Werken in de architectenbranche
Zoetermeer , 18 oktober 2014 De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij Panteia. Het gebruik van cijfers en/of teksten als toelichting of ondersteuning in artikelen, scripties en boeken is toegestaan mits de bron duidelijk wordt vermeld. Vermenigvuldigen en/of openbaarmaking in welke vorm ook, alsmede opslag in een retrieval system, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van Panteia. Panteia aanvaardt geen aansprakelijkheid voor drukfouten en/of andere onvolkomenheden.
The responsibility for the contents of this report lies with Panteia. Quoting numbers or text in papers, essays and books is permitted only when the source is clearly mentioned. No part of this publication may be copied and/or published in any form or by any means, or stored in a retrieval system, without the prior written permission of Panteia. Panteia does not accept responsibility for printing errors and/or other imperfections.
Inhoudsopgave 1
Inleiding
4
2
Werken in de branche
5
2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6
Knelpunten rond medewerkers en arbeidsrelaties Omvang en samenstelling bureau De huidige cao Personeelsbeleid Veranderingen in de markt Ondersteuning SFA
Bijlage 1
De vragenlijst
5 6 8 15 16 20 22
3
1
Inleiding De vragen voor dit onderzoek zijn opgesteld in samenwerking met de Stichting Fonds Architectenbureaus (SFA). In het onderzoek zijn vragen opgenomen over Werken in de Branche De peiling is uitgezet in de periode 19-september tot en met 17oktober. Alle bureaus met medewerkers zijn voor dit onderzoek uitgenodigd via een e-mail. In totaal zijn 487 bureaus voor dit onderzoek uitgenodigd. Willekeurig is één directeur/eigenaar benaderd. Er is naar deze persoon één herinnering gestuurd en vervolgens is (indien beschikbaar) een tweede directeur/eigenaar uitgenodigd. In totaal hebben 86 bureaus deelgenomen aan het onderzoek.
4
2 2.1
Werken in de branche Knelpunten rond medewerkers en arbe idsrelaties K n e lp unt en b i j h et v in de n of b eh ou d en va n m ed e w erk e rs 36% van de bureaus ervaart knelpunten met het vinden of behouden van goede medewerker. De aard van die knelpunten is te rubriceren in de volgende categorieën:
Huidige werkvoorraad is onvoldoende om mensen vast te houden
Mensen met kennis van specifieke software zijn moeilijk te vinden. Genoemd worden Revit en BIM in het algemeen.
Als er vacatures zijn, dan zijn er veel kandidaten met vaak CV´s die meer beloven dan de werkelijkheid
Aan kunnen trekken van specialisten en buitenlanders van buiten Schengengebied is lastig. Internationaal werkende bureaus hebben daar wel behoefte aan. Ook vanwege de aanbestedingen waarbij specialisten worden gevraagd.
S o o rt en a r b e id sr e la t i es Er zijn verschillende arbeidsrelaties mogelijk in de branche. Aan de bureaus is gevraagd welke vormen er bij het bureau voorkomen. tabel 1
Welke arbeidsrelaties komen voor (meerdere antwoorden mogelijk)
Medewerkers met vast dienstverband
83%
medewerkers voor bepaalde tijd
66%
zzp'ers/freelancers
42%
medewerkers via detachering
12%
medewerkers via payrolling stagiairs anders
2% 57% 3%
5
2.2
Omvang en samenstelling bureau A a n ta l m e de w erk e rs e n a r b ei ds r e la t i e Als vervolg op de vraag naar de arbeidsrelaties is in kaart gebracht het aantal mensen dat op 1 juni 2014 en op dezelfde datum in 2013 in dienst was. Ten opzichte van 2013 zijn de bureaus die deel hebben genomen aan dit onderzoek in omvang gegroeid. De groei in aantallen zit vooral bij medewerkers in vaste dienst. tabel 2
Hoeveel medewerkers in dienst in 2013 en 2014 op 1 juni 2013
2014
Groei in %
Medewerkers met vast dienstverband
5,0
6,5
30
medewerkers voor bepaalde tijd
2,1
2,1
0
zzp'ers/freelancers
0,3
0,5
40
medewerkers via detachering
0,1
0,1
0
medewerkers via payrolling
0,0
0,0
0
stagiairs
0,8
0,9
10
anders
0,1
0,1
0
Totaal
8,4
10,2
20
O p bou w bu r ea u Gemiddelde leeftijd 38,3 jaar
Binnen de bureaus is de groep in de leeftijdscategorie 30-40 jaar het grootst. Gemiddeld is de leeftijd van de medewerkers van de deelnemers aan dit onderzoek 38,3 jaar. tabel 3
Leeftijdsopbouw %
20-30 jaar
18,3
30-40 jaar
36,1
40-50 jaar
21,2
50-60 jaar
15,8
60-70 jaar
4,6
Totaal
78% mannen
100,0
78% van de medewerkers is een man. Het aantal vrouwen in deze branche is met 22% vergeleken met andere sectoren in de zakelijke dienstverlening laag te noemen. 69% van de bureaus is tevreden met de huidige opbouw van het medewerkersbestand. De ontevredenheid zit hem vooral in het grijzer en daarmee ook relatief duurder worden van de medewerkers. De jonge mensen zijn in de afgelopen jaren vaak in tijdelijke contra cten aangenomen en inmiddels niet meer werkzaam in het bureau. Verschillende keren is genoemd dat er meer vrouwen in het bestand zouden moeten zitten.
