Werkstuk Dordrecht Ilse Puts Groep 7
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: De geschiedenis Hoofdstuk 2: De ligging en de natuur Hoofdstuk 3: De bevolkingsamenstelling Hoofdstuk 4: De cultuur Hoofdstuk 5: De economie Hoofdstuk 6: De politiek en het bestuur Hoofdstuk 7: De burgemeester Verantwoording
3 5 7 7 9 10 11 15
2
Hoofdstuk 1: De geschiedenis Hoe oud Dordrecht is, weet niemand. Het oudste wat van Dordrecht gevonden is, zijn munten uit de 11e eeuw. In de 12e eeuw kreeg Dordrecht echt vorm. Het begon met een paar boeren en vissers die langs een riviertje gingen wonen. Dat riviertje heette de Thure. Hier komt ook de naam van Dordrecht vandaan: Thure werd Dor en Drecht betekent “plaats waar je de rivier over kan steken”.
Munten uit de 11e eeuw
Dordtenaren zijn er trots op dat hun stad de oudste is van Holland. In 1220 kreeg Dordrecht stadsrechten van de graaf van Holland. Dat betekende dat ze stadsmuren mochten bouwen, tol konden vragen, een eigen rechtbank hadden en nog veel meer dingen. Dordrecht werd toen een echte stad. 1299 was een heel belanrijk jaar voor Dordrecht. In dat jaar kreeg Dordrecht stapelrecht. Dat betekent dat alle spullen die over de rivier kwamen en verhandeld werden eerst op de markt in Dordrecht te koop aangeboden moesten worden. Hierdoor groeide de stad enorm want alle handelaren wilden in Dordrecht wonen. Er is ook een bekende uitdrukking hoe dichter bij Dordt hoe rotter het word dat zeiden de schippers als ze weer al hun spullen in Dordrecht aan land moesten brengen. Dordrecht was van 1350 tot 1450 de belanrijkste stad van Holland, vanwege de handel. Deze periode was voor Dordrecht de gouden eeuw. Dordtenaren worden ook wel schapekoppen genoemd. Dat komt doordat er eens 2 mannen waren en 1 schaap. Ze moesten de poort door, maar voor een schaap moest je belasting betalen. Dat wilden de mannen niet, dus verkleedden ze het schaap als man. Toen ze bij de poortwachters kwamen moest het schaap blaten. Zo zagen de poortwachters dat het een schaap was en kregen Dordtenaren hun naam schapekoppen.
3
In 1421 kwam er een grote overstroming, de Sint-Elisabethsvloed. Een groot deel van het land kwam onder water te staan. Hierdoor werd Dordrecht een eiland. Er kwamen rivieren bij zodat de handelaren langs Dordrecht konden varen zonder gezien te worden. Dan hoefden ze dus niet met hun spullen naar de stad. Maar dat deden er niet veel want Dordrecht was veel te belangrijk als handelsplaats.
De Sint-Elisabethsvloed Tijdens de 80-jarige oorlog tegen Spanje was Dordrecht ook heel belangrijk. In 1572 werd in het Hof een geheime vergadering gehouden. Dat was de Eerste Vrije Statenvergadering. 12 Hollandse steden besloten samen te werken met de prins van Oranje in zijn strijd tegen Spanje. Deze vergadering was het begin van de Republiek der Nederlanden. Eigenlijk kun je dus zeggen dat Nederland in Dordrecht is ontstaan.
Het Hof Ook 1618 was een belangrijk jaar. Toen vond in Dordrecht de Nationale Synode plaats. Dit was een vergadering om te beslissen wat het echte geloof werd. Die vergadering duurde ½ jaar. Toen werd ook besloten om de bijbel in het nederlands te 4
vertalen. Dat was erg belangrijk voor de mensen want nu hoefden ze niet meer te geloven wat de priester zei, maar konden ze het zelf lezen.
Vergadering Nationale Synode In de 18e en 19e eeuw ging het minder goed met Dordrecht. Want Amsterdam werd een belanrijkere handelstad. Ze dreven meer handel en Dordrecht steeds minder. In de 20ste eeuw groeide Dordrecht weer en werd het de stad die het nu is.
