust dromen, de fysiologische eigenschappen van bewust dromen en de mogelijke toepassingen van dit fenomeen!

PWS Hiphop Jona van der Schelde Hoe komt het dat hiphop als nieuw genre zoveel aanhangers heeft? Waar liggen de wortels van deze muziekstijl? En kan rap worden gezien als poëzie? In mijn presentatie zullen deze vragen verbonden worden.


Ik onderzoek hoe rap is voortgekomen uit een lange AfroAmerikaanse orale traditie, of er in rap nog daadwerkelijk invloeden van oudere zwarte kunstvormen te herkennen zijn en bovenal of rap poëzie te noemen is.

Hoe kunnen we betrouwbaar metingen in lucht uitvoeren met een quadcopter? Thomas den Hartog, Sven Poelman, Maurits Bredero en Wietse Steenstra Ons profielwerkstuk gaat over het maken van een quadcopter, het doen van (weer)metingen met onze gemaakte quadcopter en de theoretische kant van quadcopters en multirotors. De hoofdvraag voor ons onderzoek is: Hoe kunnen we betrouwbaar metingen in lucht uitvoeren met een quadcopter? De deelvragen die we hebben opgesteld om onze hoofdvraag makkelijker te kunnen beantwoorden zijn: - Hoe blijft een quadcopter stabiel in de lucht hangen en hoe moeten we dit toepassen op onze eigen qaudcopter? - Wat is de beste manier om een quadcopter te besturen? - Zijn de metingen van onze quadcopter betrouwbaar? Om al deze vragen te kunnen beantwoorden zijn we nu bezig om een quadcopter te bouwen en een deel literatuur onderzoek om zo veel mogelijk informatie over quadcopters te vinden. Met deze informatie hebben we berekeningen gemaakt met betrekking tot de stabiliteit en de benodigde kracht van onze quadcopter. Neemt het geheugen door de zomervakantie af? Nee! Kimberley Hemelrijk Moo Zinsmeister Er wordt vaak gezegd dat de zomervakantie te lang duurt en dat kinderen hierdoor veel vergeten en hun geheugen vlak na de zomervakantie even wat slechter is. Maar is dit wel zo? En hoe werkt dit in de hersenen? In ons PWS leggen we alles zo duidelijk mogelijk uit. Van korte termijn tot synapsspleten en van de mediotemporale cortex tot weten hoe je moet lopen. En waar je geheugen eigenlijk in je hersenen ligt. Na deze bom van informatie richten wij ons op ons eigen onderzoek, wat draait om de vraag: is het geheugen (lange en korte termijn) slechter na de vakantie dan voor 16 PWS presentaties atheneum 6

de vakantie? Wij denken van niet. We vertellen over de verschillende methoden (zie afbeelding) die we hebben gebruikt, hoe we te werk zijn gegaan en natuurlijk over onze verassende resultaten.

grootschalig zouden willen uitvoeren.

Uit de resultaten blijkt dat onze hypothese juist was en dit wordt uitbundig verteld in de conclusie. In de discussie wordt verteld wat er beter kon en dat ons onderzoek natuurlijk wel een steekproef is en dat we in de toekomst als daar de ruimte voor is het nogmaals

Is Poker een behendigheidsspel of gok-/kansspel? Lucas Bruineman Poker is een spel dat al werd gespeeld in het oude Perzië. Het is een spel dat veel emoties met zich mee brengt. Zelfs meer dan tweeduizend jaar later is het niet alleen een erg populair spel, maar ook een veel besproken spel. Bij Poker valt namelijk veel geld te winnen, hierom is het belangrijk om te weten of de beste speler het spel kan winnen. In de meeste landen wordt Poker gezien als een behendigheidsspel, maar in sommige als gok-/kansspel. Hieruit is mijn onderzoeksvraag ontstaan Is Poker een behendigheidsspel of gok-/kansspel? Door middel van analyses van pokerwedstrijden op het hoogste niveau (bij de World Series of Poker) en interviews met ervaren pokeraars, ga ik onderzoeken of de speler die wint ook de speler is die, volgens kansberekening en academische onderzoeken naar speltheorie, de beste speler is.


Oculus Rift Bram van Rooijen & Bart Hoogkamer Ons onderzoek gaat over Virtual Reality met de Oculus Rift. Wij hebben onderzocht wat de toepassingen zijn van Virtual Reality, zowel educatief als in de gameindustrie. Allereerst hebben wij een literatuuronderzoek uitgevoerd, om een duidelijk beeld van Virtual Reality te krijgen. Vervolgens hebben wij enquêtes afgenomen bij mensen die nog geen Virtual Reality ervaring hadden, daarna hebben we dezelfde mensen de Oculus laten proberen en achteraf de enquête nogmaals laten invullen. Verder hebben wij in de programmeertaal Java, met behulp van het programma Unity 4, zelf een eenvoudig spel gemaakt wat gespeeld kan worden met de Oculus Rift. Ook hebben wij het verschil tussen de eerste Development Kit en de tweede onderzocht.