6
I n- e n u i t s tr oo m in de k om en de ma a nd en Verwachte groei bij BIM’ers
De bureaus rekenen op enige groei in het aantal medewerkers. Het gaat dan vooral om ‘fee-earners’. De BIM-functies zitten duidelijk in de lift. Ondersteunende functies laten eerder enige krimp zien.
figuur 1
Verwachting verloop in de komende 12 maanden
architect/ontwerper BIM-ontwerper BIM-technisch ontwerper BIM-modelleur BIM-coördinator tekenaar projectleider personeelsmedewerker financieel medewerker bureaucoördinator staffunctie (HR/financieel/secretariaat) stagiair(e) overige functies 100% 75% 50% 25% 0% 25% 50% 75% 100% afname
geen verandering
groei
7
U i ts tr oo m: wa a r g in ge n d e me ns en na a r t o e? Veel medewerkers die het afgelopen jaar het bureau hebben verlaten zijn in een uitkeringstraject terechtgekomen: 58% van de bureaus heeft medewerkers zien vertrekken die zich bij het UWV hebben gemeld. Gelukkig komt een vertrek naar een ander bureau ook nog veel voor en er zijn ook mensen die een eigen bureau starten of als ZZP’er verder gaan. De percentages in de figuur geven aan hoe vaak het voorkomt bij bureaus dat medewerkers zijn vertrokken naar een genoemde bestemming. Bij 58,2% van de bureaus is het dus voorgekomen dat iemand in een uitkering is terechtgekomen. Het is dus niet zo dat 58,3% van de vertrokken medewerkers een uitkering krijgt. figuur 2
Waar zijn de vertrokken medewerkers naartoe gegaan?
een ander architectenbureau
47,8%
voor zichzelf begonnen als zzp'er
34,3%
een eigen architectenbureau gestart
25,4%
buiten de branche
35,8%
UWV (uitkering, werkloos)
58,2%
gepensioneerd
16,4%
nog anders
16,4% 0%
2.3
20%
40%
60%
80%
100%
De huidige cao 82% van de bureaus volgt de cao integraal, 17% voor een deel en 1% volgt de cao niet. 65% vindt dat de cao onvoldoende voorziet in het faciliteren van goede en slechte tijden voor de branche. tabel 4
Wat ontbreekt aan de huidige cao om beter in te spelen op goede en slechte tijden? In %
ruimte om afspraken op het bureau uit te werken
34
aanknopingspunten voor afspraken met zzp'ers
15
regels die intrapreneurschapmogelijk maken
23
regels die het mogelijk maken om mee te ademen met de economie
94
anders, namelijk
19
8
Bij de rubriek ‘anders, namelijk’ is genoemd:
Weinig mogelijkheden om te sturen op kwaliteit in het kader van personeelsbeleid in relatie tot veranderende markt
Veel vakantiedagen, vastgelegde PBO uren en vastgelegde bonus uren op PBO activiteiten. Kortom: veel te opgelegd. Om werknemers te behouden en te motiveren moet je altijd investeren in scholing en ontwikkeling
Mogelijkheden om beloning naar beneden bij te stellen als iemand in functieniveau lager gaat functioneren
Minder traditionele functieomschrijvingen, buitenlandse werknemers
Flexibiliteit
Flex wetgeving is zeer risicovol en beperkt opbouw gezonde bureauopbouw met flexibele schil
Een eenmaal bereikt salarisniveau kan NOOIT meer terug.
CAO geeft oplossingen, geen doelen en is derhalve voor sommige issues veel te gedetailleerd en dwingend.
