2
Inhoud INHOUD
2
WEEK VAN DE VALPREVENTIE 2016
3
AANBOD MATERIALEN
4
VLAAMSE PRAKTIJKRICHTLIJNEN MFO-PAKKET VALPREVENTIE EN MEDICATIE FLYER MEDICATIE ALGORITMES MEDICATIE FOLDERS - BROCHURES AFFICHES FILMPJES ROLL-UP BANNERS PLACEMATS CHECKLISTS VOORBEELDARTIKELS UITNODIGING
4 5 6 6 7 9 11 14 15 16 17 18
AANBOD ACTIVITEITEN
20
VORMING VOORSTELLINGEN ‘DANS JE LEVEN LANG!’ FEEST OEFENPAKKETTEN: SPECIFIEKE OEFENINGEN STAP ACTIVITEITEN FIETS ACTIVITEITEN WANDELING IN DE BUURT (GEZELSCHAP)SPELLEN VALPREVENTIEPARCOURS VALBUS
20 25 27 28 31 33 34 35 37 38
www.valpreventie.be
[email protected]
3
Week van de Valpreventie 2016 Effectieve val- en fractuurpreventiemaatregelen ‘vallen of staan’ met de actieve medewerking en inbreng van de oudere zelf, de familie mantelzorgers en de zorgverleners. Onze slogan 'blijf actief, vermijd vallen' heeft dan ook een dubbele boodschap: @ alle ouderen
Uit voorgaande edities van de Week van de Valpreventie weten we reeds dat een dagelijkse portie beweging je fit en actief houdt! Maar ook door het geleidelijk afbouwen van slaapmedicatie blijf je meer alert, waardoor het aantal valpartijen vermindert!
@ omgeving oudere - zorgverleners
Blijf actief op zoek gaan naar een creatieve aanpak ter preventie van vallen bij ouderen in je werk- of thuisomgeving. Inspiratie nodig? Neem ons aanbod van materialen en activiteiten door. Mogelijks brengt dit je op goede ideeën!
Ook wij beloven actief te blijven en samen met jullie verder werk te maken van een valarm Vlaanderen! Zo ontwikkelde het Expertisecentrum Val- en Fractuurpreventie Vlaanderen de voorbije jaren immers heel wat materialen en activiteiten in samenwerking met experten uit het werkveld. Ons aanbod omvat ook activiteiten en materialen van andere Vlaamse organisaties, waarmee het expertisecentrum samenwerkt. Onderstaand vind je een overzicht van onze actuele materialen & activiteiten. Per materiaal/activiteit wordt aangegeven voor welke setting (thuis of woonzorgcentrum) dit van toepassing is. Bijkomend wordt ook duidelijk aangegeven hoe de materialen & activiteiten kunnen verkregen worden: gratis download via www.valpreventie.be beschikbaar via externe organisaties bestellen of reserveren & ontlenen bij het Logo (LOkaal GezondheidsOverleg): in dit geval open je 1 maal de onlinepagina 'bestellen of ontlenen' en duid je op deze pagina alle materialen en/of activiteiten aan die jouw organisatie wenst te bestellen - ontlenen. Door jouw 'gemeente' correct in te geven, zal de bestelling bij het juiste Logo in jouw buurt terecht komen. Het Logo zal nadien contact opnemen.
www.valpreventie.be
[email protected]
4
Aanbod materialen Vlaamse praktijkrichtlijnen Onderstaande praktijkrichtlijnen zijn gebaseerd op de best beschikbare wetenschappelijke evidentie en op de (klinische en wetenschappelijke) expertise van de partners van het Expertiscentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen (EVV):
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING download:
‘Valpreventie bij thuiswonende ouderen, een praktijkrichtlijn voor Vlaanderen’ is een leidraad voor
huisartsen, verpleegkundigen, ergotherapeuten en kinesitherapeuten in de thuiszorg die kan helpen om in de
VERKRIJGBAAR VIA
praktijkrichtlijn overzichtsschema werkfiche
thuis
dagelijkse praktijk valpartijen te detecteren, te evalueren en te
koop:
behandelen, om zo nieuwe valpartijen en de mogelijk ernstige
gevolgen te voorkomen.
via ACCO
download: ‘Valpreventie in Woonzorgcentra: Praktijkrichtlijn
Vlaanderen’ is een leidraad die kan helpen om in de dagelijkse praktijk valincidenten in woonzorgcentra te detecteren, te evalueren en te behandelen, om zo nieuwe valincidenten en de mogelijk ernstige gevolgen te voorkomen.
www.valpreventie.be
[email protected]
praktijkrichtlijn overzichtsschema werkfiche
WZC koop:
via ACCO
5
MFO-pakket valpreventie en medicatie FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA Download de verschillende
MFO-pakket valpreventie en medicatie
onderdelen van het MFOpakket:
Een MFO, of Medisch Farmaceutisch Overleg, is een lokaal overleg waarbij verschillende hulpverleners een situatie bespreken aan de hand van casussen
en richtvragen met als doel hierover afspraken te maken. In de thuissetting is het MFO in eerste instantie bedoeld voor artsen en apothekers, maar ook andere zorgverleners, zoals (hoofd)verpleegkundigen kunnen betrokken worden.
thuis
Presentatie Spreektekst Stappenplan voor opstart Verslag Evaluatieformulier
WZC
Belangrijk: Het MFO Valpreventie en medicatie is geen bijscholing als
Indien je een MFO wenst te
dusdanig over valproblematiek, maar focust zich wel op het maken van
organiseren, neem contact op:
lokale afspraken over medicatie en valproblematiek. Als men een opleiding
Apothekers met je lokale
over valpreventie wenst, kan men beroep doen op de andere beschikbare
beroepsvereniging
vormingsmogelijkheden op www.valpreventie.be.
