Hoor, hoor! Document Werkgroep Geluidsontwerpen
17-3-2009 WERKGROEP GELUIDSONTWERPEN
VPT 1
Document geschiedenis Datum
versie
status
opmerking
yyyy-mm-dd
0.1
concept
18-10-2007
0.2
concept
Alle verschillende documenten van de werkgroep zijn samengevoegd in dit document. Er is hierbij aan tekst niets verloren gegaan en niets gewijzigd, het is slechts inzichtelijk verwerkt.
11-12-2007
0.3
concept
Geredigeerde versie voor publicatie, met aanvullingen in voorwoord en inleiding over de werkgroep.
16-03-2008
0.4
Voorstellen voor wijziging door Cees Mulder
28-01-2009
0.5
Drastisch ingekorte versie op initiatief van Cees Mulder en Jos van de Haterd
17-3-2009 WERKGROEP GELUIDSONTWERPEN
VPT 2
Inhoud 1. Voorwoord
4
2. Werkgroep geluidsontwerpen
5
3. Wat is een geluidsontwerper?
7
4. Opleiding en onderwijs
9
5. Platformfunctie Bijlage l 14 Opleidingseisen geluidstechniek en geluidsontwerpen
17-3-2009 WERKGROEP GELUIDSONTWERPEN
VPT 3
1
Voorwoord
Een platform voor geluidsontwerpers. Die behoefte bleek nadrukkelijk aanwezig tijdens de VPT-themadag in Leiden, op 6 november 2006, over dit onderwerp. Met name de behoefte aan kennis en kennisuitwisseling op het vakgebied ‘geluidsontwerpen’ was en is groot. Aan het eind van de dag werd besloten tot oprichting van de Werkgroep Geluidsontwerpen. Een tiental leden meldden zich aan. De VPT faciliteert deze werkgroep met vergaderruimte en ondersteuning, maar de werkgroep beschikt niet over financiële middelen en heeft geen officiële status of binding. Dit document is een voorlopig product van de werkgroep. Het gaat over vragen als: Wat kan en wil deze werkgroep betekenen en bereiken? Wat verstaan we eigenlijk onder het begrip geluidsontwerper? Welke opleidingen en kenniscentra op dit vakgebied zijn er, ook internationaal? Hoe kan de platformfunctie praktisch ingevuld worden? De inhoud van dit document is vlottend. Dit betekent dat in de loop van tijd onderwerpen en inhoud aangepast kunnen worden. Om die reden is aan het begin van dit document een documentgeschiedenis opgenomen. Bij publicatie van een nieuwe versie vervallen automatisch de voorgaande.
17-3-2009 WERKGROEP GELUIDSONTWERPEN
VPT 4
2
De Werkgroep Geluidsontwerpen
2.1 Werkgroep Geluidsontwerpen De Werkgroep Geluidsontwerpen is een platform voor geluidsontwerpers binnen de Vereniging voor Podiumtechnologie, de VPT. 2.2 Samenstelling De werkgroep bestaat uit mensen die ervaring hebben als: - geluidstechnicus en/of geluidsontwerper voor theater, concerten en evenementen; - docent geluidstechniek en/of geluidsontwerp; - akoestisch en/of elektro-akoestisch adviseur; - auteur geluidstechniek en/of geluidsontwerp. De leden zitten in de werkgroep op persoonlijke titel, niet als vertegenwoordiger van hun organisatie. Uitzondering is de coördinator van de VPT, die namens de VPT aanwezig is. 2.3 Ontstaansgeschiedenis De werkgroep ontstond eind 2006. Tijdens een VPT-themadag over geluidsontwerpen in Leiden bleek grote behoefte te bestaan aan een platform voor geluidsontwerpers. Een tiental leden meldde zich