WELKOM Welkom op de informatie avond over zonne-energie m licht o p e d we arde hebben n e onze a m a p S o jn t e zi zuinig 15 maart 2012
PROGRAMMA Onderwerpen voor de pauze • wie zijn we, waarom we hier zijn • energiebewustzijn • eigenschappen van pv panelen • voorbeeldprojecten • installatie van pv panelen • financiering en subsidie • de rol van het energiebedrijf
1
PROGRAMMA Onderwerpen na de pauze • de rol van de installateur • vragen stellen / beantwoorden • marktanalyse • uw voordeel • prijsinformatie • de formule van Matrix als zonregisseur • meedoen ?
WIE WE ZIJN Matrix ontwerpt, adviseert, controleert en begeleidt • ontwerpen van technische installaties voor gebouwen • van riolering tot computernetwerken • ontwerpen, adviseren, controleren en begeleiden • in heel Nederland, maar ook in het buitenland • onafhankelijk
2
WIE WE ZIJN Matrix ontwerpt, adviseert, controleert en begeleidt • kennispartner voor iedereen • particulier en zakelijk • voor overheden, gezondheidszorg, MKB, particulieren, industrie, scholen, sportinstellingen, woningbouwcorporaties, ect.
WIE WE ZIJN Matrix ontwerpt, adviseert, controleert en begeleidt. • gespecialiseerd in duurzame energie • ook kennis van: • zonsystemen (pv en thermisch) • warmtepompen • zonneboilers • warmte koude opslag (bodem energie) • passief huizen / nul energie woningen
3
WIE WE ZIJN Matrix ontwerpt, adviseert, controleert en begeleidt. • ontwerpen (engineren en berekenen) • vastleggen (bestekken en tekeningen) • kwaliteit en kostencontroles • contractvorming • second opinions en quick scans • integraal gebouw audits en onderhoudsbegeleiding • directievoering en toezicht
WAAROM WE HIER ZIJN De ontwikkelingen van zonne-energie 1972 -2006 • energiekosten: ontwikkeling • zonne-energie is nu rendabel • door prijsontwikkeling in D: • 2006: € 5.000,= kWpiek • 2009: € 3.750,= kWpiek • 2011: € 1.969,= kWpiek
4
WAAROM WE HIER ZIJN De ontwikkelingen van zonne-energie 1972 -2006 • let wel: gemiddelde installatie in Duitsland is 22,75 Kwpiek • prijzen zijn zonder BTW. • totaal geinstalleerd pv vermogen in Duitsland 24.800 MwP • dit dekt nog maar 4% van het totale energieverbruik
WAAROM WE HIER ZIJN De ontwikkelingen van zonne-energie 1972 -2006 • in Nederland nu doorbraak • er is wildgroei ontstaan • veel onduidelijkheden • in Nederland worden veel systemen te duur aangeboden. • in Nederland wordt niet alleen goede kwaliteit aangeboden.
5
WAAROM WE HIER ZIJN Advies over pv systemen is noodzakelijk • wat zijn pv systemen • wat zijn de kwaliteitscriteria • wat kosten pv systemen • wat leveren pv systemen op • we zijn hier om u antwoorden te geven
ENERGIEBEWUSTZIJN Waarom noodzaak tot energiebewustzijn • een paar jaar geleden:
6
ENERGIEBEWUSTZIJN Naast “veranderend klimaat” meer redenen: • eindigheid grondstoffen (algemeen) • eindigheid fossiele brandstoffen • politieke afhankelijkheid • economische afhankelijkheid • continuerende energiekostenstijging • innovatie / ‘new business’ (kansen!)
