Wetteren: een trein ontspoort Wilfried Van den Acker Crisismanager Beleidsdomein Leefmilieu, Natuur en Energie
Wetteren: een trein ontspoort 1. Het scenario 2. De interventie 3. De betrokkenheid van de leefmilieudiensten van de Vlaamse overheid 4. Besluit
1
Wetteren: een trein ontspoort 1) Het scenario: vrijzetting en verspreiding -
4 mei 2013, 02:00u: ontsporing goederentrein Spoorweg Wetteren – Schellebelle: situering
Wetteren: het scenario Spoorwegennet:
2
Wetteren: het scenario
Wetteren: het scenario
Schelde
natuurgebied
Wetteren centrum trein rioolwaterzuiveringsinstallatie
pompstation rioolwater
3
Wetteren: het scenario
Wetteren: het scenario Verspreidingsroutes oppervlaktewater
4
Wetteren: het scenario Verspreidingsroutes oppervlaktewater: Grote Vijverbeek
Wetteren: het scenario Verspreidingsroutes riolering: van pompput via stedelijke riolering naar WZI Wetteren
5
Wetteren: het scenario Verspreidingsroutes lucht: Rookpluim richting Wichelen
Wetteren: het scenario Verspreidingsroutes bodem: - rechtstreeks via grachten - fall-out rookgassen bodemonderzoek
6
Wetteren: het scenario Verspreidingsroutes grondwater: bodemonderzoek
Wetteren: de interventie 2) De interventie in Wetteren: - gemeentelijke rampenfase, opschaling provinciale - Verschillende deelscenario’s: -
Brand Vervuiling oppervlaktewater Dampen in de riolering Gecontamineerd treinwrak
7
Wetteren: de interventie bestrijding brand: Interventie: -
Wagons met acrylnitril + een wagon met butadieen gecontroleerd laten uitbranden Andere wagons koelen Rookgassen neerslaan met watergordijn Beschuiming uitgebrande wagons
Bescherming bevolking -
Evacuatie risicozone 500m Binnenblijven zone 500m – 1.000m Ramen en deuren gesloten houden in Wetteren, Serskamp en Schellebelle
Wetteren: de interventie Beschermingszones
8
Wetteren: de interventie - Vervuiling oppervlaktewater: afdamming Grote Vijverbeek
Wetteren: de interventie - Dampen in de riolering:
9
Wetteren: de interventie - Dampen in de riolering Interventie: -
Pompput afgesloten Lozing WZI stopgezet, opvang verontreinigd water in bufferbekken Spoeling riolering Afvoer verontreinigd water via schepen naar verwerker
Bescherming bevolking: -
Evacuatiezone groter: 1.700 mensen Continue monitoring van riolering en waterlopen
Wetteren: de interventie - Verwijdering treinwrak: -
Interventie: -
-
Affakkelen tweede wagon butadieen Verwijdering niet-ontspoorde wagons Aanleg werfweg Verknippen en verwijderen schroot
Bescherming bevolking: -
Veiligheidszone tot 250m Continue monitoring van riolering en waterlopen
10
Wetteren: de interventie - Verwijdering treinwrak: - affakkelen tweede wagon butadieen
Wetteren: de interventie - Verwijdering treinwrak: - verwijdering niet-ontspoorde wagons
11
Wetteren: de interventie - Verwijdering treinwrak: - werfweg:
Wetteren: de interventie - Verwijdering treinwrak: - Verknippen treinwagons:
12
Wetteren: de interventie - Verdere afhandeling crisis: -
Interventie:
-
Bescherming bevolking:
-
Monitoring lucht op werf en in huizen Terugkeer geëvacueerden
- Einde rampenfase: 22 mei 2013
Wetteren: de rol van de Vlaamse overheid De Vlaamse overheid: structuur en taken 13 beleidsdomeinen:
13
Wetteren: het milieuaspect De Vlaamse overheid: structuur en taken Het beleidsdomein Leefmilieu, Natuur en Energie:
Wetteren: het milieuaspect De Vlaamse overheid: structuur en taken -
Departement Leefmilieu, Natuur en Energie: beleidsvoorbereiding en -implementatie, draagvlakverbreding, handhaving van de regelgeving en evaluatie van het milieubeleid in Vlaanderen
14