aan, zowel vanuit de hoek van het theater als uit de hoek van film. De taken die de werkgroep begin 2007 voor zichzelf zag waren: − komen tot een omschrijving van het begrip geluidsontwerper; − het opstellen van profielen van geluidsontwerpers; − het vormgeven van een platformfunctie voor geluidsontwerpers; − inhoudelijke ontwikkeling van het vakgebied bevorderen; − het inventariseren en zo mogelijk definiëren van opleidingen; − het vaststellen van de feitelijke en/of wenselijke inhoud van opleidingen; − het bepalen van het niveau van opleidingen; − het organiseren van werkweken. Feitelijk staan bij al deze taken steeds dezelfde dingen centraal: in de eerste plaats kennis verzamelen, kennis bevorderen, kennis uitwisselen, kennis verspreiden en in de tweede plaats bekendheid geven aan het vakgebied. Het doel mag duidelijk zijn, namelijk ten eerste het bevorderen van de professionele vakbeoefening en ten tweede de erkenning van het vak door andere disciplines, door zakelijk en artistiek leiders, regisseurs, door onderwijsinstellingen. In 2007 richtten de ogen van de werkgroep zich met name op het onderwijs. De leidende gedachte was dat het ontbrak aan relevante opleidingen voor geluidsontwerpers. De werkgroep meende dat zij daarin een rol zou kunnen en moeten spelen. Bijvoorbeeld bij het vaststellen van de inhoud en structuur van opleidingen op mbo- en hbo-niveau. Of het toewerken naar een master-achtige opleiding. Hieraan is een bijdrage geleverd door themadagen, het ontwikkelen van een werkweek (die wegens gebrek aan inschrijving helaas geen doorgang vond) en het opstellen van documenten met opleidingseisen. Verder werden ook de bestaande opleidingen in binnen- en buitenland geïnventariseerd. 17-3-2009 WERKGROEP GELUIDSONTWERPEN
VPT 5
Gaandeweg verminderde de focus op het onderwijsveld. Het besef drong door dat het ontwikkelen van opleidingen en cursussen uiteindelijk bij de bestaande onderwijsinstellingen ligt die zich al met geluidstechniek en geluidsontwerp bezighouden. De werkgroep heeft om deze reden in 2008 zich steeds minder op onderwijs gericht en beperkt zich nu feitelijk tot het inventariseren van de bestaande opleidingen, zowel in Nederland als internationaal. 2.4 Activiteiten 2009 - 2011 Eind 2008 zijn de taken die de werkgroep voor zichzelf ziet opnieuw vastgesteld: - een platform zijn voor geluidsontwerpers; - bekendheid en acceptatie van het vakgebied bevorderen; - bijdragen aan kennisbevordering en kennisuitwisseling, waar mogelijk in samenwerking met onderwijsinstellingen, leveranciers en andere deskundigen. De werkgroep organiseert daartoe in samenwerking met de VPT themadagen, discussieavonden in kleine kring, masterclasses en werkweken. Concreet zijn de plannen: - plaatsen van relevante artikelen (dossiers), links, plus dit document op de VPT-site. - themadag in 2009 - onderwerpen en lezingen Vakbeurs Theatertechniek 2010 - Internationale werkweek in samenwerking met OISTAT in 2010 of 2011.
17-3-2009 WERKGROEP GELUIDSONTWERPEN
VPT 6
3
Wat is een geluidsontwerper?
