Welschap
MET Heerhugowaard 2015-2016
Welschap MET Heerhugowaard 2015-2016
juli 2014
Inleiding De welzijnsdiensten door Welschap in Heerhugowaard wijken af van de gebruikelijke vorm. Wij redeneren vanuit het resultaat (outcome) wat we met de burgers willen bereiken. Het instrument wat we hier voor gebruiken zijn multidisciplinaire teams van generalisten per woongebied.
Gemeente meer op afstand - Rapporteren op resultaat De gemeente staat als opdrachtgever op een grotere afstand. Zij behoudt weliswaar de overall view en regie, maar laat de coördinerende rol over aan Welschap. Voor de gemeente zijn de zichtbare doelstellingen en resultaten van belang. Zij wil weten wat de ‘outcome’ van de inzet is. Is de lokale kracht van de samenleving versterkt? Is de kracht van de burger versterkt? En hoe is dit zichtbaar?
Meten van het maatschappelijk rendement Het gaat om hoe de burgers de dienstverlening en activiteiten waarderen en welke effecten dit heeft. Wij gebruiken een rendementsmeter die meet wat de inzet bijdraagt aan het welzijnsdoel (bevorderen van zelfredzaamheid en eigen kracht, maatschappelijke participatie, zorgen voor elkaar, leefbaarheid en veiligheid, arbeidsparticipatie en gezonde leefstijl). De vragen meten het beleefde ‘klant-effect’. Op die manier tonen we resultaat aan en niet alleen de inzet. De ‘oude’ manier van verantwoorden was het tellen van het aantal georganiseerde activiteiten, hoeveel burgers aanwezig waren, hoeveel vrijwilligers en hoeveel ondersteuning dit gekost heeft. Wij houden deze gegevens bij maar ze zijn minder belangrijk in de verantwoording. Voorbeeld: In de oude rapportage lieten we de gemeente zien hoeveel bewoners deelnamen aan buurtgerichte activiteiten; bv. er waren 431 deelnemers. In de nieuwe rapportage laten wij de gemeente zien wat deze inzet heeft gedaan in de beleving van de burger. Door bewoners te vragen om aan te geven wat deze activiteit heeft gedaan. Bv. Door deze activiteit - voel ik me meer thuis in de buurt - vind ik dat de buurt er beter uit ziet - voel ik me veiliger - houd ik meer rekening met anderen * Score is op een vierpunts-schaal, is weinig belastend en eenvoudig door jongeren af te nemen.
Gesprekspartner gemeente Het werk van Welschap is in het sociaal domein vooral aan de voorkant: signalerend, preventief, verbindend in de 0e en 1e lijn. Op basis van deze kennis zijn wij graag gesprekspartner van de gemeente om mee te denken over de aansluiting op de 2e lijn. Hoe zorgen wij samen dat burgers soepel kunnen doorschakelen van 1e naar 2e lijn én weer terug. Op welke wijze kan Welschap vlot ingeschakeld worden wanneer bijvoorbeeld een individuele voorziening wordt afgewezen zodat de burger toch de ervaring heeft goed geholpen te zijn? Hoe soepeler deze processen verlopen, hoe beter het voor de burger is.
Welschap MET Heerhugowaard 2015-2016
juli 2014
Visie van waaruit wij werken Een samenleving van kwaliteit wordt mede bepaald door datgene wat mensen bindt. Het is aan burgers zelf om invulling te geven aan de wijze waarop zij samenleven en voor binding zorgen. Wij maken ontmoeting mogelijk en ondersteunen burgers bij het ontwikkelen van vaardigheden om mee te kunnen doen in de samenleving. De samenleving wordt gevormd door alle bewoners, van het jongste kind tot de oudste bewoner. Ons doel is het aanboren van de eigen kracht van al deze mensen, altijd in relatie tot de kwetsbare groepen in de samenleving. De rol van de vrijwilliger zien we veranderen en groeien: wat de vrijwilliger wil en kan doen, doet de professional niet. Ook vrijwilligers als actieve burgers willen we perspectief bieden. Mensen met een sterk sociaal netwerk zullen minder professionele hulp gebruiken en als deze toch nodig is, zal de hulpvraag autonomer worden gesteld waardoor de professionele hulp niet zal overnemen, maar ondersteunen.
