Werken voor
de federale overheid Een handleiding
Federale Overheidsdienst
Personeel en Organisatie
Copernicus Wetstraat 51 B- 1040 Brussel
Inhoudstafel Beginnen werken bij de overheid ....................................................... 5 1. De rol van de ambtenaar ................................................................... 6 2. Vooroordelen: waar of onwaar? ....................................................... 7 3. De plaats van tewerkstelling ............................................................ 8 4. Wie kan ambtenaar worden ? .......................................................... 10 5. Een waaier van functies ..................................................................... 11 A. Universitaire opleiding of opleiding hoger onderwijs van het lange type ........................................................................... B. Opleiding hoger onderwijs van het korte type ............................... C. Opleiding hoger secundair onderwijs ............................................... D. Geen diplomavereisten .....................................................................
12 14 15 17
6. De voordelen .......................................................................................... 18 A. Mobiliteit ........................................................................................... B. Opleiding ........................................................................................... C. Combinatie van privé- en beroepsleven .......................................... D. Pensioen ............................................................................................
18 18 19 19
7. De selectieprocedure ........................................................................... 20 A. Waar vind je de vacatures? .............................................................. 20 B. Hoe stel je je kandidaat? .................................................................. 21 C. Welke tests worden er gebruikt? ...................................................... 21
8. De verloning ........................................................................................... 22 A. De maandwedde .............................................................................. 22 B. Toelagen en vergoedingen ............................................................... 24
Nuttige adressen ........................................................................................ 29 Nuttige sites ................................................................................................ 31
Een handleiding
3
Beginnen werken bij de overheid
Heel wat mensen kiezen ervoor om zich ten dienste van de burgers te stellen door bij een of andere overheidsdienst te werken. Misschien zegt het je ook iets. Het overheidspersoneel wordt ‘ambtenaar’ genoemd. Dit is een algemeen begrip dat nog vaak een negatieve bijklank heeft. Toch stemt dat imago van de ambtenaar niet meer met de werkelijkheid overeen. De meeste ambtenaren streven er immers naar om goed werk af te leveren en zijn trots op hun werk. De Copernicushervorming probeert die positieve houding aan te moedigen en te belonen. Iedereen die bij de overheid werkt, heeft immers te maken met nieuwe verwachtingen van de gebruikers (meer toegankelijke diensten, duidelijke informatie, …), maar ook met met nieuwe werkomstandigheden en nieuwe loopbaanperspectieven en mogelijkheden tot persoonlijke ontplooiing. De echte barometer van een goede overheidsdienst is de tevredenheid van de gebruikers van de openbare diensten én van het personeel. Deze brochure biedt je een bondig overzicht van de mogelijkheden om bij de federale, dat wil zeggen nationale, overheid te werken.
De gegevens in deze brochure golden op 1 juli 2003
Een handleiding
5
1. De rol van de ambtenaar Bij de overheid werk je voor de gemeenschap. Je krijgt er te maken met domeinen waar iedereen wel eens mee geconfronteerd wordt, maar waar je in de privésector meestal minder mee te maken hebt: milieu, vluchtelingen, justitie, welzijn, sociale zekerheid, … Ambtenaren dragen dikwijls een grote verantwoordelijkheid. Zij werken immers niet op kleine schaal, maar voor grote delen van de bevolking. De opdrachten die zij uitvoeren of waaraan zij meewerken zijn vaak een uitdaging, erg gevarieerd, en ze brengen vaak een groot aantal contacten met verschillende mensen mee. Kortom, vele functies hebben geen tegenhanger in de privé-sector. Als je weet dat er ongeveer 90.000 ambtenaren bij de federale overheid werken, zal het je niet verbazen dat hun functies moeilijk onder een algemene noemer te brengen zijn. De precieze inhoud van de functie hangt heel nauw samen met het specifieke werkgebied. Belangrijke federale materies zijn onder andere financiën, justitie, binnenlandse zaken, volksgezondheid, werkgelegenheid, mobiliteit, economische zaken, buitenlandse zaken, sociale zekerheid, telecommunicatie, pensioenen, …
6
Werken voor de federale overheid
2. Vooroordelen: waar of onwaar? • "Een ambtenaar kan geen enkel initiatief nemen, heeft niet de minste autonomie of verantwoordelijkheid." Onwaar. Net zoals in de privé-sector zijn er functies met veel verantwoordelijkheid en andere met minder. Uit een enquête (Artemis) onder 10 000 ambtenaren kwam autonomie op de derde plaats van de aspecten die de ambtenaren het meest waardeerden in hun werk. • "Je hele leven in hetzelfde kantoor, met dezelfde mensen en hetzelfde werk." Misschien... als je dat zelf zo wilt. Ook bij de overheid moet je zelf wat van je job maken. Heb je zin om bij te leren, iets te ondernemen? Dan kun je intern solliciteren voor een andere functie en je kunt heel wat opleidingen volgen die de poort openen voor nieuwe uitdagingen. • "Er is geen flexibiliteit in de werktijden." Onwaar! Integendeel zelfs. Er zijn heel wat mogelijkheden om de werktijd zelf in te delen. Uit de Artemisenquête blijkt dat de ambtenaren bijzonder tevreden zijn over de mogelijkheden om hun beroeps- en privé-leven te combineren, halftijds te werken en flexibele werktijden te hebben. • "Ik heb geen unief gedaan en kan dus geen ambtenaar worden!" Onwaar. "Ambtenaar" is een statuut voor mensen met heel wat verschillende beroepen. Vaak heb je daarvoor wel een diploma hoger onderwijs nodig, maar zeker niet altijd. Van de 2.000 mensen die in 2001 via Selor werden aangeworven, had slechts een kleine helft een universiteits- of graduaatsdiploma. • "Het salaris is niet je dat." Waar, maar dat zal niet lang meer duren. Het is de bedoeling dat de salarissen bij de federale overheid vergelijkbaar worden met die in de privé-sector.
