Welkom! Atelier “Veilig op straat”
Bouwstenen voor een kindvriendelijke stad 2. LEEFWERELDGERICHT WERKEN
3. INFRASTRUCTUREEL WERKEN toegang – toegankelijkheid hulpbronnen
levensdomeinen - beleidsdomeinen
uitkomst - leerproces
1. PARTICIPATIEF WERKEN
KINDEREN ALS STEDELIJKE MEDEBURGERS
Kindvriendelijke steden: bouwstenen 1. Participatief werken: - Voorzieningen aanbieden zodanig dat kinderen kunnen deelnemen en gebruik maken van het leven in de stad en de stedelijke voorzieningen - Voldoende inspraakmogelijkheden om mee richting te geven aan het beleid
2. Leefwereldgericht werken: -
Beleid of een project vertrek vanuit de alledaagse leefwereld van kinderen en jongeren
3. Infrastructureel werken: -
Stedelijke actoren bieden de nodige infrastructuur/voorzieningen/ondersteuning (Zowel fysieke, financiële als sociale hulpbronnen)
Stadsatelier ‘veilig op straat’ Wouter Verhaert, Stad Turnhout
Wat als de auto zijn intrede doet? van 1 auto /1000 gezinnen naar 1 auto /gezin 5
Waar zijn de kinderen?
… COLLECTIEF AANVAARD Verkeersonveiligheid voor kind > KAN niet zelfstandig op straat Angst van ouders > MAG niet zelfstandig op straat Actieradius autonome verplaatsing kind: “km” > “m”
TOEGANKELIJKHEID Ontwikkeling kind? * Sociale cohesie? * Claim tijd ouders >verhuismotief * “Taxi’s” >bereikbaarheid? Vademecum? * Literatuur? * Eigen ervaring?
Een kind
kind
LEEFTIJD Wat WIL het kind … Wat KAN het kind: vaardigheden Wat LEERT het kind: in het verkeer
NOOD aan publieke verkeersruimte = verschillend 7
peuter < 3 jaar • WIL
Spelen (ter plekke)
• KAN
Weinig mobiel > buggy, fietskar, bakfiets, auto… Niet alleen gelaten worden = permanent in het oog houden
• NOOD qua openbaar domein Toegankelijkheid buggy ≈ rolstoelgebruikers Toegankelijkheid fietskar, bakfiets… Aangepaste verblijfsplekken (speelzone + terras)
8
kleuter • WIL
( 3 tot 5 à 7 jaar ) Spelen met kinderen in omgeving van woning
• KAN
Autonoom spelen in tuin, speeltuin, autovrije plek NIET autonoom verblijven daar waar auto’s rijden = claim op ouders: permanent begeleiden, ook op voetpad ! NIET fietsvaardig > fietskar, bakfiets, auto…
• LEERT
1ste verkeersregel : “blijf op de stoep”, boordsteen ! Fietsen
Woonomgeving • NOOD qua openbaar domein Ruimte om te leren fietsen Autovrije plekken (doodlopende straat, voetwegen, parkje…) … aansluitend bij woning ! 9
lagere school kind • WIL • KAN
• LEERT
( 5 à 7 tot 10 à 12 jaar ) Spelen met vriendjes, de wijk ontdekken, nieuwe vriendjes ontmoeten, hun wereld verruimen Autonoom spelen op autoluwe straat Autonoom verplaatsen op voetpad ( ook fietsen ) NIET autonoom oversteken ( inschatten rijdende auto’s ?) NIET autonoom fietsen in autoverkeer Oversteken “indien geen rijdende auto’s” = max 100 à 200 pae/u “bij groen licht”
Fietsen in verkeer Wijk • NOOD qua openbaar domein Autoluwe straten (erf max 30 à 50 woningen, boomstructuur) Voetgangersnetwerk: continu & veilig ( boordsteen ) Aangepaste oversteken ( wegversmalling+drempel / lichten) ≈ minder mobiele senioren
10
jongere • WIL • KAN
( 10 à 12 tot …18 jaar ) vrienden ontmoeten, de stad beleven… Autonoom oversteken ( rijdend dubbelrichting verkeer ) Autonoom fietsen in verkeer NIET autorijden > aangewezen op fiets & openbaar vervoer ! Ongevallen !
