WELL2 DAY. Sandra Deakin De vrouw die haar volk leert genieten S P O R T V O O R D E E L. Doe je aan sport? november

S P O R T V O O R D E E L

november 2007

WELL2 DAY

België - Belgique P.B./P.P. 2099 Antwerpen X BC 108474

Verschijnt 6x per jaar: januari, maart, mei, juli, september, november

VERKOUDHEID & GRIEP Snuiten en snotteren

n spor t? a a e j e o D je website hoe

e Lees op onz sparen! geld kan be oming of korting, etk Een tegemo keuze! aan jou de

Als Well2DAY-lid krijg je:

een tegemoetkoming van 12.50 euro (maximum 4 maal per gezin) op het lidgeld van een sportclub of sportkamp OF een korting van 25 euro (bij de aankoop van minstens 50 euro) in één van de geselecteerde sportzaken (1 bon per gezin).

www.well2DAY.be

KALEN IS BALEN

Haarverlies en wat eraan te doen

TAI CHI

De kunst van het evenwicht

Sandra Deakin

“De vrouw die haar volk leert genieten”

WELLNESSMAGAZINE VAN DE VOORZORG - SOCIALISTISCHE MUTUALITEIT VAN DE PROVINCIE ANTWERPEN PB 608156 - Afgiftekantoor: 2099 Antwerpen X

1 V.U.: Paul Callewaert, Sint-Bernardsesteenweg 200, 20206/2007 Antwerpen

Edito

Well2DAY, Well2MORROW In Mechelen heeft onlangs een historische gebeurtenis plaatsgevonden: op 2 september, om precies te zijn, is de stad overspoeld door liefst 2000 gigantisch grote muizen. Het goede nieuws: het waren onze muizen. Ruim 2000 leden van De VoorZorg hebben tijdens Santé Locale een pluchen Mut de Muis voor hun kind(eren) meegenomen. We kunnen dus zeggen dat onze Well2DAY-mascotte nu al een beroemdheid is. Het succes van Mut is voor ons de bevestiging dat we met Well2DAY op het goede spoor zitten. Daarom zijn we vastberaden om ons wellnessaanbod volgend jaar verder uit te breiden. We willen ons project niet gewoon verlengen, we willen onze inspanningen versterken in het belang van de gezondheid en het welzijn van onze leden. Ik heb het eerder al gezegd en ik zeg het graag opnieuw: als mutualiteit hebben we er alle belang bij dat iedereen gelukkig en gezond is. In de branche van de ziekenfondsen heet zoiets: toekomstgericht denken. We zijn de eerste mutualiteit – maar wellicht niet de laatste – die wellness uitbouwt tot een volwaardige derde pijler, naast de verplichte en aanvullende ziekteverzekering. Gezond zijn is méér dan niet ziek zijn. Gezond zijn is: je goed voelen. Fysiek en mentaal. Die twee hangen overigens onlosmakelijk samen. Men noemt ons intussen de “wellnessmutuailiteit”. Die titel beschouwen we als een groot compliment en dragen we met trots. Well2DAY telt intussen meer dan 30.000 leden. En dat aantal groeit elke dag aan. Daar zijn we – ik kan het niet genoeg benadrukken – zeer dankbaar voor. Onze leden maken ons succes. De enthousiaste én kritische respons die we krijgen, stelt ons in staat om ons wellnessaanbod constant bij te sturen. We durven gerust te zeggen dat iedereen voordeel kan halen uit dat aanbod. Na amper één of twee aanbiedingen heb je het lidgeld van 15 euro per jaar al terugverdiend. ATV-presentatrice Sandra Deakin rekent de winst zo uit: “Als je tijd maakt om te genieten, heb je achteraf voldoende energie om er dubbel hard tegenaan te gaan.” We zijn er niet op uit om een hype te creëren, zoals sommige kwatongen beweren, we denken en handelen op lange termijn. Of anders gezegd: Well2DAY, Well2MORROW… Paul Callewaert algemeen secretaris De VoorZorg Socialistische Mutualiteit van de provincie Antwerpen

2 6/2007

5

Inhoud

26

WELL2 DAY Wellnessmagazine van De VoorZorg Socialistische Mutualiteit van de provincie Antwerpen

12 ��

Hoofdredacteur Sylvia Pardon Kernredactie

��

Katrien Anseeuw Kim De Beer Carolien Rietjens Diana Simons Urbain Vandormael

��

15

Fotografen Guba Guba Bart Van Sichem, Sara Maria Peeters

��

��

��

��

Cartoons D’hondt-Ravijts

Inhoud

Concept en realisatie Scaramanga Verantw. uitgever

4

Paul Callewaert

5

Adres

6

Sint-Bernardsesteenweg 200, 2020 Antwerpen 03 285 42 91 [email protected] www.well2DAY.be

7 8 9 12

Olijven uit de hemel Bollen van gezondheid Bio-tarwekiemen Kokosvezels Drukverlagende matrassen Interview Sandra Deakin Snuiten en snotteren

15 18 20 24 26 28 30

Kalen is balen Goed speelgoed Aan Tafel Gezwind de winter in Tai chi Tsubomassage Acitiviteitenkalender 6/2007 3

van A tot Z

Bollen

Geschenkje uit de hemel De olijfboom werden vroeger goddelijke gaven aangemeten. Ook vandaag zijn de vruchten van de boom een klein beetje hemels.

In de bijbel symboliseert de olijf het begin van de nieuwe wereld. De duif die Noah na de zondvloed uitzendt, keert terug met een olijfblad in zijn snavel om het einde van de overstroming te melden. De koran spreekt vol lof over de boom ‘waarvan de olie zo helder is dat hij zelfs licht zou geven zonder dat de lont wordt ontstoken.’ In het oude Griekenland kregen de winnaars van de Olympische Spelen een kroon van olijftakken. Een povere beloning? Zeker niet! De olijfboom is een bescheiden geschenkje uit de hemel.

Rijp of onrijp Hoe is het allemaal begonnen? De olijfboom is 6000 jaar geleden uit de grond gerezen in het huidige Syrië. Vandaag groeit hij in Spanje, Italië, Griekenland en Noord-Afrika, maar maakt hij ook opgang in de VS, Australië, Brazilië, Mexico en China. De olijfboom is overigens een zeer trage groeier, die zijn eerste vruchten pas na vijf jaar afwerpt. De groene en zwarte olijven behoren tot dezelfde soort, ze zijn alleen op een ander moment geoogst. De groene olijven, die van de buiten4 6/2007

lucht worden afgesloten, zijn de onrijpe vruchten; de zwarte olijven, die hun donkere kleur krijgen doordat ze wél worden blootgesteld aan buitenlucht, zijn de rijpe vruchten. De zwarte olijven zijn zachter en sappiger dan de groene en bevatten meer olie.

Hart- en vaatziekten Als er in Zuid-Europa minder hart- en vaatziekten voorkomen dan bij ons, dan zou dat wel eens te maken kunnen hebben met olijfolie. Italianen, Spanjaarden en Grieken consumeren de lekkernij met liters en dat is gezond. Olijfolie is immers rijk aan onverzadigde vetten, die hart- en vaatziekten helpen voorkomen. De heilzame olie helpt ook tegen verstopping en maagzuur, heeft een verzachtende werking bij brandwonden en eczeem, en is goed voor het verzorgen van een verharde, droge of schilferige huid. Olijven vinden zelfs hun weg in haarolie. Als gezondmaker heeft olijfolie één nadeel: het is een vettig goedje. Vandaar dat er vaak andere basisoliën aan worden toegevoegd. De olijf is een beetje overal.

vol gezondheid

Bosbessen houden een mens jong en vitaal. De blauwe bollen vol gezondheid hebben vanuit Noord-Amerika de hele wereld veroverd. Samen met andere donkere fruitsoorten brengen ze een stukje zomer naar de winter.

De indianen wisten het eeuwen geleden al: bosbessen zijn niet alleen lekker, ze zijn ook verdraaid gezond. De oorspronkelijke bewoners van Noord-Amerika kenden bosbessen als lekkernij én als medicijn. Intussen worden de vruchten ook in de rest van de wereld geteeld, al worden ze bij ons eerder gesmaakt in confituur en vla dan in een pilletje. En dat is eigenlijk wel jammer, want bosbessen verliezen een groot deel van hun gezonde eigenschappen als er suiker aan wordt toegevoegd. Ze zijn op hun best als ze vers zijn. Ze hebben een hoog gehalte vitamine C, zitten barstensvol antioxidanten en bevorderen ook de productie van collageen, de natuurlijke stof die de huid elastisch en dus jong houdt. Alsof dat nog niet genoeg is, verlagen ze ook het risico op hart- en vaatziekten, kanker en alzheimer.

