m o k l we e bij D
De Thema’s Hoe te gebruiken Over ABN AMRO en NIBUD
m o k l we e bij D
ABN AMRO en Financiële Educatie ABN AMRO heeft de ambitie om een belangrijke rol te spelen op het terrein van duurzame ontwikkeling en maatschappelijke betrokkenheid. De bank staat midden in de samenleving. De stakeholders zijn leidend in de benadering door de bank. Klanten, medewerkers, samenleving en milieu zijn de basis voor een sterke en duurzame toekomst. Gericht op het creëren van waarde over een lange termijn probeert de bank de belangen van al haar stakeholders zorgvuldig af te wegen en daar een goed evenwicht in te vinden. ABN AMRO is actief betrokken bij de samenleving waarbinnen zij werkt. Tevens wil zij voor haar medewerkers een aantrekkelijke en betrokken werkgever zijn. ABN AMRO Foundation geeft vorm aan de maatschappelijke betrokkenheid van de bank. Zij doet dit door de collega’s gelegenheid te bieden om zich als medewerker-vrijwilliger in te zetten voor de maatschappij; bijvoorbeeld door het geven van gastlessen ‘Word een Held met je Geld’ in het kader van financiële educatie. Financiële educatie wordt steeds belangrijker. Commercie, terugtredende overheid maar ook de ontastbaarheid van geld zorgen ervoor dat geldzaken ingewikkelder worden. Het is noodzakelijk om kinderen daar op voor te bereiden.
ABN AMRO Foundation en Nibud Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) heeft als inhoudelijk adviseur het programma en de inhoud van deze gastlessen verzorgd. De inhoud van deze gastlessen is ontwikkeld op basis van de Nibud-leerdoelen en -competenties. Het lesmateriaal is gemaakt in opdracht van ABN AMRO Foundation en is met zorg samengesteld. Desondanks aanvaardt het Nibud geen aansprakelijkheid voor schade die voortvloeit uit eventuele onvolledigheden en/of onjuistheden.
De Thema’s Hoe te gebruiken Over ABN AMRO en NIBUD
Het Nibud heeft leerdoelen en competenties ontwikkeld over leren omgaan met geld. Het doel is kinderen en jongeren leren omgaan met geld, zodat zij als volwassenen zelfstandig kunnen leven en wonen, waarbij zij op korte en lange termijn alle betalingsverplichtingen nakomen, de huishoudfinanciën in balans houden en beschikken over een positief eigen vermogen zonder problematische schulden. © 2012 Nibud Alle rechten voorbehouden.
HOME
m o k l we bij De
HOME
Hoe te gebruiken Thema’s • De gastles bestaat uit 9 thema’s. • De thema’s komen op alle pagina’s terug, zodat je makkelijk kunt schakelen tussen de thema’s. • Ook kun je de pijltjestoetsen en/of de muis gebruiken om door de thema’s en de opdrachten te scrollen. • De opdrachten in deze presentatie zijn identiek aan de opdrachten van de gedrukte versie.
Home • Via de Home-button kom je op de pagina waar alle thema’s staan. • Op deze Home-pagina klik je snel door naar de pagina’s ‘Hoe te gebruiken’ en ‘Over ABN AMRO en Nibud’.
Lesbrief • De antwoorden van de opdrachten vind je in de lesbrief. • Deze heb je al per post ontvangen, maar is ook terug te vinden op deze pagina in pdf-formaat.
De Thema’s Hoe te gebruiken Over ABN AMRO en NIBUD
Namens ABN AMRO Foundation wensen wij jou en de leerlingen een boeiende en leuke gastles toe!
Succes!
Klik hier
voor de pdf van de lesbr ief
SPAREN OF UITGEVEN Het geld van Evi Evi is 12 jaar en zit in groep 8. Evi wil later sportlerares worden en daarom zit ze op turnen en op tennis. Evi krijgt iedere maand 10 euro zakgeld. Evi maakt ook iedere maand de auto van opa en oma schoon. Per uur verdient zij hiermee 3 euro. Gemiddeld doet zij 1,5 uur over het schoonmaken.
Hoeveel inkomsten heeft Evi per maand?
1,5 uur auto
wassen x € 3. € 10
Per maand
is dat dan?
zakgeld.
HOME
SPAREN OF UITGEVEN Het geld van Evi Evi moet 5 euro per maand sparen van haar vader en moeder. De rest van haar geld mag ze opmaken. Evi wil graag op voetballen. Dat kost 10 euro per maand. Evi’s vader en moeder betalen ook al de turnclub en de tennisclub. Daarom moet Evi het voetballen zelf betalen.
Hoeveel geld komt Evi per maand te kort?
Ik weet
Ik weet het!
het!
HOME
SPAREN OF UITGEVEN Het geld van Evi Bedenk 3 dingen die Evi kan doen om aan meer geld te komen.
1. 2. 3.
Hoeveel heb jij al gespaard?
Ik zit al
bijna vol.
HOME
SPAREN OF UITGEVEN Eerst sparen, dan kopen
Hoeveel geld heb je nodig om alles te kunnen kopen?
Zoek 3 dingen uit die je graag wilt hebben.
Wat kosten die 3 dingen bij elkaar?
HOME
SPAREN OF UITGEVEN Eerst sparen, dan kopen
Hoeveel geld heb je nodig om alles te kunnen kopen?
Zoek 3 dingen uit die je graag wilt hebben.
Wat kosten die 3 dingen bij elkaar?
HOME
SPAREN OF UITGEVEN Eerst sparen, dan kopen
Hoeveel geld heb je nodig om alles te kunnen kopen?