3.1 Geen definitie, wel een poging tot omschrijving De ‘definitie’ van de geluidsontwerper was in 2007 en 2008 een terugkerend onderwerp van gesprek en discussie in de werkgroep. Zo'n definitie blijkt een onmogelijke opgave. Hieronder twee pogingen om het vakgebied te omschrijven, met subtiele verschillen. "Een geluidsontwerper is een persoon die technisch met artistiek inzicht en bagage een passend geluidsbeeld creëert en realiseert bij een visueel- en/of theaterbeeld in opdracht van en in nauwe samenwerking met de artistieke leiding dan wel de uitvoerenden." "Een geluidsontwerper is degene die verantwoordelijk is voor het geluid bij een productie in nauwe samenwerking met de artistieke leiding of uitvoerenden. Een geluidsontwerper beschikt daartoe over de nodige artistieke en technische bagage.” De eerste omschrijving legt de nadruk wat meer op de technische aard en koppelt daar wel meteen aan vast dat artistiek inzicht onontbeerlijk is. De tweede definitie laat dit wat meer in het midden en stelt eenvoudig dat de geluidsontwerper over "het geluid" gaat en daartoe de nodige technische en artistieke bagage moet hebben. Het probleem met dit soort definities is: hoe vager hoe meer geldigheid. Maar de pogingen zijn verdienstelijk. In beide omschrijvingen keren de twee elementen 'technisch' en 'artistiek' terug. 3.2 Verschillende geluidsontwerpers Dat het onmogelijk is om een definitie te geven van wat een geluidsontwerper is en doet, is logisch als we kijken naar de enorme diversiteit aan beroepen die onder de noemer geluidsontwerper vallen. Geluidsontwerpers zijn werkzaam in totaal verschillende sectoren en segmenten: - in de live sector (popconcerten, musicals, toneel, evenementen, fashion shows), - in de klassieke audiovisuele sector (film, video, televisie, commercials, radio), - in de nieuwe media (games, internet), - in beeldende kunst, musea, themaparken, architectuur en stedelijke omgeving. - in de industie (automobiel, productontwikkeling). De elementen die steeds terugkeren zijn 'artistiek' en 'techniek'. In de werkgroep is wel voorgesteld om op grond hiervan een onderscheid te maken tussen de begrippen “klankontwerper” en “geluidsontwerper”. Maar in de praktijk is het onderscheid niet erg “hard”. Een volkomen a-technische componist die een score maakt voor een film kan men aan de artistieke kant van het spectrum plaatsen. Een geluidsontwerper voor een theatervoorstelling bedenkt misschien een surround geluidssysteem maar denkt ook na over welke geluiden klinken en hoe ze klinken en verzamelt deze of maakt misschien zelf die geluiden wel. Ook iemand die een radiohoorspel maakt zit tussen technisch en artistiek in. Een geluidsontwerper van een live evenement zit misschien wat meer aan de technische kant (maar wordt soms ook gevraagd om tunes te componeren). Een onderzoeker die kijkt welke impact de dichtslaande deur van een auto heeft op het vertrouwen van de autobezitter, onderzoekt wel de menselijke beleving maar heeft met "artistiek" weinig te maken. Concluderend kunnen we zeggen dat in onze praktijk, die van evenementen, theater en concerten, de scheidslijn zelden scherp en zuiver is te trekken.
17-3-2009 WERKGROEP GELUIDSONTWERPEN
VPT 7
Om een indruk te geven van de werkzaamheden van geluidsontwerpers en de producties waarbij ze betrokken zijn volgen hier drie profielen: Geluidsontwerper podiumkunsten De geluidsontwerper podiumkunsten verzorgt het geluidsontwerp bij de uitvoerende kunsten zoals − muziektheater − toneel; − musicals; − concerten; − festivals; − opera; − circus; − etc. De -
geluidsontwerper podiumkunsten is werkzaam voor o.a. de volgende opdrachtgevers: theatermakers; artistieke leiding/ regisseur theatergezelschap (vrije) producenten/ productiehuizen en theaterproducies muzikaal uitvoerenden componisten muzikaal leiders culturele instellingen ‘dry hire’ audio/ AV-verhuurbedrijven