Ieder mens beschikt over unieke krachten, talenten en verantwoordelijkheden. Onze dienstverlening is gericht op het tijdelijk ondersteunen van burgers om ervoor te zorgen dat zij de kennis en vaardigheden weer kunnen gebruiken om zelfredzaam te zijn. Onze inzet is: gericht op de kracht van de burger (en diens netwerk) doel- en resultaatgericht (vanuit de burger gezien) samenwerkingsgericht (burgers onderling, vrijwilligers en professionals) kortdurend (zo kort als mogelijk)
Teams van generalisten met specifieke kennis In onze aanpak staan onze multidisciplinaire teams (de MET-teams) in de wijken centraal. Zij werken vraaggericht, integraal en domein overstijgend. Wij geloven dat het team door zichtbaar & dichtbij te zijn, een optimale bijdrage levert aan de zelfredzaamheid van burgers. Door vroegtijdige signalering en ondersteuning door het team, zal het beroep op geïndiceerde zorg minder zijn. Met = is een meeteenheid binnen de fysiologie voor de hoeveelheid energie die een bepaalde fysieke inspanning kost ten opzichte van de hoeveelheid benodigde energie in rust. Eén MET is de hoeveelheid energie die verbruikt wordt tijdens stilzitten. De MET-teams vertegenwoordigen veel MET eenheden, veel energie in de wijk, de buurt, de straat. De naam staat voor verbinding MET bewoners, MET bedrijven, MET wijkpanels, MET de zorg, MET vrijwilligers, MET……… MET jou……… MET mij……… MET ELKAAR MET wie? In de teams hebben wij generalisten met specifieke kennis op deelgebieden. Vanuit de verschillende organisaties is intervisie en kennis aanwezig om het specialisme op niveau te houden. De basishouding en competenties die noodzakelijk zijn, zijn voor alle teamleden gelijk. Een team per gebied Elk gebied heeft een eigen MET-team. Bij activiteiten/bijeenkomsten in een gebied zijn medewerkers herkenbaar aan hun limoengroene kleding en het logo van MET en hun naam. Het betekent echter niet dat teamleden niet actief kunnen zijn in een ander gebied. Waar de inzet nodig is, wordt de inzet geleverd, door heel Heerhugowaard. Het team houdt zich bezig met alle sociale problemen én met sociale capaciteiten van burgers. Het team zoekt de verbinding met allerhande initiatieven die in de buurt genomen worden, doet een beroep op (mede)burgers en maakt verbindingen met andere netwerken. Het team is in grote mate zelfsturend. Dat zal de betrokkenheid van het team met hun gebied (en de resultaten die ze daar behalen) verhogen. Welschap MET Heerhugowaard 2015-2016
juli 2014
Groen op straat Medewerkers van het MET-team zijn vooral op straat en in openbare ruimtes. Zij hebben geen vast kantoor in de wijk, maar regelen een plek afhankelijk van wat er nodig is. Als er één op één gesprekken gevoerd worden die om privacy vragen, kunnen zij een ruimte huren of bij netwerkpartners iets regelen. Op deze wijze wordt het geld vooral besteed aan mensen op straat en minder aan gebouwen en management.
Hoe verhoudt het MET-team zich tot het Sociale Team? Het Sociale team is de plek waar signalen samenkomen. Het aantal uren dat de medewerkers in dit Sociale Team hebben is echter beperkt. Het MET-team heeft meer uren beschikbaar en kan veel van de signalen overpakken. Door zelf ook deel uit te maken van het Sociale Team is de verbinding snel gemaakt. Door de inzet van het MET-team komen burgers tot elkaar en zetten stappen vooruit. Ze ondersteunen elkaar en nemen initiatieven. De MET- medewerkers zijn rolmodellen voor de burgers. Zij zien hoe een medewerker een groep lastige jongeren aanspreekt, een opvliegende buurman kalmeert en hoe zij/hij omgaat met de politie. Door een positief voorbeeld te geven, leren buurtbewoners bewust of onbewust hoe het ook kan.
Welschap MET Heerhugowaard 2015-2016
juli 2014
1 Beleidsveld: Samenlevingsversterking ‘Zorgen voor’ mensen is veranderd in het ‘zorgen dat’ mensen in hun kracht komen en blijven. We staan voor een grote transitie. De gemeenten geven ons de kans om burgers daadwerkelijk in hun kracht te zetten en de samenleving meer verantwoordelijkheid te laten nemen voor hen die ondersteuning nodig hebben of een zetje in de richting naar zelfredzaamheid. Het is nu aan de samenleving en de professionals. We bereiken deze sterkere samenleving door zichtbaar aanwezig te zijn in de straat: het gesprek aan te gaan met mensen in die straat, op de markt, in het winkelcentrum, bij de bioscoop, bij de sportverenigingen. MET-medewerkers zijn in staat om te signaleren, vragen boven tafel te krijgen, vrijwilligerspotentieel op te sporen, burgers met informatie verder te helpen. Wanneer een burger ondersteuning nodig heeft omdat het op eigen kracht niet lukt, wordt dit direct opgepakt. Door buren met elkaar in contact te brengen, door jong en oud met elkaar te verbinden worden nieuwe netwerken gecreëerd. MET-medewerkers hebben een uitgebreid netwerk met (vrijwilligers)organisaties en professionele netwerken (woningcorporatie, huisarts, scholen etc) in het gebied. Door de korte lijnen komen signalen sneller binnen. Het MET team is goed bereikbaar, kan snel verbindingen leggen met degenen die een bijdrage op maat kunnen leveren. De uitdaging van het MET-team is om de sterke sociale schouders (mensen die hun zelfredzaamheid goed op orde hebben) te motiveren om mensen die hulp en ondersteuning nodig hebben te helpen. Het MET-team signaleert en adviseert, maar de ‘samenleving / buurt / straat’ is gezamenlijk eigenaar van het probleem. Waar voorheen de professional de richting aangaf, bepaalt nu de burger. De welzijnswerker komt in de rol waar hij hoort: die van ondersteuner.