ENERGIEBEWUSTZIJN Begin jaren '90 is berekend dat om te kunnen spreken van een duurzame ontwikkeling in 2030 de totale milieudruk met een factor 2 moet zijn gereduceerd. 1971: formule van Commoner MB = B x W x M MB voor milieubelasting, B voor bevolkingsomvang, W voor welvaart M voor milieuefficiency
7
ENERGIEBEWUSTZIJN Totale stijging energieprijzen: • vanaf 1972 tot 2006 • vanaf 1996 tot 2006
gas 1509 % 168 %
Gemiddeld stijging energieprijzen per jaar: gas • vanaf 1972 tot 2006 8,5 % • vanaf 1996 tot 2006 10,4 %
elektra 372 % 87 % elektra 4,7 % 6,5 %
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN Opbouw pv paneel
8
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN Eigenschappen pv paneel • licht wordt rechtstreeks omgezet in elektriciteit • dun plaatje halfgeleidend materiaal dat alleen goed elektriciteit geleidt als er licht op valt. • materiaal is zuiver silicium • door chemische bewerkingen ontstaat • een negatieve bovenlaag • positieve onderlaag
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN 5 prestatiefactoren bepalen het rendement • materiaal • 3 meest gebruikte soorten: • monokristallijn • regelmatige kristalstructuur rendement ong. 16 % • polykristallijn. • onregelmatige kristalstructuur rendement ong. 14 % • amorf • semi transparant • door verschil in opp rendement ong. gelijk
9
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN 5 prestatiefactoren bepalen het rendement • materiaal (vervolg) • één cel levert een spanning van 0,5 Volt. • één paneel is 72 cellen in serie • spanning 36 Volt • een aantal panelen in serie heet een string
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN 5 prestatiefactoren bepalen het rendement • temperatuur • Hoe hoger de temperatuur van de cel, hoe lager het rendement. Hitte verstoort de elektronenstroom in het paneel. De warmste zomerdag is dus niet de dag met de meeste opbrengst. De beste dag is een zonnige zomerdag met een koele wind. Zorg dus voor ventilatie tussen en onder het paneel.
• weerstand van het circuit • Weerstand is een belangrijke factor bij een losstaand pv systeem. Dit geldt ook als het pv systeem is aangesloten op een accu. Het potentiaalverschil (spanning) neemt namelijk toe, daardoor daalt het vermogen.
10
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN 5 prestatiefactoren bepalen het rendement • weerstand van het circuit (vervolg) • Dit komt omdat zonnecellen qua spanning en stroomsterkte een bepaald punt hebben waarop de opbrengst optimaal is, het zogenaamde maximum power point. Bij afwijking van dit punt daalt het opgebrachte vermogen. Daarom is het altijd beter het pv systeem te koppelen aan het elektriciteitsnet.
• schaduwval • Als een enkele cel in de schaduw komt, daalt het rendement van de hele string. Als u zonnepanelen installeert, houd dan dus rekening met bomen, gebouwen, schoorstenen en andere objecten
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN Zoninstraling en rendement
11
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN Plaatsingmogelijkheden ideaal: • op zuiden gericht • hellinghoek ongeveer 35 graden mogelijkheden: • tussen zuid oost en zuid west • hellingshoek tussen 20 en 60 graden
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN Energie van de zon • in één uur vangt de aarde genoeg zon op voor het gehele energie jaarverbruik van de aarde • Nederland ontvangt jaarlijks een hoeveelheid zonne energie die gelijk is met ruim 500 maal het jaarlijkse elektriciteitsverbruik en bijna 60 maal het totale jaarlijkse energieverbruik (gas, kolen, elektra).
12
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN Energiedefinitie van een pv paneel • energieopbrengst uitgedrukt in wattpiek • dit is het vermogen dat een pv paneel onder ideale omstandigheden afgeeft • 25°C • 1000W/m2 lichtintensiteit
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN Energiedefinitie van een pv paneel • de meest gebruikte panelen leveren 240 Wattpiek • vuistregel voor omrekenen:één paneel van 240 wattpiek levert per jaar ongeveer 204 kWh (± 100 wasbeurten) • afmeting paneel: lengte1,6 meter, breedte 0,9 m dikte 5 cm • oppervlakte één paneel is 1.6 m²
13
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN Milieubelasting productie1 kilowattuur (kWh) • kolen 900 gr. CO2, gas 400 gr. CO2 • zonlicht 50 gr. CO2 • jaarverbruik doorsnee gezin 3600 kWh • dit voorkomt 2.16 ton CO2 uitstoot • is jaarcompensatie van108 bomen
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN Levensduur pv systemen panelen • fabrieksgarantie 10 jaar • na 10 jaar loopt opbrengst iets terug • levensduur is minimaal 25 jaar omvormer • fabrieksgarantie 5 jaar • levensduur ongeveer 15 jaar
14
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN De omvormer • een pv paneel levert gelijkspanning • de elektriciteit in Nederland is echter wisselspanning • de omvormer zet de gelijkspanning om in wisselspanning • ivm koppeling op de meterkast tbv een netgekoppeld pv systeem, is een synchrone omvormer noodzakelijk. • deze synchrone omvormer zorgt ervoor dat de opgewekte stroom in fase (gelijk loopt) is met de netstroom.
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN De omvormer (vervolg) • is dit niet het geval, dan gaat de omvormer ogenblikkelijk defect. • synchrone omvormers zorgen voor een nette zuivere sinus die dus precies aansluit bij de stroom van het elektriciteitsnet. • door synchronisatie voldoet uw opgewekte stroom aan de eisen van de netbeheerder, u kunt dus terugleveren.
