Week van gebed voor de eenheid van de christenen januari 2013 Centrale bijbeltekst: Micha 6:1-8.: Wandelen met God

A.R.K.- BERICHTEN 27e jaargang nr. 1 - januari, februari, maart 2013 Verschijningsdatum

21 december 2 0 1 2

België-Belgique P.B. Antwerpen X 8 / 4712

Viering 40 jarig jubileum Antwerpse Raad van Kerken 18 oktober 2012, Onze-Lieve-Vrouwe-Kathedraal Antwerpen Het Kalmthouts kwintet (orthodox koor) Voorgangers: Frans Vandenbrande (medestichter ark.), Mgr. Dirk van Leeuwen (Anglicaanse kerk), Diaken Jozef Van Glabbeek, (voorzitter van de ark.), Ds. Johan Visser (vpkb.). -----------Driemaandelijks tijdschrift van de Antwerpse Raad van Kerken vzw . - - - - - - X P 2A8762 Afgiftekantoor: Antwerpen X Verantwoordelijke Uitgever: Michel Franzen, Ringlaan 77, 2610 Wilrijk ([email protected])

Week van gebed voor de eenheid van de christenen 20 - 27 januari 2013 Centrale bijbeltekst: Micha 6:1-8.: Wandelen met God Het thema nodigt uit om de eigen levensweg in te vullen als een pelgrimage. Een wandeling heeft daarbij iets onbevangens. Men kiest zijn eigen weg op een ongedwongen manier, je stelt je open voor wat je omgeving aanreikt. Er zijn echter ook momenten dat de wandeling overgaat in een tocht, in een gerichte route die je kiest, vooral op die momenten dat er ervaringen zijn die raken aan gerechtigheid en vrede; momenten waarop spiritualiteit en engagement mogen samenvloeien. Laat ons bidden om eenheid, zodat wij onderweg, met elkaar optrekkend in de voetsporen van Christus, dichter tot elkaar komen.

Centrale Viering Zondag 20 januari 15 uur. Sint-Andrieskerk Antwerpen Preek: Kan. Hendrik Hoet De Antwerpse Raad van Kerken nodigt uit. Andere diensten….. Pius X – kerk, Wilrijk (Groenenborgerlaan 214) Ds. Johan Visser is de gastpredikant in de diensten en wel op zaterdag 19 januari om 17.30 u. en zondag 20 januari om 11 u. en 17.30 u.. Mol: 19 januari, 17 u. Sint-Pieter-enPauwelkerk.  Boechout: De oecumenische werkgroep Hove, Vremde, Mortsel organiseert een dienst in de Stefanuskapel van Wereldmissiehulp, Provinciesteenweg 400 op 21 januari om 20 u. Voorganger Ds. Petra Schipper. Info: Martina [email protected] 03.4403329  20 januari Heide Kalmthout, 10.45 u. Kapel Missiehuis (Missiehuislei) Voorganger Marcel Hendrickx, predikant Frans Vandenbrande, orthodox koor Kalmthouts kwintet. De teksten komen dit jaar van de christelijke kerken van India. Ze zijn een oproep om met de Heer op weg te gaan in gerechtigheid en solidariteit. Voor de christenen in India, voor 80 % bestaande uit Dalits, betekent dat het verwerpen van het kastesysteem. Zo ook mag er geen verdeeldheid bestaan bij de christenen wereldwijs en moeten zij samenleven in goedheid en rechtvaardigheid; Zoals ieder jaar brengt het Interkerkelijk Comité voor Brussel bij gelegenheid van de bidweek voor de eenheid voor de van de christenen een brochure, tevens tekstboekje uit in het Nederlands en in het Frans. Het is een handig vademecum voor de bidweek, verloop oecumenische viering, informatie over het oecumenisch leven in India. Een exemplaar kost 1 euro, 10 ex. 7,5 euro, 50 ex. 30 euro, 100 ex. 55 euro,500 ex 225 euro. Betalen na ontvangst van de zending. Bestellen per E-mail: [email protected] of telefonisch: 02.3745028 per fax 02.3752842, en ’s maandags Tussen 14 en 16 u. 02.2186377 Adolphe Maxlaan 55/1 1OOO Brussel. Ook op www.raadvankerken.nl is interessante documentatie te vinden.  

Dr.Olav Fykse Tveit, secretaris-generaal van de Raad van Kerken komt 18 januari om 15 u. spreken (oecumene-

lezing)in de Geertekerk (Geertekerkhof 23, Utrecht) over oecumenische uitdagingen in de komende decade. Volgens deskundigen begint iedere 7 jaar een nieuwe generatie. Het hangt af van de criteria die men hanteert om het begrip nieuw in te vullen. De Assemblee van de Wereldraad hanteert die frequentie om richting te geven aan de kerken en christenen wereldwijd. In 2013 komen de christenen van de hele wereld samen in Busan, Zuid-Korea. Tveit benadrukt de eenheid van de kerk als genadegave. Hoe beleeft hij dat, als hij voor de Wereldraad verschillende landen aandoet? Hij pleit voor vrede als pijler voor de strategie van de Wereldraad. Een bekend Vlaams dominee noemde de wereldraad ooit de Moederkerk. Aanmelden [email protected] +31 33 4633844.