Versterken van sociale veerkracht via het vergroten van sociale samenhang & sociale stijging Sociale veerkracht is van belang omdat burgerbetrokkenheid een belangrijk verschil maakt in de ervaring van de leefbaarheid in de buurt en het persoonlijk welbevinden. Het gaat om een beleving. Voelen bewoners zich veiliger omdat zij meer contacten in de buurt hebben? Is het fijner wonen omdat de straten schoon zijn? Zijn bewoners sneller bereid om mee te helpen bij een activiteit omdat zij gevraagd worden door een buurtbewoner? . MET-medewerkers zetten zich in op het arrangeren en regisseren van sociale relaties met een meer duurzaam en intensief karakter. Zij houden de vinger aan de pols en informeren na enige tijd bij de betrokken burgers of zij met hun plannen verder gekomen zijn.
Bevorderen van Maatschappelijke participatie in de wijken De rol van het MET-team is een ondersteunende, faciliterende en stimulerende rol. De houding van medewerkers is positief en oplossingsgericht. De professionals organiseren zelf geen activiteiten maar ondersteunen vrijwilligers om de activiteiten te starten en te continueren zodat burgers er weer bij horen en meedoen. Voor MET-medewerkers is het de kunst om mensen te verleiden hun aandeel te leveren zodat activiteiten mogelijk worden. Door burgers persoonlijk te benaderen. De professional ondersteunt de vrijwilliger, waarbij het streven is elke activiteit ‘self supporting’ te laten zijn. Dit biedt de grootste kans op continuïteit. Ook vrijwilligers die een activiteit begeleiden zijn voorzien van de kenmerkende limoengroene kleding met het MET logo, zijn zij herkenbaar als ambassadeurs van het gebied. Op deze wijze breidt het signalerend vermogen van het MET-team uit. Welschap MET Heerhugowaard 2015-2016
juli 2014
Versterken van gebiedsgerichte netwerkstructuren binnen het maatschappelijk middenveld van professionals en vrijwilligers Hoe sneller en hoe beter professionele en vrijwillige organisaties in een gebied samenwerken, des te doeltreffender is de inzet en des te sneller zijn de effecten zichtbaar. Het MET-team ondersteunt dit proces van elkaar kennen en samenwerken. De burgers gaan ervaren dat de reactie snelheid toeneemt, het stellen van vragen simpeler wordt. De leden van het MET-team zijn in drie maanden bekend bij/met de vrijwillige en professionele organisaties/samenwerkingsverbanden in het gebied. Het MET-team is proactief in het maken van verbindingen en pakt win-win-situaties direct op. Zij deelt informatie met de organisaties en biedt gelegenheid aan organisaties om elkaar te ontmoeten. Het MET-team ziet het sociale team als belangrijke vindplaats voor signalen die zij kan oppakken. Door deelname van een MET-medewerker aan het sociale team wordt de kennis vanuit de moederorganisaties gedeeld.
Stimuleren en zo nodig ondersteunen van individuele inwoners om maatschappelijk te participeren en hun zelfstandigheid te vergroten op sociale stijging. Wanneer burgers niet in staat zijn om de eerste stap te zetten op de weg van participatie of sociale stijging, terwijl dat wel is wat men wil, ondersteunt het MET-team op een dusdanige wijze dat de burger mee kan doen en de eigen kwaliteiten kan inzetten en ontwikkelen. Hierdoor wordt voorkomen dat burgers gezondheidsklachten/ depressiviteit ontwikkelen. De MET-medewerker gaat ‘er op af’ en gaat het gesprek aan met de burger. Hij/zij verkent wat er aan de hand is, wat de kwaliteiten en de ideeën zijn om aan een ongewenste situatie iets te veranderen. Wanneer in het gesprek blijkt dat een andere organisatie of iemand uit het sociale netwerk nodig is om participatie of sociale stijging mogelijk te maken, vraagt de MET-medewerker deze partij erbij. Mogelijk kan een coach vrijwilliger worden ingezet om de burger te ondersteunen. Deze vrijwilligers hebben een speciale training gehad en krijgen intervisie van het MET-team.
