Werken met water
ORG-ID I ACACIA I STROOTMAN
Werken met water
ORG-ID I ACACIA I STROOTMAN
SAMENWERKING TUSSEN DRIE BUREAUS ORG-ID, Acacia en Strootman opereren gezamenlijk als het gaat om integrale vraagstukken op het gebied van klimaatverandering, water en integrale gebiedsontwikkeling. Alle drie hebben we een sterke reputatie op ons eigen specialisme. Org-ID bemant de procesmatige cockpit en de stroomlijning van het proces, Acacia is het inhoudelijke geweten en anker, Strootman zorgt voor creativiteit en verbeelding. Samen hebben we het hele spectrum van expertises in huis. Maar we zijn veel meer dan complementair aan elkaar. Door onze gedeelde kernwaarden van nieuwsgierigheid, inhoudelijke diepgang, creativiteit, schaalgrootte en passie voor de problematiek van onze klanten, hebben we als samenwerkingsverband een geweldige synergie. In interne samenwerking wordt door verschillende brillen naar het vraagstuk en elkaars werk gekeken. Dit zorgt voor nieuwe invalshoeken, scherpte in het proces en out-of-the-box-oplossingen. In deze brochure willen we u een aantal voorbeelden tonen van onze gezamenlijke projecten en de meerwaarde die wij denken te bieden op het gebied van het oplossen van complexe integrale vraagstukken waarproces, inhoud, verbeelding en ontwerp cruciale elementen zijn.
Creatief en innovatief
Acacia Water
We kijken over elkaars schouder mee op elkaars vakgebied en
Acacia Water is een adviesbureau gespecialiseerd in grondwater,
komen daardoor met verfrissende voorstellen die structureren,
verzilting en zoetwater-voorziening. Het bureau heeft zijn wortels
verbinden en verbeelden.
in de Vrije Universiteit van Amsterdam en heeft een sterke
We beschikken over een uitgebreid professioneel netwerk
affiniteit met de universiteit en wetenschappelijke instituten in
waardoor we indien gewenst op ieder moment in het proces
het land. Acacia onderscheidt zich in zowel de binnenlandse
snel specialistische kennis kunnen aanboren en inzetten. We
als buitenlandse markt door als een van de weinige bureaus
zijn creatief en innovatief en ontwikkelen indien nodig nieuwe
op het niveau van de instituten te kunnen opereren, terwijl
instrumenten om de zin van de onzin te onderscheiden,
we de taal van de klanten verstaan, waardoor we in staat zijn
‘mist’ laten optrekken en de essentie van de opgave helder te
beleidsbeslissingen een zeer goede inhoudelijke basis te geven.
communiceren.
Gestroomlijnde processen
Strootman Landschapsarchitecten Strootman Landschapsarchitecten is een ontwerpbureau met
We bereiden bijeenkomsten voor, leveren inbreng, maken
een brede oriëntatie op het vakgebied van de stedenbouw
presentaties, presenteren, verzamelen opbrengsten en
en de landschapsarchitectuur: van regionale plannen tot
verwerken die. Wij stroomlijnen werkprocessen waarbij veel
tuinontwerpen, van landelijke gebieden tot de stad, en van
partijen betrokken zijn. We streven ernaar de opdrachtgever
onderzoek tot realisatie. Het bureau maakt plannen en visies
zo veel mogelijk te ‘ontzorgen’ en als goede partners taken en
voor hele regio’s, maar ook voor natuurgebieden, beekdalen,
werkzaamheden op elkaar af te stemmen. Een goed contact
parken, landgoederen, woongebieden en pleinen. De projecten
tussen ons team en de betrokkenen vanuit de opdrachtgever is
van Strootman koppelen analytische scherpte aan wervende
daarvoor van groot belang.
toekomstperspectieven, robuustheid aan gedoseerde verfijningen en nuchterheid en realiteitszin aan een gezonde dosis romantiek.