Automatische voordelen bij ouder worden afschaffen.
C a o o nd e rw e rp en in d e p ra k t i jk Ontslagbepalingen en overwerk financieel knellend
De belangrijkste cao-onderwerpen zijn voorgelegd aan de bureaus waarbij ze hebben kunnen aangeven in welke mate deze onderwerpen financieel gedekt kunnen worden. Ontslagbepalingen en vooral overwerkvergoedingen zijn financieel moeilijk af te dekken. tabel 5
Haalbaarheid cao onderwerpen in de praktijk Het lukt
Financieel moeilijk
Het lukt niet meer
salarissen
38%
60%
2%
pensioen
53%
46%
2%
verlofdagen
65%
25%
10%
ontslagbepalingen
29%
38%
32%
persoonlijk urenbudget
25%
48%
27%
overwerkvergoeding
24%
37%
39%
vaste werktijden
75%
10%
15%
9
A f w i jk e nd e of a a nv u l le nd e a f sp ra k en t en op z i ch te va n c a o Bureaus kunnen afwijkende afspraken maken met medewerkers rond cao-gerelateerde onderwerpen. De afwijkende afspraken hebben vaak betrekking op reiskosten en het loon. tabel 6
Op welke gebieden heeft u van de cao afwijkende afspraken gemaakt? Meerdere antwoorden mogelijk In %
loon
29%
prestatiebeloning
15%
deel vaste beloning
8%
deel variabel
8%
aantal verlofdagen
15%
reiskosten woon/werk
44%
pensioenvoorziening
4%
De afwijkingen op de cao zijn in veel gevallen positief. Ten aanzien van het loon is dat echter niet het geval. Hier wijkt kent 64% negatieve afwijkingen die van toepassing zijn op een groot deel van de medewerkers. tabel 7
Zijn de afwijkende afspraken positief of negatief vergeleken met de cao en op welk deel van de medewerkers hebben ze betrekking Positief
Negatief
Deel van de medewerkers
loon
36%
64%
62%
prestatiebeloning
86%
14%
68%
100%
0%
46%
deel variabel
75%
25%
22%
aantal verlofdagen
86%
14%
69%
reiskosten woon/werk
81%
19%
48
100%
0%
0
deel vaste beloning
pensioenvoorziening
10
H a n db o ek f un ct i e - i nd e l in g en figuur 3
Gebruik onderdelen handboek
instrument voor indelen/inschalen medewerkers
instrument voor opstellen functieprofielen instrument voor functionerings- en beoordelingsgesprekken instrument voor persoonlijke ontwikkeling medewerkers 100% 75% knelt
past niet
50%
werk er niet mee
25%
0%
25%
past redelijk
50%
75% 100%
past goed
67% maakt gebruik van de modelfuncties uit het handboek om zelf functie-omschrijvingen te maken. De resterende 33% maakt geen gebruik van de modelfuncties.
11
H o e k i jk t u a a n t eg en de op z et va n d e hu i d ig e ca o? In figuur 4 is te zien hoe de bureaus aankijken tegen de huidige cao. In de figuur is te zien welk deel het eens of oneens is met een stelling. De bureaus die geen oordeel of geen mening hebben zijn niet weergegevens in de figuur. Ze zijn wel te ‘zien’ als het totaal van de gele en zwarte blak kort is, hebben veel bureaus ‘geen mening’ als antwoord gegeven. Bij de stelling over de bureau-intermediair is dat duidelijk het geval. De bureaus zijn het duidelijk eens met de stelling dat de cao met meer ruimte voor arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd de bureaus in deze tijd helpt. figuur 4
De huidige cao
cao is minder gedetailleerd dan vroeger
36%
uitbreiding keuzebepalingen geeft meer ruimte aan het bureau zelf
28%
persoonlijk urenbudget goed voor ontwikkeling medewerker
37%
bureau-intermediair belangrijke stap in beter overleg werkgever -werknemers :
39%
meer ruimte voor arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd helpt bureau in deze tijd
49%
24%
15%
7%
mogelijkheid minimumloon voor aankomende architecten is een crisismaatregel
24%
verruiming aantal contracten voor bepaalde tijd (van 4 in 3 jaar naar 5 in 4 jaar) is een crisismaatregel 100% 75%
37%
55% 50%
25% oneens
81%
58%
34% 0%
25%
50%
75% 100%
eens
12