Ondersteunen en stimuleren van vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties Het is de nabijheid van het MET team in de wijk, welke voor vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties het verschil maakt. Zij zijn gebaat met deze spin in het web van de wijk. Iemand die iedereen kent en die een stevige lijst van telefoonnummers in zijn smart Phone heeft staan. Het MET-team maakt het mogelijk dat vrijwilligersorganisaties een plek krijgen in elk gebied, zodat zij bekender worden bij burgers in de wijk, de straat. MET-medewerkers vervullen hierbij een intermediaire rol. Zij: o zijn op de hoogte van de producten/diensten die vrijwilligersorganisaties te bieden hebben, welke vrijwilligers zij zoeken. o zijn op de hoogte van het aanwezig potentieel aan vrijwilligers in de wijk o onderhouden contact o herkennen en erkennen de wensen en praktische problemen waar deze organisaties tegen aan lopen o denken mee, adviseren en begeleiden waar en zolang het nodig is o leggen verbindingen tussen vrijwilligersorganisaties onderling en tussen buurtbewoners en vrijwilligersorganisaties
Welschap MET Heerhugowaard 2015-2016
juli 2014
Het MET team zet zich in om het ‘vinden’ van elkaar te vereenvoudigen. Dit kan digitaal via website van vrijwilligerscentrale of BUUV, of door persoonlijk contact. Vrijwilligers met een beperking worden extra ondersteund door de MET-medewerker of MET-vrijwilliger. Daarbij is er ook aandacht voor de organisatie waar deze vrijwilliger aan de slag gaat. De mogelijkheid voor het delen van trainingen door organisaties onderling is belangrijk. De METmedewerker vervult hierin een ondersteunende en faciliterende rol door organisaties actief met elkaar in contact te brengen.
2 Beleidsveld Jeugdwelzijnswerk “It takes a village to raise a child” Opgroeien en opvoeden gebeurt in e complexe omgeving waarin veel mensen een rol spelen. Leeftijdgenoten, leerkrachten, sport trainers, buren en ook rolmodellen via diverse media bepalen het handelen en keuzes van kinderen en jongeren. De toenemende invloed van sociale media geeft een geheel andere dimensie aan de opvoeding voor ouders meer ook in het opgroeien van kinderen in het omgaan met informatie en contacten In onze veeleisende maatschappij groeit zo’n 85% van de kinderen op tot goed functionerende volwassenen. Het grootste gedeelte van de inzet van het MET-team is erop gericht om de overige 15% te ondersteunen in de weg naar volwassenheid. De focus ligt daarbij op preventie. Belangrijk uitgangspunt is de regel ‘voor wat hoort wat’. Deze wederkerigheid verhoogt de waarde van de interventie. Voorkomen dat jeugdigen of een gezin op het verkeerde spoor raken, start bij optimale signalering waarvoor wij onze netwerken in de buurten benutten. De MET- medewerkers richten zich op: meer taal- en talentontwikkeling van de jeugd; toename van participatie van jeugd en versterking van de pedagogische civil society; efficiënte vroeg-signalering van jeugd met problemen en meer zorg voor jeugd en gezin. De opdracht van de MET-medewerker ligt in het bijzonder bij het bemiddelen, schakelen en het maken van verbindingen. Dit kan tussen jongeren onderling maar ook met andere inwoners (waaronder ouderen, mensen met een beperking) bij activiteiten in de buurt. Je kunt iets van elkaar leren. Maar het gaat ook om de ervaring dat en hoe je iets voor anderen kunt betekenen, elkaar beter kunt begrijpen, een positievere band kunt krijgen. Met de transitie van de AWBZ zal het aantal inwoners dat baat heeft bij jongeren in hun sociale netwerk alleen maar toenemen. Welschap MET Heerhugowaard 2015-2016
juli 2014
Talentontwikkeling, burgerschapsontwikkeling en persoonlijke vorming Het MET-team stimuleert en begeleidt het zelf lerend vermogen van de jeugd/jongeren in relatie tot hun leefomgeving. Voor de jongere jeugd zal dit de wijk zijn waarin ze wonen, voor de jongeren de stad Heerhugowaard. Waarden als zelfvertrouwen, respect voor anderen en jezelf, verantwoordelijkheid, invoelend vermogen, wederkerigheid vormen de basis om – zowel geestelijk als lichamelijk – gezond op te groeien. De MET-medewerker is er om dat proces te begeleiden, stimuleren en faciliteren. Wanneer er kinderen zijn die behoefte hebben aan een ‘huiskamer situatie’ wordt deze zoveel mogelijk in de wijk zelf gezocht. De MET-medewerker maakt de verbinding, zorgt voor ondersteuning en begeleiding. Scholen en kinderopvang weten de MET-medewerker te vinden. Het MET team daagt jongeren uit om initiatieven voor activiteiten op te pakken. Daarbij doen zij een beroep op de inzet van MET-vrijwilligers/ouders uit de buurt. In deze tijd is het vanzelfsprekend dat de kosten die gemaakt worden, grotendeels gedekt worden door degenen die er gebruik van maken. In Kompleks ontwikkelen jongeren diverse talenten. De MET-medewerker ondersteunt waar nodig, binnen kaders bij het ontwikkelen van een bedrijfsplan. De ‘beloning’ is dat de opbrengsten van activiteiten ingezet mogen worden voor Kompleks. Dit ‘eigen ondernemerschap’ biedt kansen als ontwikkel- en leerbedrijf voor jongeren. Kompleks is een onderdeel in de keten van Popactiviteiten. De MET-medewerker ondersteunt dit proces en draagt bij aan de uitvoering van het Uitvoeringsprogramma. Kompleks is ook onderdeel van de buurt, daarin is communicatie en samenwerking met bewoners nodig. De MET-medewerker stimuleert de jongeren om deze verantwoordelijkheid te pakken.
