Wegwijzer fondsenwerving voor pioniersplekken

Wegwijzer fondsenwerving voor pioniersplekken Mogelijkheden voor financiële ondersteuning van gemeenten behorend tot de Protestantse Kerk in Nederland door particuliere en kerkelijke fondsen

Inhoudsopgave

Inleiding

4

1.

Plaatselijke gemeente/diaconie 1.1 Tips voor de geldwerving van de gemeente

5 5

2.

Classis 2.1 Regionale Bestemmingsreserves ACV

7 7

3.

Provinciale giftenadvieslijst

10

4.

Kerkelijke steunfondsen

14

5. Particuliere fondsen 5.1 Overzicht fondsen 5.2 Fondsen die alleen benaderd kunnen/mogen worden door Missionair Werk en Kerkgroei 5.3 Fondsen die de gemeente zelf kan benaderen

16 16 16 17

Uitgave van Missionair Werk en Kerkgroei van de Protestantse Kerk in Nederland Vraag aan de gebruiker We proberen deze brochure steeds aan te passen aan de actualiteit, maar willen u als gebruiker van de brochure graag vragen ons op de hoogte te stellen van onjuistheden of suggesties over wat anders of beter zou kunnen. Reacties kunt u sturen naar: Missionair Werk en Kerkgroei Postbus 8504 3503 RM Utrecht of mailen naar: [email protected]

Inleiding Uitgangspunt voor het (kerkrentmeesterlijk) beheer in de Protestantse Kerk in Nederland is dat de gemeenten financieel zelfstandig opereren. De kosten verbonden aan de predikantsplaats, de gebouwen en de kerkelijke activiteiten dienen in principe door de gemeenten zelf gedragen te worden. Bij pioniersplekken die tot verdere verzelfstandiging willen overgaan is dat vaak nog ver vanzelfsprekend. Het is soms een ware uitdaging om de financiën bij elkaar te krijgen. In bijzondere situaties bestaan echter mogelijkheden om financiële steun van derden te verkrijgen. Deze derden zijn te onderscheiden in: 1.

Plaatselijke gemeente/diaconie Plaatselijk kan de gemeente een fondsenwervingstraject opstarten door allerlei initiatieven te organiseren. Wellicht kan de diaconie daar ook in bijdragen.

2.

Classis Mogelijk kan de betreffende classis de pioniersplek financieel ondersteunen. Het is de moeite waard om dit na te gaan.

3. Provinciale giften- of (bijdragen)advieslijst De provinciale giftenadvieslijst (niet in elke provincie aanwezig) is een hulpmiddel bij het omgaan met de vele steunaanvragen die de diaconie en/of de kerkelijke gemeente krijgt.





Per provincie wordt advies gegeven over organisaties en projecten in de provincie waarvan gezegd wordt dat ze diaconale steun verdienen. Door een verzoek in te dienen kan de pioniersplek mogelijk ook op de lijst komen te staan.

4. Kerkelijke steunfondsen De Protestantse Kerk in Nederland kent enkele fondsen waaruit financiële steun verleend kan worden voor inhoudelijk kerkenwerk, zoals pastoraat, missionair diaconaal werk en jeugdwerk. 5. Particuliere fondsen Naast kerkelijke fondsen zijn er ook enkele particuliere fondsen die projecten ondersteunen op het gebied van pastoraat of jeugdwerk.

Wegwijzer fondsenwerving 4

1. Plaatselijke gemeente/ diaconie Geld inzamelen kan op verschillende manieren. Ook plaatselijk kunnen diverse acties ondernomen worden. Besteed aandacht aan de collectes Maak uw commissie zichtbaar en geef persoonlijk een toelichting in de kerkdienst. Maak zo nu en dan gebruik van een PowerPointpresentatie. Stuur een brief aan alle gemeenteleden Informeer de gemeenteleden over de situatie. Wellicht ook mogelijk in andere wijkgemeenten of moedergemeenten waaraan de pioniersplek verbonden is. Vraag gemeenteleden om een extra vaste vrijwillige bijdrage voor de periode die nodig is om zelfstandig te worden. Overleg hierover wel met het college van kerkrentmeesters. Maak gebruik van een extra collecte Houd een leuke gemeenteactiviteit Bijvoorbeeld een gezamenlijke maaltijd, boekenverkoop of een talentenavond waarvoor geld bijeengebracht moet worden.

1.1 Tips voor de geldwerving van de gemeente Wanneer subsidie wordt aangevraagd, wordt vaak verzocht om een projectplan of moet een vragenformulier ingevuld worden. Dan is het handig als er een duidelijk plan ligt en er eenvoudig antwoord gegeven kan worden op de gestelde vragen. Hieronder een aantal handige tips voor geldwerving in zijn algemeenheid op een rij.

Bij het projectplan - Een project is een activiteit met een aanleiding; - Een project heeft een duidelijke doelstelling: wat wil je bereiken, wat moet het resultaat zijn?; - Een project is tijdelijk, heeft een begin- en een einddatum; - Het project heeft verschillende fasen met een tijdpad. Bijvoorbeeld: onderzoeksfase, opzet en uitvoering, en evaluatie; - Een project richt zich op een bepaalde doelgroep; - Er is een beschrijving van de wijze waarop gewerkt gaat worden om binnen de gestelde termijn de doelen te bereiken; - Het is duidelijk wie het project initieert, wie het opzet en uitvoert, en aan wie verantwoording moet worden afgelegd. Richt een projectgroep op; - Het is duidelijk met wie op welke wijze en in welke fase wordt samengewerkt; - Er is een begroting en een dekkingsplan. Hoe aan de slag? - oriëntatie; - stappenplan; - werving. a. Oriëntatie: - interne voorbereiding, visie en missie, wie doet wat en wanneer, haalbaarheidsonderzoek (geld, PR, middelen en tijd); - campagne voeren voor het project / breed draagvlak / derden die medewerking aan project willen geven. b. Stappenplan / Tijdpad: - verdeel in de projectgroep de voorbereidende en uitvoerende taken (wie doet wat wanneer); - stel eventueel een draaiboek op; - stel een tijdpad op: zeker niet te strak; Wegwijzer fondsenwerving 5