Verzachtend en versterkend Anthocyanine, de stof die de bosbessen hun blauwe kleur geeft,

werkt ontstekingsremmend, verjongend, cholesterolverlagend en ziektewerend. Het sap van de vrucht kan worden genuttigd als mondspoeling tegen aften. Het blad van de bosstruik heeft een verzachtend en versterkend effect op het membraan van de urinewegen. In verschillende vormen en derivaten kunnen bosbessen een rol spelen in de behandeling en/of preventie van nieraandoeningen, blaasontstekingen, aambeien, prostaatontsteking, vaginale infecties, bedplassen, jicht, diarree, diabetes en eczeem. Ze verbeteren ook de bloedsomloop en verlagen de bloedsuiker, En o ja, ze zijn dus ook lekker. Dankzij hun hoge zuurtegraad zijn bosbessen relatief goed bestand tegen schimmelbederf. Toch bewaar je ze best niet langer dan vijf dagen in de koelkast. Doordat ze overal ter wereld worden geteeld, zijn bosbessen zomer én winter verkrijgbaar. In België brengen ze een stukje zomer naar de winter. We hebben dus geen enkel excuus om ze niét in huis te halen. 6/2007 5

van A tot Z Biotarwekiemen Hoe biotarwekiemen van Amanprana je maaltijd verrijken…

Tarwekiemen zijn als het ware een opslagplaats voor vitaminen, mineralen, eiwitten, gezonde vetten en andere beschermen voedingsstoffen. Ze bevatten een schat aan gezond materiaal: levensnoodzakelijke eiwitten die het lichaam niet zelf kan aanmaken, vezels voor een goede darmtransit, zink voor een sterker afweersysteem en een gezonde prostaat, mangaan voor het goed functioneren van de hersenen en lichaamsenergie, magnesium voor een goede bloedsomloop, sterke botten en een regelmatige hartslag, ijzer voor meer zuurstof en dus meer energie in je leven, vitamine B voor meer stressbestendigheid en sterke nagels, vitamine E voor de bescherming van de huid en tegen ouderdomsverschijnselen, chroom voor de bloedsuikerregeling, kiezelzuur voor een mooie huid en sterk kraakbeen, koper voor een goede zuurstoftransport naar onze cellen… Overtuigd?

Amanprana-tarwekiemen zijn 100 procent bio. Ze zijn niet gefermenteerd, geroosterd, verhit of langer houdbaar gemaakt. Puur natuur dus, en dat zie je! Gangbare tarwe, gekweekt in grote monoculturen, is bijzonder gevoelig en wordt daarom veelvuldig bespoten. Omdat neurotoxische bestrijdingsmiddelen kunnen doordringen tot in de kiem, kiest Amanprana voor tarwekiemen afkomstig van bio-tarwe. Volkomen vrij van toxische bestrijdingsmiddelen, 100 procent vegetarisch en 0 procent radioactief bestraald!

Een eetlepel kokosmeel maakt een wereld van verschil. Kokosvezels bij de maaltijd reinigen de darmen, zorgen voor een regelmatige en vlotte stoelgang, verhogen onze weerstand en vitaliteit, verdrijven toxische stoffen en cholesterol… Eén eetlepel kokosmeel per maaltijd – 30 calorieën en 10 gram vezels – volstaat voor het gewenste resultaat. En niet onbelangrijk: de kokosvezels van Amanprana hebben een lekkere zachte smaak, zijn milieuvriendelijk verpakt én zijn nooit getest op dieren.

Kokosvezels bevatten minder calorieën dan andere vezelrijke producten. En dat is niet alles: ze bevatten geen gluten die de darm irriteren, geen fytinezuur dat de mineraalopname hindert en geen cyanide die de calorieverbranding afremt. Ze bevatten wél de acht essentiële eiwitten en gezonde MCT’s die de mineraalopname bevorderen. Samengevat: kokosvezels zijn puur natuur, gezond, lekker en 100 procent plantaardig. Gezondheid begint bij een gezonde spijsvertering.

PRAKTISCH

PRAKTISCH

Verrijk je maaltijden met bio-tarwekiemen! Strooi ze in drank, muesli, soep, yoghurt, sausen, bij sla, pasta, rijst, aardappelen en op groenten, salades en brood (niet mee verhitten, achteraf toevoegen) of eet ze afzonderlijk, 1 tot 6 eetlepels en meer per dag. Bio-tarwekiemen geven gerechten een heerlijke zoete smaak.

Gebruik 3x daags bio-kokosvezels bij de maaltijd: • als vezeldrank: 1/2 of 1 eetlepel in een glas (25cl) water, sap, shake, smoothie, chocomelk, thee of koffie • als vezelstrooisel: 1/2 of 1 eetlepel in saus, yoghurt, muesli, havermout of dessert • als glutenvrij bakmeel met veel vezels voor brood, gebak, koekjes, snacks, etc: vervang 10 à 15 procent van het gewone meel door kokosmeel (vezels) en voeg evenveel water bij.

PROMOTIE Well2DAY-prijs: 9,50 euro Winkelprijs: 12,95 euro*

6 6/2007

Biokokosvezels

30% korting

Bij elke maaltijd hebben we minstens 10 gram vezels nodig. Zoniet krijgen we een storend gevoel in de buik en problemen met de stoelgang. En dat is niet gezond.

Voor baksel met 100 procent kokosmeel: surf naar www.noble-house.tk.

PROMOTIE Well2DAY-prijs: 8,50 euro Winkelprijs: 11,95 euro*

30% kortin g

* vzw Mediotheek De VoorZorg provincie Antwerpen, november 2007.

* vzw Mediotheek De VoorZorg provincie Antwerpen, november 2007.

Bestellen kan bij Well2DAY: 03 285 42 91 of [email protected]. Het product kan 10 werkdagen na de bestelling worden afgehaald in het dichtstbijzijnde kantoor van je woonplaats. Deze aanbieding is geldig tot 31 december 2007.

Bestellen kan bij Well2DAY: 03 285 42 91 of [email protected]. Het product kan 10 werkdagen na de bestelling worden afgehaald in het dichtstbijzijnde kantoor van je woonplaats. Deze aanbieding is geldig tot 31 december 2007.

6/2007 7 4/2007

van A tot Z

Interview

Sandra Deakin Slaapproblemen? rug- of nekpijn? Orthopedische hoofdkussens en drukverlagende matrassen Een goede nachtrust is geen luxe, maar een levensnoodzakelijke behoefte. Daarom verdient ons slaapcomfort alle aandacht. De matrassen en hoofdkussens van TEMPURMED worden wereldwijd aanbevolen door meer dan 30.000 artsen, chiropractors, fysiotherapeuten en osteopaten. Zij geloven rotsvast in de eigenschappen van TEMPUR om rug- en nekproblemen te verminderen en voorkomen. TEMPUR is een sterk staaltje van spitstechnologie. Het uniek comfortmateriaal is ontwikkeld door de NASA voor het Amerikaans ruimtevaartprogramma. De matrassen en hoofdkussens van TEMPUR-MED onderscheiden zich door hun drukverlagende eigenschappen: ze stellen de ruggengraat en gewrichten in staat om in hun natuurlijke positie te rusten, waardoor spieren en zenuwen zo min mogelijk

rtinlged*en o k % 40 ell2DAYvoor W

belast worden. Dit voorkomt en vermindert rug-, nek- en gewrichtspijn als gevolg van een onnatuurlijke slaaphouding.

90% verbetering Een onafhankelijke wetenschappelijke studie door een Duits slaaplaboratorium heeft aangetoond dat TEMPURMED een opmerkelijke verbetering van het slaapcomfort kan opleveren. Het slaapinstituut is duidelijk en overtuigend in zijn conclusie: meer dan 90 procent van de testpersonen die op een visco-elastische en temperatuurgevoelige TEMPUR-matras slapen, verhogen hun slaapkwaliteit. Daar komt nog bij, aldus de Duitse studie, dat de TEMPUR-matras de behoefte aan medicatie bij chronisch slechte slapers met liefst 59 procent vermindert. Hoe beter we slapen, hoe minder slaapmiddelen we nodig hebben.

Wens je meer productinfo en prijzen? Bel dan naar onze dienst Well2DAY op het nummer 03 285 42 91 of mail naar [email protected]. Wij zenden je dan onmiddellijk onze infofolder toe. Ook voor bestellingen kan je op dit nummer terecht terecht. Deze aanbieding is geldig tot 31 december 2007. * vzw Mediotheek De VoorZorg provincie Antwerpen, november 2007.

8 6/2007

“De vrouw die haar volk leert genieten” Sandra Deakin heeft het druk druk druk. Altijd. Ze presenteert het populaire ATV-lifestyleprogramma Relax, is te horen op de commerciële radiozender Antwerpen 1, schrijft boeken over haar favoriete verwenadressen, geeft workshops klankheling en lichaamsbewustwording… Een mens zou van minder doodmoe worden, maar niet deze enthousiaste jongedame. “Als je tijd maakt om te genieten, heb je achteraf voldoende energie om er dubbel hard tegenaan te gaan.” ATV schrijft op haar website over Sandra Deakin: “Toen ze in 1999 haar eigen lifestyleprogramma Relax kreeg, wist ze meteen dat dit haar ding was.” Een krant heeft haar omschreven als “de vrouw die haar volk leert genieten”. Vleiende woorden. Maar wat vindt ze zelf? Deakin: “Ik probeer mensen ervan te overtuigen dat ze moeten durven genieten. Ik merk dat vooral vrou-

wen het daar moeilijk mee hebben. Me-time vinden ze egoïstisch. Zelfs vrijgevochten vrouwen denken zo: ze kunnen niet genieten omdat ze dan zogezegd niet goed voor hun kind en hun man kunnen zorgen. Terwijl: als je wat meer tijd maakt voor jezelf, ga je je beter voelen en ga je ook je kind en echtgenoot meer liefde en aandacht kunnen geven. Bij mannen zie ik ongeveer hetzelfde:

6/2007 9

als ze niet werken, voelen ze zich meteen schuldig. Waarom toch?”

gezondheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Een erfenis van onze katholieke opvoeding, misschien? Deakin: Ik vrees het. Het katholieke schuldgevoel zit er bij ons diep ingebakken. Maar wat is er nu verkeerd aan genieten? Iedereen wordt er beter van. Genieten maakt je gelukkiger én gezonder, daar ben ik van overtuigd. Ik had het er net nog over met acteur Steph Goossens (uit Thuis): als je je goed voelt, kan je de wereld verzetten. Zodra je negatief begint te denken of stress krijgt, zet zich dat vast in je lichaam en beperkt het je mogelijkheden. Genieten en

Heeft Relax jou persoonlijk een gezondere levensstijl opgeleverd? Deakin: Absoluut. Dankzij het programma heb ik yoga ontdekt. Ik doe dagelijks aan yoga. Ik ga ook veel bewuster om met voeding. Ik was vroeger een echte workaholic, in de negatieve zin. Ik werkte zeven dagen per week, van ’s ochtends vijf uur tot ’s avonds tien. Dankzij mijn tv-programma heb ik het belang van metime ontdekt. Als je ontspant, relaxt en geniet, heb je achteraf voldoende energie om er dubbel hard tegenaan te gaan. En hou je bovendien extra tijd over. Ik werk vreselijk hard, maar af en toe duid ik in mijn agenda een halve of hele hele dag vrij aan met een groene stift. Dan doe ik waar ik zin in heb. Ik lig de hele dag met mijn katten in de sofa, ik lees een boek in mijn pyjama of ik ga wandelen. Alle stress valt van me af als ik tussen de bomen loop. Wandelen is het beste bewijs dat ontspannen en genieten niets hoeft te kosten. Het feit dat wellness- en kuurcentra als paddestoelen uit de grond rijzen, geeft echter aan dat mensen willen betalen voor ontspanning. Deakin: Je hebt de keuze. Dat is net het leuke. Als je het geld ervoor hebt, kan je kiezen voor een exclusieve therapie, het schoonheidsinstituut, massages… Maar je kan evengoed thuis yoga doen of een wandeling maken. Of in de tuin werken, daar kan ik zelf enorm van genieten. Het gaat er vooral om dat je even uit de dagelijkse sleur stapt. Toen ik met Relax begon, kreeg ik vaak de reactie: wellness… leuk, maar daar ga ik geen geld aan uitgeven. Massages waren een taboe, ze werden met seks geassocieerd. Terwijl het daar helemaal niks mee te maken heeft. Die houding is gelukkig veranderd. Steeds meer mensen besteden steeds meer geld aan hun goed gevoel. Ze

10 6/2007

hebben alle materiële luxe verworven en voelen zich niettemin ongelukkig. Dus zoeken ze hun heil op een ander niveau. Als je beroepshalve 1001 massages en behandelingen ondergaat, wordt het dat geen sleur? Deakin: Neen, absoluut niet. Omdat er altijd nieuwe dingen bijkomen. Wellness en beauty zijn een lucratieve markt geworden. Dat wekt de interesse van de grote merken, die veel geld investeren in research en uiteindelijk met sterke nieuwe producten komen aanzetten. Je moet alleen het kaf van het koren kunnen scheiden. Dat wordt moeilijk, moet ik toegeven. Ik erger me mateloos aan mensen die na een massagecursus van een week denken dat ze therapeut zijn en spreken over “mijn patiënten”. Dat vind ik een schande en daar wil ik in mijn programma zeker geen promotie voor maken. Welke zijn je drie toptips? Deakin: Eén: voetreflexologie. Heel ontspannend, maar ook helend. Onze voeten hebben allemaal punten die refereren aan organen. Bijvoorbeeld: ik heb soms last van een stijve nek, maar een massage van de zijkant van mijn grote teen doet die pijn verdwijnen. Ik heb ooit eens een reflexologie ondergaan bij een dame die op een verbluffende wijze mijn voet en mijn tenen wist te analyseren. Wat zij zei over mijn persoonlijkheid en over mijn verleden, klopte wonderwel. Terwijl ik haar nooit eerder had ontmoet. Ja, daar werd ik wel even stil van. Tip twee: ik ben heel fier op de Antwerpse mode-ontwerpers. Daarom wil ik iedereen aanraden om eens door Antwerpen te wandelen en alle modewinkels te bezoeken, want dat is beslist de moeite waard. En drie: wrapping. Je wordt van kop tot teen in doeken met klei gewikkeld. Dat zuivert je lichaam van toxische stoffen. Wanneer je veel rookt, ruiken de windels achteraf bijvoorbeeld sterk naar de sigaretten. Bijkomend voordeel is dat je centimeters afvalt. Plots is je buikje weg. Echt!

Een opmerkelijke trend: wellness en beauty zijn niet langer louter een vrouwenaangelegenheid. Mannen doen gretig mee en zijn vandaag vaste klant in beautysalons. Deakin: Ik vind dat een schitterende evolutie. Een man die een beautysalon binnenstapt, was vroeger een janet. Ik kan alleen maar toejuichen dat mannen hebben leren omgaan met hun lichaam. Je organiseert ook workshops. Er staat er zelfs een mooie op stapel in Italië. Deakin: Ik organiseer die samen met mijn yogalerares Elsie. Van 10 tot 17 mei. In de heuvels van Rome. We geven drie uur per dag yoga, buiten in de openlucht. ’s Avonds volgt er nog een uurtje lichaamsbewustwording en klankheling. Je kan ook massages krijgen en er is een heerlijke vegetarische keuken. Ik heb ontdekt: door gezond te eten, krijg je enorm veel energie. De kern van mijn workshop is: mensen terug dichter bij hun lichaam brengen. Dat begint met een goede ademhaling, met naar jezelf leren luisteren. Klankheling is kort samengevat: lawaai durven maken. Voor mij werkt klank heel therapeutisch. Wanneer je op tv komt, word je eerst uitgebreid opgemaakt in de make-upkamer. Dat strookt niet echt met het idee van een gezonde – natuurlijke – levensstijl. Deakin: Als ik zonder make-up op het scherm zou verschijnen, zouden mensen bellen om te vragen of ik ziek ben. Zeker met de nieuwe high-definitiontechnologie wordt elk rimpeltje of vlekje héél erg zichtbaar. Daar zou ik de kijkers echt geen plezier mee doen. (lacht)

www.sandradeakin.com Relax: elke zaterdag vanaf 9u en zondag vanaf 15u30 op ATV

Foto’s:

E-mail: [email protected] Styling+make-up: Morphic.be Kledij: Mackens.be Piampiani te Heist-op-denBerg

6/2007 11

belangrijk om een goede weerstand op te bouwen. Een gezonde voeding, voldoende nachtrust en lichaamsbeweging houden je sterk.

Gezondheid

Vaccineren Wat voor een verkoudheid geldt, geldt ook voor een griep: eens je besmet bent met het virus, ben je er meteen immuun voor. Niet voor de rest van je leven, maar toch voor een jaar. Het griepvirus muteert regelmatig, wat maakt dat je immuunsysteem er nooit helemaal tegen opgewassen is. Een griepvaccin werkt één jaar, het jaar erna moet er een nieuwe versie worden ontwikkeld. Antivirale geneesmiddelen, zoals het bekende Tamiflu, werken enkel als ze vanaf de eerste of tweede dag van de ziekte worden ingenomen. Op dat moment is het echter nog niet duidelijk of het om een griep dan wel een gewone verkoudheid gaat. Bij overmatig gebruik wordt het griepvirus bovendien resistent tegen het geneesmiddel. Elk jaar laten 20 tot 25 procent van de Belgen zich vaccineren tegen griep. Daarmee behoren we tot de koplopers in Europa. De ene persoon wordt makkelijker door het virus aangestoken dan de andere. Totaal resistent is hoogstwaarschijnlijk niemand.

Snuiten en snotteren Met de winter komen ook de verkoudheden en griepjes. Elk jaar opnieuw vallen we massaal ten prooi aan gesnotter en gehoest. Valt daar echt niets tegen te beginnen? Gezond leven en geduldig uitzieken is de boodschap!

12 6/2007

Liggen de zakdoekjes al klaar? En de neusspray? De kans is groot dat je ze zal nodig hebben, want de verkoudheid en de griep zijn weer in het land. Elke volwassene heeft gemiddeld twee tot vier verkoudheden per jaar. En dat zal ook de komende jaren nog het geval zijn, want er bestaat geen enkel doeltreffend medicijn tegen. Zo’n medicijn zal er wellicht ook nooit komen. Er zijn meer dan 200 verschillende verkoudheidsvirussen gekend, het is onbegonnen werk om die allemaal met één pilletje of siroopje te bestrijden. Wanneer je besmet geweest bent met één verkoudheidsvirus, ben je er wel levenslang immuun voor. Maar er blijven er altijd voldoende over die je nog niet op bezoek hebt gehad.