Bijdragen aan een positief opvoedklimaat, versterken van de pedagogische civil society Een positief opvoedklimaat en een omgeving waar volwassenen grenzen aangeven aan de jeugd en hen – en elkaar – hier op aanspreken, draagt in belangrijke mate bij aan gezond en veilig opgroeien. MET-medewerkers in de wijk, buurt, straat gaan hierover met ouders en jeugd in gesprek, geven het voorbeeld, faciliteren ouders om in hun kracht te komen. Het MET-team initieert en stimuleert ouderbetrokkenheid bij al de activiteiten die er voor/door kinderen en jongeren zijn. De MET-vrijwilligers/buurtbewoners die te maken hebben met kinderen en/of ouders worden begeleid en ondersteund door het MET-team. Zij gaan in gesprek over de pedagogische aanpak en de rol van de actieve bewoner daarin. Het MET-team heeft een kort lijntje met de vrijwilligers- en professionele organisaties die een bijdrage leveren aan het opvoeden /opgroeien van jeugd. De peuterspeelzalen, kinderopvang, basisscholen en VO zijn organisaties waarmee het MET-team de samenwerking zoekt om te komen tot één doorgaande lijn. De MET-medewerker met als specialiteit Jeugd- en Gezinscoach, biedt leerlingen, ouders, docenten, interne begeleiders en mentoren ondersteuning bij problemen van het kind op school en thuis.
Welschap MET Heerhugowaard 2015-2016
juli 2014
Signaleren, bereiken en aanpakken van groepen en individuen die risico lopen (verminderd zelfredzaam zijn, of opgroeien in een risicovolle omgeving) Het MET-team brengt groepen jongeren in kaart (volgens de Beke methode) en spreekt hen regelmatig. Door elkaar te kennen en te spreken, weet de MET-medewerker wat er leeft. De MET-medewerker observeert en signaleert op straat, in school. Een verandering van gedrag, houding valt op. De MET-medewerker gaat in gesprek, biedt ondersteuning op maat en schakelt zo nodig het netwerk in. MET-medewerkers vormen de verbindende schakel tussen instanties en jongeren en hun ouders. De MET-medewerkers werken met de ouders/jongeren aan de vraagverheldering. Ouders stellen samen met de MET-medewerker een één gezin- één plan op. De MET-medewerker neemt de zorgcoördinatie voor zijn/haar rekening. De MET-medewerker is een vertrouwd gezicht binnen de school en biedt ondersteuning aan jeugdigen, hun ouders en opvoeders. De MET-medewerker is het bekende gezicht op straat, is bereikbaar en aanspreekbaar voor jongeren en hun ouders/buurtbewoners. Dit kan via smartphone, facebook, whatsapp en email. Zij/hij biedt hulp op vele terreinen: huisvesting, financiën, werk en opleiding en op sociaal-emotioneel gebied. De MET-medewerker regelt niets vóór jongeren, maar coacht hen. De interventieaanpak is integraal en gericht op onderwijs, werk, gezin, thuis, vrije tijd en de straat. Op basis van het begeleidingsplan en de prioriteiten wordt een collectief aanbod ingezet of een individueel traject uitgevoerd. Bij klachten van overlast, pakt de MET-medewerker dit direct op en doet wat nodig is om escalatie te voorkomen. Altijd met zowel de jongere als de buurtbewoner(s) en andere betrokkenen.
Terugleiden van jongeren naar school (opleiding gericht op startkwalificatie), en een bijdrage leveren aan het terugdringen van de jeugdwerkloosheid. Het niet beschikken over een startkwalificatie bemoeilijkt de kans op werk. Jongeren onder de 18jaar worden naar school geleid. Jongeren die ouder zijn dan 18 en geen (vrijwilligers)werk hebben, verdwijnen onder de radar van de meeste officiële instanties. Geen zinvolle dagbesteding, wel de behoefte aan geld, HetisMET-team gaat gesprek aan verschillende van de van dag.de Door deelname in de het bijna vragen omhet problemen. Hetop MET-team heeftmomenten – door informatie straat – deze jongeren in verschillende jeugdnetwerken wordt de informatie vanuit de netwerken en de informatie van de beeld. Beide groepen worden door het MET-team opgezocht en, met inzet van het netwerk, vasthoudend straat bij elkaar gelegd. De MET-medewerker gaat op de jongere af en stelt met hem/haar een plan richting school of (vrijwilligers)werk begeleid. De primaire aannemer stelt zich actief op als ontwikkel- en op met haalbare resultaten op korte- en lange termijn. leerbedrijf voor jongeren. Ook het netwerk wordt hiervoor benaderd. In het netwerk van het MET-team bevinden zich twee re-integratie bedrijven die lokaal verankerd zijn en/of gespecialiseerd zijn in jongerentrajecten. Het MET-team beschikt over MET-coach vrijwilligers die kunnen fungeren als buddy voor de jongere. De MET-coach vrijwilliger gaat mee, spreekt aan, coacht, schakelt het netwerk in en laat niet los. De MET-medewerker gaat in gesprek met de jongere, diens ouders en het sociale netwerk om de jongere heen. Er wordt planmatig gewerkt aan de terugkeer naar school, gebaseerd op de eigen kracht van de jongere. De jeugdplichtambtenaar en het RMC worden betrokken.