- zie fondsenwerving en sponsoring niet als ‘een klusje erbij’. c. Werving: De daadwerkelijke werving van gelden is betrekkelijk eenvoudig en boeiend. Zeker als punt a en b goed zijn voorbereid en uitgewerkt. - werven bij fondsen; - donateurs werven; - sponsors werven. werven bij fondsen: Een verzoek om een financiële bijdragen dient te bestaan uit: - aanbiedingsbrief; - projectbeschrijving; - begroting en dekkingsplan; - (eventueel) aanvullende documentatie (folder, foto’s, …). Onderwerpen die in de aanbiedingsbrief zeker aan bod dienen te komen zijn: - waarom naar dit fonds / subsidiegever?; - verwijzen naar bijlagen: projectbeschrijving, begroting en dekkingsplan; - gegevens aanvrager en contactpersoon voor inhoud en/of financiën. In de begroting wordt opgenomen: - uren / kosten personele inzet; - kosten huur materialen, voorbereiding, PR activiteiten; - kosten uitvoering door derden (op basis van offerte); - onvoorzien. Het dekkingsplan geeft een opsomming van: - eigen inbreng uren / kosten personele inzet - eigen financiële inbreng; - opsomming van fondsen die zijn aan geschreven; - overige inkomsten (giften, advertenties, sponsoren).

en/of betrokken doelen / projecten); - hoe te benaderen (liefst persoonlijk); - eenmalige of periodieke gift. sponsors werven: Sponsoren en adverteerders kunnen ook in een project participeren. Zeker als bedrijven/ leveranciers in het uitvoerende werk worden ingeschakeld. - inventariseer mogelijke sponsors (maatschappelijk betrokken?); - verdiepen in materie en analyseer EIGEN uitgangspositie (strategie bepalen); - wordt er een (tegen)prestatie gevraagd?; - het gaat niet om geld maar om materiaal / middelen of know how; - traject: sponsors benaderen (bellen of brief) --> onderhandelen --> afspraken vastleggen (contract) --> samenwerken. Documentatie: - Praktijkboek ‘Sponsoring en Fondsenwer ving’ voor non-profit organisaties, auteur Hans van Westen, ISBN 9789057303517; - Instituut voor Sponsoring en Fondsenwer ving, www.isf.nl; - Goede doelengids, www.goededoelen.nl; - Fondsenboek en Fondsenalmanak, www.verenigingvanfondsen.nl; - Websites diverse fondsen. Enkele organisaties: - Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF), www.cbf.nl; - Vereniging van Fondsen in Nederland (FIN), www.verenigingvanfondsen.nl; - Vereniging van Fondsenwervende Instellingen (VFI), www.goededoelen.nl.

donateurs werven Bij benaderen van donateurs wordt rekening gehouden met: - wie en waarom geven (inventariseer doelgroep); - mensen geven aan mensen (herkenbare Wegwijzer fondsenwerving 6

2. Classis Neem contact op met de classis. Wellicht dat zij iets kunnen betekenen op subsidiegebied.

2.1 Regionale Bestemmingsreserves ACV De Regionale Bestemmingsreserve is een reserve die in de loop der jaren bijeen is gebracht door (met name de diaconieën van) gemeenten van de Protestantse Kerk in de betreffende regio met het oog op uitvoering van regionale projecten en activiteiten ten dienste van die gemeenten en kerkenwerk in de regio. Elke ACV heeft – voor zover er een bestemmingsreserve is – haar eigen criteria en procedure. Friesland Het Fries Activiteiten Fonds is de voortzetting van ‘Stichting It Sintrum’, het ‘Fonds Fries Kerkenwerk’ en eventueel andere provinciale reserves. In het ‘Fries Activiteiten Fonds’ zijn de provinciale financiële reserves van zowel hervormde als gereformeerde oorsprong samen gebracht. Daarnaast wordt het ‘fonds’ gevoed uit vrijwillige bijdragen van gemeenten en kerken van de Protestantse Kerk in Nederland in de regio Friesland. Criteria: In het voorjaar worden alle gemeenten en kerken in de regio Friesland door de algemene classicale vergadering geïnformeerd over de bestedingen van het afgelopen kalenderjaar. Op basis hiervan wordt het verzoek aan de gemeenten en kerken gedaan om een bijdrage te storten in het ‘fonds’. Het ‘Fries Activiteiten Fonds’ ondersteunt projecten en activiteiten die binnen gemeenten, classes of andere gremia van de Protestantse Kerk in de regio Friesland worden ontwikkeld. Het gaat dan om projecten en activiteiten die

het kerkelijk leven in de breedst mogelijke zin ontwikkelen, of projecten die worden ontwikkeld op het snijpunt van kerk en samenleving en een bijdrage willen leveren aan de verbetering van intermenselijke verhoudingen. Procedure: 1. Aanvragen voor financiële ondersteuning kunnen tweemaal per jaar – eenmaal voor 1 januari en eenmaal voor 1 juni – worden ingediend. 2. In de aanvraag dient van het project of activiteit in elk geval het doel, de werkwijze en de begroting beschreven te zijn. Aanvraag: Fries Activiteiten Fonds t.a.v. scriba Algemene Classicale Vergadering Postbus 152 7950 AD STAPHORST Gelderland Geen criteria bekend of vastgelegd. Groningen en Drenthe Verzoeken om subsidie aan de Algemene Classicale Vergadering Groningen/Drenthe kunnen worden gedaan als het project binnen het gebied van Groningen en/of Drenthe wordt uitgevoerd of een regionale uitstraling heeft. Criteria: Het verzoek wordt getoetst aan de hand van tien criteria: 1. Het project heeft op enigerlei wijze een protestantse signatuur of beoogt vanuit de Protestantse Kerken in Groningen en Drenthe naar rato met andere kerkgemeenschappen de oecumene te ondersteunen. 2. Het project heeft een aanwijsbare relatie met protestants kerkenwerk: diaconaal, missionair, vormend en toerustend, oecumenisch of op algemeen en bestuurlijk terrein van de kerk. Wegwijzer fondsenwerving 7

