Welkom Stilte Intochtslied: Psalm 139: 1 en 8 vg. gm. vg. gm.
Onze hulp is in de naam van de Heer die hemel en aarde gemaakt heeft die trouw houdt tot in eeuwigheid en niet laat varen de werken van zijn handen.
vg.
Genade zij u en vrede van God onze Vader en van de Heer, Jezus Christus. Amen
gm.
Kyriëgebed met responsie uit Taizébundel: Jezus Christus, innerlijk licht laten mijn duisternissen niet tot mij spreken Jezus Christus, innerlijk licht geef me dat ik uw liefde ontvang Jesus, le Christ, lumière intérieure, ne laisse pas mes ténèbres me parler Jesu le Christ, lumière intérieure donne moi d’accueillir ton amour Liefdevolle God, U die ons kent, niet alleen van de buitenkant, maar ook van binnen, u kent de vreugde in ons leven en weet ook waar we mee worstelen. Help ons te aanvaarden dat het goed is zoals we zijn en dat we mogen leven van uw genade. Hoor ons wanneer wij u zingend bidden: Jesus le Christ Wij bidden u om ontferming over jonge mensen die vaak zo moe zijn, omdat ze zoveel taken hebben en maar weinig tijd om tot rust te komen. Wij bidden u om ontferming voor de iets oudere mensen, die soms moeten zorgen voor de generatie boven zich en voor de generatie onder zich. En ook voor de oudsten in ons midden bidden wij, zij die zich niet meer laten leiden door van alles wat moet gedaan worden, maar voor wie het dagelijks leven op zichzelf al een hele uitdaging is. Voor ons allen hier bijeen, in grote verscheidenheid, maar één in uw naam, bidden wij u in ons lied: Jesus le Christ Wij bidden u voor mensen in nood, niet alleen dichtbij, maar ook elders in de wereld. Voor de vluchtelingen uit Afrika en het Midden Oosten
die op zoek gaan naar een leven in vrijheid en veiligheid, en die in handen van mensenhandelaren hun leven niet meer veilig zijn. Voor meisjes en vrouwen in Azië en Afrika, die hun leven alleen zeker zijn, als bezit van een man. Voor kinderen in Oost Afrika met Albinisme, die niet in vrijheid kunnen leven, omdat ze vanwege hun huidskleur kunnen worden gedood. Voor oudere mensen in Roemenië, die hun laatste jaren soms in grote eenzaamheid moeten slijten, met onvoldoende zorg. Om alle duisternis die we zien, bidden we dat we niet moedeloos raken, maar blijven geloven dat het anders kan. Daarom zingen wij u ons lied: Jesus le Christ Amen Glorialied:
978: 3 en 4
Gebed bij de opening van het Woord Trouwe God, Open onze oren voor uw woord, Open onze harten voor elkaar, Open onze ogen voor de wereld waarin wij leven en wil ons zo opbouwen in geloof, hoop en liefde, in navolging van uw zoon, Jezus Messias,Amen Moment voor jong en oud: Vandaag mogen de kinderen gewoon bij hun ouders blijven zitten voor het kindermoment, want vandaag is het een moment voor jong en oud. Waar denken jullie aan, als je denkt aan de persoonlijke verzorging van een zieke of gehandicapte: Aan liefdevolle aandacht, aan afhankelijkheid. Vaak komen ook de stereotype beelden naar voren. En erger, vaak schieten we onbewust ook in stereotype rollen. Mensen in een rolstoel bijvoorbeeld worden nogal eens betutteld of niet voor honderd procent genomen. De film Intouchables laat op een humoristische en tegelijk ontroerende manier laten zien dat het ook anders kan. De film vertelt het waar gebeurde verhaal van Philippe, een bijna totaal verlamde, rijke man van middelbare leeftijd, en Driss, een jonge ex-crimineel uit een buitenwijk van Parijs. Tussen deze twee uitgestotenen (Intouchables) ontstaat een bijzondere vriendschap, wanneer Driss de persoonlijke verzorger wordt van Philippe. Philippe beschouwt het als een verademing om eens niet als zielige zieke man benaderd te worden, maar als persoon. Driss ontvangt, misschien wel voor het eerst in zijn leven, vertrouwen.