Huisartsen met je LMN of huisartsenkring
www.valpreventie.be
[email protected]
6
Flyer medicatie FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
Flyer ‘Van slaappillen kan je vallen’
thuis
De flyer informeert over het verhoogd risico op vallen bij het gebruik van slaappillen WZC
en geeft tips voor een gezonde nachtrust.
VERKRIJGBAAR VIA download flyer (enkel download flyer (dubbel bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt)
Algoritmes medicatie FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
Algoritmes voor oordeelkundig gebruik van Download de steekkaarten:
psychofarmaca i.k.v. valrisico bij ouderen NIEUW!
De algoritmes informeren gezondheidswerkers zoals
thuis
artsen, apothekers, verpleegkundigen,... over de invloed van psychofarmaca op het verhoogde valrisico bij ouderen en begeleiden hen bij het rationaliseren en eventueel afbouwen/stoppen van psychofarmaca.
www.valpreventie.be
[email protected]
WZC
Achtergrondinformatie psychofarmaca en verhoogd valrisico Algoritme benzodiazepines/Z-producten Algoritme antidepressiva Algoritme antipsychotica Instructies afbouw benzodiazepines
7
Folders - brochures Verspreid informatie aan ouderen via folders en brochures. Ons aanbod:
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
Educatiebrochure ‘Van slaappillen kan je vallen’ NIEUW! Deze brochure informeert 65-plussers die een slaap- of kalmeringsmiddel gebruiken over de negatieve gevolgen van langdurig gebruik, met specifieke aandacht voor het
thuis
effect op het valrisico. In de brochure worden een aantal zeer concrete tips gegeven voor een goede nachtrust zonder slaapmedicatie.
download brochure
bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt)
WZC
Belangrijk: Het is de bedoeling dat een gezondheidswerker (arts, apotheker, verpleegkundige) de brochure samen met de patiënt overloopt en bespreekt. Folder ‘Valpreventie in woonzorgcentra: wat u zelf kan doen' In deze folder worden een aantal zeer concrete tips weergegeven, waarmee de
WZC
download folder
bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt)
bewoner van een woonzorgcentrum rekening kan houden om een valpartij en de vaak ernstige gevolgen daarvan te voorkomen.
Folder ‘Dans je leven lang!' thuis Deze folder duidt de positieve effecten van bewegen op het vermijden van vallen.
www.valpreventie.be
[email protected]
download folder
bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt)
8
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
Folder 'Zelfstandig thuiswonen, iets voor u' Deze folder reikt tips aan om actief te blijven, de veiligheid van de oudere te
thuis
VERKRIJGBAAR VIA
download folder
bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt)
verhogen en de risicofactoren van vallen na te gaan.
Folder 'Vermijd vallen' thuis
download folder
bestel bij het Logo (zolang
Deze folder reikt 55-plussers tips aan om vallen te vermijden.
de voorraad strekt)
Folder 'Laat je niet vallen' Deze folder van CM reikt tips aan om fit en gezond te blijven, en veilig op beide
thuis
download folder
bestel bij CM (02/246.47.71 of
[email protected])
benen te blijven staan.
Folder 'Vallen voorkomen' Deze folder van CM biedt informatie rond het valrisico bij thuiswonende ouderen en reikt tips aan om 'val'veiliger door het leven de gaan.
www.valpreventie.be
[email protected]
thuis
download folder
bestel bij CM-kantoor in je buurt
9
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
thuis
download brochure
thuis
download brochure
Brochure 'Zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen, hoe doet u dat?' Deze brochure van de Koning Boudewijn Stichting wil (toekomstige) ouderen helpen om hun woning en gedrag vanuit een nieuw oogpunt te bekijken. Brochure 'Loop niet in de val!' Deze brochure geeft antwoord op vragen rond valpreventie en biedt kleine, eenvoudige oplossingen aan.
Affiches Zet valpreventie in de kijker met affiches. Ons aanbod:
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA Affiche met blauwe achtergrond:
thuis Affiche ‘Van slaappillen kan je vallen’ WZC
download affiche
bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt)
Affiche met witte achtergrond
www.valpreventie.be
[email protected]
download affiche
10
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
thuis Affiche 'Blijf actief, vermijd vallen! WZC
Affiche 'Dans je leven lang!'