A c tu e le o nd e rw e rp en en hu n in v lo e d o p he t bur ea u Kostenreductie, deskundigheid en betrokkenheid van de medewerkers zijn op dit moment erg belangrijk voor de bureaus. Andere onderwerpen scoren echter ook hoog. Als voorbeeld: flexibel personeelsbeleid. Enkele aspecten zijn minder belangrijk, zoals flexibele indeling van werktijden en intrapreneurship. figuur 5
Belang voor het functioneren van het bureau
kostenreductie
58%
deskundigheid medewerkers
67%
betrokkenheid medewerkers
63%
flexibele indeling werktijden
13%
ontwikkeling arbeidsvoorwaarden
9%
kunnen inspelen met het bureau op economische werkelijkheid
67%
intern ondernemerschap medewerkers
15%
(anders) omgaan met functie-indelingen
19%
beloningssystematiek aanpassen
16%
flexibel personeelsbeleid d.m.v. tijdelijke contracten
55%
flexibel personeelsbeleid d.m.v. werken met zzp'ers
28%
willen en kunnen blijven werken met personeel in vaste dienst
28%
overleg met personeel over problematiek en ontwikkeling van het bureau
36%
meer eigen verantwoordelijkheid en ruimte voor medewerkers
19%
100% 75% 50% 25% niet belangrijk
enigszins belangrijk
0%
belangrijk
25% 50% 75% 100% zeer belangrijk
13
F a ct or en d i e va n b e la ng z ij n vo or o p le i d in g en va n me d ew er k e rs De kwaliteit van de opleidingen vindt nagenoeg iedereen een belangrijke factor bij de afweging een opleiding te volgen. Hoog scoren ook de bereidheid van medewerkers en de aansluiting van de opleiding op de wensen van het bureau. In deze moeilijke jaren tellen de kosten van de opleiding uiteraard ook mee in de afweging. figuur 6
In hoeverre zijn de volgende factoren van belang in uw afwegingen om medewerkers zich verder te laten ontwikkelen en/of trainingen en opleidingen te laten volgen?
beschikbare tijd
55%
opleidingskosten
60%
kwaliteit opleidingen
79%
bereidheid medewerkers
72%
inzicht in aanbod van opleidingen
42%
aansluiting aanbod op bureauwensen
69%
bereidheid medewerkers om in eigen tijd een cursus te volgen
54%
bereidheid medewerkers zelf bij te dragen in de kosten
27%
ontwikkeling medewerker is zijn eigen verantwoordelijkheid
40%
bereidheid bureau de medewerker die initiatief neemt daarbij financieel te ondersteunen
39%
ondernemende opstelling van medewerkers 100% 75% niet belangrijk
57% 50%
25%
0%
25%
enigszins van belang
50%
75% 100% belangrijk
14
2.4
Personeelsbeleid Bij bijna 60% van de bureaus is het personeelsbeleid volledig in handen van de directie. De bureaumanager is de meest genoemde functie die bij het personeelsbeleid wordt betrokken. figuur 7
Wie is naast de directie betrokken bij het personeelsbeleid?
niemand
42%
bureaumanager
33%
bureau-intermediair
18%
medewerker HRM
16%
andere medewerker
12% 0%
20%
40%
60%
80%
100%
P r io r it e i te n pe rs on e e ls be l e i d De aandacht voor ‘bewust personeelsbeleid’ is het afgelopen jaar duidelijk toegenomen. Bij de andere aspecten is de groei in aandacht duidelijk minder. figuur 8
Is de aandacht voor onderstaande onderwerpen in het afgelopen jaar veranderd?
bewust personeelsbeleid tijd voor opstellen en uitvoeren van personeelsbeleid kennis voor het ontwikkelen van personeelsbeleid behoefte aan externe ondersteuning voor personeelsbeleid behoefte aan persoonlijke ontwikkeling van medewerkers innovatie van personeelsbeleid 100% 75% 50% 25% afgenomen
gelijk gebleven
0%
toegenomen
25% 50% 75% 100% sterk toegenomen
15
2.5 Prijsbederf, slimmer
Veranderingen in de markt De markt waarin de bureaus opereren is de laatste jaar erg veranderd.
werken en ander
Die veranderingen hebben ook gevolgen voor de bureaus. De last van
aanbod
prijsbederf is het vaakst genoemd. Bureaus zijn slimmer gaan werken en zijn nieuwe en andere producten en diensten gaan leveren. figuur 9
Wat hebben de omstandigheden in de markt voor het bureau betekend? Meerdere antwoorden mogelijk
last van prijsbederf
71%
wij zijn slimmer gaan werken
62%
wij zijn andere/nieuwe producten en diensten gaan leveren
58%
eenmansbureaus en zzp'ers nemen onze werkzaamheden over
30%
anders, nl.
