LINK
#2
verbindt medewerkers en vrijwilligers van de Gemiva-SVG Groep
De workshop
Begeleiders op de achtergrond
Kennis delen
Minder ziek, minder moe en beter naar de wc
“We hebben samen veel lol”
Elly van Tol is vrijwilliger tijdens de Nijmeegse Vierdaagse
Net binnen Eric Goldschmitz
Ik weet hoe het voelt
Inhoud Nummer 2, november 2011 Op de cover
4 9
Eric werkt sinds mei 2011 als vrijwilliger bij Het Vizier, een activiteitencentrum voor mensen met niet-aangeboren hersen‑ letsel in Den Haag.
"I
k was student aan de kunstacademie en werkte in de grafische industrie. Toen bleek dat ik MS had. Ik werd grotendeels afgekeurd voor betaald werk. Vrienden zeiden: ‘Dan ga je toch vrijwilligerswerk doen?’ Het leuke ervan is dat ik nu zelf kan kiezen voor een creatieve werkplek én een fijne sfeer. Ik moest wel even aftasten hoe de mensen waren, maar inmiddels voelt dit als de plek waar ik op dit moment wil zijn. Ik vind het fijn om te kunnen helpen en om te praten met de cliënten. Ik herken veel. Ik weet hoe het voelt als er een aanslag op je lichaam, je huisje, wordt gepleegd. Je hebt het er maar mee te doen. Vooruit kijken is moeilijk, ik leef met de dag en ik doe wat ik kan. De begeleiding hier heeft weinig kennis van schilderstechnieken. Daar kan ik mooi een handje bij helpen!”
10 15
Nico van Leeuwen loopt al jaren met drie vrienden de Nijmeegse vierdaagse. Vrijwilliger Elly van Tol zorgt sinds vier jaar met haar man voor de praktische zaken. "Ze hebben het nodig dat alles goed geregeld is en dat ieder jaar hetzelfde verloopt. Dat is geen opoffering hoor, het geeft juist veel voldoening. We hebben veel lol samen."
4 9 10 15 20
De gebeurtenis
Daphne Davidse maakte agressie mee
De workshop
Oplossingsgericht werken
Meelopen Attent Ammerstol
Trots
Patrick Boog
De passie van Lies te Lindert
En verder
20
Net binnen Handig Brutale vraag Zicht op beleid Dat zeg ik Hoe zit dat? Kennis delen Hete hangijzers Zeg eens Ernst
2 6 8 12 13 14 16 18 19 19
Colofon
LINK is een uitgave van de Gemiva-SVG Groep voor medewerkers en vrijwilligers. LINK verschijnt twee keer per jaar in een oplage van 5.100 exemplaren. Redactie afdeling Communicatie Redactieraad Carla Keng, Chris van Slochteren, Ineke Nijboer, José Ouwerkerk, Leta Janssen, Marijke Stoutjesdijk, Stan Handgraaf, Stephanie Limbeek Bijdragen Chris van Slochteren, Ernst Timmer, George de Water, Hans van Amstel, Ineke Nijboer, Jaap van Sandijk, Jacqueline Boting, Jan Bon, Jasja van Moorsel, Mieke Taverne, Thea van der Ent Fotografie Henk Jansen, Lex de Lang Vormgeving Maters & Hermsen Vormgeving Druk Twigt Grafisch Facilitair © Gemiva-SVG Groep Overname en/of openbaarmaking van (gedeelten van) deze uitgave is met bronvermelding toegestaan, mits redactie en auteur hiervan in kennis worden gesteld.
2
LINK #2
Gemiva-SVG Groep
Gemiva-SVG Groep
LINK #2
3
De gebeurtenis Daphne Davidse maakte agressie mee
“Opeens gooide hij zijn kopje op de grond” Ongeveer een jaar geleden kwam Daphne Davidse werken bij De Hoekse Gang. De locatie in Bergambacht was toen net geopend. Op de begane grond, waar Daphne werkt, wonen mensen met een verstandelijke handicap, autisme en gedrags problemen. Zij moesten niet alleen wennen aan hun nieuwe woonplek maar ook aan nieuwe begeleiders.
“I
k was nog maar net aan het werk bij de Hoekse Gang. We hadden een gezamenlijk koffiemoment. Mijn collega en ik merkten dat één van de cliënten gespannen was. Zijn gebaren waren drukker dan normaal. Opeens gooide hij zijn kopje op de grond. Ik weet nog goed dat er door mijn hoofd ging: hoe moet ik nu precies handelen? De cliënt wordt be geleid door middel van gebarentaal. Die taal had ik gelukkig goed onder de knie. Ik probeerde de cliënt gerust te stellen en bukte om het kopje op te ruimen. Op dat moment trok de cliënt me aan mijn haren waardoor ik op de grond belandde. Hij begon te slaan. Mijn collega heeft hulp ingeroepen. De cliënt is naar zijn kamer gebracht. Ik heb even een glaasje water kunnen drinken, maar daarna moest ik toch weer door met m’n dienst. Toen de cliënt wat gekalmeerd was, ben ik naar hem toegegaan. Ik bleef dicht bij de deur staan zodat ik een uitweg had
4
LINK #2
Gemiva-SVG Groep
voor mezelf. Eerst heb ik gevraagd hoe zijn stemming was. Hij gaf aan rustig te zijn. Ik vroeg hem of hij op bed kon gaan zitten. Toen hij dit deed, wist ik: ik heb weer contact.”