We zullen nu een klein stukje van het begin van de film bekijken. Na afloop van de dienst zal de film verder worden gedraaid. Voor de kinderen die niet kunnen lezen is het goed om te weten dat de meneer met de baard speelt alsof hij erg benauwd is. Eigenlijk zijn de meneer en de jongen heel ondeugend en nemen ze de politie in de maling. Fragment uit “Intouchables” (fragment waarin ze racen) Kinderlied:
1.33 – 5.05 (er is een DVD)
Handen heb je om te geven lied 121: 1, 2 en 4 (rode bundel)
Inleiding Mantelzorg. Veel mensen denken bij dat woord niet direct: dat gaat over mij. Hoe komt dat? Ik denk omdat mantelzorg een betrekkelijk nieuw woord is voor iets heel natuurlijks dat al bestaat zolang er mensen zijn. Zolang er mensen zijn en er liefde tussen mensen is, zijn er ook mensen die voor elkaar zorgen in tijden dat het minder gaat. Het zit al in die woorden die we uitspreken als we gaan trouwen: In goede en in slechte tijden. Mantelzorg wordt door buitenstaanders wel eens gezien als een soort vrijwilligerswerk op het gebied van zorg, maar mantelzorg is beslist iets anders. Mantelzorg is iets waar je inrolt doordat iemand in je directe omgeving zorg nodig heeft. Vaak is de drijfveer liefde of dankbaarheid. Soms, wanneer het een buurman of bekende betreft misschien naastenliefde of plichtsbesef, omdat je weet dat er niemand anders is. Een groot verschil met vrijwilligerswerk is ook dat je met mantelzorg moeilijk kunt stoppen. De persoonlijke zorg is niet zomaar over te dragen op een ander, dat wil je als mantelzorger vaak ook niet. Daarom is het soms ook zwaar en gaan mantelzorgers soms lange tijd over hun eigen grenzen. Omdat alle mantelzorg weer anders is en wij in woorden onmogelijk recht kunnen doen aan die grote verscheidenheid, willen we nu symbolisch onze eigen ervaringen met mantelzorg bij God brengen. Ik wil u daartoe uitnodigen om de steen die u bij de ingang heeft gekregen naar voren te brengen en in een van de manden te leggen. Zo brengen we symbolisch de lasten die anderen en wijzelf dragen bij God. Het zorgen voor een echtgenoot voor een dochter voor een buurman, al het zorgen voor naaste, ver weg of dichtbij, uit liefde en trouw, uit dankbaarheid, soms ook met moeite. Al deze lasten,
licht als een veertje of loodzwaar, van anderen en van onszelf, brengen we symbolisch bij God. Elke steen is een verhaal en samen brengen wij onze verhalen bij God. Ondertussen zingen we: O Lord hear my prayer, uit Taizé Komt tot Mij, allen, die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust geven; Kinderen gaan naar kindernevendienst Ervaringen uit de bijbel en ervaringen van nu We zullen nu luisteren naar een aantal korte schriftlezingen die we afwisselen met ervaringen van nu en liederen die zijn aangedragen door mensen uit de gemeente. Greet Meijer zal de schriftlezingen verzorgen. We zullen de liederen niet steeds aankondigen. Genesis 2: 18, 21-23 God, de Heer, dacht: Het is niet goed dat de mens alleen is, ik zal een helper voor hem maken die bij hem past. Toen liet God de mens in een diepe slaap vallen, en terwijl de mens sliep nam hij een van zijn ribben weg: hij vulde die plaats weer met vlees. Uit de rib die hij bij de mens had weggenomen, bouwde God, de Heer, een vrouw en hij bracht haar bij de mens. Toen riep de mens uit: Eindelijk een gelijk aan mij, mijn eigen gebeente, mijn eigen vlees, een die zal heten: vrouw, een uit een man gebouwd. Petra Bijzonder dat de schrijver van het boek Genesis het zo belangrijk vindt om te benadrukken dat het niet goed is als een mens alleen is en dat de een de ander tot helper is gegeven. Daarin zit niks ongelijkwaardigs, zoals helaas vroeger wel vaak is uitgelegd. Het woord helper wordt in andere verhalen ook gebruikt om God aan te duiden. Geen woord voor de hulp in de huishouding dus. Adam herkent in zijn levenspartner zijn gelijke en die gelijken zijn elkaar wederzijds tot helper. Bij het