Affiche ‘Vermijd vallen’
Affiche 'Activiteitenpiramide'
www.valpreventie.be
[email protected]
thuis
thuis
thuis
VERKRIJGBAAR VIA
download affiche
bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt)
download affiche
bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt)
download affiche
bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt)
download affiche (pdf) download affiche (ppt)
11
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
Affiche 'Activiteitenpiramide'
WZC
VERKRIJGBAAR VIA
download affiche (pdf) download affiche (ppt)
Filmpjes Breng valpreventie in beeld aan de hand van filmpjes. Ons aanbod:
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
WZC
bekijk/download filmpje
Sensibilisatiefilmpje 'Van slaappillen kan je vallen' (WZC) In dit filmpje getuigen 3 ouderen over het succesvol afbouwen en stoppen van slaappillen en het effect daarvan op hun dagelijks functioneren. Professionelen geven bijkomende informatie over het gebruik van slaappillen op oudere leeftijd.
www.valpreventie.be
[email protected]
12
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
thuis
bekijk/download filmpje
Sensibilisatiefilmpje 'Van slaappillen kan je vallen' (Thuissetting)
NIEUW!
In dit filmpje getuigt Kris Baert, voormalig Radio 2 presentator, over het succesvol afbouwen en stoppen van slaappillen en het effect daarvan op zijn dagelijks functioneren.
Dr. Tom Jacobs geeft bijkomende informatie over het gebruik van slaappillen op oudere leeftijd.
Kortfilm ‘Erkenning van de valproblematiek’ thuis Paula Sémer, voormalig televisiepresentatrice, is aan het woord over haar ervaringen met valpartijen en wat zij er aan doet om ze te
bekijk/download filmpje WZC
voorkomen. Kortfilm 'Dans je leven lang!' promotiefilmpje Bekijk hoe ook Janine Bischops haar schouders onder de Week van de Valpreventie zet!
thuis bekijk/download filmpje WZC
Kortfilm ‘Dans je leven lang!’ – instructiefiefilmpje Filip D’Haeze demonstreert stap voor stap de ‘Dans je leven lang!’ danspasjes uit het promotiefilmpje.
www.valpreventie.be
[email protected]
thuis WZC
bekijk/download filmpje
13
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
thuis
bekijk/download filmpje
Kortfilm 'Interview met senioren' De oudste dansende Gentenaar (m/v) en de oudste professionele danser getuigen over hun motivatie en de voordelen van dansen en bewegen. Dit filmpje werd opgenomen tijdens de persconferentie van
WZC
de Week van de Valpreventie 2014 te Gent. Kortfilms 'De pijnlijke zaken' bekijk Ludieke filmpjes ‘De pijnlijke zaak’ brengen typische valscenario’s in kaart; in drie filmpjes komt een reporter thuis bij een oudere die net
thuis
is gevallen, en hij zoekt uit wat er is misgegaan; per filmpje wordt de
'Rik onderuit 'Leen ligt er' 'Nora gaat neer' Compilatiefilmpje
focus gelegd op 1 risicofactor; daarnaast is er ook een 4de compilatiefilmpje beschikbaar. Kortfilm ‘Veilig binnen?’ Gerard, een kranige 55-plusser, in zijn dagelijks doen. Een aantal risicofactoren voor vallen worden in beeld gebracht aan de hand van het verhaal van Gerard en verschillende getuigenissen van 55plussers.
www.valpreventie.be
[email protected]
thuis
bekijk filmpje
14
Roll-up banners Om val- en fractuurpreventie in de kijker te zetten, kan je gebruik maken van de banners. De duidelijk zichtbare roll-up toont dat je als organisatie investeert in het vermijden van valpartijen. Ons aanbod: FOTO
OMSCHRIJVING
Roll-up 'Van slaappillen kan je vallen'
Roll-up 'Dans je leven lang'
www.valpreventie.be
[email protected]
SETTING
thuis
VERKRIJGBAAR VIA
download banner
reseveer en ontleen gratis bij het Logo (max. 1 dag, opgelet beperkte oplage)
WZC
thuis
download banner
reseveer en ontleen gratis bij het Logo (max. 1 dag, opgelet beperkte oplage)
15
FOTO
OMSCHRIJVING
Roll-up 'Blijf actief, vermijd vallen'
SETTING
WZC
VERKRIJGBAAR VIA
download banner
reserveer en ontleen gratis bij het Logo (max. 1 dag, opgelet beperkte oplage)
Placemats Zet valpreventie in de kijker tijdens het eten, door gebruik te maken van de placemat 'Valpreventie':
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA Placemat met blauwe achtergrond:
Placemat 'Van slaappillen kan je vallen' thuis De placemat informeert over het verhoogd risico op vallen bij het gebruik van slaappillen en geeft tips voor een
WZC
gezonde nachtrust.
Placemat 'Activiteitenpiramide' thuissetting
www.valpreventie.be
[email protected]
thuis
download placemat
bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt)
Placemat met witte achtergrond
download placemat
download placemat
bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt)
16
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
Placemat 'Activiteitenpiramide' woonzorgcentrum
WZC
VERKRIJGBAAR VIA
download placemat
bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt)
Checklists Ga aan de slag met 1 van onderstaande hulpmiddelen:
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
Checklist voor een veilige huisinrichting Deze checklist is een hulpmiddel om de veiligheid van de woning in kaart te brengen. De vragen doen je stilstaan bij het eigen gedrag en woning. De bevraagde items zijn zo gerangschikt dat de 55-plusser stapsgewijs door het huis kan wandelen om ze te beantwoorden. De checklist beoordeelt niet de
thuis
download checklist
kwaliteit van de woning, maar vestigt de aandacht op onveilige situaties en onveilig gedrag die aanleiding kunnen geven tot een valpartij. Werkfiche valpreventie in thuissetting De praktijkrichtlijn ‘Valpreventie bij thuiswonende ouderen: Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen' bevat een handige werkfiche, waarmee je als huisarts, kinesitherapeut, ergotherapeut of verpleegkundige eenvoudig aan de slag kan in de eigen praktijk.