Een handleiding
7
3. De plaats van tewerkstelling De federale diensten bevinden zich vaak in de hoofdstad, maar er zijn zeker ook mogelijkheden om dichter bij huis te werken. Denk maar aan de lokale belastingdiensten, RVA-kantoren, … Bovendien kan je je overplaatsing naar een andere dienst aanvragen. Er zijn verschillende soorten federale diensten waar de verschillende materies behandeld worden. Een groot deel van de federale ambtenaren werkt bij een federale overheidsdienst (FOD), de vroegere ministeries, waar het beleid van de bevoegde minister praktisch wordt uitgevoerd. Anderen werken bij een programmatorische overheidsdienst (POD), een instelling van openbaar nut (een “parastatale”) of een wetenschappelijke instelling van de staat. Er bestaan veertien Federale Overheidsdiensten (FOD’s) en ministeries: . Informatie- en Communicatietechnologie · Personeel en Organisatie . Budget en Beheerscontrole · Kanselarij en Algemene Diensten · Justitie · Sociale Zekerheid . Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu · Mobiliteit en Vervoer · Binnenlandse Zaken · Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg · Financiën · Economie, K.M.O., Middenstand en Energie · Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking · Landsverdediging Programmatorische overheidsdiensten (POD’s) zijn opgericht om specifieke, maatschappelijk belangrijke problemen aan te pakken. Ze hangen af van een bepaalde federale overheidsdienst (FOD). In principe bestaan ze slechts voor een beperkte tijd. Enkele voorbeelden: Telecommunicatie, Duurzame Ontwikkeling, Consumentenzaken.
8
Werken voor de federale overheid
De instellingen van openbaar nut hangen af van een bepaalde federale overheidsdienst (FOD), maar hebben specifieke opdrachten. Algemeen gekende voorbeelden zijn de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA), de Rijksdienst voor Pensioenen, het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) en het Instituut voor Veterinaire Keuring (IVK). Tot slot hebben ook de personeelsleden van de wetenschappelijke instellingen van de staat het statuut van ambtenaar. Hiertoe behoren o.a. verschillende koninklijke musea, het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI), de Koninklijke Sterrenwacht, de Koninklijke Muntschouwburg, …
Een handleiding
9
4. Wie kan ambtenaar worden ? Alle staatsburgers van België en van de lidstaten van de Europese Unie kunnen in dienst treden bij de Belgische overheid, als ze beantwoorden aan de specifieke voorwaarden voor elke functie, zoals opleidingsniveau, talenkennis, enz.
... EN U SPREEKT PERFECT NEDERLANDS ?
10
Werken voor de federale overheid
YES !