ouder worden of door ziekte of een ongeluk komt de wederzijdsheid tussen twee partners soms onder druk te staan. Daar waar je een leven lang elkaar wederzijds wist te ondersteunen, komt de zorg soms heel zwaar op de schouders van een van beiden. Veel mantelzorgers- en zorgontvangers zouden niets liever willen dan een wederzijdse en gelijkwaardige relatie, ook in die nieuwe situatie waarin je allebei terecht bent gekomen. Dat vraagt de nodige creativiteit. Lied: 418: 1 Petra Een gemeentelid was twee jaar mantelzorgster voor haar man. Ze schrijft in een tijdschrift: Ik vond het belangrijk om niet te zeggen dat hij dement was. We waren en bleven gelijkwaardig. Ik keek naar wat er was en niet naar wat er niet was en spiegelde zijn situatie aan het beeld dat
we van een kind hebben: die praat woordjes, legt een puzzel en kan eten en we bewonderen alles wat ze doen. Maar het kan niet zelfstandig leven. Misschien hield ik mezelf voor de gek, maar zo zag ik het. Ik probeerde in de dag te leven, niet bezorgd te zijn over morgen. Iemand vond dat ik mijn kop in het zand stak, maar voor mij was het levenskunst: omgaan met de situatie waarin je samen bent beland. Ik bedacht, geïnspireerd door het Bijbelverhaal van Abraham, Het Nieuwe Landschap. Zelfs in de woestijn kun je mooie dingen zien. In ieder landschap kon ik leven, in het Nieuwe Landschap toch ook? In het hele proces hoorde ik mensen zeggen: “Jammer dat hij dement is”, “Jammer dat hij je niet meer herkent.” Maar er was maar één groot jammer en dat was dementie. Al die kleine stapjes van ‘jammer’ horen daarbij. Lied: 952: 1 en 3 Petra: Een verhaal in de bijbel dat ook lijkt te gaan over mantelzorg, is het verhaal van Ruth en Noömi. Wanneer Noómi oud is en terug wil keren naar haar geboorteland blijft haar schoondochter Ruth bij haar. Wanneer Noömi erop aandringt bij Ruth om voor haar eigen toekomst te kiezen, antwoord deze: Ruth 1: 16-22 [16] ‘Vraag me toch niet langer u te verlaten en terug te gaan, weg van u. Waar u gaat, zal ik gaan, waar u slaapt, zal ik slapen; uw volk is mijn volk en uw God is mijn God. [17] Waar u sterft, zal ook ik sterven, en daar zal ik begraven worden. De HEER is mijn getuige: alleen de dood zal mij van u scheiden!’ [18] Noömi zag dat Ruth vastbesloten was om met haar mee te gaan en drong niet langer aan. [19] Zo gingen zij samen verder, tot in Betlehem. Hun aankomst in Betlehem baarde veel opzien. Overal in de stad riepen de vrouwen: ‘Dat is toch Noömi?’ [20] Maar ze zei tegen hen: ‘Noem me niet Noömi, noem me Mara, want de Ontzagwekkende heeft mijn lot zeer bitter gemaakt. [21] Toen ik hier wegging had ik alles, maar de HEER heeft mij met lege handen laten terugkomen. Waarom mij nog Noömi noemen, nu de HEER zich tegen mij heeft gekeerd, nu de Ontzagwekkende me kwaad heeft gedaan?’ [22] Zo kwamen ze samen terug uit Moab, Noömi en haar schoondochter Ruth, de Moabitische. Ze kwamen in Betlehem aan bij het begin van de gersteoogst. Lied 657: 1 en 2 1 Kor. 12: 12, 18-22, 26-27 [12] Een lichaam is een eenheid die uit vele delen bestaat; ondanks hun veelheid vormen al die delen samen één lichaam. Zo is het ook met het lichaam van Christus. [18] God heeft nu eenmaal alle lichaamsdelen hun eigen plaats gegeven, precies zoals hij dat wilde. [19] Als ze met elkaar slechts één lichaamsdeel zouden vormen, zou dat dan een lichaam zijn? [20] Het is juist zo dat er een groot aantal delen is en dat die met elkaar één lichaam vormen. [21] Het oog kan niet tegen de hand zeggen: ‘Ik heb je niet nodig,’ en het hoofd kan dat evenmin tegen de voeten zeggen. [22] Integendeel, juist die delen van het lichaam die het zwakst lijken zijn het meest noodzakelijk [26] Wanneer één lichaamsdeel pijn lijdt, lijden alle andere mee; wanneer één lichaamsdeel met respect behandeld wordt, delen alle andere in die vreugde. [27] Welnu, u bent het lichaam van Christus en ieder van u maakt daar deel van uit.