Oecumenische Gebedsdienst iedere Donderdag 11 uur Onze-Lieve-Vrouwe-kathedraal Antwerpen. gaan voor in gebed 27 december: Julien Baetens, gebedsleider Wilrijk 3 januari : Michel Franzen, gebedsleider Wilrijk, pr. ARK. 10 januari: .ZE.Zuster Lutgard Craeynest,Wijnegem 17 januari: Ds. Annegera Los, Den Wijngaard. 24 januari (bidweek voor de eenheid van de christenen) diaken Jozef Van Glabbeek, Voorzitter van de Antwerpse Raad van Kerken. 31 januari: Ds. Hans Neels (Brabantse Olijfberg), bestuurder ark. 7 februari: Diaken Frank Theré,(RK) Hoogboom, Kapellen. 14 februari:Ds. Ds. Chris Vonck, rector faculteit vergelijkende godsdienstwetenschappen Wilrijk 21 februari: Ds. Petra Schipper, vpkb. Boechout 28 februari: Wereldgebedsdag vrouwen: Mevr. Veronica Kuchenbecker,voorzitter. 7 maart:Dhr. Jan Neefs, gebedsleider Wilrijk 14 maart:Ds. Jan J. Van den Berg, Brasschaat. 21 maart: Egbert Van Groesen, Anglicaans gevangenisaalmoezenier 4 april: Deken Jozef Barzin 11 april:Ds. Johan Visser. Jean Noppe (orgel) & Maria Knapp (dwarsfluit).

De Antwerpse Raad van Kerken nodigt uit Alle info: Michel Franzen 03 2304302 0497:404302 [email protected] TAIZEvieringen Mariakapel Ekeren, hoek Groothagelkruis – Klein Steenstraatje. Deuren 19.30 u., aanvang 20 u. : 18.1, 8.02, 15.3, 3.5, 14.6 Kerk H. Drievuldigheid (Wapenstilstandlaan) Berchem, 17.45 u. Inzingen. Begin 18 u. Iedere laatste zaterdag van de maand. 20 u. 26 januari,23 februari. 29 maart (Goede Vrijdagviering) 27 april, 25 mei, 29 juni M. Bresseleers 03.3665046 [email protected] 3

bWERELDGEBEDSDAG VROUWEN: Vrijdag 1 maart Thema: Hoezo, een vreemdeling? (themaland Frankrijk). Kapel St.-Joriskerk Mechelseplein Antwerpen. 20 u..s: O3 2336250 veronica [email protected] en ook 20 u. De olijftak Leopoldlei 35 Brasschaat, info: [email protected] 03.2973356 Donderdag 28 februari 11 uur Onze-Lieve-Vrouwekathedraal Antwerpen middagpauzedienst, voorganger Mevr. Veronica Kuchenbecker, voorzitter. bVesperdienst Eerste zondag van de maand 20.30 u. Sint-Michielskerk te Antwerpen (Amerikalei 165). Voorzang: Sebastiaan Vansteenberge; Orgel Peter Van de Velde, voorganger Jozef Van Glabbeek, voorzitter ARK.. bOecumenisch middaggebed iedere werkdag St.-Rombouts-kathedraal Mechelen: 12 u bConcertmissen PiusX-kerk Wilrijk Groenenborgerlaan:Zondags 11 u.: 6 jan. Cristel De Meulder, sopraan & Jan Van Mol, orgel;3 februari:Melos ensemble & Catagilli o.l.v. Luc Martens. 3 maart Orkest Perusica o.l.v. Stefan De Herdt 7 april: Erik Brabants, piano; 5 mei:Cantabile o.l.v. Anne Halffman; 2 juni Wase Kantorij o.l.v. Willy Vriesacker bDe Pastoriegesprekken: Van Schoonbekestraat 155 2018 Antwerpen St.-Laurentiuskerk, Begin 20 u.: Inkom € 6. Steeds op dinsdag: 19 febr. David Vergauwen Historicus, kunstkenner: «Dat kan ik ook» Handleiding in confrontatie met moderne of hedendaagse schilderkunst.»;19 maart Hendrik Vos Politicoloog Gent: Hoe Europa ons leven beïnvloedt. 21 mei : Ignace D’hert, Theoloog : « Na de dood van God». Waarom : Wij leven in een oppervlakkige culturele context, waarin veel informatie gefilterd en vervormd wordt door de media en een zekere journalistiek. Het zoeken naar de vollere waarheid is voor velen een grote behoefte. Tot wie gericht? Tot iedereen die interesse heeft. Jongeren en ouderen die hun inzichten wat willen verruimen en uitdiepen. Men kan vrij deelnemen. Er is geen lidmaatschap vereist.sJozef Van Glabbeek, Clementinastraat 20, 2018 Antwerpen. 03.2377731, 0476 /522718 [email protected] bDE VLEUGEL: De Vleugel wil een vrijplaats zijn voor spiritualiteit en religieuze beleving. Vieringen Zaterdag 18 u. St.-Annakerk Goedendagstraat, 46 Borgerhout. 5 en 12 januari: Het geluid van de stilte. 19 januari: Indignados; 26 januari Van verontwaardiging naar verandering. 2 februari: Waarover men niet spreken kan; 9 februari: De vijf zintuigen; 16 en 23 feb. En 2 maart Psalmen over recht en onrecht. 9, 16 en 23 maart Zorg voor de ander. 30 maart Paasviering; 6, 23 en 20 april, Levensbeschouwingen ontmoeten elkaar.Coördinator. Bert Lodewijckx, ([email protected]). www.de vleugel.be Contactpersoon Harry Harding, 03.2377742, [email protected] bBachcantatediensten: Het Antwerps Barokorkest “Het Groot Akkoord” o.l.v. Emmanuel Van Kerckhoven. Sint-Norbertuskerk Dageraadplaats Antwerpen. Op zondag om 11 uur. 10 februari Wer nun den lieben Gott läβt walten, BWV 93. Zondag 7 april: Am Abend aber desselbigen Sabbats BWV 42. bJoannespassion van Willem Ceuleers. Het Antwerps Collegium musicum met solisten onder leiding van Willem Ceuleers zondag 3 maart:15 u.: Sint-Catharinakerk Sinaai; vrijdag 8 maart 20 u.: Protestantse Kerk Lange Winkelstraat te Antwerpen. Herhaling na de overweldigende belangstelling in 2012. bSt.-Bartholomeuskerk Merksem 24 maart 11 uur gezamenlijke Palmzondagviering met de Duitstalige Evangelische Gemeente. bMatthaus-passie: 25 en 27 maart St.-Pauluskerk [email protected] www.choralecaecilia.be bDe Algemene Vergadering van de katholieke Nationale Commissie voor Oecumene heeft in november 2013 plaats te Antwerpen. bPaasmorgen 8 uur oecumenische paasgroet voor de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal te Antwerpen.

