Wie heeft ondersteuning nodig, de leerling of de leraar?

Wie heeft ondersteuning nodig, de leerling of de leraar? Drs. José Wichers – Bots Fontys OSO, Tilburg Dr.Anita Blonk, Fontys OSO Dr.Lex Hendriks, Radboud Universiteit Prof.dr.Rutger Jan vd Gaag, Radboud Universiteit Prof.dr. Ludo Verhoeven, Radboud Universiteit

SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys OSO, José Wichers-Bots

Indeling • Zorg in Nederlands onderwijssyteem • Onderzoek naar zorgleerlingen • Voorstel tot andere wijze van kijken naar zorg


Dutch Educational System Secondary Education: age 12-16/18 - Mainstream Education, 3 types: – VWO (6 years), gives acces to bachelor/master curriculum – HAVO (5 years), gives acces to bachelor curriculum – VMBO (4 years), gives acces to vocational training (60%)

- Special Education, 4 types: – – – –

Visual handicaps Hearing or auditive handicaps Fysical / Cognitive handicaps Behavioral / Psychiatric handicaps

* Student with Special Needs get a personal budget SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys OSO, José Wichers-Bots

Slagboomdiagnostiek • Met een indicatie voor speciaal onderwijs ontvangt een leerling een LGF • Ouders hebben de keus tussen een plaats in het SO of in het regulier met een rugzak • Regionale expertisecentra ondersteunen ouders en scholen.


Trends 4 3,5 3 2,5

2003

2 1,5 1

1,89

2.16

3,61

0,25

0,5 0

% in special education

% in mainstream education with IEP


2011

Enkele overwegingen • Speciaal onderwijs is duur • Leerlingen uit hun normale omgeving halen is discriminerend • Het bestaan van een dergelijk systeem stimuleert de groei (een stoornis levert een premie op) • Het heeft niet geleid tot professionalisering van de leraren


Special education: the debate “It’s better to be normal in a special environment than special in a normal environment” : it’s better to err by putting the child with disabilities in a special school than by making the mistake to start with inclusion


Special education: the debate “Services should be brought to the students, not the other way around”: put the child in mainstream education and bring all the therapists to the classroom (The funding comes with the child.) SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys OSO, José Wichers-Bots

Toekomst • LGF wordt afgeschaft • Financiële middelen gaan direct naar de school • Vraag van de scholen: Hoe moeten we het zorggeld gaan verdelen? Welke leerlingen veroorzaken problemen voor de leraren? Welke data heb je nodig om dit te bepalen? SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys OSO, José Wichers-Bots

Wat zijn de kenmerken van zorgleerlingen? • Objectieve: school prestaties • Subjectieve: oordeel van de leraar (Meijer, Meijnen & Scheerens, 1993)

Verschillende competenties en waarnemingen van leraren bepalen of een leerling gezien wordt als een zorgleerling of niet (Marzano, 2003, Smeets, van der Veen, Derriks & Roeleveld, 2007)


Wie zijn zorgleerlingen? • Leerlingen met een individueel handelingsplan (Government, 2010)

• Leerlingen die gediagnosticeerd zijn door een deskundige of geïdentificeerd zijn door de school of de leraar (Goei & Kleijnen, 2009)

• Leerlingen in risiocostuaties. Het wel of niet zorgleerling worden hangt af van beschermende en compenserende factoren (Wolf & van Beukering, 2009) • Leerlingen die niet voldoen aan de verwachting van de leraar (Van Dijk, Verheul & Klompe, 2003)

• leerlingen die zonder extra zorgbegeleiding op school niet of moeilijk mee kunnen komen (Minne, Webbink & van der Wiel, 2009)


Definitie in ons onderzoek Zorgleerlingen zijn leerlingen die iets extra’s nodig hebben om goed mee te kunnen komen op school. Zorgleerling = Leerling met aanvullende behoeftes/ Student with Additional Needs (AN) SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys OSO, José Wichers-Bots

Onderzoeksvragen 1. Hoeveel leerlingen worden geïdentificeerd als zorgleerlingen? 2. Waarom zijn deze leerlingen zorgleerlingen? 3. Op welke kenmerken verschillen zorgleerlingen en niet zorgleerlingen? 4. Welke leerlingen ontvangen financiële ondersteuning?