Plan! Coco Thiemann en Lisa Salomons Wij hebben voor ons PWS een app gemaakt. Deze app kan middelbare scholieren helpen met het leren en plannen van hun huiswerk. Om tot dit idee te komen hebben wij onderzoek gedaan naar de behoeften aan apps van leerlingen. Wij hebben hiervoor een enquete afgenomen en met behulp van de resultaten van de enquete en de resultaten van ons onderzoek (naar bijvoorbeeld hoe je een app maakt) hebben we besloten welke app we zouden gaan maken. Daaruit is onze webapp Plan! ontstaan. We hebben ook een website gemaakt zodat als je geen smartphone hebt, je Plan! ook kan gebruiken op de laptop of computer. Naast dit alles hebben wij ook een afspraak gemaakt met Philippe Stroobach van het bedrijf Utilize om een marketingplan op te zetten. Wij zijn van plan deze app echt te gaan launchen en we hopen dat de app in de

smaak zal vallen bij veel leerlingen en dat we daadwerkelijk middelbare scholieren hebben kunnen helpen met ons PWS. 18 PWS presentaties atheneum 6

Hebben spiegelneuronen invloed op de snelheid waarmee je een nieuwe vaardigheid leert? Marius Messemaker, Stefan ten Voorde, Toon Verkerk en Olivier Rath

Als we zien hoe een ander met een hamer op zijn vinger slaat, wapperen we instinctief met onze eigen hand. Au! Dat doet pijn! Maar hoe ‘weet’ ons brein dat eigenlijk? Dit heeft alles te maken met spiegelneuronen, een baanbrekend verschijnsel. Spiegelneuronen zijn de neuronen die ervoor zorgen dat je je kunt inleven in iemand anders. Wanneer je zelf een bal hooghoudt, zijn er verschillende neuronen die je voeten aansturen deze handeling te verrichten. Maar wanneer jij iemand anders een bal ziet hooghouden zijn er ook neuronen die diezelfde spiergroepen aansturen, alleen voer je die handeling niet echt uit. Deze neuronen noemen we spiegelneuronen, of mirror neurons. In ons PWS hebben wij de invloed van spiegelneuronen onderzocht op de snelheid waarmee je een nieuwe vaardigheid leert. Dit hebben we getest door twee verschillende groepen een diabolo trucje te leren. Deze twee manieren verschilden op zo’n manier dat bij de ene groep hun spiegelneuronen ingeschakeld waren en bij de andere groep niet. Dit zelfbedachte experiment leverde interessante resultaten op. Naast dit praktische onderzoek hebben wij een theoretisch onderzoek gedaan om onze hypothese te onderbouwen en meer duidelijkheid te geven over dit onderwerp. Ook zijn wij naar het VU medisch centrum in Amsterdam geweest om een hersenscan bij te wonen en vragen te stellen aan een neuroloog. Spiegelneuronen worden in de wetenschapswereld een steeds belangrijker onderwerp. Wil jij net als de hedendaagse wetenschappers meer te weten komen over spiegelneuronen en wil jij antwoord op onze onderzoeksvraag? Kom dan naar onze presentatie op 12 november.


Wat is essentieel voor een muziekprogramma op de computer, dat door een meerderheid gebruikt wordt en winst maakt? Jannick van Buuren en Rick van Slobbe. Er zijn heel veel programma’s om muziek mee te luisteren. Een mp3 bestand speel je af met Windows Media Player, een liedje zoek je snel op op Spotify. Je zet muziek op je iPod met iTunes. Al deze programma’s doen hetzelfde: muziek afspelen. Toch doen ze het allemaal op hun eigen manier en hebben ze allemaal hun eigen voor- en nadelen. Maar welk programma is nou het best en waarom? Toen we deze vragen hadden kwamen we ook op een andere vraag: Wat is essentieel voor een muziekprogramma op de computer, dat door een meerderheid gebruikt wordt en winst maakt? Onze hypothese is dat het programma makkelijk te gebruiken moet zijn voor alle leeftijdsgroepen en dat het vrijwel gratis zou moeten zijn zodat het muziekprogramma veel mensen aantrekt.