3. Het project mag rekenen op draagvlak vanuit gemeenten en kerkelijke organen. 4. Het project kan gemeenschapsvormend en vernieuwend werken en gaat vooral uit van de inzet van vrijwilligers en wordt daardoor gedragen. 5. De aanvraag geeft inzicht in aantal te ‘bedienen’ cliënten. 6. Bij de aanvraag is een transparant jaarplan/ begroting gevoegd. 7. Er zijn aanwijsbare andere bronnen van inkomsten en/of subsidies. 8. De mate van kwetsbaarheid van een project bij het stoppen van de subsidie door de ACV is inzichtelijk. 9. Het project is eenmalig of loopt maximaal 5 jaar door. 10. Als verantwoording van de ontvangen gelden wordt (jaarlijks) in een financiële verantwoording met onderbouwing voorzien. Aanvraag: ACV Groningen en Drenthe Postbus 152 7950 AD STAPHORST Noord-Holland De ACV Noord-Holland heeft besloten actiever beleid te voeren om een deel van het kapitaal van de bestemmingsreserve in te zetten als impuls ten behoeve van vernieuwende initiatieven van de gemeenten van de Protestantse Kerk in Noord-Holland. Daartoe is een aantal randvoorwaarden geformuleerd om tot een goede bestemming van deze reserve te komen. Criteria: 1. Het initiatief geeft een impuls aan vernieuwing van het kerkzijn in de eigen context. Bijvoorbeeld door zich ook te richten op mensen buiten de kerk en daarmee een missionair en/of diaconaal effect te beogen. Of door anderszins een verbinding te leggen tussen de kerk en de omgeving / samen leving / cultuur. 2. Het initiatief is afkomstig van één of meer (wijk)gemeenten. 3. Het initiatief vindt plaats binnen de grenzen van de provincie Noord-Holland. 4. Het initiatief betrekt gemeenteleden / vrijwil-

ligers bij de voorbereiding en de uitvoering. 5. De Regionale Bestemmingsreserve draagt niet bij aan: • investeringen in gebouwen, inventarissen en structurele huisvestingslasten • structurele personeelslasten • structurele begrotingstekorten • kosten i.v.m. kerkordelijk gedefinieerde herstructurering (fusies e.d.). Procedure: 1. De maximum bijdrage per aanvrager is € 2.500,- en het maximale bestedingsplafond van de Regionale Bestemmingsreserve is € 50.000,- per jaar. 2. Maximaal 50% van de begroting van een project of activiteit komt in aanmerking voor subsidiëring. 3. Er kan maximaal drie keer achtereenvolgend voor hetzelfde initiatief subsidie worden toegekend. 4. Er worden geen meerjarige subsidietoezeggingen gedaan. 5. Aanvragen worden alleen beoordeeld na volledige invulling van het standaard aanvraagformulier, te verkrijgen via steunpunt Midden. 6. Het aanvraagformulier dient ondertekend te worden door de kerkenraad. 7. Een aanvraag van een wijkgemeente gaat in afschrift naar de algemene kerkenraad van die gemeente. 8. De aanvrager verplicht zich na toekenning van de subsidie tot financiële en inhoudelijke rapportage na afloop van het project of de activiteit (via steunpunt Midden). Op basis daarvan wordt de bijdrage – achteraf – uitgekeerd. 9. Aanvragen die na de sluitingstermijn voor het betreffende jaar – in de regel 1 december van het voorafgaande jaar – worden ingediend, worden voor dat jaar niet meer in behandeling genomen. Aanvraag: Steunpunt Midden Postbus 8504 3503 RM Utrecht (030) 880 19 18 [email protected] Wegwijzer fondsenwerving 8

Noord-Brabant en Limburg Geen bestemmingsreserve aanwezig. Overijsel en Flevoland Geen criteria bekend of vastgelegd. Utrecht De ACV Utrecht heeft besloten actiever beleid te voeren om een deel van het kapitaal van deze bestemmingsreserve in te zetten als impuls ten behoeve van vernieuwende initiatieven van de gemeenten van de Protestantse Kerk in Utrecht. Daartoe is een aantal randvoorwaarden geformuleerd om tot een goede bestemming van deze reserve te komen. Criteria: 1. Het initiatief geeft een impuls aan vernieuwing van het kerkzijn in de eigen context. Bijvoorbeeld door zich ook te richten op mensen buiten de kerk en daarmee een missionair en/of diaconaal effect te beogen. Of door anderszins een verbinding te leggen tussen kerk en omgeving / samenleving / cultuur. 2. Het initiatief is afkomstig van één of meer (wijk)gemeenten. 3. Het initiatief vindt plaats binnen de grenzen van de provincie Utrecht. 4. Het initiatief betrekt gemeenteleden / vrijwilligers bij de voorbereiding en de uitvoering. 5. De Regionale Bestemmingsreserve draagt niet bij aan: • investeringen in gebouwen, inventaris sen en structurele huisvestingslasten • structurele personeelslasten • structurele begrotingstekorten • kosten i.v.m. kerkordelijk gedefinieerde herstructurering (fusies e.d.).

3. Er kan maximaal drie keer achtereenvolgend voor hetzelfde initiatief subsidie worden toegekend. 4. Er worden geen meerjarige subsidietoezeggingen gedaan. 5. Aanvragen worden alleen beoordeeld na volledige invulling van het standaard aanvraagformulier, te verkrijgen via steunpunt Midden. 6. Het aanvraagformulier dient mede ondertekend te worden door de kerkenraad. 7. Een aanvraag van een wijkgemeente gaat in afschrift naar de algemene kerkenraad van die gemeente. 8. De aanvrager verplicht zich na toekenning van de subsidie tot financiële en inhoudelijke rapportage na afloop van het project of de activiteit (via steunpunt Midden). Op basis daarvan wordt de bijdrage – achteraf – uitgekeerd. 9. Aanvragen die na de sluitingstermijn voor het betreffende jaar – in de regel 1 december van het voorafgaande jaar – worden ingediend, worden voor dat jaar niet meer in behandeling genomen. Aanvraag: Steunpunt Midden Postbus 8504 3503 RM Utrecht (030) 880 19 18 [email protected] Zeeland Geen bestemmingsreserve aanwezig. Zuid-Holland Geen bestemmingsreserve aanwezig.