Welschap MET Heerhugowaard 2015-2016
juli 2014
Voorkomen van sociaal isolement, maatschappelijke uitval en overlast bij deze risicogroep Deze risico groep dreigt ‘buiten de boot’ te vallen als er niet vroegtijdig ingegrepen wordt. Hier ligt een taak voor zowel het formele en het informele netwerk. Het MET-team is daarin de verbindende schakel. Zij is onderdeel van het gebied, de wijk, de straat waar de jongere woont. Op straat en op school wordt de eerste signalering gedaan. Het MET-team gaat er op af, bespreekt, schakelt het formele en informele netwerk in en laat niet los tot er een plan van aanpak ligt. Door de hybride vorm van dienstverlening van het MET-team, zal er bij deze risico groep gestart worden met een MET-medewerker die opereert op de grens van drang en dwang. Zodra het mogelijk is, gaat een MET- coach vrijwilliger een bijdrage leveren in de ondersteuning. Preventie is van belang. Het MET-team signaleert wanneer een jongere in de problemen is of dreigt te raken. Zodra de eerste signalen uit de (in)formele netwerken komen gaat de MET-medewerker er op af. Door deelname van de MET-medewerker aan het overleg Jongeren-in-beeld, komt alle informatie bij elkaar en kan snel opgetreden worden. Juist deze integrale aanpak bepaalt het succes. Daaruit voortvloeiend: • Het voorkomen of wegnemen van (taal)achterstanden bij jonge kinderen • Het voorkomen van opvoed- en gedragsproblemen • Het versterken van een positief opvoedklimaat binnen het individuele sociale netwerk ‘Hoe eerder, hoe beter’ is uitgangspunt. De methodiek Samenspel (ouders en professionals) is succesvol. De MET-medewerker zet in op doorstroom naar de VVE peuterspeelzalen. De basis is samenwerking met de vele partijen die bij jongere kinderen betrokken zijn. Het voorleesproject als interventie sluit hier op aan. Ouders/opvoeders stimuleren om thuis met taal bezig te zijn. Samenwerking met de bibliotheek ondersteunt deze interventie.
De MET-medewerker signaleert als ouders zelf problemen hebben met de Nederlandse taal en zet in op een integrale aanpak met partijen op het gebied van taalonderwijs. Het MET-team draagt bij aan sociale verbanden en een goed opvoedklimaat door burgers met elkaar te verbinden of burgers met vrijwilligersorganisaties. Zij richt zich op de natuurlijke vraagbakens van ouders/ verzorgers. Het inbrengen van informatie/advies in dat netwerk levert het meeste op.
Welschap MET Heerhugowaard 2015-2016
juli 2014
3 Beleidsveld Veiligheid Veiligheid is voor een groot deel ‘beleving’. De zichtbare aanwezigheid van het MET-team draagt bij aan het gevoel van veiligheid. Wanneer er een probleem ontstaat in de openbare orde door burgers (jong of oud) zijn de MET-medewerkers in staat om de-escalerend op te treden, snel te schakelen en organisaties uit het netwerk te betrekken. MET-medewerkers komen op plaatsen waar burgers te maken hebben met overlast. Dat zien burgers en zij weten het team te vinden als zij zich zorgen maken over de veiligheid van zichzelf en anderen. Door zichtbaar aanwezig te zijn bereiken we dat burgers zich veiliger voelen in hun straat, wijk en stad. Het MET-team zorgt voor verbinding en pakt overlast aan op verschillende niveaus (individu, diens netwerk, de buurt) samen met de betrokken burgers en natuurlijk samen met de wijkagent, woningcorporaties, professionele organisaties en het Veiligheidshuis. Bij overlastmeldingen aan het MET-team geldt: als vrijwilligers het kunnen oplossen, gaat dat voor. In zware gevallen stelt het MET-team vast of de overlast nog met drang is op te lossen door het team, of dat andere partijen (politie, het FACT team) ingeschakeld moeten worden. Overlast is in onze maatschappij een gegeven en kunnen we nooit volledig oplossen of voorkomen. Met hulp van een stevig netwerk van burgers, vrijwilligers en professionals is het MET-team in staat om dreigende overlast in een vroeg stadium te signaleren en feitelijke overlast te de-escaleren. Voorkomen dat problemen op het gebied van