Verder is het delen van muziek belangrijk omdat het muziekprogramma zich zo makkelijk kan verspreiden en daardoor door een meerderheid gebruikt wordt. Om onze hypothese te toetsen hebben we een enquête verspreid om te kijken wat mensen niet in hun muziekprogramma willen maar ook wat ze juist fijn vinden in hun muziekprogramma. Uit de enquête bleek dat mensen het fijn vinden dat hun programma simpel te gebruiken is en dat ze niet per se uitgebreide functies gebruiken of nodig hebben.


Was Gouden Eeuw nou wel zo’n belangrijke eeuw in onze geschiedenis? Chris Mulder en Lukas van der Sman De Gouden Eeuw staat bekend als de bloeiperiode van de Nederlandse geschiedenis. De naam zelf zegt het al: Gouden Eeuw. Dan moet deze eeuw wel heel bijzonder zijn geweest. Maar waarom wordt de 17e eeuw gezien als de Gouden Eeuw in de Nederlandse geschiedenis? Aan het einde van de 16e eeuw ontstond na een opstand tegen de Spaanse overheerser de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Het zou de eerste staat worden zonder een vorst. De Repbliek bestond uit verschillende gewesten. Elk gewest had een stadhouder. Deze stadhouder werd gekozen door regenten. En deze regenten waren weer per gewest vertegenwoordiger van het volk. De Republiek zou uiteindelijk een hele welvarende en succesvolle staat worden. Overal ter wereld waren Nederlanders te vinden. Nederland was heer en meester op zee met een vloot die twee keer zo groot was als die van de grootste concurrent Engeland. Er waren Nederlanders te vinden in Zuid-Amerika, bij Kaap de Goede Hoop in het huidige Zuid-Afrika en in het Verre Oosten op Nederlands-Indië. De Republiek heerste over de handel in geheel Europa. Niet alleen in het Zuiden van Europa in landen als Spanje en Italië speelde de Republiek een belangrijke rol, maar ook met de landen rond de Oostzee werd veel handel gedreven. Nederlanders waren er ook te vinden in de Noordpool, jagend op walvissen en ijsberen en zelfs het huidige New York is door Nederlanders gesticht tijdens de Gouden Eeuw, toen nog Nieuw-Amsterdam. Amsterdam had zich ontwikkeld tot de belangrijkste handelsplaats ter wereld. Het was de grootste graanschuur. Maar Amsterdam was niet alleen het middelpunt van de handel. Amsterdam was ook het middelpunt van de wetenschap in die tijd. Amsterdam was het middelpunt van de schilderkunst. Amsterdam was het middelpunt van rijkdom tijdens de Gouden Eeuw. Echter had de Republiek ook een mindere kant. Zo was het land zelf heel erg rijk en was er een heel rijk deel van het volk, maar er heerste nog steeds veel armoede onder grote delen van de bevolking. Daarnaast was de Republiek constant in oorlog met Spanje of Engeland, en de andere keer weer Denemarken of Zweden en de andere keer weer Frankrijk of Portugal. Kortom was deze Gouden Eeuw nou wel zo’n belangrijke eeuw in onze geschiedenis?


In de late middeleeuwen trok ‘de zwarte dood’ door Eurazië achterstand door een bacterie? Thijs Mijnhout en Marc Stuivenberg Ooit waren er in Azië zeer machtige en geavanceerde dynastieën van keizers en koningen. Vele malen geavanceerder dan Europa. Waar in Azië onder de keizers van de vroege middeleeuwen eenheid, steden en handel alom aanwezig waren, heersten in Europa verdeeldheid, chaos en terreur. Tot zeker 1368 konden de oosterse dynastieën zich de grootste mogendheden in de wereld noemen. De jaren daarvoor werden Europa, Azië en het Midden-Oosten geteisterd door een afschuwelijke epidemie van de bacterie Yersinia Pestis, oftewel de pestbacterie. Een bacterie waaraan één vierde tot één derde van de totale Europese bevolking stierf voordat autoriteiten maar een volledige speculatie hadden naar de oorzaak van deze ‘Zwarte Dood’, maar waaraan in Azië, destijds deel van het Mongoolse Rijk, nog veel meer mensen stierven gedurende meerdere epidemieën. In 1368 werd de laatste Mongoolse keizer verjaagd. Met het begin van een nieuw Chinees keizerrijk brak ook een tijd van isolatie van het buitenland aan. Tot dan toe heeft China altijd deel uitgemaakt van de grootste mogendheden in de geschiedenis. Maar na de isolatie, die bijna een eeuw duurde, werd China steeds vaker geconfronteerd met de nieuwe westerse mogendheden. Verbijsterd keken de keizers toe hoeveel China eigenlijk sinds het einde van de isolatie achter begon te lopen op Europa. En in de negentiende eeuw werd de nachtmerrie van de keizer werkelijkheid: Groot-Brittannië, een Europese mogendheid, versloeg China in een oorlog waarbij de laatstgenoemde geen schijn van kans had. China liep definitief achter op Europa. Nu, vele jaren na de Zwarte Dood reflecteren Thijs (expert op het gebied van biologie) en Marc (expert op het gebied van geschiedenis) op Yersinia Pestis en zijn werking en invloed, zowel met de hedendaagse feiten en kennis die wij vandaag de dag hebben, als vanuit verscheidene perspectieven tijdens de grootste epidemie in de Europese geschiedenis. Samen proberen wij de brandende vraag te beantwoorden: in hoeverre is er door de pest mogelijk een ongelijke ontwikkeling ontstaan tussen Europa en Azië?