Petra: Het is een prachtig beeld: dat we als kerk één lichaam zijn en dus met elkaar verbonden zijn in goede en in moeilijkere tijden. Het is een ideaal dat we echt moeten nastreven. De realiteit is ook wel eens anders. Wanneer het leven niet vanzelf gaat en iemand intensieve verzorging nodig heeft, dan gebeurt het ook wel dat je het gevoel hebt dat je op een eiland terecht bent gekomen en alleen nog maar aangewezen bent op elkaar. Wat is het belangrijk dat we als gemeente blijven omkijken naar mantelzorgers en kwetsbare ouderen. In de praktijk lukt dat sommige gevallen wel. Dan voelen mensen zich echt gesteund. Maar er zijn ook verschillende mensen die zich in de steek gelaten voelen, ook door de gemeente. Dat is niet leuk om te horen, maar het is wel de realiteit. En dan is er nog een ander punt. Mantelzorg loopt, wanneer het zorg voor oudere mensen betreft of ongeneeslijk zieken, vaak uit op afscheid nemen en rouw. Soms is er eerst een fase van opluchting, omdat een lange lijdensweg is afgesloten. Het gemis wordt daar echter niet minder van. En zo volgt op een zware periode van intensieve zorg vaak een zware periode van rouw. Hoe goed wij ook naar elkaar om zien, aan deze realiteit kunnen we weinig veranderen. Wat we wel kunnen proberen is om trouw te blijven aan elkaar, door die verschillende fasen heen. Lied: 947: 1 en 2 Openbaringen 21: 1-5 [1] Ik zag een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. Want de eerste hemel en de eerste aarde zijn voorbij, en de zee is er niet meer. [2] Toen zag ik de heilige stad, het nieuwe Jeruzalem, uit de hemel neerdalen, bij God vandaan. Ze was als een bruid die zich mooi heeft gemaakt voor haar man en hem opwacht. [3] Ik hoorde een luide stem vanaf de troon, die uitriep: ‘Gods woonplaats is onder de mensen, hij zal bij hen wonen. Zij zullen zijn volken zijn en God zelf zal als hun God bij hen zijn. [4] Hij zal alle tranen uit hun ogen wissen. Er zal geen dood meer zijn, geen rouw, geen jammerklacht, geen pijn, want wat er eerst was is voorbij.’ NLB 766: 1 en 3 Broeders en Zusters in Christus, In onze ideale wereld zou er minder zorg nodig zijn. Zou er minder verdriet zijn om levens die getekend zijn door beperkingen en pijn. Minder rouw om het verlies van functies of het verlies van een dierbare. In die droomwereld zou het verdriet als tranen uit de ogen kunnen worden gewist. Het boek openbaringen, het boek voor een volk in verdrukking, spreekt uitvoerig over die ideale wereld, die zo contrasteert met onze wereld. De schrijver van het boek openbaringen wil moed geven aan het volk in de verdrukking. Hij trekt alle registers open om je even op te tillen uit de duisternis waar je in kunt zitten. Hij wil een vergezicht geven waar je in moeilijke tijden kracht uit kunt putten. Als je eigen toekomst onbekend is en ook wel dreigend, dan kan het je troosten en bemoedigen om te vertrouwen dat ons begrensde leven geborgen is in Gods eeuwige liefde. Dat er voorbij het einde hier, een toekomst is bij God. Veel mensen die wij gesproken hebben
putten daar kracht uit. Uit het vertrouwen dat als wij hier moeten loslaten, dat er dan die Ander is die zich over onze geliefde en over mij zal ontfermen. En toch wil ik hier met voorzichtigheid spreken. Want wat voor de één troost is, past voor de ander soms totaal niet als antwoord op de moeilijkheden waar hij of zij zich in bevindt. En waar de een steun vindt in zijn of haar geloof, wordt de ander juist getroffen door vragen naar het waarom. Levensgrote vragen waar je nooit een definitief antwoord op vindt.