www.valpreventie.be
[email protected]
thuis
download werkfiche
17
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
Werkfiche valpreventie in woonzorgcentra Door gebruik te maken van de werkfiche uit de praktijkrichtlijn ‘Valpreventie in Woonzorgcentra: Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen, kunnen de aanwezige valpreventiemaatregelen in het woonzorgcentrum geëvalueerd worden. Meer specifiek worden de valpreventiemaatregelen op
WZC
download werkfiche
voorzieningsniveau, de individuele valpreventiemaatregelen, de individuele fractuurpreventiemaatregelen en de follow-up onder de loep genomen.
Voorbeeldartikels Plaats een artikel rond val-en fractuurpreventie in de nieuwsbrief of op de website van uw organisatie, of in een lokaal tijdschrift of infoblad.
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
NIEUW! Oproepbrief ‘Week van de Valpreventie 2016' Dit artikel kan gebruikt worden voor de aankondiging van de Week van de Valpreventie 2016.
Voorbeeldartikel ‘Week van de Valpreventie 2016', gericht naar ouderen
thuis download artikel WZC
thuis
NIEUW!
download artikel Dit artikel richt zich naar de oudere zelf en bespreekt de risicofactor medicatie en het
www.valpreventie.be
[email protected]
WZC
18
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
belang van val-en fractuurpreventie. Het artikel biedt de mogelijkheid om als organisatie de eigen activiteiten in het kader van de Week van de Valpreventie 2016 bekend te maken.
Voorbeeldartikel ‘Week van de Valpreventie 2016', gericht naar
NIEUW!
hulpverleners Dit artikel biedt meer uitgebreide informatie rond de Week van de Valpreventie 2016 en bespreekt kort de problematiek van het gebruik van psychofarmaca en valrisico. Er
thuis download artikel WZC
is ruimte om lokale initiatieven aan te kondigen.
Uitnodiging Nodig zoveel mogelijk ouderen uit om deel te nemen aan de activiteiten die door jouw organisatie, vereniging ... tijdens de Week van de Valpreventie worden georganiseerd.
www.valpreventie.be
[email protected]
19
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA download
Personaliseer deze uitnodiging om 65-plussers in de eigen regio warm te maken om deel
thuis
te nemen aan 1 of meerdere activiteiten m.b.t. valpreventie die worden georganiseerd.
WZC
thuis: uitnodiging
WZC: uitnodiging
thuis Personaliseer deze uitnodiging voor het dansfeest dat jullie organiseren.
www.valpreventie.be
[email protected]
download uitnodiging WZC
20
Aanbod activiteiten Vorming FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
Vorming huisarts, kinesitherapeut, ergotherapeut, en verpleegkundige werkzaam in de thuissetting Vraag aan bij Deze vorming wordt gegeven door de referentiepersonen
de referentiepersoon valpreventie uit
valpreventie, opgeleid vanuit het Expertisecentrum Val- en
jouw regio (minimum 2 maanden op
Fractuurpreventie Vlaanderen. De referentiepersonen zijn hulpverleners (huisarts, kinesitherapeut, ergotherapeut of
voorhand)
verpleegkundige) die actief zijn in de eerstelijnszorg. De vorming is
Kostprijs: €100/uur (exclusief
gebaseerd op de praktijkrichtlijn 'Valpreventie bij thuiswonende
vervoerskosten: € 0,30/km)
ouderen, een praktijkrichtlijn voor Vlaanderen', en richt zich mono- of
Duur: gemiddeld 2 uur
multidisciplinair op huisartsen, ergotherapeuten, kinesitherapeuten en verpleegkundigen werkzaam in de thuiszorg.
www.valpreventie.be
thuis
[email protected]
21
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
Vorming huisarts, kinesitherapeut, ergotherapeut, verpleegkundige, verzorgende, zorgkundige werkzaam in een Vraag aan bij
woonzorgcentrum
de referentiepersoon valpreventie uit Deze vorming wordt gegeven door de referentiepersonen Valpreventie, opgeleid vanuit het Expertisecentrum Val- en
jouw regio (minimum 2 maanden op WZC
voorhand)
fractuurpreventie Vlaanderen. De vorming is gebaseerd op 'Valpreventie in Woonzorgcentra: Praktijkrichtlijn Vlaanderen', en
Kostprijs: €100/uur (exclusief
richt zich mono- of multidisciplinair op huisartsen, ergotherapeuten,
vervoerskosten: € 0,30/km)
kinesitherapeuten, verpleegkundigen en zorgkundigen werkzaam in
Duur: gemiddeld 2 uur
een woonzorgcentrum.
www.valpreventie.be
[email protected]
22
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
Vorming verzorgenden, zorgkundigen, poetshulp werkzaam in de thuissetting Deze vorming wordt gegeven door gespreksleiders valpreventie van
Vraag aan bij het Rode Kruis
het Rode Kruis, opgeleid vanuit het Rode Kruis i.s.m. het Expertisecentrum Val- en Fractuurpreventie Vlaanderen. De vorming
thuis
Kostprijs: €70/uur(voor 20
is gebaseerd op de praktijkrichtlijn 'Valpreventie bij thuiswonende
deelnemers)
ouderen, een praktijkrichtlijn voor Vlaanderen', en richt zich mono- of
Duur: 3 uur
multidisciplinair op verzorgenden, zorgkunden en poetshulp werkzaam in de thuiszorg.