15
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN De omvormer (vervolg) • omvormers zijn uitgerust met een regelalgoritme dat er voor zorgt dat de PV panelen altijd het maximale vermogen leveren (uitgangsspanning en geleverde stroom). • de Maximum Power tracker (MPP) is een vermogenoptimalisator die de werkspanning instelt op het optimale stroomafgave van de pv string bij wisselende zoninstraling.
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN De omvormer (vervolg) • output string dus afhankelijk van de zonbelasting van aangesloten pv panelen • op één string daarom alleen panelen aansluiten met een zelfde zoninval. • dus een deel dat eerder in de schaduw komt aansluiten op een aparte MPP.
16
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN Wat brengt de toekomst ? continue verbetering • over 5 jaar 1e prototypes met rendement tot 70 % • over .?. jaar pv panelen welke werken op warmte waar het om gaat • bewezen kwaliteit in massaproductie • de beste prijs kwaliteit verhouding
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN De omvormer (vervolg) basis kwaliteit • luchtgekoeld dmv ventilator (geluid !) • niet bestand tegen vocht • geen data uitlezing top kwaliteit • luchtgekoeld zonder ventilator • IP 65 •data uitlezing mogelijk
SMA Solar
Mastervolt soladin
Mastervolt
Sunny boy
17
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN De omvormer (vervolg) • veel ervaring in Duitsland • testinstituut PHOTON (noteringen) • TÜV • regendicht • uv bestendig • monitoring • testmogelijkheid in fabriek
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN Bekabeling • soepele bekabeling, UV Bestendig tussen panelen en omvormer • kabel IEC norm • dikte erg belangrijk anders te veel weerstand • is vermogensverlies ! • 6 mm2 is beter dan 4 mm2 • connectoren waterdicht MC 4 norm
18
EIGENSCHAPPEN VAN PV PANELEN Kwaliteit productie • 90 % wereldproductie komt uit China • TUV kwaliteitscertificaten zekerheid importeur • inspectie fabriek in China • controle op productieproces • controle op arbeidsomstandigheden
VOORBEELD PROJECTEN WONINGEN
19
VOORBEELD PROJECTEN UTILITEIT
VOORBEELD PROJECTEN UTILITEIT
20
INSTALLATIE VAN PV PANELEN Kwaliteit onderconstructie • materiaal 25 jaar in weer en wind • eenvoudig aanbrengen • geen schade aan dak of dakpannen
INSTALLATIE VAN PV PANELEN Op plat dak of schuin dak
zizon
ferwert
ferwert
21
INSTALLATIE VAN PV PANELEN Aansluiting in meterkast • tot 600 Watt stekker in stopcontact ! Klaar • indien meer dan 600 Watt dan aparte groep in meterkast maken
RTL
INSTALLATIE VAN PV PANELEN Aarding van het systeem • de PE-aansluiting van de omvormer moet aangesloten worden op aarde (via de groen gele ader) • de betere types omvormers hebben een galvanische scheiding tussen de DC-ingangen en de AC-uitgang • dan is aarding van de PV modulen niet noodzakelijk. • aarding frame moet overeenkomstig de NEN 1010 (potentiaalvereffening)
22
INSTALLATIE VAN PV PANELEN Elektriciteit van panelen • een los paneel levert al 36 Volt • dit is gevaarlijk bij monteren • pas op voor elektrische schokken of kortsluiting • val niet van het dak • regels ARBO en VCA
SUBSIDIE EN FINANCIERING VAN PV PANELEN Subsidie provincie Overijssel • bijdrage tot 50 ct per wattpiek tot maximaal 30 % aanschafwaarde • belangrijke voorwaarde: • aanmelden voor 1 april • minimaal 25 personen in een straal van 6 km • voor particulieren zakelijk (profit en non profit)
23
SUBSIDIE EN FINANCIERING VAN PV PANELEN Landelijke subsidies (ondernemingen en stichtingen) • EIA = Energie Investering Aftrek • 41,5 % op winst aftrekbaar • KIA = Kleinschalig Investering Aftrek • MIA = Milieu Investeringsaftrek • FAMIL = fiscale aftrek regeling oa voor duurzame gebouwen
SUBSIDIE EN FINANCIERING VAN PV PANELEN Financiering • investeren met eigen geld • financiering Groen hypotheek, Green Loans, Freo Ecolening (allen met rentekorting), duurzaamheidslening • ESCO Energy Service Companies • is een soort lease • energieafname tegen vaste prijs (ong.15 jaar) • na afloop gaat het eigendom over naar de afnemer
24
DE ROL VAN HET ENERGIEBEDRIJF Salderen • wanneer uw pv stroom opwekt kan het zijn dat u meer stroom opwekt dan u nodig heeft • deze stroom wordt (bij netgekoppelde systemen) terug geleverd aan het elektriciteitsnet. • U kunt de opgewekte stroom aftrekken van uw eigen verbruik. • dit noemen we salderen.
