Weeks® Animal Analysis Verband tussen Vorm & Functie sinds 1950
Weeks® Principes Bill Weeks constateerde dat elk dier een drie dimensionaal vorm heeft met hoogte, lengte en breedte. Hij constateerde ook dat de balans of gebrek aan balans van de vorm tussen deze dimensies het functioneren van het dier beïnvloed.
Weeks® Principes Hij realiseerde zich dat deze dimensies kunnen worden toegepast op elk van de 3 lichaamszones van een koe of stier. En hij concludeerde dat, elk dier in het algemeen: breed of smal, lang of kort, hoog of laag, grof of fijn, sterk of zwak, dik of dun, zwaar of licht, kan zijn.
De start van aAa® Van 1950 tot 1953 gebruikte Weeks het inschrijfformulier van het Holstein Friesian stamboek om koeien te analyseren:
Rond en Scherp Van 1953 tot 1965, gebruikte Weeks bij analyse de termen Rond (R) en Scherp (S) om de vorm en functie van een koe of stier te beschrijven in 3 lichaamszones : 1. Voorhand, inclusief de kop, de borst (met het hart en de longen) en voorpoten. 2. Middenhand, inclusief de ribben (met daarin het spijsverteringsstelsel) en het uier. 3. Achterhand, inclusief het bekken (dat het voortplantingssysteem bevat) en de achterpoten.
Rond en Scherp Hoewel deze 3 lichaamszones met elkaar verbonden zijn om te functioneren, realiseerde hij zich dat elke zone rond of scherp kan zijn, onafhankelijk van de andere delen. Bijvoorbeeld, kan de voorhand van een koe scherp zijn, terwijl midden- en achterhand rond zijn. Hij zou zo’n koe als SRR hebben beschreven. Wanneer de middenhand rond was, en de voor- en achterhand scherp, beschreef hij de koe als SRS.
Bill Weeks’ Tekeningen van Rond & Scherp
Rond en Scherp
R en S worden hedendaagse aAa®-nummers In 1965 ontwikkelde Bill Weeks de 6 aAa®-nummers en de bijbehorende koeiensilhouetten, die de groepen van kwaliteiten vertegenwoordigen die we tegenwoordig kennen.
aAa®-Nummers Elk van de 6 aAa®-nummers beschrijft een groep van kwaliteiten die samen een dier de fysieke vorm geven en het toestaan te functioneren op specifieke wijze. Weeks constateerde deze groepen van kwaliteiten, na het bestuderen van duizenden dieren als inspecteur en ook in zijn eigen Skyway-veestapel met geregistreerde Holsteins.
Vorm bepaalt Functie Een koe kan alleen goed functioneren wanneer haar vorm dit toestaat. Onjuiste vorm in het ene deel van een koe kan leiden tot problemen van de functie in andere delen van de koe. Dit is het principe van de relaties tussen alle onderdelen.
Evaluatie en Analyseren Evaluatie meet welke dieren goed of slecht zijn.
Weeks®-analyse laat zien hoe dieren verschillend zijn.
Evaluatie herkent waar een probleem zit,en meet de mate of hoogte van het probleem.
Weeks®-analyse laat zien waarom er een probleem is en verklaart de aard en oorzaak van dat probleem.
Evaluatie en Analyseren Weeks®-analyse beoordeeld niet of een dier goed of slecht is (evaluatie). Weeks® kijkt naar elk individueel dier en analyseert de relatie van alle onderdelen, om te bepalen wat elk dier nodig heeft voor de paring en wat de stier moet toevoegen aan de paring, om de meest natuurlijke vorm en best functionerende nakomeling te creëren.