Hoe kan muziek de mens beïnvloeden? Marissa Arron & Jasmijn Vos

“Music was my first love and it will be my last. Music of the future and music of the past. To live without my music, it would be impossible to do. In this world of troubles, my music pulls me through!” In 1976 zong John Miles er al over en het is nog steeds iets waar mensen zich in kunnen vinden. Wij vinden dat deze uitspraak precies aangeeft waar wij onze inspiratie voor ons profielwerkstuk vandaan hebben gehaald. Wij hebben namelijk onderzocht hoe muziek invloed heeft op de mens. Wij hebben hiervoor contact gehad met mensen die elk werken in een verschillende hoek van de muziek. Wij hebben bijvoorbeeld gesproken met Dirk Scheele, die de meeste mensen kennen van zijn kinderliedjes, maar die is begonnen vanuit de muziektherapie. Daarnaast hebben we gesproken met prof. Dr. A.J.J.M (Ad) Vingerhoets, hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg en professor op het gebied van stress, emoties en de kwaliteit van het leven. Dit zijn nog maar twee mensen van de velen die ons geholpen hebben tot een antwoord te komen op de vraag: Hoe kan muziek de mens beïnvloeden?

Hoe vallen de reacties op de Vietnamoorlog in Nederland te verklaren? Lieke van Dijk, Minke ter Hedde, Danielle Kastermans, Iris Visser De Vietnamoorlog staat niet alleen bekend als de eerste oorlog die de Verenigde Staten verloor, maar ook als de eerste oorlog die de huiskamers bereikte. Waar Nederland eerst volledig achter de Verenigde Staten stond, werden nu vraagtekens gezet bij het beleid van de Amerikanen in Vietnam. Doordat er veel gebruik gemaakt werd van de media, werden er via allerlei wegen beelden vertoond van de gruwelijkheden in Vietnam. Hierdoor kwamen veel mensen tot de conclusie dat de acties van de Verenigde Staten in Vietnam niet langer goedgekeurd konden worden. Er werd bijvoorbeeld geprotesteerd tegen de gewelddadige acties van de Verenigde Staten tegen de Vietnamezen en er werden vele spotprenten gemaakt.


In ons profielwerkstuk komen vragen aan bod als; Hoe verliep de Vietnamoorlog? Hoe was de Nederlandse relatie met de Verenigde Staten ten tijde van de Vietnamoorlog? Wat waren de reacties van de media in de Verenigde Staten en Nederland? En de belangrijkste vraag; hoe vallen de reacties op de Vietnamoorlog in Nederland te verklaren?

Is er een verschil tussen hoe jongens en meisjes reageren op bepaalde soorten muziek? Stijn de Koning Overal waar je gaat is muziek. Loop je op straat dan zie je mensen met koptelefoons lopen, je hoort geluiden uit winkels komen en je hoort misschien wel wat straatmuzikanten die een gezellig melodietje aan het spelen zijn. Op deze muziek reageer je (niet altijd bewust). Deze reactie vind ik zeer interessant en wat ik me begon af te vragen is; of er nou een verschil is tussen hoe jongens en meisjes (in de pubertijd) reageren op muziek. In dit PWS onderzoek ik of er een verschil is tussen hoe jongens en meisjes reageren op bepaalde soorten muziek. Om dit te onderzoeken maak ik gebruik van enquêtes, observatieonderzoek en literatuuronderzoek. Om een goed antwoord op mijn vraagstelling te geven heb ik 3 deelvragen bedacht die helpen met het vinden van een antwoord op mijn hoofdvraag. Deze 3 deelvragen zijn: 'Wat is het verschil tussen jongens en meisjes?', 'Wat gebeurt er met je als je muziek luistert en waardoor wordt dit beïnvloed?' en 'Waarom luisteren mensen bepaalde soorten muziek en is er daarbij een verschil tussen jongens en meisjes?'