5. Een waaier van functies De federale overheid is steeds op zoek naar bekwaam personeel. En er is een ruim aanbod aan functies; van algemene administratie tot wetenschappelijk onderzoek, van maatschappelijke taken tot technische specialisaties, van adviserende tot controlerende functies, van uitvoerende tot leidinggevende jobs, … Aangezien de functies zeer uiteenlopend zijn, is het onmogelijk om ze allemaal op te sommen. Om het een beetje overzichtelijk te houden, zijn de functies over vier niveaus verdeeld. Het niveau geeft een aanduiding van de zwaarte en de inhoud van de functie. Vroeger bepaalde je diploma in welk niveau je tewerkgesteld werd, en hoeveel je verdiende. En naarmate je langer bij de overheid werkte, verdiende je ook meer. Het diploma speelt wel een belangrijke rol bij de aanwerving, maar de inhoud van de functie en je bekwaamheid wordt belangrijker. Je moet dus goed zijn in wat je doet, en ook bewijzen dat je de juiste competenties hebt. Maar daar staat dan ook tegenover dat je meer mogelijkheden hebt om naar een hoger niveau door te groeien en dat je loon naar werken krijgt. Aan de hand van het volgende overzicht krijg je een idee van een aantal mogelijkheden op elk niveau. De vermelde studies zijn de opleidingsvereisten bij aanwerving. Niveau A : universitaire opleiding of opleiding hoger onderwijs van het lange type Niveau B : opleiding hoger onderwijs van het korte type Niveau C : opleiding hoger middelbaar onderwijs Niveau D : geen diplomavereisten IS ER GEEN PLAATS VAN DIRECTEUR ?
Een handleiding
11
A. Universitaire opleiding of opleiding hoger onderwijs van het lange type De personeelsleden van niveau A kunnen hun carrière in twee richtingen sturen. Ze nemen ofwel de leidinggevende ofwel de expertise carrière of ‘loopbaanladder’. Vroeger kwamen ambtenaren van niveau A automatisch in een leidinggevende functie terecht. Sommige mensen hebben echter weinig of geen talent om leiding te geven, maar beheersen hun vak tot in de puntjes. Nu biedt de expertise loopbaanladder hen aangepaste mogelijkheden. De grote lijnen van beide mogelijkheden liggen vast, maar de details moeten nog verder uitgewerkt en in nieuwe regelgeving vastgelegd worden. Daarom gaat het in deze brochure meestal nog over niveau 1. Vast staat dat de keuze niet bepaald wordt door de opleiding: beide mogelijkheden staan open voor juristen, ingenieurs, taalkundigen, economen, psychologen, … In de leidinggevende loopbaanladder zitten de functies met leidinggevende verantwoordelijkheden en taken. Een ambtenaar van niveau A begint op het eerste niveau als “teamleider”, op het vierde niveau is hij “operationeel leidinggevende”. Er zijn nog enkele hogere leidinggevende functies, de managementfuncties, maar die kunnen enkel met een mandaat van 6 jaar worden uitgeoefend. De expertise loopbaanladder omvat alle technische, professionele en op expertise gerichte functies. De individuele inhoudelijke bijdrage is hierbij erg belangrijk. Er zijn zes niveaus, van “jong professioneel” tot “autoriteit”. De keuze tussen expert of leidinggevende is niet onomkeerbaar: iemand kan van de ene naar de andere ladder gaan.
Jan, ingenieur Ik werk nu al bijna vijf jaar als vastbenoemd ambtenaar bij de Eetwareninspectie van de FOD Volksgezondheid. Als gezondheidsinspecteur is het mijn voornaamste taak om erover te waken dat het voedsel dat wordt gefabriceerd en ten slotte in de handel wordt aangeboden, van goede kwaliteit en veilig is. In die grote taak heb ik 2 rollen: enerzijds hou ik me bezig met de reglementering van de hygiëne in de voedingssector en anderzijds
12
Werken voor de federale overheid
sta ik in voor de informatica van onze dienst. Ik zorg ervoor dat de inspectiegegevens en analyseresultaten op een correcte manier verzameld en bestudeerd worden. Wat mij grote voldoening geeft in mijn job is het feit dat ik zelf initiatieven kan nemen om de werking van de dienst te verbeteren en dat ik het dagelijkse werk van onze controleurs concreet kan ondersteunen. Dat is natuurlijk lang niet altijd eenvoudig. Gelukkig geeft mijn dienst alle kansen aan initiatieven en moedigt ze die zelfs aan. Dat dit nog niet in alle overheidsdiensten het geval is, ondervind ik nog dagelijks. Volgens mij is het voor de nieuwe generatie ambtenaren een grote uitdaging om de negatieve bijklank van het woord ‘ambtenaar’ om te buigen en begrippen als efficiëntie en beroepseer naar voor te schuiven. Ik vind dan ook mijn motivatie voor een groot deel in deze uitdaging.