Ik denk dat het belangrijk is dat we ons realiseren dat veel teksten uit de bijbel, zoals ook de tekst uit Openbaringen, niet bedoeld zijn om precies te verklaren hoe het zit met God, de hemel en de wereld, maar dat het ervaringen en beelden zijn van mensen voor mensen over God, om moed uit te putten. Het zijn kunstwerken van taal en verbeelding die de mens het vertrouwen willen geven dat God redding zal geven. Hoe dat precies zal zijn, daar geven de teksten geen antwoord op. Maar de schrijvers willen wel iets met ons delen van hun grote vertrouwen in God. God die is en die was en die komen zal.
Wanneer wij nadenken over de nieuwe hemel en de nieuwe aarde, dan is het misschien wel vruchtbaarder om na te denken over hoe wij als gelovigen Gods droom voor onze wereld kunnen vormgeven. Hoe we Gods liefde handen en voeten kunnen geven in het hier en nu en hoe we ons geloof als een bron van kracht kunnen ervaren juist in die situaties die zo contrasteren met die wereld zoals God die bedoeld heeft. Dan wordt die droom niet een liedje van “Stil maar wacht maar”, maar dan wordt het een protestsong. Dan wordt het geen zoethoudertje, maar juist een oppepper om aan de slag te gaan. De schrijver van openbaringen ziet het voor zich: God zal wonen onder de mensen.
Als het gaat om het concreet maken waar het in de bijbel om gaat, dan heeft de kerk, naast verschillende donkere bladzijden, ook een mooie geschiedenis om op terug te zien. Het zorgen voor zieken en ouden van dagen hoort al eeuwen bij de taken die de kerk zich toerekent. Lang voordat onze verzorgingsstaat een feit werd, probeerden kerken deze zorg al vorm te geven door het oprichten van ziekenhuizen, armenhuizen, weeshuizen en ga zo maar door. Die zorgzaamheid voor kwetsbare mensen, waar het oude testament ook zo vol van staat, die zorgzaamheid heeft aan de basis gestaan van wat wij nu de verzorgingsstaat noemen. Maar deze verzorgingsstaat blijkt al enige tijd niet meer te betalen en achtereenvolgende regeringen hebben geprobeerd om de kosten omlaag te brengen. Vooral de zorg bleek een
veel te hoge kostenpost te zijn. Het gevolg is nu dat de overheid in rap tempo allerlei voorzieningen aan het afbouwen is en teruggeeft aan de burgers. Het klinkt allemaal heel redelijk en iedereen is zich bewust van het kostenprobleem. Maar er heeft een nare omkering plaatsgevonden. Tot voor kort was er mantelzorg en was er daaronder een vangnet: de door de overheid betaalde professionele zorg. We gaan nu steeds meer naar de situatie toe dat de betaalde zorg wordt geminimaliseerd en dat er onder die zorg een vangnet wordt verwacht van mantelzorg. Maar wie houdt in de gaten of die mantelzorgers het nog wel aan kunnen? En wie houdt in de gaten of iedereen wel de noodzakelijke zorg krijgt die hij of zij nodig heeft. En noodzakelijk gaat natuurlijk niet alleen om bed, bad en brood, zoals het in een andere politieke discussie wordt genoemd. Wie garandeert dat onze ouderen met respect en zorgvuldigheid worden behandeld? Dat gehandicapten verzorging op maat krijgen? Hoe voorkomen we oudermishandeling? Het N.O.S. journaal kwam deze week met uitslagen van een eigen onderzoek onder huisartsen en wijkverpleegkundigen. De conclusie van dit onderzoek luidde als volgt: Huisartsen en wijkverpleegkundigen zien in hun dagelijkse praktijk steeds meer ouderen die vereenzamen of slecht eten en drinken. Ze constateren dat ouderen vaak te weinig professionele zorg aan huis krijgen en ook te weinig mantelzorg. Naast slechter eten en drinken of vereenzaming zien artsen meer ouderen die vallen of geestelijk achteruitgaan. Vrijwel allemaal zeggen ze dat de familie onvoldoende kan helpen als dat nodig is. Mantelzorgers zijn vaak al overbelast of familie woont ver weg. "In het ideale plaatje springen de kinderen bij. Als die er niet zijn, moet een oudere een goede beurs hebben om genoeg zorg te krijgen. Mensen die beide niet hebben, krijgen het echt steeds zwaarder. Wat is de rol van de kerk in deze veranderende maatschappij? Dat is een vraag waar de diaconie zich actief mee bezig houdt. De diaconie participeert ook in het bezoeknetwerk van de gemeente en verdiept zich in de gevolgen van de WMO. Maar de vraag is natuurlijk ook hoe we als gemeente onderling en naar buiten toe reageren op specifieke situaties. Kunnen we iets betekenen voor overbelaste mantelzorgers en voor mensen die het aan zorg ontbreekt?