openbare orde ontstaan of escaleren middels een groepsgerichte (bij jongeren) en een persoonsgerichte aanpak (zowel jongeren als volwassenen) Preventie begint bij signalering. Het MET-team heeft de groepen en individuele burgers in beeld en hoort snel wanneer er overlast dreigt. Zij gaan er op af en gaan het gesprek aan. Hoe sneller de interventie hoe kleiner de kans op escalatie. De overlastmelder en overlastgever worden met elkaar in contact gebracht om samen tot een aanvaardbare oplossing te komen. Het signaleringsnetwerk van MET-medewerkers is essentieel net als korte lijnen met hulpverleningorganisaties. MET-professionals stimuleren verbindingen van sociaal geïsoleerde burgers met anderen. MET-medewerkers bieden kortdurend hulp en ondersteuning. Voor een hulpvraag leggen zij contact met andere partijen zoals GGZ, verslavingszorg. Het MET-team brengt hinderlijke, overlast gevende of criminele groepen in kaart en brengt bewoners in contact met rondhangende jongeren. Buurtbemiddeling kent zowel een individuele als een groepsgerichte inzet. Zijn de meldingen ‘te zwaar’ dan kunnen zij doorgezet worden naar het MET-team. Basisvaardigheden die vrijwilligers bezitten op het gebied van conflictbeheersing, proberen zij over te dragen aan burgers. De-escaleren van problemen die zijn ontstaan op het gebied van openbare orde en veiligheid: het weer terugbrengen naar aanvaardbare verhoudingen voor betrokkenen (‘terug naar het normale’). De belangrijkste taak van het MET-team is het signaleren van een probleem op het gebied van openbare orde, er op af gaan, het gesprek aan gaan, de situatie inschatten en contact opnemen met die netwerkpartners die hiertoe het meest geëigend zijn. Het MET-team bestaat uit generalisten met specialistische kennis in de 0e en 1e lijn. Zij gaan er op af, gaan het gesprek aan, doen een beroep op de netwerkpartners uit de tweede lijn. Wanneer de situatie weer ‘rustig’ is kan de MET-medewerker een rol krijgen in de ‘vinger aan de pols houden’. Bij jongerenproblematiek bevindt de inbreng van de MET-medewerker zich op de grens van drang en dwang. Waar jongeren de criminaliteit in gaan wordt dit overgedragen aan de politie. Met de wijkagent worden de ouders bezocht. De jongere wordt niet losgelaten totdat er een plan ligt. Welschap MET Heerhugowaard 2015-2016
juli 2014
4 Beleidsveld kwetsbare burgers Of het nu gaat om problemen met financiën, huiselijk geweld, problemen binnen de opvoedsituatie, echtscheiding, verlies van werk of vereenzaming, we zien dat kwetsbare burgers vaak problemen hebben op meerdere levensgebieden. Het MET-team pakt deze problemen in samenhang en vooral met hen samen op. Door de ondersteuning wordt de regie door de burger zoveel mogelijk behouden en hebben zij een eigen plek in de samenleving. Onze MET-medewerkers kennen de straat, burgers en weten hen te vinden. Net als sleutelfiguren als de wijkagent, praktijkondersteuners, de eigenaar van de patatzaak. Zij houden zich bezig met alle sociale problemen én met sociale capaciteiten van inwoners. Zij zoeken de verbinding met allerhande initiatieven die in de buurt genomen worden, doen een beroep op (mede)burgers en maken verbindingen met andere netwerken. Om te achterhalen of iemand zich in een kwetsbare positie bevindt, is signalering, samenwerking met andere partijen in de buurt, maar ook het zoeken naar de vraag achter de vraag van belang. We kijken daarbij niet alleen naar de kwetsbare kant van mensen, maar juist ook naar wat de kwetsbare burger de samenleving kan bieden. Daar waar burgers ondersteuning nodig hebben zal een ‘hybride’ vorm worden ingezet. Dat houdt in dat als de ondersteuning door vrijwilligers voldoende is, dit met de burger zo wordt afgesproken. De professional houdt dan alleen nog vinger aan de pols. Is ondersteuning van de professional gewenst dan wordt dit ingezet. Beide vormen (vrijwillig en professional) vloeien in elkaar over en kunnen wisselen afhankelijk van de progressie die geboekt wordt.
