Werkplan LKCA mei 2015

Werkplan LKCA 2015 mei 2015

Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst, Utrecht 2015

Inhoud 1 Inleiding 1.1 Naar een werkplan ‘light’ 1.2 Over dit conceptwerkplan en de clusters

2 Afdeling cultuureducatie 2.1 Inleiding 2.2 Cluster 1: Cultuureducatie voor iedereen van 0 tot 12 jaar 2.3 Cluster 2: Cultuureducatie voor iedereen van 12 tot 18 jaar 2.4 Cluster 3: Innovatie Cultuureducatie 2.5 Cluster 4: Verbinding cultuureducatie binnen- en buitenschools 2.6 Reguliere activiteiten afdeling Cultuureducatie

5 5 6

8 8 8 11 12 12 13

3 Afdeling Cultuurparticipatie 3.1 Inleiding 3.2 Cluster 5: Kunst Versterkt 3.3 Cluster 6: Kunst in de buurt 3.4 Cluster 7: Cultuur en vrije tijd 3.5 Cluster 8: Professionalisering 3.6 Reguliere activiteiten afdeling Cultuurparticipatie

15 15 16 19 19 21 22

5 Afdeling Communicatie 5.1 Inleiding 5.2 Cluster 13: Actief issuemanagement en agendasetting 5.3 Cluster 14: Sociale en emotionele aspecten voor het voetlicht 5.4 Cluster 15: Eén corporate uitstraling en het positioneren van LKCA als sterk merk 5.5 Reguliere activiteiten afdeling Communicatie

32 32 32 34

4 Afdeling Cultuurbeleid 4.1 Inleiding 4.2 Cluster 9: Trendstudies en monitoring 4.3 Cluster 10: Onderzoek 4.4 Cluster 11: Beleidsondersteuning 4.5 Cluster 12: Internationaal beleid 4.6 Reguliere activiteiten afdeling Cultuurbeleid

23 23 24 25 27 29 31

35 36

1

Inleiding

1.1

Naar een werkplan ‘light’

Eind maart 2014 publiceerde het LKCA zijn Strategisch Beleidsplan 2013-2016, waarin het zijn nieuwe koers uiteenzette. De nieuwe missie en visie werden hierin vertaald naar vier hoofdthema’s, namelijk: 1 Verbetering van de kwaliteit van cultuureducatie binnen- en buitenschools; 2 Vernieuwing van de infrastructuur voor actieve cultuurparticipatie; 3 Versterking van de verbinding tussen actieve cultuurparticipatie en andere sectoren; 4 Bevordering van waardering voor cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie in de samenleving.

Deze indeling in thema’s vormde ander andere de basis voor vernieuwing van de organisatiestructuur van het instituut, die via een reorganisatie vlak voor de zomer van 2014 zijn beslag kreeg. De vier hoofdthema’s werden belegd bij de vier, in een enkel geval nieuwe ‘inhoudelijke’ afdelingen, te weten: 1 Cultuureducatie (thema 1); 2 Cultuurparticipatie (thema 3); 3 Cultuurbeleid (thema 2); 4 Communicatie (thema 4). Vlak voor de zomer werd eveneens gestart met de voorbereidingen voor het Werkplan 2015. Een personeelsdag op 3 juli vormde hiervoor het startschot. Hier kwamen de afdelingen voor het eerst bijeen in de nieuwe samenstelling en brainstormden zij over waar de afdeling en het bij de afdeling belegde beleidsthema voor staan. In het MT is in de maanden daarna veelvuldig over de voorstellen en ideeën gesproken. Telkens wanneer er een nieuwe stap was gezet in de planvorming, koppelden de afdelingshoofden dit terug met de afdelingen. Op 27 oktober vond een interne studiedag plaats over het werkplan. Aan het ochtenddeel hiervan nam een grote groep medewerkers deel. De sfeer tijdens de bijeenkomst was zeer positief en constructief.

Doel van de exercitie was om te komen tot een werkplan ‘light’, ofwel een werkplan waarin de activiteiten van het LKCA in 2015 (en in veel gevallen ook daarna) zouden worden beschreven op het niveau van clusters: pakketten van inhoudelijk met elkaar samenhangende activiteiten. De kwalificatie ‘light’ slaat op de detaillering en omvang van het plan ten opzichte van eerdere werkplannen, die werden uitgewerkt op het niveau van projectbeschrijvingen. Met deze nieuwe manier van werken, waarbij het MT nadrukkelijk een wisselwerking aanging met de rest van de organisatie en de vier beleidsthema’s leidend waren, hoopten we op gezamenlijke en brede bezinning op onze identiteit als LKCA en op het loslaten van het denken ‘vanuit projecten’.

5

Werkplan LKCA 2015

Uiteindelijk stelde het MT een lijst van vijftien clusters vast, dat wil zeggen drie of vier clusters per beleidsthema en dus per afdeling. Gevat in een schema ziet de lijst er als volgt uit. Cluster

1 Cultuureducatie voor iedereen van 0 tot 12 jaar

2 Cultuureducatie voor iedereen van 12 tot

Afdeling

Strategisch beleidsthema

Cultuureducatie

Verbetering van de kwaliteit van cul-

Cultuurparticipatie

Versterking van de verbinding tussen

Cultuurbeleid

Vernieuwing van de infrastructuur voor

18 jaar

tuureducatie binnen- en buitenschools

3 Innovatie Cultuureducatie

4 Verbinding cultuureducatie binnen- en buitenschools

5 Kunst Versterkt

6 Kunst in de buurt

7 Cultuur en vrije tijd 8 Professionalisering

9 Trendstudies en monitoring

10 Onderzoek

11 Beleidsondersteuning 12 Internationaal beleid

13 Actief issuemanagement en agendasetting 14 Sociale en emotionele aspecten voor het voetlicht

Communicatie

15 Eén corporate uitstraling en het positioneren van LKCA als sterk merk

actieve cultuurparticipatie en andere sectoren

actieve cultuurparticipatie

Bevordering van waardering voor cul-

tuureducatie en actieve cultuurparticipatie in de samenleving.

Per cluster ging een groepje medewerkers aan de slag om ‘handen en voeten’ eraan te geven: wat gaan we doen, voor wie, wat moet het opleveren (wanneer is het een succes) en wat kost het aan uren en budget? Vervolgens smeedden de afdelingshoofden en het MT als geheel de voorstellen tot één geheel. Het resultaat is voorliggend conceptwerkplan. 1.2

Over dit conceptwerkplan en de clusters

Tussen de activiteiten van de vier afdelingen bestaan vanzelfsprekend allerlei dwarsverbanden. Sowieso werken alle afdelingen intensief samen met de afdeling Communicatie en zijn (toekomstige) projectteams samengesteld uit medewerkers van verschillende afdelingen, maar bijvoorbeeld cluster 4, ‘Verbinding cultuureducatie binnen- en buitenschools’ is van nature afdelingsoverstijgend; het is nu ondergebracht bij de afdeling Cultuureducatie maar de verantwoordelijkheid wordt gedeeld met Cultuurparticipatie. Een ander voorbeeld vormen de werkzaamheden voor het programma Cultuureducatie met Kwaliteit. Zij zijn deels ondergebracht bij de afdeling Cultuureducatie, deels bij de afdeling Cultuurbeleid.

6

Sommige clusters zijn onderverdeeld in subclusters. Zo valt cluster 5, ‘Kunst Versterkt’, uiteen in ‘ouderen en cultuur’ (het langlopende programma Lang Leve Kunst/Long Live Arts), ‘jongerencultuur – 18+' (met name urban arts) en ‘Kunst Inclusief’ (kunstbeoefening door mensen met een beperking of in kwetsbare sociaaleconomische omstandigheden). Werkplan LKCA 2015

Veel van de beschreven activiteiten zijn voortzettingen van projecten die al langer lopen, soms zelfs vanuit de rechtsvoorgangers van het LKCA. Op grond van de vier beleidsthema’s hebben zij een nieuwe plek en een nieuwe invulling gekregen.

Naast de werkzaamheden die de afdelingen verrichten in het kader van projecten zijn er ook regelmatig terugkerende activiteiten die erop gericht zijn de kennis waarover de medewerkers beschikken te verspreiden via websites, via advisering, via publicaties en presentaties. Daarnaast wonen medewerkers conferenties en bijeenkomsten bij om hun eigen kennis te vergroten en hun netwerken te onderhouden en uit te breiden. Voor de afdeling Communicatie geldt een veelheid van reguliere activiteiten zoals redactie, eindredactie en beeldredactie, het online plaatsen van content, nieuwsgaring en huisstijlontwikkeling en –bewaking. Ook voor deze zogeheten ‘reguliere’ activiteiten zijn beschrijvingen en begrotingen opgenomen in voorliggend plan. Na vaststelling van het conceptwerkplan ligt de weg open naar de volgende stap: het definitief maken van het werkplan en de verdere vertaling van de voorgenomen activiteiten naar projectplannen. Volgens planning gebeurt dit in de eerste maanden van 2015.

7

Werkplan LKCA 2015

2

Afdeling cultuureducatie

2.1

Inleiding

Het belangrijkste thema waar de afdeling aan werkt is Verbetering van de kwaliteit van cultuureducatie (thema 1 uit het strategisch beleidsplan). Zowel het binnenschoolse (cultuuronderwijs) als buitenschoolse programma's en activiteiten hebben daarbij de aandacht. Waar in vorige beleidsprogramma's het accent vooral lag op spreiding van kunst- en cultuureducatie, wordt nu extra ingezet op verankering en verdieping. Vooral het basisonderwijs krijgt een impuls via het landelijke programma Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) maar ook de gesubsidieerde kunstinstellingen worden uitgedaagd goede educatieve programma's voor scholen te ontwikkelen. Het LKCA heeft in de afgelopen twee jaar de focus vooral gericht op het primair onderwijs, hiermee het overheidsbeleid volgend. De komende jaren willen we ons echter ook weer richten op het voortgezet onderwijs, waar binnen afzienbare tijd een aantal veranderingen op stapel staan. Het vak CKV krijgt naar alle waarschijnlijkheid een andere invulling, hetgeen niet alleen consequenties zal hebben voor de kunstvakdocenten en hun leerlingen, maar ook voor de culturele instellingen in de omgeving van de scholen.

De buitenschoolse cultuureducatie heeft in deze cultuurplanperiode flink te lijden onder de bezuinigingen. Centra voor de kunsten en muziekscholen moeten hun aanbod noodgedwongen drastisch beperken of zelfs stopzetten. Vakdocenten proberen desalniettemin op individuele basis of in groepsverband een rol van betekenis te (blijven) vervullen in het binnen- en buitenschoolse cultuuronderwijs. Het LKCA richt zich op alle professionals die verantwoordelijk zijn voor de invulling van cultuuronderwijs en cultuureducatie, alsmede op hun directies of besturen. Sinds Erfgoed Nederland werd opgeheven kreeg het LKCA de opdracht erfgoededucatie een plek te geven als specifiek aandachtsgebied.