20%
wij ervaren geen nieuwe belemmeringen bij onze werkzaamheden
12% 0%
20%
40%
60%
80%
100%
16
Het ontwikkelen van nieuwe expertise en samenwerking met ketenpartners zoeken zijn de meest genoemde verandering om concurrerend te blijven. Voor de cao-agenda zijn de bewegingen naar een grotere flexibele schil relevant. Het beperken van de staffuncties hoort daarbij. figuur 10
Welke veranderingen heeft u doorgevoerd of gaat u doorvoeren om concurrerend te blijven of te worden? Meerdere antwoorden mogelijk
ontwikkelen van nieuwe expertise
64%
samenwerken met ketenpartners
64%
innovatie van kennis en kunde
56%
minder vaste medewerkers
48%
staffuncties tot een minimum beperken
47%
samenwerken met klanten
41%
andere marktsegmenten
30%
nauwere samenwerking met andere bureaus
30%
meer personeel op projectbasis
29%
samenwerken met leveranciers
18%
meer werkzaamheden worden uitbesteed
17%
anders, nl.
15%
aantrekken nieuwe expertise
9% 0%
20%
40%
60%
80%
100%
17
T yp e r ing b ur ea u t en a a n z i en va n v era nd e r in gen 12% koploper
Veranderen betekent o.a. innoveren en ontwikkelen van kennis en kunde, dat kost geld en financiële middelen zijn schaars. Aan de bureaus is gevraagd hoe zij zichzelf typeren als het gaat om innovatie. 44% van de bureaus ziet zichzelf als voorloper: ze doen mee als de ontwikkeling lijkt aan te slaan. 12% vindt zichzelf koploper. figuur 11
Tot welke categorie rekent u uw bureau?
koploper in nieuwe ontwikkelingen
12%
pionier, ook gericht op nieuwe ontwikkelingen
26%
voorloper, doet mee als ontwikkeling lijkt aan te slaan
44%
trendvolger, doet mee als de trend een feit is
15%
anders, nl.
3% 0%
20%
40%
60%
80%
100%
Ondanks de vele veranderingen ziet 80% van de bureaus zich nog steeds als architectenbureau. 42% geeft aan inmiddels ook andersoortige werkzaamheden te doen. 15% onderzoekt andere werkzaamheden. figuur 12
Omschrijft u het bureau nog altijd als een architectenbureau of heeft de verandering van werkzaamheden ook gevolgen voor de typologie van het bureau?
wij zijn nog steeds een architectenbureau
80%
wij doen ook andersoortige werkzaamheden
42%
wij onderzoeken andere werkzaamheden
15% 0%
20%
40%
60%
80%
100%
18
De veranderingen hebben niet als gevolg dat er veel compleet nieuwe functies komen op de bureaus. De integraal bouwprojectontwikkelaar is genoemd door 12%. figuur 13
Zijn er compleet nieuwe functies op het bureau gekomen, functies die nodig zijn omdat het bureau andere typen werkzaamheden heeft opgepakt? (meerdere antwoorden mogelijk)
(integraal bouw)projectontwikkelaar
12%
bouwmanager
9%
projectmanager
6%
marketingdeskundige
6%
it-specialist
6%
tekstschrijver
3%
websitebouwer
3%
makelaar
0%
app-ontwikkelaar
0% 0%
5%
10%
15%
19
2.6
Ondersteuning SFA De SFA kan een rol spelen om bureaus te helpen op het gebied van arbeidszaken. De bureaus zien met name een rol voor de SFA voor ondersteuning bij cao-vragen en vragen over het functiehandboek. figuur 14
Op welke onderdelen kan Stichting Fonds Architectenbureaus (SFA) u van dienst zijn bij arbeidszaken?