Begrijpen
“Na de dienst heb ik samen met de collega het agressieformulier ingevuld. Er is natuurlijk de eigen emotie, de schrik. Mijn collega had al eerder zo’n incident meegemaakt. Het was prettig om er samen over te praten. Vervolgens was het voor mij heel belangrijk om uit te zoeken waarom de cliënt agressief was geworden. Inmiddels weet ik dat cliënten je iets duidelijk proberen te maken met hun gedrag. Vaak is de agressie geen uiting van boosheid, maar van angst of span ning. Ik wilde begrijpen waar het gedrag van de cliënt vandaan kwam, zodat ik een volgende uiting van agressie kon voorkomen. Door te zoeken naar de
oorzaak van het gedrag, kon ik het voor val verwerken en er op een productieve manier mee aan de slag gaan. Ook als team zoeken we naar de beste manier van begeleiden. Er is de training ‘Ingrijpend Anders’, we werken met signaleringsplannen en hebben veel evaluatiemomenten met de gedrags deskundige. Hoe is het dagprogramma van de cliënt, zijn de pictogrammen duidelijk, hebben we onze werkwijze
“Ik wil gedrag begrijpen in plaats van beheersen” voldoende op elkaar afgestemd? Video analyses helpen hierbij, want ik kan het gedrag van een cliënt heel anders inter preteren dan een collega. We willen het gedrag van de cliënt begrijpen in plaats van beheersen. Zo kunnen we zorgen voor een veilig thuis voor de cliënt én voor medewerkers.”
Vertrouwen
“Na mijn eerste jaar weet ik hoe belang rijk het is om me bewust te zijn van mijn houding tijdens het werk. De cliën ten gaan vaak mee in mijn stemming, het lijkt wel of ze daar een antenne voor hebben. Ik moet bedenken: welke emotie is nu nuttig voor deze cliënt? Bij de één helpt het juist om weg te kijken om spanning weg te nemen, bij de ander is juist contact zoeken beter. Er moet een goede sfeer zijn, een sfeer van vertrouwen. De cliënt moet zich veilig bij mij kunnen voelen.”
Omgaan met agressie Meer informatie over omgaan met agressie vind je op intranet: Kennis > Kenniswerkplaatsen.
Gemiva-SVG Groep
LINK #2
5
Handig Om te weten
Punten scoren bij GemivaSVG Groep Wil jij ook helpen om nieuwe collega's te werven? Met Recruitr promoot je vacatures snel en eenvoudig via je sociale netwerken. Wie geen sociale media gebruikt, kan ook vacatures delen per e-mail. Om het extra leuk te maken kun je badges en punten verdienen. Met die punten maak je kans op een product van één van onze locaties. Iedere medewerker ontvangt een e-mail met een link om te starten. Meer informatie vind je op intranet: Personeel > Mijn Recruitr.
Gebaren met je iPhone Sinds juli 2011 gebruikt de GemivaSVG Groep het Standaard Lexicon Nederlandse Gebarentaal. Daarvoor gebruikten we de Weerklankgebaren ter ondersteuning van de gesproken taal. Door het gebruik van het standaard lexicon zijn gebaren veranderd, alle logopedisten zijn daarom bijgeschoold. Andere medewerkers kunnen via het Educatief Centrum een cursus volgen. Heb je een iPhone? Dan kun je via iTunes gratis de app iSignNGT downloaden. Deze bevat 650 basisgebaren, tekeningen, plaatjes en pictogrammen. Heb je vragen over het Standaard Lexicon Nederlandse Gebarentaal? Neem dan contact op met de logopedist uit jouw regio.
Rouwkoffer De Gemiva-SVG Groep heeft nieuwe rouw‑ koffers, gesponsord door Monuta. De nieuwe koffers sluiten beter aan bij de belevingswereld van cliënten. Je kunt de rouwkoffer gebruiken als er een cliënt of een naaste is overleden of als je informatie over overlijden, rouw en rouwverwerking zoekt. De koffer bevat leesboeken voor verschillende niveaus, achtergrondinformatie over rouwverwerking en materiaal om een overlijden een plek te geven. Je kunt de koffer lenen bij het Educatief Centrum voor Cliënten, telefoon (071) 579 15 15.
Van digibeet naar up-to-date Binnenkort kunnen medewerkers gebruik maken van e-learning. Met dit ‘digitale leren’ kun je vaker tussendoor leren, thuis en op je werk. Het lesmateriaal is namelijk altijd beschikbaar via de computer. E-learning vervangt nooit alle scholing en kennis binnen onze organisatie. We zullen wel steeds vaker gebruik maken van e-learning als aanvullend middel. Dit najaar gebruikt een aantal medewerkers e-learning alvast om kennis en vaardigheden op te doen voor het nieuwe ondersteuningsplan. Meer weten? Neem contact op met: Marjan Smits, telefoon: (071) 53 59 738 of
[email protected]. 6
LINK #2
Gemiva-SVG Groep
Service Ondernemingsraad De Ondernemingsraad van de Gemiva-SVG Groep behartigt de belangen van de medewerkers. Corrie Peters is ambtelijk secretaris, telefoon (0182) 575957, e-mail:
[email protected]. Meer over de OR lees je op pagina 18 en 19 van dit blad.
G.P.J. Arts Prijs G.P.J. Arts is één van de oprichters van de Stichting Gemiva. Hij was vervolgens 32 jaar bestuurder en 12 jaar lid van de Raad van Toezicht. In oktober 2011 nam hij na afscheid. De Gemiva-SVG Groep roept daarom de G.P.J. Arts Prijs in het leven. Met deze prijs beloont de organisatie initiatieven die een concrete bijdrage leveren aan het leven van mensen met een handicap. De hoogte van de prijs hangt af van het winnende idee. Iedereen kan meedingen naar de prijs: cliënten, vertegenwoordigers, medewerkers, stagiaires, vrijwilligers en externe relaties. Ook aan de inhoud van de inzending zitten geen beperkingen. Wel aan de sluitingsdatum: die staat vast op 14 april 2012. Inleveren kan bij het secretariaat van de Raad van Bestuur, postbus 604, 2800 AP in Gouda, e-mail:
[email protected].