Zoek 3 dingen uit die je graag wilt hebben.
Wat kosten die 3 dingen bij elkaar?
HOME
SPAREN OF UITGEVEN Eerst sparen, dan kopen Hoe duur is: • een puppy en een vakantie • hippe gympen, een mp3-speler en een mobieltje • een spelcomputer en een mobieltje • een spelcomputer en met je vader en moeder op vakantie
HOME
SPAREN OF UITGEVEN Eerst sparen, dan kopen Van je oma mag je iets kiezen uit de spullen die hieronder staan. Je mag voor 325 euro spullen uitzoeken. Wat kies jij? Wat kosten die spullen bij elkaar? Houdt oma nog geld over? Hoeveel?
HOME
SPAREN OF UITGEVEN Eerst sparen, dan kopen Van je oma mag je iets kiezen uit de spullen die hieronder staan. Je mag voor 325 euro spullen uitzoeken. Wat kies jij? Wat kosten die spullen bij elkaar? Houdt oma nog geld over? Hoeveel?
HOME
SPAREN OF UITGEVEN Eerst sparen, dan kopen Van je oma mag je iets kiezen uit de spullen die hieronder staan. Je mag voor 325 euro spullen uitzoeken. Wat kies jij? Wat kosten die spullen bij elkaar? Houdt oma nog geld over? Hoeveel?
HOME
SPAREN OF UITGEVEN Wat kost het? ARTIKEl
Heb jij deze spullen thuis? Weet jij wat ze kosten?
€ per stuk
eetkamertafel € bankstel € badhanddoek € bord € mok € blikopener € opscheplepel € lepel / vork / mes € kookpan € emmer € wekker € deurmat € waterkoker € wasmachine € stofzuiger € sportschoenen € tennisracket €
ARTIKEl
€ per stuk
scheenbeschermers € spijkerbroek € winterjas € t-shirt € fles shampoo (300 ml) € deodorant (roller) € pak wasmiddel (2 kg) € computer (laptop) € adsl of kabel, per maand € één keer wassen op 40°C € ontbijtje € avondeten € pot gel € tv (55 cm) € eenpersoonsbed € fiets € €
HOME
SPAREN OF UITGEVEN Uitgeven is kiezen Geld uitgeven, betekent keuzes maken. Geef je al je geld uit aan een game, dan kun je geen prepaid kaart kopen voor je mobiele telefoon. Moet je volgende week een cadeautje kopen voor je broer? Dan heb je nu minder geld om te gaan shoppen in de stad. Je kunt je geld maar één keer uitgeven.
Ik vlieg van
hot naar her.
HOME
SPAREN OF UITGEVEN Wat zou jij met 15 euro doen? Hieronder staan een paar uitgaven. Besteed jij er geld aan? Wat vinden je klasgenoten? Praat er met elkaar over.
artikel
wat kost het
ik koop ik koop het wel het niet
vul bedrag in en tel op
2,25 euro • tijdschrift kopen
• sparen
• naar de film
2,50 euro 10 euro
1,50 euro • frietje eten
• prepaid kaart mobiele 10 euro telefoon kopen 7 euro • t-shirt kopen 2,50 euro • make-up kopen
• cadeautje voor 4,50 euro verjaardag kopen 7 euro • computerspullen kopen
• geld geven aan 50 eurocent een goed doel 6,20 euro • met de bus naar oma
• snoep kopen
1,50 euro
totaal 15
euro
HOME
SPAREN OF UITGEVEN Hoeveel bespaar je? Als je iets wilt kopen, kun je wachten tot het in de aanbieding komt. Dan bespaar je geld. Hoeveel bespaar je?
Je krijgt 15% korting op een mp3-speler van 89 euro.
Je bespaart €
Voor schoenen betaal je 49 euro in plaats van 64 euro.
Je bespaart €
Eén schrift kost 75 cent. Je koopt er 10 voor de prijs van 5.
Je bespaart €
HOME
SPAREN OF UITGEVEN Hoeveel bespaar je? Als je iets wilt kopen, kun je wachten tot het in de aanbieding komt. Dan bespaar je geld. Hoeveel bespaar je?
Je krijgt 15% korting op een mp3-speler van 89 euro.
Je bespaart €
Voor schoenen betaal je 49 euro in plaats van 64 euro.
Je bespaart €
Eén schrift kost 75 cent. Je koopt er 10 voor de prijs van 5.
Je bespaart €
HOME
SPAREN OF UITGEVEN Hoeveel bespaar je? Als je iets wilt kopen, kun je wachten tot het in de aanbieding komt. Dan bespaar je geld. Hoeveel bespaar je?
Je krijgt 15% korting op een mp3-speler van 89 euro.
Je bespaart €
Voor schoenen betaal je 49 euro in plaats van 64 euro.
Je bespaart €
Eén schrift kost 75 cent. Je koopt er 10 voor de prijs van 5.
Je bespaart €
HOME
SPAREN Soms wil je iets kopen wat je niet van één keer zakgeld of kleedgeld kunt betalen. Zet dan een deel van je zak- en/of kleedgeld opzij. Op een later moment heb je dan wel genoeg geld om het dure artikel te kunnen kopen.
Een spaarplan maken Hoe lang moet je sparen om iets duurs te kunnen kopen? Dat maak je duidelijk in een spaarplan. Hieronder staat een spaarplan voor een mp3-speler.
Spaarplan voor MP3-speler
De mp3-speler kost
€ 90,-
Je hebt al gespaard
€ 15,-
Nog nodig
€ 75,-
–
Je moet dus nog € 75 sparen.