In de tweede helft van 2014 werd door het ministerie besloten om, in samenwerking met het Oranjefonds en de Van den Ende Foundation, muziekeducatie een extra impuls te geven. Het ligt voor de hand dat ook het LKCA in dit traject een rol zal spelen, gezien de inhoudelijk expertise die op dit gebied aanwezig is. 2.2

Cluster 1: Cultuureducatie voor iedereen van 0 tot 12 jaar

2.2.1 Inleiding

Het LKCA gunt ieder kind van jongs af aan een intensieve kennismaking met kunst en cultuur, niet alleen in schoolverband, maar ook in de voorschoolse en naschoolse tijd. Voor goede cultuureducatie zijn de kinderen binnen schoolverband vooral afhankelijk van de leerkracht. Voor de 0- tot 4-jarigen zijn de begeleiders van de kinderopvang van belang en na schooltijd komen

8

Werkplan LKCA 2015

niet alleen de ouders, maar ook kunstvakdocenten, vrijwilligers en andere vertegenwoordigers uit de culturele omgeving in beeld. Wat betreft de binnenschoolse cultuureducatie sluit het LKCA aan bij het landelijke programma CmK voor het primair onderwijs. Het op gang brengen van een kwaliteitsverbetering is, zoals bekend, een tijdrovende aangelegenheid. Dit geldt nog eens extra wanneer het binnen schoolverband moet gebeuren. In samenwerking met de afdeling beleid volgen wij CmK onder meer via langlopende casestudies en delen we – waar mogelijk – de (tussentijdse) opbrengsten en resultaten. Binnen het basisonderwijs is de icc'er een belangrijk aanspreekpunt voor het LKCA. Hij of zij is immers grotendeels verantwoordelijk voor het beleidsplan cultuureducatie. Het LKCA wil de icc'er van informatie voorzien waarmee hij zijn taak als degene die invulling geeft aan het cultuuronderwijs goed kan uitoefenen. Hij is immers de schakel tussen culturele organisatie, directie en de collega-leerkrachten. Het zwaartepunt van deinspanningen in dit cluster zal daarom liggen op deze groep. 2.2.2 Activiteiten cluster 1 Projectnr.

Cultuureducatie met Kwaliteit 05706

05102 05705 05605

Flankerend beleid. Het volgen van en adviseren over projecten die

uren

gefinancierd worden uit subsidieregeling Flankerend beleid. Verspreiding van opbrengsten uit die projecten o.a. in publicaties en bijeenkomsten. In samenwerking met FCP.

Afstemming en ondersteuning CmK. Diverse overleggen (intern Gevalsstudies CmK. Zie bij afdeling Beleid

Cultuurprofilering in het PO. Uitbreiding en ‘vertaling’ van het

profiel 'Cultuurprofielschool' (VO) naar het basisonderwijs in opdracht van de Vereniging Cultuurprofielscholen (VCPS)

nieuw

Resultatenbank. Verspreiden van handreikingen, leerlijnen, bij-

Totaal

samenwerking met FCP.

scholingscursussen e.d. via de website. Met speciale aandacht voor deelresultaten uit matchingsregeling CmK. Nader uit te werken. In

800

500

800

(pm 180)

(pm 5.650)

en met FCP en andere landelijke partijen) over CmK. Deskresearch tbv CmK/OCW.

500

geld

Uren

gefinan-

cierd door VCPS

400

1.580

Kosten

gefinancierd door VCPS

1.200

3.500 Plus 5.650

voorfinanciering

9

Werkplan LKCA 2015

Focus op de icc'er 05301

05302 nieuw nieuw nieuw nieuw

05110 nieuw

Kennisbases kunstvakken. Ondersteuning van werkgroepen pabodocenten

400

4.000

1000

4.800

300

200

Accent op muziekeducatie. Werkzaamheden voortkomend uit de impuls

500

1.200

CE in speciaal onderwijs. Nog nader te ontwikkelen plan voor kennisuitwis-

300

2.000

die bezig zijn met de ontwikkeling van de kennisbases kunstzinnige oriënta-

tie. Verspreiding van de opbrengsten van deze kennisbases. In samenwerking met pabo's. Loopt nog tot de zomer. Daarna afronden.

Ondersteuning icc. Instrumenten ter verbetering CE in basisonderwijs,

informatieverspreiding via nieuwsbrieven en netwerkbijeenkomsten icc

trainers, deskundigheidsbevordering, verspreiden profiel cultuurexpert.

Brede curriculum. Debatteren, publiceren en mee-ontwikkelen vakoverstijgende aanpak. Kansen en consequenties voor cultuurvakken

Methodes, handreikingen en leerlijnen. Toegankelijk maken en versprei-

den van lesmethodes, - en materiaal zodat voor leerkrachten snel inzichtelijk is wat het beste bij de visie van hun school past. In samenwerking met SLO.

Muziekeducatie 2015-2020. in samenwerking met FCP, Oranjefonds en Van den Ende Foundation.

seling over cultuureducatie in het speciaal onderwijs

Cultuur in de Spiegel. Vertaling CiS voor praktijk van de icc'er in samenwerking met netwerk ambassadeurs en RUG. Bijeenkomsten van dit netwerk en studiedag voor brede doelgroep.

Leraar 24. LKCA verzorgt hoofddossier Kennis cultuureducatie op website Leraar 24

400

400

600

16.000

500

200

Culturele omgeving van de school 04204.01

Dag van de Cultuureducatie. (Nederland en Vlaanderen) Eens per jaar

1100

40.000

05108

Netwerken culturele instellingen. Bijeenkomsten voor educatiemede-

900

24.000

Netwerken erfgoededucatie. Faciliteren en ondersteunen van vakoverleg

150

1.200

Digitale leeromgeving muziekonderwijs (inclusief Raamleerplannen).

2080

48.000

en

04205.01

04303 en

04302 nieuw

een grote bijeenkomst voor cultuur- én onderwijssector (ca. 800 medewerkers educatie van kunst- en cultuurinstellingen en icc'ers).

werkers van grote orkesten en concertzalen, van dans- en theatergezelschappen, van literatuurconsulenten en van erfgoed- en museummedewerkers.

erfgoedconsulenten, initiëren van Platform erfgoededucatie voor landelijke erfgoedpartners.

Implementatie van de in 2014 geproduceerde raamleerplannen via diverse bijeenkomsten; ontwikkelen digitale versie en ontwikkelen digitale leeromgeving. Muziek dient hier als pilot.

10

Werkplan LKCA 2015

2.3

Cluster 2: Cultuureducatie voor iedereen van 12 tot 18 jaar

2.3.1 Inleiding

Het overheidsbeleid en – daarvan afgeleid – het LKCA-beleid was de laatste tijd vooral gericht op het primair onderwijs. Geleidelijk komt echter ook het voortgezet onderwijs weer in (beleids)beeld. Te meer daar er vernieuwingen op stapel staan. Zoals bij cluster 0 tot 12 jaar het accent van de LKCA aandacht op de icc'er komt te liggen, zo kiezen we wat de doelgroep 12 tot 18 jaar betreft – althans voor de projecten die zich op het onderwijs richten – voor de CKV-docent. Anders dan in het primair onderwijs worden de kunstvakken in het voortgezet onderwijs gegeven door vakdocenten waardoor het LKCA andersoortige inspanningen moet leveren om hen te ondersteunen.

Bij scholen die lid zijn van de Vereniging CultuurProfielScholen is inmiddels veel ervaring met goed cultuuronderwijs, maar ook op andere scholen gebeurt er veel op dit gebied. Daarnaast profiteert een aantal vmbo-scholen van de regeling die door het FCP en Prins Bernhard Fonds voor culturele instellingen in het leven is geroepen. Het LKCA wil aandacht besteden aan al die inspirerende voorbeelden, onder meer via het publiceren van artikelen, via de website en via een grote studiedag in het najaar. 2.3.2 Activiteiten cluster 2 Projectnr.

CKV-docent en vernieuwingen

geld

nieuw

Kwaliteitsimpuls CKV. Bijeenkomsten en uitwisseling. Wat zijn de conse-

nieuw

Cultuuronderwijs in het vmbo. Extra aandacht voor de grootste groep

400

1.600

Cultuur Leert Anders. Grote conferentie voor CKV-docenten en educatie-

900

40.000

nieuw

05101 05110 nieuw nieuw

06105

11

uren

quenties van vernieuwingen voor CKV docenten en voor culturele instellingen. Ook voor geschiedenis- en aardrijkskundedocenten ivm erfgoed leerlingen. O.a. verspreiden uitkomsten van regeling flankerend beleid vmbo i.s.m. FCP.

medewerkers culturele instellingen i.s.m. met VCPS

Strategisch Beraad Kunstonderwijs. Zie bij Beleid.

Cultuur in de Spiegel. Vertaling CiS voor praktijk van de CKV-docent in samenwerking met netwerk ambassadeurs en RUG.

Monitor cultuuronderwijs VO. LKCA is betrokken bij deze monitor en verspreiding uitkomsten.

Leraar 24. Zie onder Focus op icc’er.

Aansluiting beroepspraktijk en opleidingen van professionals. Be-

schrijving beroepspraktijk en beroepsprofielen. Bespreking in bijeenkomsten.

Werkplan LKCA 2015

300

Zie boven

3.200

100

800

820

8.000

Cultuurprofielscholen 05601

Vereniging CultuurProfielScholen. Ondersteunen van de VCPS bij

haar kennisontwikkeling, kennisdeling, kwaliteitszorg, talentontwikkeling en strategisch handelen.

Culturele omgeving van de school Nieuw Nieuw

2.4

720

Waar-

van 640 extern

gefinancierd.

Extern gefinancierd

Kwaliteitsimpuls CKV. Zie hierboven.

Digitale Leeromgeving muziekonderwijs (inclusief Raamleerplannen). Zie hierboven.

Cluster 3: Innovatie Cultuureducatie

2.4.1 Inleiding

Dit cluster richt zich vooral op professionals in de cultuureducatie die zich bezighouden met innovatie in de beroepspraktijk. Het is daarmee cluster- en afdelingsoverstijgend en wil inspiratie en nieuwe ideeën opleveren.

Het LKCA wil als leergemeenschap fungeren om collectief te kunnen reflecteren op wat leerlingen of deelnemers én docenten moeten kunnen en kennen in de 21ste eeuw. Opbrengsten worden gedeeld via websites, publicaties, conferenties en kennisdossiers. 2.4.2 Activiteiten cluster 3 Projectnr.

Skills21kunst 09202

2.5

Skills21kunst. Research, kennisdeling, symposium.

uren

800

geld

16.000

Cluster 4: Verbinding cultuureducatie binnen- en buitenschools

2.5.1 Inleiding

Het leggen van verbindingen tussen binnenschoolse activiteiten en buitenschoolse mogelijkheden biedt kansen die veelal te weinig worden benut. Via het programma Cultuureducatie met Kwaliteit, maar ook via eigen research gaat het LKCA op zoek naar voorbeelden van goede samenwerking tussen het onderwijs en de buitenschoolse culturele omgeving (kunst- en erfgoedinstellingen, amateurverenigingen, zzp'ers) die een verrijking en verdieping van het curriculum betekenen, onder andere in de Brede School.

12

Cultuuronderwijs in schoolverband kan buiten schooltijd op allerlei manieren worden geïntensiveerd en uitgebreid. De eerste kennismaking met kunst en cultuur kan – behalve vanuit de thuissituatie – al plaatsvinden in de voorschoolse opvang. In het kader van de buitenschoolWerkplan LKCA 2015

0

se opvang en in de vrije tijd worden tal van mogelijkheden geboden van cultuureducatie. Toch valt er nog een wereld te winnen wanneer de verschillende actoren elkaar beter zouden weten te vinden.

Dit cluster richt zich op het tot stand brengen van verbindingen tussen binnen- en buitenschoolse cultuureducatie. Centrale vragen zijn onder meer: op welke manier kan cultuureducatie vorm krijgen binnen het Integraal Kind Centrum (IKC) en binnen de Brede School? Welke rol kunnen gemeenten hier spelen? Wat kunnen amateurverenigingen bijdragen? Hoe ziet de culturele omgeving van de school eruit (kunst- en erfgoedinstellingen, particuliere aanbieders, zzp’ers et cetera) en welke allianties zijn mogelijk? Kunnen cultuurcoaches hun taak als verbindende schakel tussen onderwijs en de professionele cultuurwereld uitbreiden naar het amateurveld, analoog aan de sportbuurtcoaches ? 2.5.2 Activiteiten cluster 4 Projectnr.