Hoofdstuk 2: De ligging en de natuur Dordrecht ligt in het zuiden van Zuid-Holland. Sinds de Sint-Elisabethsvloed is Dordrecht een eiland. Bij Dordrecht komen drie rivieren samen: de BenedenMerwede, de Noord en de Oude Maas. Het drierivierenpunt, bij het Groothoofd, is het drukst bevaren waterknooppunt van Europa. Ook aan de andere kanten van Dordrecht liggen druk bevaren rivieren. De zuidkant van het eiland van Dordrecht grenst aan het Hollands Diep. Als je die rivier over gaat kom je in Brabant.
5
Het Drierivierenpunt Dordrecht bestaat uit 9 wijken. De binnenstad is het oudste. Daar staan veel middeleeuwse gebouwen. Aan de havens zie je veel pakhuizen uit de tijd dat Dordrecht een belangrijke handelstad was. In de 19e eeuw is de rand van de binnenstad gebouwd. Dordrecht kent ook veel wijken die na de 2e wereldoorlog zijn gebouwd, bijvoorbeeld Krispijn, Wielwijk en de Staart. Hier staan veel kleine huizen die voor arbeiders gebouwd werden. Er zijn ook nieuwere wijken zoals Sterrenburg en Stadspolders. De Hoven is het nieuwste stuk van Stadspolders. Dubbeldam was tot 1970 een eigen dorp. Toen kwamen ze bij Dordrecht omdat het dorp te klein was. Bij Dordrecht ligt een groot natuur gebied. Dat heet de Biesbosch. De Biesbosch is ontstaan bij de Sint-Elisabethsvloed. Het is een moerassig gebied met veel kreekjes en open water. Er groeien veel wilgenbomen en er zitten allerlei soorten vogels en dieren. De bevers zijn daar het bekendste van Vroeger stond de Biesbosch in open verbinding met de zee en had je dus ook eb en vloed. Maar sinds de Deltawerken er zijn, is dat niet meer zo want het zeewater wordt voor een deel tegengehouden door de dammen en bruggen van de Deltawerken. Nu er geen eb en vloed meer is zijn er ook andere panten gaan groeien in de Biesbosch.
De Biesbosch
6
Hoofdstuk 3: De bevolkingsamenstelling Dordrecht heeft ongeveer 118.000 inwoners. Er worden steeds minder baby’s geboren in Dordrecht maar ook in andere steden in Nederland. Ongeveer 3 kwart van de inwoners van Dordrecht is Nederlands. Ongeveer 17% komt van de landen buiten Europa, bijvoorbeeld: Turkije, Marokko, de Antillen en Suriname. Van de landen in europa zijn er ongeveer 10% dat zijn veel Polen. Zij werken vaak in de bouw.
Bevolkingssamenstelling
2005[5]
2008[6]
Autochtonen
86.594
86.611
Westerse allochtonen
11.610
11.580
Turken
6.113
6.326
Marokkanen
2.521
2.611
Surinamers
2.759
2.796
Antillianen
3.199
3.037
Overige niet-Westerse allochtonen
6.528
5.226
Afkomst
Totaal
119.324 118.187
Hoofdstuk 4: De cultuur Dordrecht kent van oudsher een rijk cultuureel leven. In de 17e eeuw werkten er in Dordrecht veel beroemde schilders, zoals: Aelbert Cuyp, Ferdinand Bol en Nicolaes Maes. Deze laatste twee waren leerlingen van Rembrandt. In het Dordrechts
7
museum, dat in 2010 heropend is, hangt veel werk van deze schilders. Maar er hangt ook veel werk van Dordtse schilders in buitenlandse musea.
Luistervink van Nicolaes Maes. Arie Scheffer was een belanrijke Dordtse schilder in de 18e eeuw. Er staat een beeld van hem op het Scheffersplein, vandaar de naam. In 1774 werd het Dordtse Teekengenootschap Pictura opgericht. Dit genootschap is een voortzetting van een schildersgilde. Hierin waren in de Middeleeuwen alle schilders uit de stad verenigd. Pictura is reeds jaren gevestigd in een prachtig oud pand aan de Voorstraat en is tegenwoordig een kunstinstelling met leden uit zowel Dordrecht en de regio als van daarbuiten. Ook tegenwoordig is cultuur belangrijk in Dordrecht. Behalve het verbouwde Dordrechts museum, worden er ook plannen gemaakt om erfgoedcentrum Diep in het Hof te huisvesten. Ook wordt er gewerkt aan het Energiehuis. In het oude pand van het energiebedrijf komt de muziekafdeling vanToBe, muziekcentrum Bibelot, een extra zaal voor Schouwburg Kunstmin, de Popcentrale en twee theatergezelschappen. Ook komt er een nieuw filmhuis in Dordrecht en misschien een bioscoop. Er is op cultureel gebied dus veel te doen in Dordrecht.