De werking van de mirakelbes. Romy Besemer en Britt Besemer Het eten van een citroen zonder maar ook een klein beetje een zuur hoofd te trekken? Ja het kan. Miraculine, een koolhydraateiwit verbinding die zich bevindt in de mirakelbes, laat al het zure en bittere voedsel zoet smaken. Miraculine hecht zich namelijk aan de zoet-herkennende smaakpapillen als er zuren in de mond zijn. In ons onderzoek laten de we de werking van de mirakelbes door middel van het proeven van verschillende zure en bittere producten zien. Maar ook zoeken we uit of deze bes geschikt is als een natuurlijke zoetstof. Als dat zo is, zal het een revolutie zijn in de dieetwereld.

De wereld van suikerverslaving Jara Kieft en Elieke Weites Brood, kant-en-klaar maaltijden, pizza bodems, kipfilet en andere vleeswaren zijn allemaal producten waarvan je het niet direct verwacht maar waar toch echt suiker in zit. Feit is dat de meeste mensen niet door hebben wat ze eigenlijk in hun mond stoppen en wat voor dit effect heeft op ons lichaam. Maar ook wat voor effect het heeft op ons dagelijks leven beseffen we niet. Suiker is een product dat vaak onnodig aan voedingswaren wordt toegevoegd om het ’beter’ te laten smaken of als conserveringsmiddel. Zou u ons geloven als we u vertellen dat doordat u onbewust zoveel suiker in neemt, u even verslaafd bent aan suikers als een drugsverslaafde aan heroïne? De mens heeft op een dag vijf suikerklontjes nodig om te kunnen leven. Suiker wordt in het lichaam namelijk omgezet in ATP, oftewel energie. Met behulp van deze energie kunnen alle processen in ons lichaam uitgevoerd worden. Zonder suiker zouden we niet kunnen fietsen, werken en alle dagelijkse dingen doen. 25 PWS presentaties atheneum 6

Maar u houdt zich niet aan vijf suikerklontjes op een dag, op een dag eet u gemiddeld 35 suikerklontjes. Dat is zes keer zoveel. Voor ons profielwerkstuk gaan we ons verdiepen in de wereld van de suikerverslaving. Want is het verslavend? Waarom is het verslavend? Hoe is het om suikervrij te eten in de huidige samenleving? Dit zijn allemaal vragen waar wij antwoord op zullen geven in ons profielwerkstuk.

Sportmarketing: lucratief of verspilling? Leontien Schoenmaker, Joyce de Koning en Cato Wiegers Een profielwerkstuk over marketing en sport, wat krijg je dan? Juist, sportmarketing. Maar wat houdt dit nou precies in en is het wel lucratief? Deze vragen en vele andere hebben wij beantwoord in ons profielwerkstuk. Onze hoofdvraag was dan ook: ‘wat is de invloed van sportmarketing op het succes van een bedrijf?’. Het antwoord op deze vraag hebben wij gevonden door middel van uitvoerig onderzoek. Zo hebben wij overleg gepleegd met verschillende sportmarketingbureaus, contact opgenomen met bedrijven als Nike Inc., een literatuuronderzoek gedaan en enquêtes afgenomen.


Op deze manier hebben wij een blik geworpen op sportmarketing op nationaal-, Europees en internationaal niveau. Van tevoren was al bekend dat sportmarketing vooral publiciteitsgericht is, en dus draait om naamsbekendheid. Niet alleen hebben we gekeken naar het sponsoren van teams en individuele sporters, maar ook de sponsoring van stadia en evenementen. Benieuwd naar het resultaat? Kom dan kijken naar onze presentatie!

To bee or not to be? Felix van den Horst “Bijen zijn ontzettend nuttig voor de mens. 80% van de voedselgewassen wereldwijd zijn afhankelijk van dierlijke bestuiving door insecten als de bij. Zonder onze zoemende vrienden is er geen bestuiving, en zonder bestuiving zijn er bijvoorbeeld geen heerlijke appels, peren, tomaten, uien, cacao of uw vertrouwde kopje koffie verkrijgbaar.