Geluidsontwerper presentaties De geluidsontwerper evenementen en presentaties verzorgt het geluidsontwerp bij presentaties die niet onder de uitvoerende kunsten vallen zoals: − audiotour in musea; − (bedrijfs) evenementen; − promotietour (bijv. producten detailhandel, postcodeloterij, politiek) − themaparken; − audio event tentoonstellingen − audio event beurzen − audio event architectuur/ beeldende kunst − etc. De geluidsontwerper presentaties is werkzaam voor o.a. de volgende opdrachtgevers: - evenementenbureaus, evenementenorganisaties - bedrijven. Geluidsontwerper (audiovisuele) media De geluidsontwerper audiovisuele media verzorgt het geluidsontwerp bij opgenomen bewegend beeld. Hierbij kan worden gedacht aan: − film; − video; − animaties; − games; − internet; − radio; Radio neemt weliswaar een aparte positie in maar we vermelden radio hier omdat het tot de klassieke media behoort. De geluidsontwerper media is werkzaam voor o.a. de volgende opdrachtgevers: - broadcast en av-productiebedrijven
17-3-2009 WERKGROEP GELUIDSONTWERPEN
VPT 8
4
Opleiding en Onderwijs
4. 1 Kennis en onderwijsprogramma In 2007/2008 stelde de werkgroep een lijst op met de basiskennis die een geluidstechnicus en een geluidsontwerper zouden moeten hebben. Voor de geluidstechnicus werd een onderscheid gemaakt in niveaus A, B en C. Ook voor de geluidsontwerper werd een programma geformuleerd van kennis die deze zou moeten hebben. Zie hiervoor BIJLAGE 1. 4.2 MBO-onderwijs Er zijn tal van opleidingen op mbo-niveau die zich bezighouden met geluidstechniek en, in veel mindere mate, met geluidsontwerp. Het gaat om opleidingen Podium- en evenemententechniek en AV-productie. Zij leveren medewerkers af op verschillende niveaus, voor het merendeel zijn dit operationele medewerkers. De bekendste en oudste zijn: Media College Amsterdam, Grafisch Lyceum Rotterdam, Grafische School Eindhoven, Deltion College in Zwolle en verder opleidingen in Leeuwarden, Arnhem, Hengelo, Tilburg. Een volledig overzicht is te vinden op de site van de VPT onder de noemer Scholing. Elke opleiding heeft zijn eigen naam en invulling, maar de opleiding moet inhoudelijk wel voldoen aan de eisen zoals neergelegd in het Kwalificatiedossier. Het merendeel van deze opleidingen is aangesloten bij het Overleg Scholing Arbeidsmarkt Theatertechniek (OSAT). De VPT voert het bureau van OSAT. In het OSAT-overleg wordt het Kwalificatie Dossier (KD) vastgesteld, in het KD staan de competenties waaraan een beginnend beroepsbeoefenaar bij het behalen van het diploma moet voldoen. Het KD wordt geschreven door het kenniscentrum Grafische Opleiding Centra (GOC) in Veenendaal. Het volledige KD is te zien op www.goc.nl. Het mbo kent drie uitstroomniveaus: Niveau 2 Medewerker Podium en Evenemententechniek De sjouwers, bouwers en aansluiters Niveau 3 Podium en Evenemententechnicus Zelfstandig functionerende technici Niveau 4 Podium en Evenemententechnicus Licht, Toneel, geluid De specialisten Voor “geluidsontwerper” is de uitstroom niveau 4 Podium en Evenemententechnicus geluid interessant. Er zijn veel opleidingen, en veel studenten kiezen voor de specialisatie geluid. In de (nabije) toekomst is er dus een grote uitstroom van gekwalificeerde beginnende technici te verwachten. Een aantal zal zeker interesse hebben om verder te specialiseren op het gebied van geluidsontwerp. Wat leren de Mbo-studenten op het gebied van “geluid”? Dat verschilt van school tot school. Het KD geeft veel ruimte. Ieder school zal het dus op zijn eigen manier invullen. De ene school houd het puur technisch, terwijl de andere school meer aan de “vormgeving” van geluid zal doen. In het KD staat bijvoorbeeld: “De Podium- en evenemententechnicus of de Podium- en evenemententechnicus Geluid regelt de geluidapparatuur in en zorgt op de locatie van de voorstelling/het evenement voor een optimale weergave van het te produceren geluid.” 17-3-2009 WERKGROEP GELUIDSONTWERPEN