Deelnemers • 12 van de 13 VO - scholen in Nijmegen • 117 eerste klassen • 20%: Gestratificeerde at random steekproef over alle locaties • Uitval 65

• 460 leerlingen, hun docenten en hun ouders SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys OSO, José Wichers-Bots

Methode 1. Leraren: - Welke leerlingen hebben iets extra’s nodig om goed mee te kunnen komen op school en waarom? (vragenlijst zorgleerlingen) 2. Leerlingen: - Heb jij iets extra’s nodig om goed mee te kunnen komen op school en waarom? (open vraag en BelevingsVragenlijst voor Scholieren) 3. Ouders: - Heeft uw kind iets extra’s nodig om goed mee te kunnen komen op school en waarom? (open vraag) SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys OSO, José Wichers-Bots

Instruments Vragenlijst reden zorgleerlingen - 10 items uit de Teacher Report Form (TRF), - 7 items uit Scoring for PDD - NOS, based on ICD-10/DSM IV (1996, Buitelaar, & van de Gaag) - 6 items, gebaseerd op het model ‘factoren die een rol spelen bij het leren op school (Verheij and van Doorn, 2008) - ruimte voor individuele redenen

Checklist Gegevens rapportcijfers, verzuim (geoorloofd en ongeoorloofd), verwijdering uit de klas, schorsing en indicaties

BelevingsVragenlijst voor Scholieren 78 vragen verdeeld over 10 belevingsgebieden (Das et al, in preparation)


Analyse • Frequencies: - data on students with AN and without AN , - the items of the Questionnaire students with AN - comparing reason parents and students

• Comparing the two groups on T-test for independant variables: Absenteeism; Expulsion from Class; Marks, StuWeS

• Comparing the two groups on Chi-square-test: Suspension, Indications for special requirements SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys OSO, José Wichers-Bots

Resultaten 1.

Percentage zorgleerlingen volgens de docenten, de leerlingen zelf en de ouders Student with AN

Student without AN

1 or more teachers (n=460)

48,2 %

51,8 %

Half of more teachers

14,9%

85,1%

students

25,4 %

74,6 %

24,6 %

75,4 %

(n = 410) parents (n =

SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys 276) OSO, José Wichers-Bots

Relatie tussen het oordeel van de docenten, de ouders en de leerlingen

Parents (n=410)

Teachers

Teachers

Teachers

Teachers

-

+

-

+

49,8 %

25,5 %

44,4%

30,2%

127

65

182

124

-

Student (n=255) -

Parents

5,9 %

18,8%

Student

8,3%

17,1%

+

15

48

+

34

70


Resultaten 2

Reden voor het zijn van een zorgleerling volgens de docenten • Leerling heeft vaak aandachtsproblemen

• Leerling heeft moeite om aanwijzingen op te volgen • Leerling stoort vaak andere leerlingen of veroorzaakt onrust in de klas


Reden voor het zijn van een zorgleerling volgens de leerlingen zelf Reden

n

%

Bijles

51

48,6

Dyslexie

10

9,5

Aandachtsproblemen

8

7,6

Leerproblemen

5

4,8

Ondersteunende

5

4,8

26

24,7

105

100,0

materialen Andere

Totaal


Reden voor het zijn van een zorgleerling volgens de ouders Reden

n

%

Dyslexie

21

25

Taakwerkhoudingsproblemen

18

21,2

Problemen met éen of meerdere

13

15,3

Sociaal-emotionele problemen

12

14,1

Rugzak

10

11,5

Andere

11

12,9

Totaal

85

100,0

vakken


Resultaten 3

Op welke kenmerken verschillen zorgleerlingen en niet zorgleerlingen? 1. Schoolprestaties 2. Verwijdering uit de klas

3. Verzuim (ziekteverzuim en spijbelen) 4. Welbevinden SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys OSO, José Wichers-Bots

1. Schoolprestaties Gemiddelde van de cijfers van het eerste rapport na de Kerstvakantie

•

Students

Students

with AN

without AN

mean Academic marks

6,9

•

sd.

mean

sd.

0,6

7,4

0,5

/10

/10

[t(439) = 8,91, p = 0,00]


2. Verwijdering uit de klas Aantal keer tussen de herfst- en kerstvakantie

. Students with AN

• Removal from class

mean 0,2

Students without AN

sd.

mean

sd.

• 0,9

0,09

0,5

[t(444) = -2,25, p = 0,03]


3. Verzuim in dagen tussen de Herfst- en Kerstvakantie

•

With

Without

additional needs

additional needs

mean Absence

4,1

•

sd.

mean

sd.