Weerstand opbouwen

Antibiotica helpen niet

Een verkoudheid zet zich vast op de ademhalingswegen en manifesteert zich onder de vorm van een verstopte neus, keelpijn, hoest, hoofdpijn, pijnlijke lymfeklieren in de hals en verlies van smaak en reuk. Minstens even erg: het virus verzwakt de lichaamsweerstand, waardoor andere bacteriën en virussen naar binnen kunnen glippen. Dat verklaart waarom verkoudheid vaak wordt verward met griep: het één is niet hetzelfde als het ander, maar kan er wel uit voortvloeien. Verkoudheid is overigens nooit rechtstreeks het gevolg van blootstelling aan koude of tocht. Doordat die koude en tocht je weerstand aantasten, helpen ze het virus wel om in te breken in het lichaam. Het is dus

Geen enkel geneesmiddel kan een verkoudheid of griep volledig voorkomen of genezen. In het beste geval kunnen medicijnen de symptomen verlichten. Ontstekingsremmers zoals aspirine, ibuprofen of paracetamol stillen de pijn en verlagen de koorts. Let wel op: je mag onder geen enkel beding aspirines toedienen aan jonge kinderen! Antihistaminica verminderen het niezen en snotteren, slijmoplossers verlichten het ophoesten van slijm. Antibiotica helpen hoegenaamd niét bij een verkoudheid of griep. Enkel als het virus een bacteriële infectie teweegbrengt, kunnen ze heil brengen. Veel artsen raden antibiotica ten stelligste af, omdat het gevaar dreigt dat ze sterkere 6/2007 13

bacteriën doen ontstaan die met geen enkel medicijn te bestrijden zijn. De overheid heeft de voorbije jaren verschillende sensibiliseringscampagnes gelanceerd om het gebruik van antibiotica te ontraden. Het kan nooit kwaad om die boodschap nog eens te herhalen!

Naar de dokter Een verkoudheid kan makkelijk een week of twee in je lichaam blijven zitten. Griep houdt het soms zelfs nog langer vol. In zo’n geval zit er weinig anders op dan thuis uit te zieken. In ernstige situaties is het raadzaam om hulp te zoeken bij de arts. Vooral bij jonge kinderen houdt de huisarts best een oogje in het zeil. Baby’s die langer dan een dag minstens 38° C koorts hebben en/of dagenlang oorpijn hebben of moeten hoesten zijn extra kwetsbaar. Volwassenen doen er goed aan om naar de arts te stappen als ze veel slijm ophoesten, vijf dagen of langer hoge koorts laten optekenen, langdurig kauw- en kiespijn hebben, moeite hebben met ademen, veel of lang moeten braken of pijn hebben bij het voorover bukken.

Puur natuur Natuurlijke geneeswijzen en reinigingskuren verrichten geen wonder, maar kunnen wel helpen om opgehoopte gifstoffen uit het lichaam te krijgen en zo het immuunsysteem te versterken. We denken daarbij bijvoorbeeld aan vitamine C, echinacea, eucalyptus en andere kruidenmiddelen. Een relatief onbekende maar bijzonder heilzame “kuur”: afwisselend warme en koude douches nemen. Het volstaat om tijdens een hete douche ineens de knop om te draaien naar links om het beoogde effect te verkrijgen. Hydrotherapie in zijn eenvoudigste vorm! De volgende aanbevelingen zijn helemààl natuurlijk: blijf thuis en rust, kruip vroeg in bed, zorg voor voldoende verluchting in huis, rook niet en vermijd passief roken, drink veel fruit- en groentesap, water, kruidenthee of heldere soep (vermijd alcohol en koffie) en spoel de neus met lichtjes gezouten lauw water. Veelvudig de neus snuiten is dan weer niét erg gezond, omdat daardoor het slijmvlies in de neus wordt geprikkeld en er besmet slijm in de voorhoofdsholten en oren kan terechtkomen.

Ziekte uithongeren Gezonde voeding en levensbeweging, altijd een goed idee, kunnen ook bij verkoudheid of griep van goudwaarde zijn. Tijdens het sporten adem je veel zuurstof in en stimuleer je je lymfesysteem, wat je weerstand verhoogt en het herstel bespoedigt. En weet je hoe je een verkoudheid of griep kunt uithongeren? Door veel te drinken! Drink je normaal gezien anderhalve tot twee liter per dag, dan verbruik je nu best vier liter vloeibaar voedsel. Dat betekent: véél water, kruidenthee, vruchten- en groentesap, Het vocht spoelt je lichaam schoon. Zolang je tenminste je energieniveau en bloedsuikerspiegel op peil houdt.

14 6/2007

Gezondheid

Kalen is balen

Groot nieuws voor de kaalhoofdigen en schaarsbehaarden onder ons: aan de universiteit van het Amerikaanse Pennsylvania zijn onderzoekers er onlangs in geslaagd om haarfollikels te laten groeien op huidcellen. Die primeur klinkt misschien niet zo opzienbarend, maar zou wel eens tot een doorbraak kunnen leiden in de behandeling van kaalheid, acné en overvloedige haargroei. De medische wetenschap is er altijd van uitgegaan dat zoogdieren – waaronder ook de mensen – geboren worden met een vast aantal haar-

Zinédine Zidane loopt ermee rond. Axl Peleman loopt ermee rond. Bruce Willis loopt ermee rond. Patrick Stewart, alias Captain Jean-Luc Picard uit Star Trek, loopt ermee rond. Een kale knikker is absoluut geen schande, maar feit blijft dat weinig mannen blij zijn met een wijkende haarlijn. Kunnen zij hun verlies overwinnen?

follikels, dat nooit ofte nimmer nog verandert. Bijna toevallig hebben de vorsers in Pennsylvania ontdekt dat muizen waarbij kleine stukjes huid worden weggesneden, wél nieuwe haarfollikels aanmaken. Bepaalde genen, die worden uitgeschakeld na de embryonale fase in de ontwikkeling, blijken weer te ontwaken. Een injectie met de proteïne Wnt kan het aantal haarfollikels zelfs verdubbelen. Even opzienbarend: het blokkeren van diezelfde proteïne kan de groei van haarfollikels tegenhouden.

6/2007 15

Erfelijke aanleg Over de oorzaak van haarverlies en kaalheid bestaan evenveel theorieën als fabeltjes. Het klopt dat kaalheid voor een stuk genetisch bepaald is. Het populair geloof dat het genetisch patroon aan moeders zijde sterker doorweegt dan dat aan vaders zijde, kent echter geen wetenschappelijke basis. Integendeel, heel wat dokters bekijken net de haargroei van de vader en grootvader om eventuele kaalheid te voorspellen. Als je vader op zijn 25ste haar begon te verliezen en jou vandaag hetzelfde overkomt, moet je rekening houden met eenzelfde verloop. Ben je intussen 35 en heb je nog steeds een weelderige coupe, dan ben je waarschijnlijk veilig.

Adrenaline-opstoot Stress wordt ten onrechte aangehaald als een grote boodsdoener bij haarverlies. De impact ervan op de haargroei is minimaal. Enkel bij langdurige stress loopt men een verhoogd risico op haaruitval. Als je twee weken lang niet slaapt omdat je te veel werk hebt, moet je echter nog niet beginnen vrezen voor een wijkende haarlijn. Stress zorgt voor de aanmaak van adrenaline, die het haar in de hoofdhuid aantast en de kwaliteit ervan achteruit doet gaan. Maar worden topsporters massaal kaal van hun adrenaline-opstoten?!

16 6/2007

Neen, toch. Zodra de stress afneemt, herstelt ook de haargroei zich. Ook het dragen van een hoed blijkt geen significante invloed te hebben.

Nadelige bijwerkingen Kaalheid is geen ziekte. Het is een welvaartziekte. Haarverlies past niet in het schoonheidsideaal van de moderne mens. De farmaceutische industrie probeert daar munt uit te slaan. Het is echter opvallend dat geen enkel geneesmiddel het totnogtoe tot een succes heeft gemaakt. Regaine, met het actieve bestanddeel minoxidil, is in België zelfs uit de handel genomen. Minoxidil vergroot follikels op de schedel en stimuleert de haargroei, wat vooral bij beginnende kaalheid zijn nut kan bewijzen. Tegenover de voordelen van het middel staan jammer genoeg ook ernstige bijwerkingen, zoals lage bloeddruk, hartkloppingen en langdurige irritatie van de schedelhuid.

Korter en dunner Ook Propecia, met als werkzame stof finasteride, is een twijfelgeval. Finasteride gaat de vorming van dihydrotestosteron (DHT) tegen, het hormoon dat follikels doet krimpen en haaruitval veroorzaakt. Concreet voorkomt het medicijn dus dat je haar korter en dunner wordt. Meer nog, in 40 procent van de gevallen treedt er nieuwe haargroei op. Propecia heeft vooral effect bij de behandeling van vroege stadia van kaalheid. Net zoals bij Regaine zijn er echter ook nadelige bijwerkingen, zoals erectieproblemen en zelfs impotentie. Volgens studies uit de Verenigde Staten vertoont slechts twee procent van de gebruikers een vermindering van de seksuele activiteit, maar dat maakt de bezorgdheid er niet minder om. Een bijkomend nadeel is dat er bij veel patiënten pas enige vooruitgang optreedt na drie tot zes maanden dagelijks gebruik. Propecia wordt ook afgeraden voor mannen die met hun partner zwanger proberen te worden, omdat het schade kan toebrengen aan de foetus.

Uitwerpselen van duiven Natuurlijke alternatieven? Er zijn er ontelbaar veel, maar ze brengen weinig zoden aan de dijk. Natuurlijke genezingswijzen bestaan al zo lang als kaalheid zelf. Tot op heden bestaat er echter geen enkele wetenschappelijke basis voor hun werking. Ze lijken eerder ingegeven door wanhoop. Om niet te zeggen: kwakzalverij. De uitwerpselen van duiven, het vet van nijlpaard, de assen van muizen… Sommige van die natuurlijke middeltjes zijn misschien wel in staat om haargroei te stimuleren, maar niét om haaruitval tegen te gaan. Een populair lapmiddeltje in de VS is een spray van kunstvezelhaar, waarmee naderende kaalheid kan worden gecamoufleerd. De kunstvezels hechten zich vast aan het echt hoofdhaar door de statische elektriciteit en zijn zelfs waterbestendig. Afwassen kan heel simpel met shampoo. Je moet wel nog een redelijke bos haar hebben wanneer je de spray wil gebruiken, anders ziet het er een beetje belachelijk uit. Al Gore zou er alvast groot voordeel uit hebben gehaald.