Fabienne, jurist Ik werk in een dienst van de FOD Buitenlandse Zaken. Mijn job impliceert contacten met heel veel mensen: andere Belgische overheidsdiensten, maar ook met de gewesten en gemeenschappen, beroepsfederaties, diplomaten van ambassades van andere Europese landen enz. Telefoneren, vergaderen en – waarom niet – af en toe een werklunch en een officiële ontvangst horen erbij. Ik ben verantwoordelijk voor de relaties met een aantal landen die lid willen worden van de Europese Unie. In die complexe onderhandelingen zorg ik ervoor dat de Belgische belangen en inzichten voldoende aan bod komen. Om onze standpunten beter te verdedigen en die landen grondiger te leren kennen vergezel ik de minister of hoge ambtenaren van Buitenlandse Zaken bij reizen naar het buitenland. Dit is geen 9-tot-5 kantoorjob, maar dat verwachtte ik ook niet. Routine hoef ik evenmin te vrezen: de rotatieregels van mijn dienst bepalen dat ik na drie jaar een andere opdracht krijg, waarschijnlijk in een Belgische ambassade in het buitenland.
Een handleiding
13
B. Opleiding hoger onderwijs van het korte type De personeelsleden van niveau B worden deskundige genoemd. Binnen dit functieniveau zijn er vier graden, vier soorten ‘deskundigen’ : - administratief deskundige, bv. een directiessecretaresse, vertaler of andere administratieve functies die vrij hoge vereisten stellen - financieel deskundige, bv. een boekhouder - technisch deskundige, bv. een landmeter, een paramedicus, een maatschappelijk assistent - ICT-deskundige, bv. een programmeur of programmerings-analist IK BEN “DESKUNDIGE”
WE ZIJN DESKUNDIGEN !
In principe moeten zij een graduaatsdiploma behaald hebben. Meer informatie vind je in het koninklijk besluit van 5 september 2002 houdende hervorming van de loopbaan van sommige ambtenaren in de Rijksbesturen (Belgisch Staatsblad 26 september 2002).
Maria, directiesecretaresse Dertig jaar geleden ben ik als contractueel opsteller beginnen te werken. Sindsdien heb ik talrijke examens afgelegd : regularisatie-examen, examen voor onderbureauchef en bestuurschef en verleden jaar ben ik geslaagd voor het examen van directiesecretaris. Ik heb van in het begin bij dezelfde FOD gewerkt, maar de sfeer is ondertussen veranderd en het imago is – in de goede zin – veranderd : toen ik bij de administratie begon, waren de vrouwen nog aan het breien. Nu is het werk interessant en werkt men echt van ’s morgens tot ’s avonds …. soms ook wel een beetje te veel! Ik zou niet meer in de tijd willen terugkeren, want de godganse dag niets te doen hebben, is helemaal niets voor mij. Ik heb nooit in de privé-sector gewerkt, maar hetgeen ik hier ten zeerste waardeer is de werkzekerheid en de mogelijkheid die me geboden wordt om deeltijds te werken. 14
Werken voor de federale overheid
C. Opleiding hoger secundair onderwijs Personeelsleden van niveau C zijn administratieve of technische assistenten. Hun taken zijn dan ook meestal administratief of technisch. Zo verrichten zij bijvoorbeeld secretariaatswerk, behandelen ze dossiers, of werken ze als technisch tekenaar, grafisch vormgever of drukker. In principe moeten ze ten minste een diploma hoger secundair onderwijs hebben. Meer informatie vind je in het koninklijk besluit van 5 september 2002 houdende hervorming van de loopbaan van sommige ambtenaren in de Rijksbesturen (Belgisch Staatsblad 26 september 2002).
Johan, “redder” Ik werk bij de FOD Binnenlandse Zaken, Civiele Bescherming. Ik ben 39 jaar oud en reeds 13 jaar actief bezig voor de overheid. Ik begon mijn carrière als tewerkgestelde werkloze, nadien kreeg ik het gescostatuut en nu ben ik statutair operationeel agent.
NA ONZE INTERVENTIES WORDT HET IJS GEBROKEN !