DE ROL VAN HET ENERGIEBEDRIJF Salderen (vervolg) • levering van elektriciteit is geregeld in de elektriciteitswet • in de elektriciteitswet staat dat energieleveranciers verplicht zijn kleinverbruikers te salderen • een kleinverbruiker is een verbruiker met een aansluitcapaciteit van 3x80A of lager • voor grootverbruikers gelden voorschriften
25
DE ROL VAN HET ENERGIEBEDRIJF Salderen (vervolg) • wettelijk is de minimale salderingsgrens vastgelegd op 5000 kWh. • dus teruglevering van het volledige tarief inclusief energie belasting en BTW. • bij meer saldering geldt een terugleveringvergoeding. • terugleveringvergoeding is vaak rond de € 0,07
DE ROL VAN HET ENERGIEBEDRIJF Salderen voorbeeld 1 • een gezin verbruikt in één jaar 3200 kWh • opwekking met pv 2800 kWh • direct gebruikt 1500 kWh • teruggeleverd 1300 kW • het net afgenomen 1700 kWh • de energierekening is: • 1700 – 1300 = 400 kWh
26
DE ROL VAN HET ENERGIEBEDRIJF Salderen voorbeeld 2 • een gezin verbruikt in één jaar 3200 kWh • opwekking met pv 4000 kWh • direct gebruikt 1800 kWh • teruggeleverd 2200 kW is minder dan salderingsgrens • van het net afgenomen 1400 kWh • de energierekening is: • 1400 – 2200 = - 800 kWh
DE ROL VAN HET ENERGIEBEDRIJF Salderen voorbeeld 3 • een ondernemer verbruikt in één jaar 13000 kWh • opwekking met pv 10000 kWh • direct gebruikt 4000 kWh • teruggeleverd 6000 kW is 1000 kWh meer dan salderingsgrens • van het net afgenomen 9000 kWh • de energierekening is: • 9000 – (6000-1000) = 4000 kWh tegen vol tarief min • 1000 kWh tegen basis tarief
27
DE ROL VAN HET ENERGIEBEDRIJF Zonvriendelijke energiebedrijven • de waarde van 5000 kWh salderen is een ondergrens • meer salderen mag ! • zonvriendelijke energiebedrijven salderen meer dan 5000 kWh tegen voltarief • voorbeelden zijn Greenchoice, Main energie
DE ROL VAN HET ENERGIEBEDRIJF De elektriciteitsmeter • gewone draaistroommeter • perfect, onbeperkt salderen ! • meter loopt gewoon terug • digitale meter • registreert afname en teruglevering • mogelijkheid voor apart tarief teruglevering
28
DE ROL VAN HET ENERGIEBEDRIJF Zelf meten is weten • niet echt noodzakelijk • wel leuk….en….. • meet het en je weet het: • foutmeldingen inverter / modulen • controle levering hoeveelheden energie
DE ROL VAN HET ENERGIEBEDRIJF Zelf meten is weten • overal via iphone / internet • betaalbaar • betrouwbaar
Plug wise
Solar log
29
DE ROL VAN DE INSTALLATEUR De erkende installateur • de installateur wekt uw systeem tot „leven“ • Matrix heeft een goed overzicht van de kennis en kunde van de lokale en regionale installateurs • erkenning is belangrijk • ervaring is belangrijk • Matrix heeft jarenlange ervaring in het controleren van installateurs (prijzen en kwaliteit)
PAUZE Koffie / thee verkrijgbaar bij de bar • vul uw vragen in dan worden deze na de pauze beantwoord • formulieren liggen op de tafels
30
VRAGEN Beantwoording van uw vragen
ONZE FORMULE Hoe het werkt met Matrix als zonregisseur • Matrix heeft marktonderzoek gedaan: • in Nederland worden de systemen te duur angeboden. • in Nederland wordt wisselende kwaliteit aangeboden. • een systeem mag nu vanaf kosten: € 1,55 per wattpiek • analyse overzicht van gangbare systeemgroottes samengesteld „marktanalyse prijzen pv-systemen“
31
ONZE FORMULE Hoe het werkt met Matrix als zonregisseur • uitgangspunt is: top kwaliteit • top moduul, top omvormer, 6 mm2 kabel, top onderkonstruktie, top samenstelling van moduul en inverter. • afstemming aantal modulen op omvormer. Dus niet SMA 1600 met 4,5, 6 en 7 modulen. • het systeem moet 25 jaar lang zorgeloos functioneren.