HOME
SPAREN Stel dat je de volgende inkomsten hebt:
per week Zakgeld € 4,50 In- en uitruimen vaatwasser
€ 5,-
+
Totaal € 9,50
Zet je hiervan € 7,50 per week opzij, dan kun je de mp3-speler over 10 weken kopen.
HOME
SPAREN Maak je eigen spaarplan Bedenk iets wat je wilt kopen, maar waarvoor je geen geld hebt. Dat is je spaardoel. Maak hiervoor een spaarplan.
Spaarplan voor ............................................ Dat kost
€ ...
Ik heb al gespaard
€ ...
Nog nodig
€ ...
–
Mijn inkomsten zijn: per week Zakgeld € ... ......, ....., .....,
€ ...
Totaal € ...
+
Lekker aan
het sparen?
Hiervan zet ik € ………… per week opzij. Over ..... weken kan ik mijn spaardoel kopen.
HOME
SPAREN geduld wordt beloond Sparen tot je genoeg geld hebt, kost tijd. Je moet dus geduldig zijn. Vind je dat moeilijk?
Bedenk samen met een klasgenootje 2 dingen die je kunt doen om sparen langer vol te houden.
a. b. Vet goed plan!
HOME
SPAREN geduld wordt beloond Sparen tot je genoeg geld hebt, kost tijd. Je moet dus geduldig zijn. Vind je dat moeilijk?
Welke tips heeft de rest van de klas nog meer bedacht?
Vet goed plan!
HOME
SPAREN geduld wordt beloond
Wat ga jij zeker doen om sparen langer vol te houden?
Vet goed plan!
HOME
SPAREN Slapend rijk! Je kunt thuis sparen, bijvoorbeeld in een spaarpot, in een speciale portemonnee, of in een kistje. Dat is gemakkelijk: je stopt het geld zo in de spaarpot of in het kistje. Sparen kan ook op een spaarrekening. Dan krijg je rente van de bank over het bedrag dat op je spaarrekening staat. Stel dat er € 100 op je spaarrekening staat. En dat je per jaar 3% rente krijgt. Aan het eind van het jaar betaalt de bank jou dan € 3 uit. Zo maar, zonder dat je er iets voor hoeft te doen. En hoe langer je geld op de spaarrekening staat, hoe meer rente je uiteindelijk krijgt. Zo word je slapend rijk!
Op de bank worden
we zzzzlapend rijk!
HOME
SPAREN Slapend rijk! Op je spaarrekening staat 175 euro. De bank betaalt jou 3% rente per jaar. Hoeveel rente krijg je na 1 jaar? €
Ik heb al erg veel gespaard.
HOME
SPAREN Slapend rijk! Op je spaarrekening staat 175 euro. De bank betaalt jou 3% rente per jaar. Hoeveel rente krijg je na 1 jaar? € En na 2 jaar? € En na 2 jaar nog meer!
HOME
SPAREN Slapend rijk! Op je spaarrekening staat 175 euro. De bank betaalt jou 3% rente per jaar. Hoeveel rente krijg je na 1 jaar? € En na 2 jaar? €
In totaal heel veel geld.
Hoeveel heb je na 2 jaar in totaal gespaard? €
HOME
LENEN Meteen kopen? Kleine uitgaven zoals snoep of een frisje in de stad, kun je meestal wel van je zakgeld betalen. Maar een mp3-speler, een game of een hippe tas voor naar school: daar heb je vast niet meteen genoeg geld voor. Soms wil je toch meteen iets kunnen kopen. Je kunt natuurlijk geld lenen. Lenen betekent dat iemand jou geld voorschiet. Je moet zeker weten dat je dat geld kunt terugbetalen. Heb je daar geen geld voor? Dan heb je een probleem!
HOME
LENEN Meteen kopen?
Wil je ergens geld voor lenen? Bedenk 3 dingen die je ook zou kunnen doen:
1. 2. 3.
Je kunt je geld
maar 1x
uitgeven. vaarwel
HOME
LENEN Rente & procenten Als je geld uitleent aan iemand, kun je rente vragen. Rente is een vergoeding voor het uitlenen van je geld.
SOM 1.
Hoeveel is 10% van 225 euro?
€
SOM 2.
Hoeveel is 30% van 500 euro?
€
HOME
LENEN Rente & procenten Als je geld uitleent aan iemand, kun je rente vragen. Rente is een vergoeding voor het uitlenen van je geld.
SOM 1.
Hoeveel is 10% van 225 euro?
€
SOM 2.
Hoeveel is 30% van 500 euro?
€
HOME
LENEN Rente & procenten
SOM 3.
Hoeveel is 12% van 9.600 euro?
€
SOM 4.
In de klas zitten 30 leerlingen. Elk kind heeft 15 euro. Je krijgt van iedereen 10%.
Hoeveel geld krijg je in totaal?
€
Lenen, is dat wel zo slim?
HOME
LENEN Rente & procenten
SOM 3.
Hoeveel is 12% van 9.600 euro?
€
SOM 4.
In de klas zitten 30 leerlingen. Elk kind heeft 15 euro. Je krijgt van iedereen 10%.
Hoeveel geld krijg je in totaal?
€
Lenen, is dat wel zo slim?
HOME
LENEN Rente & procenten
SOM 5.
Je hebt 30 euro geleend van een vriendje. Hij wil het geld nu terug, maar jij hebt het nu niet. Pas over een week kun je je vriendje terug betalen. Je vriendje vraagt daarom 15% rente.