Mijn werk bestaat erin om zo snel mogelijk op te treden bij interventies (overstromingen, branden, pollutie e.d.), het rollend en niet-rollend materiaal te onderhouden en dagelijks praktische oefeningen uit te voeren. Ik vind de job persoonlijk heel gevarieerd; je kan wel stellen dat iedere dag anders is. Ik vind het ook tof dat er veel sociaal contact met de burgers is, vooral tijdens of na interventies. Een handleiding
15
Adrienne, bestuurschef Het is eigenlijk toeval dat ik ambtenaar, of beter, rijksambtenaar, geworden ben …. In die tijd was het niet gebruikelijk dat meisjes uit kroostrijke gezinnen verder studeerden, dat was iets voor de jongens … Ik ben dus uit mijn Ardennen weggetrokken naar onze hoofdstad. Ik ben dan als zeventienjarige als typiste bij de Post begonnen. Ik nam bij de eerste gelegenheid deel aan het examen van opsteller en ik slaagde meteen. Ik heb er toen voor gekozen om bij het Vast Wervingssecretariaat (nu SELOR) te gaan werken : mijn aankomst daar deed nogal wat stof opwaaien (eerste vrouw, van 18 jaar nog wel, in een dienst die alleen uit mannen bestond … een gedenkwaardig moment !) Na nog een aantal examens ben ik nu bestuurschef. De Copernicushervorming is niet de meest opwindende gebeurtenis uit mijn loopbaan, maar voor de jongeren is het misschien een goede zaak. 37 jaar (goh, zo lang al!) werken bij een overheidsdienst heeft mij al bij al meer voldoening geschonken dan ergernis bezorgd. Het spreekt vanzelf dat ik meer dan eens de buikriem heb moeten aanhalen, want een “kleine” ambtenaar wordt nooit rijk … maar de solidariteit en het gevoel om deel uit te maken van een “groot korps” heeft toch ook iets. Mocht het te herdoen zijn, wel … ik zou het herdoen. Toch raad ik de jongeren ten stelligste aan het hoofd koel te houden, solidair te blijven en nooit te vergeten dat wij ten dienste staan van de anderen. De overheid blijft een instrument dat moet instaan voor de rechten van iedereen.
16
Werken voor de federale overheid
D. Geen diplomavereisten Personeelsleden van niveau D, medewerkers, verrichten uitvoerend werk. Binnen deze groep zijn er drie graden, soorten “medewerkers”: - administratief medewerker - medewerker keuken/schoonmaak - technisch medewerker Voor de functies van niveau D zijn er geen diplomavereisten. Meer informatie vind je in het koninklijk besluit van 5 september 2002 houdende hervorming van de loopbaan van sommige ambtenaren in de Rijksbesturen (Belgisch Staatsblad 26 september 2002). Véronique, schoonmaakster Ik werk sinds 12 jaar als schoonmaakster in een federaal ministerie. Daarvoor werkte ik in een supermarkt maar ik verkies zeker mijn ministerie, of federale overheidsdienst, zoals dat vandaag heet. Ik vind mijn job heel leuk en daar zijn veel redenen voor. Eerst en vooral ben ik geen bureautype en schoonmaken is iets wat ik echt graag doe. Waar ik werk, voel ik me goed want men respecteert mijn werk, men is er tevreden over mijn prestaties. Ik krijg ook de indruk dat mijn taken, zoals het kuisen van de bureaus, het klaarmaken van de koffie … bijdragen tot het welzijn van iedereen. En dan zie ik ook één groot voordeel in een contract met de overheid en dat is dat ik het werk presteer dat in mijn contract staat. Alles is klaar en duidelijk vermeld en ik hoef me niet aan onaangename verrassingen te verwachten. Alles loopt dus best gesmeerd voor mij. Staf, medewerker onderhoud Dit is nu al het derde jaar dat ik in een ministerie werk. Ik ben begonnen op de dienst planning, maar met de hervorming van het ministerie naar federale overheidsdienst heb ik gevraagd om als werkman bij de logistieke diensten te werken omdat ik dat graag doe. Mijn werk is heel verscheiden. Dat gaat van kaders ophangen, burelen verplaatsen, zalen schikken tot kabels verleggen, geluidsinstallaties beheren en zelfs reservechauffeur zijn. De werksfeer is heel aangenaam en ik zou niet meer naar de privé-sector willen teruggaan. Ik heb zo’n 14 jaar in een bedrijf gewerkt en bij de overheid is alles toch beter gestructureerd. Ik heb goed gedefineerde arbeidsvoorwaarden, ik krijg daarvoor een aangepast loon en dat wordt regelmatig gestort. Ik ben dus heel blij met mijn werk.
Een handleiding
17
6. De voordelen In onze huidige samenleving, waar steeds meer aandacht uitgaat naar de behoeften en wensen van de werknemer, wil de overheid een toonaangevende rol spelen. Het is de bedoeling om de professionele activiteiten en de persoonlijke ontwikkeling van de ambtenaar op een optimale manier te laten samengaan. De federale overheid biedt daarbij een aantal voordelen.
A. Mobiliteit Misschien wordt nog te vaak gedacht dat je als ambtenaar je hele loopbaan hetzelfde werk doet. In werkelijkheid is het perfect mogelijk om een frisse wind door je carrière te laten waaien. Het systeem van mobiliteit geeft je de mogelijkheid nieuwe werkterreinen bij andere, vaak heel verschillende overheidsdiensten te verkennen. Je hoeft dus nooit om een uitdaging verlegen te zitten.