Wetteren: het milieuaspect De Vlaamse overheid: structuur en taken - Het draaiboek milieu-incidenten -
Doel: -
-
Coördinatie van de milieudiensten van LNE tijdens deelname aan crisissen op andere beleidsniveaus Crisiscommunicatie
Werking: -
Crisismanager: -
-
Beheer draaiboek (contactgegevens, procedures) Interne communicatie
Crisiscommunicator: -
Externe communicatie Aangeduid ifv. aard incident
Wetteren: het milieuaspect Betrokken Vlaamse leefmilieudiensten - Departement Leefmilieu, Natuur en Energie -
Crisismanager: -
Verwittigd door VMM op 4 mei Kabinet leefmilieu, DLNE, OVAM, ANB, INBO verwittigd Aanwezig op crisiscentrum Overleg met: -
Gouverneur van Oost-Vlaanderen Dienst communicatie van Oost-Vlaanderen Federaal agentschap voor de voedselveiligheid Federale overheidsdienst Volksgezondheid Gezondheidsinspectie Afdeling Zeeschelde (beheerder Schelde) Aquafin …
15
Wetteren: het milieuaspect Betrokken Vlaamse leefmilieudiensten - Departement Leefmilieu, Natuur en Energie -
Crisismanager: -
Onderwerpen op crisiscentrum: -
Vis- en vaarverbod op de Schelde fiets- en wandelverbod op de dijk het gebruik van regenwater het gebruik van putwater afvoer van gazonmaaisel afvoer van etenswaren uit huizen van geëvacueerden de aanwezigheid van perfluorotensiden in het gecontamineerd water de toewijzing van de verwerker van het gecontamineerd water begrazing van het natuurgebied De Blakken ecotoxicologisch onderzoek op dode eenden en waterhoenen die aan de Grotevijversbeek zijn gevonden
Wetteren: het milieuaspect Betrokken Vlaamse leefmilieudiensten - Departement Leefmilieu, Natuur en Energie -
Crisiscommunicatie -
Coördinatie door dienst communicatie Samenwerking met woordvoerders andere leefmilieudiensten Persteksten (vrijgegeven na validatie gouverneur): -
6 mei 2013: ‘Milieucrisisteam volgt situatie in Wetteren van nabij op’ 8 mei 2013: ANB: ‘Visverbod op Zeeschelde in buurt van Wetteren’ 8 mei 2013: OVAM: ‘Eerste bodemstaalnames op plaats van treinongeluk in Wetteren’ 8 mei 2013: VMM: ‘Oppervlaktewaterkwaliteit’ 9 mei 2013: VMM en TOVO: ‘Putwatergebruik Wetteren’ 10 mei 2013: VMM en TOVO: ‘Regenwater geschikt voor wassen kledij’
16
Wetteren: het milieuaspect Betrokken Vlaamse leefmilieudiensten - Departement Leefmilieu, Natuur en Energie -
Crisiscommunicator -
Persteksten (vrijgegeven na validatie gouverneur): -
10 mei 2013: VMM: ‘Actualisatie oppervlaktewaterkwaliteit’ 10 mei 2013: INBO: ‘Geen schade aan fauna en flora’ 10 mei 2013: OVAM: ‘Voorlopige resultaten bodemstaalnames Wetteren geven geen verontreiniging aan’ 11 mei 2013: VMM: ‘Actualisatie oppervlaktewaterkwaliteit’ 12 mei 2013: INBO: ‘actualisatie fauna en flora’ 14 mei 2013: INBO: ‘actualisatie fauna en flora’ 15 mei 2013: OVAM: ‘Update resultaten bodemstaalnames Wetteren’ 15 mei 2013: INBO: ‘Actualisatie fauna en flora’ 21 mei 2013: OVAM: ‘Groen licht voor bodemveiligheidsmaatregelen in Wetteren’ 29 mei 2013: ANB: ‘Einde Visverbod op Zeeschelde’
Wetteren: het milieuaspect Betrokken Vlaamse leefmilieudiensten - Departement Leefmilieu, Natuur en Energie -
Afdeling Milieuhandhaving, Milieuschade en Crisisbeheer + juridische dienst -
-
Opstellen milieuschadedossier opstellen juridisch dossier als benadeelde partij Kosten van het beleidsdomein terugvorderen van de aansprakelijke
Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu en Gezondheid: -
Samen met TOVO: humane biomonitoring (volgen, initiatief: FOD Volksgezondheid)
17
Wetteren: het milieuaspect Betrokken Vlaamse leefmilieudiensten - Departement Leefmilieu, Natuur en Energie -
Afdeling Milieu-inspectie -