cao-vragen en ondersteuning
82%
vragen over het functiehandboek
43%
ondernemende medewerker (intrapeneurschap)
26%
ontwikkelingen op het gebied van werken in de branche met professionals
25%
afspraken maken met zzp'ers
23%
advisering en/of ondersteuning personeelsbeleid/hrm
23%
nieuwe opzet bureau in relatie tot medewerkers
17%
informatie over werken in de branche
15%
vragen over HR
14%
communicatie
12%
loopbaanoriëntatie
9%
informatie/hulp gesprekscyclus
8%
coaching
8%
advisering en/of ondersteuning bureau-intermediair
8% 0%
20%
40%
60%
80%
100%
20
Als de bureaus een rol zien voor de SFA bij de ondersteuning in een bepaald domein, is daarna gevraagd via welk medium die ondersteuning kan worden gegeven. tabel 8
Via welk medium wilt u ondersteuning krijgen? Nieuws
Website
Helpdesk
brieven
Work
één op
shops
één
cao-vragen en ondersteuning
38%
49%
70%
6%
19%
vragen over het
18%
46%
68%
4%
21%
afspraken maken met zzp'ers
40%
67%
47%
7%
13%
ontwikkelingen op het gebied
67%
67%
33%
7%
7%
vragen over HR
44%
56%
67%
22%
33%
nieuwe opzet bureau in relatie
55%
64%
36%
36%
27%
functiehandboek
van werken in de branche met professionals
tot medewerkers ondernemende medewerker
35%
65%
24%
29%
12%
informatie/hulp gesprekscyclus
50%
100%
25%
0%
0%
informatie over werken in de
30%
90%
0%
0%
0%
loopbaanoriëntatie
67%
67%
50%
50%
17%
coaching
20%
20%
40%
20%
40%
communicatie
29%
57%
43%
29%
14%
branche
21
Bijlage 1
De vragenlijst
Geacht BNA-lid, Werken in de architectenbranche is ingrijpend veranderd. Dit heeft invloed op de arbeidsrelaties tussen bureau en medewerkers. De cao voor architectenbureaus dient bureaus hierbij te ondersteunen. De huidige cao loopt tot en met 28 februari 2015. Begin 2015 starten daarom de onderhandelingen over een nieuwe cao. De veranderingen in onze branche en op de arbeidsmarkt vragen om een verdere modernisering van de cao. De BNA wil de cao vormgeven op een manier die past bij de actuele marktontwikkelingen. Om de cao inzet van werkgevers te bepalen is de betrokkenheid van BNA bureaus en een goed beeld van hun prioriteiten essentieel. Deze enquête en de werkgeversbijeenkomst voorafgaand aan de start van de cao onderhandelingen (waar de enquêteresultaten worden gepresenteerd) zorgen daarvoor. De vragen zijn opgesteld met de Stichting Fonds Architectenbureaus (SFA) Uw mening als werkgever is voor ons heel belangrijk. Per bureau kan de vragenlijst één keer worden ingevuld. Er is volop ruimte om uw wensen, prioriteiten en eventuele knelpunten aan te geven. Alvast hartelijk dank voor uw medewerking! Willem Hein Schenk Voorzitter BNA Deze enquête is gericht aan alle BNA bureaus met personeel De verwerking van uw gegevens gebeurt anoniem Onder de deelnemers die beide delen volledig invullen verloot de SFA een IPad-mini
22
Stichting Fonds Architectenbureaus (SFA), is opgericht door de BNA en de vakbonden ten behoeve van werkenden in de branche, waaronder werkgevers, werknemers, opdrachtgevers en opdrachtnemers (zzp’ers) worden verstaan. SFA is neutraal, onafhankelijk en gericht op informatie en ondersteuning bij vragen over arbeidsmarkt, arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden. V01 1. Medewerkers Ervaart of verwacht u knelpunten bij het vinden en behouden van goede medewerkers? Ja Nee V02
2. Soorten arbeidsrelaties Als bureau kunt u meerdere soorten arbeidsrelaties aangaan. Welke van onderstaande arbeidsrelaties heeft uw bureau in 2013 of 2014 toegepast?
medewerkers in vaste dienst medewerkers voor bepaalde tijd zzp'ers/freelancers medewerkers via detachering medewerkers via payrolling stagiairs anders V03
3. Leeftijdsopbouw en geslacht Hoe is de leeftijdsopbouw van uw bureau in procenten? In % 20-30 jaar 30-40 jaar 40-50 jaar 50-60 jaar 60-70 jaar Totaal
V03B
Welk percentage is.. in % Man Vrouw Totaal
23
V03C
Bent u tevreden met deze opbouw van uw personeelsbestand? Ja nee, want……… V04
4. Gebruik van de cao Volgt uw bureau de cao?
integraal gedeeltelijk niet V04B
Is de cao voldoende geëquipeerd om goede en slechte tijden te faciliteren?