Vertrouwenspersonen medewerkers Zeven vertrouwenspersonen staan medewerkers bij die worstelen met vragen, problemen en/of signalen betreffende mogelijk ongewenst gedrag van henzelf, collega’s of cliënten. Hun namen en contactgegevens staan op intranet: Commissies, raden, teams > Vertrouwens personen medewerkers.
Klachtencommissie Medewerkers De Klachtencommissie Medewerkers werkt op grond van de Klachtenregeling medewerkers van de Gemiva-SVG Groep. Deze regeling heeft tot doel recht te doen aan een klager en zijn klacht. Meer informatie staat op intranet: Commissies, raden, teams > Klachtencommissie medewerkers.
Nazorgmedewerkers De nazorgfunctionarissen van de Gemiva-SVG Groep vangen medewerkers op die na kritieke incidenten behoefte hebben aan – extra – nazorg. Meer informatie vind je op intranet: Commissies, raden, teams > Nazorgfunctionarissen.
Gemiva-SVG Groep
LINK #2
7
Brutale vraag Aukje Burgel
De workshop Oplossingsgericht werken Oplossingsgericht werken
Waarom heeft nieuwbouw Swetterhage geen afvalscheidingsysteem? Leefgemeenschap Swetterhage in Zoeterwoude wordt sinds 2009 verbouwd. In 2011 werden de eerste nieuwe woningen opgeleverd. Bij deze woningen is geen gemakkelijk systeem om afval te scheiden. En dat is een gemiste kans, volgens Aukje Burgel. “Er is een mooi systeem voor het opslaan en meenemen van de vuile was, maar niks voor het afval. Daardoor belandt veel oud papier en plastic bij het gewone afval. Dat is niet goed voor milieu en portemonnee. Waarom is hier bij de bouw geen rekening mee gehouden?”
G
De vraagsteller Aukje Burgel werkt sinds februari 2000 bij de GemivaSVG Groep. Op dit moment werkt ze in Jakweide 107, één van de nieuwe woningen op het terrein van Swetterhage.
8
LINK #2
Gemiva-SVG Groep
eorge de Water, lid van de Raad van Bestuur, antwoordt: “Een terechte vraag, tenslotte hebben we duurzaamheid hoog in ons vaandel staan. De belangrijkste filosofie achter de nieuwbouwwoningen van Swetterhage is dat deze zoveel mogelijk als gewone woningen moeten functioneren. Daarom hebben we bijvoorbeeld niet allerlei voorzieningen in de woningen getroffen om de verschillende stromen afval te scheiden. We wilden bovendien niet een rijtje containers bij elke woning plaatsen. Buiten de woningen, op het terrein van Swetterhage, wordt er wel volop aan afvalscheiding gedaan. Omdat we dat willen en omdat we dat als instelling verplicht zijn. Zo hebben we in de nieuwbouw van Swetterhage voor vier grote stromen afval een nieuwe oplossing bedacht. Naast die voor de vuile was zijn ondergrondse containers geplaatst voor het gescheiden afhalen van (schoon) restafval, gebruikt incontinentiemateriaal en papier/
karton. Deze staan op korte loopafstand van de woningen. Hierdoor kan zelfs een kleine voorraad van dit afval snel afgevoerd worden. Dit systeem wordt over het gehele terrein doorgevoerd. Daarnaast verzamelen we centraal op het terrein glas, hout, metaal, verf/kit en tl-buizen. Plastic apart inzamelen doen we (nog) niet omdat onze vuilverwerkers daar nog niets mee kunnen. En als instelling zijn we zelf inhoudelijk en financieel verantwoordelijk voor het afvoeren van afval, dus gratis af laten halen door de gemeente is vooralsnog geen optie. Maar we gaan hier nog eens naar kijken. Centraal zijn de afvalstromen dus geregeld. In de woning moeten medewerkers en cliënten zelf bedenken hoe ze met het scheiden van afval omgaan. Maar voor allebei geldt: ideeën hierover zijn welkom. Goed voorbeeld doet goed volgen.” Heb je ook een brutale vraag? Mail de redactie, wij gaan op zoek naar het antwoord.
[email protected]
Begeleiders op de achtergrond
C
hrista de Wit is persoonlijk begeleider bij woonlocatie Het Kerspel. Zij volgde de cursus samen met haar directe col lega’s. “We zijn vaak geneigd om bij pro blemen direct oplossingen te bedenken. Dat is helaas regelmatig niet de oplos sing die werkt bij die cliënt. Bij agressie zoeken we bijvoorbeeld naar een manier om de agressie te hanteren. Terwijl er vaak meer aan de hand is met een cliënt en je eigenlijk moet vragen: ‘Hoe komt het dat je het moeilijk hebt?’ Tijdens de cursus heb ik geleerd om
meer te kijken vanuit de cliënt, die ten slotte zijn eigen situatie het beste kent, en niet direct in te gaan op de problemen. Ik heb geleerd om meer vragen te stellen in plaats van iemand te vertellen wat hij moet doen. Daardoor staan begelei ders meer op de achtergrond en kunnen cliënten hun leven zelfstandiger invul len. Een cliënt wilde bijvoorbeeld wel op vakantie, maar niet naar het buitenland. Dan kun je als begeleider met de cliënt de vakantiemogelijkheden in Nederland bekijken. Maar door gericht te vragen naar wat hij het liefst zou willen, ont
De cursus Oplos‑ singsgericht werken leert medewerkers op een andere manier te kijken naar mensen met een lichte verstandelijke handicap. De cursus richt zich op oplos singen en niet op problemen. Dit draagt bij aan een goede samen‑ werking tussen cliënt en professional. Neem voor meer informatie contact op met het Educatief Centrum (EC), telefoon (0182) 57 59 40. Het complete cursusaanbod van het EC vind je op intranet: Diensten > Educatief Centrum > Cursus aanbod.
dekte ik dat hij wel naar Duitsland wil.” Christa denkt dat er tijdens de cursus nog meer met praktijkvoorbeelden gewerkt kan worden. “Met rollenspelen kun je oefenen hoe een gesprek in de praktijk kan gaan. Daar heb ik veel van geleerd. Deze cursus draait eigenlijk om het goed onder de knie krijgen van posi tief, probleemgericht taalgebruik.” Volgens Christa is de cursus niet geschikt voor begeleiders van iedere cliënt. “Cliënten moeten wel enig in zicht hebben in hoe zij hun leven willen en kunnen inrichten.”