ONZE FORMULE Hoe het werkt met Matrix als zonregisseur • bij analyse wel uitgegaan van een groot volume • hierdoor is de prijs met name voor het materiaal sensationeel laag. • leverancier uit Duitsland met grote volumes (>MW) • daarom ook lage prijs voor kleine paketten
32
UW VOORDEEL Voorbeeld berekening pakket 3 • aanschafprijs € 5.407,= incl. BTW • na jaar 15 extra investering omvormer: € 1.000,• opbrengst per jaar: 2.040 kWh • inflatie: 2,3% • prijs stijging: 4,7% jaarlijks • lening 15 jaar: 5,5% jaarlijks
UW VOORDEEL Voorbeeld berekening pakket 3
Bedrag in euro
kasstroom 13.000 12.000 11.000 10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 -1.000
kasstroom
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Jaren
33
UW VOORDEEL Voorbeeld berekening pakket 3
PRIJZEN
Kostprijs: € 5.407,= • opbrengst per jaar: 2.040 kWh • 25 jr. (met correctie agv deg. paneel 20%): 46.088 kWh • na jr. 15 eenmalige extra investering omvormer: € 1.000,= • prijs van de zonne-energie: € 6.407,= / 46.088 kWh = € 0,139 per kWh Verschil •hoeveel betaalt u momenteel per kWh? is winst ! • € 0,21, € 0,22 of zelfs € 0,23 per kWh
34
PRIJS VERGELIJK
Matrix € 3.475,=
€ 5.407,=
ONZE FORMULE Hoe het werkt met Matrix als zonregisseur • wat breng het op ? • offerteaanvraag • controle prijs / kwaliteit systeem • subsidieaanvraag / fiscaal advies • selekteren installateur • certificering installatie
35
ONZE FORMULE Hoe het werkt met Matrix als zonregisseur • voorlichting en kennisdelen • maatadvies (particulier) • offerte aanvraag • second opinion offertes • selectie installateur en montage instr. • subsidie aanvraag indienen • opleveringinspectie met certificaat
€ 0,= € 100,= € 0,= € 50,= € 0,= € 0,= € 135,=
ONZE FORMULE Hoe het werkt met Matrix als zonregisseur • interesse kenbaar maken op formulier • mogelijkheden zelf invullen of klantadvies • bij beide mogelijkheden eerst intentieverklaring invullen ivm subsidie ! • voor 25 maart 2012 subsidie intentie • omzetten in opdracht voor 1 juni 2012
36
ONZE FORMULE Hoe het werkt met Matrix als zonregisseur • bij zelf invullen bepaalt u zelf alles • u vult de intentieverklaring in • u vult formulier in waarop de keuze mogelijkheden staan • matrix dient subsidie verzoek in • er wordt een aanschafadvies uitgebracht • u tekent het aanschaf advies
ONZE FORMULE Hoe het werkt met Matrix als zonregisseur • bij klantadvies komen we langs en adviseren we over • beste omvang voor uw situatie • beste plaatsing van het systeem • wijze van aansluiting in meterkast • er wordt een aanschafadvies uitgebracht • u tekent het aanschafadvies
• ook hier eerst • u vult de intentieverklaring in • matrix dient subsidie verzoek in
37
ONZE FORMULE Hoe het werkt met Matrix als zonregisseur • het aanschafadvies bestaat uit de volgende onderdelen • pakketprijs voor levering panelen en omvormer(s) • montage van panelen door erkende installateur • aansluiting van omvormer in de meterkast • keuring van installatie met certificaat
vaste prijs vaste prijs prijs afhankelijk van werk vaste prijs
MEEDOEN ? Doe mee en profiteer ! • u kunt meedoen • de prijzen zijn scherp • de producten zijn van een topkwaliteit • intentieformulier invullen voor subsidie prov. Overijssel • mobiliseer ook de mensen in uw omgeving, bonus korting voor u van 5 % bij aanmelden extra deelnemer • op intentieformulier ook mogelijkheid voor offerte
38
MEEDOEN ? Doe mee en profiteer ! • 25 deelnemers per gebied is noodzakelijk • er zijn ook contacten met andere initiatieven • overleg over gezamenlijke subsidie indiening • dit vergroot de zekerheid voor de subsidietoekenning
MEEDOEN ? Einde van de presentatie • dank voor uw aandacht • onze medewerkers staan u graag te woord • aanmeldingformulieren liggen op de tafels
39