Pruik of transplantatie Een pruik dan maar… Dàt ziet er pas belachelijk uit, denk je misschien, maar dankzij de vooruitgang in de pruikenbusiness kan een toupetje vandaag mooi worden “verstopt”. Het feit dat je geen mensen meer

over straat ziet lopen met een pruik, wil niet zeggen dat ze er niet meer zijn. Vervelend is alleen dat een haarstukje na enige tijd flink wat irritatie en jeuk kan veroorzaken. Wanneer een pruik is vastgekleefd aan het hoofd, kan je hem niet zomaar even afnemen om eens goed te krabben. Haartransplantaties zijn voor velen een interessantere optie. Het resultaat ziet er zeer natuurlijk uit, terwijl het herstel nauwelijks een week duurt en er amper complicaties optreden. Het blijft jammer genoeg wel een dure ingreep. Je moet er bovendien rekening mee houden dat je verschillende keren onder het mes zal moeten gaan. De eerste operatie kan namelijk niets verhelpen aan de uitval die nog moet komen.

Scheren en schitteren Het klonen van haar, de oplossing van de toekomst, zal volgens artsen ten vroegste over tien jaar doorgang vinden. Intussen nemen heel wat schaarsbehaarden hun toevlucht tot infrarood-therapie, waarbij het hoofd wordt behandeld met infraroodstralen. Die stralen bevorderen de bloeddoorstroming, sturen zuurstof naar de plek waar de follikels worden aangemaakt en schudden 70 procent van de slapende haren als het ware wakker. En dan is er nog één andere “remedie”: scheren en schitteren. Wat Zinédine Zidane en Bruce Willis kunnen… 6/2007 17

KIDS CORNER

Wat zullen Sinterklaas en de kerstman dit jaar voor je meebrengen? Als je je verlanglijstje nog niet hebt ingevuld, wil Mut de Muis je wel een handje helpen. Mut kiest voor speelgoed waar je plezier aan beleeft, maar waar je ook nog wat méér aan hebt.

Goed en verantwoord

speelgoed Speelgoed is een kwestie van smaak. De spullen waar jij graag mee speelt, kunnen totaal andere spullen zijn dan diegene waar je buurjongen of –meisje graag mee speelt. Het is dan ook moeilijk om te bepalen welk speelgoed “het beste” is. De prijzen die de Belgische Speelgoedfederatie onlangs heeft uitgereikt voor het Beste Speelgoed van 2007, stemmen dus niet noodzakelijk overeen met jouw persoonlijke voorkeuren. Maar: het lijstje met winnaars kan wél van pas komen bij het opmaken van je verlanglijstje voor Sinterklaas en de kerstman.

Pienter speelplezier De Genius TV Progress, een spelcomputer met weetjes over de natuur, het heelal, geschiedenis en wiskunde en

18 6/2007

taalspelletjes, is de winnaar in de categorie “educatieve en wetenschappelijke spellen”. Fabrikant VTech ontwikkelt naar eigen zeggen “technologisch hoogwaardige, educatieve en sprekende speelproducten voor kinderen in alle leeftijdsgroepen en ontwikkelingsfases. Pienter speelplezier is ons motto en per leeftijdscategorie houden we rekening met de specifieke behoeften en vaardigheden van het kind. Al ons speelgoed wordt ontwikkeld in samenwerking met panels van kinderen, ouders, pedagogen en speelgoedspecialisten. Elk product bevat geavanceerde technieken en een uitgebreide kind- en leeftijdgerichte inhoud om het leren spannend te maken. Zo worden kinderen uit alle leeftijdsgroepen gestimuleerd om het beste uit zichzelf te halen.”

bewerken. Het heeft ook een ingebouwde videocamera en MP3-speler, zodat je er muziek mee kan beluisteren en korte filmpjes mee kan opnemen. Wanneer je de Kidizoom aansluit op de tv of pc, kan je foto’s en video’s ook in het groot bekijken. Via spraakmemo’s kan je de foto’s bovendien voorzien van leuk commentaar. De extra software maakt het mogelijk om foto’s op de pc te bewerken.

Blokkenkoning Kinderen spelen niet enkel videogames en andere digitale snufjes. Poppen, blokken en ander speelgoed van vóór de digitale revolutie zijn nog steeds populair. Lego, vroeger de koning van de eindejaarsperiode, sleept met zijn Belegering van het Koningskasteel de award voor het beste “bouwspel” in de wacht. De doos bevat niet alleen een klassieke ridderburcht, maar ook een draak en skeletkrijgers. De Deense blokkenfabriek lijkt daarmee te willen inpikken op het fenomenale succes van de Tolkien-trilogie Lord of the Rings. De speelgoedindustrie is de voorbije jaren helemaal veranderd / gemoderniseerd, maar oudjes als Lego doen

hun best om aan te knopen met de moderne tijden.

Barbie goes digital Ook Barbie gaat met haar tijd mee. Barbie Concert Live, de winnaar in de categorie “meisjeswereld en poppen”, is méér dan alleen een pop. Meisjes kunnen hun mp3-speler of iPod aansluiten op de “nieuwe” Barbie, waardoor die meezingt en danst op de muziek. De Leerklok, de winnaar in de categorie “speelgoed eerste leeftijd”, is een digitale én analoge klok waarmee de jongsten onder ons de tijd leren aflezen. Het beste gezelschapsspel voor kinderen is volgens de Belgische Speelgoedfederatie Dr. Bibber Spoedoperatie, een moderne versie van het aloude zenuwslopende spel. In dit elektronische dokterskoffertje zit alles wat je nodig hebt om vier verschillende operatiespellen te spelen tegen de ingebouwde tijdklok. De lichtjes op de monitor laten zien wie er aan de beurt is en wie er heeft gewonnen. Door de verschillende moeilijkheidsniveaus moeten mama en papa extra hard hun best doen om je te verslaan. Super!

Kidizoom De Kidizoom, ook van VTech, is uitgeroepen tot het beste “elektronische spel”. Het speeltje is een echte digitale camera waarmee kinderen vanaf drie jaar zelf foto’s kunnen maken en

Mut de Muis is, zoals zijn naam doet vermoeden, een muis. Mut is zijn voornaam, de Muis zijn achternaam. Mut is, dat zul je snel ontdekken, niet zoals andere muizen. Hij heeft gebroken met de traditie van het muizenras om moeders en kinderen de stuipen op het lijf te jagen. Hij wil meer uit het leven halen dan kaas. Hij wil graag vriendjes worden met jullie.

6/2007 19

Gezond Culinair

David Pardon

Aan tafel

Well2Day houdt van lekker eten. Lekker gezond eten. Algemeen secretaris Paul Callewaert van De VoorZorg provincie Antwerpen en zijn echtgenote Diane nodigen daarom drie koppels uit voor een bijzonder diner. David Pardon, een van de meest beloftevolle chefs in Vlaanderen, levert het smakelijke bewijs dat gastronomisch genot en gezondheid perfect samengaan. Een prima gelegenheid om in een ongedwongen sfeer van gedachten te wisselen over het nut van gezonde voeding en het wellnessaanbod van De VoorZorg...

Hartmun Reis

Ingrid Schrijvers

Simone Moons en Marcel Van Nuffelen

20 6/2007

Aan Tafel is méér dan een fijn etentje uit. Chefkok David Pardon wil zijn gasten laten zien dat lekker en gezond eten in dezelfde kookpot zitten. Gastheer Paul Callewaert zorgt voor het aangename gezelschap. Ingrid Schrijvers en Hartmut Reiss uit Brasschaat kunnen dat wel apprecieren. “Gezond eten is voor ons belangrijk, sàmen eten is dat ook. Met vrienden of familie, maar evengoed in het gezelschap van onbekenden, zoals vanavond. Een grote tafel brengt mensen dichter bij elkaar.” Het koppel heeft niets dan lof voor Well2DAY: “Dankzij de samenwerking met Well2DAY geeft Fitopia een fikse korting en kunnen we genieten aan een gunstig tarief. Dat heeft de doorslag gegeven om lid te worden. We halen ons voordeel uit het Well2DAY-magazine: de wedstrijden, de recepten, cultuur, sport, leefstijl, gezondheid, tips...” Ingrid kijkt nu al uit naar volgend jaar: “Zodra mijn man op brugpensioen is, storten we ons op de activiteitenkalender.”

Ook Simone Moons en Marcel Van Nuffelen uit Hulshout hebben het Aan Tafel prima naar hun zin. “Eten moet gezond zijn, maar ook lekker. Het één is niet minder belangrijk dan het ander. Het menu van vanavond kan ons dus bekoren. Wat er thuis op tafel komt? Veel groenten: salade, boontjes, witte kool… Groenten eten we elke dag.” Correctie: bijna elke dag. Marcel: “Soms trakteren we onszelf op frieten met mosselen, oké. Af en toe zondigen mag wel.” De gezonde genieters geven hun kennis graag door aan hun tweejarige kleinzoon Mats. “Zijn beide ouders werken, dus verblijft hij een groot deel van de week bij ons. Hij vraagt regelmatig naar koekjes en snoepgoed, maar wij geven hem liever een kiwi of een banaan. Als je kinderen vroeg leert om gezond te eten, ontdekken ze dat dat ook lekker is.” Hilda Simon en Eddy Deno uit Schoten zijn kritische en plichtsbewuste smulpapen. “We letten goed op,” verklaart Eddy. “We moéten wel. Als ik niet gezond eet, gaat dat ten koste van mijn conditie. Op mijn leeftijd – ik ben 67 – moet je je lichaam extra goed verzorgen om te kunnen sporten. Tijdens de winter doe ik aan extreme skiing, buiten de pistes. Ik geef ook skistages en -lessen. In de zomer ga ik diepzeeduiken. In eigen land, in Kenia, Mexico, Thailand. Fietsen en rolschaatsen doe ik ook. En tennissen, met mijn vrouw. Vandaag hebben we een halve dag getennist. Op elk vrij moment van de dag zijn we aan het sporten.”