Procedure: 1. De maximum bijdrage per aanvrager is € 2.500,- en het maximale bestedingsplafond van de Regionale Bestemmingsreserve is € 30.000,- per jaar. 2. Maximaal 50% van de begroting van een project of activiteit komt in aanmerking voor subsidiëring.

Wegwijzer fondsenwerving 9

3. Provinciale giftenadvieslijst De provinciale giftenadvieslijst is een hulpmiddel bij het omgaan met de vele steunaanvragen die de diaconie krijgt. Per provincie wordt advies gegeven over organisaties en projecten in de provincie waarvan gezegd wordt dat deze diaconale steun verdienen. Door een verzoek in te dienen kan de pioniersplek ook op de lijst komen te staan. Elke provincie heeft – voor zover er een advieslijst is – haar eigen criteria en procedure. Friesland Criteria: 1. Betreft het een project met een diaconaal karakter? 2. Is er behoefte aan het project? 3. Is het nodig dat de steun door diaconieën wordt gegeven of kunnen andere bronnen worden aangeboord? 4. Is diaconale steun ‘effectief’? Met andere woorden: kan de aanvrager daarmee de bedoeling van het project verwerkelijken? 5. Kan een diaconale bijdrage het beste in de vorm van giften worden gegeven of is een lening beter? 6. Komt diaconale steun in de plaats van wegvallende overheidssubsidie? 7. Is er een garantie voor zorgvuldig beheer van de gelden? Procedure: Aanvragen voor het volgende giftenadvies moeten worden ingediend via een formulier dat verkrijgbaar is bij steunpunt Noord.

Aanvraag en meer informatie: Steunpunt Noord Postbus 152 7950 AD STAPHORST [email protected] Gelderland Om de diaconieën van dienst te zijn bij het vaststellen van het financiële beleid brengt Steunpunt Zuidoost, onder verantwoordelijkheid van de betreffende ACV, een Bijdragenadvieslijst uit. Om in aanmerking te komen voor plaatsing op de Bijdragenadvieslijst 2013 vraagt zij het volgende: 1. Invulling van twee standaardformulieren; 2. De begroting voor komend jaar; 3. De meest recente jaarrekening. Gelet op ervaringen uit het verleden dient, bij niet tijdig gereed zijnde jaarrekeningen, in elk geval de conceptjaarrekening te worden toegezonden en een digitaal aangeleverde wervende tekst van maximaal 1 A4 met onderaan ruimte voor aanvullende tekst. De aangeleverde wervingstekst wordt onveranderd overgenomen. Procedure: De in te vullen standaardformulieren zijn te downloaden op http://www.pkn.nl > Actief in de kerk > Besturen > ACV > ACV Brabant / Limburg Aanvraag en meer informatie: Steunpunt Zuidoost Postbus 175 6980 AD Doesburg (0313) 48 20 63 [email protected] Groningen en Drenthe Geen criteria bekend of vastgelegd. Meer informatie Wegwijzer fondsenwerving 10

Regionaal Diaconaal Fonds Groningen - Drenthe Steunpunt Noord Postbus 152 7950 AD STAPHORST [email protected] Noord-Brabant en Limburg Om de diaconieën van dienst te zijn bij het vaststellen van het financiële beleid brengt Steunpunt Zuidoost, onder verantwoordelijkheid van de betreffende ACV, een Bijdragenadvieslijst uit. Om in aanmerking te komen voor plaatsing op de Bijdragenadvieslijst 2013 vraagt zij het volgende: 1. Invulling van twee standaardformulieren; 2. De begroting voor komend jaar; 3. De meest recente jaarrekening. Gelet op ervaringen uit het verleden dient, bij niet tijdig gereed zijnde jaarrekeningen, in elk geval de conceptjaarrekening te worden toegezonden en een digitaal aangeleverde wervende tekst van maximaal 1 A4 met onderaan ruimte voor aanvullende tekst. De aangeleverde wervingstekst wordt onveranderd overgenomen. Procedure: De in te vullen standaard formulieren zijn te downloaden op http://www.pkn.nl > Actief in de kerk > Besturen > ACV > ACV Brabant / Limburg Aanvraag en meer informatie: Steunpunt Zuidoost Postbus 175 6980 AD Doesburg (0313) 48 20 63 [email protected] Noord-Holland Het Giftenadvies wil de Noord-Hollandse diaconieën behulpzaam zijn bij het steunen van ‘goede doelen’ in de regio. Het is goed gebruik dat de diaconieën 33% van hun beschikbare middelen besteden aan doelen in de zogenaamde Derde Wereld, 33% aan plaatselijke doelen en 33% aan regionale en landelijke doelen. Het Giftenadvies is geen bindend advies. Het bevat een aantal NoordHollandse diaconale en missionaire projecten die voorheen door de Algemene Classicale Vergader-