Hoeveel geld moet jij volgende week betalen? €
Als jij geld leent, moet je ook rente betalen. Lenen is daarom best duur! Lenen, is dat wel zo slim?
HOME
LENEN Discussie: voorkom problemen Stel dat jij geld hebt geleend van een vriendje. Je hebt geen geld om het terug te betalen. Kunnen jullie wel vrienden blijven?
Kunnen we nog wel
vrienden zijn?
HOME
LENEN Discussie: voorkom problemen Stel dat jij geld hebt uitgeleend aan iemand in de klas. Je krijgt het geld steeds maar niet terug. Nu heb je het zelf nodig. Wat doe je?
Kunnen we nog wel
vrienden zijn?
HOME
LENEN Bedenk 3 nadelen van geld lenen bij een vriendje of vriendinnetje.
1. 2. 3.
HOME
LENEN Bedenk 2 dingen die je kunt doen om ruzie over geld lenen te voorkomen.
1. 2.
HOME
LENEN Moeilijke woorden
Wie leent, moet later aflossing en rente betalen. Weet jij wat die woorden betekenen?
Lenen: Aflossen:
Weet jij al wat
een lening is?
Rente:
HOME
LENEN IS DIT OOK EEN LENING?
Er bestaan een heleboel soorten leningen. Geef aan of de woorden in het linker rijtje volgens jou wel of geen lening zijn.
dit is wel een lening
dit is geen lening
Hypotheek Rood staan bij de bank Vragen of een vriendje iets voor jou betaalt. Je belooft dat je het geld later terug geeft.
HOME
Je eigen pinpas Betaalwijze In de winkel kun je betalen met briefjes en munten.
Noem nog 3 andere manieren waarop je kunt betalen:
1. 2. 3.
HOME
Je eigen pinpas Een eigen bankrekening Veel kinderen hebben een bankrekening. Dat is handig, want dan kunnen hun ouders hun zakgeld aan hen overmaken. Als je een echt baantje hebt, krijg je je salaris op een bankrekening. Eens in de paar weken stuurt de bank een overzicht waarop staat hoeveel geld er van je rekening is afgegaan en hoeveel er is bijgekomen. Het is slim om dit regelmatig te controleren. Je ziet dan wat je hebt uitgegeven en of er geen verkeerde bedragen zijn afgeschreven. Doe de afschriften daarna in een mapje. Bij een bankrekening krijg je meestal een pinpas. Met een pinpas kun je overal betalen.
HOME
Je eigen pinpas
Schrijf 2 voordelen en 2 nadelen op van betalen met een pinpas.
Voordelen
1. 2. Nadelen
1. 2.
HOME
Je eigen pinpas Stel je voor dat de bank aan jou vraagt om je eigen pinpas te ontwerpen. Denk eens goed na hoe die pas eruit zou zien.
Teken die pas. Wat staat er allemaal op?
voorkant
achterkant
HOME
Mobiele Telefoon Bellen zoveel als je wilt? Veel kinderen hebben een eigen mobiele telefoon. Vaak omdat hun ouders willen dat zij bellen als er iets is. Als ze bij een vriendje gaan spelen bijvoorbeeld, of als ze een lekke band hebben. Bellen kost geld. Veel kinderen mogen niet zoveel bellen als zij willen. Want hun ouders betalen de rekening! Je ouders lezen hierover meer op www.mijnkindonline.nl.
Hallo?
HOME
Mobiele Telefoon Telefoonkosten Veel kinderen hebben een eigen mobiele telefoon. Jij ook? Weet jij wat mobiel bellen kost?
je 1 sms’ n re verstu kost € ...
ten 5 minu ar je na bellen ost (-in) k d n e i r v l naar e i b o (m l) mobie € ...
uten 15 min ar na bellen st opa ko aar ln (mobie vast) €…
HOME
Mobiele Telefoon Telefoonkosten
Hoe kun je je belkosten verlagen? Bedenk 3 mogelijkheden.
1. 2. 3. Minder
bellen?
Welke van de 3 mogelijkheden ga je doen?
HOME
Mobiele Telefoon Telefoonkosten
Hoe kun je je belkosten verlagen? Bedenk 3 mogelijkheden.
1. 2. 3.
Welke van de 3 mogelijkheden ga je doen?
HOME
Mobiele Telefoon Prijzen vergelijken
Hoeveel kinderen in de klas hebben een mobiele telefoon?
Wij hebben een
mobiele telefoon. Ik niet.
HOME
Mobiele Telefoon Prijzen vergelijken Maak een lijst van de merken die de kinderen in de klas hebben. Zoek op internet de laagste prijs waarvoor je die merken kunt kopen. merk telefoon
de goedkoopste kost
de duurste kost
HOME
Mobiele Telefoon Prijzen vergelijken Op welke websites heb je gezocht? Noem er 3.
1. 2. 3.
Wat vind jij belangrijk aan een mobiele telefoon?
Dat ik er mee kan bellen.
HOME
Mobiele Telefoon Prijzen vergelijken Op welke websites heb je gezocht? Noem er 3.
1. 2. 3.
Wat vind jij belangrijk aan een mobiele telefoon?
Dat ik er mee kan bellen.
HOME
Mobiele Telefoon Prepaid of abonnement Heb jij prepaid of een abonnement? Kwekkwek,
kwekkekwek
Bedenk 2 voordelen van prepaid.
1. 2.
bladibladibla bla BLA Bla
bladibla :-D
kwek!!!!!!!!!!!!!!
Bedenk 2 voordelen van een abonnement.