Verbinding cultuureducatie binnen- en buitenschools Nieuw

Verbinding CE binnen- en buitenschools. Goede voorbeelden van rol

06312.01

scenario's en stappenplannen. Platform. Monitoren ontwikkelingen.

voortbouwend op

06312.02 08101.03

uren

die culturele instellingen en amateurverenigingen kan spelen in

schoolverband en daarbuiten zoeken en verspreiden. Ontwikkeling

29.200

Nieuw

Brede scholen met veel aandacht voor cultuur. Kennisdeling en

400

4.000

05304

Cultuurcoaches. Netwerk en andere vormen van kennisdeling (bijeen-

300

4.000

2.6

verspreiding. Onder meer 3 werkbijeenkomsten + maken instrumenten. In samenwerking met Landelijk Steunpunt Brede Scholen.

komsten, nieuwsbrieven, website). Onderzocht wordt of een of meer Communities of Practice kunnen worden gestart.

+ Evt. 300

voor CoP

Reguliere activiteiten afdeling Cultuureducatie

17001

nieuw

Bijeenkomsten en contacten. Het onderhouden van contacten met relevante relaties teneinde op die manier op de hoogte te blijven

van ontwikkelingen op ons werkterrein (bijwonen bijeenkomsten van externen/niet projectgebonden werkafspraken).

Incidentele bijeenkomsten LKCA. Organiseren en bijwonen van incidentele kleinere netwerken (> 50 deelnemers) die door LKCA

worden gefaciliteerd. Het betreft hier groepen deelnemers die niet structureel bijeenkomen, maar voor wie een bijeenkomst wordt

georganiseerd vanwege een specifieke kwestie of vanwege de actualiteit. Structurele netwerken zijn ondergebracht bij de projecten.

13

2370

geld

Werkplan LKCA 2015

uren

600

300

geld

800

2.000

17006

Advisering. Vragen die ons bereiken van allerlei aard beantwoor-

500

400

01108

Publiceren. Schrijven voor eigen LKCA uitgaven of voor publicaties

500

400

Presenteren. Presenteren op (inter)nationale bijeenkomsten van

300

2.000

01108

14

Werkplan LKCA 2015

den en/of zo mogelijk doorverwijzen. Deelname aan adviescommissies.

van anderen. Leveren van bijdragen aan eigen LKCA website of die van anderen (kennisdossiers, blogs, platform et cetera). LKCA of van anderen.

3

Afdeling Cultuurparticipatie

3.1

Inleiding

De versterking van verbindingen tussen actieve cultuurparticipatie en andere sectoren is als thema belegd bij de afdeling Cultuurparticipatie en vormt de leidraad voor waar de afdeling aan werkt. Het LKCA verstaat onder actieve cultuurparticipatie alle kunst- en cultuurbeoefening die plaatsvindt buiten het formele onderwijs, in de vrije tijd, door mensen van alle leeftijden. Onder verbinding met andere sectoren verstaan we de samenwerking van personen of organisaties uit het culturele veld met personen of organisaties van andere werkterreinen (zoals welzijn, zorg, onderwijs, sport). Daarbij gaat het om samenwerking op gelijkwaardige basis, met als doel om elkaar te versterken. Kennis delen en leren van elkaar staan centraal, zodat ieders eigen specifieke kwaliteiten tot hun recht komen en leiden tot innovatie.

Voor de culturele sector én voor andere sectoren is het versterken van de verbinding van belang omdat dat leidt tot innovatie van werkwijzen, zowel in de cultuurparticipatie als in het andere domein. Cultuurparticipatie kan bijdragen aan de oplossing van bepaalde maatschappelijke vraagstukken. Samenwerking levert nieuwe samenwerkingspartners op waardoor de toekomstbestendigheid van cultuur en het andere domein vergroot wordt. Voor cultuurparticipatie wordt de potentiële doelgroep en de bereikbaarheid vergroot. De verbinding met andere sectoren geeft ook invulling aan de beroepsuitoefening en het ondernemerschap van professionals.

Aan de activiteiten van de afdeling Cultuurparticipatie liggen twee perspectieven ten grondslag. Aan de ene kant de intrinsieke waarde van kunst en cultuur en van cultuurparticipatie. Kunstbeoefening raakt mensen en is een bron voor expressie en zingeving. Aan de andere kant de maatschappelijke waarde van kunst- en cultuur, en van cultuurparticipatie. Actieve cultuurparticipatie, of het nu amateurkunst, community arts, urban arts of anders wordt genoemd, biedt mensen de gelegenheid zich te verhouden tot zichzelf, tot anderen en tot de samenleving als geheel en draagt bij aan welbevinden, gezondheid en een betekenisvolle (vrije)tijdsbesteding van mensen. De afdeling wil de bereikbaarheid en toegankelijkheid van actieve cultuurparticipatie voor iedereen vergroten en professionalisering en innovatie bevorderen.

Het LKCA zet al enkele jaren samen met partners stevig in op cultuurparticipatie door ouderen het programma Lang Leve Kunst. Hiermee gaat de afdeling door. Daarnaast bundelen we andere activiteiten en doelgroepen in herkenbare clusters en bouwen die uit. In 2015 richten we ons bij het versterken van verbindingen met andere sectoren op het sociale domein (-langdurige-zorg, welzijn, arbeidsparticipatie ), wonen en wijken (stedelijk en platteland) en vrijetijdsbesteding, waaronder sport. De afdeling volgt, onderzoekt en analyseert het proces van het aangaan van verbindingen met andere sectoren en wat het de verschillende domeinen oplevert. Research of aan research gerelateerde activiteiten vinden in de clusters plaats (inventarisaties, monitoring, onderzoek, evaluaties).

15

Werkplan LKCA 2015

3.2

Cluster 5: Kunst Versterkt

3.2.1 Inleiding

In het cluster Kunst Versterkt richt het LKCA zich in 2015 op enkele specifieke groepen in de samenleving: jongeren, ouderen en kwetsbare mensen (zoals mensen met een beperking en mensen in achterstands- en of armoedesituaties). Een belangrijke doelstelling is het vergroten van de bereikbaarheid en toegankelijkheid van actieve cultuurparticipatie voor deze doelgroepen. Daarvoor willen we realiseren dat mensen in hun leef- en woonomgeving meer in aanraking komen met actieve cultuurparticipatie en worden gestimuleerd om actief deel te nemen. Samen met relevante fondsen worden de mogelijkheden vergroot om deel te nemen aan actieve cultuurparticipatie. Een ander resultaat dat de afdeling wil realiseren is dat beleidsmakers en overheden, die invloed hebben op het veld van actieve cultuurparticipatie en op andere sectoren waarmee actieve cultuurparticipatie verbindingen aangaat, daartoe voldoende zijn toegerust en geïnspireerd met kennis en informatie (samen met de afdeling Beleid).

Op het gebied van ouderen en cultuur werkt de afdeling verder aan het programma Lang Leve Kunst en nemen we deel aan het Europese ErasmusPlus-programma Art Age. Op het terrein van jongerencultuur worden onder andere activiteiten ontwikkeld op het gebied van urban arts en worden samen met partners een conferentie en publicatie voorbereid over jongeren en actieve cultuurparticipatie. Kunst Inclusief richt zich onder andere op projecten, bijeenkomsten en festivals voor kwetsbare groepen in de samenleving. Naast de professionals die werkzaam zijn in de verschillende sectoren zijn ook vrijwilligers en beleidsmakers belangrijke doelgroepen in dit cluster. 3.2.2 Activiteiten cluster 5 Projectnr.

Kunst Versterkt – algemeen nieuw

06308.02 nieuw

Vervolg Rondetafel OCW/VWS. Werkgroep met OCW/ VWS/ Movisie/ LKCA en andere landelijke partijen

over verbinding sociale domein en cultuur in werkgroep. Activiteiten nader te bepalen.

Regiodagen Kunst Versterkt. Uitloop 2014, twee dagen in januari – april. Regio's Noord en West Nederland.

Monitoring Kunst op Recept. Voorgenomen pilot door gezondheidscentrum Roerdomp in Nieuwegein, Movactor (organisatie maatschappelijke onder-

steuning) en De Kom (CvdK) Nieuwegein , analoog aan concept Welzijn op Recept. Zichtbaar maken van de resultaten i.s.m. afd. Communcatie: korte interviews met verschillende betrokkenen als reeks op website LKCA, en artikelen met interviews in vakpers gezondheidszorg

16

Werkplan LKCA 2015

uren

200

120 400

geld

3.200

6.400 6.000

Kunst Versterkt - Ouderen en cultuur/Lang Leve Kunst 06303 en

06303.03

Lang Leve Kunst/Ouderen en cultuur: algemeen. I.s.m. RCOAK,

250

6.000

–

150

Financiering

100

3.200

FSvL, FCP, VSBfonds, NOV.

Activiteiten die hieronder vallen: –

–

–

–

nieuw nieuw

06303.05

nieuw nieuw

Nieuw

bestuurdersbijeenkomst tijdens EU conferentie

twee intervisiebijeenkomsten met kwartiermakers programma

Lang Leve Kunst, tevens kennisuitwisseling met andere netwerkprojecten;

twee intervisiebijeenkomst t.b.v. de gehonoreerde projecten in de FCP-regeling ouderenparticipatie;

drie (regio)bijeenkomsten i.s.m. o.a. NOV, Actiz en Movisie (filmfestival) over verbinding cultuur, zorg, welzijn, professionals en vrijwilligers

presentaties tijdens diverse congressen en bijeenkomsten waarop beleidsmakers en bestuurders samen komen, zoals van VNG, Mu-

seumvereniging, OCW, VWS, NOV-congres, bijeenkomsten Movisie, e.d.

Monitoring Lang Leve Kunst /Ouderen en Cultuur. Monitoring van netwerkvorming in 4 regio's en voorbeeldprojecten FCP.

Lang Leve Kunst: stimuleren kunstvakopleidingen. I.s.m. LLK partners. Stimuleren van kunstvakopleidingen om kunstbeoefening met

ouderen/intergenerationeel werken als 'vak' op te nemen in het curriculum.

Lang Leve Kunst/Ouderen en cultuur: Europese activiteiten. I.s.m. RCOAK, FSvL, FCP, NOV, VSBfonds. Activiteiten die hieronder vallen: –

Europese conferentie Long Live arts, 21 en 22 mei 2015, organisatie door extern bureau

Lang Leve Kunst festival 2016. Voorbereiding en gala tijdens EU conferentie 2015

Voorbereiding Projectleiderschap EU-Erasmus Plus project: ArtAge. Voorbereidingen in 2014-2015, project start in 2016. Aansluitend op EU-conferentie Long Live Arts.

Traning Erasmus Plus Art-Age. Vierdaagse internationale training

(najaar 2015) vanuit Erasmus. Rol LKCA: begeleiden en programmeren. De organisatie kunnen we uitbesteden indien nodig.

Kunst Versterkt – Jongerencultuur (18+) nieuw

17

Bijeenkomst urban arts. Bijeenkomst voor hiphopprofessionals gericht op competenties als beïnvloeding politieke besluitvorming, sociale aspecten en ondernemerschap.