VPT 9
Het is de taak van de opleidingen om goed naar de branche te luisteren bij het interpreteren van het KD. Vanzelfsprekend moeten de studenten de basics van geluidstechniek beheersen. Laten we er van uit gaan dat ze dat op alle scholen leren. Ook zaken als communicatie, overleg, aanpassen van akoestiek, organisatie, administratie komen in het KD aan de orde. Maar wat voor onze werkgroep vooral van belang is, is de volgende zin in het KD: “De Pet-geluid ontwikkelt een concept. De Pet-geluid presenteert licht-/geluids/toneelplan/-concept” Gaat dit over geluidsontwerp? Waar het KD niet duidelijk over is of de studenten moeten leren over kunst, vormgeving, muziek etc... Noodzakelijke onderwerpen voor iemand die zich bezig gaat houden met het vormgeven van geluid. Het KD geeft genoeg ruimte om op te leiden tot geluidstechnici die zich met het vormgeven van geluid bezig houden, maar het KD is verder erg vrijblijvend. Vraag voor onze werkgroep: kunnen de Mbo’s een rol spelen bij het opleiden tot geluidsontwerper? Hoe lees je het KD? Het KD telt meer dan 200 pagina’s en bevat veel ambtelijke en onderwijskundige taal. Het is het gemakkelijkst om te kijken naar de kerntaken. In de kerntaken staat in duidelijke bewoordingen wat de student moet leren. Er zijn drie kerntaken: Kerntaak 1 Producties op- en afbouwen Kerntaak 2 Apparatuur installeren en bedienen Kerntaak 3 Productietechniek Organiseren Bij elke kerntaak staan de beschrijvingen van wat ze moeten leren en de werkprocessen die daar bij horen. 4.3 HBO-onderwijs en particuliere opleidingen Theaterschool Amsterdam De enige hbo-opleiding voor theatertechniek in Nederland is de Theaterschool aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Gedurende de opleiding wordt ook aandacht besteed aan geluid, sinds 2008 is er ook een aparte specialisatie geluid. www.ahk.nl HKU Utrecht De HKU kent twee opleidingen die nadrukkelijk gericht zijn op geluidsontwerp, namelijk Sound design en Audio Design. Studenten worden opgeleid tot geluidsontwerper voor onder meer film, televisie, radio, games en internet, maar ook live geluid en theater krijgen aandacht. www.hku.nl Koninklijk Conservatorium Den Haag Hier leidt de studierichting Art of Sound op tot geluidsontwerper, met een sterk nadruk op muzikale vaardigheden en moderne muziek. www.koncon.nl Artez Conservatorium Enschede Hier bestaat de opleiding Music Technology 17-3-2009 WERKGROEP GELUIDSONTWERPEN
VPT 10
www.artez.nl SAE, School of Audio Engineering Particuliere opleiding met als partners de Middlesex University en Fontys Rockacademie. Gericht op audio engineering algemeen, opnametechniek, filmmaken, multimedia etc. www.sae.nl IAB Particuliere opleiding die cursussen aanbiedt op verschillende niveaus. Gericht op live techniek.
17-3-2009 WERKGROEP GELUIDSONTWERPEN
VPT 11
4.4 Internationale opleidingen Deze inventarisatie van opleidingen in het buitenland is niet volledig. Het geeft een indicatie van wat er in het vakgebied gebeurt en welke soorten opleidingen men aantreft. Finland De opleiding in Tampere (Finland) is een universitaire kunstopleiding die zich speciaal richt op licht en geluid. VS Diverse universiteiten bieden programma's aan op het gebied van sound en sound design. Bijvoorbeeld de University of Michigan. www.music.umich.edu/departments/pat/bs_curr_d.htm Duitsland, Oostenrijk De omschrijving van Tonmeister in de Duitse Wikipedia luidt: “een beroep in het spanningsveld tussen kunst en techniek.” Er zijn drie soorten opleidingen in Duitsland: - vanuit een meer artistieke invalshoek (deze leiden op tot Tonmeiser ofwel klankregisseur bij concerten of bij een cd-opname of tv-opname), - een meer technische invalshoek (deze leiden op tot gediplomeerd ingenieur, ook wel Toningenieur of Tontechniker genoemd) - de opleiding tot geluidsontwerper voor film en AV. Berlijn De opleiding Sound Studies / Akustische Kommunikation. Universität der Künste Berlin Masterstudiengang Sound Studies