Gemiva-SVG Groep
LINK #2
9
Meelopen met Corrie van der Graaf
Bijna elke dag leren ze iets nieuws
I
k werk bij Attent Ammerstol sinds de start van deze locatie in januari 2011. Attent Ammerstol is een buurtsuper – en de enige supermarkt in het dorp – als vorm van dagbesteding voor mensen met een verstandelijke handicap. Er werken acht cliënten, twee persoonlijk begelei ders en twee winkelmedewerkers. Het is leuk werk, maar ook pittig, doordat we nog zoveel moeten ontdekken. Het opstarten van de supermarkt kostte tijd, maar we hebben intussen veel bereikt.
9.00 uur
Vakken vullen
Het is een kleine maar volledige super
10
LINK #2
Gemiva-SVG Groep
markt. Bert vult vanochtend de schap pen aan. Ik werk al 15 jaar als persoon lijk begeleider, maar had helemaal geen verstand van werken in een winkel. Gelukkig hebben de winkelmedewerkers dat wel. Zij helpen de cliënten bij het vullen: wat moet eerst en waar moet het naartoe. Maar veel gaat ook vanzelf, gewoon gezond verstand: hoe zou ik zelf willen dat een winkel eruit ziet? Schoon, netjes en aantrekkelijk.
10.30 uur
Koffie drinken
We drinken elke dag koffie met de cliën ten. De winkelmedewerkers passen dan op de supermarkt en wij hebben tijd om
even te praten. In het begin is er niet veel terechtgekomen van het maken van begeleidingsplannen voor cliënten. We zijn er pas de laatste maanden mee bezig. Daarvoor hadden we het te druk met het opzetten van de winkel. De cliënten hebben het gelukkig niet als een gemis ervaren.
11.30 uur
Brood bakken
De cliënten zijn in een half jaar enorm vooruit gegaan. Bijna elke dag leren ze iets nieuws. Albert-Jan heeft gisteren geleerd om brood af te bakken, te snijden en in zakken te schuiven. Hij vindt het erg leuk om te doen.
13.00 uur
Op zaterdag lijkt Attent soms net op een campingwinkel
Achter de kassa
‘s Middags neemt Sylvia – onder begeleiding – plaats achter de kassa. De contacten tussen de cliënten en de mensen uit Ammerstol verlopen goed. Zeker op zaterdag lijkt Attent soms net een campingwinkel. De sfeer is leuk, de klanten zijn positief, nemen de tijd en doen hun best om de cliënten te leren kennen.
14.30 uur
Kranten tellen
We werken met een vast programma, hoewel je in een winkel natuurlijk nooit precies weet wie er binnen komt en wat
er gaat gebeuren. Niet iedereen kan alles, maar er zijn genoeg klusjes, dus we vinden altijd wat om te doen. Bart neemt het tellen van de kranten voor zijn rekening.
16.00 uur
Schoonmaken
Natuurlijk moeten we ook schoonma ken, hoewel dat niet ieders favoriete
klus is. Voordat de cliënten hier kwa men werken, hebben ze echter geleerd dat schoonmaken erbij hoort. Ze hebben twee dagen een cursus gevolgd. Over schoonmaken, maar ook over regels, over hoe groente eruit moet zien en over hoe je met klanten omgaat. Dus niet zeggen: “Zo, jij hebt veel boodschap pen!” maar “Goedemiddag!” en “Graag tot ziens!”
Gemiva-SVG Groep
LINK #2
11
Zicht op beleid Interne audits
Dat zeg ik Willeke de Mooij
Van elkaar kun je leren De Gemiva-SVG Groep beschikt sinds 2008 over het HKZ-kwaliteitscertificaat. Hiermee laat de organisatie zien dat ze de cliënt centraal stelt, de zaken intern op orde heeft en voortdurend werkt aan de verbetering van zorg. Om gecertificeerd te blijven, moeten onder meer interne toetsingen worden uitgevoerd. Maar wat leveren deze interne audits eigenlijk op?
D
e afkorting HKZ staat voor Harmonisatie Kwaliteits beoordeling Zorgsector en kan het best worden omschreven als een keurmerk voor zorginstellingen. Om zo’n keurmerk te behouden, moeten met enige regelmaat controles worden uitgevoerd door een extern bureau. “Maar daar blijft het niet bij,” vertelt Hennie Blok, stafmedewer ker Kwaliteit van de Gemiva-SVG Groep. “Wij zijn daarnaast verplicht om intern te auditen. Dat betekent dat eigen
medewerkers steekproeven binnen de organisatie doen.” Hiervoor zijn twintig auditteams in het leven geroepen, waarin onder meer clustermanagers, regiomanagers en persoonlijk begeleiders zitten. Deze teams toetsen niet in de eigen regio. “Daarmee is het een kijkje in een andere keuken en niet in de keuken van jezelf”, licht Hennie toe. “Daar leer je meer van.” Als stafmedewerker Kwaliteit draagt Hennie elk jaar de onderwerpen voor de auditteams voor aan de Raad van
Bestuur. Deze bespreekt ze met het Centraal ManagementTeam. Na de vaststelling van de onderwerpen kunnen de teams aan de slag. Dit jaar worden vier thema’s geaudit: ‘Gebruik communicatiemiddelen’, ‘Functione ringsgesprekken en medewerkers ondersteuning’, ‘Leren van incidenten’ en ‘Ontwikkelen nieuw aanbod’.