Werkplan LKCA 2015

100

OCW/VWS

3.200

450

4.800

150

1.600

600

8.000

100

800

1.600

12.000

Financiering OCW/VWS

300

4.000

200 Inkomsten

via EU/ Life

Long Learn-

ing /Erasmus Plus

80 Inkomsten

via EU/ Life

Long Learn-

ing /Erasmus Plus 150

2.000

08101.05

Europese activiteiten en netwerken urban arts. Netwerkvorming en

650

6.400

140

1.200

150

1.200

400

3.200

Voorbeeldproject kunstbeoefening door kwetsbare groepen. I.s.m. Cul-

150

2.400

Symposium Kunst Inclusief. Symposium over kunstbeoefening door men-

250

8.000

Inventarisatie cultureel diverse koren. Opmaat naar Hearts in Harmony /

100

800

kennisdeling urban arts/deskundigheids-bevordering jonge professionals.

Twee expertmeetings i.s.m. IBE, Fontys Hogeschool voor de kunsten, Breakin Convention, Urban Myth (Amsterdam), Inprobable (UK).

nieuw

10101.02 08101.05 nieuw

Bijdragen/presentaties over jongerencultuur / tijdens conferenties van anderen, waaronder conferentie 'Urban is toch Anders'.

Community of practice urban arts. Opzetten van community of practice rond Urban arts/kennisplatform Change Agents.

Conferentie Jongerencultuur. Samenwerking FCP/LKCA en Fonds Soziokultur (Duitsland).

Advisering methodiekontwikkeling Hiphophuis. I.s.m. Hiphophuis Rotterdam.

Symposium en handreiking doelgroep 18+. Voorbereiding symposium en publicatie/handreiking (2016) over doelgroep jongeren (18+) en actieve cultuurparticipatie, i.s.m. Oxfam Novib/MOVISIE.

Kunst Versterkt – Kunst inclusief nieuw Verkenning onder makers. Verkenning onder makers in verschillende

kunstdisciplines die werken met mensen in kwetsbare sociaaleconomische omstandigheden . Resultaat: (web)publicatie.

100

200

800

1.600

Verdieping van kennis over wat makers nodig hebben om professioneel te nieuw nieuw nieuw nieuw 10106.03

werken met deze doelgroep. Tevens behoeftepeiling naar bijeenkomsten, scholing, publicatie. Vorm nog uitwerken.

tuurmij Oost n.a.v. FCP-aanvraag. Rol LKCA: monitoring resultaat, kennisdeling, goede voorbeelden verspreiden resultaten.

sen met een beperking, onderdeel van het Holland Dance Festival (internationaal moderne dansfestival in Den Haag). Europa Cantat 2016. i.s.m. KBZON/ VNK.

Voorbereiding Hearts in Harmony festival 2016. Internationaal muziekinclusief festival, i.s.m. Europa Cantat en Koor en Stem/Forum voor Amateurkunsten, Vlaanderen.

Grundtvigproject. Cultural Guides (vrijwilligers)/marginalised groups.

Organisatie internationale partnermeeting in januari en vervolgbijeenkomst in het voorjaar, training in Ljubljana in juni en afsluitende conferentie in Budapest in oktober.

18

Werkplan LKCA 2015

50

800

350 Inkomkomsten EU-

Grundt vig

3.3

Cluster 6: Kunst in de buurt

3.3.1 Inleiding

In dit cluster staat actieve cultuurparticipatie in en met de leef- en woonomgeving centraal (steden, wijken, dorpen). Het gaat hier om het vergroten van de bereikbaarheid van cultuurparticipatie voor mensen in de eigen leef-en woonomgeving. In diverse wijk- of buurtgerichte projecten liggen voor de leefomgeving actuele en maatschappelijke vragen ten grondslag. Kunst en creativiteit worden ingezet om antwoorden te vinden op deze vragen. De afdeling richt zich met name op het versterken van de professionals die in de wijken werken, onder andere door intervisie en kennisdeling. Een van de vragen die in 2015 onderzocht gaat worden is hoe actieve cultuurparticipatie de leefbaarheid in krimpgebieden kan beïnvloeden. 3.3.2 Activiteiten cluster 6 Projectnr.

Kunst in de buurt nieuw

Overdracht CAL XL Projectenweb. I.o.m. afd. Communicatie

nieuw

Monitoring Community Arts Labs. Onder voorbehoud,

nieuw

06311

nieuw nieuw

3.4

50

geld

0

Cultuurparticipatie in de leefomgeving. Aanbod ontwikkelen voor professi-

240

4.000

Intervisiebijeenkomsten. Gericht op kunstenaars/ kunstdocen-

300

4.000

onals in zorg en welzijn i.s.m. Movisie.

ten/professionals in sociale domein die werk maken van projecten gericht op

bewoners van stedelijke buurtomgevingen of bewoners van krimpgebieden in de provincies. I.s.m. C-O, Kunstconnectie, SCP, Ver-weij Jonker Instituut e.a.

Ontwikkelen plan rondom het thema cultuurparticipatie en krimpgebieden. Vraagstelling: hoe kan actieve cultuurparticipatie de leefbaarheid in krimpgebieden beïnvloeden?

Digitale inspiratiegids kunst en andere domeinen. Redactie en bijdrage.

Per sector wordt de kracht van kunst uitgewerkt. Elk hoofdstuk valt uiteen in actuele beleidsvraagstukken, uitdagingen, inzicht in opbrengst, etc.

400

4.000

200

2.000

100

3.200

Cluster 7: Cultuur en vrije tijd

3.4.1 Inleiding

19

uren

De veranderingen in de samenleving hebben ook invloed op de vrijetijdsbesteding van mensen. Amateurkunstverenigingen, andere organisatieverbanden en kunstbeoefenaars kunnen te maken hebben met extra regelgeving, minder subsidies en een terugloop van (bestuurs)leden en deelnemers. In dit cluster gaat het over de verbanden tussen actieve cultuurparticipatie met andere vormen van vrije tijdsbesteding, zoals sport. Er wordt gekeken naar drijfveren voor vrijetijdsbesteding en naar cijfers. Het actieplan Sport en Cultuur zet in op onderzoek naar sport- en cultuurbeoefening en op het gebruik van voorzieningen en het verzamelen van goede voorbeelden. Doelen zijn dat cultuur, sport en andere vrijetijdsgebieden van elkaar kunnen leren en meer en beter met elkaar gaan samenwerken. Dit gebeurt onder andere door het ontWerkplan LKCA 2015

wikkelen en uitzetten van formats om lokale vrijwilligers en bestuurders bij elkaar te brengen. Het LKCA wil daarmee bereiken dat vrijwilligers en bestuurders binnen de actieve cultuurparticipatie (beter) zijn toegerust om in te spelen op de veranderende samenleving en verbindingen aan te gaan met de omgeving; Bij dit cluster zijn tevens de activiteiten ondergebracht die de afdeling uitvoert om professionals, bestuurders en beleidsmakers in andere sectoren meer bewust te maken van de waarde van actieve cultuurparticipatie. Hierin werken de afdelingen Cultuurparticipatie en Communicatie nauw samen. 3.4.2 Activiteiten cluster 7 Projectnr.

Cultuur en vrije tijd 06310

Actieplan Sport en cultuur. Onderdelen:

1. Onderzoek naar behoefte aan en gebruik van sport- en cultuur-

voorzieningen in krimpgebieden (in samenwerking met NISB), uit-

uren

1300

mondend in een publicatie.

geld

14.400

(10.000 onderzoek/

2. Volgen van proeftuinen en/of verzamelen van best practices in

volgen proef-

zowel krimpgebieden als stedelijke gebieden. Deze best practices

tuinen/ publi-

beschikbaar stellen aan het brede werkveld van sport en cultuur,

catie e.d.,

gemeenten en sociale domein. I.s.m. hoofdpartner NISB, daarnaast

8.000 evene-

medewerking van stuurgroeppartners NOC*NSF, VSG, VNG, FCP en

menten)

JCF.

3. Verkennen meerwaarde verbinding sport en cultuur bij drie eve-

nementen: WK Schaken (januari), Le Tour Utrecht (juli) en cultureel 06203.02

03104

evenement in najaar. I.s.m. stuurgroeppartners.

4. Ontsluiten relevant onderzoek sport en cultuur

Vervolg Bestuursparade 2014. Samenwerkingsproject van LKCA,

NOC*NSF, Scouting Nederland, NOV, Movisie. Lokale samenwerking

vrijwilligers en bestuurders in de vrije tijdssector/actieve cultuurparticipatie. Resultaat: kennisuitwisseling, formatontwikkeling, inspiratie, lokale samenwerking vrijetijdsector.

Week van de Amateurkunst. Ondersteunen Stichting WAK Neder-

land bij de uitvoering van de Week van de Amateurkunst 2015 en het monitoren van de ontwikkelingen. Dit gebeurt in aansluiting op het

300

4.000

450

4.000

400

6.400

ontwikkelen van een landelijke promotiecampagne voor actieve nieuw

cultuurparticipatie samen met landelijke partners (afd. Communicatie).

Cultuurparticipatie voor kinderen met een beperking + leer-

lingen in het speciaal onderwijs. Opzetten van traject analoog aan

sport voor cultuurparticipatie i.s.m. Special Heroes/NOC*NSF t.b.v.

kinderen met beperking in relatie tot buitenschoolse cultuurparticipatie.

20

Werkplan LKCA 2015

nieuw

Professionals en amateurs voor het voetlicht. Interactie tussen

(top)amateur- en professioneel niveau. Programma's als Zomerexpo in het Haags Gemeentemuseum, the Voice of Holland, Holland's got

300

4.000

400

8.000

400

8.000

talent, Sterren dansen op het ijs. Strictly come dancing, SYTYCD, het

gaat hier over talent, topamateurs, autodidacten, professionals, kortom over cultuurparticipatie. Nadere studie van criteria en beoorde-

ling, talentontwikkeling, effecten van deze programma's op receptieve en actieve cultuurparticipatie, en promotie: hoe kunnen we deze

nieuw

nieuw

fenomenen verbinden met de promotie van actieve cultuurparticipatie? Onderzoek en projectplan.

Kiezen voor Kunst. Waarom kiezen mensen voor kunstbeoefening in de vrije tijd, hoe verloopt dit keuzeproces, welke motieven hebben

mensen om te beginnen , door te gaan, te stoppen, te hoppen? Scherp krijgen van de intrinsieke drijfveren. Verkenning, publicatie.

Benchmark amateurkunst/ actieve cultuurparticipatie met andere vormen van vrijetijdsbesteding. Andere vormen van vrije-

tijdsbesteding die worden meegenomen zijn o.a. scouting, techniek, sport. Vergelijkingen per doelgroep: kinderen, jongeren, volwassenen, ouderen.

3.5

Cluster 8: Professionalisering

3.5.1 Inleiding

De afdeling wil de professionalisering en innovatie van actieve cultuurparticipatie bevorderen. Daartoe willen we realiseren dat kunstprofessionals (beter) zijn toegerust en geïnspireerd om te werken in de actieve cultuurparticipatie en in te spelen op de veranderende samenleving, Aspecten daarvan zijn dat zij de benodigde competenties en kennis hebben om zich als ondernemer op te stellen, samen te werken met (nieuwe) doelgroepen en andere sectoren, en in staat zijn om hun unieke bijdrage en authenticiteit als kunstprofessional daarbij in te zetten. In het verlengde daarvan wil de afdeling ook bereiken dat professionals in andere sectoren (beter) toegerust en geïnspireerd zijn om samen te werken met kunstprofessionals en organisaties in de actieve cultuurparticipatie. Tevens willen we realiseren dat organisaties binnen en buiten de actieve cultuurparticipatie die op het gebied van actieve cultuurparticipatie willen samenwerken met andere sectoren, daarvoor (beter) de mogelijkheden, wegen en dilemma’s kennen of dat ze de kanalen weten te vinden om zich te laten informeren.