Met deze dienst willen we de problematiek van mantelzorg onder de aandacht brengen. We willen erkennen dat er veel mensen zijn die op een of andere manier betrokken zijn bij de zorg voor iemand anders. Erkennen dat die zorg soms zo intensief is dat ze het bijna niet meer
volhouden. Erkennen ook dat er veel mensen zijn die jarenlang hebben gezorgd voor een dierbare en die nog zo vaak moeten terugdenken aan die intensieve tijd; dankbaar om wat ze hebben kunnen doen, maar ook verdrietig om het gemis. Een gemeentelid dat professioneel met mantelzorgers in aanraking komt schreef ons: Mantelzorgers maken het mogelijk dat mensen in hun eigen omgeving blijven tijdens ziekte en hulpbehoevendheid. Zij zijn vaak de belangrijkste schakel met de vitale buitenwereld. Zij zijn de belichaming van een solidaire samenleving. In ons zorgstelsel, dat solidariteit verkondigt maar steeds meer evolueert naar “ieder voor zich” zijn zij de stille helden die de motor draaiend houden. De stille helden die uit naastenliefde, onbezoldigd beginnen aan een taak die vaak een ongewisse inzet en volharding vraagt. Ik hoop dat wij als kerk iets kunnen betekenen voor deze stille helden. Voor hen die zorg geven aan iemand in hun omgeving, maar ook voor de mensen die zorg moeten ontvangen. Dat we met hen mogen leven van het vertrouwen dat God met ons mee gaat, dat nieuwe, onbekende land in, waarvan de toekomst nog ongewis is. Dat we met hen de hoop levend houden op een samenleving waarin mensen solidair zijn met en trouw zijn aan elkaar. Dat we met hen hooghouden dat de liefde een bron is waaruit we mogen leven met elkaar en zorgen voor elkaar. Dat de liefde ons wegen wijst om ook in afhankelijkheidsrelaties wederkerigheid te koesteren en dat met diezelfde liefde God ons ook liefheeft. Zo blijven dan geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de grootste van deze is de liefde. Amen Lied: NLB 791: 1, 4 en 5 In de aanloop naar deze dienst hebben we veel ervaringen van mensen gehoord. Mensen schreven of mailden ons, met anderen hadden wij een persoonlijk gesprek. Als voorbereidingsgroep voelden wij ons geroepen om deze zorgen te delen met onze plaatselijke overheid, die belast is met de uitvoering van het landelijke beleid. In de volgende brief spreken wij onze zorgen uit. U bent van harte welkom om deze brief mede te ondertekenen na afloop van de dienst. Openbare brief Voor de volgende mededeling wil ik vragen of u wilt gaan staan: Op 11 april is overleden in de leeftijd van 90 jaar Mevrouw Grada Hendrika van der LeeSlakhorst. Mw. van der Lee woonde in één van de aanleunwoningen aan de Molenberg nr. 4. De crematieplechtigheid heeft afgelopen donderdag 16 april in besloten kring plaatsgevonden. Mw. van der Lee verloor een week voor haar overlijden een schoonzoon en wij zullen in onze gebeden hier ook bij stilstaan
Wij zullen haar naam gedenken in onze gebeden en een kaars aansteken aan het licht van de Paaskaars. Na een moment van stilte zingen we lied 221 vers 3 Lied 221: 3 Laten we danken en bidden Liefdevolle God, Wij danken u dat wij hier vandaag bij elkaar konden komen en met elkaar konden nadenken over woorden uit de bijbel en hun betekenis voor ons leven hier en nu. En als er iets is dat ons steeds weer raakt, dan is het uw trouw aan mensen, trouw die verder gaat dan wij kunnen denken. Aan die trouw houden wij ons vast, wanneer wij gedenken wie zijn overleden. Wij noemen naam van Grada Hendrika van der Lee- Slakhorst en bidden u: wees met allen die verdrietig zijn omdat zij is gestorven en