Van de redactie: Waarde vriend van de oecumene, Zalig Kerstfeest en Zalig Nieuwjaar aan U allen. In het afgelopen jaar is oecumenisch veel te beleven geweest. Op 18 oktober vierden we met een bijzondere oecumenische gebedsdienst in de Antwerpse Onze-LieveVrouwekathedraal het veertig-jarig bestaan van de Antwerpse Raad van Kerken. Het was een hartelijk weerzien van vele mensen die de oecumene een groot hart toedragen. U ziet enkele foto’s van dit gebeuren in dit nummer. Op 9 december vond een feestconcert plaats in de St.-Laurentius-kerk met muziek van J.S. Bach en de uitvoering van de cantate “Lof zij de Heer” speciaal gecomponeerd door Willem Ceuleers voor deze gelegenheid. Een volle Sint-Laurentius-kerk was getuige van deze uitvoering door het Antwerps Collegium musicum onder leiding van Willem Ceuleers. Een druk bezochte receptie volgde. Van deze uitvoering zal binnenkort een cd. verschijnen. We lichten U in over de bidweek en andere oecumenische gebeurtenissen Michel Franzen Jaarverslag Antwerpse Raad van kerken (1.9.2011 – 31.8.2012) GEBEDSWEEK VOOR DE EENHEID Zoals elk jaar was dit ook in 2012 een hoogtepunt in onze oecumenische werking. Naast kanselruil, oecumenische gebedsdiensten op verschillende plaatsen, en gelegenheid tot gesprek en ontmoeting, willen we vooral de centrale dienst vermelden, die doorging op ZONDAG 22 JANUARI 2012, in de protestantse kerk, "De Brabantse Olijfberg", aan de Lange Winkelstraat in Antwerpen. Thema van deze viering was :"Wij zullen allemaal veranderd worden door de overwinning van Onze Heer Jezus Christus. Ambtsdagers uit de verschillende kerken gingen samen met de bisschop van Antwerpen voor in deze dienst. De homilie werd gehouden door Pastor Gijsbertus Van Hattem van de Evangelisch Lutherse kerk. Het koor Melpomene olv. Jan Melaerts met aan het orgel Masako Honda ondersteunde de samenzang en bracht een voor deze gelegenheid speciaal gecomponeerd Kyrie en Gloria ten berde. Zij zongen een koraal van Johann Krüger na de preek. De antwoorden bij de voorbeden en het gebed van toewijding werden getoonzet door Jean Noppe. Gastheer was Dominee Hans Neels, die als gastheer het verloop van de dienst in handen had. Het inleidend woord kwam van de voorzitter van de Antwerpse Raad van Kerken. Deken Jozef Barzin deed het openingsgebed, Mgr. Johan Bonny opende het gebed van ontferming. Vader Angelos (Grieks Orthodoxe kerk) sprak de eerste lezing (Habakuk 3, 17-19) uit. Ds. Johan Visser las 1 Korintiërs 15, 51-58, Ann Babb (deacon Anglicaanse kerk en ondervoorzitter Antwerpse Raad van kerken) las uit de blijde boodschap volgens Johannes 12: 23-26. De voorbeden werden uitgesproken door Ds. Mark Schippers (havenaalmoezenier en lid van de synodale raad van de vpkb.), Michel Franzen (public-relations ark), de vredewens werd uitgesproken door ZEH. Jo Hanssens, voorzitter van Pax Christi. De gebeden van toewijding werden uitgesproken door Cor Bekers (oud-Congo-missionaris, promotor van de sacrale dans). De zegen werd ingeleid door Mgr. Johan Bonny, Ds. Hans Neels en Ann. Babb gevolgd door de gezamenlijke zegen van alle voorgangers. Na de dienst was er gelegenheid tot ontmoeting.in de gezellige parochieruimte. En elders: Maandag 16 januari : St.-Stefanuskapel (Wereldmissiehulp, provinciesteenweg 400) Boechout. Viering voor Vremde, Hove en Boechout. Donderdag 19 januari 11 uur. Onze-Lieve-Vrouwe-kathedraal, Antwerpen Middagpauze-dienst : Voorganger Jozef Van Glabbeek, voorzitter ark.. kerk Christusgemeente Bexstraat, Antwerpen, gezamelijke viering met de parochie van de H. Geest. Zaterdag 21 januari, St.-Pieter en Pauwel-kerk te Mol, in samenwerking met de Duitstalige protestantse gemeenschap, voorgangers Pastoor Victor Mangelschots en Ds. van Hees. 19 u. Merksem, kerk Onze-Lieve-Vrouw van Smarten, Maantjessteenweg. Oecumenische gebedsviering, predikant Ds.Ina Koeman. Zondag 22 januari Turnhout Pinksterkerk Stokt, voorgangers Ds. Douwe Boelens en pastoor Bert Rosseels. 5