1. 2. HOME
Mobiele Telefoon Prepaid of abonnement
Heb jij prepaid of een abonnement? Kwekkwek,
kwekkekwek
Bedenk 2 voordelen van prepaid.
1. 2.
bladibladibla bla BLA Bla
bladibla :-D
kwek!!!!!!!!!!!!!!
Bedenk 2 voordelen van een abonnement.
1. 2. HOME
Mobiele Telefoon Prepaid of abonnement
Heb jij prepaid of een abonnement? Kwekkwek,
kwekkekwek
Bedenk 2 voordelen van prepaid.
1. 2.
bladibladibla bla BLA Bla
bladibla :-D
kwek!!!!!!!!!!!!!!
Bedenk 2 voordelen van een abonnement.
1. 2. HOME
Mobiele Telefoon Inkomsten: Zakgeld en Belgeld Veel ouders betalen de mobiele telefoon van hun zoon of dochter. Veel kinderen krijgen een vast bedrag per week of per maand. Dat heet belgeld. Veel kinderen krijgen ook zakgeld. En soms ook geld voor een klusje, of voor een mooi rapport. Geld dat je krijgt of verdient, zijn inkomsten.
Krijg jij ook geld van je ouders?
Ja? Of nee?
HOME
Mobiele Telefoon Inkomsten: Zakgeld en Belgeld
Welke soorten inkomsten heb jij? En wat moet je ervan betalen?
soort
bedrag ik betaal ervan
zakgeld belgeld verjaardagsgeld rapportgeld ander geld
Waf! HOME
Mobiele Telefoon Inkomsten: Zakgeld en Belgeld Als je zakgeld en belgeld krijgt, kunnen je ouders dat op 2 manieren “betalen”:
1. 2.
als losse bedragen als zak-en belgeld in één keer Praat hierover
Wat is het voordeel van apart belgeld?
met elkaar in de klas.
En zijn er ook nadelen? Wat is het voordeel van zak- en belgeld in één keer? En het nadeel? HOME
Mobiele Telefoon Inkomsten: Zakgeld en Belgeld Als je zakgeld en belgeld krijgt, kunnen je ouders dat op 2 manieren “betalen”:
1. 2.
als losse bedragen als zak-en belgeld in één keer Praat hierover
Wat is het voordeel van apart belgeld?
met elkaar in de klas.
En zijn er ook nadelen? Wat is het voordeel van zak- en belgeld in één keer? En het nadeel? HOME
Mobiele Telefoon Inkomsten: Zakgeld en Belgeld Als je zakgeld en belgeld krijgt, kunnen je ouders dat op 2 manieren “betalen”:
1. 2.
als losse bedragen als zak-en belgeld in één keer
Wat is het voordeel van apart belgeld?
Praat hierover Praat hierover met elkaar in met elkaar in de klas. de klas.
En zijn er ook nadelen? Wat is het voordeel van zak- en belgeld in één keer? En het nadeel? HOME
Mobiele Telefoon Inkomsten: Zakgeld en Belgeld Als je zakgeld en belgeld krijgt, kunnen je ouders dat op 2 manieren “betalen”:
1. 2.
als losse bedragen als zak-en belgeld in één keer Praat hierover
Wat is het voordeel van apart belgeld?
met elkaar in de klas.
En zijn er ook nadelen? Wat is het voordeel van zak- en belgeld in één keer? En het nadeel? HOME
zakgeld De meeste kinderen krijgen zakgeld van hun ouders. Niet alle kinderen krijgen evenveel. Hoe hoog het zakgeld is, hangt af van een paar dingen. Misschien moet je er een heleboel zelf van betalen. Of vinden je ouders je zakgeld hoog genoeg. Sommige ouders hebben meer geld dan andere en kunnen dus meer zakgeld geven. Van zakgeld leer je met geld om te gaan. Je leert ervan te kiezen wat je echt wilt hebben. Dat moet je later ook kunnen, want dan kun je ook niet alles zo maar kopen.
Onderzoek Het Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) doet iedere 2 jaar het Nationaal Scholierenonderzoek. Het Nibud vraagt dan aan scholieren hoe hoog hun inkomsten zijn en wat zij er allemaal van kopen.
In de klas gaan jullie het Mini Scholierenonderzoek doen. HOME
zakgeld Beantwoord allemaal de volgende vragen.
Hoe oud ben je? ............. jaar
Heb je broers en zussen?
Ben je een jongen of een meisje?
Krijg je zakgeld?
Ja Nee
Jongen Meisje
Ja, iedere week hetzelfde bedrag. Ja, als ik erom vraag. Ja, als mijn ouders een goede bui hebben. Nee
HOME
zakgeld Beantwoord allemaal de volgende vragen.
Hoe oud ben je? ............. jaar
Heb je broers en zussen?
Ben je een jongen of een meisje?
Krijg je zakgeld?
Ja Nee
Jongen Meisje
Ja, iedere week hetzelfde bedrag. Ja, als ik erom vraag. Ja, als mijn ouders een goede bui hebben. Nee
HOME
zakgeld Beantwoord allemaal de volgende vragen.
Hoe oud ben je? ............. jaar
Heb je broers en zussen?
Ben je een jongen of een meisje?
Krijg je zakgeld?
Ja Nee
Jongen Meisje
Ja, iedere week hetzelfde bedrag. Ja, als ik erom vraag. Ja, als mijn ouders een goede bui hebben. Nee
HOME
zakgeld Beantwoord allemaal de volgende vragen.
Hoe oud ben je? ............. jaar
Heb je broers en zussen?
Ben je een jongen of een meisje?
Krijg je zakgeld?