Het Energiehuis
8
Hoofdstuk 5: De economie In de middeleuwen verdienden veel mensen in Dordrecht geld in de handel. In de 19e en 20e eeuw was vooral de scheepsbouw belangrijk. En nog steeds zijn er in Dordrecht en de regio veel scheepswerven waar schepen gebouwd worden. Vroeger werden er vooral grote schepen gebouwd, maar tegenwoordig worden er veel luxe jachten gebouwd. Dordrecht heeft ook een zeehaven. Dat wil zeggen dat er ook zeeschepen kunnen aanleggen.
Een scheepswerf
De grootste werkgever is het ziekenhuis. Hier werken wel bijna 3500 mensen. Veel mensen die in Dordrecht wonen werken in de stad. Maar er zijn ook veel mensen die in een andere stad werken, bijvoorbeeld in Rotterdam. Er zijn ook mensen zonder werk. Dat zijn er meer dan 3 duizend. Veel mensen verloren hun baan door de economische crisis.
Het ziekenhuis
9
Hoofdstuk 6: De politiek en het bestuur Elke gemeente in Nederland heeft een gemeenteraad en een college van burgemeester en wethouders. De gemeenteraad besluit over de plannen wat er in de stad moet gebeuren. Ook controleert de gemeenteraad of de plannen goed worden uitgevoerd. De gemeenteraad wordt 1x in de 4 jaar gekozen door de inwoners van Dordrecht. De laatste verkiezingen voor de gemeenteraad waren in maart 2010. De partijen die de meeste stemmen krijgen met de verkiezingen mogen een college van wethouders gaan vormen. Deze wethouders moeten ervoor zorgen, samen met de burgemeester, dat de plannen van de gemeenteraad uitgevoerd worden. Het college van burgemeester en wethouders bestuurt dus de stad. Ze worden daarbij geholpen door de ambtenaren, die werken op het Stadskantoor. Met de verkiezingen van vorig jaar is Beter voor Dordt de grootste partij geworden. Zij hebben nu 15 van de 39 plaatsen in de gemeenteraad. Ook hebben ze 3 wethouders. Beter voor Dordt vindt het belangrijk dat het prettig leven is in de stad en dat er geen rommel of overlast is. Ook willen ze niet dat er meer huizen gebouwd worden in het buitengebied van Dordrecht. Naast de wethouders van Beter voor Dordt is er ook een wethouder van de VVD en een wethouder van het CDA.
Het stadhuis
10
Hoofdstuk 7: De burgemeester
De burgemeester Arno Brok. Omdat ik erg benieuwd was naar wat een burgemeester zoal doet en wat hij voor plannen met de stad heeft, heb ik op 30 mei 2011 een interview gehouden met de burgemeester van Dordrecht, de heer Arno Brok. Meneer Brok is sinds februari 2010 burgemeester van Dordrecht. Daarvoor was hij burgemeester van Sneek. Bent u geboren in Dordt? Nee, het gebeurt maar heel weinig dat een burgemeester geboren is in de stad waar hij burgemeester wordt. Maar ik ben wel hier in de buurt geboren. In Leerdam, dat is hier zo’n 35, 40 kilometer vandaan. Dus wel in Zuid Holland-Zuid, dichtbij Dordrecht. Wilde u als kind ook al burgemeester worden? Nee helemaal niet. Toen ik klein was moest ik een opstel schrijven over wat ik later wilde worden en toen schreef ik al wel dat ik iets wilde doen waarin ik veel andere mensen zou tegenkomen. Ik wilde iets met mensen doen. En dat is wel zo, als burgemeester ben je altijd met mensen bezig. Maar ik wilde geen burgemeester worden. Je had vroeger zo’n progamma, Swiebertje, daar had je ook een burgemeester, net zoals bij Samson en Gert. Maar ik vond die burgemeester maar een saaie man. Ik was daar toen helemaal niet mee bezig, burgemeester worden. Hoe word je burgemeester? Nederland is het enige land in westeuropa waar de burgemeester niet gekozen wordt door de bevolking, maar officieel wordt benoemd door de koningin. Als dus een burgemeester met pensioen gaat, dan schrijf je een brief aan de koningin dat je graag burgemeester wilt worden. De koningin vraagt dan aan de commisaris van de koningin om te kijken of er geschikte mensen bij zitten. Dan gaat commisaris van de koningin, samen met leden van de gemeenteraad, gesprekken voeren met degenen 11