ing van Noord-Holland ter financiële ondersteuning bij de gemeenten werden aanbevolen. Nu doet een werkgroep bestaande uit vrijwilligers dat, ondersteund door de dienstenorganisatie. Criteria: 1. Het project heeft een diaconaal en/of missionair karakter. Het moet gaan om groepen mensen in knelsituaties en/of de communicatie van het Evangelie en de presentie daarvan in onze samenleving; 2. Het project is bovenplaatselijk en wordt uitgevoerd binnen Noord-Holland; 3. Het project is financieel niet alleen van het Giftenadvies afhankelijk; 4. Er is een relatie tussen het project en de plaatselijke gemeenten; 5. Het project vormt geen doublures met bestaand werk; 6. Het project kan na uiterlijk vijf jaar zelfstandig verder functioneren zonder bijdrage uit het Giftenadvies. Blijkt uit het positieve geefgedrag van diaconieën dat projecten in hun ogen meer permanente steun verdienen, dan blijft een project ook na die vijf jaar in het Giftenadvies vermeld staan; 7. Het geld wordt niet gebruikt voor het vormen van reserves. Procedure: Aanvragen voor het volgende Giftenadvies moeten schriftelijk worden ingediend en worden voorzien van een jaarrekening van het voorgaande jaar en de begroting voor het komende jaar. Aanvraag: Steunpunt Midden Postbus 8504 3503 RM Utrecht (030) 8801918 [email protected] Overijsel en Flevoland Geen bijdragenadvieslijst aanwezig. Utrecht Het Giftenadvies wil de Utrechtse diaconieën behulpzaam zijn bij het steunen van ‘goede doelen’ in de regio. Het is goed gebruik dat de Wegwijzer fondsenwer ving 11

diaconieën 33% van hun beschikbare middelen besteden aan doelen in de zogenaamde Derde Wereld, 33% aan plaatselijke doelen en 33% aan regionale en landelijke doelen. Het Giftenadvies is geen bindend advies aan de diaconieën. Het bevat een aantal Noord-Hollandse diaconale en missionaire projecten die voorheen door de Algemene Classicale Vergadering van Noord-Holland ter financiële ondersteuning bij de gemeenten werden aanbevolen. Nu doet een werkgroep bestaande uit vrijwilligers dat, ondersteund door de dienstenorganisatie. Criteria: 1. Het project heeft een diaconaal en/of missionair karakter. Het moet gaan om groepen mensen in knelsituaties en/of de communicatie van het Evangelie en de presentie daarvan in onze samenleving; 2. Het project is bovenplaatselijk en wordt uitgevoerd binnen Utrecht; 3. Het project is financieel niet alleen van het Giftenadvies afhankelijk; 4. Er is een relatie tussen het project en de plaatselijke gemeenten; 5. Het project vormt geen doublures met bestaand werk, 6. Het project kan na uiterlijk vijf jaar zelfstandig verder functioneren zonder bijdrage uit het Giftenadvies. Blijkt uit het positieve geefgedrag van diaconieën dat projecten in hun ogen meer permanente steun verdienen, dan blijft een project ook na die vijf jaar in het Giftenadvies vermeld staan; 7. Het geld wordt niet gebruikt voor het vormen van reserves.

Zeeland Criteria: 1. Vindt de activiteit of het project plaats in de provincie Zeeland? 2. Heeft de organisatie een diaconaal of pastoraal karakter, m.a.w. gaat het erom mensen in de knel – wie zij ook mogen zijn – tot hun recht te laten komen? Is er sprake van pastorale diaconale zorg? 3. Krijgen we inzicht in de financiële gegevens van het project en blijkt daaruit dat steun nodig is in verband met de start, voortzetting of noodzakelijke uitbreiding van het werk? 4. Worden elders gelden aangevraagd en gegeven? 5. Is het werk op duurzaamheid en levensvatbaarheid gericht? 6. Is er sprake van doublures met andere voorzieningen? 7. Is er behoefte aan de activiteit? 8. Is de organisatie bereid ervan af te zien zelf gemeenten te benaderen voor een bijdrage? 9. Is er een relatie te leggen naar kerkelijke gemeenten (bijv. om het project moreel of met persoonlijke inzet te ondersteunen)? De instellingen en organisaties dienen duidelijk aan te geven voor welke bestemming en met welk doel zij het geld willen aanwenden. Dus: hoeveel geld is nodig en waarvoor? Daarna wordt bepaald of de opname eenmalig of voor een langere periode zal zijn. Er wordt afgesproken dat men, na opname in het Giftenadvies, achteraf informatie verstrekt over het verloop van het project (financieel en inhoudelijk).

Procedure: Aanvragen voor het volgende Giftenadvies moeten schriftelijk worden ingediend en worden voorzien van een jaarrekening van het voorgaande jaar en de begroting voor het komende jaar.

Procedure: Aanvragen voor het Giftenadvies moeten worden ingediend via een formulier dat verkrijgbaar is bij onderstaand telefoonnummer of e-mailadres. Indien mogelijk graag een digitale versie opvragen van het aanvraagformulier.

Aanvraag: Steunpunt Midden Postbus 8504 3503 RM Utrecht (030) 880 19 18 [email protected]

Aanvraag: Jozien Werkhoven-Nieuwenhuijze Catalijneweg 6 4454 AN Borssele (0113) 35 22 52 [email protected] Wegwijzer fondsenwerving 12

Zuid-Holland Criteria: 1. Het project vindt plaats in de provincie ZuidHolland. 2. Het project heeft een missionair-diaconaal karakter. 3. Het project is bedoeld om mensen in de knel – wie zij ook mogen zijn – tot hun recht te laten komen. 4. De bijdrage is in principe bedoeld voor nieuwe of vernieuwende projecten voor een periode van maximaal drie jaar. 5. Het project heeft (een goede kans op) regionale uitstraling en betrokkenheid. 6. Bij het project zijn een of meer kerkelijke gemeenten inhoudelijk betrokken. 7. De uitvoerende organisatie heeft meer subsidiegevers of participanten. 8. De uitvoerende organisatie is bereid af te zien van eigen geldwerving in kerkelijke gemeenten voor het project. 9. De bijdrage is bedoeld voor projecten die zonder de giften van kerkelijke gemeenten niet of nauwelijks uitgevoerd kunnen worden. 10. Voor het project worden door de aanvragende organisatie zowel inhoudelijke als financiële gegevens overlegd. Procedure: Aanvragen voor het volgende Giftenadvies moeten vóór 1 augustus worden ingediend via een formulier dat verkrijgbaar is bij steunpunt Zuidwest. Indien mogelijk graag een digitale versie opvragen van het aanvraagformulier. Aanvraag en meer informatie: Dorpsstraat 50 2995 XH Heerjansdam (078) 677 18 06 [email protected]