Ja Nee
Jongen Meisje
Ja, iedere week hetzelfde bedrag. Ja, als ik erom vraag. Ja, als mijn ouders een goede bui hebben. Nee
HOME
zakgeld Beantwoord allemaal de volgende vragen.
Hoeveel zakgeld krijg je?
Mag je zelf weten wat je met je zakgeld doet?
Krijg je extra geld van je ouders?
Ja, altijd Ja, soms Nee
Ja, geld voor mijn mobiele telefoon. Ja, als ik een klusje heb gedaan. Ja, als het feest is (je verjaardag, een mooi rapport, Suikerfeest of Nieuwjaar). Nee.
Welke dingen koop je van je geld?
HOME
zakgeld Beantwoord allemaal de volgende vragen.
Hoeveel zakgeld krijg je?
Mag je zelf weten wat je met je zakgeld doet?
Krijg je extra geld van je ouders?
Ja, altijd Ja, soms Nee
Ja, geld voor mijn mobiele telefoon. Ja, als ik een klusje heb gedaan. Ja, als het feest is (je verjaardag, een mooi rapport, Suikerfeest of Nieuwjaar). Nee.
Welke dingen koop je van je geld?
HOME
zakgeld Beantwoord allemaal de volgende vragen.
Hoeveel zakgeld krijg je?
Mag je zelf weten wat je met je zakgeld doet?
Krijg je extra geld van je ouders?
Ja, altijd Ja, soms Nee
Ja, geld voor mijn mobiele telefoon. Ja, als ik een klusje heb gedaan. Ja, als het feest is (je verjaardag, een mooi rapport, Suikerfeest of Nieuwjaar). Nee.
Welke dingen koop je van je geld?
HOME
zakgeld Beantwoord allemaal de volgende vragen.
Hoeveel zakgeld krijg je?
Mag je zelf weten wat je met je zakgeld doet?
Krijg je extra geld van je ouders?
Ja, altijd Ja, soms Nee
Ja, geld voor mijn mobiele telefoon. Ja, als ik een klusje heb gedaan. Ja, als het feest is (je verjaardag, een mooi rapport, Suikerfeest of Nieuwjaar). Nee.
Welke dingen koop je van je geld?
HOME
zakgeld Als iedereen de vragen heeft beantwoord, gaan jullie met de hele klas een echt verslag maken van de antwoorden. Beantwoord in het verslag de volgende vragen:
Hoeveel kinderen zitten er in jullie klas? Hoeveel kinderen in de klas krijgen zakgeld? Wat is het hoogste zakgeldbedrag? Wat is het laagste zakgeldbedrag? Hoeveel zakgeld krijgen de kinderen in de klas gemiddeld? (Tel alle zakgeldbedragen bij elkaar op. Deel het totaal door het aantal kinderen dat er bij jullie in de klas zit.)
HOME
zakgeld Als iedereen de vragen heeft beantwoord, gaan jullie met de hele klas een echt verslag maken van de antwoorden. Beantwoord in het verslag de volgende vragen:
Hoeveel kinderen zitten er in jullie klas? Hoeveel kinderen in de klas krijgen zakgeld? Wat is het hoogste zakgeldbedrag? Wat is het laagste zakgeldbedrag? Hoeveel zakgeld krijgen de kinderen in de klas gemiddeld? (Tel alle zakgeldbedragen bij elkaar op. Deel het totaal door het aantal kinderen dat er bij jullie in de klas zit.)
HOME
zakgeld Als iedereen de vragen heeft beantwoord, gaan jullie met de hele klas een echt verslag maken van de antwoorden. Beantwoord in het verslag de volgende vragen:
Hoeveel kinderen zitten er in jullie klas? Hoeveel kinderen in de klas krijgen zakgeld? Wat is het hoogste zakgeldbedrag? Wat is het laagste zakgeldbedrag? Hoeveel zakgeld krijgen de kinderen in de klas gemiddeld? (Tel alle zakgeldbedragen bij elkaar op. Deel het totaal door het aantal kinderen dat er bij jullie in de klas zit.)
HOME
zakgeld Als iedereen de vragen heeft beantwoord, gaan jullie met de hele klas een echt verslag maken van de antwoorden. Beantwoord in het verslag de volgende vragen:
Hoeveel kinderen zitten er in jullie klas? Hoeveel kinderen in de klas krijgen zakgeld? Wat is het hoogste zakgeldbedrag? Wat is het laagste zakgeldbedrag? Hoeveel zakgeld krijgen de kinderen in de klas gemiddeld? (Tel alle zakgeldbedragen bij elkaar op. Deel het totaal door het aantal kinderen dat er bij jullie in de klas zit.)
HOME
zakgeld Als iedereen de vragen heeft beantwoord, gaan jullie met de hele klas een echt verslag maken van de antwoorden. Beantwoord in het verslag de volgende vragen:
Hoeveel kinderen zitten er in jullie klas? Hoeveel kinderen in de klas krijgen zakgeld? Wat is het hoogste zakgeldbedrag? Wat is het laagste zakgeldbedrag? Hoeveel zakgeld krijgen de kinderen in de klas gemiddeld? (Tel alle zakgeldbedragen bij elkaar op. Deel het totaal door het aantal kinderen dat er bij jullie in de klas zit.)
HOME
zakgeld Beantwoord allemaal de volgende vragen.
Hoeveel kinderen krijgen extra geld van hun ouders? Welk ‘extra geld’ wordt het meest genoemd? Welke dingen kopen de kinderen in je klas van hun geld? Maak een Top 5 van de dingen die het meest worden genoemd. Maak ook een Top 5 voor de jongens.