Echter bevinden we ons momenteel in een ecologische crisis, terwijl het merendeel van de mensen er niet van op de hoogte is. Want momenteel is er in de helft van alle Europese landen een tekort aan bijen om voedselgewassen te bestuiven. Tevens wordt door snel groeiende vraag naar biobrandstoffen ook de vraag naar bestuiving door de bijen en hun soortgenoten steeds groter. En dat alles terwijl de totale bijenpopulatie nog steeds iedere dag in aantallen afneemt. Hoge bijensterfte doet zich de afgelopen 15 jaar in een groot deel van de wereld voor. De hoofdoorzaken zijn goed bekend: parasieten zoals de Varroamijt (en hoe imkers daarmee omgaan), het gebruik van pesticiden/insecticiden, arme biodiversiteit en sterk wisselende weersomstandigheden (zoals klimatologen ook voorspellen). De bijensterfte wisselt met het weer mee. Na 7 jaren met zeer hoge bijensterfte, was vorig jaar en ook afgelopen winter de bijensterfte veel lager. Dit komt door de zachte winters waarin wij in Nederland te maken hebben gehad. Toch gaat het nog steeds niet goed met de bijen, zowel in het binnen- als buitenland kan er met het oog op de toekomst nog veel verbeterd worden. Zo moet men het belang van een gezonde bijenstand gaan beseffen en actie gaan nemen op de bovengenoemde oorzaken.”


Fair Trade. Vincent Loos en Thijs Fock Iedereen kent ‘t. Maar wat houdt het nou precies in? En nog belangrijker: is het wel fair? En voor wie is het fair? Vincent Loos en ik, Thijs Fock, gaan u uitleggen wat het idee van Fair Tradevoedsel is en de grijze gebieden van het Fair Trade-systeem belichten van verschillende kanten. We laten het u zien aan de hand van een interview met een Zuid-Amerikaanse Fair Trade-boer en een literatuuronderzoek. Fair Trade is een initiatief dat staat voor het eerlijk handelen tussen producent en consument en alle “midden-mensen”. Wij vroegen ons af hoe de soap “Fair Trade” wordt geregisseerd achter de schermen en wilden de ervaringen van mensen in dit opgezette systeem graag horen. Dus bent u geïnteresseerd in hoe van Zuid-Amerikaanse koffiebonen een Europees kopje koffie wordt gemaakt? Wij gaan het u vertellen.

Coeliakie Merel Marinissen en Tess Heystee Iedereen is wel bekend met het begrip glutenallergie of glutenintolerantie. Maar wist je ook dat de officiële naam coeliakie is? En dat het eigenlijk helemaal geen allergie is? Ook komt coeliakie voor in onze naaste omgeving. Dit maakte ons nieuwsgierig. Wij besloten daarom om ons profielwerkstuk te wijden aan coeliakie. We wilden onderzoeken wat de effecten van coeliakie op het lichaam van de patiënt zijn, en welke ongemakken daarmee samengaan. We hebben hiervoor een literatuuronderzoek gedaan om informatie over deze ziekte te krijgen. We hebben uitgezocht wat gluten zijn; of coeliakie erfelijk is; hoe de ontstekingsreactie in de darmen na aanraking met gluten verloopt; hoe coeliakie wordt vastgesteld en aan welk dieet een patiënt zich dient te houden. Een ander aspect van ons onderzoek was het bekijken van stukjes dunne darm, om te kijken hoe coeliakie de darmen kan beschadigen.


We zijn daarvoor naar het AMC geweest en hebben daar een microscopisch practicum uitgevoerd. We hebben ook een experiment aan de Universiteit Wageningen gedaan. Hier hebben wij gluten in een aantal non-food producten en een aantal producten die ‘verborgen’ gluten bevatten, getest. Zo kunnen wij mensen extra bewust maken van het feit dat gluten overal in kunnen zitten en welke gevolgen dat heeft voor het dagelijks functioneren.

Cyber criminaliteit Zahra Saied, Christiane Vlam en Max van Waveren Met de vele voordelen die de technologische vooruitgang ons vandaag de dag oplevert komen ook nadelen. Een van de grootste daarvan is cybercrime, alle nieuwe criminaliteit die het gevolg is van en mogelijk wordt gemaakt door computers en het internet. En dat merken we. Wie heeft niet een keer iets online gekocht en iets ontvangen? Er zijn weinig mensen die niet zo nu en dan een mailtje krijgen van iemand die doet alsof hij je bank is, en toch nog een keer je gegevens wil hebben. Recent onderzoek heeft uitgewezen dat de Nederlandse economie vandaag de dag 8,8 miljard euro per jaar kost. Dit is maar liefst 1,5% van het Bruto Nationaal product. Met ruim 6,7 miljoen internet aansluitingen is Nederland een van de meest internet dichte landen op de wereld. Cyber criminaliteit is een groot probleem en het groeit en verandert snel. De uitdaging is: Waar zit het probleem en hoe houden we dit tegen? Daarom de vraagstelling voor ons profiel werkstuk: Waarom is cyber criminaliteit zo groot in Nederland en wat kunnen we hiertegen doen? Om deze vraagstelling goed aan te pakken hebben we ons profiel werkstuk opgedeeld in een paar onderwerpen. Als eerste definiëren we het begrip cyber 29 PWS presentaties atheneum 6