21

Werkplan LKCA 2015

3.5.2 Activiteiten cluster 8 Projectnr.

Professionalisering 06203.01

Jaarprogramma deskundigheidsbevordering /professionalisering /inspiratie van professionals in cultuurparticipatie. Activiteiten: -

-

Conferentie ‘De Kunst van …’ , resultaat: keynotes, workshops, kennisuitwisseling- deling, interactie, inspiratie.

Twee inspiratiebijeenkomsten, resultaat: kennisuitwisseling/deling

8.000

In

idem

100

0

250

2.000

Innovatieateliers kunstprofessionals i.s.m. de Baak. komst tijdens ‘De Kunst van…’

Aansluiting beroepspraktijk en opleidingen van professionals. Beschrij-

06106

Tandemproject. Deelnemers: Nederland, Duitsland, Vlaanderen. Deskun-

ving beroepspraktijk en beroepsprofielen. Bespreking in bijeenkomsten.

2.000

150

Cultuur-Ondernemen. Zeven ochtenden met afsluitende bijeen-

1.600

cluster 2

digheidsbevordering instellingen cultuurparticipatie. Partners FCP, ECF. Meetings in maart, juni en november.

Behoeftepeiling kaderopleidingen. Tevens peiling van het gebruik van de richtlijnen voor kaderopleidingen.

Reguliere activiteiten afdeling Cultuurparticipatie

(Internationale) presentatie, netwerken 10101.02

Deelname/presentaties/bijdragen aan (inter)nationale conferenties,

10101.02

Advisering 17001

geld 8.000

Kennis uitwisseling/werkbezoek. Vlaanderen, Forum voor Amateurkun-

200

2.400

Bijdragen aan website algemeen, kennisdossiers, nieuwe opzet projecten

500

0

Vragen die ons bereiken van allerlei aard beantwoorden en/of zo mogelijk

300

0

80

400

netwerken, festivals. O.a. AMATEO, netwerk provinciale – en regionale consulenten/cultuurprofessionals/cultuurscouts, Art Brut. sten en landelijke ondersteuningsinstellingen.

web (i.o.m. CAL xl) , inspiratieboxen, artikelen , blogs, LinkedIngroepen , Facebook, Twitter, et cetera.

doorverwijzen. Deelname aan (internationale) adviescommissies.

Onderzoeksnetwerken 06105

uren 600

Kennisdossiers, website, social media, informatiebank

22

150

200

De Sharing Academy, pilotproject met Merlijn Twaalfhoven i.s.m.

06105

3.6

40.000

keling, formatontwikkeling. Deze trajecten zijn: •

geld

1000

Twee trajecten met kunstprofessionals, resultaat: competentieontwik•

06201

uren

Onderzoeksnetwerken actieve cultuurparticipatie opzetten, faciliteren

en/of in participeren, publiceren van analyses actieve cultuurparticipatie (secundaire analyses).

Werkplan LKCA 2015

4

Afdeling Cultuurbeleid

4.1

Inleiding

De afdeling Cultuurbeleid richt zich op analyse, reflectie en onderzoek en op actieve kennisdeling en beleidsondersteuning voor de ontwikkeling, uitvoering, monitoring en evaluatie van beleid op het gebied van cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie. Onder beleid verstaan we het aangeven van de richting en de middelen waarmee men gestelde doelen wil gaan realiseren. Voor cultuureducatie en –participatie kijken we naar de beleidsactiviteiten van de overheid (rijksoverheid, provincies en gemeenten), van publieke, door de overheid ingestelde fondsen en van andere instanties en organisaties. We bekijken het beleid telkens in relatie met andere relevante werk- en beleidsvelden – onderwijs, cultuur, vrije tijd, zorg en welzijn, arbeid et cetera – en met algemene sociaal-culturele, economische of bestuurlijke trends die die velden raken.

Thema 2 Vernieuwing van de infrastructuur voor cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie vanuit het strategische LKCA-beleidsplan voor 20143-2016 is belegd bij de afdeling Cultuurbeleid. Het LKCA vindt dat iedereen in Nederland de mogelijkheid moet hebben om actief deel te nemen aan het culturele leven. Kinderen, jongeren en volwassenen beoefenen in verschillende levensfasen via het onderwijs (wettelijke geregeld) of in hun vrije tijd een of meer culturele activiteiten. Ze willen daar beter in worden en aan anderen laten zien, horen of lezen wat ze doen. Daar zijn onder meer goed gespreide, toegankelijke en gevarieerde lokale en regionale voorzieningen voor nodig in de vorm van verenigingen, clubs, instellingen, bedrijven en zelfstandige culturele ondernemers. Er zijn vele ontwikkelingen gaande in deze werkvelden die vragen om nieuwe structuren en verbanden. Het LKCA analyseert en reflecteert op deze veranderingen en brengt gevolgen daarvan in kaart zodat overheden, instellingen en verenigingen hun posities en beleid gefundeerd kunnen heroverwegen. De belangrijkste doelgroep waar de afdeling zich op richt zijn bestuurders, beleidsmakers, beleidsuitvoerders, (beleids)onderzoekers en (andere) deskundigen en stakeholders die met elkaar, naast elkaar en soms ook in strijd met elkaar vorm en uitvoering geven aan cultuureducatie- en cultuurparticipatiebeleid. Publicaties die voortkomen uit het werk van de afdeling zijn tevens bestemd voor een breder publiek van professionals in deze werkvelden. De belangrijkste partners waar de afdeling buiten het instituut mee samenwerkt zijn: overheden, koepels en bonden, belangenorganisaties, fondsen, wetenschappelijke en andere kennisinstellingen, internationale organisaties, lobbyorganisaties. De afdeling verzamelt en ontwikkelt kennis door het analyseren, onderzoeken en duiden van ontwikkelingen en behoeften, en stimuleert kennisdeling en de benutting van kennis via publicaties, bijeenkomsten en debat en door advisering over de ontwikkeling, uitvoering en monitoring en evaluatie van beleid. Afdelingsactiviteiten zijn geordend in vier clusters: beleidsondersteuning, trendstudies en monitoring, internationaal beleid (zie productclusters uit het Strategisch Beleidsplan 2013-2016 van het LKCA: Analyse en reflectie (B), Actieve kennisdeling/netwerken (D/E) en Beleidsondersteuning (G)).

23

Werkplan LKCA 2015

De afdeling concentreert zich vooral op strategische vraagstukken van beleid, wil kennis hierover ontwikkelen en toegankelijk maken en debat hierover stimuleren. Waar deze raken aan tactische en operationele aspecten van het werk van de afdelingen Cultuureducatie, Cultuurparticipatie en Communicatie, stemmen we onze activiteiten af met collega’s van die afdelingen en betrekken we hen erbij. Omgekeerd verwachten we dat andere afdelingen hun activiteiten met de afdeling Cultuurbeleid afstemmen als daar beleidsaspecten aan zitten. 4.2

Cluster 9: Trendstudies en monitoring

4.2.1 Inleiding

De veranderende financiële en sociaal-culturele omgeving stelt gespecialiseerde organisaties, ondernemers, professionals en bestuurders in de werkvelden cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie voor nieuwe uitdagingen. Het LKCA monitort en analyseert ontwikkelingen in het beleid en in het werkveld. De infrastructuur en het voorzieningenniveau voor cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie in gemeenten en regio’s vormen een bijzonder aandachtspunt en worden bekeken en geanalyseerd in relatie met veranderende activiteiten en behoeften van kinderen, jongeren en volwassenen die op school en in hun vrije tijd actief aan kunst en cultuur doen. Het LKCA adviseert over en ondersteunt de monitoring en evaluatie van beleid en beleidsmaatregelen op dit gebied. 4.2.2 Activiteiten cluster 9 Projectnr.

Strategische verkenning cultuuronderwijs en actieve cultuurparticipatie 01102.02

In de aanloop naar de volgende cultuurbeleidsperiode (2017-2020) inventariseert het LKCA actuele vraagstukken en trends op het ge-

bied van cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie. In 2015 komt

uren

geld

120 Publicatie Zaalhuur Catering

de publicatie uit en generen we hierover de nodige aandacht.

Volgen van ontwikkelingen in de lokale infrastructuur 09313

De casestudies lokale ontwikkelingen (infrastructuur, initiatieven en

beleid) op het gebied van cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie om ontwikkelingen in de lokale infrastructuur consistent en effici-

ent te volgen. De afdeling wil hiervoor een aantal gemeenten selecte-

ren. Dit sluit aan bij reeds lopende informatie-activiteiten en casestu-

dies. Resultaten van dit soort activiteiten worden gepubliceerd via de website van het LKCA, in druk, via presentaties en lezingen en via andere geschikte media.

24

Werkplan LKCA 2015

400

0

Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) 05702.01

Moneva Matchingsregeling. Helpdesk en ondersteuning van de

monitoring en evaluatie (Moneva) van de deelnemers aan MR CmK.

Mogelijke analyse van de tussentijdse landelijke evaluatie (start eind

600

800

220

800

1.400

5.600

300

0

24 + pm

0

2014) op verzoek van de landelijke evaluatiecommissie (pm).

Kennisatelier Moneva CmK; bijdrage conferenties FCP in 2014; publi05702.02

caties via de LKCA-website en via andere kanalen; informatie en inzichten die relevant zijn voor andere CmK-projecten.

Moneva Flankerend beleid. De landelijke monitoring en evaluatie Flankerend Beleid (plananalyse 2013-2014 en analyse evaluaties)

heeft betrekking op de uitvoering en resultaten van de regeling flankerend beleid.

05705

Gevalsstudie leerlijnen en professionalisering. In de Gevalsstudie worden negen casussen nader onderzocht om inzicht te krijgen in de aanpakken die culturele instellingen kiezen en toepassen om tot een leerplan en daarmee samenhangende leerlijnen te komen, de kwaliteit die zij daarbij nastreven, de wijze waarop deze instellingen de

curricula en leerlijnen implementeren en hoe zij de daaraan gerela-

teerde professionalisering van leerkrachten en educatiemedewerkers vorm geven.

Moneva FCP-programma Versterking actieve cultuurparticipatie 06302

Het LKCA heeft onder meer de taak het FCP te adviseren en te onder-

steunen bij de uitvoering van de subsidieregeling Versterking actieve cultuurparticipatie. De regeling voorziet in de periode 2013-2016 in subsidies voor kunstparticipatieprojecten. Advisering over en lichte ondersteuning van monitoring en evaluatie van het programma.

Moneva Talentontwikkeling 08101.04

Begeleiding volgonderzoek deelnemers aan grote, vooral door het

FCP gesubsidieerde talentontwikkelingsprojecten. Onderzoek wordt in opdracht van FCP uitgevoerd door Bureau ART i.s.m. de EUR.

Licht advies over en lichte ondersteuning van tussentijdse en eindevaluatie van de regeling Talentontwikkeling en Manifestaties.

4.3

Cluster 10: Onderzoek

4.3.1 Inleiding

25

De afdeling verzamelt en ontwikkelt kennis door het analyseren, onderzoeken en duiden van ontwikkelingen en behoeften, en stimuleert kennisdeling en de benutting van kennis via publicaties, bijeenkomsten en debat en door advisering over de ontwikkeling, uitvoering en monitoring en evaluatie van beleid. Hierbij wordt gebruik gemaakt van beschikbare kennis en onderzoek, adviseert over onderzoek, laat onderzoek uitvoeren en doet zelf onderzoek. Werkplan LKCA 2015

Het cluster onderzoek omvat het afstemmen van het onderzoeksbeleid van de bijzonder hoogleraren, onderzoeksagenda, de Zicht op trendanalyses. 4.3.2 Activiteiten cluster 10 Projectnr.