ORG-ID ORG-ID, adviesbureau voor organisatie- en beleidsontwikkeling beweegt zich op het terrein van water- & milieubeleid, ruimtelijke ordening en leefomgeving. Onze kracht ligt in complexe beleidsprocessen, in de combinatie/integratie van inhoud en proces. Wij zijn mensgericht.
n
n geeft
n
d een hema
n hema
waarop rden teit van
Flexibiliseren
Berging: 40 cm waterschijf
dijken
kunstwerken
kades
historie
natuur
recreatie
scheepvaart
landbouw
bebouwing
NAP +1,20 +1,10 +1,00 +0,90
13
+0,80 +0,70 +0,60
17
+0,50
18
+0,40 +0,30
2
+0,20
4
7
+0,10
19
9
0 -0,10
3
-0,30 -0,40
5
-0,50 -0,60 -0,70
VJP (-0,10)
12
10
-0,20
huidig VJP (-0,20)
huidig gemiddeld WP (-0,3
6
minimaal huidig ZP (-0,30)
15 8
1
14
20 11
-0,80
8
-0,90
S
minimaal ZP (-0,50)
16
-1,00
eid
De peilthermometer voor ‘Flexibiliseren’ Huidige situatie
Voorjaarsopzet
Extreem laag water
Am
Voorbeelduitwerking: meekoppelkansen zachte zandmotoren voor de Friese kust
Bij extreem laag water vallen zandplaten droog. Dit levert aanvullend habitat voor wadvogels op. Door slimme aanleg van vaargeulen blijft het gebied bevaarbaar.
Bolsward
Makkum
omslagpunten bij flexibiliseren 1. Macrostabiliteit dijk; gevaar voor buitendijks afschuiven
Recreatiepark Sneek
5. Inlaatpunten water voldoen niet meer; inlaten op boezem onder vrij verval niet meer mogelijk (HHNK en Wetterskip)
10. Natuurwaarden in IJsselmeer en IJsselDELTAPROGRAMMA IJSSELMEERGEBIED Vecht delta onder druk door peilopzet
Workum
Joure
Recreatiepark
12. Recreatiestranden niet meer te gebruiken
Fluessen
Hoogwaterkering Den Oever
Den Oever
Hegermeer
Nederland is devrachtschepen best beveiligde 14. Vaargeul onvoldoende diepdelta ter wereld. Maar vanwege de
Camping Schuilenburg
Slotermeer
Koudum
15. Drempelhoogte van de schutsluizen te klimaatverandering moeten nieuwe oplossingen worden gevonden hoog, hinder voor de scheepvaart
Balk
Tjeukemeer
Stavoren
Johan Frisosluis
Hooglandgemaal Wieringermeerdijken omgelegde Stonteldijk
19. (Grond)wateroverlast in stedelijk gebied om de veiligheid van ons land te garanderen bij een stijgende (m.n. Zwolle en Kampen, IJssel Vechtdelta)
Tacozijl
Gaasterland
Mokkebank Wieringerwerf
Oudemirdumerklif
Lemmer
Havendam Riensluis
IJsselmeer Middenmeer
3. Risicio op het optreden van diverse
faalmechanismen bij dijken in pieksituaconsortium aan het Deltaprogramma voor het IJsselmeergebied ties (winter)
De Vooroever Andijk
6. Sterkte diverse kunstwerken (sluizen, in(DPIJ). De in het Deltaprogramma laten,samenwerkingspartners gemalen) voldoet niet langer in piek-
Enkhuizerzand
Wervershoof
situaties (winter)
Emmeloord
Enkhuizen
IJsselmeergebied (DPIJ) willen in 2014 een breed gedragen Kilometers 0
Julianapark
2
3
4
5
10
Zwartsluis
Meppelerdiepkeersluis peilbeheer in het IJsselmeer tot 2100, vergezeld van een
Houtribdijk
arte Zw
Markermeerdijk Enkhuizen-Hoorn
1
advies opleveren voor een voorkeursstrategie voor het toekomstig
Urk
Hoorn
uitvoeringsprogramma op hoofdlijnen. Het advies wordt een bod Genemuiden
er Wat
Schermerboezem
Veluwe randmeren mogen niet verder
uitzakken dan huidige situatiezoetwater. zorgen voor voldoende
niet door peilstrategie omslagpunten Strootman werktbeïnvloede samen met ORG-ID en Acacia Water in een
Vier Noorder Koggen Medemblik
zeespiegel en veranderingen in de neerslag, en tegelijkertijd te maatregelen in het hoofdwatersysteem
van de regio IJsselmeergebied aan het nationale Deltaprogramma en Markermeer
Markermeerdijk Hoorn Edam - Amsterdam
Purmerend
Kampen
Dronten
Workum
IJss
1. Macrostabiliteit dijk; gevaar voor buitendijks afschuiven
