Welke competenties voor de textielberoepen met toekomst: richtingwijzers voor Cobot vzw Michel Annaert
‘Klassieke’ textielproducten Kledingtextiel (ondergoed, vrijetijdskleding, regenkleding, nachtkleding, werkkledij, baby- en kinderkleding, …) Huishoudlinnen (keuken-, tafel-, bed- en badlinnen) Interieurtextiel (tapijt, gordijnen, meubelstoffen, wandbekleding, …)
‘Nieuwe’ textieltoepassingen Voor land- en tuinbouw (bv. grondbedekkingsdoek) Voor de bouw (bv. isolatiemateriaal, zonnewering) Voor water-, wegen- en bodemwerken Voor de medische wereld (bv. steunverbanden, hospitaallinnen, kunstaders) Voor voertuigen (bv. autogordels, airbags), vliegtuigen en schepen (bv. tapijt) Voor bescherming (bv. brandwerende materialen) Voor sporttoepassingen (bv. kunstgras, parachutes)
Sector in transitie Klassieke standaardartikelen (veelal collecties en stocks)
Innovatieve maatoplossingen (in samenwerking met de klant)
Sterk productiegebonden focus
Meer aandacht voor design, klantenservice, logistiek, …
Verbeteren, aanpassen van producten
Creëren van nieuwe producten
Arbeidsintensieve sector
Kennisintensieve sector
Textielindustrie: een industrie volop in beweging 100 % 15 20
100 % 7
36
5 10 42 50 15
1968
2009
Spinnerij + Veredeling Veredeling Spinnerij Technisch textiel Interieurtextiel Kledingtextiel
Aanleiding onderzoek Instroomproblematiek Sector in transitie met nood aan textielcompetente werknemers
Lage instroom van leerlingen in het textielonderwijs
Hoge vergrijzingsgraad
Moeilijk invullen van vacatures
Onderzoeksvraag van de sector Welke competenties hebben de Vlaamse textielbedrijven vandaag en in de komende 5 à 10 jaar nodig om de economische transitie succesvol door te maken?
Onderzoeksvraag van de sector Op vraag van de sociale partners van de textielsector
Onderzoek toegewezen aan Tempera Tempera is een onafhankelijk onderzoeksbureau, gespecialiseerd in toegepast onderzoek over arbeid en sociaal beleid www.tempera.be
Onderzoek Met steun van de Vlaamse Overheid Onderzoeksperiode: januari – juni 2010 Twee luiken: Kwantitatief onderzoek om inzicht te krijgen in de te verwachten evoluties van de sector Kwalitatief onderzoek om de toekomstige competentievereisten voor de bijzonderste kwalificaties/profielen in kaart te brengen
Onderzoek In drie fasen Fase 1: Interviews met belangrijke stakeholders/captains of industry uit de sector Fase 2: Telefonische bevraging Fase 3: Toetsing van de resultaten
Met de medewerking van een 50-tal textielbedrijven
Belangrijke vaststelling: verschuiving naar vraaggerichte marktoriëntatie Aanbodgestuurd: Focus op het zo efficiënt mogelijk produceren van “standaardproducten” met een relatief lage toegevoegde waarde Vraaggericht: Focus op het vervaardigen van “nicheproducten” met een hogere toegevoegde waarde, op maat van opdrachtgevers
Prognose 2020 Tegen 2020 is bijna de volledige textielsector vraaggericht. 88% van de textielwerknemers zullen tewerkgesteld zijn in vraaggerichte bedrijven met voldoende tewerkstellingsperspectieven in vnl. productie, verkoop, onderzoek & ontwikkeling en kwaliteitscontrole Verschuiving in marktoriëntatie veroorzaakt een parallelle verschuiving in de kwalificatiebehoeften.
Negen onderzochte kwalificaties
Afdelingsverantwoordelijke productie Product- en procesontwikkelaar Meestergast Regelaar Wever Operator natveredeling Tufter Aankoper Verkoper
Resultaat per kwalificatie
Een actuele competentielijst Overzicht van tendensen die een impact zullen hebben op de competenties Overzicht van de uitdagingen en de impact daarvan op de competenties Rangorde van de gevraagde competenties De aanwervingsdrempel
Vastgestelde tendensen met een impact op de vereiste competenties Toenemend belang van dienstverlening aan de klant (meest voorkomende tendens) Nieuwe productietechnieken, nieuwe en andere grondstoffen Verdere automatisering en informatisering Meer projectgebonden en vraaggerichte productie De gemiddelde productlevenscyclus wordt korter Toenemende intensiteit van samenwerking tussen afdelingen en bedrijven Meer milieuvriendelijke producten en processen
Uitdagingen De vastgestelde tendensen resulteren per onderzochte kwalificatie in uiteenlopende uitdagingen voor de toekomst:
meer variatie in het dagelijkse werk strengere eisen op vlak van kwaliteit minder routinematig werk levertermijnen en dienstverlening zullen het verschil maken met de concurrenten meer samenwerking en nog meer klantgericht werken toenemende (technische) complexiteit nieuwe markten toenemend belang en gebruik van ICT bijblijven en inspelen op toenemende automatisering en informatisering.
Die uitdagingen zullen gevolgen hebben voor de competenties waaraan de bedrijven nood zullen hebben.