NAAR WELKE OVERHEIDSDIENST ?
IK AARZEL NOG ...!
B. Opleiding Het overheidspersoneel krijgt volop kansen om zich bij te scholen in allerlei domeinen. Of het nu gaat om een vreemde taal, een nieuw computerprogramma, een bepaald soort recht of de recentste technieken op het vlak van human resources, je kan het allemaal onder de knie krijgen in de opleidingen die door het Opleidingsinstituut van de Federale Overheid (OFO) worden georganiseerd. De lessen zijn gratis en vinden plaats tijdens de kantooruren. Voor opleidingen gevolgd in andere erkende instellingen kan ook opleidingsverlof worden toegekend.
18
Werken voor de federale overheid
C. Combinatie van privé- en beroepsleven Er zijn heel wat mogelijkheden om je privé-leven vlot te combineren met je werk. Het kan gaan om verlofdagen, bijvoorbeeld bij ziekte van een kind of ouderschapsverlof, of om systemen van verminderde IK HEB ... MAAR SOMMIGE prestaties. Je kunt bijOUDERSCHAPSGEWOONTES voorbeeld halftijds werken, VERLOF ZIJN DIEP of vier vijfde of een GENOMEN... INGEWORTELD ! loopbaanonderbreking nemen.. Dergelijke mogelijkheden zijn er ook in de privésector, maar daar is het vaak wat moeilijker om er gebruik van te maken.
MAMA !
D. Pensioen De overheidspensioenen van vastbenoemde ambtenaren zijn in twee belangrijke opzichten gunstiger dan de pensioenen in de privé-sector: • het beginpensioen is hoger • als het reële inkomen van de actieve ambtenaren stijgt, dan stijgt ook het inkomen van de gepensioneerde ambtenaren Bij de berekening van de pensioenen in de overheidsdienst wegen de laatste, best betaalde jaren uit de loopbaan zwaar door. De pensioenen van de contractuele personeelsleden volgen de regels van de privésector. Een handleiding
19
7. De selectieprocedure Je kunt bij de overheid werken als statutair (vastbenoemd) of als contractueel ambtenaar (met een arbeidsovereenkomst). De manier waarop je aangeworven wordt, verschilt in beide gevallen. De procedure voor statutaire functies bestaat doorgaans uit meerdere tests. Die zijn vaak computergestuurd en vaak is er een gesprek aan het einde. De tests worden SELOR afgenomen door SELOR, de selectiedienst van de federale overheid die de objectiviteit van de selectie garandeert. Wanneer een dienst op zoek is naar iemand met een specifiek profiel, is het mogelijk dat er nog een bijkomende test georganiseerd wordt. Als je uiteindelijk geselecteerd bent, moet je nog een stageperiode doorlopen. Voor contractuele functies is de procedure gewoonlijk korter en sneller. Vaak is er slechts één test, maar het is de toekomstige werkgever die dat bepaalt. Als de dienst dat wil, kan SELOR de selectie mee organiseren.
A. Waar vind je de vacatures? SELOR, de selectiedienst van de federale overheid, publiceert de vacatures voor de statutaire functies en een deel van de contractuele functies. Je vindt ze: - op de website van SELOR : www.selor.be - in het Belgisch Staatsblad : www.staatsblad.be - in de VDAB wis-computer : www.vdab.be - op VRT-teletekst pagina 765. Afhankelijk van de functie wordt een vacature ook gepubliceerd in gespecialiseerde tijdschriften en de jobkatern van een aantal kranten.
20
Werken voor de federale overheid
Voor de contractuele functies kun je het best de informatie van een dienst waar je wil gaan werken in het oog houden. De diensten hoeven immers geen beroep te doen op SELOR, dus daar vind je wel de meeste, maar niet alle vacatures. Steeds meer diensten publiceren hun vacatures op hun website.
B. Hoe stel je je kandidaat? Bij de vacature staat steeds hoe je je kandidaat kunt stellen. In het algemeen zijn er de volgende mogelijkheden: - per brief of fax - per telefoon - per e-mail Zorg er wel voor dat je de formaliteiten respecteert. Let ook op de uiterste inschrijvingsdatum.