V.ln.r.: Simone Moons, Marcel Van Nuffelen, Hilda Simon, Eddy Deno.

Hartmun Reis, Ingrid Schrijvers, Paul en Diane Callewaert.

Chef David Pardon licht zijn menukeuze toe: Voorgerecht: Gerookte zalmmousse vergezeld van een honingdressing: “Zalm is een vette vis, wat echter niet wil zeggen dat je er dik van wordt. Zalm bevat namelijk onverzadigde vetzuren, die zijn gezond. Goed voor hart- en bloedvaten én cholesterolverlagend. In het kruidenslaatje zitten basilicum, dille en kervel. Basilicum verspreidt een geur die hoofdpijn verzacht en is goed tegen depressie. Dille bevordert de spijsvertering. Kervel reinigt het bloed. Honing, ten slotte, is een gezond zoet alternatief voor suiker.”

een donkere kleur, die meer caroteen bevatten omdat ze lang in de grond hebben gezeten. Carotoon wordt in het lichaam omgezet in vitamine A, goed voor de huid. Vitamine A is retinol, die onder andere wordt gebruikt in cosmeticaproducten tegen rimpels. De dames zullen dat wel weten. Prei is heel arm aan calorieën en bevat vitamines A en C, die instaan voor de opbouw van het immuunstelsel. Tomaat bestrijdt vermoeidheid en bevat verschillende vitamines B. Het is belangrijk dat je die vitamines in veelvoud binnenkrijgt. In zijn eentje is een vitamine B weinig waard, hij heeft zijn broertjes en zusjes nodig om te renderen.”

Hilda Simon

Tussengerecht: Zacht soepje van knoflook: “Look wapent ons tegen kanker, zuivert het bloed en bevat alle mogelijke vitamines. Vanwege zijn sterke pittige smaak, is het niet gebruikelijk dat look wordt gebruikt als hoofdingrediënt in een gerecht. Daarom heb ik de soep verzacht met wortel en ajuin.”

Dessert: Pudding van yoghurt met bosvruchten: “Yoghurt is rijk aan hoogwaardige eiwitten en bevat veel calcium en vitamines B. De bloemetjes waarvan yoghurt wordt gemaakt, zitten ook in Yakult en aanverwante producten. Yoghurt heeft een heilzame werking op de darmwand en behoudt ons van een opgeblazen gevoel. Zeker als je zware medicijnen neemt, is het belangrijk om veel yoghurt te eten. Medicijnen hebben immers een uitermate negatieve uitwerking op de maag. Waarom bosvruchten in het dessert? Ze bevatten veel antioxidanten, die je beschermen tegen hart- en vaatziekten.”

Paul en Diane Callewaert

Hoofdgerecht: Zeewolffilet op een bedje van groenteslierten met een coulis van tomaat: “Zeewolf behoort tot de magere vissoorten. Hij heeft een frisse smaak en een stevige structuur. De groenteslierten bevatten wortelen, prei en courgette. Ik kies voor wortelen met

Eddy Deno

>>WAAG JE KANS

De volgende Aan Tafel heeft plaats op vrijdag 16 november 2007 om 19u (en 25 januari 2008) op de hoofdzetel van De VoorZorg provincie Antwerpen. Heb je zin in een gezellig avondje uit in het gezelschap en op uitnodiging van algemeen secretaris Paul Callewaert, meld je dan aan bij WELL2DAY, Sint-Bernardsesteenweg 200, 2020 Antwerpen (03 285 42 91) of [email protected].

6/2007 21

Wijnen Cavens, Limburgstraat 49-53 2020 Antwerpen (03-237 87 67 – [email protected]

bereiding

Voordeel voor onze leden:

voor 4 personen

VOORGERECHT:

Gerookte zalmmousse vergezeld van een honingdressing -

450 gr plakjes gerookte zalm 2 gelatineblaadjes 175 ml visbouillon 15 gr diverse kruiden (dille, bieslook, kervel) 2 lepels olijfolie sap van 1 limoen snuifje zout en cayennepeper 100 ml sojaroom

Honingdressing: - 4 eetlepels honing - 3dl olijfolie - 1dl sesamolie - peper - 1,5 dl azijn

Neem 300 gr gerookte zalm en pureer die samen met een scheutje sojaroom en olijfolie. Week de gelatineblaadjes gedurende 5 minuten in koud water. Breng de visbouillon aan de kook, neem hem van het vuur en voeg de uitgeknepen gelatine blaadjes toe. Voeg de kruiden en het sap van de limoen toe en pureer nog even. Voeg de sojaroom toe en laat gedurende een halve minuut verder pureren. Voeg alles toe aan de visbouillon. Beleg de potjes die je gebruikt voor de mousse met de resterende gerookte zalm. Laat over de kant wat zalm hangen. Voeg hier de zalmmousse aan toe en dek toe met de gerookte zalm. Laat het gerecht minimum 3 uur afkoelen in de koelkast.

DESSERT:

Pudding van yoghurt met bosvruchten TUSSENGERECHT:

Zacht soepje van knoflook -

18 knoflookteentjes 1 wortel 3 ajuinen 2 wit van prei 1l groentenbouillon 1 magere kipbouillon peper en zout

Stoof alle fijngesneden groentjes in olijfolie gedurende 2 minuten. Kruid met wat peper en zout. Voeg de bouillon toe. Laat 20 minuten zachtjes koken. Pureer het geheel met een mixer.

HOOFDGERECHT:

Zeewolffilet op een bedje van groenteslierten met een coulis van tomaat -

4 2 3 1

zeewolffilets prei wortelen courgette

Coulis: - 5 tomaten - 1 el olijfolie - 2 el witte wijn

22 6/2007

Duw de tomaten door een fijne zeef, meng ze met olijfolie en de witte wijn. Voeg peper en zout toe (en eventueel een snuifje suiker indien te zuur). Snij de groenten overlangs in lange repen en kook ze beetgaar. Bak de zeewolf, kruid hem en leg hem op de in olijfolie gebakken en gekruide groenteslierten. Dresseer de tomatencoulis op het bord. Serveer met tagliatelli of aardappelpuree.

-

4 2 1 1 1

blaadjes gelatine dl yoghurt eetlepel suiker bakje zwarte bosvruchten glas sinaasappelsap

Week de gelatine in koud water. Verwarm het sinaasappelsap tot kooktemperatuur, neem het van het vuur, voeg de geweekte gelatine toe en roer tot die is opgelost. Laat afkoelen, voeg de yoghurt toe en roer regelmatig. Eens aan het opstijven: giet het gerecht in vormen en laat het opstijven in de koelkast. Overstrooi het met de bosvruchten of meng de bosvruchten met de yoghurt. Beide bereidingen leveren een lekkernij op!.

Bij aankoop van 6 flessen = 5 + 1 gratis. Bij de zalmmousse:

Astica Chardonnay – Trapiche vinyards € 5.17* Mendoza County – Argentinië De Chardonnay-druif scheert hoge toppen: de plaatselijke variant kreeg zelfs een eigen naam, naar de Mendoza-vallei waar ze met onwaarschijnlijk succes geteeld wordt. Alle kenmerken van een mooie niet-franse Chardonnay: veel exotisch fruit: ananas, appel en lychee. Bij de zeewolf:

Montresor Soave Classico € 7.75* Verona - Italie In Noord-Italie worden voornamelijk frisse wij-

nen geproduceerd op basis van trebbiano. Domein Montresor maakt echter met deze blend een volle en ronde wijn die drie maanden houtrijping op nieuwe vaten heeft gekregen. Resultaat: een complexe structuur en dito smaak. Bij het dessert:

Moscatel de Sétubal € 6.75* Azeitao – Portugal De jonge producent Bacalhoa maakt van deze Moscatel een absolute topwijn. De muscaatwijn rijpt twee tot drie jaar in kleine eiken vaten.

*Aangeduide prijzen excl. 21 % BTW.

6/2007 23

benedenverdieping van het dalstation worden ze verlost van ski’s en schoenen, die veilig worden opgeborgen tot de volgende ochtend.

Reizen

Kindvriendelijkste skidorp Met de Dorfbahn, een ondergrondse metro op luchtkussens, gaat het vervolgens richting hotel. Serfaus telt niet minder dan drie kinderhotels die speciaal zijn ontworpen en ingericht voor kids van alle leeftijden. Voor wie nog niet is overtuigd: Serfaus is al enkele jaren na elkaar door een internationale vakjury uitgeroepen tot het “kindvriendelijkste skidorp van Europa”. Als compliment kan dat tellen!