Ja Nee V05
5. Cao-onderwerpen Hoe ervaart u onderstaande cao-onderwerpen in de praktijk?
salarissen_ pensioen verlofdagen ontslagbepalingen persoonlijk urenbudget overwerkvergoeding vaste werktijden V06
het lukt
financieel moeilijk
het lukt niet meer
6. Andere afspraken Voor welke onderwerpen heeft uw bureau regelingen getroffen die voor de medewerker afwijken van de cao òf naast de cao bestaan?V06
loon prestatiebeloning deel vaste beloning deel variabel aantal verlofdagen reiskosten woon/werk pensioenvoorziening andere regelingen V06B
Zijn de afwijkende regelingen positief danwel negatief voor de medewerker? En op hoeveel procent van de medewerkers zijn de afspraken van toepassing?
loon_ prestatiebeloning _ deel vaste beloning deel variabel_ aantal verlofdagen _ reiskosten woon/werk pensioenvoorziening_ andere regelingen
Positief
Negatief
24
V07
7. Opzet cao Hoe kijkt u aan tegen de opzet van de cao?
cao is minder gedetailleerd dan vroeger uitbreiding keuzebepalingen geeft meer ruimte aan het bureau zelf persoonlijk urenbudget goed voor ontwikkeling medewerker bureau-intermediair belangrijke stap in beter overleg werkgever -werknemers meer ruimte voor arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd helpt bureau in deze tijd mogelijkheid minimumloon voor aankomende architecten is een crisismaatregel verruiming aantal contracten voor bepaalde tijd (van 4 in 3 jaar naar 5 in 4 jaar) is een crisismaatregel V08
eens
oneens
geen mening
8. Actuele onderwerpen Het werken in de branche vraagt meer en andere kwaliteiten en betrokkenheid van directie en medewerkers dan voorheen. Welke onderwerpen zijn belangrijk voor uw bureau?
kostenreductie_ deskundigheid medewerkers_ betrokkenheid medewerkers_ flexibele indeling werktijden_ ontwikkeling arbeidsvoorwaarden_ kunnen inspelen met het bureau op economische werkelijkheid_ intern ondernemerschap medewerkers_ (anders) omgaan met functieindelingen_ beloningssystematiek aanpassen_ flexibel personeelsbeleid d.m.v. tijdelijke contracten_ flexibel personeelsbeleid d.m.v. werken met zzp'ers_ willen en kunnen blijven werken met personeel in vaste dienst_ overleg met personeel over problematiek en ontwikkeling van het bureau_ meer eigen verantwoordelijkheid en ruimte voor medewerkers _
zeer belangrij k
belan grijk
niet belangrijk
enigszins belangrij k
geen mening/nv t
25
V09
9. Opleidingen In hoeverre zijn de volgende factoren van belang in uw afwegingen om medewerkers zich verder te laten ontwikkelen en/of trainingen en opleidingen te laten volgen? belangrijk beschikbare tijd opleidingskosten kwaliteit opleidingen bereidheid medewerkers inzicht in aanbod van opleidingen aansluiting aanbod op bureauwensen bereidheid medewerkers om in eigen tijd een cursus te volgen bereidheid medewerkers zelf bij te dragen in de kosten ontwikkeling medewerker is zijn eigen verantwoordelijkheid bereidheid bureau de medewerker die initiatief neemt daarbij financieel te ondersteunen ondernemende opstelling van medewerkers
V10
niet belangrijk
weet niet
enigszins van belang
10. In- en uitstroom per functie Verwacht u in 2014/2015 voor onderstaande functies veranderingen van het aantal medewerkers? groei architect/ontwerper BIM-ontwerper BIM-technisch ontwerper BIM-modelleur BIM-coördinator tekenaar projectleider personeelsmedewerker financieel medewerker bureaucoördinator staffunctie (HR/financieel/secretariaat) stagiair(e) overige functies
V11
afname
weet niet
geen verandering
11. Doorstroom Weet u waar de medewerkers die het bureau het afgelopen jaar hebben verlaten hoofdzakelijk zijn terechtgekomen? ( meerdere antwoorden mogelijk)V11 een ander architectenbureau voor zichzelf begonnen als zzp'er een eigen architectenbureau gestart buiten de branche UWV (uitkering, werkloos) gepensioneerd nog anders
26
V12
12. Personeelsbeleid Wie is er naast de directeur/eigenaar(eigenaren) betrokken bij het opstellen en uitvoeren van het personeelsbeleid. (meerdere antwoorden mogelijk).