Vorming ouderen en mantelzorgers
Vraag aan bij het Logo uit uw
NIEUW!
regio (minimum 6 weken op
Deze vorming richt zich op ouderen en mantelzorgers en wordt
voorhand)
gegeven door een lesgever valpreventie opgeleid vanuit het Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen. De vorming
Kostprijs: vrijwilligersvergoeding
behandelt de valproblematiek en de belangrijkste risicofactoren van
(exclusief vervoerskosten: €
vallen. Er worden tips meegegeven om het eigen valrisico te
0,3412/km)
verkleinen.
www.valpreventie.be
thuis
[email protected]
Duur: 1 à 2 uur
23
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
Vorming ouderen download Deze vorming behandelt de belangrijkste risicofactoren van vallen,
waarbij de factor ‘medicatie’ meer uitgebreid wordt toegelicht. De vorming kan gegeven worden door een zorgverlener met (para)medische achtergrond. Tips: Interessante website: Slapen Interessante brochures: Slapen Slaapadvies voor rusthuisbewoners’ Doe-boek 'Slaapwel' Is uw gemeente een BOEBS gemeente? Dan kan u deze presentatie gebruiken als inleiding op de vorming om lokale initiatieven in beeld te brengen.
www.valpreventie.be
[email protected]
Presentatie Spreektekst Handleiding
thuis
WZC download
Prestentatie BOEBS gemeente Spreektekst
24
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA Vraag aan bij Peggy
Interactief bordspel ‘Valpreventie nader bekeken’
Lavaerts
‘Valpreventie nader bekeken’ is een interactief bordspel voor
(
[email protected]–
verpleegkundigen, zorgkundigen en paramedici waarbij de deelnemers op
011/69 97 08) of Robin
een originele manier worden meegenomen doorheen de leefwereld van de
Biets
oudere persoon. Aan de hand van kennisvragen, doe-opdrachten en juist/fout
(
[email protected] –
vragen kan op korte tijd een grote kennis vergaard worden rond het thema
thuis
011/69 97 06)
valpreventie.
WZC
(opgelet, aanvraag
Het interactief bordspel is ontwikkeld en wordt gegeven door Peggy Lavaerts
minimum 1 à 2 maand op
en Robin Biets, beiden werkzaam als geriatrisch support team
voorhand doorgeven)
verpleegkundigen in het Sint-Trudo ziekenhuis te Sint-Truiden. Het spel duurt ongeveer 2 uren en is geschikt voor maximum 15 deelnemers.
Kostprijs: € 250 (exclusief vervoerskosten: 0,30 €/km)
www.valpreventie.be
[email protected]
25
Voorstellingen FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
Voorstelling Kris Baert: "Hoe slapen weer een zaligheid werd" "Hoe slapen weer een zaligheid werd" is het levensechte NIEUW!
relaas van Kris Baert. Hij vertelt er ronduit over zijn
Vraag aan bij:
verslaving aan de slaappil en hoe hij er in geslaagd is om ze
Kris Baert via
[email protected] of 0477/61
definitief in de doos te laten. Een vleugje lichtvoetigheid, emotie en humor zijn nooit ver weg bij deze bevlogen spreker. Tussendoor zingt Kris ook een paar mooie liedjes die iets te maken hebben met slapen… Meer info over deze voorstelling vind je in volgende brochure.
www.valpreventie.be
[email protected]
thuis
01 97 Kostprijs: €300 per voorstelling (alle kosten inbegrepen) Duur: 1,5h
26
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
Toneelstuk: "Trap niet in de val" "Trap niet in de val" is een ludiek en tegelijkertijd educatief Terug van weggeweest
toneelstuk over valpreventie gespeeld voor en door
Vraag aan bij:
senioren. Het verhaal speelt zich af in een alledaagse
Roger Gordebeke via
[email protected]
leefruimte waar de riskante punten in het kader van een
of 053/62 42 23
verhoogd valrisico in de kijker worden geplaatst. Ook worden er verschillende tips aangereikt om valincidenten te
thuis
Kostprijs: €300 (excl. verplaatsingskosten: €0,40/km vanuit Letterhoutem)
vermijden. Duur: 45 minuten Toneelgezelschap: senioren en medioren van de Letterhoutemse Toneelgroep
www.valpreventie.be
[email protected]
27
‘Dans je leven lang!’ feest Organiseer je eigen dansfeest en zet ouderen aan het bewegen!