C. Welke tests worden er gebruikt? Afhankelijk van de functie worden er één of meerdere tests gebruikt. Het kan gaan om: - psychotechnische tests, bv. een persoonlijkheidsonderzoek, een leer- of een redeneertest - assessment centers waarbij getest wordt hoe je je in een bepaalde situatie gedraagt en hoe je onder andere omgaat met problemen of andere leden van de groep - gevalstudies waarin een concrete situatie wordt voorgesteld waarover je nadien vragen moet beantwoorden - interviews met een aantal juryleden Voor steeds meer tests wordt de computer ingeschakeld. De tests zijn echter zo ontworpen dat je geen computerfreak hoeft te zijn om de test met succes af te leggen (tenzij je computervaardigheden getest worden, natuurlijk).
TEST : KLASSEER DIT ... IN HOEVEEL DAGEN ?...
IN ÉÉN UUR ! ... Een handleiding
21
Aanpassing van de verloning op 1 juli 2003
8. De verloning Hierbij vind je de maandwedde van een aantal functies en uitleg over de belangrijkste toelagen en vergoedingen. Alle bedragen zijn uitgedrukt in euro en aangepast aan de indexering van maart 2002 (coëfficient 1,2936).
A. De maandwedde De maandwedde is afhankelijk van • niveau (1, B, C, D) en wervingsgraad (bv. adjunct-adviseur is één van de wervingsgraden in niveau 1) • bevordering (door verhoging in graad of door verhoging in weddenschaal ` binnen dezelfde graad) • anciënniteit (jaarlijkse verhoging tijdens de eerste drie jaar, daarna om de twee jaar) Aangezien er nogal wat factoren de wedde bepalen, staan in de volgende tabellen slechts enkele voorbeelden van wat je per niveau kan verdienen. Het gaat hier steeds om de brutowedde van een ongehuwde ambtenaar zonder personen ten laste. Het nettobedrag is het brutobedrag min de sociale bijdragen, bedrijfsvoorheffing en bijzondere bijdrage sociale zekerheid. De nettowedde die hier vermeld wordt, geldt voor een statutair ambtenaar.
Wedde niveau 1
Adjunct-adviseur (10A) Adviseur (13B)
22
Werken voor de federale overheid
minimum maximum
Brutomaandwedde
Nettomaandwedde
2.276,72 5.436,70
1.416,46 2.767,59
Wedde niveau B
Administratief deskundige Technisch of financieel deskundige ICT-deskundige
minimum maximum minimum maximum minimum maximum
Brutomaandwedde
Nettomaandwedde
1.702,35 3.371,98 1.867,52 3.642,25 1.919,21 3.870,09
1.167,01 1.915,45 1.248,88 2.028,68 1.273,89 2.120,17
Wedde niveau C
Administratief assistent
minimum maximum
Brutomaandwedde
Nettomaandwedde
1.609,08 2.987,17
1.125,96 1.747,18
Wedde niveau D
Administratief medewerker Technisch medewerker
minimum maximum minimum maximum
Brutomaandwedde
Nettomaandwedde
1.455,20 2.177,18 1.490,01 2.608,66
1.051,96 1.371,78 1.068,95 1.575,33
Een handleiding
23
B. Toelagen en vergoedingen a. Haard- of standplaatstoelage Indien je brutojaarwedde lager is dan 23.710, 74 €, heb je recht op een bijkomende vergoeding. Naargelang je beroepstoestand ontvang je ofwel een haardtoelage, ofwel een standplaatstoelage die bij je wedde gevoegd wordt. De haardtoelage wordt toegekend aan • de personeelsleden die gehuwd zijn of samenwonen, behalve wanneer hun echtgeno(o)t(e) of de persoon met wie ze samenwonen de toelage krijgt ; • de alleenstaande personeelsleden van wie één of meer kinderen die recht geven op kinderbijslag, deel uitmaken van het gezin. De standplaatstoelage wordt toegekend aan de personeelsleden die geen haardtoelage krijgen. Haard- en standplaatstoelage (Geïndexeerd brutobedrag) Jaarwedde
Haardtoelage/maand Standplaatstoelage/maand
Kleiner dan 21.243,73 79,15 39,57
Tussen 21.243,73 en 24.185,47 39,57 19,79
b. Competentietoelagen Wie slaagt voor een competentiemeting krijgt een competentietoelage. De competentiemetingen bakenen de verschillende fases in de loopbanen van de niveaus B en C af. De competentietoelage wordt elk jaar in één keer in de loop van de maand september uitbetaald op basis van de prestaties die geleverd werden gedurende de 12 afgelopen maanden. Als het personeelslid niet slaagt voor de tweede competentiemeting of de volgende, krijgt het gedurende de 12 maanden die volgen op de datum van verstrijking van de volgende meting de helft van het bedrag van de toelage. 24