Kwaliteiten van een goede Melkkoe KOP – fijn, lang genoeg, brede bek, sterke kaak, open neusgaten en heldere ogen HALS – lang en slank VOORBENEN – recht, lang, sterk, breed en stabiel staan BORSTKAS – veel capaciteit, lange voorribben en een brede borstkasbodem LENDENEN – sterk, breed en op niveau RIBBEN – breed, plat, lang en rond gewelfd FLANKEN – fijn, recht en diep VOORUIER – sterk aangehecht, genoeg lengte, vouwbaar en elastisch ACHTERUIER – hoog genoeg, symmetrisch met hoge en brede aanhechting SPENEN – loodrecht, vierkant geplaatst, voldoende ruimte ertussen, goede vorm, lengte en maat HEUPEN – breed en op hetzelfde niveau als de rug DRAAIERS – breed en centraal geplaatst tussen heupen en zitbeenderen ZITBEENDEREN – breed, scherp en iets lager dan de heupen STAARTSTUK – iets hoger dan de zitbeenderen geplaatst HAKKEN – scherp gelijnd met duidelijk zichtbare pezen en grote, platte, botten KOTEN – sterk, verend, groot en lang genoeg KLAUWEN – kort, rond, binnen en buitenklauw gelijk met hoge hiel en vlakke zool
Koeien met aAa®-Kwaliteiten in Balans
aAa®-Kwaliteit # 1 – Dairy Dairy-vorm:
Fijne kop Lange hals Parallelle voorbenen Scherpe lendenen Lange ribben Fijne flanken Vol achteruier Wijde heupen Scherpe zitbeenderen Fijn staartstuk Fijne hakken
Dairy-functies: • Natuurlijke en grote wil om melk te geven • Meer melk t.o.v. grootte • Snel melk laten schieten
aAa®-Kwaliteiten # 1 nodig – Dairy Koeien die Dairy nodig zijn: Grove kop Korte hals Kromme voorbenen Holle lendenen Korte ribben Stugge flanken Voorwaarts achteruier Smalle heupen Ronde zitbeenderen Voorwaarts staartstuk Grove hakken
Heeft Dairy-stier nodig met: Fijne kop Lange hals Parallelle voorbenen Scherpe lendenen Lange ribben Fijne flanken Vol achteruier Wijde heupen Scherpe zitbeenderen Fijn staartstuk Fijne hakken
aAa®-Kwaliteit # 2 – Tall Tall-Vorm:
Lange kop Slanke hals Lange voorbenen Hoge lendenen Gebogen flanken Elastisch vooruier Hoog achteruier Forse spenen Hoge heupen Goedgeplaatst staartstuk Rechte koten
Tall-Functies: • Snellere groei. • Hoog aangehecht uier waar je gemakkelijk mee werkt.
aAa®-Kwaliteiten # 2 nodig – Tall Koeien die Tall nodig zijn: Korte kop Dikke hals Korte voorbenen Lage lendenen Vlakke flanken Vlezig vooruier Laag achteruier Korte spenen Lage heupen Opstaand staartstuk Lage koten
Heeft Tall-stier nodig met: Lange kop Slanke hals Lange voorbenen Hoge lendenen Gebogen flanken Elastisch vooruier Hoog achteruier Forse spenen Hoge heupen Goedgeplaatst staartstuk Rechte koten
aAa®-Kwaliteit # 3 – Open Open-Vorm:
Stabiele lendenen Open ribben Neerwaartse flanken Vast vooruier Ruim achteruier Open heupen Wijde draaiers Open zitbeenderen Vlak staartstuk Open hakken Hoge klauwen
Open-Functies: • Makkelijk bewegen. • Lang vruchtbaar leven. • Ruimte voor het uier en het geboorteproces.
aAa®-Kwaliteiten # 3 nodig – Open Koeien die Open nodig zijn: Slappe lendenen Opgetrokken ribben Opgetrokken flanken Gespleten vooruier Geknepen achteruier Geknepen heupen Smalle draaiers Nauwe zitbeenderen Hoog staartstuk Gesloten hakken Ondiepe klauwen
Heeft Open-stier nodig met: Stabiele lendenen Open ribben Neerwaartse flanken Vast vooruier Ruim achteruier Open heupen Wijde draaiers Open zitbeenderen Vlak staartstuk Open hakken Hoge klauwen
aAa®-Kwaliteit # 4 – Strong Strong-vorm:
Grote kop Stevige voorbenen Diepe borstkas Lendenen op niveau Gezond vooruier Loodrechte spenen Gezonde hakken Gezonde koten Korte klauwen
Strong-Functies: • Meer volwassen ontwikkeling • Gezonde uier en beenwerk • Ruimte voor hart en longen
aAa®-Kwaliteiten # 4 nodig – Strong Koeien die Strong nodig zijn : Lichte kop Tere voorbenen Ondiepe borstkas Gespannen lendenen Gezwollen vooruier Puntige spenen Ongezonde hakken Gezwollen koten Puntige klauwen
Heeft Strong-stier nodig met: Grote kop Stevige voorbenen Diepe borstkas Lendenen op niveau Gezond vooruier Loodrechte spenen Gezonde hakken Gezonde koten Korte klauwen
aAa®-Kwaliteit # 5 – Smooth Smooth-Vorm:
Brede kop Stabiele voorbenen Brede borstkas Breede lendenen Ronde ribben Diepe flanken Lang vooruier Breed achteruier Korte spenen Brede zitbeenderen Brede hakken Veerkrachtige koten Gelijke klauwen