5,6

2,4

3,6

[t(458) = -3,93, p = 0,00] Schorsing: 1 student SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys OSO, José Wichers-Bots

4. Well-being (1) Zorgleerlingen zijn significant: • minder tevreden met de persoonlijke competenties die ze ontwikkelen op school en minder tevreden over de relatie met hun docenten. t(416,50)=4,10, p<,001. • beleven significant minder saamhorigheid met vrienden en klasgenoten t(434)=2,69, p=,008. • ervaren meer fysiek onbehagen in hun gezondheid t(434)=-2,16, p=,032. • ervaren minder geborgenheid en het begrip. t(434)=4,12, p<,001. SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys OSO, José Wichers-Bots

Well-being (2) • ervaren meer teleurstellingen in de contacten met anderen t(434)=-4,40 p<,001. • zijn minder tevreden over de eigen financiële mogelijkheden t(392.752) = 2.580, p = .010 • beoordelen hun psychische gezondheid minder goed t(434)=-3,60, p<,001. • hebben een minder optimistische levenshouding t(434)=2,97, p=,003. • vertonen meer negatieve reactiepatronen op bepaalde situaties en gevoelens t(434)=-3,34, p=,001. SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys OSO, José Wichers-Bots

Resultaten 4:

Leerlingen met een indicatie Student identified with AN n

%

Student identified without AN n

%

Dyslexia

p-value

,001 Yes

31

14,0

11

4,6

No

191

86,0

227

95,4

Dyscalculie

,14

Yes

2

,9

0

,0

No

220

99,1

238

100,0

ASD

0,007

Yes

12

5,7

1

,4

No

210

94,3

237

99,6

ADHD/ADD

,001

Yes

11

5,0

0

,0

No

211

95,0

238

100,0

LWOO

0,00 Yes

46

20,7

10

4,2

No

176

79,3

228

95,8


Financiële ondersteuning gaat naar kleine groep leerlingen

Student without AN (teacher’s opinion)

Funding (lgf & LWOO) 228 49,6 %

Funding (lgf & LWOO) + 10 2,2 % support

155 33,7 % No support

67 14,6 % support

Student with AN (teacher’s opinion)

+


Fontys OSO, José Wichers-Bots

Conclusie (1) • Docenten kenmerken 2x zo vaak leerlingen als leerlingen met Additional Needs als de ouders en de leerlingen zelf • Belangrijkste reden: - docenten: gedragsproblemen - ouders: leerproblemen - leerlingen zelf: bijles nodig SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys OSO, José Wichers-Bots

Conclusie (2) • Leerlingen met AN verschillen van leerlingen zonder AN op dezelfde kenmerken als dropouts(Appleton, 2008): Verlies van betrokkenheid met school op: - Cognitief gebied (school resultaten) - Gedragsmatige gebied (verzuim en verwijdering uit de klas) - Emotioneel gebied (well-being)

• 2/3 deel van deze groep eersteklassers ontvangt geen financiële ondersteuning SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys OSO, José Wichers-Bots

SWPBS

Wat zouden deze resultaten kunnen betekenen voor SWPBS-scholen?


Discussion • Docenten denken dat hun handelen onvoldoende is voor 48,2 % van de leerlingen • Het is onmogelijk of met zoveel individuele handelingsplannen te werken

• Blijkbaar ervaren docenten vaak Moeilijke Onderwijs Situaties (MOS)

• MOS zijn situaties waarin leerlingen niet doen wat docenten verwachten • Nodig is ondersteuning om oplossingen (interventies) te vinden voor Moeilijke Onderwijs Situaties


Voorstel voor ondersteuning in scholen • Nu > Curatief: Financiering is leerlinggebonden • Toekomst > Preventief: Financiering gaat naar (groep) leraren om hen te ondersteunen bij het vinden, ontwikkelen en uitvoeren van interventies voor Moeilijke Onderwijs Situaties. (MOS)

* Marzano (2010), Horner et all (2009) SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys OSO, José Wichers-Bots

Stapsgewijze identificatie van leerlingen met aanvullende behoeftes (AN) 1. Standaard monitoren van welbevinden, schoolprestaties, verzuim en klasverwijdering 2. Analyseren van deze data op school-, groeps- en individueel niveau om de frequentie en type Moeilijke Onderwijs Situaties (MOS) te identificeren. 3. Bepalen van noodzakelijke ondersteuning voor docenten, voor het hele schoolteam, een groep van docenten of een individuele docent, tbv afname van de MOS. 4. Bepalen van individuele ondersteuning voor enkele leerlingen voor of gedurende stap 1 of 2 door : meer data verzamelen samen met ouders en ketenpartners . Met deze (meestal langdurige) ondersteuning is het volgen van het regulier onderwijs mogelijk SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys OSO, José Wichers-Bots