die een goede brief hebben geschreven. Dat zijn sollicitatiegesprekken. De commissaris van de koningin kiest dan samen de gemeenteraad iemand uit die goed is. Dan wordt je officieel benoemd door de koningin en kan je beginnen met je werk. Zo is dat bij mij ook gebeurd. Wat doet u als burgemeester? Elke dinsdag heb ik een vergadering met de wethouders, soms heb ik overleg met de directeuren, en dan ga ik weer naar een 60-jarig huwelijk. Ik moet soms mensen toespreken, en ik moet wel eens praten met mensen die iets willen bouwen in de stad en even later moet ik met mensen praten die een groot probleem hebben, ik doe dus vanalles en nog wat. Eigenlijk ben ik een soort manusje van alles. Wat vind u het leukst aan uw werk? Het leukste vind ik dat geen dag is hetzelfde is. Je kunt wel tien verschillende dingen op een dag doen. Leuk is ook dat je altijd weer andere mensen tegenkomt: mensen die veel verdienen, mensen die heel weinig verdienen, blije mensen maar ook heel verdrietige mensen. Het is steeds weer anders, en dat vind ik het leukste aan het werk. Is uw ketting zwaar? Nee hoor, dat valt best wel mee. Hij is wel van echt zilver, maar ik ga er niet onder gebukt. Het is al een hele oude ketting. Het leuke van deze ketting is dat hij twee kanten heeft. Aan de ene kant staat het wapen van Nederland en aan de andere kant van Dordrecht. Maar eigenlijk is de ketting niet goed gemaakt. Er zitten haakjes aan dat hij goed op mijn pak blijft hangen. Maar dan staat het wapen van Nederland voorop, terwijl eigenlijk het wapen van Dordrecht aan de voorkant hoort. Als ik dingen doe die met Dordrecht hebben te maken, dan moet ik het wapen van Dordrecht dragen. Het wapen van Nederland moet ik dragen als ik dingen doe namens de koningin, als rijksheer. Bijvoorbeeld als ik een koninklijke onderscheiding moet uitreiken of naar een 60-jarig huwelijk ga om namens de koningin de felicitaties over te brengen, dan moet het Nederlandse wapen voorop. Zo werkt dat. En weet je waarom zo’n keten ingevoerd is? Er zijn namelijk ook heel veel landen waar de burgemeester geen keten heeft, soms wel een sjerp. Vroeger hadden ze natuurlijk nog geen televisie of internet en als er dan brand was, moesten de mensen kunnen zien wie de baas van de brandweer was. Die had dan een lint met een penning eraan. En daar is het eigenlijk uit voort gekomen, dat je zichtbaar en herkenbaar bent als burgemeester. Wanneer draagt u uw ketting? Bij officiële dingen, bijvoorbeeld als Sinterklaas weer komt dan heb ik hem altijd om. En ook bij kinderen en bij buitenlandse gasten. Maar ik houd hem niet om als ik naar bed ga, dan doe ik hem af. Wie is nou eigenlijk de baas, u of de gemeenteraad? De gemeenteraad is de hoogste baas van de gemeente. Dat zijn 39 mensen en die zijn met elkaar de baas. Maar in Nederland is het zo dat je eigenlijk niet echt iemand de baas kunt laten zijn. Het college van burgemeester en wethouders is het dagelijks bestuur en de gemeenteraad komt maar één keer in de zoveel tijd bij elkaar. Het college is ook de baas, dus eigenlijk is iedereen met elkaar de baas. En soms heeft
12
