we remember kamerkoor Descartes o.l.v. Maud Meilof 9 en 10 maart 2013
programma Herbert Howells - Requiem aeternam (1) uit Requiem William Byrd - Come to me grief forever Jurriaan Andriessen - Remember (sonnet) Jaakko Mäntyjärvi - Remember me Thomas Tallis - Remember not, O Lord God Albert Becker - Gott sei mir gnädig, nach deiner Güte Ernst Pepping - Gedenke Felix Mendelssohn - In der Passionszeit (Herr gedenke, ..) Albert Becker - Ich gedenke der alten Zeit Ildebrando Pizzetti - Requiem uit Messa di Requiem - Agnus Dei uit Missa di Requiem Donald Grantham - We remember them Philip Glass - There are some men Herbert Howells - Requiem aeternam (2) uit Requiem In Nederland zijn we gewend om een of twee keer per jaar onze doden te herdenken: op 4 mei en wellicht op 2 november, Allerzielen. Die specifieke dagen vervullen zeker een belangrijke rol in het samen herdenken, maar herdenken is iets dat we vermoedelijk allemaal, alleen, veel vaker doen. Want wie denkt niet dagelijks terug aan een ouder, een geliefde, een familielid, vriend of bekende die is overleden? Het programma We Remember is een algemeen herdenkingsprogramma dat eigenlijk op elke dag van het jaar past. Het is in de herinnering dat de overledenen voortleven, zoals het Hebreeuwse gebed zegt: Zolang wij leven, blijven zij leven, want ze zijn een deel van ons, zolang wij hen gedenken. Die tekst is niet alleen een ode aan de doden, maar biedt ook minstens één zin aan het leven: het laten voortleven van de overledenen. Donald Grantham gebruikte de tekst van dit gebed in het prachtige We remember them dat de naamgever van dit programma werd. Verschillende aspecten van afscheid nemen en herdenken komen aan bod: het diepe verdriet, het afscheid nemen, de berusting, de troost. Maar ook het inzicht van de onvermijdelijkheid van de eigen dood en de confrontatie met het onbekende daarna. Come to me grief, for ever van William Byrd gaat over het diepe verdriet. ZowelJurriaan Andriessen als Jaakko Mäntyjärvi schreven een stuk voor koor op het prachtige gedicht van Christina Rosetti Remember dat juist troost biedt. Pizzetti en Howels schreven beiden in het begin van de vorige eeuw een prachtig requiem, vrijwel gelijktijdig met Frank Martin (wiens requiem voor dubbelkoor vorig jaar door kamerkoor Descartes werd uitgevoerd). Die drie requiems, zeer hoorbaar producten uit het interbellum, behoren elk tot de belangrijkste en mooiste à capella koorwerken van de 20e eeuw. De delen die u gaat horen passen bij het moment van afscheid nemen.
Teksten (vertalingen diverse bronnen) Howells (1892 - 1983) Requiem Requiem aeternam dona eis Domine Et lux perpetua luceat eis. Te decet hymnus Deus in Sion, et tibi reddetur votum in Jerusalem: ad te omnis caro veniet. Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.
Geef hen eeuwige rust, O Heer En laat het eeuwig licht op hen schijnen U, God, komt de lof toe in Sion en U zult aanbeden worden in Jeruzalem Verhoor mijn gebed ieder mens zal tot U komen. Heer, wees ons genadig. Christus, wees ons genadig. Heer, wees ons genadig.
Byrd (1543 - 1623) Come to me grief Come to me grief for ever, Come to me tears day and night, Come to me plaint, ah helpless, Just grief, heart tears, plaint worthy, Go from me dread to die now Go from me care to live more, Go from me joys all on earth, Sidney, O Sidney is dead.
Kom tot mij, eeuwige smart Kom tot mij, tranen, dag en nacht Kom tot mij, hulpeloze weeklacht Slechts smart, hartetranen, een klaagzang waardig Verlaat me, angst om nu te sterven Verlaat me, zorg om verder te leven Verlaat me, alle vreugde op aard Sidney, o Sidney is dood.
Sidney, the hope of lands strange, Sidney, the flower of England, Sidney, the spirit heroic, Sidney id dead, O dead.
Sidney, de hoop van vreemde landen Sidney, de bloem van Engeland Sidney, de heldhaftige geest Sidney is dood, o dood.
Jurriaan Andriessen (1925 - 1996) Jaakko Mäntyjärvi (1963) Remember me (tekst: Christina Rosseti) Remember me when I am gone away, Gone far away into the silent land; When you can no more hold me by the hand. Nor I half turn to go yet turning stay. Remember me when no more day by day You tell me of our future that you planned: Only remember me; you understand It will be late to counsel then or pray. Yet if you should forget me for a while And afterwards remember, do not grieve: For if the darkness and corruption leave A vestige of the thoughts that once I had, Better by far you should forget and smile Than that you should remember and be sad.