Resultaten
De leden van de auditteams – die het werk voor een periode van drie jaar doen –
Hoe is dat eigenlijk bij ons? Angelique Regoor is persoonlijk begeleider bij woonlocatie Buitenhage in Zoeterwoude en lid van een auditteam. Hoe vindt zij het om te auditeren? “Erg leerzaam, leuk en effectief. De protocollen worden weer eens onder de loep genomen en er wordt gekeken of de regels wel worden nageleefd. Locaties kunnen zelf ook aangeven wat ze missen in het systeem. Voor mij heeft het auditeren een dubbele functie. Tijdens de voorbereiding denk ik voor mezelf: hoe is het nu eigenlijk bij ons op de locatie geregeld? Als ik afwijkingen constateer, koppel ik dit terug naar mijn locatiehoofd en voeren we zo nodig aanpassingen uit. Het is altijd leuk om eens een kijkje te nemen op een andere locatie. Soms neem ik zelfs handige bestanden over, zoals formulieren. Deze introduceer ik dan op mijn locatie. We hoeven namelijk niet allemaal het wiel opnieuw uit te vinden! Mijn motto is: leer van elkaar en help elkaar naar nog betere zorg.”
12
LINK #2
Gemiva-SVG Groep
zijn erg gemotiveerd. “Vooral persoon lijk begeleiders vinden het heel leuk en nuttig om te doen”, ervaart Hennie. Het werk van de teams heeft geleid tot de nodige verbeteringen voor zowel organi satie, medewerkers als cliënten. “Naar aanleiding van audits is bijvoorbeeld de nota ‘Relatievorming en seksualiteit’ herschreven. Ook de resultaten van de audit ‘Omgaan met cliënten met moei lijk verstaanbaar gedrag’ zijn in deze nota verwerkt. Naar aanleiding van een klacht over het gebrek aan toezicht tijdens de nacht heeft een auditteam tien woonlocaties bezocht. Deze prak tijkervaring heeft bijgedragen aan de nachtaanwezigheidsmap. Verder heeft een audit naar verzuimbeleid geleid tot meer ondersteuning op locatie. Min der zieke medewerkers betekent meer continuïteit en dat is ook kwaliteit.” Op hoger organisatorisch niveau is mede naar aanleiding van een audit de cyclus van beleidsplan en werkplan opnieuw vastgesteld, gaat Hennie verder. “Hierdoor is de samenhang tussen de verschillende management lagen verbeterd.” Ze vindt sowieso dat dankzij audits het management zich er beter van bewust is voor wie het beleid ontwikkelt, welke termijnen het moet stellen en bij wie welke verantwoorde lijkheden liggen. Toch vindt ze dat er ook gevaren kun nen kleven aan het werken met een kwaliteitscertificaat. “HKZ dwingt tot aantoonbaar vastleggen en dat betekent dat je met checklists werkt. Dat kan leiden tot een checklistmoeheid, het afvinken zonder iets te controleren en tot het niet meer zelf nadenken.” Maar, voegt ze daar tot slot aan toe: “Ook daar kun je via audits iets aan doen.” Meer informatie over interne audits vind je op intranet: Diensten > Kwaliteit > Audits.
Handige tip De afgelopen 30 jaar heb ik veel kennis en ervaring opgedaan. Ik heb op een flink aantal woningen gewerkt en veel verschillende cliënten begeleid. Bij nieuwe cliënten pas ik soms trucjes toe die bij soortgelijke cliënten ook resultaat hadden. En dat werkt! Daarom roep ik ook altijd dat er meer gebruik moet worden gemaakt van elkaars kennis. Woningen moeten niet steeds opnieuw het wiel gaan uitvinden. Locatiehoofden zouden met elkaar moeten praten over moeilijke situaties: ‘Oh, dat hebben wij ook wel eens gehad en lossen wij nu zus en zo op.’ Roep elkaars hulp in. Ik merk dat het soms lastig is om je open te stellen voor collega’s. Toegeven dat iets niet lekker loopt, is ook niet altijd makkelijk. Maar je kunt twee jaar lang rommelen om bepaald gedrag van een cliënt te veranderen, of langsgaan bij een andere woning en overleggen met collega’ s. Misschien krijg je van hen die handige tip. Eigenlijk zou er een soort databank moeten komen met welke cliënten er zijn, welke problemen zij hebben en wat daarmee wordt gedaan. Veel handiger en praktischer dan al die externe cursussen. Willeke de Mooij werkt al 30 jaar bij de Gemiva-SVG Groep. Ze begon als leerling van de Z-opleiding. Nu werkt ze als persoonlijk begeleider bij De Roskam op Swetterhage.
Gemiva-SVG Groep
LINK #2
13
Trots Patrick Boog
Hoe zit dat? Vraag en antwoord
Hoe is dat eigenlijk geregeld? Wie heeft verstand van mijn probleem? In deze rubriek lees je vragen uit de praktijk en de antwoorden van collega’s die het kunnen weten. Heb jij ook vragen? Stel ze je collega’s op het intranetforum bij de rubriek ‘Hoe zit dat?’ of mail naar
[email protected]. Wanneer ontvang ik mijn salaris? Jos Dickhof, medewerker Salarisadministratie: “In principe wordt het salaris de 24ste van elke maand overgemaakt. Als de 24ste op een zaterdag valt, dan wordt het salaris de vrijdag ervoor over gemaakt. Is de 24ste een zondag, dan ontvang je je salaris de maandag erna.”