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
Dans je leven lang! download
'Dans je leven lang!’ betreft een Vlaamse campagne om zoveel mogelijk ouderen in beweging te krijgen. De chachacha of de jive. Een ballroomdans of een polonaise. Het maakt niet uit. Zolang alle ouderen uit de buurt maar komen dansen, net als vroeger. Met hun man of vrouw, zoon of dochter, buurvrouw ... Want dansen is bewegen. Maar dan veel leuker! Organiseer dus zelf een leuk dansfeest voor ouderen uit de eigen buurt/woonzorgcentrum! Zo kunnen we hen samen in beweging houden. Want ouderen fit en actief houden, daar draait het uiteindelijk om!
www.valpreventie.be
[email protected]
thuis WZC
Spandoek 'Dans je leven lang'
Stappenplan 'Dans je leven lang'
Affiche 'Dans je leven lang'
Uitnodigingskaart 'Dans je leven lang'
Placemat thuissetting of placemat woonzorgcentrum
28
Oefenpakketten: Specifieke oefeningen Bewegen is één van de belangrijkste factoren om vallen te voorkomen. Zo lang mogelijk fit en actief blijven, is dan ook de boodschap! Naast de dagelijkse activiteiten, is het eveneens belangrijk dat ouderen 2 à 3 maal per week gedurende minstens 30 minuten specifieke oefeningen uit voeren die de lenigheid en uithouding vergroten, het evenwicht verbeteren en de spieren versterken. Onderstaande oefenpakketten bieden een overzicht van oefeningen voor kinesitherapeuten, met ondersteuning van huisarts, verpleegkundige, ergotherapeut. FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
oefenpakket 'Specifieke oefeningen op maat van de thuiswonende oudere' download specifieke oefeningen voor Verschillende soorten specifieke oefeningen op maat voor de
thuis
thuiswonende oudere
thuiswonende oudere ter bevordering van lenigheid, kracht en evenwicht, worden in beeld gebracht. oefenpakket 'thuisoefenprogramma vanuit zittende houding' download thuisoefenprogramma vanuit zittende Dit document kwam tot stand in samenwerking tussen EVV en
thuis
houding
ProFouND oefenpakket 'thuisoefenprogramma voor een stabiele houding, spierkracht en evenwicht' Dit document kwam tot stand in samenwerking tussen EVV en ProFouND.
www.valpreventie.be
[email protected]
download thuisoe²fenprogramma voor een thuis
stabiele houding, spierkracht en evenwicht
29
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
'Activiteitenkaarten voor Actief Ouder Worden' Ben je als kinesitherapeut of ergotherapeut op zoek naar een sessie groepsgymnastiek voor een groep ouderen? Maak dan gebruik van de ‘Activiteitenkaarten voor Actief Ouder Worden’ (opgesteld door de Thematic Network in Adapted Physical Activity (Thenapa) in samenwerking met de KU Leuven). De focus
thuis WZC
ligt op bewegingsoefeningen die werken op spierversteviging,
download Activiteitenkaarten voor Actief Ouder Worden reserveer en ontleen de papieren versie gratis bij het Logo in jouw buurt (opgelet, beperkte oplage)
lenigheid, uithouding en evenwicht. Zo worden ouderen getraind op de lichamelijke factoren die zorgen dat het risico op vallen vermindert. De lessen duren een uurtje. De locatie bepaal je zelf.
Zitdans De vernieuwde handleiding omvat een aanbod van 17 eenvoudige zit- en combidansen, met en zonder materiaal, in kring en op stimulerende muziek. Zeer geschikt voor een ouder publiek. Genieten in de beweging is steeds het leidmotief. Stoelaerobics
thuis
WZC
Bewegen op en rond stoelen is niet enkel geschikt voor ouderen! Deze handleiding is bedoeld voor personen die (willen) bewegingsles geven aan ouderen en bevat, naast een 300-tal oefeningen die op muziek worden uitgevoerd op en rond de stoel,
www.valpreventie.be
[email protected]
bestel de handleiding ‘zitdans’ aan €8 via
[email protected]; organisaties die de handleiding 'zitdans' sinds 2013 reeds in hun bezit hebben, kunnen de aanvullende handleiding zitdans bestellen aan €5 via
[email protected] bestel de handleiding ‘stoelaerobics’ aan €8 via
[email protected] bestel de handleiding ‘Bewegen in groep in het rusthuis’ aan €9 via
[email protected] bestel de handleiding ‘Evenwicht en coördinatie’ aan €8 via
[email protected]
30
ook drie uitgewerkte typelessen met en zonder materiaal.
Hierbij komt telkens een verzendingskost van €3,5
Bewegen in groep in het rusthuis Op aanvraag kan een train de trainer aangeboden Deze cursus is gericht naar lesgevers werkzaam in het WZC. Hij bevat een kort theoretisch en uitgebreid praktisch gedeelte waarbij oefeningen voornamelijk in zit op stoelen worden uitgevoerd. De oefeningen worden weergegeven met tekeningen, er worden ook enkele zitdansjes beschreven alsook een let met ouderen en kinderen samen.
worden voor kinesitherapeuten, ergotherapeuten, animatoren en verpleegkundigen m.b.t. stoelaerobics en zitdans, aan groepen van 10 tot 30 personen; Beschikken over een ruime (sport)zaal is wenselijk; prijs per uur vorming: €70 euro + 0,40 €/km verplaatsingskosten;
Evenwicht en coördinatie
Inbegrepen: FROS-lesgever, gebruik materiaal, praktijk en theorie. Niet inbegrepen: syllabus;
Hier worden specifieke oefeningen gegeven ter preventie van
contact via
[email protected]
valpartijen met aandacht voor een verbetering van het evenwichtsen coördinatievermogen. Er is aandacht voor krachtopbouw en
Meer informatie bij Federatie voor Recreatie en
stretching met reactieoefeningen en spelvormen.