Denk aan mij wanneer ik weg ben. Weg, ver weg naar het stille land; wanneer je me niet meer bij de hand kunt houden. En ik me niet meer omdraai om te gaan, maar dan toch blijf. Denk aan mij wanneer je me niet langer dag na dag vertelt van onze toekomst die je had bedacht: maar denk aan mij; begrijp dat het te laat is voor adviezen of gebed. En als je me toch vergeet, een poos, en je opnieuw herinnert, treur niet: want als wat duister was en wat kapot ging een spoor achter laat van wat ik eens dacht, veel liever zie ik dat je me vergeet maar opgewekt bent dan dat je me herinnert en in droefheid verder leeft.
Thomas Tallis (1505 - 1585) Remember not, O Lord God Remember not, O Lord God, our old iniquities, but let thy mercy speed'ly prevent us, for we be very miserable. Help us God our Saviour, and, for the glory of thy name, deliver us. Be merciful and forgive our sins, for thy name's sake. Let not the wicked people say, "Where is their God?" We be thy people, and the sheep of thy pasture. We shall give thanks unto thee for ever. From age to age we shall set forth thy laud and praise. To thee be honour and glory, world without end. Amen.
Reken ons de zonden van vroeger niet aan, toon erbarmen en haast u, want onze ellende is groot. Help ons, God, bevrijd ons, tot eer van uw roemrijke naam. Wees genadevol en vergeef ons onze zonden uit uw naam. Waarom mogen de volken zeggen: 'Waar is nu hun God?' Wij zijn uw volk, de kudde die u hoedt, Wij zullen u prijzen tot in eeuwigheid, van geslacht op geslacht verhalen van uw roem. Want u zij de eer en glorie, eeuwige wereld. Amen
Becker (1834 - 1899) Gott sei mir gnädig nach deiner Güte (tekst: psalm 51) Gott, sei mir gnädig nach deiner Güte und tilge meine Sünden nach deiner großen Barmherzigkeit. Wasche mich wohl von meiner Missetat und reinige mich von meiner Sünde, denn ich erkenne meine Missetat. Gott sie mir gnädig. An dir allein hab ich gesündiget, auf daß du Recht behaltest in deinen Worten und rein bleibest, wenn du gerichtet wirst. Schaffe in mir, Gott, ein rein Herz und gib mir einen neuen, gewissen Geist. Verwirf mich nicht von deinem Angesicht und nimm deinen Heiligen Geist nicht von mir. Tröste mich wieder mit deiner Hilfe, und der freudige Geist enthalte mich. Denn ich will die Übertreter deine Wege lehren, daß sich die Sünder zu dir bekehren. HERR, tue meine Lippen auf, daß mein Mund deinen Ruhm verkündige! Denn du hast nicht Lust zum Opfer. Die Opfer, die Gott gefallen, sind ein geängsteter Geist; ein geängstetes und zerschlagen Herz wirst du, Gott, nicht verachten. Herr, tue wohl an Zion nach deiner Gnade. Ehre sei dem Vater, Ehre sei dem Sohne, Ehre sei dem heiligen Geiste, wie es war van Anfang, jetzt und immerdar und van Ewigkeit zu Ewigkeit. Amen.
Wees mij genadig, God die liefde bent; U, grenzeloze barmhartigheid, wis uit wat ik heb misdaan. Was mij schoon van schuld, reinig mij van mijn zonde. Ik beken: ik heb mij misdragen, mijn zonde klaagt mij voortdurend aan. Tegen U alleen heb ik gezondigd, ik heb gedaan wat in uw ogen slecht is. God, schep in mij een zuiver hart, vernieuw mijn geest, maak hem standvastig. Verstoot mij niet, weg van uw gelaat, neem uw heilige geest niet weg van mij. Dan zal ik verdwaalden uw weg kunnen wijzen, dan keren zondaars tot U terug. Verlos mij uit mijn sprakeloosheid, o God, die mijn redder bent, en mijn tong zal uw goedheid loven. Heer, open mijn lippen en mijn mond zal uw lof verkondigen. U wenst toch immers geen slachtoffers? Een berouwvolle geest is een offer voor God. Een rouwmoedig, vermorzeld hart, zult U, o God, niet verwerpen. Schenk aan Sion weer geluk. Ere zij de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, Zoals het was in het begin, en nu En altijd en in de eeuwen der eeuwen. Amen
Pepping (1901 - 1981) Gedenke (tekst: prediker 12) Gedenke an deinen Schöpfer in deiner Jugend, ehe denn die bösen Tage kommen un die Jahre herzutreten, da du wirst sagen: Sie gefallen mir nicht. Ehe denn die Sonne und das Licht, Mond un Sterne finster werden un Wolken wieder kommen nach dem Regen. Zur Zeit, wenn die Hüter im Hause zittern un sich krümmen die Starken, und die Türen an der Gasse geschlossen werden, dass die Stimme der Mühle leise wird un man erwacht, wenn der Vogel singt, und gedämpft sind alle Töchter des Gesangs, wenn man ach vor Höhen sich fürchtet und sich scheuet auf dem Weg, wenn der Mandelbaum blüht und die Heuschrekke beladen wird und alle Lust vergeht, denn der Mensch fährt hin, da er ewig bleibt.