In deElburgderde fase (2012-2013) zal worden toegewerkt naar
Joure
Hegermeer
Muiderstrand
Strand Horst 14. Vaargeul vrachtschepen onvoldoende diep
Slotermeer
Naardermeer
Flexibiliseren Kaart omslagpunten bij “Flexibiliseren” Tacozijl
Spakenburg
Havendam Riensluis
Rijn-Maaasdelta en Nieuwbouw & Herstructurering. Voortdurende
maatregelen in het hoofdwatersysteem
1. Macrostabiliteit dijk; gevaar voor buitendijks afschuiven
afstemming is van groot belang. Daarnaast zijn er belangrijke
Veluwe randmeren mogen niet verder uitzakken dan huidige situatie
5. Inlaatpunten water voldoen niet meer; inlaten op boezem onder vrij verval niet meer mogelijk (HHNK en Wetterskip)
relaties met economie, ruimtelijke ordening, ecologie en vele
niet door peilstrategie beïnvloede omslagpunten
functies, zowel binnen- als buitendijks. En natuurlijk zijn er
3. Risicio op het optreden van diverse faalmechanismen bij dijken in pieksituaties (winter)
10. Natuurwaarden in IJsselmeer en IJsselVecht delta onder druk door peilopzet
belangrijke relaties met lokale ontwikkelingen. Het DPIJ is dus zowel een technische opgave, een maatschappelijke
6. Sterkte diverse kunstwerken (sluizen, inlaten, gemalen) voldoet niet langer in pieksituaties (winter)
12. Recreatiestranden niet meer te gebruiken Emmeloord
14. Vaargeul vrachtschepen onvoldoende diep
0
1
2
3
4
5
10
opgave, als een ontwerpopgave, met een veelheid aan betrokken functies, belangen en partijen, publiek en privaat. Daarbij gaat het
Kilometers
15. Drempelhoogte van de schutsluizen te hoog, hinder voor de scheepvaart
Tjeukemeer
Urk
zeker niet alleen om bedreigingen, maar ook om nieuwe kansen.
Zwartsluis
19. (Grond)wateroverlast in stedelijk gebied (m.n. Zwolle en Kampen, IJssel Vechtdelta)
Ontwerpen is het op een slimme manier nadenken over mogelijke,
Meppelerdiepkeersluis Genemuiden
maatregelen in het hoofdwatersysteem
r ate eW art Zw
Houtribdijk
am
met name met de deelprogramma’s Zoetwater, Rivieren, Veiligheid,
(m.n. Nijkerk Zwolle en Kampen, IJssel Vechtdelta)
Lemmer
omslagpunten bij flexibiliseren
Joure
belangrijke relaties met andere delen van het Deltaprogramma,
Putten
19. (Grond)wateroverlast in stedelijk gebied Versterking Eemdijken en Zuidelijke Randmeren
Hilversum
Oudemirdumerklif
De wateropgaven rond het IJsselmeer staan niet op zich. Er zijn
15. Drempelhoogte van de schutsluizen te hoog, hinder voor de scheepvaart Strand Nulde
Tjeukemeer
Bussum
Ankeveense Plassen
Ermelo
Huizen
Naarden
Balk
Mokkebank Plassen
hoofdlijnen. Veluwe
amping Schuilenburg
Gaasterland Vinkeveense
voorkeurstrategie op, voorzien van een uitvoeringsprogramma op
Nunspeet
Harderwijk 12. Recreatiestranden niet meer te gebruiken
Kinderwerk
Fluessen
kansrijke strategieën. En tenslotte levert fase 4 (2013-2014) een
10. Natuurwaarden in IJsselmeer en IJsselRecreatiepark Vecht delta onder druk door peilopzet
Almere
Diemerdammersluis
Frisosluis
samenhangende toekomsten. In dit project betekent dat bijvoorbeeld het ontwikkelen van samenhangende strategieën, het zoeken naar
Veluwe randmeren mogen niet verder uitzakken dan huidige situatie IJsselmuiden
Kampen
3. Risicio op het optreden van diverse faalmechanismen bij dijken in pieksituaDronten ties (winter)
0
1
2
3
4
5
10
Ove
rijsse
Roggebotsluis Zwolle
6. Sterkte diverse kunstwerken (sluizen, inlaten, gemalen) voldoet niet langer in pieksituaties (winter)
d
synergie tussen investeringen in het kader van het Deltaprogramma
besparen en bergen in de regio (DPZH)
niet door peilstrategie beïnvloede omslagpunten
Lelystad
cht
tweede fase hebben wij die mogelijke strategieën geïdentificeerd.