* Pius X-kerk Wilrijk tijdens de diensten op zaterdag 21 januari 17.30 u. en zondag 22 januari 11 u. en 17.30 u. gastpredikant Egbert van Groesen van de anglicaanse kerk. Woensdag 18 januari 20 u. tpc. Groenenborgerlaan 149 2020 Antwerpen.OECUMENELEZING: Eerbied voor het heilige. Toegelicht door een orthodoxe (Mattias D’Huyvetter) en roomskatholieke (Kan. Rik Hoet) theoloog Studiebijeenkomsten: Op dinsdagen in februari, maart, april en mei. Het evangelie naar Marcus. Begeleiding dr. Egbert Rooze. Bijbelse studiedag Amos, boer en sociale profeet. Vrijdag 27 januari 2012 Begeleiding Dr. Egbert Rooze. Kennismakingscursus christelijk geloof. Voor mensen die meer willen weten over het christelijk geloof en die de kennis van hun eigen christelijke wortels willen opfrissen bieden de protestantse kerken een kennismakingscursus aan. In deze cursus komen de basics van het christelijk geloof aan de orde. Verschillende onderdelen van het geloof worden uitgelegd, met gelegenheid om in kleine groep van gedachten te wisselen. Onderwerpen die aan de orde komen zijn onder andere: Bidden, de Bijbel, Jezus en God ervaren. De cursus bestaat uit zes avonden die (voor wie wil) telkens beginnen met een maaltijd. : Protestantse kerk, Lange Winkelstraat 5 2000 Antwerpen. Psalmen lezen in de Brabantse Olijfberg: In de psalmen gaan mensen openhartig met God in gesprek over alles wat hen bezig houdt. Al lezend ontdekken we dat veel ook ons vandaag nog net zo intrigeert, stoort of troost. Donderdagmiddag, 19 januari, 23 februari en 29 maart, , Lange Winkelstraat 5 2000 Antwerpen. Leiding ds. Hans Neels, Bibliodrama-avonden in Turnhout : Een avond over een Bijbelverhaal, niet praten over maar doen als ging het over jou, en was jij één van hen. We schrijven samen het derde testament...Op de speel-zolder of in de kapel van de Rank, decanaal centrum van de Kempen of in het lokaal Tabee op hetzelfde adres, tramstraat 74, Turnhout. DE VLEUGEL: Vieringen Zaterdag 18 u. St.-Annakerk Goedendagstraat, 46 Borgerhout. Enkele themas: Zoektocht naar geluk; Abraham, Izaak, Jacob; Onderweg zijn, thuiskomen; Tijd voor een ecologische ommekeer (Bevrijdings-theologie vandaag); Broederlijk delen; Paascyclus;: Waarover men niet spreken kan; Mijn beroep. Tekst van mijn leven. Johannespassie (première) op muziek van Willem Ceuleers (vertaling Jos Keulers); 1 april (Palmzondag) te.Laken Sint-Lambertuskerk; 6 april (Goede Vrijdag) Sint –Antoniuskerk aan de paardenmarkrt te Antwerpen ’s avonds tijdens de kerkdienst. Voorgangers oecumenische middagpauzedienst iedere donderdag 11 u. Onze-Lieve-Vrouwekathedraal Antwerpen: Michel Franzen, pr. ARK., gebedsleider Wilrijk, Ds. Chris Vonck, rector FVG. Jozef Van Glabbeek, diaken,voorzitter ARK., Rev. Ann Babb, deacon, anglicaanse kerk ondervoorzitter Antwerpse Raad van kerken, Deken Jozef Barzin, Antwerpen, Ds. Marc Schippers, havenaalmoezenier (lid synode vpkb), Dhr. Frans VandenBrande (stichter ark.), Dhr. Charles Melis, evangelist, Wereldgebedsdag Mevr. Veronique van Hattem-Kuchenbecker,Ds. Johan Visser; Dhr. Jan Neefs, gebedsleider Wilrijk,: Jozef Marijsse, gebedsleider Merksem; Egbert van Groesen, anglicaanse kerk ; Prof. dr. Eddy van Waelderen Vader Lucas Gabriels met orthodox koor olv. P. Morreel; Mevr. Dini Van Os, evangelist bijbelhuis; Egbert van Groesen, anglicaanse kerk; Dhr. Vic Hofkens, diaken. Taize : Mariakapel Ekeren, hoek Groothagelkruis – Klein Steenstraatje. Derde donderdag van de maand. Kerk H. Drievuldigheid (Wapenstilstandlaan) Berchem, Iedere laatste zaterdag van de maand. Zaterdag 26 november Taizé-ontmoetingsdag te Schoten (15e editie). Inleidende spreker Mgr. Johan Bonny. Werkateliers, Bronnen van vreugde in de Afrikaanse cultuur. (Mark Fillet). Vreugde met jongeren en ouderen in het Midden-Oosten. (Ernst van Velzen, Bijbelhuis.) Kringgesprek rond het inleidend thema, moderator. Bijbelse vreugde inademen, bibliodrama. Erik Herrebosch-Wim Selderslaghs. Vreugde uitstralen doorheen sacrale dans. Wies Beckers. Aparte jongerentocht (bisschop ontmoet jongeren) 18 u. Avondgebed met liederen van Taizé, voorganger Mgr. Johan Bonny. 19 u. Maaltijd in de ontmoetingsherberg. en optreden van verschillende groepen. De jongerentocht loopt over een afstand van ongeveer 5 km.. Zij komen zo langs 3 haltes van +/- 50 min. 6