Wegwijzer fondsenwerving 13

4. Kerkelijke steunfondsen De Solidariteitskas De Solidariteitskas is bedoeld als fonds ‘van gemeenten, voor gemeenten’. Uitgangspunt voor het beheer in de Protestantse Kerk in Nederland is dat elke gemeente in eigen financiële middelen voorziet. Er kunnen zich echter situaties voordoen waarin een gemeente, na al het mogelijke zelf gedaan te hebben, een bepaalde voor het gemeenteleven noodzakelijke voorziening niet kan realiseren doordat er in de financiering een tekort blijft. Dan kan de gemeente zich beroepen op de Solidariteitskas. Een bijdrage uit de Solidariteitskas is per definitie tijdelijk en beperkt. Hoe werkt het? De aanvraag van de gemeente wordt beoordeeld door deskundige vrijwilligers: de Commissie Steunverlening. Zij kijken en denken met de gemeente mee. Helpt een nieuw initiatief om de toekomst van de gemeente veilig te stellen? Zijn er mogelijkheden om ter plaatse samen te werken en synergie te creëren? Voor de Commissie Steunverlening staat vitaal gemeentezijn voorop. Dat wordt ook bewerkstelligd door met andere gemeenten te gaan samenwerken. De Commissie Steunverlening vindt (beginnende) samenwerking belangrijk voor de toekomstkansen van de gemeenten. Dat wil niet zeggen dat samenwerking altijd een bindende voorwaarde is om voor steunverlening in aanmerking te komen. Als er sprake is van renovatie of nieuwbouwplannen zal de aanvraag beoordeeld worden op de effecten op de sociale cohesie en het functioneren van de betrokken gemeente. Gebouwen zijn een middel die voorwaardenscheppend kunnen zijn om de gestelde doelen te bereiken. De financiële bijdrage dient daarbij ter ondersteuning, om de kans van slagen groter te maken.

Subsidie in welke vorm? Afhankelijk van de aard van de financiële nood worden subsidies verstrekt: - een eenmalig bedrag ineens; - gekoppeld aan de opbrengst van de door de gemeente zelf te houden financiële acties; - als rentesubsidie op leningen bij de Stichting Kerkelijk Geldbeheer; - als garantiesubsidie op tekorten in de jaarrekeningen. Subsidietoezeggingen zijn in omvang (hoogte van het bedrag) en duur (aantal jaren) altijd aan een maximum gebonden. In ieder geval wordt nooit meer dan het definitieve tekort gesubsidieerd. Aan de toekenning van subsidie kunnen specifieke voorwaarden verbonden worden. Subsidiecriteria Naast de toetsing van de financiële noodzaak vindt bij de behandeling van een subsidieverzoek een beoordeling plaats op onder meer de volgende punten. 1. Is de aanvraag redelijk en draagt de uitvoering van het plan bij aan de vitaliteit van de protestantse gemeente? 2. Is de aanvraag ingediend vóór de start van het project? 3. Verkreeg de gemeente voor het project de benodigde bestuurlijke en/of toezichtmatige toestemming? 4. Betreft het subsidie voor gebouwen (plaatselijke) kerkelijke eigendommen? 5. Is de gemeente trouw in het nakomen van de op haar rustende kerkordelijke verplichtingen? 6. Indien subsidies worden aangevraagd voor (of door) wijkgemeenten zal de Commissie Steunverlening besluiten op grond van de gegevens van de centrale gemeente.

Wegwijzer fondsenwerving 14

Procedure: Na ontvangst van de schriftelijke subsidieaanvraag wordt de volgende procedure gevolgd: 1. Er worden nadere gegevens opgevraagd bij de gemeente, waaronder recente jaarrekeningen (incl. balans) en begrotingen. Er wordt gevraagd een standaardformulier in te vullen. Daarnaast dient een projectplan en een meerjarenraming aanwezig te zijn. 2. De gemeente zendt de gevraagde gegevens naar het Bureau Steunverlening. 3. De Commissie Steunverlening vraagt o.a. advies over het subsidieverzoek aan de Regionale Colleges voor de Behandeling van de Beheerszaken. 4. Over de subsidieverzoeken wordt uiteindelijk besloten – op basis van ingewonnen informatie en adviezen – door de Commissie Steunverlening die vijf keer per jaar vergadert. 5. De definitieve vaststelling en uitkering van toegezegde subsidies geschiedt op declaratiebasis, d.w.z. nadat de gemeente de benodigde informatie zoals een kosten- en financieringsoverzicht of een jaarrekening heeft ingezonden. Bij gebleken noodzaak kunnen voorschotten verstrekt worden.

praktijk betekent financiële steun het verstrekken van garanties voor een periode van vier jaar met een maximum van € 10.000,- per jaar. Het fonds is niet bedoeld voor structurele subsidies en ook niet voor nieuwbouw, onderhoud of restauratie van gebouwen. Aanvraag: Commissie steunfonds gemeenten van de Gereformeerde Bond Kleine Fluiterstraat 253 7316 MX Apeldoorn (055) 576 66 60 Luthers Diaconessenhuis Fonds (LDF) Ondersteunt in de brede zin van het woord evangelisch-lutherse gemeenten: zowel bij bouwprojecten als voor de instandhouding van het pastoraat. Aanvraag: Postbus 109 1400 AC Bussum [email protected]

De duur van de procedure hangt af van de omvang en de complexiteit van de zaak. Doorgaans is er voor stap 1 tot en met 4 zo’n drie maanden nodig. Aanvraag: Subsidies uit de Solidariteitskas kunnen schriftelijk worden aangevraagd bij: Bureau Steunverlening Postbus 8504 3503 RM Utrecht (030) 880 16 13 [email protected] Fonds Stichting en Onderhoud Predikantsplaatsen van de Gereformeerde Bond in de Nederlandse Hervormde (Geref.) Kerk De Gereformeerde Bond in de Nederlandse Hervormde Kerk binnen de Protestantse Kerk beschikt over een fonds waaruit subsidies worden verleend aan hervormde gemeenten ter stichting of in-standhouding van predikantsplaatsen. In de Wegwijzer fondsenwerving 15