Bevorderen van de zelfredzaamheid en eigen kracht van inwoners met een beperking of met (risico op) een chronische aandoening Wij werken met vrijwilligers omdat we geloven dat de inzet van vrijwilligers de zelfredzaamheid bevordert. Professionele hulp wordt door ons alleen ingezet als dit een meerwaarde heeft boven vrijwilligers. We beseffen wel dat we als professionals de vrijwilligers op sommige punten moeten coachen. De aanwezigheid en zichtbaarheid van onze MET-medewerkers (en vrijwilligers!) is van belang. Hun uitdaging is het leggen van verbindingen dichtbij burgers en wederkerigheid stimuleren. Praktische dienstverlening Wij gaan uit van wat een bewoner nog wel kan. Voor de ‘praktische dienstverlening in en om het huis’ kiezen wij daarom voor het concept BUUV. Sociale dienstverlening Voor de sociale dienstverlening aan kwetsbare burgers werven we vrijwilligers. Zij worden opgeleid en krijgen tijdens de uitvoering coaching/intervisie van een professional. We onderscheiden drie vormen van sociaal vrijwilligerswerk: de( preventief) huisbezoek vrijwilliger de zorg vrijwilliger de coach vrijwilliger De bemiddeling met de sociale vrijwilliger op het gebied van zorg en coaching, vindt plaats door een MET-medewerker. Als de vrijwilligers meervoudige problematiek tegenkomen, pakt het MET-team dit op.
Welschap MET Heerhugowaard 2015-2016
juli 2014
Versterken van de kracht van het sociale netwerk van inwoners met een beperking of met (risico op) een chronische aandoening Het MET-team zoekt contact en biedt hulp aan in de thuisomgeving. Zij doen dit zelf of schakelen de hulp van opgeleide vrijwilligers in voor de versterking van het sociale netwerk. Mensen met een sterk sociaal netwerk zullen minder professionele hulp gebruiken. Na een eerste verkenning en inventarisatie worden burgers ondersteund om zelf de eerste stappen te zetten in de uitbreiding van zijn sociale steunsysteem. Als er toch aanvullende ondersteuning nodig is, ondersteunt het MET-team maar neemt niet de regie over. De uitdaging voor onze MET-professionals is om verbindingen te leggen in de buurt en zo de sociale omgeving van burgers te helpen versterken. Uitgangspunt is: dat wat de vrijwilliger wil en kan doen, doet de professional niet. We zetten vrijwilligers in het netwerk van burgers te ondersteunen daar waar burgers zelf niet de verantwoordelijkheid kunnen hebben. Bijvoorbeeld door een lichtverstandelijke handicap, chronisch ziek zijn, aangeboren hersenletsel of cliënt van de GGZ zijn. Door deze netwerkstrategie zal minder inzet van zwaardere hulp nodig zijn. Als ondanks een steunend netwerk problemen over blijven wordt er samen gekeken welke aanvullende hulpverlening nodig is. Ondersteuning bieden voor wie tijdelijk of blijvend in een kwetsbare positie verkeren of dreigen te geraken Overnemen en ‘zorgen voor’ doen we bij voorkeur tijdelijk en in uitzonderlijke gevallen. De burger formuleert zelf de hulpverleningsresultaten en vindt zelf de oplossingen die voor hem of haar werken. De expertise van het MET-team wordt gebruikt om de (sluimerend) aanwezige competenties uit te bouwen en in te zetten om de burger weer (meer) zelfredzaam te laten zijn. Het uitgangspunt blijft dat de burger de regie voert. Het MET-team trekt samen op met de WMO consulenten. Dit leidt tot kennis over en vertrouwen in elkaars deskundigheid en maakt efficiënte inzet van individuele voorzieningen mogelijk. MET medewerkers behouden een onafhankelijke positie en waken voor conflicterende belangen. Het MET-team fungeert als frontlijnteam in de buurt. Vraagt het beoogde resultaat om integrale inzet van expertise vanuit 2e lijn, dan wordt deze ingevlogen om dit op maat om de burger heen te organiseren. Het MET-team houdt ondertussen vinger aan de pols. MET-medewerkers hebben de kennis en vaardigheden om de noodzaak tot ongevraagde hulp te kunnen inschatten en ook welke risico’s er zijn voor de burger en diens omgeving. In uitzonderlijke gevallen gaan zij over tot een bemoeizuchtige vorm van ‘outreachend’ werken. Ondersteunen van mantelzorgers Mantelzorgers zorgen ervoor dat de uitgaven voor de zorg, de hulpmiddelen, het vervoer, het (aangepast) wonen van kwetsbare burgers die ziek, gehandicapt of hulpbehoevend zijn, beperkt kunnen blijven, mits zij voldoende ondersteuning krijgen. Het MET-team stelt hen – door ondersteuning op maat – in staat om het mantelzorgen vol te blijven houden. Bij vragen van kwetsbare burgers verkent het MET team altijd de omgeving op de rol van anderen als mantelzorger. Zij stimuleren mantelzorg door buren of kennissen en stimuleren het benutten van wederkerigheid. Het MET-team is in staat om op een creatieve manier maatwerkondersteuning te bieden aan mantelzorgers. Zij heeft kennis van de doelgroep, het veld en de betekenis van maatschappelijke ontwikkelingen voor mantelzorgers én kennis van de buurt, de straat waar de mantelzorgers wonen. Welschap MET Heerhugowaard 2015-2016
juli 2014