Geen direct betrokken partij: transportongeval Controles bij: -
Verwerker vervuilde grond Verwerkers gecontamineerd water Verwerker van het schroot
Wetteren: het milieuaspect Betrokken Vlaamse leefmilieudiensten - Vlaamse MilieuMaatschappij -
Afdeling rapportering water: -
Eerst verwittigd (beheerder onbevaarbare waterlopen van cat. ) Monitoring oppervlaktewater: dagelijkse staalnames -
Grote Vijverbeek: voor en na de afdamming Molenbeek: lozingspunt waterzuiveringsinstallatie Diverse meetpunten op Schelde
18
Wetteren: het milieuaspect -
Vlaamse MilieuMaatschappij: monitoring opp-vlaktewater
Wetteren: het milieuaspect -
Vlaamse MilieuMaatschappij: monitoring opp-vlaktewater -
Belangrijkste parameters: -
Acrylnitril: -
-
Totaal cyanide: -
-
5 – 10 mg/l: significante acute vissterfte 17 µg/l: er wordt geen effect op lange termijn verwacht Norm oppervlaktewater: 75 µg/l
Resultaten: -
Lozingspunt waterzuiveringsinstallatie: verwaarloosbaar Diverse meetpunten op Schelde: verwaarloosbaar
19
Wetteren: het milieuaspect -
Vlaamse MilieuMaatschappij: monitoring opp-vlaktewater -
Grote Vijverbeek: -
Voor de afdamming
-
Na de afdamming: verhoging op 5 mei tot 480 µg/l, daarna verwaarloosbaar
Wetteren: het milieuaspect -
Vlaamse MilieuMaatschappij: -
Afdeling Operationeel Waterbeheer: -
Controle grondwaterwinningen -
Aandachtsperimeter:
20
Wetteren: het milieuaspect -
Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij: -
Afdeling Afval en Materialenbeheer: -
Verwerking bluswater: -
-
Gezocht naar verwerkingsmogelijkheden (verwerkers, vervoerders, havendiensten) Verwerking klaar op 11 juni op TWZ
Verwerking afval: -
Grasmaaisel: aparte verzameling in afvalpark Niet afgedekt voedsel: speciale afvalophaalronde
Wetteren: het milieuaspect -
Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij: -
Afdeling Interventies, Verwijdering en Sanering Afdeling bodembeheer -
Onderzoek bodemvervuiling: -
-
Opvolgen onderzoek bodemsaneringsdeskundige Infrabel Aanstelling bodemdeskundige in eigen opdracht voor second opinion
Veiligheidsmaatregel: -
Ontgraven langsgracht en Grote Vijverbeek Aanleg drains, oppompen en zuiveren grondwater Verdere afperking vast deel aarde en grondwater
21
Wetteren: het milieuaspect -
Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij:
Wetteren: het milieuaspect -
Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij: -
Afdeling Interventies, Verwijdering en Sanering Afdeling bodembeheer -
Stand van zaken bodemvervuiling: -
Ter hoogte van ontsporing: enkele restconcentraties binnen invloedszone drains Slib beken en grachten geruimd Geen vervuiling vwb parameters blusschuim Beschrijvend bodemonderzoek klaar
22
Wetteren: het milieuaspect -
Agentschap Natuur en Bos: -
Benadeelde partij:
-
Adviserende overheid:
-
-
Natuurgebied in getroffen zone Afsluiten overstromingsgebieden langs Schelde Visverbod op Schelde in mei
Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek: -
Dagelijkse monitoring vissterfte op Schelde: niets Advies over effect van acrylnitril op waterorganisme obv internationale expertise -
-
Vissterfte voorzien vanaf 10 ppm acrylnitril Geen te verwachten effecten op slib in Schelde Acrylnitril verdwijnt uit waterkolom na 3 à 4 weken: tijdelijk effect op flora en fauna te verwachten
Toxicologisch onderzoek kadavers eenden: geen link met ongeval
Wetteren: een trein ontspoort -
Besluit: -
Grote menselijke impact: -
-
Buurtbewoners Crisisteam: hulpdiensten, ondersteunende diensten, deskundigen, overheidsdiensten
Milieu-impact: -
Controlemetingen Herstelmaatregelen Momenteel nog beperkte bodemvervuiling
23