criminaliteit en welke misdaden er precies onder vallen. Vervolgens bekijken we verschillende soorten cybercrime in meer detail. Daarbij kijken we wat de omvang van de verschillende soorten is en hoe dit zich verhoud met andere landen. Als laatste bekijken we de huidige wetgeving en maatregelen binnen Nederland en is er een door ons gevormde aanbeveling voor de beste manier om de cyber criminaliteit aan te pakken voor een veilige online toekomst! Het Masterplan van Teeven Bas den Hartogh en Sofie Leffelaar In juni 2013 is er een opmerkelijk ‘Masterplan’ ingediend door staatssecretaris Fred Teeven omtrent bezuinigingen rond het Nederlandse gevangenissysteem. Dit trok onze aandacht, vooral omdat wij zelf altijd al geïnteresseerd zijn geweest in het gevangeniswezen en wij hierbij ook dezelfde mening hebben gevormd: het is te soft. Het Masterplan houdt o.a. in dat er meerdere Nederlandse Penitentiaire Inrichtingen (PI) gesloten zullen worden, personeel hun baan verliest en veroordeelden sneller en eerder met een enkelband in de samenleving neergezet zullen worden. In ons PWS speculeren we vooral over de gevolgen die dit Masterplan zou hebben omtrent het gevangenispersoneel, de kwaliteit van het gevangeniswezen en het veiligheidsgevoel van de samenleving. Hierbij gebruiken we meningen van verschillende politieke partijen, Sofies oom (die een carrière heeft als gevangenisbewaker) en (hopelijk) ook een reactie van Fred Teeven zelf. Verder hebben we een nauwkeurig literatuuronderzoek opgesteld, die we aansterken met reacties en antwoorden van experts op dit gebied. Daarnaast richten we ons ook tot de ethische kwestie van deze situatie: in hoeverre kan je doorgaan met bezuinigen totdat de nadelen de overhand nemen? Om tot een antwoord te komen hebben wij bepaald tot welke ethische stroming de desbetreffende politici behoren met zicht op het gevangenenbeleid, en vanuit welke stroming er volgens de samenleving gehandeld zou moeten worden. Voor de mening van de samenleving gaan wij veldwerk doen en mensen om hun mening vragen en confronteren met het feit dat er bezuinigd moet worden. Na veel deelconclusies, interview uitwerkingen, literatuuronderzoeken en onderzoeksresultaten geven wij onze eigen uitgebreide mening over het Masterplan van Teeven, vervolgens geven wij ook een korte mening over hoe het gevangeniswezen volgens ons zou moeten zijn.


Voedingsbedrijven en de verslaving naar ongezond voedsel Pia van de Camp en Charlotte Damstra Voedselproducenten blijken er alles aan te doen om ons te verleiden en een plekje in onze maag te veroveren, en houden ons zo afhankelijk van zout, suiker en vet. Het aantal mensen met zwaar overgewicht, diabetes en hartziektes is zo schrikbarend toegenomen dat men spreekt van een heuse obesitas-epidemie. Al jaren worden grote voedselbedrijven als Nestlé, Oreos, Kellogs, Procter & Gamble, Coca-Cola en Mars aangesproken op het ongezonde voedsel dat ze op de markt brengen. Zij weerleggen de kritiek met het argument dat de consument de keuze maakt en enkel zij de markt bedienen.

“Well, that’s what the consumer wants, and were not putting a gun to their head to eat it. That’s what they want. If we give them less, they’ll buy less, and the competitor will get our market. So you’re sort of trapped”

Bovenstaande quote is van één van de driehonderd personen die Pulitzer Prizewinnaar Michael Moss de afgelopen vier jaar sprak voor een onderzoek naar ongezond voedsel. Uit het onthullende verhaal dat hij heeft geschreven wordt duidelijk hoe de grote voedselproducenten gebruik maken van een ingenieuze mix van wetenschap, marketing en opzettelijke onwetendheid om de schappen van (Amerikaanse)supermarkten te vullen met ongezonde producten (die vervolgens de winkels uitvliegen). Naar aanleiding van het boek ‘Zout Suiker Vet’ van Michael Moss was onze interesse gewekt naar de vraag die wij, Pia van de Camp (A6a) en Charlotte Damstra (A6c), voor ons profielwerkstuk hebben onderzocht: In hoeverre hebben voedingsbedrijven een aandeel in de verslaving naar ongezond voedsel?