Oostvaardersplassen
Amsterdam Ipenslotersluis
Weesp
e Ve
waarbinnen wordt gezocht naar mogelijke strategieën. In de
omslagpunten bij flexibiliseren
5. Inlaatpunten water voldoen niet meer; inlaten op boezem onder vrij verval niet meer mogelijk (HHNK en Wetterskip)
Koudum
lsch
el
Recreatiegebied Slobbeland
Markermeerdijk Marken Sneek
Recreatiepark
rijsse
Zwolle
Lelystad
Recreatiegebied Hemmeland
creatiepark
Ove
In de eerste fase zijn de hoekpunten van het speelveld uitgezet, Roggebotsluis
Flexibiliseren
Volendam
Bolsward
akkum
IJsselmuiden maakt dus ook helder wat de regio zelf wil gaan doen.
IJss ruimtelijke adaptatie en water veiligheid (DPNH) el
en regionale ambities en programma’s, maar ook het aanbrengen
lsch
e Ve
cht
van samenhang tussen mogelijke maagregelen bij verschillende peilregimes. Daartoe hebben wij binnen ons consortium gezamenlijk de zogenaamde Peilthermometer ontwikkeld.
Kilometers
afvoerverdeling rivieren (DPR) Elburg
afsluitbare open kering Nieuwe Waterweg (DPRD)
Zwartsluis
Meppelerdiepkeersluis r ate eW art Zw
Genemuiden
Recreatiepark
Nunspeet
Samenhang met omliggende deelgebieden Harderwijk IJsselmuiden
Kampen
Roggebotsluis Strand Horst
Veluwe Ove
rijsse
lsch
e Ve
cht
Opdrachtgever: Deltaprogramma IJsselmeergebied (DPIJ), onder verantwoordelijkheid van de ministeries van I en M, en ELI
Drinkwaterproeverij in het eerste werkatelier
smaak en beleving. Zowel kraanwater als flessenwater wordt koel hoger gewaar-
In het kader van de strategische verkenning is een waterproeverij uitgevoerd.
deerd dan op kamertemperatuur. De vier watersoorten werden in een blinde test
Daarin werden mineraalwater, drinkwater bereid uit Maaswater, effluent van een
met elkaar vergeleken.
afvalwaterzuiveringsinstallatie dat was gezuiverd door omgekeerde osmose en
Vanwege de chloorsmaak werd het gezuiverde effluent duidelijk minder be-
chloordosering, en drinkwater bereid uit duinwater met elkaar vergeleken. Iedere
oordeeld dan de drie andere soorten. Gezuiverd Maaswater werd daarvan met
watersoort werd zowel gekoeld als op kamertemperatuur geproefd.
nipt verschil als beste gewaardeerd. Dit was verrassend, omdat de deelnemers
De proeverij bracht aan het licht dat de temperatuur zeer bepalend is voor de
dachten dat gezuiverd Maaswater de slechtste smaak zou hebben.