Hoeveel extra tijd kost het nieuwe ondersteuningsplan? Erica de Haas, interne coördinator ondersteuningsplan: “In eerste instantie kost het omzetten van het oude dossier naar het nieuwe plan veel extra tijd. Die tijd hangt af van hoe uitgebreid het onder steuningsplan is en hoe handig je bent met de computer. De locatiehoofden mogen de extra tijd die nodig is inroos teren. Als de nieuwe plannen eenmaal klaar zijn, dan besparen die weer tijd. Bijvoorbeeld omdat de veiligheidskaart automatisch uit het ondersteunings plan komt rollen. En omdat je het jaar erop niet alles opnieuw hoeft in te vullen. Je vult dan alleen maar aan
14
LINK #2
Gemiva-SVG Groep
wat veranderd is. Medewerkers die het ondersteuningsplan hebben getest, vonden de vragenlijst te lang. Dat heb ben we opgelost door de vragenlijst flink in te korten. Daardoor is het invullen nu goed te doen. Voor ambulante dienst verlening, logeren en buitenschoolse opvang komt een verkorte versie.”
Eén van mijn cliënten kan niet meer zo goed in en uit de douche komen. Zijn daar hulpmiddelen voor? Marianne van den Meiracker, ergo therapeut regio Zuid: “Er zijn veel hulp middelen die bij het douchen gebruikt kunnen worden. Het is echter wel belangrijk om eerst een goede analyse te maken van het probleem voor je denkt aan oplossingen. Er kunnen bijvoorbeeld verschillende oorzaken zijn, zoals problemen met het gezichts vermogen, de motorische vaardigheden of met de volgorde van handelen. Ook de veiligheid tijdens het douchen is belangrijk. Laat de analyse het liefst
Patrick Boog
maken door een ergotherapeut om er meer zeker van te zijn dat een gekozen hulpmiddel ook werkelijk een oplossing biedt en veilig is.”
Ik word volgend jaar 55. Krijg ik dan extra vakantie-uren? Jacques Devilee, hoofd PO&O: “Mede werkers die in 2012 55 jaar worden én op 1 oktober 2009 in dienst waren, krijgen een persoonlijk budget levensfase (PBL) van 120 uur op jaarbasis bij een fulltime dienstverband, vanaf de eerste van de maand waarin zij 55 jaar worden. Vanaf 1 januari 2012 tot de eerste van de maand waarin zij 55 worden, ontvangen die medewerkers een PBL van 30 uur op jaarbasis bij een fulltime dienstver band. Medewerkers die heel 2012 jonger dan 55 jaar zijn, krijgen per 1 januari 2012 een PBL van 30 uur op jaarbasis bij een fulltime dienstverband.” Voorbeeld: De medewerker die op 2 augustus 2012 55 jaar wordt en 18 uur per week werkt, krijgt een PBL tot 1 augustus van 30 x 7/12 x 50% =8,75 uur plus (vanaf 1 augustus) 120 x 5/12 x 50% = 25 uur. In totaal ontvangt deze medewerker dus voor 2012 33,75 PBL uren.
Big bang Het ICT-netwerk van de GemivaSVG Groep werd begin juni vernieuwd. Het nieuwe netwerk heeft meer capaciteit, voldoet aan de modernste standaarden en is dubbel uitgevoerd. Patrick Boog (hoofd ICT) is trots op de prestatie van zijn team: “We hebben met elkaar hard gewerkt.”
"H
et nieuwe netwerk is nog niet klaar, maar het resultaat dat er nu staat, mag er zijn. Natuur lijk zijn er storingen geweest bij de overgang naar het nieuwe systeem, maar die zijn nu opgelost. De eerste dagen na de 'big bang' zaten we met vijf perso nen aan de telefoon van de helpdesk en waren er steeds vijftien wachtenden. Twee jaar hebben we aan de voorbe reiding gewerkt. Externe deskundigen hebben het systeem gebouwd, maar ons
ICT-team heeft de vertaalslag gemaakt naar onze organisatie, zodat het nieuwe systeem aansluit bij wat de organisatie nodig heeft. Er waren dagen dat we met meer dan twintig mensen in één ruimte tegelijk aan het werk waren. We verwachten dat eind van dit jaar alle medewerkers een eigen e-mailadres hebben. En dat in het voorjaar 2012 alle locaties voldoende computerwerkplek ken hebben om zaken als zorgplannen en de overdracht uit te werken. Ik ben trots op het team dat dit project naast de gewone taken en in teamwork tot een goed einde brengt. We doen dat met veel plezier en hopen dat de gebruikers veel voordeel zullen hebben van het nieuwe netwerk. Voor mij is het een grote uitdaging om verantwoorde lijkheid te dragen voor een project van deze omvang.” Gemiva-SVG Groep
LINK #2
15
Kennis delen Beweeg! Zo kan het ook
Minder ziek, minder moe en beter naar de wc Een grote groep cliënten beweegt te weinig. Daardoor krijgen medewerkers en vrijwilligers straks te maken met een intensievere zorgvraag. Tenzij het tegengestelde wordt bereikt: cliënten die meer gaan bewegen. Conny Jabaay is bewegingsagoge en projectleider van het project Beweeg! Zo kan het ook: “Het project heet niet voor niets zo. Mogelijkheden zien en opnieuw naar bewegen kijken. En dan hoef je niet aan grote sportactiviteiten te denken. Er zijn mogelijkheden genoeg om bewegen te integreren in dagelijkse activiteiten.”