Onderweg is er een klein pauzemoment voor hen voorzien met een hapje en drankje. Halte 1: Het leven, roeping, activiteiten van monnialen. Zr Caritas (Benedictinessen); Halte 2: Spelactiviteit met IJDAntwerpen. Halte 3: Mgr. Johan Bonny, bisschop van Antwerpen ontmoet de jongeren. Aankomst terug in het parochie-centrum, pauze met Heilig Hartgebak rond 17. u.. Oecumenische kerkdienst 13 november (Protestants-evangelisch) in verband met wapenstilstands-dag. De dienst werd door Vlaamse Televisie uitgezonden. WERELDGEBEDSDAG: Op vrijdag 2 maart 2012 ging de centrale dienst van Wereldgebedsdag door in de protestantse kerk aan de Bexstraat in Antwerpen. De liturgie werd opgesteld door. vrouwen uit Maleisië, en had als thema: "Gerechtigheid voor allen'. Na de dienst was er gelegenheid tot ontmoeting. Op woensdag 14 maart kwamen een veertigtal oecumenisch sterk geïnteresseerden naar het TPC. Spreker was Dr. Guy Liagre, de toekomstige leider van de KEK. De man gaf uitleg over het werk wat hem te wachten staat en hij deed dat op een aanstekelijke manier, hij had er zin. Hij sprak van gouden tijden voor de oecumene. Op maandag 2 april had in St.-Caroluskerk te Antwerpen de jaarlijkse oecumenische herdenkingswake van de martelaren van onze tijd plaats. Gingen voor Mgr. Johan Bonny, de pauselijke nuntius, Fr. André van de Russisch orthodoxe kerk, Kan. Hendrik Hoet, Rev. Ann Babb (deacon anglicaanse kerk). OECUMENISCHE PAASONTMOETING: Net als in 2011 was er op paasdag, 8 april 2012 een paasontmoeting om 8 uur 's morgens aan de kathedraal. Samen met Mgr Johan Bonny, bisschop van Antwerpen kwamen ambtsdragers van de verschillende Christelijke kerken samen. Dit jaar ging de uitnodiging uit van de A.R.K. Na de verwelkoming door de voorzitter las de bisschop het paasevangelie Het thema van heel het gebeuren was "Dis is de dag die de Heer heeft gemaakt" Onder groots klokgelui spraken de ambtsdragers en vertegenwoordigers van de verschillende Antwerpse kerken een paaswens uit en wensten elkaar en de stad een zalig en vreugdevol paasfeest. Daarna werd aan iedereen een paasontbijt aangeboden, achter in de kathedraal. In memoriam: Op 2 maart overleed aalmoezenier van de arbeid Machar Verhaeghe. Hij was pastoor van de autonome parochie “Het kerkschip” van de binnenschippers. Hij ging verscheidene malen voor in de middagpauzedienst. Op 26 augustus overleed ZEH. Raymond Van Hoof, pastoor van drie parochies in Mortsel.Hij was oecumenisch o.a. zeer actief in Boechout, Hove, Vremde, Mortsel. Michel Franzen Overzicht van de belangrijkste oecumenische gebeurtenissen tussen november 2011 en november 2012 Door Pater Thaddée Barnas osb. (Chevetogne) De 117e patriarch van Alexandrië van de Koptisch orthodoxe Kerk, paus Shenouda 111, is overleden op 17 maart 2012 in de leeftijd van 88 jaar. Hij was geboren in Assoud op 3 augustus 1923. Vanaf zijn adolescentie was hij geëngageerd in de beweging van de zondagsscholen. Hij werd priester gewijd, en in 1954 werd hij monnik in het klooster Deir asSurian. In 1961 werd hij bisschop gewijd onder de naam Amba Shenouda en belast met de vormingszaken in de Koptisch orthodoxe Kerk. In 1971 werd hij verkozen tot hoofd van de Kerk. Hij schreef een honderdtal boeken over het christelijk geloof. Hij was uitzonderlijk getalenteerd op catechetisch vlak: zo bracht hij iedere week duizenden jongeren samen voor een geestelijk onderricht in de gigantische Koptische kathedraal van Cairo. Tijdens de 41 jaar van zijn ministerie aan het hoofd van de Koptische Kerk bracht Shenouda een uitzonderlijke vernieuwing op bijbels en monastiek vlak tot stand. De situatie in de Koptische wereld is echter meer en meer hachelijk geworden en het aantal christenen in Egypte dat emigreert, blijft stijgen. In 1981 kreeg hij huis-arrest van president Sadat omdat hij het regime had verweten te weinig te doen tegen de extreme moslims. Sadat werd hetzelfde jaar vermoord, maar het bleef wachten tot 1985 tot zijn opvolger Mubarak hem toestemming gaf om terug de leiding van de Kerk op te nemen. 7