Werkt een tbs-behandeling bij zedendelinquenten voldoende ter bescherming van de maatschappij? Rashel Mol en Sanne van Meningen U heeft vast wel eens over de Amsterdamse zedenzaak gehoord. Robert M. werkte bijna dagelijks met kinderen. Hij werkte onder andere op kinderdagverblijf ’t Hofnarretje in Amsterdam en paste bij veel verschillende mensen op. In 2012 werd Robert M. opgepakt voor het misbruiken van 67 zeer jonge kinderen en het maken van beeldmateriaal van het misbruik van 31 zeer jonge kinderen. Als straf heeft hij 19 jaar cel en tbs met dwangverpleging gekregen. Maar is een tbs-behandeling wel zinvol bij zedendelinquenten? Zijn pedofiele gevoelens wel te behandelen, aangezien pedofilie een ziekte is? Maar de belangrijkste vraag: Werkt een tbs-behandeling bij zedendelinquenten voldoende ter bescherming van de maatschappij? Als Robert M. ooit vrij komt, wie is er dan verantwoordelijk voor hem? Wat voor rol heeft de gemeente? Om al deze vragen te kunnen beantwoorden, hebben wij onderzocht wat de tbs-maatregel precies inhoudt, wat de recidivecijfers zijn en hoe de beëindiging van tbs in zijn werk gaat. Daarnaast hebben wij ook onderzocht wat onze gemeente zou (moeten) doen als Robert M na zijn tbs-behandeling terug zou keren in Hilversum. Door middel van al deze gegevens proberen wij u deze avond een antwoord te geven op de vraag: Werkt een tbs-behandeling bij zedendelinquenten voldoende ter bescherming van de maatschappij?

Obesitas in Nederland en Amerika Annemarije Gaasterland & Babette Jonkers De verenigde staten zijn op economisch, politiek, sociaal en cultureel vlak de belangrijkste internationale partner van Nederland. De Amerikaanse invloed is op veel verschillende wijzen ook merkbaar in de Nederlandse cultuur. De Amerikaanse invloed op ons dagelijks leven en werken is groot: van bedrijfsvoering, media en communicatie (in woord en beeld) tot kleding, vrijetijdsbesteding en 'hoge' en 'lage' cultuur (film, kunst, literatuur, muziek en tv). 32 PWS presentaties atheneum 6

Maar uiteraard zijn er niet alleen grote overeenkomsten, er zijn ook verschillen. Eén van die verschillen is het verschil in percentage mensen met obesitas. Omdat wij dit een vreemd fenomeen vonden, hebben wij besloten om dit te gaan onderzoeken. Als onze vraag 'Waardoor is het verschil in percentage mensen met Obesitas in Amerika en Nederland zo groot?' ook uw interesse heeft gewekt, zien we u graag terug bij onze presentatie! Wellicht hebben wij dan het antwoordt.

Overstromingen? dat moeten WE oplossen! Timo van Maarschalkerweerd en Frank Fluit Tussen 13 en 18 mei zijn er in de Balkan records verbroken wat betreft regenval. Deze hevige regenval leidde tot een overschot aan water voor de rivieren in de Balkan. Deze waren hier niet tegen opgewassen en treedden op veel plekken buiten hun oevers, hetgeen tientallen doden tot gevolg had en tot meer dan een miljard euro aan schade veroorzaakte. De rivieren waren helemaal niet voorbereid op zo’n grote hoeveelheid water, en als ze in de toekomst weer zo’n hoeveelheid te verwerken krijgen kan het weer verschrikkelijk misgaan. Natuurlijk willen we zo’n verschrikkelijk tafereel in de toekomst voorkomen. En wij denken dat dit het beste kan worden voorkomen door de rivier met Nederlandse expertise her in te richten en knelpunten in de rivier op de Nederlandse manier te verbeteren. Het huidige Nederlandse rivierenbeleid heet Ruimte voor de Rivier. De essentie van dit plan is om niet eeuwig dijken op te blijven hogen en te blijven vechten tegen de rivier, maar de rivier wat meer ruimte te geven. Dit wordt gedaan met behulp van verschillende maatregelen, denk aan grotere uiterwaarden, noodopvang bassins die we kunnen gebruiken als dat nodig is. Het idee van ons onderzoek is dus het bestuderen van het Nederlandse waterbeleid, analyse van de oorzaken van de overstromingen en dan kijken of we en als dit kan, hoe we, het Nederlandse beleid kunnen toepassen om toekomstige rampen te voorkomen.


Wij willen u vragen tijdens de presentaties niet van lokaal te wisselen

Recommend Documents