• NOOD qua openbaar domein Interessante ontmoetingsplekken Stad Fietsnetwerk : o Veiligheid ( ontvlechten, 30, fietspaden ) o Continuïteit ( kruisingen drukke wegen/ring ) ≈ senioren
11
Vaardigheidsfase > Schaal > Nood leeftijdsfase Peuter < 3jaar Kleuter 3 tot 5à7 jaar
vaardigheidsfase
schaalniveau
nood qua publieke verkeersruimte Kan niet autonoom verplaatsen. Openbaar domein Toegankelijkheid buggy, fietskar, bakfiets… Kan/mag autonoom verplaatsen in Woonomgeving Autovrije plekken (aansluitend autovrije omgeving. Woonstraat aan woning : kruiwagenpad, Leert: trage wegen, speelplek…). • “blijf op de stoep” (boordsteen) Ruimte om te leren fietsen. • fietsen
Lagere school kind Kan/mag autonoom verplaatsen: Wijk 5à7 tot 10à12 jaar • op voetpad (ook met fiets) • in autoluwe straat met traag verkeer Leert : • oversteken • fietsen in verkeer. Leert/kan/mag oversteken “indien geen rijdend verkeer” “groen licht”
Autoluwe straten met traag verkeer. Voetgangersnetwerk met goede continuïteit en oversteekbare straten.
Jongere > 10à12 jaar
Fietsnetwerk met goede continuïteit en goede veiligheid. Goed aanbod openbaar vervoer.
Kan/mag autonoom: • oversteken met rijdend verkeer • fietsen in verkeer Mag niet autorijden
Stad
12
Meulentiende Turnhout Wouter Verhaert, Stad Turnhout
Schakel in fijnmazige trage wegennetwerk in wijk > lagere schoolkind Mobiliteitskamer Oversteekvoorzieningen
14
Schakel in fijnmazige trage wegennetwerk in wijk > lagere schoolkind Mobiliteitskamer Oversteekvoorzieningen
Bovenlokale groene autoluwe fietsroute > jongere 15
Inbreidingsproject in perifere wijk Voor jonge gezinnen: zelfbouwkavels en sociale huisvesting meergezinswoning Omliggende straten “klassiek” ingericht 1 bestaande buurtweg & haag te behouden In eigendom stad > Test-project voor stadsdiensten 16
Kleinere privé-tuinen (tgv stadsverdichting) >>> Belang openbare ruimte groeit: kwalitatieve spel- & ontmoetingskans, groen Autovrije ruimte, maximaal & aaneengesloten, < 60 m van elke woning = oase: speeltuigen, trapveld, hakbos, fietspad… Autoluwe erfstraten, < 30 woningen /tak, boomstructuur = geknipt >>> alle straten bespeelbaar Bezoekers-parkeren aan begin auto-ontsluiting verkaveling . . 17
Kleinere privé-tuinen (tgv stadsverdichting) >>> Belang openbare ruimte groeit: kwalitatieve spel- & ontmoetingskans, groen Autovrije ruimte, maximaal & aaneengesloten, < 60 m van elke woning = oase: speeltuigen, trapveld, hakbos, fietspad… Autoluwe erfstraten, < 30 woningen /tak, boomstructuur = geknipt >>> alle straten bespeelbaar Bezoekers-parkeren aan begin auto-ontsluiting verkaveling Trage wegennetwerk >>> kinderen uit al de omliggende straten profiteren mee = schakel in fijnmazige trage netwerk van wijk/mobiliteitskamer 18
Inbreidingsproject = meerwaarde voor kinderen uit ruime buurt ( bevraging jeugddienst ) Voorbeeldproject naar verkavelaars Oude stedelijke wijken zonder inbreidingsprojecten ? > Circullatiemaatregelen : “knip” = niet populair, wel goedkoop ( Buurtvergadering ? > Inspraak jongeren ! ) 19
Stadsatelier ‘veilig op straat’ Jeroen Mercy, Velodroom
Veilig en leuk fietsen door Sint-Amandsberg
Op het programma… Ontsnappen uit de capsule Volg de kinderen Velodroom: wie? wat? Velodroom: hoe? Drie lessen
Ontsnappen uit de capsule Veiligheid Gezondheid Street wise / Duurzame vriendschapsrelaties Stad/straat is school voor het leven Innovatie en creativiteit Coalitie van kinderen en senioren Het verplaatsen op zich ‘kindvriendelijk’ maken ipv de bestemming
Volg de kinderen Projectweek mobiliteit
Volg de kinderen
Volg de kinderen
Volg de kinderen
Volg de kinderen enquête in de scholen
Volg de kinderen
Volg de kinderen
Fietsers
Auto’s
Volg de kinderen
Velodroom: wie? wat? Groep ouders van 6 verschillende scholen in Sint-Amandsberg Onze dromen: Een kind van 4 fietst ‘zwalpend’ onder begeleiding van een volwassene naar school, bakker, nabije speelplek Een kind van 8 fietst soms al eens alleen naar school, bakker, nabije speelplek Een kind van 10 fietst alleen naar school, bakker, nabije speelplek Een kind van 12 fietst alleen naar school buiten de wijk, zwembad en winkels in de stad En dit gebeurt veilig en leuk!