wees in het bijzonder bij haar kinderen die nu in korte tijd twee keer afscheid moesten nemen. Wij bidden u voor allen die in rouw zijn omdat een of meerdere dierbaren zijn overleden. Gij kent de duur van de pijn, u kent hun heimwee. Omring ons met uw liefde, en open ons voor mensen om ons heen. Wij bidden voor de stille helden van onze samenleving. Dat wij hen zien, naar hen omzien, naast hen staan, hen steunen, onze waardering laten blijken en dat hun werk gezegend en gevoed mag worden door God. Dat we oog hebben, niet alleen voor de fysieke aspecten van hun werk, maar ook voor de emoties die bij hen leven. Geef hen kracht als de energie dreigt uit te doven, soms juist als er weer een tandje bij moet worden gezet. Geef dat wij er zijn voor hen, met u o God, ook nadat de taak volbracht is en er leegte, verdriet en misschien wel schuldgevoel overblijven Wij bidden u voor alle mensen die zich vrijwillig of beroepsmatig inzetten voor hun medemens. Dat tijd en geld geen rem zullen zijn om zich alle dagen in te zetten voor wie op onze weg komt en van zorg en oprecht medeleven afhankelijk is. Wij bidden u om uithoudingsvermogen voor allen bij wie het zorgen al zo lang duurt. Dat we niet in de steek laten als de last te zwaar wordt,
maar dat er nieuwe wegen zullen worden gevonden waardoor de last met anderen kan worden gedeeld. Wij bidden u voor hen voor wie de zorg te zwaar is geworden. Voor echtparen die niet meer samen kunnen wonen, omdat de zorg voor de een teveel vraagt van de ander, of omdat beide hulphoevend zijn geworden, maar op een verschillende manier. Heer, wees met deze echtparen en geef hen goede momenten samen en geef ook dat ze kunnen accepteren dat het niet anders kon. Help ons als gemeente om hen blijvend te ondersteunen In de stilte van het moment laten wij ons hart tot u spreken… Met alle christenen, waar ook ter wereld, bidden wij het gebed dat Jezus ons geleerde heeft… Zodadelijk zal de diaken vertellen waar de collectes voor zijn bestemd. Na de collecte gaan de manden met stenen rond en ik wil vragen of iedereen een steen mee naar huis wil nemen en een plekje wil geven in zijn of haar omgeving. Op die manier geven we symbolisch vorm aan de gedachte dat we elkaars lasten een stukje mogen dragen. Tijdens de collecte zal Henk Gerritsen op de piano een ode spelen aan allen die betrokken zijn bij mantelzorg. Collecte Na afloop van de dienst is er in de balkonzaal een informatiemarkt waar u verschillende organisaties kunt aantreffen die iets te maken hebben met mantelzorg. Het betreft: -Sociaal Loket, -Alzheimer cafe, -Hulpdienst, -Mantelzorgpunt -Stichting vier het leven In zaal 6 en 7 is gelegenheid om ervaringen met mantelzorg uit te wisselen met andere gemeenteleden. U kunt eerst rustig een kopje koffie halen en daarna bent u welkom voor een kringgesprek onder leiding van Rika Gerritsen en Greet Meijer in zaal 6 en Margret Mantes en Anne van der Most in zaal 7 In de kerkzaal zullen we de film “Intouchables” draaien op de beamer. Het geluid zal niet te hard aan kunnen, vanwege de gesprekken bij de koffie, maar de film heeft ondertiteling. Mochten er mensen zijn die de film graag nog een keer in de kerk in alle rust willen bekijken, da organiseren we met alle liefde een filmavond. Geeft u uw naam aan mij of aan Fedde Makkinga door als u daar belangstelling voor heeft. Slotlied: NLB 416: Ga met God en hij zal met je zijn Zegen: De genade van onze Heer Jezus Christus, en de liefde van God, en de gemeenschap van de heilige Geest, zij met u allen.
gezongen: Amen