Onderzoek CE en ACP en de bijzonder hoogleraren 09102.01

09102.02

09201

09304

De bijzondere leerstoel Cultuureducatie en Cultuurparticipatie is door

uren

het LKCA gevestigd voor de periode 2011-2015 bij de Universiteit

Utrecht. De leerstoelhouder heeft als specifieke taken het verzorgen

van onderwijs en het verrichten van onderzoek op het door de leerstoel gedekte vakgebied.

De bijzondere leerstoel Historische Cultuur en Educatie is door het

LKCA gevestigd voor de periode 2014-2018 bij de Erasmusuniversiteit

Rotterdam. De leerstoel heeft een netwerkfunctie met als accent onderzoek naar transnationaal erfgoed in educatieve contexten.

In maart 2015 is de onderzoeksagenda definitief en wordt die ver-

spreid en op de LKCA-website geplaatst. Vervolgens moet de werking daarvan worden gestimuleerd. Coördinatie van de werking van de onderzoeksagenda met andere afdelingen.

De Onderzoeksconferentie CECP is het platform waar Nederlandse en Vlaamse onderzoekers hun resultaten presenteren, en daarover in

gesprek gaan met de werkvelden. Practitioners hebben behoefte aan

340

0

72

8.000

750

20.000

+

pm

producenten van onderzoek en kennisgebruikers.

Tweejaarlijks - op de Onderzoeksconferentie CECP - reikt het LKCA de

Max van der Kamp Scriptieprijs uit voor de beste masterscriptie over cultuureducatie of cultuurparticipatie. Met deze prijs wil het LKCA

Inkomsten betalende

bezoekers:

disciplines en velden (HBO/WO) - aan een plek om elkaar te ontmoe09305

0

340

actuele kennis en inzichten uit onderzoek. Onderzoekers - uit diverse

ten. Met de conferentie vervult het LKCA de rol van intermediair tussen

geld

200

14.000.

6.000

kwalitatief goed onderzoek van masterstudenten (HBO en WO) onder de aandacht brengen van een groter publiek.

Zicht op cultuuronderwijs (basisonderwijs en voortgezet onderwijs) (tweejaarlijkse publicatie) 09311

Om de twee jaar komt een publicatie uit die relevante en betrouwbare informatie bevat over cultuuronderwijs (basisonderwijs en het voortgezet

onderwijs). Het bevat hoofdstukken over onderwijsbeleid; landelijke onderwijsondersteunende activiteiten; opleidingen en onderwijs(kundige) ver-

nieuwingen (vraagstukken, activiteiten, organisatie, financiering). Het On-

derzoek leerkrachten po (05707) is één van de bronnen voor de publicatie.

Onderdelen van het gepubliceerde materiaal worden ook toegankelijk gemaakt via de LKCA-website.

26

Werkplan LKCA 2015

980

36.000

Trendonderzoek museumeducatie nieuw

Sinds 1980 is op gezette tijden een trendonderzoek verricht over

museumeducatie. In 2007-2008 verrichtte Cultuurnetwerk Nederland dit trendonderzoek, hetgeen toen onder meer uitmondde in

1500

enkele studiemiddagen en de publicatie ‘Museumeducatie in de prak-

30.000

waarvan

2.400 in 2015

tijk’. De museumwereld is de laatste jaren flink in beweging, ook op

Vergoeding

educatief gebied. Vandaar dat in een nieuw trendonderzoek is voor-

door OCW

zien dat in de jaren In 2015-2016 is voorzien.

Zicht op actieve cultuurparticipatie 09310

Het LKCA biedt iedereen die beroepshalve, beleidsmatig of bestuurlijk

506

09310.03

vraagstukken in praktijk en beleid op dit gebied. Om de twee jaar

NMAK

09310.01 09310.02 09310.04 09310.05

werkzaam is op het gebied van actieve cultuurparticipatie of die daar

in een andere hoedanigheid bij betrokken is zicht op trends en actuele wordt hierover een stevige publicatie uitgegeven samen met het FCP: Zicht op actieve cultuurparticipatie: thema’s en trends in praktijk en

beleid (09310.04). De editie 2014 verschijnt in januari 2015, de editie 2016 in het najaar van 2016. Deze publicatie rust voor een belangrijk

deel op structureel onderzoek van het LKCA naar amateurkunstbeoe-

fening en -beoefenaars (de Nieuwe Monitor Amateurkunst: 09310.01), inclusief hun behoefte aan en gebruik van voorzieningen, naar de

beroepspraktijk van docenten in de buitenschoolse kunsteducatie en artistiek begeleiders in de amateurkunst (09310.02) en naar lokale

ontwikkelingen en initiatieven (09310.03). Resultaten van deze on-

derzoeken worden ook via andere kanalen gepresenteerd en gepubliceerd (09310.05).

(meer als de

(09310. 01)

wordt uitge-

breid).

In 2015: 26.000 +

12.000 +

500

Jaarlijkse

bijdrage OCW €

20.000.

FCP helft kosten

Zicht op

actieve cultuurparticipatie.

Het Ministerie van OCW, dat bijdraagt in de kosten van de NMAK, wil

deze monitor uitbreiden met onderzoek naar het aanbod van voorzieningen in gemeenten. Hierover vindt begin 2015 nader overleg plaats met OCW en de externe begeleidingscommissie van de NMAK waarin

naast OCW ook vertegenwoordigers van de VNG en van het SCP zitting hebben. De uitbreiding van de NMAK zal met de andere onderzoeken

en publicaties deel uitmaken van hetzelfde verzamelproject Zicht op actieve cultuurparticipatie.

4.4

Cluster 11: Beleidsondersteuning

4.4.1 Inleiding

27

Via netwerken en bijeenkomsten met bestuurders, beleidsmakers en beleidsuitvoerders worden onderwerpen en vraagstukken aan de orde gesteld en kennis gedeeld, aansluitend bij de analyse van en reflectie over die thema’s en onderzoek dat daar naar gedaan wordt. Het LKCA werkt via de afdeling Cultuurbeleid aan de versterking van beleidsnetwerken en het organisatievermogen van de sector en ondersteunt daarmee indirect – en in samenwerking met andere afdelingen – ondernemende amateurkunstorganisaties, vernieuwende aanbieders en actieve Werkplan LKCA 2015

beoefenaars bij hun initiatieven. Ook op deze manier geeft de afdeling vorm aan de missie van het LKCA: bij te dragen aan de kwaliteit van praktijk en beleid. Geregelde netwerkcontacten en bijeenkomsten (workshops, seminars, conferentie, internetcommunities) vormen ook een bron waaruit de afdeling zelf informatie, kennis en inzichten kan putten die ten goede komen aan bestaande activiteiten of aanleiding kunnen geven tot nieuwe activiteiten. Daarnaast ondersteunt de afdeling de ontwikkeling, uitvoering, monitoring en evaluatie van beleid op deze terreinen ook praktisch en actief, bijvoorbeeld door beleidsinstanties te adviseren, door mee te werken aan beleidsnotities of door bij te dragen aan de programmering en organisatie van workshops en conferenties. Deze vormen van beleidsondersteuning worden door de afdeling op eigen initiatief ontwikkeld en aangeboden, ontstaan in overleg met en op verzoek van derden of worden opgezet en uitgevoerd in opdracht van derden. Onder ‘derden’ verstaan we, zoals gezegd, het ministerie van OCW, provincies en gemeenten alsmede de publieke fondsen maar ook bijvoorbeeld grote schoolbesturen, brancheorganisaties en koepels van verenigingen. Het LKCA ontwikkelt en voert geen activiteiten uit die oneigenlijke concurrentie met particuliere advies- en onderzoeksbureaus impliceren. 4.4.2 Activiteiten cluster 11 Projectnr.

Overheidsbeleid: signaleren van beleid en trends en kennisnetwerk overheden 04102 02103

03102.03

De activiteiten voor een kennisnetwerk overheden zijn gericht op het aan de orde stellen van onderwerpen en vraagstukken en het delen van kennis, aansluitend bij de analyse van en reflectie over die thema’s.

Daarnaast werken we voortdurend aan het signaleren van relevante informatie, ontwikkelingen en trends en vergelijken daarvan op bestuurlijk niveau.

Het LKCA organiseert in de aanloop naar de provinciale statenverkiezingen

drie regiobijeenkomsten (insteek: debat) voor regionale politici, i.s.m. Raad van twaalf, Kunsten '92 en FCP.

uren

300 600

geld

0

450 16.800

Overheidsbeleid en politiek volgen en voeden Ontwikkelen van kennisnetwerk (online en bijeenkomsten) van op cul-

tuur(educatie/participatie)terrein actieve partijleden en wetenschappelijke bureaus politieke partijen opzetten voor uitwisseling, parallel aan die voor overheden. Dialoog tussen beide netwerken bevorderen. Hieronder vallen o.a. deskresearch (systematisch in kaart brengen, structureel volgen) en

analyse van standpunten politieke partijen op grond van uiteenlopende

documenten en bij politiek en beleid agenderen van gesignaleerde ontwikkelingen, trends en issues in werkvelden en maatschappelijke omgeving –

vanuit strategische verkenning, trendrapport, issuesmanagement en agendasetting – door thematische bijeenkomsten en publicaties (ook online, op

platform, blogs etc).

28

Werkplan LKCA 2015

500

0

Cultuureducatie met Kwaliteit 05102.01 03111

05702.03

05103

Bestuurlijk kader Cultuur en Onderwijs: Deskresearch van gemeenten en provincies die meedoen aan het programma Cultuureducatie met Kwaliteit. Bijeenkomst organiseren voor ondertekenaars om de aandacht voor het kader te houden.

Verantwoordingsanalyse Matchingsregeling. Doel van de verantwoording 2014 is om na te gaan of de subsidie is besteed aan het doel waarvoor deze is verstrekt. Daarnaast bieden de gegevens belangrijke informatie over de

ontwikkeling van de activiteiten voor cultuureducatie in het primair onderwijs.

Op lokaal en regionaal niveau zijn kenniscentra actief in de begeleiding van

scholen en de professionalisering van het culturele veld. Deze centra vervullen doorgaans een sleutelpositie in het programma Cultuureducatie met

150

0

432

0

200

400

150

Kwaliteit. Het LKCA brengt deze spelers samen in het Platform van Kenniscentra voor cultuureducatie met kwaliteit. Met als doelen: kritische ken-

nisdeling om als kenniscentrum beter te kunnen functioneren en afstemming van de inspanningen die op landelijk niveau worden ondernomen op de

lokale omstandigheden en te toetsen aan de onderwijspraktijk. Het platform

komt periodiek bij elkaar, zo is mijn voorstel, en in het overleg worden activiteiten en kwesties van deelnemers geagendeerd.

Beleid en positionering erfgoedonderwijs en –educatie 04308

Beleid en positionering erfgoedonderwijs en –educatie. Eind 2013 werd door het LKCA de stand van zaken op het gebied van erfgoededucatie voor

het primair onderwijs op een rij gezet wat betreft de (afbrokkelende) infra-

296 0

structuur, positionering en leerlijnen. Deze exercitie was mede bedoeld om te kijken op welke plek erfgoededucatie zich in het primair onderwijs het

sterkst zou kunnen profileren. Dit moet nog voor het voortgezet onderwijs

en het vrije-tijds-veld van erfgoededucatie worden gedaan, opdat dit thema een meer vast onderdeel van het beleid van overheden wordt.