In de volgende jaren zocht paus Shenouda stabiliteit voor zijn Kerk en volgde hij een politiek van steun aan het regime Mubarak, tot aan de Arabische lente en haar revolutie van 25 januari 2011. Het verdwijnen van paus Shenouda gebeurt op een moment in Egypte van instabiliteit op sociaal en politiek vlak. Op zondag 4 november jl. werd bisschop Tawadros gekozen tot paus en patriarch van Alexandrië van de Koptisch orthodoxe Kerk. De patriarch van de Tewahedo orthodoxe Kerk van Ethiopië, Abune Paulos overleed in Addis Abeba op 16 augus-tus 2012 in de leeftijd van 76 jaar. Hij werd geboren in 1935 in de noordelijke regio van Tigris, als zoon van een priester, en was eerst monnik. Hij werd naar de Verenigde Staten gestuurd voor zijn studies, eerst aan het ortho-doxe seminarie van St. Vladimir in New-York, vervolgens naar de Universiteit van Princeton. Na de marxistische revolutie in zijn land in 1974 werd hij terug geroepen naar Ethiopië door patriarch Tewofilos en bisschop gewijd, zonder de toestemming van het regime. De patriarch werd terecht gesteld, Mgr. Paulos werd gearresteerd en ge-vangen gezet. Na 9 jaren hechtenis slaagden de Amerikaanse presbyterianen erin hem vrij te krijgen, en kon hij terugkeren naar Princeton waar hij zijn thesis beëindigde. In 1994, na de val van het marxistische regime, werd Abune Merkurios afgezet omwille van collaboratie, en werd Abune Paulos als nieuwe patriarch geïnstalleerd. Abune Paulos heeft sterk de initiatieven bevorderd rond de interreligieuze dialoog, hij werd beluisterd op vele internationale fora, ondermeer op het Economisch Wereldforum. en op de Top van de religieuze- en geestelijke leiders, georganiseerd door de Verenigde Naties. Hij was sinds 2006 een van de voorzitters van de Wereldraad van Kerken. Op 16 maart 2012 kondigde de aartsbisschop van Canterbury Rowan Williams aan terug te treden op 1 januari 2013. Hij wil verder de functie van 'meester' van het Magdalenacollege in Cambridge blijven waarnemen. Rowan Williams werd geboren in 1950 in Swansea (Wales). Zeer begaafd op intellectueel vlak studeerde hij in Cambrid-ge en in Oxford. In 1992 werd hij tot bisschop benoemd van Monmouth (Wales) en in 2000 werd hij geïnstalleerd als aartsbisschop van de Kerk van Wales. Hij werd aangesteld als aartsbisschop van Canterbury in dec. 2002. Aartsbisschop Williams is bekend als briljant theoloog. Hij wordt gezien als een anglokatholiek, maar is vooral bekend om zijn verdediging van een aantal liberale kwesties, ondermeer rond de homoseksualiteit. Hij is ook een uitzonderlijk geestelijke leider en een grote kenner van de Russisch-orthodoxe mystiek. De rol van de aartsbisschop van Canterbury is erg belangrijk, niet alleen voor de Kerk van Engeland, maar ook voor het geheel van de anglicaanse communio, zowel op moreel als institutioneel vlak. De vier 'communio instrumenten' hebben rechtstreeks met hem te maken: l' zijn taak als aartsbisschop van Canterbury, 2' als voorzitter van de vergadering van primaten van de 38 kerkprovincies van de communio, 3' hij zit ook de anglicaanse adviesraad voor, 4' en hij roept de Lambethconferentie (de vergadering van alle anglicaanse bisschoppen in de wereld) samen. Sommigen beginnen zich de vraag te stellen of men redelijkerwijze mag verwachten dat één enkel persoon al deze verantwoor-delijkheden kan vervullen op een efficiënte manier. Het mandaat van Rowan Williams als aartsbisschop van Canterbury werd gekenmerkt door een aantal crisissen die de interne solidariteit binnen de anglicaanse communie verzwakt hebben, en die in een aantal gevallen zelfs geleid hebben tot een breuk binnen een aantal anglicaanse provincies. Al enkele jaren hebben theologen goed werk verricht rond de natuur van de kerkelijke communio (koinonia) en de grenzen van de inclusiviteit (comprehensiviness) die typisch zijn voor het anglicanisme. Naar aanleiding van de opvolging van Rowan Williams begint men zich concrete vragen te stellen over ondermeer de haalbaarheid van een systeem dat aan één enkel bisschop de verantwoordelijkheid toekent, niet alleen als verantwoordelijke voor zijn eigen nationale Kerk, maar ook voor de samenhang van de anglicaanse communio in zijn geheel. Meer dan ooit heeft de communio nood aan loyale en geduldige oecumenische partners, voor het heil van heel de christelijke Kerk. Op haar vergadering van 24-25 januari 2012 heeft het Centraal Comité van de Conferentie van Europese Kerken (Konferenz europäische Kirchen) dominee Guy Liagre, tot voor kort voorzitter van de Synodale raad van de Verenigde Protestantse Kerk in België, gekozen tot nieuwe secretaris-generaal. 8