de een wat meer te zeggen en op een ander moment heeft de ander wat meer te zeggen en zo proberen we in een goeie balans te komen. Moet u wel eens iets doen van de gemeenteraad waar u het niet mee eens bent? Nou, niet zo zeer, maar het kan zijn dat je dingen uit moet voeren waar je zelf wat anders over denkt. Maar burgemeesters staan boven de politieke partijen en mijn mening is niet altijd van belang. Het gaat erom dat ik op de goede manier uiting geef aan de gevoelens zoals die er zijn in het college of in de gemeenteraad. Wat vind u leuk aan Dordrecht? Ik vind Dordrecht een hele mooie oude stad. En wat ik het leuke vind aan Dordrecht is dat je eigenlijk wel in de Randstad zit maar tegelijkertijd ook tussen allemaal water en natuur woont. Ik vind het een heel mooi stukje Nederland waar we wonen en ik vind de mensen die er wonen heel erg aardig. Dus daarom vind ik Dordrecht heel leuk: aan de ene kant is het een hele grote stad met veel voorzieningen maar aan de andere kant is het toch heel overzichtelijk gebleven. Wat vind u op dit moment het grootste probleem in Dordrecht? Het grootste probleem vind ik eigenlijk dat veel mensen niet volwaardig mee kunnen doen. Dat deze mensen geen werk hebben of dat ze zelf denken dat ze er niet meer toe doen. Die mensen zijn door ervaringen in hun leven wat op achterstand geraakt. Er zitten dus heel veel mensen thuis. En ik geloof dat het heel belangrijk is dat iedereen werkt of nuttige dingen doet, wat voor je eigen gevoel goed is en waar je dan weer blijer van wordt. Dat heel veel mensen thuis zitten en geen werk hebben, en dus ook te weinig centjes hebben, vind ik het grootste probleem. Wat wilt u bereiken als burgemeester? Eigenlijk wil ik bereiken dat iedereen zo gelukkig mogelijk is en dat mensen goed in hun vel zitten en dat ze het fijn vinden om in Dordrecht te wonen en te werken. Dat zou ik eigenlijk het liefst willen. Dat kinderen fijn naar school kunnen. Dat eigenlijk iedereen gelukkig is. Wat wilt u veranderen in Dordt? Ik zou bijvoorbeeld zelf wel willen dat er een bioscoop komt en dat er heel veel leuke dingen in de binnenstad te doen zijn, waardoor er ook meer mensen zijn die kunnen genieten van de binnenstad. En dat het veilig is in Dordrecht, vind ik erg belangrijk. En dat mensen op een goeie manier met de spullen omgaan, dus dat ze niks kapot maken of vies laten worden. Dat vind ik hele belangrijke dingen. Hoe ziet uw droomstad eruit? Nou, eigenlijk een beetje zoals ik net zei. Dat we in de stad op een leuke en goede manier met elkaar omgaan. Het is helemaal niet belangrijk waar je vandaan komt of je nou oorspronkelijk uit Turkije, Nederland, Somalië, Marokko of de NederlandseAntillen komt, dat maakt niet uit. Het is niet belangrijk waar je vandaan komt, maar ik vind het wel heel belangrijk waar je naartoe wilt met je leven. Wat wil je doen om te zorgen dat we het een beetje leuk hebben en nog beter krijgen dan dat we het nu al hebben. Want we hebben het al heel goed in Nederland. En eigenlijk probeer ik me daar voor in te spannen.
13
Waarom is het belangrijk dat sinterklaas in Dordrecht komt? Nou, dat is heel belangrijk omdat sinterklaas heel veel kadootjes mee neemt en dan krijgen de kinderen in Dordrecht en de omgeving veel leuke kadootjes. Maar wat ik ook heel leuk vind is dat 2 miljoen mensen dan op tv zien wat jij en ik al weten: dat Dordrecht heel erg mooi is. En ik hoop stiekem een beetje dat die mensen thuis televisie zitten te kijken dan zeggen: ”ik moet een nieuw huis kopen in Holland, mischien moet ik eens in Dordrecht gaan kijken, mischien vind ik daar wel een mooi huis” of “ik wil al jaren een keer naar Dordrecht om leuk te winkelen en ik heb zoveel leuke dingen over Dordrecht gehoord, nou gaan we het echt eens een keertje doen”. Ik hoop dus dat Dordrecht een beetje bekender wordt in Nederland en dat iedereen ziet hoe mooi Dordrecht is en hoe aardig de mensen hier zijn.
14
Verantwoording www.Dordrecht.nl nl.wikipedia.org/wiki/Dordrecht www.dordrecht.net Help, de toren valt om!, Frits Baarda, Uitgevrij De Inktvis, Dordrecht, 1999 Interview burgemeester Brok
15