D
e belangrijkste redenen om te bewegen zijn plezier, ontspanning en een goede gezondheid. Wie te weinig beweegt verliest conditie en heeft vaker valincidenten. Het verouderings proces verloopt vaak sneller, cliënten kunnen een hogere bloeddruk krijgen of ouderdomssuiker. De zorgvraag en de zorgverlening worden dan zwaar der en intensiever. Ongeveer een jaar geleden bezocht Conny voor het eerst activiteitencentrum Gouwplaats: “Hier hebben we met een groep cliënten besproken waarom bewegen zo belang rijk is. Natuurlijk is het goed voor de conditie, longen, spieren en het hart. Maar cliënten werden zich ook bewust van minder vanzelfsprekende zaken. Wie voldoende beweegt is volgens hen ‘minder ziek, minder moe, kan beter slapen en kan beter naar de wc’.”
Huis- tuin- en keukenmateriaal
Wie deelneemt aan het project, krijgt er veel voor terug. Bewegen wordt daarom het goedkoopste medicijn genoemd.
16
LINK #2
Gemiva-SVG Groep
Het heeft tal van positieve effecten op lichaam en geest. Mark Boegheim is persoonlijk begeleider bij activiteiten centrum Gouwplaats. Hij vertelt: “Structureel aandacht geven aan be wegen kost geen extra tijd of geld. Wie actief aan de slag gaat met bewegen op zijn of haar locatie, hoeft niet dagelijks naar de atletiekbaan. De locatie krijgt een Beweegmap. In die map staan toegankelijke activiteiten die je uit kunt voeren met huis- tuin- en keukenmate riaal.” Conny vult aan: “We kijken per cliënt of per locatie waar behoefte aan is. Dat maakt dit project heel concreet. Het resultaat varieert van een cliënt die vaker zelf opstaat om iets te pakken tot een bewegingsactiviteit voor de hele groep. Mensen worden aan het denken gezet en zien dat het werkt.”
Pingpong
Een voorbeeld uit de Beweegmap is het pingpongspel, dat bij activiteiten centrum Gouwplaats populair is. Hier voor heb je niet meer nodig dan twee emmers, een voorraad pingpongballen
en een paar lepels. Deelnemers geven de pingpongballen op lepels aan elkaar door. Degene met de meeste ballen in de emmer heeft gewonnen. Het project stelt ook een beweegtas beschikbaar, met daarin onder andere een parachute bal, een gekleurde bal en kersenpitzak jes. Ook op locaties ontstaan bijzondere initiatieven: “Een cliënt maakte een handleiding waarin staat hoe je een Wii opstart. Een aantal locaties heeft name lijk, met financiële ondersteuning van Gehandicaptensport Nederland, zo’n apparaat aangeschaft. Met deze inter actieve spelcomputer kunnen zij op een toegankelijke en veilige manier allerlei bewegingsactiviteiten uitoefenen, zoals bowlen of skiën”, zegt Conny.
Lachen, gieren, brullen
De cliënten van Gouwplaats waren eerst wat afwachtend, vertelt Mark. “Maar nu vragen cliënten zelf wanneer we weer gaan bewegen.” Mark merkt dat bewegen indirect ook effect heeft op hem en zijn collega’s: “In de zomer hebben we vaak gewandeld. We liepen
een behoorlijk eind. Bewegen is dus niet alleen leuk en zinvol voor cliënten, maar ook voor begeleiders. ’s Ochtends werken we aan de kaarsen, ’s middags is het tijd voor ontspanning. Daarbij staat bewegen altijd centraal. Bewegen is een minimale investering voor een gezonder leven van cliënten. En vaak is het lachen, gieren en brullen. De buren staan regelmatig aan onze deur: Kan het wat zachter?”
Het Beweegloket Het project ‘Beweeg! Zo kan het ook’ geeft een steuntje in de rug om bewegen te integreren in het dagelijks leven. Gehandicaptensport Nederland geeft hierbij praktische en financiële ondersteuning. Meer weten? Neem contact op met het Beweegloket via e-mail:
[email protected] of telefoon: 06 52 40 83 95. Of kijk op intranet: Organisatie > Projecten > Beweeg! Zo kan het ook.
Gemiva-SVG Groep
LINK #2
17
Hete hangijzers OR-leden in beeld
Gedeeld pb-schap verzwaart taken begeleider te veel De Ondernemingsraad (OR) komt op voor de belangen van medewerkers. In iedere LINK stellen we een OR-lid vier vragen over een onderwerp dat hem of haar aan het hart gaat. 1 Waar maak jij je zorgen om? “Begeleiders krijgen steeds meer te maken met gedeelde pb-schappen waarbij een persoon lijk begeleider zijn taken deelt met een begeleider. Begeleiders krijgen zo meer taken terwijl ze daar niet extra voor worden betaald. Daar ben ik niet blij mee.” 2 Waarom is dat een probleem? “Als een begeleider taken van een persoonlijk begeleider overneemt, kom je er niet achter of het taken pakket voor de persoonlijk begelei der te groot is. Ook wordt onduide lijk wie nu eigenlijk de persoonlijk begeleider is, want waarin zit het verschil?” 3 Hoe kan het worden opgelost? “Door bijvoorbeeld meer persoon lijk begeleiders aan te stellen. En door meer geld beschikbaar te stel len zodat functie- en taakverzwa ring niet nodig zijn. Ik verwacht niet dat dit probleem echt goed opgelost kan worden. Ik denk wel
18
LINK #2
Gemiva-SVG Groep
dat het goed is om te kijken naar het verschil tussen het ondersteu nen van een persoonlijk begeleider en een echt gedeeld pb-schap van twee persoonlijk begeleiders. In het nieuwe ondersteuningsplan krijgen de begeleiders waarschijn lijk geen schrijfrecht. Dat wordt voorbehouden aan de persoon lijk begeleider. Dat is een goede ontwikkeling, want anders kregen begeleiders er nog een taak bij.” 4 Welke rol kan de OR hierin spelen? “In overleg blijven met de Raad van Bestuur.” Judith van Ewijk werkt sinds mei 2008 als begeleider bij activiteitencentrum IJsselhage. Ze kon door bezuinigingen geen persoonlijk begeleider worden, wilde meer uitdaging en geen vijf dagen op de werkvloer. Ze koos daarom in 2010 voor de OR. Haar belangstelling ligt bij het uitdiepen van organisatie en beleid.