Hij verliet Brussel en nam in Genève zijn taak op begin juni 2012. De KEK groepeert de grote protestantse, anglicaanse en orthodoxe Kerken van Europa. Zij werd opgericht in 1959 met de bescheiden bedoeling als ontmoetingsplaats dienst te doen tussen de Kerken van Oost-Europa en West-Europa. Sinds de verdwijning van de communistische regimes in Europa, 20 jaar geleden, fungeert de KEK vooral als spreekbuis van de Kerken bij de Europese instellingen, vooral via haar Commissie Kerk en Samenleving en deze van de migranten in Europa, beide gevestigd in Brussel. Zij onderhoudt uitstekende oecumenische contacten met de Raad van Bisschoppenconferenties van Europa (Comece). Dr. Guy Liagre is geboren in 1957. Na zijn studies theologie aan de Faculteit van Protestantse Theologie in Brussel, was hij dominee van de Kerk van Menin (1984-1990) en van Brussel (1990-2005), vooraleer voorzitter te worden van de Verenigde Protestantse Kerk van België in 2005, een post waarop hij in 2009 werd herkozen. Op 12 mei koos de Synodale algemene vergadering van de Verenigde Protestantse Kerk van België dominee Steven Fuite van de protestantse kerk van de Nieuwe Graanmarkt in Brussel, tot nieuwe voorzitter van haar Synodale raad. Hij zal in functie treden vanaf 1 januari 2013. Van 17 tot 20 april 2012 vond er in Assisi (Italië) een uitzonderlijke oecumenische bijeenkomst plaats onder de titel Waar wij samen blijven: Wegen tot dialoog in de XXP' eeuw. Deze oecumenische en interreligieuze bijeenkomst werd georganiseerd door een Internationaal Netwerk van ecclesiologische studies, onder impuls van professor Gerard Mannion van de universiteit van San Diego. Het gebeuren bracht ongeveer 250 theologen samen van overal, niet enkel theologen met grote namen, maar ook heel wat jongeren, uit 55 landen. Allen waren ten persoonlijke titel uitgenodigd, geen enkele deelnemers was afgevaardigde van een Kerk of een kerkelijke instelling. De deelnemers werden uitgenodigd .;na te denken buiten de klassieke kaders', om op die manier bruggen te kunnen werpen tussen kerkelijke structuren en oecumenische initiatieven aan de basis. Deze formule resulteerde niet alleen in bijzondere studiedagen, maar leidde ook tot talrijke contacten tussen oecumenisten van overal. Wij vestigen nog de aandacht op een belangrijk oecumenisch colloquium dat plaatsvond in Parijs van 18 tot 20 oktober jl. De bijeenkomst werd georganiseerd door het Sint-Serge Instituut in Parijs samen met het Centrum voor oecumenische studies aan de Katholieke Universiteit van Leuven, in partenariaat met het tijdschrift voor orthodoxe theologie Contacts en het Collége des Bernadins. Theologen uit verschillende confessionele tradities bogen zich over de uitdagingen voor de Orthodoxie, en over de oecumenische implicaties van het komende 'heilige en grote panorthodoxe concilie'. Wij kijken met grote belangstelling uit naar de verslagen van dit colloquium. De 60e vergadering van het Centraal Comité van de Wereldraad van kerken (WRK) vond plaats van 28 augustus tot 5 september 2012. Op uitnodiging van Bartholomeus 1, de oecumenische patriarch, vond de sessie plaats in de Orthodoxe Academie in Kreta. Ondanks de aanhoudende financiële moeilijkheden, getuigde de bijeenkomst van een grote vitaliteit. Het was de laatste bijeenkomst van het Centraal Comité voor de 10e Algemene Vergadering, die plaats zal vinden in oktober 2013 in Pusan (Korea). Tussen de documenten die aan de Algemene vergadering zullen worden voorgelegd, namen de leden van het Centraal Comité kennis van een laatste redactie van een 'convergentie' tekst over de ecclesiologie, waaraan Geloof en Kerkorde heeft gewerkt sinds eind jaren 90. Deze jongste redactie kreeg als titel: De Kerk.- op weg naar een gemeenschappelijke visie. De commissie Zending en Evangelisatie heeft werk gemaakt van een uitstekende reflectie met als titel: Samen naar het leven: zending en evangelisatie in een omgeving in evolutie, een tekst van een buitengewoon theologisch gehalte, en de eerste officiële verklaring van de positie van de WRK over zending en evangelisatie sinds 1982. In afwachting van de Algemene vergadering in Pusan, zijn beide teksten spijtig genoeg nog niet beschikbaar voor het grote publiek. In april 2012 publiceerde de methodistische-rooms katholieke dialoog in de Verenigde Staten een rapport met als titel De hemel en de aarde zijn vervuld van uw heerlijkheid: verklaring over het verband tussen de eucharistie en de ecologische huishouding. (1) Het gaat om een rapport van de 7 de cyclus in de besprekingen tussen de twee Kerken. 9

Dit mooie document, resultaat van vier jaar arbeid en veertig jaar dialoog in wederzijds respect, biedt belangrijke reflecties over de implicaties van het sacrament van de Tafel van de Heer voor de verantwoordelijkheid van christenen voor de schepping. (1) Methodist-Catholic Issues Statement on Connection between Eucharist and Environmental Stewardship, http://www.usccb.org/news/2012/12-070.cfm. Steun de Antwerpse Raad van Kerken, denk aan Uw abonnementsgeld, 1 0 € Het rekeningnummer is BE92 7895/0926/0223. BIC: GKCCBEBB Antwerpse Raad van Kerken Antwerpse Raad van Kerken vzw. • Voorzitter: Jozef Van Glabbeek, diaken, Clementinestraat 20, 2018 Antwerpen. 03.2377731, 0476 /522718 [email protected] • Ondervoorzitter: Rev. Ann Babb, deacon, assistant curat. Anglicaanse kerk, Leo Van Hullebuschstr.37 2600 Schoten 03.6853420, 0485/030263 [email protected] •Secretaris: W. Gommeren (secretariaat) Herentalsebaan 27 bus 1, 2160 Wommelgem 03-321.76.91 [email protected] • Penningmeester: Luc De Kimpe, Autolei 210, 2160 Wommelgem. 03. 3225366 IBAN: BE92 7895/0926/0223 BIC: GKCCBEBB Bestuurders: Michel Franzen, (Public-relations, redactie ark.-berichten) Ringlaan 77, 2610 Wilrijk, 03.2304302 [email protected] www.raadvankerken-antwerpen.be Viering 40 jaar Antwerpse Raad van Kerken 18 oktober Onze-Lieve-Vrouwe Kathedraal Antwerpen