Overzicht aanpak project
STRATEGISCHE VERKENNING DRINKWATERVOORZIENING OVERIJSSEL NA 2040 Samenwerking met een drinkwatertechnoloog (DHV), een scenario-bouwer (ORG-ID) en een specialist interactieve werkvormen (ORG-ID). Ingehuurde experts: filosoof (Marjan Slob), bioloog/filosoof (Bram van de Klundert), specialist duurzame transities (OPAi), drinkwaterstrateeg (Jan Peter van der Hoek – TU Delft), trendonderzoeker (Hans Peter Benschop), moleculaire kok (Jeroen van Oijen), organisatie-adviseur (Albert Cath) en onderzoeker consumentengedrag (Jeanette van Zee – EVAlutions). Een veilige en continue openbare drinkwatervoorziening is een absolute basisvoorwaarde voor een goed functionerende maatschappij. De provincie Overijssel wil daarom een visie ontwikkelen voor de wijze waarop in de toekomst (2040 en verder) wordt voorzien in de drinkwaterbehoefte. In dit kader hebben wij een strategische verkenning naar de Drinkwatervoorziening in Overijssel na 2040 uitgevoerd. In deze strategische verkenning is de huidige drinkwatervoorziening kritisch beschouwd tegen de achtergrond van een aantal maatschappelijke ontwikkelingen in Overijssel en in de rest van de wereld. Het is een aanzet tot beweging, waarbij de verworvenheden van de huidige drinkwatervoorziening worden gekoesterd en tegelijkertijd mogelijkheden worden verkend om nieuwe kansen te benutten. In de strategische verkenning zijn de consequenties van zeer uiteenlopende toekomstscenario’s voor de drinkwatervoorziening in beeld gebracht. Ook in dit project speelde het ‘ontwerp’ een bijzondere rol. We hebben in dit project vooral onze energie gestoken in het toegankelijk maken en integreren van zeer uiteenlopende specialistische kennis, het regisseren van een avontuurlijk planproces, en het denken in samenhangende mogelijke toekomsten. In dit project is een open werkvorm gehanteerd, waarbij deskundigen en vertegenwoordigers van maatschappelijke groeperingen en overheden werden uitgedaagd om hun bijdrage te leveren aan de strategische verkenning (co-creatie). Centraal in de aanpak stonden drie werkateliers, die zijn gehouden in het koetshuis van kasteel Warmelo in Diepenheim. In de ateliers speelde ‘sociaal leren’ een belangrijke rol. Bij sociaal leren gaat het onder meer om het open met elkaar bespreken van de eigen vertrekpunten en aannames, en het open staan voor de mening van anderen: dialoog in plaats van discussie. Met als doel vooral te leren van elkaar, en van daaruit verschillende perspectieven te leren hanteren. Samen weten mensen meer dan alleen, en samen kunnen mensen via een sociaal leerproces ook tot volledig nieuwe inzichten komen (‘vernieuwingsleren’).
Werkatelier kasteel Warmelo: filosoof Marjan Slob in gesprek met de deelnemers
Opdrachtgever: Provincie Overijssel
Tijdens de bestuurlijke top Deltaprogramma IJsselmeergebied in april 2013 wordt gediscussieerd over de hoofdlijnen van de strategie
Dreumel
Blau Nieuwe Schans Greffeling
Gorinchem
Oijen
Alphen Sleeuwijk
Maasbommel
Moordhuizen
Heerewaarden
Slot Loevestein
de G
Ooijensche Middenwaard
Woudrichem
Ossenkamp
Kasteel Oijen
Hemelrijkse Waard
Werkendam
Zaltbommel
Fort Steurgat
Lith
Rijswijk
Maren
Marensche Waarden
Giessen
Macharen Lithoijen
Rossum
Alem Alm
Kerkdriel Oss Het Wild Aalburg Ammerzoden Hedel
Well
Benedenwaarden
Genderen
Hank Dussen
Crève coeur
Hedelsche waard Koornwaard
Oud Empel
Herp
Meeuwen
Oude Maasje
Geertruidenberg
Bokhoven
Hedikhuizen
Heusden
Drongelen
Fort Lunette Den Bosch Dieze
Zuid Willemsvaart
Waalwijk
Donge
Ruimte voor de Rivier Plus: visie op hoofdlijnen
27 3.
12.
27
2.
11. 3.
2.
13. 3.
30
2.
33
31
14. 27
15.