Smooth-Functies: • Gemakkelijk te melken • Meer eetlust en ruimte voor organen • Minder speen- en beenbeschadigingen
aAa®-Kwaliteiten # 5 nodig – Smooth Koeien die Smooth nodig zijn : Smalle kop Dunne voorbenen Smalle borstkas Smalle lendenen Platte ribben Ondiepe flanken Kort vooruier Smal achteruier Lange spenen Smalle zitbeenderen Smalle hakken Starre koten Ongelijke klauwen
Heeft Smooth-stier nodig met: Brede kop Stabiele voorbenen Brede borstkas Breede lendenen Ronde ribben Diepe flanken Lang vooruier Breed achteruier Korte spenen Brede zitbeenderen Brede hakken Veerkrachtige koten Gelijke klauwen
aAa®-Kwaliteit # 6 – Style Style-Vorm:
Attente kop Welgevormde hals Rechte lendenen Centrale draaiers Zitbeenderen op niveau Staartstuk op niveau Stevige hakken Robuuste koten Gesloten klauwen
Style-Functies: • Attent karakter • Degelijke botten • Minder klauwverzorging
aAa®-Kwaliteiten # 6 nodig – Style Koeien die Style nodig zijn: Domme kop U nek hals Gebroken lendenen Hoekige draaiers Hangende zitbeenderen Diep staartstuk Broze hakken Lichte koten Gespreide klauwen
Heeft Style-stier nodig met: Attente kop Welgevormde hals Rechte lendenen Centrale draaiers Zitbeenderen op niveau Staartstuk op niveau Stevige hakken Robuuste koten Gesloten klauwen
aAa®-nummers van 156423 stier #1 DAIRY
#5 SMOOTH
#6 STYLE
#4 STRONG
#2 TALL
#3 OPEN
Kop Hals Voorbenen
Fijn Lang Parallel
Breed --Stabiel
Attent Welgevormd ---
Groot --Stevig
Lang Slank Lang
-------
Borstkas Lendenen Ribben Flanken
--Scherp Lang Fijn
Breed Breed Rond Diep
--Recht -----
Diep Op niveau -----
--Hoog --Gebogen
--Stabiel Open Neerwaarts
Vooruier Achteruier Spenen
--Vol ---
Lang Breed Kort
-------
Gezond --Loodrecht
Elastisch Hoog Fors
Vast Ruim ---
Heupen Draaiers Zitbeenderen Staartstuk
Wijd --Scherp Fijn
----Breed ---
--Centraal Op niveau Op niveau
---------
Hoog ----Goedgeplaatst
Open Wijd Open Vlak
Hakken Koten Klauwen
Fijn -----
Breed Veerkrachtig Gelijk
Stevig Robuust Gesloten
Gezond Gezond Kort
--Recht ---
Open --Hoog
aAa®-nummers van 243615 stier #2 TALL
#4 STRONG
#3 OPEN
#6 STYLE
#1 DAIRY
#5 SMOOTH
Kop Hals Voorbenen
Lang Slank Lang
Groot --Stevig
-------
Attent Welgevormd ---
Fijn Lang Parallel
Breed --Stabiel
Borstkas Lendenen Ribben Flanken
--Hoog --Gebogen
Diep Op niveau -----
--Stabiel Open Neerwaarts
--Recht -----
--Scherp Lang Fijn
Breed Breed Rond Diep
Vooruier Achteruier Spenen
Elastisch Hoog Fors
Gezond --Loodrecht
Vast Ruim ---
-------
--Vol ---
Lang Breed Kort
Heupen Draaiers Zitbeenderen Staartstuk
Hoog ----Goedgeplaatst
---------
Open Wijd Open Vlak
--Centraal Op niveau Op niveau
Wijd --Scherp Fijn
----Breed ---
Hakken Koten Klauwen
--Recht ---
Gezond Gezond Kort
Open --Hoog
Stevig Robuust Gesloten
Fijn -----
Breed Veerkrachtig Gelijk
aAa®-Nummers De groepen van kwaliteiten beschreven door de 6 aAa®-nummers zijn allemaal even belangrijk. Dairy, Tall, Open, Strong, Smooth en Style zijn allemaal nodig om de koe goed te laten functioneren. De best gevormde koeien hebben balans tussen Dairy, Tall, Open, Strong, Smooth en Style.
Koeien zonder de juiste vorm kunnen niet goed functioneren
Dieren zonder de juiste vorm kunnen niet goed functioneren
De mens bepaald de vorm, vaak zonder zich de vraag te stellen of het ook functioneel is.
De mens bepaald de vorm, vaak zonder zich de vraag te stellen of het ook functioneel is.
Iedereen die zich met veeverbetering bezighoudt zou zich als doel moeten stellen: dieren te creëren die zo gevormd zijn dat ze op een normale manier kunnen functioneren.
Gisteren was het 98 jaar geleden dat Bill Weeks werd geboren … Het is bijna 22 jaar geleden dat hij overleed … Ik denk niet dat hij in 1950 had kunnen dromen, dat er nu 25 analyseurs zouden zijn, die op dit moment meer dieren analyseren dan ooit te voren, All over the world, Wij als analyseurs zijn enorm trots om Bill zijn visie voort te zetten.
© Copyright 2015 The Weeks Corporation. All rights reserved. aAa® & Weeks® are registered service marks of the Weeks Corporation.