Omnisport (FROS) (tel: 016 29 63 78)
www.valpreventie.be
[email protected]
31
Stap activiteiten Voldoende lichaamsbeweging is belangrijk voor de gezondheid. Beweging kan op een eenvoudige en aangename manier in het dagelijkse leven geïntegreerd worden met:
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
'10000 stappen' Eenvoudig, makkelijk en motiverend aan de hand van een stappenteller! Het project ’10000 stappen Vlaanderen’ richt zich tot volwassenen. Voor ouderen
voor meer info, surf thuis
naar www.10000stappen.be
zijn er specifieke aanbevelingen en normen. De stappennorm voor 65plussers is aangepast naar 8 000 stappen per dag.
'Stap je sterk' Voor een deelnameprijs van €10 voor niet-leden en €5 voor leden van SSport kan gedurende 10 weken gebruik gemaakt worden van een Omron Walking Style One stappenteller, een extra bevestigingslintje en een persoonlijk stappenschema. Een ervaren wandelcoach begeleidt gedurende 10 weken. Ieder is verzekerd tijdens de wandelingen. Na die 10 weken bestaat de mogelijkheid het pakket (stappenteller, lintje en Stap-Agenda) aan te kopen voor de prijs van €20.
www.valpreventie.be
[email protected]
Voor meer info, surf naar www.s-sport.be thuis
of contacteer S-sport (tel: 02 515 04 76 of
[email protected])
32
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
'Elke stap telt!' Via dit project van OKRA-SPORT gaan 55-plussers samen stappen. Zowel de ‘niet actieve ouderen/instappers’, de ‘minder actieve ouderen’ als de ‘sportieve ouderen’ doen mee. De ingrediënten van dit project zijn: een wandeltest bij het begin, twaalf niveaus, tien weken stappen, 21 opbouwplannen en een stappenteller.
www.valpreventie.be
[email protected]
thuis
Voor meer info, surf naar www.okrasport.be Voor deelname of verdere vragen: contacteer
[email protected] of 02 246 44 36
33
Fiets activiteiten FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
Elke trap telt! Wie weinig beweegt, kan mits een kleine inspanning een stuk gezondheid terug
www.okrasport.be
winnen, dankzij ‘Elke trap telt’. Door tien weken lang, samen vrienden en kennissen,
te fietsen op eigen niveau. Aan de hand van een eenvoudige vragenlijst bepalen begeleiders welk opbouwplan voor de oudere het meest geschikt is.
Voor meer info, surf naar
Voor deelname of verdere vragen:
thuis
contacteer ingrid.peeters
Dit opbouwplan (uitgewerkt vanuit KU Leuven), geeft aan hoeveel minuten of kilometers er moeten gefietst worden. De ene start dus op niveau één, een andere op niveau vier of vijf. Starten kan vanuit acht niveaus (drie programma’s voor de hometrainer en vijf voor de weg). Alle deelnemers krijgen op die manier een persoonlijk doel. Zo kan iedere 55-plusser deelnemen, of die nu sportief is of aan de zetel gekluisterd.
@okrasport.be of 02 246 44 36
Hometrainerprogramma 'Fiets mee de Ronde van Vlaanderen' Ook in woonzorgcentra is het zeer belangrijk activiteiten zoals vb. fietsen op de hometrainer, op regelmatige basis in te bouwen in de weekplanning van bewoners. download:
Drie maal per week fietsen, zal de lenigheid, evenwicht en spierkracht verbeteren. Ouder worden gaat immers gepaard met verlies van spierkracht, minder lenig zijn
WZC
en een wankel evenwicht. Dit maakt het moeilijker om bepaalde handelingen uit te
voeren, die vroeger vanzelfsprekend waren. Besef echter dat dit verouderingsproces
niet zomaar moet ondergaan worden. Door actief te blijven, kunnen valpartijen vermeden worden.
www.valpreventie.be
[email protected]
hometrainerpgramma individuele kalender groepskalender bewijs van deelname
34
Wandeling in de buurt FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
'Gezondheidswandeling in de buurt' Bij de gezondheidswandelingen wordt minstens 1 keer per week gedurende een half uur in groep gewandeld. De deelnemers wandelen een kwartiertje heen en een kwartiertje terug aan een (redelijk) tempo maar met nog voldoende adem om onderweg een babbeltje te doen. Het belangrijkste is het aangepaste tempo van de deelnemer en niet de 'afstand' die wordt
thuis WZC
afgelegd. Deze gezondheidswandeling is een groepsgebonden actie, die gratis is en open staat
Thuis: download handleiding beweegtest WZC: download handleiding beweegtest
voor alle 55-plussers. 'Knelpuntwandeling in de buurt' Controleer de directe woonomgeving van ouderen/de directe omgeving van het woonzorgcentrum en de binnenruimtes naar toegankelijkheid en ‘valkuilen’. Samen met een (groep) vrijwilliger(s), intermediairen en ouderen worden de knelpunten opgespoord via een knelpuntenwandeling: losse tegels, gladde hellingen, te hoge opstapjes, oversteekplaatsen ...