32
maatregelen blokkendoos
1.
retentie Kra langetermij
retentieblokkendoos maatregelen
2. 1.
retentie retentie dijkverlegging
retentie Kra dijkverleggi langetermij
3. 2.
weerdverlag dijkverleggi
uiterwaardproject uiterwaardeproject dijkverlegging
4. 3.
zomerbedv weerdverlag
zomerbedmaatregel zomerbedmaatregel uiterwaardeproject
5. 4.
weerdverlag zomerbedv
nevengeul/ hoogwatergeul nevengeul/hoogwatergeul zomerbedmaatregel
6. 5.
hoogwaterg weerdverlag
7. 6.
zomerbedv hoogwaterg
8. 7.
hoogwaterg zomerbedv
9. 8.
weerdverlag hoogwaterg
rivierveruiming in winterbed
10. 9.
Hoogwaterg weerdverlag
dijkverlegging rivierveruiming in winterbed
11. 10.
Hoogwaterg
dijkverlegging
12. 11.
brug A77 (Q
13. 12.
brug A77 (Q
14. 13.
zomerbedv
15. 14.
hoogwaterg zomerbedv
16. 15.
weerdverlag hoogwaterg
17. 16.
hoogwaterg weerdverlag
18. 17.
uiterwaarde hoogwaterg
19. 18.
nevengeul uiterwaardeb
20. 19.
dijkverleggin nevengeul b
21. 20.
nevengeul H dijkverleggin
21.
nevengeul H
Leidende principes
hydraulisch obstakel nevengeul/ hoogwatergeul
RVR + RVR +
hydraulisch obstakel
goede maat
aanpassing goede maat
ongewenste aanpassing
ongewenste voorstel voo
voorstel voo
Impressie Macharen met natuurontwikkeling
Horssen
Oeffelt
DELTAPROGRAMMA RIVIEREN Noord Brabant
Blauwesluis de Gouden Ham
ard
Appeltern
Hernen Batenburg Nijmegen
ommel Megen
Liendensche waard
Dieden Diedense Uiterdijk
Ossenkamp
Demen
De Maasheggen
Twee kansrijke strategieën en een
Wijchen Macharen Niftrik
Ravenstein
Hertogswetering
Oeffeltsche Raam Malden
Balgoij
Nederasselt
Overasselt Grave
Om de bescherming tegen overstromingen op hetzelfde
Katwijk
3
tha
peil te houden moeten maatregelen genomen worden. Het Genneperhuis
Klooster
Cuijk Graafsche Raam
tot 2100 voldoende te beschermen tegen overstroming vanuit de grote rivieren en van voldoende zoetwater te voorzien. Boxmeer
Binnen DPR is afgesproken om voor het rivierengebied twee
Oeffelt
Kansrijke Strategieën uit te werken, te weten “Doe Meer Met Dijken” en “Ruimte Voor De Rivier Plus”. Opgave was voor Sambeek
Vortumse bergjes
de Brabantse Maas en een deel van de Boven 2 Merwede bij
De Maasheggen
Zoetepasweiden de twee strategieën twee ruimtelijke visies te ontwikkelen.
In het vervolg Sambeeksche Uiterwatering
43
Principes Beugen deelgebied Noordoost 1
Principe 1 Bestaande kades 28
2.
kasteel Boxmeer
Principe dijken 2 Nieuwe waterkering nieuwe
(oude) dijklinten (oude) dijklinten kazematten Groeningen regio de plannen ontwikkeld, de maatregelenpakketten van Principe 3 Bijzondere plekken Principe 4fietsroute Bestaande kades nieuwe fietsroute kades dijken campingdijken
oude dijken
oude dijken forten waterfronten
(oude) dijklinten
waterkeringen (oude) dijklinten (o kazematten kazematten multifunctionele waterkeringen multifunctionele recreatief haventje Vierlingsbeek Ruimtelijke Visie Doe Meer Met Dijken: vier stedelijke bebouwing aan rivier krekengebied stedelijkecamping bebouwing aan rivier kades ka camping dijktypen met elk een eigen aanpak stedelijke pont bebouwing stedelijke bebouwing aanwezige maasheggen wa waterfronten pont Sint Agatha ten noorden van Cuijk industriegebied Bij het aanpassen van de dijken wordt ingezetrecreatief op het haventje industriegebied kerngebied maasheggenm multifunctionele waterkeringen recreatief haventje kernen op zandgrond nieuwe krekengebied krekengebied stedelijke bebouwing aan rivier ste kernen op zandgrond handhaven en versterken van de grote diversiteit aan maasheggen stedelijke bebouwing wiel aanwezige maasheggen wiel aanwezige maasheggen ste
waterfronten Sambeek multifunctionele waterkeringen steilrand verhogen stedelijke bebouwing aan rivier Sambeek
29
stedelijke bebouwing Vortumse bergjes industriegebied
2
2.