5. Particuliere fondsen In Nederland bestaat een veelheid aan particuliere fondsen met de meest uiteenlopende doelstellingen. Veel van deze fondsen zijn aangesloten bij de Vereniging van Fondsen in Nederland (FIN). Deze vereniging geeft elke twee jaar een boek uit waarin de bij haar aangesloten fondsen worden beschreven. Het adres van de vereniging is: Vereniging van Fondsen in Nederland – FIN Jan van Nassaustraat 102 2596 BW Den Haag tel. (070) 326 27 53; fax. (070) 326 22 29 [email protected] www.verenigingvanfondsen.nl Naast bovengenoemd Fondsenboek is – bij dezelfde uitgever – ook een Fondsendisk op de markt. Beide zijn verkrijgbaar bij de betere boekhandel of bij: Walburgpers Postbus 4159 7200 BD Zutphen tel. (0575) 510522; fax (0575) 542289 [email protected] www.walburgpers.nl Bij particuliere fondsen is het van belang te letten op de regio waarbinnen zij werkzaam zijn. In onderstaand overzicht zijn fondsen opgenomen met daarbij de regio waarbinnen zij werkzaam zijn. Daarna vindt u vier fondsen die niet door de gemeente benaderd kunnen worden maar alleen door Missionair Werk en Kerkgroei. Aansluitend wordt een nadere beschrijving van alle andere fondsen gegeven. Fondsen kennen allemaal hun eigen prioriteiten en beperkingen. In het algemeen geldt dat men verwacht dat aanvragen van tevoren schriftelijk worden ingediend; in veel gevallen heeft men daarvoor speciale aanvraagformulieren. Er dient dan een duidelijke omschrijving van het project gegeven te worden; het tijdsbestek waarin het zich afspeelt, de kosten, enz. Vaak wordt aangegeven dat men in ieder geval geen exploitatiekosten zal meefinancieren. Al deze min of

meer voor de hand liggende zaken worden niet vermeld, dat gebeurt (in de nadere beschrijving) als het voorwaarden of nadere informatie betreft die wat minder vanzelfsprekend zijn. In het Fondsenboek (of de Fondsenalmanak) is veel informatie te vinden, maar sommige fondsen hebben ook een eigen website die nader informeert over wat men wel en niet kan verwachten. Hierna volgt een overzicht van fondsen waarvan bekend is of verwacht kan worden dat zij steun verlenen aan protestantse gemeenten. De steun betreft uitsluitend projecten of gaat om tijdelijke financiering.

5.1 Overzicht fondsen Naam fonds Werkzaam in Bram Nauta Fonds Nederland Council for World Mission Nederland De Kattendijke Drucker Stichting Nederland Hemmensche Zendingsstichting Nederland Insingerstichting Nederland Kerk en Wereld Nederland Maatschappij van Welstand Nederland SIOC Nederland St. De Zending Nederland St. M.C.d.H. Fonds Noord-Holland St. Neyenburghfonds Nederland St. Philips Van Lennep Fonds Noord-Brabant Stichting Rotterdam Nederland

5.2 Fondsen die alleen benaderd kunnen/mogen worden door Missionair Werk en Kerkgroei Er zijn twee fondsen, waarin de Protestantse Kerk bestuurlijk participeert, die gelden voor missionair werk binnenland en voor de zending beschikbaar stellen. Het gaat daarbij om wisselende maar substantiële bedragen. Wegwijzer fondsenwerving 16

Deze fondsen zijn de Hemmensche Zendingsstichting en Stichting De Zending. Stichting De Zending fiatteert de gekozen doelen achteraf. De Hemmensche Zendingsstichting doet dat vooraf voor een door de stichting aangegeven bedrag. De stichtingen verwerken geen aanvragen van lokale gemeenten. Verder is de Protestantse Kerk lid van de Council for World Mission die de lidkerken subsidiegelden verstrekt voor ingediende projecten voor een vastgesteld bedrag dat in vijf jaar wordt uitbetaald. Het weegt niet op tegen de contributie maar is ‘mooi meegenomen’. Wij hebben voor de huidige subsidieperiode het algemene project ‘kerkelijk pionieren’ ingediend en gehonoreerd gekregen. De Council is alleen te benaderen door de lidkerken. Een vierde fonds waarop alleen de landelijke kerk een beroep kan doen is het Bram Nautafonds, een klein fonds dat binnenkort uitgeput is maar dat de komende twee jaar met een niet al te groot bedrag een pioniersplek steunt.

5.3 Fondsen die de gemeente zelf kan benaderen De Kattendijke Drucker Stichting Heeft als doel ‘het verlenen van financiële steun op filantropische grondslag, daar waar zulks naar het oordeel van het bestuur doelmatig en verantwoord is. De stichting tracht dit doel te bereiken door het verlenen van steun aan instellingen op religieus, cultureel en sociaal terrein, terwijl in uitzonderingsgevallen ook steun kan worden verleend aan particulieren.’ De aanvraagprocedure is terug te vinden op de website van de stichting. Aanvraag: [email protected] www.kattendijkedrucker.nl Insinger Stichting Heeft als doel steun te verlenen aan verenigingen en stichtingen in wier doeleinden het kerkelijke of het pastorale element aanwijsbaar