Ambition Individuele interventie -

AN

-

AN +

Individuele interventie +

> 80% (geen MOS)

<1 % (geen MOS)

Schoolbrede aanpak is voldoende

Indicatie voor persoonsgebonden budget

10/15 % (MOS)

5/10 % (MOS) Wrap-around Support (school, ouders en ketenpartners)

Ondersteuning voor MOS


Fontys OSO, José Wichers-Bots

Case VAVO (ROC) • • • •

2e kans Startkwalificatie 300 leerlingen VMBO/HAVO/VWO: 9 maanden onderwijs Intake: 15 min. tbv categorie-indeling

Moeilijke Onderwijssituatie: Verzuim, uitval Vraag: professionalisering mentoren SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys OSO, José Wichers-Bots

Data verzameld 1. Schoolprestaties Verzuim → 80% gevolgde lessen = diploma 2. 6 leerlingen (3 goed, 3 niet goed) → dossier interview


Bespreking data • Geen info vanuit moederscholen • Geen info over de zienswijze van de leerlingen zelf • Tussendoor geen verslagen van mentoren • Wel: veel info over belemmerende factoren


Oplossingen • Organisatorische maatregelen: - verandering intakeformulieren - uitleg moederscholen - advies intaker aan mentor

• Schoolbrede interventies: - les verwacht gedrag bij start schooljaar - training intakers / mentoren gespreksvoering

• Groepsinterventie : -melden + gesprek

• Individuele interventie: - traject coordinator


Vraag Inlichtingenformulier vorige school Hoeveel begeleiding schat U in dat deze leerling nodig heeft om succesvol te zijn? Heel weinig

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Welke begeleiding leek effectief of had resultaat?


heel veel


Voorstellen voor nieuwe interventies •

Gebruik op VMBO en VWO ook vernieuwde intake

•

Bied op de HAVO bij de start van het schooljaar standaard een mentorles aan over huiswerk maken, leren studeren, planning en organisatie.

•

Bied op het VWO bij de start van het schooljaar standaard een mentorles aan over ‘leren te leren’.

•

Ontwikkel op het VWO samen met de decaan een groepsinterventie voor leerlingen met loopbaanproblemen.

•

Overweeg als intaker bij een categorie 3 leerling of een verlengde intake bij de trajectbegeleider noodzakelijk is


Aanwezigheids percentage 2010-2011

VMBO

HAVO

VWO

66%

63%

77%

2011-2012

63%

75%

72%

Slagings percentage 2010-2011

VMBO

HAVO

VWO

69%

77%

81%

2011-2012

87%

86%

86%



Stapsgewijze identificatie van leerlingen met aanvullende behoeftes (AN) 1. Standaard monitoren van welbevinden, schoolprestaties, verzuim en klasverwijdering 2. Analyseren van deze data op school-, groeps- en individueel niveau om de frequentie en type Moeilijke Onderwijssituaties (MOS) te identificeren. 3. Bepalen van noodzakelijke ondersteuning voor docenten, voor het hele schoolteam, een groep van docenten of een individuele docent, tbv afname van de MOS. 4. Bepalen van individuele ondersteuning voor enkele leerlingen voor of gedurende stap 1 of 2 door : meer data te verzamelen samen met ouders en ketenpartners . Met deze (meestal langdurige) ondersteuning is het volgen van het regulier onderwijs mogelijk SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys OSO, José Wichers-Bots

Ondersteuning MOS ipv individuele leerlingen • Het ervaren van AN bij leerlingen hangt samen met de professionaliteit van docenten. • De plaats in het speciaal onderwijs wordt niet meer bepaald door de diagnose, maar door het ervaren van MOS • Naarmate scholen minder leerlingen doorsturen naar het SO, hebben ze meer middelen om hun eigen professionaliteit te verhogen Verbeter het handelen van docenten zodat de extra’s (AN) die leerlingen nodig hebben onderdeel worden van het reguliere onderwijs (Sugai & Horner, 2009) Biennial Meeting EARLI SIG 15 Special Educational Needs, 29-30 August 2012, Utrecht, The Netherlands

Dank U voor uw aandacht • Vragen? • Suggesties ? [email protected] SWPBS congres, 17 november 2012, Fontys OSO, José Wichers-Bots

Wie heeft ondersteuning nodig, de leerling of de leraar?

Recommend Documents