Gezwind de winter in

OOSTENRIJK über alles

Zin in een leuke wintervakantie? Dan kies je voor Oostenrijk. Goedkoper dan Zwitserland, gastvriendelijker dan Frankrijk, lekkerder dan Duitsland en minder ver dan Italië. Serfaus-Fiss-Ladis en Ischgl zijn, elk op hun eigen manier, absolute toppers. De één voor het gezin, de ander voor het feestgedruis. Een skivakantie voor het hele gezin? Ouders én kinderen hebben het in Serfaus-Fiss-Ladis geweldig naar hun zin. Het skigebied in Tirol, gelegen op een zonneplateau (12202700 m hoogte), heeft in totaal 160 km pistes en 53 liften, waarvan 11 roltrottoirs. Deze transportbanden bevinden zich in de Kinderschneealm en zijn een zegen voor kinderen die voor het eerst op de latten staan. Na elke afdaling stappen ze onderaan de helling op de rolband, die ze opnieuw hogerop brengt. Zo verspillen ze minder tijd en kracht en worden ze sneller een volleerd skiër.

Kinderparadijs De Kinderschneealm is een wit kinderparadijs, op 1600 m hoogte en

24 6/2007

exclusief voorbehouden aan de kinderen. Attracties als het miniatuurdorp, het Dino-Wald met vrolijke dinosaurussen en een wildpark, zijn echte eyecatchers. Aan de hand van leuke 3D-figuren maken de jonge gasten er kennis met de plaatselijke dierenwereld, waaronder herten en marmotten. Onder het toeziend oog van meer dan 80 skileraars en -leraressen, onder wie enkele Nederlandstalige, vallen zij van de ene verrassing in de andere. Al spelend leren ze hier skiën en snowboarden.

Eigen lift ’s Middags vervoert de Schnee-Express ze naar het kinderrestaurant, dat plaats biedt aan 400 kids en is ingericht met kindvriendelijk meubilair, gezellige hoekjes en sprookjesnissen. Aan de verschillende pompstations kunnen de kleintjes zelf hun drankjes tappen en zelf een menu samenstellen uit hun favoriete gerechten, die vervolgens door hun monitor of monitrice aan tafel worden geserveerd. Met hun eigen skilift keren zij na hun heerlijke skidag terug naar het dal. In het servicecenter Check-In op de

Feesten als de beesten In Ischgl zijn de nachten langer dan de dagen. Het swingende stadje in de Tiroolse Paznaunvallei belooft zijn gasten niet alleen grenzeloos skiplezier, maar ook een bruisend nachtleven. De après-skibar Kuhstall, bijvoorbeeld, is tot ver buiten de stadsgrenzen een begrip. In de Guxa-bar worden de lekkerste cocktails geserveerd, van de mojito tot de long island iced tea. Discotheken als Pacha (overgewaaid uit Ibiza), Coyote Ugly (naar de gelijknamige film) en Trofana Arena geven het nachtleven helemaal een bijzondere flair.

Megaconcert De feestelijkheden in Ischgl worden traditiegetrouw ingezet met een groots winteropeningsconcert. Tina Turner, Sting, Bon Jovi, Rod Stewart, Elton John, Enrique Iglesias, Peter Gabriel, Alanis Morissette, Lionel Ritchie, Pussycat Dolls, P!nk... Het clubje van supersterren die al in Ischgl hebben opgetreden, is ronduit indrukwekkend. Het seizoen 20072008 wordt ingeluid door niemand minder dan de jonge popprinses Rihanna (die met haar “Umbrella” de zomerhit van het jaar heeft gescoord). Naar goede gewoonte is het winteropeningsconcert volledig

gratis, zowel voor de bezoekers als voor de plaatselijke bevolking. Eveneens naar goede gewoonte zorgen de weergoden altijd voor voldoende sneeuw om de skilatten te kunnen aanbinden.

Ideale omstandigheden Ischgl is waar de winter zich thuis voelt. De Paznaunvallei (aan de grens tussen Oostenrijk en Zwitserland), waar het stadje zich in bevindt, heeft ontelbare lange pistes en prachtige panorama’s. Kortom, ideale skiomstandigheden voor zowel beginners als gevorderden. Zelfs wanneer nagenoeg alle Europese skicentra klagen over het uitblijven van sneeuw, ligt in Ischgl een dik wit tapijt. En opmerkelijk: het skiseizoen duurt hier tot aan het einde van april.

Patrick Dewael en Paris Hilton Elk jaar voeren de uitbaters van het skigebied talrijke verbeteringen uit aan de afdalingen en brengen ze correcties aan op de pistes. Dat kost geld, maar dat hebben ze er in Ischgl graag voor over. Als een van de meest gerenommeerde skioorden van de Alpen, met meer dan een miljoen overnachtingen tijdens de witte maanden, heeft Ischgl een reputatie hoog te houden. Enkele van de celebrities die (meermaals) hun vakantie hier doorbrengen: Patrick Dewael, Paris Hilton, Bill Clinton en Chelsea-baas Roman Abramovich. Ischgl biedt een rijk aanbod van hotels in alle prijsklassen, een hoogstaande gastronomie en – zoals gezegd – een wervelend nachtleven. Begint het al te kriebelen?

Info: www.serfaus-fiss-ladis.at (+43 5476 62390) www.ischgl.com (+43 (0)50990 100)

6/2007 25

Sport

TAI CHI

De kunst van het evenwicht

Tai chi of Taiji is als een gevecht in slowmotion tegen een onzichtbare vijand. Of niet? Wat ooit begon als een elegante krijgskunst, is geëvolueerd naar een verfijnde levens- en bewegingskunst. Jan De Kock en Kathy Eulaers, het duo achter de taijischool De Innerlijke Bron, spreken over “een eenvoudige en ongedwongen manier om het dagelijkse drukke ritme te doorbreken en stress te reduceren.” Taijiquan, beter bekend als Taiji of Tai Chi, heeft alles te maken met evenwicht. Op alle denkbare manieren. De oude Chinese oefenmethode steunt op de filosofie van Yin en Yang, waarbij harmonie en evenwicht centraal staan. Taiji brengt het lichaam en de geest in balans. Ook in de meest letterlijke betekenis van het woord bevorderen de oefeningen ons evenwicht: beoefenaars beschikken over een uitstekend evenwichtsgevoel, omdat ze daar intensief op hebben getraind. Vandaar dat taiji

wordt aanbevolen aan oudere mensen tegen het vallen. Wanneer ze regelmatig hun evenwichtsgevoel onderhouden en trainen, staan ze een stuk steviger op hun benen. Vanaf een bepaalde leeftijd kan dat van levensbelang zijn. Ook het verlies aan spiermassa bij het ouder worden, kan door de (niet erg belastende) oefeningen worden afgeremd.

Ont-spannen is het begin van alles Jan De Kock en Kathy Eulaers van Taijischool De Innerlijke Bron in Beerse leggen uit wat de “kunst van het evenwicht” inhoudt. “Het ont-spannen is het begin van alles. Loslaten, zowel lichamelijk als geestelijk. Aan de hand van welbepaalde lichaamsoefeningen is het mogelijk om je te onthechten van fysieke kracht en geestelijke spanning. Tijdens de innerlijke oefeningen (Neigong) leer je om energie te vergaren en innerlijk

Innerlijke Bron – Jan De Kock en Kathy Eulaers – Heibergstraat 24 2340 Beerse, 014 61 71 32, [email protected], www.innerlijkebron.be

te geleiden. De volgende stap is het aanleren van de vloeiende bewegingsoefeningen (Chansigong): cirkelen, spiraleren, openen en sluiten, op- en afwikkelen van alle gewrichten in het lichaam, in alle richtingen. Wanneer je dat allemaal onder de knie hebt, kan je beginnen aan de eigenlijke Taiji-vormen.” De bewegingen worden in principe altijd in dezelfde volgorde uitgevoerd. De meeste Taiji-vormen gaan uit van zeer trage bewegingen, die worden uitgevoerd zonder tegenstander. In sommige stijlen komen echter ook snelle, explosieve bewegingen voor.

Hersengymnastiek Taiji lijkt wel meditatie in beweging. In zekere zin is het dat ook. De oefeningen versterken zowel het lichaam als de geest. Ze zijn niet alleen goed voor het evenwicht, maar ook voor het geheugen. De opeenvolgende bewegingen in één vlotte sequentie kunnen uitvoeren, dat vergt immers behoorlijk wat hersengymnastiek. Taiji kan ook ouderdomskwaaltjes, rug- en nekklachen en hoofdpijn tegengaan. Het zenuwstelsel, de bloedsomloop, de gewrichten, de ademhaling: ze worden allemaal beter van Taiji. De bewegingskunst zorgt ervoor dat je levensenergie of Chi langs je meridianen door heel je lichaam wordt rondgestuurd. Het is dus zaak om ‘de Chi goed te laten stromen’.

coördineerd worden uitgevoerd, verbruik je relatief weinig spierkracht. Tijdens Taijilessen leer je onder andere om een minimum aan spierkracht te gebruiken. Mede daarom kunnen jong én oud Taiji leren. Het gaat namelijk in de eerste plaats om concentratie, coördinatie en ontspanning, waarvoor je in se niet jong en sportief hoeft te zijn. Het gaat, nogmaals, vooral om innerlijke kracht.