Werken voor de federale overheid
De competentietoelage wordt meegerekend voor de berekening van het vakantiegeld en de eindejaarstoelage: desgevallend wordt ze eveneens meegerekend voor de berekening van het rustpensioen en het overlevingspensioen. NIVEAU / GRAAD
JAARBEDRAG VAN DE COMPETENTIETOELAGE Tegen 100%, index 138.01
GELDIGHEIDSDUUR VAN DE COMPETENTIEMETING
1.700
8 jaar
2.000
5 jaar
2.500
3 jaar
Niveau C Administratief assistent Technisch assistent Niveau B Administratief deskundige Financieel deskundige Technisch deskundige ICT-deskundige
c. Premie voor leidinggevenden Een jaarlijkse directiepremie wordt toegekend aan bepaalde personeelsleden die ofwel rechtstreeks een ploeg leiden van ten minste 10 personen, ofwel door de hiërarchie werden aangeduid. De premie wordt maandelijks uitbetaald onder dezelfde voorwaarden als de wedde: ze wordt niet meegeteld voor het vakantiegeld, voor de eindejaarstoelage noch voor de berekening van het pensioen. NIVEAU / GRAAD Niveau D - statutair Administratief medewerker Technisch medewerker Niveau D - contractueel Medewerker keuken/schoonmaak Niveau C – statutair Administratief assistent Technisch assistent
JAARBEDRAG VAN DE PREMIE Tegen 100%, index 138.01
500 500
1.000 Een handleiding
25
d. Vakantiegeld Voor de ambtenaren van niveau 1 en B Het vakantiegeld bestaat uit een vast en een veranderlijk gedeelte. - In 2002 bedraagt het vast gedeelte 921,6824 €. - Het veranderlijk gedeelte bedraagt 1,1% van de jaarlijkse brutowedde, berekend op basis van de wedde van de maand maart van het vakantiejaar. Voor de ambtenaren van niveau C en D. Het vakantiegeld bedraagt 92% van een maandwedde.
e. Eindejaarstoelage Net als het vakantiegeld bestaat de eindejaarstoelage uit een vast en een veranderlijk bedrag. Ze wordt in de loop van de maand december uitbetaald. In 2002 bedraagt het vast gedeelte 290,2770 €. Het variabele gedeelte bedraagt 2,5% van de jaarlijkse brutobezoldiging op basis waarvan de wedde voor de maand oktober van het referentiejaar berekend werd.
f. De kinderbijslagregeling Je hebt recht op kinderbijslag vanaf de eerste dag van de maand die volgt op die waarin je kind geboren, geadopteerd of onder pleegvoogdij opgenomen werd. Dit zijn de maandelijkse bedragen van de kinderbijslag:
26
Werken voor de federale overheid
Kinderbijslag (bedragen geldig vanaf 1 februari 2002) jonger dan 6 jaar van 6 tot 11 jaar van 12 tot 18 jaar
Ouder dan 18 jaar
ste
1 kind Geboren vóór 1 januari 1981 Geboren tussen 1 januari 1981 en 31 december 1984 Geboren tussen 1 januari 1985 en 31 december 1990 Geboren na 31 december 1990 2de kind 3de kind en volgende
-
-
-
117,44
-
-
111,15
115,28
-
-
99,79
101,69
74,06 137,03
86,96 162,76
93,71 176,34
96,70 187,02
204,60
230,33
243,91
254,59
g. Geboortetoelage of adoptiepremie Bij de geboorte of adoptie van een kind heb je recht op respectievelijk een geboortetoelage of adoptiepremie. De geboortetoelage kan aangevraagd worden vanaf de zesde maand van de zwangerschap en de uitbetaling is mogelijk vanaf twee maanden vóór de vermoedelijke geboortedatum. Geboortetoelage De geboortetoelage bedraagt : - voor de eerste geboorte : 983,68 € - voor de tweede en elke volgende geboorte : 740,10 € Adoptiepremie De adoptiepremie bedraagt 983,68 €
Een handleiding
27
Nuttige adressen Algemene informatie FOD Personeel en Organisatie Copernicusgebouw Wetstraat 51 B-1040 Brussel Tel: 02 790 58 00 Fax: 02 790 55 78
[email protected] www.p-o.be
Informatie over aanwervingen SELOR Oratoriënberg 20/4 B-1010 Brussel Infolijn: 02 214 45 66 Fax: 02 214 45 60
[email protected] www.selor.be
Een handleiding
29
Nuttige sites www.belgium.be federale portaalsite (beschikbaar vanaf 22 november 2002)
www.copernic-us.be hier vind je informatie over de modernisering van de federale overheid.
www.staatsblad.be www.vdab.be
Tekeningen : Serdu Een handleiding
31
Nota’s