Zeg eens Vraag het de OR Waarom krijgen gehandi‑ captenzorgmedewerkers minder reiskostenvergoeding dan horecapersoneel?
De reiskostenvergoeding ligt niet vast bij wet maar wordt bepaald in de cao
"D
e reiskostenvergoeding wordt niet door de overheid bepaald, maar door werkgevers en werknemers per branche. De hoogte van de vergoeding hangt dus af van wat zij kunnen en willen besteden. Vervolgens kan iedere instelling aanvullende afspraken maken. Dat heeft de Gemiva-SVG Groep ook gedaan; voor dienstreizen en voor woon-werkverkeer. Per dienstreiskilometer krijg je nu 29 cent betaald. Deze regeling blijft onveranderd. De vergoeding voor woon-werkverkeer verandert per 1 januari. In de huidige regeling krijgt de werknemer de kosten van openbaar vervoer vergoed tot een maximum van 75 euro per maand. In de nieuwe regeling krijg je 8 cent per kilometer, ongeacht je vervoermiddel, tot een maximum van 30 kilometer enkele reis. Woon je 30 kilometer van je werk, dan krijg je dus 4,80 euro per dag. Voor veel medewerkers een behoorlijke verbetering. Dit is een minimumregeling. De OR overlegt nog met de Raad van Bestuur over het verhogen van de vergoeding. Overigens kun je brutoloon ruilen voor netto reiskostenvergoeding. Kijk op intranet voor meer informatie: Personeel > Meerkeuzesysteem Arbeidsvoorwaarden.”
Column Ernst
Gepasseerd station Laatst reisde ik van Groningen naar Utrecht. In Amersfoort moest ik overstappen. Mijn trein had een kleine vertraging, dus ik veronderstelde dat de trein naar Utrecht zou wachten. Mijn reisgenoot was wijzer. “Nee hoor. De trein naar Utrecht wacht niet. Als die wacht wordt er een vertraging geregistreerd en daar wordt de NS op afgerekend.” “Maar al die reizigers die nu hun aansluiting missen?” vroeg ik verbaasd. “Die worden niet geregistreerd.” Het ministerie van VWS wil de bureaucratie in de zorg aanpakken. Wij mogen laten weten van welke regels wij als zorgprofessionals last hebben. Er zijn best een paar dingen te noemen. Elk jaar een ondersteuningsplan schrijven, vergaderingen met sexy agenda’s zoals locatiehandboeken en locatiewerkplannen … nee, dat is niet fijn. Maar verder hebben we niet zo veel last van regels. Er zijn bureaumedewerkers en externe adviesbureaus. En natuurlijk de mensen die de regels uitvaardigen. Dat hoeven wij echt niet zelf te doen. Maar de mensen en organisaties die zich met regels bezighouden doen het niet gratis. Hun rekening wordt betaald met zorgtijd. Waar we last van hebben zijn de krappe roosters en de korte diensten. Geen tijd meer voor een fatsoenlijke overdracht, voor contact met collega’s. Nauwelijks tijd voor de noodzakelijke cliëntenzorg, geen tijd voor iets extra’s. Geen tijd … de trein met regels is uit het zicht verdwenen. Door tijdgebrek hebben we de aansluiting gemist. We staan met onze cliënten op een gepasseerd station. Dáár hebben we last van. Maar dat wordt niet geregistreerd. Ernst Timmer werkt als persoonlijk begeleider bij de Ambulante Dienstverlening Volwassenen Midden-Holland. Hij is OR-secretaris.
Nanouk Knape (persoonlijk begeleider Groeneweg) en Peter Oegema (voorzitter OR)
Gemiva-SVG Groep
LINK #2
19
De passie van Lies te Lindert
Tien soorten pindakaas? In juni van dit jaar werkte Lies te Lindert, begeleider op IJsselhage, vier weken in Malawi.
"D
e mensen in Malawi hebben bijna niets. Eén maaltijd per dag is al heel wat. De kinderen hebben honger, ze knabbelen op suikerriet. Kinderen met een handicap zie je daar niet. Die zijn er niet, zeggen ze, maar ze zitten thuis in hun hutje. Ik heb op een primitief schooltje gewerkt en hiv-besmette vrouwen geholpen met een microkrediet een handel tje op te zetten. Als klein kind wilde ik al geld inzamelen voor kinderen die niets hebben. Daarna was mijn ideaal om in de tropen te gaan werken. Maar ja, je krijgt een vriendje en kinderen, dan is dat niet meer in te passen. Totdat mijn schoondochter in beeld kwam. Vorig jaar vertrok ik met haar naar Zuid-Afrika om vier weken met kinderen te werken. Het was vreselijk om te zien hoe vijftig kinderen met een handicap ‘opgevangen’ werden door één leerkracht. Ik ben door dit werk veel meer gaan relati veren: is dat nu nodig, tien soorten pinda kaas? En eten weggooien, dat doe ik bijna nooit. Volgend jaar komt er vast weer een reis. Nu ik hier eenmaal voor gekozen heb, krijgt niemand het meer uit mijn hoofd. Ik mis het werk en de kinderen, ze zijn zo vrolijk, ze blijven altijd lachen!”
Zie voor meer informatie: www.be-more.nl.