[email protected] Wenen Universität für Musik und darstellende Kunst. Deze biedt vier keuzemogelijkheden: opnameleiding, klankregie, film en video, en radio. http://www3.mdw.ac.at/?pageid=163 Detmold Hochschule für Musik Detmold http://www.hfm-detmold.de/eti/ Hochschule für Film und Fernsehen (HFF) Hogeschool voor Film und Fernsehen (HFF) is de enige hogeschool voor de kunsten in Brandenburg en de grootste van de bijf mediahogescholen in Duitsland UK The school of sound Geen opleiding maar een tweejaarlijkse conferentie van specialisten op het gebied van geluid bij bewegend beeld, radiomakers en ook wel geluidsontwerpers voor theater. Bron van kennis en inspiratie. www.schoolofsound.co.uk University of Bolton, Manchester www.s-s-r.com/BScSES.asp Internationale mailinglist 17-3-2009 WERKGROEP GELUIDSONTWERPEN
VPT 12
Dat er veel geluidsontwerpers in het theater actief zijn bewijst de mailing list die er bestaat voor geluidsontwerpers in het theater, met naar eigen zeggen meer dan 1000 leden. De kwaliteit hebben wij niet beoordeeld. “The Theatre Sound Mailing List is a forum for people who do audio for musical theatre or plays, concerts, worship services, etc. At last look, we have over 1100 participants in at least 17 countries: Argentina, Australia, Austria, Canada, Cyprus, Finland, Germany, Great Britain, Greece, Iceland, Italy, Mexico, The Netherlands, New Zealand, Norway, Sweden, and of course the USA. The list has been running steadily since 1994" www.brooklyn.com/theatre-sound/index.html
17-3-2009 WERKGROEP GELUIDSONTWERPEN
VPT 13
5
Platformfunctie nationaal en internationaal
17-3-2009 WERKGROEP GELUIDSONTWERPEN
VPT 14
BIJLAGE 1: ONDERWIJS GELUIDSTECHNIEK EN GELUIDSONTWERP Basiskennis voor geluidsontwerpers en geluidstechnici (voorlopig) Wis- en Natuurkunde 1 kennis van begrippen als golflengte, (hoek)frequentie, trillingstijd, voortplantingssnelheid, fase; 2 rekenen met logaritmen; 3 kennis hebben van het begrip “complexe getallen”; 4 fysische grootheden kunnen schrijven als niveau (dB-notatie); 5 rekenen met dB's; 6 bekend zijn met zowel energetische als complexe amplitude optellingen; Elektrotechniek 6 kennis van gedrag passieve en actieve componenten; 7 wet van Ohm; 8 wet van Kirchhof; 9 kennis van type filter (laagdoorlaat, hoogdoorlaat, banddoorlaat, bandsper); 10 werking eerste orde en hogere orde filter; 11 kennis van begrippen als afstemfrequentie, bandbreedte en kwaliteitsfactor; 12 kennis van (operationele) versterkers; 13 kennis van typen vermogensversterkers (klasse A, A/B, B, D, G) 14 kennis van ongebalanceerde en gebalanceerde circuits, zwevend en niet zwevend, common mode, differential mode; 15 magnetische velden, elektrische velden; 16 afscherming; 17 principe van “fantoomvoeding” 18 functie van aarding; 19 aardlussen; 20 EMC, bliksem etc. Akoestiek − kennis van grootheden als druk, deeltjessnelheid, intensiteit, akoestisch vermogen, directgeluid, galmgeluid, galmstraal; − bepalen van geluidsdruk(niveau); − bepalen van galmstraal; − bepalen direct/galmverhouding; − principe van absorptie, diffusie, reflectie; − bepalen rendement luidsprekers; − afstraalgedrag luidsprekers, sturen van afstraalgedrag; − frequentiekarakteristiek en vermogenskarakteristiek van luidsprekers; − typen microfoons (transducent); − typen microfoons (druk, drukgradiënt); − eigenschappen microfoons (gevoeligheid, front-to-random); − stabiliteit versterking. Signaalgedrag − vormfactor (crestfactor); − piek, gemiddelde en effectieve waarde; − Fourrier.