Gedenk daarom je schepper in de dagen van je jeugd – voordat de slechte dagen komen en de jaren naderen waarvan je zegt: In deze jaren vind ik weinig vreugde meer. Voordat de zon verduistert, de sterren en de maan niet langer stralen, de lucht ook na de regen grauw van wolken wordt. De dag waarop de wachter trillend voor het huis staat,de soldaten kromgebogen voortgaan. Wanneer de deuren naar de straat worden gesloten, de molen geen geluid meer maakt, het fluiten van de vogels ijl van toon wordt, wanneer hun lied versterft. Je durft geen heuvel te beklimmen, de weg is vol gevaar. De amandelboom behoudt zijn wintertooi, de sprinkhaan sleept zich voort. Een mens gaat naar zijn eeuwig huis, een klaagzang vult de straat. Ehe denn der silberne Strick wegkomme Voordat het zilverkoord wordt und die goldne Schale zerbreche und das weggenomen, de gouden waterkruik in Rad zerbrochen werde am Bron. stukken valt, het scheprad bij de put wordt stukgebroken. Denn der Staub muss wieder zu der Erde Wanneer het stof terugkeert naar de kommen, wie er gewesen ist, und der Geist aarde, weer wordt zoals het was, wieder zu Gott, der ihn gegeben hat. wanneer de adem van het leven weer naar God gaat, die het leven heeft gegeven. Mendelssohn Bartholdy (1809 - 1847) Herr, gedenke nicht unsrer Übelthaten Herr, gedenke nicht unsrer Übelthaten, und erbarme dich unseres Elends. Herr, der du unser Heiland bist, stehe uns bei, erlöse uns und vergieb uns unsere Sünden um der Herrlichkeit deines Names willen. Hallelujah!
Heer, herinner niet wat we misdaan hebben en heb erbarmen met onze ellende. Heer u bent onze heiland, sta ons bij, verlos ons en vergeef ons onze zonden , om Uws Naams wil Halleluja.
Becker (1834 - 1899) Ich gedenke der alten Zeit Ich denke der alten Zeit, der vorigen Jahre. Gott, dein Weg ist heilig. Wo ist so ein mächtiger Gott, als du, Gott, bist? Du bist der Gott, der Wunder tut; du hast deine Macht bewiesen unter den Völkern. Du hast dein Volk erlöset gewaltiglich
ik zie terug op voorbije tijden, op de dagen en jaren van vroeger, Mijn God, wat u doet is zo verheven, geen god is zo groot als u. U bent toch de God die wonderen verricht, U toont uw macht voor de ogen van de volken. U heeft uw volk verlost op geweldige wijze.
Pizzetti (1880 - 1968) Requiem Agnus Dei Requiem aeternam dona eis Domine Et lux perpetua luceat eis. Te decet hymnus Deus in Sion, et tibi reddetur votum in Jerusalem: ad te omnis caro veniet. Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.
Geef hen eeuwige rust, O Heer En laat het eeuwig licht op hen schijnen U, God, komt de lof toe in Sion en U zult aanbeden worden in Jeruzalem Verhoor mijn gebed ieder mens zal tot U komen. Heer, wees ons genadig. Christus, wees ons genadig. Heer, wees ons genadig.
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi dona eis requiem, Requiem sempiternam.
Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt geef hun rust, eeuwige rust.
Grantham (1947) We remember them In the rising of the sun and its going down, We remember them. In the blowing of the wind and in the chill of winter, We remember them. In the opening buds and in the rebirth of spring, We remember them. In the blueness of the sky and in the warmth of summer, We remember them. In the rustling of leaves and in the beauty of autumn, We remember them. In the beginning of the year and when it ends, We remember them. When we are weary and in need of strength, We remember them. When we are lost and are sick of heart, We remember them. When we have days we yearn to share, We remember them.