kernen op zandgrond
Zoetepasweiden
nieuwe dijken 1fietsroute beken2. 9. oude dijkenforten
nieuwe dijken oude dijken
Groeningse bergjes
oude dijkenforten oude samendijken met Acacia Water in een aantal gebiedssessies met de
kades Boxmeer Groeningen
Vortum-Mullem
hierop zijn deze gecombineerd tot een
nieuwe dijken nieuwe dijken 1fietsroute voorkeurstrategie. Strootman Landschapsarchitecten heeft
• Onopvallende vrijliggende grasdijk • Versterken steilrand door ophogen perceel wiel 44 Vortum-Mullem • Compacte (zand)dijk, geen pipingberm nodig Groeningse bergjes beeksche Uiterwatering 10. kreken • Geen bomen, wegen en bebouwing op de dijk
hogen
Deltaprogramma Rivieren (DPR) heeft als doel Nederland kasteel Boxmeer
Meerkampen
aam
n
Het klimaat verandert. Er worden in de komende decennia Beugenrivierafvoeren en hogere zeestanden verwacht. hogere
Heumen
Keent
voorkeurstrategie voor de Maas
waterfronten forten pont
landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten. Daarbij is verschillen. Tegelijkertijd moet de veelheid aan gekozen
• Buitendijks versterken wiel
• Eventueel aanwezige wegen en paden verleggen oplossingen er niet toe leiden dat kreken • Onopvallende graskade • Geen paden en beplanting op de kade fietsroute
• Onopvallende vrijliggende grasdijk
Compacte (zand)dijk, geen pipingberm nodig er ••een versnipperd dijkbeeld Geen bomen en bebouwing op de dijk • Geen (ontsluitings) wegen, soms fietspad
ontstaat. Het gaat om het zoeken naar de juiste nuance, het beken forten
zoeken naar de eenheid in verscheidenheid en het maken van
camping nieuwe dijken
fietsroute
waterfronten forten pont
pont oude dijken
forten
multifunctionele waterkeringen kazematten recreatief haventje Vierlingsbeek 3. stedelijke camping bebouwing aan rivier krekengebied
recreatief haventje (oude) dijklinten kazematten landschappen met elk een eigen aanpak krekengebied 6. kades camping
stedelijkepont bebouwing waterfronten Sint Agatha industriegebied multifunctionele waterkeringen recreatief haventje
vanmaasheggen het winterbed van de rivieren 27Het landschap stedelijke pont bebouwing aanwezige aanwezige maasheggen waterfronten pont is voor een ten noorden van Cuijk industriegebied kerngebied belangrijk deelwaterkeringen doormaasheggen geomorfologische processen bepaald. De kerngebied maasheggenmultifunctionele recreatief haventje recreatief haventje
stedelijke bebouwing krekengebied aan rivier kernen op zandgrond
kernen op zandgrond nieuwe maasheggen 8. krekengebied
stedelijke bebouwing wiel aanwezige maasheggen
wiel
nieuwe maasheggen stedelijke aan rivier hebben daar een krekengebied 19e en bebouwing 20e eeuwse kanalisaties extra laag aan
oude dijken forten waterfronten
St. Jansbeek
(oude) dijklinten kazematten multifunctionele waterkeringen stedelijkecamping bebouwing aan rivier kades
industriegebied kreken kerngebied maasheggen kreken beken maasheggen kernen zandgrond bekenop nieuwe • Buitendijks versterken wiel
• Eventueel aanwezige wegen en paden verleggen
kreken • Onopvallende graskade
• Geen paden en beplanting op de kade
beken
• • • •
aanwezige maasheggen
ou
industriegebied kreken kerngebied maasheggen kreken kerngebied maasheggen in een genuanceerde aanpak nodig die recht doet aan de grote beken maasheggen nieuwe maasheggen kernen zandgrond ke bekenop nieuwe
(oude) dijklinten kazematten Groeningen Principe 4fietsroute Bestaande kades campingdijken
(oude) dijklinten Principe 3fietsroute Bijzondere plekken nieuwe kades dijken
ni
St. Jansbeek DPR beoordeeld en voorstellen voor aanpassingen gedaan.
kazematten
afwegingen op het juiste schaalniveau.