naar voren treedt of anderszins een uitgesproken protestants-christelijke signatuur vertonen. De hoogte van de bijdrage wordt bepaald door de omvang van het subsidieverzoek, de achtergrondinformatie en de zelfwerkzaamheid van de aanvrager. Aanvraag: p/a Postbus 655 3800 AR Amersfoort www.welstand.nl Kerk en Wereld Initieert en subsidieert projecten op het grensvlak van geloof en samenleving. Dit gebeurt middels subsidie aan enkele vaste partners en aan veel grote en kleine initiatieven in het land. Kerk en Wereld koppelt de subsidie aan een aantal vaste thema’s. Aanvragen moeten ruim voor aanvang van het project zijn ingediend; bij de uitvoering moet de naam Kerk en Wereld als subsidiegever duidelijk worden genoemd. Alle aanvragen dienen te worden ingediend met het aanvraagformulier op de website. Daar is ook meer informatie te vinden over de subsidieregeling en procedure. Aanvraag: Postbus 19180 3501 DD Utrecht [email protected] www.kerkenwereld.nl Maatschappij van Welstand Haar doel is het steunen van het protestantisme in Nederland. Het zwaartepunt van de werkzaamheden lag lange tijd in de provincies Noord-Brabant, Limburg en het Land van Maas en Waal. Inmiddels ziet men heel Nederland als werkgebied. Steun wordt verleend aan kerkelijke gemeenten, instellingen, organisaties en natuurlijke personen binnen de Protestantse Kerk. Er zijn bijdragen beschikbaar voor onder andere protestants jeugdwerk en restauratie van kerkelijke gebouwen. De Maatschappij van Welstand beheert ook een aantal kleinere protestantse fondsen. De hoogte van de bijdrage wordt per project bepaald en liggen doorgaans tussen de € 3.000.en € 12.000,-. Wegwijzer fondsenwerving 17

Aanvraag: Postbus 655 3800 AR Amersfoort tel. (033) 467 10 15, fax: (033) 467 10 19 [email protected] www.welstand.nl SIOC Stichting Interkerkelijk Oriëntatie Centrum (SIOC) is voortgekomen uit initiatieven op landelijk niveau van de Nederlandse Hervormde Kerk op het gebied van kerk en recreatie. Nog steeds zijn kerk en recreatie het eerste aandachtsveld. SIOC werkt vanuit haar protestantse oorsprong in oecumenische geest. SIOC ondersteunt ook initiatieven en projecten op het terrein van gemeenschapsvorming- en opbouw waar kerken op enigerlei wijze bij betrokken zijn. Dat kunnen eigen initiatieven van kerken of gemeenteleden zijn, maar ook initiatieven in samenwerking met andere personen of organisaties. Op de website is een digitaal aanvraagformulier te vinden. Aanvraag: Postbus 655 3800 AR Amersfoort tel: (033) 467 10 15, fax: (033) 467 10 19 [email protected] www.welstand.nl Stichting M.C.d.H. Fonds Het doel is de ondersteuning van protestantschristelijke instellingen. De bijdrage is bestemd voor concrete zaken die noodzakelijk zijn voor de uitoefening van de zending en voor activiteiten van de kerk, zoals de aanschaf van meubilair van kerken, kerkelijke tehuizen en kerkelijk jeugdwerk.De bijdrage bedraagt maximaal enkele duizenden euro’s. Aanvraag: Herengracht 524 a 1017 CC Amsterdam (020) 623 32 46 Stichting Neyenburghfonds Het doel is de bevordering van de geestelijke en lichamelijke volksgezondheid. De Stichting verleent o.a. bijdragen voor wonen, zorg en welzijn van ouderen. Ook steunt zij het geeste-

lijke en sociale werk van protestants-christelijke kerkelijke instellingen die daarvoor in aanmerking komen. Dit is uitsluitend ter beoordeling van het bestuur van de stichting. Voorwaarden Bij de aanvraag moeten worden overlegd: 1. een recent uittreksel van inschrijving van de aanvragende instelling bij de Kamer van Koophandel; 2. de laatst vastgestelde jaarrekening; 3. een begroting en een financieringsplan van het project; 4. vermelding van andere benaderde fondsen en de daarop verkregen respons. Er is geen bijdrage mogelijk voor exploitatiekosten en daarmee vergelijkbare kosten, kerkbouw of restauratie en kosten die onder verantwoordelijkheid van de overheid vallen. Aanvraag: p/a Oranje Fonds Postbus 90 3500 AB UTRECHT (030) 65 64 524 [email protected] www.nldoet.nl Stichting Philips Van Lennep Fonds Verleent steun aan allerlei doelen op charitatief, religieus, educatief, recreatief en cultureel gebied en andere gebieden van algemeen maatschappelijk belang. Activiteiten moeten plaatsvinden in Noord-Brabant. De interesse van het Fonds gaat in het bijzonder uit naar projecten die het maatschappelijk belang in de regio Eindhoven dienen. Daarnaast bevordert men culturele activiteiten in de hele provincie. Aanvraag: p/a Philips International BV Postbus 218 5600 MD Eindhoven Stichting Rotterdam, protestants-christelijk stimuleringsfonds voor activiteiten op sociaal en cultureel terrein Steunt activiteiten die een bijdrage leveren aan de oplossing van sociale problemen van mensen of die tegemoetkomen aan culturele behoeften. Wegwijzer fondsenwerving 18

Voorwaarde is dat deze activiteiten worden ondernomen op initiatief van of met daadwerkelijke inbreng en medeverantwoordelijkheid van protestants-christelijke organisaties. Daarnaast dienen de activiteiten concreet, doelgroepgericht en zo mogelijk kwantificeerbaar te zijn. Vernieuwing en bijdragen aan sociale verandering hebben prioriteit. Inzet van vrijwilligers vormt een aanbeveling. Aanvragen voor activiteiten die uitsluitend van een bijdrage van de Stichting Rotterdam afhankelijk zouden worden, worden als regel niet gehonoreerd. Op haar website geeft de stichting nadere informatie over haar werk en over de vereisten voor een aanvraag. De ervaring leert dat deze diaconale stichting alleen projecten binnen een missionaire setting steunt als er een eigenstandige diaconale component gedefinieerd is die bijdraagt aan verdere diaconale ontwikkeling. Aanvraag: Bestuur Stichting Rotterdam Bordewijklaan 28 9721 TP Groningen [email protected] www.stichtingrotterdam.nl

Wegwijzer fondsenwerfving 19