Strategisch Beraad Kunstonderwijs 05101

Het Beraad heeft als doel samen een mening te vormen over beleidsmatige en beleidsinhoudelijke ontwikkelingen die van belang zijn voor het kunst- en

cultuuronderwijs in Nederland (naast de onderwijsvakverenigingen gaat het

180 1.200

om KVDO, SAC-Vereniging van Hogescholen, FCP, Cito, SLO, CJP, LOBO en zo meer).

4.5

Cluster 12: Internationaal beleid

4.5.1 Inleiding

29

Vergelijking en spiegeling van cultuureducatie- en cultuurparticipatiebeleid in Nederland met beleidsontwikkelingen in andere landen is een belangrijk aspect van het werk van het LKCA. Het LKCA onderhoudt daartoe relaties met een aantal internationale en buitenlandse beleidsWerkplan LKCA 2015

en onderzoeksinstanties en netwerken op het gebied van onderwijs, cultuureducatie en cultuurparticipatie en levert een actieve bijdrage aan een aantal internationale projecten. 4.5.2 Activiteiten cluster 12 Projectnr.

uren

Internationaal overheidsbeleid: zicht op beleid en trends en kennisnetwerk overheden Internationaal signaleren van relevante informatie, ontwikkelingen en trends over cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie en vergelijken daarvan op bestuurlijk niveau.

Participeren in internationale netwerken zoals ACEnet, AMATEO,

120

geld

0

Organiseren van bijeenkomsten over uiteenlopende onderwerpen

80

pm

0

International Expert Meeting on Monitoring National Arts Edu-

120

8.000

360

6.400

450

4.800

242

4.800

OMC Working Group.

met internationale gezelschappen (bijvoorbeeld Impact assessment fondsen/foundations (met FCP)).

cation Systems op 27/28 februari 2015, te organiseren door het LKCA i.s.m. de UNESCO-leerstoel.

0

European Network of Visual Literacy ENViL: Comeniusproject 09308

ENViL nodigde het LKCA uit mee te werken aan de ontwikkeling van het - deels door de Europese Commissie gefinancierde - Comenius-

project ‘European frame of reference in visual literacy. Het netwerk bestaat uit hoger onderwijs in Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland,

Hongarije, Tsjechië, Denemarken en Nederland (AHK), ondersteund

door INSEA (International Society for Education trough Art). Het doel is de ontwikkeling van een Europees raamleerplan en bijbehorende competentieniveaus voor beeldende kunst en vormgeving met als

voorbeeld het Common European Framework of Reference for Languages, CEFR.

Task force International Monitor Arts and Cultural Education 10101.06

De International Monitor Arts Education moet om de drie jaar

zicht geven op de mate waarin en de manier waarop doelen, strate-

gieën en maatregelen uit de Seoul Agenda 2010 worden opgepakt en uitgevoerd door lidstaten van de UNESCO.

UNESCO Observatories Cultural Education 10101.07

De UNESCO-leerstoel voor cultuureducatie aan de Friedrich-

Alexander-Universiteit Erlangen-Neurenberg (prof. dr. Eckart Liebau & dr. Ernst Wagner) heeft in navolging van het UNESCO-netwerk van Arts Education Observatories in de ‘Asia-Pacific region’ het initiatief

genomen om een European Network of Arts Education Observatories te vormen. De Observatories worden gedragen (‘hosted’) door bestaande kennisinstellingen in de deelnemende landen. 30

Werkplan LKCA 2015

4.6

Reguliere activiteiten afdeling Cultuurbeleid

17001/01206

Bijeenkomsten en contacten. Het onderhouden van contacten met relevante relaties teneinde op die manier op de hoogte te blijven van ontwik-

kelingen op ons werkterrein (bijwonen bijeenkomsten van externen/niet

uren

400

geld

800

project-gebonden werkafspraken).

Incidentele bijeenkomsten LKCA. Organiseren en bijwonen van inciden-

tele kleinere netwerken (> 50 deelnemers) die door LKCA worden gefaciliteerd. Het betreft hier groepen deelnemers die niet structureel bijeenko-

200

2.000

300

0

200

0

men, maar voor wie een bijeenkomst wordt georganiseerd vanwege een 17006

01108

31

Werkplan LKCA 2015

specifieke kwestie of vanwege de actualiteit. Structurele netwerken zijn ondergebracht bij de projecten.

Advisering. Vragen die ons bereiken van allerlei aard beantwoorden en/of zo mogelijk doorverwijzen. Deelname aan adviescommissies.

Publiceren en presenteren. Leveren van bijdragen aan eigen LKCA website (kennisdossiers, blogs, platform etc) of eigen bijeenkomsten over zaken die buiten de projecten vallen.

Presenteren en publiceren extern. Schrijven voor publicaties van anderen. Presenteren op (inter)nationale bijeenkomsten van LKCA of van anderen.

100

0

5

Afdeling Communicatie

5.1

Inleiding

Een groot deel van de werkzaamheden van de afdeling Communicatie staat in het teken van onze core business: kennis- en informatieverspreiding en het optimaal bereiken van onze doelgroepen met de juiste boodschappen in een passende vorm. We maken communicatieplannen voor de projecten, houden websites bij, maken nieuwsbrieven, folders en flyers, begeleiden publicaties, houden contact met de doelgroepen via sociale media en tijdens live ontmoetingen, organiseren online platforms, geven advies over effectieve benadering van onze doelgroepen, doen onderzoek onder de doelgroepen, organiseren events, kortom: we zijn structureel bezig zo effectief mogelijk onze kennis en kunde te delen met onze doelgroepen. Dit doen we dagelijks en in nauwe samenwerking met alle afdelingen. Door de reorganisatie en de toekenning van een ‘eigen’ beleidsthema is de rol van de afdeling veranderd van voornamelijk faciliterend en ondersteunend naar ook adviserend en initiërend van activiteiten. In het strategisch beleidsplan hebben we als LKCA de ambitie uitgesproken om daadwerkelijk verbeteringen te realiseren. De afdeling communicatie is er om te zorgen dat ontwikkelingen en kennis op het juiste moment en op de juiste manier met de werkvelden gedeeld worden. Daarnaast moeten we als organisatie gezien worden om onze rol van verbinder en kennisuitdrager goed te kunnen vervullen. De afdeling Communicatie is er dan ook van overtuigd dat we in 2015, naast de dagelijkse werkzaamheden, extra moeten inzetten op onze corporate branding: we moeten duidelijker aanwezig en zichtbaar zijn en allemaal dezelfde boodschap uitdragen. De afdeling ziet hier voor zichzelf een duidelijk rol weggelegd. Een andere ambitie van het LKCA is vastgelegd in thema 4 uit het strategisch beleidsplan 2013-2016: Bevordering van de waardering voor cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie in de samenleving. Hierbij telt niet alleen vanwege het veronderstelde maatschappelijke nut, maar ook het feit dat veel mensen simpelweg plezier beleven aan, ontroerd worden door of troost vinden in kunst en cultuur. Wij willen het bewustzijn van de intrinsieke, maatschappelijke en sociale waarde van kunst en cultuur vergroten. Dat gaan we doen door campagnes gericht op specifieke doelgroepen te ontwikkelen en door er voor te zorgen dat het LKCA een stevigere rol speelt in publieke debatten en in de media. Hiervoor is een duidelijke rol weggelegd voor de afdeling Communicatie. 5.2

Cluster 13: Actief issuemanagement en agendasetting

5.2.1 Inleiding

32

Het LKCA ambieert een meer actieve rol waar het gaat om beeldvorming over cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie. Daarnaast hebben we als doel de waardering en daarmee het draagvlak voor cultuureducatie en – participatie te vergroten. Om dit te bereiken gaan we actief het debat aan in de traditionele media en initiëren en participeren in live- debatten en op online fora en social media. Verder pakken we actuele thema’s op (issues), maar benutten ook kansen om zelf relevante issues te agenderen (agendasetting). Doelgroepen zijn opinieleiders, Werkplan LKCA 2015

beslissers, on- en offline publieks- en vakmedia en algemeen publiek en deelnemers aan de publieke opinievorming en het publieke debat.

We monitoren structureel publieks- en vakmedia (print, online, socialmedia, rtv) en -gremia, en signaleren tijdig ontwikkelingen, trends en issues die relevant zijn voor cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie. Met onze website en nieuwsbrieven, maar ook door het nieuwe online platform en onze actieve bijdrage in sociale media spelen we proactief in op actuele issues. De nieuwsgaring door de infospecialisten is een essentiële bron. Daardoor kunnen we tijdig actie ondernemen om mogelijk media-aandacht te genereren en het publieke debat aan te jagen. Denk hierbij aan opiniërende stuk in kranten en online media, een reportage of interview, inzet eigen middelen (reportages en interviews in tekst en beeld op eigen platform, blog, site) en door het organiseren van debatten. Ook zorgen we ervoor dat we zelf – dus de eigen medewerkers – zichtbaar aanwezig zijn in panels en debatten, en door het geven van lezingen en live voorlichting. Deze ambitie vergt commitment en bijdragen van de hele organisatie. Iedere LKCA’er moet de ogen en oren openhouden en klaarstaan om zo nodig snel te acteren en elkaar te informeren. Actuele issues zijn een terugkerend agendapunt in MT en alle afdelingsoverleggen. Deze proactieve aanpak levert in 2015 aantoonbaar meer aandacht voor cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie op, tot uiting komend in meer media-aandacht en (een start van) een publiek debat over door het LKCA geagendeerde issues. 5.2.2 Activiteiten cluster 13 Projectnr.

Actief issuemanagement en agendasetting Opinie en kennisuitwisselings-platform op eigen website De mogelijkheid voor mensen in het veld om opinies te uiten en van gedachten te wisselen over thema's m.b.t. ak en ce. Doel is dat het LKCA zich profileert als open kennis-platform voor de hele sector. Het project is een pilot. Debatreeks Cultuur en Samenleving

Drie-vierdebatten in 2015, in relatie tot de (drie of meer) te benoemen

prioritaire issues. Doel is om het maatschappelijk debat over door het LKCA

uren

800

geld

20.000

500

32.000

750

16.000

geagendeerde issues aan te jagen. E.e.a. ondersteund met bijdragen op

online platforms (LKCA en derden) en in social media en artikelen in publieks- en vakmedia, en anderszins media-aandacht te genereren (free

publicity). En in samenwerking met een gerenommeerd debatcentrum. Live kennisdelen/ voorlichtingsbijeenkomsten/ lezingen

Productaanbod van colleges/ voorlichtingsbijeenkomsten/lezingen/ workshops waarmee we onszelf (LKCA) maar met name onze deskundige medewerkers sterk profileren als de experts op het gebied van CE en CP.

33

Werkplan LKCA 2015

5.3

Cluster 14: Sociale en emotionele aspecten voor het voetlicht

5.3.1 Inleiding

Veel discussies over cultuureducatie en actieve cultuurparticipatie starten bij vragen over nut, noodzaak of legitimering. Vaak is deze roep ook specifiek, bijvoorbeeld het bewijs dat ze bijdragen aan betere leerresultaten of aan een gezondere, duurzamere, of zelfs betere samenleving. In deze discussies wordt vaak voorbijgegaan aan het plezier en de voldoening die velen halen uit het actief deelnemen aan of leren over kunstbeoefening en cultuur. En juist daarin ligt de intrinsieke kracht van onze sectoren. Mensen doen aan cultuureducatie en actieve (en receptieve) cultuurparticipatie – zeker in de vrije tijd – vanuit een grote drive. Ze willen zich ontwikkelen, plezier beleven, samen met anderen of alleen iets creëren, uitgedaagd worden, genieten, etc. In deze passie en betrokkenheid van deelnemers, beoefenaars en professionals is meteen de kracht zichtbaar van actief en passief aan cultuur en kunst doen. Deze betrokkenheid en deze drijfveren willen we voor het voetlicht te brengen. Dit speerpunt is richtinggevend bij al onze werkzaamheden en daarmee ook relevant voor alle doelgroepen van het LKCA. Waar mogelijk en relevant besteden we in al onze reguliere werkzaamheden en communicatie meer aandacht aan sociale en emotionele aspecten. Ook brengen we – naast de vertrouwde feiten en cijfers – de drijfveren van beoefenaars, deelnemers, professionals en onszelf in beeld. Dit betekent onder meer dat we op de website meer ruimte gaan bieden voor interviews met professionals, meer blogs en columns van onszelf en van anderen gaan plaatsen, en ook in het beeldgebruik meer het plezier van de beoefening laten zien.