Ruimtelijke Visie Ruimte Voor De Rivier Plus: vier
stedelijke bebouwing
aanwezige maasheggen
toegevoegd. Deze gelaagde karakteristiek van het landschap
kerngebied maasheggen industriegebied
kerngebied maasheggen
nieuwe maasheggen
nieuwe maasheggen
7.
Onopvallende vrijliggende grasdijk Compacte (zand)dijk, geen pipingberm nodig Geen bomen en bebouwing op de dijk Geen (ontsluitings) wegen, soms fietspad
is de basis voor de ruimtelijke visie. De landschappelijke en
kernen op zandgrond
geomorfologische karakteristieken en kanalisatiestructuren 4.
wiel
worden gebruikt om een robuust landschappelijk raamwerk kreken 3. 2.
te ontwikkelen waarin bestaande en toekomstige functies in beken 5.
onderlinge afstemming een plek te krijgen en onverwachte ontwikkelingen kunnen worden opgevangen.
1.
wi
kr
be
DELTAPLAN HOGE ZANDGRONDEN De hoge zandgronden in het oosten en het zuiden van Nederland behoren tot de droogste gebieden van Nederland. Nu al is in droge jaren sprake van een tekort aan water en doen zich problemen voor met de waterkwaliteit. Door klimaatverandering zullen deze knelpunten toenemen. Langere perioden van droogte en hogere temperaturen leiden ertoe dat natuur, landbouw, maar ook industrie, scheepvaart, waterrecreatie, energievoorziening en drinkwaterwinning onder druk komen te staan. In het kader van het Deltaprogramma Zoetwater hebben hydrologen inmiddels uitgebreide pakketten van mogelijke maatregelen bedacht, die de problemen van schaarste aan zoetwater in droge perioden zouden kunnen oplossen. ORGID verzorgde hierbij de projectleiding. Dit project gaat erover hoe die maatregelen zodanig kunnen worden ingezet dat de gebiedskwaliteiten ermee worden versterkt, en dat bovendien zo veel mogelijk andere (ruimtelijke) ambities kunnen worden gerealiseerd. Strootman kreeg de opdracht van Waterschap Aa en Maas (i.s.m. provincies Noord-Brabant en Limburg) voor het ontwikkelen van vernieuwende ruimtelijke concepten voor de hoge zandgronden van Noord-Brabant en Limburg. Centraal daarin stond een tweedaagse workshop, waarin we met 4 groepen van 5 mensen, onder leiding van een landschapsarchitect, nadenken over een deel van het Dommeldal en over het zuidelijke deel van De Peel. Vanaf april van dit jaar wordt een voorkeursstrategie uitgewerkt, die moet leiden tot de Deltabeslissing Zoetwater en een definitief uitvoeringsprogramma op regionaal niveau. Het waterschap en haar partners willen in dit project onderzoeken of een aanpak, waarbij niet de techniek maar de karakteristieken van het gebied als vertrekpunt worden genomen, aanvullende inzichten kan opleveren. De te ontwikkelen ruimtelijke concepten moeten de opdrachtgever helpen bij het ontwikkelen van kansrijke zoetwaterstrategieën die slim, effectief en efficiënt zijn, en passen bij de karakteristieken van het gebied.
Postbus 256
Jan van Beaumontstraat 1
Funenpark 1-D
2300 AG Leiden / NL
2805 RN Gouda / NL
1018 AK Amsterdam / NL
www.org-id.com
www.acaciawater.com
www.strootman.net
[email protected]
[email protected]
[email protected]
T. +31(0)71 - 52 17 846
T. +31 (0)182 - 686424
T. +31(0)20-419.41.69