medewerker HRM bureau-intermediair bureaumanager andere medewerker niemand V13
13. Prioriteiten personeelsbeleid Is de aandacht voor onderstaande onderwerpen in het afgelopen jaar veranderd?
bewust personeelsbeleid_ tijd voor opstellen en uitvoeren van personeelsbeleid_ kennis voor het ontwikkelen van personeelsbeleid_ behoefte aan externe ondersteuning voor personeelsbeleid_ behoefte aan persoonlijke ontwikkeling van medewerkers_ innovatie van personeelsbeleid _ V14
sterk toegenom en
toegenom en
gelijk gebleven
afgenome n
sterk afgenome n
14. Handboek functie-indeling De veranderingen in de praktijk hebben ook invloed op de omschrijving en invulling van functies. In hoeverre sluit het handboek functie-indeling aan op de huidige praktijk in uw bureau? past goed instrument voor indelen/inschalen medewerkers instrument voor opstellen functieprofielen instrument voor functionerings- en beoordelingsgesprekken instrument voor persoonlijke ontwikkeling medewerkers
V14B
knelt
past niet
past redelijk
werk er niet mee
Het handboek functieomschrijving bevat model functiebeschrijvingen die door bureaus kunnen worden gebruikt en ook op maat kunnen worden bijgesteld voor eigen gebruik. Ik maak gebruik van modelfuncties om mijn eigen functieomschrijvingen te maken Ik maak geen gebruik van modelfuncties
27
V15
15. Veranderingen in de markt De afgelopen jaren hebben veel impact gehad op architectenbureaus. Wat heeft dit met uw bureau gedaan? (meerdere antwoorden mogelijk) wij zijn andere/nieuwe producten en diensten gaan leveren wij ervaren geen nieuwe of bijzondere belemmeringen bij onze werkzaamheden last van prijsbederf wij zijn slimmer gaan werken de kennis op het bureau raakt achter eenmansbureaus en zzp'ers nemen werkzaamheden over die wij voorheen deden anders, nl.
V16
16. Genomen maatregelen Welke veranderingen heeft u doorgevoerd of gaat u doorvoeren om concurrerend te blijven of te worden? (meerdere antwoorden mogelijk)V16 minder vaste medewerkers meer personeel op projectbasis staffuncties tot een minimum beperken ontwikkelen van nieuwe expertise aantrekken nieuwe expertise samenwerken met klanten samenwerken met leveranciers samenwerken met ketenpartners andere marktsegmenten andere expertise in huis, nl. meer werkzaamheden worden uitbesteed nauwere samenwerking met andere bureaus innovatie van kennis en kunde anders, nl.
V17
17. Innovatie Veranderen betekent o.a. innoveren en ontwikkelen van kennis en kunde, dat kost geld en dat is schaars. Tot welke categorie rekent u uw bureau?V17
koploper in nieuwe ontwikkelingen pionier, ook gericht op nieuwe ontwikkelingen voorloper, doet als ontwikkeling lijkt aan te slaan trendvolger, doet mee als de trend een feit is anders, nl. V18
18. Nieuwe functies Zijn er compleet nieuwe functies op het bureau gekomen, functies die nodig zijn omdat het bureau andere typen werkzaamheden heeft opgepakt? (meerdere antwoorden mogelijk) (integraal bouw)projectontwikkelaar bouwmanager projectmanager makelaar marketingdeskundige tekstschrijver websitebouwer app-ontwikkelaar it-specialist anders, nl.
28
V19
19. Bureautypologie De wereld is veranderd, werkzaamheden ook. Omschrijft u het bureau nog altijd als een architectenbureau of heeft de verandering van werkzaamheden ook gevolgen voor de typologie van het bureau?
wij zijn nog steeds een architectenbureau wij doen ook andersoortige werkzaamheden, nl…… wij onderzoeken andere werkzaamheden, nl……. V20
20. Ondersteuning bij arbeidszaken Op welke onderdelen kan Stichting Fonds Architectenbureaus (SFA) u van dienst zijn bij arbeidszaken? kruis aan van toepassing is (meerdere antwoorden mogelijk) cao-vragen en ondersteuning vragen over het functiehandboek afspraken maken met zzp'ers ontwikkelingen op het gebied van werken in de branche met professionals vragen over HR nieuwe opzet bureau in relatie tot medewerkers ondernemende medewerker (intrapeneurschap) informatie/hulp gesprekscyclus informatie over werken in de branche loopbaanoriëntatie coaching communicatie advisering en/of ondersteuning personeelsbeleid/hrm advisering en/of ondersteuning bureau-intermediair
Ipad
Maak kans op een IPad mini Ik heb de vragenlijst volledig ingevuld. Ik doe mee met de loting door de SFA van een IPad mini. Mijn e-mailadres isIpad 500 X
29