17-3-2009 WERKGROEP GELUIDSONTWERPEN
VPT 15
Diploma Geluidstechnicus A – B - C Inhoud opleiding Luisterproeven · Oorkwaliteit (perceptie) · Het gehoor (de werking) · Balans en klankkleur · Instrument herkenning · Frequenties · dB’s De Bron · Omgang met artiesten en muzikanten · Bronbescherming tegen boze invloeden Microfoons · Eigenschappen en toepassingen · Types · Prijzen · Draadloos · Kabels en statieven Mengpanelen · Analoog / digitaal · FOH – monitors – opname Effecten en randapparatuur · Galm – delay – flanging – chorus etc. · Toepassing dynamics Luidsprekers en versterkers · Eigenschappen en toepassingen · Types · Prijzen · Kabels en rigging Ruimteakoestiek en buiten · Berekenen van akoestiek · Invloeden · Vlakken – absorbers etc. · Staande golven · Het weer Elektriciteit · Spanning – stroom – weerstand – frequentie – vermogen · Krachtstroom · Wissel- en gelijkspanning · Bekabeling · Beveiliging Technisch · Schema’s lezen · Storing zoeken en oplossen 17-3-2009 WERKGROEP GELUIDSONTWERPEN
VPT 16
Instrumenten · Akoestisch – electronisch etc. · Types en toepassingen · Orkestbezettingen · Bands · Instumentakoestiek Praktijkoefeningen · FOH · Monitors · Zenders Zakelijk · Loondienst of free lance · Administratie · Verzekeringen en belastingen · Verantwoordelijkheden (geluidsdruk – mechanisch) · Arbo Eindexamen · Theorie en praktijk Alle praktijkvakken onder begeleiding van een ervaren geluidstechnicus. Tijdens de opleiding kennismaken met werkwijzen van de geluidstechnische ploeg bij diverse soorten concerten en theater. Daarnaast wordt van de cursisten samenwerking met de technici verwacht. Na succesvolle afronding van deze opleiding in het bezit van het certificaat “Geluidstechnicus C”. Na 2 jaar ervaring met aantoonbare ervaring met monitormixen, zenders en FOH en na positieve beoordeling van een commissie “Geluidstechnicus B”. Na 5 jaar ervaring en na aanbeveling van (voldoende) opdrachtgevers “Geluidstechnicus A”. Geluidsontwerp Inhoud opleiding Toelating voor gecertificeerde geluidstechnici. (in het bezit van het diploma “geluidstechnicus C” of hoger) Muziek · Muziekgeschiedenis (licht en klassiek) · Partituurlezen · Eigen instrument · Concertbezoek · Communicatie met de componist / klankmaker Theater · Theaterhistorie · Kunstgeschiedenis · Theatertechnische installaties 17-3-2009 WERKGROEP GELUIDSONTWERPEN
VPT 17
· · ·
Ruimteakoestiek (en openlucht) Theaterbezoek Communicatie met de voorstellingsmaker / regisseur
Geluid · · · · ·
Klankbeeldanalyze Psychoakoestiek Toepassing effecten en dynamics Solfège Spreektechnieken
Techniek · Materiaalkennis · Bezoek aan fabrikanten van geluidsapparatuur · Line array theorie en prakrijk · Div. inregelmogelijkheden · Vervoer – verpakking · Kennis van theaters, concertzalen en locaties · Communicatie met bemanning · Beveiliging van bemanning en apparatuur · Opnames (harddisk) en nabewerking · Protools, Cubase, SmaartLive, Ease, Cobra net, SoundWeb, AutoCAD, etc. Zakelijk · Tarieven geluidsontwerp, royalty’s en rechten · Budgetbewaking, budgetadvies · Omgang met producenten · Bemanning (in loondienst, freelance of via producent) · Verantwoordelijkheden (artistieke kwaliteit, gehoorschade bezoekers, etc.) · Organisatie en didactiek Na succesvolle afronding van deze opleiding in het bezit van het certificaat “Geluidsontwerper C”. (bachelor Auditect?) Na 2 jaar ervaring met aantoonbaar geslaagde ontwerpen en na positieve beoordeling van een commissie “Geluidsontwerper B”. (master Auditect?) Na 5 jaar ervaring met aantoonbaar geslaagde ontwerpen en na aanbeveling van (voldoende) opdrachtgevers “Geluidsontwerper A”. (major Auditect?) Vanzelfsprekend zal bij de certificering de specialisatie moeten worden opgenomen zoals bijvoorbeeld opera, musical, cabaret, licht of klassiek orkest, hedendaagse muziek, locatietheater, productpresentatie etc.
17-3-2009 WERKGROEP GELUIDSONTWERPEN
VPT 18