thuis WZC
download de handleiding en knelpuntenfiche
De verschillende knelpunten worden per route geïnventariseerd en gaan daarna naar de verantwoordelijke personen in de gemeente/stad voor opvolging. Tips
Deze activiteit levert pas gezondheidswinst op wanneer ze minimum wekelijks en gedurende meerdere weken wordt toegepast; plan deze activiteit dus op regelmatige basis en op lange termijn in Maak gebruik van een 10-beurtenkaart en geef de deelnemers bij een volle kaart een beloning Na afloop van de gezondheidswandeling kan u een kopje koffie of warme thee aanbieden, om zo het sociaal contact en de motivatie te versterken WZC: Zorg ervoor dat de bewoners met de verschillende hulpmiddelen (rolwagen, rollator, krukken, …) betrokken worden bij de wandeling
www.valpreventie.be
[email protected]
35
(gezelschap)spellen FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
‘Slaapquiz’
Aan de hand van juist/fout vragen en meerkeuzevragen, komen de NIEUW!
deelnemers
vanalles
te
weten
over
slaapmedicatie
(één
van
de
risicofactoren die het valrisico bij ouderen verhoogt), alternatieven voor
thuis
slaapmedicatie, slaaptips,... Na elke ronde worden de juiste antwoorden
WZC
toegelicht en besproken. Tussen de verschillende rondes worden er korte intermezzo’s voorzien.
'Valquiz' Tijdens de valquiz komen de belangrijkste risicofactoren aan bod die een val kunnen veroorzaken. De quiz bestaat uit een ‘vul aan’-ronde en een
thuis
juist/fout-ronde. Na elke ronde worden de juiste antwoorden toegelicht en besproken. Tussen de vragen door is er ook een geheugenspel en een woordzoeker voorzien.
www.valpreventie.be
[email protected]
WZC
thuis: download handleiding spreektekst voor de quizmaster antwoordformulier scoreblad presentatie WZC: download handleiding spreektekst voor de quizmaster antwoordformulier scoreblad presentatie
thuis: download handleiding spreektekst voor de quizmaster antwoordformulier scoreblad presentatie WZC: download handleiding spreektekst voor de quizmaster antwoordformulier scoreblad presentatie
36
FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
download
'Veiligheidsbingo' Veiligheidsbingo kan gebruikt worden als variant van de valquiz en is gebaseerd op het originele bingospel, waarbij vragen over valpreventie worden geïntegreerd in het spelverloop. Het spel duurt anderhalf uur en
VERKRIJGBAAR VIA
thuis
handleiding thuis: vragen & antwoorden WZC: vragen & antwoorden
WZC
kan gespeeld worden met 2 tot 12 spelers.
Bordspel 'Huisje Weltrevree' 'Huisje Weltevree' is een spel met als spelbord een plattegrond van een doorsnee woning. De deelnemers wandelen met hun pion door het huis zoals bij een ganzenbordspel. Er zijn vakjes met doe-opdrachten en kennisvragen waardoor de spelers reflecteren over de veiligheid van hun woning en de valproblematiek thuis. Het spel duurt ongeveer 45 minuten, is geschikt voor 65-plussers en voor maximum 6 spelers.
www.valpreventie.be
[email protected]
Reserveer en ontleen gratis bij het thuis
Logo in uw buurt (opgelet, beperkte oplage)
37
Valpreventieparcours FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
VERKRIJGBAAR VIA
'Valpreventieparcours' Het valpreventieparcours is een ludieke actie om valrisico’s te
personeel
bespreken en de gevolgen van onveilig gedrag aan den lijve te
mantelzorgers
ondervinden. Twee groepen van personeel/mantelzorgers leggen het parcours af. De deelnemers ervaren hoe het is om in een onveilige situatie terecht te komen door een slecht gangpatroon, in het donker
! NIET geschikt voor uitvoering door
op zoek te gaan naar het toilet, slecht te zien of last te hebben van
ouderen zelf omwille
een lage bloeddruk. De risicofactoren van vallen worden zo op een
van het valrisico !
speelse manier doorlopen.
www.valpreventie.be
[email protected]
download
handleiding spreektekst
reserveer en ontleen het parcours gratis bij het Logo in uw buurt (max. 1 dag; opgelet beperkte oplage)
38
Valbus FOTO
OMSCHRIJVING
SETTING
'Valbus'
Kostprijs: €300 per dag, €450 voor twee dagen + €100 per bijkomende dag (exclusief transportonkosten van € 0,60/km
De valbus is een interactieve reizende tentoonstelling,
vanaf de standplaats in Sint-Niklaas, met een limiet van €
waar bezoekers valrisico’s leren herkennen, alsook
120); in de prijs is de busbegeleiding voor 1 dagdeel (Vm, nm
informatie en nuttige tips krijgen om met kleine ingrepen
of avond = 2u30) inbegrepen; elk bijkomend dagdeel
valvrij door het leven te gaan. Aan de hand van verhalen van verschillende personages, komt u alles te weten over
VERKRIJGBAAR VIA
thuis
busbegeleiding kost €50
vallen, valgevaar en val- en fractuurpreventie. Bovendien
Reserveer de valbus rechtstreeks via www.valbus.be of
is er ook de mogelijkheid om door een aantal kleine
tel: 02 246 47 71 of
[email protected]
testjes zicht te krijgen op het eigen valrisico.
Vraag ook de infosessie aan die kan gekoppeld worden aan de valbus: de kostprijs hiervan is €100 bovenop de kostprijs + verplaatsingsonkosten van de lesgever
www.valpreventie.be
[email protected]