Weinig spierkracht In oorsprong is Taiji een krijgskunst. Wat echter niet wil zeggen dat er veel geweld aan te pas komt. Bij Taiji als zelfverdediging ligt de nadruk op het verstoren van de balans van de tegenstander, door in zijn beweging mee te gaan en ze te neutraliseren, zonder daarbij zelf je balans te verliezen. Op het moment dat de tegenstander uit balans is gebracht, kan een tegenaanval (gericht op speciale acupunctuurpunten) worden ingezet, met de bedoeling om de Chi van de ander te ontregelen. Hoe dan ook: als de oefeningen goed en goed ge26 6/2007

Al in zijn jeugdjaren startte Jan De Kock zijn zoektocht in de Oosterse krijgskunsten. Toen hij in 1998 startte met Taijiquan en Qigong, voelde dit onmiddellijk aan als thuiskomen. Kathy Eulaers bestudeerde intensief medicinale kruidenleer en gaf enkele jaren les in ecologische voeding. “Veel mensen laten hun geluk bepalen door zaken van buitenaf. Taiji staat voor leven vanuit jezelf en in harmonie met de buitenwereld.”

PROMOTIE Speciaal voor Well2DAY-leden: * beginnerslessen (december-januari) aan 2 euro per les. - zondag 2, 9 en 16 december 2007 en 6, 13, 20 en 27 januari 2008 van 9u tot 10u15 in sportzaal ‘t Oud Kerkse, Merksemsesteenweg 36, Deurne - op vrijdag 7, 14, 21, december 2007 en 11, 18 en 25 januari 2008 van 20u30 tot 21u45 in polyvalente zaal stadspark, Steenweg op Zevendonck 18, Turnhout * privélessen op afspraak (Heibergstraat 24, Beerse): tot einde maart 2008 de eerste les aan 10 (in plaats van 20) euro per persoon.

www.well2DAY.be

6/2007 27

Wellness TSUBOMASSAGE Massages behoren niet tot de klassieke geneeskunde, maar worden wel al duizenden jaren met succes toegepast om ziekten te genezen en pijnen te verzachten. Hans Coertjens (Havital) verricht bescheiden mirakels met de oosterse tsubomassage: “Mijn werk is eerder heilzaam dan ontspannend.”

zenuwstelsel, de gewrichten, de spieren én het hormonale systeem. Coertjens: “De massage heeft een positief effect op onder andere vermoeidheid, stijve schouders, slapeloosheid, pijn in de heupen en de rug. Ik krijg vooral mensen over de vloer met rugproblemen, hernia, nek- en schouderpijnen, whiplash… Ze hebben meestal al een hele weg afgelegd vooraleer ze bij mij terechtkomen. Ze geraken maar niet verlost van hun pijn. Hoe ik hen kan helpen? Dankzij een individuele aanpak. Dat is volgens mij de sleutel tot succes.” Een tsubo-massage duurt anderhalf uur. Het is een heel intense en diepe massage, die men eerder moet zien als heilzaam dan relaxerend. Coertjens: “Wie wil ontspannen, geef ik liever een kruidenstempelmassage, hydrowavemassage of voetreflexmassage. Bij een tsubomassage ligt de nadruk op de behandeling van pijn, niet op relaxatie.”

Geen wondermiddel

Tsu-wie? Tsu-wat? De studie en de behandeling van de zogenaamde tsubo-punten vormen een belangrijk onderdeel van de oosterse geneeskunde, maar zijn in het westen nauwelijks bekend. De tsubo-punten liggen aan de oppervlakte van het lichaam, op zwakke plaatsen. In totaal bevat ons lichaam 365 tsubo. Toegegeven, dat wisten we dus niet. Maar de vraag is: heeft het enig belang dat we het wél weten? Hans Coertjens, de eigenaar van massagecentrum Havital, gelooft van wel. “De tsubogeneeswijze heeft in de voorbije 3000 jaar haar nut bewezen. De punten die wij tsubo noemen, liggen langs de meridiaansystemen die 28 6/2007

zich over ons lichaam uitstrekken tot in de inwendige organen. Ze zorgen voor de energiestroom door ons lichaam. Wanneer die energiestroom vertraagt, ondervinden we daar last van.” De tsubomassage is een drukpuntmassage die stoornissen in de inwendige organen opspoort en geneest. “De massage maakt heel het lichaam los,” aldus Coertjens. “De botten, de spieren, de pezen en het bindweefsel.”

Genezen of ontspannen De onbekende oosterse geneeswijze kan een hoop ellende verzachten. Een tsubomassage werkt in op het

Voor een goed begrip: tsubotherapie is geen wondermiddel. Coertjens: “Kanker, tyfus, cholera en tbc kan ik niet genezen. Voor ziekten die duidelijk zijn verooraakt door bacteriën, verwijs ik liever door naar de moderne medische wetenschap. Die is veel beter uitgerust om zulke ziekten en kwalen te bestrijden.” Een tsubobehandeling kan zich vooral onderscheiden bij de behandeling van bijvoorbeeld gevoelloosheid, neuralgie, hoofdpijn, duizeligheid, een zwaar hoofd, oorsuizen, stijve schouders, constipatie, slapeloosheid, rugpijn, kniepijn, nekpijn, ischias, whiplashsyndroom, maagproblemen… Goed om weten: een tsubomassage is zowel voor de patiënt als voor de masseur een behoorlijk zware behandeling. Coertjens: “Je moet er rekening mee houden dat het bij momenten pijn zal doen. Maar: dat is goede pijn. Voor mezelf is het ook een beproeving: ik moet hard werken met mijn duimen, handen en ellebogen – drukken, wrijven, rollen en kneden.”

Thaïs-Tibetaans De tsubomassage wordt eventueel uitgebreid of afgewisseld met een traditionele Thaïse of Tibetaanse massage. De Thaïse variant – die in het geheel niets met seks te maken heeft, mocht je daaraan twijfelen – maakt het lichaam soepel en stimuleert de fitheid; het Tibetaanse alternatief – dat niets met klankschalen te maken heeft – is harder, maar geeft achteraf wel een uniek verfrissend gevoel. Coertjens: “Er zijn weinig mensen in België en zelfs in Europa die de traditionele Tibetaanse massage onder de knie hebben.”

Reservaties De duur van een behandeling verschilt van persoon tot persoon. Coertjens: “Logisch, want elk lichaam reageert anders. Ik heb klanten die na één keer van hun pijn verlost zijn, terwijl anderen een kuur van tien beurten volgen.” Voor reservaties moet men bij Havital rekening houden met een wachttijd van enkele dagen tot twee à drie weken. “In de zomer, wanneer iedereen op vakantie gaat, is het relatief kalm. In de winter, als het koud wordt en mensen sneller met allerlei pijnen af te rekenen krijgen, stopt de telefoon niet met rinkelen.” Havital - Eikenlei 17, St. Jobin’t Goor - 0495/ 311 467 [email protected] – www.havital.be

Het credo van Havital: Hippocrates schreef over de massage: “Door wrijven kan men een los gewricht versterken en een vastzittend gewricht los masseren.” Massage is altijd al een manier geweest om afvalstoffen kwijt te raken en zodoende de conditie te versterken. Aanraken is noodzakelijk voor mensen. Baby’s worden met liefde aangeraakt en gekoesterd om zich emotioneel goed te ontwikkelen.Vrijwel elke mens heeft van bij de geboorte tot aan de dood behoefte aan koestering. Voor vele mensen is deze vorm van communicatie jammer genoeg verdrongen. Ons aanrakingscontact beperkt zich vaak tot een hand geven of een vluchtige kus.

6/2007 29

ACTIVITEITENKALENDER

30 6/2007

DATA

ACTIVITEIT

PLAATS

INFO/ INSCHRIJVING

02.11.2007

Wandeldag

Brugge

Chris Van Cauwenberghe 014 40 92 83

05.11.2007

Wandeling

Keerbergen


07.11.2007

Cursus Zwanger op de bal

Antwerpen

0800 92 396

08.11.2007

Infosessie “Maatregelen voor chronisch zieken”

Antwerpen

Els Rombouts 015 28 03 56

15.11.2007

Danshappening

Turnhout


15.11.2007


Herentals


22.11.2007

Workshop Babymassage

Mechelen

0800 92 396

22.11.2007

Cursus Zwanger op de bal

Turnhout

0800 92 396

01.12.2007

Herfstwandeling

Willebroek

Wella Van Hoof 015 28 03 54

04.12.2007


Mechelen


11.12.2007


Antwerpen


15.12.2007

PAB-infodag

Lier


29.01.2008

Relaxatiecursus voor vrouwen met borstkanker

Mechelen

Wella Van Hoof 015 28 03 54

Het lidmaatschap van Well2DAY bedraagt 15 euro per kalenderjaar/ per mutualistisch gezin. Alle wellness-leden van De VoorZorg provincie Antwerpen ontvangen het magazine gratis. Voor meer informatie kan je terecht op onze website www.well2DAY.be of op het telefoonnummer 03 285 42 91.

Jij hebt het laatste woord... Wat vind je goed aan WELL2DAY en wat kan beter? Heb je tips, ideeën, voorstellen, complimenten of commentaren? Aarzel dan niet om ze met ons te delen! Daar kunnen we allemaal beter van worden. E-mail: [email protected] Adres: Sint-Bernardsesteenweg 200, 2020 Antwerpen

De informatie in dit magazine is vrijblijvend en geldt niet ter vervanging van een geneeskundige behandeling of medisch advies van welke aard ook. Bij gezondheidsklachten wordt aangeraden om een geneesheer te raadplegen. Geen enkel in dit magazine gepubliceerd artikel mag gedeeltelijk of volledig worden overgenomen zonder voorafgaandelijke toestemming van de redactie.

6/2007 31

WELL2 DAY. Sandra Deakin De vrouw die haar volk leert genieten S P O R T V O O R D E E L. Doe je aan sport? november

Recommend Documents