Velodroom: hoe? Rapport met tromgeroffel aan de stad overhandigen
Velodroom: hoe? Zelf onderdeel zijn van de oplossing Schoolomgevingen: 2 leefstraten, 2 schoolstraten Fietspoules fijn dat je me overlaat - actie op de steenwegen Parklets
Drie lessen Droom wordt niet in vraag gesteld Co-creatie (velodroom zorgt voor draagvlak, stad voor infrastructuur) werkt nog niet Met acties bereik je een totaal andere doelgroep
Stadsatelier ‘veilig op straat’ Vicky Pettens, Kindlint Ooostende
Kindlint in Oostende 37
Kindvriendelijke publieke ruimte • Door het beleefbaar maken van de publieke ruimte = beklimbaar, beglijdbaar, bespringbaar, balvriendelijk, enscenering, ritme en geometrie
38
Kindvriendelijke publieke ruimte Door te werken aan verbindingen en knooppunten = voorrang voor fietsers en voetgangers, comfort en veiligheid, parcours
39
Principes van een kindlint = samenhangend geheel opgebouwd uit verschillende elementen die het kind leiden doorheen de ruimte en verleiden om actief in te spelen op die ruimte • Spelprikkels en passageplekken • Woonweefsel en speelweefsel versterken • Als lineair element • Verschillende schaalniveaus • Mobiliteit
40
Experimentele fase • Bestuur…? • Harde sector…? • Offensieve aanpak! • Opportuniteiten aangrijpen • Complementariteit! • Overleg • Inspraak • Opvolging uitvoering!
41
Structurele aanpak - Stadsbreed • Budget • Overheidsopdracht • Opdracht Kind & Samenleving • Stad in kaart brengen + aandachtswijken • Uitwerking 2 pilootprojecten • Strategie/voorbeeldenboek 42
Structurele aanpak - Stadsbreed • • • •
Overlegmomenten Inspraakmomenten Terreinbezoeken Inventaris van de bestaande elementen • • • •
Formele speelruimten Informele speelruimten (parken en pleinen,…) Verbindingen (fietsroutes, kruispunten,…) Voorzieningen (scholen, jeugdlokalen,…)
• Inventaris van kwetsbare buurten, op niveau van bouwblokken (10 criteria, overschrijding van minstens 7 criteria), • vb. eenoudergezinnen, geboorten in een kansarm gezin, wooninstabiliteit, laaggeschoolde langdurig werkzoekenden, niet-Belgen uit een land met een laag of medium HDI,…
43
44
45
Uitwerking per zone Wijk Hazegras - Potenties - Knelpunten - Uitdagingen
46
Uitwerking per zone • Referenties, inspiratievoorbeelden
• Én aansluiting op bestaande of toekomstige projecten
47
Nog verder uit te werken • Uitwerking 2 pilootprojecten • Strategie/voorbeeldenboek
48
Tot slot… in dit stadium • • • • •
Samenwerking met andere diensten en organisaties cruciaal! Kennis van toekomstplannen Invoegen programma in grotere projecten Mobiliteit, onderwijs, groenontwerp, masterplannen,… Intergenerationele mogelijkheden!
• Reflex bij de harde sector, ontwerpers,… bewerkstelligen • Gelijkgestemde zielen • … passie! 49
Discussie en vragen Atelier “Veilig op straat”