In het opkomen van de zon en in de zonsondergang gedenken we hen. In het waaien van de wind en de koude van de winter gedenken we hen. In het openbarsten van de knoppen en in de wedergeboorte van de lente gedenken we hen. In het azuur van de hemel en de warmte van de zomer gedenken we hen. In het ruisen van de bladeren en de pracht van de herfst gedenken we hen. In het begin van het jaar en als het eindigt gedenken we hen.
So long as we live, they too shall live, For they are now a part of us, as we remember them.
Zolang wij leven blijven zij leven, want ze zijn een deel van ons, zolang wij hen gedenken.
Als we moe zijn en kracht nodig hebben gedenke we hen. Als we ons verloren voelen en verdrietig gedenken we hen. Als we blij zijn en die blijdschap willen delen gedenken we hen.
Philip Glass (1937) There are som men (tekst: Leonard Cohen) There are some men who should have mountains to bear their names through time. Grave markers are not high enough or green. And sons go far away to lose the fist their father's hand will always seem. I had a friend he lived and died in mighty silence and with dignity left no book son or lover to mourn. Nor is this a mourning song but only a naming of this mountain on which I walk. Fragrant, dark and softly white under the pale of mist I name this mountain after him.
Er zijn een paar mensen die een berg verdienen om hun naam door de tijd te dragen. Grafstenen zijn niet hoog genoeg, en groen evenmin. Zonen gaan ver om de vuist te ontlopen die hun vader's hand altijd zal lijken te zijn. Ik had een vriend die in oorverdovende stilte leefde en stierf, in waardigheid. Hij liet geen boek of zoon of geliefde om over hem te rouwen.. Dit is geen rouwlied maar alleen een poging de berg te benoemen waarop ik loop. Geurig, donker en pluizig wit door de sluier van mist noem ik deze berg naar hem.
Howells (1892 - 1983) Requiem (2) Requiem aeternam dona eis Domine Et lux perpetua luceat eis.
Geef hen eeuwige rust, O Heer En laat het eeuwig licht op hen schijnen.
Maud Meilof, dirigent Na het volgen van de Kurt Thomascursus voor koordirigenten besloot Maud om van dirigeren haar beroep te maken. Van 1987 tot 1992 studeerde ze koordirectie bij Barend Schuurman aan het Rotterdams Conservatorium. Tijdens en na haar opleiding dirigeerde ze vele koren in Rotterdam en wijde omgeving. Tot voor kort was zij werkzaam als docent bij het Kunstgebouw en Unisono, waar zij les gaf aan amateur-koordirigenten en gaf zij bij het Randstedelijk Zanginstituut in Gouda les aan koorzangers die meer willen weten over muziektheorie en van blad willen leren zingen. Naast kamerkoor Descartes dirigeert Maud Meilof ook het koor Rotterdamse koor heNK, kamerkoor Ademloos uit Dordrecht, een octet uit Zeist. In de zomer dirigeert zij in Frankrijk het Zomerzingen koor in Courtesoult, een koor dat, in wisselende samenstelling, in een kleine week een ambitieus programma instudeert en een aantal maal ten gehore brengt. Kamerkoor Descartes Sopraan: Femmy van den Bosch, Renate Dozy, Mirjam Kemp, Manja Korper, Dianne Korstanje, Aja Leemans, Wilma van der Leer, Lia Schlärmann, Francisca Thurkow Alt: Ellen Blom, Marie Brummelhuis, Sandra de Goeij, Anna Gosman - Vis, Elly Hogerwerf, Marja Kruidenier, Ria Muis-Haalboom, Marian Siebum, Liesbeth van Woerden Tenor: Arie de Bruin, Rob van Herwaarden, Arno van Hoorn, Reinout Liemburg, Chiel Noordeloos, Paul Swinkels, Wim Wardekker Bas: Wim van den Berg, Kees Deij, Jan van Eijkeren, Wouter de Haan, Elbert Kelholt, Paul Lorijn en Jan Speelpenning Kamerkoor Descartes is een projectkoor dat sinds de start in 2008 jaarlijks een programma instudeert in een korte periode van 4 à 5 repetities. Nieuwe zangers zijn welkom, doen auditie en worden opgenomen in het bestand "les Cartes" van Descartes. Per project wordt een koor samengesteld uit de geïnteresseerde projectleden. We streven ernaar om in elk project ook nieuwe zangers de kans op een plaats te geven. Aanmelden kan via kamerkoordescartes.nl. Vooral tenoren en bassen zijn welkom.