Voorgangers: Frans Vandenbrande, Mgr. Dirk Van Leeuwen (anglicaan), Jozef Van Glabbeek rk. Voorzitter, Ds. Johan Visser. Zie verder

10

De talrijke aanwezigen

Ds. Johan Visser in gesprek met dhr.Luc De Kimpe, penningmeester ark.

Twee oud-voorzitters in gesprek: Paul Smets, Mgr. Dirk Van Leeuwen

Het orthodox koor Kalmthouts Kwintet zorgde voor de zang

Havenaalmoezeniers Ds. M. Schippers en pr. Jos Van Hoof

Ds.Dr. Dick Wursten inleider van het feestconcert

in gesprek met de voorzitter 11

Orkest en koor tijdens de cantate olv. Willem Ceuleers

Mgr. Paul Van den Berghe, zuster Hadewich (Schoten),Rev. Ann Babb Deacon Anglicaanse kerk, Mev. Maria Van Glabbeek, in het midden achter de zuster, componist-dirigent Willem Ceuleers

Componist –dirigent Willem Ceuleers

het aandachtig publiek

Het aandachtig publiek vooraan links Christa Damen, de drijvende kracht van Kerk onder stroom, Deken Jos Daems, deken van de Kempen

Tijdens het applaus

23st Wereld Congres Apostolatus Maris, Rome Vatikaanstad 19-23 Nov. 2012 Met een 5 koppige delegatie komende uit Gent (Nationaal Hoofdaalmoezenier André Quintelier), Oostende (Nationaal Aalmoezenier Visserij Dirk Demaeght en Secretares Karla Sarvat) en Antwerpen (Aalmoezeniers Jos Vanhoof en Jorgedy Bago), waren we aanwezig in de synodehal -hartje Vaticaan- om samen met meer dan 350 mannen en vrouwen uit 58 landen werkzaam in de pastoraal met zeelieden, ons te bezinnen rond het thema “Nieuwe Evangelisatie in de maritieme wereld”. Om de 5 jaar heeft dit congres plaats, telkens op een andere plaats. De uitnodiging gebeurt door de President van de ‘Pontifical Councel for the Pastoral Care of Migrants and Itinerant People’ Kardinaal Antonio Maria Vegliò die de vergadering ook voorzit, bijgestaan door Bisschop Joseph Kalathiparambil die secretaris is van deze Pauselijke Raad. Internationaal Directeur van het Apostolaat der Zee is Priester Bruno Ciceri, de motor van Apostolatus Maris met jarenlange ervaring op het wereldterrein. De vertegenwoordiging is per land georganiseerd onder leiding van de “bisschop – promotor” en gecoördineerd door de Nationale Directeur. Er waren een 25tal bisschoppen aanwezig. Bischop Johan Bonny is de referent voor België maar kon niet aanwezig zijn. Het globale netwerk is uiteraard zeer belangrijk en gebeurt aan de basis: het zijn de zeelieden zélf die dagelijks de hele wereld binnenbrengen in elke zeemansclub: ze komen vanuit alle landen onze haven binnen en vertegenwoordigen alle rassen, nationaliteiten en godsdiensten. Het is een geweldige belevenis dit te ervaren op dergelijke bijeenkomst van priesters, scheepsbezoekers en welzijnswerkers, die vanuit dezelfde evangelische gedrevenheid al deze verschillen overbruggen want … we delen allen dezelfde verlangens, vreugde en pijn van en met de ‘Invissible people on the move’: zeelieden. De inhoud van de conferenties bracht dit aan bod: samenwerking met diverse instanties (rederijen, syndicaten, internationale maritieme wetgeving, christelijke zeemansmissies , havenbesturen,…) uit alle werelddelen is Blijde Boodschap. Jezus Christus incarneert ‘het blijde nieuws’. De “Nieuwe Evangelisatie” is eigenlijk niet nieuw of is altijd nieuw. Het woord zegt het zelf: Nieuws. Het woord Evangelie betekent trouwens ‘goed nieuws’. Evangelisatie is het brengen van goed nieuws. Wij die het nieuws brengen moeten ons hernieuwen en Christus herkennen in de zeelieden die getuigen zijn en een oproep doen tot universeel broederschap waar Gods Rijk zichtbaar wordt in rechtvaardigheid en vrede wereldwijd. Deze openbaring en ervaring was hoorbaar, voelbaar en tastbaar in de ontmoetingen, woorden, gebaren van sprekers en deelnemers. Onder andere Rev. Hennie La Grange, secretaris generaal van ICMA (International Christian Maritime Association), die de oecumenische samenwerking van de zeemansmissies belichaamt, borduurde over dit thema in zijn voordracht. In een speciale audiëntie in de Sala Clementina kregen we van Paus Benedictus de bevestiging in onze zending en de oproep om in oecumenische samenwerking met zeelieden van alle rassen en levensovertuiging aan te meren in de veilige haven van Christus. Aalmoezenier Jos Vanhoof Apostolatus Maris Antwerpen