Extra geld! Extra geld!
En een Top 5 voor de meisjes.
Extra geld!
HOME
zakgeld Beantwoord allemaal de volgende vragen.
Hoeveel kinderen krijgen extra geld van hun ouders? Welk ‘extra geld’ wordt het meest genoemd? Welke dingen kopen de kinderen in je klas van hun geld? Maak een Top 5 van de dingen die het meest worden genoemd. Maak ook een Top 5 voor de jongens.
Extra geld! Extra geld!
En een Top 5 voor de meisjes.
Extra geld!
HOME
zakgeld Beantwoord allemaal de volgende vragen.
Hoeveel kinderen krijgen extra geld van hun ouders? Welk ‘extra geld’ wordt het meest genoemd? Welke dingen kopen de kinderen in je klas van hun geld? Maak een Top 5 van de dingen die het meest worden genoemd. Maak ook een Top 5 voor de jongens.
Extra geld! Extra geld!
En een Top 5 voor de meisjes.
Extra geld!
HOME
zakgeld Beantwoord allemaal de volgende vragen.
Hoeveel kinderen krijgen extra geld van hun ouders? Welk ‘extra geld’ wordt het meest genoemd? Welke dingen kopen de kinderen in je klas van hun geld? Maak een Top 5 van de dingen die het meest worden genoemd. Maak ook een Top 5 voor de jongens.
Extra geld! Extra geld!
En een Top 5 voor de meisjes.
Extra geld!
HOME
zakgeld Beantwoord allemaal de volgende vragen.
Hoeveel kinderen krijgen extra geld van hun ouders? Welk ‘extra geld’ wordt het meest genoemd? Welke dingen kopen de kinderen in je klas van hun geld? Maak een Top 5 van de dingen die het meest worden genoemd. Maak ook een Top 5 voor de jongens.
Extra geld! Extra geld!
En een Top 5 voor de meisjes.
Extra geld!
HOME
zakgeld Denk met de hele klas na over de volgende vragen:
Niet alle kinderen krijgen evenveel zakgeld. Hoe komt dat denk je? Bedenk 3 redenen. Wat kun je nog meer doen om aan geld te komen? Bedenk 3 dingen.
Wat is de beste smoes om je ouders om meer zakgeld te vragen?
HOME
zakgeld Denk met de hele klas na over de volgende vragen:
Niet alle kinderen krijgen evenveel zakgeld. Hoe komt dat denk je? Bedenk 3 redenen. Wat kun je nog meer doen om aan geld te komen? Bedenk 3 dingen.
Wat is de beste smoes om je ouders om meer zakgeld te vragen?
HOME
zakgeld Denk met de hele klas na over de volgende vragen:
Niet alle kinderen krijgen evenveel zakgeld. Hoe komt dat denk je? Bedenk 3 redenen. Wat kun je nog meer doen om aan geld te komen? Bedenk 3 dingen.
Wat is de beste smoes om je ouders om meer zakgeld te vragen?
HOME
En hoe
staat het?
kleedgeld Kleedgeld is een vast bedrag per maand waarvan je je kleren koopt. Het Nibud vindt kinderen vanaf ongeveer 12 jaar oud genoeg voor kleedgeld.
Wat kosten nieuwe kleren? Wil jij zelf je kleren kopen? Dan moet je wel ongeveer weten wat nieuwe kleren kosten. Hieronder staat een lijst met kledingstukken. De lijst is nog lang niet af. Schrijf op het lijstje welke kleren jij thuis in de kast hebt liggen. En schrijf ernaast hoeveel jij denkt dat je ouders ervoor betaald hebben. Zoek thuis samen met je ouders op hoeveel zij er voor betaald hebben. Of kijk op internet hoeveel een winterjas kost.
kledingstuk
dit kostte
winterjas
€
t-shirt met lange mouwen spijkerbroek
€ € € € € € €
HOME
kleedgeld Wat kosten nieuwe kleren? Hoeveel geld denk je dat je iedere maand nodig hebt voor nieuwe kleren? € Kijk op www.nibudjong.nl hoeveel kleedgeld kinderen van 12 jaar krijgen.
Hoi, ik ben kleedgeld.
Hi, ik ben He, ik ben
zakgeld.
geen kleedgeld.
HOME
kleedgeld Elk nadeel heeft z’n voordeel Noem 2 voordelen en 2 nadelen van kleedgeld.
voordelen
1. 2. nadelen
1. 2. Ik kan helemaal
zelf bepalen wat ik voor kleding koop.
HOME
shoppen via internet Gamen op internet Ben je net lekker een spelletje aan het spelen op internet, moet je opeens betalen! Heb je dit wel eens meegemaakt? En heb je dat toen aan je ouders verteld? Bedrijven mogen namelijk helemaal geen geld vragen aan kinderen! Je ouders lezen hierover meer op www.mijnkindonline.nl. Er zijn steeds meer winkels op internet. Veel mensen kopen spullen via internet. Hieronder staat een top 5 van spullen die via internet gekocht worden:
top 5 1. Kleding 2. Computer/elektronica spullen 3. DVD’s 4. Online spelletjes 5. Mobiele telefoons
*
huiswinkel Let op het ‘t s je op in- * waarborg’ al wilt kopen. ternet iets
Dit is zo’n ‘thuiswinkelwaarborg’.
In Nederland hebben veel internetwinkels het ‘Thuiswinkel Waarborg’. Dat betekent dat deze winkels betrouwbaar zijn. Om helemaal zeker te weten of de internetwinkel van jouw keuze betrouwbaar is, kun je controleren of de winkel op de ledenlijst staat van ‘Thuiswinkel Waarborg’ op www.thuiswinkel.org.