Maar we zien vooral veel mogelijkheden om via – langdurige - campagnes dit speerpunt vorm te geven. Ten eerste met een campagne in samenwerking met de afdeling cultuurparticipatie. We kunnen bijvoorbeeld aansluiting vinden bij de WAK of kunstbeoefening door ouderen, maar er zijn ook plannen voor eigen campagnes (al dan niet met partners) om actieve cultuurparticipatie meer onder de aandacht te brengen. Wij denken hierbij onder andere aan een campagne waarbij de inzet vrijetijdsbesteding is (i.s.m. aanbieders) of iets wat je samen met je familie of gezin kunt doen. Centraal in deze campagnes zullen het plezier en de drijfveren van beoefenaars aan amateurkunst staan.

Daarnaast zien we goede mogelijkheden om via campagnes meer draagvlak voor cultuureducatie in het onderwijs te krijgen. We denken momenteel aan bijvoorbeeld een campagne gericht op ouders en een campagne specifiek voor schoolbesturen en directies. Daarbij zoeken wij aansluiting bij bijvoorbeeld beroepsverenigingen, grotere ouderverenigingen, consultatiebureaus en platforms voor ouders zoals Wij Jonge Ouders en J/M. om met hen een campagne voor ouders op te zetten met in het bijzonder aandacht voor de beleving van kinderen bij cultuureducatie en cultuurparticipatie. Doel is ouders te overtuigen van de waarde van cultuureducatie en cultuurparticipatie zodat meer ouders in de vrije tijd kiezen voor cultuurparticipatie voor hun kinderen en zodat ouders ook beter weten welke mogelijkheden er zijn. Uit onderzoek blijkt immers keer op keer dat ouders de grootste stimulerende factor zijn bij actieve cultuurdeelname.

34

Werkplan LKCA 2015

5.3.2 Activiteiten cluster 14 Projectnr.

Sociale en emotionele aspecten voor het voetlicht Campagnes Cultuureducatie (1) Oudercampagne gericht op het vergroten van de positieve belangstelling van ouders voor kunst- en cultuureducatie.

(2) Campagne gericht op schoolbesturen en – directies.

Campagnes Cultuurparticipatie

Publiekscampagne over invloed van cultuurparticipatie op je welzijn en gezondheid o.a. • • •

700

700

actie gericht op wachtkamers van gezondheidscentra/huisartsen/

geld

64.000

(eenmalig) 64.000

(eenmalig)

fysiotherapeuten

publiekssymposium

media-aandacht in publieksbladen

Algemene promotiecampagne cultuurparticipatie nader uit te werken met mogelijke samenwerkingspartners als Kunstconnectie, SCPK, JCF, KNMO, Kunstbalie, St WAK Nederland

5.4

uren

800

72.000

(eenmalig)

Cluster 15: Eén corporate uitstraling en het positioneren van LKCA als sterk merk

5.4.1 Inleiding

Het doel is het LKCA neer te zetten als duidelijk herkenbare afzender, maker of organisator van onze evenementen, adviezen, onderzoek, publicaties en/of informatie. Daarnaast is het van belang dat we duidelijk zijn in waar we als organisatie voor staan: het waarom van het LKCA moet op overtuigende en op dezelfde wijze door alle medewerkers worden uitgedragen. Dit zal onder andere tot uiting komen in de wijze waarop we onze uitingen vormgeven, onze evenementen organiseren, maar ook hoe we onszelf als medewerkers presenteren, waar we in participeren, waar we optreden, etc. En dit is ook terug te vinden in de wijze waarop we in huis samenwerken om inhoud en vorm te geven aan herkenbare en kwalitatief hoogstaande producten. Een van de onderdelen van dit cluster is vanzelfsprekend de huisstijl. Maar dit gaat verder dan alleen vormgeving, het zou eerder moeten gaan over de stijl van het huis. Daarom is een belangrijk onderdeel alle medewerkers van het LKCA zodanig te faciliteren dat zij deze stijl van het huis als van zelfsprekend ‘ademen’. Doelgroepen zijn de LKCA-medewerkers en alle doelgroepen tot wie wij ons richten.

35

Activiteiten die we gaan ondernemen zijn onder andere verdere ontwikkeling van de huisstijl (ook in evenementen) en herkenbare tone of voice, het vertellen van de boodschap van het LKCA in één zin (d.m.v. ideologisch en emotioneel geladen pay-off), aanreiking van tools aan LKCA-medewerkers om sterke corporate boodschap uit te dragen, het werken met ‘LKCAboegbeelden’ en het intensiever monitoren van wat doelgroepen van onze inspanningen vinden. Deze activiteiten zijn een succes wanneer de doelgroepen de producten en diensten van het LKCA direct herkennen en er gezag aan ontlenen. Het is ook een succes wanneer alle afdelingen het als een steun voelen om hun producten en diensten onder een sterke corporate vlag Werkplan LKCA 2015

te kunnen aanbieden. En het is bovenal een succes wanneer de medewerkers met trots en betrokkenheid over het LKCA spreken. 5.4.2 Activiteiten cluster 15 Projectnr.

Eén corporate uitstraling en het positioneren van LKCA als sterk merk Factsheets met onderwerpen die direct gerelateerd zijn aan de vier beleidsthema's van het LKCA.

Tijdschrift cultuureducatie binnen- en buitenschools Samenwerking met Kunstzone.

09301 Publicatie C+E On- en/of offline publicatie over onderzoek naar leren, les-

uren

1000

geven en overdracht in kunst en cultuur. Het tijdschrift maakt actuele inzichten uit onderzoek toegankelijk voor een breed publiek. Gebruikersonderzoek online media

Klanttevredenheidsonderzoek/stakeholdersonderzoek Op verzoek van OCW in combinatie met eigen klanttevredenheidsonderzoek

5.5

750 300 350

10.000

44.000 36.000 2.000

28.000

Reguliere activiteiten afdeling Communicatie

Optimaliseren en bijstellen stijlgids en schrijven voor web + opstellen en bijstellen formats voor online content.

Opstellen en bijstellen content-/online strategie, met uitgebreide socialmediastrategie

Redactie, eindredactie en beeldredactie voor website, nieuwsbrieven, bijeenkom-

sten, intranet, et cetera, deelnemen of aansturen redacties per portal, nieuwsredactie, teams per kennisdossier, blogteams, et cetera.

Online plaatsen van content, bijeenkomsten, intranet, publicaties et cetera.

Volgen van sitestatistieken (Google Analytics en DMS), maken van managementrapportages en aanpassen content- en social-mediastrategie op basis van statistieken en gebruikersonderzoek

uren

geld

0

4.000 0 0 0

Advies en (eind)redactie m.b.t. kennis/uitwisselingsplatform Interviews en opi-

0

Dagelijks volgen van social-mediaplatform.

0

nie.

Dagelijks selecteren, redigeren en delen van nieuws en agenda.

Coördineren en ontwikkelen gebruikerspanels/advies gebruikersonderzoek

Nieuwsservice en nieuwsbrieven: aanbod nieuwsservice en nieuwsbrieven met nieuws, achtergronden, opinie en persoonlijke verhalen

36

150

geld

Werkplan LKCA 2015

0 2.000 0

Website + informatiebank: aansturen technische partners en initiëren verbeteringen en vernieuwingen van website, informatiebank , nieuwsbrieven, etc.

Kosten incl hosting, service- en onderhoudscontracten + doorontwikkeling informatiebank, nieuwe templates, nieuwsbrieven, beeldmateriaal, nieuwe subsites, etc.

Nieuwsgaring en actief issues opspeuren en agenderen: continu aanbod nieuws

delen; actualiteit in werkvelden monitoren. Hiervoor zijn abonnementen op tijdschriften en aanschaf van o.a. on- en offline naslagwerken noodzakelijk.

Workflows en –formats ontwikkelen, coördineren en delen met collega’s via docu-

menten, interne bijeenkomsten en via direct persoonlijk contact. Bijv events, publica-

ties, drukwerk, communicatieplannen, redacties per portal, nieuwsservice- en brieven, kennisdossiers, social media, persvoorlichting etc.

(vaste

kosten) 56.000

(door-

ontwikkeling)

800 0

Organisatie en coördinatie conferenties die inhoudelijk sterk, goed georganiseerd

4.000

Relatiebeheer, managemeninformatie, rapportages Opzetten en onderhouden

4.000

en herkenbaar als LKCA-product zijn,planning en voortgang bewaken, afstemming met projectleiders over hoe en wanneer

goed werkend relatiebeersysteem met gegevens en klantcontacten. Inzicht in wat we doen voor welke doelgroep en ons bereik, in werkprocessen en bereiken doelen en output.

Monitoren doelgroepen incl. evaluaties bijeenkomsten. Abonnement Survey Monkey, externe marketing advies.

Pers- en mediabeleid: inventariseren en selecteren meest relevante media en redacties; contacten leggen en relatie opbouwen; opstellen persprotocol; meer positieve

media-aandacht en publiek debat over voor het LKCA (ce-cp) relevante issues; actieve persbenadering en -voorlichting, onderhouden relatie met redacties en journalisten.

Deskresearch feiten en cijfers over cultuureducatie en –participatie (ter ondersteuning van agendering issues, legitimatie et cetera).

Interne communicatie Evalueren interne communicatiestromen, doorontwikkelen

4.000

3.200

0

2.000:

beleid. Bijdragen aan gezamenlijke ervaring van het merk LKCA. Ontwerp, ontwikkelen

ontwerp

elkaar(s projecten). LKCA-medewerkers hebben gemakkelijk beschikking over voor

intranet

en onderhoud nieuw intranet en interne nieuwsbrief. LKCA-medewerkers zijn door

intranet en de interne nieuwsbrief betrokken bij alles wat het instituut aangaat en bij hen en voor hun werk relevante documenten

Huisstijl (grafisch en digitaal)- opzetten, bewaken, calculaties en beheren (archiveren, maken van instructies voor intern en extern gebruik, formats en sjablonen), bij-

houden voorraad algemene middelen (pennen, notitieblokjes, etc), ontwikkelen nieuwe middelen binnen de corporate huisstijl, bijstellen sjablonen, beeldbank, huisstijlhandboek

Coördinatie publicaties, vergelijkbaar met evenementenrooster, en rooster externe

contacten LKCA. Weten en afstemmen wie wanneer waarover publiceert of optreedt)

37

28.800

Werkplan LKCA 2015

en scholing

24.000

0

Communicatieadvies bij activiteiten andere afdelingen. Betreft onder meer: - advies over inzet middelen

- advies over beoogde doelgroepen en uitvoering werving

- advies over tijdsplanning

- advies over verbinding met andere activiteiten en partners

- advies en uitvoering pers- en mediabeleid

- advies over borging corporate stijl en boodschap

- advies over waarborgen/opnemen van speerpunten van communicatie

38

Werkplan LKCA 2015

0