HOME
shoppen via internet Kun jij voordelen bedenken van kopen via internet? Noem er 2.
1. 2. Kun je ook nadelen bedenken? Noem er 2.
1. 2.
HOME
Kasboekje Een kasboekje bijhouden
voorbeeld
Waar blijft jouw geld? Schrijf een tijdje op waaraan je je geld uitgeeft. Je kunt dat doen in een kasboek. Iemand die een kasboekje bijhoudt, gaat vanzelf minder geld uitgeven. Probeer maar! Datum
Omschrijving
Inkomsten
Uitgaven
30-11 cadeautje Zoë € 3,60 1-12
zakgeld
€ 4,-
1-12 cadeautje oma € 5,40 05-12
Rapport geld
€ 15,-
2-12
hond van de buren
€ 1,50
uitlaten
3-12 filmkaartje € 8,50 3-12
wat lekkers bij de film
4-12
autowassen
€ 2,60
€ 5,-
4-12 t-shirt € 9,90 4-12
hond van de buren
€ 1,50
uitlaten
6-12
hond van de buren
uitlaten
8-12
zakgeld
€ 4,-
8-12
klusje bij oma
€ 7,50
€ 1,50
8-12 sparen € 10,-
Totaal
€ 40,-
€ 40,-
HOME
Kasboekje jouw KASBOEK Datum
Omschrijving
TOTAAL
Inkomsten
Uitgaven
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
€
HOME
Kasboekje Eerst nadenken, dan kopen Weet Weet jij jij precies precies hoeveel hoeveel geld geld je je hebt? hebt?
In In de de winkel winkel zie zie je je een een computerspel computerspel van van 33 33 euro. euro. Je Je hebt hebt 15 15 euro euro gespaard. gespaard. Iedere week krijg je 3 euro zakgeld. Iedere week krijg je 3 euro zakgeld.
Hoeveel geld kom je te kort? Hoelang moet je nog sparen? Bedenk 3 manieren om aan meer geld te komen. Oeps, vergeten! Je broer is volgende week jarig. Je hebt geen geld meer voor een cadeautje. Hoe ga je dat oplossen? Verzin 2 oplossingen waardoor je je broer toch een cadeautje kunt geven.
HOME
Kasboekje Eerst nadenken, dan kopen Weet jij precies hoeveel geld je hebt? In de winkel zie je een computerspel van 33 euro. Je hebt 15 euro gespaard. Iedere week krijg je 3 euro zakgeld.
Hoeveel geld kom je te kort? Hoelang moet je nog sparen? Bedenk 3 manieren om aan meer geld te komen. Oeps, vergeten! Je broer is volgende week jarig. Je hebt geen geld meer voor een cadeautje. Hoe ga je dat oplossen? Verzin 2 oplossingen waardoor je je broer toch een cadeautje kunt geven.
HOME
Kasboekje Eerst nadenken, dan kopen Weet Weet jij jij precies precies hoeveel hoeveel geld geld je je hebt? hebt?
In In de de winkel winkel zie zie je je een een computerspel computerspel van van 33 33 euro. euro. Je Je hebt hebt 15 15 euro euro gespaard. gespaard. Iedere week krijg je 3 euro zakgeld. Iedere week krijg je 3 euro zakgeld.
Hoeveel geld kom je te kort? Hoelang moet je nog sparen? Bedenk 3 manieren om aan meer geld te komen. Oeps, vergeten! Je broer is volgende week jarig. Je hebt geen geld meer voor een cadeautje. Hoe ga je dat oplossen? Verzin 2 oplossingen waardoor je je broer toch een cadeautje kunt geven.
HOME
Kasboekje Eerst nadenken, dan kopen Weet Weet jij jij precies precies hoeveel hoeveel geld geld je je hebt? hebt?
In In de de winkel winkel zie zie je je een een computerspel computerspel van van 33 33 euro. euro. Je Je hebt hebt 15 15 euro euro gespaard. gespaard. Iedere week krijg je 3 euro zakgeld. Iedere week krijg je 3 euro zakgeld.
Hoeveel geld kom je te kort? Hoelang moet je nog sparen? Bedenk 3 manieren om aan meer geld te komen. Oeps, vergeten! Je broer is volgende week jarig. Je hebt geen geld meer voor een cadeautje. Hoe ga je dat oplossen? Verzin 2 oplossingen waardoor je je broer toch een cadeautje kunt geven.
HOME
Kasboekje Eerst nadenken, dan kopen Weet jij precies hoeveel geld je hebt? In de winkel zie je een computerspel van 33 euro. Je hebt 15 euro gespaard. Iedere week krijg je 3 euro zakgeld.
Hoeveel geld kom je te kort? Hoelang moet je nog sparen? Bedenk 3 manieren om aan meer geld te komen. Oeps, vergeten! Je broer is volgende week jarig. Je hebt geen geld meer voor een cadeautje. Hoe ga je dat oplossen? Verzin 2 oplossingen waardoor je je broer toch een cadeautje kunt geven.
HOME
HOME
Ja ja, je raadt het al. Jij bent een held met je geld!
COLOFON Deze gastles wordt mogelijk gemaakt door: ABN AMRO & ABN AMRO Foundation
[email protected] www.abnamro.com/nl/duurzameontwikkeling/abn-amro-foundation
Tekst: Nibud
Vormgeving & Illustratie: Barbara van den Berg & Charlotte Bruijn www.barbaravandenberg.com www.lottaland.nl